Demir Tekerlekli Traktör ile Yapılan Çeltik Ekiminde İşletme Verilerinin Belirlenmesi ve Maliyet Analizi Üzerine Bir Araştırma

Transkript

1 Demir Tekerlekli Traktör ile Yapılan Çeltik Ekiminde İşletme Verilerinin Belirlenmesi ve Maliyet Analizi Üzerine Bir Araştırma Gıyasettin ÇİÇEK, Sarp K. SÜMER Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölümü,Çanakkale Özet: Bu araştırmada çeltik işletmelerinde demir tekerlekli traktör (John Deere 5625) ile kullanılan santrifüj ekim makinesine ait işletmecilik verileri belirlenerek, insan iş gücü ve makine ile yapılan ekim işleminde basit maliyet karşılaştırması yapılmıştır. Santrifüj ekim makinesinin çalıştırılmasında traktörün 540 ve 540E kuyruk mili seçeneklerinden yararlanılmıştır. Ayrıca iki yöntemin hangi alan büyüklüğünde daha ekonomik olduğunun belirlenmesinde ise Eşdeğer Maliyet Analizi uygulanmıştır. Araştırma sonucunda ortalama traktör hızı aynı vites kademesinde 540 ve 540E kuyruk mili seçenekleri için sırasıyla 9.47 km/h ve 7.57 km/h, etkin alan kapasitesi 6.63 ha/h ve 5.3 ha/h, yakıt tüketimi 8.11 lt/h ve 5.9 lt/h olarak tespit edilmiştir. Yapılan hesaplamalar sonucunda toplam değişen giderler elle ekimde 48 TL/ha, makinalı ekimde kuyruk mili seçenekleri için sırasıyla 7.35 TL/ha ve 7.95 TL/ha, eşdeğer maliyet alanı ise 540 ve 540E kuyruk mili seçenekleri için sırasıyla ha ve 10.3 ha olarak belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Çeltik ekimi, eşdeğer maliyet analizi, kuyruk mili, işletme verileri A Research on Cost Analysis and Determination of Management Data in Paddy Drilling with Steel Wheel Tractor Abstract: In this research management data was determined for paddy seed broadcaster being used with steel wheel tractor (John Deere 5625) in rice farms. Simple cost comparison between seed broadcaster and hand broadcasting was performed. Paddy drilling with broadcaster were refured separately for the 540 and 540E power take off (PTO) options. Cost analysis was done for two method. In conclusion average speed, effective field capacity and fuel consumption were found respectively 9.47 km/h and 7.57 km/h, 6.63 ha/h and 5.3 ha/h, 8.11 lt/h and 5.9 lt/h to 540 and 540E. Variable cost was found as 48 TL/ha for hand broadcasting, 7.35 TL/ha to 540 and 7.95 TL/ha to 540E. Equivalent cost of field was determined respectively ha and 10.3 ha to 540 and 540E. Keywords: Paddy drilling, equivalent cost analysis, PTO, management data GİRİŞ Beslenmede temel gıda maddelerinden biri olan çeltiğin ülkemizde 2007 yılında da alanda üretimi yapılmış ve ton ürün elde edilerek 690 kg/da lık ortalama verim sağlanmıştır. Toplam tahıl alanlarının % 0.9 unu, tahıl üretim miktarının ise %2 sini oluşturan çeltik üretimi (TÜİK, 2008) tahıllar içinde dünyada üçüncü, ülkemizde ise altıncı sırada yer almaktadır. Çeltik üretiminde birim alandan elde edilen ürün miktarının artırılmasında, sulama ve gübrelemenin yanında uygulanan tarım teknolojilerinin de önemli ölçüde etkili olduğu bilinmektedir. Çeltik tarımının ülke ekonomisine katkısının artırılması için modern yöntemlerin uygulanması gerekmektedir. Bu nedenle çeltik üretiminde en yüksek verimliliği sağlamak için, işletme niteliği, arazi yapısı, yapılacak iş ve kullanılacak tarım makinesinin temel çalışma parametreleri bilinmelidir. Çeşitli makineler için derlenmiş verilerin bulunması, kullanıcıya ihtiyaç duyduğu makineleri nitelik ve nicelikleriyle belirleyerek seçim yapabilme imkanı verecektir. Çeltik tarımının önemli bir aşaması olan ekim işlemi dünyada ve ülkemizde genellikle elle veya santrifüj ekim makinesiyle yapılmaktadır. Türkiye de elle ekim yoğun olarak yapılmakla beraber makineli ekimde mevcuttur. Özellikle lazer sistemli tesviye 197

2 makinelerinin kullanılmaya başlanması daha büyük tavalarda üretim yapılmasını sağlamıştır. Tavaların büyümesi, elle yapılan ekimin yerine makineli ekimi zorunlu hale getirmiştir. Ekim işlemi sırasında tamamen suyla kaplanmış tavalara çeltiğin santrifüj ekim makinesiyle ekilebilmesi için kullanılacak traktörlere, patinaj nedeniyle ilerleyemeyen lastik tekerlekler yerine demir tekerleklerin takılması gereklidir. Böylece insan işgücünün mekanik güç ile değişimi sağlanarak ekim işlemi gerçekleştirilmektedir. Ekim işlemi santrifüj ekim makinesiyle yapılmaktadır. Hacim ayarına dayanan tohum ekim yöntemlerinden, yaşamalanı düzgünlüğü en iyi olan ekim yöntemi serpme ekimdir (Önal, 2005). Serpme ekim yapılan santrifüj ekim makineleri, ekim makineleri arasında satın alma fiyatları en düşük olanlardır (Hunt, 2001). Herhangi bir yörede insan işgücü arzının ihtiyacın üzerinde olması nedeniyle herhangi bir makinenin edinilmesi ve işletilmesi belirli bir alan büyüklüğü için ekonomik olmayabilirken, işgücünün kıt olduğu ve iklimsel özellikleri nedeniyle de işlemin çok daha çabuk yapılması gereken bir başka yörede söz konusu makine büyüklüğü ekonomik ve kaçınılmaz olabilmektedir (Sındır, 1999). İnsan iş gücü ile karşılaştırıldığında çeltik işletmelerinin teknik olarak ihtiyaç duyduğu makinelerin yatırım değerlendirmeleri yapılmalı ve karlılığı yüksek olan yatırımlar seçilmelidir. Çalışmanın yürütüldüğü arazilerin bulunduğu Güney Marmara yöresindeki çeltik üretimi Türkiye deki çeltik üretiminin % 15.5 ini oluşturmaktadır (Gaytancıoğlu, 1997). Güney Marmara yöresinde çeltik üretilen yerler ve üretim miktarları Çizelge 1 de belirtildiği gibidir. Çalışmanın yürütüldüğü bölgede çeltik ekiminde elle serpme yöntemi yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu araştırmada elle çeltik ekiminin alternatifi olan makine kullanılarak yapılan ekim olanaklarının araştırılması ve iki yöntemin teknik ve ekonomik farklılıklarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçlar doğrultusunda çeltik işletmelerinde demir tekerlekli traktör ile kullanılan santrifüj ekim makinesine ait işletmecilik verileri 540 ve 540E kuyruk mili seçenekleri için ayrı ayrı belirlenerek, elle ve makineyle yapılan ekim işleminde basit maliyet karşılaştırması yapılmıştır. Ayrıca iki yöntemin hangi alan büyüklüğünde daha ekonomik olduğunun belirlenmesinde ise Eşdeğer Maliyet Analizi uygulanmıştır. MATERYAL VE YÖNTEM Materyal Bu araştırmada denemeler Çanakkale iline bağlı Ezine ilçesindeki bir işletmeye ait çeltik tarlalarında yürütülmüştür. Bölgenin toprak özelliklerini yansıtan tarlanın toprak bünyesi tınlı (% 26.8 kil, % 24.7 silt ve % 48.5 kum) yapıya sahiptir. Denemelerde John Deere 5625 traktör ve üç nokta askı sistemine bağlı santrifüj ekim makinesi kullanılmıştır. Traktör ve santrifüj ekim makinesine ait teknik özellikler Çizelge 2 de verilmiştir. Traktörün ön ve arka tekerlekleri sökülerek yerlerine demir tekerlekler takılmıştır. Ön denemelerde demir tekerleklerin tavalar içinde, özellikle yumuşak zeminlerde çalışmayı engelleyecek düzeydeki batmaları nedeniyle arka tekerleklerin yan yüzeylerine dairesel aparatlar eklenmiştir (Şekil 1 ve 2). Santrifüj ekim makinesi 540 ve 540E kuyruk mili uygulamalarının her biri için ayrı ayrı denenmiştir. Her iki uygulama içinde kuyruk mili devri 540 1/min dir. Ekonomik kuyruk mili olarak tanımlanan 540E uygulaması standart kuyruk mili devrini (540 1/min) daha düşük motor devrinde sağlamaktadır. Çizelge 1. Güney Marmara yöresinde çeltik üretimi yapılan yerler ve üretim alanları (Anonymous, 2007) Üretim yeri Üretim alanı (ha) Biga Ezine Gönen Manyas Toplam

3 Çizelge 2. Traktör ve santrifüj ekim makinesine ait teknik özellikler Traktöre ait teknik özellikler Markası ve tipi JD 5625 Maksimum motor gücü (kw) BG (62.5) 85 Kuyruk mili standart devri (1/min) 540 Motor devri (540/540E) (1/min) 2400/1700 Santrifüj ekim makinesine ait teknik özellikler İş genişliği (m) 10 Depo hacmi (lt) Maksimum çalışma devri (1/min) 540 Gerekli traktör motor gücü (BG) Şekil 1. Demir tekerlekli traktör ile çeltik ekimi Şekil 2. Demir tekerleğin şematik görünümü 199

4 Yakıt tüketimi değerleri; yakıt deposu ve enjeksiyon pompası arasındaki gidiş hattından geçen yakıt miktarını ölçen bir sayaç (Macnaught M05, Macnaught Pty. Ltd., Australia) ve enjeksiyon pompası ile enjektörlerden depoya geri dönen yakıt miktarını ölçen ikinci bir sayaç kullanılarak belirlenmiştir. Ölçüm değerleri, birim zamanda tüketilen yakıt cinsindendir (lt/h). İki sayacın ölçüm değerleri arasındaki fark, net yakıt tüketimini vermektedir. Tarla denemelerinde traktör kuyruk mili tarafından geliştirilen döndürme momenti ve güç değerlerinin belirlenmesi için bir kuyruk mili torkmetresi (Datum PTO-420) kullanılmıştır. i r = (4) VSK= (5) SDYG= SDYT.BDYF (6) HDYG= SDYG/C ET (7) SYG= SYT.BYF (8) HYG= SYG/C ET (9) SYT= 0,00059.P+0,02169 (10) C BOM = (RF1).C o.( RF2 (11) HİG= SİM/C ET (12) EMA= (13) Yöntem Yöntem karşılaştırmasında en önemli özellik, karşılaştırılan yöntemlerin başlangıç ve bitiş noktalarının aynı olmasıdır (Dinçer, 1976). Çeltik ekiminde elle ekim ve makineli ekim karşılaştırıldığında, her iki yöntemde de başlangıç noktası olarak ekime hazır bir tarla, bitiş noktası olarak ise ekim işlemi bitmiş tarla söz konusudur. Yöntem karşılaştırılmasında bir diğer özellik ise karşılaştırılan yöntemlerde çalışma koşullarının aynı olmasıdır. Denemeler tesadüf parselleri deneme deseninde üç tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Elle serpme ve makineli ekim yöntemlerinin uygulandığı denemelerde serpme ekim süresi, traktör yakıt tüketimi, ilerleme hızı, döndürme momenti ve kuyruk mili gücü parametreleri ölçülmüştür. İki farklı sistemin karşılaştırılmasında daha ekonomik olan sistemin belirlenmesinde faydalanılan yöntemlerden biriside Eşdeğer Maliyet Analizidir (Sındır, 1999). Denemelerde her iki ekim yöntemi için elde edilen parametreler kullanılarak maliyet hesaplamaları ve eşdeğer maliyet analizi yapılmıştır. İşletmede işletmecilik verilerinin belirlenmesinde ve maliyet hesaplamalarında kullanılan eşitlikler aşağıda verilmiştir (Sındır, 1999). C ET = (1) D= (2) I= (3) C ET :Etkin alan kapasitesi W :Makinenin iş genişliği (m) V :Makinenin ilerleme hızı (km/h) Et :Tarla etkinliği (0.7)(ASAE, 1995) D :Amortisman (TL/yıl) Co :Makineyi satın alma fiyatı (TL) C N :Hurda değeri (veya ikinci el satışından elde edilen gelir) (TL) N :Makineyi elde tutma süresi (Makinenin satın alındığı yıl ile satıldığı yıl arasındaki zaman)(yıl) I :Faiz gideri(tl/yıl) i :Faiz oranı (ondalık) i r :Gerçek faiz oranı (ondalık) i n :Nominal faiz oranı (ondalık) i g :Enflasyon oranı (ondalık) VSK :Vergi, sigorta ve koruma gideri (TL/yıl) SDYG :Saatlik diesel yakıtı gideri (TL/h) SDYT :Saatlik diesel yakıtı tüketimi (lt/h) BDYF :Birim diesel yakıtı fiyatı (TL/lt) HDYG :Hektara diesel yakıtı gideri (TL/ha) SYG :Saatlik yağ gideri (TL/h) SYT :Saatlik yağ tüketimi (lt/h) BYF :Birim yağ fiyatı (TL/lt) HYG :Hektara yağ gideri (TL/ha) P :Anma motor gücü (kw) C BOM :Birikimli bakım onarım gideri (TL) RF1 ve RF2: Bakım onarım faktörleri (RF1: 0.63 RF2: 1.3)(ASAE, 1995) h :Makinenin birikimli kullanım süresi (h=1200 saat)(asae, 1995) HİG :Hektara işçilik gideri (TL/ha) SİM :Saatlik işçi gideri (TL/h) 200

5 EMA :Eşdeğer maliyet alanı (ha) SG A :Makine sabit gideri (TL/yıl) SG B :Elle ekimde sabit gider (TL/yıl) DG A :Makine değişken gideri (TL/ha) DG B :Elle ekimde değişken gider (TL/ha) ARAŞTIRMA BULGULARI VE TARTIŞMA İşletmecilik Verileri Demir tekerlekli traktör kullanarak santrifüj ekim makinesiyle ekim yapıldığında elde edilen işletme verileri Çizelge 3 te verilmiştir. 540 ve 540E kuyruk mili uygulamaları ile yapılan makineli ekim işlemlerinde traktör ilerleme hızları 540E uygulamasında diğer uygulamaya kıyasla ortalama % 20 oranında daha düşük değerlerde bulunmuştur. İlerleme hızlarındaki bu farklılık iki uygulamada kuyruk mili devrinin farklı motor devirlerinde sağlanmasından kaynaklanmıştır. Sümer ve ark. (2009), ekonomik kuyruk mili çalışma karakteristiklerinin belirlenmesi amacıyla kuyruk milinden hareketli farklı makinelerle tarla denemelerini yürütmüşlerdir. Aynı vites kademesinde 540 yerine 540E uygulamasında santrifüj gübre dağıtma makinesi ile yürütülen tarla denemelerinde traktör ilerleme hızının 540 uygulamasına kıyasla % % 22.6 oranları arasında azaldığını bildirmişlerdir. Gasparetto ve ark. (1992) çeltik tarlasında demir tekerlekli tekerleğin yuvarlanma direncini tespit etmek amacıyla çalışmalarını 2.5 km/h ve 6 km/h ilerleme hızlarında yapmışlardır. Tezer ve Sabancı (1991) ile Ülger ve ark. (2002) ise serpme ekimde ilerleme hızının km/h aralığında olduğunu belirtmişlerdir. Bu çalışmada seçilen ilerleme hızları araştırıcıların belirttiği aralıklardadır. Etkin alan kapasitesi 540 ve 540E kuyruk mili seçenekleri için sırasıyla 6.63 ha/h ve 5.3 ha/h bulunmuştur. Yörede çeltik ekiminde kullanılan santrifüj ekim makinası aynı zamanda gübre dağıtma işleminde de kullanılmaktadır. Yön (1980) gübre dağıtma makinası ile yapmış olduğu araştırmada etkin tarla kapasitesini 5.2 ha/h olarak tespit etmiştir. Araştırmada yakıt tüketimi değerleri 540E kuyruk mili seçeneğinde 540 kuyruk mili seçeneğine kıyasla ortalama % daha düşük bulunmuştur (Çizelge 3). Yön (1980) gübre dağıtma makinesiyle 540 kuyruk mili uygulaması için yapmış olduğu araştırmada benzer yakıt tüketimi değerleri elde etmiştir. Sümer ve ark. (2009), farklı traktör ve makineler ile yürütmüş oldukları tarla denemelerinde 540E kuyruk mili uygulamasında diğer uygulamaya göre % % oranlarında yakıt tüketimi tasarruflarının sağlandığı saptamışlardır. 540 kuyruk mili seçeneği yerine 540E kuyruk mili seçeneği kullanımında ilerleme hızında oluşan azalma nedeniyle, ekonomik kuyruk mili olarak da adlandırılan 540E kuyruk mili seçeneğinde yakıt tüketiminden tasarruf sağlanmasına rağmen etkin alan kapasitesinde aleyhte bir durum söz konusu olmuştur (Çizelge 3). Kuyruk mili çalışma hızının her iki kuyruk mili uygulamasında (540 ve 540E) 540 1/min olduğu dikkate alınırsa kullanılan ekim makinesi için gerekli moment değeri, moment ve devir sayısının gücün birer fonksiyonu olmaları nedeniyle, kuyruk mili gücü üzerinde doğrudan etkilidir. Denemelerde kuyruk mili döndürme momenti ve güç verilerinin değerlendirilmesinde 540 ve 540E uygulamaları için kuyruk mili devrinin eşit (540 1/min) olması nedeniyle her iki uygulamanın ortalamaları dikkate alınmıştır (Çizelge 3). Çizelge 3. Santrifüj ekim makinesine ait işletme verileri İşletme verileri E Ortalama hız (km/h) Etkin alan kapasitesi (ha/h) Yakıt tüketimi(lt/h) Kuyruk mili döndürme momenti (Nm) Kuyruk mili gücü (kw)

6 Makineli Ekimde Giderler Faiz giderinin hesaplanmasında nominal faiz oranı (I n ) 0.175, enflasyon oranı (I g ) ve gerçek faiz oranı (I r ) olarak hesaplanmıştır. Amortisman, faiz, vergi, sigorta ve korumadan oluşan sabit giderlerin toplamı TL/yıl bulunmuştur. Makineli ekimde 1 traktör sürücüsü ve 2 dökücü işçi (tohumların makineye aktarılmasında çalışan) için 22.5 TL/h gider belirlenmiştir. Birim alan işçilik maliyeti ise 3.4 TL/ha olarak hesaplanmıştır. 540 kuyruk mili devri için yakıt ve yağ tüketimi 3.68 TL/ha, 540E kuyruk mili devri için ise 3.37 TL/ha bulunmuştur. Bakım onarım gideri 540 kuyruk mili seçeneği için 0.27 TL/ha, 540E kuyruk mili seçeneği için ise 0.33 TL/ha olarak hesaplanmıştır. Bu hesaplamalardan giderek makineli ekimde toplam değişken giderler 540 kuyruk mili devri için 7.35 TL/ha ve 540E kuyruk mili devri için 7.95 TL/ha olarak bulunmuştur. Elle Ekimde Giderler Denemeler sonucunda elle ekimde iş başarısı ha/h bulunmuştur. Masraf hesaplamalarında 1 saçıcı ve 3 dökücü için toplam 30 TL/h gider belirlenmiştir. Birim alan maliyeti ise 48 TL/ha olarak hesaplanmıştır. Elle ekim ve kuyruk mili seçenekleri karşılaştırıldığında el ile ekimde 48 TL/ha, 540 kuyruk mili seçeneğinde 7.35 TL/ha, 540E kuyruk mili seçeneğinde ise 7.95 TL/ha değişken gider saptanmıştır. Birim alana düşen maliyet elle ekimde en yüksek değer olarak tespit edilmiştir. Kuyruk mili seçenekleri incelendiğinde ise ekonomik olarak adlandırılan 540E kuyruk mili seçeneğinde tespit edilen birim alan maliyeti, 540 kuyruk mili seçeneğine göre daha fazla bulunmuştur. 540 dan 540E kuyruk mili seçeneğine geçilirken yakıt tüketimindeki azalmaya rağmen değişken giderlerde meydana gelen artışa, etkin alan kapasitesindeki düşüş sebep olarak gösterilebilir. Etkin alan kapasitesindeki düşüş ise aynı vites kademesinde ilerleme hızındaki azalmadan kaynaklanmıştır Çizelge 4. Makineli (540/540E ) ve elle ekimde değişen ve sabit giderler E Elle ekim Birim alan işçilik maliyeti (TL/ha) Yakıt ve yağ tüketimi (TL/ha) Bakım ve onarım gideri (TL/ha) Toplam değişken giderler (TL/ha) Toplam sabit giderler (TL/yıl) Şekil 3. Makine (540/540E 1/min) ve el İle ekimde değişken giderler 202

7 Aynı çalışma koşullarında 540 yerine 540E kuyruk mili seçeneği kullanımında, ilerleme hızındaki azalmaların dengelenmesi için daha yüksek ilerleme hızlarının sağlanacağı bir vites kademesinde çalışılması, bu olumsuzluğu engelleyebilir. Eşdeğer Maliyet Analizi Traktör kuyruk mili 540 seçeneğinde kullanıldığında Eşdeğer maliyet alanı ha, 540E seçeneğinde kullanıldığında ise Eşdeğer maliyet alanı 10.3 ha olarak belirlenmiştir (Şekil 4 ve 5). Bu alanlar makineyle ve elle ekimde toplam maliyetlerin birbirine eşit olduğu alan büyüklükleridir. Belirlenen alanlardan daha büyük alanlarda yapılan makineli ekim daha ekonomik iken, daha küçük alanlarda elle ekim daha ekonomik olmaktadır. Makineli ekim ve elle ekimin karşılaştırıldığı bu çalışmada eşdeğer maliyet analizi yöntemi uygulanarak eşik alan büyüklüğü tespit edilmiştir. Denemeler sonucunda elde edilen değerler sonucunda 540 kuyruk mili seçeneğinde ha, 540E kuyruk mili seçeneğinde ise 10.3 ha alandan daha büyük alanlar için makineli ekim daha ekonomik olmaktadır. Ortalama çeltik üretim alanının 5.74 ha (Anonymous, 2007) olduğu ve makineli ekimin yapılmadığı yörede işletmelerin % 12.5 i (yöredeki çeltik üretim alanının % 42.2 sini oluşturmaktadır) eşik alan olarak bulunan değerlerden daha büyük çeltik ekim alanına sahiptirler. Şekil 4. Makine ve el ile ekimde eşdeğer maliyet alanı (540 kuyruk mili seçeneği için) SONUÇ Elle ekim ve makineli ekimin karşılaştırıldığı bu araştırmada belirli bir alandan (yaklaşık 10 ha) daha büyük alanlarda yapılacak çeltik tarımında makineli ekimin tercih edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır. Tarımsal üretimde miktar ve kalitenin artırılması için tüm işlemlerin en kısa zamanda amaca uygun olarak yapılması gerekmektedir. Bu da tarım makinelerinin etkin bir şekilde kullanımı ile mümkündür. Küçük parsellere sahip çeltik işletmeleri makineli tarım yapamamaktadırlar. Parsellerin birleştirilerek büyük tavalarda üretim yapılması üreticileri makineli tarıma zorlayacak, sonuçta hem zamandan hem de masraftan büyük tasarruflar sağlanarak, üretimde meydana gelebilecek kayıplar minimum düzeye indirilip verimlilik büyük ölçüde artırılacaktır. Bu sayede daha esnek bir yapıya kavuşan üretici aynı zamanda iş gücü yönetiminde meydana gelebilecek olası sorunlardan da kurtulmuş olacaktır. Elde edilen sonuçlardan da görüldüğü gibi yakıt tüketiminden bir tasarruf sağlanmasına rağmen etkin alan kapasitesinin düşmesinden dolayı değişen masraflarda bir artış meydana gelmektedir. Uzun vadede düşünüldüğünde bu araştırma için 540E kuyruk mili seçeneğinin belirgin bir ekonomikliğinin olmadığı gözlenmektedir. Diğer tarım makineleri için yapılacak çalışmalar sonucunda elde edilecek verilere göre çiftçilerin doğru bilgilendirilerek yönlendirilmeleri daha doğru olacaktır. 203

8 LİTERATÜR LİSTESİ Akıncı. İ. ve A. Sabancı Toprak İşleme Makineleri ile Çalışmada Temel İşletmecilik Verileri Üzerine Bir Araştırma. Tarımsal Mekanizasyon 15. Ulusal Kongresi. S: Antalya. Anonim, T. C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Biga İlçe Tarım Müdürlüğü Verileri. Biga. ASAE Agricultural Machinery Management Data. ASAE Standarts, ASAE Data: ASAE D497.2 MAR94, S: Culpin, C Profitable Farm Mechanization. Granada Publ. 3rd Ed. ISBN , Great Britain. Dinçer, H Tarım İşletmelerinde Makine Kullanma Masrafları. A. Ü. Ziraat Fakültesi Tarım Makineleri Bölümü. Ankara. Evcim, Ü Tarımsal Mekanizasyon İşletmeciliği ve Planlaması Veri Tabanı. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları. Yayın No: 495. İzmir Gasparetto, E., P. Febo, D. Pessina, ve E. Rizzato The Rolling Resistance of Narrow Steel Wheels in Italian Paddy Fields. Journal of Agricultural Engineering Research. Volume:52. Gaytancıoğlu, O Türkiye de Çeltikte Uygulanan Üretim, Fiyat ve Pazar Politikalarının Değerlendirilmesi. Doktora Tezi. Trakya Üniversitesi Fen bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı. Edirne. Hunt, D Farm Power and Machinery Management. Tenth Edition. Iowa State University Press. USA. Önal, İ Serpme Ekimin Matematik-İstatistik Esasları ve Ekim Makinalarının Denemelerinde Kullanılması. Tarım Makinaları Bilimi Dergisi. Cilt: 1. Sayı: 2. Sındır, K. O Tarımda Makine Seçimi ve Ortak Kullanım Modelleri. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü APK Daire Başkanlığı. Ankara. Sümer, S. K., H. Kocabıyık, S. M. Say ve G. Çiçek Traktörlerin Ekonomik Kuyruk Mili (540E) Çalışma Karakteristiklerinin Teknik ve Ekonomik Analizi. 25. Ulusal Tarımsal Mekanizasyon Kongresi Bildiri Kitabı. Isparta. (Basım aşamasında). Tezer, E. ve A. Sabancı Tarımsal Mekanizasyon 1. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Kitabı, No: 33. Adana. TÜİK, Ülger, P., E. Güzel, B. Kayişoğlu, B. Eker, B. Akdemir, Y. Pınar, Y. Bayhan ve C. Sağlam Tarım Makinaları İlkeleri. Trakya Üniversitesi Tekirdağ Ziraat Fakültesi Ders Kitabı. No: 29. Tekirdağ. Yön, A Çukurova Tarım İşletmelerinde Kullanılan Çeşitli Makine Alet ve Ekipmanların İşletme Değerleri. T. C. K. K. B. Tarsus Bölge Topraksu Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü. Genel Yayın No:89. Tarsus. 204