Editörler: Prof. Dr. Hakkı Yazıcı, Arş. Gör. M. Kürşat Koca GENEL COĞRAFYA ISBN: İletişim

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Editörler: Prof. Dr. Hakkı Yazıcı, Arş. Gör. M. Kürşat Koca GENEL COĞRAFYA ISBN: 978-9944-919-26-5. İletişim"

Transkript

1

2 Editörler: Prof. Dr. Hakkı Yazıcı, Arş. Gör. M. Kürşat Koca GENEL COĞRAFYA ISBN: Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. 2015, Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti ye aittir. Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı, mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz. Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır. Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz. 1. Baskı: Şubat 2007, Ankara 6. Baskı: Mart 2015, Ankara Yayın Yönetmeni: Ayşegül Eroğlu Dizgi-Grafik Tasarım: Selda Tunç Kapak Tasarımı: Gürsel Avcı Baskı: Sonçağ Yayıncılık Matbaacılık Reklam San. Tic. Ltd. Şti. İstanbul Cad. İstanbul Çarşısı 48/48 İskitler - Ankara ( ) ( ) Yayıncı Sertifika No: Matbaa Sertifika No: İletişim Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARA Yayınevi: Yayınevi Belgeç: Dağıtım: Dağıtım Belgeç: Hazırlık Kursları: İnternet: E-ileti: pegem@pegem.net

3 ÖNSÖZ Yüksek Öğretim Kurulu nca, Eğitim Fakültelerinin İlköğretim Bölümleri nde okutulan ders programları ve ders içerikleri, Öğretim Yılından geçerli olmak üzere yeniden düzenlenmiştir. Bu kapsamda daha önce Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalları nda Coğrafya ya Giriş adıyla okutulan ders, yeni düzenlemeyle Genel Coğrafya adını almıştır. Genel Coğrafya dersinde Sınıf Öğretmeni adaylarına; Coğrafya nın konusu, ilkeleri, bölümleri, gelişimi, evren ve güneş sistemi, dünyanın şekli, fiziki özellikleri, hareketleri ve bu hareketlerin sonuçları ile harita bilgisine ait genel bilgilerin kazandırılması hedeflenmiştir. Ülkemizin çeşitli üniversitelerinde görev yapan öğretim üyeleri tarafından yukarıda belirtilen konular, sözü edilen hedefler doğrultusunda hazırlanmıştır. Burada öncelikle gösterdikleri titizlik nedeniyle bölüm yazarlarına teşekkür etmek istiyorum. Ayrıca kitabın oluşmasında sürecin başından sonuna kadar çok büyük emek sarfeden Afyon Kocatepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Coğrafya Anabilim Dalı Araştırma Görevlisi M. Kürşat KOCA ya ve böyle bir kitabın ortaya çıkmasını sağlayan PEGEM AKADEMİ çalışanlarına teşekkür ederim. Yapılacak olan tenkitler, kitabın arzu edilen düzeye ulaşmasını sağlayacaktır. Belli bir emeğin ürünü olan kitabın hedeflenen amaçlara ulaşacağını ümit ediyorum. Prof. Dr. Hakkı YAZICI

4 2. Baskıya Önsöz Eğitim Fakülteleri nin Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalları nda okutulmakta olan Genel Coğrafya kitabının Şubat 2007 de yapılan ilk baskısı bir yıl gibi kısa bir zamanda tükenmiştir. Bu süreçte ilk baskıda gözlenen bazı eksiklikler giderilerek eldeki yeni baskı yapılmıştır. Kitabın başta öğrenciler olmak üzere yararlananlara beklenen faydayı sağlayacağı umulmaktadır. Prof. Dr. Hakkı YAZICI

5 BÖLÜMLER ve YAZARLARI I. Bölüm: Coğrafya Nedir? Yrd. Doç. Dr. Emin Baydil, Kastamonu Üniversitesi Eğitim Fakultesi II. Bölüm: Coğrafyanın Gelişimi Prof. Dr. İbrahim Güner, Muğla Üniversitesi Eğitim Fakültesi III. Bölüm: Uzay ve Güneş Sistemi Prof. Dr. Saliha Koday, Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi IV. Bölüm: Coğrafyanın Bölümleri Fiziki Coğrafya Yeryüzü Şekilleri Doç. Dr. Hasan Kara, Pamukkale Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi İklim Bilimi (Klimatoloji) Prof. Dr. Halil Koca, Atatürk Üniversitesi K.K.E.F. Hidrografya Prof. Dr. Erdal Akpınar, Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Toprak Coğrafyası Prof. Dr. Erdal Akpınar, Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Bitki Coğrafyası Prof. Dr. Erdal Akpınar, Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Harita Bilgisi (Kartografya) Prof. Dr. Ramazan Sever, Giresun Üniversitesi Eğitim Fakültesi

6 Beşeri Coğrafya Nüfus Coğrafyası Prof. Dr. Adem Başıbüyük, Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yerleşme Coğrafyası Prof. Dr. Adem Başıbüyük, Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Ekonomik Coğrafya Doç. Dr. Nusret Koca, Afyon Kocatepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Bölgesel Coğrafya Doç. Dr. Kenan Arıbaş, Aksaray Üniversitesi Eğitim Fakültesi Tarihi Coğrafya Doç. Dr. Kenan Arıbaş, Aksaray Üniversitesi Eğitim Fakültesi Siyasi Coğrafya Doç. Dr. Kenan Arıbaş, Aksaray Üniversitesi Eğitim Fakültesi Afetler Coğrafyası Doç. Dr. Salih Ceylan, M. A. Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi

7 İÇİNDEKİLER Ön Söz...iii Bölümler ve Yazarları...v İçindekiler...vii 1. BÖLÜM COĞRAFYA NEDİR? Yrd. Doç. Dr. Emin BAYDİL (ss.1-13) Coğrafya Teriminin Etimolojisi...1 Coğrafya ile İlgili Bazı Kavramlar...2 Coğrafyanın İnceleme Alanı: Coğrafi Yeryüzü...2 Coğrafyanın İnceleme Konusu: Coğrafi Olay...3 Coğrafyanın Odak Noktası: İnsan...3 Fizikî ve Beşerî Çevreler...4 Coğrafyanın İlkeleri...5 Dağılış İlkesi...6 Karşılıklı İlgi veya Bağlantı (Korelasyon) İlkesi...6 Sebep-Sonuç İlkesi...7 Coğrafyanın Tanımı...7 Coğrafyada Kullanılan Yöntem, Teknik ve İfade Yolları...8 Coğrafyanın Diğer Bilimler Arasındaki Yeri...9 Kaynakça BÖLÜM COĞRAFYANIN GELİŞİMİ Prof. Dr. İbrahim Güner (ss.15-28) Coğrafyanın Tarihçesi ve Gelişimi...15 Coğrafyanın Tarihi Çağlara Göre Gelişimi...15 İlk Çağ'da Coğrafya...15 Orta Çağ'da Coğrafya...18 Yeni Çağ'da Coğrafya...19 Yakın Çağ'da Coğrafya...21

8 viii Genel Coğrafya Coğrafi Düşüncenin Gelişme Devreleri...22 Ansiklopedik Devre...22 Klasik Devre...22 Bölgesel Devre...23 Uzmanlaşma Devresi...23 Uygulamalı Coğrafya Devresi...23 Coğrafyanın Bölümleri...24 Genel Coğrafya...24 Fiziki Coğrafya...24 Beşeri Coğrafya...24 Ekonomik Coğrafya...25 Yerel Coğrafya...26 Coğrafya Öğretiminin Amaçları...26 Kaynakça BÖLÜM UZAY VE GÜNEŞ SİSTEMİ Prof. Dr. Saliha Koday (ss.29-57) Uzay...29 Güneş ve Güneş Sistemi...33 Gezegenler...34 Merkür (Utarit)...36 Venüs (Zühre, Çulpan)...37 Dünya (Yer)...38 Dünyanın Oluşumu...40 Yerin İç Yapısı ve Jeolojik Devirler...41 Dünyanın Şekli, Boyutları ve Sonuçları...43 Dünyanın Hareketleri ve Sonuçları...46 Ayın Oluşumu, Yapısı, Hareketleri ve Sonuçları...48 Mars...52 Jüpiter (Müşteri) Gezegeni...52 Satürn Gezegeni...54 Uranüs Gezegeni (Yeşil Gri Dev Gezegen)...54

9 İçindekiler ix Neptün Gezegeni...55 Cüce Gezegenler...56 Plüton (Cüce Gezegen)...56 Ceres 1 (Cüce Gezegen)...56 Kaynakça BÖLÜM COĞRAFYANIN BÖLÜMLERİ (ss ) FİZİKİ COĞRAFYA (YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ) Doç. Dr. Hasan Kara (ss.59-98) Yeryüzü Şekilleri...59 Flüvyal (Akarsu) Topografya Şekilleri...60 Vadi Çeşitleri...60 Kertik (V Profilli) Vadiler...61 Kanyon Vadiler...61 Menderesli Vadileri...61 Yarma Vadiler...62 Tabanlı Vadiler...63 Asılı Vadiler...63 Çıkmaz Vadiler...63 Akarsu Ağı (Drenaj) Tipleri...64 Akarsuların Oluşturdukları Diğer Şekiller...64 Irmak Adaları...64 Dev Kazanları...65 Birikinti Konileri...65 Dağ İçi ve Dağ Eteği (Piedmont) Ovaları...66 Taraçalar...66 Karstik Şekiller...66 Karstik Erime Şekilleri...67 Lapyalar...67 Dolinler (Kokurdanlar)...67

10 x Genel Coğrafya Uvalalar...68 Düdenler (Su Yutanlar, Ponorlar)...68 Polyeler (Gölovalar)...69 Obruklar (Avenler)...69 Mağaralar...70 Doğal Köprüler...71 Karstik Birikme Şekilleri...71 Travertenler...71 Sarkıt ve Dikitler...72 Volkanik Şekiller...72 Volkanik Konileri...73 Kraterler...73 Kalderalar...74 Maarlar...74 Diatremalar...76 Peribacaları...76 Yastık Lavlar (Pillow Lavası)...77 Dayklar...77 Neckler...77 Barrankolar...78 Kurak ve Yarı Kurak Bölgeler Topografyasına Ait Şekiller...78 Rüzgarların Oluşturduğu Aşınım Şekilleri...79 Yardanglar...79 Şehitkayalar (Mantarkayalar)...79 Kovuklar, Tafoniler...79 Façetalı Çakıllar (Dreikanterler)...80 Hamadalar (Çöl Kaldırımları)...80 Badlands (Kırgı Bayırlar)...80 Rüzgarların Oluşturduğu Birikim Şekilleri...81 Kumullar...81 Barkanlar...82 Parabolik Kumullar...82 Seyfler (Uruk)...82 Lünetler...83

11 İçindekiler xi Lösler...83 Playalar...83 Bahadalar...83 İnselbergler (Adatepeler)...84 Glasiyal (Buzul) Topografya Şekilleri...85 Buzul Aşındırma Şekilleri...85 Hörgüçkayalar...85 Buzul Vadileri...86 Sirkler...86 Buzul Çizikleri, Oyuklar ve Çentikler...86 Buzul Biriktirme Şekilleri...87 Buzul Depoları...87 Morenler...87 Kamesler...88 Asar veya Ekserler...88 Kıyı Topografyası Şekilleri...88 Kıyılarda Meydana Gelen Aşınım Şekilleri...89 Falezler (Yalıyarlar)...89 Abrazyon Platformları...89 Asılı Vadiler...89 Kıyılarda Meydana Gelen Birikim Şekilleri...90 Plajlar...90 Deltalar...90 Kıyı Okları...91 Tombololar...92 Kıyı Kumulları...92 Başlıca Kıyı Tipleri...93 Farklı Yapılar Üzerinde Oluşan Topografya Şekilleri...94 Yatay Yapılar Üzerinde Oluşan Şekiller...94 Monoklinal Yapılar Üzerinde Oluşan Şekiller...95 Kıvrımlı Yapılar Üzerinde Oluşan Şekiller...96 Kırık (Faylı) Yapılar Üzerinde Oluşan Şekiller...96 Kaynakça...98

12 xii Genel Coğrafya KLİMATOLOJİ (İKLİM BİLİMİ) Prof. Dr. Halil Koca (ss ) Giriş...99 Atmosfer İklim Elemanları Sıcaklık Sıcaklık Değişme Oranları Sıcaklık Dağılışı Basınç Rüzgarlar Nemlilik ve Yağış Yağışlar İklim Tipleri Ekvatoral İklim Tropikal İklim Muson İklimi Akdeniz İklimi Ilıman Kuşak Okyanus İklimi Ilıman Kuşak Karasal İklimi Yarı Kurak İklim Kurak /Çöl İklimi Tundra İklimi Kutup İklimi Kaynakça HİDROGRAFYA Prof. Dr. Erdal Akpınar (ss ) Giriş Yeraltı Suları Kaynaklar Akarsular

13 İçindekiler xiii Oluşum Özellikleri Akarsu Tipleri Akarsu Rejimleri Akarsu Havzaları Akarsulardan Yararlanma Göller Oluşum Özellikleri Göllerden Yararlanma Denizler ve Okyanuslar Cografi Dağılış Kıyı Morfolojisi Deniz Suyu Hareketleri Denizlerden ve Okyanuslardan Yararlanma Kaynakça TOPRAK COĞRAFYASI Prof. Dr. Erdal Akpınar (ss ) Giriş Toprak Oluşumunu Etkileyen Faktörler Ana Kaya İklim Topografya Canlılar Zaman Başlıca Toprak Tipleri ve Coğrafi Dağılışları Zonal Topraklar İntrazonal Topraklar Azonal Topraklar Erozyon ve Çölleşme Kaynakça

14 xiv Genel Coğrafya BİTKİ COĞRAFYASI Prof. Dr. Erdal Akpınar (ss ) Giriş Bitki Örtüsünün Dağılışını Etkileyen Faktörler Klimatik Faktörler Topografik Faktörler Edafik Faktörler Biyotik Faktörler Coğrafi Dağılış Tropikal Kuşağın Vejetasyon Formasyonları Subtropikal Kuşağın Vejetasyon Formasyonları Orta Kuşağın Vejetasyon Formasyonları Kutup Bölgelerinin Vejetasyon Formasyonları Kaynakça HARİTA BİLGİSİ (KARTOGRAFYA) Prof. Dr. Ramazan Sever (ss ) Giriş Coğrafi Konum Türkiye nin Matematik Konumu ve Bazı Sonuçları Türkiye nin Özel Konumu ve Bazı Sonuçları Harita ve Ölçek Projeksiyon (İzdüşüm) Ölçek Harita Çeşitleri Ölçeklerine Göre Haritalar Konularına Göre Haritalar Haritalarda Yüzey Şekillerinin Gösterilmesi İzohips (Eşyükselti) Yöntemi Tarama Yöntemi

15 İçindekiler xv Gölgelendirme Yöntemi Kabartma Yöntemi İzohips ve Renklendirme Yöntemi Haritalardan Yararlanma ve Hesaplamalar Haritalarda Uzunluk Hesaplamaları Haritalarda Alan Hesaplamaları Haritalardan Profil Çıkarmak Diyagramlar Grafikler Diyagramlar Kaynakça BEŞERİ COĞRAFYA NÜFUS COGRAFYASI Prof. Dr. Adem Başıbüyük (ss ) Giriş Nüfus Artışı Nüfusun Dağılışı Kaynakça YERLEŞME COĞRAFYASI Prof. Dr. Adem Başıbüyük (ss ) Giriş Kırsal Yerleşmeler Kent Yerleşmeleri Kentsel Fonksiyonlar Ekonomik Fonksiyonlarına Göre Kentler Kültürel Fonksiyonlarına Göre Kentler İdari ve Siyasi Fonksiyonlarına Göre Kentler Kaynakça

16 xvi Genel Coğrafya EKONOMİK COĞRAFYA Doç. Dr. Nusret Koca (ss ) Tarım Coğrafyası Hayvancılık Ormancılık Madenler ve Enerji Kaynakları Sanayi Ulaşım Ticaret Turizm Kaynakça BÖLGESEL COĞRAFYA Doç. Dr. Kenan Arıbaş (ss ) Fiziki Coğrafya Bölgeleri Yüksek Şekillerin Egemen Olduğu Bölgeler Çukur Şekillerin Egemen Olduğu Bölgeler Toprak Örtüsü Bölgeleri Bitki Örtüsü Bölgeleri Klimatik Bölgeler Hidrografik Bölgeler Beşeri Coğrafya Bölgeleri Nüfus Yoğunluk Bölgeleri Sık Nüfuslu Bölgeler Seyrek Nüfuslu Bölgeler Yerleşme Bölgeleri Kırsal Yerleşme Bölgeleri Kent Yerleşme Bölgeleri Konut Yapı Bölgeleri Ahşap Ev Bölgeleri Taş Ev Bölgeleri

17 İçindekiler xvii Toprak Ev Bölgeleri Kültür Bölgeleri Ekonomik Coğrafya Bölgeleri Tarım Faaliyet Türleri Sanayi Bölgeleri Ev Sanayii ya da Basit Sanayi Atölye Tipi Sanayi Modern Sanayi Ticaret Bölgeleri Madencilik Bölgeleri Turizm Bölgeleri Diğer Bölgeler Kaynakça TARİHİ COĞRAFYA Doç. Dr. Kenan Arıbaş (ss ) Tarihi Coğrafyanın Tanımı Tarihi Coğrafyanın Amacı Tarihi Coğrafyanın Konusu ve Sınırları Kaynakça SİYASİ COĞRAFYA Doç. Dr. Kenan Arıbaş (ss ) Giriş Siyasi Coğrafyanın Coğrafi Unsurları Fiziki Coğrafya Beşeri Coğrafya Ekonomik Coğrafya Uluslararası Örgütler Kaynakça

18 xviii Genel Coğrafya AFETLER COĞRAFYASI Doç. Dr. Salih Ceylan (ss ) Giriş Yer Kökenli Afetler Deprem Çökme (Göçme) Depremleri Volkanik Depremler Tektonik Depremler Tsunami Yanardağlar Heyelanlar Kaya Düşmesi Çamur Akıntıları Meteorolojik (Atmosfer) Kökenli Afetler Sel - Su Baskını Tipi Çığ Dolu Sis Don Fırtına Tayfun (Kasırga) Tornado (Hortum) Yıldırım Düşmesi Kuraklık Orman Yangını Kaynakça

19 COĞRAFYA TERİMİNİN ETİMOLOJİSİ Etimoloji, bir kelimenin ilk anlamını ve ne şekilde ortaya çıktığını belirten bir kavramdır. Dolayısıyla coğrafya teriminin bir ilk anlamı vardır. Coğrafya, kelime anlamı olarak Grekçe gê = geo (yer, yeryüzü, dünya); graphein (tasvir, yazma-çizme) kelimelerinin birleşmesinden meydana gelmiştir. Bu iki kelimenin birleşmesiyle ortaya çıkan coğrafya; yerin şekli, yeryüzünün tasviri anlamlarına gelmektedir. Dolayısıyla yerin şekli, yeryüzünün veya Dünya'nın tasviri anlamına gelen Coğrafya teriminin, Eski Çağ'da ilk defa M.Ö. III.yüzyıl başlarında eski Mısır'ın iskenderiye şehrinde yaşamış olan Eratosthenes (M.Ö ) tarafından geographica veya geographein şeklinde kullanıldığı kabul edilir. iskenderiye Coğrafya Ekolü'nün kurucusu olan Eratosthenes'in Geographika adını taşıyan önemli bir eseri vardır. Bununla birlikte coğrafyayı bilim dünyasına ilk tanıtan kişi, Aristo (M.Ö ) olmuştur. Söz konusu kelimelerin birleşmesiyle oluşmuş bulunan coğrafya teriminin orijinal yazılış şekli, zamanla farklı dillerde az çok değişik yazılış ve ifade biçimleri kazanmış ve bu bilimin adı olmuştur.

20 2 COĞRAFYA İLE İLGİLİ BAZI KAVRAMLAR Coğrafyayla ilgili olarak yapılan tanımlarda yeryüzü, olay, insan, etkileşim, dağılış, sebep-sonuç ve benzeri öğelerin yer aldığı görülür. Coğrafyanın iyi anlaşılabilmesi için söz konusu bu öğelerin açıklanmasına ihtiyaç vardır. Etkileşim, dağılış ve sebep sonuç ilkelerinden coğrafyanın ilkeleri kısmında bahsedildiğinden, burada yalnızca yeryüzü, olay ve insan kavramları üzerinde durulmuştur. Coğrafyanın İnceleme Alanı: Coğrafi Yeryüzü Yeryüzü; atmosfer, litosfer ve hidrosferin temas alanı ve diğer bütün canlılarla birlikte insanların yaşama yeridir. Bu demektir ki yeryüzü, dünyanın en hareketli kısmı, en çeşitli ve en karmaşık olayların bir karşılaşma ve buluşma alanıdır. Dünya'da fizikî ve beşerî, çeşitli olayların oluştuğu doğal çevreler bulunmaktadır. Söz konusu yeryüzü olaylarının bir kısmı, yerkabuğu adını alan taşküre (litosfer)'de, bir kısmı havaküre (atmosfer)'de, diğer bir bölümü de suküre (hidrosfer)'de meydana gelmektedir. Adı geçen çevrelerin her biri içinde canlıların ve insanın faaliyet gösterdiği kısımlar vardır. Bu kısımların toplamı canlıküre (biosfer) adını alır. Dolayısıyla beşerî, zoolojik ve fitolojik çevreler, canlıküredeki çevreleri oluşturur. Biosferin; litosfer, atmosfer ve hidrosferden bağımsız olması imkânsızdır. Şu halde birbirinden bağımsız olmayan bu çevrelerin toplamı, coğrafî çevreyi veya coğrafî yeryüzünü meydana getirir (Şekil 1.1). Bu durumu şu şekilde formüle etmek mümkündür: Biosfer = Coğrafi Çevre = Coğrafi Yeryüzü Atmosfer Biyosfer Litosfer Hidrosfer Şekil: 1.1. Coğrafi Yeryüzü Yeryüzü terimi, sadece denizlerin ve karaların, dolayısıyla Dünya'nın yüzeyini ifade etmez. içerisinde insanlarla birlikte diğer bütün canlıların yaşadığı biyosfer veya coğrafî yeryüzü; eni, boyu ve derinliği olan üç boyutlu bir mekânı ifade etmektedir.

21 3 Coğrafya, esasen bir yer ilmidir. Ancak, coğrafyanın bir yer ilmi olduğu şeklinde tanımlamak, günümüz coğrafya anlayışına ters düşeceği gibi coğrafyanın bilimsel kimliğini de ortadan kaldırır. Çünkü; coğrafyanın dışında Yer'le ilgilenen pek çok bilim daha vardır. Jeoloji, botanik, biyoloji, jeodezi, jeofizik ve meteoroloji bunlardan birkaçını meydana getirir. Coğrafyayı bir Yer ilmi haline getiren başlıca sebep, insanla birlikte canlı hayatına yer vermekte olmasından kaynaklanıyor. Bu çerçevede coğrafya, Yer'i ve yeryüzünü tasvir eder. Ancak, bu şekildeki bir dar bakış açısı, temelleri 19. yüzyıl sonlarında atılmış ve günümüzde de çoğu ilkeleri geçerli olan modern coğrafya biliminin ilkelerine ters düşmekte ve amaçlarıyla çelişmektedir. Coğrafyanın İnceleme Konusu: Coğrafi Olay Her bilim gibi, coğrafyanın da kendisine özgü bir inceleme konusu vardır. Bu, coğrafî olaydır. Tanoğlu, coğrafî olayı insan ölçüsünde gözle görülebilen ve yeryüzünde bir arada bulunma neticesi bağlantı ve karşılıklı etkileşme halindeki gruplaşma olay şeklinde tanımlamaktadır. Belli başlı bütün coğrafyacılar, coğrafî olayın bu tarifi üzerinde aşağı-yukarı fikir birliği içindedirler. Coğrafî olayın en önemli özelliği, bir gruplaşma olayı olmasıdır. Başka bir ifadeyle yeryüzündeki herhangi bir olay, çeşitli etmenlerle karşılıklı bir etkileşim halinde bulunmaktadır. Bir olayın meydana gelmesi üzerinde bir çok etmenin etkisi söz konusudur. Coğrafya, soyutlamaya yer vermez!.. Doğal bir ortamda bulunması ve herhangi bir soyutlamaya yer vermeyişi, coğrafî olayın bir diğer özelliğini oluşturur. Çünkü, coğrafyaya göre yeryüzündeki herhangi bir olay, çevresinden soyutlandığı taktirde, ilmî bir şekilde incelenemez, incelense bile gerçek durumu tam olarak kavranamaz. Dahası, coğrafî yeryüzü olaylarının her biri çevrelerinden soyutlandıkları taktirde, coğrafyanın inceleme konusu olmaktan çıkar, başka bilimlerin inceleme konusu haline gelmiş olur. Coğrafyanın Odak Noktası: İnsan Coğrafyanın tanımlarında geçen insan, insan topluluklarını ifade eder. Çünkü coğrafya, diğer bazı bilimler gibi bireylerle ilgilenmez. İnsanların birbirinden farklı topluluklar oluşturmasına karşılık, gerçekte insan da diğer varlıklar gibi doğanın bir parçasıdır. Çok sayıda bilim adamı, bu sebeple coğrafyayı homocentrique=insan merkezli bir bilim olarak tanımlamıştır. Dolayısıyla insansız bir coğrafyadan söz etmek de mümkün değildir. Zaten coğrafyanın bir yer bilimi olarak kabul edilmesinin sebebi de, bu özelliğinden kaynaklanıyor.

22 4 İnsanların oluşturduğu en küçük topluluk, ailedir. Aile için mesken çok önemlidir. Yerleşik hayata geçtikten sonra insanların yaptıkları meskenler ve bu meskenlerin birleşmesinden ortaya çıkan yerleşmeler, zaman içinde geliştiler. Bununla birlikte henüz yerleşmemiş durumda olan insan toplulukları da vardır. insan topluluklarının içinde bulundukları ortamların birbirine benzer veya farklı şartları ve yaptıkları çeşitli etkinlikler, farklı hayat şekillerinin ortaya çıkmasına yol açtı. Bu hayat şekillerinin oluşmasında insanın doğal ortamla girmiş olduğu karşılıklı etkileşim rol oynamış oldu. Coğrafyanın esasen yapmak istediği de, doğal çevre ile insan arasındaki karşılıklı etkileşimi ortaya koymaktır. Fizikî ve Beşerî Çevreler Coğrafî yeryüzünde, insan topluluklarının hayatlarını sürdürme, daha iyi bir şekilde yaşamasıyla ilgili olarak yaptığı çok çeşitli faaliyetleri vardır. insanın kendisi, yerleşmesi, beslenmesi ve daha iyi bir hayat seviyesi oluşturmak için gerçekleştirdiği bütün faaliyetleri beşerî olaylar adı altında toplanırken, bu olayların meydana geldikleri çevre ise, beşerî çevre adını alır. Diğer taraftan; insanın herhangi bir müdahalesi olmaksızın, doğal şartlar altında kendiliğinden meydana gelen çok çeşitli olaylar vardır. Bu olaylar, doğal veya fizikî olaylar adını alırken, bunların meydana geldikleri çevre ise, doğal çevre olarak ifade edilir. işte coğrafyanın konusunu doğal ve beşerî olan bütün bu yeryüzü olayları meydana getirmektedir. Birinci grubu meydana getiren beşerî olaylar, daha çok fizikî coğrafyanın; diğerleri ise, fizikî coğrafyanın inceleme ve araştırma konusu içine girer. Doğal çevre insanı etkiler!.. Coğrafyayı, insan topluluklarının yeryüzü veya doğayla münasebetleri, etki ve tepki dahilinde incelenmesi şeklinde tanımlarsak; coğrafyanın iki uç teriminden biri olan doğal çevreye öncelik vererek, insana olan etkisini belirtmeye çalışalım. Bitki ve hayvan gibi, insan da bir dereceye kadar içinde bulunduğu doğal çevreye bağlıdır. Dolayısıyla yaşamak ve gelişebilmek için bu çevreye uymak zorundadır. Böylece insan topluluklarının hayat ve faaliyetleri, içinde bulundukları çevrenin iklim, topoğrafya, toprak ve benzeri fizikî özelliklerinden ve bunların ortaya koydukları şartlardan soyutlanamaz. Evvelce de belirtildiği gibi, aksi taktirde ilmî bir şekilde incelenemez ve anlaşılamaz. Bununla ilgili olarak çok çeşitli örnekler vermek mümkündür. Bazı insan toplulukları niçin göçebe, yarı göçebe veya yerleşik bir hayat sürerler? Birbirinden farklı bölgelerdeki insanlar niçin birbirinden farklı olarak giyinir, farklı ürünler yetiştirir ve yaptıkları meskenlerde farklı malzemeler kullanırlar ve meskenlerine

23 5 farklı şekiller verirler? Bu ve benzeri sorulara verilecek cevapların farklı oluşu üzerinde doğal çevre şartlarının etkileri vardır. İnsan, doğal çevre şartları karşısında pasif değildir!.. Doğal çevrenin insan üzerindeki etkisini kabul etmekle birlikte, insanın doğal çevre şartlarına karşı pasif durumda olduğunu söylememiz mümkün değildir. insan, içinde bulunduğu çevreye karşı gelerek onu değiştirmeye ve isteklerine uydurmaya çalışır. Giyinmek için ürettiklerimiz, barınmak için yaptığımız çeşitle yapılar, seyahat etmek için yaptığımız çeşitli ulaşım yol, tesis ve araçları, daha iyi yaşamak için yapılan çok çeşitli faaliyetler doğal görünümü bir hayli değiştirmiş durumdadır. insanın doğal şartlara karşı koyma ve doğal görünümü değiştirme yolunda sürdürdüğü çabalar, bir sınıra kadardır. Esasen belli bir sınırda kalması da faydalıdır. Aksi taktirde doğal dengenin bozulmasıyla birlikte insanın zararına işleyen şartlara yer veren bir ortamın oluşması söz konusudur. Bugün yeryüzünün bazı yerlerinde doğal dengenin bozulmasına dair pek çok örnek mevcuttur. Bu durumun sonucu olarak da çok çeşitli sorunlar ortaya çıkmaktadır. İnsanın doğal çevreyi değiştirme gücü, ulaştığı kültür seviyesiyle orantılı olabilmektedir. insanın doğal görünümü etkileme ve değiştirme gücü, bir toplumdan diğerine değiştiği gibi, insanlık tarihi boyunca günümüze doğru geldikçe de farklı derecelerde olabilmiştir. Nitekim insanın çevre üzerindeki etkisi, Sanayi inkılâbından beri ve bunun görüldüğü ülkelerde daha fazla görülmeye ve hissedilmeye başlandı. Bütün bunlardan sonra denilebilir ki, doğal çevrenin insan üzerindeki etkisi kadar insanın da karşı etkisi söz konusudur. Böylece, insanın etkisini taşıyan ve doğa ile insanın müşterek olarak oluşturdukları bir çevre ortaya çıkmış olur ki, bu da coğrafî çevre şeklinde ifade edilmektedir. COĞRAFYANIN İLKELERİ Coğrafyanın etüt sahasını, doğal ve beşerî çeşitli olayların görüldüğü yeryüzü meydana getirir. Ancak, bütün bu olaylarla ve bu olayların üzerinde görüldüğü yeryüzüyle ilgilenen başka ilimler de bulunmaktadır. Her birinin, bu olaylara farklı bakış açıları ve yöntemleri olduğu gibi, coğrafyanın da aynı şekilde söz konusu olaylara farklı bir bakış açısı, yöntem ve teknikleri bulunmaktadır. Coğrafyanın asıl işi, coğrafî olayların yeryüzüne nasıl dağıldıklarını araştırmak, sebep ve ilişkilerini incelemek ve olayların farklı dağılışı sonunda yeryüzünde meydana gelmiş bulunan değişik karakterdeki alanların özelliklerini ortaya koymaktır. Meselâ, suyun su buharı haline gelmesi, yoğuşması ve yağış şeklini

24 6 alması, aslında bir fizik konusudur. Fizik ilmi, bütün bu olaylar sonunda yağışın nasıl meydana geldiğini açıklamaya ve bağlı oldukları fizikî kanunları ortaya koymaya çalışır. Halbuki coğrafya, fizik ilminden de faydalanmakla birlikte bu olayın yeryüzünün çeşitli yerlerinde ne şekilde görüldüğünü, dağılışını, farklı şekil ve miktarlarının sebeplerini açıklar; bu şekil ve farklılıkların diğer beşerî ve doğal olaylar üzerindeki tesirlerini ortaya koymaya çalışır. Gerek coğrafya için yapılmış bulunan bazı tanımlardan ve gerekse bu misâlden anlaşılacağı üzere coğrafyanın başlıca üç ilkeye sahip olduğunu görülür. Bunlar; Dağılış ilkesi Karşılıklı ilgi ve bağlantı (korelasyon) ilkesi Sebep-sonuç ilkesidir. DAĞILIŞ İLKESİ Dağılış ilkesinin coğrafyada ayrı ve özel bir yeri vardır. Bu ilkeyi coğrafyacıların bir kısmı, coğrafyaya özgü bir ilke olarak kabul etmekle birlikte, diğer bazı bilimlerce de kullanılmaktadır. Coğrafya araştırmalarına konu olan çeşitli olayların belirli bir alandaki yayılışı ve bulunuş biçimleri, dağılış olarak ifade edilir. Buradaki alan bir yöre olabileceği gibi, havza, bölüm, bölge, ülke, kıta ve hatta bütün bir yeryüzü olabilir. Topoğrafik özellikler, iklim, bitki örtüsü, nüfus ve yerleşme vb. bütün coğrafî olaylar, dağılışa konu teşkil edebilir. Dağılış yatay oyabildiği gibi dikey de olabilir. Yatay dağılış kadar dikey dağılış da önemlidir. Diğer taraftan dağılışın bir zaman boyutu vardır. Haritalar, coğrafyanın vazgeçilmez araçlarıdırlar. Olayların dağılışı, haritalarla en iyi bir şekilde yapılabilmektedir. Ancak dikey dağılışı göstermek için, haritaların eşyükselti eğrilerini ve dolayısıyla yükselti basamaklarını bulundurması gerekir. Zamandaki dağılış, coğrafî olayın durumunu daha iyi bir şekilde açıklamak bakımından önemlidir. Zamandaki dağılışın gösterilebilmesi için çeşitli yollarla elde edilen veriler, zaman bölümlerine (yıl, ay, gün gibi) ayrılır ve genellikle grafiklerle ifade edilir. KARŞILIKLI İLGİ VEYA BAĞLANTI (KORELASYON) İLKESİ Yeryüzünde cereyan eden doğal ve beşerî olaylar arasında çok yönlü karşılıklı ilişkiler söz konusudur. Bağlantı ilkesi, olaylar arasındaki bu karşılıklı ilişkiyi belirlemek ve açıklamak esasına dayanır. Meselâ, Güneş ışınlarının geliş açısı ile sıcaklık; sıcaklık ile mesken şekilleri; mesken şekilleri ile kullanılan malzeme; yer-

25 7 leşme ünitelerinin şekil ve dokuları ile yeryüzü şekilleri ve benzeri olaylar arasında bir ilişki vardır. Ancak, bir olayın meydana gelmesinde birden fazla ilişkinin var olduğunu veya olabileceğini gözden uzak tutmamak gereklidir. Bütün bu bağlantılar, çeşitli olaylara coğrafîlik özelliği kazandırmaktadır. Bağlantı ilkesi de coğrafyanın farklılığını ve bağımsız kimliğini ortaya koymaya yardımcı olmaktadır. SEBEP-SONUÇ ilkesi Bütün bilimsel araştırmalarda olduğu gibi, coğrafya biliminde de etüt edilen olayların sebep ve sonuçlarını ortaya koymak, esas amaçlardandır. Bu amacı gerçekleştirmek için nerede?, ne zaman?, nasıl?, niçin? ve benzeri sorulara cevap aramak, bulmak ve ortaya koyup yorumlamak gereklidir. Ancak, özellikle beşerî coğrafyada her zaman aynı özelliklere sahip farklı yerlerde aynı sonucu elde etmek mümkün olmayabilir. Çünkü, insan faktörü ve tarihî şartlar, bir yerdeki coğrafî olaylara farklı istikamet ve özellikler kazandırmış olabilir. Onun için coğrafî araştırmalarda, olayların farklı sonuçlar doğuran benzer etmenlerine dikkat etmek gerekir. Diğer taraftan denilebilir ki, benzer bir özelliğe sahip farklı iki alanda sonuç farklı olabilir. Bu sebeple bir coğrafî olayın meydana gelmesi üzerinde çok çeşitli etmenlerin kombinezonunu ve hatta bu kombinezonun ortaya çıkmasındaki derecesini hesaba katmak gereklidir. COĞRAFYANIN TANIMI Coğrafyanın ilminin tek bir tanımından ziyade, tanımlarından bahsedilebilir. Bunlardan birkaçını şu şekilde belirtmek mümkündür: Coğrafya; yeryüzünü inceler. Coğrafya; coğrafî yeryüzüne bağlı olayları inceleyen bir bilimdir. Coğrafya; coğrafî yeryüzündeki tabiî, beşerî ve iktisadî olayları; insanla ilişkiler kurarak inceleyen bir bilimdir Coğrafya; insan ve çevre arasındaki ilişkileri inceleyen, karşılıklı etkileşimi belirleyen bir bilimdir. Bütün çeşitlilikleriyle yeryüzüne bağlı olayları tanıtan, bunları açıklayan bir bilimdir. Yeryüzü olayları arasındaki ilişkileri, bu olayların dağılışını ve bu dağılışın nedenlerini inceleyen bir bilimdir. Coğrafya için yapılmış olan tanımlar, bunlardan ibaret değildir. Daha birçok coğrafya tanımını tespit etmek mümkündür. Ancak, tespit edilmiş olan bu birkaç tanımdan da anlaşıldığı gibi bunların her biri, coğrafyanın çeşitli özelliklerini ön plâna çıkarmaktadırlar. Bunlardan hareketle coğrafyanın ortak bazı özelliklerini şu şekilde tespit etmek mümkündür:

26 8 Coğrafyanın inceleme alanı, coğrafî yeryüzü adını alır. Coğrafyanın inceleme konusunu coğrafî olay meydana getirir. Coğrafya; yeryüzüne bağlı olayları tanıtır ve açıklar. Coğrafya ilminin odağı insandır, yani toplumdur. Coğrafya; insan ve çevre arasındaki karşılıklı etkileşimi inceler. Yeryüzündeki olayların dağılışını inceler ve ortaya koyar. Bu dağılışın sebeplerini inceler. Coğrafî yeryüzünün, coğrafî olayın, coğrafyanın ilkelerinin ve özelliklerinin belirtilip açıklanmasından sonra, coğrafya hakkında bir tanım denemesi yapılabilir. Bu tanımın basit olarak; Neyi? Neredeki? Nasıl? sorularına cevap vermesi gerekir. Bu tanım; Coğrafya, coğrafî yeryüzündeki fizikî, beşerî ve ekonomik olayları, bu olayların karşılıklı etkileşimlerini, dağılışlarını ve dağılış sebeplerini inceleyen bir bilimdir şeklinde olabilir. COĞRAFYADA KULLANILAN YÖNTEM,TEKNiK VE İFADE YOLLARI Coğrafî araştırmalarda çeşitli yöntem ve tekniklerle elde edilen bilgiler, yine çeşitli şekillerde ifade edilir. Coğrafya alanında elde edilen bilgi ve görüşler, başlıca iki bilimsel yoldan sağlanmıştır: Yerinde yapılmış gezi-gözlemler Akıl yürütme yöntemleri Coğrafyada kullanılan yöntemlerin en önemlisini gezi-gözlem yöntemi meydana getirir. Çünkü coğrafî olaylar, yerinde gözlenebilecek özelliklere sahiptirler. Gezi-Gözlem yöntemiyle coğrafya araştırmaları için gerekli olan bilgi ve malzemenin esas kaynaktan sağlanması mümkün olabilmektedir. Yapılan arazi çalışmalarıyla gerçekleştirilen gözlem yöntemi, coğrafya araştırmaları açısından bir zorunluluktur. Çünkü, araştırma konusu yapılan sahada, yazılı kaynaklara henüz yansımamış birçok bilgi bulunmaktadır.

27 9 Bununla birlikte, coğrafî düşüncede başka yöntemlerin uygulanmasına da yer verilmektedir. Bunlara genel olarak problem çözme veya akıl yürütme yöntemleri denir. Akıl yürütme yöntemlerinin başlıcalarını, tümevarım ve tümdengelim oluşturur. Tümevarım yöntemi; örnek, delil ve olaylardan genel sonuçlar çıkarma yoludur. Meselâ, bir bölgede tahıl ziraatı yapılıyorsa, o bölgenin kurak ve sıcak bir döneme sahip olduğu, şeklinde bir sonuca varılması gibi. Böylece örneklerden veya delillerden genel bir sonuca gidilmiş olur. Tümdengelim, bilinen genel bilimsel ilke ve esaslardan, özel sonuçlar çıkarma, şeklindeki akıl yürütme yöntemidir. Türkiye'de taşkömürü bugüne kadar sadece Zonguldak-Ereğli havzasında bulunabilmiştir. O halde ülkemizde Karbonifer devri arazisi büyük bir ihtimalle bu çevrede bulunmaktadır. Bu, tümdengelim yöntemine bir örnek teşkil eder. Gezi-gözlem ve akıl yürütme yöntemleri coğrafyada kullanılan başlıca araştırma yöntemleridir. Ancak bunlar yeterli değildir. Coğrafya çeşitli bilimlerden faydalandığı için o bilimlerin uyguladıkları yöntemleri de kullanabilmektedir. Coğrafya, söz konusu yöntemleri uygularken bunlarla birlikte birçok teknik de kullanmaktadır. Coğrafyada çeşitli yöntem ve tekniklerle toplanan çeşitli veriler yine çeşitli şekillerde ifade edilirler. Bu ifade şekillerinin başlıcaları şunlardır: Haritalar vasıtasıyla yoğunluk ve dağılışın ifade edilmesi İstatistikî bilgilerin grafiklerle ifade edilmesi Toplanan bilgilerin kesitlerle ifade edilmesi Toplanan bilgilerin blok diyagramlarla ifade edilmesi Çeşitli verilerin yazılı olarak ifade edilmesi ve benzerleri COĞRAFYANIN DİĞER BİLİMLER ARASINDAKİ YERİ Her bilim çeşitli yönlerden birbirinden ayrılmaktadır. Bu duruma göre, her bilimin ortak konuları veya yönleri olabilir. Bunun yanı sıra kendilerine ait konularını, yine kendilerine özgü ilke ve yöntemlerle incelemeye çalışırlar. Ele aldıkları konuların durumlarını tam olarak anlamak, açıklamak ve bir sonuca ulaşabilmek için diğer bilimlerin yaptıkları çalışmaların sonuçlarından da faydalanmaya çalışır. Coğrafya bilimi de coğrafî olayları inceleme konusu yaparken çok çeşitli bilimlerin sonuçlarından faydalanır. Ancak coğrafyanın bu faydalanma sırasında belli bir dozajı aşmamasına dikkat etmesi gereklidir. Jeoloji, botanik, meteoroloji, tarih,

28 10 sosyoloji, ekonomi, antropoloji coğrafyanın faydalandığı belli başlı bilimleri meydana getirir. Jeoloji, taşkürede meydana gelen değişiklikleri inceler. Oysa taşküre, coğrafî yeryüzünü oluşturan kürelerden birini meydana getirir. Jeofizik ise; atmosfer, hidrosfer ve taşkürenin fizikî özelliklerini inceler. Dolayısıyla coğrafyayla ortak inceleme konularına sahiptir. Coğrafyanın ihtiyaç duyduğu bilgilerin bir kısmı, jeofizik tarafından sağlanmış olur. Jeodezi; yerkürenin şekli, büyüklüğü, boyutları ve kürenin düzleme aktarılması gibi konularıyla uğraşan bir yer bilimidir. Bütün bu konularla coğrafya arasında yakın ilişkiler vardır. Coğrafyanın inceleme konusu olan yeryüzü olaylarının açıklanmasında jeodezinin araştırma konularının bilinmesine ihtiyaç vardır. Meteoroloji; atmosfer olaylarını inceler, bunların dayandığı fizik kanunlarını elde ettiği verilerle ortaya çıkarmaya çalışır. Bu itibarla coğrafyanın dallarından biri olan klimatoloji ile meteoroloji arasında sıkı ilişkiler vardır. Klimatoloji, meteorolojinin çalışmalarından elde ettiği ölçüm verilerini kullanarak ortalamalar meydana getirir; bunları haritalar üzerine aktarır, iklimleri sınıflandırır ve iklimlerin doğal çevre ve insan üzerindeki etkisini açıklamaya çalışır. Coğrafya, canlıların dağılışlarını ve karşılıklı şekillenmelerini açıklarken Canlılar Bilimi'nden de geniş ölçüde yararlanır. İstatistik; nesnelerin miktarlarını sayılarla belirten bir bilimdir. Özellikle, Beşerî ve Ekonomik Coğrafya araştırmalarında istatistik biliminden geniş ölçüde yararlanılır. İnsan, coğrafyanın ilgi odağını meydana getirir. insanın kökenini, türeyişini, biyolojik yapısını, ırkî özelliklerini araştıran antropoloji, coğrafyanın faydalandığı diğer bir bilimi meydana getirir. Antropoloji, insan ırkları itibariyle antropocoğrafya ile yakın bir ilişki içindedir. Toplumların yaşam biçimlerini, düşüncelerini, kültürlerini ve yayılma nedenlerini araştıran etnoloji ve etnografya da coğrafyanın yararlandığı diğer bazı bilimlerdir. Beşerî coğrafya yeryüzünde halen görülen beşerî olayları ele alır. Etnoloji ise, bu olayların köken ve temellerini araştırır ve bu suretle tarihî bir karakter taşır. Etnoloji ve beşerî coğrafya aynı yolda, fakat ters yönlerde yürüyen iki disiplindir. Etnoloji bugünün ışığı ile geçmişi; beşerî coğrafya ise, bugünkü tarihî temele dayanmak ve gerektiğinde geçmişle ilgilenen çeşitli disiplinlere başvurmak suretiyle bugünün yeryüzü olaylarını aydınlatmaya çalışır. Çok çeşitli toplum tiplerini ve bunlara egemen olan geleneksel ve modern yönetim şekillerini inceleyen sosyoloji, beşerî coğrafyanın önemli yardımcıları arasında yer alır.

29 11 İktisat ve Ekonomik Coğrafya'nın araştırma konuları ortaktır. Ancak aralarında amaç ve yöntem farklılıkları vardır. iktisat ilmi, ekonomik kaynakları kazanç getiren kaynaklar şeklinde görür ve kârlı bir işletmenin ilke ve yöntemlerini ortaya koyar. Ekonomik Coğrafya ise, bu kaynakların dağılışlarını, insan ve çevre üzerindeki etkilerini ortaya koymaya çalışır. Tarih ve Coğrafya, birbiriyle yakın ilişkileri olan bilimlerdir. Bugün yeryüzünde gördüğümüz beşerî olaylar, bugünkü çevre şartları yanında ancak tarihe başvurmak, geçmişteki kökleri araştırılmak suretiyle açıklanabilir. Ancak denilebilir ki, yeryüzünde hiçbir iz bırakmamış olan tarihî olaylar ve toplumlar, coğrafyayı ilgilendirmez. Coğrafyayı ilgilendirenler, yeryüzünde izlerini gördüğümüz tarihî olaylardır. Tarih, geçmişteki olayları inceler. Ancak tarihçi bu olaylara yer göstermek zorundadır. Tarihî olayların geçtiği yerler, birer çevredir. Bu çevrelerin fizikî ve beşerî çok çeşitli özelliklerinin tarihî olayların oluşması ve seyri üzerinde çok çeşitli etkileri söz konusudur. Ülkesiz devlet tasavvur edilemez. Ülke ve bu ülke üzerinde yaşayan insan topluluğu, ayrılmaz bir bütündür ve bu bakımdan gerçek manasıyla coğrafî bir olaydır. Dolayısıyla tarihî olayları coğrafyadan soyutlamak mümkün değildir. Coğrafya da birçok coğrafî olay ve sorunu daha kolay açıklayabilmek için tarih ilminin ortaya koyduğu sonuçlardan faydalanmak zorundadır. Siyasi coğrafya ve jeopolitik gibi coğrafya bilim dalları belli bir seviyede tarihî bilgi olmadan konularını açıklayamazlar. Çünkü, belli bir yerdeki beşerî olay ve şartlar, zaman içinde sürekli olarak değişirler. Bütün bunlarla birlikte coğrafya daha birçok bilimden da yararlanma yoluna gider. Ancak bu etkilenme ve faydalanma sırasında coğrafyacının coğrafî görüşün sınırını aşmamaya, diğer bilimlerin içine fazla girmemeye, coğrafî amaca hizmet ettikleri oranda diğer bilimlerden faydalanması gerekmektedir. Aksi takdirde, başka bilimlerden bilgi aktaran ve kendine ait bir inceleme konusu olmayan bir bilim düzeyine düşmüş olur. Bu taktirde yapılan çalışma, adına coğrafya denilse bile coğrafya olmaktan çıkar. Coğrafya, Fen Bilimleri ile Sosyal Bilimler'in sınırında bulunan ve bu itibarla inceleme alanı ve konusu çok geniş, çok daha çeşitli ve karışık bir durum gösteren bir bilimdir. Bu itibarla coğrafyanın yerinin tayini nazik bir mesele oluşturmaktadır.

GENEL COĞRAFYA. 8. Baskı. Editörler: Prof. Dr. Hakkı YAZICI - Doç. Dr. Nusret KOCA

GENEL COĞRAFYA. 8. Baskı. Editörler: Prof. Dr. Hakkı YAZICI - Doç. Dr. Nusret KOCA GENEL COĞRAFYA Prof. Dr. İbrahim GÜNER - Prof. Dr. Halil KOCA - Prof. Dr. Saliha KODAY Prof. Dr. Adem BAŞIBÜYÜK - Prof. Dr. Ramazan SEVER Prof. Dr. Erdal AKPINAR - Prof. Dr. Kenan ARIBAŞ - Prof. Dr. Salih

Detaylı

önce biz sorduk KPSS Soruda 32 soru ÖABT SOSYAL BİLGİLER COĞRAFYA Eğitimde

önce biz sorduk KPSS Soruda 32 soru ÖABT SOSYAL BİLGİLER COĞRAFYA Eğitimde KPSS 2017 önce biz sorduk 50 Soruda 32 soru ÖABT SOSYAL BİLGİLER COĞRAFYA Eğitimde 30. yıl Komisyon ÖABT Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Coğrafya Konu Anlatımlı ISBN 978-605-318-687-8 Kitapta yer alan bölümlerin

Detaylı

YGS COĞRAFYA HIZLI ÖĞRETİM İÇİNDEKİLER EDİTÖR ISBN / TARİH. Sertifika No: KAPAK TASARIMI SAYFA TASARIMI BASKI VE CİLT İLETİŞİM. Doğa ve İnsan...

YGS COĞRAFYA HIZLI ÖĞRETİM İÇİNDEKİLER EDİTÖR ISBN / TARİH. Sertifika No: KAPAK TASARIMI SAYFA TASARIMI BASKI VE CİLT İLETİŞİM. Doğa ve İnsan... YGS COĞRAFYA HIZLI ÖĞRETİM EDİTÖR Turgut MEŞE Bütün hakları Editör Yayınevine aittir. Yayıncının izni olmaksızın kitabın tümünün veya bir kısmının elektronik, mekanik ya da fotokopi yoluyla basımı, çoğaltılması

Detaylı

kpss coğrafya tamam çözümlü mesut atalay - önder cengiz

kpss coğrafya tamam çözümlü mesut atalay - önder cengiz kpss soru bankası tamam çözümlü coğrafya mesut atalay - önder cengiz Mesut Atalay - Önder Cengiz KPSS Coğrafya Soru Bankası ISBN 978-605-364-240-4 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına

Detaylı

1. İnsan etkisi dışında, kendiliğinden oluşan her unsur doğayı oluşturmaktadır. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi bir doğal unsurdur?

1. İnsan etkisi dışında, kendiliğinden oluşan her unsur doğayı oluşturmaktadır. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi bir doğal unsurdur? COĞRAFYA, yeryüzünü oluşturan doğal ortamların özelliklerini, Dünya üzerindeki dağılışlarını; doğal ortamla insan toplulukları ve etkinlikleri arasındaki karşılıklı ilişki ve etkileşimi nedenleriyle birlikte

Detaylı

Editörden... YGS COĞRAFYA Soru - Cevap

Editörden... YGS COĞRAFYA Soru - Cevap II YGS COĞRAFYA Soru - Cevap EDİTÖR Turgut MEŞE YAZAR Komisyon Katkıda Bulunanlar İnan AYDIN Adem GÜNEŞ Tüm hakları Editör Yayınevi'ne aittir. Yayınevinin izni olmaksızın, kitabın tümünün veya bir kısmının

Detaylı

coğrafya genel fizikî editörler: Hamza Akengin - İskender Dölek

coğrafya genel fizikî editörler: Hamza Akengin - İskender Dölek editörler: Hamza Akengin - İskender Dölek genel fizikî coğrafya İlhan Oğuz Akdemir Hamza Akengin Yıldırım Atayeter İskender Dölek Esen Durmuş Yılmaz Geçit Nazlı Gökçe Cahit İskender Sefa Sekin İlhan Turan

Detaylı

Test. Doğa ve İnsan BÖLÜM 1

Test. Doğa ve İnsan BÖLÜM 1 Doğa ve İnsan 1. Aşağıdakilerden hangisi insanın doğrudan veya dolaylı etkisi ile oluşmamış doğal olaylardandır? A) Kuraklık B) Orman yangını C) Sel D) Erozyon E) Aşırı yağış Test 1 6. Coğrafi araştırmalarda

Detaylı

önce biz sorduk KPSS Soruda 92 soru GENEL YETENEK - GENEL KÜLTÜR COĞRAFYA 30 DENEME Önder Cengiz - Mustafa Mervan Demir Eğitimde

önce biz sorduk KPSS Soruda 92 soru GENEL YETENEK - GENEL KÜLTÜR COĞRAFYA 30 DENEME Önder Cengiz - Mustafa Mervan Demir Eğitimde KPSS 2017 önce biz sorduk 120 Soruda 92 soru GENEL YETENEK - GENEL KÜLTÜR COĞRAFYA 30 DENEME Önder Cengiz - Mustafa Mervan Demir Eğitimde 30. yıl Mesut Atalay - Önder Cengiz KPSS COĞRAFYA 30 DENEME ISBN-978-605-318-599-4

Detaylı

Editörler: Prof. Dr. Hakkı YAZICI ve Arş. Görv. M. Kürşat KOCA. TÜRKİYE COĞRAFYASI ve JEOPOLİTİĞİ ISBN: 978-9944-919-79-1

Editörler: Prof. Dr. Hakkı YAZICI ve Arş. Görv. M. Kürşat KOCA. TÜRKİYE COĞRAFYASI ve JEOPOLİTİĞİ ISBN: 978-9944-919-79-1 3. Baskı Editörler: Prof. Dr. Hakkı YAZICI ve Arş. Görv. M. Kürşat KOCA TÜRKİYE COĞRAFYASI ve JEOPOLİTİĞİ ISBN: 978-9944-919-79-1 Kitapta yer alan tüm bölümlerin sorumluluğu yazarlarına aittir. 2012 Pegem

Detaylı

DOĞA VE İNSAN. İnsan Doğa ve Coğrafya. Muhteşem Dör tlü. Coğrafyanın Bölümleri. Coğrafyanın İlkeleri. DOĞA ve İNSAN. DOĞA ve İNSAN ET KİLEŞİMİ

DOĞA VE İNSAN. İnsan Doğa ve Coğrafya. Muhteşem Dör tlü. Coğrafyanın Bölümleri. Coğrafyanın İlkeleri. DOĞA ve İNSAN. DOĞA ve İNSAN ET KİLEŞİMİ cografya cepte DOĞA ve İNSAN Dağlar, denizler, ormanlar, hayvanlar, güneş gibi oluşumunda insan etkisi olmayan, doğada bulunan her şey doğal unsurlar içinde yer DOĞA VE İNSAN almaktadır. İnsanların doğada

Detaylı

DOĞA VE İNSAN DOĞA VE İNSAN

DOĞA VE İNSAN DOĞA VE İNSAN Bütün bilimler, çalışmalarında insanların mutluluğunu amaç edinmiştir. Ancak bilimler, bu amaçla farklı konularda ve farklı yöntemlerle ulaşmaya çalışır. Coğrafya bilimi, Dünya yı tanıyarak amacına ulaşmayı

Detaylı

çöz kazan kpss ÖSYM sorularına en yakın tek kitap tamamı çözümlü coğrafya 2014 kpss de 94 soru yakaladık soru bankası

çöz kazan kpss ÖSYM sorularına en yakın tek kitap tamamı çözümlü coğrafya 2014 kpss de 94 soru yakaladık soru bankası çöz kazan kpss 2015 ÖSYM sorularına en yakın tek kitap tamamı çözümlü coğrafya 2014 kpss de 94 soru yakaladık soru bankası Mesut Atalay - Önder Cengiz KPSS Coğrafya Soru Bankası ISBN 978-605-364-900-7

Detaylı

kpss ğrencinin D ers D efteri genel yetenek genel kültür COĞRAFYA Kolay oku Hızlı düşün Kalıcı öğren PEGEM AKADEMİ

kpss ğrencinin D ers D efteri genel yetenek genel kültür COĞRAFYA Kolay oku Hızlı düşün Kalıcı öğren PEGEM AKADEMİ kpss genel yetenek genel kültür Ö ğrencinin D ers D efteri COĞRAFYA Kolay oku Hızlı düşün PEGEM AKADEMİ Kalıcı öğren Yazar: Önder Cengiz ÖĞRENCİNİN DERS DEFTERİ COĞRAFYA ISBN 978-605-364-979-3 Kitap içeriğinin

Detaylı

kpss Yeni sorularla yeni sınav sistemine göre hazırlanmıştır. coğrafya 30 deneme

kpss Yeni sorularla yeni sınav sistemine göre hazırlanmıştır. coğrafya 30 deneme kpss 2014 Yeni sorularla yeni sınav sistemine göre hazırlanmıştır. coğrafya 30 deneme Mesut Atalay - Önder Cengiz COĞRAFYA 30 DENEME ISBN-978-605-364-705-8 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına

Detaylı

kpss Yeni sorularla yeni sınav sistemine göre hazırlanmıştır. öğretim ilke ve yöntemleri 20 deneme tamamı çözümlü

kpss Yeni sorularla yeni sınav sistemine göre hazırlanmıştır. öğretim ilke ve yöntemleri 20 deneme tamamı çözümlü kpss 2014 Yeni sorularla yeni sınav sistemine göre hazırlanmıştır. öğretim ilke ve yöntemleri 20 deneme tamamı çözümlü Komisyon KPSS ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 20 DENEME ISBN- 978-605-364-663-1

Detaylı

kpss Önce biz sorduk 50 Soruda 33 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT TARİH Tamamı Çözümlü ÇIKMIŞ SORULAR

kpss Önce biz sorduk 50 Soruda 33 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT TARİH Tamamı Çözümlü ÇIKMIŞ SORULAR Önce biz sorduk kpss 2 0 1 8 50 Soruda 33 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT TARİH 2013 2014 2015 2016 2017 Tamamı Çözümlü ÇIKMIŞ SORULAR Komisyon ÖABT TARİH TAMAMI ÇÖZÜMLÜ ÇIKMIŞ SORULAR ISBN 978-605-318-935-0

Detaylı

BÖLGE KAVRAMI VE TÜRLERİ

BÖLGE KAVRAMI VE TÜRLERİ BÖLGE KAVRAMI VE TÜRLERİ Doğal, beşerî ve ekonomik özellikler bakımından çevresinden farklı; kendi içinde benzerlik gösteren alanlara bölge denir. Bölgeler, kullanım amaçlarına göre birbirine benzeyen

Detaylı

COĞRAFYA. kpss SORU. Önce biz sorduk. Güncellenmiş Yeni Baskı. Genel Yetenek Genel Kültür. 120 Soruda 83

COĞRAFYA. kpss SORU. Önce biz sorduk. Güncellenmiş Yeni Baskı. Genel Yetenek Genel Kültür. 120 Soruda 83 Önce biz sorduk kpss 2 0 8 20 Soruda 83 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı Genel Yetenek Genel Kültür COĞRAFYA Konu Anlatımı Pratik Bilgiler Sınavlara En Yakın Özgün Sorular ve Açıklamaları Çıkmış Sorular ve

Detaylı

önce biz sorduk KPSS Soruda 92 soru GENEL YETENEK - GENEL KÜLTÜR EFSANE SORU BANKASI Eğitimde

önce biz sorduk KPSS Soruda 92 soru GENEL YETENEK - GENEL KÜLTÜR EFSANE SORU BANKASI Eğitimde KPSS 2017 önce biz sorduk 120 Soruda 92 soru GENEL YETENEK - GENEL KÜLTÜR EFSANE 5000 SORU BANKASI Eğitimde 30. yıl Komisyon KPSS GYGK EFSANE 5000 SORU BANKASI ISBN 978-605-364-492-8 Kitapta yer alan bölümlerin

Detaylı

Kredi Derecelendirme Kuruluşlarının Ülke Notlarının Değerlendirilmesine İlişkin Akademisyenlerin Algısı

Kredi Derecelendirme Kuruluşlarının Ülke Notlarının Değerlendirilmesine İlişkin Akademisyenlerin Algısı Kredi Derecelendirme Kuruluşlarının Ülke Notlarının Değerlendirilmesine İlişkin Akademisyenlerin Algısı Dr. Ramazan YANIK Dr. Ramazan YANIK Kredi Derecelendirme (Rating) Kuruluşlarının Ülke Notlarının

Detaylı

ezberbozan MATEMATİK GEOMETRİ SORU BANKASI KPSS 2018 eğitimde tamamı çözümlü 30.yıl

ezberbozan MATEMATİK GEOMETRİ SORU BANKASI KPSS 2018 eğitimde tamamı çözümlü 30.yıl ezberbozan MATEMATİK GEOMETRİ KPSS 2018 SORU BANKASI eğitimde tamamı çözümlü 30.yıl KOMİSYON KPSS EZBERBOZAN MATEMATİK - GEOMETRİ SORU BANKASI ISBN: 978-605-241-121-6 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu

Detaylı

önce biz sorduk KPSS Soruda 82 soru ezberbozan MATEMATİK GEOMETRİ SORU BANKASI Eğitimde

önce biz sorduk KPSS Soruda 82 soru ezberbozan MATEMATİK GEOMETRİ SORU BANKASI Eğitimde KPSS 2017 önce biz sorduk 120 Soruda 82 soru ezberbozan MATEMATİK GEOMETRİ SORU BANKASI Eğitimde 30. yıl KOMİSYON KPSS EZBERBOZAN MATEMATİK - GEOMETRİ SORU BANKASI ISBN 978-605-318-360-0 Kitapta yer alan

Detaylı

İç Denet m Başarısı Üzer ndek Önem. Dr. Ramazan YANIK

İç Denet m Başarısı Üzer ndek Önem. Dr. Ramazan YANIK B l şsel Yetenekler n İç Denet m Başarısı Üzer ndek Önem Dr. Ramazan YANIK Dr. Ramazan YANIK Bilişsel Yeteneklerin İç Denetim Başarısı Üzerindeki Önemi ISBN 978-605-364-507-8 Kitap içeriğinin tüm sorumluluğu

Detaylı

SORU BANKASI GEOMETRİ KPSS KPSS. Genel Yetenek Genel Kültür. Sayısal ve Mantıksal Akıl Yürütme. Eğitimde. Lise ve Ön Lisans Adayları İçin MATEMATİK

SORU BANKASI GEOMETRİ KPSS KPSS. Genel Yetenek Genel Kültür. Sayısal ve Mantıksal Akıl Yürütme. Eğitimde. Lise ve Ön Lisans Adayları İçin MATEMATİK KPSS Genel Yetenek Genel Kültür Lise ve Ön Lisans Adayları İçin MATEMATİK Sayısal ve Mantıksal Akıl Yürütme KPSS 2016 Pegem Akademi Sınav Komisyonu; 2014 KPSS ye Pegem Yayınları ile hazırlanan adayların,

Detaylı

ÖABT LİSE MATEMATİK SORU BANKASI ÖABT ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ. Tamamı Çözümlü. Kerem Köker

ÖABT LİSE MATEMATİK SORU BANKASI ÖABT ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ. Tamamı Çözümlü. Kerem Köker ÖABT Soruları yakalayan komisyon tarafından hazırlanmıştır. ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ ÖABT LİSE MATEMATİK SORU BANKASI Kerem Köker Tamamı Çözümlü Kerem Köker ÖABT LİSE MATEMATİK ÖĞRETMENLİĞİ SORU

Detaylı

ÖABT SORU BANKASI. FEN BİLİMLERİ FEN ve TEKNOLOJİ FİZİK ÖABT ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ. Tamamı Çözümlü

ÖABT SORU BANKASI. FEN BİLİMLERİ FEN ve TEKNOLOJİ FİZİK ÖABT ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ. Tamamı Çözümlü ÖABT 2015 Soruları yakalayan komisyon tarafından hazırlanmıştır. ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ ÖABT FEN BİLİMLERİ FEN ve TEKNOLOJİ FİZİK SORU BANKASI Tamamı Çözümlü KOMİSYON ÖABT Fen Bilimleri/ Fen ve

Detaylı

MEB YURT DIŞINDA GÖREVLENDİRİLECEK ÖĞRETMENLERİN MESLEKİ YETERLİLİK SINAVLARINA HAZIRLIK EL KİTABI. Millî Eğitim Bakanlığı

MEB YURT DIŞINDA GÖREVLENDİRİLECEK ÖĞRETMENLERİN MESLEKİ YETERLİLİK SINAVLARINA HAZIRLIK EL KİTABI. Millî Eğitim Bakanlığı Millî Eğitim Bakanlığı MEB 2013 YURT DIŞINDA GÖREVLENDİRİLECEK ÖĞRETMENLERİN MESLEKİ YETERLİLİK SINAVLARINA HAZIRLIK EL KİTABI Türkçe Sosyal Bilimler Mesleki Bilgi Genel Kültür EN SON YAPILAN DEĞİŞİKLİKLERLE

Detaylı

BÖLÜM 1 DOĞA VE İNSAN DOĞAL UNSURLAR İNSAN, DOĞA VE COĞRAFYA. - Coğrafya Kavramı - Coğrafyaya Yardımcı Bilimler

BÖLÜM 1 DOĞA VE İNSAN DOĞAL UNSURLAR İNSAN, DOĞA VE COĞRAFYA. - Coğrafya Kavramı - Coğrafyaya Yardımcı Bilimler DOĞAL UNSURLAR DOĞA VE İNSAN İNSAN, DOĞA VE COĞRAFYA DOĞA VE İNSAN - Coğrafya Kavramı - Coğrafyaya Yardımcı Bilimler MUHTEŞEM DÖRTLÜ - Atmosfer - Litosfer - Hidrosfer - Biyosfer BÖLÜM 1 Bilgi Köşesi

Detaylı

COĞRAFYA. kpss SORU. Lise ve Ön Lisans. Önce biz sorduk. Güncellenmiş Yeni Baskı. Genel Yetenek Genel Kültür. 120 Soruda

COĞRAFYA. kpss SORU. Lise ve Ön Lisans. Önce biz sorduk. Güncellenmiş Yeni Baskı. Genel Yetenek Genel Kültür. 120 Soruda Önce biz sorduk kpss 2 0 1 8 120 Soruda 85 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı Genel Yetenek Genel Kültür Lise ve Ön Lisans COĞRAFYA Konu Anlatımı Pratik Bilgiler Sınavlara En Yakın Özgün Sorular ve Açıklamaları

Detaylı

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ TEMEL KAVRAMLAR. Doç.Dr. Tolga ÇAN Çukurova Üniversitesi, Mühendislik fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ TEMEL KAVRAMLAR. Doç.Dr. Tolga ÇAN Çukurova Üniversitesi, Mühendislik fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ TEMEL KAVRAMLAR Doç.Dr. Tolga ÇAN Çukurova Üniversitesi, Mühendislik fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Canlılar küresi (Biyosfer) Yerküre (Litosfer) Hava küre (Atmosfer) Su

Detaylı

Trabzon Limanı ve Hinterlandı

Trabzon Limanı ve Hinterlandı Ulaşım Coğrafyası Açısından Bir Araştırma Trabzon Limanı ve Hinterlandı Prof. Dr. Serkan Doğanay Araştırma Proje No: SOS-BAP-A-160512-16 Prof. Dr. Serkan Doğanay ULAŞIM COĞRAFYASI AÇISINDAN BİR ARAŞTIRMA:

Detaylı

ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ KPSS EĞİTİM BİLİMLERİ 2019 ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ Tamamı Çözümlü 20 DENEME C N E BİZ SOR 65 D Ö 80 soruda SORU U K Komisyon KPSS ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 20 DENEME ISBN- 978-605-241-403-3

Detaylı

COĞRAFYA SORU BANKASI. kpss SORU. Lise ve Ön Lisans. Önce biz sorduk. Güncellenmiş Yeni Baskı. Tamamı Çözümlü. 120 Soruda 85

COĞRAFYA SORU BANKASI. kpss SORU. Lise ve Ön Lisans. Önce biz sorduk. Güncellenmiş Yeni Baskı. Tamamı Çözümlü. 120 Soruda 85 Önce biz sorduk kpss 2 0 1 8 120 Soruda 85 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı Genel Yetenek Genel Kültür Lise ve Ön Lisans COĞRAFYA Tamamı Çözümlü SORU BANKASI Editör Önder Cengiz Yazar Komisyon KPSS Lise ve

Detaylı

ÖSYM. kpss. yeni sınav sistemine göre hazırlanmıştır. GENEL KÜLTÜR VATANDAŞLIK DENEME. Gerçek Sınav Tadında...

ÖSYM. kpss. yeni sınav sistemine göre hazırlanmıştır. GENEL KÜLTÜR VATANDAŞLIK DENEME. Gerçek Sınav Tadında... kpss 2014 ÖSYM yeni sınav sistemine göre hazırlanmıştır. GENEL KÜLTÜR VATANDAŞLIK 30 DENEME Gerçek Sınav Tadında... Komisyon VATANDAŞLIK 30 DENEME ISBN 978-605-364-707-2 Kitapta yer alan bölümlerin tüm

Detaylı

kpss Önce biz sorduk 50 Soruda SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT SINIF ÖĞRETMENLİĞİ Tamamı Çözümlü SORU BANKASI

kpss Önce biz sorduk 50 Soruda SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT SINIF ÖĞRETMENLİĞİ Tamamı Çözümlü SORU BANKASI Önce biz sorduk kpss 2 0 1 8 50 Soruda 34 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT SINIF ÖĞRETMENLİĞİ Tamamı Çözümlü SORU BANKASI Komisyon ÖABT SINIF ÖĞRETMENLİĞİ TAMAMI ÇÖZÜMLÜ SORU BANKASI ISBN 978-605-318-924-4

Detaylı

önce biz sorduk 50 Soruda 32 KPSS 2017 soru ÖABT FEN BİLİMLERİ FEN ve TEKNOLOJİ TAMAMI ÇÖZÜMLÜ ÇIKMIŞ SORULAR Eğitimde

önce biz sorduk 50 Soruda 32 KPSS 2017 soru ÖABT FEN BİLİMLERİ FEN ve TEKNOLOJİ TAMAMI ÇÖZÜMLÜ ÇIKMIŞ SORULAR Eğitimde KPSS 2017 önce biz sorduk 50 Soruda 32 soru ÖABT FEN BİLİMLERİ FEN ve TEKNOLOJİ TAMAMI ÇÖZÜMLÜ ÇIKMIŞ SORULAR 2013-2014-2015-2016 Eğitimde 30. yıl Komisyon ÖABT FEN BİLİMLERİ - FEN VE TEKNOLOJİ TAMAMI

Detaylı

Dünyada Ana D l Öğret m

Dünyada Ana D l Öğret m Dünyada Ana D l Öğret m -Program İncelemeler - Editör Yazarlar Yrd. Doç. Dr. Bekir İNCE Elif AYDIN Nuran BAŞOĞLU Tuğba DEMİRTAŞ Üzeyir SÜĞÜMLÜ Zekeriyya KANTAŞ Zeynep AYDEMİR Editör: DÜNYADA ANA DİLİ ÖĞRETİMİ

Detaylı

kpss türkiye'nin en çok satan ders notları COĞRAFYAdan

kpss türkiye'nin en çok satan ders notları COĞRAFYAdan kpss 2013 ders notları türkiye'nin en çok satan kim korkar CĞRAFYAdan ' Özgün onu Anlatımı Haritalı ve Tablolu Tekrarlar Görsel Sunumlar Güncel Veriler ve Projeler statistiki Bilgiler Önder CENGZ & Mesut

Detaylı

Editörler Doç..Dr.Osman Yılmaz&Yrd.Doç.Dr.Esin Özcan GENEL COĞRAFYA

Editörler Doç..Dr.Osman Yılmaz&Yrd.Doç.Dr.Esin Özcan GENEL COĞRAFYA Editörler Doç..Dr.Osman Yılmaz&Yrd.Doç.Dr.Esin Özcan GENEL COĞRAFYA Yazarlar Doç.Dr.Asım Çoban Doç.Dr.Ali Meydan Doç.Dr.Nevzat Gümüş Doç.Dr.Osman Yılmaz Yrd.Doç.Dr.Ali İlhan Yrd.Doç.Dr.Bekir Necati Altın

Detaylı

GENEL COĞRAFYA. 8. Baskı. Editörler: Prof. Dr. Hakkı YAZICI - Doç. Dr. Nusret KOCA

GENEL COĞRAFYA. 8. Baskı. Editörler: Prof. Dr. Hakkı YAZICI - Doç. Dr. Nusret KOCA GENEL COĞRAFYA Prof. Dr. İbrahim GÜNER - Prof. Dr. Halil KOCA - Prof. Dr. Saliha KODAY Prof. Dr. Adem BAŞIBÜYÜK - Prof. Dr. Ramazan SEVER Prof. Dr. Erdal AKPINAR - Prof. Dr. Kenan ARIBAŞ - Prof. Dr. Salih

Detaylı

kpss Önce biz sorduk 50 Soruda SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT TÜRKÇE Tamamı Çözümlü ÇIKMIŞ SORULAR

kpss Önce biz sorduk 50 Soruda SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT TÜRKÇE Tamamı Çözümlü ÇIKMIŞ SORULAR Önce biz sorduk kpss 2 0 1 8 50 Soruda 32 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı 2013 2014 2015 2016 2017 ÖABT TÜRKÇE Tamamı Çözümlü ÇIKMIŞ SORULAR Komisyon ÖABT TÜRKÇE TAMAMI ÇÖZÜMLÜ ÇIKMIŞ SORULAR ISBN 978-605-318-921-3

Detaylı

KPSS. coğrafya. kim korkar. dan DERS NOTLARI. Türkiye'nin En Çok Satan. Önder Cengiz - Mesut Atalay

KPSS. coğrafya. kim korkar. dan DERS NOTLARI. Türkiye'nin En Çok Satan. Önder Cengiz - Mesut Atalay KPSS Türkiye'nin n Çok Satan DRS NOTLARI coğrafya kim korkar dan Önder Cengiz - Mesut Atalay Önder CNGİZ & Mesut ATALAY KPSS Coğrafya DRS NOTLARI ISBN: 978-605-4282-59-3 Kitapta yer alan bölümlerin tüm

Detaylı

kpss Önce biz sorduk 50 Soruda SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT FİZİK Tamamı Çözümlü ÇIKMIŞ SORULAR

kpss Önce biz sorduk 50 Soruda SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT FİZİK Tamamı Çözümlü ÇIKMIŞ SORULAR Önce biz sorduk kpss 2 0 1 8 50 Soruda 32 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT FİZİK 2013 2014 2015 2016 2017 Tamamı Çözümlü ÇIKMIŞ SORUAR Komisyon ÖABT FİZİK ÇIKMIŞ SORUAR ISBN 978-605-318-913-8 Kitapta

Detaylı

PROGRAM GELİŞTİRME SORU BANKASI KPSS KPSS. Eğitim Bilimleri. Eğitimde. Sınıf Yönetimi Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı

PROGRAM GELİŞTİRME SORU BANKASI KPSS KPSS. Eğitim Bilimleri. Eğitimde. Sınıf Yönetimi Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı KPSS Eğitim Bilimleri PROGRAM KPSS 2016 Pegem Akademi Sınav Komisyonu; 2015 KPSS ye Pegem Yayınları ile hazırlanan adayların, 70'in üzerinde soruyu kolaylıkla çözebildiğini açıkladı. GELİŞTİRME Sınıf Yönetimi

Detaylı

KPSS EĞİTİM BİLİMLERİ. gelişim psikolojisi öğrenme psikolojisi rehberlik ve özel eğitim program geliştirme

KPSS EĞİTİM BİLİMLERİ. gelişim psikolojisi öğrenme psikolojisi rehberlik ve özel eğitim program geliştirme kpss 2015 Yeni sorularla son sınav sistemine göre hazırlanmıştır. ezberbozan ezberletmezöğretir! KPSS EĞİTİM BİLİMLERİ SORU BANKASI gelişim psikolojisi öğrenme psikolojisi rehberlik ve özel eğitim program

Detaylı

NORMAL ÖĞRETİM DERS PROGRAMI

NORMAL ÖĞRETİM DERS PROGRAMI NORMAL ÖĞRETİM DERS PROGRAMI 1. Yarıyıl 1. Hafta ( 19.09.2011-23.09.2011 ) 08:30-10:20 : ZOO COĞRAFYA ANS Eğitim 2 Blok - 208 Yrd.Doç.Dr. FATMA KAFALI YILMAZ Zoocoğrafyanın tanımı ve konusu 10:30-12:20

Detaylı

kpss ezberbozan serisi MATEMATİK GEOMETRİ SORU BANKASI Eğitimde

kpss ezberbozan serisi MATEMATİK GEOMETRİ SORU BANKASI Eğitimde kpss ezberbozan serisi 2016 MATEMATİK GEOMETRİ SORU BANKASI Eğitimde 29. yıl KOMİSYON KPSS EZBERBOZAN MATEMATİK - GEOMETRİ SORU BANKASI ISBN 978-605-318-360-0 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu

Detaylı

KPSS EĞİTİM BİLİMLERİ 2019 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME. Tamamı Çözümlü DENEME E 65 D Ö U K. 80 soruda SORU

KPSS EĞİTİM BİLİMLERİ 2019 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME. Tamamı Çözümlü DENEME E 65 D Ö U K. 80 soruda SORU KPSS EĞİTİM BİLİMLERİ 2019 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Tamamı Çözümlü 20 DENEME C N E BİZ SOR 65 D Ö 80 soruda SORU U K Komisyon KPSS ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 20 DENEME ISBN- 978-605-241-402-6

Detaylı

Türkiye Coğrafyası ve Jeopolitiği Editörler: Hakkı YAZICI Nusret KOCA

Türkiye Coğrafyası ve Jeopolitiği Editörler: Hakkı YAZICI Nusret KOCA Türkiye Coğrafyası ve Jeopolitiği Editörler: Hakkı YAZICI Nusret KOCA 7. Baskı Editörler: Hakkı YAZICI - Nusret KOCA TÜRKİYE COĞRAFYASI VE JEOPOLİTİĞİ ISBN 978-605-364-842-0 DOI 10.14527/9786053648420

Detaylı

Komisyon DGS TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 10 DENEME SINAVI ISBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir.

Komisyon DGS TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 10 DENEME SINAVI ISBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir. Komisyon DGS TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 10 DENEME SINAVI ISBN 978-605-318-010-4 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir. 2015, Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi

Detaylı

kpss Önce biz sorduk 50 Soruda SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT KİMYA Tamamı Çözümlü ÇIKMIŞ SORULAR

kpss Önce biz sorduk 50 Soruda SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT KİMYA Tamamı Çözümlü ÇIKMIŞ SORULAR Önce biz sorduk kpss 2 0 1 8 50 Soruda 35 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT KİMYA 2013 2014 2015 2016 2017 Tamamı Çözümlü ÇIKMIŞ SORULAR Komisyon ÖABT KİMYA TAMAMI ÇÖZÜMLÜ ÇIKMIŞ SORULAR ISBN 9786053189121

Detaylı

kpss ezberbozan serisi VATANDAŞLIK SORU BANKASI Eğitimde

kpss ezberbozan serisi VATANDAŞLIK SORU BANKASI Eğitimde ezberbozan kpss serisi 2016 VATANDAŞLIK SORU BANKASI Eğitimde 29. yıl KOMİSYON KPSS EZBERBOZAN VATANDAŞLIK SORU BANKASI ISBN 978-605-318-362-4 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

Detaylı

ÖABT FEN BİLİMLERİ/FEN VE TEKNOLOJİ ÖĞRETMENLİĞİ

ÖABT FEN BİLİMLERİ/FEN VE TEKNOLOJİ ÖĞRETMENLİĞİ ÖABT FEN BİLİMLERİ/FEN VE TEKNOLOJİ ÖĞRETMENLİĞİ 0000000001 Komisyon ÖABT FEN BİLİMLERİ / FEN VE TEKNOLOJİ ÖĞRETMENLİĞİ PİYASA 9 DENEME ISBN 978-605-318-190-3 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu

Detaylı

Uygulamalı Meta-Analiz

Uygulamalı Meta-Analiz Eğitim Bilimlerinde Uygulamalı Meta-Analiz Serkan DİNÇER Serkan Dinçer EĞİTİM BİLİMLERİNDE UYGULAMALI META-ANALİZ ISBN 978-605-364-844-4 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

Detaylı

önce biz sorduk KPSS Soruda 32 soru ÖABT FİZİK TAMAMI ÇÖZÜMLÜ SORU BANKASI Eğitimde

önce biz sorduk KPSS Soruda 32 soru ÖABT FİZİK TAMAMI ÇÖZÜMLÜ SORU BANKASI Eğitimde KPSS 2017 önce biz sorduk 50 Soruda 32 soru ÖABT FİZİK TAMAMI ÇÖZÜMLÜ SORU BANKASI Eğitimde 30. yıl KOMİSYON ÖABT Fizik Öğretmenliği Soru Bankası ISBN- 978-605-318-658-8 Kitapta yer alan bölümlerin tüm

Detaylı

Komisyon EN GÜNCEL BİLGİLER VE SORULAR ISBN 978-605-364-502-3. Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

Komisyon EN GÜNCEL BİLGİLER VE SORULAR ISBN 978-605-364-502-3. Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. Komisyon EN GÜNCEL BİLGİLER VE SORULAR ISBN 978-605-364-502-3 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. 2013, Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi

Detaylı

Komisyon İKTİSAT ÇEK KOPAR YAPRAK TESTİ ISBN 978-605-364-577-1. Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

Komisyon İKTİSAT ÇEK KOPAR YAPRAK TESTİ ISBN 978-605-364-577-1. Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. Komisyon İKTİSAT ÇEK KOPAR YAPRAK TESTİ ISBN 978-605-364-577-1 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. 2014 Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi

Detaylı

GENEL COĞRAFYA. 7. Baskı. Editörler: Prof. Dr. Hakkı YAZICI - Doç. Dr. Nusret KOCA

GENEL COĞRAFYA. 7. Baskı. Editörler: Prof. Dr. Hakkı YAZICI - Doç. Dr. Nusret KOCA GENEL COĞRAFYA Prof. Dr. İbrahim GÜNER - Prof. Dr. Halil KOCA - Prof. Dr. Saliha KODAY Prof. Dr. Adem BAŞIBÜYÜK - Prof. Dr. Ramazan SEVER Prof. Dr. Erdal AKPINAR - Prof. Dr. Kenan ARIBAŞ - Prof. Dr. Salih

Detaylı

Eşit Ağırlık ve Sayısal Adaylar İçin ALES SORU BANKASI ALES. eğitimde 30.yıl. Kenan Osmanoğlu Kerem Köker

Eşit Ağırlık ve Sayısal Adaylar İçin ALES SORU BANKASI ALES. eğitimde 30.yıl. Kenan Osmanoğlu Kerem Köker Eşit Ağırlık ve Sayısal Adaylar İçin ALES ALES 2018 SORU BANKASI eğitimde 30.yıl Kenan Osmanoğlu Kerem Köker Kenan Osmanoğlu - Kerem Köker ALES Eşit Ağırlık ve Sayısal Soru Bankası ISBN-978-605-318-868-1

Detaylı

ÖABT. Soruları yakalayan 2015 komisyon tarafından hazırlanmıştır. ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ ÖABT SINIF ÖĞRETMENLİĞİ SORU BANKASI.

ÖABT. Soruları yakalayan 2015 komisyon tarafından hazırlanmıştır. ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ ÖABT SINIF ÖĞRETMENLİĞİ SORU BANKASI. ÖABT Soruları yakalayan 2015 komisyon tarafından hazırlanmıştır. ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ ÖABT SINIF ÖĞRETMENLİĞİ SORU BANKASI Tamamı Çözümlü Komisyon ÖABT SINIF ÖĞRETMENLIĞI SORU BANKASI ISBN 978-605-318-124-8

Detaylı

ÖABT. Soruları yakalayan 2015 komisyon tarafından hazırlanmıştır. ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ ÖABT SINIF ÖĞRETMENLİĞİ SORU BANKASI.

ÖABT. Soruları yakalayan 2015 komisyon tarafından hazırlanmıştır. ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ ÖABT SINIF ÖĞRETMENLİĞİ SORU BANKASI. ÖABT Soruları yakalayan 2015 komisyon tarafından hazırlanmıştır. ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ ÖABT SINIF ÖĞRETMENLİĞİ SORU BANKASI Tamamı Çözümlü Komisyon ÖABT SINIF ÖĞRETMENLIĞI SORU BANKASI ISBN 978-605-318-124-8

Detaylı

- İNSAN, DOĞA VE COĞRAFYA. - DOĞA VE İNSAN - Coğrafya Kavramı - Coğrafyaya Yardımcı Bilimler

- İNSAN, DOĞA VE COĞRAFYA. - DOĞA VE İNSAN - Coğrafya Kavramı - Coğrafyaya Yardımcı Bilimler - DOĞAL UNSURLAR DOĞA VE İNSAN - İNSAN, DOĞA VE COĞRAFYA - DOĞA VE İNSAN - Coğrafya Kavramı - Coğrafyaya Yardımcı Bilimler - MUHTEŞEM DÖRTLÜ - Atmosfer - Litosfer - Hidrosfer - Biyosfer BÖLÜM 1 Bilgi

Detaylı

İKİNCİ ÖĞRETİM DERS PROGRAMI

İKİNCİ ÖĞRETİM DERS PROGRAMI İKİNCİ ÖĞRETİM DERS PROGRAMI 1. Yarıyıl 1. Hafta ( 19.09.2011-23.09.2011 ) 15:00-16:50 : KLİMATOLOJİ I ANS Eğitim 2 Blok - 207 Coğrafya ve Klimatoloji 17:00-18:50 : VATANDAŞLIK VE İNSAN HAKLARI ANS Eğitim

Detaylı

kpss Önce biz sorduk 120 Soruda 83 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı Genel Yetenek Genel Kültür COĞRAFYA DENEME

kpss Önce biz sorduk 120 Soruda 83 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı Genel Yetenek Genel Kültür COĞRAFYA DENEME Önce biz sorduk kpss 2 0 1 8 120 Soruda 83 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı Genel Yetenek Genel Kültür COĞRAFYA 30 DENEME Önder Cengiz - Mustafa Mervan Demir KPSS COĞRAFYA 30 DENEME ISBN-978-605-318-968-8

Detaylı

TOPOÐRAFYA ve KAYAÇLAR

TOPOÐRAFYA ve KAYAÇLAR Magmatik (Püskürük) Kayaçlar Ýç püskürük Yer kabuðunu oluþturan kayaçlarýn tümünün kökeni magmatikdir. Magma kökenli kayaçlar dýþ kuvvetlerinin etkisiyle parçalara ayrýlýp, yeryüzünün çukur yerlerinde

Detaylı

TÜRKİYE COĞRAFYASI VE JEOPOLİTİĞİ

TÜRKİYE COĞRAFYASI VE JEOPOLİTİĞİ Editör Doç.Dr.Asım Çoban TÜRKİYE COĞRAFYASI VE JEOPOLİTİĞİ Yazarlar Doç.Dr.Asım Çoban Doç.Dr.İbrahim Aydın Doç.Dr.Yüksel Güçlü Yrd.Doç.Dr.Esin Özcan Yrd.Doç.Dr.İsmail Taşlı Editör Doç.Dr.Asım Çoban Türkiye

Detaylı

TARIM COĞRAFYASI. Prof. Dr. Hayati DOĞANAY Atatürk Üniversitesi Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi Coğrafya Eğitimi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi

TARIM COĞRAFYASI. Prof. Dr. Hayati DOĞANAY Atatürk Üniversitesi Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi Coğrafya Eğitimi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi TARIM COĞRAFYASI Prof. Dr. Hayati DOĞANAY Atatürk Üniversitesi Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi Coğrafya Eğitimi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ogün COŞKUN Atatürk Üniversitesi Kâzım Karabekir Eğitim

Detaylı

2018 / 2019 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSLARI 9. SINIF COĞRAFYA DERSİ YILLIK PLAN ÖRNEĞİ

2018 / 2019 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSLARI 9. SINIF COĞRAFYA DERSİ YILLIK PLAN ÖRNEĞİ 2018 / 2019 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSLARI 9. SINIF COĞRAFYA DERSİ YILLIK PLAN ÖRNEĞİ Ay EKİM Hafta Ders Saati Konu Adı Kazanımlar Test No Test Adı İnsan Ve Doğa Etkileşimi Coğrafyanın

Detaylı

ALES SÖZEL ADAYLAR İÇİN ALES SORU BANKASI. Savaş Doğan - Kenan Osmanoğlu - Kerem Köker. Eğitimde

ALES SÖZEL ADAYLAR İÇİN ALES SORU BANKASI. Savaş Doğan - Kenan Osmanoğlu - Kerem Köker. Eğitimde ALES 2017 SÖZEL ADAYLAR İÇİN ALES SORU BANKASI Savaş Doğan - Kenan Osmanoğlu - Kerem Köker Eğitimde 30. yıl Savaş Doğan - Kenan Osmanoğlu - Kerem Köker ALES Sözel Soru Bankası ISBN-978-605-364-423-1 Kitapta

Detaylı

GYS. Ceza ve. Tevkifevleri. Saymanlık. Adalet Bakanlığı

GYS. Ceza ve. Tevkifevleri. Saymanlık. Adalet Bakanlığı 28 Ekim 2005 Tarihli ve 25980 Sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği ne uygun olarak hazırlanmış r. Adalet Bakanlığı

Detaylı

önce biz sorduk KPSS Soruda 31 soru ÖABT LİSE MATEMATİK TAMAMI ÇÖZÜMLÜ SORU BANKASI Eğitimde

önce biz sorduk KPSS Soruda 31 soru ÖABT LİSE MATEMATİK TAMAMI ÇÖZÜMLÜ SORU BANKASI Eğitimde KPSS 2017 önce biz sorduk 50 Soruda 31 soru ÖABT LİSE MATEMATİK TAMAMI ÇÖZÜMLÜ SORU BANKASI Eğitimde 30. yıl Komisyon ÖABT LİSE MATEMATİK ÖĞRETMENLİĞİ SORU BANKASI ISBN 978-605-318-684-7 Kitapta yer alan

Detaylı

TARİH DENEME GENEL KÜLTÜR. kpss ÖSYM. Osmanlı Siyasî Tarihi Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi. Serkan Aksoy. Gerçek Sınav Tadında...

TARİH DENEME GENEL KÜLTÜR. kpss ÖSYM. Osmanlı Siyasî Tarihi Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi. Serkan Aksoy. Gerçek Sınav Tadında... kpss 2014 GENEL KÜLTÜR ÖSYM yeni sınav sistemine göre hazırlanmıştır. TARİH Osmanlı Siyasî Tarihi Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi 30 DENEME Serkan Aksoy Gerçek Sınav Tadında... Serkan AKSOY KPSS TARİH 30 DENEME

Detaylı

COĞRAFYA BİLİM GRUBU COĞRAFYA I KURS PROGRAMI. Millî Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği.

COĞRAFYA BİLİM GRUBU COĞRAFYA I KURS PROGRAMI. Millî Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği. COĞRAFYA BİLİM GRUBU COĞRAFYA I KURS PROGRAMI 1. KURUM ADI : Yedi Sistem Özel Öğretim Kursu 2. KURUMUNADRESİ :Atatürk Bulvarı No: 90/32 Kat:1-2-3-4-5-6-7-8-9 Kızılay Çankaya / ANKARA 3. KURUCUNUN ADI :

Detaylı

Çözümlü Yüksek Matematik Problemleri. Doç. Dr. Erhan Pişkin

Çözümlü Yüksek Matematik Problemleri. Doç. Dr. Erhan Pişkin Çözümlü Yüksek Matematik Problemleri Doç. Dr. Erhan Pişkin Doç. Dr. Erhan PİŞKİN ÇÖZÜMLÜ YÜKSEK MATEMATİK PROBLEMLERİ ISBN 978-605-38-45-5 Kitap içeriğinin tüm sorumluluğu yazarına aittir. 06, Pegem Akademi

Detaylı

Şener Büyüköztürk Ömay Çokluk Nilgün Köklü

Şener Büyüköztürk Ömay Çokluk Nilgün Köklü Şener Büyüköztürk Ömay Çokluk Nilgün Köklü Gözden Geçirilmiş 15. Prof. Dr. Şener BÜYÜKÖZTÜRK Doç. Dr. Ömay Çokluk Prof. Dr. Nilgün Köklü Sosyal Bilimler İçin İSTATİSTİK ISBN 978-975-6802-33-5 Kitap içeriğinin

Detaylı

Türkiye'nin En Çok Satan. TARİH ten

Türkiye'nin En Çok Satan. TARİH ten Türkiye'nin En Çok Satan TARİH ten Editör: Suat DÜZ Zehra SAVAŞ ÖZTÜRK Selami REİSOĞLU KPSS TARİH DERS NOTLARI Yayın Yönetmeni: Arzu Batur Dizgi-Grafik Tasarım: Didem Kestek Kapak Tasarımı: Didem Kestek

Detaylı

kpss Önce biz sorduk 50 Soruda SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT İLKÖĞRETİM MATEMATİK Tamamı Çözümlü SORU BANKASI

kpss Önce biz sorduk 50 Soruda SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT İLKÖĞRETİM MATEMATİK Tamamı Çözümlü SORU BANKASI Önce biz sorduk kpss 2 0 1 8 50 Soruda 30 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT İLKÖĞRETİM MATEMATİK Tamamı Çözümlü SORU BANKASI Komisyon ÖABT İLKÖĞRETİM MATEMATİK ÖĞRETMENLİĞİ SORU BANKASI ISBN 978-605-318-952-7

Detaylı

ales dört bin soru tarzına en yakın EŞİT AĞIRLIK ve SAYISAL ADAYLARA ALES SORU BANKASI Kenan Osmanoğlu - Kerem Köker - Savaş Doğan

ales dört bin soru tarzına en yakın EŞİT AĞIRLIK ve SAYISAL ADAYLARA ALES SORU BANKASI Kenan Osmanoğlu - Kerem Köker - Savaş Doğan ales 2015 tarzına en yakın dört bin soru EŞİT AĞIRLIK ve SAYISAL ADAYLARA ALES SORU BANKASI Kenan Osmanoğlu - Kerem Köker - Savaş Doğan Kenan Osmanoğlu - Kerem Köker - Savaş Doğan ALES Eşit Ağırlık ve

Detaylı

MUHASEBE SORU BANKASI R E D I T U S TAMAMI ÇÖZÜMLÜ PERİL ÖZERGÜN - SAADET ERDEM

MUHASEBE SORU BANKASI R E D I T U S TAMAMI ÇÖZÜMLÜ PERİL ÖZERGÜN - SAADET ERDEM R E D I T U S MUHASEBE SORU BANKASI TAMAMI ÇÖZÜMLÜ Temel Kavramlar Muhasebe Standartları Genel Muhasebe Maliyet Muhasebesi Şirketler Muhasebesi Mali Analiz KPSS ve kurum sınavları için özgün sorulardan

Detaylı

Komisyon REDITUS MUHASEBE SORU BANKASI KOPART ÇÖZ ISBN 978-605-318-167-5. Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

Komisyon REDITUS MUHASEBE SORU BANKASI KOPART ÇÖZ ISBN 978-605-318-167-5. Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. Komisyon REDITUS MUHASEBE SORU BANKASI KOPART ÇÖZ ISBN 978-605-318-167-5 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. 2015 Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem

Detaylı

kpss Önce biz sorduk 120 Soruda 83 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı Genel Yetenek Genel Kültür MATEMATİK GEOMETRİ DENEME

kpss Önce biz sorduk 120 Soruda 83 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı Genel Yetenek Genel Kültür MATEMATİK GEOMETRİ DENEME Önce biz sorduk kpss 2 0 1 8 120 Soruda 83 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı Genel Yetenek Genel Kültür 30 MATEMATİK GEOMETRİ DENEME Komisyon KPSS MATEMATİK-GEOMETRİ 30 DENEME ISBN-978-605-318-968-8 Kitapta

Detaylı

Mesut Atalay - Önder Cengiz COĞRAFYA 30 DENEME ISBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

Mesut Atalay - Önder Cengiz COĞRAFYA 30 DENEME ISBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. Mesut Atalay - Önder Cengiz COĞRAFYA 30 DENEME ISBN-978-605-364-143-8 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi

Detaylı

KPSS ÖABT İLKÖĞRETİM MATEMATİK. Tamamı Çözümlü SORU BANKASI. 50 soruda SORU

KPSS ÖABT İLKÖĞRETİM MATEMATİK. Tamamı Çözümlü SORU BANKASI. 50 soruda SORU KPSS ÖABT 09 İLKÖĞRETİM MATEMATİK Tamamı Çözümlü SORU BANKASI 50 soruda SORU Komisyon ÖABT İLKÖĞRETİM MATEMATİK TAMAMI ÇÖZÜMLÜ SORU BANKASI ISBN 978-605--9-6 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu

Detaylı

GENEL BEŞERÎ ve EKONOMİK COĞRAFYA

GENEL BEŞERÎ ve EKONOMİK COĞRAFYA GENEL BEŞERÎ ve EKONOMİK COĞRAFYA 6. BASKI Hayati DOĞANAY Ünal ÖZDEMİR İbrahim Fevzi ŞAHİN Prof. Dr. Hayati DOĞANAY Doç. Dr. Ünal ÖZDEMİR Prof. Dr. İbrahim Fevzi ŞAHİN GENEL BEŞERÎ VE EKONOMİK COĞRAFYA

Detaylı

III.BÖLÜM A - KARADENİZ BÖLGESİ HAKKINDA

III.BÖLÜM A - KARADENİZ BÖLGESİ HAKKINDA III.BÖLÜM Bu bölümde ağırlıklı olarak Kızılırmak deltasının batı kenarından başlayıp Adapazarı ve Bilecik'in doğusuna kadar uzanan ve Kastamonu yu içine alan Batı Karadeniz Bölümü, Kastamonu ili, Araç

Detaylı

KPSS GENEL YETENEK MATEMATİK GEOMETRİ YENİ. Özgün 900 Soru

KPSS GENEL YETENEK MATEMATİK GEOMETRİ YENİ. Özgün 900 Soru KPSS GENEL YETENEK MATEMATİK GEOMETRİ ÖSYM % Özgün 900 Soru YENİ Kenan Osmanoğlu - Kerem Köker MATEMATİK 0 DENEME ISBN 978-605-6-11- Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. Pegem

Detaylı

kpss Yeni sorularla yeni sınav sistemine göre hazırlanmıştır. matematik sayısal akıl yürütme mantıksal akıl yürütme geometri 30 deneme

kpss Yeni sorularla yeni sınav sistemine göre hazırlanmıştır. matematik sayısal akıl yürütme mantıksal akıl yürütme geometri 30 deneme kpss 2014 Yeni sorularla yeni sınav sistemine göre hazırlanmıştır. matematik sayısal akıl yürütme mantıksal akıl yürütme geometri 0 deneme Kenan Osmanoğlu - Kerem Köker MATEMATİK 0 DENEME ISBN 978-605-64-141-4

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Mehmet Serkan UMUZDAŞ ÖZGÜN MAKAMSAL ETÜTLER ISBN 978-605-364-446-0. Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir.

Yrd. Doç. Dr. Mehmet Serkan UMUZDAŞ ÖZGÜN MAKAMSAL ETÜTLER ISBN 978-605-364-446-0. Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir. Yrd. Doç. Dr. Mehmet Serkan UMUZDAŞ ÖZGÜN MAKAMSAL ETÜTLER ISBN 978-605-364-446-0 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir. 2013, Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları

Detaylı

KPSS GENEL YETENEK - GENEL KÜLTÜR 2019 COĞRAFYA TAMAMI ÇÖZÜMLÜ DENEME. 120 soruda SORU

KPSS GENEL YETENEK - GENEL KÜLTÜR 2019 COĞRAFYA TAMAMI ÇÖZÜMLÜ DENEME. 120 soruda SORU KPSS GENEL YETENEK - GENEL KÜLTÜR 2019 COĞRAFYA TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 30 DENEME ÖNCE BİZ SORDUK 120 soruda 86 SORU Komisyon KPSS COĞRAFYA TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 30 DENEME ISBN 978-605-241-393-7 Kitapta yer alan bölümlerin

Detaylı

Tüm Adaylar İçin ALES SORU BANKASI. Kenan Osmanoğlu Kerem Köker

Tüm Adaylar İçin ALES SORU BANKASI. Kenan Osmanoğlu Kerem Köker Tüm Adaylar İçin 2019 ALES SORU BANKASI Kenan Osmanoğlu Kerem Köker Kenan Osmanoğlu - Kerem Köker ALES Tüm Adaylar İçin Soru Bankası ISBN-978-605-241-305-0 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına

Detaylı

kpss Önce biz sorduk 50 Soruda SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT BİYOLOJİ Tamamı Çözümlü ÇIKMIŞ SORULAR

kpss Önce biz sorduk 50 Soruda SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT BİYOLOJİ Tamamı Çözümlü ÇIKMIŞ SORULAR Önce biz sorduk kpss 2 0 1 8 50 Soruda 29 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı 2013 2014 2015 2016 2017 ÖABT BİYOLOJİ Tamamı Çözümlü ÇIKMIŞ SORULAR Komisyon ÖABT BİYOLOJİ ÇIKMIŞ SORULAR ISBN 978-605-318-893-3

Detaylı

COĞRAFYA. kpss SORU. Lise ve Ön Lisans. Önce biz sorduk. Güncellenmiş Yeni Baskı. Genel Yetenek Genel Kültür. 120 Soruda

COĞRAFYA. kpss SORU. Lise ve Ön Lisans. Önce biz sorduk. Güncellenmiş Yeni Baskı. Genel Yetenek Genel Kültür. 120 Soruda Önce biz sorduk kpss 2 0 1 8 120 Soruda 85 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı Genel Yetenek Genel Kültür Lise ve Ön Lisans COĞRAFYA Konu Anlatımı Pratik Bilgiler Sınavlara En Yakın Özgün Sorular ve Açıklamaları

Detaylı

GENEL BEŞERÎ ve EKONOMİK COĞRAFYA

GENEL BEŞERÎ ve EKONOMİK COĞRAFYA GENEL BEŞERÎ ve EKONOMİK COĞRAFYA 5. BASKI Hayati DOĞANAY Ünal ÖZDEMİR İbrahim Fevzi ŞAHİN Prof. Dr. Hayati DOĞANAY Doç. Dr. Ünal ÖZDEMİR Doç. Dr. İbrahim Fevzi ŞAHİN GENEL BEŞERÎ VE EKONOMİK COĞRAFYA

Detaylı

KPSS soruda SORU GENEL YETENEK - GENEL KÜLTÜR MATEMATİK GEOMETRİ TAMAMI ÇÖZÜMLÜ SORU BANKASI

KPSS soruda SORU GENEL YETENEK - GENEL KÜLTÜR MATEMATİK GEOMETRİ TAMAMI ÇÖZÜMLÜ SORU BANKASI KPSS 019 10 soruda 86 SORU GENEL YETENEK - GENEL KÜLTÜR MATEMATİK GEOMETRİ TAMAMI ÇÖZÜMLÜ SORU BANKASI Komisyon KPSS LİSANS MATEMATİK - GEOMETRİ SORU BANKASI ISBN 978-605-41-77-0 Kitapta yer alan bölümlerin

Detaylı

İNJEKTİF MODÜLLERE. Ali Pancar Burcu Nişancı Türkmen

İNJEKTİF MODÜLLERE. Ali Pancar Burcu Nişancı Türkmen İNJEKTİF MODÜLLERE GİRİŞ Ali Pancar Burcu Nişancı Türkmen Ali PANCAR Burcu NİŞANCI TÜRKMEN İNJEKTİF MODÜLLERE GİRİŞ ISBN 978-605-364-896-3 Kitap içeriğinin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. 2014, Pegem

Detaylı

ANNE ve ÇOCUK BESLENMESİ

ANNE ve ÇOCUK BESLENMESİ ANNE ve ÇOCUK BESLENMESİ Prof. Dr. Nilgün KARAAĞAOĞLU Doç. Dr. Gülhan EROĞLU SAMUR 4. Baskı Prof. Dr. Nilgün Karaağaoğlu Doç. Dr. Gülhan Eroğlu Samur ANNE ve ÇOCUK BESLENMESİ ISBN 978-605-364-200-8 Kitapta

Detaylı