DOI: /tpa

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "DOI: 10.4274/tpa.45.334"

Transkript

1 334 Özgün Araflt rma Original Article DOI: /tpa Yenido anlarda hipoksik-iskemik ansefalopati evresi ile eritropoietin düzeyleri aras ndaki iliflki: Tedavide kullan labilir mi? The relationship between grade of hypoxic-ischaemic encephalopathy and erythropoietin levels in the newborn: Can it be used in treatment? Yasemin Altuner Torun, Aylin nal*, Mehmet Akif Özdemir**, Turkan Pat ro lu**, Musa Karakükcü** Kayseri E itim ve Araflt rma Hastanesi, Çocuk Hematoloji Bölümü, Kayseri, Türkiye *Kayseri Kad n Do um ve Çocuk Hastal klar Hastanesi, Yenido an Klini i, Kayseri, Türkiye **Erciyes Üniversitesi T p Fakültesi, Çocuk Sa l ve Hastal klar Anabilim Dal, Çocuk Hematoloji Bilim Dal, Kayseri, Türkiye Özet Amaç: Yenido an hipoksik iskemik ansefalopatisi ciddi bir hastal a ve ölüme sebep olmas na ra men günümüzde etkin bir tedavisi yoktur. Eritropoietin hipoksik iskemik beyin zedelenmesinden sonra ifllevsel olarak iyileflme sa lad gösterilmesine ra men uygulama zaman ve uygun doz uygulamas tam olarak ortaya ç kar lamam flt r. Bu çal flman n amac asfiktik yenido anlarda hipoksinin fliddeti ve serum eritropoietin seviyesini karfl laflt rmak ve bu iliflkinin klinik kullan m aç s ndan önemini de erlendirmektir. Gereç ve Yöntem: Eritropoietin düzeylerini do um sonras 0, 12, 24, 36, ve 48. saatlerde enzim immün yöntemi ile dört grupta ölçtük. Bu gruplar (1) evre 1 (n=11); (2) evre 2 (n=9); (3) evre 3 hipoksik iskemik ansefalopatisi olan yenido anlar (n=8) ve sa l kl kontrol grubundan (n=10) oluflmakta idi. Bulgular: Kontrol grubunda eritropoietin düzeyinin geometrik ortalamas 5 mu/ml idi. Eritropoietin seviyeleri 0 ve 12 saatte grup 2 ve 3 de kontrol ve grup 1 e göre; 24 ve 36. saatlerde ise grup 3 de di er gruplara göre istatistiksel olarak anlaml derecede yüksekti (p=0,01). Kontrol ve hipoksik iskemik ansefalopati gruplar nda 48. saatte fark yoktu (p>0,05). Ç kar mlar: Bu sonuçlara göre zaman nda do an yenido anlarda rekombinan insan eritropoietin tedavisinin orta derece hipoksik iskemik ansefalopatide 12 saat, a r olgularda 24 saat sonra kullan lmas gerekti ini düflünmekteyiz. (Türk Ped Arfl 2010; 45: 334-8) Anahtar sözcükler: Eritropoietin, hipoksik-iskemik ansefalopati, yenido an Summary Aim: Neonatal hypoxic-ischemic encephalopathy leads to mortality and severe morbidity, but currently there is no effective treatment. Erythropoietin has been well characterized and shown to improve functional outcomes after hypoxic-ischemic brain injury; however, application time and optimal dosing regimens have not been clarified. The purpose of this study was to compare the severity of hypoxia with serum erythropoietin levels in the asphyctic newborns and evaluate the importance of this relationship in the terms of its clinical use. Material and Method: We studied erythropoietin concentrations measured at 0 h, 12 h, 24 h, 36 h, and 48 h after birth by enzyme immunoassay in four groups: neonates with hypoxic-ischaemic encephalopathy (1) grade 1 (n=11); (2) grade 2 (n=9); (3) grade 3 (n=8) and control group with healthy newborns (n=10). Results: The geometric mean of erythropoietin concentration was 5.0 mu/ml in the control group. Erythropoietin levels were found significantly increased (p=0.01) in the group 2 and 3 with respect to control and group 1 at 0 h and 12 h; and increased in group 3 with respect to all other groups at 24 h and 36 h (p<0.05). There was no difference between the control group and hypoxic-ischemic groups at 48 h. Conclusions: We think that recombinant human erythropoietin treatment for newborns with hypoxic-ishemic encephalopathy may be used after 12 h in moderate hypoxic-ischemic encephalopathy but after 24 h in severe cases. () Key words: Hypoxic ischemic encephalopathy, erythropoietin, newborn Yaz flma Adresi/Address for Correspondence: Dr. Yasemin Altuner Torun, Tuna Cad. Yeni Tuna A. No:11/ , Kayseri, Türkiye E-posta: yaseminaltuner@yahoo.com Gelifl Tarihi/Received: Kabul Tarihi/Accepted: Türk Pediatri Arflivi Dergisi, Galenos Yay nevi taraf ndan bas lm flt r. / Turkish Archives of Pediatrics, published by Galenos Publishing

2 Türk Ped Arfl 2010; 45: Altuner Torun ve ark. Hipoksk-iskemik ansefalopati ve eritropoetin/hypoxic-ischaemic encephalopathy 335 Girifl Asfikside kalm fl bebeklerin hastal n ve ölümünü en fazla etkileyen durum hipoksik iskemik ansefalopatidir (H E) ve günümüzde etkin bir tedavisi yoktur (1,2). Son y llarda yap lan araflt rmalarda, oksijen ba ml sistemle yönetilen ve esas olarak böbreklerden sal nan eritropoietinin (EPO) beyinde de üretildi i tespit edilmifltir (3,4). Hayvan deneylerinde, iskemi ve hipoksi sonras nda beyin hücrelerinde EPO almaçlar n n (reseptörlerinin) artt gözlenmifl ayr ca invitro ve invivo olarak yap lan birçok çal flmada EPO nun nöronlar korudu u tespit edilmifltir (5,6). Çal flmalarda EPO nun hücresel düzeyde, özellikle programl hücre ölümünü azaltt, kapiler oluflumlar sa lad, dopamin gibi hücreleri koruyan nörotransmiterlerin sal n m n uyard, serbest oksijen radikalleri, nitrik oksit ve enflamatuar arac lar n sal n m n azaltt, hücre içi kalsiyumu düzenledi i, kainik asit toksisitesini önledi i gösterilmifltir (6). Beyinde bulunan EPO ve EPO almaç sisteminin hipoksi ve iskemi sonras beyni korumaya yönelik etkisi gösterdi inin bulunmas üzerine yenido an n H E tedavisinde EPO kullan m gündeme gelmifltir (5-9). Bu çal flman n amac, asfiktik yenido anlarda do um sonras al nan EPO düzeylerinin H E fliddeti ile iliflkisini ve klinik kullan m zaman n belirlemektir. Gereç ve Yöntem Çal flma Erciyes Üniversitesi Bilimsel Araflt rma Projeleri Komisyonu taraf ndan desteklendi ve ayn kurumun etik kurul onay al narak gerçeklefltirildi. Bu çal flmaya Erciyes Üniversitesi T p Fakültesinde ve çevre sa l k kurulufllar nda do mufl, yenido an biriminde izlenen 28 asfiktik ve 10 sa l kl yenido an al nd. Hastalar klinik ve laboratuvar olarak H E bulgusu olan, 37 hafta ve üzeri, miad nda do an yenido anlardan oluflmaktayd. Çal flmaya al nma ölçütleri; do umdan sonra ilk saat içinde kabul edilip takibe al nm fl olmas, gestasyonel yafl 37 hafta ve üzerinde, do um a rl n n gestasyonel yafl na uygun olmas, beflinci dakika Apgar skorunun alt n n alt nda olmas, do um sonras nda canland rma ve pozitif bas nçl ventilasyon kullan lmas, perinatal H E tablosu ile kar flan klinik durumlar n bulunmamas (kas hastal, sepsis klini i ve kan kültüründe üremesi olmamas, polisiteminin bulunmamas, annenin sedatif ilaç kullan m öyküsü ve bebekte do umda uygulanan anesteziklerin etkisinin olmamas ), kemik ili i hastal, afl r kan kayb, hemolitik anemi ve intrauterin büyüme gerili i gibi EPO düzeylerini etkileyecek bozukluklar n olmamas idi. Hastalar, Modifiye Sarnat ve Sarnat H E derecelendirmesine göre (10) üç H E grubu (grup 1 (evre 1, n=11), grup 2 (evre 2, n= 9), grup 3 (evre 3, n= 8)) ve sa l kl kontrol grubundan (n=10) oluflturuldu. Sa l kl kontrol grubu H E klini i olmayan, EPO düzeyini etkileyecek durumlar n bulunmad bebeklerden oluflmaktayd. Tüm hastalarda detayl dolafl m, solunum ve sinir sistemi incelemeleri yap ld. Ayr ca tam kan say m, kan gazlar, serum biyokimya ve kraniyal ultrasonografi incelemeleri yap larak ve do um hikâyesi al narak hipoksinin fliddeti ve bebe in etkilenme derecesi de erlendirildi. Takiplerinde 12 saat ara ile nörolojik muayeneleri yap ld. Eritropoietin düzeyleri ölçümü için toplam befl kez al nan kan örnekleri çal flma yap lana kadar -20 C de sakland ve EL SA (B OMER CA, USA) yöntemi ile çal fl ld. Testin duyarl l 0,1 ng/ml idi. Sonuçlar mu/ml olarak ifade edildi. Araflt rma verilerinin istatiksel analizinde SPSS 15,0 ile Sigma Stat 3.1 istatistik programlar ndan yararlan ld. Verilerin normal da l m gösterip göstermedi ine Kolmogorov- Smirnov testi ile bak ld. De iflkenler normal da l m göstermedi i için ortanca olarak ifade edildi. Ba ms z iki grup aras ndaki fark belirtmek için Mann-Whitney U testi, hematokrit ile EPO düzeyleri aras ndaki iliflki için Spearman s korelasyon testi, H E ve EPO düzeylerini karfl laflt rmak için Kruskal Wallis H testi, sonucu farkl ç kan gruplar n karfl laflt r lmas için Dunn s yöntemi uyguland. Tüm bu testlerde p<0,05 de erleri istatistiksel olarak anlaml kabul edildi. Bulgular Bu çal flmada, hastalar n 20 si erkek (%52,6), 18 i (%47,4) k z olup hepsi miad nda do an yenido anlardan oluflmakta idi (Tablo 1). Bebeklerin cinsiyetleri ile EPO düzeyleri incelendi inde gelifl saatleri ve gruplar aras nda istatistiksel olarak anlaml bir fark gözlenmedi (Tablo 1, p>0,05). Hastalar n EPO düzeyleri grup 1 de 2-15 mu/ml idi. Bu grupta EPO düzeyleri, kontrol grubunun EPO düzeylerine benzer; grup 2 ve 3 e göre düflük de erlerde idi (fiekil 1). Eritropoietin de erleri grup 2 de kontrol grubu ve grup 1 düzeylerine göre daha yüksek ölçüldü. Bu gruptaki hastalar n de erleri ise mu/ml aras nda de iflmekte idi. Yüksek EPO de erleri ilk 24 saat içinde tespit edildi (Tablo 1) fiekil Saatler Grup 1 Grup 2 Grup 3 Kontrol EPO düzeylerinin belirli saatler ve gruplarda de iflimi

3 Altuner Torun ve ark. 336 Hipoksk-iskemik ansefalopati ve eritropoetin/hypoxic-ischaemic encephalopathy Türk Ped Arfl 2010; 45: Eritropoitein düzeyleri grup 3 de mu/ml aras nda de iflmekteydi. EPO de erlerinin 12 saatten sonra düflmeye bafllad yinede kontrol grubu ve grup 2 ye göre daha yüksek oldu u görüldü (fiekil 1, Tablo 1). Eritropoietin düzeyleri kontrol grubunda grup 1 e benzer ama grup 2 ve 3 e göre daha düflük düzeyde idi (Tablo 1). Saatlere göre EPO düzeyleri karfl laflt r ld nda; 0. saatte grup 2 ve 3 ün di er gruplara göre, 12. saatte ise grup 3 ün grup 1 ve kontrol grubuna göre, 24. ve 36. saatlerde grup 3 ün di er gruplara göre EPO düzeyleri istatistiksel olarak anlaml derecede yüksek idi (p=0,01, p=0,01, p<0,05, Tablo 1). Eritropoietin düzeyleri aç s ndan gruplar aras nda 48. saatte istatistiksel olarak anlaml farkl l k bulunmad (p>0,05, Tablo 1). Tart flma Bu çal flma EPO düzeylerinin evre 1 H E ve kontrol grubunda benzer bulunmas ; evre 2 ve 3 H E de belirgin olarak yüksek bulunmas ve zamanla azalmas nedeniyle endojen EPO seviyesinin azald saatlerde H E nin zararl etkilerine karfl beyni korumaya yönelik EPO tedavisinin uygulanabilece ini düflündürmektedir. Asfiksi, perinatal hastal k ve ölümün önemli nedenlerinden birisidir. nsan vücudunda tüm organlar n hipoksiden zarar gördü ü bilinmekle birlikte, merkezi sinir sistemi etkilendi inde kal c hasar olaca ndan dolay beyni korumaya yönelik tedavi yöntemleri gelifltirilmeye çal fl lmaktad r (11-13). Eritropoietinin beyinde üretildi ine dair kan tlar bulunmas ile birlikte hayvanlar ve ölüm sonras insanlar üzerinde yap lan çal flmalarda, beyinde temporal, frontal ve oksipital korteksler, beyincik, hipotalamus, kaudat çekirdekler dahil olmak üzere incelenen bütün alanlarda ve hücresel seviyelerde EPO ve almac n n bulundu u gösterilmifltir (14-17). Juul ve ark. lar (18), düflük sonras beyinleri incelenen fetuslarda haftada ventrikül çevresi jerminal zonda, 10. haftada ventriküllerin etraf boyunca EPO ve EPO almaçlar n göstermifllerdir. Dame ve ark. lar (16) gestasyon yafl 23 ile 37 hafta aras ndaki dört fetusdan ölüm sonras merkezi sinir sistemi, böbrek ve karaci erden doku örnekleri alarak, PCR ile EPO mrna miktarlar n ölçmüfllerdir. Beyinlerin bütün alanlar nda de iflik oranlarda tespit edilen EPO mrna böbrek ile karaci erden al nan örneklere yak n ölçülmüfltür. Sonuçta gebeli in erken dönemlerinden itibaren EPO nun merkezi sinir sistemindeki hücrelerin geliflimi ve farkl laflmas nda önemli rol oynad bildirilmifltir. Beyinde EPO ve almac n n bulunmas ndan sonra insanlarda hipoksi ile EPO aras ndaki iliflkiyi incelemek için Fahnenstich ve ark. lar (19), akut ve kronik strese maruz kalm fl zaman nda (n=75) ve erken do mufl (n=77) bebekler ile, sa l kl zaman nda do mufl (n=54) bebeklerden al nan kan örneklerinden EPO düzeyleri çal flm fllard r. Yüksek riskli hastalarda stresin akut veya kronik oldu unu umbilikal kord ph ölçümü ve apgar skoru ile belirlemifllerdir. Eritropoietin düzeyleri, akut stresde olanlarda (n=27) ortalama 153,4 mu/ml, kronik streste olanlarda (n=48) ortalama 102,6 mu/ml, erken do mufl yenido anlarda ortalama 11-17,3 mu/ml aras nda, sa l kl yenido anlarda ise ortalama 20,02 mu/ml olarak ölçülmüfltür. Bizim çal flmam za benzer bir flekilde stresle EPO düzeylerinin artt, özellikle bu yüksekli in, akut streste daha belirgin oldu unu tespit etmifllerdir. Juul ve ark. lar (20) ise merkezi sinir sistemi hasar ile giden hastal klara sahip, gestasyonel yafllar 24 haftal k bebekden 16 yafla kadar de iflen hastalar (n=81) ve sa l kl çocuklar n (n=41) serum ve beyin omurilik s v s nda EPO düzeylerini ölçmüfllerdir. Hastalar perinatal H E (n=16), menenjit (n=31), kafa içine kanama (n=11), farkl nörolojik soruna sahip çocuklar (n=11) ve anemi nedeniyle 200 U/kg dan EPO tedavisi alan erken do mufl yenido anlardan (n=12) oluflmakta idi. Asfiktik hastalar n ilk iki gün içinde al nan EPO düzeyleri, kontrol ve di er hasta gruplar ndaki de erlere göre belirgin olarak yüksek ölçüldü. Tablo 1. Belirli saatlerde al nan EPO düzeylerinin gruplar aras karfl laflt r lmas Saatler EPO de erleri (mu/ml) Kontrol grubu P de eri Grup 1 Grup 2 (n:9) Grup 3 (n:10) (n:10) (E:5/K:6) (E:5/K:4) (E:5/K:5) a,d 41,5 a,d 6 0,01 (2-50) (20-510) (18-510) (0-20) a,d 6 <0,05 (2-30) (6-450) (7-510) (1-16) a,b,d 4 <0,05 (0-35) (2-18) (6-449) (1-17) ,5 a,b,d 5,5 <0,05 (1-30) (2-15) (2-420) (1-9) <0,05 (1-20) (2-22) (3-210) (1-12) a P<0,05; grup 1 ile k yasland nda b P<0,05; grup 2 ile k yasland nda c P<0,05; grup 3 ile k yasland nda d P<0,05; kontrol grubu ile k yasland nda

4 Türk Ped Arfl 2010; 45: Altuner Torun ve ark. Hipoksk-iskemik ansefalopati ve eritropoetin/hypoxic-ischaemic encephalopathy 337 nsanlarda hipoksi ile EPO iliflkisi tespit edildikten sonra hipoksi ile fetal risk aras ndaki iliflkiyi belirlemek için kordon kan EPO düzeyi üzerinde çal flmalara bafllanm flt r. Kakuya ve ark. lar (21), do um öncesi ve s ras nda EPO düzeyleri ile fetal stres aras ndaki iliflkiyi göstermek için fetal kalp h z anormal (n=14) ve sa l kl (n=99) olan kad nlarda amniyon s v s ve kordon kan ndan EPO düzeyleri çal flm fllard r. Apgar skoru düflük olan ve belirgin hipokside kalm fl yenido anlarda hem amniyon s v s hem de kordon kan ndaki EPO düzeyleri belirgin olarak yüksek bulunmufltur. Heinze ve ark. lar (22) taraf ndan yap lan çal flmada apgar skoru düflük olan, elektif sezeryan ile do an, do um sonras asidozu, annede hipertansiyon ve diyabeti olan ve sa l kl bebeklerin do um s ras nda kordon kanlar al narak EPO düzeyleri çal fl lm fl olup, apgar skoru düflük, asidozu olan ve belirgin hipoksi ve iskemide kalm fl bebeklerde EPO düzeyleri yüksek ölçülmüfltür. Ruth ve ark. lar (23) perinatal beyin zedelenmesinin göstergesi olarak kordon kan nda EPO, hipoksantin ve plazma arjinin vazopresin düzeylerini ölçtüklerinde; asfiktik yenido anlarda EPO düzeyinin yüksek oldu unu ve bu durumun beyin felci veya ölüm riskinde art fl n bir göstergesi olarak de erlendirilmesi gerekti ini bildirmifllerdir. Bu çal flmalarda EPO ölçümü kordon kan nda yap l rken, çal flmam zda yenido anda ve do um sonras tekrarl ölçümler yap lm flt r. Bu çal flmalara benzer olarak H E tan s alan yenido anlarda EPO düzeyleri yüksek tespit edilmifltir. Eritropoietin tedavisinin zamanlamas aç s ndan hipoksi ve iskemi sonras EPO ve EPO almaç düzeyinin art fl zaman n belirlemek üzere yap lan çal flmalarda Wen ve ark. lar (24) hipoksiye maruz b rak lan 20 s çan yavrusunda iskemi bölgesinde EPO almac n n 6. saatten itibaren artt n tespit etmifllerdir. Spandou ve ark. lar (25) tek tarafl karotid arterlerini ba layarak yedi yavru s çan n beyinlerini bir saat kadar hipokside b rakt ktan sonra 24 saat ile dört gün sonra beyinlerini incelediklerinde kortikal infarkt ile baz alanlarda nöron kayb n n EPO ve EPO almaç sisteminin uyar lmas ile düzeltilmeye çal fl ld n bildirmifllerdir. Melendez ve ark. lar (26) gebe koyunlar n umblikal kordonlar n 10 dakika kadar ba layarak hipokside b rakt klar zaman nda do acak yavrular n 48 saat sonra beyinlerini incelediklerinde en fazla korteks ile ventrikül çevresinde EPO ve EPO almaç art fl yla karfl laflm fllard r. Umblikal kordon 10 ar dakika iki defa ba land nda ise beynin incelenen tüm alanlar nda EPO art fl n tespit etmifllerdir. Merkezi sinir sistemi hücrelerini hipoksiye karfl koruyan EPO nun klinikte uygulama zaman ile ilgili yap lan çal flmalarda Gonzalez ve ark. lar (27) cerrahi olarak orta serebral arter t kanmas oluflturulan yenido an s çanlara (n=10) ya tek doz (5U/g) veya 0. saat, 24. saat ve 7. günlerde üç doz (1U/g) EPO uygulanm fl olup üç dozda EPO verilenlerde hemisfer hacimlerinde art fl, hücre tamiri ve ço almas n sa lad için EPO tedavisinin gereklili ini bildirmifllerdir. Bernaudin ve ark. lar (28) farelerde kal c bölgesel beyin iskemisi oluflturduklar çal flmalar nda, iskemiden sonraki birinci günde endotelyal hücrelerde, üçüncü günde mikrogliya ve makrofaj benzeri hücrelerde, 4. ve 7. günlerde ise astrositlerde EPO ekspresyonunda art fl oldu unu saptam fllard r. Kumral ve ark. lar (29) 2,5 saat hipoksiye maruz kald ktan sonra sistemik olarak 1000 U/kg dozunda EPO uygulanan (n:11) ve EPO verilmeden hipoksiye maruz kalan s çanlar (n:11) karfl laflt r ld nda 72 saat sonra EPO alan grubun infarkt alan n n daha küçük oldu unu tespit etmifllerdir. Sun ve ark. lar (30) EPO uygulanma zaman ile ilgili bir çal flmada 90 dakika hipokside b rakt klar yedi günlük s çanlar n bir k sm na hipoksi öncesinde ve sonras nda 5 U/gr dozunda EPO sistemik olarak, sonraki dozlar ise bir gün ara ile iki defa uyguland nda hipoksiden 24 saat sonra dahi EPO nun, beyni korudu unu tespit etmifllerdir. Brines ve ark. lar (31) s çanlar n sa orta serebral arterlerini bir saat kadar ba layarak oluflturduklar iskemi örne inde 24 saat önce, 3, 6, 9 saat sonra sistemik olarak EPO uygulad klar nda iskemiden önce ve alt saat sonra infarkt alan nda belirgin azalma oldu u ancak dokuzuncu saatte önemli bir etkinin olmad tespit etmifllerdir. Son y llarda yap lan bir çal flmada Zhu ve ark. lar (7) orta ve a r H E geçirmifl olan 83 yenido ana rekombinan insan EPO sunu deri alt olarak 300 U/kg (n=52) veya 500 U/kg (n=31) günafl r, do um sonras 1-48 saat den (ortalama saat) itibaren iki hafta süre ile ve 84 yenido ana ise geleneksel tedavi uygulam fllard r. Tekrarlanan, düflük doz EPO tedavisinin orta derecede H E de etkili oldu unu bildirmifllerdir. Eritropoietinin uzun dönem etkisi hakk nda bilgi elde edebilmek için hastalarda 18 ayl k olana kadar alt ayda bir nörolojik muayene yap lm fl olup ölüm ve sakatl k aç s ndan belirgin bir farkl l k saptanmam flt r. Bu çal flmada serum EPO seviyelerine tedavi sonras yeterli EPO düzeyinin saptanmas amac ile bak lm fl olup ilk enjeksiyon zaman hakk nda herhangi bir yorumda bulunulmam flt r. Çal flmam zda EPO tedavisinin evre 2 de 12 saat, evre 3 de 24 saat sonra uyguland nda daha etkili olabilece inin bulunmas en iyi zamanlama aç s ndan önemlidir. Eritropoietin tedavisi 12 saat sonra bafllad takdirde orta düzeyde H E olan hastalardaki düzelmenin daha belirgin olabilece ini düflünmekteyiz. Ayr ca bilgilerimize göre çal flmam z H E sonras evrelerine göre ard fl k EPO ölçümünün yap ld ilk çal flmad r. Çal flmam z n bafll ca k s tl l klar olgu say s n n fazla olmamas ve EPO de erinin de iflti i zaman n belirlenmesi için daha s k aral klarla kan al namam fl olmas d r. Sonuç olarak, beyni hipoksi ve iskeminin zararl etkilerine karfl koruyan ve endojen savunma sisteminin parças olan EPO nun etkisinin görülmesi için endojen üretimin azald a r H E de 24 saat, orta derecede H E de 12 saat sonra verilmesinin daha etkili olabilece ini düflünmekteyiz.

5 Altuner Torun ve ark. 338 Hipoksk-iskemik ansefalopati ve eritropoetin/hypoxic-ischaemic encephalopathy Türk Ped Arfl 2010; 45: Kaynaklar 1. Florio P, Abella R, Marinoni E, et al. Biochemical markers of perinatal brain damage. Front Biosci 2010; 2: Chang YC, Huang CC. Perinatal brain injury and regulation of transcription. Curr Opin Neurol 2006; 19: Strunk T, Härtel C, Schultz C. Does erythropoietin protect the preterm brain? Arch Dis Child Fetal Neonatal Ed 2004; 89: Juul S. Erythropoietin in the central nervous system, and its use to prevent hypoxic-ischemic brain damage. Acta Paediatr Suppl 2002; 91: Van der Kooij MA, Groenendaal F, Kavelaars A, Heijnen CJ, van Bel F. Neuroprotective properties and mechanisms of erythropoietin in in vitro and in vivo experimental models for hypoxia/ischemia. Brain Res Rev 2008; 59: Buemi M, Cavallaro E, Floccari F, et al. Erythropoietin and the brain: from neurodevelopment to neuroprotection. Clin Sci 2002; 103: Zhu C, Kang W, Xu F, et al. Erythropoietin improved neurologic outcomes in newborns with hypoxic-ischemic encephalopathy. Pediatrics 2009;124: Noguchi CT, Asavaritikrai P, Teng R, Jia Y. Role of erythropoietin in the brain. Crit Rev Oncol Hematol 2007; 64: Maiese K, Li F, Chong ZZ. Erythropoietin in the brain: can the promise to protect be fulfilled? Trends Pharmacol Sci 2004; 25: Sarnat HB, Sarnat MS. Neonatal encephalopathy following fetal distress: A clinical and electroencphalographic study. Archives of Neur 1976; 33: McPherson RJ, Juul SE. Recent trends in erythropoietin-mediated neuroprotection. Int J Dev Neurosci 2008; 26: Ehrenreich H, Aust C, Krampe H, et al. Erythropoietin: novel approaches to neuroprotection in human brain disease. Metab Brain Dis 2004; 19: Grow J, Barks JD. Pathogenesis of hypoxic-ischemic cerebral injury in the term infant: current concepts. Clin Perinatol 2002; 29: Sirén AL, Knerlich F, Poser W, Gleiter CH, Brück W, Ehrenreich H. Erythropoietin and erythropoietin receptor in human ischemic/hypoxic brain. Acta Neuropathol 2001; 101: Yu X, Lin CS, Costantini F, Noguchi CT. The human erythropoietin receptor gene rescues erythropoiesis and developmental defects in the erythropoietin receptor null mouse. Blood 2001; 98: Dame C, Bartmann P, Wolber E, Fahnenstich H, Hofmann D, Fandrey J. Erythropoietin gene expression in different areas of the developing human central nervous system. Brain Res Dev Brain Res 2000; 125: Matsuda S, Okano M, Yamagishi K, Nagao M, Ueda M, Sasaki R. A novel site of erythropoietin production. Oxygen-dependent production in cultured rat astrocytes. J Biol Chem 1994; 269: Juul SE, Yachnis AT, Rojiani AM, Christensen RD. Immunohistochemical localization of erythropoietin and its receptor in the developing human brain. Pediatr Dev Pathol 1999; 2: Fahnenstich H, Dame C, Allera A, Rosskamp R, Kowalewski S. Erythropoietin as a biochemical parameter for fetal hypoxia. Klin Padiatr 1995; 207: Juul SE, Stallings SA, Christensen RD. Erythropoietin in the cerebrospinal fluid of neonates who sustained CNS injury. Pediatr Res 1999; 46: Kakuya F, Shirai M, Takase M, et al. Relationship between erythropoietin levels both in cord serum and amniotic fluid at birth and abnormal fetal heart rate records. Pediatr Int 2002;44: Heinze S, Sitka U. Erythropoietin as a marker of perinatal risk. Z Geburtshilfe Neonatol 1998; 202: Ruth V, Autti-Rämö I, Granström ML, Korkman M, Raivio KO. Prediction of perinatal brain damage by cord plasma vasopressin, erythropoietin, and hypoxanthine values. J Pediatr 1988; 113: Wen TC, Rogido M, Genetta T, Sola A. Permanent focal cerebral ischemia activates erythropoietin receptor in the neonatal rat brain. Neurosci Lett 2004; 355: Spandou E, Papoutsopoulou S, Soubasi V, et al. Hypoxia-ischemia affects erythropoietin and erythropoietin receptor expression pattern in the neonatal rat brain. Brain Res 2004; 1021: Castillo-Meléndez M, Yan E, Walker DW. Expression of erythropoietin and its receptor in the brain of late-gestation fetal sheep, and responses to asphyxia caused by umbilical cord occlusion. Dev Neurosci 2005; 27: Gonzalez FF, Abel R, Almli CR, Mu D, Wendland M, Ferriero DM. Erythropoietin sustains cognitive function and brain volume after neonatal stroke. Dev Neurosci 2009; 31: Bernaudin M, Marti HH, Roussel S, et al. A potential role for erythropoietin in focal permanent cerebral ischemia in mice. J Cereb Blood Flow Metab 1999; 19: Kumral A, Ozer E, Yilmaz O, et al. Neuroprotective effect of erythropoietin on hypoxic-ischemic brain injury in neonatal rats. Biol Neonate 2003; 83: Sun Y, Calvert JW, Zhang JH. Neonatal hypoxia/ischemia is associated with decreased inflammatory mediators after erythropoietin administration. Stroke 2005; 36: Brines ML, Ghezzi P, Keenan S, et al. Erythropoietin crosses the blood-brain barrier to protect against experimental brain injury. Proc Natl Acad Sci U S A 2000; 97:

Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1

Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1 Deomed Medikal Yay nc l k Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1 Birinci bask Deomed, 2009. 62

Detaylı

BEBEK VE ÇOCUK ÖLÜMLÜLÜĞÜ 9

BEBEK VE ÇOCUK ÖLÜMLÜLÜĞÜ 9 BEBEK VE ÇOCUK ÖLÜMLÜLÜĞÜ 9 Attila Hancıoğlu ve İlknur Yüksel Alyanak Sağlık programlarının izlenmesi, değerlendirilmesi ve ileriye yönelik politikaların belirlenmesi açısından neonatal, post-neonatal

Detaylı

HEPATİT C SIK SORULAN SORULAR

HEPATİT C SIK SORULAN SORULAR HEPATİT C SIK SORULAN SORULAR Hepatit C nedir? Hepatit C virüsünün neden olduğu karaciğer hastalığıdır. Hepatit C hastalığı olarak bilinir ve %70 kronikleşir, siroz, karaciğer yetmezliği, karaciğer kanseri

Detaylı

CO RAFYA GRAF KLER. Y llar Bu grafikteki bilgilere dayanarak afla daki sonuçlardan hangisine ulafl lamaz?

CO RAFYA GRAF KLER. Y llar Bu grafikteki bilgilere dayanarak afla daki sonuçlardan hangisine ulafl lamaz? CO RAFYA GRAF KLER ÖRNEK 1 : Afla daki grafikte, y llara göre, Türkiye'nin yafl üzerindeki toplam nufusu ile bu nüfus içindeki okuryazar kad n ve erkek say lar gösterilmifltir. Bin kifli 5. 5.. 35. 3.

Detaylı

Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1

Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1 Deomed Medikal Yay nc l k Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1 Birinci bask Deomed, 2009. çindekiler

Detaylı

Dünyada ve Türkiye de Güncel Verilerle HIV/AIDS. Hacettepe Üniversitesi AIDS Tedavi ve Araflt rma Merkezi (HATAM)

Dünyada ve Türkiye de Güncel Verilerle HIV/AIDS. Hacettepe Üniversitesi AIDS Tedavi ve Araflt rma Merkezi (HATAM) Dünyada ve Türkiye de Güncel Verilerle /AIDS Dr. Aygen Tümer Hacettepe Üniversitesi AIDS Tedavi ve Araflt rma Merkezi (HATAM) Dünyada /AIDS Dünya Sa l k Örgütü (DSÖ)/UNAIDS taraf ndan Aral k 2010 tarihinde

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Berrin Telatar, 1 Prof.Dr. Ayça Vitrinel, 2 Dr. Serdar Cömert, 3 Doç. Dr. Ethem Erginöz, 4 Dr. Engin Tutkun, 5 Dr.

Yrd. Doç. Dr. Berrin Telatar, 1 Prof.Dr. Ayça Vitrinel, 2 Dr. Serdar Cömert, 3 Doç. Dr. Ethem Erginöz, 4 Dr. Engin Tutkun, 5 Dr. Yrd. Doç. Dr. Berrin Telatar, 1 Prof.Dr. Ayça Vitrinel, 2 Dr. Serdar Cömert, 3 Doç. Dr. Ethem Erginöz, 4 Dr. Engin Tutkun, 5 Dr. Yasemin Ak n 6 1 stanbul Bilim Üniversitesi T p Fakültesi, Halk Sa l Anabilim

Detaylı

LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir.

LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir. LENFOMA LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir. LENF SİSTEMİ NEDİR? Lenf sistemi vücuttaki akkan dolaşım sistemidir. Lenf yolu damarlarındaki bağışıklık hücreleri,

Detaylı

2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL

2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL 2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL NOT: Düzeltmeler bold (koyu renk) olarak yaz lm flt r. YANLIfi DO RU 1. Ünite 1, Sayfa 3 3. DÜNYA HAYVAN POPULASYONU

Detaylı

Tam yağlı süt ürünleri tüketen erkeklere kötü haber

Tam yağlı süt ürünleri tüketen erkeklere kötü haber Tam yağlı süt ürünleri tüketen erkeklere kötü haber Sağlıklı, güçlü kuvvetli bir erkeksiniz ama çocuğunuz olmuyorsa bu önemli sorunun sebebi yediklerinizle ilgili olabilir. Erkekler üzerinde yapılan bilimsel

Detaylı

Hücre zedelenmesi etkenleri. Doç. Dr. Halil Kıyıcı 2015

Hücre zedelenmesi etkenleri. Doç. Dr. Halil Kıyıcı 2015 Hücre zedelenmesi etkenleri Doç. Dr. Halil Kıyıcı 2015 Homeostaz Homeostaz = hücre içindeki denge Hücrenin aktif olarak hayatını sürdürebilmesi için homeostaz korunmalıdır Hücre zedelenirse ne olur? Hücre

Detaylı

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK GİRİŞ Yaygın anksiyete bozukluğu ( YAB ) birçok konuyla, örneğin parasal, güvenlik, sağlık,

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ PSİKİYATRİK KRİZ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

ANKARA ÜNİVERSİTESİ PSİKİYATRİK KRİZ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ PSİKİYATRİK KRİZ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ Kuruluş : 27 Ekim 1989 Adres : Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Cebeci Kampüsü Dikimevi - Ankara Tel : 363 03 26-363 03 27 ANKARA ÜNİVERSİTESİ

Detaylı

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi K lavuz Notlar Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi 1.0 Girifl 1.1 Bir de erlemenin gözden geçirilmesi, tarafs z bir hüküm ile bir De erleme Uzman n n çal flmas n

Detaylı

fiekil 2 Menapoz sonras dönemde kistik, unilateral adneksiyel kitleye yaklafl m algoritmas (6)

fiekil 2 Menapoz sonras dönemde kistik, unilateral adneksiyel kitleye yaklafl m algoritmas (6) over kanseri taramas ndaki yetersizli ini göstermektedir. (1) Transvaginal ultrasonografinin sensitivitesinin iyi olmas na ra men spesifitesinin yeterli olmamas kullan m n k s tlamaktad r. Son yay nlarda

Detaylı

Risk Faktörü Olmayan Olgularda Cinsiyetin Sezaryen H z na ve Do um A rl na Etkisi

Risk Faktörü Olmayan Olgularda Cinsiyetin Sezaryen H z na ve Do um A rl na Etkisi 62 Perinatoloji Dergisi Cilt: 16, Say : 2/A ustos 2008 e-adres: http://www.perinataldergi.com/20080162004 Risk Faktörü Olmayan Olgularda Cinsiyetin Sezaryen H z na ve Do um A rl na Etkisi Melike Do anay,

Detaylı

HİÇBİR KADIN YAŞAM VERİRKEN ÖLMEMELİ! GÜVENLİ ANNELİK. Doç. Dr. Günay SAKA MAYIS 2011

HİÇBİR KADIN YAŞAM VERİRKEN ÖLMEMELİ! GÜVENLİ ANNELİK. Doç. Dr. Günay SAKA MAYIS 2011 HİÇBİR KADIN YAŞAM VERİRKEN ÖLMEMELİ! GÜVENLİ ANNELİK Doç. Dr. Günay SAKA MAYIS 2011 1 GÜVENLİ ANNELİK GİRİŞİMİ Yüksek maternal mortalite ve morbiditeyi azaltmak için, 1987 yılında DSÖ öncülüğünde Nairobi

Detaylı

Prof Dr Rıza Madazlı Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı

Prof Dr Rıza Madazlı Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı Prof Dr Rıza Madazlı Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı Preeklampsi Hipertansiyon (>140/ 90) ve Proteinüri (>0.3 g / 24-s) > 20 gebelik hafta En sık medikal komplikasyon

Detaylı

Yüzüncü Y l Üniversitesi, T p Fakültesi Araflt rma Hastanesi, Çocuk Sa l ve Hastal klar AD, Çocuk Nefroloji BD, Van 2

Yüzüncü Y l Üniversitesi, T p Fakültesi Araflt rma Hastanesi, Çocuk Sa l ve Hastal klar AD, Çocuk Nefroloji BD, Van 2 Yrd. Doç. Cihangir Akgün, 1 Dr. Ertan Sal, 2 Dr. Necip Akgül, 3 Dr. Avni Kaya, 2 Yrd. Doç. Dr. Sinan Akbayram, 2 Dr. Mehmet Aç kgöz, 2 Prof. Dr. fiükrü Arslan 1 1 Yüzüncü Y l Üniversitesi, T p Fakültesi

Detaylı

MALAT SANAY N N TEMEL GÖSTERGELER AÇISINDAN YAPISAL ANAL Z

MALAT SANAY N N TEMEL GÖSTERGELER AÇISINDAN YAPISAL ANAL Z MALAT SANAY N N TEMEL GÖSTERGELER AÇISINDAN YAPISAL ANAL Z Nisan 2010 ISBN 978-9944-60-631-8 1. Bask, 1000 Adet Nisan 2010 stanbul stanbul Sanayi Odas Yay nlar No: 2010/5 Araflt rma fiubesi Meflrutiyet

Detaylı

Gebelikte Viral Enfeksiyonlar

Gebelikte Viral Enfeksiyonlar Gebelikte Viral Enfeksiyonlar Prof. Dr. Sabahattin ALTUNYURT Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum ABD Perinatoloji BD 2016 İzmir Gebelikte Viral Enfeksiyonlar Gebelikte geçirilen

Detaylı

Term gebelikte plasenta ve yenido an do um a rl

Term gebelikte plasenta ve yenido an do um a rl Klinik Araflt rma Perinatoloji Dergisi 2013;21(3):144-150 Perinatal Journal 2013;21(3):144-150 künyeli yaz n n Türkçe sürümüdür. Term gebelikte plasenta ve yenido an do um a rl Cem Ard ç, Resul Ar soy,

Detaylı

Kent Hastanesi, Hepimizden Önce Çocuklarımızın Hastanesi!

Kent Hastanesi, Hepimizden Önce Çocuklarımızın Hastanesi! Kent Hastanesi, Hepimizden Önce Çocuklarımızın Hastanesi! www.kenthospital.com Kent Hastanesi, hepimizden önce çocuklarımızın hastanesi! Çünkü, çocuklarımız, hepimizin geleceği! Kuruluşumuzdan bu yana

Detaylı

Preeklamptik Gebelerde Umbilikal Arter Eritropoetin De erleri

Preeklamptik Gebelerde Umbilikal Arter Eritropoetin De erleri CLINICAL STUDY Preeklamptik Gebelerde Umbilikal Arter Eritropoetin De erleri H. Güler fiah N 1, Ramazan SÜRÜCÜ 2, fiahin ZETERO LU 3, Y. Engin ÜSTÜN 4, Yusuf ÜSTÜN 4, Mansur KAMACI 1, Ali KOLUSARI 1 1Department

Detaylı

Venöz Tromboembolizmin Önlenmesinde Antitrombotik Tedavi (Birincil Koruma)

Venöz Tromboembolizmin Önlenmesinde Antitrombotik Tedavi (Birincil Koruma) .Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Kanama ve Tromboza E ilim Sempozyum Dizisi No: 36 Kas m 2003; s. 185-189 Venöz Tromboembolizmin Önlenmesinde Antitrombotik Tedavi (Birincil

Detaylı

Tarifname BÖBREKÜSTÜ BEZĠ YETMEZLĠĞĠNĠN TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK BĠR FORMÜLASYON

Tarifname BÖBREKÜSTÜ BEZĠ YETMEZLĠĞĠNĠN TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK BĠR FORMÜLASYON 1 Tarifname Teknik Alan BÖBREKÜSTÜ BEZĠ YETMEZLĠĞĠNĠN TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK BĠR FORMÜLASYON Buluş, böbreküstü bezi yetmezliğinin tedavisine yönelik oluşturulmuş bir formülasyon ile ilgilidir. Tekniğin Bilinen

Detaylı

PREMATÜRE BEBEKLERİN FİZYOLOJİSİ

PREMATÜRE BEBEKLERİN FİZYOLOJİSİ PREMATÜRE BEBEKLERİN FİZYOLOJİSİ TANIMLAR Preterm/Prematüre Bebek- 37 gestasyon haftasından önce doğan Gestasyon yaşına göre sınıflandırma Prematüre (erken doğan)

Detaylı

Romatizmal Ateş ve Streptokok Enfeksiyonu Sonrası Gelişen Reaktif Artrit

Romatizmal Ateş ve Streptokok Enfeksiyonu Sonrası Gelişen Reaktif Artrit www.printo.it/pediatric-rheumatology/tr/intro Romatizmal Ateş ve Streptokok Enfeksiyonu Sonrası Gelişen Reaktif Artrit 2016 un türevi 1. ROMATİZMAL ATEŞ NEDİR? 1.1 Nedir? Romatizmal ateş, streptokok adı

Detaylı

Araştırma Notu 15/177

Araştırma Notu 15/177 Araştırma Notu 15/177 02 Mart 2015 YOKSUL İLE ZENGİN ARASINDAKİ ENFLASYON FARKI REKOR SEVİYEDE Seyfettin Gürsel *, Ayşenur Acar ** Yönetici özeti Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan enflasyon

Detaylı

fiekers Z D YABET (Diyabet nsipit)

fiekers Z D YABET (Diyabet nsipit) Hasta Rehberi Say 12 fiekers Z D YABET (Diyabet nsipit) Kolay okunabilir rehber Diyabet nsipid - Say 12 (A ustos 2006 da güncellenmifltir) Bu rehber Reading Üniversitesi, Sa l k Bilimleri Enstitüsü, Reading,

Detaylı

Veri Toplama Yöntemleri. Prof.Dr.Besti Üstün

Veri Toplama Yöntemleri. Prof.Dr.Besti Üstün Veri Toplama Yöntemleri Prof.Dr.Besti Üstün 1 VERİ (DATA) Belirli amaçlar için toplanan bilgilere veri denir. Araştırmacının belirlediği probleme en uygun çözümü bulabilmesi uygun veri toplama yöntemi

Detaylı

Dr. Aflk n Y ld z 1, Prof. Dr. Atilla Köksal 1, Dr. Külal Çukurova 1, Dr. Adnan Keklik 1, Dr. Neriman Çelik 2, Dr. Hüseyin vit 1

Dr. Aflk n Y ld z 1, Prof. Dr. Atilla Köksal 1, Dr. Külal Çukurova 1, Dr. Adnan Keklik 1, Dr. Neriman Çelik 2, Dr. Hüseyin vit 1 Dr. Aflk n Y ld z 1, Prof. Dr. Atilla Köksal 1, Dr. Külal Çukurova 1, Dr. Adnan Keklik 1, Dr. Neriman Çelik 2, Dr. Hüseyin vit 1 1 zmir Atatürk E itim ve Araflt rma Hastanesi, 3. Kad n Hastal klar ve Do

Detaylı

KISA ÜRÜN BİLGİSİ. 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI MEDOTİLİN 1000 mg/4ml İ.M./İ.V. enjeksiyonluk çözelti içeren ampul

KISA ÜRÜN BİLGİSİ. 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI MEDOTİLİN 1000 mg/4ml İ.M./İ.V. enjeksiyonluk çözelti içeren ampul KISA ÜRÜN BİLGİSİ 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI MEDOTİLİN 1000 mg/4ml İ.M./İ.V. enjeksiyonluk çözelti içeren ampul 2. KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİM Etkin Madde: Her bir ampul 1000 mg Kolin alfoskerat a

Detaylı

08.11.2008 VİTAMİN D VE İMMÜN SİSTEM VİTAMİN D

08.11.2008 VİTAMİN D VE İMMÜN SİSTEM VİTAMİN D VİTAMİN D VE İMMÜN SİSTEM VİTAMİN D Vitamin D ve İmmün Sistem İnsülin Sekresyonuna Etkisi Besinlerde D Vitamini Makaleler Vitamin D, normal bir kemik gelişimi ve kalsiyum-fosfor homeostazisi için elzem

Detaylı

GENÇ YET fik NLERDE BÜYÜME HORMONU EKS KL

GENÇ YET fik NLERDE BÜYÜME HORMONU EKS KL Hasta Rehberi Say 7 GENÇ YET fik NLERDE BÜYÜME HORMONU EKS KL Orta kolayl kta okunabilir rehber Genç Yetiflkinlerde Büyüme Hormonu Eksikli i - Say 7 (A ustos 2006 da güncellenmifltir) Bu rehber Reading

Detaylı

ÇOCUKLUK ve ERGENL KTE D YABETLE YAfiAM

ÇOCUKLUK ve ERGENL KTE D YABETLE YAfiAM ÇOCUKLUK ve ERGENL KTE D YABETLE YAfiAM D YABETLE YAfiAMAK Bu kitapç n içeri i Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derne i nin web sitesinden faydalan larak haz rlanm flt r. www.cocukendokrindiyabet.org Diyabet,

Detaylı

SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi Asinetobakterli Hastalarda DAS Uygulamalar ve yilefltirme Çabalar

SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi Asinetobakterli Hastalarda DAS Uygulamalar ve yilefltirme Çabalar SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi Asinetobakterli Hastalarda DAS Uygulamalar ve yilefltirme Çabalar Hmfl. Özlem SANDIKCI SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi, nfeksiyon Kontrol Hemfliresi,

Detaylı

Hepatit B Virüs Testleri: Hepatit serolojisi, Hepatit markırları

Hepatit B Virüs Testleri: Hepatit serolojisi, Hepatit markırları HEPATİT B TESTLERİ Hepatit B Virüs Testleri: Hepatit serolojisi, Hepatit markırları Hepatit B virüs enfeksiyonu insandan insana kan, semen, vücut salgıları ile kolay bulaşan yaygın görülen ve ülkemizde

Detaylı

Hart Walker, gövde deste i ve dengeli tekerlek sistemi sayesinde, geliflim düzeyi uygun olan çocuklar n, eller serbest flekilde yürümesini sa lar.

Hart Walker, gövde deste i ve dengeli tekerlek sistemi sayesinde, geliflim düzeyi uygun olan çocuklar n, eller serbest flekilde yürümesini sa lar. Cerebral palsi gibi hareket ve postüral kontrol bozukluklar na yol açan hastal klar olan çocuklar, hastal klar n n derecesine ba l olarak yürüme güçlü ü çekmekte veya hiç yürüyememektedir. Hart Walker,

Detaylı

MURAT YÜKSEL. FEM N ST HUKUK KURAMI VE FEM N ST DÜfiÜNCE TEOR LER

MURAT YÜKSEL. FEM N ST HUKUK KURAMI VE FEM N ST DÜfiÜNCE TEOR LER I MURAT YÜKSEL FEM N ST HUKUK KURAMI VE FEM N ST DÜfiÜNCE TEOR LER III DR. MURAT YÜKSEL Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ö retim Görevlisi FEM N ST HUKUK KURAMI VE FEM N ST DÜfiÜNCE TEOR LER IV Yay

Detaylı

Hastane nfeksiyonlar n n Sürveyans ve Amerika Ulusal Nozokomiyal nfeksiyon Sürveyans Sistemi: II

Hastane nfeksiyonlar n n Sürveyans ve Amerika Ulusal Nozokomiyal nfeksiyon Sürveyans Sistemi: II Hastane nfeksiyonlar Dergisi 2002; 6: 107-124 Hastane İnfeksiyonları Amerika Ulusal Nozokomiyal nfeksiyon Sürveyans Sistemi: II [National Nosocomial Infection Surveillance System (NNIS)] Dr. Gül Ruhsar

Detaylı

KANSER HASTALARINDA PALYATİF BAKIM VE DESTEK SERVİSİNDE NARKOTİK ANALJEZİK KULLANIMI

KANSER HASTALARINDA PALYATİF BAKIM VE DESTEK SERVİSİNDE NARKOTİK ANALJEZİK KULLANIMI T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ AİLE HEKİMLİĞİ KLİNİĞİ KANSER HASTALARINDA PALYATİF BAKIM VE DESTEK SERVİSİNDE NARKOTİK ANALJEZİK KULLANIMI UZMANLIK

Detaylı

YÖNTEM 1.1. ÖRNEKLEM. 1.1.1. Örneklem plan. 1.1.2. l seçim ölçütleri

YÖNTEM 1.1. ÖRNEKLEM. 1.1.1. Örneklem plan. 1.1.2. l seçim ölçütleri BÖLÜM 1 YÖNTEM Bu çal flma 11, 13 ve 15 yafllar ndaki gençlerin sa l k durumlar ve sa l k davran fllar n saptamay hedefleyen, kesitsel tan mlay c ve çok uluslu Health Behavior in School Aged Children,

Detaylı

Gebelikte Hafta Umbilikal Kord Çap Nomogram

Gebelikte Hafta Umbilikal Kord Çap Nomogram Perinatoloji Dergisi Cilt: 15, Say : 2/A ustos 2007 51 Gebelikte 11-15 Hafta Umbilikal Kord Çap Nomogram Arzu Özdemir, Fikret Gökhan Göynümer, Öznur Gökçen, Gamze Yetim, Ifl n Karaaslan Sa l k Bakanl stanbul

Detaylı

Animasyon Tabanl Uygulamalar n Yeri ve Önemi

Animasyon Tabanl Uygulamalar n Yeri ve Önemi Otomasyon Sistemleri E itiminde Animasyon Tabanl Uygulamalar n Yeri ve Önemi Murat Ayaz Kocaeli Üniversitesi Teknik E itim Fakültesi, Elektrik E itimi Koray Erhan Kocaeli Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi,

Detaylı

Tarifname PARKĠNSON HASTALIĞININ SEMPTOMATĠK TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK BĠR FORMÜLASYON

Tarifname PARKĠNSON HASTALIĞININ SEMPTOMATĠK TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK BĠR FORMÜLASYON 1 Tarifname PARKĠNSON HASTALIĞININ SEMPTOMATĠK TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK BĠR FORMÜLASYON Teknik Alan Buluş, parkinson hastalığının semptomatik tedavisine yönelik oluşturulmuş bir formülasyon ile ilgilidir. Tekniğin

Detaylı

İKİNCİ BÖLÜM EKONOMİYE GÜVEN VE BEKLENTİLER ANKETİ

İKİNCİ BÖLÜM EKONOMİYE GÜVEN VE BEKLENTİLER ANKETİ İKİNCİ BÖLÜM EKONOMİYE GÜVEN VE BEKLENTİLER ANKETİ 120 kinci Bölüm - Ekonomiye Güven ve Beklentiler Anketi 1. ARAfiTIRMANIN AMACI ve YÖNTEM Ekonomiye Güven ve Beklentiler Anketi, tüketici enflasyonu, iflsizlik

Detaylı

BÜYÜME HORMONU EKS KL

BÜYÜME HORMONU EKS KL Hasta Rehberi Say 2 BÜYÜME HORMONU EKS KL Kolay okunabilir rehber Büyüme Hormonu Eksikli i - Say 2 (A ustos 2006 da güncellenmifltir) Bu rehber Reading Üniversitesi, Sa l k Bilimleri Enstitüsü, Reading,

Detaylı

ÖZET. Anahtar Kelimeler: HCV-HBV koinfeksiyonu, viral interferans Nobel Med 2010; 6(3): 34-38. Bulgular: De erlendirmeye al nan olgulardan 13'ü

ÖZET. Anahtar Kelimeler: HCV-HBV koinfeksiyonu, viral interferans Nobel Med 2010; 6(3): 34-38. Bulgular: De erlendirmeye al nan olgulardan 13'ü ÖZET Amaç: HCV-HBV koinfeksiyonlu olgularda viral replikasyon durumunun kesitsel de erlendirmesi ve koinfeksiyonlu olgularla kronik HBV infeksiyonlu olgular n HBV replikasyonu aç s ndan karfl laflt r lmas.

Detaylı

VUR de VCUG Ne Zaman, Kime?

VUR de VCUG Ne Zaman, Kime? Ulusal Bilinçle Güncel Üroloji VUR de VCUG Ne Zaman, Kime? Doç. Dr. Selçuk Yücel Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı, Çocuk Ürolojisi Bilim Dalı Antalya Ulusal Bilinçle Güncel Üroloji

Detaylı

6. SINIF MATEMAT K DERS ÜN TELEND R LM fi YILLIK PLAN

6. SINIF MATEMAT K DERS ÜN TELEND R LM fi YILLIK PLAN GEOMETR Geometrik Cisimler Uzunluklar Ölçme 6. SINIF MATEMAT K DERS ÜN TELEND R LM fi YILLIK PLAN 1. Prizmalar n temel elemanlar n belirler. Tabanlar n n karfl l kl köflelerini birlefltiren ayr tlar tabanlara

Detaylı

KONJEN TAL ADRENAL H PERPLAZ

KONJEN TAL ADRENAL H PERPLAZ Hasta Rehberi Say 6 KONJEN TAL ADRENAL H PERPLAZ Orta kolayl kta okunabilir rehber Konjenital Adrenal Hiperplazi - Say 6 (A ustos 2006 da güncellenmifltir) Bu rehber Reading Üniversitesi, Sa l k Bilimleri

Detaylı

GÖRÜfiLER. Uzm. Dr. Özlem Erman

GÖRÜfiLER. Uzm. Dr. Özlem Erman GÖRÜfiLER Uzm. Dr. Özlem Erman Son y llarda dünyadaki h zl teknolojik geliflmeye paralel olarak t p alan nda da h zl bir de iflim yaflanmakta, neredeyse her gün yeni tan, tedavi yöntemleri, yeni ilaçlar

Detaylı

UÜ-SK ORGAN VE DOKU NAKLİ PROSEDÜRÜ

UÜ-SK ORGAN VE DOKU NAKLİ PROSEDÜRÜ Rev. No : 01 Rev.Tarihi : 13 Haziran 2012 1/ 1. Amaç: UÜ-SK da organ ve doku nakli hizmetlerinden yararlanacak hastaların ve/veya canlı vericilerinin başvuru kriterlerinin ve organ bekleme listelerine

Detaylı

Ekonomi Alan ndaki Uygulamalar ve Geliflmeler 2

Ekonomi Alan ndaki Uygulamalar ve Geliflmeler 2 Atütürk ün Dünyas Cengiz Önal Ekonomik kalk nma, Türkiye'nin özgür, ba ms z ve daima daha kuvvetli olmas n n ve müreffeh bir Türkiye idealinin bel kemi idir. Tam ba ms zl k ancak ekonomik ba ms zl kla

Detaylı

4691 SAYILI TEKNOLOJ GEL fit RME KANUNU 4691 SAYILI KANUN

4691 SAYILI TEKNOLOJ GEL fit RME KANUNU 4691 SAYILI KANUN 4691 SAYILI TEKNOLOJ GEL fit RME KANUNU 4691 SAYILI KANUN 253 4691 SAYILI TEKNOLOJ GEL fit RME KANUNU 5035 SAYILI KANUNDAK MADDES KANUN MADDES N N ESK fiekl KANUN MADDES N N YEN fiekl 49/7 Destek ve muafiyetler

Detaylı

Antepartum İntrauterin Hipoksinin Öngörüsü

Antepartum İntrauterin Hipoksinin Öngörüsü Antepartum İntrauterin Hipoksinin Öngörüsü Prof. Dr. H.Mete TANIR Perinatoloji Uzmanı Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı Antepartum Fetal ölümler Değişik

Detaylı

4/A (SSK) S GORTALILARININ YAfiLILIK AYLI INA HAK KAZANMA KOfiULLARI

4/A (SSK) S GORTALILARININ YAfiLILIK AYLI INA HAK KAZANMA KOfiULLARI 4/A (SSK) S GORTALILARININ YAfiLILIK AYLI INA HAK KAZANMA KOfiULLARI Resul KURT* I. G R fi Ülkemizde 4447 say l Kanunla, emeklilikte köklü reformlar yap lm fl, ancak 4447 say l yasan n emeklilikte kademeli

Detaylı

4/B L S GORTALILARIN 1479 VE 5510 SAYILI KANUNLARA GÖRE YAfiLILIK, MALULLUK VE ÖLÜM AYLI INA HAK KAZANMA fiartlari

4/B L S GORTALILARIN 1479 VE 5510 SAYILI KANUNLARA GÖRE YAfiLILIK, MALULLUK VE ÖLÜM AYLI INA HAK KAZANMA fiartlari 4/B L S GORTALILARIN 1479 VE 5510 SAYILI KANUNLARA GÖRE YAfiLILIK, MALULLUK VE ÖLÜM AYLI INA HAK KAZANMA fiartlari Mustafa CER T* I. G R fi Bu yaz da 1479 say l yasaya göre yafll l l k, malullük ve ölüm

Detaylı

Girifl Marmara Üniversitesi Eczac l k Fakültesi Farmakoepidemiyoloji Araflt rma Birimi (MEFEB) Ecz. Neslihan Güleno lu

Girifl Marmara Üniversitesi Eczac l k Fakültesi Farmakoepidemiyoloji Araflt rma Birimi (MEFEB) Ecz. Neslihan Güleno lu G R fi Girifl Bu kitapç k Marmara Üniversitesi Eczac l k Fakültesi Farmakoepidemiyoloji Araflt rma Birimi (MEFEB) taraf ndan, befleri t bbi ürünlerin güvenlili inin izlenmesi ve de erlendirilmesi hakk

Detaylı

KORELASYON VE REGRESYON ANALİZİ

KORELASYON VE REGRESYON ANALİZİ KORELASON VE REGRESON ANALİZİ rd. Doç. Dr. S. Kenan KÖSE İki ya da daha çok değişken arasında ilişki olup olmadığını, ilişki varsa yönünü ve gücünü inceleyen korelasyon analizi ile değişkenlerden birisi

Detaylı

www.mercedes-benz.com.tr Mercedes-Benz Orijinal Ya lar

www.mercedes-benz.com.tr Mercedes-Benz Orijinal Ya lar www.mercedes-benz.com.tr Mercedes-Benz Orijinal Ya lar Kazand ran Güç Mercedes-Benz orijinal ya lar arac n z üreten uzmanlar taraf ndan, gelifltirilmifltir. Mercedes-Benz in dilinden en iyi Mercedes-Benz

Detaylı

KULLANMA TALİMATI FERICOSE

KULLANMA TALİMATI FERICOSE KULLANMA TALİMATI FERICOSE 100mg/5ml İ.V. Enjeksiyonluk Çözelti İçeren Ampul Damar içine uygulanır. Etkin madde: 5 ml lik her bir ampul, 100 mg (20 mg/ml) elementer demire eşdeğer 2700 mg demir hidroksit

Detaylı

TÜRK DÜNYASI TRANSPLANTASYON DERNE

TÜRK DÜNYASI TRANSPLANTASYON DERNE Prof. Haberal dan Yeni Bir Uluslararas At l m: TÜRK DÜNYASI TRANSPLANTASYON DERNE Dünyan n dört bir yan ndan yüzlerce biliminsan Prof. Dr. Mehmet Haberal taraf ndan kurulan Türk Dünyas Transplantasyon

Detaylı

Yeni Anket Verisi Girişi

Yeni Anket Verisi Girişi Yeni Anket Verisi Girişi lara ait kimlik verileri kesinlikle başka bir alanda paylaşılmayacaktır. ya ait özel veriler, sadece bilimsel çalışma merkezinin kendisi tarafından görüntülenebilecektir. proje

Detaylı

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1 Sağlık Reformunun Sonuçları İtibariyle Değerlendirilmesi 26-03 - 2009 Tuncay TEKSÖZ Dr. Yalçın KAYA Kerem HELVACIOĞLU Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Türkiye 2004 yılından itibaren sağlık

Detaylı

Şeker Hastalığı Nedir? Neden Önemlidir?

Şeker Hastalığı Nedir? Neden Önemlidir? Aile Hekimliği Sürekli Mesleki Gelişim Programı Hayatınız boyunca öngöremediğiniz ve hayat kalitenizi düşürecek pek çok sorun yaşayabilirsiniz. Şeker hastalığı(kısa olarak Diyabet diyebiliriz) ve obezite

Detaylı

dan flman teslim ald evraklar inceledikten sonra nsan Kaynaklar Müdürlü ü/birimine gönderir.

dan flman teslim ald evraklar inceledikten sonra nsan Kaynaklar Müdürlü ü/birimine gönderir. TÜB TAK BAfiKANLIK, MERKEZ VE ENST TÜLERDE ÇALIfiIRKEN YÜKSEK L SANS VE DOKTORA Ö REN M YAPANLARA UYGULANACAK ESASLAR (*) Amaç ve Kapsam Madde 1- Bu Esaslar n amac ; Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araflt

Detaylı

BEZMİÂLEM. Horlama ve Uyku. Apne Sendromu VAKIF ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ. Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı.

BEZMİÂLEM. Horlama ve Uyku. Apne Sendromu VAKIF ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ. Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı. Horlama ve Uyku Apne Sendromu BEZMİÂLEM VAKIF ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Uyku Polikliniği rtibat : 0212 453 17 00 GH-02 V;01/2010 Horlama ve Uyku Apne Sendromu

Detaylı

Tarifname SARKOPENİ NİN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR KOMPOZİSYON

Tarifname SARKOPENİ NİN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR KOMPOZİSYON 1 Tarifname SARKOPENİ NİN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR KOMPOZİSYON Teknik Alan Buluş, sarkopeni nin tedavisine yönelik oluşturulmuş bir kompozisyon ile ilgilidir. Tekniğin Bilinen Durumu Günümüzde sarkopeni,

Detaylı

11. SINIF KONU ANLATIMLI. 2. ÜNİTE: KUVVET ve HAREKET 4. KONU AĞIRLIK MERKEZİ - KÜTLE MERKEZİ ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

11. SINIF KONU ANLATIMLI. 2. ÜNİTE: KUVVET ve HAREKET 4. KONU AĞIRLIK MERKEZİ - KÜTLE MERKEZİ ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ 11. SINIF KNU ANLATIMLI 2. ÜNİTE: KUVVET ve HAREKET 4. KNU AĞIRLIK MERKEZİ - KÜTLE MERKEZİ ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ 2 2. Ünite 4. Konu 3. A rl k Merkezi - Kütle Merkezi A nn Çözümleri su 1. BM fiekil I fiekil

Detaylı

ACOG DİYOR Kİ; DOĞUM TARİHİ TAHMİN METODU. Özeti Yapan: Dr. Esra Esim Büyükbayrak ÖZET

ACOG DİYOR Kİ; DOĞUM TARİHİ TAHMİN METODU. Özeti Yapan: Dr. Esra Esim Büyükbayrak ÖZET ACOG DİYOR Kİ; DOĞUM TARİHİ TAHMİN METODU Özeti Yapan: Dr. Esra Esim Büyükbayrak ÖZET Gebeliğin doğru tarihlendirilmesi sonuçları iyileştirmek açısından oldukça önemlidir ve ayrıca halk sağlığı ve araştırmalar

Detaylı

G ünümüzde bir çok firma sat fllar n artt rmak amac yla çeflitli adlar (Sat fl

G ünümüzde bir çok firma sat fllar n artt rmak amac yla çeflitli adlar (Sat fl 220 ÇEfi TL ADLARLA ÖDENEN C RO PR MLER N N VERG SEL BOYUTLARI Fatih GÜNDÜZ* I-G R fi G ünümüzde bir çok firma sat fllar n artt rmak amac yla çeflitli adlar (Sat fl Primi,Has lat Primi, Y l Sonu skontosu)

Detaylı

ISI At f Dizinlerine Derginizi Kazand rman z çin Öneriler

ISI At f Dizinlerine Derginizi Kazand rman z çin Öneriler ISI At f Dizinlerine Derginizi Kazand rman z çin Öneriler Metin TUNÇ Seçici Olun ISI' n editoryal çal flanlar her y l yaklafl k olarak 2,000 dergiyi de erlendirmeye tabi tutmaktad r. Fakat de erlendirilen

Detaylı

ORHAN YILMAZ (*) B- 3095 SAYILI YASADA YAPILAN DE fi KL KLER:

ORHAN YILMAZ (*) B- 3095 SAYILI YASADA YAPILAN DE fi KL KLER: YASAL TEMERRÜT FA Z ORHAN YILMAZ (*) A- G R fi: Bilindi i üzere, gerek yasal kapital faizi ve gerekse yasal temerrüt faizi yönünden uygulanmas gereken hükümler, 19.12.1984 gün ve 18610 say l Resmi Gazete

Detaylı

Diyabet te Sağlık Önerileri. Diyabet

Diyabet te Sağlık Önerileri. Diyabet Diyabet te Sağlık Önerileri Diyabet BR.HLİ.041 Diyabette Sağlık Önerileri Her sağlıklı birey gibi diyabetli birey de bireysel bakımını sağlamalı; diyabete bağlı gelişen özellikli durumlarda gereken uygulamaları

Detaylı

Tarifname BCL2 BASKILAMA İŞLEVİYLE ANTİ-KARSİNOJENİK ETKİ GÖSTERMEYE YÖNELİK BİR FORMÜLASYON

Tarifname BCL2 BASKILAMA İŞLEVİYLE ANTİ-KARSİNOJENİK ETKİ GÖSTERMEYE YÖNELİK BİR FORMÜLASYON 1 Tarifname BCL2 BASKILAMA İŞLEVİYLE ANTİ-KARSİNOJENİK ETKİ GÖSTERMEYE Teknik Alan YÖNELİK BİR FORMÜLASYON Buluş, bcl2 baskılama işleviyle anti-karsinojenik etki göstermeye yönelik oluşturulmuş bir formülasyon

Detaylı

Tablo 2.1. Denetim Türleri. 2.1.Denetçilerin Statülerine Göre Denetim Türleri

Tablo 2.1. Denetim Türleri. 2.1.Denetçilerin Statülerine Göre Denetim Türleri 2 DENET M TÜRLER 2.DENET M TÜRLER Denetim türleri de iflik ölçütler alt nda s n fland r labilmektedir. En yayg n s n fland rma, denetimi kimin yapt na ve denetim sonunda elde edilmek istenen faydaya (denetim

Detaylı

ELLE SÜT SAĞIM FAALİYETİNİN KADINLARIN HAYATINDAKİ YERİ ARAŞTIRMA SONUÇLARI ANALİZ RAPORU

ELLE SÜT SAĞIM FAALİYETİNİN KADINLARIN HAYATINDAKİ YERİ ARAŞTIRMA SONUÇLARI ANALİZ RAPORU ELLE SÜT SAĞIM FAALİYETİNİN KADINLARIN HAYATINDAKİ YERİ ARAŞTIRMA SONUÇLARI ANALİZ RAPORU Hazırlayan Sosyolog Kenan TURAN Veteriner Hekimi Volkan İSKENDER Ağustos-Eylül 2015 İÇİNDEKİLER Araştırma Konusu

Detaylı

DÜNYA EKONOMİK FORUMU KÜRESEL CİNSİYET AYRIMI RAPORU, 2012. Hazırlayanlar. Ricardo Hausmann, Harvard Üniversitesi

DÜNYA EKONOMİK FORUMU KÜRESEL CİNSİYET AYRIMI RAPORU, 2012. Hazırlayanlar. Ricardo Hausmann, Harvard Üniversitesi DÜNYA EKONOMİK FORUMU KÜRESEL CİNSİYET AYRIMI RAPORU, 2012 Hazırlayanlar Ricardo Hausmann, Harvard Üniversitesi Laura D. Tyson, Kaliforniya Berkeley Üniversitesi Saadia Zahidi, Dünya Ekonomik Forumu Raporun

Detaylı

SICAKLIK VE ENTALP KONTROLLÜ SERBEST SO UTMA UYGULAMALARININ KAR ILA TIRILMASI

SICAKLIK VE ENTALP KONTROLLÜ SERBEST SO UTMA UYGULAMALARININ KAR ILA TIRILMASI Türk Tesisat Mühendisleri Derne i / Turkish Society of HVAC & Sanitary Engineers 8. Uluslararası Yapıda Tesisat Teknolojisi Sempozyumu / 8. International HVAC +R Technology Symposium 12-14 Mayıs 2008,

Detaylı

KONGENİTAL KALP HASTALIKLARINDAN KORUNMA. Doç. Dr. Kemal Nişli İTF Pediatrik Kardiyoloji

KONGENİTAL KALP HASTALIKLARINDAN KORUNMA. Doç. Dr. Kemal Nişli İTF Pediatrik Kardiyoloji KONGENİTAL KALP HASTALIKLARINDAN KORUNMA Doç. Dr. Kemal Nişli İTF Pediatrik Kardiyoloji Doğumsal kalp hastalığının sıklığı % 0.9 Ciddi anomali % 0.3 Her yıl 1.2 milyon kalp hastası bebek dünyaya gelmekte

Detaylı

Farkl protokollerdeki durdurma gücü oranlar n n %DD e risine etkisi

Farkl protokollerdeki durdurma gücü oranlar n n %DD e risine etkisi Türk Onkoloji Dergisi 9;24(1):15- Farkl protokollerdeki durdurma gücü oranlar n n %DD e risine etkisi The effect of stopping power ratios of different protocols on %DD curve Hilal ACAR 1 1 stanbul Üniversitesi

Detaylı

Pnömokokal hastal klar

Pnömokokal hastal klar Pnömokokal hastal klar HASTALIK Pnömokokal hastal klar n etkeni nedir? Pnömokokal hastal klara Streptococcus pneumoniae ad verilen bir bakteri neden olur. Bu bakterinin 80 den fazla tipi vard r. Bunlar

Detaylı

Diyabetik olmayan gebelerin makrozomik do umlar nda etkili faktörler

Diyabetik olmayan gebelerin makrozomik do umlar nda etkili faktörler Klinik Araflt rma Perinatoloji Dergisi 2014;22(2):83-87 Perinatal Journal 2014;22(2):83-87 künyeli yaz n n Türkçe sürümüdür. Diyabetik olmayan gebelerin makrozomik do umlar nda etkili faktörler Alpaslan

Detaylı

Radyasyon Koliti Oluşturulmuş Sıçanlarda Ghrelinin Barsak Anastomozu Üzerine Etkisi Dr. Ebubekir Gündeş

Radyasyon Koliti Oluşturulmuş Sıçanlarda Ghrelinin Barsak Anastomozu Üzerine Etkisi Dr. Ebubekir Gündeş Radyasyon Koliti Oluşturulmuş Sıçanlarda Ghrelinin Barsak Anastomozu Üzerine Etkisi Dr. Ebubekir Gündeş Kartal Koşuyolu Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi Gastroenteroloji Cerrahisi Kliniği Giriş

Detaylı

Kan tl yoruz: Dersim de Zehirli Gaz Kullan lmad

Kan tl yoruz: Dersim de Zehirli Gaz Kullan lmad OTOPS Cengiz Özak nc 1965 ten Günümüze DÜNYA DA VE TÜRK YE DE LK KEZ! İngiliz Devlet Arşivlerinden Gizli Belgelerle Kan tl yoruz: Dersim de Zehirli Gaz Kullan lmad Türkiye ye yöneltilen suçlama; özetle

Detaylı

VERG NCELEMELER NDE MAL YET TESP T ED LEMEYEN GAYR MENKUL SATIfiLARININ, MAL YET N N TESP T NDE ZLEN LEN YÖNTEM

VERG NCELEMELER NDE MAL YET TESP T ED LEMEYEN GAYR MENKUL SATIfiLARININ, MAL YET N N TESP T NDE ZLEN LEN YÖNTEM VERG NCELEMELER NDE YET TESP T ED LEMEYEN GAYR MENKUL SATIfiLARININ, YET N N TESP T NDE ZLEN LEN YÖNTEM Fatih GÜNDÜZ* I-G R fi Son y llarda ekonomide meydana gelen olumlu geliflmelerle gayrimenkul piyasas

Detaylı

EGZERSİZ TEST SONUÇLARININ YORUMLANMASI. Doç.Dr.Mitat KOZ

EGZERSİZ TEST SONUÇLARININ YORUMLANMASI. Doç.Dr.Mitat KOZ EGZERSİZ TEST SONUÇLARININ YORUMLANMASI Doç.Dr.Mitat KOZ Fiziksel Uygunluk Test Sonuçları Klinik Egzersiz Test Sonuçları Fiziksel Uygunluk Test Sonuçlarının Yorumlanması Bireyler arası karşılaştırmalar

Detaylı

GEKA NİHAİ RAPOR TEKNİK BÖLÜM. 1. Açıklama

GEKA NİHAİ RAPOR TEKNİK BÖLÜM. 1. Açıklama GEKA NİHAİ RAPOR TEKNİK BÖLÜM 1. Açıklama 1.1.Proje Ortaklarının Adları: Uzman Klinik Psikolog Özge Yaren YAVUZ ERDAN, Uzman Klinik Psikolog Elvan DEMİRBAĞ, Uzman Klinik Psikolog Nilay KONDUZ 1.2.Nihai

Detaylı

Sizinle araştırmalar bir adım daha ileriye gidecek. Hastalara ait veri ve tahlillerin kullanılması hakkında bilgiler

Sizinle araştırmalar bir adım daha ileriye gidecek. Hastalara ait veri ve tahlillerin kullanılması hakkında bilgiler Sizinle araştırmalar bir adım daha ileriye gidecek Hastalara ait veri ve tahlillerin kullanılması hakkında bilgiler Sayın hast, Hastalıkların teşhisi ve tedavisinde son on yılda çok büyük gelişmeler kaydedildi.

Detaylı

ntermitan Alerjik Rinit ( AR) hastalar nda desloratadinin etkinlik ve güvenlili inin de erlendirildi i ACCEPT 1 Çal flmas sonuçlar n görmek için

ntermitan Alerjik Rinit ( AR) hastalar nda desloratadinin etkinlik ve güvenlili inin de erlendirildi i ACCEPT 1 Çal flmas sonuçlar n görmek için A LE HEK MLER NE ÖZEL Say :05 Haziran 2014 stanbul Ba c lar ilçesi 14 No lu Aile Sa l Merkezi doktorlar ndan Dr. Levent Arıç ile yapt m z röportaj n tamam n okumak için lütfen t klay n. ntermitan Alerjik

Detaylı

SÜRES NASIL HESAP ED MEL D R?

SÜRES NASIL HESAP ED MEL D R? HAKEMS Z YAZILAR MAL PART T ME ÇALIfiMALARDA DENEME SÜRES NASIL HESAP ED MEL D R? I. Girifl: Erol GÜNER * Sürekli bir ifl sözleflmesi ile ifle giren iflçi, ifli, iflvereni ve iflyerindeki iflçileri tan

Detaylı

Türk Toraks Derneği. Akut Bronşiyolit Tanı, Tedavi ve Korunma Uzlaşı Raporu Cep Kitabı. Cep Kitapları Serisi. www.toraks.org.tr

Türk Toraks Derneği. Akut Bronşiyolit Tanı, Tedavi ve Korunma Uzlaşı Raporu Cep Kitabı. Cep Kitapları Serisi. www.toraks.org.tr Türk Toraks Derneği Türk Toraks Derneği Cep Kitapları Serisi Akut Bronşiyolit Tanı, Tedavi ve Korunma Uzlaşı Raporu Cep Kitabı www.toraks.org.tr Editörler HAZIRLAYANLAR Prof. Dr. Münevver Erdinç Ege Üniversitesi

Detaylı

www.boren.com.tr / info@boren.com.tr

www.boren.com.tr / info@boren.com.tr www.boren.com.tr / info@boren.com.tr YAŞAM da BOR BOR/B; Yeryüzünde bileşikler halinde, toprak, kaya ve suda az miktarlarda fakat yaygın olarak bulunan bir elementtir. Yer kabuğunda 10-20 ppm, deniz ve

Detaylı

T bbi Makale Yaz m Kurallar

T bbi Makale Yaz m Kurallar .Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Araflt rmalar ve Etik Sempozyum Dizisi No: 50 May s 2006; s. 7-11 T bbi Makale Yaz m Kurallar Dr. Sebahattin Yurdakul ÖZGÜN ARAfiTIRMA USULE

Detaylı

BİYOEŞDEĞERLİK ÇALIŞMALARINDA KLİNİK PROBLEMLERİN BİR KAÇ ÖZEL OLGUYLA KISA DEĞERLENDİRİLMESİ Prof.Dr.Aydin Erenmemişoğlu

BİYOEŞDEĞERLİK ÇALIŞMALARINDA KLİNİK PROBLEMLERİN BİR KAÇ ÖZEL OLGUYLA KISA DEĞERLENDİRİLMESİ Prof.Dr.Aydin Erenmemişoğlu BİYOEŞDEĞERLİK ÇALIŞMALARINDA KLİNİK PROBLEMLERİN BİR KAÇ ÖZEL OLGUYLA KISA DEĞERLENDİRİLMESİ Prof.Dr.Aydin Erenmemişoğlu 3.Klinik Farmakoloji Sempozyumu-TRABZON 24.10.2007 Klinik ilaç araştırmalarına

Detaylı

Proje Yönetiminde Toplumsal Cinsiyet. Türkiye- EuropeAid/126747/D/SV/TR_Alina Maric, Hifab 1

Proje Yönetiminde Toplumsal Cinsiyet. Türkiye- EuropeAid/126747/D/SV/TR_Alina Maric, Hifab 1 Proje Yönetiminde Toplumsal Cinsiyet Türkiye- EuropeAid/126747/D/SV/TR_Alina Maric, Hifab 1 18 Aral k 1979 da Birle mi Milletler Genel cinsiyet ayr mc l n yasaklayan ve kad n haklar n güvence alt na alan

Detaylı

Zihin ve Hareket Engelli Çocuklar çin E itim Araflt rma ve Uygulama Merkezi nde zlenen Olgular n Demografik Özellikleri

Zihin ve Hareket Engelli Çocuklar çin E itim Araflt rma ve Uygulama Merkezi nde zlenen Olgular n Demografik Özellikleri TRAKYA ÜN V TIP FAK DERG 2005;22(2):88-92 KL N K ARAfiTIRMA Zihin ve Hareket Engelli Çocuklar çin E itim Araflt rma ve Uygulama Merkezi nde zlenen Olgular n Demografik Özellikleri Demographic Characteristics

Detaylı