Yaratıcı girişimciler diğer girişimcilerden nasıl farklılaşmaktadır, başarılı olabilmeleri ve sayılarının artması için nasıl desteklenmelidirler?

Transkript

1 Etkinlik Adı GLOBAL GİRİŞİMCİLİK HAFTASI 2014 YARATICI İSTANBUL VE GİRİŞİMCİLİK BULUŞMASI ETKİNLİK RAPORU Yaratıcı İstanbul ve Girişimcilik Buluşması Tarih, Saat 03 Aralık 2014, 9:30 12:30 Yer İstanbul Kalkınma Ajansı Global Girişimcilik Haftası 2014 etkinleri kapsamında 03 Aralık 2014 tarihinde İstanbul Kalkınma Ajansı ev sahipliğinde gerçekleştirilen Yaratıcı İstanbul ve Girişimcilik Buluşması Yıldız Teknik Üniversitesi nden Prof. Dr. Zeynep Enlil, ATÖLYE İstanbul dan Engin Ayaz ve BÜMED Business Angels dan Timuçin Bilgör ün sunumları ile başlamıştır. Katılımcılara yaratıcı girişimcilik ve kent konularına farklı açılardan bakma imkânı veren ve takip eden çalışmalar için bir çerçeve sunan bu sunumların ardından katılımcılar gruplara ayrılarak kendilerine yöneltilen sorulara cevap aramışlardır. Aşağıda tartışılan konu başlıkları ve katılımcılar tarafından verilen katkıların bir özeti sunulmaktadır. Grup çalışmalarının ardından gerçekleştirilen genel oturumda temsilciler gruplarında yapılan konuşmalar ile ilgili olarak tüm katılımcılara yönelik bilgilendirme yapmışlardır. Yaratıcı girişimciler diğer girişimcilerden nasıl farklılaşmaktadır, başarılı olabilmeleri ve sayılarının artması için nasıl desteklenmelidirler? Birinci oturum yaratıcı girişimci kavramı üzerine yapılan tartışmalar ile başladı. Katılımcılar arasında yaratıcı girişimcinin kim olduğunun tanımlanması üzerinde bir fikir birliği olmadığı ortaya konuldu. Girişimcinin hangi sektörde olursa olsun zaten yaratıcı olduğu, yaratıcı olmayanın girişimci olamayacağı savunuldu. Yaratıcı girişimciliğin yaratıcı endüstriler ile sınırlandırılmaması gerektiği, yaratıcı bakış açısının tüm sektörlerde geliştirilmesi gerektiğinin altı çizildi. Girişimcilerin tüm sektörlerde aynı sorunlarla karşılaştığı, önceliğin toplumdaki girişimcilik kapasitesinin arttırılmasına verilmesi Girişimcilik konusunda farkındalığın arttırılması, nasıl girişimci olunabileceği konusunda toplumun bilgilendirilmesi bu alanda yapılabilecek çalışmalara örnek olarak verildi. Diğer taraftan yaratıcı girişimcinin farklı olduğu belirtilirken, bu tür girişimcilerin diğer girişimciler kadar kar odaklı olmadıklarının altı çizildi. Bu tip girişimcilerin sistemdeki bir şeyleri değiştirme amaçlı hareket ettiklerini, kar etme öncelikleri olmadığı için sürdürülebilirlik sorunları olduklarına dikkat çekildi. Özellikle devlet desteklerinde katma değer kavramının kar ve finans anlamında kullanıldığını ve bunun anlam kaybına yol açtığı belirtilirken kar amacı gütmeyen girişimcilerin de desteklenmesi Sadece yaratıcı girişimcilere verilmesi gereken destekler yerine tüm sektörlerde tüm girişimcilere verilmesi gereken ortak destekler arasında en önemlisinin ağ kurma faaliyetlerinin desteklenmesi olduğu belirtildi. Özel sektörün sorunlarına çözüm üreten girişimcilerin desteklenmesi gerektiği,

2 destek başvurularında özel sektör-stk ortaklığında yapılan başvuruların değerlendirilmesinde artı puan verilebileceği belirtilirken başvuruların tek bir kurum değil bir grup tarafından yapılabilmesinin önemli olduğu dile getirildi. Farklı sektörlerden ve disiplinlerden kurumların bir araya gelerek yapacakları disiplinler arası çalışmaların desteklenmesi gerektiği; desteklerde sosyal medyanın daha iyi kullanılması ele alınan diğer konulardı. Yaratıcılık ve girişimciliğin eğitimin farklı kademelerinde farklı şekillerde desteklenmesi gerektiği, eğitim kültür politikaları kapsamında yapılacak çok şeyin olduğu, kültür, eğitim ve politika alanının birbiriyle kesişeceği şekilde politika yapılması Bunun için öncelikle müfredatın gözden geçirilmesinin, ilkokuldan başlayan bir iyileştirme sürecinin ortaya konulması gerektiği belirtildi. 18 yaşında artık üniversiteye gelmiş olan birisini girişimci ve yaratıcı yapmanın çok zor olduğu vurgulandı. Yaratıcılığın pazara sunma konusundaki kabiliyetin artırılması Bunun yanında İKSV gibi örneklerin artırılması için zeminin müsait olmadığı zeminin bunun için geliştirilmesi, kültür sanat tüketicisinin artırılması gerektiği vurgulandı. Özellikle girişimcilik alanında verilen desteklerin fazla olduğu ancak desteklerin doğru yere gitmediği; desteklerle bir yere kadar gitmenin mümkün olduğu ancak sürdürülebilirliğin sağlanabilmesi için sektörde çalışanların desteklenmesi gerektiği ve kaynakların doğru kişilere ulaştırılması gerektiğinin altı çizildi. Proje değil değer yaratma potansiyeli olan kişiye destek verilmesi gerektiği ifade edildi. Bunun yanında girişimcileri desteklemenin yanlış olduğu, desteklerin girişimcilere ve girişimcilik ekosistemine değer katanlara verilmesi gerektiği görüşü ortaya konuldu. Girişimcilerin ihtiyaç duyduğu danışmanlığı ve bilgiyi sağlayacak platformların geliştirilmesi; işi yapan ve ticarileştirenler arasındaki bağlantıların iyi kurulması gerektiği örnekleri verildi. Aynı konuda destek veren pek çok kuruluşun olduğu, bu kuruluşların çoğu zaman birbirlerinden rol çalarken kimi zaman da birbirlerine köstek oldukları, aralarında işbirliğinin ve koordinasyonun artırılması gerektiği ifade edildi. Ajans ve diğer kurumlardan destek almada sorunların olduğu, desteklerin daha çok kar amacı gütmeyen kurumlara yönelik olduğu dile getirildi. Ülkemizdeki kurumlar arası karşılıklı güven ve işbirliğinin yeterince gelişmemiş olduğundan bahsedildi. Ekosistem içerisinde tüm kurumların birbiri ile ilişkili ve bağlantılı olması gerektiği, ekosistemde bir merkez olamayacağı belirtilirken ülkemizdeki kurumların genellikle ben merkezli olduğu, kendi etrafımda kümelenme düşüncesi ile hareket ettiklerinden söz edildi. Yaratıcı sınıf ve yaratıcı girişimciler için İstanbul nasıl daha cazip bir hale getirilebilir, yaratıcı girişimcilere yönelik olarak girişimcilik ekosistemini ve kentsel mekânları nasıl geliştirebiliriz? Kentte sanat ve kültür ortamının oluşturulması gerekliliğinden bahsedildi. İstanbul merkezinde (Galata, Beyoğlu, Şişhane) bu ortam var iken şehrin çeperlerinde bulunmadığı belirtilirken iki çözüm önerisi dile getirildi. Bunlardan ilki çeperlerde yaşayanların merkezdeki kültür ve sanat aktivitelerine katılımının arttırılması, diğeri ise bu tür aktivitelerin merkezden çıkarak çeperlere taşınması oldu. Son dönemlerde çeperlerdeki yerel yönetimlerce inşa edilen kültür merkezlerinin sayısında artış olduğu

3 belirtilirken, bundan sonraki sorunun bu merkezlerin içinin ne tür aktiviteler ile doldurulacağı, genç sanatçılara ve bağımsız sanata nasıl açılacağı olduğunun altı çizildi. Merkez dışına aktarılan bilgi ve aktivitelerin İstanbul da sanat ve kültür bilincinin arttırılmasına olumlu katkıda bulunacağı belirtilirken, kentin merkezindeki sanat ve kültür yoğunlaşmasının bir soylulaştırmaya dönüşmemesi gerektiği ifade edildi. İstanbul un yaratıcı sınıf için daha cazip hale getirilmesinde bir diğer önemli etkenin tolerans olduğu belirtildi. Galata, Beyoğlu, Şişhane bölgelerinde bir kültür olduğundan, buraya gelenlerin buraya değer kattıklarından, buradaki kültürün ve değerin mekana bağlı olduğundan bahsedildi. Beyoğlu nda, İstiklal Caddesinde atıl durumda bulunan hanların ikinci ve üçüncü katlarının yaratıcı endüstriler için daha iyi değerlendirilebileceği belirtildi. Kentsel mekânların kalkınma ajansını değil daha çok yerel ve merkezi yönetimi bağladığı belirtilirken tarihi mekânların ranta çevrildiği ve bunun sadece orada yaşayan halkı değil bu mekânlarda çalışan sanatçıları da olumsuz etkilediğinin altı çizildi. İstanbul da da son dönemlerde sıkça görülen site ve rezidans yaşam biçimlerine yönelik olarak bu tür mekanlarda sanatçılara ücretsiz atölyeler verilerek buralarda sanat ve kültür yaşamının desteklenebileceği dile getirildi. Mekan dışında da imkanların sağlanması gerektiği vurgulandı. Yaratıcılığın özgürlükle geliştiği, kamunun özgürlük ortamını yaratması gerektiği ifade edildi. Tasarım bakış açısı kazandırmanın önemli olduğu, endüstriyel tasarımcılar ile üreticilerin buluşturulması gerektiği, yaratıcı endüstrilere ilişkin bölümlerde okuyanları kendi alanlarında kariyer olanakları hakkında bilinçlendirmek Yaratıcı endüstrilere yönelik merkezler kurulması gerektiği bu merkezlerin yaratıcı girişimcilere ortak alt yapı sunabileceği, yaratıcı girişimcileri birbiriyle buluşturabileceği ve çeşitli konularda farkındalıklarını artırabileceği ifade edilirken, bu merkezler için yeni binaların yapılmasından çok mevcut endüstriyel ve kültürel mirasın korunarak işlev kazandırılmasının önemli olduğunun altı çizildi. Girişimcilik ekosisteminin tasarlanması ve hayata geçirilmesinde yerel yönetimlere çok iş düştüğü ifade edildi. İstanbul girişimcilik ekosistemi için bir ekosistem konseyi oluşturularak, bu konsey tarafından çalışmalara başlanabileceği, konseyde yerel yönetimlerin de bulunması gerektiği ama başkanlık görevinin yine bir girişimci tarafından yerine getirilmesi gerektiği ifade edildi. Bölgenin kalkınmasını destekleyecek, yaratıcı endüstrilerin gelişmesine katkı yapacak proje ve faaliyetler neler olabilir, bu projeler hangi kurum/kuruluş/kişi işbirliğinde hayata geçirilebilir? Çocuklara yönelik projelerin önemine değinilirken, yaratıcılık ve girişimciliğin küçük yaşlardan itibaren geliştiği vurgulandı. Yarışmalar, kodlama atölyeleri, üç boyutlu yazıcılar kullanılarak yapılan çalışmaların çocuklarda yaratıcılığın ve girişimciliğin gelişiminde önemli rol oynayacağı belirtildi. Ayrıca çocuklara verilecek her türlü eğitimde İstanbul temasının daha yoğun işlenmesi gerektiği ve yabancı dil bilen çocukların gönüllü olarak rehberlik benzeri işlerde görevlendirilmesinin de faydalı olacağı dile getirildi.

4 Spor, sanat, hobi aktiviteleri için kamusal alanların arttırılmasının önemine değinilirken, kentlilerin bu tür alanlarda bir araya gelerek etkileşim içerisinde olmasına yönelik projelerin desteklenmesi Finansal açıdan küçük STK ların daha büyük STK lar ile bir araya gelerek projelere ortak başvuru yapmalarının önemine değinilirken, başvuru süreçlerinin basitleştirilmesi, hak edişlerin projenin başında verilmesi, projelerdeki form doldurma ve raporlama yükümlülüklerinin azaltılması, kamunun sağladığı desteklerde garantici olmak yerine daha fazla risk alması gerektiği ele alınan diğer başlıklar oldu. Yaratıcı endüstrilerin gelişmesine yönelik olarak bir strateji belgesine ihtiyaç olduğu, bu belgenin paydaşlar ile birlikte İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve ilçe belediyelerinin de katılımı ile hazırlanması gerektiği ve hazırlanan strateji belgesinin ilgili Bakanlıkların da dahil olduğu bir şuraya taşınması Eğitim kurumlarının girişimcilik ve kültür sanat konularında ilgili STK larla işbirliği yaparak eğitimler vermesinin daha doğru olduğu, eğitimlerin konunun uzmanları tarafından verilmesi gerektiği vurgulandı. Hukukun koruma ve ceza verme gücünün önemine değinildi. Türkiye nin bu alanda iyi bir durumda olmadığı, bunun iş yapma şekillerini etkilediği belirtildi. Buna örnek olarak Türkiye deki girişimlerin işlerin karşılıklı iş ilişkileri ve bağlantıları ile yürüdüğü business to business girişimler yerine internet üzerinden, alışverişlerin daha hukuksal olarak korunduğu business to consumer girişimler olduğu verilirken, gelecekte de yeni girişimlerin bu yönde gelişeceğinin tahmin edildiği dile getirildi. İsim Alev Ertem Aslı Yurdanur Aydın Bırık Başak Saral Doğan Taşkent Dursun Güleryüz Ekmel Ertan Engin Ayaz Engür Rutkay Esma Firuze İncili Gözde Yolaç Savaş Mehru Öztürk Aygül Melisa Özerdim Nihan Bekar Özlem ECE Özlem ER KATILIMCI LİSTESİ Kurum Endeavor İstanbul Kültür Sanat Vakfı Turkcell Habitat Kalkınma ve Yönetişim Derneği Türkiye de İsviçre Ticaret Odası Derneği Radyo ve Televizyon Yayıncıları Meslek Birliği Amber Platform Atölye İstanbul Genç Başarı Eğitim Vakfı İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü HYBRID Girişimcilik Vakfı Endeavor İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü İstanbul Kültür Sanat Vakfı İstanbul Teknik Üniversitesi

5 Pelin Emeksiz Timuçin Bilgör Zeynep Enlil Abdülmecit Karataş Burcu Özüpak Güleç Fatih Pişkin Osman Altay Serkan Korkmaz Arslan Betül Celep Radyo ve Televizyon Yayıncıları Meslek Birliği BÜMED Business Angels Yıldız Teknik Üniversitesi