Devlet Olgunluk Sınavı Yönlendirme Programları 2010 OLGUNLUK SINAVI

Transkript

1 Devlet Olgunluk Sınavı Yönlendirme Programları 2010 OLGUNLUK SINAVI DEVLET OLGUNLUK SINAVI MERKEZ KOMİSYONU PRİŞTİNE 2010

2 DEVLET OLGUNLUK SINAVI YÖNLENDİRME PROGRAMLARI

3 Önsöz Devlet Olgunluk Sınavı, öğrenim sürecinin üçüncü seviyesi, dolayısıyla yükseköğrenim öncesi öğrenimi tamamlamak üzere olanlara yapılan bir dış değerlendirmedir. Bu sınav, ortaöğrenimden mezun olmak üzere olanların yükseköğrenime devamla ilgili yeterlik derecesini gösteren standartlaştırılmış ve denetlenmiş bir sınavdır. Devlet Olgunluk Sınavının özel önemi, ortaöğrenim mezununun yükseköğrenime devamı için bir kapı niteliğinde olmasındandır. Olgunluk sınavı, 2008 yılından bu yana 03/L-018 sayılı BİTİRME VE DEVLET OLGUNLUK SINAVI YASASINA göre yapılmaktadır. Bu yüzden sınavın kapsamı, yapılış şekli, koşulları, kriterleri ve prosedürleri yasayla belirlenmiştir. Devlet Olgunluk Sınavı Merkez Komisyonu (DOSMK), Devlet Olgunluk Sınavıyla ilgili tüm meselelerde denetleme, yönlendirme ve karar alma yetkisine sahip organdır. DOSMK, Eğitim, Bilim ve Teknoloji Bakanı Sn. Enver Hoxhaj tarafından atanmış olup görev ve sorumlulukları yasayla belirlenir. Kosova Hükümeti ve EBTB, eğitimde kalitenin arttırılması için sürekli gayret serf etmekteler. Bu bağlamda özel ilginin gösterildiği kesim olgunluk sınavı adaylarıdır. Bu yüzden DOSMK, Değerlendirme, Standartlar ve Denetleme Dairesi (DSDD) ve ders alanları uzmanları ile işbirliği içerisinde Devlet Olgunluk Sınavı Yönlendirme Programlarını ilk defa yayımlamıştır. Bu yayım, olgunluk sınavı sonuçlarının daha iyi olması için hazırlık yapmaları yönünde sınav adaylarına, öğretmenlere ve okullara yardımcı olacaktır. Nehat Mustafa Devlet Olgunluk Sınavı Merkez Komisyonu Başkanı

4 İÇİNDEKİLER Türk Dili ve Edebiyatı Matematik İngilizce Coğrafya Tarih Yurttaşlık Eğitimi Ekonomi Biyoloji Fizik Kimya BİT

5 Devlet Olgunluk Sınavı 2010 GİRİŞ DEVLET OLGUNLUK SINAVI YÖNLENDİRME PROGRAMLARI Devlet Olgunluk Sınavı yönlendirme Programlarında düz lise ve meslek liseleri için 2010 yılına ait Devlet Olgunluk Sınavında kapsanacak olan ders programları özetlenerek gösterilmiştir. Bu yayında zorunlu olarak değerlendirilen ders programları öğrenme kategori ve alt kategorilerini içermektedir. Bununla, olgunluk sınavı adaylarının yükseköğrenime devam edebilmeleri için zorunlu olan ve istenen bilgi ve beceri düzeyine ulaşıp hazır olduklarından emin olmayı hedeflemekteyiz. Programda, Devlet Olgunluk Sınavında gerekli olan ders içerikleri konusunda öğrenciye gerekli bilgilere yer verilmiştir. Program aynı zamanda, öğrencilerin olgunluk sınavında ilgili konulardan başarılı olabilmeleri için temel malzemeye, bilgilere, kavramlara ve temel becerilere yönlendirmektedir. Programların ilgili kategori ve alt kategorilerinin sınav çerçevesinde ağırlık derecesi de belirtilecektir. Öğrencilerin dikkat etmeleri gereken husus bilgilerin sadece ezberlenmesi değil, bilgileri anlama, uygulama, problem çözmede kullanma, bilgilerle analiz ve sentez yapmaya önem vermelidirler. Bu programlarla ilgili hazırlıklarını, çeşitli araçlar vasıtasıyla kendi ilerleme seviyelerini kontrol ederek öğrencilerin sürekli bir şekilde yapmaları gereklidir. Devlet Olgunluk Sınavı kapsamına alınan her ders kendi özelliklerine göre değerlendirilecek, fakat bilişsel alanın şu öğrenme seviyeleri orantısal olarak şu dağılımı gösterecektir: Bilgi (% 15): Her ders alanıyla ilgili terimler, özgün kanıtlar, yöntemler, süreçler, kavramlar ve ilkeler. Anlama (% 30): Değerlendirme kapsamına alınan her dersle ilgili kanıt, ilke, bilgi değişimi, metin tercümesi, grafiklerin okunması, tablo ve haritaların yorumlanması, yöntem ve süreç gerekçelerinin açıklanmasına yer verilir. Uygulama (% 30): Kanıt ve ilkelerin yeni durumlarda uygulanması; uygulamada yasa ve teorilerin uygulanması; problem çözümünde yöntem ve süreçlerin uygulanması. Eleştirel düşünce (% 25): Bilgi tahlili, bilgiler arasındaki ilgi ve benzerlikler, önermelerin belirlenmesi, fikirlerin ilişkilendirilmesi, yargı ve sonuca varmanın belirlenmesi, ilgili ve ilgisiz bilgilerin belirlenmesi, verilen sonuçların analizi, yargıya esas oluşturacak kriterlerin oluşturulması vb.

6 12/13. sınıfı tamamlayan öğrencilere yönelik program içeriğinin belirlenmesi (genel dersler ve alan dersleri), ilgili dersin kapsamı, öğrenme becerilerinin tetiklenmesi ve bilgileri uygulama becerileri gibi özellikler dikkate alınarak yapılmıştır. Dikkate alınan diğer önemli hususlar: Üst seviye ortaöğretimi ve Devlet Olgunluk Sınavını tamamlayacak olan öğrencinin bilmesi ve yapması gerekli olanları doğru şekilde gösterebilmesi; Öğrenci, öğretmen ve diğerleri tarafından kabul görmesi; Öğrencilerin ilerleme seviyelerinin ölçülmesindeki geçerlik ve kabiliyetin olmasıdır. İçeriğin değerlendirilmesi test aracılığıyla yapılmaktadır. Test, öğrencinin program içeriğiyle ilgili bilgilerini değerlendirecek şekilde hazırlanır. Olgunluk sınavıyla ilgili değerlendirmeler, bu seviyedeki bir öğrencinin ulaşması gereken bilgilerin nitelik ve niceliğinin betimlenmesi esasına dayanmaktadır. Bu program içeriklerinin, her dersle ilgili tanılayıcı ve değerlendirici özellikleri vardır. Özgül, ölçülebilir, gerçekçi ve uygulanabilir olup kendi koşullarımızda ders hedeflerini gerçekleştirmeye yöneliktirler.

7 TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

8 TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI SE / MATURA 2009 AMAÇLAR Dilin kullanım daimliliği; Sözlü iletişim,edebi ve öğretici becerilerini başarı gereksimlerini geliştirme; Kültürel özgür düşüncenin başarı gereksinimlerini geliştirme; Eleştirel düşünme ve yazınsal estetik değerler aracılığıyla öğrencilerin kültürel beceri ve alışkanlıklarını (anlatımlarını) geliştirme; Sözlü ve yazılı edebi türlerin metinlerdeki iletişim becerilerinin geliştirilmesi; Değişik kültürlerin modeleri ile iletişim becerilerini geliştirebilme; Eleştirel düşünme ve yazınsal değerler aracılığıyla kültürel becerilerin gelişmesi Sözlü ve yazılı edebi türlerin hedeflere uyumsallığı ve özgür iletişim becerileri; Değişik şekilerde eleştirel düşüncenin iletişimde ifade edilmesi vb. EDEBİYAT ÖZEL HEDEFLER Edebiyatın tanımını yapabilme. Edebiyatın önemini kavrayabilme. Edebiyatın konusunu kavrayabilme. Edebiyatın diğer bilim dallarıyla ilişkisini kavrayabilme. Edebiyat tarihinin önemini kavrayabilme. İslamiyet in Türk kültür ve yaşayışına etkilerini kavrayabilme. Batı Edebiyatının Türk Edebiyatına yansımalarını kavrayabilme Türk Edebiyatı dönemlerinin temel özelliklerini kavrayabilme. Türk Edebiyatı dönemlerini söyleyebilme. İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatını ana hatlarıyla kavrayabilme. Edebi akım özeliklerini ve başlıca temsilcilerini söyleyebilmek. Edebi akımların özelliklerini kavrayabilme. Batı Edebiyatı etkisinde eser veren edebiyatçıları tanıyabilme. Edebi eserin özelliklerini anlayabilme. Edebiyatta anlatım yollarını kavrayabilme. Şiirin şekil özelliklerini kavrayabilme. Şiirin dil ve anlatım özelliklerini kavrayabilme. Hece ölçüsünü ve özelliklerini kavrayabilme. Türk Halk Edebiyatında kullanılan nazım şekillerini ve türlerini kavrayabilme. İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı sözlü eserlerini inceleyebilme. İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı yazılı eserlerini inceleyebilme. Geçiş dönemi eserlerini inceleyebilme. Klasik Türk Edebiyatını genel hatlarıyla tanıyabilme. Klasik Türk Edebiyatı manzum ve mensur eser örneklerini inceleyebilme. Türk Halk Edebiyatı manzum ve mensur eser örneklerini inceleyebilme. Dünya Edebiyatı manzum ve mensur eserlerini inceleyebilmek.

9 Eserleri incelenen şair ve yazarların edebi yönünü kavrayabilme. Batı Edebiyatı etkisiyle yaratılan eserleri tanıyabilme. Türk Edebiyatı dönemlerini ve eserlerini tür, şekil ve içerik yönünden inceleyebilme. İkinci Dünya Savaşından sonra Kosova ve Makedonya da gelişen Türk Edebiyatı örneklerini inceleyebilme. İkinci Dünya Savaşından sonra Kosova ve Makedonya da gelişen Türk Edebiyatına bölge edebiyatlarının etkisini kavrayabilme. KAZANIMLAR - Edebiyatın farklı tanımlarını okur; - Edebiyatın farklı tanımlarını karşılaştırır; - Kendi ifadesiyle edebiyatı tanımlar; - Edebiyat ile birey arasındaki ilişkiyi açıklar; - Edebiyat ile toplum arasındaki ilişkiyi açıklar; - Edebiyat ile günlük hayat arasındaki ilişkiyi açıklar; - Edebiyatın kapsadığı konuları bilir; - Edebiyatın kapsadığı konulara örnekler verir; - Edebi eserin özelliklerini anlar; - Edebi eseri tanımlar; - Sözlü ve yazılı anlatıma başvurulduğunu bilir; - Duygu ve düşüncelerin nazım ve nesirle anlatıldığını bilir; - Yazılı ve sözlü anlatım arasındaki benzerlik ve farklılıkları belirtir; - İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı özelliklerini açıklar; - İslami Devir Türk Edebiyatı özelliklerini açıklar; - Batı Etkisinde Gelişen Türk Edebiyatı özelliklerini açıklar; - Türk Edebiyatının ana dönemlerini şema üzerinde; - Nazım, manzume, manzum eser terimlerinin açıklar; - Nazım birimi ve nazım şeklini açıklar; - Şiirde mısraı, beyti, kıt ayı, bendi gösterir; - Şiirde ölçüyü gösterir; - Şiirde kafiyeyi, redifi gösterir; - Şiiri şekil yönünden inceler; - Şiirin konusunu ve temasını açıklar; - Şiiri anlam yönünden açıklar; - Şiirin planını kavrar; - Şiirin dil özelliklerini açıklar; - Şairin üslubunu fark eder; - Destanın özelliklerini açıklar; - Koşuğun özelliklerini açıklar; - Şiir üzerinde hece ölçüsünü bulur; - Şiir üzerinde durakları gösterir;

10 - Türk şiirinde en çok kullanılan hece kalıplarını söyler; - Maninin özelliklerini açıklar; - Türkünün özelliklerini açıklar; - Koşmanın özelliklerini açıklar; - Semainin özelliklerini açıklar; - Destanın özelliklerini açıklar; - İlahinin özelliklerini açıklar; - Nutkun özelliklerini açıklar; - Edebiyat ile tarih, psikoloji, sosyoloji, kültür ve güzel sanatlar arasındaki ilişkiyi açıklar; - Edebiyat tarihinin kapsamını açıklar; - Edebiyat tarihinin önemini açıklar; - İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı, İslami Devir Türk Edebiyatı, Batı Etkisinde Gelişen Türk Edebiyatı dönemlerini sıralar; - Eski Türklerde kültürel yapıyla şiir arasındaki ilişkiyi açıklar; - İslamiyet ten Önceki Türk Edebiyatının nasıl oluştuğunu açıklar; - Destan, Koşuk, Sagu, Sav örneklerini içerik, biçim, dil ve anlatım bakımından inceler; - Türk destanlarından biriyle dünya destanlarından birini karşılaştırarak benzer ve farklı yönlerine örnekler verir; - Göktürk Kitabeleri tarihi önemini ve kültürel değerini açıklar; - Göktürk Kitabelerinin içeriğini özetler; - Geçiş dönemi eserlerinin hangi ortamda ve niçin yazıldığını açıklar; - Geçiş dönemi eserlerinden alınan örnek metinleri içerik, dil ve anlatım bakımından inceler; - Geçiş dönemi eserleri konularının başlıcalarını sayar; - Klasik Türk Edebiyatının tarihi oluşumunu özetler; - Gazel, Kaside, Mesnevi, Şarkı örneklerini içerik, biçim, dil ve anlatım özellikleri bakımından inceler; - Mensur eser örneklerini farklı özellikleri bakımından değerlendirir; - Türk Halk Edebiyatının tarihi oluşumunu açıklar; - Türk Halk Edebiyatının: Anonim Halk Edebiyatı, Aşık Edebiyatı ve Dini-Tasavvufi Halk Edebiyatı alanların adlarını sıralar; - Türk Halk Edebiyatı alanlarının özelliklerini söyler; - Tekerleme, Mani, Ninni, Türkü, İlahi, Deme, Koşma, Varsağı, Semai örneklerini içerik, biçim, dil ve anlatım özellikleri bakımından inceler; - İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı, Geçiş Dönemi, Klasik ve Halk Edebiyatı manzum ve mensur eserlerini karşılaştırır; - Klasizm, Romantizm, Realizm, Natüralizm, Sembolizm ve Parnasizm özelliklerini söyler; - Manzum ve mensur eserlerde işlenen konuları açıklar; - Manzum ve mensur eserlerin dil ve anlatım özelliklerini açıklar; - Türk Edebiyatı ve Dünya Edebiyatı eserlerini karşılaştırır; - Türkçe yayınlanan ilk gazetenin ismini ve yayın tarihini bilir; - Türkçe yazılan ilk piyes ve romanların isimlerini, konularını ve yazarlarını bilir; - Tanzimat dönemi Türk şiirini konu, şekil ve dil özellikleri açısından inceler; - Tanzimat dönemi Türk şiirini Divan şiiriyle konu ve şekil açısından karşılaştırır;

11 - Tanzimat dönemi Türk şiirindeki yeni türlerin şekil özelliklerini bilir; - Servet-i Fünûn Edebiyatı manzum ve mensur eserleri tür, şekil ve içerik yönünden inceler; - Milli Edebiyat manzum ve mensur eserleri tür, şekil ve içerik yönünden inceler; - Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiya-tı şiir ve nesir örneklerini tür, şekil ve içerik yönünden inceler; - Günümüz Halk Edebiyatı örneklerini tür, şekil ve içerik yönünden inceler; - İkinci Dünya Savaşından sora Kosova ve Makedonya da yaratılan edebi eserleri tür, şekil ve içerik yönünden inceler; - İkinci Dünya Savaşından sonra Kosova ve Makedonya da gelişen Türk Edebiyatı eserlerinde bölge edebiyatlarının etkisini kavrar. EDEBİYAT - Program İçeriği Edebiyat ile Diğer Bilim Dalları Arasındaki İlişki,Edebiyat Tarihi ve Önemi,Türk Edebiyatı Dönemleri,Dönemle İlgili Genel Bilgiler, Sözlü Eserler: Destan, Koşuk, Sav, Sagu.Yazılı Eserler: Göktürk Kitabeleri,İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı Genel Özellikleri, Karşılaştırmalı Destan Örnekleri,Manas Destanı, İlyada, Şahname,Türklerin İslamiyet i Kabulü ve Geçiş Dönemi,Geçiş Dönemi Eserleri,Kutadgu Bilig, Divan-ü Lugati t Türk, Atabet ül Hakayık, Divan-ı Hikmet, Klasik Türk Edebiyatının Genel Özellikleri, Klasik Türk Edebiyatı Manzum Eser Örnekleri,Mesnevi (Süleyman Çelebi),Mesnevi (Şeyh Galib),Kaside (Fuzuli),Gazel (Baki),Klasik Türk Edebiyatı Mensur Eser Örnekleri,Muhakemet ul Lugateyn (Ali Şir Nevai) Tezkire (Latifi),Tarih (Naima),Seyahatname (Evliya Çelebi),Türk Halk Edebiyatının Genel Özelikleri,Anonim Türk Halk Edebiyatı,Anonim Türk Halk Edebiyatı Manzum Eser Örnekleri,Tekerleme, Ninni, Mani, Türkü, Anonim Türk Halk Edebiyatı Mensur Eser Örnekleri, Dede Korkut Hikayeleri,Halk hikayeleri, Nasrettin Hoca Fıkraları, Karagöz ve Hacivat,Dini- Tasavvufi Türk Halk Edebiyatı,Dini-Tasavvufi Türk Halk Edebiyatı Manzum Eser Örnekleri,İlahi (Yunus Emre),Deme (Pir Sultan Abdal),Dini-Tasavvufi Türk Halk Edebiyatı Mensur Eser Örnekleri,Hacı Bektaşi Veli, Aşık Edebiyatı,Aşık Tarzı Türk Şiiri,Koşma (Karacaoğlan),Semai (Erzurumlu Emrah),Varsağı (Dadaloğlu),Destan (Kayıkçı Kul Mustafa),Edebi Akımlar,Klasizm,Romantizm,Realizm,Natüralizm,Sembolizm,Parnasizm,Dünya Edebiyatından Örnekler,Shakspeare (Şekspir),Cervantes (Servantes),Lev Tolstoy,Goethe (Göte),Steinbeck (Ştaynbek) Batı Etkisinde Gelişen Türk Edebiyatı,Tanzimat Dönemi Türk Edebiyatı,Manzum Eserler (Namık Kemal, Abdülhak Hamit),Mensur Eserler (Şinasi, Muallim Naci),Servet-i Fünûn Edebiyatı,Manzum Eserler (Tevfik Fikret),Mensur Eserler (Halit Ziya Uşaklıgil),Fecr-i Âti Topluluğu,Şiir (Ahmet Haşim),Milli Edebiyat Manzum Eserler (Ziya Gökalp, Mehmet Âkif Ersoy, Mehmet Emin Yurdakul, Yahya Kemal Beyatlı) Mensur Eserler (Ömer Seyfettin, Halide Edip Adıvar),Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı Şiir Örnekleri (Faruk Nafiz Çamlıbel, Ziya Osman Saba, Necip Fazıl Kısakürek, Arif Nihat Asya, Cahit Sıtkı Tarancı, Orhan Veli Kanık, Cemal Süreyya, Atilla İlhan, Nazım Hikmet, Sezai Karakoç, Ahmet Arif) Nesir,Hikaye (Refik Halit Karay, Sait Faik Abasıyanık, Sabahattin Ali, Necati Cumalı, Aziz Nesin)

12 Roman (Ahmet Hamdi Tanpınar, Kemal Tahir, Yaşar Kemal),Tiyatro (Haldun Taner, Turgut Özakman) Deneme (Nurullah Ataç, Şevket Rado),Günümüz Halk Edebiyatı,Aşık Veysel,İkinci Dünya Savaşı Sonrası Kosova ve Makedonya Türk Edebiyatı,Hikaye (Mustafa Karahasan, Necati Zekeriya, Enver Baki) Roman (Hasan Mercan, Reşit Hanadan),Şiir (Enver Tuzcu, Şükrü Ramo, Naim Şaban, İskender Muzbeg, Alim Rıfat Yeşeren) TÜRK DİLİ ÖZEL HEDEFLER Metinde geçen kelimeleri anlamlarına göre cümle içinde kullanabilme. Metinde, arlarında anlam ilişkisi olan kelimeleri bulabilme. Metinde geçen anlamca birbiriyle ilgili kelimeleri cümle içinde kullanabilme. Seslerin nasıl oluştuğunu anlayabilme. Özelliklerine göre sesleri sınıflandırabilme Metinde geçen kelimeleri ses uyumları ve ses olayları bakımından inceleyebilme. Metinde geçen kelimelerin köklerini ve eklerini gösterebilme. Metinde geçen yapım eklerini gösterebilme. Metinde geçen çekim eklerini gösterebilme. Metinde geçen kelimeleri yapısı bakımından inceleyebilme. Dünyada konuşulan belli başlı dilleri gruplandırabilme. Türkçenin dünya dilleri arasındaki yerini kavrayabilme. Türk yazı dilinin tarihi gelişimini öğrenebilme. Türkçenin farklı söylenişlere sahip olduğunu anlayabilme. Metinde geçen eylemleri inceleyebilme. Metinde geçen basit ve birleşik zamanlı eylemleri inceleyebilme. Metinde geçen eylemleri çatıları bakımında inceleyebilme. Metinde geçen eylemleri yapıları bakımında inceleyebilme. Metinde geçen eylemsileri bulabilme. Metinde geçen ek eylemleri bulabilme. Metinde geçen ilgeçleri bulabilme. Metinde geçen bağlaçları bulabilme. Metinde geçen ünlemleri bulabilme. Sözcük çözümlemeleri yapabilme. Cümle ögelerinin görevlerini ve yapılarını kavrayabilme. Kelime gruplarının yapı, anlam ve görevlerini kavrayabilme. Cümle çeşitlerini kavrayıp sözlü ve yazılı anlatımda uygulayabilme. Farklı yapıdaki cümleleri çözümleyip yorumlayabilme. Dilbilimin tanımını yapabilme. Dilbilgisi ile Dilbilimi karşılaştırabilme. Dilbilim kolları ve araştırm aalanlarını söyleyebilme. Türkçenin eklenme, türetme ve dizim özelliklerinin farkında olabilme.

13 Kosova Türk Ağızlarının morfolojik ve fonolojik özelliklerini fark edebilme. Kosova Türk ağızlarında başvurulan morfolojik ve sentaks yapılarını fark edebilme. Kosova Türk ağızlarında başvurulan morfolojik ve sentaks yapılarını Standart Türkçe ve bölge dilleri ile karşılaştırabilme. İsim tamlaması, ortaç, yardımcı fiil gibi kategorilerin bölge dillerindeki eşdeğerlerini bulmaya çalışabilme. Tercüme sırasında birleşik tümcelerdeki sıralama, tekrar ve bunlara eklenen yapım ve çekim eklerinin (çoğul ve hal ekleri) dizilişlerine dikkat edebilme. KAZANIMLAR - Dilin özelliklerini anlar; - Dilin tanımlarını inceler; - Kendi ifadesiyle dili tanımlar; - Dil ile kültür ilişkisini açıklar; - Dilin millet hayatındaki yeri ve önemi açıklar; - Dilbilgisi bölümlerini tanır; - Dilbilgisi bölümlerinde hangi konuların işlendiğini açıklar; - Gerçek anlamlı kelimeleri bulur; - Yan anlamlı kelimeleri bulur; - Mecaz anlamlı kelimeleri bulur; - Deyim anlamlı kelimeleri bulur; - Terim anlamlı kelimeleri bulur; - Gerçek anlamlı kelimelerle yeni cümleler kurar; - Yan anlamlı kelimelerle yeni cümleler kurar; - Mecaz anlamlı kelimelerle yeni cümleler kurar; - Deyim anlamlı kelimelerle yeni cümleler kurar; - Terim anlamlı kelimelerle yeni cümleler kurar; - Özel ve genel anlam ilişkisi olan kelimeleri bulur; - Çok anlamlı kelimeleri bulur; - Eş sesli kelimeleri bulur; - Eş anlamlı kelimeleri bulur; - Zıt anlamlı kelimeleri bulur; - Kelimeleri genel ve özel anlamlarına göre sıralar; - Bir kelimenin değişik anlamlarıyla yeni cümleler kurar; - Eş sesli kelimelerle yeni cümleler kurar; - Eş anlamlı kelimelerle yeni cümleler kurar; - Zıt anlamlı kelimelerle yeni cümleler kurar; - Sesin oluşumunu sağlayan organları bilir; - Sesin nasıl oluştuğunu açıklar; - Ünlüleri özelliklerine göre sınıflandırır; - Ünsüzleri özelliklerine göre sınıflandırır; - Büyük ünlü uyumuna uyan ve uymayan kelimeleri bulur; - Küçük ünlü uyumuna uyan ve uymayan kelimeleri bulur;

14 - Kelimelerin ünlü uyumu kurallarına uyup uymama sebeplerini açıklar; - Sert ünsüzlerle ilgili ses benzeşmelerini açıklar; - Sert ünsüzlerle ilgili yumuşamayı açıklar; - Sert ünsüzlerle ilgili ses benzeşme ve yumuşama sebeplerini açıklar; - Metinde geçen ses olaylarını gösterir; - Ses olaylarının sebeplerini açıklar; - Kelimelerin köklerini gösterir; - Kelimelerin gövdelerini gösterir; - Kelimelerin eklerini gösterir; - İsim köklerini gösterir; - Fiil köklerini gösterir; - Çift görevli kökleri gösterir - İsimden isim türeten ekleri gösterir; - İsimden fiil türeten ekleri gösterir; - Fiilden fiil türeten ekleri gösterir; - Fiilden isim türeten ekleri gösterir; - Durum (hal) eklerini gösterir; - İyelik eklerini gösterir; - Çoğul eklerini gösterir; - Soru eklerini gösterir; - Bildirme kipi eklerini gösterir; - Dilek kipi eklerini gösterir; - Şahıs (kişi) eklerini gösterir; - Basit, türemiş, birleşik kelimeleri bulur; - Basit, türemiş, birleşik kelimelerin yapısını inceler; - Kelime yapısıyla ilgili alıştırmalar yapar; - Dünya dillerini köken ve yapı bakımından gruplandırır; - Türkçenin ait olduğu dil grubunu açıklar; - Türk yazı dilinde kullanılan alfabelerin isimlerini ve temel özelliklerini sıralar; - Türk dilinin tarihi gelişimini özetler; - Türkçenin farklı lehçe, şive ve ağızları olduğunu açıklar; - Anadolu Türkçesi şivelerinin adlarını söyler; - Metinde geçen eylemleri bulur; - Eylemlerin cümle içindeki görevini açıklar; - Eylemin aldığı kip eklerini bulur; - Eylemlerin kip eklerini konuşmada ve yazıda uygular; - Bildirme ve dilek kiplerini bulur; - Birleşik zamanlı eylem kiplerini bulur; - Birleşik zamanlı eylemleri konuşma ve yazmada uygular; - Özne ve nesneye göre eylem çatılarını inceler; - Basit, türemiş ve birleşik eylemleri inceler; - Ad eylem, sıfat eylem ve bağ eylemleri bulur; - Ek eylemleri bulur; - Ek eylemlerin oluşmasını açıklar;

15 - Ek eylemlerin çekimini yapar; - Eylemlerin bütün şekillerini konuşma ve yazıda doğru kullanır; - İlgeç ve bağlaçların cümle içindeki görevini açıklar; - İlgeç ve ünlemlerin cümleye kattığı anlamı açıklar; - İlgeç, bağlaç ve ünlemleri konuşma ve yazıda doğru kullanır; - Sözcük türlerinin tamamını tanır; - Metinde geçen cümle ögelerini bulur; - Cümle ögelerinin görevlerini kavrar; - Farklı yapıdaki cümleleri çözümler; - Sözlü ve yazılı anlatım sırasında öge dizilişlerine dikkat eder; - Anlatımın etkisini arttırmak için devrik cümleler kurar; - Şiiri nesre çevirme uygulamaları yapar; - Dilbilimin tanımını yapar; - Dilbilgisi ve dilbilimi karşılaştırabilir; - Dilbilim kolları isimlerini ve araştırma alanlarını söyler; - Türetme ve çekim sırasında Türkçe kelimelere eklenen eklerin diziliş sırasının farkında olur; - Türkçe de türetme yollarını bilir; - Düz ve devrik cümle öge diziliş sırasını bilir; - Kosova Türk ağızlarının kelime servetine bölge dilerinden kelime girdiğini bilir; - Kosova Türk ağızlarında tamlama, kelime öbekleri ve cümle ögeleri diziliş sırasının Standart Türkçe den farklılık gösterdiğini bilir; - Standart Türkçe deki ortaçların Kosova Türk ağızları ve bölge dilerindeki karılıklarını bulur; - Fiil çekimlerinde çoğul ekinin konumunu bölge dilleri çekimleri ile karşılaştırır; - İyelik ve ilgi eklerinin bölge dillerindeki eşdeğerleriyle karşılaştırır; - Bölge dillerinden kısa metinler çevirir ve değerlendirir; TÜRK DİLİ - Program İçeriği Dil Grupları ve Türk Dili, Başlıca Dil Grupları ve Türkçenin Dünya Dilleri Arasındaki Yeri,Türk Yazı Dilinin Tarihi Gelişimi,Lehçe, Şive, Ağız,Eylemler,Eylemlerin Cümle İçindeki Görevi,Eylemlerde Kip ve Kişi Ekleri Eylemlerde Zaman,Basit Zamanlı Eylemler ve Çekimleri,Bildirme Kipleri,Dilek Kipleri,Birleşik Zamanlı Eylemler ve Çekimleri,Eylemlerde Çatı,Yapısı Bakımından Eylemler,Eylemsiler,Ek Eylemler ve Çeşitleri, Ad Türünden Sözcükler,İlgeçler,Bağlaçlar,Ünlemler,Kelime Çözümlemeleri,Cümle Ögeleri,Cümle Çeşitleri Yapı Bakımından Cümleler,Yüklemin Türüne Göre Cümleler,Anlamları Bakımından Cümleler,Ögelerin Dizilişine Göre Cümleler,Cümle Analizi,Dilbilim ile Dilbilgisi,Dilbilim Kolları,Türkçenin Yapısı,Kosova Türk Ağızlarına Genel Bakış,Morfoloji ve Sentaks Açısından Kosova Türk Ağızlarına Bölge Dillerinin Etkisi, Bölge Dillerinden Türkçe ye Tercüme Yaparken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar.

16 KOMPOZİSYON ÖZEL HEDEFLER Kompozisyon tanımını kavrayabilme. Kompozisyonun önemini kavrayabilme Sözlü kompozisyonda uyulması gereken kuralları söyleyebilme. Sözlü kompozisyonda başarılı olmanın yollarını kavrayabilme. Metin üzerinde diksiyon çalışmaları yapabilme. Hazırlıksız konuşmalar yapabilme. Hazırlıklı konuşmalar yapabilme. Doğru ifade kurallarını kavrayabilme. Kurallara uygun yazılmış yazıları inceleyebilme. Kurallara uygun olarak kompozisyon yazabilme. Okuduğu metni üslup bakımından inceleyebilme. Okuduğu metnin planını çıkarabilme. Bilgi toplama yöntemlerini kavrayabilme. Belirlenen bir konuda araştırma yapabilme. Yapılan araştırmayı raporlaştırabilme. Metin inceleme yöntemlerini kavrayabilme. Okuduğu eseri tanıtabilme. Özel ve resmi mektuplar yazabilme. Rapor veya tutanak planlayıp yazabilme. Köşe yazısı türünü tanıyıp planını çıkarabilme. Deneme türünü tanıyıp, deneme yazıları oluşturabilme. Makale yazılış tekniklerini ve yöntemlerini öğrenebilme. Özgeçmiş ve dilekçe çeşitlerini inceleyip yazabilme. KAZANIMLAR - Kompozisyonun çeşitli tanımlarını inceler; - Kompozisyonu kendi ifadesiyle tanımlar; - Kompozisyon çeşitlerini söyler; - Kompozisyon ile düzenli hayat arasındaki ilişkiyi açıklar; - Kompozisyonun günlük hayattaki önemini ve gereğini açıklar; - Çevresiyle iletişim kurmada kompozisyonun önemini açıklar; - Uyulması gereken kuralları söyler; - Kurallara uyulması gerektiğinin farkında olur; - Dinlemenin önemini anlar; - Dikkatli okumanın önemini anlar; - Dinleme, okuma, gözlem ve deney ile birikim sağlandığını anlar; - Dinlerken not almanın önemini kavrar; - Vurgu ve tonlama çalışmaları yapar;

17 - Doğru telaffuz çalışmaları yapar; - Şiir okuma ve ezberleme çalışmaları yapar; - Dramatizasyon çalışmaları yapar; - Kurallara uygun olarak hatıralarını anlatır; - Görülen veya yaşanan bir olayı anlatır; - Belirlediği konularda hazırlıksız konuşmalar yapar; - Öğretmenin belirlediği konularda hazırlıksız konuşma yapar; - Kurallara uygun telefon görüşmesi yapar; - Bildiği bir fıkrayı anlatır; - Okuduğu bir hikayeyi anlatır; - Duyduğu bir masalı anlatır; - Belirlenen bir konuda kurallara uygun tartışır; - Düzenlenen açık oturumlara katılır; - Belirlenen bir konuda görüşme (mülakat) yapar; - Belirlenen bir konuda röportaj yapar; - Hazırladığı bir konuda konuşma yapar; - Cümlelerde gereksiz kelime kullanmaz; - Cümlelerde kelimeleri yerinde ve doğru kullanır; - Cümlelerde birbiriyle çelişen kelimeleri kullanmaz; - Cümleyi düşünce ve mantıkça doğru kurar; - Cümleyi özne ve yüklem uygunluğuna dikkat ederek kurar; - Cümleyi nesne ve yüklem uygunluğuna dikkat ederek kurar; - Cümle içinde tümleçleri doğru kullanır; - Cümle içinde fiil ve yardımcı fiilleri doğru kullanır; - Cümle içinde tamlamaları doğru kullanır; - Birleşik cümlenin ögelerini doğru kullanır; - Metnin konusunu açıklar; - Metinde işlenen ana ve yardımcı düşünceleri söyler; - Metnini planını çıkarır; - Yazacağı metnin konusunu belirler; - Metinde işlenecek ana ve yardımcı düşünceyi belirler; - Belirlediği plana uygun metinler oluşturur; - Kütüphanede uyulması gereken kurallara uyar; - Kitap kataloglarından yararlanır; - Ödünç aldığı kitapları zamanında iade eder; - Internet ten yararlanma imkanlarını araştırır; - Fişleme ve anket hazırlama tekniklerini uygular; - Yapacağı araştırmanın konusunu ve amacını belirler; - Araştırmanın planını çıkarır; - Araştırdığı konuya uygun bir başlık koyar; - Araştırdığı konuya kısa bir önsöz yazar; - Araştırma sonuçlarına göre tablo hazırlar; - Bulguları yorumlar; - Sonuç ve önerileri belirtir;

18 - Roman ve hikaye inceleme yöntemlerini açıklar; - Şiir inceleme yöntemlerini açıklar; - Okuduğu roman, hikaye ve şiirlerin analizini yapar; - Okuduğu roman, hikaye ve şiiri tanıtır; - Okuduğu makale, fıkra, deneme, vb. tanıtır; - Arkadaşına, akrabasına hitap kurallarına uyarak özel mektup yazabilir; - Herhangi bir dilek, şikayet ve meramını anlatan resmi mektupları teknik hususlarına dikkat ederek yazabilir; - Yaptığı çalışma veya araştırma ile ilgili rapor veya tutanak hazırlayabilir; - Köşe yazısı türünün özelliklerini öğrenip, gazetede bu türü belirleyebilir; - Deneme türünün özelliklerini benimseyip kendi düşüncelerini dile getiren sosyal içerikli kısa demeler yazabilir; - Makalelerin yazılış sebebi ve biçimini kavrayıp, dipnotlarından bilgi alabilir; - Herhangi bir kurumca istenen özgeçmiş yazabilir; - Herhangi bir kuruma dilekçe, şikayet dilekçesi veya itiraz dilekçesi yazabilir. KOMPOZİSYON - Program İçeriği Kompozisyonun Amacı ve Hayatımızdaki Yeri,Yazılı Kompozisyonda Başarılı Olmanın Yolları,Kompozisyon Yazma Metodu,Kurallarına Uygun Kompozisyon Yazma,Üslup Özellikleri,Plan Örnekleri Yapma ve Yazma, Metin Eleştirme, Araştırma Teknikleri,Kütüphaneden Yararlanma,Internet ten Yararlanma,Fişleme, Anket Mülakat,İhtiyaç Belirleme ve Planlama,Amaçları Belirleme ve Planlama,Araştırma Kaynaklarını Belirleme Raporlaştırma,Başlık, Önsöz, İçindekiler, Tablolar Listesi,Araştırmanın Konusu ve Amacı,Bulguların Yorumlanması,Sonuç ve Öneriler,Ekler,Metin İnceleme,Roman ve Hikaye İnceleme Yöntemi,Şiir İnceleme Yöntemi,Eser Tanıtma,Roman, Hikaye, Şiir Tanıtma,Yazılı Kompozisyon Türleri:Mektup Türleri,Rapor ve Tutanak,Köşe Yazısı,Deneme,Makale,Özgeçmiş ve Dilekçe. Türk Dili ve Edebiyatı Yönlendirme Proğramında verilenler arasından noktalar seçilip ölçülmektedir. Bazı noktalar yazılı olarak değerlendirildiği için sınav içeeriğinde yer almamaktadır. Bunun için yukarıdaki yönlendirme proğramı 10. sınıftan itibaren 12. sınıfa kadar kazanılan özel hedef ve kazanımlar ölçülüp değerlendirilir.

19 MATEMATİK

20 OLGUNLUK SINAVI MATEMATİK KONULARI I. Amaç Program kapsamlı eğitim sistemi tüm taraflara (öğrencilere, öğretmenlere, ebeveynlere vb.): Öğrencilerin bildiklerini, yapabildiklerini ve nereye yerleştirilmesi gerektiğini belirlemeye, Tüm öğrencilere (adaylara) yüksek derecede kazanım sağlamaya, XXI asır gelişmelerinin gerektirdiği bilgi ve beceri hedeflerini açıkça ifade etmeye, olanak sağlayacaktır. III. Olgunluk Sınavı Matematik Dersi Program Kapsamı 12/13. Sınıfı tamamlayanlara yönelik matematik dersi (genel ve özel ders olarak matematikten olgunluk sınavı) program kapsamının belirlenmesi dersin, içerik, öğrenme becerilerinin tetiklenmesi, bilgileri uygulama becerisi gibi temel özellikleri dikkate alınarak yapılır. Dikkate alınan diğer önemli hususlar şunlardır: Öğrencilerin, Üst seviye ortaöğretimi - olgunlu sınavını tamamladıktan sonra bildikleri ve yapabildiklerini doğru şekilde yansıtabilmeleri; Öğrenciler, öğretmenler ve diğer taraflarca kabul görmeleri; İlerlemelerinin geçerliliği ve ölçülebilirliği. Kapsamın değerlendirilmesi sınavla (testle) yapılır. Sınav (test), öğrencilerin program kapsamıyla ilgili bilgilerini test edecek şekilde hazırlanır. Olgunluk sınavı matematik dersi değerlendirmesi, bu sınavı tamamlayan öğrencinin bu dersten yapabilecekleri ile ulaştığı bilgi seviyesi arasındaki oranın ortaya konması şeklinde belirlenmiştir. Düşük kazanım seviyesinde öğrencilerin bilme düzeyindeki bilgileri (simgeleri, olguları, formülleri, ilkeleri ve süreçleri tanıma) ölçülür. Orta kazanım seviyesi, öğrencinin matematik dersinden ulaşması gerekene göre kabul edilebilir bir seviyedir. Bu seviyede genellikle anlama ve uygulama seviyesindeki bilgiler (olguları ve ilkeleri anlama, bilgiye hakim olma, süreçleri kanıtlama, bilgileri yeni bir bağlama aktarabilme, olguları yorumlayabilme, kural, formül, yöntem, kavram, ilke vb.leri kullanabilme.) ölçülür. Yüksek kazanım seviyesi, öğrencilerin matematik dersinden ulaşması gereken seviyenin en yüksek noktasını gösterir. Bu seviyede problem çözme, analiz, sentez, yargıya varma ve değerlendirme gibi yüksek düzeydeki bilgiler ölçülür. Şimdiye kadar tüm bu anlatılanların ders programı kapsamını gerçekleştirme açısından öğretmenleri yönlendirdiğinden, dersle ilgili öğrencileri bilinçlendirdiğinden ve ebeveyn ile topluma açıklık getirdiğinden olağanüstü öneme sahiptir. Belirtilen sevilerde öğrencilerin değerlendirilmesi öğrenimlerine devam etmelerine olanak sağlar; başka bir deyişle yaşam boyu öğrenmeye daha iyi hazırlanmak için faydalı olacaktır. Bu program kapsamları, matematik dersi için tanılayıcı ve değerlendirici özelliğe sahiptir. Matematik dersine has olup, bulunduğumuz koşullarda ölçülebilir ve uygulanabilirdir; aynı zamanda dersin amaçlarının gerçekleştirilmesini hedeflemektedir.

21 MATEMATİK /2010 OLGUNLUK SINAVI/ Liseler (dil ağırlıklı ve sosyal bilgiler ) Meslek Liseleri I (sağlık, tarımcılık, bahçecilik, gıda teknolojisi, kimya teknolojisi Meslek Liseleri II (elektroteknik, makine, ulaştırma, inşaat, grafik, tekstil) Meslek Liseleri III (yönetim, ekonomi, turizm) KAPSAMI 1. Matematiksel Mantık ve Kümeler Önermeler Kümeler Reel Sayılar Kümesi Kombinasyon 2. Sayısal ve Harfli İfade İşlemleri 3. Üslü ve Köklü İfadeler Üs İşlemleri Kök İşlemleri 4. İkinci Dereceden Denklemler 5. İkinci Dereceden Fonksiyonlar 6. İrrasyonel Fonksiyonlar 7. Geometrik Hesaplar Düzlemsel Şekillerin Yüzey Alanı Geometrik Şekillerin Yüzey Alanı ve Hacmi 8. İstatistik Teorisi Konuları Yığışım Ölçüleri (ortalama, medyan, mod).

22 MATEMATİK Lise (Fen Alanı ve Genel Lise) KAPSAMI 1. Matematiksel Mantık ve Kümeler Önermeler Kümeler Reel Sayılar Kümesi Kombinasyon 2. Sayısal ve Harfli İfade İşlemleri 3. Üslü ve Köklü İfadeler Üslü İfadeler Köklü İfadeler 4. Karmaşık Sayılar Karmaşık Sayıların Cebirsel Şekli Karmaşık Sayı İşlemleri (cebirsel işlemler) 5. İkinci Dereceden Denklemler 6. İrrasyonel Denklemler 7. İkinci Dereceden Fonksiyonlar 8. İkinci Dereceden Denklem Sistemi 9. Geometrik Hesaplar Düzlemsel Şekillerin Yüzey Alanı Geometrik Şekillerin Yüzey Alanı ve Hacmi 10. İstatistik Teorisi Konuları Yığışım Ölçüleri (ortalama, medyan, mod) 11. Sayısal Dizi Aritmetik Dizi Geometrik Dizi 12. Trigonometri Dik Kenar Üçgen Trigonometrisi (uygulanması) 13. Üstel ve Logaritmik Fonksiyonlar 14. Üstel ve Logaritmik Denklemler

23 MATEMATİK Matematik - Enformatik Liseleri 1. Matematiksel Mantık ve Kümeler Önermeler Kümeler Reel Sayılar Kümesi Kombinasyon 3. Üslü ve Köklü İfadeler 1. Karmaşık Sayılar Cebirsel Şekli 2. Lineer Olmayan Denklem Sistemleri 3. İkinci Dereceden Denklemler 4. Geometrik Hesaplar Düzlemsel Şekillerin Yüzey Alanı Geometrik Şekillerin Yüzey Alanı ve Hacmi 5. Lineer ve İkinci Dereceden Fonksiyonlar 6. Olasılık Teorisi Konuları 7. İstatistik Konuları 8. Karmaşık Sayılar - Trigonometrik Şekilleri 9. Vektörel Cebir 10. Analitik Düzlem Geometrisi Doğru Denklemi İkinci Dereceden Eğriler (Daire, Elips, Hiperbol, Parabol) 11. Trigonometri 12. Üstel ve Logaritmik Fonksiyonlar 13. İrrasyonel, Üstel ve Logaritmik Denklemler 14. Sayısal Dizi Aritmetik Dizi Geometrik Dizi 15. Limit ve Fonksiyon Sürekliliği 16. Fonksiyon Türevi

24 1. 1. Matematiksel Mantık ve Kümeler I. ARİTMETİK VE CEBİR (%50) Önermelerin doğruluğunu belirleyebilir, Önermeyi tanımlayabilir, Birleşi, Kesişim, Olumsuzlama, Gerektirme ve Eşdeğerliği tanımlayabilir, ve, veya vb. bağlaçları doğru kullanabilir, Önerme işlemleri yapabilir, Günlük yaşamda mantıksal işlemleri uygulayabilir, Nicelik belirleyicilerini tanımlayabilir, Matematiksel mantık simgelerini ayırt edebilir, Somut örneklerde mantık tablolarını kullanabilir, Mantık formüllerini, totolojileri ispatlayabilir, İletişim dili ile matematiksel mantık dilini ilişkilendirebilir, Matematiksel mantık tablolarını yorumlayabilir İlişki kavramını tanımlayabilir, İlişkiyi, iki küme elemanları arasında bağlantı olarak gösterebilir, İlişki çizgisinin anlamını açıklayabilir, Çift yönlü ilişkiyi açıklayabilir, Tablo, diyagram vb. kullanarak ilişkiyi gösterebilir, Yansıma kavramını tanımlayabilir, Yansıma ilişkisini ayırt edebilir, Günlük yaşamdan yansıma ve ilişki ile ilgili örnekler bulabilir, Yansımayı fonksiyondan ayır edebilir, Yansımayı (fonksiyonu), diyagram, tablo, sıralı ikili kümesi olarak ve bir formül halinde gösterebilir, Yansıma ürünün tanımlayabilir, Ters yansımayı tanımlayabilir, Küme kavramını elemanlar yığını olarak benimseyebilir, Kümeleri farklı şekillerde gösterebilir, Kümeleri farklı isim ve betimlemelerle isimlendirebilir, Önerme ve küme arasındaki ilişkiyi kurabilir, Verilen bir kümenin altkümesini belirleyebilir, Küme işlemleriyle ilgili simgeleri ayırt edebilir, Küme işlemlerini yapabilir, Küme işlemleriyle ilgili teoremleri açıklayabilir, Kümelerin çarpımını sıralı ikili kümeleri olarak ve xoy koordinat düzleminde doğrudan gösterebilir, Sonlu kümeleri sonsuz kümelerden ayırt edebilir Reel Sayılar Doğal sayıları, kesirleri ve ondalıkları yazabilir; Karşılaştırma yapıp doğal sayılarla temel işlemleri (toplama, çıkarma, çıkarma, bölme) gerçekleştirebilir; Verilen sayıların OKEK ve OBEB ini bulabilir; Doğal ve ondalık sayılarda yuvarlama (üste ve alta tamamlama) yapabilir; Tamsayıları karşılaştırarak onlarla teme işlemleri gerçekleştirebilir; Kesirleri karşılaştırarak onlarla teme işlemleri gerçekleştirebilir Kesirli sayıları ondalık sayılara dönüştürebilir; Sonlu ve periyodik sayıları kesirli sayılara dönüştürebilir; Reel sayılarla işlem yapabilir; Sayı kümelerini tanımlayabilir;

25 Reel sayıları sayı ekseninde gösterebilir; Sayıların mutlak değerini tanımlayabilir; Reel sayılarla ilgili bilgilerini günlük hesap ve ölçme gereksinimleri için kullanabilir; Sayı aralıklarını simgelerle gösterebilir; Reel sayılarla ilgili tüm işlemleri yapabilir; Verilen sayı aralıklarını değişkenle gösterebilir; Sayısal ara kesitleri kümelerini grafikle gösterebilir; 1.3. Kombinasyon Binom formülü yardımıyla Binom karesi ve Binom küpü arasındaki ilişkiyi bulabilir; Kombinasyonun temel anlamlarını tanımlayabilir; Varyasyon, permütasyon ve kombinasyonu tanımlayabilir; n sayıdaki elemanın tekrar etmeyen permütasyon sayısını bulabilir; n sayıdaki elemanın k sınıfındaki tekrar etmeyen varyasyon ve kombinasyon sayısını bulabilir; Kombinasyon problemlerini çözebilir; Binom formülü elemanları özelliklerinin uygulandığı problemleri çözebilir Sayılarda Kuvvet Alma İşlemi Benzer üslü sayıların çarpımını ve tersini yazabilir; Aynı tabanlı kuvvete sahip sayılarla işlem yapabilir; Harfli ifadeleri türlerine göre: monom, binom, polinom, rasyonel ifade, cebirsel ifade şeklinde adlandırabilir; Üslü sayı işlem kurallarını uygulayabilir; Farklı kuvvet tabanlarına sahip sayılarla işlem yapabilir; n üslü değişkene sahip polinomun genel ifadesini yazabilir; Polinomu rasyonel ifadeden ayırt edebilir; Üssü rasyonel sayı ile tamsayı olan sayıları birbirlerinden ayırt edebilir; Karekökü kavramını analiz edebilir; Pozitif ile negatif kuvvetler arasında ilişki kurabilir; Köklü sayıların işlem kurallarını kullanabilir, İfadelerin rasyonalizasyonunu yapabilir Karmaşık Sayılar - Cebirsel Şekiller Karmaşık sayıların gösterimini analiz edebilir; Kare denkleminin çözümünü karmaşık sayılarla ilişkilendirebilir; Karmaşık sayıların cebirsel şekillerini tanımlayabilir; Karmaşık sayılarda reel ve sanal kısmını ve modülünü belirleyebilir; Karmaşık sayılarla cebirsel şekillerde temel işlemleri yapabilir; Karmaşık sayılarla işlem özelliklerini uygulayabilir; Karmaşık sayılarda kuvvet işlemlerini sadeleştirebilir; Karmaşık sayılarda cebirsel şekil ve karmaşık düzlem arasındaki ilişkiyi değerlendirebilir Lineer Olmayan Denklem Sistemleri Biri ikinci dereceden ve diğeri lineer denklem olan iki bilinmeyenli lineer denklem sistemlerini tanımlayabilir;

26 Biri ikinci dereceden ve diğeri lineer denklem olan denklem sistemlerini çözebilir; Sistemlerini çözümünü grafik ve analitik şekilde gösterir Somut problemlerin çözümünde lineer olmayan denklem sistemlerini uygulayabilir; Lineer olmayan denklem sistemlerini önkoşullara bağlı olarak analiz edebilir; 1.7. İkinci Dereceden Denklemler İkinci dereceden denklemleri belirleyebilir; İkinci dereceden eksik denklemleri çözebilir; İkinci dereceden tam denklemleri çözebilir; İkinci dereceden denklemleri lineere faktörlere ayrıştırabilir; Çözümü belli olduğu durumlarda ikinci dereceden denklemi oluşturabilir; Çözümlerden biri bilindiği durumlarda diğer çözümü bulabilir; İkinci dereceden denklemlerin çözüm şekillerini analiz edebilir; Diskriminantı belirleyebilir; Diskriminanta bağlı olarak ikinci dereceden denklemin çözüm şeklini değerlendirebilir; İkinci dereceden denklemlerin çözümünü grafiksel şekilde açıklayabilir; Vieta formülünü ispatlayabilir; Çeşitli problemlerin çözümünde Vieta formüllerini kullanabilir; İkinci dereceden denklem katsayılarına göre ikinci dereceden denklem çözümü toplam ve çarpımını sadeleştirebilir; İkinci dereceden denklem çözümleriyle ilgili problemleri çözebilir Vektörler Skaler ve vektörel büyüklükleri ayırt edebilir; Vektörlerin özelliklerini sayabilir; Vektörlerle ilgili temel işlemleri (toplama, çıkarma, çarpma ve bölme) yapabilir; Vektörlerini toplamını veya çıkarma değerini grafikle gösterebilir; Vektörlerin skalerle çarpımını grafikle ve vektrölerin doğrudaşlığını gösterebilir; Birim vektörü sadeleştirebilir; Çeşitli geometrik problemlerin çözümünde vektörleri uygulayabilir.

27 II. GEOMETRİ VE ÖLÇME (%20) 2.1. Geometrik Ölçümler Düzlem Ölçüm (planimetri) Düzlemdeki geometrik şekilleri fark edebilir; Düzlemdeki geometrik şekillerin isimlerini söyleyebilir; Düzlemde geometrik şekilleri çizebilir; Düzlemdeki geometrik şekillerin özelliklerini belirleyebilir; Üçgenin özellikli noktalarını belirleyebilir; Üçgenle ilgili temel teoremleri yorumlayabilir; Üçgenin özellikli noktalarından geometrik problemlerde yararlanabilir; Uyumu benzerlikten ayırt edebilir; Üçgenlere ait uyum ve benzerlikle ilgili temel teoremleri yorumlayabilir; Geometrik problemlerde uyum ve benzerliği uygulayabilir; Belli bir parçayı eşit kısımlara ayırabilir; Pisagor Teoremini yorumlayabilir; Dik kenar üçgen ve dik kenar üçgen olmayan şekillerle ilgili problemlerin çözümünde Pisagor Teoremini uygulayabilir; Nokta, doğru ve düzlem arasındaki konumu belirleyip değerlendirebilir; Karmaşık geometrik problemlerin çözümüne yönelik modelleri analiz edip yorumlayabilir; Uzam Ölçüm (stereometri) Eşdeğer yüzeyleri tanımlayabilir; Küp ve küboidin yüzey alanı ve hacmini hesaplayabilir; Düzlem şekillerinin (üçgen, dörtgen ve düzgün çokgenlerin) yüzey alanını hesaplayabilir; Daire ve kısımlarının yüzey alanını hesaplayabilir; Geometrik şekil modelleri çizebilir; Düzgün geometrik şekillerin (prizma, piramit, silindir, koni ve küre) yüzey alanı ve hacmini hesaplayabilir; Cismin köşegenini cismi oluşturan şekil köşegenlerinden ayırt edebilir; Uzamsal açıyı düzlem açıdan ayırt edebilir; Düzgün cisimleri düzensiz cisimlerden ayırt edebilir; Belli geometrik şekillerin döndürülmesiyle bazı geometrik cisimlerin oluşumunu analiz edebilir; İki ve üç boyutlu şekillerin yapımı için ölçümlerden yararlanabilir; Somut örneklerde problem çözümü için uzam ölçüm bilgilerini uygulayabilir.

28 IV. MATEMATİK ANALİZ (%20) 3.1. İkinci Dereceden Fonksiyonlar İkinci dereceden fonksiyonu tanımlayabilir; İkinci dereceden fonksiyon grafiğini çizebilir; Grafik üzerinde o noktasını, simetri eksenini ve tepe noktasını bulabilir; İkinci dereceden fonksiyonun özelliklerini belirleyebilir; a Parametresi ve diskriminanta bağlı olarak ikinci dereceden fonksiyon grafiğini değerlendirebilir; İkinci dereceden fonksiyonu somut örneklerde uygulayabilir; 3.2. Elemanter Fonksiyonlar Elemanter fonksiyonları belirleyebilir; Fonksiyonun uç noktasını, değer kümesini, o noktasını ve simetri eksenini tanımlayabilir; Elemanter fonksiyon grafiğini çizebilir; Elemanter fonksiyonları karmaşık fonksiyonlardan ayırt edebilir; Elemanter fonksiyonun tersini bulabilir; Grafik gösterimine dayanarak fonksiyonu temel özelliklerini yorumlayabilir. 1. Olasılık Teorisi Elemanları IV. İSTATİSTİK VE OLASILIK (%10) Olgu ve olayları açıklayabilir; Rastlantısal kanıt ve onlara bağlı rastlantısal olayları açıklayabilir; Rastlantısal olay elemanlarını sıralayabilir; Bir deney esnasında olası genel örnek uzamını belirleyebilir; Bir olayın olasılığını tanımlar; Olayların özelliklerini söyleyebilir; Olasılıkla ilgili temel kavramları belirleyebilir; Olasılıkla ilgili temel kavramları açıklayabilir; Olasılıkla ilgili klasik ve geometrik tanımları ayırt edebilir; Örnek belirlemeyi bağımsız biçimde deneyebilir; Koşullu olasılığı tanımlayabilir; Koşullu olasılığı hesaplayabilir; Olasılık ile kombinasyon arasında ilişki kurar; Olaylarla ilgili işlemler yapabilir; Olasılığın 0 P( A) 1 bağıntısını gerçekleştiren rastlantısal olayların fonksiyonu olduğunu kanıtlayabilir; Olasılık özellik ve ilkelerinden yararlanabilir; Dağılım fonksiyonu bilinen rastlantısal değişkenin dağılımını bulabilir; Ortaların hesaplanması için verileri sıralayabilir; Olayların etkileşimi ile ilgili olay bağımlı ve bağımsız özelliklerini uygulayabilir; Matematik tümevarım ile Bayes Teoremi genellemesi yapabilir;

29 Tam olay sistemi oluşturan olayları belirleyebilir; Uygulamada olasılık kavramlarını kullanabilir; Olasılık Teorisini günlük olaylarla ilişkilendirebilir; Herhangi bir örnek incelemesi esnasında somut durumları analiz edebilir. 2. İstatistik Elemanları Popülasyon ve bireyi veri toplamada bir değişken olarak betimleyebilir; Popülasyonun anlamını karşılayan örnekler bulabilir; Sıklığı yüzdelik olarak ifade edebilir; Elemeyi, veri toplama elemanı olarak belirleyebilir; İstatistik veri toplayabilir; İstatistik verilerini belli özelliklerine göre sıralayabilir; İstatistik verilerini sınıflandırabilir; İstatistik temel kavramlarını tanımlayabilir; Farklı dağılımı olan verilerden hareketle veri dağılım kavramını fark edebilir; Genişliği, dağılım özelliği olarak tanımlayabilir; Mutlak ve görece frekansları hesaplayabilir; Değer, kategori ve sıklığın gösterildiği tablolar oluşturabilir; Sınıf yoğunluğunu hesaplayabilir; Değer ve yüzdelikle gösterilen göstergeleri hesaplayabilir; Aritmetik, geometrik ve armonik ortalamaları ayırt edebilir; Verileri tablo ve grafik şeklinde gösterebilir; Poligon ve histogramları oluşturabilir; Çeşitli durumlarda diyagramları okuyabilir; Sürekli ve kesintili miktarsal özellikler arasındaki ilişkiyi değerlendirebilir; Çeyrek (kartil) kavramını açıklayabilir; Yayılım ve ortalama karesel sapmayı hesaplayabilir; Ortalama mutlak sapmayı hesaplayabilir; Verilerin belirgin özelliklerini (aritmetik ortalama, mod ve median) belirleyebilir; Değişken dağılımı gerçekleşmesini betimleyebilir; Değerleri, sınıf sınırları içerisinde, doğru yerleştirebilir; Ortalama, medyan (ortanca) ve mod arasındaki ilişkiyi açıklayabilir; Mutlak ve göreli grafik ve histogramları analiz edebilir; Ortalama değer, yayılım ve varyasyon katsayısını uygulayabilir; Örneklerle çeyrek (kartil) kavramını açıklayabilir; (Verilerin sabit ölçülerde arttığı/azaldığı durumlarda) yayılım ve ortalama karesel sapma arasındaki ilişkiyi belirleyebilir; İstatistik ile diğer alanlar arasında ilişki kurabilir.

30 I. ARİTMETİK VE CEBİR (matematik-enformatik Bölümü) 1. Karmaşık Sayılar Trigonometrik Gösterimi Karmaşık sayıların trigonometrik şekillerini belirleyebilir; Karmaşık sayıyı cebirsel gösterimden trigonometrik gösterime ve ter yönde dönüştürebilir; Trigonometrik gösterimdeki karmaşık sayılarla temel işlemleri yapabilir; Karmaşık sayıların kuvvetlerini ve köklerini bulabilir; Trigonometrik yapıların ispatı için Moivre formülünü uygulayabilir. 2. Vektörel Cebir Vektörel alan temelini tanımlayabilir; Verilen alandaki vektörü açıklayabilir; Vektörlerin lineer bağımlılıkları ve bağımsızlıklarını açıklayabilir; İki vektörün lineer bağımlılığını ispatlar; Eksensel vektörün izdüşümünü çizebilir; Vektör izdüşümü hesaplama formülünü uygulayabilir; ( i j, k ), tabanlı vektör işlemlerini yapabilir; Vektörün şiddetini hesaplayabilir; Vektörlerin skaler hesabını yapabilir; İki vektörün açısını hesaplayabilir; Düzlem ölçüm teoremlerinin ispatında vektörleri uygulayabilir; İki vektörün doğrudaş, düzlemdeş ve karşılıklı konumlarını sağlayan koşulları ispatlayabilir. III. MATEMATİK ANALİZ (Matematik-Enformatik Bölümü) 1. İrrasyonel, Üstel ve Logaritmik Fonksiyonlar Üstel ve logaritmik fonksiyonları tanımlayabilir Üstel ve logaritmik fonksiyonların özelliklerini tanımlayabilir; Logaritma özelliklerini uygulayabilir; Üstel ve logaritmik fonksiyonları grafikle gösterebilir; Üstel ve logaritmik fonksiyonların monotonluğunu ve işaretini grafikten belirleyebilir; Üstel ve logaritmik fonksiyonlar arasında ilişki kurabilir; Uygulamada üstel ve logaritmik fonksiyonları kullanabilir; İrrasyonel, üstel ve logaritmik denklemleri çözebilir; İrrasyonel, üstel ve logaritmik eşitsizlikleri çözebilir;

31 2. Trigonometri Birim çemberi tanımlayabilir; Açı ölçme birimlerinin isimlerini söyleyebilir; Derece ile radyan arasındaki ilişkiyi belirleyebilir; Hesap makinesi kullanmadan açı ölçüm birimlerini dönüştürebilir; Dik kenar üçgen ve birim çember üzerinde trigonometrik fonksiyonları tanımlayabilir; Temel trigonometrik birimleri uygulayabilir; Birim çember yardımıyla trigonometrik fonksiyonların temel özelliklerini açıklayabilir; Trigonometrik fonksiyonlar arasındaki farkları karşılaştırabilir; Temel trigonometrik denklem ve eşitsizlikleri çözebilir; Trigonometri ile geometri arasında ilişki kurabilir; Günlük yaşam problemlerinin çözümünde trigonometriyi uygulayabilir; y = sin ax, y = sin ax + b, y = sin( ax + b), y = bsin ax gibi trigonometrik fonksiyonlarda genlik, faz ve periyot değişimini açıklayabilir; Karmaşık trigonometrik fonksiyonları değerlendirip grafik halinde gösterebilir; Temel trigonometrik birimlerden yararlanarak türemiş trigonometrik birimleri ispatlayabilir; Üçgen yüzey alanının hesabı için sinüs ve kosinüs teoremini uygulayabilir; Karmaşıl trigonometrik denklem ve eşitsizlikleri çözebilir; Trigonometri ile geometri arasında ilişki kurabilir. 3. Sayısal Diziler Fonksiyon vasıtasıyla diziyi tanımlayabilir; Aritmetik ve geometrik dizileri betimleyebilir; Aritmetik ve geometrik dizilerin genel terimini belirleyebilir; Aritmetik ve geometrik dizilerin kurallarını belirleyebilir; Uygulamada aritmetik ve geometrik dizilerden yararlanabilir; Aritmetik ve geometrik dizideki n teriminin S toplamını buluabilir; Dizinin sınır değerini belirleyebilir; Dizilerde yakınsama ve ıraksamayı değerlendirebilir; Yakınsak dizilerde işlem özelliklerini uygulayabilir; n olduğu durumlarda 1 için an dizisinin farklı davranışlarını değerlendirebilir a n n 4. Fonksiyonlarda Limit ve Süreklilik Fonksiyonun limitini belirleyebilir; Fonksiyon limiti özelliklerini belirleyebilir; Basit fonksiyonların limitini hesaplayabilir; Limit ile dizi ve limit ile fonksiyon arasında ilişki kurabilir; Karmaşık fonksiyonların limitini hesaplayabilir; Fonksiyon asimptotlarının hesaplanması için limiti uygulayabilir; Fonksiyon sürekliliğini tanımlayabilir; Fonksiyon limit alanı ile kesilme noktaları arasında ilişki kurabilir; Süreksiz fonksiyonları kesilme noktalarıyla örneklendirerek gösterebilir; Argüman eki ile fonksiyon ekini tanımlayabilir.

32 5. Fonksiyonlarda Türev Türevi tanımlayabilir; Türevin geometrik yorumunu yapabilir; Uygulamada türevin geometrik yorumundan yararlanabilir; Fonksiyon sürekliliği ile türevi arasında ilişki kurabilir; Elemanter fonksiyonun türevini bulabilir; Türev ilkelerini uygulayabilir; Karmaşık fonksiyonların türevini bulabilir; Çeşitli durumlarda türevden yararlanabilir; Türevi diferansiyelden ayırt edebilir; Türev ile analitik geometri problemleri (Teğet ve Normal Denklemi, iki eğri arasındaki açı) arasında ilişki kurabilir; Bazı cebirsel denklemlerin yakın değer hesabı için türevi uygulayabilir; Fonksiyonlarda monotonluk ve tepe değerlerin hesabı için türevi uygulayabilir; Fonksiyonlarda konkav ve konveks ve büküm noktalarını hesaplamak için türevi uygulayabilir; Günlük yaşamla ilgili problemlerin çözümünde türevi uygulayabilir.