SAĞLIK ARAŞTIRMASI Health Survey 2010

Transkript

1 TÜİK SAĞLIK ARAŞTIRMASI Health Survey 2010 ISSN TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU Turkish Statistical Institute

2 TÜİK SAĞLIK ARAŞTIRMASI Health Survey 2010 TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU Turkish Statistical Institute

3 2010 SAĞLIK ARAŞTIRMASI Health Survey İstatistiki veri ve bilgi istekleri için Bilgi Dağıtım Grubu For statistical data and information requests Data Dissemination Group Tel: + (312) Faks-Fax: + (312) Yayın istekleri için Döner Sermaye İşletmesi For publication order Revolving Fund Management Tel: + (312) Faks-Fax: + (312) Yayın içeriğine yönelik sorularınız için Sağlık ve İş Güvenliği İstatistikleri Takımı For questions about contents of the publication Health and Work Safety Statistics Team Tel: + (312) Faks-Fax: + (312) İnternet E-posta bilgi@tuik.gov.tr Internet info@tuik.gov.tr Yayın No Publication Number 3654 Türkiye İstatistik Kurumu Turkish Statistical Institute Yücetepe Mah. Necatibey Cad. No: Çankaya-ANKARA / TÜRKİYE Bu yayının 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa göre her hakkı Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığına aittir. Gerçek veya tüzel kişiler tarafından izinsiz çoğaltılamaz ve dağıtılamaz. Turkish Statistical Institute reserves all the rights of this publication. Unauthorised duplication or distribution of this publication is prohibited under Law No: Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası, Ankara Turkish Statistical Institute, Printing Division, Ankara Tel: * Faks-Fax: Şubat 2012 February 2012 MTB: Adet-Copies ISBN

4 Foreword Önsöz ÖNSÖZ Halk sa lı ı istatistiklerinin e itici, koruyucu ve tedavi edici çalı malara dayandı ı bir gerçektir. Bu hizmetlerin yerine getirilmesi, yurdun sa lık durumunun ve seviyesinin bilinmesiyle yakından ilgilidir. Sa lık sorunlarına pratik çözüm yollarının bulunması, en azından toplumda sa lık olaylarını temsil edebilecek seviyede tam ve güvenilir istatistiki verilerin derlenmesi ve bunların bilimsel anlamda de erlendirilmesi ko uluna ba lıdır. Sa lık Ara tırması sa lık alanında idari kayıtlar yoluyla derlenemeyen bir çok göstergenin üretilmesi ve bu konuda karar alıcılara ve ara tırmacılara veri kayna ı olu turmak amacıyla uygulanmı tır. Be yıldan daha uzun bir süredir Avrupa Birli i statistik Ofisi tarafından Avrupa Birli i ne üye ve aday ülkelerde Sa lık Ara tırması nı uygulayabilmek için model hazırlama çalı maları sürdürülmü ve bu konuda hazırlanan düzenleme, Avrupa Parlamentosu ve Konsey de Avrupa Birli i düzeyinde sa lık ara tırması verilerini de içerecek ekilde Halk Sa lı ı statistikleri alanında kar ıla tırılabilir veri elde edilmesini tüm üye ülkeler için zorunlu hale getirmi tir. Ara tırmaya, Avrupa Birli i statistik Ofisi tarafından üye ve aday ülkelere önerilen modüllerin yanı sıra ulusal ihtiyaçları da kar ılamak amacıyla bölümler eklenmi tir. Ara tırma da, 0-6 ve 7-14 ya gruplarındaki çocukların anket tarihinden önceki 6 ay süresince geçirdikleri hastalık ve kazalara ait bilgiler ile bu rahatsızlık için ne tür hizmet aldıklarına dair verilere ula ılmı tır. 15 ve daha yukarı ya taki bireyler için genel sa lık durumu, kronik hastalıklar, günlük aktivitelerini yürütmede fonksiyonel yeterlilik, ki isel bakım, sa lık hizmetleri kullanımı, ilaç kullanımı, yapılan a ılar ve ölçümler ile boy ve kilo de erleri gibi bilgiler derlenmi tir. Ara tırmanın sonuçları Türkiye, kent ve kır ayrımında kullanıcıya sunulmaktadır. Yayının karar alıcılara, ara tırmacılara ve tüm kullanıcılara yararlı olaca ı inancı ile bilgileri veren hanehalklarına, ara tırmanın özellikle anket formunun geli tirilmesi sırasında de erli katkılarını ve desteklerini esirgemeyen üniversitelerin ö retim üyeleri ile ilgili kurum ve kurulu lara, özverili çalı malarından dolayı Türkiye statistik Kurumu çalı anlarına te ekkürlerimi sunarım. FOREWORD It is real that public health statistics based on instructive, preventive and curative studies. The fulfillment of these services is intimately related with health status of country and level of supplying of health care services. Finding of the practical solutions is connected to gather accurate and confidential statistical data that representing health situations in community level and also evaluation this data as scientific. Health survey was realized with the aim of providing indicators in health area not obtaining by administrative registration system and also constitute data source for the decision-makers and researchers. More than five years European Community Statistical Office has been preparing a model to apply Health Interview Survey in all member states and candidate countries and regulation that accepted in the European Parliament and the Council makes it mandatory for all member states and candidate countries to provide EU comparable Public Health Statistics. In the survey, all questions were applied covered in the modules that recommended by European Community Statistical Office and also for national requirements some questions were added to the survey. With the survey, the data was obtained with the diseases and accidents in the past 6 months before the survey date for the children in 0-6 and 7-14 age groups and kind of health care services that taken for these discomforts. The information was derived related with general heath status, chronic diseases, functional abilities in carrying out daily activities, personal care, using of health care services, using of medicines, vaccinations and height and weight values for the individuals in 15 years and old age group. Results of the survey are presented to the users in Turkey total, urban and rural discrimination. With the idea of that this publication will be beneficial for decision-makers, researchers and all other users, I would like to express my special thanks to households providing information, members of the universities, all related institutions who gave valuable contribution and support given in the improvement of the questionnaire and also Turkish Statistical Institute s staff for their selfsacrificing for this survey. Birol AYDEM R Ba kan President Birol AYDEMİR Başkan President III

5 Contents İçindekiler Ç NDEK LER Sayfa Page CONTENTS Önsöz III Foreword çindekiler V Contents Simge ve Kısaltmalar XII Symbols and Abbreviations Açıklama XIII Explanation I. Sosyal Güvence Durumu I. Social Security Status Grafik 1.1 Bireylerin tedavi masraflarının kar ılanma durumunun cinsiyete göre da ılımı, 2010 Tablo 1.1 Bireylerin tedavi masraflarının kar ılanma durumunun cinsiyet ve yerle im yerine göre da ılımı, 2010 Graphic Breakdown of type of payment of health care costs by sex, 2010 Table Breakdown of type of payment of health care costs by sex and residence, 2010 II. Bebeklik, Çocukluk ve Adölesan Dönemi Tablo 2.1 Son 1 ay içinde sa lık kurumuna giden çocuklardan tarama programından geçenlerin cinsiyet ve yerle im yerine göre da ılımı, 2010 [0-6 ya grubundaki çocuklar] 2.2 Çocuklarda görülen sa lık sorunlarının cinsiyet ve yerle im yerine göre da ılımı, 2010 [0-6 ya grubundaki çocuklar] 2.3 Çocukların son 6 ay içinde geçirdi i hastalıkların cinsiyet ve yerle im yerine göre da ılımı, 2010 [0-6 ya grubundaki çocuklar] 2.4 Çocukların son 6 ay içinde geçirdi i hastalık/sa lık sorunlarının cinsiyet ve yerle im yerine göre da ılımı, 2010 [7-14 ya grubundaki çocuklar] II. Infanthood, Childhood and Adolescent Table Percentage of children receiving any screening program during the visitation a health institution in the past 1 month by sex and residence, 2010 [Children in 0-6 age group] Percentage of discomforts apparent in children by sex and residence, 2010 [Children in 0-6 age group] Percentage of children who were exposed to diseases in the past 6 months by sex and residence, 2010 [Children in 0-6 age group] Percentage of children who were exposed to diseases/health conditions in the past 6 months by sex and residence, 2010 [Children in 7-14 age group] V

6 İçindekiler Contents Sayfa Page III. Genel Sa lık Durumu Grafik 3.1 Bireylerin genel sa lık durumunun cinsiyet ve yerle im yerine göre da ılımı, Son 6 ay içinde sa lık problemi nedeniyle günlük ya am faaliyetlerindeki kısıtlanma durumunun cinsiyet ve yerle im yerine göre da ılımı, Gözlük veya kontakt lens kullanıyor olsa dahi görme sorunu olanların cinsiyet ve yerle im yerine göre da ılımı, Gözlük veya kontakt lens kullanıyor olsa dahi görme sorunu olanların cinsiyet ve ya grubuna göre da ılımı, Gözlük veya kontakt lens kullanıyor olsa dahi görme sorunu olanların ya grubu ve yerle im yerine göre da ılımı, itme cihazı kullanıyor olsa dahi duyma sorunu olanların cinsiyet ve yerle im yerine göre da ılımı, itme cihazı kullanıyor olsa dahi duyma sorunu olanların ya grubu ve yerle im yerine göre da ılımı, 2010 [55 ya ] 3.8 itme cihazı kullanıyor olsa dahi duyma sorunu olanların cinsiyet ve ya grubuna göre da ılımı, 2010 [55 ya ] 3.9 Herhangi bir yardım almadan ya da yardımcı bir araç kullanmadan yürüyemeyenlerin cinsiyet ve ya grubuna göre da ılımı, Herhangi bir yardım almadan ya da yardımcı bir araç kullanmadan merdiven inip çıkamayanların cinsiyet ve ya grubuna göre da ılımı, Herhangi bir yardım almadan ya da yardımcı bir araç kullanmadan e ilemeyenler/diz çökemeyenlerin cinsiyet ve ya grubuna göre da ılımı, 2010 III. General Health Status Graphic Percentage of individuals' general health status by sex and residence, Percentage of individuals' limitations in daily activities because of a health problem in the past 6 months by sex and residence, Percentage of individuals having vision problem even wearing glasses or contact lenses by sex and residence, Percentage of individuals having vision problem even wearing glasses or contact lenses by sex and age groups, Percentage of individuals having vision problem even wearing glasses or contact lenses by age groups and residence, Percentage of individuals having hearing problem even wearing a hearing aid by sex and residence, Percentage of individuals having hearing problem even wearing a hearing aid by age groups and residence, 2010 [55 age] Percentage of individuals having hearing problem even wearing a hearing aid by sex and age groups, 2010 [55 age] Percentage of individuals not able to walk without any aid or assistance by sex and age groups, Percentage of individuals not able to walk up and down a flight of stairs without any aid or assistance by sex and age groups, Percentage of individuals not able to bend/kneel down without any aid or assistance by sex and age groups, 2010 VI

7 Contents İçindekiler Sayfa Page 3.12 Herhangi bir destek ya da yardım almadan, ta ıyamayanların cinsiyet ve ya grubuna göre da ılımı, Ki isel bakım faaliyetlerini gerçekle tirirken zorluk çekenlerin cinsiyete göre da ılımı, Haneye ili kin faaliyetleri tek ba ına gerçekle tirirken zorlukla kar ıla anların cinsiyete göre da ılımı, 2010 Tablo 3.1 Bireylerin genel sa lık durumunun cinsiyet, ya grubu ve yerle im yerine göre da ılımı, Son 6 ay içinde sa lık problemi nedeniyle günlük ya am faaliyetlerindeki kısıtlanma durumunun cinsiyet ve yerle im yerine göre da ılımı, Son 6 ay içinde sa lık problemi nedeniyle günlük ya am faaliyetleri ciddi ölçüde kısıtlananlar ve kısıtlanan fakat ciddi ölçüde kısıtlanmayanların cinsiyet, ya grubu ve yerle im yerine göre da ılımı, Hastalık/sa lık sorunu ya adıklarını belirten bireylerin cinsiyet ve yerle im yerine göre da ılımı, Hekim tarafından te his edilen hastalık/sa lık sorunlarının cinsiyet ve yerle im yerine göre da ılımı, Gözlük veya kontakt lens kullananların cinsiyet ve yerle im yerine göre da ılımı, Gözlük veya kontakt lens kullananların cinsiyet ve ya grubuna göre da ılımı, Gözlük veya kontakt lens kullanıyor olsa dahi görme sorunu olanların cinsiyet, ya grubu ve yerle im yerine göre da ılımı, Percentage of individuals not able to carry without any aid or assistance by sex and age groups, Percentage of individuals having difficulty in performing personal care by sex, Percentage of individuals having difficulty doing any of household activities by himself/herself by sex, 2010 Table Percentage of individuals' general health status by sex, age groups and residence, Percentage of individuals' limitations in daily activities because of a health problem in the past 6 months by sex and residence, Percentage of severely limited and limited but not severely limited individuals in daily activities because of a health problem in the past 6 months by sex, age groups and residence, The percentage of diseases/health problems declared by individuals by sex and residence, The percentage of diseases/health problems diagnosed by a medical doctor by sex and residence, Percentage of individuals wearing glasses or contact lenses by sex and residence, Percentage of individuals wearing glasses or contact lenses by sex and age groups, Percentage of individuals having vision problem even wearing glasses or contact lenses by sex, age groups and residence, 2010 VII

8 İçindekiler Contents Sayfa Page 3.9 itme cihaz kullananlar n cinsiyet, ya grubu ve yerle im yerine göre da l m, itme cihaz kullan yor olsa dahi duyma sorunu olanlar n cinsiyet, ya grubu ve yerle im yerine göre da l m, Herhangi bir yard m almadan ya da yard mc bir araç kullanmadan yürüyemeyenler, merdiven inip ç kamayanlar veya e ilemeyenler/diz çökemeyenlerin cinsiyet, ya grubu ve yerle im yerine göre da l m, Herhangi bir destek ya da yard m almadan, ta yamayanlar ve kavrayamayanlar n cinsiyet, ya grubu ve yerle im yerine göre da l m, Elma gibi sert bir g day s rarak yiyemeyenlerin cinsiyet, ya grubu ve yerle im yerine göre da l m, Ki isel bak m faaliyetlerini gerçekle tirirken zorluk çekenlerin cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m, Ki isel bak m faaliyetlerini gerçekle tirirken zorluk çekenlerin cinsiyet ve ya grubuna göre da l m, 2010 [55 ya ] 3.16 Haneye ili kin faaliyetleri tek ba na gerçekle tirirken zorlukla kar la anlar n cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m, A r ev i leri faaliyetini gerçekle tirenlerin ya grubu ve zorlukla kar la ma durumuna göre da l m, Bireylerin son 4 hafta içerisinde bedensel a r veya fiziksel rahats zl k hissetme durumunun cinsiyet, ya grubu ve yerle im yerine göre da l m, Son 4 hafta içerisinde bireylerin kendi ruhsal durumlar n tan mlamalar n n cinsiyet, yerle im yeri ve hissetme durumuna göre da l m, Percentage of individuals wearing a hearing aid by sex, age groups and residence, Percentage of individuals having hearing problem even wearing a hearing aid by sex, age groups and residence, Percentage of individuals not able to walk, walk up and down a flight of stairs or bend and kneel down without any aid or assistance by sex, age groups and residence, Percentage of individuals not able to carry and grasp or handle without any aid or assistance by sex, age groups and residence, Percentage of individuals not able to bite and chew on hard foods such as a firm apple by sex, age groups and residence, Percentage of individuals having difficulty in performing personal care by sex and residence, Percentage of individuals having difficulty in performing personal care by sex and age groups, 2010 [55 age] Percentage of individuals having difficulty doing any of household activities by himself/herself by sex and age groups, Percentage of individuals performing occasional heavy housework by sex and having difficulty, Percentage of individuals that felt physical pain or physical discomfort during the past four weeks by sex, age groups and residence, Percentage of individuals according to description of psychological feelings' during the past 4 weeks by sex, residence and feelings level, 2010 VIII

9 Contents İçindekiler Sayfa Page IV. Sa lık Hizmetleri ve Sa lı ı Belirleyici IV. Health Care Services and Indicators Göstergeler Describing Health Grafik 4.1 Son 12 ay içerisinde uzman hekimden sa lık hizmeti alma ihtiyacı hissetti i halde bu hizmetten yararlanamayanların cinsiyet ve yerle im yerine göre da ılımı, Son 12 ay içerisinde bir doktor tarafından yataklı ya da günübirlik tedavi hizmeti önerilmesine ra men bu hizmeti almayanların cinsiyet ve yerle im yerine göre da ılımı, 2010 Graphic Percentage of not consulting a specialist even needed to consult a specialist but did not during the past 12 months by sex and residence, Percentage of individuals not receiving health care service despite treatment recommended by doctor, either as an inpatient or a day patient within the past 12 months by sex and residence, 2010 Tablo 4.1 Pratisyen hekim/aile hekimi, uzman hekim ve di hekiminden hizmet alanların cinsiyet ve yerle im yerine göre da ılımı, Pratisyen hekim veya aile hekiminden hizmet alanların cinsiyet, ya grubu ve yerle im yerine göre da ılımı, Pratisyen hekim veya aile hekiminden 12 aydan kısa süre önce hizmet alanların cinsiyet, e itim durumu ve yerle im yerine göre da ılımı, Uzman hekimden hizmet alanların cinsiyet, ya grubu ve yerle im yerine göre da ılımı, Uzman hekimden 12 aydan kısa süre önce hizmet alanların cinsiyet, e itim durumu ve yerle im yerine göre da ılımı, Di hekiminden hizmet alanların cinsiyet, ya grubu ve yerle im yerine göre da ılımı, Di hekiminden 12 aydan kısa süre önce hizmet alanların cinsiyet, e itim durumu ve yerle im yerine göre da ılımı, 2010 Table Percentage of individuals receiving health care service from general practitioner/family doctor, specialist and dentist by sex and residence, Percentage of individuals receiving health care service from general practitioner or family doctor by sex, age groups and residence, Percentage of individuals receiving health care service from general practitioner or family doctor in less than 12 months ago period by sex, education level and residence, Percentage of individuals receiving health care service from specialist by sex, age groups and residence, Percentage of individuals receiving health care service from specialist in less than 12 months ago period by sex, education level and residence, Percentage of individuals receiving health care service from dentist by sex, age groups and residence, Percentage of individuals receiving health care service from dentist in less than 12 months ago period by sex, education level and residence, 2010 IX

10 İçindekiler Contents Sayfa Page 4.8 Bireylerin di lerini fırçalama sıklı ının cinsiyet ve yerle im yerine göre da ılımı, Son 12 ay içerisinde uzman hekimden sa lık hizmeti alma ihtiyacı hissetti i halde bu hizmetten yararlanamayanların hizmetten yararlanamama temel nedenlerinin cinsiyet ve yerle im yerine göre da ılımı, Son 12 ay içerisinde hastanede en az bir gece yataklı tedavi hizmeti alanların cinsiyet, ya grubu ve yerle im yerine göre da ılımı, Son 12 ay içerisinde hastanede en az bir gece yataklı tedavi hizmeti alanların cinsiyet, e itim durumu ve yerle im yerine göre da ılımı, Son 12 ay içerisinde hastanede günübirlik tedavi hizmeti alanların cinsiyet, ya grubu ve yerle im yerine göre da ılımı, Son 12 ay içerisinde hastanede günübirlik tedavi hizmeti alanların cinsiyet, e itim durumu ve yerle im yerine göre da ılımı, Son 12 ay içerisinde bir doktor tarafından yataklı ya da günübirlik tedavi hizmeti önerilmesine ra men bu hizmeti almayanların hizmeti almama temel nedenlerinin cinsiyet ve yerle im yerine göre da ılımı, Son 2 hafta içerisinde hekim tarafından önerilen veya reçete edilerek ilaç kullananların toplam nüfus içinde hastalık, cinsiyet ve yerle im yerine göre da ılımı, Son 2 hafta içerisinde hekim tarafından önerilen veya reçete edilerek kullanılan ilaçların hastalık, cinsiyet ve yerle im yerine göre da ılımı, Brushing teeth percentages of the individuals by sex and residence, Percentage of main reasons not consulting a specialist even needed to consult a specialist but did not during the past 12 months by sex and residence, Percentage of individuals being in hospital as an inpatient, that is overnight or longer during the past 12 months by sex, age groups and residence, Percentage of individuals being in hospital as an inpatient, that is overnight or longer during the past 12 months by sex, education level and residence, Percentage of individuals admitting to hospital as a day patient, during the past 12 months by sex, age groups and residence, Percentage of individuals admitting to hospital as a day patient, during the past 12 months by sex, education level and residence, Percentage of main reasons not receiving health care service even needed to be hospitalised following a recommendation from a doctor, either as an inpatient or a day patient but did not during the past 12 months by sex and residence, Percentage of individuals in total population using any medicines that were prescribed or recommended by a doctor during the past two weeks by diseases, sex and residence, Percentage of medicines that were prescribed or recommended by a doctor during the past two weeks by diseases, sex and residence, Son 12 ay içerisinde tansiyon, kolesterol veya kan ekeri ölçümü yaptıran bireylerin cinsiyet ve yerle im yerine göre da ılımı, Percentage of individuals made blood pressure, blood cholesterol or blood sugar during the past 12 months by sex and residence, 2010 X

11 Contents İçindekiler Sayfa Page 4.18 Bireylerin grip a ısı olma durumlarının cinsiyet ve yerle im yerine göre da ılımı, Bireylerin dı kı (gaita) ile ilgili parazit testi yaptırma durumlarının cinsiyet ve yerle im yerine göre da ılımı, Prostat muayenesi olanların ya grubu ve yerle im yerine göre da ılımı, Mammografi çektirenlerin ya grubu ve yerle im yerine göre da ılımı, Smear (rahim a zı sürüntü testi) yaptıranların yerle im yerine göre da ılımı, Sa lık kurumlarından memnuniyet durumunun cinsiyet ve yerle im yerine göre da ılımı,2010 [15 ya ] 4.24 Sa lık personelinden memnuniyet durumunun cinsiyet ve yerle im yerine göre da ılımı,2010 [15 ya ] 4.25 Halen tütün mamulü kullananların ilk kez tütün mamulü kullanma ya larının cinsiyete göre da ılımı, Bireylerin tütün mamulü kullanma durumunun cinsiyet ve yerle im yerine göre da ılımı, Bireylerin tütün mamulü kullanma durumunun cinsiyet, ya grubu ve yerle im yerine göre da ılımı, Bireylerin ev içerisinde tütün dumanına maruz kalma durumunun cinsiyet, ya grubu ve yerle im yerine göre da ılımı, Bireylerin tütün mamulü kullanmaya ba lamadaki nedenlerinin cinsiyet ve yerle im yerine göre da ılım, Halen alkol kullananların ilk kez alkol kullanma ya larının cinsiyete göre da ılımı, Vaccination against flu of individuals by sex and residence, Percentage of individuals who had parasite test realted with faeces by sex and residence, Percentage of individuals received prostat examination by age groups and residence, Percentage of individuals having a mammography by age groups and residence, Percentage of individuals having a cervical smear test by age groups and residence, Percentage of satisfied level from health institutions by sex and residence, Percentage of satisfied level from health personnel by sex and residence, Percentage distribution of current tobacco smokers by age at first use of tobacco products and sex, The status of smoking tobacco products percentages of individuals by sex and residence, The status of smoking tobacco products percentages of individuals by sex, age groups and residence, Exposure to tobacco smoke indoors at home of individuals by sex, age groups and residence, The reasons behind that made individuals start to smoke any tobacco product by sex and residence, Percentage distribution of current alcoholic drink consumers by age at first use of alcoholic drink and sex, 2010 XI

12 Simge ve Kısaltmalar Symbols and Abbreviations Sayfa Page 4.31 Bireylerin alkol kullanma durumunun cinsiyet ve yerle im yerine göre da ılımı, Bireylerin alkol kullanma durumunun cinsiyet, ya grubu ve yerle im yerine göre da ılımı, Bireylerin alkol kullanmaya ba lamadaki nedenlerinin cinsiyet ve yerle im yerine göre da ılımı, Bireylerin vücut kitle indeksinin cinsiyet ve yerle im yerine göre da ılımı, Ya gruplarına göre boy ve kilo ortalamaları, The status of alcohol consumption percentages of individuals by sex and residence, The status of consuming alcoholic drinks percentages of individuals by sex, age groups and residence, The reasons behind that made individuals start consuming alcoholic drinks by sex and residence, Body mass index distribution of individuals by sex and residence, Average heights and weights by age groups, Bireylerin meyve tüketme sıklı ının cinsiyet ve yerle im yerine göre da ılımı, Bireylerin sebze ya da salata tüketme sıklı ının cinsiyet ve yerle im yerine göre da ılımı, Fruit consumption percentages of the individuals by sex and residence, Vegetables and salad consumption percentages of the individuals by sex and residence, Bireylerin meyve ya da sebze suyu tüketme sıklı ının cinsiyet ve yerle im yerine göre da ılımı, 2010 Ek Fruit or vegetables juice consumption percentages of the individuals by sex and residence, 2010 Appendix lgili bilgilere ula mak için To reach the related information... Simge ve Kısaltmalar Symbols and Abbreviations Bilgi elde edilmemi tir Bilgi yoktur - Data not avaliable Denotes magnitute nil Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi ADNKS ABPRS Address Based Population Registry System Ulusal Adres Veri Tabanı UAVT NAD National Address Database Vücut Kitle ndeksi VK BMI Body Mass Index Sosyal Sigortalar Kurumu SSK SII Social Insurance Institution Emekli Sandı ı GERF Government Employees Retired Fund Ana Çocuk Sa lı ı ve Aile Planlaması AÇS/AP MCH/FP Mother Child Health and Family Planning NOT: Bazı tablo ve grafiklerdeki rakamlar yuvarlamadan dolayı toplamı vermemektedir. NOTE: Total numbers in some tables and graphics are not exact because of the rounding of the numbers. XII

13 Explanation Açıklama AÇIKLAMA EXPLANATION 1. Giri Sa lık Ara tırması ile bebek, çocuk ve yeti kinlerin sa lık durumunun yanı sıra 15 ve daha yukarı ya taki bireylerin sa lık hizmetinden faydalanma durumları ve memnuniyet düzeyleri, günlük aktivitelerini gerçekle tirirken ya adıkları zorlukların derecesi ile sigara ve alkol kullanma alı kanlıkları ba ta olmak üzere sa lık alanındaki birçok gösterge elde edilmektedir. Ara tırma nın öncesinde Avrupa Birli i tarafından sadece 15 ya ve daha yukarısı için önerilen modüllerin Türkçe ye çevirisi yapılmı tır. 2. Amaç 2010 Sa lık Ara tırması ile bireylerin genel sa lık profilinin ortaya çıkarılması ve ülkelerin geli mi lik düzeylerini gösteren kalkınma göstergeleri içerisinde önemli bir paya sahip olan sa lık göstergesine yönelik bilgilerin elde edilmesi ile mevcut yapıdaki bilgi açı ının kapatılması amaçlanmı tır. Ara tırma, hem uluslararası kar ıla tırmalara imkan veren hem de ulusal ihtiyaçlara ı ık tutan bir ara tırma olma özelli ini ta ımaktadır. 3. Kapsam 3.1 Co rafi Kapsam Türkiye Cumhuriyeti sınırları dahilinde bulunan tüm yerle im yerleri örnek seçimi için kapsama dahil edilmi tir. 3.2 Kapsanan Kitle Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde bulunan hanelerde ya ayan ve son bir yıl içinde sa lık hizmeti almı tüm fertler kapsanmı tır. Ara tırmada toplam nüfusun yakla ık %2 sini olu turan kurumsal nüfus kapsam dı ı bırakılmı tır (Kurumsal nüfus; okul, yurt, otel, çocuk yuvası, huzurevi, hastane ve hapishanede bulunanlar ile kı la ve ordu evlerinde ikamet eden nüfusu içermektedir). 1. Introduction Health Survey derives many indicators on health including health conditions of infants, children and adults and also the utilization of health services, satisfaction levels from these services, difficulties faced during daily activities and cigarette and alcohol using habits for individuals 15 years old and over. Before the survey implementation, the modules recommended by Eurostat for the 15 years and older age group translated to the Turkish. 2. Purpose The aim of the 2010 Health Survey is to introduce the health profile of individuals and to get information about health indicators which constitutes a big part of the development indicators that shows the degree of development of the countries and also to close the lack of information in current system. This survey has the specialty that held out to reflect the country in general and being comparable internationally. 3. Coverage 3.1 Geographical Coverage All settlements in the territory of Republic of Turkey were covered in sample selection. 3.2 Population Covered All the individuals living in Turkey and who received health service in the previous year were covered. In the survey, institutional population which consists of 2% of the total population were not included in the coverage (institutional population includes the population living in; schools, residents of dormitories, hotels, kinder-gardens, rest homes for elderly persons, special hospitals, military barracks and recreation quarters for officers). XIII

14 Açıklama Explanation 4. Yöntem 4. Methodology 4.1 Tahmin Düzeyi ve Örneklem Hacmi Ara tırmanın örneklem büyüklü ü Türkiye toplam, kent ve kır bazında tahminler üretecek ekilde hesaplanmı tır. Tasarım gere i toplam örneklem hacmi hane olarak belirlenmi tir. 4.1 Estimation Level and Sample Size The survey is designed in order to produce estimators for total of Turkey, urban and rural. Thus, the total sample size necessary was found to be households. Örnekleme Yöntemi Tabakalı iki a amalı küme örneklemesi yöntemi kullanılmı tır. Dı sal tabakalama kriteri olarak kırkent ayrımı kullanılmı tır. Birinci a ama örnekleme birimi ortalama 100 hanehalkından olu mu bloklar, ikinci a ama örnekleme birimi ise her bloktan sistematik olarak seçilen hanehalklarıdır. Adres Çerçevesi Ara tırmanın örneklem çalı masında kullanılan çerçeve 2007 yılında tamamlanan Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) ne altlık olu turan Ulusal Adres Veri Tabanı dır (UAVT). Adres çerçevesi, UAVT den 2010 yılı Mart ayında alınarak olu turulmu tur. Nüfusu 133 ün altında olan yerle im yerleri, yeterli örnek hane sayısına ula ılamayaca ı dü ünüldü ünden kapsam dı ı bırakılmı tır. Tabakalama Kriteri Nüfusu ve daha az olan yerle im yerleri Kır, ve daha fazla olanlar Kent olarak tanımlanmı tır. Sampling Method Strata and two phase cluster samling method was used. For external stratification rural urban difference was used. First phase sampling unit were blocks consisting of an average of 100 households and second phase sampling unit were households selected systematically from each block. Address Frame The frame used in the sampling of the survey was the ''National Address Database'' (NADB) which constitutes a base for ''Address Based Registry System'' (ABRS) which was completed in (Adress frame was composed from NADB in March, 2010). Settlements with population less than 133 were not included in the frame because it was considered that adequate number of sample households wouldn't be reached. Stratification Criterion Settlements with population and below defined as rural, settlements with population and over defined as urban. Örneklem Da ılımı Kent yerle im yerlerinde; örnek seçilen 356 bloktan toplam 5696 hane seçilmi tir (her bloktan 15 hane). Seçilen hanelerden 4682 si ile anket tamamlanmı tır. Kır yerle im yerlerinde ise; örnek seçilen 219 bloktan toplam hane seçilmi tir (her bloktan 10 hane). Seçilen hanelerden 1869 u ile anket tamamlanmı tır. Sampling Distribution In urban settlements; 5696 households were selected from 356 blocks which were previouslu selected (15 households in each block). In 4682 of these households the questionnaire was completed. In rural settlements; 2190 households were selected from 219 blocks which were previously selected (10 households from each block). In 1869 of these households the questionnaire was completed. XIV

15 Explanation Açıklama A ırlıklandırma Örnekleme sonucu elde edilen veri setinden kitleyi temsil edecek de erlere ula abilmek için a ırlıklandırma i lemi gerçekle tirilmi tir. lk olarak, her örnek cevaplayıcı için nihai seçim olasılıkları ile ters orantılı olan temel a ırlıklar hesaplanmı tır. Bu a amada küme seçim olasılıkları, hane seçim olasılıkları hesaplanmı ve bu olasılıklar kullanılarak hane ve fert bazında temel a ırlıklar bulunmu tur. A ırlıklandırmanın ikinci a amasında, cevapsızlıktan dolayı örnek hacmindeki kaybı kar ılamak üzere temel a ırlıklar düzeltilmi tir. A ırlıklandırmanın son a amasında ise, projekte nüfus oranlarını kullanan Integrated Calibrasyon yöntemi ile iterasyonlar yapılarak nihai düzeltme katsayısı yardımıyla tahmin edilmesi gereken projekte nüfusa (kurumsal nüfus hariç) ve Türkiye genelindeki tüm hanehalkı sayısına ula ılmı tır. 5. Tanım ve Kavramlar Hanehalkı: Aralarında akrabalık ba ı bulunsun ya da bulunmasın aynı konutta veya konutlarda, aynı konutun bir bölümünde ya ayan, kazanç ve masraflarını ayırmayan, hanehalkı hizmet ve yönetimine katılan bir veya birden fazla ki iden olu an topluluktur. Vücut Kitle ndeksi (VK ): Vücut kitle indeksi, vücut a ırlı ının (kg), boy uzunlu unun metre cinsinden karesine bölünmesiyle hesaplanır. Dü ük Kilolu : VK < 18,50 Normal Kilolu : 18,50 VK < 25,00 Fazla Kilolu : 25,00 VK < 30,00 Obez : VK 30,00 Weighting Weighting procedures were carried out to obtain parameters from the data set resulting from sampling so as to represent the universe. Firstly, base weights which are inversely proportional to the overall selection probabilities were calculated for each sample respondent. In this stage, it was calculated probabilities of selection of clusters, selection of households and then base weights were calculated by using these probabilities based on household and individual. In the second stage of weighting, base weights were adjusted to compensate the losses in the sample outcome due to non response. In the final stage the weights are calibrated to the projected population distributions, using integrated calibration ratio method. The calibration is iterated and trimmed until any relative changes in the weights are within a pre-specified range. The final weights are then inflated by an overall inflation factor. 5. Definition and Concepts Household: The group consisting of one or more people, whether they are related or not, living in the same housing, sharing their earnings and expenditures and participating in household management and services. Body Mass Index (BMI): Body mass index is calculated by dividing weight (kg) by the square of height in meters. Underweight: BMI < 18,50 Normal Weight: 18,50 BMI < 25,00 Overweight: 25,00 BMI < 30,00 Obese: BMI 30,00 XV

16 Social Security Status Sosyal Güvence Durumu 1.1 Bireylerin tedavi masraflarının kar ılanma durumunun cinsiyet ve yerle im yerine göre da ılımı, 2010 Breakdown of type of payment of health care costs by sex and residence, 2010 (%) Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Total Male Female Total Male Female Total Male Female Çalı ılan devlet kurulu u (aktif memur için) Public institution (actively working) 6,9 7,7 6,1 7,8 8,7 7,0 4,8 5,4 4,2 Emekli Sandı ı (Emekli devlet memuru) GERF (retired civil cervant) 7,6 7,2 8,0 8,8 8,2 9,5 4,8 4,9 4,7 SSK- SII 42,6 41,7 43,5 49,9 48,6 51,2 26,4 25,7 27,0 Ba -Kur - Ba -Kur 14,1 13,9 14,4 11,5 11,3 11,7 20,1 19,8 20,4 Ye il kart- Green card 16,3 15,6 17,0 10,2 9,7 10,7 30,0 29,2 30,8 Kendisi kar ılıyor By himself/herself 10,2 11,7 8,8 9,5 11,1 7,8 11,9 13,0 10,9 Di er-other (1) 3,1 3,2 3,0 3,4 3,5 3,2 2,4 2,5 2,4 (1) Özel sa lık sigortası ve özel sandık ile ilgili veriler di er içerisinde kapsanmı tır. (1) Data related with private health insurance and private fund are included in other Bireylerin tedavi masraflarının kar ılanma durumunun cinsiyete göre da ılımı, 2010 Breakdown of type of payment of health care costs by sex, 2010 [Türkiye - Turkey] 50 (%) Çalı ılan devlet 45 41,7 43,5 kurulu u-public institution (actively working) 40 Emekli Sandı ı (Emekli 35 devlet memuru) - GERF SSK- SII ,7 17,0 15,6 13,9 14,4 11,7 7,2 8,0 8,8 6,1 3,2 3,0 Ba -Kur - Ba -Kur Ye il kart - Green card 0 Erkek - Male Kadın - Female Kendisi kar ılıyor - By himself/herself Di er - Others 2010 yılı içerisinde ikincisi gerçekle tirilen Sa lık Ara tırması ndan elde edilen bilgilere göre bireylerin tedavi masraflarının kar ılanma durumu incelendi inde ilk üç sırayı Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK), Ye il kart ve Ba -Kur un aldı ı gözlenmi tir. Oranlar kent-kır ayrımında incelendi inde kentsel yerlerde Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK) %49,9 ile ilk sırayı alırken, kırsal alanlarda ye il kart %30,0 ile ilk sırada yer almaktadır. When examined the payments of individuals health care costs, it is seen that Social Insurance Institution (SII), green card and Ba -Kur have the highest three values orderly to the results that obtained from Health Survey that was repeated in When the percentages analysed by urban-rural level; it is seen that Social Insurance Institution (SII) is taken the first place in urban areas with 49,9% and in rural areas green card has the highest value with 30,0%. 1

17 Bebeklik, Çocukluk ve Adölesan Dönemi nfanthood, Childhood and Adolescent 2.1 Son 1 ay içinde sa lık kurumuna giden çocuklardan tarama programından geçenlerin cinsiyet ve yerle im yerine göre da ılımı, 2010 Percentage of children receiving any screening program during the visitation a health institution in the past 1 month by sex and residence, 2010 [0-6 ya grubundaki çocuklar - Children in 0-6 age group] (%) Tarama programı Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Screening program Total Male Female Total Male Female Total Male Female Topuk kanı - Heel blood 90,2 90,7 89,7 93,5 93,8 93,1 83,4 83,8 83,0 Hipotroidi/Zeka gerili i Hypothyroidis/Mental retardation 69,5 69,8 69,1 75,0 75,6 74,4 57,9 56,9 58,8 Yeni do an i itme taraması New-born hearing screening program 58,4 58,3 58,5 64,1 64,4 63,8 46,4 44,7 48,1 2.2 Çocuklarda görülen sa lık sorunlarının cinsiyet ve yerle im yerine göre da ılımı, 2010 Percentage of discomforts apparent in children by sex and residence, 2010 [0-6 ya grubundaki çocuklar - Children in 0-6 age group] (%) Rahatsızlıklar Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Discomforts Total Male Female Total Male Female Total Male Female itme kaybı-hearing loss 4,8 4,7 5,0 5,2 5,3 5,0 4,2 3,3 4,9 Görme kaybı-visual loss 1,3 1,5 1,2 1,7 1,6 1,7 0,6 1,1 0,2 Konu ma gecikmesi, konu ma bozuklu u-speech delay and speech defect 4,4 6,0 2,7 4,4 5,9 2,9 4,3 6,4 2,4 Dikkat eksikli i, hiperaktivite bozuklu u- Attention deficit hyperactivity disorder 1,4 1,7 1,1 1,5 1,8 1,2 1,2 1,6 0,9 Davranı -uyum problemleri Behavioral-adjustment problems 1,5 1,1 2,0 1,4 1,2 1,6 1,8 1,0 2,5 Di er-other (1) 2,0 2,3 1,8 1,6 1,6 1,6 2,9 3,7 2,2 (1) Zihinsel gecikme / zeka gerili i, ö renme güçlü ü, serebral palsi, otizm ve do u tan kalça çıkıklı ı di er içerisinde kapsanmı tır. (1) Mental retardation, learning disabilities, cerebral palsy, autism and congenital dislocation of the hip are included in other. 2

18 Infanthood, Childhood and Adolescent Bebeklik, Çocukluk ve Adölesan Dönemi 2.3 Çocukların son 6 ay içinde geçirdi i hastalıkların cinsiyet ve yerle im yerine göre da ılımı, 2010 Percentage of children who were exposed to diseases in the past 6 months by sex and residence, 2010 [0-6 ya grubundaki çocuklar - Children in 0-6 age group] (%) Hastalık Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Diseases Total Male Female Total Male Female Total Male Female Üst solunum yolu enfeksiyonu (Tonsilit, orta kulak iltihabı, farenjit vb.) Upper respiratory tract infection (Tonsillitis, middle ear infections, pharyngitis, etc.) 31,6 32,2 31,0 32,6 33,0 32,1 29,6 30,4 28,8 shal Diarrhea 25,5 27,1 23,9 25,9 26,5 25,3 24,7 28,6 21,1 Bula ıcı hastalıklar (Suçiçe i, kabakulak vb.) Communicable diseases (Varicella, mumps etc.) 9,6 10,0 9,3 8,7 8,6 8,8 11,6 13,0 10,4 Kansızlık (Demir eksikli i anemisi vb.) Anemia (iron deficiency anemia, etc.) 9,4 9,6 9,1 9,1 9,1 9,0 10,0 10,9 9,2 A ız ve di sa lı ı sorunları Oral and dental health problems 7,8 8,2 7,4 7,9 7,5 8,3 7,7 9,8 5,7 Alt solunum yolu enfeksiyonu (Zatürre vb.) Lower respiratory tract infection (Pneumonia, etc.) 7,6 8,6 6,6 7,2 7,3 7,1 8,4 11,5 5,6 drar yolu enfeksiyonu Urinary tract infection 5,9 4,6 7,1 5,8 4,7 6,9 6,1 4,5 7,5 Di er (1) Other (1) 3,4 3,2 3,6 3,7 3,2 4,2 2,7 3,1 2,4 Cilt hastalıkları Skin diseases 3,0 3,2 2,7 2,7 2,8 2,6 3,6 4,2 3,0 D vitamini eksikli ine ba lı kemik bozuklukları (ra itizm) Bone deformities caused by vitamin D lack (rickets) 2,0 2,0 2,1 1,9 1,9 1,9 2,2 2,1 2,4 (1) Kalp hastalı ı (Kalp romatizması, konjenital kalp hastalı ı vb.), diyabet ( eker hastalı ı) ve kanser di er içerisinde kapsanmı tır. (1) Heart disease (cardiac rheumatism, congenital heart disease etc.), diabetes and cancer are included in other.

19 Bebeklik, Çocukluk ve Adölesan Dönemi nfanthood, Childhood and Adolescent 2.4 Çocukların son 6 ay içinde geçirdi i hastalık/sa lık sorunlarının cinsiyet ve yerle im yerine göre da ılımı, 2010 Percentage of children who were exposed to diseases/health conditions in the past 6 months by sex and residence, 2010 [7-14 ya grubundaki çocuklar - Children in 7-14 age group] (%) Hastalık/Sa lık sorunu Diseases/Health conditions Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Total Male Female Total Male Female Total Male Female A ız ve di sa lı ı sorunları Oral and dental health problems 23,9 24,2 23,7 24,5 24,2 24,8 22,9 24,1 21,5 Enfeksiyöz hastalıklar Infectious diseases 14,2 14,0 14,3 14,5 14,1 14,9 13,5 13,7 13,2 Göz ile ilgili sorunlar Visual problems 13,3 12,1 14,6 14,6 13,5 15,8 10,7 9,5 12,0 Cilt hastalıkları Skin diseases 5,6 5,5 5,8 5,4 5,4 5,5 6,1 5,8 6,4 Beslenme ile ili kili hastalıklar Diseases related with nutrition 4,7 5,4 3,9 5,2 6,2 4,3 3,6 4,0 3,1 itme ile ilgili sorunlar Hearing problems 3,0 2,8 3,1 3,0 3,0 3,0 2,9 2,4 3,4 Di er (1) Other (1) 2,5 2,4 2,7 3,0 2,7 3,4 1,5 1,8 1,2 Kas iskelet sistemi hastalıkları Musculoskeletal system diseases 2,2 2,6 1,8 2,2 2,4 1,9 2,3 3,0 1,5 Ruh sa lı ı sorunları Mental health problems 1,9 1,8 2,0 2,1 2,4 1,9 1,3 0,6 2,2 (1) stismar ve iddet vakalarına ba lı sa lık sorunları ile sigara kullanımına ba lı sa lık sorunları di er içerisinde kapsanmı tır. (1) Abuse and violence events related health problems and cigarette smoking related health problems are included in other.

20 General Health Status Genel Sağlık Durumu 3.1 Bireylerin genel sa lık durumunun cinsiyet, ya grubu ve yerle im yerine göre da ılımı, 2010 Percentage of individuals' general health status by sex, age groups and residence, 2010 [15 ya - age] (%) Ya grubu/sa lık durumu Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Age groups/health status Total Male Female Total Male Female Total Male Female Toplam - Total Çok iyi/ yi-very good/good 65,0 73,5 56,7 68,3 76,7 60,1 57,2 66,1 49,1 Kötü/Çok kötü-bad/very bad 10,0 6,7 13,1 8,5 5,8 11,2 13,2 8,9 17, Çok iyi/ yi-very good/good 84,9 87,1 82,9 84,8 86,8 82,7 85,3 87,9 83,3 Kötü/Çok kötü-bad/very bad 2,5 2,5 2,5 2,6 2,8 2,5 2,1 1,8 2, Çok iyi/ yi-very good/good 80,5 85,8 75,3 82,1 87,0 77,2 76,2 82,5 69,7 Kötü/Çok kötü-bad/very bad 3,6 2,4 4,9 3,1 2,2 4,0 5,2 3,0 7, Çok iyi/ yi-very good/good 65,2 75,5 54,8 69,0 78,5 59,2 55,6 67,8 43,8 Kötü/Çok kötü-bad/very bad 7,8 5,1 10,5 7,2 4,6 9,8 9,4 6,5 12, Çok iyi/ yi-very good/good 53,8 67,5 40,0 56,8 70,9 43,2 47,0 60,3 32,5 Kötü/Çok kötü-bad/very bad 10,0 6,6 13,4 9,4 6,9 11,8 11,4 5,8 17, Çok iyi/ yi-very good/good 40,1 52,6 28,3 42,5 55,6 29,4 35,7 46,6 26,5 Kötü/Çok kötü-bad/very bad 19,9 12,7 26,6 18,6 11,4 25,9 22,1 15,3 27, Çok iyi/ yi-very good/good 28,6 43,1 17,8 30,0 46,7 18,5 26,7 39,0 16,8 Kötü/Çok kötü-bad/very bad 31,9 21,5 39,6 30,5 20,4 37,5 33,8 22,9 42,6 75+ Çok iyi/ yi-very good/good 17,5 22,3 13,5 18,3 20,1 16,8 16,7 24,2 10,0 Kötü/Çok kötü-bad/very bad 44,3 35,1 51,9 42,0 32,7 49,1 46,7 37,3 55,0