İSTANBrL TİCARET laasi

Transkript

1 İSTANBrL TİCARET laasi pr o kieoi vetiştiriciliği ETarla Balıkçılığı) AoAŞTIoMApI Hazırlayan ARZr YrRTMAN

2 İÇİNaEKİLER NK T RKİYE ae BALIKÇILIK VE Sr R NLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ NKNK Türkiye de pu rünleri haynakları NK2K pu rünleri haynakları Açısından dam BĞlgesi NKPK pu rünleri retimi OK LKEMİZaE Sr R NLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ 2KNK İçsu rünleri vetiştiriciliği 2K2K aeniz rünleri vetiştiriciliği 2KPK pu rünleri vetiştiriciliğine Başlamada İzlenecek vasal mrçsedür 2K4K Türkiye de pu rünleri Tüketimi 2KRK pu rünleri aış Ticareti PK AKaENİZ LKELERİNaE Sr R NLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ 4K AVRrPA BİRLİĞİ NaE BALIKÇILIK VE Sr R NLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ PKNK AB de pu rünleri vetiştiriciliği PK2K AB pu rünleri vetiştiriciliğinin vapısı PKPK AB de pektğre İlişkin vasal aüzenlemeler RK a NYAaA BALIKÇILIK VE Sr R NLERİ RKNK retim ve Tüketim aurumu RK2K aünyada pu rünleri vetiştiriciliğinin delişimi RKPK pektğrdeki İstiÜdam aurumu RK4K aünya Balık retim ve Tüketimine İlişkin deleceğe ağnük TaÜminler SK lrganik Sr R NLERİ RETİMİ TK GENEL aeğerlenairme UK SlNrÇ VE ÖNERİLER KAYNAKLAR

3 NKT ohivb abbaifhçfifhsbpr o kiboivbtiştiriciliği NKNKTürkiye Çepu rünlerihaynakları qürkiye üç tarafı Çenizlerle çevrili çlmasının Ççğal sçnucu çlarak UKPPP km uzunluğunça kıyılarıi NTTKTN4 kmk uzunluğunça neüirlerii Ööl ve Ööletleri ile cçğrafi açıçan çlçukça zenöin su kaynaklarına saüiptirk qçplam yüzölçümü OSKMMM Üektara yaklaşan bu su kaynakları Üem avcılık Üem Çe yetiştiricilik yçluyla su ürünleri üretimine uyöunçurk TABilWN T ohivbpr o kiboihavkahiaof retimalanları AÇeÇi BüyüklüğüEeaF rzunluğuehmf TabiidĞl OMM VMSKNNU J BarajdĞlü OMS P4OKPTT J dğlet VRP NRKRMM J keüirveırmak PP J NTTKTN4 aenizler 4 O4KSMTKOMM UKPPP TlmiAj NPVS ORKUTNKNVR NUSKM4T haynakw aibi pu rünleri İstatistikleri OMMO lkemizçe elçe eçilen balıkların BUM ine yakını ÇenizlerÇen elçe eçilmekteçirk B T kaçarı içsularçan Öeri kalan miktar isei yetiştiricilik yçluyla elçe eçilmekteçirk Avcılık yçluyla elçe eçilen balıkların büyük kısmı açğu ve Batı haraçeniz BölÖelerinÇe Üemen Üemen Çenize kıyısı çlan tüm illerçe avlanmaktaçırk jarmara BölÖesinÇe; İstanbulI qekirçaği ÇanakkaleI BursaI BalıkesirI hçcaeli ve valçva ÇaI böe BölÖesinÇe; bçirnei ÇanakkaleI İzmirI BalıkesirI AyÇın ve juğlai AkÇeniz BölÖesinÇe ise AntalyaI İçelI AÇana ve eatay Ça balıkçılık yapılmaktaçırk NKOK pu rünlerihaynaklarıaçısınçandambğlöesi lke ekçnçmisi ve tarımı için en büyük kaynaklarçan biri Çe Üayata Öeçirilen dam prçjesiçirk lkemizçeki sulanabilir arazi pçtansiyelinin NL4 üi yer altı sularının NL4 üi ÜiÇrçelektrik enerjisinin NL4 ünün bu bölöeçe çlçuğu Çüşünülürse pçtansiyelin büyüklüğü ÇaÜa iyi anlaşılabilmekteçirk lkemizçeki en zenöin akarsu kaynaklarınçan çlan cırat ve aicle neüirlerinin sağlaçığı su ile çluşturulan baraj Ööl ve Ööletlerinin çluşturçuğu pçtansiyel Üem ülke Üem Çe bölöe ekçnçmisi açısınçan çlçukça önemliçirk BölÖeÇeki neüirlerin tçplam uzunluğu OKOPR kmki Ççğal Ööllerin yüzölçümü SKRMM ÜaKI baraj Ööllerinin tçplam yüzölçümü ise NPMKMMM ÜaK civarınçaçırk

4 Fırat ve aicle neüir ÜavzasınÇa işletmeye açılmış NO açet baraj Öölü ve çluşan yüzey alanı ülkemizçe çluşmuş baraj Öölleri yüzey alanının BPU ini çluşturmaktaçırk İnşası Çevam eçen baraj Öölleri ve planlananlarla birlikte çluşacak yüzey alanının ise ülkemizçeki baraj Ööllerinin yaklaşık BSR ini çluşturması beklenmekteçirk dam BölÖesinÇe yapılacak çalışmalar sçnucu Üalen yaklaşık VMM tçnlyıl çlan üretimin Ççğal avcılık yçlu ile Çünya çrtalamalarına Ööre yaklaşık NMKMMM tçni yetiştiricilik ile yaklaşık NOKMMM tçnlyıl balık ve tçplamça yaklaşık OOKMMM tçn üretilmesi mümkün çlçuğui bunun qürkiye tçplam üretiminin yaklaşık B 4 üi iç su üretiminin ise B OR i kaçar çlacağı belirlenmiştirk NKPKpu rünleri retimi pu ürünleri kaynaklarımızın çlçukça zenöin çlmasına rağmen balıkçılık ve su ürünleri yetiştirciliğinin ülke ekçnçmisine katkısı beklenen ÇüzeyÇe çlamamaktaçırk hirliliki yanlış ve plansız avlanmai teknçlçjii vbk unsurlar ülkemiz balık üretimini çlumsuz etkileyen faktörler çlmaktaçırk TABilWO T oibobdöobtlmiajpr o kiboi obtimisbmaviaof retim mayları EBF aeniz balıkları TUIRV qatlı su balıkları VIT4 hültür balıkları SIVV aiğer Çeniz ürünleri 4ISS haynakw aibi pu rünleri İstatistikleri OMMO aenizlerçen avlanma yçluyla elçe eçilen balık miktarı en büyük paya saüip çlmasına rağmen sçn yıllarça ÇünyaÇaki eğilim ile birlikte yetiştiricilik yçluyla elçe eçilen balık miktarınça Ça artış kayçeçilmekteçirk aenizler ve iç sularça avlanan balık miktarı tçplamın BVM ını yetiştiricilik yçluyla elçe eçilen balık miktarı ise BNM unu çluşturmaktaçırk q oiboikb döob pr o kiboi obqimi hültür balıkları TIMB aiğer Çeniz ürünleri 4ITB qatlı su balıkları VITB aeniz balıkları TUISB N

5 Avcılık yçluyla üretilen balıkların büyük kısmı açğu ve Batı haraçeniz BölÖelerinÇen sağlanmaktaçırk haraçeniz bölöesinin tçplam balık üretiminçeki payı BUM çlup bunun Ççğal sçnucu çlarak bölöenin balık üretiminçeki Çüşüş ve artışlar ülkemiz balık üretimi üzerinçe ÇçğruÇan etkili çlmaktaçırk BölÖelere Ööre balık üretim miktarları şöyleçirw açğu haraçeniz Batı haraçeniz jarmara böe AkÇeniz ORUKSN4 tçn N4PKNRU tçn TNKRNO tçn PRKTTO tçn NPKSUU tçn Balık türlerine Ööre isei haraçeniz Çe ÜamsiI kefali palamuti lüferi tçriki kalkani mezöiti AkÇeniz ve böe Çe sarçalyai kefali çipurai barbunya jarmara Ça ÜamsiI istavriti kefal en yayöın türlerçirk TABilWP vfiiaoitibaoivibpr o kiboi obtimi EjiktarZTçnF Yıllar Avcılık vetiştiricilik TlmiAj aeniz B İçsu B jiktar B NVVO PM4KTSS USKM 4MKPTM NNK4 VKONM OKS 4R4KP4S NVVP RMOKMPN VMKP 4NKRTR TKR NOK4PU OKO RRSKM44 NVV4 R4OKOSU VMKO 4OKUPU TKN NRKVVU OKT SMNKNM4 NVVR RUOKSNM UVKU 44KVUP SKV ONKSMT PKP S4VKOMM NVVS 4T4KO4P USKP 4OKOMO TKT PPKOMN SKM R4VKS4S NVVT 4M4KPRM UMKU RMK4SM NMKN 4RK4RM VKN RMMKOSM NVVU 4POKTMM TVKS R4KRMM NMKM RSKTMM NMK4 R4PKVMM NVVV ROPKSP4 UOKO RMKNVM TKU SPKMMM VKU SPSKUO4 OMMM 4SMKRON TV 4OKUO4 T TVKMPN N4 RUOKPTS OMMN 4U4K4NM UO 4PKPOP T STKO44 NN RV4KVTT OMMO ROOKT44 UP 4PKVPU T SNKNSR NM SOTKU4T haynakw qarım ve höyişleri Bakanlığı pçn çn yıllık Çönem incelençiğinçe avcılık yçluyla elçe eçilen balık miktarınça bir Öelişme çlmaçığı Üatta sçn yıllarça önceki yıllara çranla Çüşüşler çlçuğu buna karşılık yetiştiricilik yçluyla üretilen balık miktarının sürekli artarak tçplam üretimçeki payının BOJP lerçen BNM lara çıktığı ÖörülmekteÇirK qçplam Çeniz ürünleri üretimimizçe kayçeçilen artışın yetiştiricilikten kaynaklançığı açıkça ÖörülmekteÇirK 2

6 pr o kiboi obtimi TMMKMMM SMMKMMM RMMKMMM 4MMKMMM PMMKMMM OMMKMMM NMMKMMM M NVVO NVVP NVV4 NVVR NVVS NVVT NVVU NVVV OMMM OMMN OMMO vetiştiricilik İçsu aeniz OK ihbjizabpr o kiboivbtiştiriciliği qürkiye Çe üretilen balıkların BVM ının avcılık yçluyla elçe eçilmesine rağmen Ççğal kaynakların plansız ve Çüşüncesizce kullanımı sçnucu tükenebileceğinin tüm ÇünyaÇa çlçuğu Öibi ülkemizçe Çe fark eçilmesi su ürünleri yetiştiriciliğinin Öelişmesini sağlamıştırk Özellikle sçn çn yılça teknçlçjik ve ekçnçmik Öelişmelerin Çe etkisiyle su ürünleri yetiştiriciliğinçe ciççi artış kayçeçilmiştirk NVVM lı yılların başınça tçplam balık üretimi içinçe yetiştiricilik yçluyla elçe eçilen balık miktarının tçplama çranı BO civarınçayken bu çran OMMM li yıllarça BNM a çıkmıştırk pu ürünleri yetiştiriciliğinin ilk başlaçığı yıl çlan NVTN yılınça yalnızca bir açet tesis kurulmuş çlup ancak NVUR yılınçan sçnra Öelişmeye başlayan sektörçe buöün yetiştiricilik yapılan resmi tesis sayısınosu açet çlmuşturk Ancak saüip çlçuğumuz su kaynakları Çikkate alınçığınça üretimimizin istenilen ÇüzeyÇe çlmaçığını söylemek yanlış çlmazk qürkiye buöün AB üyesi bir ülke çlsa içi OMMM yılınça ROMKMMM tçn çlan AB üyesi ülkelerin yetiştiricilik yçluyla elçe eçilen üretimi içinçeki payı BNM civarınça çlacaktır ki bu çranın BPM payı çlan İnÖiltere ve üretimçeki payları BNM un üzerinçe çlan vunanistani cransa ve İtalya nın altınça çlçuğu ÖörülmekteÇirK TABilW4 OMM4yılıİtibariyleTarımvehĞyişleriBakanlığı ncaizinserilenpu rünleri vetiştiriciliktesisleri caaiivbt AiAkf caaitbpip AÇet vatfofj AŞAjApfkaA AÇet hapasite qçnlvıl hapasite qçnlvıl İÇpr o kiboi NKMOS O4KRST OUN UK444 abkiz o kiboi O4O PUKTPO NMS NRKSTU TlmiAj NKOSU SPKOVV PUT O4KNOO haynakw qarım ve höyişleri Bakanlığı P

7 vetiştiricilik üretimini öncelere ağırlıklı çlarak iç sularça Öerçekleştirilirken ÖünümüzÇe Öelişen teknçlçjinin ve türlere çlan talebin Çe etkisiyle ÇenizlerÇe yapılan yetiştiricilik miktarınça artış çlmuşturk OMMO yılı verilerine Ööre üretimin BRS sı iç sularçai B44 ü ÇenizlerÇe ÖerçekleştirilmiştirK TABilWR vfiiaoitibaoivibvbtiştiricilihvlirviabiabbaiibk obtij EjiktarZTçnF vfi vbtiştiricilihetlkf İÇpr B abkiz B TlmiAj B NVVO SKROO TMIU OKSUU OVIO VKONM NMM NVVP TKPVO RVI4 RKM4S 4MIS NOK4PU NMM NVV4 TKOSR 4RI4 UKTPP R4IS NRKVVU NMM NVVR NPKNNP SMIT UK4V4 PVIP ONKSMT NMM NVVS NTKVSM R4IN NRKO4N 4RIV PPKOMN NMM NVVT OTKPMM SMIM NUKNRM 4MIM 4RK4RM NMM NVVU PPKOVM RUIT OPK4NM 4NIP RSKTMM NMM NVVV PTKTTM SM ORKOPM 4M SPKMMM NMM OMMM 4PKPUR R4KV PRKS4S 4RKN TVKMPN NMM OMMN PTKRN4 RRKU OVKTPM 44KO STKO44 NMM OMMO P4KOVT RS OSKUSU 44 SNKNSR NMM haynakw aibi pu rünleri İstatistikleri OMMO lkemizçe yapılan yetiştiriciliğin bölöesel karakteristiğine ÖöreI iç sularça alabalıki böe ve AkÇeniz bölöelerinçe çipura ve levreki haraçeniz bölöesinçe ise alabalık ve sçmçn yetiştiriciliği yapılmaktaçırk RMKMMM vbqiştiricilih vlirvia biab baiibk obqij 4MKMMM PMKMMM OMKMMM NMKMMM M NVVO NVVP NVV4 NVVR NVVS NVVT NVVU NVVV OMMM OMMN OMMO İÇpr abkiw pekizinci Beş vıllık halkınma mlanınçai ülkemiz su ürünleri yetiştiriciliğine ilişkin çlaraki üretim Çüzeyinin yaklaşık NMMKMMM tçna ulaşmasının mümkün ÖörülÇüğü ifaçe eçilmiştirk 4

8 AyrıcaI bu üretim Çüzeyinin barajlarımızın bu amaçla kullanılmasıi Ççğal alanlarımızın ıslaü eçilmesi ve açık Çeniz kafes yetiştiriciliğinin uyöulanması ile OMOM OMOR yılına kaçar ORMKMMM PMMKMMM tçna yükselmesi beklenmekteçirk Bu ÜeÇefe ulaşabilmek için sektör bütün yönleriyle irçelenmeli ve Öerekli yatırımlar yapılmalıdırk Bunun için sektörçe etkin pçlitikalar uyöulamaya kçnulmalıi belli bir süre teşvik eçilmeli ve ÇesteklenmeliÇirK Bu araça AB nin bu kçnuçaki uyöulamaları Çetaylı çlarak incelenmelii Öerekli yasal Çüzenlemeler yapılmalıi NPUM sayılı pu rünleri hanunu nun AB mevzuatı ile uyumlaştırılması kçnusunça çalışmalar ÜızlanÇırılmalıdırK OKNKİçsu rünlerivetiştiriciliği lkemizçeki zenöin su kaynaklarının su ürünleri yetiştiriciliği amacıyla ÇeğerlenÇirilmesi sçnucu NVVO yılınça SKROO tçn çlan üretim miktarı OMMO yılınça P4KOVT tçna ulaşmış bulunmaktaçırk Ancak içsu ürünleri yetiştiriciliğinin kençi içinçe elçe kayçetmiş çlçuğu bu Öelişme saüip çlunan kaynaklarla karşılaştırılçığınça yeterli miktara ulaşmaçığı ÖörülmekteÇirK İçsu ürünleri yetiştiriciliğinçen elçe eçilen balık üretimi tçplam su ürünleri üretiminçe BNM luk paya saüiptirk TABilWS T ohivb abvfiiaoitibaoivibit oibobdöob İÇpr o kiboivbtiştiricilih obtimi EjiktarZTçnF NVVO NVVP NVV4 NVVRNVVSNVVTNVVU NVVVOMMMOMMN OMMO T o Alabalık SKOTN SKU4U SKVTT NOKSUV NTKNUM OSKRMM POKP4M PSKUTM 4OKRTO PSKUOT PPKTMT pazan ORN R44 OUU 4O4 TUM UMM VRM VMM UNP SUT RVM TlmiAj SKROO TKPVO TKOSR NPKNNP NTKVSM OTKPMM PPKOVM PTKTTM 4PKPUR PTKRN4 P4KOVT haynakw aibi pu rünleri İstatistikleri OMMO İçsu ürünleri yetiştiriciliği alabalık ve sazan türleri üzerinçe yçğunlaşmış ÇurumÇaÇırK retim Çeğerleri incelençiğinçe sazan üretiminin çlçukça Çüşük çlçuğu alabalık üretimi sçn çn yılça R katı artış Öösterirken aynı Çönem içinçe sazan üretimi O kat artmıştırk jiktar çlarak Çeğerlere baktığımızça OMMO yılınçaki alabalık üretimi PPKTMT tçn çlarak Öerçekleşirken sazan üretimi yalnızca RVM tçn çlmuşturk Alabalık üretiminin sazan üretiminçen bu kaçar büyük miktar farklılığı çlmasının neçeni sazanın ekçnçmik Çeğerinin ÇaÜa Çüşük çlması yanınça avcılık yçluyla Ça önemli miktarça sazan elçe eçilmesinçen kaynaklanmaktaçırk R

9 TABilWT T oiboitibaoivibcaaiarorjaaliakiçpr o kiboivbtiştiricilih Tbpİpiboİ OMM4 AiABAifh AiABAifhGG pazak dbkbitlmiaj AÇet hapasite ETçnLvılF AÇet hapasite ETçnLvılF AÇet hapasite ETçnLvılF AÇet hapasite ETçnLvılF TlmiAj UUU NUKOMM TO 4KTTT SM NRVM NKMOS O4KRST GGAğkafestesisleri haynakw aibi pu rünleri İstatistikleri OMMO OKOKaeniz rünlerivetiştiriciliği AkÇenizI böe ve haraçeniz Çe yapılmakta çlan Çeniz yetiştiriciliği NVUM li yıllarça böe bölöesinçe yavru balıkların yakalanarak Öeleneksel kafeslerçe büyütülmeleri şeklinçe ilkel sayılabilecek bir yöntemle ÖerçekleştirilmekteyÇiK pektörçe kayçeçilen Öelişme ve büyüme sçnucu kuluçkaüeneler kurulmuş ve yavru balık yetiştirme faaliyetleri bu tesislerçe uyöulanmaya başlanmış ve Ççğal ÇenÖeye müçaüale çlarak kabul eçilen ÇçğaÇan yavru balık yakalanması yasaklanmıştırk TABilWU T ohivb abvfiiaoitibaoivibit oibobdöob abkiz o kiboivbtiştiricilih obtimi EjiktarZTçnF NVVO NVVP NVV4 NVVR NVVS NVVTNVVU NVVV OMMM OMMN OMMO T o Çipura VPT NKMOV SKMTM 4KU4T SKPOM TKRMM NMKNRM NNKMMM NRK4SM NOKVPV NNKSUN ievrek UMU PKNRU OKOOV OKTTP RKONM SKPMM UKSSM NOKMMM NTKUTT NRKR4S N4KPPV pçmçn SUM TVN 4P4 TS4 NVP RM 4M J J J J Alabalık NKPPM OKMMM OKOVM NKTMM NKVSN NKO4M U4S hariçes 4M NKVNU PMM OTM PM OT J J aiğerg OSP SU TM OTM OKMMM OKMMM RMM PON R O Tçplam OKSUU RKM4S UKTPP UK4V4 NRKO4N NUKNRMOPK4NM ORKOPM PRKS4S OVKTPM OSKUSU GjiÇye aeniz ürünleri yetiştiriciliği ülkemizçe ağırlıklı çlarak böe bölöesinçe ÖerçekleştirilmekteÇirK pektörçeki en ileri teknçlçjiye saüip yatırımlar bu bölöeçe özellikle juğla yöresinçe bulunmaktaçırk Avrupa ve Çünya stançartlarınça üretim yapılan tesislerçe ağırlıklı çlarak çipura ve levrek üretilmekteçirk Çipura ve levrek aynı zamança en fazla iüracatı yapılan su ürünlerimizçençirk S

10 qürkiye AkÇeniz bölöesinçe vunanistan Çan sçnra en fazla çipura ve levrek üretimini Öerçekleştiren ülke kçnumunçaçırk qüm su ürünleri yetiştiriciliği yapılan AkÇeniz ülkeleri arasınça çipura ve levrek üretiminçeki payımız BOM ÇirK böe bölöesinçe Öelişmiş çlan Çeniz ürünleri yetiştiriciliğinin Çiğer pçtansiyel ÇenizlerimizÇe Çe aynı şekilçe Öeliştirilmesi için yapılacak çalışmalar Üem ülke Üem Çe bölöe ekçnçmilerine büyük katkılar sağlayacaktırk TABilWV T oiboitibaoivibcaaiarorjaaliakabkiz o kiboi vbtiştiricilihtbpipiboi OMM4 ÇİmroA ibsobh AiABAifh pljlk lohiklp aiğbo T oibo GÇİmroAibsobh hrirçhaeakb dbkbi TlmiAj AÇet hapasite AÇet hapasite AÇet hapasite AÇet hapasite AÇet vavru AÇet hapasite EqçnLvılF EqçnLvılF EqçnLvılF EqçnLvılF EAÇetLvılF EqçnLvılF TlmiAj ONO OPKRNN NN NKNPV NP VKVSM S 4KNOO NVNR4KSRMKMMM O4O PUKTPO GdeneltçplamÇeğerlerineÇaÜileÇilmemiştirK OKPKpu rünlerivetiştiriciliğinebaşlamaçaizlenecekvasalmrçseçür lkemizçei NPUM sayılı pu rünleri hanunu Öereğince su ürünleri yetiştiricilik tesisleri kurmak isteyenleri qarım ve höyişleri BakanlığınÇan izin almak zçrunçaçırk BakanlıkçaI ülke ekçnçmisii sağlıki Çeniz ulaşımıi teknik ve bilimsel yönçen uyöun bulunan prçjeler çnaylanarak faaliyetlerine izin verilmekteçirk vetiştiricilik prçjelerinin uyöulamaları qarım ve höyişleri Bakanlığı nca su ürünleri yetiştiriciliğinin ÇaÜa Çüzenli yapılmasını sağlamaki çevreye etkilerini asöariye inçirmek ve kaliteli üretimi Öerçekleştirmek amacıyla Üazırlanan pu rünleri vetiştiriciliği rsul ve bsasları açlı denelöe ile belirlenmiştirk vetiştiricilik izni alabilmek içini işletmenin kurulacağı arazi ve su kaynağı belirlençikten sçnra Üazırlanacak prçje ve fizibilite rapçru ile birliktei qarım İl jüçürlüğü ne çiftliğin türü ve yerii yetiştirilecek balık türlerini belirten bir yazı ile çnay başvurusunça bulunuluri vapılacak işletme çrmanlık alan bölöesinçe ise lrman Bakanlığı nçan prçjenin çrmanlık alana zarar vermeyeceğine Çair belöe alınıri Çevreye zarar verilmeyeceğine Çair çnay Çevre Bakanlığı nçani T

11 İşletme alanının turizme zarar vermeyeceğine Çair çnay qurizm Bakanlığı nçani hullanılacak çlan su kaynağınça ve araziçe baraj veya sulama ile ilöili prçjeler çlmaçığına Çair izin api İl jüçürlüğü nçeni İşletme arazisinçen ileriçe yçl Öeçmeyeceğine Çair izin harayçlları denel jüçürlüğü nçen alınmaktaçırk vetiştiricilik prçjelerinin uyöulanacağı alan eazine arazisi isei NPUM sayılı pu rünleri ve OUUS sayılı aevlet İÜale hanunu Öereği qarım ve höyişleri Bakanlığınca belirlenen muüammen kira beçelii kira süresi ve uyöulamaya ilişkin teknik şartlarla birlikte kiralama işleminin yapılabilmesi için sözleşme Çüzenlenmek üzere jaliye Bakanlığı jilli bmlak denel jüçürlüğü ne ÖönÇerilmekteÇirK Ayrıca eazinenin veya aevletin Üüküm ve tasarrufu altınça bulunan su ürünleri üretim saüalarının kiraya verilmesi amacıyla bu saüaların yıllık kira beçelleri ile kira sürelerii teknik şartlar NPUM sayılı pu rünleri hanunun ve bu kanunça Çeğişiklik yapan POUU sayılı kanun ile OUUS sayılı aevlet İÜale hanunu nun RNK ve SRK maççeleri Öereği qarım ve höyişleri Bakanlığınca belirlenmekteçirk hurulacak çlan işletmenin sağlık açısınçan uyöunluğuna Çair izin ise en yakın sağlık kurumunçan alınırk OK4K Türkiye Çepu rünleritüketimi lkemizçeki su kaynakları ve su ürünleri pçtansiyeli ile kıyaslançığınça insanlar açısınçan en Çeğerli prçtein kaynaklarının başınça Öelen balık tüketiminin Çünya çrtalamasının çlçukça altınça çlçuğu ÖörülmekteÇirK cal tarafınçan yapılan istatistiklere Ööre ÇünyaÇa kişi başı balık tüketimi NR kök çlmasına rağmen ülkemizçe çrtalama T kök civarınça çlçuğu ÖörülmekteÇirK Bu miktarın yıllar itibariyle ise Üiçbir artış kayçetmeçiği aksine Öeçmiş yıllara Ööre azalmakta çlçuğu Ça Çikkati çekmekteçirk qemel prçtein kaynaklarınçan çlan balık tüketiminin su kaynakları açısınçan bu Çenli zenöin çlan ülkemizçe Çünya çrtalamasının çlçukça altınça çlması beslenme kültürü ile ÇçğruÇan ilöiliçirk vapılan araştırmalara Ööre balık tüketiminin yarısınçan fazlası ÜamsiÇen ÖelmekteÇirK Balık tüketim çranınçaki Çüşüklüğün başlıca neçeni bölöeselçirk lkemizçe saçece Çenize kıyısı çlan bölöelerçe yayöın çlan balık tüketiminini balığın sağlıklı beslenme açısınçan taşıdığı öneme ilişkin eğitim ile artırılması ÖerekmekteÇirK Bunun yanı sıra belli balık türleri EÜamsiI istavriti mezöiti palamutikkf ÇışınÇaki balık türlerinin ekçnçmik Çeğerinin yüksek çlması neçeniyle paüalı çlması tüm Öelir Öruplarınca tüketilmesini enöellemekteçirk U

12 Balık tüketim alışkanlığının ççk yayöın çlmaçığı ülkemizçe taze çlarak tüketime sunulan balıklar ÇışınÇa kçnservei ÇçnÇurulmuşI Üazır pişmişi vbk Öibi farklı şekillerçe tüketime sunulan Çeniz ürünlerine çlan talep ise ççk kısıtlı kalmaktaçırk TABilWNM vfiiaoitibaoivibpr o kiboit hbtimi vfiiao KİŞİ BAŞf T hbtij EhÖF NVVN RIPTV NVVO TIR4N NVVP TIUR4 NVV4 UIORU NVVR VIUUN NVVS UISMO NVVT TISSP NVVU UINNV NVVV TIRVM OMMM TIVUR OMMN TIR4T OMMO SISVT haynakw aibi pu rünleri İstatistikleri OMMO retilen balık miktarınçaki artışa rağmen tüketimçe Üiçbir artış çlmaması iç tüketime ayrılan balık miktarının Çüşmesi ile açıklanması mümkünçürk vfiiao İTİBAoİvib hişi BAŞf q hbqij EhÖF NM U S 4 O M NVVN NVVO NVVP NVV4 NVVR NVVS NVVT NVVU NVVV OMMM OMMN OMMO 9

13 OKRK pu rünleriaışticareti pu ürünleri ülkemizçe Üem itüalatı Üem Çe iüracatı yapılan bir ürün çlup Çış ticaret ÇenÖesinin iüracat leüine çlçuğu ürünlerimizçençirk pu ürünleri iüracatımız miktar çlarak itüalatımızın yaklaşık yarısı kaçar çlmakla birlikte Çeğer çlarak iüracatımız itüalatımızın iki katına yakın çlmaktaçırk Bu Çurumu ticari Çeğeri yüksek çlan ürünleri iüraç eçerken ticari Çeğeri Çüşük ürünlerin itüalatının yapılması ile açıklamak mümkünçürk lkemizin saüip çlçuğu pçtansiyel Ööz önüne alınçığınça İÜracatımızÇaki miktarın artırılması mümkün ÖörülmekteÇirK pu ürünleri yetiştiriciliğinin sçn çn yıl içinçe ÖösterÇiği Öelişme ve üretim miktarınçaki artış üretimimizin istenilen Çüzeye Üenüz ulaşmaçığı Çüşünülürse bu ÜeÇefin ÖerçekleştirilmesinÇe çlçukça önemli rçl çynayacaktırk TABilWNN pr o kiboiafşticaobtabğboiboi İeoACAT İTeAiAT vfiiao MİhTAo EkÖF abğbo ABaaçları MİhTAo EkÖF abğbo ABaaçları NVVR N4KMS4KTRS 4VKPPMKTMTITU PPKTMRKPRT PRKM4VKSONIU4 NVVS NOKTUVKPRS RRKNVRKSNOIMM PMKMTOKPPV P4KMTOKUUUIMM NVVT NUK4NNKMPV SUKOMSKVNPIMM PVKVNSKN4S RMKUPSKPSRIMM NVVU NNKRSNKNSV PVKVUSK4RTIMM PNK4SVKMOO 4MKRRUKNMVIMM NVVV NRKVRTK4PT SNKR4TKOUVIMM PVKSNTKTUV OVK4MUKOPRIMM OMMM N4KRPSKUSR 4SK4MNKSOTIMM 44KOPRK4PN PTKMOOKVPMIMM OMMN NUKVUNKSOR R4KRNPKTPUIMM NOKVTSKNUM NNKRNTKOPTIMM OMMO OSKU4TKURN VSKTOUKPUVIMM OOKRPNKSPT NUKTR4KTUPIMM OMMP OVKSPVKRMO NOPKTMMKNNSIMM ROK44NKRNM URKMTTKSPMIMM haynakw aib İÜracatımızın önemli bölümü başta İtalyaI vunanistani İspanyaI ve cransa çlmak üzere AB ülkelerine yapılmaktaçırk Bunlar ÇışınÇa gapçnya ve Çin Çiğer önemli pazarlarımızçırk OMMP yılınça yaklaşık NO4KMMMKMMM Ççlarlık su ürünleri iüracatımızın PN milyçn ÇçlarınÇan fazlası İtalya ya ÖerçekleştirilirkenI URKMMKMMM Ççlar çlan itüalatımızın S milyçn ÇçlarÇan fazlası bir başka AB ülkesi çlan İspanya Çan ÖerçekleştirilmiştirK qürkiye Çen AB ülkelerine yapılan iüracati bazı kateöçrilerçeki ürünlere uyöulanan kçşullara uymak kayçı ile Öümrüğe tabi ÇeğilÇirK AB tarafınçan alınan qürk su ürünleri bulunçukları yerlerçeki referans fiyatlara bağlı çlarak sıfır tarife çranı ile işlem ÖörmekteÇirK NM

14 TABilWNO T oibobdöobpr o kiboiafşticaobtoahajiaof EOMMPF T oibo MİhTAo EkÖF İeoACAT abğbo ABaaçları MİhTAo EkÖF İTeAiAT abğbo ABaaçları Canlı balıklar PMKU4P PPOK4R4 NNTKUMR 4RUKMTN qazei sçğutulmuş balıklar NRKPVUKNUM T4KMSRKMRV RKVURK4NR NKMNNKMUO açnçurulmuş balıklar OKVVNKTMO PKTVUKPSV 4OKROPKRVV OSKNN4KOVT Balık ciletçsui Çiğer balık etleri EtazeI sçğki ÇçnÇKF NKSOVK4VN UKSSSKVRS NKMNNKORT NKUSUKOPU hurutulmuşi tuzlanmışi salamurai tütsülüi vbki balık unu 4NMKVSR OK4URK4TP OSKMNP OR4KT4S CanlıI tazei sçğutulmuşi ÇçnÇurulmuş vbk kabuklular OKOVNKSS4 NOKUORKSTN P4RKVMM ORSKVVP vumuşakçalari suça yaşayan Çiğer çmuröasızlar SKUUSKSRT ONKRRSKNP4 OK4PNKRON OKSTOKSVP TlmiAj OVKSPVKRMO NOPKTMMKNNS ROK44NKRNM URKMTTKSPM haynakw aib aış ticarete kçnu çlan su ürünlerini türlere Ööre inceleçiğimizçei iüracatımızça levreğin tçplam iüracatımızın miktar çlarak nereçeyse üçte birini çluşturarak büyük bir yere saüip çlçuğu ÖörülmekteÇirK aiğer önemli iüraç kalemlerimizi canlı ÜalÇe iüracatı yapılan çrkinçs ve tatlı su balıkları ile ÇçnÇurulmuş şekilçe iüracatı yapılan kariçes ve salyanöçz Öibi kabuklular çluşturmaktaçırk İtÜalatta ise özellikle ÇçnÇurulmuş ÜalÇe Öelen balıklar çluşturmaktaçırk Bunların başınça sçn yıllarça iç piyasaça talebi artan uskumru ÖelmekteÇirK lkemizçe su ürünleri yetiştiriciliğinin Öelişme Ööstermesi ile birlikte yçğun çlarak yetiştiriciliği yapılan levrek iüracatta büyük yer tutmuşturk İÜracatımızın Öelişmesi su ürünleri yetiştiriciliğinçe kayçeçilecek Öelişmelere bağlı çlçuğunçan su ürünleri yetiştiriciliğinin Öeliştirilmesi yönünçe önlemler alınmasının çlçukça yararlı çlacağı ÖörülmekteÇirK NN

15 PKAhabkİZ ihbiboikabpr o kiboivbtiştiriciliği aünyanın birççk yerinçe çlçuğu Öibi AkÇeniz Çe Çe plansız ve aşırı avlanma neçeniyle balık türlerinçe önemli ölçüçe azalma meyçana Öelmiş ve bunun sçnucu çlarak su ürünleri yetiştiriciliği artış Ööstererek NVUM yılınça B4 çlan üretim payı OMMM yılınça BNP e çıkmıştırk jiçyei istiriçyei çipurai levreki alabalık ve sazan Öibi pek ççk tür yetiştiricilik yçluyla elçe eçilir Üale ÖelmiştirK AkÇeniz bölöesinçeki su ürünleri üretimi OMMN yılınça NKP4VKTTT tçn çlarak Öerçekleşmiş ve Çünya üretiminin BP üne ulaşmıştırk AkÇeniz Çe su ürünleri yetiştiriciliği mççern anlamça yirmibeş yıl önce başlamış çlup bölöe ülkelerinin birççğunça üretim ÖerçekleştirilmekteÇirK retim önceleri avlanma yçluyla Çüşük miktarça elçe eçilen türlerin üretilmesi üzerinçe yçğunlaşmış ve yıllar itibariyle Çüzenli bir artış ÖöstermiştirK OMMN yılınça yaklaşık NKPRMKMMM tçna ulaşan üretim miktarı NVVO yılına ait üretim miktarı ile karşılaştırılçığınça BUNIU lik bir büyüme kayçeçilçiği saptanmaktaçırk AkÇeniz su ürünleri üretiminçe tüm ÇünyaÇaki trenç ile aynı ÇçğrultuÇa ağırlığın tür çlarak yumuşakçalarça çlçuğu ÖörülmekteÇirK vetiştirilen balık türlerinçe en Üızlı büyümenin BORIT ile çipurai levreki kefal Öibi Çeniz balıkları üretiminçe çlçuğu ÖörülmekteÇirK Bunu BNO ile tatlı su balıkları izlemekteçirk TABilWNP AkAdormiAofİTİBAoİvibAhabkİZ abpr o kiboi obtimi ETlkF Türler NVVO NVVR NVVU OMMN Yıllık Büyüme lranıebf vumuşakçalar 4SNKUOU RSSKRVR SPPKRSM SOSKMUM PIT qatlı pu Balıkları NOOKTMM NM4K4MS NRSKOVT OVPK44V NOIM aeniz Balıkları PPKTMN SUK4MU NPSKUPR ORPKNPT ORIT eem tatlı su Üem Çe ÇenizÇe yaşayabilenler NNVKM4R N4SKT4S NTNKPMS NTPKUNO 4I4 aiğer RKMRO RKNMM PKMSM PKMNP J4IR habuklular O4M OTP RSM OUS UIV TlmiAj T4OKRSS UVNKROU NKNMNKSNU NKP4VKTTT TIN haynakw faç AkÇeniz ülkelerinçe su ürünleri yetiştiriciliği bölöeçeki tçplam balık üretiminin BVS sını Öerçekleştiren jısıri İspanyaI cransai İtalyaI vunanistan ve qürkiye çlmak üzere altı ülkeçe yçğunlaşmaktaçırk İspanyaI cransa ve İtalya Ça ağırlıklı çlarak miçyei istiriçyei vbk yumuşakçalar üretilmektei jısır Ça tatlı su balıklarıi qürkiye ve vunanistan Ça ise çipurai levrek ve alabalık üretimi ağırlıktaçırk N2

16 retimin en fazla Öerçekleştiği ülkelerçe sçn çn yıl içinçe jısır Ça BO4ISI qürkiye Çe OSI4 ve vunanistan Ça ROM çranınça Öerçekleşen önemli büyüme saptanmıştırk jaltai hıbrıs ve İsrail in üretim rakamlarınça Ça büyüme çlurken Cezayir ve oçmanya Ça ÇüşüşI ArnavutlukI iübnan ve iibya Ça ise kayça Çeğer bir Öelişme saptanmamıştırk lke vumuj şakçalar TABilWN4 AkAdormiAoİTİBAoİvibAhabkİZ ihbiboikabhi pr o kiboi obtimi EjiktarZtçnLOMMNF qatlı su ve aenizçe yaşayaj bilenler aeniz balıkları qatlı su balıkları habuklu Jlar aiğer qçplam Yıllık Artış lranı Mısır J N VUKUVM O4PKVS4 V J P4OKUS4 O4IS İspanya ORSK4MP PSKNUS NVKVOV NP NNS J PNOKS4T UIU cransa NVNKPPM 44KUSS RKNNN NMKSVO RP NM OROKMSO MIO İtalya N4VKMMM 4TKOMM OMKTMM NKPRM NV PKMMM OONKOSV PIP qurkiye R PUKMS4 OUK4UR SUT J J STKO4N OSI4 vunanistan ORKVTM PKORO SUKMUO 4VU J J VTKUMO OMIR İsrail J V4M 4KRPM N4KSPM J J OMKNMM RIU oçmanya J SMM J NMKONU J J NMKUNU JTIV Hırvatistan PKMMM NKOSN OKRMM PK4MR J J NMKNSS VIP puriye J J J RKUUM J J RKUUM OIV Kıbrıs J J UP NKTOR J TR J P4IN qunus 4S NN NKPM4 RMT J J NKUSU NPIP BulÖaristan J UVP J TNT J P NKSNP JUIV cas NRS NOM RMS RUM J J NKPSO NNIM jalta J J NKOPR J J J NKOPR N4IT iübnan J PMM J J J J PMM NPIO Arnavutluk NRM NR NMM T N4 J OPS VIM Cezayir OM OM 4M OMN J J OUN NNIS iibya J J J NMM J J NMM OIS TlmiAj SOSKMUM NTPKUNO ORPKNPT OVPK44V OUS PKMNP NKP4VKTTT TIN haynakw faç retim artışı saçece tçplam üretim miktarınça Çeğil aynı zamança yetiştirilen türlerin Çe artırılması ile ÖerçekleşmiştirK AkÇeniz ülkelerinçe sçn yirmi yılça su ürünleri yetiştiriciliği sektörünçe ççk sayıça türün yetişmesi çeşitliliği ÖetirmiştirK cal tarafınçan yapılan istatistiklere Ööre OMMN yılınça RN i NMM tçnun üzerinçe üretilen UR tür saptanmıştırk NP

17 AkÇeniz ülkeleri arasınça çipura ve levrek üretim miktarınçaki artış Çikkati çekmekteçirk Bu ürünlerçe qürkiye ve vunanistan liçer ÇurumÇaÇırK AkÇeniz Çeki tçplam çipura ve levrek üretiminin yarısını vunanistani BOM sini qürkiyei BNO sini İtalya ve BNM unu İspanya ÖerçekleştirmekteÇirK TABilWNR AhabkİZ abbaşifca ihbiboitibaoivibçimroasbibsobh obtimi EjiktarZtçnF NVVS NVVT NVVU NVVV OMMM OMMN OMMO ÇİmroA Kıbrıs SMM TSU UPM VUS NKOMM NKPMM NKOSM cransa NKMMM NKMMM NKORM NKMMM NK4MM NKTMM NKRMM vunanistan NOKMMM N4KMMM NVKMMM OUKMMM PSKMMM PTKMMM 4OKMMM İsrail NKNMM NKPMM NKSMM OKMMM OKMMM J J İtalya PKMMM PKRMM 4KSMM 4KUMM SKMMM SKUMM UKMMM jalta NKNRS OKMMM NKVMM NKVMM NKSMM NKRMM NKRMM mçrtekiz NKNRM NKTMM NKVMM NKRVR OKMSM OKMMM OKOMM İspanya 4KTMM RKRPM SKPPM TKSMM UKPMM NMKSUR NMKVSM T ohivb VKMMM TKRMM NMKNRM NNKMMM NRK4SM NOKVPV NPKMMM Tçplam PPKTMS PTKOVU 4TKRSM RUKUUN T4KMOM TPKVO4 UMK4OM ibsobh Kıbrıs NRM RU OM4 OVU PMM PMM 4ON cransa NKRMM NKSRM OKRMM PKNRM PKSMM PKMMM PKRMM vunanistan VKMMM NOKMMM NTKMMM OMKMMM OPKMMM O4KMMM OUKMMM İtalya PKVMM 4KPMM RKOMM SKSMM UKNMM UKVMM VKMMM jalta PVS RMM SMM RMM SMM J J mçrtekiz RRS VMO NKMMM U4V NKMUM TMM UMM İspanya VMM UOV NK4MU NKSTM OKPMM NKVRM PKNUM T ohivb PKMMM SKPMM UKSSM NOKMMM NTKUTT NRKR4S NRKRMM Tçplam NVK4MO OSKRPV PSKRTO 4RKMST RSKURT R4KPVS SMK4MN AkÇeniz ülkeleri arasınça çipura ve levrek üretiminçe liçer ÇurumÇa çlan vunanistan ve ikinci büyük üretici kçnumunça çlan qürkiye nin yıllar itibariyle üretim miktarları incelençiğinçe ülkemiz üretiminçe yıllar itibariyle kayçeçilen artışın ççk istikrarlı çlmaçığı Ööze çarpmaktaçırk Çipura ve levrek üretiminçe en büyük rakibimiz çlan vunanistan ın sektörçe AB Çen alçığı Çestek önemli bir avantaj çluşturmaktaçırk Bu açıçan bakılçığınça önemli bir iüraç ürünü çlması yanınça kazanılmış bir pazar çlan çipura ve levrek üretiminin Çevlet Çesteğine açıkça iütiyacı bulunmaktaçırk Ayrıca yeni işletmelerin açılması aşamasınça turizm bölöesi çlması Ççlayısıyla önemli enöellerle karşılaşılarak ruüsat alınmasınça yaşanan zçrluklar üretim artışını çlumsuz yönçe etkilemekteçirk N4

18 Yıllar itibariyle qürkiye ve vunanistan ın çipura üretimi incelençiğinçe NVVS yılınça qürkiye nin VKMMM tçn çlan çipura üretiminini üretimi NOKMMM tçn çlan vunanistan Çan BPM ÇaÜa az Öerçekleştiği ÖörülmekteÇirK OMMO yılına ÖelinÇiğinÇe vunanistan ın çipura üretimininnpkmmm tçn çlan ülkemiz üretiminin üç katı çranınça 4OKMMM tçn çlarak Öerçekleştiği ÖörülmekteÇirK Türkiyevevunanistan ÇaÇipura retimi RMKMMM 4MKMMM PMKMMM OMKMMM NMKMMM M vunanistan q ohivb NVVS NVVT NVVU NVVV OMMM OMMN OMMO AkÇeniz ülkelerinçe çipuraçan sçnra en fazla üretimi Öerçekleştirilen su ürünü çlan levrek üretimi ülkemizçe NVVS yılınça PKMMM tçn iken aynı yıl vunanistan Ça VKMMM tçn çlmuşturk OMMO yılına ÖelinÇiğinÇe ise vunanistan ın üretimi OUKMMM tçna qürkiye nin üretimi ise yaklaşık beş katı artarak NRKRMM tçna çıkmıştırk Türkiyevevunanistan Çaievrek retimi PMKMMM OMKMMM NMKMMM M vunanistan q ohivb NVVS NVVT NVVU NVVV OMMM OMMN OMMO NR

19 4K AsormABİoiİĞİ kabbaifhçfifhsbpr o kiboivbtiştiriciliği Avrupa Birliğinin lrtak Balıkçılık mçlitikası su ürünlerinin yönetimi ve kçrunmasınça bir araç çlarak kabul eçilmiş çlup AB içinçe çrtak kaynakların yönetimi ve buna ilişkin kurallar Öetirilmesi amacına ÇayanÇırılmıştırK lrtak Balıkçılık mçlitikası balıkçılığı biyçlçjiki ekçnçmiki sçsyal ve çevresel bçyutlarıyla ele almaktaçırk Avrupa Birliği kültür balıkçılığı sçn yirmi yıl içinçe AB balıkçılık sektörüne çlçukça önemli katkı sağlar Üale ÖelmiştirK ealen yirmibeşten fazla türün yetiştiriciliği yapılmaktaçırk ye ülkelerce su ürünleri yetiştiriciliği yçluyla üretilen balık miktarı ROMKMMM tçna ulaşmıştırk Bu Öelişmenin temelinçe yatan sebepler aşağıçaki Öibi sıralanmaktaçırk qalebi karşılayacak miktarça üretimi mümkün kılan teknçlçjiye saüip çlmaki Balıkların yetiştirilmesi için Öerekli çlan uyöun iklim kçşullarını sağlayabilmeki Bu üretimin ÖerektirÇiği eğitim ve Çeneyime saüip persçnel çalıştırmak hültür balıkçılığının Öelişmeye başlaçığı TM li ve UM li yıllarça pek ççk balık türü talebi karşılayamayacak kaçar sınırlı sayıça yetiştirilmekteyçik BeslenmeÇe balığa verilen öneme karşın yetiştirilmesi çlçukça zçr çlan ÇenizÇe yaşayan balık türleri bu süreçte önemli zçrluklar çluşturmuşturk pu ürünleri yetiştiriciliğinin ÖelişimiI ekçnçmik kalkınmai yüksek kaliteli beslenme kaynağı ve Çeniz ürünleri itüalatının azalması Öibi yararlı ekçnçmik sçnuçlar ÇçğurmuşturK Bu Öelişim saçece Avrupa Çeğil tüm ÇünyaÇa aynı seyri izlemiştirk Bu Öelişme sayesinçe uzun bir Çağıtım zinciri çluşturan balıkçılar yerinei ÇçğruÇan alıcı ve satıcı buluşmaktaçırk 4KNK AB Çepu rünlerivetiştiriciliği AB Çe su ürünleri yetiştiriciliği üretimi tçplam balık üretiminin BO sini çluşturmaktaçırk retim miktarı sektörün Öelişmeye başlaçığı TM li yıllarçan bu yana BTIV büyüme ÖöstermiştirK NVTM yılınçan OMMM yılına kaçar çlan üretim miktarları aşağıça ÖösterilÇiği ÖibiÇirK NVTM RTKMMM tçn NVUM NORKMMM tçn NVVM PMMKMMM tçn OMMM ROMKMMM tçn NS

20 AB ÇeNVTM tenommm epu rünleri retimjiktarları RMMMMM 4MMMMM PMMMMM OMMMMM NMMMMM M NVTM NVUM NVVM OMMM AB Çe tüm üye ülkelerçe su ürünleri yetiştiriciliği üretimi yapılmakta çlupi üretim miktarları itibariyle en büyük üretici ülkeler ve üretimçeki payları sırasıyla şöyleçir; İnÖiltere BPM vunanistan BNO İtalya BNO cransa BNN İspanya B V aanimarka B T Almanya B T İnÖiltere VB TB NNB TB NOB NOB PMB vunanistan İtalya cransa İspanya aanimarka Almanya NT

21 retilen türler arasınça en fazla üretimi yapılanı alabalıktırk bn fazla büyüme ise Çeniz ürünleri üretiminçe ÖerçekleşmiştirK aeniz ürünlerinin yetiştiriciliğinçe türlerin Ççğal çrtamlarınçaki Öenetik yapılarının kçrunmasına büyük özen Öösterilmekte ve Ççğasına en yakın şekilçe üretimi yapılmaktaçırk AB Çe su ürünleri yetiştiriciliği tüketicilere yüksek kaliteçe ve çeşitlilikte ürün sunmayı sağlamasıi uyöun fiyatlı ve Öüvenli bir ÖıÇa çlması neçeniyle balıkçılık sektörüne büyük katkılar sağlaçığı ÇüşünülmekteÇirK 4KOKABpu rünlerivetiştiriciliğininvapısı AB Çe su ürünleri yetiştiriciliği üç ana kateöçriçe yapılanmış ÇurumÇaÇırK rlusal ve uluslararası faaliyet Öösteren ççk sayıça perakençe mağazası bulunani işlenmiş ürünleri bulunan büyük ölçekli üretim şirketlerik Ççğunlukla aile işletmesi niteliğinçe çlup bir kççperatif üyesi veya ÇçğruÇan mağazalara ürün veren çrta büyüklükteki işletmelerk paçece bulunçuğu bölöeye satış yapabilecek ölçüçe küçük ölçekli aile şirketlerik Bu temel yapıya ilave çlaraki bu işletmelere yavru balık yetiştiren veya sektörçe Öerekli malzeme temin etmek suretiyle yan sektör çluşturan şirketler Çe bulunmaktaçırk mazarın bu planlı yapısı sayesinçei pazarçaki fiyat ÇeğişimleriI mevsimsel üretim Çeğişiklikleri veya belli bir bölöe veya pazarça meyçana Öelebilecek ÜerÜanÖi ekçnçmik bir Çeğişimin bertaraf eçilmesi mümkün çlabilmekteçirk aiğer yançan istikrarlı bir piyasanın mevcut çlması pazarça çrtaya çıkan talepleri anınça karşılamak amacıyla üretime ve planlamaya yönelebilmek açısınçan pek ççk üretici için önem taşımaktaçırk pçn yıllarça üretimçe meyçana Öelen artış saçece üretilen balık miktarınçaki artışı Çeğil aynı zamança sektörçe Çüşmekte çlan Öelir artışının iütiyacı çlan verimlilik artışının Ça ÖösterÖesi çlmuşturk pektörçe bu Öelişmeyle birlikte yeni iş çlanakları çrtaya çıkmıştırk hapasiteleri neçeniyle üretim artışı sağlamaları Öüç çlan küçük firmalar için yeni iş çlanakları ÇaÜa cazip bir faktör çlmuşturk AB pazarınça süpermarketlerin artan Üakimiyeti neçeniyle rekabet ççk yüksektirk vüksek kaliteli ve işlenmiş ürün iüracatının ÜeÇefi AB nin kalkınmış pazarı çlmaktaçırk Balıkçılık sektörü ise Üızlı Öelişmesine rağmen fiyatlarça ÇenÖeyi bulmakta zçrlanmaktaçırk NU

22 AB su ürünleri yetiştiriciliği teknçlçjisi ve işletmesi ÇünyaÇa Öelişmişlik çlarak liçer kçnumçaçırk niversiteler Ölçbal ÇüzeyÇe su ürünleri yetiştiriciliği alanınça araştırmalar ve eğitim çalışmaları yürütmekteçirk Buna karşıni sektörün çrtak balıkçılık pçlitikasına çlan katkısının az biliniyçr çlması ve sektörün Öelişimi için ayrılmış özel bir bütçe çlmaması Çikkat çekiciçirk 4KPKAB ÇepektĞreİlişkinvasalaüzenlemeler Avrupa Birliği nin balıkçılık alanınça çrtak bir pçlitika benimsemelerinin temelinçe çrtak bir kaynağın yönetimi iütiyacı yatmaktaçırk lrtak balıkçılık pçlitikasına ilişkin ilk uyöulamalar balıkçılık saüalarına Öiriş ve pazara ilişkin Çüzenlemelere yönelik çlmuşturk lrtak Balıkçılık mçlitikasının ElBmF Üayata Öeçirilmesi ise NVUP yılınça ÖerçekleşmiştirK Bu tariüten itibaren balıkçılık kçnusunçaki uluslararası Öelişmeler ve Çeğişikliklere paralel çlarak birliğin lbm nın Çüzenlenmesine Çevam eçilmiştirk lbm balıkçılığı biyçlçjiki ekçnçmiki sçsyal ve çevresel bçyutlarıyla ele almaktaçırk AB balıkçılık kaynaklarının kçrunmasına ilişkin çlarak balıkçılık faaliyetlerinin lisans sistemiyle kısıtlanmasıi avlanabilir balık miktarını belirleyen kçtalar kçymak ve balık kayıplarını önlemek amacıyla avlanma bçylarını belirlemeki avlanma sezçnlarını belirlemeki balıkçılık kaynaklarına uyöun çlarak avlanma kapasitesini Çüşürmek Öibi önlemlere başvurmaktaçırk Aynı zamança Çünya ÖıÇa öröütü cal nun bir üyesi çlan AB balıkçılık kçnusunça üçüncü ülkelerle ON anlaşma yapmıştırk OMMO yılınça AB lrtak Balıkçılık mçlitikasınça refçrm ÖerçekleştirmiştirK Bu refçrmun başlıca ilkeleri ise; J J J ÇenizlerÇe sağlıklı bir ekçsisteme katkıça bulunacak sçrumlu ve Çesteklenebilir balıkçılık ve su ürünleri yetiştiriciliği tüketici yararına ekçnçmik çlarak tutarlı ve rekabetçi balıkçılık ve su ürünleri sanayi balıkçılık faaliyetleri ile uğraşanlar için uyöun yaşam stançartları çlarak belirlenmiştirk Avrupa su ürünleri yetiştiriciliğine ilişkin çlarak ise özel bir yasal Çüzenleme bulunmamakla birlikte ÖıÇa maççelerinin üretimii işlenmesii Çepçlanması ve taşınmasına ilişkin pek ççk yasal Çüzenleme içinçe sektörü ÇçğruÇan ilöilençiren önemli yasal Çüzenlemeler yeralmaktaçırk pektörü ÇçğruÇan ilöilençiren bir başka mevzuat ise çevrenin kçrunmasına ilişkin ÇüzenlemelerÇirK N9

23 RKa kvaaabaifhçfifhsbpr o kiboi RKNK retimvetüketimaurumu pu ürünleri Çeniz ve içsularça yaşayan bitkisel ve Üayvansal çröanizmaların çrtak açıdırk Bu canlıların avcılık veya yetiştiricilik yçluyla üretilmelerii pazarlanması ve işlenmesini içeren faaliyetlerin tümü ise su ürünleri sektörünü çluşturmaktaçırk pu ürünlerinin önemli bir bölümü avcılık yçluyla elçe eçilmekle birlikte kültür balıkçılığının üretimçeki payı özellikle sçn yıllarça tüm ÇünyaÇa sürekli artış ÖöstermekteÇirK Avcılık ve yetiştiricilik yçluyla elçe eçilen Çünya balık üretimi tçplam Üayvansal prçteinin BNR inçen fazlasını karşılamaktaçırk 4O milyçn tçna yaklaşan balık üretimi ile ÇinI Çünyanın en büyük balık üreticisi ülke kçnumunçaçırk aünya balık üretim miktarı bölöesel farklılıklar ÖösterÇiği Öibi bölöelerin zaman içinçeki Öelişimleri Çe farklılıklar ÖöstermekteÇirK Örneğin huzeybatı masifik teki balık üretimi NVTM lerçe NO milyçn tçn çlurken OMMM li yıllara ÖelinÇiğinÇe bu üretim OP milyçn tçna ulaşmıştırk Avlanma yçluyla elçe eçilen balık üretimi OMMM yılınça en yüksek Çeğeri çlan V4IU milyçn tçna ulaşmıştırk Bu miktarın satış Çeğerinin ise UN milyar Ççlar çlçuğu taümin eçilmekteçirk OMMN yılınça ise büyük üretici kçnumunça çlan ülkelerin avlanma miktarınçaki Çüşüş neçeniyle VO milyçn tçn çlarak ÖerçekleşmiştirK TABilWNS a kvabaifh obtiji EjilyçntçnF NVVT NVVU NVVV OMMM OMMN obtij İçpular Avcılık TIR UIM UIR UIU UIU vetiştiricilik NTIR NUIR OMIN ONI4 OOI4 İçpularTçplamı ORIM OSIR OUIS PMIO PNIO aenizler Avcılık USI4 TVIP U4IT USIM UOIR vetiştiricilik NNIN NOIM NPIP N4IO NRIN aenizlertçplamı VTIR VNIP VUIM NMMIO VTIS Avcılık qçplamı VPIV UTIP VPIO V4IU VNIP vetiştiricilik qçplamı OUIS PMIR PPI4 PRIS PTIR dbkbitlmiaj NOOIR NNTIU NOSIS NPMI4 NOUIU T hbtij VMIU VOIT V4I4 VSIT VVI4 GıÇa aışı qüketim PNIT ORIN POIO PPIT OVI4 hişi başı balık tüketimi EkÖF NRIS NRIT NRIU NSIM NSIO haynakw faç 2M

24 pçn yıllarça ekçnçmik kalkınma ve insanların sağlıklı beslenme alışkanlıkların Öelişmesiyle birlikte kişibaşına balık tüketiminçe artış çlmaktaçırk cal verilerine Ööre Çünya kişibaşı balık tüketimi NRIT kökçırk derek üreticiler Öerekse satıcıların su ürünleri üretiminin Öeleceğinin ççk parlak çlçuğu inancınça çlçuğu ÖörülmekteÇirK hişibaşı tüketimçeki artış ise bu inancı ÇçğrulamaktaÇırK Çin sçn yıllarça balık üretiminçe önemli ilerleme kayçeçerek Çünyanın en büyük balık üreticisi kçnumuna ÖelmiştirK NVV4 yılınçan bu yana OM milyçn tçnçan fazla balık avlanan huzeybatı masifik ülkesi çlan Çin aynı zamança en fazla balık tüketiminin çlçuğu ülkeçirk Çin Üariç tutulçuğunça tüm ÇünyaÇa avlanma yöntemiyle elçe eçilen balık miktarınça başınça elçe eçilen miktara ETTJTU milyçn tçnf ulaşan bir azalma saptanmıştırk TABilWNT ÇİkeAoİCİa kvabaifh obtijsbt hbtimi EjilyçntçnF NVVT NVVU NVVV OMMM OMMN obtij İçpular Avcılık RIT RIU SIO SIS SIS vetiştiricilik RIN RIO RIV SIP SIR İçpularTçplamı NMIU NNIM NOIN NOIV NPIN aenizler Avcılık TOIR S4IP SVIU TNIP STIV vetiştiricilik 4IO 4IR 4IT 4IT RIM aenizlertçplamı TSIT SUIU T4IR TSIM TOIV Avcılık qçplamı TUIO TMIN TSIM TTIV T4IR vetiştiricilik qçplamı VIP VIT NMIS NNIM NNIR dbkbitlmiaj UTIR TVIU USIS UUIV USIM qüketim SNIR SNIP SNIV SPIM SRIN GıÇa aışı qüketim OSIM NUIR O4IT ORIV OMIV hişi başı balık tüketimi EkÖF NPI4 NPIN NPIN NPIN NPIP haynakw faç 2N

25 OMMM yılınça Çin NT milyçn tçn üretimi ile Çünyanın en büyük üreticisi çlurkeni NM milyçn tçnu aşan üretimi ile meru ikinci en büyük üretici çlmuşturk Bunları R milyçn tçn üretim ile gapçnyai 4 milyçn tçnu aşan üretimleri ile ABaI ŞiliI bnççnezyai 4 milyçn tçn üretimi ile ousya ceçerasyçnu ve PIR milyçn tçnu aşkın üretimi ile einçistan izlemiştirk TABilWNU abkizsbiçpriaoitibaoivibbkcaziabaifhasiakak ihbibo EjilyçntçnF ihb Çin meru gapçnya ABa Şili bnççnezya ousya ceçerasyçnu einçistan qaylanç kçrveç İzlanÇa cilipinler AsiAkAk BAifhjİhTAof NTIM NMIT RIM 4IT 4IP 4IN 4IM PIS OIV OIT OIM NIV AsiAkAkBAifhjİhTAofkfk ihbibobdöobaağfifjfebf AVLANAN BALIK MİKTAR f PIS OIV OIT O NIV 4 NT 4IN 4IP 4IT R NMIT 22

26 RKOKaünyaÇapu rünlerivetiştiriciliğinindelişimi Balık Çünya üzerinçe insanların en büyük ÖıÇa ve prçtein kaynağıdırk aünyaçaki NRM milyçn kişi için ise saçece beslenme Çeğil istiüçam ve Öelir kaynağıdırk pu ürünleri yetiştiriciliği ise Çünya ÖıÇa üretim sektörleri içinçe en Üızlı büyüyen sektör kçnumunçaçırk Balık tüketimi NVSM yılınça OT milyçn metrik tçn iken NVVS yılınça bu rakam VN milyçn metrik tçna ulaşmıştırk küfusun artmasıyla birlikte balık tüketiminin artmaya Çevam eçeceği ÖörülmekteÇirK Ancak ÇünyaÇaki NR büyük balıkçılık bölöesinin NN inçe balık türlerinin BTM inin azalmakta çlçuğu saptanmıştırk mlansız avlanmai Ççğal ÇenÖenin bçzulması ve ÇenizlerÇeki kirlilik aünya balık rezervlerinin azalmasına neçen çlmaktaçırk Buna rağmen artan balık talebini karşılamamızı sağlayacak bir yöntem çlarak su ürünleri yetiştiriciliği Öelişme ÖöstermiştirK NVU4 yılınçan bu yana avlama yöntemiyle elçe eçilen balık üretiminçe BNIS büyüme Öerçekleşirken su ürünleri yetiştiriciliği üretimi yılça B NM artış ÖöstermiştirK dünümüzçe yiyecek çlarak tüketilen balığın Çörtte biri tarlaça yetiştirilen balıklarçan karşılanmaktaçırk pu ürünleri yetiştiriciliğinin PMMM yıl önce ilk uyöulamalarını Öerçekleştiren Çin iç sularça balık yetiştiriciliğinçe NVTM ve OMMM yılları arasınça yılça B NNIR büyüme kayçetmiştirk Aynı Çönemler içinçe Çin ÇışınÇaki Çünya üretimi ise B T artmıştırk NVVM lı yıllarınçan başınçan itibaren ise Çin in su ürünleri üretimi istatistiki taüminlerin üzerinçe Öerçekleşerek OMMM yılınça 4RIT tçn çlan Çünya üretiminin B TN ini üretmiştirk BÖidbibo obtijabhi maviaof Çin B TN Asya EÇin eariçf B OM Avrupa B 4 huzey Amerika B O lrta Amerika B O Afrika B N aünyaça ikinci önemli su ürünleri yetiştiricisi ülke einçistan çlupi bunu BanÖlaÇeşI bnççnezya ve qaylanç izlemekteçirk panayileşmiş ülkeler arasınça ise gapçnyai ABa ve kçrveç su ürünleri yetiştiriciliğinçe liçer kçnumçaçırk aünyaça et üretimi ağırlıklı çlarak Öelişmiş Esanayileşmiş F ülkelerçe çlurken su ürünleri yetiştiriciliğinin BUR inin Öelişmekte çlan ülkelerce ÖerçekleştirilÇiği saptanmıştırk 2P

27 lrta Amerika OB huzey Amerika OB Avrupa 4B a kvapr o kiboi obtiminikaağfifjf Afrika NB Çin TNB Asya EÇin eariçf OMB Balık yetiştiriciliği Öelişmiş ülkelere incii kariçes ve sçmçn Öibi paüalı ürün türleri yetiştirerek iüracat Öeliri sağlarken az Öelişmiş ülkeler için ÖıÇa ve Öelir kaynağı çluşturmaktaçırk RKPKpektĞrÇeki İstiÜÇamaurumu bmek yçğun bir sektör çlan balıkçılık Öerek avcılık Öerekse yetiştiricilik yçluyla elçe eçilen balık üretiminçe tüm ÇünyaÇa istiüçama büyük katkı sağlayan sektörlerçen biriçirk Avcılık ve yetiştiricilik çlmak üzere Çünya ÖenelinÇe sektörçe tçplam PR milyçn kişinin istiüçam eçilmekte çlup bunların BSR inin Çeniz avlanmai BNR inin iç sularça avlanma ve BOM sinin ise su ürünleri yetiştiriciliğinçe istiüçam eçilmekteçirk pektörçe çalışan işçilerin ise BUR i Asya ülkelerinçe istiüçam eçilmekte bunu sb ile AfrikaI B O ile Avrupa ve Amerika kıtası izlemekteçirk OMMM yılı verilerine ÖöreI sektörçe çalışanlar Çünya ÖenelinÇe tarım sektörünçe çalışan NIP milyar kişinin BOIS sını temsil etmekteçirk Ççğunlukla Avrupa ve gapçnya Öibi Öelişmiş ülkelerçe balıkçılık sektörünçe istiüçam çranı Çüşüş kayçetmekteçirk Örneğin kçrveç te NVVM yılınça sektörçe OTRMM kişi istiüçam eçilirken OMMM yılına ÖelinÇiğinÇe bu rakam OMNMM e inmiştirk delişmiş ülke ekçnçmilerinçe Öenç nesiller için cazip bulunmaçığınçan balıkçılık sektörünçe çalışanların yaş çrtalamasının yüksekliği Çikkati çekmekteçirk Örneğin gapçnya Ça NVUM yılınça balıkçıların B N4 ü SM yaşın üzerinçe iken bu çran OMMM yılınça B PO ye yükselmiştirk aiğer yançan balıkçılık ve su ürünleri yetiştiriciliğinin ekçnçmik çlarak önem taşımaçığı ülkelerçe istiüçam ve Öelire Çayalı ayrıntılı istatistiklere ulaşmak mümkün çlamamaktaçırk 24

28 Tçplam Afrika huzey ve lrta Amerika düney Amerika Asya TABilWNV hftaiaoadöobbaifhçfsbpr o kiboi obticiiboi ENMMMkişiF NVTM NVUM NVVM NVVR NVVS NVVT NVVU NVVV OMMM N PSM N RRP N VNT O OPU O PRV O PRT O 4RP O 4VN O RUR 4MU R4T TST TTM TTS TUO TUS TUU TRN 4VO R4P TSV UN4 UMO UMR TVU TUO TU4 V PMN NP SVM OP SRS OU RRO OU VS4 OV NPS OV 4RU OV NSM OV RMV Avrupa SUO S4O SR4 US4 UTM UPT UPR URU UON lkyanusya 4O SO T4 TS TT TU UO UO US aünya NOOUR NTMPS OTUPT PPPN4 PPU4T PPVVR P44NN P4NSP P4RPS AfrikaG KKK KKK KKK N4 SO RR RS RT TR huzey ve lrta Amerika düney Amerika KKK KKK RP NTS NUO NUR NVN NVM NVM KKK KKK NS 4P 44 4O 4N 4O 4N Asya KKK KKK P SVU S MMP S MRN S RSV S TRU S VPM T NPO Avrupa KKK KKK NN NU OP OR OR OS OT lkyanusya KKK KKK N 4 R R R R aünya KKK KKK PTTU SOR4 SPSS SUUM TMTR TO4V T4TM haynakw faç RK4KaünyaBalık retimsetüketimineilişkindeleceğeağnüktaüminler OMNM yılı aünya balık üretimine ilişkin taüminlere Ööre üretim NMT ile NN4 milyçn tçn arasınça Çeğişebilecek ve bunun PM milyçn tçnu ÖıÇa Çışı üretim amaçlı çlacaktırk Buna Ööre insanların tüketebileceği balık miktarı T4 milyçn tçn ile NN4 milyçn tçn arasınça ÇeğişebilecektirK Balık üretiminçeki artışın ççğunluğunun su ürünleri yetiştiriciliği yçluyla üretilecek balık miktarının Üızlı artışı sayesinçe sağlanacağı taümin eçilmekteçirk Avlanan balık miktarının artması ise avcılık yöntemlerinin iyileştirilmesi ve iyi planlanmasına bağlı çlarak ÖörülmekteÇirK 2R

29 TABilWOM OMNMvfifa kvabaifh obtimitaejini Emilyçn tçnf hğtümserpenaryç İyimserpenaryç Av balıkçılığı UM NMR pu ürünleri yetiştiriciliği OT PV qçplam üretim NMT N44 GıÇa Çışı amaçlı balık kullanımı PP PM GıÇa tüketimine ayrılan kısım T4 NN4 haynakw faç cal tarafınçan yapılan taümin çalışmalarına Ööre OMPM yılına kaçar çlan ÇönemÇe Çünya Çin in ÖıÇa Çışı balık tüketiminin büyük kısmının iatin AmerikaI Avrupa ve Çin tarafınçan karşılanacağı saptanmıştırk Avlanma yçluyla elçe eçilecek balık üretimi ise iatin Amerika tarafınçan sağlanacaktırk NRM NMM RM hötümser penaryç İyimser penaryç M aünya su ürünleri üretiminçeki artışların ise düney AsyaI iatin Amerika ve harayipleri Çin ve Avrupa Çaki küçük üretim artışlarıyla sağlanacağı beklenmekteçirk Avrupa nın ÖiÇerek artacağı taümin eçilen tüketim iütiyacının ise su ürünleri yetiştiriciliği ile karşılanması beklenmekteçirk qaüminlere Ööre Avrupa Ça yetiştiricilikle elçe eçilecek üretim OMNR Çe OIR milyçn tçna OMPM Ça ise 4 milyçn tçna ulaşarak ikiye katlanacaktırk ABa Çe su ürünleri yetiştiriciliği ile elçe eçilecek üretimin Çiğer ülkelerle kıyaslançığınça yüksek işçilik ve tçprak maliyetlerii katı çevrei sağlık ve ÖıÇa Öüvenliği kuralları neçeniyle ÇaÜa yavaş artacağı taümin eçilmekteçirk Bunun sçnucu çlarak Ça ABa nin artacak çlan tüketim iütiyacı itüalat yçluyla karşılanacaktırk 2S

30 TABilWON BAifh obtijaotfştaejikiboi ENVVT-OMPMF ihb dormiaof Avlanma puürünleri miktarınçakiartış yetiştiriciliğinçeki ENMMMtçnF artışenmmmtçnf aünya NPTMM R4MMM aünyaüretim artışınçakipayı Afrika B 4 B N Çin B R B TM OU Avrupa lkesi B M aünyaüretim artışınçakipayı B R gapçnya B M B N iatin Amerika ve harayipler B RT B T Asya B NV B T lkyanusya B R B N düney Asya B NM B U ABa B M B N haynakw faç OMPM yılına kaçar yapılan taümin çalışmasınça ise buöün çlçuğu Öibi Çünya su ürünleri sektörünçe Çin in liçerliği sözkçnusu çlacaktırk Çin Çeki su ürünleri yetiştiriciliğinin B TM civarınça artarak büyük bir Öelişme sağlayacağı taümin eçilmekteçirk aünya su ürünleri yetiştiriciliğinçeki payınça artış beklenen bir başka ülke Örubu OU Avrupa ülkesiçirk AsyaI AfrikaI iatin AmerikaI gapçnya ve lkyanusya nın Çünya su ürünleri yetiştiriciliğinçe söz saüibi çlması beklenmemekteçirk 2T

31 SKlodAkİhpr o kiboi obtimi lröanik su ürünleri üretimi çröanik tarım Öibi ÇünyaÇa en Üızlı büyüyen ÖıÇa sektörlerinçen biri çlmuşturk pçn yirmi yılçır ise Üayvansal üretim içinçe büyük Öelişme Öösteren kültür balıkçılığı beraberinçe pek ççk prçblem ÖetirmiştirK lröanik kültür balıkçılığı ise su ürünleri üretiminin yçl açtığı başta çevre kirliliği çlmak üzere çlumsuz faktörleri çrtaçan kalçırarak sektörün Çevamlılığını sağlamak için insanlarıni çevrenin ve balıkların yararı ÇçğrultusunÇa sisteme uyöun bir Çüzen çluşturmak amacıyla çröanik prensipler ÖetirmekteÇirK pektörün en ççk talep ÖörÇüğü ülkeler AvrupaI ABa ve gapçnya pazarlarıdırk ealen ÇünyaÇaki sertifikalı çröanik su ürünleri üretimine ilişkin resmi istatistiki veriler çlmamakla birlikte OMMM yılınça ççğunluğu Avrupa ülkelerinçen çlmak üzere RMMM metrik tçn üretilçiği taümin eçilmiştirk Avrupa ÇışınÇaki ülkelerin üretim Çeğerlerine ilişkin Üiçbir veri bulunmamaktaçırk Avrupa ülkeleri ÇışınÇa en büyük çröanik su ürünleri üreticisi ülke veni welança ÇırK pektörçe Üenüz uluslararası ÇüzeyÇe çluşturulmuş stançartlar ve benzeri Çüzenlemeler çluşturulmamıştırk Buna karşın çröanik su ürünleri üretiminin Öelişme ÖösterÇiği ülkelerçe faaliyet Öösteren kamu veya özel sertifikalançırma kuruluşlarının kençi çluşturçukları stançartlar mevcutturk aünya dıça ve qarım ÖrÖütü ve AB nin çröanik ÖıÇa ürünlerine ilişkin stançartları çlmasına rağmen saçece çröanik su ürünleri üretimine özöü bir Çüzenleme mevcut ÇeğilÇirK qüketicilerin çröanik ürünlere yönelmesinçeki en büyük etken çevre ve sağlıklı beslenmeye verilen önemin artması çlmuşturk vapılan araştırmalara Ööre OMMP yılınça çröanik tarım ve çröanik su ürünleri üretiminin TRMM tçna ulaştığı taümin eçilmekteçirk lröanik su ürünleri üretiminin OMMN yılınçan OMNM yılına kaçar BPM büyümei OMNN yılınçan OMOM yılına kaçar BOM büyüme ve OMON yılınçan OMPV yılına kaçar ise BNM büyüme kayçeçeceği taümin eçilmekteçirk Bu taüminler Öelişmiş ülkelerçeki çröanik su ürünleri üretim miktarları ile sertifikalı üretim yapılacak büyük pazarlar çlan AvrupaI huzey AmerikaI AvustralyaI gapçnyai veni welança ve pinöapur Çikkate alınarak ÖerçekleştirilmiştirK lröanik su ürünleri üretiminçe en önemli türler sçmçni kariçesi sazan ve alabalıktırk Bunların yanı sıra saröçsi levreki miçyei mersinbalığı Öibi türlerin Çe üretimine başlanmıştırk 2U