2. BASİT ÖLÇME ALETLERİ VE BU ALETLERLE YAPILAN İŞLEMLER
|
|
- Emin Cevahir
- 7 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 2. BASİT ÖLÇME ALETLERİ VE BU ALETLERLE YAPILAN İŞLEMLER 2.1. BASİT ÖLÇME ALETLERİ Basit ölçme aletleri denilince, jalon, jalon sehpası, çekül, çelik şerit metre, sayma çubukları ile dik inmeye, dik çıkmaya ve doğrultuya girmeye yarayan aletler sayılabilir Jalon Arazi ölçümünde noktaları geçici olarak işaretlemeye, doğrultuya girmeye, dik inmeye ve dik çıkmaya yarayan, genellikle 2 m boyunda, 3-4 cm çapında demir borudan ya da fırınlanmış ağaçtan yapılmış aletlerdir. Ahşaptan yapılanların uç kısımlarında demir çarık vardır. Arazide iyi görülebilmeleri için 50 cm aralıklarla genellikle kırmızı-beyaz renge boyanırlar. Çok uzağa dikilen veya bitki örtüsünün rahat görüşü engellediği durumlarda jalonların üstüne flama, bayrak vb. asılabilir. Jeodezik amaçlar için noktalar, zemine beton taş gömülerek veya boru, çivi, demir çubuk çakılarak tesis edilirler. Tesis edilen bu noktalar, yanlarından uzaklaşınca arazinin topografik yapısı ve bitki örtüsü nedeniyle genellikle görülemezler. Arazi ölçümü sırasında zemin noktalarının uzaktan da görülebilmesini sağlamak amacıyla, zemin üstü geçici işaretlemelerinde genellikle jalon kullanılır. Şekil 2.1 Jalon Jalon Sehpası Yumuşak zeminlerde jalon, toprağa saplanabilir. Sert zeminlerde ise sehpa yardımıyla nokta üzerine dikilir. Sehpa, jalonun içine girebileceği demir bir çember ve bu çembere tespit edilmiş cm boyunda üç demir ayaktan oluşur. Jalonlar, nokta üzerine çekül doğrultusunda yerleştirilmelidir. Jalonun dikliği, şekilde görüldüğü gibi, jalonlardan 3-4 m uzaklıkta durularak, jalonun ucu nokta üzerinden kaydırılmadan jalon çekül ipine paralel duruma getirilir. Aynı işlem 90 farklı yönden de yapılarak jalonun dikliği sağlanır. Kontrol amacıyla ilk durulan yerden jalonun, çekül ipine paralel olup olmadığı kontrol edilir. Eğer jalon, çekül ipine paralel ise jalonun düşeyliği sağlanmış demektir. Şekil 2.2 Jalon sehpası Şekil 2.3 Jalonun nokta üzerine dikilmesi (kurulması)
2 2. BASİT ÖLÇME ALETLERİ VE BU ALETLERLE YAPILAN İŞLEMLER.doc Çekül (Şakul) Noktaların düşey izdüşümlerinin bulunmasında ya da jalonun düşey duruma getirilmesinde kullanılan, bir ipin ucuna bağlanmış ucu sivri madeni bir ağırlıktır. Çekülün rüzgardan etkilenmemesi için ağırlığı kg arasında olmalıdır. Çekülün ipi, kendi ekseni etrafında döndürüldüğünde sivri uç, yalpa yapıyorsa çekül hatalı demektir. Yani sivri uç, ipin uzantısından geçmez. Böyle bir çekül ölçü işlerinde kullanılmamalıdır. Şekil 2.4 Çekül Sayma Çubuğu (Fiş) Bir ucu halka şeklinde, bir ucu da toprağa kolayca girebilecek şekilde ucu sivri, demirden yapılmış cm uzunluğunda, 5-6 mm çapında basit bir alettir. Prizmatik alımda dik ayaklarını işaretlemek ya da iki nokta arasındaki uzunluk ölçülürken her çelik şerit boyu sonunu zeminde işaretlemek amacıyla toprağa sayma çubuğu saplanır. Çelik şerit boyu sayısını unutmamak için sayaç olarak da kullanılır. Şekil 2.5 Sayma çubuğu Çelik Şerit Metreler Uzunluk ölçümünde genellikle ölçü şeritleri kullanılır. Genel olarak 20 m uzunluğundadır. Ayrıca 10, 30, 50 m uzunluğunda olanları da vardır. Genişlikleri mm, kalınlıkları ise, mm dir. Çelik şeritler genellikle cm bölümlüdürler ve bu tür şeritlerin ilk 10 cm ve son 10 cm lik kısımları milimetre bölümlü olurlar. Çelik şeritler, hava sıcaklığının etkisiyle uzar ya da kısalırlar. Hassas ölçmelerde hava sıcaklığı da ölçülerek, sonuçlar düzeltilir. Ayrıca, ölçülen uzunluklara çelik şeritlerin fabrikasyon hatalarının etki etmemesi için ölçümden önce, şerit metrelerin ayarları yapılmalıdır. Eğer bu aletler, uzun süre kullanılmayacaklarsa kuru bir bezle temizlenip vazelin yağı ile yağlanarak saklanmalıdır. Şekil 2.6 Çelik şerit metre Prizmalar Ölçme işlerinde çoğu kez, doğru üzerindeki bir noktadan bu doğruya dik çıkmak ya da doğru dışındaki bir noktadan bu doğruya dik inmek gerekir. Dik açıların zemine aplikasyonunda genellikle prizmalar kullanılır. Dik inmek veya dik çıkmak için prizmalardan başka aynalı gönyeler ve mimari gönyelerde kullanılabilir. Fakat bunların ayarları zamanla çabuk bozulabildiği için uygulamada pek kullanılmazlar. Prizmalar, üçgen, dörtgen, beşgen şeklinde olabilirler. Hepsinde de kırılma ve yansıma yasaları uyarınca gelen ışınla çıkan ışın arasında 100 g lık bir kesişme açısı oluşur. Genellikle aynı yapıda iki prizma belirli bir düzende üst üste yerleştirilerek 100 g ve 200 g lık açılar elde edilir. Çift prizmalarda prizmaların, birbirine dik iki yüzeyleri açık, diğer yüzeyleri koruyucu içerisinde ve gelen ışınları 17
3 TOPOGRAFYA yansıtmak amacıyla sırlandırılmıştır. Bazı prizmanın altında ve üstünde, bazılarında ise ortasında karşı noktayı görmek için birer pencere bulunur. Ayrıca prizmayı tutmak için bir sap ve bunun altında çekül ipinin asıldığı bir çengel vardır. Şekil 2.7 Beşgen prizma Şekil 2.8 Beşgen prizmada ışın yolları EDH üçgeninde : 100 g - γ g - δ + 50 g = 200 g γ+δ = 50 g EBD üçgeninde : 2γ + 2 δ = Ψ 2(γ + δ) = Ψ 2(50 g ) = Ψ Ψ = 100 g ABCG dörtgeninde : 100 g + β g +100 g - β g = 400 g β 1 = β 2 A noktasında havadan cama ve C noktasında da camdan havaya geçiş söz konusudur. Kırılma yasasına göre; sin sin β α 1 = 1 sin α sin β 2 2 yazılabilir. β 1 = β 2 olduğu da dikkate alınarak α 1 = α 2 yazılabilir. AFCG dörtgeninde : 100 g + α 1 +ϕ+100 g -α g = 400 g ϕ = 400 g g = 100 g olur. Bu da bize, gelen ışınla çıkan ışın arasındaki açının 100 g olduğunu gösterir. Şekil 2.9 Çift beşgen prizmada ışın yolları 18
4 2. BASİT ÖLÇME ALETLERİ VE BU ALETLERLE YAPILAN İŞLEMLER.doc 2.2. PRİZMALARLA DOĞRULTUYA GİRME, DİK İNME VE DİK ÇIKMA Prizma İle Doğrultuya Girmek ve Dik İnmek C noktasından AB doğrusuna dik inmek için önce, A ve B noktalarına jalonlar dikilir. Bir kişi elinde bir Jalonlar C noktasına gider ve jalonu serbest elle nokta üzerine düşey olarak tutar. Prizmayı kullanan kişi AB doğrusu üzerinde dik ayağı olarak tahmin edilen yere gelir. A ve B noktalarındaki jalonların görüntüsü prizmada üst üste bir doğru şeklinde görülünceye kadar öne ya da geriye doğru hareket edilir. A ve B noktalarındaki jalonlar üst üste görüldüğü zaman AB doğrusu üzerinde bulunulmaktadır. C noktasından dik inmek için, A ve B noktalarındaki jalonların üst üste görüntüleri bozulmadan sağa ya da sola doğru hareket edilerek prizmanın altında/üstünde ya da ortasında bulunan pencereden bakılarak A, B ve C noktalarındaki jalonların üçünün de üst üste bir doğru şeklinde görülmesi sağlanır. Prizmanın sapındaki çengel üzerindeki çekül ipi bırakılarak D noktasının zeminde belirlenmesi sağlanır. Bu durumda C noktasından AB doğrusuna dik inilmiş olur. Eğer Jalonlar, üst üste fakat bir doğru şeklinde görülmüyorsa, ya jalonlar tam düşey dikilmemiştir ya da prizma tam düşey tutulmamıştır. a) Doğrultu dışında b) Doğrultu üzerinde fakat c) Doğrultu üzerinde ve C den dik inilmemiş C den dik inilmiş Şekil 2.10 Prizma ile dik inme işlemi Prizma İle Dik Çıkmak AB doğrusu üzerindeki D noktasından, bu doğruya dik çıkmak için, yine A ve B noktalarına jalonlar dikilir. Bir kişi jalonu eline alarak, D noktasından çıkılacak dikin üzerinde olabileceğini tahmin ettiği bir yerde jalonu serbest elle düşey olarak tutar. Prizmayı kullanan kişi, çekül yardımıyla prizmayı tam D noktasının üzerinde tutarak A ve B noktalarındaki jalonların üst üste görüldüğünü kontrol ederek C noktasındaki jalonu, prizmanın altında/üstünde ya da ortasında bulunan pencereden görünceye kadar, C noktasındaki jalonun sağa, ya da sola kaydırılmasını söyler. Üç jalonun görüntüsü, prizmada üst üste bir doğru şeklinde olduğu zaman AB doğrusu üzerindeki D noktasından, bu doğruya dik çıkılmış olur. 19
5 TOPOGRAFYA 2.3. DOĞRULARIN APLİKASYONU Doğrunun aplikasyonu denince, doğrunun uç noktalarından başka diğer noktalarının da arazide belirli hale getirilmesi anlaşılır Birbirini Gören İki Noktayı Birleştiren Doğrunun Aplikasyonu Doğruların aplikasyonu ya jalonlarla ya da prizmalar yardımıyla yapılır. Jalonlar yardımıyla aplikasyonda, en az iki kişi gereklidir. Önce doğrunun ucundaki noktalara düşey şekilde birer jalon dikilir. Bir kişi noktalardan birinin 1 2 metre kadar dışında doğrultu vermek için durur. Diğer kişi eline bir jalon alarak araya girer. Dışarıdaki gözleyen kişi, üç jalonu da üst üste tek bir jalon gibi görünceye kadar, jalon tutanı hareket ettirerek doğrultuya girmesini sağlar. Böylece doğrultu üzerinde çok sayıda nokta işaretlenebilir. Doğrultu üzerindeki ara noktaların belirlenmesi için aradaki jalon yerine sarkıtılan çekülün ipine de bakılabilir. Doğru üzerinde nokta işaretlenmesi Doğrusunun uzantısında nokta işaretlenmesi Şekil 2.11 Doğruların jalonlarla aplikasyonu Doğruların aplikasyonu prizmalarla da yapılabilir. Bunun için önce doğrunun uç noktalarına birer jalon dikilir. Prizma ile doğru üzerinde olunduğu tahmin edilen noktaya gelinir. İki jalonun görüntüsü prizmada üst üste bir doğru şeklinde görülünceye kadar öne ya da geriye doğru hareket edilerek doğrultuya girilir. Doğrunun uzantısını bulmak için, doğrunun dışında fakat uzantısında olduğumuzu tahmin ettiğimiz bir yere gelinir. Doğrunun uçlarına dikilen iki jalon, prizmanın üstteki ya da alttaki penceresinde tek bir jalon olarak görülünceye kadar öne ya da geriye doğru hareket edilerek doğrunun uzantısı belirlenir. Doğru üzerinde nokta işaretlenmesi AB Doğrusunun uzantısında nokta işaretlenmesi Şekil 2.12 Doğruların prizma ile aplikasyonu 20
6 2. BASİT ÖLÇME ALETLERİ VE BU ALETLERLE YAPILAN İŞLEMLER.doc Birbirini Görmeyen İki Noktayı Birleştiren Doğrunun Aplikasyonu Şekil 2.13 Birbirini görmeyen iki noktayı birleştiren doğrunun aplikasyonu Bazı durumlarda doğrunun ucundaki noktaların birbirini görme olanağı yoktur. Böyle durumlarda doğrunun aplikasyonu için şöyle bir yol izlenir. Doğrunun A ve B noktalarına birer jalon dikilir. İki jaloncu ellerinde birer jalonla bu doğrunun iki ucunu görebilecek şekilde biri tepenin bir tarafına diğeri öbür tarafına geçer. Jalonculardan biri, örneğin C deki D dekine B jalonuna bakarak doğrultu verir ve onu D 1 noktasına getirir. Benzer şekilde D 1 deki jaloncu A daki jalona bakarak C deki jaloncuyu doğrultuya sokar ve C 1 noktasına getirir. Sonra C 1 deki jaloncu tekrar B noktasına bakarak D 1 deki jaloncuyu doğrultuya sokar ve D 2 noktasına getirir. Bu işleme devam edilir ve bu iki noktadaki jalonlar artık hareket ettirilemiyorsa C n ve D n noktaları AB doğrusu üzerinde demektir İki Bina Köşesini Birleştiren Bir Doğrunun Jalonlarla Aplikasyonu Birbirini görmeyen iki noktanın aplikasyonu gibi yapılır. Şekil 2.14 İki bina köşesini birleştiren doğrunun aplikasyonu 21
7 TOPOGRAFYA İki Doğrunun Kesim Noktasının Belirlenmesi a) b) c) Şekil 2.15 İki doğrunun kesim noktasının arazide belirlenmesi Kesişen iki doğrunun kesim noktasını arazide işaretlemek (şekil 2.15-a) için, A,B,C ve D noktalarına düşey olarak birer jalon dikilir. İki doğrunun birer ucuna (A ve C noktalarına) birer kişi geçerek bu noktalardaki jalonların arkasında durur. Üçüncü kişi elinde bir jalonla (sarkıtılan çekül ipi de olabilir), tahmini kesim noktasına gider. A noktasındaki kişi B noktasındaki jalona bakarak K noktasındaki jalonu AB doğrusu üzerine getirir. Aynı şekilde C noktasındaki kişi de K noktasındaki jalonu CD doğrultusuna getirir. K noktası bu kez AB doğrultusundan çıkmışsa A daki kişi onu tekrar AB doğrultusuna sokar. Aynı işlemler C noktasında da yapılır. Sonuçta, A noktasından bakıldığında, K noktasındaki jalon AB doğrusu üzerinde, C noktasından bakıldığında da CD doğrusu üzerinde oluncaya kadar doğrultuya sokma işlemi devam eder. Bu işlem için 3 kişi gereklidir. Uzantıları kesişen iki doğrunun, uzantılarının kesim noktasını arazide işaretlemek için (şekil 2.15-b), öncelikle AB ve CD doğrularının uçlarına düşey olarak birer jalon dikilir. Bir kişi elinde bir jalonla (sarkıtılan çekül ipi de olabilir), bu doğruların uzantılarının tahmini kesim noktasına gider ve elindeki jalonu, önce AB doğrultusunda, sonra da CD doğrultusunda olacak şekilde hareket ettirir. Daha sonra bir önceki doğrultu kontrol edilir. Doğrultudan çıkılmışsa tekrar doğrultuya girilir. K noktasındaki jalon, hem AB doğrultusunda hem de CD doğrultusunda oluncaya kadar bu işleme devam edilir. Bu işlem için 1 kişi yeterlidir. Birbirini kesen AB ve CD doğrularının K kesim noktasını tek kişiyle bulmak için (şekil 2.15-c), yine A, B, C ve D noktalarına düşey olarak birer jalon dikilir. AB nin uzantısında bir E noktası, CD nin uzantısında da bir F noktası işaretlenir ve buralara birer jalon dikilir. Problem, BE ve DF doğrularının uzantılarının kesim noktasının bulunmasına dönüşmüştür. Bundan sonra b) şeklinde olduğu gibi hareket edilerek K kesim noktası belirlenir ÇELİK ŞERİT METRE İLE UZUNLUK ÖLÇÜMÜ Uzunluk ölçümü için kullanılan çelik şeritler genellikle 20 m uzunluğunda ve saplıdırlar. Çelik şeritle uzunluklar, genellikle doğrudan doğruya yatay olarak ölçülürler. Çelik şeritle uzunluk ölçme ekibi 3 kişiden oluşur. Bunlardan biri (artçı) çelik şeridin sıfırını tutar ve öndeki ölçüm yapana (öncü) doğrultu vererek şerit metrenin doğrultu üzerinde olmasını sağlar. İkinci kişi (öncü) şerit metreyi sapından tutar ve şeridi gererek 20 metrenin bitimini işaretler. Üçüncü kişi ise yardımcı eleman olup, noktalara jalonları diker, öncünün işaretlediği 20 metrenin bitim yerlerini geriden gelen artçıya gösterir ve ölçülen uzunlukları kaydeder 22
8 2. BASİT ÖLÇME ALETLERİ VE BU ALETLERLE YAPILAN İŞLEMLER.doc Şekil 2.16 Çelik şerit metre ile uzunluk ölçümü Çelik şeritle ölçüme başlamadan önce, doğruyu belirleyen noktaların rahat görünmesi ve ölçme kolaylığı sağlamak için bu noktalara düşey olarak birer jalon dikilir. A ve B noktalarına jalonlar dikildikten sonra, artçı, ölçülecek doğrunun arkasına geçer, çelik şeridin sıfırını A noktasına tutar. Bu esnada öncü, şeridi, sapından tutarak ölçülecek doğrultu üzerinde ilerler, 20 m bölümünü sabitler ve çekülün ipini 20 m çizgisine çakıştırarak artçının verdiği doğrultu üzerinde şerit metreyi yatay olarak tutar ve 10 kg lık bir kuvvetle gerer. Öncü, şeridin doğrultuda olup olmadığını artçıya sormak suretiyle, doğrultuyu ve şeridin yataylığını kontrol ettikten sonra çekülü yere sarkıtır ve çekülün yere düştüğü yeri (1 nolu noktayı) işaretler. Yardımcı eleman, işaretlenen bu noktayı artçıya göstermek için işaretin başında beklerken, artçı işaretlenen bu noktaya doğru gelir, öncü de doğrultu üzerinde ilerler. Artçı, 1 nolu nokta üzerine geldikten sonra aynı işlemler tekrarlanarak 2, 3,... noktaları işaretlenir. Son noktada artık 20 metrelik kısım kalmamıştır. B den geçen çekül ipi çelik şeridin hangi bölümünü keserse orası okunur. Ölçülen 20 metrelik kısımlar sayılır ve buna son noktadaki okuma da eklenerek AB uzunluğu bulunur Çelik Şeritle Uzunluk Ölçümünde Dikkat Edilecek Hususlar 1. Ölçme işlemi sırasında çelik şerit yatay olarak tutulmalıdır. Bunu sağlamak için de çelik şerit omuz hizasından daha yukarıya kaldırılmamalıdır. Bunu için de çok eğimli arazilerde gerekirse çelik şerit boyu, 15 m, 10 m, 5 m gibi uygun bir uzunluğa ayarlanarak ölçümler yapılmalıdır. 2. Ölçmeler, doğrultu üzerinde yapılmalıdır. 3. Çelik şerit, yapımı sırasında belirli bir sıcaklıkta, belirli bir kuvvetle gerilerek bölümlendirilir. Bu nedenle ölçme yapılırken, bölümlendirme sırasında uygulanan (genellikle 10 kg) kuvvetle çekilmelidir. 4. Uzunluklar, gidiş dönüş ölçülmelidir. Çok eğimli arazilerde iki ölçümde yukarıdan aşağıya doğru yapılmalıdır. 5. Çekülün doğru düşmesini sağlamak için çekül yere çok yakın olacak şekilde tutulur ve sallanmayı önlemek için de yavaşça çekülün ucu yere birkaç kez tıklatılır. 6. Ölçüm sırasındaki hava sıcaklığı, çelik şeridin yapımı sırasındaki sıcaklıktan çok farklı ise ve hassas bir ölçme yapılmak istenirse, ölçü değerleri mutlaka düzeltilmelidir. Düzeltmek için ölçme sırasındaki hava sıcaklığı ölçülür. Çelik şeridin kutusu üzerinde yazılı uzama katsayısı kullanılarak, S = S' + S' * α * (t t 0 ) formülü yardımıyla düzeltilmiş uzunluk hesaplanır. Formülde; 23
9 TOPOGRAFYA S : Düzeltilmiş uzunluk S' : Ölçülen uzunluk α : Çelik şeridin uzama katsayısı (α = m / C * m ) t : Ölçüm sırasındaki hava sıcaklığı t 0 : Çelik şerit bölümlendirildiği sıradaki ortamın sıcaklığıdır Uzunluk Ölçümünde Hata Sınırı İncelik isteyen işlerde uzunluklar ikişer kez ölçülür ve bunların aritmetik ortalaması alınarak kesin değerler elde edilir. İki ölçü değeri arasında mutlaka bir fark bulunur. Bu farkın tolerans değeri denen belirli bir sınır değeri aşmaması gerekir. Aşarsa ölçüm tekrarlanır. Büyük Ölçekli Haritaların Yapım Yönetmeliği (BÖHYY) ne göre; çelik şeritle yapılan poligon kenar ölçmelerinde, iki ölçü değeri arasındaki fark, d =0.006 * S formülünün verdiği değerden fazla olamaz. Burada S, metre biriminde ölçülen kenarın uzunluğudur. Bir fikir vermesi bakımından, bazı uzunluklar için hesaplanan tolerans değerleri aşağıda görülmektedir: Ölçülen Uzunluk (S) 3 m 12 m 25 m 45 m 70 m 100 m 140 m 180 m Tolerans Sınırı (d) 3 cm 4 cm 5 cm 6 cm 7 cm 8 cm 9 cm 10 cm Çizelge İki Nokta Arasında Engel Bulunması Durumunda Uzunluk Ölçümü İki nokta arasındaki uzunluğu, bazı durumlarda doğrudan doğruya ölçmek mümkün olmaz. Noktalar arasındaki bina, dere, göl, ağaç vb. nesneler engel oluşturabilir. Böyle durumlarda geometrik bağıntılardan yararlanılır. Uygulamada en çok rastlanılan engelli şekillerden bazıları şunlardır: Birbirini Gören A ve B Noktaları Arasında Ölçüme Olanak Vermeyen Bir Engel Bulunması Durumu Böyle durumlarda çelik şerit ve prizma yardımıyla bir dikdörtgen oluşturulur.şekilde görüldüğü gibi AB yerine bunun eşiti olan CD ölçülür. Ancak dik açıların aplikasyonundaki hatanın en az olması için h dik boyu elden geldiğince kısa alınmalıdır. Şekil Aralarında Görüş Engeli Bulunan A ve B Noktaları Arasındaki Uzunluğun Bulunması AB uzunluğunun bulunması için A noktasından geçen bir AX doğrusu uygun şekilde alınır. Prizma ile B noktasından bu doğruya dik inilerek ABC üçgeni oluşturulur. Sonra AC ve BC kenarları çelik şeritle ölçülerek AB uzunluğu, 2 AB = AC + eşitliğinden bulunur. BC 2 24
10 2. BASİT ÖLÇME ALETLERİ VE BU ALETLERLE YAPILAN İŞLEMLER.doc Şekil 2.18 AB doğrusu üzerinde bazı noktaların arazide işaretlenmesi (aplikasyonu) gerekli ise, şekilde görüldüğü gibi F ve G noktalarından çıkılan diklerin uzantıları, AB doğrusu üzerindeki binanın iki yanından geçecek şekilde AX doğrusu üzerinde F ve G noktaları işaretlenir. Bu noktalardan prizma ile AX doğrusuna dikler çıkılır. Benzer üçgenlerden dik boyları; FD BC AF GE BC AG = FD = BC = GE = BC AF AC AC AG AC AC eşitliklerinden bulunur. F noktasından çıkılan dik üzerinde FD ve G noktasından çıkılan dik üzerinde de GE kadar işaretlenerek AB doğrusu üzerindeki D ve E noktaları işaretlenmiş olur Bir Nehrin İki tarafında Bulunan A ve B Noktaları Arasındaki Uzunluğun Bulunması Uzunluğu bulunmak istenen AB doğrusu uzatılarak üzerinde C noktası işaretlenir. C noktasından dik çıkılarak bu dik üzerinde D noktası alınır. B noktasından AB ye dik çıkılır. Dikin AD yi kestiği E noktasından CD ye dik inilir. ABE ve EFD üçgenleri benzer olduğundan; AB EF = BE FD AB = BE EF FD bulunur. Eşitliğin ikinci tarafındaki değerler, arazide ölçülür ve bu eşitlikten AB uzunluğu hesaplanır Birbirini Görmeyen İki Nokta Arasındaki Uzunluğun Bulunması A ve B noktaları arasında görüş yoksa (ağaç vb. nedenlerle) şekildeki gibi bir C noktası alınarak ABC üçgeni oluşturulur. Bu üçgenin AC kenarı üzerinde CD = AC / 2 ve BC kenarı üzerinde CE = BC / 2 alınarak benzer üçgenler oluşturulur. Benzer üçgenlerden; Şekil 2.19 AB ED = AC CD AC 2 CD AB = ED = ED = 2ED CD CD bulunur. Diğer taraftan, AC = 2 DC olduğundan AB = 2 DE dir. Burada yalnız DE nin ölçülüp iki katının alınması suretiyle AB uzunluğu bulunmuş olur. Daha hassas sonuç elde etmek için AC ve BC uzunlukları, kendileri kadar uzatılarak alınan noktaların arasının ölçülmesi gerekir. Bu durumda DE = AB olur. Şekil
11 TOPOGRAFYA 2.5. Detay (Ayrıntı) Alımı Bir arazi parçasının şeklini ve konumunu belirlemek amacıyla yöntemine uygun olarak yapılan ölçmelere alım denilir. Harita alımı, yersel (klasik) yöntemle ya da fotogrametrik yöntemle yapılır Yersel Yöntem Tüm ayrıntı noktalarının tek tek yanına gidilerek ölçüldüğü bir yöntemdir. Özellikle küçük alanların büyük ölçekli haritalarını yapmak için kullanılır. Haritası yapılacak alanda gerekli sabit nokta ağları (nirengi ve poligon noktaları) oluşturulduktan sonra buna dayalı olarak ölçülmesi istenen her ayrıntı noktasının (parsel, yol, bina, elektrik ve telefon direkleri vb.) konumu belirlenir. Detay (ayrıntı) alımında yapılan ölçülerin doğruluğunu denetleyebilmek için yeterli sayıdan daha fazla ölçü yapılır. Fazla ölçüler, hem gerekli ölçülerin kontrolüne hem de çizimde, çizimin doğru yapılıp yapılmadığının kontroluna olanak sağlar. Ayrıntı noktalarının ölçümünde çeşitli yöntemler vardır Bağlama Yöntemi Şekil 2.21 Bağlama yöntemiyle detay alımı Detay noktalarının konumları, bu noktaların belirli iki noktaya olan uzaklıkları ölçülerek belirlenebilir. Ölçmelerde, çelik şerit, jalon, çekül gibi basit ölçme aletleri kullanılır. Bir parselin ölçülmesinde, parsel üçgenlere ayrılır ve üçgenlerin bütün kenarları ölçülür. Binaların ölçülmesi söz konusu olduğunda bina kenarları uzatılır. Bu uzantıların ölçü doğrularını kestiği noktalar işaretlenir ve şekil 2.21 de görüldüğü biçimde gerekli ölçmelerin yapılması yeterlidir. Bu yöntemle büyük alanların ölçülmesi iyi sonuç vermez Dik Koordinat Yöntemi (Prizmatik Alım) Dik koordinat yöntemiyle detay ölçmelerine, prizmatik alım ya da ortogonal alım da denilir. Dik koordinat yöntemi, özellikle yapılaşmanın olduğu yerlerdeki detay alımında kullanılır. Bu yöntemin uygulanması için öncelikle bir ölçü doğrusu alınır ve detay noktalarından bu ölçü doğrusu üzerine dikler inilerek dik ayakları, dik boyları ve detay cepheleri ölçülür.ölçü doğruları, genellikle iki poligon noktasının birleştirilmesiyle oluşturulur. Ayrıca poligon kenarları üzerinde belirlenen küçük noktalar da sabit nokta olarak alınır ve ölçü doğrularının oluşturulmasında kullanılırlar. 26
12 2. BASİT ÖLÇME ALETLERİ VE BU ALETLERLE YAPILAN İŞLEMLER.doc Şekil 2.22 Prizmatik alım Ölçü doğrusunun uç noktalarını oluşturan noktaların koordinatları bilindiğinden, yapılan ölçmelere dayalı olarak detay noktalarının koordinatları hesaplanabildiği gibi çizimi de yapılabilir. Dik ayağı ve dik boylarının ölçülmesi, detay noktalarının konumlarının belirlenmesi için yeterlidir. Fakat bu ölçülerin kontrolünü yapabilmek için, bina, duvar gibi detay cepheleri ölçülür. Ölçülen bu cephelerin uzunlukları, dik ayağı ve dik boylarından yararlanılarak pisagor teoremine göre hesaplanırlar. Ölçülen ve hesaplanan cephe uzunlukları arasındaki fark, yönetmelikte belirtilen hoşgörü sınırları içinde kalmalıdır. Aksi durumda yapılan ölçmelerin tekrarlanması gerekir. Bir cephe oluşturmayan direk, ağaç gibi tek detay noktalarının ya da dik boylarının birbirine yakın olduğu uzun cephelerin kontrol edilebilmesi amacıyla şekil 2.29 da görüldüğü biçimde destek ölçmeleri yapılır. Dik boyları birbirlerine yakın olduğu zaman, bu iki değerin farkı da küçük olacaktır. Dolayısıyla pisagor kontrolü için oluşturulan üçgenin dik kenarlarından biri kısa diğeri uzun olacaktır. Bu dik kenarların karelerinin toplamının karekökü alındığından dik boylarının ölçümünde yapılacak hataların etkisi bu şekilde yapılan pisagor kontroluyla ortaya çıkartılamaz. Bu nedenle böyle durumlarda da cephenin uç noktalarında da destek ölçmeleri yapılır. Örneğin, cephe uzunluğu 30 m olan bir detayın, dik boyları da 24 m ve 23 m olarak ölçülsün (Şekil 2.23). Dik ayakları arasındaki fark da m olsun. Kontrol amacıyla oluşturulacak dik üçgenin uzun dik kenarı, m, kısa dik kenarı da 24-23=1 m olacaktır. Dik boylarının ölçümünde 30 cm lik bir hata olsun bunun cephe uzunluğuna (hipotenüse) etkisi 1 cm olur. Fakat aynı hata dik ayaklarının ölçümünde yapılmış olsaydı, bu sefer hatanın cephe uzunluğuna etkisi 30 cm olacaktı. Bu da bize, pisagor kontrolü için oluşturulan dik üçgenin kenarlarından biri kısa, diğeri uzun ise; kısa dik kenarda yapılan hatanın pisagor kontrolü ile ortaya çıkartılamayacağını göstermektedir. Böyle durumlarda destek ölçülerinin yapılması gerekmektedir. a (m) b (m) c (m) Açıklama 29,98 1,00 30,00 Doğru ölçüm değerleri 29,98 0,70 29,99 Kısa kenar 30 cm hatalı. Fakat pisagor 29,98 1,30 30,01 kontrolü hatayı yakalayamıyor. 29,68 1,00 29,70 Uzun dik kenar 30 cm hatalı. Pisagor 30,28 1,00 30,30 kontrolü hatayı ortaya çıkartıyor. Şekil
13 TOPOGRAFYA Büyük Ölçekli Haritaların Yapım Yönetmeliğine göre prizmatik alımda, Dik uzunlukları 30 m den, parsel sınırı olmayan detayların ölçümünde 50 m den fazla olamaz. Ada köşelerinden iki ayrı ölçü doğrusuna dik düşülür. Aynı doğrultu üzerinde bulunan bina ve parsel köşelerine düşülecek diklerin arası 50 m den fazla olamaz. Adanın bütün kırık noktalarına dik düşülür. Prizma ile çıkılan dikler, ölçü doğrusu olarak kullanılabilir. Bu durumda dik boyları, yapılaşmış alanlarda 20 m, yapılaşmamış alanlarda da 40 m den fazla olamaz. Ölçü doğrusu olarak kullanılan diklerin uç noktalarına ek ölçüler yapılarak kontrol sağlanır. Ölçü doğruları, genellikle koordinatlarıyla bilinen poligon ve küçük noktaların birleştirilmesiyle elde edilir. Ancak bazı bağımsız ölçme işlerinde örneğin, bir tek parselin ölçümünde, bu parselin uygun bir kenarı ya da bir köşegeni ölçü doğrusu olarak alınabilir. Parsel köşelerinden inilen diklerin boyu yönetmelikte verilen sınırı geçmeyecek şekilde uygunluk sağlayan parselin bir kenarı, ölçü doğrusu olarak alınabilir (şekil 2.24). Parselin diğer noktalarından ölçü doğrusuna dikler inilir. Dik ayakları, dik boyları ve cepheler ölçülür. Şekil 2.24 Parselin herhangi bir kenarı ölçü doğrusu olarak almaya elverişli değilse, uygun bir köşegen ölçü doğrusu olarak alınabilir (şekil 2.25) ve gerekli ölçümler yapılır. Şekil 2.25 Ölçü doğrusu olarak parselin bir kenarı ya da bir köşegeni uygun değilse, parselin bir noktasından geçen herhangi bir doğru ölçü doğrusu olarak alınabilir (şekil 2.26). İnilen dik boylarının yönetmelikte öngörülen değerden kısa olması gerekir. Şekil
14 2. BASİT ÖLÇME ALETLERİ VE BU ALETLERLE YAPILAN İŞLEMLER.doc Parselin büyük olması durumunda, dik boyları, yönetmelikte verilen sınırın altında kalacak şekilde, aralarında geometrik ilişki bulunan iki veya daha fazla ölçü doğrusundan oluşan bir işlem ağı alınabilir (şekil 2.27). Şekil 2.27 Binaların ölçülmesinde, binanın mümkün olan her köşesinden ölçü doğrusuna dikler inilerek, dik ayakları, dik boyları ve bina cepheleri ölçülür (şekil 2.28). Dik inilemeyen bina köşesinden, uygun olan başka bir dik üzerine ya da uzantısına dik düşülür. Dik inilemeyen köşe için bu da gerçekleştirilemiyorsa, bu köşenin, bilinen en az iki noktaya olan uzaklığı ölçülerek bağlama yöntemi kullanılır. Prizmatik yöntemle, bağlama yönteminin birlikte kullanılması durumu, bazı literatürlerde kombine yöntem olarak ifade edilmektedir. Şekil Prizmatik Ölçülerin Kontrolü BÖHYY ne göre bina ve parsel cephelerinin ölçülen uzunlukları ile bunların, prizmatik ölçü değerlerinden Pisagor teoremine göre hesaplanan uzunlukları arasındaki fark; d = 0,008 S + 0,0003 S eşitliği ile bulunan değerden fazla olamaz. Burada S, metre biriminde ölçülen cephe uzunluğudur. 29
15 TOPOGRAFYA Şekil 2.29 Kontrol Ö l ç ü l e n Hesaplanan Fark Tolerans Edilen Nokta Dik Ayakları Farkı Dik Boyları Farkı Cephe Hipotenüs f d veya Kenar ( m ) ( m ) (Hipotenüs) ( m ) ( cm ) ( cm) 1 53,08-50,76=2,32 8,43 8,76 8,74 2 2,6 2 7,82-0,00=7,82 10,01 12,72 12,70 2 3, ,08-7,82=45,26 10,01-8,43=1,58 45,33 45,29 4 6, ,34-122,85=10,49 7,22 12,72 12,73 1 3, ,85-80,94=41,91 8,10-7,22=0,88 41,95 41,92 3 6,4 4 85,03-80,94=4,09 8,10 9,09 9,07 2 2, ,96-72,07=16,89 31,13-15,87=15,26 22,73 22,76 3 4, ,07-55,93=16,14 32,94-15,87=17,07 23,54 23,49 5 4, ,94-41,38=39,56 9,05-8,10=0,95 39,60 39,57 3 6,2 7 45,62-41,38=4,24 9,05 10,01 9,99 2 2, ,38-21,92=19,46 9,05-8,08=0,97 19,50 19,48 2 4,1 8 25,01-21,92=3,09 8,08 8,67 8,65 2 2, ,92-15,54=6,38 15,03-8,08=6,95 9,45 9,43 2 2,7 9 17,23-14,15=3,08 14,02 14,33 14,35 2 3, ,10-17,23=25,87 14,86-14,02=0,84 25,92 25,88 4 4, ,10-40,22=2,88 14,86 15,16 15,14 2 3, ,94-43,10=9,84 14,86-14,05=0,81 9,85 9,87 2 2, ,94-49,47=3,47 14,05 14,45 14,47 2 3,5 Çizelge 2.2 Pisagor kontrolü 30
16 2. BASİT ÖLÇME ALETLERİ VE BU ALETLERLE YAPILAN İŞLEMLER.doc Ölçü Krokileri Ölçü krokisi üzerine ölçüler, aşağıdaki örnekte görüldüğü biçimde yazılır. Şekil 2.30 Ölçü krokisine ölçülerin yazılması Şekil 2.31 Ölçü krokisi örneği 31
17 TOPOGRAFYA Kutupsal (Işınsal) Koordinat Yöntemi (Kutupsal Alım) Bu yöntemde bilinen bir noktadan, detay noktalarının bilinen bir doğrultuyla yaptıkları açılar ve durulan nokta ile detay noktaları arasındaki uzunluklar ölçülür. Doğrultu açılarının ölçümü için bir açı ölçer (takeometre) kullanılır. Uzunluklar, elektronik uzunluk ölçerlerle ya da çelik şeritle ölçülür. Bu yöntemin uygulanması için en uygun alet, şüphesiz total stationdır. Çünkü tek bir aletle hem açılar hem de uzunluklar kolayca ölçülebilmektedir. Pratikte de bu yöntem, total station ile yapılmaktadır. DN BN Yatay Doğrultu Yatay Uzunluk P1 P2 0 g, ,42 m 1 315,425 32, ,489 21, ,713 25,17 Şekil 2.32 Kutupsal alım FOTOGRAMETRİK YÖNTEM Fotogrametri, yerden veya havadan çekilen fotoğrafların değerlendirilmesi sonucu, bir yerin haritasını yapmak veya bir cismin şeklini, büyüklüğünü ve konumunu belirtmek diye tanımlanabilir. Fotogrametrik yöntemde bir yerin veya bir cismin özel kameralarla genellikle iki ayrı noktadan fotoğrafları çekilir. Özel değerlendirme aletlerinde bu fotoğraf çiftleri ile o yerin veya cismin küçük, fakat tamamen benzeri bir model oluşturulur. Ölçme veya değerlendirme işleri bu model üzerinde yapılır. Buna çift resim fotogrametrisi denilir. Fotoğraflar, tek tek değerlendirilirse tek resim fotogrametrisinden söz edilir. Önceleri harita yapmak amacı ile kullanılan fotogrametri, günümüzde mimarlık, trafik, uzay çalışmaları, tıp vb. alanlarda da kullanılmaktadır. Ayrıca fotoğrafların üzerinde herhangi bir ölçme yapmadan, yalnızca onların yorumlanmasıyla, özellikle ormancılık, tarım, jeoloji, jeofizik vb. alanlarda da yararlanılır. 32
18 2. BASİT ÖLÇME ALETLERİ VE BU ALETLERLE YAPILAN İŞLEMLER.doc Fotogrametri, kendine özgü nedenlerle durak noktasının konumuna, değerlendirme tekniğine ve kullanım amacına göre sınıflandırılabilir (T. Uzel, E. Örüklü, 1976). Durak Noktasının Konumuna Göre Hava Fotogrametrisi Yersel Fotogrametri Fotogrametri Değerlendirme Tekniğine Göre Tek Resim Fotogrametrisi Çift Resim Fotogrametrisi Kullanım Amacına Göre Topografik Fotogrametri (Haritacılıkta) İnterpretasyon Fotogrametrisi (Jeoloji, Jeofizik,Tarım, Ormancılık vb.) Teknik Fotogrametri Özel Amaç Fotogrametrisi (Mühendislik, Mimarlık, Trafikte) Mikro Fotogrametri (Tıpta) Makro Fotogrametri (Astronomide) Şekil 2.33 Hava fotogrametrisinde, özel uçaklara yerleştirilen fotoğraf kameralarıyla, belli bir yükseklikten seri halinde fotoğraflar çekilir. Bu fotoğraflar, en az %60 boyuna ve %20 enine bindirilmiş olarak alınırlar. Hava fotoğraflarından tek veya çift resim fotogrametrisinde de yararlanılabilir. Tek resim fotogrametrisinde üç boyutlu görüş aranmaz. Çift resim fotogrametrisinde ise hava fotoğrafları, çift projektörlü özel değerlendirme aletlerinde ikişer ikişer yerleştirilerek bunlardan üç boyutlu görüş sağlanır. Şekil 2.34 Tek resim alımı Şekil 2.35 Çift resim alımı 33
19 TOPOGRAFYA Uzak mesafe yersel fotogrametrisi, genellikle topografik çalışmalarda kullanılır. Fotoğraflar, ya foto teodolitle ya da tek kamera denilen aletlerle en az iki durak noktasından çekilir. Arazide gerekli ölçümler yapılıp, özel değerlendirme aletlerinde elde edilen üç boyutlu modelden, arazinin üç boyutlu haritası çizilir. Yersel fotogrametri düz yerlerde uygulanamadığından, bu yöntem genellikle dağlık yerlerde, baraj sahalarının alımında kullanılır. Yakın mesafe yersel fotogrametrisi, özellikle rölöve-restorasyon işlerinde ve trafik kazalarının çabuk ve yeter incelikte saptanması ve buna benzer işlerde kullanılır. Bu yöntem topografik olmaktan çok, cisimlerin büyüklük, şekil ve konumlarını belirlemeye yarar. 34
Ölçme Bilgisi DERS 4. Basit Ölçme Aletleri ve Arazi Ölçmesi. Kaynak: İ.ASRİ
Ölçme Bilgisi DERS 4 Basit Ölçme Aletleri ve Arazi Ölçmesi Kaynak: İ.ASRİ HATA SINIRI EŞİTLİĞİ d s = 0.005 S+0.00015xS+0.015 düzensiz hata düzenli hata kaba hata d 1 = A B d 2 = B A S = (d 1 +d 2 )/2 d
DetaylıÖlçme Bilgisi. Jeofizik Mühendisliği Bölümü. Yrd. Doç. Dr. H. Ebru ÇOLAK ecolak@ktu.edu.tr
Ölçme Bilgisi Jeofizik Mühendisliği Bölümü Yrd. Doç. Dr. H. Ebru ÇOLAK ecolak@ktu.edu.tr Karadeniz Teknik Üniversitesi, Harita Mühendisliği, GISLab Trabzon www.gislab.ktu.edu.tr ÖLÇÜ HATALARI 4. HAFTA
DetaylıM. MARANGOZ GEOMATİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
ÖLÇME BİLGİSİ II Poligon İstikşafı ve Yerüstü Tesisleri, Poligon Ölçüsü ve Türleri Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ GEOMATİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ JDF120 ÖLÇME BİLGİSİ II DERSİ NOTLARI http://geomatik.beun.edu.tr/marangoz
DetaylıBASİT ÖLÇME ARAÇLARI BASİT ÖLÇME ARAÇLARI VE UZAKLIK ÖLÇÜMLERİ 10/15/2017. Basit Ölçme Araçları. Basit Ölçme Araçları
BASİT ÖLÇME ARAÇLARI BASİT ÖLÇME ARAÇLARI VE UZAKLIK ÖLÇÜMLERİ Ölçü işlerinde kullanılacak aletler ölçülecek arazinin büyüklük veya küçüklüğüne göre ve yapılacak işte istenen hassasiyete göre seçilirler.
DetaylıÖlçme Bilgisi ve Kadastro Anabilim Dalı
ÖLÇME BİLGİSİ Ölçme Bilgisi ve Kadastro Anabilim Dalı Ders Kodu:264 Yrd.Doç.Dr. Muhittin İNAN Anabilim Dalımız "İstanbul Yüksek Orman Mektebi" nin 1934 yılında Ankara Yüksek Ziraat Enstitüsüne bir fakülte
DetaylıARAZİ ÖLÇMELERİ. Doğrultuya dik inme veya dik çıkma (Yan Nokta Hesabı) Dik İnmek. A Dik Çıkmak
Doğrultuya dik inme veya dik çıkma (Yan Nokta Hesabı) P1 P2 Dik İnmek P3 P4 Dik Çıkmak Şekil 76 Şekil 76 da dik inme ve çıkmaya birer örnek gösterilmiştir. Dik çıkmadan anlaşılması gereken belirlenen bir
DetaylıYıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi Harita Mühendisliği Bölümü TOPOGRAFYA (HRT3351) Yrd. Doç. Dr. Ercenk ATA
Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi Harita Mühendisliği Bölümü 4. HAFTA KOORDİNAT SİSTEMLERİ VE HARİTA PROJEKSİYONLARI Coğrafi Koordinat Sistemi Yeryüzü üzerindeki bir noktanın konumunun enlem
DetaylıORMANCILIKTA ÖLÇME, HARİTA VE KADASTRO DERSİ UYGULAMA FÖYÜ. HAZIRLAYANLAR Yrd. Doç. Dr. Saliha ÜNVER OKAN Arş. Gör.
ORMANCILIKTA ÖLÇME, HARİTA VE KADASTRO DERSİ UYGULAMA FÖYÜ HAZIRLAYANLAR Yrd. Doç. Dr. Saliha ÜNVER OKAN Arş. Gör. Taha Yasin HATAY Trabzon, 2015 UYGULAMA-1: BASİT EL ALETLERİ KULLANILARAK TEMEL ÖLÇÜMLER
DetaylıUzunluk Ölçümü (Şenaj) Prof.Dr.Mustafa KARAŞAHİN
Uzunluk Ölçümü (Şenaj) Prof.Dr.Mustafa KARAŞAHİN Uzunlukların Ölçülmesi (Şenaj) Arazide uzunlukların doğru ve hassas bir şekilde ölçülmesi, projelerin doğru hazırlanmasında ve projelerin araziye uygulaması
DetaylıÖlçü Hataları Hatasız ölçü olmaz
Ölçü Hataları Yeryüzünde ister bir kenar, ister bir açı birkaç kez ölçüldüğünde her ölçü değeri arasında az çok farkların olduğu görülür. Aynı büyüklüğe ait yapılan her geometrik veya fiziksel ölçünün
DetaylıÖLÇME BİLGİSİ UZUNLUKLARIN ÖLÇÜLMESİ DİK İNME VE ÇIKMA İŞLEMLERİ VE ARAÇLARI
ÖLÇME BİLGİSİ UZUNLUKLARIN ÖLÇÜLMESİ DİK İNME VE ÇIKMA İŞLEMLERİ VE ARAÇLARI Doç. Dr. Alper Serdar ANLI 3.Hafta UZUNLUK ÖLÇME ARAÇLARI VE UZUNLUKLARIN ÖLÇÜLMESİ Ölçme Mesafe Açı Yatay (Uzunluk) Düşey (Yükseklik)
DetaylıJDF 116 / 120 ÖLÇME TEKNİĞİ / BİLGİSİ II POLİGONASYON
JDF 116 / 120 ÖLÇME TEKNİĞİ / BİLGİSİ II POLİGONASYON Yrd. Doç. Dr. HÜSEYİN KEMALDERE Jeodezik Noktaların Sınıflandırması (BÖHHBÜY-Md:8) Noktaların sınıflandırılması aşağıdaki şekildedir: a) Uzay ve uydu
DetaylıBasit Ölçme Aletleri. Basit Ölçme Aletleri. Uzunluk Ölçme Araçları ve Uzunlukların Ölçülmesi
Uzunluk Ölçme Araçları ve Uzunlukların Ölçülmesi Bunlar; jalonlar (flamalar), jalon sehpası, şakül (çekül), dik inme ve çıkmaya yarayan mimari gönye ve prizmalar ile çelik şerit metre, gibi aletlerdir
DetaylıPage 1. b) Görünüşlerdeki boşluklar prizma üzerinde sırasıyla oluşturulur. Fazla çizgiler silinir, koyulaştırma yapılarak perspektif tamamlanır.
TEKNİK BİLİMLER MESLEK YÜKSEKOKULU Teknik Resim İzometrik Perspektifler Küpün iz düşüm düzlemi üzerindeki döndürülme açısı eşit ise kenar uzunluklarındaki kısalma miktarı da aynı olur. Bu iz düşüme, izometrik
DetaylıYÜKSEKLİK ÖLÇMELERİ DERSİ GEOMETRİK NİVELMAN
YÜKSEKLİK ÖLÇMELERİ DERSİ GEOMETRİK NİVELMAN Yrd. Doç. Dr. Ayhan CEYLAN Yrd. Doç. Dr. İsmail ŞANLIOĞLU 9.3. Nivelman Ağları ve Nivelman Röper Noktası Haritası yapılacak olan arazi üzerinde veya projenin
DetaylıÖLÇME BİLGİSİ ALANLARIN ÖLÇÜLMESİ
ÖLÇME BİLGİSİ ALANLARIN ÖLÇÜLMESİ Doç. Dr. Alper Serdar ANLI 5.Hafta ALANLARIN ÖLÇÜLMESİ Genel bir deyişle herhangi bir arazi parçasının şeklini ve büyüklüğünü belirtecek planın çıkarılabilmesi için gereken
Detaylı14/05/2004 31/05/2004
ARAZİ ÇALIŞMASI 1 EKİP - 11 14/05/2004 31/05/2004 2 İçindekiler Ekip Çalışması Ekip Elemanları Donanım Yapılan İşlemler Maliyet Sonuç 3 Ekip Çalışması Bir işin gerçekleştirilebilmesi için değişik beceri
DetaylıKESİTLERİN ÇIKARILMASI
KESİTLERİN ÇIKARILMASI Karayolu, demiryolu, kanal, yüksek gerilim hattı gibi inşaat işlerinde projelerin hazırlanması, toprak hacminin bulunması amacı ile boyuna ve enine kesitlere ihtiyaç vardır. Boyuna
Detaylı1D 14.50 110 ----- 2D 14.20 140 290 3D 15.10 320
ORMAN YOLLARININ ARAZİYE APLİKASYONU Planı yapılan yolların kullanılabilmesi için araziye aplike edilmesi gerekmektedir. Araziye gidildiği zaman, plan üzerinde gösterilen yolun başlangıç ve bitiş noktaları
DetaylıAPLİKASYON VE İP İSKELESİ
APLİKASYON VE İP İSKELESİ Celal Bayar Üniversitesi Turgutlu Meslek Yüksekokulu İnşaat Bölümü Öğretim Görevlisi Tekin TEZCAN İnşaat Yüksek Mühendisi APLİKASYON Yapılan imar planlarını, yapı projelerini,
DetaylıYatay Eksen: Dürbünün etrafında döndüğü eksendir. Asal Eksen: Çekül doğrultusundaki eksen Düzeç Ekseni: Düzecin üzerinde bulunduğueksen Yöneltme
Teodolit Yatay Eksen: Dürbünün etrafında döndüğü eksendir. Asal Eksen: Çekül doğrultusundaki eksen Düzeç Ekseni: Düzecin üzerinde bulunduğueksen Yöneltme Ekseni: Kıllar şebekesinin kesim noktası ile objektifin
DetaylıÖLÇME UYGULAMASI YÖNERGESİ YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ÖLÇME TEKNİĞİ ANABİLİM DALI. Ders Koordinatörü: Prof.Dr.
YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ÖLÇME TEKNİĞİ ANABİLİM DALI ÖLÇME UYGULAMASI YÖNERGESİ Ders Koordinatörü: Prof.Dr. Engin GÜLAL 2015-2016 Güz Yarıyılı GRUP BİLGİLERİ Grup No Kapasite
DetaylıJEODEZİK ÖLÇME UYGULAMASI I UYGULAMA YÖNERGESİ
ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ GEOMATİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ JEODEZİK ÖLÇME UYGULAMASI I UYGULAMA YÖNERGESİ HAZIRLAYANLAR Yrd. Doç. Dr. R. Cüneyt ERENOĞLU Yrd. Doç. Dr. Özgün
DetaylıANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ PEYZAJ MİMARLIĞI BÖLÜMÜ ANKARA 2015 PROJE APLİKASYONU
ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ PEYZAJ MİMARLIĞI BÖLÜMÜ ANKARA 2015 PROJE APLİKASYONU Doç. Dr. Aydın ÖZDEMİR Araş. Gör. Pelin ŞAHİN KÖRMEÇLİ 1 PROJE APLİKASYONU NEDİR? Yapılan imar planlarını, yapı
DetaylıTAKEOMETRİ GENEL BİLGİLER
TAKEOMETRİ GENEL BİLGİLER Optik olarak yatay uzunlukların ve yükseklik farklarının klasik teodolit ve mira kullanılarak bulunması yöntemine takeometri adı verilmektedir. Takeometrik yöntemde amaç, bir
DetaylıFotogrametrinin Optik ve Matematik Temelleri
Fotogrametrinin Optik ve Matematik Temelleri Resim düzlemi O : İzdüşüm (projeksiyon ) merkezi P : Arazi noktası H : Asal nokta N : Nadir noktası c : Asal uzaklık H OH : Asal eksen (Alım ekseni) P OP :
DetaylıDo Not Copy 1.BÖLÜM GİRİŞ. 1.1 Tanım
GİRİŞ 1.1 Tanım 1.BÖLÜM Topografya bir arazinin Topografik şekilleri ve üzerindeki örtüleri kapsayan fiziksel görünüşünü belirtmek amacıile ölçülmesi hesaplanmasıve küçültülerek çizilmesi ve bilim sanatışeklinde
DetaylıİÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 ÖLÇME TEKNİĞİ VE HARİTA ALMA YÖNTEMLERİ
İÇİNDEKİLER II Sayfa No: ÖNSÖZ...I İÇİNDEKİLER...III ŞEKİLLER LİSTESİ...VIII ÇİZELGELER LİSTESİ...XII EKLER LİSTESİ...XIII BÖLÜM 1 ÖLÇME TEKNİĞİ VE HARİTA ALMA YÖNTEMLERİ 1. ÖLÇME TEKNİĞİ VE HARİTA ALMA
DetaylıARAZİ ÇALIŞMASI YÖNERGESİ
YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ İNŞAAT FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ARAZİ ÇALIŞMASI YÖNERGESİ HAZIRLAYANLAR Prof. Dr. METİN SOYCAN Prof. Dr. UĞUR DOĞAN Doç. Dr. TÜRKAY GÖKGÖZ Doç. Dr. ATINÇ PIRTI Y.
Detaylı3. Alım için sıklaştırma noktaları (tamamlayıcı nokta, ara ve dizi nirengi),
ÖLÇME BİLGİSİ 2 DERS NOTLARI YER KONTROL NOKTALARI Genel Bilgi Bir alanın ve üzerindeki örtülerin harita veya planının yapılabilmesi için yeryüzünde konumu sabit ve koordinat değerleri belli bir takım
DetaylıARAZIDE NOKTALARIN ISARETLENMESI- ARAZI ISLERI
ARAZIDE NOKTALARIN ISARETLENMESI- ARAZI ISLERI Arazide açi ve uzunluk ölçmelerinin yapilabilmesi için noktalara ve bu noktalarla belirlenen dogrulara gereksinim vardir. Noktalar görünebilir olmali ve arandiklarinda
DetaylıÖlçme Bilgisi Jeofizik Mühendisliği Bölümü
Ölçme Bilgisi Jeofizik Mühendisliği Bölümü Yrd. Doç. Dr. H. Ebru ÇOLAK ecolak@ktu.edu.tr Karadeniz Teknik Üniversitesi, GISLab Trabzon www.gislab.ktu.edu.tr/kadro/ecolak DÜŞEY MESAFELERİN YÜKSEKLİKLERİN
DetaylıYatay Kontrol Noktaları
Yatay Kontrol Noktaları Bir alanın üzerindeki detaylarla birlikte harita veya planının yapılabilmesi için yeryüzünde konumu sabit ve koordinat değeri belli olan noktalara ihtiyaç vardır. Bu noktalara yatay
DetaylıÖlçme Bilgisi DERS 9-10. Hacim Hesapları. Kaynak: İ.ASRİ (Gümüşhane Ü) T. FİKRET HORZUM( AÜ )
Ölçme Bilgisi DERS 9-10 Hacim Hesapları Kaynak: İ.ASRİ (Gümüşhane Ü) T. FİKRET HORZUM( AÜ ) Büyük inşaatlarda, yol ve kanal çalışmalarında kazılacak toprak miktarının hesaplanması, maden işletmelerinde
DetaylıTOPOĞRAFYA Kesitlerin Çıkarılması, Alan Hesapları, Hacim Hesapları
TOPOĞRAFYA Kesitlerin Çıkarılması, Alan Hesapları, Hacim Hesapları Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ JDF 264/270 TOPOĞRAFYA DERSİ NOTLARI http://geomatik.beun.edu.tr/marangoz http://jeodezi.karaelmas.edu.tr/linkler/akademik/marangoz/marangoz.htm
DetaylıJDF/GEO 120 ÖLÇME BİLGİSİ II POLİGONASYON
JDF/GEO 120 ÖLÇME BİLGİSİ II POLİGONASYON Dr. Öğr. Üyesi HÜSEYİN KEMALDERE Sınıflandırma (BÖHHBÜY (26.06.2018)-Md:8) Bu yönetmelik kapsamındaki kontrol noktalarının hiyerarşik sınıflandırılması aşağıda
DetaylıKALIP TEKNOLOJİLERİ İP İSKELESİ. Sakarya Üniversitesi,
KALIP TEKNOLOJİLERİ İP İSKELESİ Sakarya Üniversitesi, Tanım Bina köşe kazıklarının yerlerinin temel kazısı sırasında kaybolmaması, kazı alanının belirlenmesi, temel genişlikleri ile temel duvarına ait
DetaylıTOPOĞRAFYA Takeometri
TOPOĞRAFYA Takeometri Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ JDF 264/270 TOPOĞRAFYA DERSİ NOTLARI http://geomatik.beun.edu.tr/marangoz http://jeodezi.karaelmas.edu.tr/linkler/akademik/marangoz/marangoz.htm
DetaylıFotogrametride işlem adımları
Fotogrametride işlem adımları Uçuş planının hazırlanması Arazide yer kontrol noktalarının tesisi Resim çekimi Değerlendirme Analitik değerlendirme Dijital değerlendirme Değerlendirme Analog değerlendirme
DetaylıFotogrametrinin Optik ve Matematik Temelleri
Fotogrametrinin Optik ve Matematik Temelleri Resim düzlemi O : İzdüşüm (projeksiyon ) merkezi P : Arazi noktası H : Asal nokta N : Nadir noktası c : Asal uzaklık H OH : Asal eksen (Alım ekseni) P OP :
DetaylıYÜKSEKLİK ÖLÇÜMÜ. Ölçme Bilgisi Ders Notları
YÜKSEKLİK ÖLÇÜMÜ Yeryüzündeki herhangi bir noktanın sakin deniz yüzeyi üzerinde (geoitten itibaren) çekül doğrultusundaki en kısa mesafesine yükseklik denir. Yükseklik ölçümü; belirli noktalar arasındaki
DetaylıDERS 3 ÖLÇÜ HATALARI Kaynak: İ.ASRİ
Ölçme Bilgisi DERS 3 ÖLÇÜ HATALARI Kaynak: İ.ASRİ Çizim Hassasiyeti Haritaların çiziminde veya haritadan bilgi almada ne kadar itina gösterilirse gösterilsin kaçınılmayacak bir hata vardır. Buna çizim
DetaylıDİK KOORDİNAT SİSTEMİ VE
Ölçme Bilgisi DERS 6 DİK KOORDİNAT SİSTEMİ VE TEMEL ÖDEVLER Kaynak: İ.ASRİ (Gümüşhane Ü) M. Zeki COŞKUN ( İTÜ ) TEODOLİT Teodolitler, yatay ve düşey açıları yeteri incelikte ölçmeye yarayan optik aletlerdir.
DetaylıTanımlar, Geometrik ve Matemetiksel Temeller. Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ. JDF329 Fotogrametri I Ders Notu
FOTOGRAMETRİ I Tanımlar, Geometrik ve Matemetiksel Temeller Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ JDF329 Fotogrametri I Ders Notu 2015-2016 Öğretim Yılı Güz Dönemi İçerik Tanımlar
DetaylıARAZİ ÖLÇMELERİ. Koordinat sistemleri. Kartezyen koordinat sistemi
Koordinat sistemleri Coğrafik objelerin haritaya aktarılması, objelerin detaylarına ait koordinatların düzleme aktarılması ile oluşur. Koordinat sistemleri kendi içlerinde kartezyen koordinat sistemi,
DetaylıFotogrametride Koordinat Sistemleri
Fotogrametride Koordinat Sistemleri Komparator koordinat sistemi, Resim koordinat sistemi / piksel koordinat sistemi, Model veya çekim koordinat sistemi, Jeodezik koordinat sistemi 08 Ocak 2014 Çarşamba
DetaylıEski Yunanca'dan batı dillerine giren Fotogrametri sözcüğü 3 kök sözcükten oluşur. Photos(ışık) + Grama(çizim) + Metron(ölçme)
FOTOGRAMETRİ FOTOGRAMETRİ Eski Yunanca'dan batı dillerine giren Fotogrametri sözcüğü 3 kök sözcükten oluşur. Photos(ışık) + Grama(çizim) + Metron(ölçme) Buna göre ışık yardımı ile ölçme (çizim yapabilme)
DetaylıYükseklik Ölçme (Nivelman) Prof.Dr.Mustafa KARAŞAHİN
Yükseklik Ölçme (Nivelman) Prof.Dr.Mustafa KARAŞAHİN Yükseklik Ölçümü Arazide, yerleri belli olan noktaların deviz seviyesine göre yüksekliklerinin belirlenmesi işlemidir. Noktalar arasındaki yükseklik
DetaylıTOPOĞRAFYA Temel Ödevler / Poligonasyon
TOPOĞRAFYA Temel Ödevler / Poligonasyon Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ JDF 264/270 TOPOĞRAFYA DERSİ NOTLARI http://geomatik.beun.edu.tr/marangoz http://jeodezi.karaelmas.edu.tr/linkler/akademik/marangoz/marangoz.htm
DetaylıDik koordinat sisteminde yatay eksen x ekseni (apsis ekseni), düşey eksen ise y ekseni (ordinat ekseni) dir.
ANALĐTĐK GEOMETRĐ 1. Analitik Düzlem Bir düzlemde dik kesişen iki sayı doğrusunun oluşturduğu sisteme analitik düzlem denir. Analitik düzlem, dik koordinat sistemi veya dik koordinat düzlemi olarak da
DetaylıÖlçme Bilgisi DERS 7-8. Yatay Kontrol Noktaları Ve Yükseklik ölçmeleri. Kaynak: İ.ASRİ (Gümüşhane Ü) T. FİKRET HORZUM( AÜ )
Ölçme Bilgisi DERS 7-8 Yatay Kontrol Noktaları Ve Yükseklik ölçmeleri Kaynak: İ.ASRİ (Gümüşhane Ü) T. FİKRET HORZUM( AÜ ) Bir alanın üzerindeki detaylarla birlikte harita veya planının yapılabilmesi için
DetaylıTOPOĞRAFYA Yüksekliklerin Ölçülmesi Nivelman Yöntemleri
TOPOĞRAFYA Yüksekliklerin Ölçülmesi Nivelman Yöntemleri Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ JDF 264/270 TOPOĞRAFYA DERSİ NOTLARI http://geomatik.beun.edu.tr/marangoz http://jeodezi.karaelmas.edu.tr/linkler/akademik/marangoz/marangoz.htm
DetaylıYrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ. BEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ GEOMATİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ JDF336 FOTOGRAMETRİ II DERSi NOTLARI
FOTOGRAMETRİ II FOTOGRAMETRİK DEĞERLENDİRME - TEK RESİM DEĞERLENDİRMESİ BEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ GEOMATİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ JDF336 FOTOGRAMETRİ II DERSi NOTLARI http://geomatik.beun.edu.tr/marangoz/
DetaylıGalerilerde Enkesit - Boykesit Ölçmeleri
Galerilerde Enkesit - Boykesit Ölçmeleri Ekip: Murat Kendir (010020343) Hamdi Karbuzoğlu(010070389) Koray Bitiren(010070376) Oğuz K. Perktaş(010070378) JDF 210 - Madencilik Ölçmeleri Dersi Öğrenci Semineri
DetaylıBaşarı Notunu Değerlendirme Sistemi ( ) Doğrudan Dönüşüm Sistemi (x) Bağıl Değerlendirme Yarıyıl içi çalışmaları Sayısı Katkı Payı %
Ders Tanıtım Formu Dersin Adı Öğretim Dili Ölçme Bilgisi Türkçe Dersin Verildiği Düzey Ön Lisans ( ) Lisans (x) Yüksek Lisans( ) Doktora( ) Eğitim Öğretim Sistemi Örgün Öğretim (x) Uzaktan Öğretim( ) Diğer
DetaylıTOPOĞRAFYA Yüksekliklerin Ölçülmesi Nivelman Yöntemleri
TOPOĞRAFYA Yüksekliklerin Ölçülmesi Nivelman Yöntemleri Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ JDF 264/270 TOPOĞRAFYA DERSİ NOTLARI http://geomatik.beun.edu.tr/marangoz http://jeodezi.karaelmas.edu.tr/linkler/akademik/marangoz/marangoz.htm
DetaylıARAZİ ÖLÇMELERİ. Koordinat sistemleri. Kartezyen koordinat sistemi
Koordinat sistemleri Coğrafik objelerin haritaya aktarılması, objelerin detaylarına ait koordinatların düzleme aktarılması ile oluşur. Koordinat sistemleri kendi içlerinde kartezyen koordinat sistemi,
DetaylıAçı Ölçümü. Prof.Dr.Mustafa KARAŞAHİN
Açı Ölçümü Prof.Dr.Mustafa KARAŞAHİN Açı Nedir? İki doğru arasındaki, doğrultu farkına açı adı verilir. Açılar, teodolit veya takeometre ile yapılır. Teodolit sadece açı ölçmede kullanılır iken, takeometreler
DetaylıÖLÇME BİLGİSİ TANIM KAPSAM ÖLÇME ÇEŞİTLERİ BASİT ÖLÇME ALETLERİ
ÖLÇME BİLGİSİ TANIM KAPSAM ÖLÇME ÇEŞİTLERİ BASİT ÖLÇME ALETLERİ Doç. Dr. Alper Serdar ANLI 1.Hafta Ölçme Bilgisi Dersi 2013 Bahar Dönemi Ders Programı HAFTA KONU 1.Hafta 2.Hafta 3.Hafta 4.Hafta 5.Hafta
DetaylıTeknik Resim TEKNİK BİLİMLER MESLEK YÜKSEKOKULU. 3. Geometrik Çizimler. Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ
TEKNİK BİLİMLER MESLEK YÜKSEKOKULU Teknik Resim Genel Bilgi Teknik resimde bir şekli çizmek için çizim takımlarından faydalanılır. Çizilecek şekil üzerinde eşit bölüntüler, paralel doğrular, teğet birleşmeler,
DetaylıBÖLÜM 2 UZUNLUK ÖLÇÜMÜ
BÖLÜM UZUNLUK ÖLÇÜMÜ Kavramsal Kazanımlar: Uzunluk, mesafe, uzunluk ölçme yöntemleri ve donanımları ile ölçülen uzunlukların indirgenmesi ve uzunluk ölçümünde doğruluk kavramları aktarılacaktır. Uygulamalar:
DetaylıARAZİ İŞLERİ 3/1/2010. Arazide Noktaların işaretlenmesi ARAZİDE NOKTALARIN VE DOĞRULTULARIN BELİRLENMESİ
Topografya Arazi Tatbikatı %80 devam zorunluluğu vardır. 2009-2010 Akademik Takvimi dikkate alınarak ARAZİDE NOKTALARIN VE DOĞRULTULARIN BELİRLENMESİ Yrd. Doç. Dr. Elif SERTEL sertele@itu.edu.tr Bahar
DetaylıÖlçme Bilgisi Ders Notları
1. ÖLÇÜ BİRİMLERİ Ölçme Bilgisi: Sınırlı büyüklükteki yeryüzü parçalarının ölçülmesi, haritasının yapılması ve projelerdeki bilgilerin araziye uygulanması yöntemleri ile bu amaçlarla kullanılacak araç
DetaylıKALINLIK VE DERİNLİK HESAPLAMALARI
KALINLIK VE DERİNLİK HESAPLAMALARI Herhangi bir düzlem üzerinde doğrultuya dik olmayan düşey bir düzlem üzerinde ölçülen açıdır Görünür eğim açısı her zaman gerçek eğim açısından küçüktür Görünür eğim
DetaylıGeometrik nivelmanda önemli hata kaynakları Nivelmanda oluşabilecek model hataları iki bölümde incelenebilir. Bunlar: Aletsel (Nivo ve Mira) Hatalar Çevresel Koşullardan Kaynaklanan Hatalar 1. Aletsel
DetaylıÖLÇME BİLGİSİ (SURVEYING) SDÜ, Orman Fakültesi, Orman İnşaatı Geodezi ve Fotogrametri Anabilim Dalı
ÖLÇME BİLGİSİ (SURVEYING) 1 Yrd. Doç. Dr. H. Oğuz Çoban Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Mühendisliği Bölümü Orman İnşaatı Geodezi ve Fotogrametri Anabilim Dalı Telefon : 2113944 E-posta
DetaylıÜÇGENLER ÜNİTE 4. ÜNİTE 4. ÜNİTE 4. ÜNİTE 4. ÜNİT
ÜÇGNLR ÜNİT. ÜNİT. ÜNİT. ÜNİT. ÜNİT ÜÇGNLRİN ŞLİĞİ Üçgende çılar 1. Kazanım : ir üçgenin iç açılarının ölçüleri toplamının 180, dış açılarının ölçüleri toplamının 0 olduğunu gösterir. İki Üçgenin şliği.
DetaylıARAZİ ÖLÇMELERİ. Temel Ödev I: Koordinatları belirli iki nokta arasında ki yatay mesafenin
Temel ödevler Temel ödevler, konum değerlerinin bulunması ve aplikasyon işlemlerine dair matematiksel ve geometrik hesaplamaları içeren yöntemlerdir. öntemlerin isimleri genelde temel ödev olarak isimlendirilir.
DetaylıTOPOĞRAFYA Ölçü Birimleri, Ölçek Kavramı, Ölçme Kavramı, Hata kaynakları ve Türleri, Arazi Ölçmelerine Giriş
TOPOĞRAFYA Ölçü Birimleri, Ölçek Kavramı, Ölçme Kavramı, Hata kaynakları ve Türleri, Arazi Ölçmelerine Giriş Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ JDF 264/270 TOPOĞRAFYA DERSİ NOTLARI
DetaylıMühendisler İçin Ölçme Bilgisi
Mühendisler İçin Ölçme Bilgisi KAYNAKLAR. Topografya (Ölçme Bilgisi), Cevat İNAL, Ali ERDİ, Ferruh YILDIZ Şubat 996 Atlas Kitapevi, KONYA 2. Ölçme Bilgisi, Erdoğan ÖZBENLİ, Türkay TÜDEŞ, Karadeniz Teknik
DetaylıÖLÇME UYGULAMASI YÖNERGESİ YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ÖLÇME TEKNİĞİ ANABİLİM DALI
YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ÖLÇME TEKNİĞİ ANABİLİM DALI ÖLÇME UYGULAMASI YÖNERGESİ Ders Koordinatörler: Doç.Dr.Engin GÜLAL Doç.Dr.Atınç PIRTI 2014-2015 Güz Yarıyılı GRUP BİLGİLERİ
DetaylıTanımlar, Geometrik ve Matemetiksel Temeller. Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ. JDF329 Fotogrametri I Ders Notu
FOTOGRAMETRİ I Tanımlar, Geometrik ve Matemetiksel Temeller Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ JDF329 Fotogrametri I Ders Notu 2015-2016 Öğretim Yılı Güz Dönemi İzdüşüm merkezi(o):
DetaylıARAZİ ÇALIŞMASI -1 DERSİ ELEKTRONİK ALETLERİN KONTROL VE KALİBRASYONU UYGULAMALARI
ARAZİ ÇALIŞMASI -1 DERSİ ELEKTRONİK ALETLERİN KONTROL VE KALİBRASYONU UYGULAMALARI HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ÖLÇME TEKNİĞİ ANABİLİM DALI JEODEZİK METROLOJİ LABORATUVARI İstanbul, 2018 1.ELEKTRONİK TAKEOMETRELERİN
DetaylıULAŞIM YOLLARINA AİT TANIMLAR
ULAŞIM YOLLARINA AİT TANIMLAR Geçki: Karayolu, demiryolu gibi ulaştıma yapılarının, yuvarlanma yüzeylerinin ortasından geçtiği varsayılan eksen çizgisinin harita ya da arazideki izdüşümüdür. Topografik
DetaylıTASARI GEOMETRİ SINAV SORULARI
TASARI GEOMETRİ SINAV SORULARI 1. Alın iz düşümüne parelel veya çakışık olan doğrular profilde hangi ı verir? 9. Doğrunun düzlemi deldiği noktayı düzlem geçirme metodu ile bulunuz. A) Profil ve alınla
DetaylıARAZİ ÇALIŞMASI -1 DERSİ ELEKTRONİK ALETLERİN KONTROL VE KALİBRASYONU UYGULAMALARI
ARAZİ ÇALIŞMASI -1 DERSİ ELEKTRONİK ALETLERİN KONTROL VE KALİBRASYONU UYGULAMALARI HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ÖLÇME TEKNİĞİ ANABİLİM DALI JEODEZİK METROLOJİ LABORATUVARI İstanbul, 016 1.ELEKTRONİK TAKEOMETRELERİN
DetaylıÖĞRENME FAALİYETİ-1 1. ÜÇGEN VİDA AÇMA
AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ-1 ÖĞRENME FAALİYETİ-1 Torna tezgâhında üçgen vida açabileceksiniz ARAŞTIRMA Torna tezgâhlarının olduğu işletmeleri ziyaret ederek, çalışanlardan üçgen vidalar hakkında bilgi alınız
DetaylıFOTOYORUMLAMA UZAKTAN ALGILAMA
FOTOYORUMLAMA VE UZAKTAN ALGILAMA (Photointerpretation and Remote Sensing) 1 Ders İçeriği Hava fotoğrafının tanımı Fotogrametrinin geometrik ilkeleri Fotogrametride fotoğrafik temel ilkeler Stereoskopik
DetaylıÖNSÖZ. Prof. Dr. Turgay ONARGAN Araş. Gör. Kerim KÜÇÜK
ÖNSÖZ Madencilik çalışmalarının yapıldığı maden sahalarında; yeraltı ve yerüstü ölçümlerinin yapılması, topoğrafik haritaların ve konum planlarının çıkartılması, sübsidans(tasman) gibi zemin ve şev hareketlerinin
DetaylıORMANCILIKTA ÖLÇME, HARİTA VE KADASTRO DERSİ UYGULAMA FÖYÜ. HAZIRLAYANLAR Yrd. Doç. Dr. Saliha ÜNVER OKAN Arş. Gör.
ORMANCILIKTA ÖLÇME, HARİTA VE KADASTRO DERSİ UYGULAMA FÖYÜ HAZIRLAYANLAR Yrd. Doç. Dr. Saliha ÜNVER OKAN Arş. Gör. Taha Yasin HATAY Trabzon, 2015 UYGULAMA II. NİVO İLE YÜKSEKLİK FARKI ÖLÇÜMÜ UYGULAMANIN
DetaylıOrmancılıkta Uzaktan Algılama. 4.Hafta (02-06 Mart 2015)
Ormancılıkta Uzaktan Algılama 4.Hafta (02-06 Mart 2015) Hava fotoğrafı; yeryüzü özelliklerinin kuşbakışı görüntüsüdür. Hava fotoğrafları, yersel fotoğraf çekim tekniğinde olduğu gibi ait oldukları objeleri
DetaylıORMAN YOLLARINDA KURPLAR
ORMAN YOLLARINDA KURPLAR Orman yollarının planlanmasında açık bir poligondan ibaret olan doğrultulmuş sıfır hattının açıları içine, arazi şartlarına, yapılacak yolun önem ve iktisadiliğine uygun olarak,
DetaylıÖlçme Bilgisi. Jeofizik Mühendisliği Bölümü. Ders No # 2-3. Yrd. Doç. Dr. H. Ebru ÇOLAK ecolak@ktu.edu.tr
Ölçme Bilgisi Jeofizik Mühendisliği Bölümü Ders No # 2-3 Yrd. Doç. Dr. H. Ebru ÇOLAK ecolak@ktu.edu.tr Karadeniz Teknik Üniversitesi, Harita Mühendisliği, GISLab Trabzon www.gislab.ktu.edu.tr DERSİN AMACI
DetaylıAPLİKASYON ve KAZI İŞLERİ
APLİKASYON ve KAZI İŞLERİ Zemin hakkında gerekli etütlerin yapılması ve bilgi edinilmesinden sonra yapının projesi hazırlanır. Hazırlanan projenin uygulanabilmesi inşaat sahasının kenarlarının arsa üzerinde
DetaylıGeometrik şekillerin çizimi
Geometrik şekillerin çizimi ir doğruya dışındaki P noktasından P geçen paralel doğru çizmek 1. P noktası merkez kabul edilir. yayı kadar açılan pergelle doğrusu kesiştirilerek noktası elde edilir. 3. Pergel
DetaylıULAŞIM YOLLARINA İLİŞKİN TANIMLAR 1. GEÇKİ( GÜZERGAH) Karayolu, demiryolu gibi ulaşım yollarının yuvarlanma yüzeylerinin ortasından geçtiği
ULAŞIM YOLLARINA İLİŞKİN TANIMLAR 1. GEÇKİ( GÜZERGAH) Karayolu, demiryolu gibi ulaşım yollarının yuvarlanma yüzeylerinin ortasından geçtiği varsayılan eksen çizgilerinin topoğrafik harita ya da arazi üzerindeki
DetaylıTEKNİK RESİM. Ders Notları: Mehmet Çevik Dokuz Eylül Üniversitesi. Geometrik Çizimler-1
TEKNİK RESİM 2010 Ders Notları: Mehmet Çevik Dokuz Eylül Üniversitesi Geometrik Çizimler-1 2/32 Geometrik Çizimler - 1 Geometrik Çizimler-1 T-cetveli ve Gönye kullanımı Bir doğrunun orta noktasını bulma
DetaylıTOPOĞRAFYA Ölçü Birimleri, Ölçek Kavramı, Ölçme Kavramı, Hata kaynakları ve Türleri, Arazi Ölçmelerine Giriş
TOPOĞRAFYA Ölçü Birimleri, Ölçek Kavramı, Ölçme Kavramı, Hata kaynakları ve Türleri, Arazi Ölçmelerine Giriş Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ JDF 264/270 TOPOĞRAFYA DERSİ NOTLARI
Detaylıİnşaat Mühendisleri İçin. Ölçme Bilgisi. Ders Notları. Hazırlayanlar. Doç. Dr. Temel Bayrak Yrd. Doç. Dr. İbrahim ASRİ
İnşaat Mühendisleri İçin Ölçme Bilgisi Ders Notları Hazırlayanlar Doç. Dr. Temel Bayrak Yrd. Doç. Dr. İbrahim ASRİ GÜMÜŞHANE-0 İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER.... GİRİŞ... 4.. Ölçme Bilgisinin Konusu ve Tarihçesi...
DetaylıYapılan imar planlarını, yapı projelerini, yol projelerini, demiryolu projelerini, bahçe mimarisine ilişkin düzenleme planlarını vb.
Yapılan imar planlarını, yapı projelerini, yol projelerini, demiryolu projelerini, bahçe mimarisine ilişkin düzenleme planlarını vb. projeleri zemine uygulama işlerine Aplikasyon denir. Aplikasyon, harita
DetaylıYrd.Doç.Dr.Cahit GÜRER
T.C. Afyon Kocatepe Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Ulaştırma Anabilim Dalı Yrd.Doç.Dr.Cahit GÜRER Afyonkarahisar 21 Şubat 2017 Ölçek, uzunluk ve açı birimi kavramlarının
Detaylı4. Hafta. Y. Doç. Dr. Himmet KARAMAN
4. Hafta Y. Doç. Dr. Himmet KARAMAN Ders Konusu 4. Tünel İnşaatlarındaki Jeodezik Ölçmeler ve Tünel Aplikasyonları 2 Kaynaklar Madencilik Ölçmeleri Özgen, M.G., Tekin, E. İstanbul, İTÜ, 1986 Yeraltı Ölçmeleri
DetaylıRİJİT CİSİMLERİN DÜZLEMSEL KİNEMATİĞİ
RİJİT CİSİMLERİN DÜZLEMSEL KİNEMATİĞİ MUTLAK GENEL DÜZLEMSEL HAREKET: Genel düzlemsel hareket yapan bir karı cisim öteleme ve dönme hareketini eşzamanlı yapar. Eğer cisim ince bir levha olarak gösterilirse,
Detaylı4.1. Grafik Sihirbazını kullanarak grafik oluşturma
BÖLÜM14 4. EXCEL DE GRAFİK Excel programının en üstün özelliklerinden bir diğeri de grafik çizim özelliğinin mükemmel olmasıdır. Excel grafik işlemleri için kullanıcıya çok geniş seçenekler sunar. Excel
DetaylıPage 1. İz Düşüm Çeşitleri ve Metotları
4. İz Düşümler TEKNİK BİLİMLER MESLEK YÜKSEKOKULU Teknik Resim Genel Bilgi Kullandığımız bir çok eşya ve makineyi veya bunlara ait parçaların imal edilebilmesi için şekillerini ifade eden resimlerinin
DetaylıTOPOĞRAFİK HARİTALAR VE KESİTLER
TOPOĞRAFİK HARİTALAR VE KESİTLER Prof.Dr. Murat UTKUCU Yrd.Doç.Dr. ŞefikRAMAZANOĞLU TOPOĞRAFİK HARİTALAR VE Haritalar KESİTLER Yeryüzü şekillerini belirli bir yöntem ve ölçek dahilinde plan konumunda gösteren
DetaylıFotogrametriye Giriş
ye Giriş 2013-2014, BAHAR YY Fevzi Karslı (Doç. Dr.) Harita Mühendisliği Bölümü 23 Mart 2014 Pazar Ders Planı ve İçeriği 1. Hafta Giriş, dersin kapsamı, kavramlar, kaynaklar. 2. Hafta nin tanımı ve uygulama
Detaylı2012 YGS MATEMATİK SORU VE ÇÖZÜMLERİ. b 27 18. 3. a 12 8 A) 4 2 B) 3 3 C) 4 D) 5 E) 6. Çözüm : Cevap : E. 4. x ve y birer gerçel sayı olmak üzere,
01 YGS MATEMATİK SORU VE ÇÖZÜMLERİ 1. 10, 5,1 0,5 0, işleminin sonucu kaçtır? A) 5 B) 5,5 C) 6 D) 6,5 E) 7. a 1 8 b 7 18 olduğuna göre a b çarpımı kaçtır? A) 4 B) C) 4 D) 5 E) 6 10, 5,1 105 1 41 1 5 0,
DetaylıT.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI HARİTA-TAPU-KADASTRO UZUNLUK ÖLÇME 581MSP074
T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI HARİTA-TAPU-KADASTRO UZUNLUK ÖLÇME 581MSP074 Ankara, 2011 Bu modül, mesleki ve teknik eğitim okul/kurumlarında uygulanan Çerçeve Öğretim Programlarında yer alan yeterlikleri
DetaylıFotogrametriye Giriş
Fotogrametriye Giriş 2014-2015, Bahar YY Fevzi Karslı (Doç. Dr.) Harita Mühendisliği Bölümü Mühendislik Fakültesi KTÜ 7 Mart 2015 Cumartesi Ders Planı ve İçeriği 1. Hafta Giriş, dersin kapsamı, kavramlar,
Detaylı