T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Destek ve İdari Hizmetler Kurum Başkan Yardımcılığı DAĞITIM YERLERİNE

Transkript

1 T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu estek ve İdari Hizmetler Kurum Başkan Yardımcılığı Sayı : / Konu : UBTYS AĞITIM YERLERİNE Başbakanlık Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulunun (BTYK) 29. Toplantısı, 17 Şubat 2016 tarihinde Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu Kararları ve Gelişmeler" gündemi ile gerçekleşmiştir. Önceki toplantılarda alınan; 2011/106 no.lu Kamu Alımlarının ve Kullanım Hakkı Tahsislerinin Yeniliği, Yerlileşmeyi ve Teknoloji Transferini Teşvik Edecek Şekilde İyileştirilmesi, 2011/108 no.lu Yerli Patentlerin Lisanslanmasını Teşvik Edecek Politika Araçlarının Geliştirilmesi, 2012/101 no.lu Eğitimin Niteliğini Artırmak Amacıyla urum Tespitine Yönelik Çalışmalar Yapılması, 2013/103 no.lu e-evlet Uygulamaları Hizmet Alımları için Firma Belgelendirme Sistemi Oluşturulması, 2013/106 no.lu Sağlık Alanının Öncelikli Alan Olması ve 2014/102 no.lu Yüksek Teknoloji Şirketlerinin Satın Alınmasına Yönelik esteklerin Geliştirilmesi kararları sonuçlandırılarak, bu kararlara ilişkin gelişmelerin 2010/201 no.lu Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi altında takip edilmesine karar verilmiştir. Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi (UBTYS) stratejik amaç Y3 (Yatay Eksen 3) ekseninde "Çok Ortaklı ve Çok isiplinli Ar-Ge İşbirliği Kültürünün Yaygınlaştırılması" başlığı altında takip edilen eylem "Eğitim ve Araştırma hastanelerimizin araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) faaliyetlerinin güçlendirilmesi" Kurumumuz nezdinde, Eğitim, Araştırma ve Geliştirme aire Başkanlığı sorumluluğunda yürütülmektedir. Bilgilerinizi ve ekte yer alan UBTYS planı çerçevesinde hazırlanan 2015 Yılı Eylem Planına ilişkin dokümanların Genel Sekreterliğinize bağlı sağlık tesislerinize duyurulması hususunda gereğini rica ederim. r.turhan SULHAN Kurum Başkanı a. Kurum Başkan Yardımcısı EKLER: 1-Hazırlık Notları (1 adet) 2-Gelişme Raporu (1 adet) AĞITIM: 89 Kamu Hastaneleri Birliğine Nasuh Akar Mah. Ziyabey Cad. 1407(21. Sok) No:4 Balgat/Ankara Ayrıntılı bilgi için: rabiya.konukoglu@saglik.gov.tr..

2 Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 29. Toplantısı Toplantı Hazırlık Notları 17 Şubat 2016 Vali Galip emirel Ankara Vilayetler Evi

3 BTYK 29. Toplantısı Hazırlık osyası Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu, 2016 Bu raporun bütün hakları saklıdır. Yazılar ve görsel malzemeler izin alınmadan tümüyle veya kısmen yayımlanamaz. Bilimsel amaçlarla kullanım halinde referans verilmesi zorunludur. TÜBİTAK Bilim, Teknoloji ve Yenilik Politikaları aire Başkanlığı Atatürk Bulvarı No: 221 Kavaklıdere Ankara Tel: e-posta:

4 Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu Hakkında Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu (BTYK) 4 Ekim 1983 tarih ve 77 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile kurulmuştur. Yüksek Kurul un KHK ile belirlenen görevleri; uzun vadeli bilim ve teknoloji politikalarının tespitinde hükümete yardımcı olunması, hedeflerin saptanması, öncelikli alanların belirlenmesi, plan ve programların hazırlanması, kamu kuruluşlarının görevlendirilmesi, özel kuruluşlarla işbirliği sağlanması, gerekli yasa tasarıları ve mevzuatın hazırlanması, araştırıcı insan gücünün yetiştirilmesinin sağlanması, özel sektör araştırma merkezlerinin kurulması için tedbirler alınması, sektörler ve kuruluşlar arasında koordinasyonun sağlanmasıdır. BTYK, 77 sayılı KHK nın 3. Maddesi çerçevesinde, Başbakanın başkanlığında, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı, Gümrük ve Ticaret Bakanı, Maliye Bakanı, Milli Eğitim Bakanı, Milli Savunma Bakanı, Sağlık Bakanı, Orman ve Su İşleri Bakanı ile YÖK Başkanı, Hazine Müsteşarı, Ekonomi Bakanlığı Müsteşarı, Kalkınma Bakanlığı Müsteşarı, TAEK Başkanı, Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanı 1, TÜBİTAK Başkanı ile bir yardımcısı, TRT Genel Müdürü, TOBB Başkanı ve YÖK'ün belirleyeceği konu ile ilgili gelişmiş bir üniversitenin seçeceği bir üyeden oluşur 2. Gerektiğinde diğer Bakanlar, araştırma kuruluşlarının sorumluları ve uzman kişiler de BTYK ya davetli sıfatıyla katılım sağlayabilirler. İlk toplantısı 9 Ekim 1989 tarihinde gerçekleşen BTYK nın sekretarya faaliyetleri TÜBİTAK tarafından yürütülmektedir. Not Yüksek Kurul toplantılarında alınan kararlar 8 Eylül 2005 tarihinde gerçekleştirilen 12. toplantıdan itibaren aşağıda gösterilen sistematik ile numaralandırılmıştır: YYYY/TKK : (Örnek: 2009/201) YYYY : Yıl (Örnek: 2009) T : Kararın alındığı toplantının o yıl içindeki toplantılar arasındaki sırası (Örnek: 2) KK : Kararın o toplantı içerisinde alınan kararlar arasındaki sırası (Örnek: 01) 1 19 Kasım 2014 tarihinde yürürlüğe giren 6569 no.lu Kanun ile yapılan değişiklikle 77 sayılı KHK nın 3. Maddesi ne eklenmiştir. 2 8 Haziran 2011 ve 4 Temmuz 2011 tarihli Resmi Gazete de yayımlanan KHK larla Bakanlık teşkilatlarında yapılan değişiklikler dikkate alınmıştır.

5 İÇİNEKİLER 1. Gündem 1 2. Katılımcı Listesi 2.1. BTYK 29. Toplantısı Üyeleri BTYK 29. Toplantısı avetlileri 5 3. Önceki Kararlara İlişkin Gelişmeler Ulusal Bilim ve Teknoloji Sistemi Performans Göstergeleri [2005/3] 3.2. Araştırma Altyapıları Yol Haritası ve Araştırma Merkezlerine İlişkin İdari ve Yasal üzenlemeler [2010/203] Ulusal Yenilik Sistemi 2023 Yılı Hedefleri [2011/101] İlk ve Ortaöğretimde Eğitim Müfredatına Uygun ijital İçeriklerin Geliştirilmesi ve Erişime Sunulması [2012/102] 3.5. Temel Yetkinliklerin Öğrencilere aha Etkin Bir Şekilde Kazandırılması Amacıyla Öğretim Programlarının Revizyonuna Yönelik Çalışmalar Yapılması ve Eğitim İçeriklerinin Tasarlanması [2012/104] 3.6. İlk ve Ortaöğretimde Yabancı il Öğretim Sistemi Konusunda Araştırma Yapılması ve Alternatif Öğretim Modellerinin Geliştirilmesi [2012/105] Üstün Yetenekli Bireyler Stratejisi nin İzlenmesi [2013/101] e-evlet Organizasyonu Yönetim Modeli Çalışmalarının Yapılması [2013/102] Ulusal Veri Merkezi Çalışmalarının Yapılması [2013/104] Kurumların İhtiyaç uyduğu Paket Program Çözümlerinin Toplu Alım Yöntemi ile Tedarik Edilmesi [2013/105] Yerli Termik Santral Tasarım ve İmalat Kabiliyetinin Geliştirilmesi (MİLTES) [2013/201] Hidroelektrik Enerjisi Teknolojilerinin Geliştirilmesi (MİLHES) [2013/202] Rüzgâr Enerjisi Santrali Teknolojilerinin Geliştirilmesi (MİLRES) [2013/203] Güneş Enerjisi Teknolojilerinin Ülkemize Kazandırılması (MİLGES) [2013/204] Termik Santral Baca Gazı Arıtma Teknolojilerinde Yerli Tasarım ve İmalat Kabiliyetinin Geliştirilmesi (MİLKAS) [2013/205] Kömür Gazlaştırma ve Sıvı Yakıt Üretimi Teknolojilerinin Geliştirilmesi [2013/206] Enerji Verimliliğinin Artırılması Çalışmaları [2013/207] Sağlık ve Biyoteknoloji Alanında ış Ticaret Açığının Azaltılmasına ve Teknolojik Yetkinliğimizin Artırılmasına Yönelik estekler Oluşturulması [2014/101] 78

6 3.19. Sağlık ve Biyoteknoloji Alanında Araştırma Altyapılarının Kurulması, Geliştirilmesi ve esteklenmesi [2014/104] Üniversitelerin Ar-Ge Stratejilerinin Geliştirilmesine Yönelik Çalışmalar Yapılması [2015/101] oktora erecesine Sahip İnsan Kaynağının Nicelik ve Nitelik Olarak Artırılmasına Yönelik Çalışmalar Yapılması [2015/102] Uluslararası Kuluçka Merkezi esteğinin Geliştirilmesi ve Uygulamaya Alınması [2015/103]

7 BİLİM VE TEKNOLOJİ YÜKSEK KURULU 29. TOPLANTISI 17 Şubat 2016, Saat: Vali Galip emirel Ankara Vilayetler Evi GÜNEM 1. Başbakan Sayın Prof. r. Ahmet AVUTOĞLU nun Açılış Konuşması 2. BTYK Sunumu Takdim Usulü 3. TÜBİTAK Başkanı Prof. r. Ahmet Arif ERGİN in Sunumu 3.1. Sonuçlanan Karar Taslakları Ulusal Nükleer Teknoloji Geliştirme Programı [2007/102] Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, TAEK Kamu Alımlarının ve Kullanım Hakkı Tahsislerinin Yeniliği, Yerlileşmeyi ve Teknoloji Transferini Teşvik Edecek Şekilde İyileştirilmesi [2011/106] Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Yerli Patentlerin Lisanslanmasını Teşvik Edecek Politika Araçlarının Geliştirilmesi [2011/108] Türk Patent Enstitüsü Eğitimin Niteliğini Artırmak Amacıyla urum Tespitine Yönelik Çalışmalar [2012/101] TÜBİTAK, Millî Eğitim Bakanlığı e-evlet Uygulamaları Hizmet Alımları için Firma Belgelendirme Sistemi Oluşturulması [2013/103] Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sağlık Alanının Öncelikli Alan Olması [2013/106] Sağlık Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Yüksek Teknoloji Şirketlerinin Satın Alınmasına Yönelik esteklerin Geliştirilmesi [2014/102] Ekonomi Bakanlığı, TÜBİTAK 3.2. Ek Karar Taslakları Ulusal Uzay Araştırmaları Programı [2005/9] TÜBİTAK Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi [2010/201] TÜBİTAK Ar-Ge, Yenilik ve Girişimcilik estek Mekanizmalarında Bütünsellik, Uyum ve Hedef Odaklılığın Sağlanması için Koordinasyon Kurulu Oluşturulması [2011/102] TÜBİTAK 1

8 Bilim Merkezlerinin Yaygınlaştırılması [2011/107] Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TÜBİTAK Üniversiteye Giriş Sisteminin Yeniden Yapılandırılması [2012/108] YÖK 3.3. Yeni Karar Taslakları Akıllı Üretim Sistemlerine Yönelik Çalışmaların Yapılması [2016/101] Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TÜBİTAK Ulusal Nükleer Teknoloji Geliştirme Programı [2016/102] Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, TÜBİTAK 3.4. Önceki Kararlara İlişkin Gelişmeler Ulusal Bilim ve Teknoloji Sistemi Performans Göstergeleri [2005/3] TÜBİTAK Araştırma Altyapıları Yol Haritası ve Araştırma Merkezlerine İlişkin İdari ve Yasal üzenlemeler [2010/203] Kalkınma Bakanlığı Ulusal Yenilik Sistemi 2023 Yılı Hedefleri [2011/101] TÜBİTAK İlk ve Ortaöğretimde Eğitim Müfredatına Uygun ijital İçeriklerin Geliştirilmesi ve Erişime Sunulması [2012/102] TÜBİTAK, Millî Eğitim Bakanlığı Temel Yetkinliklerin Öğrencilere aha Etkin Bir Şekilde Kazandırılması Amacıyla Öğretim Programlarının Revizyonuna Yönelik Çalışmalar Yapılması ve Eğitim İçeriklerinin Tasarlanması [2012/104] Millî Eğitim Bakanlığı-Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, TÜBİTAK İlk ve Ortaöğretimde Yabancı il Öğretim Sistemi Konusunda Araştırma Yapılması ve Alternatif Öğretim Modellerinin Geliştirilmesi [2012/105] TÜBİTAK, Millî Eğitim Bakanlığı Üstün Yetenekli Bireyler Stratejisi nin İzlenmesi [2013/101] Millî Eğitim Bakanlığı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı e-evlet Organizasyonu Yönetim Modeli Çalışmalarının Yapılması [2013/102] Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Ulusal Veri Merkezi Çalışmalarının Yapılması [2013/104] Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Kurumların İhtiyaç uyduğu Paket Program Çözümlerinin Toplu Alım Yöntemi ile Tedarik Edilmesi [2013/105] Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Yerli Termik Santral Tasarım ve İmalat Kabiliyetinin Geliştirilmesi (MİLTES) [2013/201] Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, TÜBİTAK Hidroelektrik Enerjisi Teknolojilerinin Geliştirilmesi (MİLHES) [2013/202] Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, TÜBİTAK 2

9 4. Kapanış Rüzgâr Enerjisi Santrali Teknolojilerinin Geliştirilmesi (MİLRES) [2013/203] Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, TÜBİTAK Güneş Enerjisi Teknolojilerinin Ülkemize Kazandırılması (MİLGES) [2013/204] Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, TÜBİTAK Termik Santral Baca Gazı Arıtma Teknolojilerinde Yerli Tasarım ve İmalat Kabiliyetinin Geliştirilmesi (MİLKAS) [2013/205] Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, TÜBİTAK Kömür Gazlaştırma ve Sıvı Yakıt Üretimi Teknolojilerinin Geliştirilmesi [2013/206] Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, TÜBİTAK Enerji Verimliliğinin Artırılması Çalışmaları [2013/207] Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Sağlık ve Biyoteknoloji Alanında ış Ticaret Açığının Azaltılmasına ve Teknolojik Yetkinliğimizin Artırılmasına Yönelik estekler Oluşturulması [2014/101] TÜBİTAK Sağlık ve Biyoteknoloji Alanında Araştırma Altyapılarının Kurulması, Geliştirilmesi ve esteklenmesi [2014/104] Kalkınma Bakanlığı, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, TÜBİTAK Üniversitelerin Ar-Ge Stratejilerinin Geliştirilmesine Yönelik Çalışmalar Yapılması [2015/101] TÜBİTAK, YÖK oktora erecesine Sahip İnsan Kaynağının Nicelik ve Nitelik Olarak Artırılmasına Yönelik Çalışmalar Yapılması [2015/102] YÖK, TÜBİTAK Uluslararası Kuluçka Merkezi esteğinin Geliştirilmesi ve Uygulamaya Alınması [2015/103] KOSGEB, Türkiye İhracatçılar Meclisi, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği 3

10 BTYK YİRMİ OKUZUNCU TOPLANTISI ÜYELERİ Prof. r. Ahmet AVUTOĞLU Fikri IŞIK r. Berat ALBAYRAK Faruk ÇELİK Bülent TÜFENKÇİ Naci AĞBAL Prof. r. Nabi AVCI r. İsmet YILMAZ Prof. r. Veysel EROĞLU r. Mehmet MÜEZZİNOĞLU Prof. r. M. A. Yekta SARAÇ İbrahim ŞENEL Başbakan Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Gümrük ve Ticaret Bakanı Maliye Bakanı Millî Eğitim Bakanı Millî Savunma Bakanı Orman ve Su İşleri Bakanı Sağlık Bakanı YÖK Başkanı Ekonomi Bakanlığı Müsteşarı M. Cüneyd ÜZYOL Kalkınma Bakanlığı Müsteşarı Cavit AĞAŞ Hazine Müsteşarı V. Prof. r. Mahmut AK İstanbul Üniversitesi Rektörü (*) Zafer ALPER Prof. r. H. Fahrettin KELEŞTEMUR Prof. r. A. Arif ERGİN Şenol GÖKA TAEK Başkanı Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanı TÜBİTAK Başkanı TRT Genel Müdürü M. Rifat HİSARCIKLIOĞLU TOBB Başkanı Prof. r. Mehmet ÇELİK TÜBİTAK Başkan Yardımcısı (*) 77 sayılı KHK nın 3. Maddesi uyarınca YÖK tarafından belirlenmiştir. 4

11 BTYK YİRMİ OKUZUNCU TOPLANTISI AVETLİLERİ Org. Hulusi AKAR Prof. r. Numan KURTULMUŞ Mehmet ŞİMŞEK oç. r. Yalçın AKOĞAN Yıldırım Tuğrul TÜRKEŞ Lütfi ELVAN Bekir BOZAĞ r. Sema RAMAZANOĞLU Volkan BOZKIR Süleyman SOYLU Fatma Güldemet SARI Mevlüt ÇAVUŞOĞLU Mustafa ELİTAŞ Akif Çağatay KILIÇ Efkan ALA r. Cevdet YILMAZ Mahir ÜNAL Binali YILIRIM Prof. r. Beşir ATALAY Ziya ALTUNYALIZ Süreyya Sadi BİLGİÇ Prof. r. Recep AKAĞ oç. r. Recai AKYEL Kemal MAENOĞLU oç. r. Hasan Ali ÇELİK Mehmet KILIÇLAR Seyfullah HACIMÜFTÜOĞLU Prof. r. Ersan ASLAN Rauf Engin SOYSAL Fatih ÖNMEZ r. Nusret YAZICI Cenap AŞCI Seyit Ahmet BAŞ oç. r. Yusuf TEKİN Korg. Sezai BOSTANCI Prof. r. Lütfi AKCA Prof. r. Eyüp GÜMÜŞ Genelkurmay Başkanı Başbakan Yardımcısı Başbakan Yardımcısı Başbakan Yardımcısı Başbakan Yardımcısı Başbakan Yardımcısı Adalet Bakanı Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Avrupa Birliği Bakanı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Çevre ve Şehircilik Bakanı ışişleri Bakanı Ekonomi Bakanı Gençlik ve Spor Bakanı İçişleri Bakanı Kalkınma Bakanı Kültür ve Turizm Bakanı Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanı TBMM Millî Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonu Başkanı TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Başkanı TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanı AK Parti Genel Başkan Yardımcısı (Ar-Ge) Sayıştay Başkanı Başbakanlık Müsteşarı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Ankara Valisi Millî Güvenlik Kurulu Genel Sekreteri Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Müsteşarı Avrupa Birliği Bakanlığı Müsteşarı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarı Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Müsteşarı Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Müsteşarı Maliye Bakanlığı Müsteşarı Millî Eğitim Bakanlığı Müsteşarı Millî Savunma Bakanlığı Müsteşarı Orman ve Su İşleri Bakanlığı Müsteşarı Sağlık Bakanlığı Müsteşarı r. Özkan POYRAZ Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Müsteşar V. Prof. r. İsmail EMİR Prof. r. avut KAVRANOĞLU Prof. r. Mahmut ÖZER Prof. r. Ahmet Cevat ACAR oç. r. Ömer AÇIKGÖZ Savunma Sanayii Müsteşarı Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanı Üniversitelerarası Kurul Başkanı Türkiye Bilimler Akademisi Başkanı Başbakanlık Müsteşar Yardımcısı 5

12 BTYK YİRMİ OKUZUNCU TOPLANTISI AVETLİLERİ Ramazan YILIRIM Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Prof. r. Cevahir UZKURT Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Yunus Emre KARAOSMANOĞLU Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Zafer BENLİ Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Necati YAMAÇ Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Yılmaz TUNA Kalkınma Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Birol AYEMİR Türkiye İstatistik Kurumu Başkanı Mahmut GÜRSES Kamu İhale Kurumu Başkanı Prof. r. Habip ASAN Türk Patent Enstitüsü Başkanı Recep BİÇER KOSGEB Başkanı Prof. r. Emin KARİP Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanı İ. İlhan HATİPOĞLU Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürü Seyit Ahmet IŞKIN Başbakanlık Özel Kalem Müdürü Mehmet BÜYÜKEKŞİ TİM Başkanı Cengiz ULTAV TTGV Yönetim Kurulu Başkanı Prof. r. Ensar GÜL Türksat A.Ş. Genel Müdürü Prof. r. Talip ALP TÜBİTAK Bilim Kurulu Üyesi Prof. r. Hüseyin ARSLAN TÜBİTAK Bilim Kurulu Üyesi Prof. r. Hayrunnisa BOLAY BELEN TÜBİTAK Bilim Kurulu Üyesi Prof. r. Necip CAMUŞCU TÜBİTAK Bilim Kurulu Üyesi Prof. r. Gülfettin ÇELİK TÜBİTAK Bilim Kurulu Üyesi Adnan ALGAKIRAN TÜBİTAK Bilim Kurulu Üyesi Prof. r. Ömer EMİR TÜBİTAK Bilim Kurulu Üyesi oç. r. Bilge EMİRKÖZ TÜBİTAK Bilim Kurulu Üyesi Mahmut HİÇYILMAZ TÜBİTAK Bilim Kurulu Üyesi Prof. r. İzzet ÖZTÜRK TÜBİTAK Bilim Kurulu Üyesi Prof. r. Mustafa SOLAK TÜBİTAK Bilim Kurulu Üyesi Prof. r. Hüseyin YILIRIM TÜBİTAK Bilim Kurulu Üyesi Prof. r. Murat Ali YÜLEK TÜBİTAK Bilim Kurulu Üyesi r. Orkun HASEKİOĞLU TÜBİTAK Başkan Yardımcısı Prof. r. Erol ARCAKLIOĞLU TÜBİTAK Başkan Yardımcısı V. Arif KOYUNCU TÜBİTAK Genel Sekreter V. Osman URU TÜBİTAK Genel Sekreter Yardımcısı V. oç. r. Bahadır TUNABOYLU TÜBİTAK MAM Başkanı Prof. r. Hacı Ali MANTAR TÜBİTAK BİLGEM Başkanı Prof. r. Zafer EVİS TÜBİTAK Araştırma estek Programları Başkanı V. Mehmet ASLAN TÜBİTAK Teknoloji ve Yenilik estek Programları Başkanı Yasemin ASLAN TÜBİTAK Bilim, Teknoloji ve Yenilik Politikaları aire Başkanı Prof. r. Mustafa ÇUFALI TÜBİTAK Bilim İnsanı estekleme aire Başkanı V. r. Ahmet ULUAĞ TÜBİTAK Bilim ve Toplum aire Başkanı Hakan KARATAŞ TÜBİTAK Uluslararası İşbirliği aire Başkanı V. oç. r. Lokman KUZU TÜBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü Müdürü Erdal ÇAKMAK TÜBİTAK Savunma Sanayii Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü Müdürü Mehmet Mirat SATOĞLU TÜBİTAK Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Müdürü 6

13 Önceki Kararlara İlişkin Gelişmeler 7

14 2005/3 (G) BTYK nın 29. Toplantısı 3.1. Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Sistemi Performans Göstergeleri [2005/3] KARAR Ülkemizin bilim, teknoloji ve yenilik sistemi performansı, BTYK nın 26. toplantısında onaylanan ve ana boyutları aşağıda verilen gösterge seti çerçevesinde izlenecek ve değerlendirilecektir. Ulusal BTY Sistemi Ana Boyutları 1. Ar-Ge Yetkinliği 2. İnsan Gücü 3. Eğitim ve Araştırma Kültürü 4. Teknoparklar ve Özel Sektör Ar-Ge Merkezleri 5. KOBİ ler 6. İşbirliği 7. Fikri Mülkiyet Yetkinliği 8. Ticarileşme 9. Girişimcilik 10. Altyapı 11. Öncelikli Alanlardaki Yetkinlikler Oluşturulan sette yer alan göstergeler ilgili kurumlar tarafından yılda bir defa 2005/3 no.lu karar altında Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Sistemi Performans Göstergeleri adıyla raporlanacaktır. İLGİLİ İĞER KARARLAR - AHA ÖNCE GELİŞME RAPORLANAN TOPLANTI Eylül 2005; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 12. Toplantısı Mart 2006; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 13. Toplantısı Eylül 2006; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 14. Toplantısı Kasım 2007; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 16. Toplantısı Mayıs 2008; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 17. Toplantısı Aralık 2008; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 18. Toplantısı Aralık 2009; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 20. Toplantısı Aralık 2010; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 22. Toplantısı Aralık 2011; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 23. Toplantısı Ağustos 2012; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 24. Toplantısı Ocak 2013; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 25. Toplantısı Haziran 2013; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 26. Toplantısı Haziran 2014; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 27. Toplantısı SORUMLU KURULUŞLAR TÜBİTAK 8

15 2005/3 (G) BTYK nın 29. Toplantısı İLGİLİ KURULUŞLAR Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (BSTB) Türk Patent Enstitüsü (TPE) Kalkınma Bakanlığı Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve estekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı (TTGV) Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) GELİŞME BTYK nın 26. Toplantısı nda 2005/3 no.lu ek karar kapsamında, BTYK nın 11. Toplantısı nda belirlenen Ulusal Bilim ve Teknoloji Sistemi Performans Göstergeleri ; BTYK kararları, UBTYS ve ilgili strateji belgeleri, ulusal göstergeler ile verilerin ölçülebilir olması, güvenilir olması, güncelliği ve zaman serisi şeklinde üretilebilmesi hususları dikkate alınarak revize edilmiştir. Revize edilen ve aşağıda boyutları açıklanan gösterge setine ait veriler Tablo 6 da verilmektedir. Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Sistemi Ana Boyutları 1. Ar-Ge Yetkinliği TÜİK tarafından açıklanan Araştırma ve Geliştirme Anketi sonuçlarına göre, yıllar itibarıyla Türkiye nin Ar-Ge harcamalarına bakıldığında genel bir artış eğilimi görülmektedir. Türkiye de 2011 yılında yaklaşık 14,3 milyar TL olarak gerçekleşen Ar-Ge harcaması, 2014 yılında %31 oranında artış göstererek yaklaşık 18,7 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Ar-Ge Harcamalarının GSYİH ye oranı 2014 yılında %1,01 e ulaşmıştır. Özel sektör Ar-Ge harcamalarının GSYİH ye oranı 2014 yılında %0,5 e ulaşmıştır. Bu oran %0,41 olarak gerçekleşen yükseköğretim Ar-Ge harcamalarının GSYİH içindeki payını geçmiştir. Kamu Ar-Ge harcamalarının GSYİH ye oranı ise 2014 yılı itibarıyla %0,1 olarak gerçekleşmiştir yılında özel sektör tarafından fonlanan Ar-Ge harcamasının GSYİH içindeki payı %0,51 e, kamu tarafından fonlanan Ar-Ge harcamalarının GSYİH içindeki payı %0,26 ya, yükseköğretim tarafından fonlanan Ar-Ge harcamasının GSYİH içindeki payı ise %0,19 a ulaşmıştır. Fonlamasının tamamı ya da bir kısmı kamu tarafından gerçekleştirilen Ar-Ge ve yenilik projelerinin sayısı 2015 yılı itibarıyla a ulaşmıştır. estek kararı verilen, yürürlükte olan ya da tamamlanmış olan projelere 2015 yılında kamu tarafından aktarılan bütçe ise milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Bin tam zaman eşdeğer (TZE) araştırmacı sayısı başına bilimsel yayın sayısı 2014 yılında 304, bin TZE araştırmacı başına atıf sayısı ise olarak gerçekleşmiştir. Bin bilimsel yerli yayın başına patent tescil sayısı ise 2014 yılında 46 ya ulaşmıştır. 2. İnsan Gücü Yıllar itibarıyla Türkiye deki TZE Ar-Ge personeli ve araştırmacı sayısına bakıldığında Ar-Ge harcamasındaki eğilime paralel olarak düzenli bir artış izlenmektedir. TÜİK tarafından açıklanan Araştırma ve Geliştirme Anketi sonuçlarına göre Türkiye de 2014 yılı TZE Ar-Ge personeli sayısı 2011 yılına göre %24 artarak 115,4 bine yükselmiştir. Ayrıca 2014 yılında Türkiye de 89,7 bin TZE araştırmacı vardır. Bunun 41,8 bini özel sektörde, 41,3 bini yükseköğretim sektöründe, 6,5 bini ise kamuda istihdam edilmektedir yılı TZE araştırmacı sayısı 2011 yılı değerine göre %24 oranında, 2014 yılı özel sektör TZE araştırmacı sayısı ise 2011 yılı değerine göre %38 oranında artış göstermiştir. Özel sektör TZE araştırmacı sayısındaki artışa paralel olarak doktora ve üstü dereceli özel sektör TZE araştırmacı sayısı da 2011 yılına göre %53 oranında artarak 2014 yılında ye ulaşmıştır. Bilim ve teknoloji (BT) insan kaynağının toplam işgücü içerisindeki oranı ise 2014 yılında %23,2 olarak gerçekleşmiştir. olaşımdaki öğretim elemanı sayısına bakıldığında ise 2014 yılı itibarıyla yurtdışı dolaşımdaki öğretim elemanı sayısı e, yurtiçi dolaşımdaki öğretim eleman sayısı ise e ulaşmıştır. 9

16 2005/3 (G) BTYK nın 29. Toplantısı 3. Eğitim ve Araştırma Kültürü 2014 yılında kamunun fonladığı eğitim harcamalarının GSYİH içerisindeki oranı yükseköğretim hariç yaklaşık %3,1; yükseköğretim dahil %5,1 olarak gerçekleşmiştir. Kamu sektörü eğitim alanı bilgi iletişim teknolojileri (BİT) yatırımı ise 2015 yılı itibarıyla 2 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Ortaöğretim öğrencilerine yönelik düzenlenen proje yarışmalarına katılan öğrenci sayısında yıllar itibarıyla artış izlenmektedir yılı içinde yarışmalara katılan öğrenci sayısı yaklaşık 23 bini geçerek 2011 değerine göre %39 luk bir artış göstermiştir. Lisans seviyesine kayıtlı öğrenci sayısının yaş nüfusa oranında da yıllar itibarıyla düzenli bir artış olmuştur yılında %41 olan oran 2014 yılında %54 e ulaşmıştır. 4. Teknoparklar ve Özel Sektör Ar-Ge Merkezleri 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin esteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında özel sektör Ar-Ge merkezi sayısında ve Ar-Ge harcamalarında yıllar itibarıyla düzenli bir artış olmaktadır yılında 110 olan özel sektör Ar-Ge merkezi sayısı %106 oranında artarak 2015 yılı itibarıyla 227 ye ulaşmıştır. Benzer şekilde anılan Ar-Ge merkezlerinin Ar-Ge harcamaları da 2011 yılına göre yaklaşık %130 oranında artarak 2014 yılı itibarıyla 14 milyar TL yi geçmiştir. Özel sektör Ar-Ge merkezi sayısı ve Ar-Ge harcamasındaki artışa paralel olarak bu merkezlerde çalışan araştırmacı sayılarında da artış gerçekleşmiş ve 2015 yılı itibarıyla bu merkezlerde çalışan araştırmacı sayısı 18,6 bine ulaşmıştır sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu kapsamında kurulan teknoparklarda faaliyet gösteren firma sayısı 2015 yılı itibarıyla ye, bu firmalarda gerçekleştirilen Ar-Ge harcaması da 1,94 milyar TL ye ulaşmıştır. Anılan bu firmalarda 2015 yılı itibarıyla 29,8 bin Ar-Ge personeli istihdam edilmektedir. Teknopark firmalarının toplam geliri 2015 yılı itibarıyla 6,4 milyar TL, ihracat geliri ise 806 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. 5. KOBİ ler TÜİK tarafından açıklanan Yenilik Araştırması na göre, yenilik yapan KOBİ lerin tüm KOBİ ler içindeki oranı 2014 itibarıyla %50,8, kendi içinde teknolojik yenilik yapan KOBİ lerin tüm KOBİ ler içindeki oranı %30, birlikte teknolojik yenilik yapan KOBİ lerin tüm KOBİ ler içindeki oranı da %7 olarak gerçekleşmiştir. Fon sağlayan kurumların verileri dikkate alındığında ise Ar-Ge ve yenilik desteklerinden KOBİ lerin kullandığı fon tutarının özel sektörün kullandığı fon tutarına oranı 2015 yılı itibarıyla %63 olarak gerçekleşmiştir yılında KOBİ lerde çalışan TZE Ar-Ge personelinin toplam TZE Ar-Ge personeli içindeki oranı %26,5 tir. 6. İşbirliği Bilim, teknoloji ve yenilik (BTY) alanında ulusal çaplı işbirliği kapsamında fon sağlayan kuruluşlardan elde edilen bilgilere göre 2015 yılı itibarıyla üniversite-sanayi işbirliği projesi kamu kurumları tarafından desteklenmiş ve yürürlükte olan projelere kamu tarafından aktarılan tutar 168 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Benzer şekilde 2015 yılı itibarıyla sanayi-sanayi işbirliğinde gerçekleştirilen 407 proje kamu tarafından desteklenmiş ve yürürlükte olan projelere kamu tarafından aktarılan tutar 40 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Ulusal çapta gerçekleşen üniversite-üniversite işbirliği çerçevesinde ise 2015 yılı itibarıyla kamu tarafından proje desteklenmiş ve aynı tarih itibarıyla üniversite-üniversite işbirliği projeleri için kamu tarafından aktarılan tutar 193 milyon TL olmuştur. Üniversite kamu işbirliği kapsamında ise 2015 yılı itibarıyla 562 proje kamu desteklerinden yararlanmış ve aynı tarih itibarıyla kamu destekli üniversite kamu işbirliği destek bütçesi 81 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Sanayi-kamu işbirliği kapsamında ise 2015 yılı itibarıyla kamu tarafından 61 proje desteklenmiş ve 96 milyon TL destek sağlanmıştır. Uluslararası BTY işbirlikleri kapsamında ise uluslararası işbirliğinde yapılan Ar-Ge ve yenilik proje sayısı 2015 yılı itibarıyla tür. Bu kapsamda elde edilen fon tutarı ise 161 milyon TL dir. Bilimsel yayın kapsamında 2014 yılı itibarıyla üniversite-özel sektör ortak yayın sayısı 952, bu yayınların tüm bilimsel yayınlar içindeki oranı %3,5 olarak gerçekleşmiştir. Uluslararası bilimsel ortak yayın sayısı ise olup bu yayınların tüm bilimsel yayınlar içindeki oranı %21 dir. 10

17 2005/3 (G) BTYK nın 29. Toplantısı 7. Fikri Mülkiyet Yetkinliği TPE tarafından açıklanan verilere göre yıllar itibarıyla patent başvuru ve tescil sayılarında artış eğilimi olduğu görülmektedir. Bin TZE araştırmacı başına yerli patent başvuru sayısı 2014 yılında 54 e, bin TZE araştırmacı başına yerli patent tescil sayısı ise 14 e ulaşmıştır. Bin TZE araştırmacı başına Patent İşbirliği Antlaşması (PCT) başvuru sayısı ise 2014 yılı için 10 dur. Uluslararası ve bölgesel anlaşmalar yoluyla yapılan Türkiye orijinli uluslararası patent başvurularının (PCT ve EP) Türkiye ye giriş yapan yabancı orijinli patent başvurularına oranı 2014 yılı itibarıyla %17 dir. 8. Ticarileşme TÜİK tarafından teknoloji yoğunluğuna göre açıklanan ihracat verilerine bakıldığında 2015 yılı itibarıyla yüksek teknoloji sektöründe yaklaşık 10,6 milyar TL, orta-yüksek teknoloji sektöründe 95 milyar TL üzerinde ihracat gerçekleşmiştir. 9. Girişimcilik Türkiye deki üniversitelerde yenilikçiliğin ve girişimciliğin tetiklenmesi amacıyla oluşturulan ve TÜBİTAK tarafından son olarak 2015 değeri açıklanan Girişimci ve Yenilikçi Üniversite Endeksi ne göre 100 üzerinden 50 puan üzerinde puan alan 17 üniversite bulunmaktadır. Bu rakam 2012 yılı için 10 dur. Öğretim elemanlarının 1 teknoparklarda, kuluçka merkezlerinde, TEKMER lerde ortak veya sahip olduğu faal firma sayısının toplam teknopark, kuluçka merkezleri, TEKMER lerdeki firma sayısına oranı 2014 yılı için %22 dir. Teknogirişim sermayesi desteği alan girişim sayısı 2015 yılı itibarıyla 739 dur. Üniversitelerde lisans ve lisansüstü seviyesinde verilen girişimcilik, teknoloji yönetimi ve inovasyon yönetimi ders sayısı te 991 dir; bu dersleri zorunlu veren üniversite sayısı 2 ise 89 dur. Üniversite dışına yönelik düzenlenen girişimcilik, teknoloji yönetimi ve inovasyon yönetimi eğitimi / sertifika programı sayısı ise 2015 yılında olarak gerçekleşmiştir yılı itibarıyla bilgi temelli yeni firma açılmıştır ve bu firmalardan 649 u yabancı sermayelidir. 10. Altyapı Kamu tarafından gerçekleştirilen altyapı harcamaları 2015 yılında 593 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Bu altyapı harcamalarının 425 milyon TL si üniversite araştırma altyapıları için, 168 milyon TL si ise kamu kurumları araştırma altyapıları için gerçekleştirilen kamu harcamalarıdır. Kamu destekli kurulan tematik ileri araştırma merkezleri ve merkezi laboratuvar sayıları da yıllar itibarıyla artmıştır yılı itibarıyla 199 tematik ileri araştırma merkezi ve 94 merkezi araştırma laboratuvarı bulunmaktadır. Kalkınma Bakanlığı tarafından açıklanan verilere göre bilgi ve iletişim teknolojileri altyapı harcamaları 2011 yılına göre %40 oranında artarak 2015 yılı itibarıyla yaklaşık 3,7 milyar TL ye ulaşmıştır yılında genişbant kullanan girişimlerin toplam girişimler içerisindeki oranı da %92 ye ulaşmıştır. 11. Öncelikli Alanlardaki Yetkinlikler BTYK nın 22. Toplantısı nda alınan 2010/201 no.lu karar gereği otomotiv, makina imalat ve bilgi ve iletişim (BİT) sektörleri Ar-Ge ve yenilik kapasitemizin güçlü olduğu alanlar; enerji, su, gıda, savunma ve uzay sektörleri de ivme kazanmamız gereken alanlar olarak belirlenmiştir. Son olarak BTYK nın 25. Toplantısı nda sağlık sektörü de ivme kazanmamız gereken alan olarak belirlenmiştir. Ar-Ge ve yenilik kapasitemizin güçlü olduğu alanlarda Ar-Ge ve yenilik proje sayısı ve bütçesi bakımından BİT alanı öne çıkmaktadır. BİT alanı için, fonlamasının tamamı ya da bir kısmı kamu tarafından gerçekleştirilen Ar-Ge ve yenilik projelerinin sayısı 2015 yılı itibarıyla 2.986, aktarılan bütçe ise 201 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Ulusal ve uluslararası işbirliğinde yapılan Ar-Ge ve yenilik projeleri toplam bütçesi ise 2015 ylı itibarıyla sırasıyla 66 milyon TL ve 31 milyon TL dir. Bu rakamlara paralel olarak Ar-Ge ve yenilik projelerinde çalışan araştırmacı sayısı bakımından da BİT alanı öne çıkmakta olup araştırmacı sayısı 2015 yılı itibarıyla olarak gerçekleşmiştir. 1 Öğretim üyesi (Prof., oç. ve Yrd. oç.) verilerini kapsamaktadır. 2 Öğretim üyeleri (Prof., oç. ve Yrd. oç.) tarafından verilen dersler esas alınmıştır. 11

18 2005/3 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Bilimsel yayın sayısı ve patent tescil sayısı bakımından ise 2014 yılı için bilimsel yayın ve 2015 yılı için 382 patent tescil sayısı ile öne çıkan alan makine-imalat alanı olmuştur. İvme kazanmamız gereken alanlar kapsamında ise sağlık alanı, 2015 yılı itibarıyla, fonlamasının tamamı ya da bir kısmı kamu tarafından gerçekleştirilen Ar-Ge ve yenilik projelerinin sayısı bakımından proje, 2015 yılında destek kararı verilen, yürürlükte olan ya da tamamlanmış olan projelere kamu tarafından aktarılan fon bakımından 154 milyon TL, 2014 yılı bilimsel yayın sayısı bakımından bilimsel yayın, 2015 yılı patent tescil sayısı bakımından 267 patent tescil sayısı, 2015 yılında uluslararası işbirliğinde yapılan Ar-Ge ve yenilik projeleri toplam bütçesi bakımından 27 milyon TL ile öne çıkmaktadır yılında ulusal işbirliğinde yapılan Ar-Ge ve yenilik projeleri içinse 102 milyon TL ile uzay alanı öne çıkmaktadır. 12

19 2005/3 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Tablo 6. Ulusal BTY Sistemi Performans Göstergeleri Seti Boyutlar Amaçlar Göstergeler Kaynak **** Toplam Ar-Ge Harcaması* B1.A1.G1 TÜİK TZE Araştırmacı Başına Ar-Ge Harcaması* B1.A1.G2 TÜİK 0,20 0,20 0,19 0,21 - Ar-Ge Harcamalarının GSYİH ye Oranı (%) B1.A1.G3 TÜİK 0,86 0,92 0,95 1,01 - Kamunun Fonladığı Ar-Ge Harcamalarının GSYİH ye Oranı (%) B1.A1.G4 TÜİK 0,25 0,26 0,25 0,26 - Ar-Ge Yoğunluğunun Artırılması B1.A1 Kamu Tarafından Gerçekleştirilen Ar-Ge Harcamalarının GSYİH ye Oranı (%) B1.A1.G5 Üniversitenin Fonladığı Ar-Ge Harcamalarının GSYİH ye Oranı (%) B1.A1.G6 TÜİK 0,10 0,10 0,10 0,10 - TÜİK 0,18 0,19 0,19 0,19 - Ar-Ge Yetkinliği B1 Üniversite Tarafından Gerçekleştirilen Ar-Ge Harcamalarının GSYİH ye Oranı (%) B1.A1.G7 TÜİK 0,39 0,41 0,40 0,41 - Ar-Ge ve Yenilik Proje Sayıları 1 B1.A1.G8 Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Ar-Ge ve Yenilik Proje Bütçesi 2 * B1.A1.G9 Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Özel Sektör Ar-Ge Yoğunluğunun Artırılması B1.A2 Özel Sektör Tarafından Gerçekleştirilen Ar-Ge Harcamalarının GSYİH ye Oranı (%) B1.A2.G1 Özel Sektörün Fonladığı Ar-Ge Harcamalarının GSYİH ye Oranı (%) B1.A2.G2 TÜİK 0,37 0,42 0,45 0,50 - TÜİK 0,39 0,43 0,46 0,51 - Bilimsel Çıktıların Yaygınlaştırılması B1.A3 Bin TZE Araştırmacı Başına Bilimsel Yayın 3 Sayısı B1.A3.G1 TÜBİTAK ULAKBİM TÜİK Tamamı ya da bir kısmı kamu tarafından fonlanan, ilgili yıl içinde destek kararı verilen, yürürlükte olan ya da tamamlanan projeleri içermektedir. 2 Projelere kamu tarafından aktarılan bütçe 3 Bilimsel yayın sayısı, makale, not ve eleştiri belge türlerini içermektedir; Thomson Reuters Atıf Veritabanları (WoS-InCites) kullanılmaktadır. Evrakın elektronik imzalı suretine adresinden b9bb85d4-ae29-4daa-afa3-399a331e kodu ile erişebilirsiniz.

20 2005/3 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Tablo 6. Ulusal BTY Sistemi Performans Göstergeleri Seti Boyutlar Amaçlar Göstergeler Kaynak **** Ar-Ge Yetkinliği B1 Bilimsel Çıktıların Yaygınlaştırılması B1.A3 Bin TZE Araştırmacı Başına Atıf Sayısı 4 B1.A3.G2 Bin Bilimsel Yayın Başına Yerli Patent Tescil Sayısı B1.A3.G3 TÜBİTAK ULAKBİM TÜİK TÜBİTAK ULAKBİM TPE Bin Bilimsel Yayın Başına Üniversite Kaynaklı Patent Başvuru Sayısı B1.A3.G4 TÜBİTAK ULAKBİM TPE TZE Ar-Ge Personeli Sayısı B2.A1.G1 TÜİK TZE Araştırmacı Sayısı B2.A1.G2 TÜİK oktora ve Üstü ereceli TZE Araştırmacı Sayısı B2.A1.G3 TÜİK Yüksek Lisans ereceli TZE Araştırmacı Sayısı B2.A1.G4 TÜİK İnsan Gücü B2 BTY İK Sayısının Artırılması ve ağılımın İyileştirilmesi B2.A1 Özel Sektör TZE Ar-Ge Personeli Sayısı B2.A1.G5 Özel Sektör TZE Araştırmacı Sayısı B2.A1.G6 oktora ve Üstü ereceli Özel Sektör TZE Araştırmacı Sayısı B2.A1.G7 TÜİK TÜİK TÜİK Yüksek Lisans ereceli Özel Sektör TZE Araştırmacı Sayısı B2.A1.G8 TÜİK Üniversite TZE Ar-Ge Personeli Sayısı B2.A1.G9 TÜİK Üniversite TZE Araştırmacı Sayısı B2.A1.G10 TÜİK Son 5 yılda yapılan yayınların aldığı atıf verisi kapsamında Thomson Reuters Atıf Veritabanları (WoS-InCites) kullanılmaktadır. Evrakın elektronik imzalı suretine adresinden b9bb85d4-ae29-4daa-afa3-399a331e kodu ile erişebilirsiniz.

21 2005/3 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Tablo 6. Ulusal BTY Sistemi Performans Göstergeleri Seti Boyutlar Amaçlar Göstergeler Kaynak **** oktora ve Üstü ereceli Üniversite TZE Araştırmacı Sayısı B2.A1.G11 TÜİK Yüksek Lisans ereceli Üniversite TZE Araştırmacı Sayısı B2.A1.G12 TÜİK Kamu TZE Ar-Ge Personeli Sayısı B2.A1.G13 TÜİK Kamu TZE Araştırmacı Sayısı B2.A1.G14 TÜİK İnsan Gücü B2 BTY İK Sayısının Artırılması ve ağılımın İyileştirilmesi B2.A1 oktora ve Üstü ereceli Kamu TZE Araştırmacı Sayısı B2.A1.G15 Yüksek Lisans ereceli Kamu TZE Araştırmacı Sayısı B2.A1.G16 TÜİK TÜİK estek Personeli ve Teknisyen Sayısı B2.A1.G17 TÜİK Eğitimini BT Alanında Alan ve BT Alanında Çalışan Kişi Sayısı (Bin) B2.A1.G18 TÜİK BT İnsan Kaynağının Toplam İşgücü İçerisindeki Oranı (%) 5 B2.A1.G19 TÜİK 20,4 21,9 22,4 23,2 - Yeni oktoraya Başlayanların Sayısı B2.A1.G20 YÖK Halen oktora Öğrencisi Olanların Sayısı B2.A1.G21 YÖK Bitirilen Tez Sayısı B2.A1.G22 YÖK TÜİK Hanehalkı İşgücü İstatistiklerindeki revizyon nedeniyle daha önce verilen rakamlar güncellenmiştir. 6 Veriler öğretim yılı bazında üretilen Yükseköğretim İstatistikleri yayınından derlenmiştir ve yıl sütunu öğretim yılının ikinci bölümünü temsil eden yıl kabul edilmiştir. Evrakın elektronik imzalı suretine adresinden b9bb85d4-ae29-4daa-afa3-399a331e kodu ile erişebilirsiniz.

22 2005/3 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Tablo 6. Ulusal BTY Sistemi Performans Göstergeleri Seti Boyutlar Amaçlar Göstergeler Kaynak **** BTY İK Sayısının Artırılması ve ağılımın İyileştirilmesi B2.A1 Türkiye de İstihdam Edilen Yabancı Öğretim Üyesi Sayısı 7 B2.A1.G23 YÖK İnsan Gücü B2 Yurtdışında olaşımdaki Öğretim Elemanı Sayısı B2.A2.G1 YÖK 6 TÜBİTAK Araştırmacıların olaşımının Artırılması B2.A2 Yurtiçinde olaşımdaki Öğretim Elemanı Sayısı B2.A2.G2 olaşımdaki Öğretim Elemanlarının Tüm Öğretim Elemanları İçindeki Oranı (%) B2.A2.G3 YÖK 6 TÜBİTAK YÖK 6 TÜBİTAK ,3 2,9 3,6 3,8 - Bilim Merkezlerinin Yaygınlaştırılması B3.A1 Açılan Bilim Merkezi Sayısı B3.A1.G1 TÜBİTAK Eğitim Harcamalarının Artırılması B3.A2 Eğitim Harcamasının GSYİH deki Oranı (%) 8 B3.A2.G1 MEB TÜİK 2,72 2,92 3,05 3,09 - Eğitim ve Araştırma Kültürü B3 İlk ve Ortaöğretim Seviyesinde Eğitim Niteliğinin Artırılması B3.A3 15 Yaş Grubundaki Türk Öğrencilerin, PİSA Matematik Okuryazarlığı (M), Fen Bilimleri Okuryazarlığı (F) ve Okuma Becerileri (O) Ortalama Puanı B3.A3.G1 Eğitimde Kamu BİT Yatırımı* B3.A3.G2 Yüksek Lisans/oktora erecesine Sahip Öğretmen Sayısı B3.A3.G3 MEB - Kalkınma Bakanlığı Matematik: 448 Fen Bilimleri: 463 Okuma Becerileri: MEB erslik Başına üşen Öğrenci Sayısı B3.A3.G4 MEB Ortaöğretim Öğrencileri Arası Proje Yarışmalarına Katılan Öğrenci Sayısı B3.A3.G5 MEB TÜBİTAK Prof., oç. ve Yrd. oç. verilerini kapsamaktadır. 8 MEB tarafından iletilen Yükseköğretim harcamaları dışındaki devlet harcamalarının GSYİH deki oranıdır. Toplam devlet harcamalarının GSYİH deki oranları: 2011: 4,5, 2012: 4,8, 2013: 5, 2014: 5,1. Evrakın elektronik imzalı suretine adresinden b9bb85d4-ae29-4daa-afa3-399a331e kodu ile erişebilirsiniz.

23 2005/3 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Tablo 6. Ulusal BTY Sistemi Performans Göstergeleri Seti Boyutlar Amaçlar Göstergeler Kaynak **** Eğitim ve Araştırma Kültürü B3 İlk ve Ortaöğretim Seviyesinde Eğitim Niteliğinin Artırılması B3.A3 Üniversite Seviyesinde Eğitim Niteliğinin Artırılması B3.A4 Bilim Fuarında Proje Sunan Öğrenci Sayısı B3.A3.G6 Lisans Seviyesinde Kayıtlı Öğrenci Sayısı (Bin) B3.A4.G1 Lisans Seviyesinde Kayıtlı Öğrenci Sayısının Yaş Aralığındaki Nüfusa Oranı (%) B3.A4.G2 Öğretim Elemanı Başına Öğrenci Sayısı B3.A4.G3 Yüksek Lisans Öğrenci Sayısının Lisans Öğrenci Sayısına Oranı (%) B3.A4.G4 oktora Öğrenci Sayısının Lisans Öğrenci Sayısına Oranı (%) B3.A4.G5 Uluslararası olaşımdaki (ERASMUS) Öğrenci Sayısı 10 B3.A4.G6 Matematik, Fen ve Teknoloji Eğitimi Gören Öğrencilerin Toplam İçerisindeki Oranı (%) B3.A4.G7 Yabancı Akademisyenlerin Toplam Akademisyen Sayısı İçerisindeki Oranı (%) B3.A4.G8 MEB YÖK YÖK YÖK 6 18,86 20,21 20,18 20,29 21,89 YÖK 6 5,0 6,0 7,0 7,9 9,4 YÖK 6 1,7 1,8 1,9 2,0 2,2 Ulusal Ajans EuroStat 17,7 17, YÖK 6 1,19 1,23 1,30 1,67 1,98 Teknoparklar ve Özel Sektör Ar-Ge Merkezleri B4 Teknoparkların Kapasitesinin Geliştirilmesi B4.A1 Özel Sektör Ar-Ge Merkezi Sayısı B4.A1.G1 Özel Sektör Ar-Ge Merkezlerinin Ar-Ge Harcaması* B4.A1.G2 Özel Sektör Ar-Ge Merkezlerindeki Araştırmacı Sayısı B4.A1.G3 BSTB BSTB BSTB TÜBİTAK tarafından veri sağlanmaktadır faaliyet yılına ilişkin hareketlilik verileri henüz tamamlanmamıştır. Evrakın elektronik imzalı suretine adresinden b9bb85d4-ae29-4daa-afa3-399a331e kodu ile erişebilirsiniz.

24 2005/3 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Tablo 6. Ulusal BTY Sistemi Performans Göstergeleri Seti Boyutlar Amaçlar Göstergeler Kaynak **** Teknoparklardaki Firma Sayısı B4.A1.G4 BSTB Teknopark Firmalarının Ar-Ge Harcaması* B4.A1.G5 BSTB 38,4 43, Teknoparklar ve Özel Sektör Ar-Ge Merkezleri B4 Teknoparkların Kapasitesinin Geliştirilmesi B4.A1 Teknopark Firmalarındaki Ar-Ge Personeli Sayısı B4.A1.G6 Teknopark Firmalarının Toplam Geliri * B4.A1.G7 BSTB BSTB Teknoparkların İhracat Geliri * B4.A1.G8 BSTB Yenilik Yapan KOBİ lerin Tüm KOBİ ler İçindeki Oranı (%) 11 B5.A1.G1 TÜİK ,8 - Kendi İçinde Teknolojik Yenilik Yapan KOBİ lerin Tüm KOBİ ler İçindeki Oranı (%) B5.A1.G2 TÜİK KOBİ ler B5 KOBİ'lerin Yenilik Yetkinliğinin Güçlendirilmesi B5.A1 Birlikte Teknolojik Yenilik Yapan KOBİ lerin Tüm KOBİ ler İçindeki Oranı (%) B5.A1.G3 Ürün ve Süreç Yeniliği Gerçekleştiren KOBİ lerin Tüm KOBİ ler İçindeki Oranı (%) B5.A1.G4 TÜİK TÜİK Pazarlama ve Organizasyonel Yenilik Gerçekleştiren KOBİ lerin Tüm KOBİ ler İçindeki Oranı (%) B5.A1.G5 TÜİK Ar-Ge ve Yenilik esteklerinden KOBİ lerin Kullandığı Fon Tutarının Özel Sektörün Kullandığı Fon Tutarına Oranı (%) B5.A1.G6 Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Yenilik Araştırması ile Girişimlerde Bilişim Teknolojileri Kullanımı Araştırmaları nın kapsamını sanayi ve hizmet sektöründe 10 ve daha fazla çalışanı olan girişimlerden örnekleme yöntemi ile tespit edilen girişimler oluşturmaktadır. KOBİ bilgileri çalışanı olan girişimler için hesaplanmıştır. 12 Göstergelerin hesaplama yöntemlerinde değişiklik yapılmıştır. 13 Ürün veya Süreç Yeniliği / Pazarlama veya Organizasyonel Yenilik Gerçekleştiren KOBİ lerin Tüm KOBİ ler İçindeki Oranı verilmektedir. Evrakın elektronik imzalı suretine adresinden b9bb85d4-ae29-4daa-afa3-399a331e kodu ile erişebilirsiniz.

25 2005/3 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Tablo 6. Ulusal BTY Sistemi Performans Göstergeleri Seti Boyutlar Amaçlar Göstergeler Kaynak **** KOBİ lerde Çalışan TZE Ar-Ge Personeli Sayısı B5.A1.G7 TÜİK KOBİ lerde Çalışan TZE Ar-Ge Personelinin Toplam TZE Ar-Ge Personeli İçindeki Oranı (%) B5.A1.G8 TÜİK 25,4 25,3 25,4 26,5 - KOBİ lerde Çalışan TZE Ar-Ge Personelinin Toplam KOBİ Çalışanları İçindeki Oranı (%) B5.A1.G9 TÜİK 0,30 0,30 0, KOBİ ler B5 KOBİ'lerin Yenilik Yetkinliğinin Güçlendirilmesi B5.A1 Bilgisayar Ağları Üzerinden Ürün/Hizmet Siparişi Veren KOBİ Sayısının Toplam KOBİ Sayısı İçindeki Oranı (%) 11 B5.A1.G10 Bilgisayar Ağları Üzerinden Ürün/Hizmet Siparişi Alan KOBİ Sayısının Toplam KOBİ Sayısı İçindeki Oranı (%) 11 B5.A1.G11 TÜİK 12, TÜİK 10,8 9,7 8,3 10,4 - Yeni Üründen Gelir Elde Eden KOBİ Sayısının Toplam KOBİ Sayısı İçindeki Oranı (%) 11 B5.A1.G12 TÜİK KOBİ lerin yeni ya da geliştirilmiş ürünlerinin (mal veya hizmet) cirolarındaki payları (%) 11 B5.A1.G13 TÜİK Üniversite-Sanayi İşbirliğinde Yapılan Ar-Ge ve Yenilik Projeleri Sayısı B6.A1.G1 Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Üniversite-Sanayi İşbirliğinde Yapılan Ar-Ge ve Yenilik Projeleri Bütçesi* B6.A1.G2 Fon Sağlayan Kuruluşlar*** İşbirliği B6 Ulusal BTY İşbirliğinin Artırılması B6.A1 Sanayi-Sanayi İşbirliğinde Yapılan Ar-Ge ve Yenilik Projeleri Sayısı B6.A1.G3 Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Sanayi-Sanayi İşbirliğinde Yapılan Ar-Ge ve Yenilik Projeleri Bütçesi* B6.A1.G4 Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Üniversite-Üniversite İşbirliğinde Yapılan Ar-Ge ve Yenilik Projeleri Sayısı Fon Sağlayan Kuruluşlar*** B6.A1.G5 Evrakın elektronik imzalı suretine adresinden b9bb85d4-ae29-4daa-afa3-399a331e kodu ile erişebilirsiniz.

26 2005/3 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Tablo 6. Ulusal BTY Sistemi Performans Göstergeleri Seti Boyutlar Amaçlar Göstergeler Kaynak **** Üniversite-Üniversite İşbirliğinde Yapılan Ar-Ge ve Yenilik Projeleri Bütçesi* B6.A1.G6 Üniversite-Kamu İşbirliğinde Yapılan Ar-Ge ve Yenilik Projeleri Sayısı B6.A1.G7 Üniversite-Kamu İşbirliğinde Yapılan Ar-Ge ve Yenilik Projeleri Bütçesi* B6.A1.G8 Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Fon Sağlayan Kuruluşlar*** İşbirliği B6 Fikri Mülkiyet Yetkinliği Ulusal BTY İşbirliğinin Artırılması B6.A1 Uluslararası BTY İşbirliklerinin Artırılması B6.A2 Araştırma Sonuçlarının Ticari Ürün ve Hizmete önüşümünün Teşviki Sanayi-Kamu İşbirliğinde Yapılan Ar-Ge ve Yenilik Projeleri Sayısı B6.A1.G9 Sanayi-Kamu İşbirliğinde Yapılan Ar-Ge ve Yenilik Projeleri Bütçesi* B6.A1.G10 Üniversite-Özel Sektör Ortak Yayın Sayısı B6.A1.G11 Üniversite-Özel Sektör Ortak Yayın Sayısının Toplam Yayın Sayısı İçindeki Oranı (%) B6.A1.G12 Uluslararası İşbirliğinde Yapılan Ar-Ge ve Yenilik Projeleri Sayısı B6.A2.G1 Uluslararası İşbirliklerinden Elde Edilen Fon Tutarı* B6.A2.G2 Uluslararası Bilimsel Ortak Yayın Sayısı B6.A2.G3 Uluslararası Bilimsel Ortak Yayınların Tüm Yayınlar İçindeki Oranı (%) B6.A2.G4 Bin TZE Araştırmacı Başına Yerli Patent Başvuru Sayısı B7.A1.G1 Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Fon Sağlayan Kuruluşlar*** TÜBİTAK ULAKBİM TÜBİTAK ULAKBİM TÜBİTAK BSTB Kalkınma Bakanlığı TÜBİTAK BSTB Kalkınma Bakanlığı TÜBİTAK ULAKBİM TÜBİTAK ULAKBİM ,6 2,9 3,3 3, ,4 20,2 21,2 21,2 - TPE B7 Bin TZE Araştırmacı Başına Yerli Faydalı Model B7.A1 Başvuru Sayısı TPE B7.A1.G2 Evrakın elektronik imzalı suretine adresinden b9bb85d4-ae29-4daa-afa3-399a331e kodu ile erişebilirsiniz.

27 2005/3 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Tablo 6. Ulusal BTY Sistemi Performans Göstergeleri Seti Boyutlar Amaçlar Göstergeler Kaynak **** Bin TZE Araştırmacı Başına Yerli Endüstriyel Tasarım Başvuru Sayısı B7.A1.G3 TPE Bin TZE Araştırmacı Başına PCT Patent Başvuru Sayısı B7.A1.G4 TPE Fikri Mülkiyet Yetkinliği B7 Araştırma Sonuçlarının Ticari Ürün ve Hizmete önüşümünün Teşviki B7.A1 Bin TZE Araştırmacı Başına Yerli Patent Tescil Sayısı B7.A1.G5 Bin TZE Araştırmacı Başına Yerli Faydalı Model Tescil Sayısı B7.A1.G6 Bin TZE Araştırmacı Başına Yerli Endüstriyel Tasarım Tescil Sayısı B7.A1.G7 TPE TPE TPE Uluslararası ve Bölgesel Anlaşmalar Yoluyla Yapılan Türkiye Orijinli Uluslararası Patent Başvurularının, Türkiye ye Giriş Yapan Yabancı Orijinli Patent Başvurularına Oranı (%) 14 B7.A1.G8 TPE Ticarileşme B8 Teknoloji Yoğun Sektörlerin Ekonomik Katkısının Artırılması B8.A1 Yerli Patentlerin Lisanslanması B8.A2 Teknoloji Yoğunluğuna Göre Sektörlerin İhracatları* (Yüksek teknolojili: 1; Orta-yüksek teknolojili:2; Orta-düşük teknolojili:3; üşük teknolojili:4) B8.A1.G1***** Teknoloji Yoğunluğuna Göre Sektörlerin Hasılatı* (Yüksek teknolojili: 1; Orta-yüksek teknolojili:2; Orta-düşük teknolojili:3; üşük teknolojili:4) B8.A1.G2 Lisanslanan Yerli Patent Sayısı B8.A2.G1 Lisanslanan Yerli Patent Sayısının Toplam Yerli Patent Sayısı İçindeki Oranı (%) B8.A2.G2 Lisanslanan Yerli Faydalı Model Sayısı B8.A2.G3 TÜİK TÜİK 1: : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : TPE : TPE 0,5 0,3 0,3 0,2 0,1 TPE EP ve PCT verilerinin toplamıdır. Evrakın elektronik imzalı suretine adresinden b9bb85d4-ae29-4daa-afa3-399a331e kodu ile erişebilirsiniz.

28 2005/3 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Tablo 6. Ulusal BTY Sistemi Performans Göstergeleri Seti Boyutlar Amaçlar Göstergeler Kaynak **** Yerli Patentlerin Lisanslanması B8.A2 Lisanslanan Yerli Faydalı Model Sayısının Toplam Yerli Faydalı Model Sayısı İçindeki Oranı (%) B8.A2.G4 Lisanslanan Yerli Endüstriyel Tasarım Sayısı B8.A2.G5 Lisanslanan Yerli Endüstriyel Tasarım Sayısının Toplam Yerli Endüstriyel Tasarım Sayısı İçindeki Oranı (%) B8.A2.G6 Lisans Geliri ** B8.A2.G7 TPE 1 0,4 0,6 0,5 0,2 TPE TPE 0,1 0,1 0,2 0,2 0,1 TPE 4,6 0,2 0,02 0,8 0,3 Ticarileşme B8 Lisanslanan Üniversite Kaynaklı Yerli Patent Sayısı B8.A3.G1 Lisanslanan Üniversite Kaynaklı Yerli Patent Sayısının Toplam Üniversite Kaynaklı Yerli Patent Sayısı İçindeki Oranı (%) B8.A3.G2 TPE TPE 0 1, ,7 Üniversite Kaynaklı Yerli Patentlerin Lisanslanması B8.A3 Lisanslanan Üniversite Kaynaklı Yerli Faydalı Model Sayısı B8.A3.G3 Lisanslanan Üniversite Kaynaklı Yerli Faydalı Model Sayısının Toplam Üniversite Kaynaklı Yerli Faydalı Model Sayısı İçindeki Oranı (%) B8.A3.G4 Lisanslanan Üniversite Kaynaklı Yerli Endüstriyel Tasarım Sayısı B8.A3.G5 Lisanslanan Üniversite Kaynaklı Yerli Endüstriyel Tasarım Sayısının Toplam Üniversite Kaynaklı Yerli Endüstriyel Tasarım Sayısı İçindeki Oranı (%) B8.A3.G6 TPE TPE ,4 2,6 TPE TPE

29 2005/3 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Tablo 6. Ulusal BTY Sistemi Performans Göstergeleri Seti Boyutlar Amaçlar Göstergeler Kaynak **** Ticarileşme B8 Üniversite Kaynaklı Yerli Patentlerin Lisanslanması B8.A3 Üniversitelerin Lisans Geliri ** B8.A3.G7 TPE 0,0 6,4 0,0 116,6 1,1 Üniversitede Yenilikçiliğin ve Girişimciliğin Tetiklenmesi B9.A1 Girişimci ve Yenilikçi Üniversite Endeksinde100 üzerinden 50 Puanın Üzerinde Puan Alan Üniversite Sayısı B9.A1.G1 TÜBİTAK Öğretim Elemanlarının Teknoparklarda, Kuluçka Merkezlerinde, TEKMER lerde Ortak veya Sahip Olduğu Faal Firma Sayısı 15 B9.A2.G1 YÖK BSTB KOSGEB Girişimcilik B9 Ar-Ge Yoğun Başlangıç Firmalarının Sayısının Artırılması B9.A2 Öğretim Elemanlarının Teknoparklarda, Kuluçka Merkezlerinde, TEKMER lerde Ortak veya Sahip Olduğu Faal Firma Sayısının Toplam Teknopark, Kuluçka Merkezleri, TEKMER lerdeki Firma Sayısına Oranı (%) 15 B9.A2.G2 Teknogirişim Sermayesi esteği Alan Girişim Sayısı B9.A2.G3 YÖK BSTB KOSGEB BSTB TÜBİTAK Lisans ve Lisansüstü Seviyesinde Girişimcilik, Teknoloji Yönetimi ve İnovasyon Yönetimi ers Sayısı 16 B9.A3.G1 YÖK Girişimcilik Kültürünün Yaygınlaştırılması B9.A3 Lisans ve Lisansüstü Seviyesinde Girişimcilik, Teknoloji Yönetimi ve İnovasyon Yönetimi erslerini Zorunlu Veren Üniversite Sayısı 16 B9.A3.G2 Üniversite ışına Yönelik üzenlenen Girişimcilik, Teknoloji Yönetimi ve İnovasyon Yönetimi Eğitimi / Sertifika Programı Sayısı B9.A3.G3 YÖK YÖK KOSGEB Yeni Açılan Firma Sayısı B9.A3.G4 TOBB Öğretim üyesi (Prof., oç. ve Yrd. oç.) verilerini kapsamaktadır. 16 Öğretim üyeleri (Prof., oç. ve Yrd. oç.) tarafından verilen dersler esas alınmıştır. Evrakın elektronik imzalı suretine adresinden b9bb85d4-ae29-4daa-afa3-399a331e kodu ile erişebilirsiniz.

30 2005/3 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Tablo 6. Ulusal BTY Sistemi Performans Göstergeleri Seti Boyutlar Amaçlar Göstergeler Kaynak **** Yeni Açılan Bilgi Temelli Firma Sayısı 17 B9.A3.G5 TOBB Girişimcilik B9 Girişimcilik Kültürünün Yaygınlaştırılması B9.A3 Araştırma Altyapısının Geliştirilmesi B10.A1 Türkiye de yeni açılan yabancı sermayeli firma sayısı B9.A3.G6 Türkiye de yeni açılan yabancı sermayeli bilgi temelli firma sayısı B9.A3.G7 Üniversite Araştırma Altyapıları İçin Toplam Kamu Harcamaları* B10.A1.G1 Kamu Kurumları Araştırma Altyapıları İçin Toplam Kamu Harcamaları* B10.A1.G2 Toplam Kamu Araştırma Altyapı Harcamaları* B10.A1.G3 TOBB TOBB Kalkınma Bakanlığı Kalkınma Bakanlığı Kalkınma Bakanlığı Altyapı B10 Tematik İleri Araştırma Merkezi Sayısı 18 B10.A1.G4 Merkezi Araştırma Laboratuvarı Sayısı 18 B10.A1.G5 Kalkınma Bakanlığı Kalkınma Bakanlığı Bilgi ve İletişim Teknolojileri Altyapı Harcamaları* B10.A2.G1 Kalkınma Bakanlığı Bilişim Altyapısının Geliştirilmesi B10.A2 Genişbant Bağlantıya Sahip Girişim Yüzdesi (%) B10.A2.G2 Hanehalkı İnternet Erişimi (%) B10.A2.G3 İnternet Belkemiği Hizmetleri Ölçümü (SL/FİBER/3G/4G bağlantı yüzdeleri) (xsl:1; Kablo:2; Fiber:3; 3G:4; iğer:5) B10.A2.G4***** TÜİK 91,5 92,1 90,6 89,9 92,4 TÜİK 42,9 47,2 49,1 60,2 69,5 BTK 1: 30,3 2: 2,1 3: 1,2 4: 65,8 5: 0,7 1: 24 2: 1,8 3: 2,3 4: 71,3 5: 0,5 1: 20,4 2: 1,5 3: 3,7 4: 74,1 5: 0,4 1: 16,5 2: 1,4 3: 3,5 4: 78,4 5: 0,2 1: 14,8 2: 1,3 3: 3,5 4: 80,3 5: 0,1 17 NACE Rev.2 faaliyet kodlan baz alınmıştır. 18 Veriler ilgili yıla kadar kurulmuş veya kurulumu devam eden merkezleri ifade etmektedir. Evrakın elektronik imzalı suretine adresinden b9bb85d4-ae29-4daa-afa3-399a331e kodu ile erişebilirsiniz.

31 2005/3 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Tablo 6. Ulusal BTY Sistemi Performans Göstergeleri Seti Boyutlar Amaçlar Göstergeler Kaynak **** Genişbant Abone Yoğunluğu (%) B10.A2.G5***** BTK 30,3 36,5 42,1 53,1 60 Mobil Telefon Abone Yoğunluğu (%) B10.A2.G6***** BTK BTK x 512 Kbit/s Kbit/s < x 1 Mbps < x 2 Mbps 1,1 0,7 3,1 0,1 0,1 Altyapı B10 Bilişim Altyapısının Geliştirilmesi B10.A2 Hızlara Göre Sabit Genişbant İnternet Abone Yoğunluğu (%) B10.A2.G7****** 2 < x 4 Mbps 1,1 0,9 1,0 0,5 0,5 4 < x 8 Mbps 80,0 79,4 68,9 43,1 27,5 8 <x 10 Mbps 2,1 4,6 4,7 10<x 30 Mbps 18,3 45,5 62,0 30<x 50 Mbps ,6 1,3 1,9 50<x 100 Mbps 0,1 0,1 0,2 100Mbps<x Mbps Başına Ortalama Genişbant Erişim Maliyeti (TL/Mbps) (xls: 1; Fiber: 2) B10.A2.G8****** BTK 1: 6,5 2: 2,6 1: 7,5 2: 2,6 1: 4,8 2: 3,2 IP Trafiği (TByte) B10.A2.G9****** BTK E-evlet Kullanım Yüzdesi (Hanehalkı/Girişim) (%) B10.A2.G10 TÜİK 16,8 / 81,5 20,4 / 73,7 19,1 / 79,3 27,2 / 81,4 28,4 / - 25

32 2005/3 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Tablo 6. Ulusal BTY Sistemi Performans Göstergeleri Seti Boyutlar Amaçlar Göstergeler Kaynak **** Bilimsel Yayın Sayısı B11.A1.G1 TÜBİTAK ULAKBİM Patent Tescil Sayısı B11.A1.G2 TPE Ar-Ge ve Yenilik Proje Sayıları B11.A1.G3 Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Öncelikli Alanlardaki Yetkinlikler Otomotiv B11 Öncelikli Alanlarda Ar- Ge ve Yenilik Yetkinliğinin Geliştirilmesi B11.A1 Ar-Ge ve Yenilik Projelerinde Çalışan Araştırmacı Sayıları B11.A1.G4 Ar-Ge ve Yenilik Proje Bütçesi* B11.A1.G5 Ulusal İşbirliğinde Yapılan Ar-Ge ve Yenilik Projeleri Toplam Bütçesi* B11.A1.G6 Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Fon Sağlayan Kuruluşlar*** ,3 90,5 80,2 46,6 43,7 36,2 56,2 52,2 21,3 19,7 Uluslararası İşbirliğinde Yapılan Ar-Ge ve Yenilik Projeleri Toplam Bütçesi* B11.A1.G7 Fon Sağlayan Kuruluşlar*** 3 2 0,5 0,3 1,4 Bilimsel Yayın Sayısı B11.A1.G1 TÜBİTAK ULAKBİM Patent Tescil Sayısı B11.A1.G2 TPE Öncelikli Alanlardaki Yetkinlikler Makina-İmalat B11 Öncelikli Alanlarda Ar- Ge ve Yenilik Yetkinliğinin Geliştirilmesi B11.A1 Ar-Ge ve Yenilik Proje Sayıları B11.A1.G3 Ar-Ge ve Yenilik Projelerinde Çalışan Araştırmacı Sayıları B11.A1.G4 Ar-Ge ve Yenilik Proje Bütçesi* B11.A1.G5 Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Ulusal İşbirliğinde Yapılan Ar-Ge ve Yenilik Projeleri Toplam Bütçesi* B11.A1.G6 Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Uluslararası İşbirliğinde Yapılan Ar-Ge ve Yenilik Projeleri Toplam Bütçesi* B11.A1.G7 Fon Sağlayan Kuruluşlar***

33 2005/3 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Tablo 6. Ulusal BTY Sistemi Performans Göstergeleri Seti Boyutlar Amaçlar Göstergeler Kaynak **** Bilimsel Yayın Sayısı B11.A1.G1 TÜBİTAK ULAKBİM Patent Tescil Sayısı B11.A1.G2 TPE Öncelikli Alanlardaki Yetkinlikler Bilgi ve İletişim Teknolojileri B11 Öncelikli Alanlarda Ar- Ge ve Yenilik Yetkinliğinin Geliştirilmesi B11.A1 Ar-Ge ve Yenilik Proje Sayıları B11.A1.G3 Ar-Ge ve Yenilik Projelerinde Çalışan Araştırmacı Sayıları B11.A1.G4 Ar-Ge ve Yenilik Proje Bütçesi* B11.A1.G5 Ulusal İşbirliğinde Yapılan Ar-Ge ve Yenilik Projeleri Toplam Bütçesi* B11.A1.G6 Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Uluslararası İşbirliğinde Yapılan Ar-Ge ve Yenilik Projeleri Toplam Bütçesi* B11.A1.G7 Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Bilimsel Yayın Sayısı B11.A1.G1 TÜBİTAK ULAKBİM Patent Tescil Sayısı B11.A1.G2 TPE Öncelikli Alanlardaki Yetkinlikler Enerji B11 Öncelikli Alanlarda Ar- Ge ve Yenilik Yetkinliğinin Geliştirilmesi B11.A1 Ar-Ge ve Yenilik Proje Sayıları B11.A1.G3 Ar-Ge ve Yenilik Projelerinde Çalışan Araştırmacı Sayıları B11.A1.G4 Ar-Ge ve Yenilik Proje Bütçesi* B11.A1.G5 Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Ulusal İşbirliğinde Yapılan Ar-Ge ve Yenilik Projeleri Toplam Bütçesi* B11.A1.G6 Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Uluslararası İşbirliğinde Yapılan Ar-Ge ve Yenilik Projeleri Toplam Bütçesi* B11.A1.G7 Fon Sağlayan Kuruluşlar***

34 2005/3 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Tablo 6. Ulusal BTY Sistemi Performans Göstergeleri Seti Boyutlar Amaçlar Göstergeler Kaynak **** Bilimsel Yayın Sayısı B11.A1.G1 TÜBİTAK ULAKBİM Patent Tescil Sayısı B11.A1.G2 TPE Öncelikli Alanlardaki Yetkinlikler Su B11 Öncelikli Alanlarda Ar- Ge ve Yenilik Yetkinliğinin Geliştirilmesi B11.A1 Ar-Ge ve Yenilik Proje Sayıları B11.A1.G3 Ar-Ge ve Yenilik Projelerinde Çalışan Araştırmacı Sayıları B11.A1.G4 Ar-Ge ve Yenilik Proje Bütçesi* B11.A1.G5 Ulusal İşbirliğinde Yapılan Ar-Ge ve Yenilik Projeleri Toplam Bütçesi* B11.A1.G6 Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Uluslararası İşbirliğinde Yapılan Ar-Ge ve Yenilik Projeleri Toplam Bütçesi* B11.A1.G7 Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Bilimsel Yayın Sayısı B11.A1.G1 TÜBİTAK ULAKBİM Patent Tescil Sayısı B11.A1.G2 TPE Öncelikli Alanlardaki Yetkinlikler Gıda B11 Öncelikli Alanlarda Ar- Ge ve Yenilik Yetkinliğinin Geliştirilmesi B11.A1 Ar-Ge ve Yenilik Proje Sayıları B11.A1.G3 Ar-Ge ve Yenilik Projelerinde Çalışan Araştırmacı Sayıları B11.A1.G4 Ar-Ge ve Yenilik Proje Bütçesi* B11.A1.G5 Ulusal İşbirliğinde Yapılan Ar-Ge ve Yenilik Projeleri Toplam Bütçesi* B11.A1.G6 Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Uluslararası İşbirliğinde Yapılan Ar-Ge ve Yenilik Projeleri Toplam Bütçesi* B11.A1.G7 Fon Sağlayan Kuruluşlar***

35 2005/3 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Tablo 6. Ulusal BTY Sistemi Performans Göstergeleri Seti Boyutlar Amaçlar Göstergeler Kaynak **** Bilimsel Yayın Sayısı B11.A1.G1 TÜBİTAK ULAKBİM Patent Tescil Sayısı B11.A1.G2 TPE Öncelikli Alanlardaki Yetkinlikler Savunma B11 Öncelikli Alanlarda Ar- Ge ve Yenilik Yetkinliğinin Geliştirilmesi B11.A1 Ar-Ge ve Yenilik Proje Sayıları B11.A1.G3 Ar-Ge ve Yenilik Projelerinde Çalışan Araştırmacı Sayıları B11.A1.G4 Ar-Ge ve Yenilik Proje Bütçesi* B11.A1.G5 Ulusal İşbirliğinde Yapılan Ar-Ge ve Yenilik Projeleri Toplam Bütçesi* B11.A1.G6 Uluslararası İşbirliğinde Yapılan Ar-Ge ve Yenilik Projeleri Toplam Bütçesi* B11.A1.G7 Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Bilimsel Yayın Sayısı B11.A1.G1 TÜBİTAK ULAKBİM Patent Tescil Sayısı B11.A1.G2 TPE Öncelikli Alanlardaki Yetkinlikler Uzay B11 Öncelikli Alanlarda Ar- Ge ve Yenilik Yetkinliğinin Geliştirilmesi B11.A1 Ar-Ge ve Yenilik Proje Sayıları B11.A1.G3 Ar-Ge ve Yenilik Projelerinde Çalışan Araştırmacı Sayıları B11.A1.G4 Ar-Ge ve Yenilik Proje Bütçesi* B11.A1.G5 Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Ulusal İşbirliğinde Yapılan Ar-Ge ve Yenilik Projeleri Toplam Bütçesi* B11.A1.G6 Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Uluslararası İşbirliğinde Yapılan Ar-Ge ve Yenilik Projeleri Toplam Bütçesi* B11.A1.G7 Fon Sağlayan Kuruluşlar***

36 2005/3 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Tablo 6. Ulusal BTY Sistemi Performans Göstergeleri Seti Boyutlar Amaçlar Göstergeler Kaynak **** Bilimsel Yayın Sayısı B11.A1.G1 TÜBİTAK ULAKBİM Patent Tescil Sayısı B11.A1.G2 TPE Öncelikli Alanlardaki Yetkinlikler Sağlık B11 Öncelikli Alanlarda Ar- Ge ve Yenilik Yetkinliğinin Geliştirilmesi B11.A1 Ar-Ge ve Yenilik Proje Sayıları B11.A1.G3 Ar-Ge ve Yenilik Projelerinde Çalışan Araştırmacı Sayıları B11.A1.G4 Ar-Ge ve Yenilik Proje Bütçesi* B11.A1.G5 Ulusal İşbirliğinde Yapılan Ar-Ge ve Yenilik Projeleri Toplam Bütçesi* B11.A1.G6 Uluslararası İşbirliğinde Yapılan Ar-Ge ve Yenilik Projeleri Toplam Bütçesi* B11.A1.G7 Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Fon Sağlayan Kuruluşlar*** Fon Sağlayan Kuruluşlar*** * 2015 yılı sabit fiyatlarıyla, milyon TL ** 2015 yılı sabit fiyatlarıyla, bin TL *** Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve estekleme İdaresi Başkanlığı, Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu verileri kullanılmıştır. **** 30 Kasım 2015 itibarıyla ***** Ekim 2015 itibarıyla ****** Eylül 2015 itibarıyla Evrakın elektronik imzalı suretine adresinden b9bb85d4-ae29-4daa-afa3-399a331e kodu ile erişebilirsiniz.

37 2010/203 (G) BTYK nın 29. Toplantısı 3.2. Araştırma Altyapıları Yol Haritası ve Araştırma Merkezlerine İlişkin İdari ve Yasal üzenlemeler [2010/203] KARAR Kamu kurum ve kuruluşları ile üniversitelerdeki araştırma merkezlerinin etkin kullanımını ve sürdürülebilirliğini sağlamak üzere, merkezlerin özel sektör ve ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile işbirliği kurmaları, yönetimi, sürdürülebilir finansmanı, personel istihdamı, tüm araştırmacılara 7 gün 24 saat hizmet verebilecek şekilde açık olması, performansların izlenmesi ve değerlendirilmesi gibi konularında idari ve yasal düzenlemeler yapılmasına ve Ülkemizdeki mevcut ve yapılacak araştırma merkezlerinin konu, yer, işbirlikleri, çalışma alanları ve finansman modeli gibi hususların belirlenmesine yönelik olarak Araştırma Altyapıları Yol Haritası hazırlanmasına karar verilmiştir. İLGİLİ İĞER KARARLAR 2010/201 Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi AHA ÖNCE GELİŞME RAPORLANAN TOPLANTI Aralık 2011; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 23. Toplantısı Ağustos 2012; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 24. Toplantısı Ocak 2013; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 25. Toplantısı Haziran 2013; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 26. Toplantısı Haziran 2014; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 27. Toplantısı Ocak 2015; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 28. Toplantısı SORUMLU KURULUŞ Kalkınma Bakanlığı İLGİLİ KURULUŞLAR TARAL Kapsamındaki Kuruluşlar GELİŞME Araştırma altyapılarının daha etkin kullanımını ve sürdürülebilirliğini sağlamak üzere desteklenmesine ilişkin hususları düzenleyen 6550 sayılı Araştırma Altyapılarının esteklenmesine air Kanun 10 Temmuz 2014 tarihli Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Kanun ile araştırma altyapılarının yönetimi, finansmanı, personel yapısı ile izleme, değerlendirme ve desteklenmesine ilişkin düzenlemeler gerçekleştirilmiştir sayılı Araştırma Altyapılarının esteklenmesine air Kanun un 1 uygulamasına ilişkin genel ilkeleri, satın alma ve ihale süreçleri ile bütçe ve muhasebe işlemlerini düzenlemek üzere hazırlanan üç yönetmelik 2 28 Ağustos 2015 tarihli Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir

38 2011/101 (G) BTYK nın 29. Toplantısı 3.3. Ulusal Yenilik Sistemi 2023 Yılı Hedefleri [2011/101] KARAR 2023 yılında ülkemizin ilk 10 ekonomi arasına girebilmesi ve diğer ulusal hedeflere (yerli otomobil, yerli uçak, yerli helikopter vb.) ulaşılabilmesi için Ulusal Yenilik Sistemi 2023 yılı hedeflerinin aşağıdaki şekilde belirlenmesine Ar-Ge harcaması/gsyih: %3 Özel sektör Ar-Ge harcaması/gsyih: %2 Araştırmacı sayısı: 300 bin 1 Özel sektör araştırmacı sayısı: 180 bin 1 ve anılan hedeflerin gerçekleşmesi yolunda, 2023 yılına kadar ihtiyaç duyulacak Ar-Ge ödeneklerinin kararda belirtilen ilgili kamu kurumları ile çalışılarak tespit edilmesine ve ilgili kurum bütçelerine eklenmesine, Kaynakların BTYK nın 2010/201 Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi ve 2010/ Yıllarında Kamu Ar-Ge ve Yenilik Fonlarının Kullanımında İzlenecek Politikalar kararlarına uygun şekilde kullanılmasına, Ulusal Yenilik Sistemi 2023 yılı hedeflerinde ulaşılan düzeyin BTYK toplantılarında düzenli olarak izlenmesine, karar verilmiştir. İLGİLİ İĞER KARARLAR 2005/201 Ulusal Bilim ve Teknoloji Sisteminin 2010 Hedefleri 2010/201 Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi / Yıllarında Kamu Ar-Ge ve Yenilik Fonlarının Kullanımında İzlenecek Politikalar AHA ÖNCE GELİŞME RAPORLANAN TOPLANTI Ağustos 2012; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 24. Toplantısı Ocak 2013; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 25. Toplantısı Haziran 2014; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 27. Toplantısı Ocak 2015; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 28. Toplantısı SORUMLU KURULUŞLAR TÜBİTAK İLGİLİ KURULUŞLAR Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Maliye Bakanlığı KOSGEB Ekonomi Bakanlığı Sağlık Bakanlığı TOBB Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı TİM Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Kalkınma Bakanlığı 1 YÖK Hazine Müsteşarlığı TÜSİA MÜSİA Özel sektör Tam Zaman Eşdeğer Evrakın elektronik imzalı suretine adresinden b9bb85d4-ae29-4daa-afa3-399a331e5822 kodu ile erişebilirsiniz. 32

39 2011/101 (G) BTYK nın 29. Toplantısı GELİŞME Ar-Ge Harcamaları TÜİK tarafından açıklanan 2014 yılı Araştırma ve Geliştirme Anketi sonuçlarına göre Türkiye de yaklaşık 19 milyar TL 2 Ar-Ge harcaması yapılmıştır (Şekil 2). Yıllar itibarıyla Türkiye nin Ar- Ge harcamalarına bakıldığında düzenli bir artış görülmektedir yılı Ar-Ge harcaması, 2005 yılındaki değerin yaklaşık 3 katıdır. Kaynak: TÜİK Şekil 2. Ar-Ge Harcamaları ve Gayri Safi Yurt İçi Hâsıla (2015 sabit fiyatlarıyla) 2014 yılında Ar-Ge Harcamalarının Gayri Safi Yurt İçi Hasılaya (GSYİH) oranı %1,01 e ulaşırken, özel sektör Ar- Ge harcamalarının GSYİH ye oranı aynı yıl %0,50 ye ulaşmıştır (Şekil 3). Özel sektör Ar-Ge harcamaları %49,8 oran ile toplam Ar-Ge harcamaları içinde en büyük paya sahiptir yıllarına bakıldığında her iki oranın da artış eğiliminde olduğu görülmektedir. Kaynak: TÜİK Şekil 3. Ar-Ge Harcamalarının GSYİH ye Oranı (%) Ar-Ge İnsan Kaynağı Yıllar itibarıyla Türkiye deki TZE araştırmacı sayısına bakıldığında düzenli bir artış izlenmektedir. TÜİK tarafından açıklanan 2014 yılı Araştırma ve Geliştirme Anketi sonuçlarına göre Türkiye de 90 bin TZE araştırmacı vardır. Bunun 42 bini özel sektörde çalışmaktadır (Şekil 4) yılı toplam TZE araştırmacı sayısı, 2005 yılı değerinin 2 katının üzerine ulaşmışken, 2014 yılı özel sektör TZE araştırmacı sayısı 2005 yılı değerinin 4 katını aşmıştır. Kaynak: TÜİK Şekil 4. TZE Araştırmacı Sayısı sabit fiyatlarıyla 33

40 2012/102 (G) BTYK nın 29. Toplantısı 3.4. İlk ve Ortaöğretimde Eğitim Müfredatına Uygun ijital İçeriklerin Geliştirilmesi ve Erişime Sunulması [2012/102] KARAR Ülkemizde dijital eğitim reformunu destekleyici nitelikte aşağıdaki üç temel konu üzerinde TÜBİTAK ve Milli Eğitim Bakanlığı eş sorumluluğunda çalışmalar yapılmasına karar verilmiştir: z-kitap (zenginleştirilmiş kitap): İlgili derslerin müfredat ve kazanımlarına yönelik işitsel, görsel, hareketli, etkileşimli ve dinamik öğeler bir arada kullanılarak zenginleştirilen içeriğe sahip elektronik öğrenme/öğretim materyallerinin geliştirilmesi ve erişime sunulması. e-ers: Bir derse veya alt kazanımlarına yönelik hazırlanmış video çekimlerinden oluşacak ve hem öğretmenler için bir uygulama örneği teşkil edecek hem de öğrenciler için ders tekrarı yaparak eksik konularını tamamlayabilecekleri öğretim materyallerinin geliştirilmesi. TÜBİTAK Popüler ergileri (E-ergi): İlgili dergilerin elektronik versiyonlarının tablet bilgisayarlar üzerinden bütün öğrencilerin erişimine sunulması. İLGİLİ İĞER KARARLAR - AHA ÖNCE GELİŞME RAPORLANAN TOPLANTI Ocak 2013; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 25. Toplantısı Haziran 2013; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 26. Toplantısı Haziran 2014; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 27. Toplantısı Ocak 2015; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 28. Toplantısı SORUMLU KURULUŞLAR TÜBİTAK Millî Eğitim Bakanlığı İLGİLİ KURULUŞLAR Üniversiteler GELİŞME z-kitap Çalışmaları: z-kitaplar, ders materyallerinin zenginleştirilmesini ve bu materyallerin elektronik ortamda paylaşılmasını sağlar. Bu doğrultuda TÜBİTAK bünyesinde z-kitap kavramsal çerçevesi hazırlanmış ve içeriklerin geliştirilmesi, paketlenmesi, sunulması ile ilgili yöntemler ve sistematik üzerinde araştırmalar yapılmıştır. z-kitap formatı ile ilgili uluslararası standartlar üzerinde çalışılarak ortak bir standart oluşturulmuştur. Bu standarda dayalı olarak z-kitap hazırlama rehberi oluşturulmuş ve deneme olarak kişisel bilgisayar ve mobil cihazlar için z-kitap okuyucu uygulamasının beta sürümü geliştirilmiştir. Ayrıca Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) ile TÜBİTAK arasında imzalanan Eğitimde İşbirliği Protokolü kapsamında imzalanan sözleşmelerin içeriğine uygun olarak ortaöğretim 9. sınıf Matematik ve Ortaöğretim 9. sınıf Coğrafya örnek z-kitap uygulamaları planlanmıştır. z-kitap gibi büyük öğrenme nesneleri yerine, kazanım bileşenlerinin baz alındığı, öğrencilerin öğrenmelerini kolaylaştıracak, ses, metin, resim, grafik, animasyon, simülasyon, etkileşimli video vb. içeriklere sahip, MEB Eğitim Bilişim Ağı (EBA) Portal da yayımlanacak biçimde hazırlanması planlanan 'Öğrenme Adımları Modelleri'nin hazırlanması için MEB ile TÜBİTAK arasında 14 Eylül 2015 tarihinde sözleşme imzalanmıştır. Sözleşme gereğince, Fizik 11. sınıf, Kimya 11. sınıf, ve Biyoloji 11. sınıflar için 100'er prototip öğrenme adımı hazırlanmaktadır. En küçük öğrenme hedefleri için planlanan prototip öğrenme adımları sonrasında MEB ile yapılacak sözleşmeye göre Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı 34

41 2012/102 (G) BTYK nın 29. Toplantısı (TTKB) tarafından onaylanan tüm öğretim programları için de 'Öğrenme Adımları Modelleri' hazırlanması planlanmaktadır. e-ers Çalışmaları: e-ers kapsamında öğrenciler için uygulama ve öğrenme örneği teşkil edecek şekilde TÜBİTAK bünyesinde 2015 yılı Kasım ayı itibarıyla 440 e-ers, 136 e-içerik oluşturulmuş ve MEB e teslim edilmiştir yılı Eylül ayı TÜBİTAK ve MEB arasında imzalanan Fatih-3 Projesi kapsamında e-içerik hazırlıklarına 300 prototip ile devam edilmektedir. e-ers videoları dağılımına ve ek içeriklere ilişkin detaylar Tablo 7 ve 8 de yer almaktadır. Tablo 7. e-ers Videoları ağılımı Sınıf Matematik Fen Bilimleri Fizik Kimya Biyoloji Toplam Toplam Tablo 8. e-ers İçerikleri ağılımı Sınıf Biyoloji Fizik Kimya Matematik Geometri Fen Bil. Ort. Mat. Toplam Toplam Eğitimde işbirliği protokolü kapsamındaki tüm öğretim programları ve içeriklere ilişkin detaylı bilgi Tablo 9 da yer almaktadır. 35

42 2012/102 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Tablo 9. Öğretim Programı ve ers Kitapları Mevcut urum Tablosu ersler Öğretim Programı ers Kitapları ersler Öğretim Programı ers Kitapları urum Tamamlanan urum Tamamlanan Ortaöğretim Biyoloji (9-12) 9, 10,11 Hayat Bilgisi (1-3) Ortaöğretim Fizik (9-12) 9,10,11 Türkçe (1-8) Ortaöğretim Kimya (9-12) Ortaöğretim Matematik ve Geometri (9-12) Sosyal Bilimler 9, 10,11 Sosyal Bilgiler (4-7) 9,10,11 Coğrafya (9-12) Ortaokul Matematik (5-8) 5,6,7 Tarih (9-12) Temel Bilimler Fen Bilimleri (3-8) 3,4,5,6,7 Matematik (1-4) Edebiyat, il ve Anlatım (9-12 ) Bilim Uygulamaları (5-8) 6 İleri Biyoloji (9-12) Zeka Oyunları (5-8) Tek Kitap İleri Matematik (9-12) Seçmeli ersler Yazma ve Yazarlık Becerileri (5-8) 5 İleri Fizik (9-12) Çevre ve Bilim İleri Kimya (9-12) İletişim ve Sunum Becerileri (7 veya 8) Teknoloji ve Tasarım (7-8) üşünme Eğitimi (7-8) Yabancı il İngilizce (2-8) 2,3,4,5,6,7 Yabancı il İngilizce (9-12) 9 Teslim edilen öğretim programlarından 6 sının değerlendirilmesine MEB TTKB tarafından devam edilmekte olup değerlendirme sonrası güncelleme talep edilen 12 kitabın yeniden düzenlenme çalışmaları TÜBİTAK bünyesinde sürdürülmektedir. TÜBİTAK Popüler ergileri (e-ergi) Çalışmaları: TÜBİTAK Bilim ve Toplum aire Başkanlığı tarafından Bilim ve Teknik, Bilim Çocuk ve Meraklı Minik dergileri yayımlanmaktadır. Bu dergilerin yanında çevrimiçi ücretsiz olarak yayınlanacak TÜBİTAK Bilim Genç dergisi de test yayınındadır. Anılan dergilerin yayın amacı aşağıda sunulmaktadır. Çocuklara küçük yaşlardan itibaren bilimi sevdirmek, Bilimin yaşamın bir parçası olduğunu göstermek, Gelecekte bilim dünyasına katkıda bulunabileceklerini fark ettirmek ve onları buluş yapmaya özendirmek, 36

43 Araştırma yapma, soru sorma, merak etme ve okuma isteği uyandırmak. 2012/102 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Bu kapsamda Bilim ve Teknik, Bilim Çocuk ve Meraklı Minik dergilerinin e-ergi arşivleri hazırlanarak MEB yetkililerine teslim edilmiş olup dergiler MEB tarafından Eğitim Bilişim Ağı (EBA) portalı üzerinden ücretsiz erişime açılmıştır. Tablet ve akıllı tahtalarda paylaşılmak üzere MEB e teslim edilmiş olan yayınların hangi ortamlarda ve hangi plana göre sunulacağı MEB Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü kontrolünde yürütülmektedir. Eğitim ve Bilişim Ağı (EBA) öğretmen ve öğrenciler başta olmak üzere eğitimin tüm paydaşları için tasarlanmış olup 8 ana modülden oluşmaktadır. MEB tarafından açılan EBA portalı üzerinden ücretsiz erişime açılan dergi modülü sayesinde öğretmenler ve öğrenciler bilim, teknoloji, kültür sanat gibi kişisel gelişimlerine ve derslerine yardımcı olabilecek içeriklere sahip dergilerin PF hallerine ulaşıp, bu dergileri bilgisayarlarına, tablet bilgisayarlarına veya akıllı tahtalara indirip istedikleri zaman okuyabilmektedirler. EBA içeriğinde eğitim sistemimizin ilkokul, ortaokul ve lise kademelerindeki bütün ders alanlarını desteklemeyi amaçlayan e-öğrenme materyalleri üretimine devam edilecektir. Haber, e-içerik, e-ergi, e-kitap, Video, Ses, Görsel, oküman başlıklarındaki 8 modülde mevcut dijital eğitim içerikleri sayısı olup bu rakama 2016 yılında içeriğin daha eklenmesi planlanmaktadır. Mevcut EBA kullanıcı sayısı yaklaşık 8,4 milyon olup bu sayının 2016 öğretim yılı sonuna kadar %20 artırılarak 10,5 milyona ulaşması hedeflenmektedir. 37

44 2012/104 (G) BTYK nın 29. Toplantısı 3.5. Temel Yetkinliklerin Öğrencilere aha Etkin Bir Şekilde Kazandırılması Amacıyla Öğretim Programlarının Revizyonuna Yönelik Çalışmalar Yapılması ve Eğitim İçeriklerinin Tasarlanması [2012/104] KARAR Temel yetkinliklerin öğrencilere daha etkin bir şekilde kazandırılması amacıyla öğretim programlarının revize edilmesine yönelik çalışmalar yapılmasına, eğitim materyallerinin geliştirilmesine, bu çalışmaları yürütecek olan çalışma gruplarının oluşturulmasına ve bu sürecin Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı ve TÜBİTAK ın işbirliğinde yürütülmesine karar verilmiştir. İLGİLİ İĞER KARARLAR - AHA ÖNCE GELİŞME RAPORLANAN TOPLANTI Ocak 2013; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 25. Toplantısı Haziran 2013; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 26. Toplantısı Haziran 2014; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 27. Toplantısı Ocak 2015; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 28. Toplantısı SORUMLU KURULUŞLAR Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı TÜBİTAK İLGİLİ KURULUŞLAR YÖK ÖSYM GELİŞME Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı (MEB TTKB) ile TÜBİTAK arasında 2015 yılı Şubat ayında yenilenen iş birliği sözleşmesi kapsamında temel eğitimde 4, ortaöğretimde 6 olmak üzere toplam 10 dersin öğretim programı güncellenmiş ve temel eğitimde 4, ortaöğretimde 3 olmak üzere toplam 7 ders kitabının/öğretim materyalinin yeniden hazırlanma çalışmaları tamamlanmış olup bu programlar aşağıda listelenmektedir: 1. Öğretim Programları Türkçe (1-8. Sınıflar) ersi Öğretim Programı Matematik (1-4. Sınıflar) ersi Öğretim Programı Hayat Bilgisi (1-3. Sınıflar) ersi Öğretim programı Çevre Eğitimi ersi Öğretim Programı Türk ili ve Edebiyatı (9-12. Sınıflar) ersi Öğretim Programı Fen Lisesi Biyoloji (9-12. Sınıflar) ersi Öğretim Programı Fen Lisesi Kimya (9-12. Sınıflar) ersi Öğretim Programı Fen Lisesi Fizik (9-12. Sınıflar) ersi Öğretim Programı Fen Lisesi Matematik (9-12. Sınıflar) ersi Öğretim Programı 2. ers Kitapları/Öğretim Materyalleri: Zekâ Oyunları 5-8. Sınıf Öğretim Materyali Yazarlık ve Yazma Becerileri 5. Sınıf Öğretim Materyali 38

45 2012/104 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Fen Bilimleri 4. Sınıf ers Kitabı Matematik 6. Sınıf ers Kitabı Biyoloji 11. Sınıf Eğitim Materyali İngilizce 9. Sınıf Eğitim Materyali Seti Matematik Eğitimi 11. Sınıf Eğitim Materyali-Temel üzey evam Eden Çalışmalar: Öğretim Programları Temel Eğitimde: üşünme Eğitimi (7-8. Sınıflar) İletişim ve Sunum Becerileri (7-8. Sınıflar) Teknoloji ve Tasarım (7 ve 8. Sınıflar) Sosyal Bilgiler (4-7. Sınıflar) dersleri öğretim programları taslakları hazırlanmış olup taslak programlar MEB TTKB internet sitesinde paydaşların görüş ve önerilerine sunulmuştur. Teknoloji ve Tasarım (7. ve 8. Sınıflar) ve Sosyal Bilgiler (4.-7. Sınıflar) dersi öğretim programlarına yönelik alınan görüş ve öneriler değerlendirilerek programlara yansıtılması amacıyla ilgili tarafların katılımı ile toplantılar yapılmıştır. Yapılan toplantılar sonucunda Teknoloji ve Tasarım (7.-8. Sınıflar) dersi öğretim programı yeniden düzenlenerek MEB TTKB ye sunulmuştur. Sosyal Bilgiler (4.-7. Sınıflar) dersi öğretim programı ile ilgili gözden geçirilmesi çalışmaları devam etmektedir. Ortaöğretim seviyesinde ise Coğrafya ( sınıflar) ve Tarih ( Sınıflar) dersleri taslak öğretim programlarının inceleme ve değerlendirme süreçleri devam etmektedir. Söz konusu temel eğitim ve ortaöğretim programlarının inceleme ve değerlendirme süreçlerinin tamamlanması sonrasında MEB TTKB kararları tekemmül ettirilecektir. Yukarıda sözü edilen öğretim programlarının MEB TTKB kararları doğrultusunda kademeli olarak uygulamaya girmesi kabul edildiğinden uygulama planı dikkate alınarak bu öğretim programları için ders kitabı/öğretim materyalleri yazım çalışmaları MEB tarafından devam ettirilmektedir. Söz konusu işbirliği kapsamı dışında MEB TTKB tarafından temel yetkinliklerin öğrencilere daha etkin bir şekilde kazandırılması kapsamında aşağıda yer alan çalışmalar da yürütülmektedir: Hayat Bilgisi (1. Sınıf) ers Kitabı Matematik (1. Sınıf) ers Kitabı Türkçe (1. Sınıf) Öğretim Materyali Türkçe (5. Sınıf) Öğretim Materyali Türk ili ve Edebiyatı (9. Sınıf) Öğretim Materyali Kademeli Olarak Uygulanan Öğretim Programları ile ers Kitapları/Öğretim Materyallerinin İzleme ve eğerlendirme Çalışmaları: 1. Uygulamaya konulan öğretim programları ile ders kitapları/öğretim materyallerinden eğitim ve öğretim yılında uygulananların izleme ve değerlendirme çalışmaları MEB TTKB tarafından yapılmış ve elde edilen veriler doğrultusunda gerekli görülen düzenlemeler yapılarak eğitim ve öğretim yılına yansıtılmıştır. 2. Uygulamaya konulan öğretim programları ile ders kitapları/öğretim materyallerinden eğitim ve öğretim yılında uygulananların izleme ve değerlendirme çalışmaları MEB TTKB tarafından planlamış olup söz konusu eğitim ve öğretim yılı içinde tamamlanarak bir sonraki eğitim öğretim yılı için gerekli görülecek düzenlemeler yapılacaktır. 39

46 2012/105(G) BTYK nın 29. Toplantısı 3.6. İlk ve Ortaöğretimde Yabancı il Öğretim Sistemi Konusunda Araştırma Yapılması ve Alternatif Öğretim Modellerinin Geliştirilmesi [2012/105] KARAR Yabancı dil öğretim sisteminin iyileştirilmesi için öğretmen, akademisyen ve uzmanlardan oluşan bir koordinasyon kurulunun oluşturulmasına; bu kurulun yabancı dil öğretim sistemi üzerine araştırma yapmasına, alternatif öğretim modelleri oluşturmasına, yabancı dil öğretimini destekleyecek etkin dil araçları geliştirmesine ve bunların medya ve toplumda yaygınlaştırılmasına karar verilmiştir. İLGİLİ İĞER KARARLAR - AHA ÖNCE GELİŞME RAPORLANAN TOPLANTI Ocak 2013; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 25. Toplantısı Haziran 2013; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 26. Toplantısı Haziran 2014; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 27. Toplantısı Ocak 2015; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 28. Toplantısı SORUMLU KURULUŞLAR TÜBİTAK Millî Eğitim Bakanlığı İLGİLİ KURULUŞLAR TRT Televizyon Yayıncıları erneği Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Üniversiteler GELİŞME Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) ve TÜBİTAK arasında imzalanan Eğitimde İşbirliği protokolü kapsamında dil bilgisine dayalı yabancı dil öğretim sistemi yerine daha etkin bir öğretim yöntemi hazırlanması üzerine çalışmalar yürütülmüştür. Ülkemizde yabancı dil öğrenimini kolaylaştırarak yaygınlaştıracak en uygun İngilizce öğretim modelinin belirlenmesi için alanlarında uzman akademisyenlerin ve öğretmenlerin yer aldığı bir çalışma grubu oluşturulmuştur. Çalışma grubu, TÜBİTAK ile yürütülen işbirliği kapsamında İlköğretim Kurumları (ilkokullar ve ortaokullar) İngilizce ersi (2.-8. Sınıflar) Öğretim Programını hazırlamış ve söz konusu öğretim programı MEB TTKB nin 1 Şubat 2013 tarihli ve 6 sayılı Kurul Kararıyla kabul edilerek eğitim öğretim yılından itibaren kademeli olarak uygulamaya konulmuştur. Ayrıca, yabancı dil öğretimi kapsamında Almanca dersi öğretim programı (2.-8. Sınıflar) Anadolu Üniversitesi ile yapılan işbirliği; Fransızca dersi öğretim programı (2.-8. Sınıflar) ise Tevfik Fikret Okulları yla yapılan işbirliği kapsamında hazırlanmış ve eğitim öğretim yılından itibaren kademeli olarak uygulamaya konulmuştur. iğer taraftan, MEB in Öğretimi Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan İlköğretim Arapça dersi (2.-8. Sınıflar) öğretim programı eğitim öğretim yılından itibaren 2. ve 5. sınıflardan başlayarak uygulamaya konulacaktır. iller İçin Avrupa Ortak Başvuru Metni esas alınarak hazırlanan, daha çok dinleme ve konuşma odaklı iletişim becerilerinin geliştirilmesini amaçlayan, dilbilgisi kalıplarına dayalı bir yabancı dil öğretimi yerine iletişim temelli bir dil öğretimi yaklaşımını esas alarak güncellenen İngilizce, Fransızca ve Almanca öğretim programlarına uygun ders kitapları 3 lü set (ders kitabı, çalışma kitabı ve öğretmen kılavuz kitabı) halinde hazırlanmaktadır. Yabancı dil öğretiminde yaşanan sorunlar ve bunların çözümüne yönelik yapılacak çalışmalar konusunda 25 Nisan 2014 tarihinde Ankara dan 30 öğretmenin katılımıyla bir çalışma toplantısı 40

47 2012/105(G) BTYK nın 29. Toplantısı gerçekleştirilmiş ve toplantı sonucu uluslararası düzeyde yapılacak çalıştaya esas teşkil edecek dil öğretimi ile ilgili bir rapor hazırlanmıştır. il öğretimi, yabancı dil öğretimi ve ikinci dil öğretimine ilişkin Haziran 2014 tarihlerinde İstanbul da Uluslararası il Çalıştayı gerçekleştirilmiştir. Çalıştay raporu doğrultusunda oluşturulacak politikalarla yabancı dil öğretimi konusunda çalışmalar planlanacaktır. MEB in yabancı dil öğretiminde yeni teknolojileri kullanma hedefi çerçevesinde yned İngilizce il Eğitim Yazılımları eğitim-öğretim yılından itibaren tüm resmi ilköğretim kurumlarının 4., 5., 6., 7. ve 8. sınıflarında uygulanmaktadır. yned İngilizce il Eğitimi Sisteminin sadece sınıf öğrencileri için değil, lise sınıf öğrencilerinin de kullanımına sunulması ilişkin protokol 24 Ocak 2013 tarihinde imzalanmış ve uygulama eğitim öğretim yılında başlamıştır. Kullanıcıların sistem üzerindeki başarı durumlarını takip edebilmek amacıyla yned Analytics programı hazırlanmıştır. İngilizce dersinin ilkokul 2. sınıftan itibaren verilmeye başlanmasından 1 dolayı sınıf öğretmenlerinin İngilizce dersine yönelik yeterliliklerinin artırılmasını sağlamak amacıyla alınması gereken tedbirlere ilişkin Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı na gerekli bilgilendirme yapılmıştır. 1 İlköğretim Kurumları (ilkokul ve ortaokul) Haftalık ers Çizelgesi ne göre yabancı dil dersi ilkokul 2., 3. ve 4. sınıflarda haftada 2 şer saat, ortaokul 5. ve 6. sınıflarda haftada 3 er saat, 7. ve 8. sınıflarda haftada 4 er saat okutulmaktadır. Ayrıca, sınıflarda haftada 2 şer saat yabancı dil dersine Bakanlar Kurulu kararı ile kabul edilen dillerden İngilizce, Almanca, Fransızca, Arapça, İspanyolca, İtalyanca, Japonca, Rusça ve Çince dilleri eklenmiştir. Yine İlköğretim Kurumları (ilkokul ve ortaokul) Haftalık ers Çizelgesinin açıklamalar bölümünün 6. maddesine göre; ortaokul 5. sınıfta Türkçe, Matematik, Fen Bilimleri, Sosyal Bilgiler ve in Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersleri (20 ders saati) ile en az dört ders saatlik seçmeli dersi tamamlamak kaydıyla, imkân ve şartları uygun olan okullarda isteğe bağlı olarak on sekiz ders saatine kadar yabancı dil ders öğretimi yapılabilmektedir. 41

48 2013/101 (G) BTYK nın 29. Toplantısı 3.7. Üstün Yetenekli Bireyler Stratejisi nin İzlenmesi [2013/101] KARAR BTYK nın 2009/102 no.lu kararı kapsamında hazırlanan ve 25. toplantısında onaylanan Üstün Yetenekli Bireyler Stratejisi nin koordinasyonunun Millî Eğitim Bakanlığı ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından sağlanmasına, eylem ve stratejiler bazındaki gelişmelerin Yüksek Kurul un toplantılarına raporlanmasına karar verilmiştir. İLGİLİ İĞER KARARLAR 2009/102 Üstün Yetenekli Bireyler Strateji ve Uygulama Planı AHA ÖNCE GELİŞME RAPORLANAN TOPLANTI Haziran 2013; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 26. Toplantısı Haziran 2014; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 27. Toplantısı Ocak 2015; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 28. Toplantısı SORUMLU KURULUŞLAR Millî Eğitim Bakanlığı Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı İLGİLİ KURULUŞLAR Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Kalkınma Bakanlığı TÜBİTAK YÖK Üniversiteler GELİŞME Üstün (Özel) Yetenekli Bireyler Strateji Belgesi ve Uygulama Planı nın ( ) üç temel boyutu bulunmaktadır: Eğitim Modelleri İnsan Kaynakları Yaygınlaştırılabilirlik ve Sürdürülebilirlik Anılan boyutlar altında yer alan 12 hedef altındaki 42 alt hedefe yönelik gelişmeler Ek 6 da yer alan tabloda sunulmaktadır. Ayrıca, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen Aile Eğitim Programı (AEP) kapsamında ülkemizde farkındalığı yeni oluşan üstün zekâlı/yetenekli çocuklar ve ailelerinin yaşadıkları hakkında halkı bilgilendirmek ve ailelere kılavuzluk edebilmek amacıyla yeni bir kitap oluşturulması fikri gündeme gelmiştir. Bu bağlamda ortak akıl toplantıları düzenlenmiş ve sonuç raporları doğrultusunda Üstün Yetenekli Çocuklar ve Aileleri kitabı yazılmıştır yılında basımı yapılan kitabın AEP formatör ve eğiticilerine tanıtımı yapılmış ve kitaba eğitimde öncelik vermeleri talep edilmiştir. Konu ile ilgili halk eğitimleri devam etmektedir. EK Ek- 6: Üstün (Özel) Yetenekli Bireyler Strateji ve Uygulama Planı İzleme Çalışması 42

49 2013/101 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Ek-6: Özel (Üstün) Yetenekli Bireyler Strateji ve Uygulama Planı İzleme Çalışması 1. EĞİTİM MOELLERİ İLE İLGİLİ STRATEJİK AMAÇLAR/HEEFLER AMAÇLAR HEEFLER ALT HEEFLER GÖSTERGELER İLGİLİ KURUM/ BİRİM SÜRE GELİŞME TEMA: EĞİTİM MOELLERİ Stratejik Amaç 1. Üstün yeteneklilerin yeteneklerini geliştirmeye yönelik örgün ve yaygın eğitim sistemimiz ile entegre olmuş çeşitli eğitim modelleri uygulamak. Hedef 1.1: Üstün yeteneklilerin özelliklerini belirlemeye yönelik ulusal standart testlerin geliştirilmesi ve doğru, etkili ve verimli şekilde kullanılmasını sağlamak. Hedef 1.2: Okulöncesi ve ilkokulda öğrencilerin yeteneklerini ortaya koymalarına, belirlemelerine ve geliştirmelerine fırsat tanıyacak esnek ve etkili eğitim uygulamaları oluşturmak. Hedef 1.1.1: Üstün yeteneklilerin özelliklerini belirlemeye yönelik standart ölçme araçlarının çeşitliliğini artırmak. Hedef 1.1.2: Üstün yeteneklilerin özelliklerini belirlemeye yönelik standart ölçme araçlarını uygulayacak personel sağlamak. Hedef 1.1.3: Üstün yeteneklilerin özelliklerini belirlemeye yönelik standart ölçme sonuçlarını eğitsel tanılama sonuçları ile birlikte kullanmak. Hedef 1.1.4: Standart ölçme sonuçlarından öğrencilerin özelliklerini belirlemenin yanında yetenek alan/alanlarının geliştirilmesinde de kullanılmasını sağlamak. Hedef 1.2.1: Öğrencilerin öğretim etkinliklerinde ortaya koydukları üstün yetenekliliğe ilişkin performans ve ürünlerini kanıta dayalı olarak belirleyecek öğretim etkinlikleri, ölçme değerlendirme yöntem ve araçları oluşturmak ve kullanmak, tanılamayla ilgili ayrı bir birim oluşturmak. Hedef 1.2.2: Eğitsel tanılama ve değerlendirmeye yönelik izleme ve değerlendirme veri tabanı oluşturmak. Standart ölçme aracı sayısı Eğitime alınan personel sayısı Eğitsel tanılama raporu Eğitsel tanılama raporu Test ve test dışı teknikler Öğretim etkinlikleri sayısı Gözlem formları sayısı ereceli puanlama ölçekleri sayısı Tutum ölçekleri sayısı Proje değerlendirme ölçeği sayısı Ürün seçki dosyası Tanılama Birimi Çalışmaları Veri tabanı Üniversiteler, YEĞİTEK, STK, TEGM ÖERHGM ÖERHGM, TEGM, ÖOGM ÖERHGM, TEGM, ÖOGM TEGM, RAM, YEĞİTEK, BİGM, TEGM, OÖGM, MTEGM, SGM Uzun Orta Kısa Kısa Orta Orta Özel yetenekli bireylerin bireysel incelemelerinin yapılmasını sağlamak amacı ile WNV ve KBIT-2 testinin standardizasyonu sağlanmıştır. Satın alınan ve standardizasyonu sağlanan WNV, KBIT-2 testleri için 2015 yılı Şubat ve Mart aylarında test uygulayıcısı yetiştirme çalışmaları yapılmış, WNV ve KBIT-2 testlerinden 250 şer testör yetiştirilmiştir. 22 Mart 2015 tarihinde Bilim ve Sanat Merkezine Öğrenci Seçimi Sınavı öğrencinin katılımıyla gerçekleşmiştir. İl Tanılama Sınav komisyonu marifetiyle resim ve müzik yetenek alanlarına ilişkin 85 bin öğrenciye tanılama yapılmıştır. 19 alanda bilim ve sanat merkezleri için etkinlik örnekleri hazırlanmıştır. Her etkinlik sonunda kendine ait ölçme değerlendirmesi yapılmıştır. Süreç aylık periyotlar halinde geri dönüş alınarak revize edilmektedir. İl Tanılama Sınav Komisyonu oluşturularak iller bazında tanılama genel zihinsel yetenek, müzik, resim alanlarında tanılanmıştır öğrenciye WNV, öğrenciye de resim ve müzik alanında tanılama çalışmaları yapılmıştır Şubat ayında e-bilsem modülü oluşturulmaya başlanmıştır. Eylül 2015 itibarıyla özel yeteneklilerin eğitimi ile ilgili paydaşların ihtiyaçlarına cevap verecek bilgi ve iletişimi sağlayacak teknolojik ortamlar sağlamak amacıyla başlanan e-bilsem Modülü çalışmalarında uygulama safhasına gelinmiştir. 43

50 2013/101 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Ek-6: Özel (Üstün) Yetenekli Bireyler Strateji ve Uygulama Planı İzleme Çalışması AMAÇLAR HEEFLER ALT HEEFLER GÖSTERGELER İLGİLİ KURUM/ BİRİM SÜRE GELİŞME TEMA: EĞİTİM MOELLERİ Stratejik Amaç 1. Üstün yeteneklilerin yeteneklerini geliştirmeye yönelik örgün ve yaygın eğitim sistemimiz ile entegre olmuş çeşitli eğitim modelleri uygulamak. Hedef 1.2: Okulöncesi ve ilkokulda öğrencilerin yeteneklerini ortaya koymalarına, belirlemelerine ve geliştirmelerine fırsat tanıyacak esnek ve etkili eğitim uygulamaları oluşturmak. Hedef 1.2.3: Öğrencilerin zenginleştirilmiş ortamlarda farklı öğretim yöntemleri ile uygulanan öğretim etkinlikleri ile yeteneklerini ortaya koymalarını sağlamak. Hedef 1.2.4: Okulöncesi ve ilkokul düzeyinde zenginleştirilmiş eğitim programları içeren farklı modellere fırsat tanımak. Hedef 1.2.5: Öğrencileri öğretim etkinliklerinde ortaya koydukları performans ve ürünlerine dayalı olarak yetenek alan/alanlara yönlendirmek. Hedef 1.2.6: Okul öncesinden yüksek-öğrenime kadar üstün yetenekli öğrencilerin gelişmelerine imkan sağlayacak eğitim programları oluşturmak. Farklılaştırılmış eğitim programı sayısı Yetenek geliştirici ortam ve materyal sayısı Okulöncesi aile içi eğitim programları Geliştirilecek modeller İlkokul zenginleştirilmiş öğretim programları 5. sınıfta yeteneğine uygun seçmeli ders/derslere katılan öğrenci sayısı Eğitim programları TÜBİTAK, Üniversiteler, TTKB, TEGM, Yerel Yönetimler Üniversiteler, YEĞİTEK, STK, TEGM, BİLSEM Üniversiteler, TÜBİTAK, EĞİTEK, STK, BİGB, TEGM TÜBİTAK, Üniversiteler, TTKB, TEGM, Yerel Yönetimler Uzun Uzun Uzun Uzun Nisan 2015 Antalya, Mayıs 2015 Mersin, Haziran 2015 Afyon illerinde gerçekleştirilen Etkinlik Hazırlama ve Zenginleştirme Çalıştayları ile bilim ve sanat merkezlerinde uygulanan eğitim programları ve etkinlikler üzerinde çalışılarak 19 branşta zenginleştirilmiş ve farklılaştırılmış etkinlik örneklerini kapsayan Bilim ve Sanat Merkezlerinde Uygulanan Etkinlik Kitabı çıkartılmıştır. estek eğitim odalarında özel yetenekli öğrenciler için verilecek olan eğitim programlarının içeriği ve estek Eğitim Odası Kılavuzu çalışmalarına Ağustos 2015 tarihi itibarıyla başlanmış olup çalışmalara devam edilmektedir. Özel yeteneklilerin eğitiminde önemli mihenk taşı olan Bilim ve sanat merkezlerinin sayıları artırılarak 70 ilde 86 bilim ve sanat merkezi açılmıştır. Bilim ve sanat merkezlerinin 81 ilde açılması ile ilgili faaliyetler devam etmektedir. 18 Mayıs 2015 tarihinde estek Eğitim Odaları Genelgesi yayımlamıştır. estek eğitim odaları genelgesi ile bireysel incelemesi yapılan ve özel yetenekli tanısı alan tüm öğrenciler için devam ettikleri okullarda destek eğitim odası açılması zorunlu hale gelmiştir. estek eğitim odaları özel eğitime ihtiyacı olan bireyler ile yetenekli bireyler için zenginleştirilmiş ve farklılaştırılmış eğitim ortamlarının hazırlandığı yerlerdir eğitim öğretim yılında 1. ve 2. sınıflar ilk kez tanılamaya alınarak, tanılama yaşı daha erken döneme indirgenmiş olup konuyla ilgili yeni model çalışmaları devam etmektedir. estek eğitim odalarının 81 ilde açılarak sayısının artırılması çalışmaları devam etmektedir. Şu an üstün yetenekli öğrencilerin eğitim gördüğü 850 destek eğitim odası bulunmaktadır. Bilim ve sanat merkezlerinin destek eğitim programından sonra devam eden bireysel yeteneklerin fark ettirilmesi eğitim programında öğrencilerin öğretim etkinliklerinde ortaya koydukları performans ve ürünlerine dayalı olarak yetenek alan/alanlara yönlendirmeye dayalı bir eğitim programı izlenmektedir. Bu doğrultuda öğrenciler Özel Yeteneklerin Geliştirilmesi eğitim programları kapsamında yetenek alanlarını geliştirmeye devam etmektedir. 44

51 2013/101 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Ek-6: Özel (Üstün) Yetenekli Bireyler Strateji ve Uygulama Planı İzleme Çalışması AMAÇLAR HEEFLER ALT HEEFLER GÖSTERGELER İLGİLİ KURUM/ BİRİM SÜRE GELİŞME TEMA: EĞİTİM MOELLERİ Stratejik Amaç 1. Üstün yeteneklilerin yeteneklerini geliştirmeye yönelik örgün ve yaygın eğitim sistemimiz ile entegre olmuş çeşitli eğitim modelleri uygulamak. Hedef 1.2: Okulöncesi ve ilkokulda öğrencilerin yeteneklerini ortaya koymalarına, belirlemelerine ve geliştirmelerine fırsat tanıyacak esnek ve etkili eğitim uygulamaları oluşturmak. Hedef 1.3: Ortaokulda üstün yetenekli öğrencilerin yetenek alanlarındaki performanslarına dayalı olarak çeşitli eğitim uygulamaları gerçekleştirmek. Hedef 1.2.7: Eğitim programlarının farklı sos-yoekonomik ve kültürel düzeydeki okullarda uygulanmasını sağlayacak tedbirleri almak. Hedef 1.2.8: Eğitim programlarının içeriğini eğitim bölgelerinin özelliklerine göre çeşitlendirmek. Hedef 1.3.1: Öğrencilerin yetenek alan/alanlarına yönelik farklılaştırılmış eğitim programları geliştirmek ve uygulamak. Hedef 1.3.2: Farklılaştırılmış eğitim programlarına yönelik etkinlik ve öğretim materyalleri oluşturmak. Hedef 1.3.3: Üstün yetenekli öğrencilerin yetenek alan/alanlarına uygun okul dışı etkinliklere fırsat tanımak. Hedef 1.3.4: Öğrencilerin öğretim etkinliklerinde koydukları performans ve ürünlerini üstün yetenekliliğe ilişkin özelliklerini belirleyecek ölçme -değerlendirme yöntem ve araçları geliştirmek ve bunları kullanmak. Eğitim modeli Eğitim programları Eğitim modeli Eğitim programı Zenginleştirme ve genişletme (destek odaları, atölye çalışmaları) Hızlandırma Öğretim materyalleri Öğretim etkinlikleri BİLSEM Eğitim bölgeleri çalışma atölyeleri Çocuk uygulama ve araştırma merkezleri Bilim ve doğa eğitim kampları Geliştirilen standart testlerin sayısı Okula erken başlayan öğrenci sayısı Sınıf atlayan öğrenci sayısı 5. sınıfta yeteneğine uygun seçmeli ders/derslere katılan öğrenci sayısı TTKB, TEGM TTKB, TEGM TÜBİTAK, Üniversiteler, TTKB, Yerel Yönetimler, TEGM BİLSEM, TEGM, Üniversiteler, TÜBİTAK Üniversiteler, STK, TEGM, Yerel yönetimler, TÜBİTAK Üniversiteler, YEĞİTEK, STK, TEGM Orta Orta Uzun Uzun Kısa Uzun Mayıs 2015 itibarıyla destek eğitim odaları genelgesinin yayımlanması ile eğitim programlarının farklı sosyo-ekonomik ve kültürel düzeydeki okullarda uygulanması sağlanmıştır. Bilim ve sanat merkezlerinin her ay düzenli olarak bölgesel fırsatlar içeren etkinlikler yapmaları resmi olarak talep edilerek bu bilgiler aylık olarak raporlanmaktadır. Mayıs 2015 itibarıyla destek eğitim odaları genelgesinin yayımlanması, zenginleştirme, genişletme ve hızlandırma faaliyetlerinin sayı olarak ülke genelinde artmasını sağlamıştır. estek eğitim odalarında özel yetenekli bireyler ilgi alanları ve yetenekleri doğrultusunda atölye yapabilme imkânına kavuşmuşlardır. Farklılaştırılmış Eğitim Programları Etkinlikleri hazırlamak için Nisan, Mayıs ve Haziran 2015 te üç ayrı etkinlik hazırlama ve zenginleştirme çalıştayı düzenlenmiştir Aralık ayında ise Türkçe, İngilizce, Sosyal Bilgiler, Tarih, İlköğretim Matematik, Sınıf Öğretmenliği ve Rehberlik alanlarında bilim ve sanat merkezlerinde öğretmenlik yapan 555 öğretmene etkinlik havuzunda bulunan etkinlikleri tanıtıcı ve yeni zenginleştirilmiş etkinlikler hazırlamalarını sağlayıcı bir çalıştay düzenlenmiştir. Ortaokul ve lise düzeyindeki özel yetenekli öğrencilerin ihtiyaçlarını örgün ya da yaygın eğitim içerisinde karşılayabilmek için Gençlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü ile özel yetenekli öğrencilerin gençlik ve doğa kamplarından yararlanmasına yönelik ortak çalışmalar yapılmıştır. Eylem kapsamında e-bilsem Modülü oluşturulmaktadır. 45

52 2013/101 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Ek-6: Özel (Üstün) Yetenekli Bireyler Strateji ve Uygulama Planı İzleme Çalışması AMAÇLAR HEEFLER ALT HEEFLER GÖSTERGELER İLGİLİ KURUM/ BİRİM SÜRE GELİŞME TEMA: EĞİTİM MOELLERİ Stratejik Amaç 1. Üstün yeteneklilerin yeteneklerini geliştirmeye yönelik örgün ve yaygın eğitim sistemimiz ile entegre olmuş çeşitli eğitim modelleri uygulamak. Hedef 1.4: Lisede üstün yetenekli öğrencilerin özel yetenek alanında/alanlarında yaratıcılık ve üretkenliklerini ortaya koymalarını sağlayacak öğrenme ortamlarını sağlamak. Hedef 1.5: Üstün yetenekli öğrencilerin tüm eğitim sürecini, tüm eğitim düzeylerinde takip altına alarak, yeteneklerinin geliştirilmesinin sürekliliğini sağlamak. Hedef 1.4.1: Öğrencileri özel yetenek alan/alanlarında gelişimini sağlayacak programlara yönlendirmek. Hedef 1.4.2: Öğrencilerin özel yetenek alan/alanlarında uzmanlaşmasını sağlayacak çeşitlendirilmiş eğitim uygulamaları sağlamak. Hedef 1.4.3: Öğrencilerin özel yetenek alan/alanlarında öğrenme hızlarına bağlı olarak bireysel ilerlemelerini sağlamak. Hedef 1.5.1: Üstün yetenekli bireyin örgün (okul öncesi, ilkokul, ortaokul, lise) ve hayat boyu eğitim süreci içerisinde değerlendirilmesi. Matematik, fen, spor, müzik vb. alanlardaki üstün yetenekli öğrencilere yönelik programlar Alanında ürün ortaya koyma, Proje üretme Hızlandırma (üst sınıflardan ders alma, sınıf atlatma, üniversiteden ders alma) Uzaktan eğitim İzleme ve değerlendirme YEĞİTEK, TEGM, BİGM, OÖGM, MTEGM, SGM TEGM, BİGM, OÖGM, MTEGM, SGM, Üniversiteler Orta Orta Orta Uzun Ulusal ve uluslararası yarışmalara yönlendirmek, robot ve yazılım çalışmalarının özellikle TÜBİTAK ile yapılmasını sağlamak amacıyla bütün bilim ve sanat merkezlerinin TÜBİTAK ve benzer kuruluş yarışmalarına katılımı zorunlu hale getirilmiştir. Bilim ve sanat merkezlerinde özel yeteneklerin geliştirilmesi eğitim programından sonra devam eden proje dönemi eğitim basamağının amacı öğrencilerin özel yetenek alan/alanlarında uzmanlaşmasını sağlayacak çeşitlendirilmiş eğitim uygulamaları sağlamaktır. Ayrıca bilim ve sanat merkezlerinde uygulanan tüm eğitim programlarında öğrenciler proje tabanlı eğitim alarak proje dönemine hazırlanmaktadır. Özel eğitim yönetmeliğinde özel yetenekli öğrencilerin velisinin Eylül ayında yazılı başvurusu ve BEP geliştirme biriminin kararı doğrultusunda, her tür ve kademede birer defa olmak üzere sınıf yükseltme yapılabilir ibaresi bulunmaktadır. Pilot uygulaması yapılan e-bilsem modülü ile özel yetenekli öğrencilerin tüm eğitim sürecini, eğitimin her düzeyinde takip altına alarak, yeteneklerinin geliştirilmesinin sürekliliğini sağlamak amaçlanmış olup modül uygulamaya geçirilmiştir. 46

53 2013/101 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Ek-6: Özel (Üstün) Yetenekli Bireyler Strateji ve Uygulama Planı İzleme Çalışması AMAÇLAR HEEFLER ALT HEEFLER GÖSTERGELER İLGİLİ KURUM/ BİRİM SÜRE GELİŞME TEMA: EĞİTİM MOELLERİ Stratejik Amaç 1. Üstün yeteneklilerin yeteneklerini geliştirmeye yönelik örgün ve yaygın eğitim sistemimiz ile entegre olmuş çeşitli eğitim modelleri uygulamak. Hedef 1.6: Üstün yetenekli bireylerin eğitiminde çoklu eğitim modellerinin yanında, hayat boyu destek alabilecekleri kurumsal yapılar oluşturmak. Hedef 1.6.1: Üstün yetenekli bireylerin gelişimindeki hizmetlerin sürekliliğini sağlayacak tedbirlerin alınması. Örgün eğitim sonrası eğitsel kurumların sayısı Örgün eğitim sonrası eğitim ortamlarına katılan birey sayısı HBÖGM, Üniversiteler (Sürekli Eğitim Merkezleri), STK, BİLSEMLER, Halk Eğitim Merkezleri Uzun Bilim ve sanat merkezlerinin sayıları artırılarak 70 ilde 86 bilim ve sanat merkezi açılmıştır. Bilim ve sanat merkezlerinin 81 ilde açılması ile ilgili faaliyetler devam etmektedir. Hayat boyu öğrenme kapsamında birçok bilim ve sanat merkezinde üniversite öğretim üyeleri tarafından dersler verilmektedir. STK ile iş birlikleri yapılarak bölgesel anlamda öğrencilerin yetenek alanlarını geliştirmelerine yönelik çalışmalar yapılmaktadır. 47

54 2013/101 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Ek-6: Özel (Üstün) Yetenekli Bireyler Strateji ve Uygulama Planı İzleme Çalışması 2. İNSAN KAYNAKLARIİLE İLGİLİ STRATEJİK AMAÇLAR/HEEFLER AMAÇLAR HEEFLER ALT HEEFLER GÖSTERGELER İLGİLİ KURUM/BİRİM SÜRE GELİŞME TEMA: İNSAN KAYNAKLARI Stratejik Amaç 2: Üstün yeteneklilerin eğitimini, çeşitli eğitim modellerinde etkili ve verimli şekilde planlayacak ve yürütecek personel yetiştirmek. Hedef 2.1. Tüm paydaşların üstün yetenekli bireylerin eğitimi konusunda bilgi ve becerilerini geliştirmek. Hedef 2.1.1: Eğitimin tüm kademelerinde görevli öğretmen, koordinatör öğretmen, yönetici ve deneticilerin üstün yetenekli bireylerin eğitimi ve öğretimi konularında bilgilerini arttırmak ve becerilerini geliştirmek. Öğretmenlere, koordinatör öğretmenlere, yöneticilere ve deneticilere yönelik hizmetiçi eğitim ve Uzaktan eğitim programları sayısı TÜBİTAK, Üniversiteler, TTKB, Yerel Yönetimler, TEGM, İKGM, ÖYEGM, YEĞİTEK, HBÖGM Uzun 2015 Mart ayında Özel Yetenekli Öğrencilere Yönelik estek Odalarında Verilebilecek Zenginleştirilmiş Eğitim Uygulamaları adlı eğitici eğitimi 120 sınıf öğretmeninin katılımı ile gerçekleştirilmiştir Haziran ayında İstanbul da Özel Yetenekliler Eğitici Eğitimi formatörlük kursu 100 sınıf öğretmeninin katılımı ile gerçekleştirilmiştir Mart ve Haziran aylarında gerçekleşen öğretmen eğitimlerine katılan sınıf öğretmenleri tarafından kendi illerinde Mayıs, Haziran ve Eylül aylarında eğitim ve farkındalık çalışmaları gerçekleştirilmiş ve yaklaşık 10 bin sınıf öğretmenine destek eğitim odaları ve özel yetenekliler eğitimi ile ilgili çalışmalar yapılmıştır yılı Ağustos ayında Bilim ve Sanat Merkezleri Yönergesi revize edilerek yeniden yayımlanmıştır yılı Eylül ayında Yalova Özel Yetenekliler Eğitici Eğitimi ile 100 alan öğretmeni formatörlük eğitimi almıştır yılı Eylül ayında Trabzon da BİLGEP Projesi kapsamında gerçekleşen çalıştaya bilim ve sanat merkezleri müdürleri katılmış olup çalıştayda BİLSEM Yönergesi, eğitim programları, atölye standartları, özel yetenekliler eğitiminin özellikleri gibi konularda çalışmalar gerçekleştirilmiştir yılı Kasım ayında Antalya da İl Özel Eğitim Şube Müdürleri ve Şefleri Çalıştayı gerçekleşmiş olup il şube müdürleri ve şeflerine eğitim öğretim yılı tanılama süreci, BİLSEM Yönergesi, destek eğitim odaları gibi hususlarda bilgi verilmiştir yılı Aralık ayında Türkçe, İngilizce, Sosyal Bilgiler, Tarih, İlköğretim Matematik, Sınıf Öğretmenliği ve Rehberlik alanlarında bilim ve sanat merkezlerinde öğretmenlik yapan ve yeni atanan 555 öğretmene BİLGEP projesi kapsamında bilim ve sanat merkezlerinde uygulanan eğitim programları, BİLSEM Yönergesi ve zenginleştirilmiş, farklılaştırılmış, hızlandırılmış eğitim uygulamalarını içeren atölyeler, yaratıcılık ve rehberlik gibi konularda destek sağlanmıştır. 48

55 2013/101 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Ek-6: Özel (Üstün) Yetenekli Bireyler Strateji ve Uygulama Planı İzleme Çalışması AMAÇLAR HEEFLER ALT HEEFLER GÖSTERGELER İLGİLİ KURUM/ BİRİM SÜRE GELİŞME TEMA: İNSAN KAYNAKLARI Stratejik Amaç 2: Üstün yeteneklilerin eğitimini, çeşitli eğitim modellerinde etkili ve verimli şekilde planlayacak ve yürütecek personel yetiştirmek. Hedef 2.1. Tüm paydaşların üstün yetenekli bireylerin eğitimi konusunda bilgi ve becerilerini geliştirmek. Hedef 2.1.2: Aileleri, üstün yetenekli bireylerin özellikleri ve eğitimi konusunda bilgilendirerek üstün yeteneklilerin eğitiminde aktif rol almalarını sağlamak. Hedef 2.1.3: Ortaöğretim düzeyindeki üstün yetenekli öğrencilere yönelik mentorlük uygulamalarını geliştirmek ve yaygınlaştırmak. Hedef 2.1.4: Üstün yeteneklilerin eğitimi ile ilgili üniversitelerle iş birliği yapmak. Ailelere yönelik uzaktan eğitim programları sayısı Seminerler, konferanslar, çalıştaylar, paneller ve kongreler Mentör eğitim programı uygulama ölçütleri Tezli ve tezsiz lisansüstü program sayıları Çift dal/ yan dal programları Üstün yetenekliler programı Yurt dışına öğretmen /akademisyen gönderme Akademisyen desteği Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, STK, Yerel Yönetimler, BİGB. HBÖGM, YEĞİTEK OÖGM, Üniversiteler, TÜBİTAK, STK, Bilim Teknoloji ve Sanayi Bakanlığı, Meslek Odaları YÖK, Üniversiteler, OÖGM Uzun Uzun Uzun Nisan 2015 itibarıyla başlayan özel yetenekli bireylerin ailelerine yönelik Aile Kılavuzu oluşturma çalışmalarına paydaş üniversitelerle beraber devam edilmektedir. anışman öğretmen kavramı ile her BİLSEM de belirli sayıda öğrencinin bir öğretmen tarafından koordinasyonu yapılmaktadır. Öğrencilerin yetenek alanlarına göre üniversitenin ilgili biriminden bireysel mentörlük desteği alınmaktadır. Gelişme raporlanmamıştır. 49

56 2013/101 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Ek-6: Özel (Üstün) Yetenekli Bireyler Strateji ve Uygulama Planı İzleme Çalışması 3. YAYGINLAŞTIRILABİLİRLİK VE SÜRÜRÜLEBİLİRLİK İLE İLGİLİ STRATEJİK AMAÇLAR/HEEFLER AMAÇLAR HEEFLER ALT HEEFLER GÖSTERGELER İLGİLİ KURUM/BİRİM SÜRE GELİŞME TEMA: YAYGINLAŞTIRILABİLİRLİK ve SÜRÜRÜLEBİLİRLİK Stratejik Amaç 3. Ülke genelinde üstün yetenekli bireylere yönelik çeşitli eğitim politika ve uygulamalarını yaygınlaştırmak ve sürekli hale getirmek. Hedef 3.1. Ülkemizdeki üstün yetenekli bireylere ihtiyaç duydukları örgün ve yaygın eğitimi sağlamak. Hedef 3.2. Üstün yetenekli bireylere sunulan eğitim hizmetlerini bilgi ve iletişim teknolojileri ile desteklemek. Hedef 3.1.1: Okul öncesi ve ilkokul düzeyindeki üstün yetenekli öğrencilerin ihtiyaçlarını örgün eğitim içerisinde karşılamak. Hedef 3.1.2: Ortaokul ve lise düzeyindeki üstün yetenekli öğrencilerin ihtiyaçlarını örgün ve/veya yaygın eğitim içerisinde karşılamak. Hedef 3.2.1: Üstün yeteneklilerin eğitimi ile ilgili paydaşların ihtiyaçlarına cevap verecek bilgi ve iletişimi sağlayacak teknolojik ortamlar sağlamak. Hazırlanan eğitim programları Eğitim programları Alan gezileri Atölye çalışmaları Uzaktan eğitim Bilim ve doğa eğitim kampları FATİH Projesi (EBA) TÜBİTAK, Üniversiteler, TTKB, TEGM HBÖGM, OÖGM, TEGM, Bilim Teknoloji ve Sanayi Bakanlığı, YEĞİTEK, Üniversiteler TÜBİTAK, Üniversiteler, TEGM, OÖGM, HBÖGM, MTEGM, YEGİTEK Uzun Uzun Orta estek eğitim odaları açılarak öğrenciler için yetenek alanlarına ilişkin etkinlik çalışmaları yapılmaktadır yılı Ekim ayında özel yetenekli bireylere sunulan eğitim hizmetlerini bilgi ve iletişim teknolojileri ile desteklemek amacıyla TÜBİTAK la birlikte Robot Atölyesi ve deney setleri pilot uygulama çalışması gerçekleştirilmiştir. Akıllı tahtası olmayan bilim ve sanat merkezleri için İl Millî Eğitim Müdürlükleri ile görüşülerek bu merkezlere öncelik sağlanmıştır Ekim ayında özel yetenekli bireylere sunulan eğitim hizmetlerini bilgi ve iletişim teknolojileri ile desteklemek amacıyla TÜBİTAK la birlikte Robot Atölyesi ve deney setleri pilot uygulama çalışması gerçekleştirilmiştir. 50

57 2013/101 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Ek-6: Özel (Üstün) Yetenekli Bireyler Strateji ve Uygulama Planı İzleme Çalışması AMAÇLAR HEEFLER ALT HEEFLER GÖSTERGELER İLGİLİ KURUM/BİRİM SÜRE GELİŞME TEMA: YAYGINLAŞTIRILABİLİRLİK ve SÜRÜRÜLEBİLİRLİK Stratejik Amaç 3. Ülke genelinde üstün yetenekli bireylere yönelik çeşitli eğitim politika ve uygulamalarını yaygınlaştırmak ve sürekli hale getirmek. Hedef 3.3. Ülkemizdeki kamu ve özel kurum ve kuruluşlarla üstün yeteneklilerin eğitimi alanında işbirliği sağlamak. Hedef 3.4. Üstün yetenekli bireylere sunulan hizmetlerin standardını ve sürdürülebilirliğini sağlamak. Hedef 3.3.1: Kamu kurum ve kuruluşlarının üstün yeteneklilerin eğitimine ilişkin gerekli uygulamaları yapmalarını, toplumsal kültür ve farkındalığı yaygınlaştırmayı sağlamak. Hedef 3.3.2: Üstün yeteneklilerin özel işletme ve tüzel kuruluşlardaki örnek uygulama ve öğrenme ortamlarından yararlanmasını sağlamak. Hedef 3.3.3: Kamu, tüzel ve özel kurum ve kuruluşlarda alanında uzman seçkin kişilerle mentörlük uygulamaları yapmak. Hedef 3.3.4: Üstün yetenekliler konusunda toplumsal farkındalığı artırmak. Hedef 3.4.1: Oluşturulan model, alınan karar ve yapılan planlamaları gerçekleştirmek için yasal düzenlemeler yapmak ve uygulamak. Hedef 3.4.2: Üstün yeteneklilere yönelik belirlenen strateji ve uygulamalara ilişkin dönütler alarak strateji ve uygulama planını geliştirmek. Protokoller Bilgilendirme etkinlikleri Protokoller Alan gezileri Atölye çalışması Protokoller Mentör sayıları Görsel ve işitsel ürünler Bilimsel etkinlikler Kurs ve seminerler Mevzuat Revize edilmiş strateji ve uygulama planı Kamu kurum ve kuruluşları Fabrikalar, İşletmeler, Tüzel kuruluşlar, Üniversiteler Kamu kurum ve kuruluşları, Özel ve tüzel işletmeler Yazılı ve görsel medya, Kamu kurum ve kuruluşları, TÜBİTAK, Üniversiteler, Yerel Yönetimler, HBÖGM MEB Hukuk Müşavirliği TEGM, OÖGM Uzun Kısa Kısa Uzun Orta Kısa Eylem kapsamında 20 bin öğretmene eğitim verilmiştir. 86 BİLSEM tarafından bulundukları illerde üstün yeteneklilerin eğitimine ilişkin gerekli uygulamaları yürütmek için kamu kurum ve kuruluşları ile temasa geçilmiştir. Eylem kapsamında BİLSEM ler tarafından bulundukları illerde fabrikalar, işletmeler, tüzel kuruluşlar ve üniversitelerle iletişime geçilmiştir. BİLSEM lerde gerçekleşen bilim etkinlikleri ile kamu, tüzel ve özel kurum ve kuruluşlarda alanında uzman seçkin kişilerin, öğrencilere mentörlük yapması ve deneyimlerini paylaşması amaçlanmıştır. BİLSEM öğrenci seçim sınavı öncesi ülke genelinde 20 bin öğretmene 6 saatlik özel yetenekliler farkındalık eğitimi verilmiştir. Ağustos 2015 itibarıyla BİLSEM Yönergesi revize edilerek yayımlanmıştır. Ağustos 2015 itibarıyla BİLSEM Yönergesi revize edilerek yayımlanmıştır. 51

58 2013/101 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Ek-6: Özel (Üstün) Yetenekli Bireyler Strateji ve Uygulama Planı İzleme Çalışması TEMA: YAYGINLAŞTIRILABİLİRLİK ve SÜRÜRÜLEBİLİRLİK AMAÇLAR HEEFLER ALT HEEFLER GÖSTERGELER Stratejik Amaç 3. Ülke genelinde üstün yetenekli bireylere yönelik çeşitli eğitim politika ve uygulamalarını yaygınlaştırmak ve sürekli hale getirmek. Hedef 3.5. Üstün yetenekliler eğitim stratejilerinin geliştirilmesi için kamu kurum ve kuruluşlarının, ilgili STK ların ve özel sektör temsilcilerinden oluşan bir danışma kurulu oluşturmak. Hedef 3.5.1: Üstün yeteneklilerin eğitimi ile ilgili paydaşlar arasında koordinasyon ve işbirliğine katkı sağlamak. Hedef 3.5.2: Üstün yeteneklilerin eğitimine yönelik ulusal standartların belirlenmesine katkı sağlamak. Hedef 3.5.3: Üstün yeteneklilerin eğitimine yönelik yeni model ve programlar geliştirilmesine katkı sağlamak. Hedef 3.5.4: Üstün yeteneklilere yönelik farklılaştırılmış eğitim programlarının uygulanması için etkinlik ve materyal geliştirilmesine katkı sağlamak. Hedef 3.5.5: Üstün yeteneklilere yönelik toplanan verilerin analizlerini yaparak tavsiyelerde bulunmak. Hedef 3.5.6: Ülkemizde üstün yeteneklilerin eğitimi alanında uygulanan farklı modellerle ilgili rapor hazırlayarak tavsiyelerde bulunmak. Hedef 3.5.7: Üstün yeteneklilerin eğitimine ilişkin araştırma-geliştirme faaliyetlerini destekleyerek yürütülmesine katkı sağlamak. Hedef 3.5.8: Üstün yetenekli bireylerin hayat boyu izlenmesini sağlayacak mekanizmanın oluşturulmasına katkı sağlamak. İLGİLİ KURUM/BİRİM SÜRE Yapılan protokol sayısı Tüm paydaşlar Kısa Modellere ilişkin standartlar Programlama standartları Ölçme değerlendirme standartları Model sayısı Program sayısı Etkinlik sayısı Materyal sayısı Veri toplama aracı sayısı Rapor sayısı Rapor sayısı Araştırma sayısı Ar-Ge birimi İzleme ve değerlendirme MEB Strateji Geliştirme Bşk., TÜBİTAK, Üniversiteler TTKB, YETGM, Üniversiteler, TÜBİTAK BİLSEM, TEGM, OÖGM, YEĞİTEK, Üniversiteler, TÜBİTAK MEB Strateji Geliştirme Bşk. MEB, STK, Üniversiteler Üniversiteler, YETGM, STK, TEGM MEB, STK, Üniversiteler Orta Uzun Uzun Uzun Orta Uzun Uzun GELİŞME umlupınar Üniversitesi Eğitim Fakültesi ile protokol yapılmıştır. TÜBİTAK la işbirliği devam etmektedir. Turkcell le Geleceği Yazanlar adı altında yazılım eğitimi verilmesine ilişkin protokol yapılmıştır. Modellere ilişkin standartları, programlama standartları, ölçme değerlendirme standartları ile ilgili çalışmalar devam etmekte olup bu bağlamda destek eğitim odalarının yaygınlaştırılması için genelge yayımlanmıştır. Model ve program çalışmaları devam etmektedir. Ülke genelinde 86 BİLSEM ve destek eğitim odasında eğitim alan 850 öğrenci bulunmaktadır Eylül ayında 19 alanda (İlköğretim Matematik, Lise Matematik, Türk ili ve Edebiyatı, Türkçe, Fen Bilgisi, Tarih, Coğrafya, Felsefe, Sosyal Bilgiler, Fizik, Kimya, Biyoloji, Bilişim, Müzik, Görsel Sanatlar, Rehberlik, Sınıf Öğretmenliği, Teknoloji Tasarım ve İngilizce) bilim ve sanat merkezlerinde (BİLSEM) uygulanan etkinlik örnekleri yayımlanmıştır. Üstün yeteneklilere yönelik toplanan verilerin analizlerini yaparak tavsiyelerde bulunmak için e-bilsem modülü üzerinde yapılan çalışmalar devam etmektedir. Ülke genelinde 86 BİLSEM ve destek eğitim odasında eğitim alan 850 öğrenci bulunmaktadır. MEB e yazılı başvuru yaparak lisansüstü çalışmaları için özel yetenekli öğrencilerin bulunduğu BİLSEM lerden de katkı almak isteyen akademik çalışmalar Araştırma Komisyonu nda değerlendirilerek uygun görülen çalışmalara izin verilmektedir. e-bilsem Modülü ile mezunlara ilişkin çalışmalar başlatılmıştır. Bu yıl mezun olan 212 öğrencinin üniversiteler üzerinden takipleri yapılmaya başlanmıştır. 52

59 2013/102(G) BTYK nın 29. Toplantısı 3.8. e-evlet Organizasyonu Yönetim Modeli Çalışmalarının Yapılması [2013/102] KARAR e-evlet çalışmalarının yürütülmesi ve koordinasyonuna yönelik organizasyon modelinin geliştirilerek Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulunun 26. Toplantısına sunulmasına karar verilmiştir. İLGİLİ İĞER KARARLAR 2013/104 Ulusal Veri Merkezi Çalışmalarının Yapılması AHA ÖNCE GELİŞME RAPORLANAN TOPLANTI Haziran 2013; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 26. Toplantısı Haziran 2014; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 27. Toplantısı Ocak 2015; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 28. Toplantısı SORUMLU KURULUŞLAR Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı İLGİLİ KURULUŞLAR Başbakanlık Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Kalkınma Bakanlığı TÜBİTAK Türksat GELİŞME Karar kapsamında, Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı (UHB) koordinasyonunda ilgili kuruluşlar arasında yer alan Başbakanlık, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, TÜBİTAK ve Türksat ile toplantılar gerçekleştirilmiş ve devamında diğer kamu kurum ve kuruluşlarından görüşler alınmıştır. Alınan görüşler çerçevesinde UHB tarafından oluşturulan taslak model BTYK nın 26. Toplantısı nda sunulmuş ve devamında yayımlanmak üzere Başbakanlığa gönderilmiştir. Başbakanlık, kararın yürürlüğe konulması amacıyla Bakanlar Kurulu Kararı istihsaline ilişkin bazı kamu kurum kuruluşlarından görüşler alarak UHB ye iletmiştir. Gelen yeni görüşler doğrultusunda organizasyon modelinin daha etkin çalışabilmesi için modelde değişiklik yapılarak modele nihai şekli verilmiş ve Ek-7 deki organizasyon modeli geliştirilmiştir. EK Ek-7: e-evlet Organizasyonu Yönetim Modeli 53

60 2013/102 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Ek-7: e-evlet Organizasyonu Yönetim Modeli E-EVLET ORGANİZASYON MOELİ BAKANLAR KURULU AÇIKLAMALAR Ulusal Bilgi Toplumu Stratejileri doğrultusunda e-evlet ve Kamu Entegre Veri Merkezi ile ilgili eylemler ve hedeflerin hayata geçirilmesi için gerekli koordinasyonu sağlayabilecek kamunun katılım ve sahiplenmesini de temin edecek üst seviye bir yapıya ihtiyaç olduğu görülmektedir. Bu kapsamda diğer ülke örneklerinde de olduğu gibi, en üst seviye siyasi sahiplik olarak Sayın Başbakanımız tanımlanmıştır. 54

61 2013/102 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Ek-7: e-evlet Organizasyonu Yönetim Modeli BAKANLAR KURULU Kamu kurumlarıyla ilgili e-önüşüm projelerinde önemli ilerlemeler kaydedilmiş olmakla beraber, projelerin hedefine ulaşması ve vatandaşların istek ve beklentilerinin karşılanması boyutunda etkinliğinin artırılması amacıyla Bakanlar Kurulu, e-evlet Yönetim Modelinin politika belirleme işlevini yürütecektir. 1 Kasım 2011 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren 655 sayılı Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname nin 2 nci Maddesi (f) fıkrası ile Bilgi toplumu politika, hedef ve stratejileri çerçevesinde; ilgili kamu kurum ve kuruluşlarıyla gerekli işbirliği ve koordinasyonu sağlayarak e-evlet hizmetlerinin kapsamı ve yürütülmesine ilişkin usul ve esasları belirlemek, bu hizmetlere ilişkin eylem planları yapmak, koordinasyon ve izleme faaliyetlerini yürütmek, gerekli düzenlemeleri yapmak ve bu kapsamda ilgili faaliyetleri koordine etmek görevi Ulaştırma enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı na verilmiştir. Ayrıca; 15 Ocak 2013 tarihinde Sayın Başbakanımız başkanlığında gerçekleştirilen Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu nun (BTYK) 25. Toplantısı nda e-evlet hizmetlerine ilişkin konular ve gelişmeler gündeme alınmış ve 2013/102, 2013/104 ve 2013/105 no.lu kararlara ilişkin çalışmanın da UHB sorumluluğunda yürütülmesine karar verilmiştir. Bu kapsamda gerek e-evlet Organizasyon Modelinde gerekse de Kamu Entegre Veri Merkezinin kurulması konusunda tek bir organizasyon modeli ile hedeflerin belirlenmesi, projelerin önceliklendirilmesi, zaman planı oluşturulması, izleme ve yaptırım görevleri UHB tarafından yürütülecek ve tüm bunlar için eylem planları da UHB tarafından hazırlanacaktır. Bu alanda yapılan çalışmalara yönelik Bakanlar Kurulu na raporlama görevi de yine Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanı tarafından yürütülecektir. 55

62 2013/102 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Ek-7: e-evlet Organizasyonu Yönetim Modeli e-evlet hizmetlerinde ve veri merkezlerinde, veri paylaşımı, entegrasyon vb. konularda kurumlar arası işbirliği sağlamak üzere, kurumların temsilcilerinden oluşan, kurumlardaki paralel çalışmayı temin edecek bir yapıya gerek duyulmaktadır. Bu kurul Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanı başkanlığında tüm bakanlıkların müsteşarlarından oluşur. e-evlet Koordinasyon Kurulu, Ulusal Veri Merkezi Projesi ve e-evlet ile ilgili UHB Haberleşme Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan taslak politika, hedef ve eylem planlarını görüşerek öneri ve değerlendirmeler yapar. Verilen hedef ve politikaların kurum ve kuruluşlar kapsamında uygulamalarını ve gerçekleştirilmelerine ilişkin alınacak tedbirler ve öneriler geliştirir. İlgili Bakanlıkların çatısı altında Ulusal Veri Merkezi ve e-evlet ile ilgili - Koordinasyon, - Eşgüdüm, - Ortak proje geliştirme, görevleri e-evlet Koordinasyon Kurulu tarafından yürütülecektir. Ayrıca, hedeflerin belirlenmesi, projelerin önceliklendirilmesi, zaman planı belirlenmesi ile izleme ve yaptırım alanlarında görüş öneri ve değerlendirmeler de yine e-evlet Koordinasyon Kurulu tarafından gerçekleştirilecektir. Bu sayede Ulusal Veri Merkezi ve e-evlet projelerinin kurumsal bazda sahipliği sağlanacaktır. Kurumlar arası proje bazlı koordinasyon, ilerlemenin izlenmesi ve raporlama, özel sektör ile işbirliği, ortak hizmetlerin özel sektörden temini, bilgi teknolojileri alanında kamu alımları için kural belirleme, tanıtım ve eğitim gibi e-dönüşüme ilişkin işlevleri sağlamak üzere Proje Takibi, Proje Yönetimi ve Teknik Sahiplik alanlarında sorumlu olarak UHB Haberleşme Genel Müdürlüğü tanımlanmıştır. Ayrıca UHB Haberleşme Genel Müdürlüğü, Bilgi Toplumu Politika ve Stratejileri çerçevesinde Eylem Planı oluşturma ve eylem planlarının revizyonu sürecinde; 56

63 2013/102 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Ek-7: e-evlet Organizasyonu Yönetim Modeli - Taslak hedefleri belirlemek, - Taslak önceliklendirmeleri yapmak, - Taslak zaman planları yapmak, görevlerini yerine getirmek ve bunları geliştirerek Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanı ve e-evlet Koordinasyon Kurulu na sunmakla görevlidir. e-evlet Koordinasyon Kurulu nda görüşülerek, öneri ve değerlendirmelere tabi tutulduktan sonra UHB tarafından da karara bağlanan eylem planlarının ilgili kurumlarca uygulamaya geçirilme sürecinde ise, - Üç aylık proje izleme ve değerlendirme toplantılarını ilgili kurumların proje yöneticileriyle yapmak, - Altı aylık proje durum değerlendirme raporunu Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanına raporlamak, - Altı aylık genel durum değerlendirme raporunu da e-evlet Koordinasyon Kurulu na sunmak görevleri UHB e-evlet Başkanlığı/Genel Müdürlüğü tarafından yürütülecektir. Kamu Entegre Veri Merkezinin kurulması, kurdurulması, işletilmesi ve işlettirilmesi görev ve sorumluluğunu UHB adına Haberleşme Genel Müdürlüğü yürütecektir. Kurum İçi Sorumluluk başlığında, Bakanlıkların ve bağlı, ilgili, ilişkili kuruluşların bünyesindeki e-evlet uygulamalarının Veri Merkezlerinin Ulusal Veri Merkezine geçiş projelerinin teknik düzeyde sahipliğini yapacak ve bu projeleri yürütecek kurum içi koordinasyonu da sağlamak üzere kurumların bünyesindeki ilgili birimler görev alacaktır. Bu birimler kendi müsteşar yardımcılarının başkanlığında e-evlet Koordinasyon Kurulu nda alınan kararları yerine getirmekle görevlidir. e-evlet ve Kamu Entegre Veri Merkezi Projelerinde proje ve teknoloji desteği sağlaması konusunda TÜBİTAK ve Türksat tanımlanmıştır. Ayrıca e-evlet Projeleri sonucu oluşan e-evlet hizmetlerinin e-evlet Kapısına entegrasyonundan ve bu hizmetlerinin kapıdan kesintisiz sunumundan e-evlet Kapısı İşletmecisi olan sorumlu kurum Türksat olacaktır. Kamu Entegre Veri Merkezinin kurulmasından sonra kamu kurumlarının kullanmış oldukları çoğu yazılım kamu bulutu üzerinden tek noktadan bütün kamu kurum ve kuruluşlarının kullanımına sunulacaktır. 57

64 2013/104 (G) BTYK nın 29. Toplantısı 3.9. Ulusal Veri Merkezi Çalışmalarının Yapılması [2013/104] KARAR Kamu kurumlarının veri merkezlerinin birleştirilmesine yönelik hukuki, teknik ve idari yapılanma modelinin oluşturulmasına ve Türkiye Kamu Entegre Veri Merkezi nin kurulması çalışmalarının yapılmasına karar verilmiştir. İLGİLİ İĞER KARARLAR 2013/102 e-evlet Organizasyonu Yönetim Modeli Çalışmalarının Yapılması AHA ÖNCE GELİŞME RAPORLANAN TOPLANTI Haziran 2013; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 26. Toplantısı Haziran 2014; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 27. Toplantısı Ocak 2015; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 28. Toplantısı SORUMLU KURULUŞ Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı İLGİLİ KURULUŞLAR Başbakanlık Kalkınma Bakanlığı TÜBİTAK Türksat GELİŞME Karar kapsamında Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından başlatılmış olan çalışmalara esas teşkil etmek üzere Başbakanlık, Kalkınma Bakanlığı, TÜBİTAK ve Türksat ile toplantılar düzenlenmiş, diğer bakanlıklardan da görüş ve öneriler alınmıştır. Ayrıca 15 Nisan 2015 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren 6639 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde eğişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile 5 Kasım 2008 tarih ve 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu nun 5. maddesinin 1. fıkrasına ı) Ulusal kamu entegre veri merkezlerine yönelik politika, strateji ve hedefleri belirlemek, eylem planlarını hazırlamak, eylem planlarını izlemek, e-evlet hizmetlerinde kullanılan verilerin ve sistemlerin barındırıldığı veri merkezlerini kamu entegre veri merkezlerinde toplamak amacıyla verilerin transferi de dahil gerekli altyapıları kurmak, kurdurmak, işletmek, işlettirmek ve tüm bu faaliyetlere yönelik uygulama usul ve esaslarını belirlemek, kurulum, uygulama ve işletim süreçlerini planlamak, yürütmek ve koordine etmek bendi eklenerek bu görev Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı na tevdi edilmiştir. Bu doğrultuda 2015 yılı yatırım programında da yer alan Ulusal Kamu Entegre Veri Merkezi Projesi için çalışmalara başlanmış olup konu ile ilgili mevcut durumu belirlemek amacıyla yapılması planlanan Kamu Entegre Veri Merkezi Fizibilite ve anışmanlık Hizmet Alımı işine yönelik yaklaşık maliyet piyasa araştırması yapılarak tespit edilmiştir. İlerleyen süreçte söz konusu projenin fizibilite ihalesi Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından gerçekleştirilecektir. 58

65 2013/105 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Kurumların İhtiyaç uyduğu Paket Program Çözümlerinin Toplu Alım Yöntemi ile Tedarik Edilmesi [2013/105] KARAR Kamu kurumlarının ihtiyaç duydukları paket program çözümlerine ilişkin envanterin oluşturulmasına, toplu satın alma yapılabilmesi için teknik, hukuki, idari ve uygulama modelinin geliştirilmesine ve BTYK'nın 26. Toplantısına sunulmasına karar verilmiştir. İLGİLİ İĞER KARARLAR 2013/102 e-evlet Organizasyonu Yönetim Modeli Çalışmalarının Yapılması AHA ÖNCE GELİŞME RAPORLANAN TOPLANTI Haziran 2013; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 26. Toplantısı Haziran 2014; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 27. Toplantısı Ocak 2015; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 28. Toplantısı SORUMLU KURULUŞ Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı İLGİLİ KURULUŞLAR evlet Malzeme Ofisi Maliye Bakanlığı Kamu İhale Kurumu Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Kalkınma Bakanlığı TÜBİTAK Türksat GELİŞME Karar kapsamında Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı sorumluluğunda, ilgili kuruluşlar arasında yer alan evlet Malzeme Ofisi, Maliye Bakanlığı, Kamu İhale Kurumu, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, TÜBİTAK ve Türksat ile toplantılar yapılmış, devamında diğer kurum kuruluşların görüş ve önerileri alınmıştır. Yapılan çalışmalar sonucunda ekte yer alan taslak organizasyon modeli oluşturularak ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınmıştır. Bundan sonraki çalışmalar ekte sunulan model çerçevesinde sürdürülecektir. EK Ek-8: Kurumların İhtiyaç uyduğu Paket Program Çözümlerinin Toplu Alım Yöntemi ile Tedarik Edilmesi Modeli 59

66 2013/105 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Ek-8: Kurumların İhtiyaç uyduğu Paket Program Çözümlerinin Toplu Alım Yöntemi ile Tedarik Edilmesi Modeli Amaç Kamu kurumlarının ihtiyaç duydukları paket program çözümlerine ilişkin envanterin oluşturulması, toplu satın alma yapılabilmesi için teknik, hukuki, idari ve uygulama modelinin geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Gerekçe Ülkemizdeki kamu kurum ve kuruluşlarının teknolojik altyapılarını kurmuş oldukları ve birçok yazılımı yaygın bir şekilde kullandıkları görülmektedir. Tercih edilen yazılımlara bakıldığında ise her kurumda benzer özellikte birçok yazılımın kullanıldığı dikkat çekmektedir. Özellikle kamu kurumlarında, paket programlar (örneğin; ofis, veri tabanı ve transfer yazılımları) ile ortak sistemler (örneğin; Elektronik Belge Yönetimi Sistemi, Hizmet İçi Eğitim Sistemi, emirbaş Yönetim Sistemi, yerel yönetimler için Coğrafi Bilgi Sistemleri) mükerrer yatırıma en çok ortam oluşturan yazılım çözümleri olarak öne çıkmaktadır. Bunların tedariki her kurum tarafından ayrı ayrı yapıldığında (toplu olarak satın almamaktan kaynaklı) maliyetler artmaktadır. Kurumların yazılım çözümlerine ilişkin ihtiyaçlarını ortaya koyan envanterin oluşturulması ve toplu alım modelinin geliştirilmesi ile mükerrer yatırımların engellenebileceği, ayrıca paket programların daha düşük maliyetle alınabileceği değerlendirilmektedir. Bu kapsamda Ulaştırma, enizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından taslak organizasyon modeli oluşturulmuştur. SORUMLU BAKANLIK MALİYE BAKANLIĞI PORTAL evlet Malzeme Ofisi Genel Müdürlüğü KAMU KURUMU-1 KAMU KURUMU-2 KAMU KURUMU-3 60

67 2013/105 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Ek-8: Kurumların İhtiyaç uyduğu Paket Program Çözümlerinin Toplu Alım Yöntemi ile Tedarik Edilmesi Modeli SORUMLU BAKANLIK MALİYE BAKANLIĞI Sorumlu Bakanlık BTYK nın 2013/105 sayılı Kurumların İhtiyaç uyduğu Paket Program Çözümlerinin Toplu Alım Yöntemi ile Tedarik Edilmesi Kararı kapsamında hedeflerin hayata geçirilmesi için gerekli koordinasyonu sağlayabilecek, kamunun katılım ve sahiplenmesini de temin edecek bir yapıya ihtiyaç olduğu görülmektedir. Bu kapsamda 10. Kalkınma Planı çerçevesinde yürütülen Öncelikli önüşüm Programları arasında bulunan 1.12 sayılı Kamu Alımları Yoluyla Teknoloji Geliştirme ve Yerli Üretim Programı"na yönelik olarak yürütülen çalışmalar sonucunda hazırlanan Eylem planında, Politika 2:"Kamuda Ortak Alımlar İçin Bir Model Geliştirilmesi" ne ilişkin eylemde Merkezi tedarik ve ortak alım konusu yeniden ele alınarak kamu alımlarının rasyonelleştirilmesi ve tedarik sistemlerinin geliştirmesi sağlanacaktır." denilmekte olup bu eylem kapsamında kamu kurum ve kuruluşlarının toplulaştırılabilecek ve bu yolla fiyat avantajı sağlanabilecek nitelikteki mal ve hizmet ihtiyaçlarının merkezi tedarik, diğer tedarik usulleri veya ortak alım yoluyla satın alınabilmesi yönünde çalışmaların yapılacağı belirtilmiş ve işbu eylemden sorumlu kuruluş olarak evlet Malzeme Ofisi Genel Müdürlüğü belirlenmiştir. Ayrıca evlet Malzeme Ofisi Genel Müdürlüğü nün ana statüsünün Teşekkülün Amaç ve Faaliyet Konuları başlıklı 6 ncı maddesinin birinci fıkrasında "Teşekkül, kamu hukukuna tabi olan veya kamunun denetimi altında bulunan ya da kamu kaynağı kullanılan kamu kurum ve kuruluşlarının aşağıda gösterilen mal ve hizmet ihtiyaçlarının tedarik ve dağıtımını bunlar adına temin eder." hükmü ile aynı fıkranın (b) bendinde "Büro makineleri, bilişim teknolojisi ürünleri sair makineler ve aletleri ile ofis otomasyonu hariç paket program yazılımı hükmü bulunduğundan dolayı geliştirilen organizasyon modelinde işin sahipliğinden sorumlu bakanlık Maliye Bakanlığı olarak belirlenmiş olup görevi gerçekleştirecek kurum ise evlet Malzeme Ofisi Genel Müdürlüğü olarak belirlenmiştir. Bu kapsamda Maliye Bakanlığının hazırlanan model çerçevesinde mevzuat çalışması yapması ve kamunun yaygın olarak kullandığı yabancı menşeili paket programların tek noktadan tedarik edilebilmesi için bir web portalı kurması öngörülmektedir. Sorumlu Bakanlık; Tek noktadan tedarik için Kamu Kurum ve Kuruluşların taleplerini bildirecekleri satın alma Portalinin teknik altyapısının oluşturulması, Kurum kuruluşların taleplerine ilişkin süreçlerin belirlenmesi, Tek noktadan Tedarik süreçlerini gerçekleştirerek tedarikçi/tedarikçiler ile genel sözleşme süreçlerinin tamamlanması, Kurum kuruluş bazında ürün teslimi, kabul ve sonuçlanma süreçlerinin izlenmesi, Yaşanan anlaşmazlıklarda regülasyon görevinin yürütülmesi, Kurum kuruluşlarla iletişimin ve eşgüdümün sağlanması, Modelin etkin ve verimli çalışması için mevzuata ilişkin usul ve esasların belirlenmesi, görevlerini yürütecektir. 61

68 2013/105 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Ek-8: Kurumların İhtiyaç uyduğu Paket Program Çözümlerinin Toplu Alım Yöntemi ile Tedarik Edilmesi Modeli PORTAL Oluşturulması öngörülen portal kapsamında kamu kurum ve kuruluşlarının ihtiyaç duyacakları paket program çözümlerinin tespitinin yapılması amaçlanmıştır. Kurumların toplu alım için bu portal üzerinden temin etmek istedikleri paket program çözümlerine ilişkin programın cinsi, lisans sayısı, kullanıcı sayısı vs. gibi bilgilerin periyodik olarak girilmesi öngörülmüştür. Bu sayede tüm kamu kurum ve kuruluşlarında aynı paket program çözümlerinin ayrı ayrı alımının önüne geçilerek toplu alım ve maliyet tasarrufu sağlanacaktır. Portal sorumlu bakanlık çatısı altında görevli Genel Müdürlük tarafından yönetilecektir. Talep sahibi kurumlar ihtiyaçlarını çevrimiçi olarak portal üzerinden bildireceklerdir. Talepler aşağıda öngörülen süreçler kapsamında yapılacaktır. 1.önem 2.önem Kamu kurum ve kuruluşlarının taleplerine ilişkin gelişmeler portal üzerinden ilgili kurumlara sunulacaktır. Hazırlanacak portal talepler ile ilgili bilgilerin girişinin yapılabilmesine ilişkin gereksinimleri karşılayacak altyapıya sahip olacaktır. KAMU KURUMU- 1 KAMU KURUMU- 2 KAMU KURUMU- 3 Kamu Kurumları Kurumlar portal üzerinde tanımlanacak yetki çerçevesinde portale erişim sağlayacaklar ve tedarik taleplerini oluşturacaklardır. Taleplere ilişkin gelişmeler portal üzerinden izlenebilecektir. 62

69 2013/105 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Ek-8: Kurumların İhtiyaç uyduğu Paket Program Çözümlerinin Toplu Alım Yöntemi ile Tedarik Edilmesi Modeli İHALE BİRİMİ İhale Birimi Portal üzerinden gelen talepler kategorize edilerek gerekli hazırlıkların yapılması, İhtiyaç duyulacak bilgi ve belgelerin eksiksiz olarak tamamlanmasının sağlanması, osyaların ihale komisyonuna sunulması süreçlerinin gerçekleştirilmesi, İlgili kanunlar çerçevesinde idari süreçler ve sözleşme süreçlerinin tamamlanması, İlgili mevzuat kapsamında gelen tekliflerin değerlendirilmesi, karara bağlanması, Tedarikçilerle, sorumlu kurum adına ihale birim yöneticisi tarafından genel sözleşme imzalanması, görevlerini yürütecektir. 63

70 2013/201 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Yerli Termik Santral Tasarım ve İmalat Kabiliyetinin Geliştirilmesi (MİLTES) [2013/201] KARAR Yerli termik santral tasarım ve imalat kabiliyetinin geliştirilmesi ve kamu-özel sektör işbirliği ile 5 yıl içinde akışkan yatak kazanı teknolojisinde %80 yerlilik oranı hedefine ulaşılması için; Gerekli çalışmaların Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ve TÜBİTAK öncülüğünde yapılmasına, Geliştirilecek performansı yüksek, gaz emisyonları düşük teknolojiler için küresel ticari rekabet koşullarının oluşturulmasına ve yaygınlaştırılmasına yönelik stratejilerin ve mekanizmaların geliştirilmesine, Bu çalışmaların yürütülmesi için ilgili Bakanlık ve kuruluşlarımızın kaynak tahsisi de dahil olmak üzere gerekli desteği vermesine, karar verilmiştir. İLGİLİ İĞER KARARLAR 2010/201 Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi AHA ÖNCE GELİŞME RAPORLANAN TOPLANTI Haziran 2014; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 27. Toplantısı Ocak 2015; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 28. Toplantısı SORUMLU KURULUŞLAR Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı TÜBİTAK İLGİLİ KURULUŞLAR Kalkınma Bakanlığı Ekonomi Bakanlığı GELİŞME Yerli kömür rezervlerimize uygun, yüksek verimli ve düşük emisyonlu termik santral kazan tasarım ve imalat teknolojilerinin yerli sanayi ile birlikte geliştirilmesini ve ülkemize kazandırılmasını konu alan ve uygulaması da Soma Ar-Ge Termik Santralının 2. ünitesinde gerçekleştirilecek olan Termik Santral Teknolojilerinin Geliştirilmesi ve Yerlileştirilmesi (MİLTES) projesinin ilk 2 yıl süreli sözleşmesi TÜBİTAK MAM, Soma Elektrik Üretim A.Ş (SEAŞ) ve Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ) tarafından 12 Nisan 2013 tarihinde imzalanmıştır yılı Kasım ayı sonunda hazırlanan raporların ve teknik şartnamelerin değerlendirmesi için EÜAŞ sözleşmenin 6 ay uzatılmasını talep etmiştir. olayısıyla 1. aşama sözleşmesi 2016 yılı Mayıs ayı sonunda tamamlanmış olacaktır. Projenin 1. aşama bütçesi 18,7 milyon TL olup, çalışmalar 3 ana iş paketi ile devam etmektedir. İş Paketi 1: Mevcut urum Analizi: Bu iş paketinde mevcutta atıl durumda bekleyen proje uygulamasının yapılacağı Soma Ar-Ge Termik Santralinin 2. ünitesinin bir bütün halinde çalışabilir duruma getirilebilmesi için ünite ve yardımcı tesislerinin hâlihazır durumu ortaya konularak, yenilenmesi ve iyileştirilmesi gerekli tüm ekipmanların belirlenmesi hedeflenmiştir. Projenin 2. aşamasında da bu mevcut durum analizi çıktılarının sahada uygulamasının gerçekleştirilmesi planlanmıştır. Bu kapsamda, uygulama alanı olan 2. ünitede yenilenmesi ve iyileştirilmesi gerekli ekipmanların belirlenmesi çalışmalarına 28 Ocak 2014 tarihinde uzman bir firma ile birlikte başlanmıştır. İş termin planına uygun olarak santrala ait kazan-kazan yardımcı ekipmanları, türbin-türbin yardımcı ekipmanları, generatör ve ikaz sistemleri, elektrik ve ölçü-kontrol sistemleri ile ünite yardımcı tesislerinin sahadaki mevcut durum analiz çalışmaları 2015 yılı Ocak ayı itibarıyla tamamlanmış olup raporlama çalışmaları da 2015 yılı Temmuz ayında sonuçlandırılmıştır. 64

71 2013/201 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Türbin-türbin yardımcı ekipmanları ile generatör ve ikaz sistemlerine ait mevcut durum analizi raporlama çalışmaları, Ocak 2015 tarihleri arasında Soma Ar-Ge Termik Santralinde firma yetkilileri ile görüşülerek nihai hale getirilmiş ve 17 Şubat 2015 tarihinde tamamlanmıştır yılı Şubat ayında kazan-kazan yardımcı ekipmanları, elektrik-ölçü kontrol sistemleri ile ünite yardımcı tesislerinin mevcut durum analizi raporlamaları tamamlanarak incelemeleri yapılmıştır Şubat 2015 tarihleri arasında TÜBİTAK MAM da firma yetkilileri ile görüşmeler yapılarak raporlara son şekli verilmiştir yılı Nisan ayında ise proje final raporu hazırlanarak raporların incelemeleri yapılmıştır. 5-7 Mayıs 2015 tarihleri arasında da TÜBİTAK MAM da firma yetkilileri ile görüşmeler ve değerlendirmeler yapılarak raporlara son şekli verilmiştir. İş Paketi 1 kapsamında sahada yapılan çalışmalar ve teknik toplantılara ilişkin detaylı bilgi Tablo 10 da yer almaktadır. Tablo 10. İş Paketi 1 Kapsamında Sahada Yapılan Çalışmalar ve Teknik Toplantılar No Tarih Yapılan Çalışmalar Nisan 2014 Kazan-Kazan Yardımcıları ile Ünite Yardımcı Tesisleri için Teknik İnceleme Haziran 2014 Kazan-Kazan Yardımcıları, Türbin-Generatör Grubu, Ünite Yardımcı Tesisleri, Elektrik-Ölçü-Kontrol Sistemleri ile İlgili Teknik İnceleme 3 30 Haziran-4 Temmuz 2014 Kazan-Kazan Yardımcıları, Ünite Yardımcı Tesisleri Temmuz 2014 Bilgilendirme, Türbin Ekipmanlarından Numune Alma, Teknik İnceleme Ekim 2014 Türbin-Generatör Grubu Saha Testleri Ekim 2014 Ünite Yardımcı Tesisleri ve Elektrik-Ölçü-Kontrol Sistemleri ile İlgili Teknik İnceleme Ocak 2015 Gözden Geçirme Toplantısı 1-2 (Soma) Ocak 2015 Kondenser Eddy-Current Testi Şubat 2015 Gözden Geçirme Toplantısı 3 (Gebze) Mayıs 2015 Final Gözden Geçirme Toplantısı (Gebze) Bu çalışmaların sonucunda EÜAŞ ve SEAŞ a 2015 yılı Temmuz ayında Ünitenin mevcut durumu ve iyileştirme ihtiyaçları raporu gönderilerek iş paketi 1 kapsamındaki çalışmalar tamamlanmıştır. Mevcut durum analizi çalışmaları neticesinde yapılan teknik ve ekonomik değerlendirmeler çerçevesinde santralda halihazırda mevcut olan baca, soğutma kulesi, basınçlı hava sistemi ile yardımcı yakıt sevk sistemi haricindeki tüm ekipman, sistem ve bileşenlerin tamamının yenilenmesi ekonomik ve teknik açıdan uygun mütaala edilmiştir. İş Paketi 2: Termik Santral Teknolojileri Yerlileştirilme Yöntemlerinin Belirlenmesi: Yerli kazan tasarım ve imalat kabiliyetlerinin belirlenmesi için ülkemizin önde gelen yerli kazan firmaları yerlerinde incelenmiş ve proje kapsamında Yerli Sanayinin Tasarım ve İmalat Kabiliyetlerinin Belirlenmesi Raporu oluşturulmuştur. Bunun yanında termik santral teknolojilerinin yerlileştirilmesi konusunda diğer ülkelerin izlemiş oldukları yöntemler üzerinde araştırmalar yapılıp teknoloji transferini de içeren yerlileştirme yol haritasının çıkarılması konusundaki çalışmalar tamamlanarak Fark Analizi ve Yerlileştirme Yol Haritası Raporu hazırlanmıştır. Ayrıca, termik santral kazan teknolojisinin ülkemizde yerlileştirilmesi konusundaki çalışmalar sonucunda bir strateji dokümanı oluşturulmuştur. Bu iş paketi kapsamında hazırlanan Yerli Sanayinin Tasarım ve İmalat Kabiliyetleri raporu ile Fark Analizi ve Yerlileştirme Yol Haritası raporu 2015 yılı Mayıs ayında nihai hale getirilip 2015 yılı Haziran ayında EÜAŞ ve SEAŞ ile resmi olarak paylaşılmıştır. 65

72 2013/201 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Projede yapılan çalışmalar doğrultusunda, yerli firmalarla birlikte ünitenin detay tasarımının yapılması, ekipmanların temini ve montajı, ünitenin inşası, devreye alınması ile test ve kontrol çalışmalarının yapılabilmesi için teknik ve idari şartnamelerin oluşturulması gerekmektedir. Santralin bir bütün olarak ünite ve yardımcı tesislerinin detay projelendirme, satın alma, imalat, montaj, inşaat, bakım-onarımyenileme (mevcut durum analizi kapsamındaki ekipmanlar için), devreye alma, testler, start-up, kabul esasları, garanti vb. hususları içeren işlerin gerçekleştirilmesini teminen projenin 2. aşaması için yerli firmanın belirlenmesi amacıyla ihaleye esas mevcut fen ve sanat kurallarına uygun olarak yapım işi idari ve teknik satın alma şartnameleri hazırlanacaktır. Bu doğrultuda teknik ve idari şartnamelerin hazırlanması için 30 Mart 2015 tarihinde uzman bir firma ile sözleşme imzalanarak çalışmalara başlanmıştır. Bu çerçevede hazırlanan ve hazırlanacak olan şartnamelerin güncel tamamlanma durumları Tablo 11 de verilmiştir. Tablo 11. Teknik ve İdari Şartname Tamamlanma urumları Teklif Verenlere Talimatlar İdari Sözleşme Teknik Şartname Şartname / oküman İsmi* Genel Şartlar, İşin Kapsamı ve Saha Şartları İnşaat İşleri Teknik Şartnamesi Montaj İşleri ve Teknik Gereklilikler Şartnamesi AY Kazanı ve Kazan Yardımcı Ekipmanları/Sistemleri Teknik Şartnamesi Türbin-Generatör ve Yardımcı Sistemleri Teknik Şartnamesi Soğutma Suyu Sistemi Şartnamesi - TASLAK Su Arıtma ve Su Şartlandırma Sistemi İçin Teknik Şartname Elektrik Sistemleri ve Ekipmanları İçin Teknik Şartname Ölçü-Kontrol Sistemi ve Enstrümantasyon Teknik Şartnamesi Yardımcı Sistemler ve Ekipmanlar İçin Teknik Şartname Kalite Kontrol-Kalite Güvenlik Yönetimi, Test ve Kontrol Şartları Teknik Şartnamesi Performans Testleri ve Cezalar ile İlgili Teknik Şartname Çerçeve Şartnamesi - Ünite Konsept Tasarımı Hazırlanma urumu Hazırlanıyor Hazırlanıyor Hazırlanıyor EÜAŞ söz konusu raporları ve teknik şartnameleri okumak ve değerlendirmek üzere projenin 6 ay uzatılmasını talep etmiştir. Bu süre içerisinde 2. aşama için hazırlanmış olan tüm şartnamelerin üzerinden geçilerek karşılıklı görüş ve fikir alış-verişiyle şartnameler nihai hale getirilecektir. Bu doğrultuda proje 2016 yılı Mayıs ayı sonuna kadar uzatılmıştır. Santrali oluşturan sistemlerin (alt sistemleri ile birlikte) yaklaşık maliyetlerinin belirlenmesi de bu çalışmalar kapsamında 2015 Aralık ayında tamamlanmıştır. Ayrıca, projenin 2. aşama yol haritası ile ilgili çalışmalar da devam etmektedir. Konu ile ilgili olarak kazan imalat sektöründe faaliyet gösteren ve bu sektöre ilgi duyabilecek yakın sektörler ile irtibata geçilerek görüşler alınmıştır. Bu görüşler doğrultusunda 2. aşama çalışmaları planlanarak bir iş modeli oluşturulmuş olup, bu model EÜAŞ ve Kalkınma Bakanlığı ile de görüşülerek nihai hale getirilmiştir. 66

73 2013/201 (G) BTYK nın 29. Toplantısı İş Paketi 3: olaşımlı Akışkan Yataklı Kazan Tasarımı: Proje kapsamında tasarımı yapılacak olan 22 MWe dolaşımlı akışkan yataklı kazanın tasarımına baz teşkil edecek kömür özelliklerinin belirlenmesinde aşağıda belirtilen çalışmalar gerçekleştirilmiştir: Ortak olarak işletmede aynı kömürün kullanılacağı Soma B Termik Santrali 1-4. ünitelerini besleyen kömür ile bu kömüre ait kül örnekleri üzerinde karakterizasyon testleri yapılmıştır yıllarına ait son 5 yıllık fiili yakılan kömür analiz sonuçları değerlendirilmiştir. Ege Linyitleri İşletmelerine (ELİ) ait Soma kömür havzalarından 2013 yılı Kasım ayı itibarı ile alınan mevcut rezerv kömür özellikleri irdelenmiştir. Çevre mevzuatlarına uygunluk açısından, kazanda SO 2 tutulması ile ilgili olarak Soma dan alınan kireçtaşı numunelerinin analizleri yapılmıştır. Bu çalışmaların neticesinde garanti ve tasarım kömürüne esas kömür ve kireçtaşı özelliklerini içeren Kazan Tasarımında Kullanılacak Kömür ve Kireçtaşının Karakterizasyonu Raporu hazırlanmıştır. Bunun sonucunda kazan tasarımına esas kömür özellikleri belirlenip bir tutanak haline getirilerek SEAŞ-ELİ ve MAM arasında imzalanıp karar altına alınmıştır. olaşımlı akışkan yataklı (AY) kazan tasarımında yerlileştirmenin maksimize edilmesi amacıyla TÜBİTAK MAM Enerji Enstitüsü bünyesinde bir tasarım ekibi oluşturulmuştur. Bu ekip tarafından; Ülkemizdeki mevcut önde gelen akışkan yataklı kazanlar (Çan, Çumra, Yunus Emre Termik Santralları) yerinde teknik açıdan incelenmiştir. Kazan için konsept ve temel tasarım çalışmaları yapılmış, proses akış şemaları ile borulamaenstrümantasyon şemalarının çalışmaları tamamlanmıştır. TÜBİTAK MAM Enerji Enstitüsü bünyesindeki 25 kwt lab ölçekli akışkan yataklı deney düzeneğinde tasarıma esas kömürün farklı dönemlerde yakma deneyleri gerçekleştirilmektedir. olaşımlı akışkan yatak teknolojisindeki know-how ın artırılması amacıyla kazan, kül soğutma ve nozul sistemini içeren üç soğuk test düzeneğinin kurulması çalışmaları yürütülmektedir. Temel ve detay tasarım konusunda uzman yurt dışı bir kuruluş ile işbirliği yapılarak, teknoloji transferi gerektiren hususlarda ortak çalışmalar yapılmaktadır. Bu kapsamda ilgili kurumdan dolaşımlı akışkan yatak teknolojisi konusunda eğitim alınmış, kazan tasarım koşulları belirlenmiş, konsept tasarımlar tamamlanmış ve birlikte kazan için ekonomik fizibilite çalışması yapılmıştır. 14 Ocak-13 Şubat 2015 tarihleri arasında TÜBİTAK MAM dan 3 araştırmacı, 24 Mayıs-19 Haziran 2015 tarihleri arasında ise 4 araştırmacı ile Güney Kore'de AY kazanı temel tasarım ve detay tasarım çalışmaları yürütülmüştür. Kazan temel tasarımlarının (ısı-balans, boru seçimi, yanma hesaplamaları, ekipman tasarımları vb.) nihai hale getirilmesi ile ilgili çalışmalar tamamlanarak tasarımlara son şekli verilmiştir. Bunun neticesinde Kazan Konsept Tasarım Raporu hazırlanmış ve 2015 yılı Haziran ayı içerisinde EÜAŞ ve SEAŞ a resmi olarak gönderilmiştir. Kazan sisteminin temel tasarım çalışmaları yapılmış, teknik şartnameleri hazırlanmış ve 2015 yılı Ağustos ayı sonunda tamamlanmış olup yapılan bu çalışmalar doğrultusunda hazırlanan Kazan etaylı Tasarım Raporu (Temel Tasarım Kısmı) EÜAŞ ve SEAŞ ile 2015 yılı Eylül ayında paylaşılmıştır. Ayrıca, kazan basınçlı kısımları için detay tasarım çalışmaları da proje tasarım ekibi tarafından 2015 Kasım ayında tamamlanmış ve Kazan etaylı Tasarım Raporu (etay Tasarım Kısmı) hazırlanarak EÜAŞ ve SEAŞ ile paylaşılmıştır. Bunun yanında 2. aşama için gerekli yaklaşık bütçe belirlenerek MİLTES - Termik Santral Teknolojilerinin Geliştirilmesi ve Yerlileştirilmesi Projesinin Uygulanabilirlik Analizi ile ilgili fizibilite raporu hazırlanarak 2015 Aralık ayında EÜAŞ a sunulmuştur. 67

74 2013/202 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Hidroelektrik Enerjisi Teknolojilerinin Geliştirilmesi (MİLHES) [2013/202] KARAR Hidroelektrik enerjisi teknolojilerine yönelik tasarım ve üretim kabiliyetinin ülkemize kazandırılması, kamu-özel sektör işbirliği ile 5 yıl içinde başlangıç olarak 5 MW, daha sonrasında 20 MW ve üzeri güce sahip santrallerde %80 yerlilik oranı hedefine ulaşılması için; Gerekli çalışmaların Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ve TÜBİTAK öncülüğünde yapılmasına, Geliştirilecek teknolojiler için küresel ticari rekabet koşullarının oluşturulmasına ve yaygınlaştırılmasına yönelik stratejilerin ve mekanizmaların hazırlanmasına, Uygulamanın yapılacağı sahaların belirlenmesine ve gerekli izinlerin verilmesine, Bu çalışmaların yürütülmesi için ilgili Bakanlık ve kuruluşlarımızın kaynak tahsisi de dahil olmak üzere gerekli desteği vermesine, karar verilmiştir. İLGİLİ İĞER KARARLAR 2010/201 Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi AHA ÖNCE GELİŞME RAPORLANAN TOPLANTI Haziran 2014; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 27. Toplantısı Ocak 2015; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 28. Toplantısı SORUMLU KURULUŞLAR Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı TÜBİTAK İLGİLİ KURULUŞLAR Kalkınma Bakanlığı Orman ve Su İşleri Bakanlığı Ekonomi Bakanlığı GELİŞME Yerli imkânlarla hidroelektrik santral elektro-mekanik ekipmanlarının geliştirilmesi amacıyla TÜBİTAK 1007 Kamu Kurumları Araştırma ve Geliştirme Projelerini estekleme Programı kapsamında başlatılan çağrı süreçleri tamamlanarak, TÜBİTAK MAM, TOBB ETÜ, TEMSAN ve HİROPOL ün oluşturduğu konsorsiyum ile EÜAŞ arasında Hidroelektrik Santral Bileşenlerinin Yerli Olarak Tasarımı ve Üretimi Projesi sözleşmesi 1 Şubat 2015 tarihinde imzalanmış ve proje fiilen başlatılmıştır. Proje süresi 36 ay olup projenin ilk 6 ayında aşağıdaki çalışmalar yapılmıştır: etaylı saha incelemesi etaylı saha raporunun hazırlanması Sistem tasarım tanımı o Mevcut türbinin 3 boyutlu katı modelinin oluşturularak HA analizinin yapılması o Generatör tasarımının boyutlandırılması o SCAA sisteminin tasarımı o İkaz sistem tasarımı o Hız regülatörü tasarımı o Yardımcı sistemlerin tasarımı Santralde verim ölçümü 68

75 2013/203 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Rüzgar Enerjisi Santrali Teknolojilerinin Geliştirilmesi (MİLRES) [2013/203] KARAR 2023 yılında rüzgar enerjisi santralleri için öngörülen 20 GW kurulu güç hedefine, kamu-özel sektör işbirliğinde geliştirilecek rüzgar türbin sistemlerinde (500 kw ve 2,5 MW) %80 yerli teknoloji ile ulaşılması için, Gerekli çalışmaların Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ve TÜBİTAK öncülüğünde yapılmasına, Geliştirilecek teknolojiler için küresel ticari rekabet koşullarının oluşturulmasına ve yaygınlaştırılmasına yönelik stratejilerin ve mekanizmaların hazırlanmasına, Uygulamanın yapılacağı sahaların belirlenmesine ve gerekli izinlerin verilmesine, Bu çalışmaların yürütülmesi için ilgili Bakanlık ve kuruluşlarımızın kaynak tahsisi de dahil olmak üzere gerekli desteği vermesine, karar verilmiştir. İLGİLİ İĞER KARARLAR 2010/201 Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi AHA ÖNCE GELİŞME RAPORLANAN TOPLANTI Haziran 2014; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 27. Toplantısı Ocak 2015; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 28. Toplantısı SORUMLU KURULUŞLAR Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı TÜBİTAK İLGİLİ KURULUŞLAR Kalkınma Bakanlığı Ekonomi Bakanlığı GELİŞME Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü nün müşteri kurum olarak yer aldığı TÜBİTAK 1007 Kamu Kurumları Araştırma ve Geliştirme Projelerini estekleme Programı kapsamında yürütülen ve 1 Temmuz 2011 tarihinde başlayan MİLRES Milli Rüzgar Enerji Sistemleri Geliştirilmesi ve Prototip Türbin Üretimi isimli projede tasarım ve prototip geliştirme faaliyetleri dışında imalat yönünden de bir çok ilk hedeflenmektedir. Bunlardan başlıcaları; Türkiye nin ilk 500 kw lık FIG (oubly Fed Induction Generator) tasarım ve imalatı, Türkiye nin ilk devir yükseltici 500 kw lık rüzgar türbini dişli kutusu tasarım ve imalatı, ünyanın ilk 3 kademeli olarak kademe-kademe sökülüp servis edilebilen rüzgar türbini dişli kutusu, Türkiye nin ilk aerodinamik ve yapısal tasarımı, tüm imalat malzemesi, kalıp ve gövde imalatı tamamen yerli özgün rüzgâr türbini kanatları, Türkiye de ilk 900 mm çapta şaft dövme işlemi, Türkiye de ilk 3m çapında dikişsiz halka dövme parça imalatıdır. Geçen sürede ana aksamın imalatı tamamlanmış olup bütün mekanik aksamın montajı ve döner aksam hassas merkezleme işlemleri tamamlanmıştır. Kablolama ve yer testleri bitmiş olup türbinin sahaya dikilmesi ve şebekeye bağlanması süreçleri devam etmektedir. 69

76 2013/203 (G) BTYK nın 29. Toplantısı TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) mevcut yürüyen 500kW gücündeki rüzgâr enerji santrali projesi kapsamında elektrik sistemleri ana iş paketi yürütücüsü olarak yer almaktadır. TÜBİTAK MAM ın sorumlulukları kapsamında aşağıdaki faaliyetler gerçekleştirilmiştir. Sahadaki beton köşk ile rüzgâr türbini kulesi arasındaki güç kablo bağlantıları yapılmıştır. Rüzgâr türbini kule içi güç kablo bağlantıları yapılmıştır. Rüzgâr türbini kule içi aydınlatma panosu ve kablo bağlantıları yapılmış ve aydınlatma sistemi çalışır hale getirilmiştir. Rüzgâr türbini kule içi topraklama ve yıldırımdan koruma sistemlerinin kablo montajı işleri gerçekleştirilmiştir. Nacel üzerindeki yıldırım yakalama ucu ve kablosunun montajı yapılmıştır. Türbin şebeke bağlantısı SCAA Yazılımı ile PLC panolarının testleri gerçekleştirilmiştir. Şekil 5. MİLRES 500kW Türbinin Sahadan Görüntüsü 70

77 2013/204 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Güneş Enerjisi Teknolojilerinin Ülkemize Kazandırılması (MİLGES) [2013/204] KARAR Güneş enerjisi teknolojilerinin ülkemize kazandırılması ve kamu-özel sektör işbirliği ile alt sistem teknolojileri tasarımında 5 yıl içinde toplam %80 yerlilik oranı hedefine ulaşılması için; Gerekli çalışmaların Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ve TÜBİTAK öncülüğünde yapılmasına, Geliştirilecek teknolojiler için küresel ticari rekabet koşullarının oluşturulmasına ve yaygınlaştırılmasına yönelik stratejilerin ve mekanizmaların hazırlanmasına, Uygulamanın yapılacağı sahaların belirlenmesine ve gerekli izinlerin verilmesine, Bu çalışmaların yürütülmesi için ilgili Bakanlık ve kuruluşlarımızın kaynak tahsisi de dahil olmak üzere gerekli desteği vermesine, karar verilmiştir. İLGİLİ İĞER KARARLAR 2010/201 Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi AHA ÖNCE GELİŞME RAPORLANAN TOPLANTI Haziran 2014; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 27. Toplantısı Ocak 2015; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 28. Toplantısı SORUMLU KURULUŞLAR Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı TÜBİTAK İLGİLİ KURULUŞLAR Kalkınma Bakanlığı Ekonomi Bakanlığı Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı GELİŞME Proje TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) proje yöneticiliğinde OTÜ Güneş Araştırmaları Merkezi (GÜNAM) ve özel sektör ortaklığında oluşturulmuştur. Bu projenin temel amacı Fotovoltaik (FV) Güneş Enerjisi konusunda Türkiye deki mevcut bilgi birikimi ve deneyimlerin bir araya getirilerek güneş enerjisi santral teknolojilerinin (Güneş Hücresi-Paneli, Evirici, Kontrol Sistemleri, vb.) millileştirilmesi, elde edilen bilgi birikimin yerli sanayiye aktarılması ve böylece yerli teknolojinin oluşturulmasıdır. Projede elde edilen ürünleri kullanarak TİGEM Ceylanpınar tesislerinde 10 MW lık prototip bir Güneş Enerji Santralinin kurularak işletmeye alınması projenin bir başka hedefidir. Projenin 1. yılı tamamlanmış olup bu süreçte yapılan çalışmalar aşağıda yer almaktadır: OTÜ GÜNAM tarafından FV hücre geliştirme çalışmalarında %18 verimli hücreyi üretilmiştir. PERC(T) teknolojisi için gerekli geliştirme teçhizatı siparişleri tamamlanmış olup gelecek cihazlarla FV hücre veriminin %20 civarına yükselmesi beklenmektedir. TÜBİTAK MAM tarafından Evirici ve GES SCAA sistemi tasarımları tamamlanmıştır. Evirici ön prototipi ile dizi birleştirici sistem kartları laboratuvar ortamında çalıştırılmış, 150 MW/yıl kapasiteli FV Modül üretim tesisi devreye alınmıştır. FV Hücre üretim teknolojisinin seçimi ve üretim tesisi için bina, altyapı ve yardımcı tesis tasarımları tamamlanmıştır. Üretim hattı için gerekli olan teçhizat seçimi yapılmış olup 2016 yılı başında siparişler gerçekleştirilecektir. 71

78 2013/204 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Ceylanpınar TİGEM tesislerinde kurulacak olan 10 MW GES için yer seçimi yapılmış olup bölge Enerji ağıtım A.Ş. ye bağlantı izni başvurusu için gerekli çalışmalar başlatılmıştır. 72

79 2013/205 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Termik Santral Baca Gazı Arıtma Teknolojilerinde Yerli Tasarım ve İmalat Kabiliyetinin Geliştirilmesi (MİLKAS) [2013/205] KARAR Termik santral baca gazı arıtma teknolojileri 1 alanında yerli tasarım ve imalat kabiliyetinin gelişmesi, kamu-özel sektör işbirliği ile %80 yerlilik oranı hedefine ulaşılması için; Gerekli çalışmaların Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ve TÜBİTAK öncülüğünde yapılmasına, Geliştirilecek teknolojiler için küresel ticari rekabet koşullarının oluşturulmasına ve yaygınlaştırılmasına yönelik stratejilerin ve mekanizmaların hazırlanmasına, Uygulamanın yapılacağı santrallerin belirlenmesine ve gerekli izinlerin verilmesine, Bu çalışmaların yürütülmesi için ilgili Bakanlık ve kuruluşlarımızın kaynak tahsisi de dahil olmak üzere gerekli desteği vermesine, karar verilmiştir. İLGİLİ İĞER KARARLAR 2010/201 Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi AHA ÖNCE GELİŞME RAPORLANAN TOPLANTI Haziran 2014; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 27. Toplantısı Ocak 2015; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 28. Toplantısı SORUMLU KURULUŞLAR Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı TÜBİTAK İLGİLİ KURULUŞLAR Kalkınma Bakanlığı Ekonomi Bakanlığı GELİŞME Milli Termik Santral Kükürt Arıtma Sisteminin Geliştirilmesi ve Yerlileştirilmesi Projesinin ilk aşaması 26 Kasım 2014 tarihinde başlatılmıştır. İki fazdan oluşacak şekilde kurgulanan projede, geliştirilen baca gazı kükürt arıtma (BGKA) tesisinin, 2x22 MWe gücündeki Soma Ar-Ge Termik Santralının bir ünitesinde uygulanması hedeflenmektedir. TÜBİTAK MAM Enerji Enstitüsü tarafından yürütülmekte olan proje, Elektrik Üretim A.Ş. ve Soma Elektrik Üretim A.Ş. tarafından desteklenmektedir. Projenin ilk aşamasının bütçesi 6,5 milyon TL, süresi ise 3 yıldır. Birinci faz çalışmaları sonucunda BGKA tesisi tasarımı geliştirilecek ve SOMA Ar-Ge Termik Santrali (TS) için BGKA tesisinin detay tasarımı gerçekleştirilecektir. Birinci faz sonuçlarının olumlu çıkması durumunda; iki yıl süreli, yıllarını kapsayan ikinci faz için Kalkınma Bakanlığı na proje teklif edilecektir. 1 Kükürt (SOx), azot oksit (NOx) arıtma ve toz tutma teknolojileri, vb. 73

80 2013/206 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Kömür Gazlaştırma ve Sıvı Yakıt Üretimi Teknolojilerinin Geliştirilmesi [2013/206] KARAR Kömür gazlaştırma ve elde edilen sentez gazından sıvı yakıt üretimi teknolojilerinin ülkemize kazandırılması, kamu-özel sektör işbirliği ile 5 yıl içinde %75 yerlilik oranı hedefine ulaşılması için; Gerekli çalışmaların Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ve TÜBİTAK öncülüğünde yapılmasına, Geliştirilecek teknolojiler için küresel ticari rekabet koşullarının oluşturulmasına ve yaygınlaştırılmasına yönelik stratejilerin ve mekanizmaların hazırlanmasına, Uygulamanın yapılacağı sahaların belirlenmesine ve gerekli izinlerin verilmesine, Bu çalışmaların yürütülmesi için ilgili Bakanlık ve kuruluşlarımızın kaynak tahsisi de dahil olmak üzere gerekli desteği vermesine, karar verilmiştir. İLGİLİ İĞER KARARLAR 2010/201 Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi AHA ÖNCE GELİŞME RAPORLANAN TOPLANTI Haziran 2014; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 27. Toplantısı Ocak 2015; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 28. Toplantısı SORUMLU KURULUŞLAR Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı TÜBİTAK İLGİLİ KURULUŞLAR Kalkınma Bakanlığı Ekonomi Bakanlığı GELİŞME TÜBİTAK 1007 Kamu Kurumları Araştırma ve Geliştirme Projelerini estekleme Programı kapsamında desteklenmekte olan projede mevcut durumda sentez gazı üretimi ve gaz temizleme sistemlerinin devreye alma ve ön test çalışmaları tamamlanmıştır. Pilot tesisin son durumu ve devreye alma aşamasında elde edilen sentez gazı ile ilgili örnek görüntüler Şekil 6 ve Şekil 7 de verilmiştir. Şekil 6: Pilot tesis Şekil 7: Pilot tesis ön testlerinde elde edilen sentez gazı alev görüntüsü Karbondioksit gazının tutulması ve FT teknolojisi ile sıvı yakıt üretimi ile ilgili alt sistemlerin devreye alınması çalışmaları devam etmekte olup 2015 yılı sonu itibarıyla tüm sistem entegre olarak devreye alınmış olacaktır. Tasarım doğrulama amaçlı testler ile birlikte pilot tesis çalışmalarının 15 Haziran 2016 tarihine kadar tamamlanması planlanmaktadır. 74

81 2013/206 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Projenin 2. aşaması olarak günlük varil kapasiteli sıvı yakıt veya eşdeğer kapasitede sentetik doğal gaz üretimine yönelik tek bir üretim hattından oluşacak bir tesisin kurulumu öngörülmektedir. Benzer tüm uygulamalarda da olduğu gibi ölçek büyüterek ve/veya üretim hattı çoklanarak tesis kapasitesinin artırılması mümkün olacaktır. Bu projeye, uygun görülmesi halinde, 2017 yılı başı itibarıyla başlanması hedeflenmektedir. 75

82 2013/207 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Enerji Verimliliğinin Artırılması Çalışmaları [2013/207] KARAR Binalarda ısı yalıtımı, bölgesel ısıtma sistemleri, atık ısı geri kazanımı, sokak aydınlatması, elektrikli ev aletleri, ulaşım araçları, elektrik motorları ve kompresörlerde enerjinin daha verimli kullanımının sağlanmasına yönelik; Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı koordinasyonunda iş modeli ile destek paketlerinin geliştirilmesine, üzenleyici mevzuat çalışmalarının yapılmasına, İlgili Bakanlık ve kuruluşlarımızın gerekli desteği vermesine, karar verilmiştir. İLGİLİ İĞER KARARLAR 2010/201 Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi AHA ÖNCE GELİŞME RAPORLANAN TOPLANTI Haziran 2014; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 27. Toplantısı Ocak 2015; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 28. Toplantısı SORUMLU KURULUŞLAR Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı İLGİLİ KURULUŞLAR Ekonomi Bakanlığı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı GELİŞME 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu ve Enerji Kaynaklarının Kullanımında Verimliliğin Artırılmasına air Yönetmelik kapsamında enerji verimliliği alanındaki eğitim, etüt, danışmanlık ve proje hizmetleri, belirli niteliklere sahip üniversitelere, elektrik mühendisleri odasına, makina mühendisleri odasına ve Enerji Verimliliği anışmanlık (EV) şirketlerine yetki belgesi verilmek suretiyle ülke sathına yaygınlaştırılmaktadır yılı Kasım ayı itibarıyla 2 si mühendis odası ve 2 si üniversite olmak üzere yetkilendirilmiş kurum sayısı toplam 4 olup yetkilendirilmiş şirket sayısı ise 33 tür. Yıllık toplam enerji tüketimleri bin ton eşdeğer petrol (TEP) ve üzeri olan işletmelere yönelik toplam proje bedeli en fazla 1 milyon TL olan ve geri ödeme süresi beş yıldan az olan Verimlilik Artırıcı Projelere (VAP) Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü (YEGM) tarafından destek verilmektedir yılında yapılan mevzuat değişikliği ile proje bedeli KV hariç 500 bin TL den 1 milyon TL ye, ödenecek destek miktarı üst limiti ise 100 bin TL den 300 bin TL ye çıkarılmıştır. ETKB tarafından verilen destekler kapsamında 2009 yılından bugüne kadar Enerji Verimliliği Koordinasyon Kurulu (EVKK) kararı ile 219 projenin desteklenmesi kararlaştırılmıştır (Tablo 12). Bu projelerden uygun olarak tamamlanan 35 VAP için 2,2 milyon TL destek ödemesi yapılmış olup projelerin toplam yatırım tutarı 13 milyon TL dir. Bu projelerin uygulanması ile yıllık yaklaşık 26 bin TEP enerji, 22 milyon TL parasal tasarruf sağlanmıştır. esteklenmesi kararlaştırılmış projelerden uygulamaları devam eden 141 projenin toplam yatırım tutarı yaklaşık 57,9 milyon TL olup bu bedelin 16,3 milyon TL sinin işletmelere hibe şeklinde devlet desteği olarak verilmesi ve bunun karşılığında yaklaşık 35 bin TEP enerji, 44,7 milyon TL parasal tasarruf sağlanması beklenmektedir. 76

83 2013/207 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Tablo 12. Verimlilik Artırıcı Proje Bilgileri TOPLAM Başvuru Proje Sayısı EVKK Tarafından estekleme Kararı Verilen Proje Sayısı Uygulama Sözleşmesi İmzalanan Proje Sayısı estek Ödemesi Yapılan Proje Sayısı Uygulama Aşamasında Olan Proje Sayısı *2011 yılında mevzuat değişikliği nedeniyle başvuru alınmamıştır yılı Nisan döneminde 26 proje başvurusu alınmış olup değerlendirmeler devam etmektedir yılında 1 endüstriyel işletme Gönüllü Anlaşma yapmak üzere başvuruda bulunmuş olup başvuru değerlendirme çalışmaları devam etmektedir. Enerji Verimliliği Kanunu uyarınca yürürlüğe konulan ve binaların enerji verimliliğini bütüncül bir yaklaşımla ele alan Binalarda Enerji Performans (BEP) Yönetmeliği ağırlıklı olarak yeni binalarda uygulanması zorunlu olan düzenlemeleri içermektedir. Söz konusu yönetmelik uyarınca, mimari, ısı yalıtımı, ısıtma ve soğutma sistemleri ve elektrik tesisatı konularında minimum performans kriterlerini ve standartlarını karşılayamayan bina projelerine yapı ruhsatı verilmemektedir. Enerji Kimlik Belgesi düzenlenmeyen yeni binalara yapı kullanım ruhsatı verilmemektedir. Ayrıca, 27 Ekim 2011 tarihinde yayımlanan Enerji Kaynaklarının ve Enerjinin Kullanımında Verimliliğin Artırılmasına air Yönetmelik kapsamında YEGM tarafından kamu binalarında enerji etütleri başlatılmıştır. iğer taraftan, enerjiyi verimsiz kullanan ürünlerin kullanım ve satışının sınırlandırılmasına yönelik düzenlemeler Avrupa Birliği mevzuat ve politikaları ile de uyumlu bir şekilde yürürlüğe konulmaktadır. Toplumun enerji verimliliği bilincini artırmak, enerjinin üretiminde ve kullanımında verimliliğini artırmak, ulusal enerji verimliliği hareketinin yaygınlaşmasını sağlamak amacıyla her yıl Ocak ayının ikinci haftasında Enerji Verimliliği Haftası etkinlikleri düzenlenmekte olup bu kapsamda 7. Ulusal Enerji Verimliliği Forumu nun Ocak 2016 tarihlerinde İstanbul da gerçekleştirilmesi planlanmaktadır. ETKB enerji verimliliği çalışmaları kapsamında ulusal, uluslararası ve bölgesel işbirliklerine de önem vermekte ve bu doğrultuda Birleşmiş Milletler, ünya Bankası, Japon Uluslararası İşbirliği Ajansı, Karadeniz Ekonomik İşbirliği ve Ekonomik İşbirliği Teşkilatı gibi uluslararası kuruluşlar ile Hollanda ve AB gibi ülkelerle ikili işbirlikleri kapsamında çeşitli projeler ve faaliyetler yürütmektedir. Enerji çalışmalarının etkinliğini artırabilmek için kamu, özel sektör ve sivil toplum kuruluşları arasında eşgüdümü sağlamak, açık ve kesin bir gelecek planı oluşturabilmek amacıyla hazırlanan Enerji Verimliliği Strateji Belgesi, Yüksek Planlama Kurulu nun 20 Şubat 2012 tarih ve 2012/1 sayılı kararı ile 25 Şubat 2012 tarihli Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe konulmuştur. Belge ile 2023 yılında Türkiye nin GSYİH başına tüketilen enerji miktarının (enerji yoğunluğunun) 2011 yılı değerine göre en az %20 azaltılması hedeflenmektedir. 77

84 2014/101 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Sağlık ve Biyoteknoloji Alanında ış Ticaret Açığının Azaltılmasına ve Teknolojik Yetkinliğimizin Artırılmasına Yönelik estekler Oluşturulması [2014/101] KARAR Sağlık ve biyoteknoloji alanında dış ticaret açığını azaltmak ve teknolojik yetkinliğimizi artırmak amacıyla ilaç, aşı, biyomedikal ekipmanlar, tıbbi tanı kitleri ve biyomalzemeler alanlarında Ar-Ge çalışmalarının desteklenmesine karar verilmiştir. İLGİLİ İĞER KARARLAR 2010/201 Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi /106 Sağlık Alanının Öncelikli Alan Olması AHA ÖNCE GELİŞME RAPORLANAN TOPLANTI Ocak 2015; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 28. Toplantısı SORUMLU KURULUŞLAR TÜBİTAK İLGİLİ KURULUŞLAR Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Ekonomi Bakanlığı Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Kalkınma Bakanlığı Sağlık Bakanlığı Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı GELİŞME Karar kapsamında TÜBİTAK tarafından aşağıda sunulan 5 alt konuda Teknoloji Yol Haritaları hazırlanmıştır. İlaç Aşı Biyomalzeme Biyomedikal Ekipmanlar Tıbbi Tanı Kiti Ayrıca, 2013 yılında TÜBİTAK tarafından sağlık alanında özel sektörde Ar-Ge ile çözüm getirilebilecek konuların belirlenmesine yönelik bir envanter oluşturma çalışması yürütülmüştür. Hazırlanan teknoloji yol haritaları ve envanter çalışmaları, TÜBİTAK tarafından öncelikli alanlara yönelik 2012 yılında oluşturulan konu güdümlü destek programları kapsamındaki proje çağrılarına esas oluşturmaktadır. Bu bağlamda TÜBİTAK 1003 Öncelikli Alanlar Ar-Ge Projeleri estekleme Programı kapsamında ilaç, aşı, biyomedikal ekipmanlar, tıbbi tanı kitleri ve biyomalzemeler alanlarında yılları arasında açılan 25 çağrıya 1682 proje başvurusu yapılmıştır. Özel sektöre yönelik TÜBİTAK 1511 Öncelikli Alanlar Araştırma Teknoloji Geliştirme ve Yenilik Projeleri estekleme Programı kapsamında ise yıllarında açılan 24 çağrıya 354 başvuru yapılmıştır. TÜBİTAK 1007 Kamu Kurumları Araştırma ve Geliştirme Projelerini estekleme Programı kapsamında açılan 5 çağrıya 46 başvuru alınmıştır. TÜBİTAK tarafından açılan bu çağrıların bilgileri Tablo 13 te yer almaktadır. 78

85 Tablo 13. TÜBİTAK estek Programları Çağrı Bilgileri Program önem Çağrı Başlığı Çağrı Sayısı Önerilen Proje Sayısı esteklenen Proje Sayısı Proje Bütçesi** estek Miktarı** Aşı Biyomalzeme ,7 1,3 Biyomedikal Ekipmanlar ,1 6,8 Tıbbi Tanı Kitleri ,0 5, Biyomedikal Ekipmanlar ,2 0,1 Tıbbi Tanı Kitleri ,4 1,1 Biyomalzeme* 1 35 eğerlendirme süreci devam etmektedir. 2015*** Biyomedikal Ekipmanlar* Elektronik Sağlık Teknolojileri ve Hizmetleri* 1 12 eğerlendirme süreci devam etmektedir eğerlendirme süreci devam etmektedir Tıbbi Cihazlar ,3 16,9 Aşı Teknolojileri ,8 2,7 Biyomalzeme ,5 11, Biyomedikal Ekipman ,0 10,2 Hücresel Tedavi ,8 6,0 İlaç Teknolojileri ,1 0, Tıbbi Tanı Kitleri ,2 6,4 Aşı Teknolojileri **** 2014 Biyomedikal Ekipman **** Tıbbi Tanı Kitleri **** Aşı Teknolojileri 1 20 eğerlendirme süreci devam etmektedir. 2015*** Biyomedikal Ekipman **** İlaç Teknolojileri 2 71 eğerlendirme süreci devam etmektedir. 79

86 Tablo 13. TÜBİTAK estek Programları Çağrı Bilgileri (evamı) Program önem Çağrı Başlığı Çağrı Sayısı Önerilen Proje Sayısı esteklenen Proje Sayısı Proje Bütçesi** estek Miktarı** 2013 Biyobenzer İlaçların Yerli Olarak Geliştirilmesi ve Üretimi ,6 2,2 İnsulin veya İnsulin Analoglarının Biyobenzer Olarak Geliştirilmesi ve Üretilmesi Rekombinant Protein İçeren Biyobenzer Ürün Geliştirilmesi ve Üretilmesi Monoklonal Antikor veya Antikorun Bir Kısmını İhtiva Eden Biyobenzer Ürün Geliştirilmesi ve Üretilmesi (Sözleşme Aşamasında) Kuduz Aşısının Geliştirilmesi ve Üretimi 1 3 eğerlendirme süreci devam etmektedir. Bundan sonraki süreçte bu programlar kapsamında çıkılacak çağrılar konusunda araştırmacılarımıza yol göstermesi amacıyla yılları arasında açılacak çağrı konuları taslağı oluşturulmuştur. Oluşturulan taslak liste Tablo 14 ve Tablo 15'te sunulmakta olup, listede yer alan konular veya içerikler dönemsel değerlendirmeler sonucu revize edilecek ve listeye eklemeler ya da listeden kısmi çıkarmalar yapılabilecektir. Tablo Sağlık Alanı TÜBİTAK 1511 Çağrı Planı Teknoloji Alanı Biyomedikal Ekipmanlar Solunum estek Teknolojileri ve Akıllı Termoregülasyon Sistemleri Medikal Görüntüleme Teknolojileri (Hasta Başı Monitorü ve Kapsül Görüntüleme Sistemleri) Kişiye Özel Cerrahi Planlama/ Simülasyon Algoritmaları Yüksek Verimli Medikal Görüntü Analiz Teknolojileri Cerrahi / Anatomi / Biyofizik / Fizyoloji Simülatörleri Elektronik Sağlık Sistemleri ve Hizmetleri Mobil Sağlık Uygulamaları Evde Bakım Teknolojileri Kardiyak estek Teknolojileri ve Cihazları Biyomalzemeler Yenilikçi İmplantlar Yapay oku ve Organlar Tıbbi Tanı Cihazları oğum Öncesi ve Sonrası Tarama ve Tanı Kitleri Mikrobiyoloji, İmmünoloji ve Biyokimyasal Tanı Kitleri 80

87 Tablo Sağlık Alanı TÜBİTAK 1003 Çağrı Planı Teknoloji Alanı Temel ve Klinik Tıp Bilimleri Nörodejeneratif Hastalıklar Moleküler Tıp iyabet ve Metabolik Hastalıklar Nadir Hastalıklar Kardiyovasküler Hastalıklar Klinik Araştırmalar Tıbbi Cihazlara Yönelik Klinik Araştırmalar İlaç Geliştirilmesine Yönelik Klinik Araştırmalar Rejeneratif Tıp Alanında Klinik Araştırmalar Aşı Teknolojileri Bakteriyel Patojenlerine ve Parazitlere Karşı Aşılar Viral Hastalıklara Karşı Aşılar Kanser Aşısı İlaç Teknolojileri Kan ve Kan Ürünleri Biyoteknolojik İlaç Molekülleri ve Ürünleri Yenileyici Hücre Tedavi Ürünleri Biyomalzemeler Nanobiyoteknoloji oku Mühendisliği Biyomedikal Teknolojileri Biyoenstrümantasyon Sistemleri Üç Boyutlu Biyo- Yazıcı Teknolojileri Tanıbilim (iagnostics) Kanser Tanısı Yenilikçi Tanı Kitleri Sağlık Hizmetleri Biyoistatistik Bu çağrılar dışında sağlık alanında TÜBİTAK 1003 Öncelikli Alanlar Araştırma Projelerini estekleme Programı da dâhil tüm program türlerini içerecek şekilde; 1 Kasım Kasım 2015 tarihleri arasında TÜBİTAK Araştırma estek Programları Başkanlığı na üniversitelerden proje önerilmiş, yine aynı dönemde toplam 126,6 milyon TL bütçeli 510 projenin desteklenmesine karar verilmiştir. Yine TÜBİTAK 1511 programı haricinde TÜBİTAK Teknoloji ve Yenilik estek Programları Başkanlığı na özel sektör tarafından yapılan başvuru sayısı ise 364 tür. Bu dönemde desteklenen 226 projeye 38 milyon TL destek sağlanmıştır. 81

88 2014/104 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Sağlık ve Biyoteknoloji Alanında Araştırma Altyapılarının Kurulması, Geliştirilmesi ve esteklenmesi [2014/104] KARAR a. Kalkınma Bakanlığı tarafından biyoteknolojik ilaç, biyomalzemeler, biyomedikal ekipman, kök hücre, genombilim, nörobilim ve kanser konularında mevcut araştırma altyapılarının kapasitelerinin güçlendirilmesine ve/veya yeni altyapıların kurulmasına öncelik verilecektir. b. TÜBİTAK tarafından kamu kurumlarındaki araştırma merkezleri ile yükseköğretim kurumlarında yeterlik verilen araştırma altyapılarının büyük ölçekli projelerle desteklenerek ihtisaslaşmasının sağlanması amacıyla uygulanacak Mükemmeliyet Merkezi estek Programı nda biyoteknolojik ilaç, biyomalzemeler, biyomedikal ekipman, kök hücre, genombilim, nörobilim ve kanser konularına öncelik verilecektir. İLGİLİ İĞER KARARLAR 2011/102 Ar-Ge, Yenilik ve Girişimcilik estek Mekanizmalarında Bütünsellik, Uyum ve Hedef Odaklılığın Sağlanması için Koordinasyon Kurulu Oluşturulması AHA ÖNCE GELİŞME RAPORLANAN TOPLANTI Ocak 2015; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 28. Toplantısı SORUMLU KURULUŞLAR a. Kalkınma Bakanlığı, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı b. TÜBİTAK İLGİLİ KURULUŞLAR a. Orman ve Su İşleri Bakanlığı b. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı GELİŞME a. Kararın (a) bendi kapsamında; Kalkınma Bakanlığı Tarafından Yapılan Çalışmalar: Araştırma altyapılarının daha etkin kullanımını ve sürdürülebilirliğini sağlamak üzere desteklenmesine ilişkin hususları düzenleyen 6550 sayılı Araştırma Altyapılarının esteklenmesine air Kanun 10 Temmuz 2014 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Kanun ile araştırma altyapılarının yönetimi, finansmanı, personel yapısı ile izleme, değerlendirme ve desteklenmesine ilişkin düzenlemeler gerçekleştirilmiştir sayılı Araştırma Altyapılarının esteklenmesine air Kanunun uygulamasına ilişkin genel ilkeleri, satın alma ve ihale süreçleri ile bütçe ve muhasebe işlemlerini göstermek üzere hazırlanan üç adet yönetmelik de 28 Ağustos 2015 tarihli Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Ayrıca, Kalkınma Bakanlığı nın araştırma altyapılarına ilişkin 2015 yılı proje çağrısı kapsamında sağlık alanı 6 öncelikli alan arasında yer almıştır. Bu başlık altında aşağıdaki konularda proje teklifleri alınmıştır. Biyoteknolojik ilaç Aşı Biyomedikal cihaz geliştirme Klinik araştırma altyapısı 82

89 2014/104 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Büyük deney hayvanlarına yönelik altyapı İyi üretim uygulamaları (GMP) koşullarını sağlayan laboratuvar ve pilot ölçekli altyapılar (Biyoteknolojik ilaç ve implantlar gibi biyomalzeme teknolojilerinin sanayiye aktarılabilmesi amacıyla ölçek büyütme çalışmalarının yapılabilmesine imkân sağlayan altyapılar ile GMP koşullarını sağlayan laboratuvarlar) İki aşamalı değerlendirme sürecine tabi tutulan söz konusu proje çağrısının ikinci aşama değerlendirmeleri devam etmektedir. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı (GTHB) Tarafından Yapılan Çalışmalar: Antalya da Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Araştırma Merkezi, Ankara da Biyoteknoloji Araştırma Merkezi kurulmuştur. Ayrıca, Trabzon Su Ürünleri Gen Bankası ve Biyoteknoloji Merkezi, Balıkesir Bandırma Hayvancılık Biyoteknoloji Merkezi ve Bursa Gıda Starter Kültür Gen Bankası kurulması çalışmaları devam etmektedir. Tarımsal Biyoteknoloji Çalıştayının geniş katılımlı bir ön hazırlık toplantısından sonra 2016 yılının ilk yarısında yapılması planlanmaktadır. Sağlık Bakanlığı Tarafından Yapılan Çalışmalar: Sağlık Bakanlığı Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü ve Kırıkkale Üniversitesi işbirliğinde yıllarında planlanıp yapılan, 2014 Aralık ayında sonuçlanan Türkiye de Biyoteknolojik Ürün Üretimi için Ar-Ge Altyapı Analizi ile Sağlık Ekonomisine Geri önüşümünün Belirlenmesi projesi ile pilot tesis Biyopark Modeli geliştirilmiş olup modele ait proje planları paydaşlar, Sağlık Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatı ile Kalkınma Bakanlığı ve çeşitli üniversitelerle paylaşılmıştır. Öncelikli yatırım konuları başlığı altında yer alan biyoteknolojik ilaç, onkoloji ilaçları ve kan ürünleri üretimine yönelik yatırımların Sağlık Bakanlığı bünyesinde proje onaylarının verilmesi için 19 Aralık 2012 tarihinde yayımlanan Yatırımlarda evlet Yardımları Hakkında Karar Kapsamındaki Biyoteknolojik İlaç, Onkoloji İlaçları ve Kan Ürünleri Üretimi Proje Onayları Hakkında Yönerge kapsamında değerlendirme yapılmamaktadır. Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu tarafından Ankara da bulunan 3 Genel Sekreterliğe sağlık Ar-Ge alanında proje yazım danışmanlığı verilmiş ve Sağlık Ar-Ge alanında Ankara Kalkınma Ajansı nın Teknik estek Programı na 3 Ar-Ge Proje Yazma ve Uygulama Eğitimi Projesi sunulmuştur. Projelerden 2 si kabul edilmiş ve uygulanmış olup biri ise değerlendirme aşamasındadır. Sağlık Bakanlığı/TÜSEB tarafından Türk Kanser Gen ve Türk Genom projelerine başlanacaktır. b. Kararın (b) bendi kapsamında; Kalkınma Bakanlığı tarafından çıkarılan 6550 sayılı Araştırma Altyapılarının esteklenmesine air Kanun ile 6550 sayılı Araştırma Altyapılarının esteklenmesine air Kanunun Uygulamasına İlişkin Yönetmelik uyarınca Kalkınma Bakanlığı tarafından belirlenecek araştırma altyapılarının yeterlik değerlendirmesi, performans izlemesi ve ara değerlendirme ile yeterlik yenilemesine ilişkin süreçler TÜBİTAK tarafından yürütülecektir. Araştırma altyapılarının yeterlik değerlendirme ve performans izleme süreçlerine ilişkin çalışmalar (yeterlik değerlendirme sürecinde kullanılacak olan kriterler, süreç dokümantasyonu, süreç programı vb.) Kalkınma Bakanlığı ile koordineli olarak yürütülen çalışmalar neticesinde TÜBİTAK tarafından tamamlanmış olup anılan Kanun ve Yönetmelik uyarınca TÜBİTAK tarafından düzenlenecek mevzuat (usul ve esaslar) hazırlanmıştır. Ayrıca araştırma altyapılarının ve/veya kamu Ar-Ge birimlerinin ihtisaslaşmasının sağlanması amacıyla hazırlanan Ar-Ge projelerinin destekleneceği bir programın oluşturulması kapsamında TÜBİTAK 1004 Mükemmeliyet Merkezi estek Programı tasarlanmış ve programın usul ve esasları oluşturulmuştur. 83

90 2015/101 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Üniversitelerin Ar-Ge Stratejilerinin Geliştirilmesine Yönelik Çalışmalar Yapılması [2015/101] KARAR Üniversitelerin sahip oldukları insan kaynakları ve altyapılarına yönelik hem kapasitelerini hem de ihtiyaçlarını göz önünde bulunduran; dünyadaki bilimsel ve teknolojik yönelimlerin yanı sıra yerel yetkinlikleri ve ihtiyaçları da dikkate alan Ar-Ge stratejilerinin hazırlanmasına ve bu stratejilerin hayata geçirilmesine yönelik çalışmalar yapılmasına karar verilmiştir. İLGİLİ İĞER KARARLAR 2015/102 oktoralı İnsan Kaynağının Nicelik ve Nitelik Olarak Artırılması AHA ÖNCE GELİŞME RAPORLANAN TOPLANTI - SORUMLU KURULUŞLAR TÜBİTAK YÖK İLGİLİ KURULUŞLAR Kalkınma Bakanlığı Kalkınma Ajansları Üniversiteler Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı GELİŞME YÖK Tarafından Yapılan Çalışmalar: Üniversitelerin Ar-Ge stratejilerinin belirlenmesine yönelik Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı nın koordinasyonunda bir çalışma başlatılmış; öncelikle araştırma kapasiteleri gelişmiş bazı üniversitelerin rektörleri ile 7 Aralık 2015 tarihinde bir araya gelinmiştir. Toplantıda öncelikle bu sürece ilişkin göstergelerin belirlenmesi kararlaştırılmıştır. Bu kapsamda 2016 Ocak ayında tekrar bir toplantı düzenlenecektir. Ayrıca Kamu-Üniversite-Sanayi İşbirliği Strateji ve Eylem Planı nın ( ) 4.1 no.lu Üniversitelerin Ar-Ge ye yönelik kaynaklarının yıllık olarak takip edilmesi amacıyla üniversitelerin araştırma fonu verileri derlenecek ve bu alandaki bütçe hedefleri izlenecektir. eylemi Yükseköğretim Kurulu bünyesinde oluşturulan ve Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı Genel Müdürleri düzeyinde temsilcileri, TÜBİTAK, TPE, KOSGEB, TÜSEB Başkanları ile üniversite rektörlerinden oluşan YÖK Üniversite-Sanayi İşbirliği aimi Komisyonu nun 2015 Ekim ve Aralık ayındaki toplantılarında görüşülmüş ve bu eylemin araştırma odaklı sınırlı sayıda üniversitede uygulanabilmesine yönelik çalışma başlatılması kararı alınmıştır. Yukarıda belirtilen çalışmalar üniversitelerin araştırma stratejilerinin belirlenmesi sürecine önemli katkılar sağlayabilecektir. Bu süreçlerle eşgüdüm içinde üniversitelerin araştırma süreçleri ile birlikte eğitim-öğretim ve idari hizmetleri süreçlerini değerlendirmek, önerilerde bulunarak sürekli iyileşme yaklaşımı ile geliştirmek üzere Yükseköğretim Kalite Güvencesi Yönetmeliği hazırlanmış ve bu yönetmelik kapsamında ilgili tüm paydaşların bulunacağı Yükseköğretim Kalite Kurulu oluşturulmuştur. Kurul, yönetmelik dâhilinde kurumsal dış değerlendirme süreçlerine 2016 yılında başlayacaktır. TÜBİTAK Tarafından Yapılan Çalışmalar: Üniversitelerin Ar-Ge potansiyellerinin artırılmasına yönelik belirlenecek alanlardaki projeleri desteklemek üzere TÜBİTAK 1000 Üniversitelerin Araştırma ve Geliştirme Potansiyelinin Artırılmasına Yönelik estek Programı oluşturulmuş ve 16 Şubat 2015 tarihinde Üniversitelerde Ar-Ge Strateji Belgesi Hazırlatılması ve Uygulatılması çağrısına çıkılmıştır. 84

91 2015/101 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Bu çağrıda amaç, üniversitelerin akademik düzeyleri ve altyapı olanaklarını dikkate alarak, TÜBİTAK tarafından belirlenen ve sunulan alan/alanlarda, en fazla beş alan (öğretim üyesi sayılarına göre) belirlenerek, bu alan(lar)da yapılacak araştırma ve geliştirme faaliyetlerini kapsayacak olan beş yıllık Ar-Ge Strateji Belgesi hazırlatılması ve bu belge kapsamında belirtilen çalışmaların uygulamaya geçirilmesidir. Bu çağrı kapsamında TÜBİTAK tarafından belirlenen 140 alan içerisinden 74 farklı alanda toplam 84 üniversiteden 229 proje önerisi sunulmuştur. Yapılan bilimsel değerlendirme sonucunda 76 proje önerisi kabul edilmiştir. Kabul edilen projelerin alan bazında dağılımları ve destek alan üniversite sayısı dağılımları Tablo 16 da sunulmaktadır. Tablo 16. esteklenen Alanlar Bazında Üniversite Sayıları Alan Üniversite Sayısı Alan Üniversite Sayısı Alan Üniversite Sayısı Nanoteknoloji Araştırmaları 7 Havacılık ve Uzay 2 Jeoloji 1 Biyoteknoloji 7 Mekatronik 2 eneysel Tıp 1 Enerji 6 Moleküler Tıp 2 İşletme 1 Biyomedikal 3 Sinir Bilimleri 2 Elektrik Makinaları 1 Eğitim 3 Ulaştırma 2 Elektronik-Mems 1 Polimer Malzemeler 3 Astrofizik 1 Enformatik 1 İktisat 3 Kompozit Malzemeler 1 Geomatik 1 Hastalıklar ve Tedavi Yaklaşımları 3 Klinik İlaç Araştırmaları 1 Bilim, Teknoloji ve Toplum 1 Rejeneratif ve Restoratif Tıp 3 Manyetik Malzemeler ve Teknolojik Uygulamaları 1 Bilişim/Bilgisayar Mühendisliği 1 Aygıt Fiziği ve Yarıiletken Teknolojileri 2 Optik, Elektro Optik ve Fotonik Teknolojileri 1 İmalat ve Hizmet Süreçlerinin Tasarımı 1 Biyomalzemeler 2 Psikoloji 1 Kimyasal Teknolojiler 1 Çevre Teknolojileri 2 Konstrüksiyon ve İmalat 1 Tarih 1 Gıda Bilimleri ve Teknolojileri 2 Üretim Metalurjisi 1 85

92 2015/102 (G) BTYK nın 29. Toplantısı oktora erecesine Sahip İnsan Kaynağının Nicelik ve Nitelik Olarak Artırılmasına Yönelik Çalışmalar Yapılması [2015/102] KARAR oktora derecesine sahip insan kaynağının nicelik ve nitelik olarak artırılması için; a. Öncelikli alanlarda doktora derecesine sahip insan kaynağını yetiştirecek üniversitelere yönelik yeni bir destek programı oluşturulmasına, b. oktora tez danışmanına yönelik kalite odaklı teşvik sisteminin geliştirilmesine, c. oktora derecesine sahip Ar-Ge personeli çalıştıran özel sektör Ar-Ge merkezlerine, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri ndeki firmalara ve TÜBİTAK tan Ar-Ge desteği alıp başarılı biçimde tamamlayan özel sektör firmalarına destek sağlanmasına, d. oktora derecesine sahip insan kaynağına yönelik ihtiyaç analizinin yapılmasına, karar verilmiştir. İLGİLİ İĞER KARARLAR 2015/101 Üniversitelerin Ar-Ge Stratejilerinin Geliştirilmesine Yönelik Çalışmalar Yapılması AHA ÖNCE GELİŞME RAPORLANAN TOPLANTI - SORUMLU KURULUŞLAR a. YÖK, TÜBİTAK c. TÜBİTAK b. YÖK, TÜBİTAK d. YÖK, TÜBİTAK İLGİLİ KURULUŞLAR a. - c. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı b. Kalkınma Bakanlığı d. İlgili Bakanlıklar GELİŞME a. Kararın (a) bendi kapsamında: YÖK Tarafından Yapılan Çalışmalar: Karar kapsamında devlet ve vakıf üniversitelerinin temsilcileri ile YÖK te 13 Mayıs 2015 ve 16 Haziran 2015 tarihlerinde iki toplantı gerçekleştirilmiştir. Bu toplantılarda ülkemizdeki doktora programlarının durum değerlendirmesi ve karar kapsamında nicel ve nitel olarak doktoralı insan kaynağının nasıl artırılabileceğine ilişkin değerlendirmeler gerçekleştirilmiş ve aşağıdaki görüşler oluşmuştur: Önceliklendirme BTYK tarafından daha önce karar verilmiş olan alanlarda, ilgili alana bağlı olarak daha odaklanmış ve/veya daha genel olabilir. Üniversitelerden doktora programlarına yönelik stratejilerinin belirlenmesi talep edilebilir. Bu strateji, üniversitelerimizin 2015/101 no.lu BTYK Kararı kapsamında YÖK-Kalkınma Bakanlığı tarafından gerçekleştirilecek ihtisaslaşma odaklı misyon farklılaşması çalışması ile de uyum içinde olması önemli olacaktır. Üniversitelerin akademik kadrolarının dışında doktoralı insan kaynağının artırılması için 6550 ve 5746 sayılı kanunla kurulan/kurulacak merkezler mutlaka dikkate alınmalıdır. Her durumda öncelikli yaklaşım yüksek nitelikli doktora mezunlarının yetiştirilmesi olmalıdır. 86

93 2015/102 (G) BTYK nın 29. Toplantısı estek programının içeriğini belirlenecek öncelikli alanlarda doktora yapacak öğrencilerin kurumlarının/programlarının/danışmanlarının daha önce ilgili kurum/program/danışman tarafından gerçekleştirmiş oldukları çalışmaların çıktıları oluşturacak ve ilgili alanda kritik bir kitle oluşturma öncelikli olacaktır. Bu kapsamda başvuruların öğrenci adaylar tarafından değil, kurumlar tarafından yapılması esas olacaktır. Oluşturulan bu görüşler, 2015 yılında 1416 Sayılı Kanun kapsamında yurt dışına doktora yapmak üzere gönderilecek ve yine ÖYP kapsamında doktora eğitimi yapacak insan kaynakları çalışmasında sınırlı alanda da (fen-mühendislik) uygulanmıştır. YÖK tarafından yürütülen Mevlana/Farabi programlarının da bireysel hareketliliğin ötesinde yukarıda belirtilen kriterler kapsamında gerçekleştirilmesine yönelik YÖK te çalışma başlatılmıştır. TÜBİTAK Tarafından Yapılan Çalışmalar: Öncelikli alanlarda doktora derecesine sahip insan kaynağının yetiştirilmesine yönelik TÜBİTAK Bilim İnsanı estekleme aire Başkanlığı (BİEB) bünyesinde 2244 Öncelikli Alanlarda oktora erecesine Sahip İnsan Kaynağı Yetiştirme Programı açılacak olup ilgili programın kurgu çalışmalarına başlanmıştır. Bu kapsamda TÜBİTAK ve YÖK başkanlığında Kalkınma Bakanlığı ve üniversite üst yöneticilerinin katılımıyla 19 Aralık 2015 tarihinde bir çalıştay yapılmıştır. Hazırlık çalışmaları devam eden TÜBİTAK 2244 Öncelikli Alanlarda oktora erecesine Sahip İnsan Kaynağı Yetiştirme Programı nın hâlihazırda devam eden TÜBİTAK burs programlarından temel farkı, başvurunun öğrenci tarafından değil, üniversite tarafından yapılmasıdır. TÜBİTAK tarafından belirlenecek öncelikli alanlarda üniversite tarafından hazırlanacak 5 yıllık plan kapsamında başvuru sahibi üniversite kurum hissesi, burs desteği, araştırma desteği ve tez danışmanlık desteği kalemlerinde desteklenecektir. Program ile doktora derecesine sahip Ar-Ge personeli çalıştıran özel sektör firmalarına da destek sağlanacaktır. Program ile 5 yıllık planı uygun bulunarak desteklenmesine karar verilen üniversiteler taahhüt ettikleri alanlarda ve sayıda doktora yapacak öğrencileri belirleyecektir. Ayrıca, TÜBİTAK BİEB in mevcut 2211 Yurtiçi Lisansüstü Burs Programı kapsamında öncelikli alanlarda doktora yapacak olan öğrencilere burs verilmesi, öğrencilerin araştırma giderleri için üniversitelere araştırma desteği sağlanması, tez danışmanlarına da tez danışmanlık ücreti ödenmesi yönünde çalışma başlatılmıştır. b. Kararın (b) bendi kapsamında: oktora tez danışmanına yönelik kalite odaklı teşvik sisteminin geliştirilmesine yönelik TÜBİTAK Uluslararası Bilimsel Yayınları Teşvik (UBYT) programının kapsamı genişletilmiş ve öğrencisi ile birlikte yayın yapan doktora danışmanlarına ek teşvik uygulaması 1 Ocak 2016 tarihi itibarıyla yürürlüğe girecek şekilde TÜBİTAK UBYT Programı esaslarına eklenmiştir. Bu değişikliklere uygun olacak şekilde yazılım altyapısı çalışmaları devam etmektedir. Ayrıca, kararın a maddesinde anlatılan 2244 Öncelikli Alanlarda oktora erecesine Sahip İnsan Kaynağı Yetiştirme Programı nın doktora tez danışmanına yönelik kalite odaklı teşvik sistemine de etkisi olacağı değerlendirilmektedir. c. Kararın (c) bendi kapsamında: TÜBİTAK 1601 Yenilik ve Girişimcilik Alanlarında Kapasite Artırılmasına Yönelik estek Programı çerçevesinde 1 Temmuz 2015 tarihinde ilan edilen çağrı ile kararda belirtilen özel sektör firmaları bünyesinde özgün uygulamalı araştırma projelerinin oluşturulması, kuruluşların mevcut Ar-Ge ve yenilik projelerinin bilimsel niteliğinin yükseltilmesi, çalışma çıktılarının patent ve bilimsel yayına dönüştürülmesi ve geliştirilen ulusal ve uluslararası işbirliği ağlarıyla yaygınlaştırılması amaçlarıyla doktoralı personel istihdam edilmesi amaçlanmıştır. Çağrı kapsamında başvuru yapan kuruluşların, istihdam edecekleri doktoralı personel için 24 ay boyunca desteklenmesi öngörülmüştür. estek süresi içerisinde büyük ölçekli işletmelerin en az 3, küçük ölçekli işletmelerin ise en az 1 doktoralı araştırmacı istihdam etmesi şartı aranmıştır. Çağrıya 20 Temmuz Ağustos 2015 tarihleri arasında 48 başvuru alınmıştır. Başvuruların 17 si büyük ölçekli firmalardan, 31 i ise küçük ve orta ölçekli firmalardan gelmiştir. 48 başvurunun 22 si teknoloji geliştirme bölgelerinde faaliyet gösteren firmalardan, 15 i Ar-Ge merkezi işletmelerinden, 11 i ise daha önce TÜBİTAK TEYEB tarafından desteklenen en az bir projesi olan firmalardan gelmiştir. Başvuruların değerlendirme süreci devam etmektedir. 87

94 2015/102 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Ayrıca, kararın a maddesinde anlatılan 2244 Öncelikli Alanlarda oktora erecesine Sahip İnsan Kaynağı Yetiştirme Programı ile de doktora derecesine sahip Ar-Ge personeli çalıştıran özel sektör firmalarına destek sağlanacaktır. Bunların yanısıra, sanayideki doktoralı insan kaynağının artırılması hususu kararı kapsamında sorumlu/ilgili kuruluşların da üyesi olduğu Yükseköğretim Kurulu Üniversite - Sanayi İşbirliği aimi Komisyonu nda da görüşülmektedir. d. Kararın (d) bendi kapsamında: Karar kapsamında TÜBİTAK ve YÖK ün çalışması sonucunda 27 Temmuz 2015 tarihinde TÜBİTAK tarafından oktora erecesine Sahip İnsan Kaynağına Yönelik Yönetim estek Sistemi başlıklı çağrı yayınlanmıştır. Söz konusu çağrı ile ülkemizin küresel rekabet ortamındaki pozisyonunun iyileştirilmesi, ülkemizi öngörülen hedeflere ulaştırmada nitelikli yükseköğretim mezunu insan kaynağının ve nitelikli bilgi üretiminin kullanılmasını sağlamak üzere başta yükseköğretim kurumları, kamu ve özel sektör araştırma merkezleri ile teknopark şirketleri olmak üzere, değişik kurum ve kuruluşlarda doktoralı insan kaynaklarına olan ihtiyacın belirlenmesi amaçlanmıştır. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı nın müşteri kurum olarak yer aldığı çağrıya 1. aşamada 5 proje başvuruda bulunmuş olup projelerin değerlendirme süreci devam etmektedir. 88

95 2015/103 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Uluslararası Kuluçka Merkezi esteğinin Geliştirilmesi ve Uygulamaya Alınması [2015/103] KARAR Ar-Ge faaliyetleri ülkemizde gerçekleştirilen teknolojik ürünlerin uluslararası pazarlarda yer alması ve yerli teknoloji yoğun başlangıç firmalarının gelişmiş girişimcilik ekosistemleri içerisinde bulunması için uluslararası kuluçka merkezi destek mekanizmalarının geliştirilmesine ve uygulamaya alınmasına karar verilmiştir. İLGİLİ İĞER KARARLAR 2011/102 Ar-Ge, Yenilik ve Girişimcilik estek Mekanizmalarında Bütünsellik, Uyum ve Hedef Odaklılığın Sağlanması için Koordinasyon Kurulu Oluşturulması AHA ÖNCE GELİŞME RAPORLANAN TOPLANTI - SORUMLU KURULUŞLAR KOSGEB Türkiye İhracatçılar Meclisi Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği İLGİLİ KURULUŞLAR Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Ekonomi Bakanlığı TÜBİTAK Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı GELİŞME Karar kapsamında KOSGEB koordinasyonunda, Ekonomi Bakanlığı, TÜBİTAK, TOBB ve TİM in katılımları ile bir çalışma grubu oluşturulmuştur. Ayrıca mevcut aktörlerin çoğuyla (özel kuluçka merkezleri: etohum, Sabancı Üniversitesi-Sucooll; teknoparklar: OTÜ Teknokent, Bilkent Cyberpark, Hacettepe Teknopark) görüşmeler yapılmıştır yılı Mayıs ayında AB Boston, San Francisco (Silikon Vadisi), Malezya ve Singapur ziyaretleri ile yerinde incelemeler yapılmış, inkübatör, hızlandırıcı gibi yapılarla çeşitli görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Tüm bu çalışmalar neticesinde 2015 yılının Haziran-Eylül aylarında, dünyadaki güncel yapılar ve ülkemiz piyasasının ihtiyaçları doğrultusunda KOSGEB bünyesinde Uluslararası Kuluçka Merkezi ve Hızlandırıcı estek Programı tasarlanmıştır yılının Ekim-Aralık aylarında destek modelleri, KOSGEB İcra Komitesi tarafından onaylanmış olup desteğin yürütülmesine ilişkin hususları içeren usul ve esaslar hazırlanmıştır. 1 Ocak 2016 tarihinde Amerika Birleşik evletleri nde Uluslararası Kuluçka Merkezi kurulması için çağrıya çıkılması planlanmaktadır. Uluslararası Kuluçka Merkezi ve Hızlandırıcı estek Programı Uluslararası Kuluçka Merkezi ve Hızlandırıcı estek Programının amacı: Gelişmiş ülke menşeli başlangıç firması kurularak Türk menşeli firmaların uluslararası pazarlarda algı ve prestij açısından karşılaştığı zorlukların aşılması, Mühendisliği ve Ar-Ge si Türkiye de gerçekleşen ürünlerin gelişmiş pazarlarda yer alması sağlanarak katma değeri yüksek ürünlerde ihracatın artırılması, Yurtdışında yaşayan Türklerin bilgi birikiminden faydalanılması, Başarılı uygulama örnekleri ile ilk 3 yılında olan başlangıç firmalarının yurt dışı pazarlara açılması konusunda özendirilmesi ve güven kazanmaları, Türk başlangıç firmalarının gelişmiş girişimcilik ekosistemi içerisinde bulunması sağlanarak Ar- Ge ve girişimcilik yeteneklerinin uluslararası tecrübe ile artırılması. 89

96 2015/103 (G) BTYK nın 29. Toplantısı Program Uluslararası Kuluçka Merkezi Kurma Programı ve Uluslararası Hızlandırıcı Programı olmak üzere iki alt destek programından oluşmaktadır. Uluslararası Kuluçka Merkezi Kurma Programı nın Kapsamı Uluslararası Kuluçka Merkezi Kurma Programı kapsamında yurt dışında kurulacak olan kuluçka merkezlerinin kuruluş ve donanım ile operasyonel giderlerine destek verilecektir. Uluslararası Kuluçka Merkezi girişimcilere ve işletmelere iş geliştirme, mali kaynaklara erişim, sürekli yönetim, danışmanlık, mentörlük, ofis ve ağ hizmetlerinin sağlandığı yurt dışındaki yapıları ifade etmektedir. esteklenecek Uluslararası Kuluçka Merkezi sayısı, bölgesi, tematik, sektörel, karma gibi hangi alanlarda kurulacağı ve benzeri hususlar ile başvuru yapabilecek kurum/kuruluşlar, KOSGEB tarafından adresinde duyurulacak olup programa üniversiteler, üniversitelerin bu amaçla kurulmuş iştirakleri ve teknoloji geliştirme bölgesi yönetici şirketleri tek başına ya da konsorsiyum olarak başvuru yapabileceklerdir. Uluslararası Kuluçka Merkezi Kurma Programı iki alt destek programından oluşmaktadır. Kuruluş ve onanım esteği: Bu destek kapsamında kurulan İşletici Kuruluşa kuruluş ve donanım desteği kapsamında işletme kuruluş giderleri, bina tadilatı, altyapı, ofis donanımı ve yazılım giderleri için üst limiti 100 bin AB oları olmak üzere %80 oranında geri ödemesiz destek verilir. Operasyonel Giderler esteği: Bu destek kapsamında kurulan İşletici Kuruluşa kuluçka merkezi kirası, işletim giderleri, işletici kuruluş personeli ve bu personele ait ulaşım giderleri ile tanıtım faaliyetleri, eğitim, danışmanlık, mentörlük, iş yönetimi, hukuk, fikri ve sınai mülkiyet hakları, yeminli mali müşavirlik hizmetleri gibi konularda alacağı hizmetler ve düzenleyeceği organizasyonlar için destek oranı 1. ve 2. yıl için %80, 3., 4. ve 5. yıllar için %60 oranında olmak üzere 3,75 milyon AB doları destek verilir. Uluslararası Hızlandırıcı Programı nın Kapsamı Uluslararası Hızlandırıcı Programı ile işletmelerin uluslararası pazarlara girişini kolaylaştırmak amacıyla teknik, yönetimsel, hukuki ve hedef ülkede satış imkânları sağlayacak profesyonel ağlara erişim hizmetleri sunan uluslararası hızlandırıcı programına bir organizasyon kapsamında ya da bireysel olarak katılmaları desteklenir. Hızlandırıcı sahip olduğu mentör ağları, finansmana erişim imkânları, özel tasarlanmış eğitimleri ve sunduğu ortak çalışma alanları ile girişimcilerin kısa zamanda büyümelerini sağlamak amacıyla kurulan yapıları ifade etmektedir. Bu destek kapsamında işletmelerin hızlandırıcıların ortak çalışma alanlarında yer alması, mentörlük, gidilecek ülkedeki risk sermayedarları, iş melekleri ağları ve uluslararasılaşmasını kolaylaştıracak diğer profesyonel ağlara erişim, eğitim ve danışmanlık hizmetleri sağlanır. Program süresi işletme için 3 yıl olup program kapsamında işletmeye verilecek geri ödemesiz desteğin üst limiti 60 bin AB doları ve destek oranı %80 olarak uygulanır. Uluslararası Hızlandırıcı Programı da iki alt destek programında oluşmaktadır. Organizasyonel Uluslararası Hızlandırıcı Programı: Organizasyonel Uluslararası Hızlandırıcı Programı kapsamında, işletmelerin KOSGEB birimleri, üniversiteler, teknoloji geliştirme bölgesi yönetici şirketleri, teknoloji transfer ofisleri ve özel kuluçka merkezleri/hızlandırıcılar tarafından münferiden veya birlikte düzenlenecek uluslararası hızlandırıcı programlarına katılmalarına destek verilir. Bireysel Olarak Katılım Sağlanacak Uluslararası Hızlandırıcı Programı: Program ile Ar-Ge ve/veya inovasyon projesi kamu kaynaklarıyla desteklenerek başarı ile tamamlanmış işletmelerin bireysel olarak uluslararası hızlandırıcı programlarına katılmalarına destek verilecektir. Bireysel olarak katılım sağlanabilecek uluslararası hızlandırıcılar, Organizasyonel Uluslararası Hızlandırıcı Programı Kurulu tarafından uygun bulunan hızlandırıcılar da dikkate alınarak belirlenerek internet adresinde yayınlanacaktır. Ayrıca TİM tarafından Türkiye de ihracata yönelik girişimlerin artırılması, mevcut girişimlere ihracat perspektifi kazandırılması için İstanbul, İzmir, enizli ve Gaziantep te olmak üzere 4 adet Girişimevi Kuluçka Merkezi açılmıştır. 6 aylık dönemlerde her bir Girişimevinde 20 girişimci eğitim görmektedir. Bu projenin devamı niteliğinde girişimcilerimizi uluslararası arenaya taşımak için AB nin San Francisco kentinde OTÜ Teknopark ile T-Jump Kuluçka merkezi kurulmuştur Ekim 2015 tarihlerinde Born Global (küresel doğan) girişimciliği geliştirmek ve Türkiye deki girişimcilik ekosisteminin mevcut durumunu gözden geçirmek amacıyla KOSGEB, TOBB, TİM ve girişimcilerle 2 gün süren bir çalıştay gerçekleştirilmiştir. 90

97 Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi EK 9* Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi nın Yılı Eylem Planı Gelişmeleri* * BTYK 29. Toplantısı nda Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi [2010/201] gündem maddesinin eki olarak sunulmaktadır. Ankara, Ocak 2016

98 Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu, 2016 Bu raporun bütün hakları saklıdır. Yazılar ve görsel malzemeler izin alınmadan tümüyle veya kısmen yayınlanamaz. Bilimsel amaçlarla kullanım halinde referans verilmesi zorunludur. TÜBİTAK Bilim, Teknoloji ve Yenilik Politikaları aire Başkanlığı Atatürk Bulvarı No: 221 Kavaklıdere Ankara Tel: e-posta:

99 İÇİNEKİLER Giriş 1 UBTYS nın 2014 Yılı Eylem Planı Kapsamında Tamamlanan Eylemler 6 Stratejik Amaç 1: Ar-Ge ve Yenilik Kapasitesinin Güçlü Olduğu Alanlarda Hedef Odaklı Yaklaşımlar 1 - Bölüm 1: UBTYS nın 2015 Yılı Eylem Planında 1 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler 1 - Bölüm 2: Ar-Ge ve Yenilik Kapasitesinin Güçlü Olduğu Alanlarda Hedef Odaklı Yaklaşımlar Kapsamında Türkiye deki iğer Gelişmeler Stratejik Amaç 2: İvme Kazanmamız Gereken Alanlarda İhtiyaç Odaklı Yaklaşımlar Bölüm 1a: UBTYS nın 2015 Yılı Eylem Planında 2 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler 2 - Bölüm 1b: UBTYS Kapsamında İzlenen Ulusal Enerji Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler 2 - Bölüm 1c: UBTYS Kapsamında İzlenen Ulusal Su Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler 2 - Bölüm 1d: UBTYS Kapsamında İzlenen Ulusal Gıda Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler 2 - Bölüm 2: İvme Kazanmamız Gereken Alanlarda İhtiyaç Odaklı Yaklaşımlar Kapsamında Türkiye deki iğer Gelişmeler Stratejik Amaç 3: Tabandan Yukarı Yaklaşımlar Bölüm 1: UBTYS nın 2015 Yılı Eylem Planında 3 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler 3 - Bölüm 2: Tabandan Yukarı Yaklaşımlar Kapsamında Türkiye de iğer Gelişmeler Stratejik Amaç Y1: BTY İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi 87 Y1 - Bölüm 1a: UBTYS nın 2015 Yılı Eylem Planında Y1 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Y1 - Bölüm 1b: UBTYS Kapsamında İzlenecek Olan BT-İK Stratejisi ve Eylem Planı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Y1 - Bölüm 2: BTY İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi Kapsamında Türkiye deki iğer Gelişmeler Stratejik Amaç Y2: Araştırma Sonuçlarının Ticari Ürün ve Hizmete önüşümünün Teşviki 123 Y2 - Bölüm 1: UBTYS nın 2015 Yılı Eylem Planında Y2 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Y2 - Bölüm 2: Araştırma Sonuçlarının Ticari Ürün ve Hizmete önüşümünün Teşviki Kapsamında Türkiye deki iğer Gelişmeler

100 Stratejik Amaç Y3: Çok Ortaklı ve Çok isiplinli Ar-Ge İşbirliği Kültürünün Yaygınlaştırılması Y3 - Bölüm 1: UBTYS nın 2015 Yılı Eylem Planında Y3 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Y3 - Bölüm 2: Çok Ortaklı ve Çok isiplinli Ar-Ge ve Yenilik İşbirliği Kültürünün Artırılması Stratejik Amacı Kapsamında Türkiye deki iğer Gelişmeler Stratejik Amaç Y4: Ulusal Yenilik Sistemi İçerisindeki KOBİ'lerin Rolünün Güçlendirilmesi 171 Y4 - Bölüm 1: UBTYS nın 2015 Yılı Eylem Planında Y4 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Y4 - Bölüm 2: Ulusal Yenilik Sistemi İçerisinde KOBİ lerin Rolünün Güçlendirilmesi Kapsamında Türkiye deki iğer Gelişmeler Stratejik Amaç Y5: Araştırma Altyapılarının TARAL ın Bilgi Üretme Gücüne Katkısının Artırılması Y5 - Bölüm 1: UBTYS nın 2015 Yılı Eylem Planında Y5 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Y5 - Bölüm 2: Araştırma Altyapılarının TARAL ın Bilgi Üretme Gücüne Katkısının Artırılması Kapsamında Türkiye deki iğer Gelişmeler Stratejik Amaç Y6: Ülkemizin Çıkarları oğrultusunda Uluslararası BTY İşbirliklerinin Etkinleştirilmesi Y6 - Bölüm 1: UBTYS nın 2015 Yılı Eylem Planında Y6 Stratejik Amacı Altında Yer Alan Eylemlere İlişkin Gelişmeler Y6 - Bölüm 2: Uluslararası BTY İşbirliklerinin Etkinleştirilmesi Kapsamında Türkiye deki iğer Gelişmeler

101 Giriş Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi (UBTYS) altı yıllık dönem için ülkemizin bilim, teknoloji ve yenilik (BTY) vizyonunu, önceliklerini ve ana hedeflerini içeren temel strateji belgesidir. Bu strateji belgesi ile ülkemizin 2023 yılına yönelik BTY atılımının zeminini oluşturan Ulusal Bilim ve Teknoloji Politikaları Uygulama Planı (BTP-UP) aracılığıyla yakalanan ivmenin sürdürülebilirliğinin sağlanması hedeflenmektedir. UBTYS , ülkemizde son yıllarda önemli düzeyde artan Ar-Ge ve yenilik kapasitesi ile gündeme gelen yeni olanaklar ve yaklaşımlar üzerine kamu, özel sektör, yüksek öğretim kurumları ve STK temsilcilerinin katılımıyla gerçekleştirilen çeşitli görüş alma ortamlarının katkılarıyla eşgüdüm içerisinde oluşturulmuştur. Bu sürecin sonucunda hazırlanan UBTYS , 15 Aralık 2010 tarihinde Sayın Başbakan'ın başkanlığında toplanan BTYK nın 22. Toplantısı nda onaylanmıştır. Ülkemizin UBTYS faaliyetleri ile ulaşmayı hedeflediği vizyon aşağıda sunulmaktadır: Ürettiği bilgi ve geliştirdiği teknolojileri, ülke ve insanlığın yararına yenilikçi ürün, süreç ve hizmetlere dönüştürebilen Türkiye. UBTYS vizyonunun gerçekleştirilmesinde, ülkemizin Ar-Ge ve yenilik sistemindeki temel dinamiklerin işlevselliğini artıracak stratejiler anahtar niteliktedir. Bu bağlamda, Ar-Ge ve yenilik kapasitesinin geliştirilmesine yönelik yakalanan başarının döneminde ivmelenerek sürdürülebilirliğinin sağlanması hedeflenmektedir. Bu hedef doğrultusunda döneminde önem taşıyan gereksiminler arasında BTY insan kaynaklarının geliştirilmesi, araştırma sonuçlarının ticari ürün ve hizmete dönüşümünün teşvik edilmesi, çok ortaklı ve çok disiplinli Ar-Ge ve yenilik işbirliği kültürünün yaygınlaştırılması, KOBİ lerin yenilik sisteminde daha güçlü aktörler olmalarının teşvik edilmesi, araştırma altyapılarının TARAL ın bilgi üretme gücüne katkısının artırılması ve ülkemizin çıkarları doğrultusunda uluslararası BTY işbirliğinin etkinleştirilmesi bulunmaktadır. Aynı zamanda, Ar-Ge ve yenilik kapasitesinin güçlü olduğu alanlarda hedef odaklı yaklaşımlar, ivme kazanmamız gereken alanlarda ihtiyaç odaklı yaklaşımlar ve çeşitli alanlarda yaratıcılığın destekleneceği tabandan yukarı yaklaşımlar gündeme gelmektedir. UBTYS vizyonunun gerçekleştirilmesine yönelik ulusal Ar-Ge ve yenilik sisteminin etkinleştirilmesinde önem taşıyan bu imkanların karşılanmasını sağlayacak UBTYS Stratejik Çerçevesi Şekil 1 de sunulan üç dikey eksen ve bunlara hizmet eden altı yatay eksen üzerine kurgulanmış olup bu eksenler UBTYS nın stratejik amaçlarını oluşturmaktadır. Şekil 1. UBTYS nın Stratejik Çerçevesi 1

102 Ar-Ge ve yenilik kapasitemizin güçlü olduğu alanlar Ar-Ge ve yeniliğe dayalı rekabet gücünün görece yüksek olduğu alanlar olup bu kapsamda yapılan analizlere dayanarak, otomotiv, makine imalat ve bilgi ve iletişim teknolojileri alanları ön plana çıkmaktadır. İvme kazanmamız gereken ihtiyaç odaklı alanlar ise ülkemizin jeopolitik konumu ve gereksinimleri doğrultusunda Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinde ivme kazanmasının hayati önemde olduğu alanlardır. İhtiyaç-odaklı alanlar kapsamında savunma ve uzay alanlarının yanı sıra 2010/101 no.lu BTYK kararı gereği enerji, su ve gıda alanları ile 2013/106 no.lu BTYK kararı gereği sağlık alanı belirlenmiştir. Stratejik çerçevenin üçüncü dikey ekseni, çeşitli alanlarda yaratıcılığın desteklenmesinin devam edilmesine yönelik sanayi kuruluşları, üniversiteler ve araştırma enstitülerinin kendi belirledikleri araştırma konularında proje üretmelerine olanak sağlayan tabandan yukarı yaklaşımlardır. UBTYS Stratejik Çerçevesi kapsamında dikey eksenler ile bütünlük içerisinde ele alınmak üzere tasarlanmış altı yatay eksen bulunmaktadır. Bu yatay eksenlerden biri, ulusal BTY sistemi içerisinde bilginin hem üreticisi hem de transferi ve uygulanması açısından en önemli aracı olan BTY İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi dir. Bilgi ve teknolojinin üretimi kadar bunların yenilikçi ürün ve hizmetlere dönüştürülerek ekonomide katma değer yaratılmasının öneminden ötürü ikinci yatay eksen Araştırma Sonuçlarının Ticari Ürün ve Hizmete önüşümünün Teşvik Edilmesi olarak belirlenmiştir. UBTYS döneminde sektörel ve yerel Ar-Ge ve yenilik dinamiklerinin derinleştirilmesi ve sistem paydaşları arasında çok disiplinli ve çok ortaklı Ar-Ge projeleri üretiminin teşvik edilmesine amacıyla üçüncü yatay eksen Çok Ortaklı ve Çok isiplinli Ar-Ge İşbirliği Kültürünün Yaygınlaştırılması olarak tasarlanmıştır. Türkiye deki işletmelerin çoğunluğunu oluşturan KOBİ lerin Ar-Ge ve yenilik yolu ile yarattıkları ekonomik katma değerin artırılması ihtiyacından yola çıkılarak Ulusal Ar-Ge ve Yenilik Sistemi İçerisindeki KOBİ lerin Rolünün Güçlendirilmesi dördüncü yatay eksen olarak belirlenmiştir. Bunlara ek olarak araştırma altyapılarının ve uluslararası işbirliklerinin bu stratejik çerçeveyi destekler hale getirilmesi amacıyla Araştırma Altyapılarının TARAL ın Bilgi Üretme Gücüne Katkısının Artırılması ve Ülkemiz Çıkarları oğrultusunda Uluslararası BTY İşbirliklerinin Etkinleştirilmesi diğer yatay eksenler olarak belirlenmiştir. 1 UBTYS nın yıllık eylem planlarının yanı sıra, stratejik amaçları destekleyici nitelikte çeşitli alanlara odaklanan ayrı strateji belgeleri de bulunmaktadır. Şekil 2 de UBTYS kapsamında izlenen bu strateji belgeleri yer almaktadır. Şekil 2. UBTYS Kapsamında İzlenen iğer Strateji Belgeleri 1 UBTYS Stratejik Çerçevesi kapsamındaki detaylı bilgilere aşağıdaki adresten ulaşılabilir: 2

103 Ar-Ge ye yatırılan mali kaynakların katma değere dönüşmesinde bilim ve teknoloji insan kaynaklarının hem niteliği hem de niceliği büyük önem taşımaktadır. Uluslararası arenada BT insan gücü açısından üstün rekabet gücüne sahip, çekim merkezi haline gelmiş Türkiye vizyonuyla oluşturulan BT-İK Stratejisi ve Eylem Planı 2, BT İK sayısının artırılması ve sektörel dağılımın iyileştirilmesi, araştırma kültürü, araştırmacıların yetenek ve deneyimlerinin geliştirilmesi, BT İK personelinin çalışma ortamlarının iyileştirilmesi, araştırmacıların dolaşımının artırılması ve Ar-Ge personeli istihdam kapasitesinin geliştirilmesi olarak belirlenen beş stratejik amaç etrafında geliştirilen eylem önerilerini içermektedir. BT-İK Stratejisi ve Eylem Planı nın genel çerçevesini oluşturan stratejik amaçlar Şekil 3 te sunulmaktadır. Şekil BT-İK Stratejisi ve Eylem Planı Vizyon ve Stratejik Amaçları Ülkemizin ekonomik ve sosyal çarklarını döndüren ve yaşam kalitesini belirleyen önemli girdilerden biri olan enerji alanında Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinin ivme kazanması, ülkemizin gelecekteki rekabet gücü ve ulusal güvenliği için stratejik önem arz etmektedir. Enerji teknolojileri alanında ürettiği bilgi ve geliştirdiği yenilikçi ürünler ile kaynaklarını etkin ve verimli kullanan, çevre ve yaşam kalitesinden ödün vermeyen, küresel rekabet gücüne sahip bir Türkiye vizyonuyla hazırlanan Ulusal Enerji Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi nin 3 genel çerçevesini oluşturun stratejik amaçlar ülke ihtiyaçları doğrultusunda enerji alanında Ar-Ge ve yenilik projelerinin desteklenmesi, enerji alanında Ar-Ge ve yenilik kapasitesinin geliştirilmesi, enerji alanında yapılan Ar-Ge faaliyetlerinin sonuçlarının yaygınlaştırılması ve etkin kullanımı ve yönetişim mekanizmalarının etkinleştirilmesidir. Ulusal Enerji Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi nin genel çerçevesini oluşturan stratejik amaçlar Şekil 4 te sunulmaktadır. Şekil 4. Ulusal Enerji Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi Vizyon ve Stratejik Amaçları 2 TÜBİTAK koordinasyonunda ilgili kurumların katılımıyla hazırlanan BT-İK Stratejisi ve Eylem Planı BTYK nın 22. Toplantısı nda kabul edilmiş ve BT-İK Stratejisi ve Eylem Planı nın UBTYS kararı çerçevesinde takip edilmesine karar verilmiştir. 3 BTYK nın 21. Toplantısı nda alınan Sayın Başbakan ın Himayeleri Altına Aldığı Enerji, Su ve Gıda Alanlarında Ulusal Ar-Ge ve Yenilik Stratejilerinin Hazırlanması kararı doğrultusunda Ulusal Enerji, Su, Gıda Ar-Ge ve Yenilik Stratejileri ve Eylem Planları oluşturulmuş olup strateji belgelerinin izleme ve değerlendirme faaliyetleri UBTYS kararı kapsamında devam etmektedir. 3

104 En hayati ihtiyacımız olan su, bütün toplumsal faaliyetlerimizi yürütmemiz açısından kritik bir öneme sahiptir. Vizyonu Su kaynaklarını koruyan, verimli ve sürdürülebilir kullanımı sağlayan, bu sayede her canlının suya erişim hakkını gerçekleştiren, ekosistemlerle uyumlu özgün teknolojiler geliştiren ve bu alanda politika üreten bir Türkiye olan Ulusal Su Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi 4, su konusunda çalışmalar yapılabilmesi için gerekli veri altyapısının geliştirilmesi, su konusundaki hedef odaklı öncelikli alan ve ileri teknolojilere yatırım yapılması, su konusunda Ar-Ge kapasitesinin geliştirilmesi, su konusu ile ilgili sosyoekonomik ve hidropolitik araştırmalarda yetkinlik kazanılması olarak belirlenen dört stratejik amaç etrafında geliştirilen eylem önerilerini içermektedir. Ulusal Su Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi nin genel çerçevesini oluşturan stratejik amaçlar Şekil 5 te sunulmaktadır. Şekil 5. Ulusal Su Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi Vizyon ve Stratejik Amaçları Gıda üretiminin tüm aşamalarında, çevre dostu teknolojileri kullanan, yüksek katma değeri olan yenilikçi ve markalaşmış gıda üreten bir Türkiye vizyonuyla hazırlanan Ulusal Gıda Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi nin 4 genel çerçevesini oluşturun stratejik amaçlar gıda sanayiine girdi sağlayan ürünlerin miktarı ve kalitesinin yükseltilmesi, gıda sanayiinin Ar-Ge ve yenilik çalışmalarının artırılması ve etkileştirilmesi, yerel yetkinliklerin Ar-Ge ve yenilikle katma değere dönüşümü, kalitenin daha etkin denetimi ve kontrolü için düşük maliyetli kullanıcı dostu teknolojilerin geliştirilmesi, hedef odaklı öncelikli Ar-Ge projelerinin desteklenmesi ve sürdürülebilirliğin sağlanması, doğal kaynaklarımızın ve çevrenin korunmasıdır. Ulusal Gıda Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi nin genel çerçevesini oluşturan stratejik amaçlar Şekil 6 da sunulmaktadır. Şekil 6. Ulusal Gıda Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi Vizyon ve Stratejik Amaçları 4 BTYK nın 21. Toplantısı nda alınan Sayın Başbakan ın Himayeleri Altına Aldığı Enerji, Su ve Gıda Alanlarında Ulusal Ar-Ge ve Yenilik Stratejilerinin Hazırlanması kararı doğrultusunda Ulusal Enerji, Su, Gıda Ar-Ge ve Yenilik Stratejileri ve Eylem Planları oluşturulmuş olup strateji belgelerinin izleme ve değerlendirme faaliyetleri UBTYS kararı kapsamında devam etmektedir. 4