kollagenaz, deoksiribonükleaz, fibrinolizin) ve indirekt (streptokinaz) etkili enzimlere ait preparatlar kullanıl- GEREÇ VE YÖNTEM
|
|
- Ece Konca
- 7 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Diabetik Ayak Ülserlerinin Debridmanmda Topikal Kollagenaz Kullanımı The Use of Topical Collagenase in Detjridement of Diabetic Foot Ulcers Ali Rıza ERÇÖÇEN *, Sarper YILMAZ *, M. Erol DEMİRSEREN **, Serdar M. GÜLTAN *** ÖZET Bu çalışmada, kliniğimize toplam 44 diabetik ayak ülseri nedeniyle başvuran 38 hastada, ülserlerin debridmanında enzimatik debridman yöntemini uyguladık. Bu amaçla Clostridium histolyticum kültür filtratmdan elde edilen kollagenaz enzimi (clostridiopeptidase A) ve nötral proteaz içeren preparatını yara yüzeyine topikal olarak uyguladık. Enzimatik debridman yönteminin yara iyileşme süreci üzerine olumlu yada olumsuz etkilerinin yanısıra, rekonstrüksiyona kadar geçen süre ve hastanın hastanede kalış süresini azaltıp azaltmadığını araştırdık. Elde edilen sonuçları değerlendirdiğimizde, hastanede kalış süresinin 15 ila 60 (ortalama 32) gün arasında değiştiğini ve olgularımızda topikal kollagenaz ile enzimatik debridmanın 7 ila 45 (ortalama 20) gün arasında sağlandığını saptadık Dokuz olguda herhangi bir cerrahi girişime gerek duyulmadan sekonder iyileşme ile kaydadeğer sonuç elde ettik ve 33 olguda rekonstrüktif cerrahi girişimleri (primer onarım, greft ve lokal flep ile onarım) uyguladık. Hastalardan 36'sında tam iyileşme sağlanırken, iki hastada ülserin progresyonu sonucu majör amputasyon uygulandı. Sonuç olarak topikal kollagenaz ile enzimatik debridmanın diabetik ayak ülserlerinde yara iyileşme sürecini hızlandırdığını, rekonstrüksiyona kadar geçen süreyi ve hastanede kalış süresini kısalttığını saptadık. Anahtar Kelimeler: Diabetik ayak ülseri, enzimatik debridman, kollagenaz, yara iyileşmesi. SUMMARY in this study, we used the method of enzymatic debridement for the treatment of 44 diabetic foot ulcers in 38 diabetic patients. A topical agent containing collagenase (clostridiopeptidase A) and neutral protease derived from the culture of Clostridium histolyticum was used. We assessed positive and negative effects of the enzymatic debridement on vvound healing process in the diabetic foot ulcers, and also we investigated vvhether the time required for reconstruction and hospitalization was decreased vvith this debridement method. The results shovved that the hospitalization time ranged from 15 to 60 (mean 32) days, and enzymatic debridement was completely successful in a majority of patients during a period that ranged from 7 to 45 (mean 20) days. We obtained satisfactory results vvith secondary healing in nine cases vvithout surgical intervention, reconstructive surgical procedures (primary repair, repair vvith skin graft and local skin flap) vvere done in 33 ulcers. Although complete healing was obtained in 36 patients, majör amputation was done in tvvo patients because of progressive ischemia and necrosis. it vvas concluded that the enzymatic debridement vvith topical collagenase accelerates healing process in the diabetic foot ulcers and decreases the time required for reconstruction and hospitalization. Key VVords: Diabetic foot ulcer, enzymatic debridement, collagenase, vvound healing. C. Ü. Tıp Fakültesi Dergisi 22 (1): 5-12, 2000 GİRİŞ Diabetik ayak ülseri, herhangi bir nedenle hastaneye başvuran diabetik hastaların % 20'sinde karşılaşılan bir problem olup, bütün travmatik olmayan amputasyonların % 50'sinden sorumludur (1). Diğer Yrd. Doç. Dr., Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Anabilim Dalı, Sivas. ** Arş. Gör., Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Anabilim Dalı, Ankara. *** Doç. Dr., Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Anabilim Dalı, Ankara.
2 ülserlerin aksine 9-10 kat daha geç iyileşen ve önemli morbiditeye yol açan bu kronik ülserler diabete bağlı olarak ortaya çıkan diğer komplikasyonlara oranla, hastaların daha fazla süre (3 ila 6 ay) hastanede kalmalarını gerektirmektedir (2, 3). Günümüzde, bu kronik ülserlere yönelik tıbbi ve cerrahi tedavide yaşanan gelişmelere rağmen elde edilen sonuçlar tatmin edici değildir. Kontrol edilemeyen hiperglisemi, dengesiz beslenme, kötü hijyen ve yetersiz ayak bakımı ülserin progresyonuna yol açan faktörlerdir. Genellikle karşılaşılan tablo, fonksiyonel kayba neden olan yumuşak doku enfeksiyonun derin dokulara ilerleyerek osteomiyelit ile sonuçlanmasıdır. Bu aşamada cerrahi girişimin başarısı sınırlı kalmaktadır ve amputasyon kaçınılmazdır (4). Ekstremitenin kurtarılması düşünülüyorsa, öncellikle enfeksiyon ve vasküler tıkanıklık aşılması gereken önemli engellerdir. Enfeksiyon debridman, yara bakımı ve antibiyotik tedavisi ile kontrol altına alınıp, arteriyal revaskülarizasyon sağlandıktan sonra ülserin tedavisinde başarılı olunabilir ve ekstremite amputasyondan kurtarılmış olur. Özellikle osteomiyelit düşünülen diabetik ayak ülserlerinde, sistemik antibiyotik tedavisi ve debridman amputasyonu önlemede etkili bir yaklaşımdır. Buna karşın, yumuşak doku enfeksiyonu olan olgularda, debridman ile nekrotik materyalin ortamdan uzaklaştırılması, enfeksiyon riskini azaltarak yaranın iyileşme sürecini hızlandırabilir. Ancak, ek travmaya yol açtığından ve hasta tarafından her zaman kabul edilmeyebileceğinden dolayı cerrahi debridman uygulanamayan ülserlerde, enzimatik debridman yarada nekrotik materyalin yıkımı yoluyla uzaklaştırılmasında önemli yere sahiptir (5, 6). Özellikle kanama bozukluğu saptanan ya da genel durumun elverişli olmaması nedeniyle cerrahi girişimden kaçınılan olgularda, yara yüzeyinden nekrotik materyalin uzaklaştırılmasında enzimatik debridman uygun bir seçenektir. Enzimatik debridman fibrin, elastin, kollagen ve hücresel debristen oluşan nekrotik dokuların ortamdan uzaklaştırılması, anjiogenezin uyarılması, bakteriyal enfeksiyonun sınırlanması ve iyileşmeyi hızlandıran "grovvth" faktörlerin salınımını sağlayarak yarada anabolik proçeslerin erkenden başlamasına yol açarak, iyileşme sürecini hızlandırmaktadır (7). Bu amaçla direkt (proteaz, kollagenaz, deoksiribonükleaz, fibrinolizin) ve indirekt (streptokinaz) etkili enzimlere ait preparatlar kullanıl- mıştır. Bu enzimlerden özellikle kollagenazın, plasebo'ya üstünlüğü yapıian çalışmalarla ortaya ko nulmuştur (5, 6). Sadece nekrotik dokuda canlılığını kaybetmiş kollagen liflerinin yıkımı yoluyla debridman sağlayan kollagenaz enzimi klinikte özellikle kronik ülserlerin tedavisinde yaygın kullanım alanı bulmuştur (5, 6, 8, 9). Bu çalışmada, homojen bir hasta grubu olan diabetiklerde ayak ülserlerinin enzimatik yoldan debridmanı ve rekonstrüktif girişime hazırlanmasında, topikal kollagenaz kullanımının yeri ve önemi araştırıldı, GEREÇ VE YÖNTEM Diabetik ayak ülseri nedeniyle başvuran 38 hastada saptanan toplam 44 ayak ülserinin tedavisi süresince enzimatik debridman yöntemi uygulandı. Hastaların yaşı, cinsiyeti, ülser(ler)in boyutları, lokalizasyonu, evresi ve kronisitesi ile altta yatan hastalığa (diabetes mellitus) ait detaylı veriler elde edildi. Hastalar 3-36 (ortalama 10) ay süreyle takip edildiler. Klinik olarak abse, yumuşak doku enfeksiyonu ve osteomiyelit olduğu saptanan olgularda öncelikle drenaj ve cerrahi debridman yapıldı. Hastalarda diabetik ayak ülserinin gelişmesinde önemli role sahip olan etiyolojik faktörlerin saptanmasına yönelik olarak; endokrinolojik, nörolojik, mikrobiyolojik ve vasküler değerlendirmeler yapıldı. Hastalar kan glukozu regülasyonu için rutin endokrinolojik değerlendirme sonucunda uygun takip ve tedavi programına alındı. Nörolojik değerlendirmede duyusal ve otonomik nöropatinin tipi ve derecesi araştırıldı. Hastalardan topikal kollagenaz tedavisi öncesinde ve sonrasında elde edilen yara kültürleri ve biyopsi materyallerinden semi-kantitatif mikrobiyolojik değerlendirmeler yapıldı. Tedavi seçeneğinin ve uygulanacak cerrahi girişimin etkinliğinin belirlenmesi için vasküler değerlendirme yapıldı. Periferik nabızların muayenesi, gerektiğinde anjiografi ve bütün hastalarda non-invaziv yoldan Vasoscan cihazı ile bilek-brakiyal indeks "anklebrachial index" (ABI) ölçümü yapıldı. Enzimatik debridman amacıyla Clostridium histolyticum kültüründen elde edilmiş clostridiopeptidase A ve nötral proteaz içeren kollagenaz preparatı (Novuxol, Knoll Alman İlaç Ltd.
3 Şti., İstanbul) kullanıldı ve lokal bir antibiyotik olan Bacitracin preparatı (Thiocilline, Abdi-İbrahim İlaç San. A.Ş., İstanbul) ile kombine edilerek, Ringer Laktat solüsyonu ile irrigasyonu yapılan yara yüzeyine topikal olarak tatbik edildi ve üzeri Ringer Laktat solüsyonu emdirilmiş gazlı bezler ile kapatıldı. Bu şekilde yapılan pansuman işlemi günlük olarak tekrarlandı. Topikal kollagenaz ile birlikte deterjan ve antiseptik solüsyonların (chlorhexidine, poviod-iodine gibi) kullanılmasından kaçınıldı. Bu süreç zarfında ek olarak cerrahi debridman yapılmadı. Kültür ve antibiyogram sonucuna göre uygun antibiyotik seçilerek, yumuşak doku enfeksiyonu olan olgularda 7-15 gün, osteomiyelit olgularında ise 6 hafta süreyle kullanıldı. SONUÇLAR Yaşları 35 ile 84 (ortalama 62) arasında değişen, 25'i erkek ve 13'ü kadın toplam 38 hastada 44 diabetik ayak ülserinin tedavisinde topikal kollagenaz ile enzimatik debridman sağlandı. Ülser boyutları (en x boy x derinlik) 4 (2-10) x 6.4 (3-18) x 0.9 (0.3-4) cm olup, kronisite dikkate alındığında hastalığın 16 (4-38) yıl, ülserlerin ise 24 (3-112) hafta süreyle mevcut olduğu saptandı. Yapılan fizik muayene sonucunda, ülserin sınıflandırılması (Edmond (10) ve VVagner (11) sınıflandırması), nöropatinin topografik sınıflandırması ve non- invaziv vasküler değerlendirmeye ait bilek-brakiyal indeks (ABI) sonuçları Tablo.I'de özetlenmiştir. Olguların büyük kısmında ülserlerin ayak sırtı ve tabanında lokalize, yüzeyel ve derin ülserasyon ile karakterize Evre I ve II olarak sınıflandırıldığı, bu olgularda özellikle simetrik mikst tipte polinöropatinin hakim olduğu ve vasküler değerlendirmede bilek-brakiyal indeksin arasında ölçüldüğü saptandı. Hemen hepsi enfekte olan yaralarda sıklık sırasına göre; S.aureus, S.epidermidis, P.aeruginosa (n=14), Proteus mirabilis (n=10), E.coli (n=8), S. aureus (n=7), Klebsiella pneumoniae (n=4), Bacteroides (n=l) gibi patojen bakteriler üredi. Yara kültürü ve antibiyogram sonucuna göre, yumuşak doku enfeksiyonu olan olgularda 7-15 gün ve osteomiyelit olan olgularda 6 hafta süreyle uygulanan antibiyotik tedavisinden sonra olguların hemen hepsinde enfeksiyon kontrol altına alındı. Hastalarda 7-45 (ortalama 20 gün) gün arasında değişen sürelerde, topikal kollagenaz kullanımı ile enzimatik debridman uygulandı. Topikal kollagenaz kullanılan periyod boyunca klinik olarak enfeksiyon bulgularında ve yarada gram başına bakteri sayısında belirgin azalma sağlandı. On iki olguda yara yüzeyinden elde edilen biyopsilerden yapılan semikantitatif ölçümlerde kollagenaz ile enzimatik debridman öncesinde gram başına bakteri sayısı 10 7 ( ) iken, enzimatik debridman sonrasında 10 4 ( ) olarak saptandı. Klinik olarak, topikal Tablo I: Diabetik ayak ülseri olgularında ülser ve hastaya ait özelliklerin dağılımı. Ülser Lokalizasyonu (Edmond) 10 Ülser Derinliği (VVagner ) n Nöropati Düzeyi Bilek-Brakiyal İndeks (ABI) Ayak sırtı (9) Evre 0 (0) Normal (5) >0.8 (6) Dış malleol (5) Evre I (16) Simetrik mikst polinöropati (21) (24) Amputasyon güdüğü (3) Evre: II (14) Sadece duyusal nöropati (8) (9) İç malleol (3) Evre III (8) Sadece motor nöropati (2) «3.2 (2) V.Metatars laterali (6) Evre IV (5) Sadece otonomik nöropati (2) I.Metatars mediali (6) Evre V (1) Ayak tabanı (12) Not: Parantez içinde verilen değerler olgu sayısını ifade etmektedir.
4 kollagenaz uygulamasını takiben 7. günden itibaren nekrotik dokunun yerini sağlıklı granülasyon dokusunun aldığını ve 14. günden itibaren ise yaranın kontrakte olmaya başladığını gözledik. Topikal kollagenaz ile debridman sonrasında uygulanacak rekonstrüktif seçeneği, ekstremitenin kanlanma durumunu göz önünde tutarak saptadık. Bu nedenle bilek-brakiyal indeksi 0.2'den düşük olan olgularda minör ve majör amputasyonlar tercih edilirken, bilek-brakiyal indeksi arasında olan olgularda yara sekonder iyileşmeye bırakıldı ve topikal kollagenaz tedavisine yara tam olarak iyileşene kadar devam edildi. Bilek-brakiyal indeksi 0.5'den yüksek olan olgularda öncelikle deri grefti ile onarım tercih edilirken, 0.8'den yüksek olan olgularda deri greftlerinin yanısıra lokal flepler uygulandı. Bilek-brakiyal indeksi 0.5'den yüksek, enfeksiyonu kontrol altına alınmış ve ülser zemininde granülasyon dokusu yeterli olan 18 olguda kısmi kalınlıkta deri grefti ve beş olguda tam kalınlıkta deri grefti ile rekonstrüksiyon sağlandı (Şekil 1). Dört olguda ülserin eksizyonunu takiben primer onarım (Şekil 2) ve altı olguda lokal flep ile onarım uygulanırken, dokuz olguda ise yara sekonder iyileşmeye bırakıldı (Şekil 3). Topikal kollagenaz ile enzimatik debridmanı takiben rekonstrüksiyona hazır olgulardan sekizinde girişim sırasında minör (parsiyel ve total parmak, ray ve önayak) amputasyon (Şekil 4) uygulanırken, tedaviye yanıt vermeyen iki olguda majör (dizaltı) amputasyona başvuruldu. Tedaviye yanıt değerlendirildiğinde; 36 (% 94) hastada kaydadeğer sonuç elde ediklirken, 2 (% 6) hastada tedaviye yanıt alınamadı ve progresyon gösteren gangren sonucu majör amputasyon uygulandı. Topikal kollagenaz uygulanan sürenin 7-45 (ortalama 20) gün arasında değiştiği dikkate alındığında, altı olguda sekonder iyileşme için gereken süre 24 (14-45) gün, otuz olguda greftleme için gereken süre 16 (7-21) gün, sekiz olguda ise eksizyon-primer onarım ve fleple onarım için gereken süre 18 (14-30) gün olarak saptandı. Tam olarak iyileşmeyi takiben hastaların hastanede kalış sürelerinin ortalama 32 (15-60) gün olması, topikal kollagenaz kullanımının rekonstrüksiyon için gereken süreyi ve dolayısıyla hastanın hastanede kalış süresini kaydadeğer bir şekilde azaltığını göstermektedir. Şekil 1: (A) V. Metatars lateralinde, evre II diabetik ayak ülserinin cerrahi debridman sonrası görünümü. (B) Aynı olguda topikal kollagenaz uygulamasını takiben 7. günde yaranın nekrotik materyalden tamamen temizlendiği ve granülasyon dokusunun belirgin olarak arttığı izlenmektedir. (C) Deri grefti ile rekonstrüksiyonu takiben postop. 6.ayda elde edilen sonuç.
5 Şekil 2: (A) Evre IV diabetik ayak ülserinin cerrahi debridman sonrası görünümü. (B) Aynı olguda topikal kollagenaz uygulamasını takiben 14. gündeki görünüm. (C) Ülserin eksizyonu ve primer onarımı ile elde edilen sonuç (postop. 20.gün). Şekil 3: (A) Her iki plantar bölgede ciddi derecede nöropatinin eşlik ettiği geniş, evre I diabetik ayak ülserleri. (B) Aynı olguda topikal kollajenaz uygulamasının 7. gününde nekrotik dokunun ortamdan hızla uzaklaştırıldığı ve yara kenarlarından epitelizasyonun hızla ilerlediği izlenmektedir. (C) Sekonder iyileşmeye bırakılan yaralarda 30. günde elde edilen kaydadeğer sonuç izlenmektedir.
6 A m c Şekil 4: Anjiografide anterior ve posterior tibial arterlerde ileri derecede tıkanıklık saptanan, lokal ya da serbest flep uygulanması şansı olmayan evre IV diabetik ayak ülseri olgusunda, topikal kollagenaz ile debridman öncesinde ayağın (A) dorsal ve (B) planlar görünümü. 32 gün süreyle kollagenaz ile enzimatik debridmandan sonra greftleme için gerekli zemin sağlanıp, ampute edilen II ve III. ayak parmaklarından hazırlanan "filleted" fleplerle ve kısmi kalınlıkta deri grefti ile defekt onarıldı. Postoperatif geç dönemde (3.ay) rekonstrüksiyonu tamamlanmış ayağın (C) dorsal ve (D) plantar görünümü. TARTIŞMA Diabetik ayak ülserleri ilk karşılaşıldığında uygun yara bakımı yapılmadığı takdirde, enfekte olmaya eğilimlidir ve bilindiği gibi diabet ile enfeksiyon insidansı arasında pozitif bir korelasyon söz konusudur (12). Enfeksiyonu kontrol altına almaya yönelik olarak sistemik antibiyotik tedavisini takiben, kan glukoz düzeylerinin takibi ve regülasyonu, yara temizliği ve debridman zaman geçirilmeden yapılmalıdır (4). Yara yüzeyindeki nekrotik doku bakteriler için uygun ortam oluşturmasının yanısıra, granülasyon dokusu oluşumunu ve yara kenarlarından epitelizasyonun ilerlemesini önler. Yara yüzeyindeki yabancı cisim ve nekrotik doku materyalinin ortamdan uzaklaştırılması iyileşmeyi tetikleyen en önemli faktördür. Debridman genel olarak selektif ve non-selektif olmak üzere ikiye ayrılır. Selektif debridman (enzimatik ve cerrahi eksizyon) ile sadece nekrotik dokular ortamdan uzaklaştırılırken, non-selektif debridman (mekanik, fiziksel ve kimyasal) ile nekrotik dokuların uzaklaştırılmasının yanısıra canlı dokular da hasar görmektedir. Seçilecek debridman yöntemi hastanın durumu ve mevcut koşullara göre değişmektedir. Ancak ideal olan yöntem; canlı dokulara zarar vermeyen, iyileşme sürecini geciktirmeyen, ka- 10
7 Erçögen ve Ark. namaya ve ağrıya yol açmayan, hastanın ek olarak anestezi almasına gerek duymayan ve hastanede kalış süresini en aza indiren yöntemdir (13). Bu kriterleri göz önüne aldığımızda cerrahi, mekanik ve kimyasal debridman yöntemlerine oranla enzimatik yöntem yukarıda saydığımız nitelikleri taşımaktadır. Literatüre göz attığımızda, proteolitik enzimlerle debridmanın 19601ı yıllardan beri gündemde olduğunu ve enzimatik debridman ile kayda değer sonuçlar elde edildiğini görüyoruz. Hovves ve ark. nekrotik dokunun denatüre olmamış kollagen lifleriyle yara yüzeyine yapışık kaldığını, bu kollagen lifleri ortamdan uzaklaştırılmadıklarında, debridmanın başarılı olamayacağını ve granülasyon dokusu oluşumunun geciktiğini ortaya koymuşlardır (14). Proteolitik enzimler (streptokinazstreptodornaz, tripsin-kimotripsin, papin, ficin, deoksiribonükleaz-fibrinolizin ve kollagenaz) ile debridman konusunda yapılan çalışmalarda, özellikle enfekte ve nekrotik yaralarda, cerrahi girişime hazırlık safhasında oldukça önemli katkıları olduğu, buna karşın kollagenaz dışındaki diğer enzimlerin sağlam kollagen üzerine etkisi olmadığından elde edilen başarının sınırlı kaldığı gösterilmiştir (15). Buna karşın, Hovves ve ark. (14) ve Boxer ve ark. (9) kollagenazın sağlam kollageni kolayca hidrolize edip, ülserlerin debridmanını ve iyileşmesini hızlandırdığını ortaya koymuşlardır. Bu gelişmelerden sonra kollagenaz, özellikle enfekte ve nekrotik kronik ülserlerin (bası yaraları, iskemik bacak ülserleri gibi) enzimatik yoldan debridmanında ve tedavisinde geniş bir kullanım alanı bulmuştur. Üçlü-helikal yapısı gereği kollagenin yıkımı, sadece spesifik kollagenaz ile olmaktadır. Bu spesifik kollagenazlar ile kollagenin yıkımı üç safhada gerçekleşmektedir: (I) Bağlandığı kollagen lifler yumuşamaya başlar, (II) helikal yapısı nedeniyle maskelenen moleküller kollagenazın etkisine açık hale gelir, (III) üçlüheliks'in parçalanmasını takiben ortaya çıkan kollagen fragmanları diğer proteazlar tarafından yıkıma uğratılır. Bu enzimatik proçeste nötrofil ve fibroblast orjinli iki kollajenaz önemli rol oynar. Yara iyileşmesi sürecinde, bağ dokusunu infiltre eden lökositler, ekstrasellüler matriksin yıkımı ve ortamdan uzaklaştırılmasını sağlarlar. Günümüzde klinikte sıklıkla kullanılan kollagenazlar, Clostridium histolyticum kültür filtratından elde edilen clostridiopeptidase A ve nötral proteaz'dır. Clostridiopeptidase A spesifik olarak kollageni parçalar ve fibriller arasındaki nekrotik materyalin yıkımı ve temizlenmesini hızlandırır. İnsandaki kollagenazın analoğu olan bu bakteriyal kollagenaz, Tip I, II, III, IV ve V kollagenin yıkımında oldukça etkilidir (2, 13, 14) Clostridial proteaz ise proteinlerin yıkımında geniş ve non-spesifik bir spektruma sahiptir. Kollagenaz etkili ve güvenilir bir debridman ajanıdır. Nekrotik materyal ve denatüre olmamış kollagen liflerine bağlanarak hızlı bir şekilde enzimatik debridman sağlar ve granülasyon dokusu oluşumu, epitelizasyon ve yaranın iyileşmesi için uygun bir ortam sağlar. Yarada cerrahat, kötü koku ve enflamasyonu azaltmaktadır. Kolay uygulanabilirliği önemli bir avantajıdır ve etkileşmediği topikal antibakteriyal ajanlarla (aminoglukozidler, bacitrasin gibi) birlikte de uygulanabilir. Özellikle enfekte ve nekrotik yaralarda topikal kollagenaz kullanımının terapötik yararlılığı birçok çalışma ile gösterilmiştir (5, 6, 8, 9, 16). Çalışmamızda, özellikle bilek-brakiyal indeksi 0.5'in üzerinde olan diabetik hastalarda ayak ülserlerinin enzimatik yoldan debridmanı ve rekonstrüktif girişime hazırlanması amacıyla bacitracin ile kombine edilerek kullanılan topikal kollagenaz'ın; I. Yarada nekrotik materyali hızlı bir şekilde ortam dan uzaklaştırdığını, II. Klinik enfeksiyonu baskıladığını, m. Granülasyon dokusu oluşumunu belirgin şekilde arttırdığını, IV. Yüzeyel yaralarda ise epitelizasyon sürecini hız landırdığını, V. Rekonstrüksiyona kadar geçen süreyi ve hastane de kalış süresini azalttığını saptadık. KAYNAKLAR 1. Laing P: Diabetic foot ulcers. Am J Surg, 167 (Suppl. 1A): 31S-36S, Hatz RA, Nieder R, Vanscheidt W, and VVerterhof W : VVound Healing and VVound Management. Berlin, Springer- Verlag,, pp , Levin ME, O'Neal LW: The Diabetic Foot. St. Louis, CM Mosby, pp. 9-10,
8 Diabetik Ayak Ülserlerinin Debridmanında Topikal Kollagenaz Kullanımı 4. Lithner F: Epidemiology and economic impact of the diabetic foot-a majör health çare problem, in Bakker K and Nieuvvenhuijzen-Kruseman AÇ (Eds.): Proceedings of the First International Symposium on the Diabetic Foot. Amsterdam, Excerpta Medica, pp. 9-17, Rao DB, Sane PG, and Georgiev EL: Collag'enase in the treatment of dermal and decubitus ulcer. J Am Geriatr Soc, 23: 22-30, Nierman MM: Cutaneous ulcer: treatment vvith collagenase. Cutis, 18: , Das PK, VVesterhof W: Pathobiology of necrosis. in VVesterhof W and Vanscheidt W (Eds.): Proteolytic Enzymes and Wound Healing. Berlin, Springer Verlag, pp. 1-6, Lee LK, Ambrus JL: Collagenase therapy for decubitus ulcers. Geriatrics, 30: 91-98, Boxer AM, Gottesman N, Berstein H, et al.: Debridment of dermal ulcers and decubiti vvith collagenase. Geriatrics, 24: 75-86, Edmond ME: The diabetic foot: Pathophysiology and treatment. Endocrinol Metab Clin North Am, 15: , VVagner FW: The dysvascular foot: a system for diagnosis and treatment. Foot Ankle, 2: , Sapico Fi, Witte JL, Canavvati HN, et al.: The infected foot of diabetic patient: quantitative microbiology and analysis of clinical features. Rev Infect Diş, 6: S171-S176, Donati L, Magliano E, Colonna M,and Garbin S: Surgical versus enzymatic debridement. in VVesterhof W and Vanscheidt W (Eds.): Proteolytic Enzymes and VVound Healing. Berlin, Springer Verlag, pp , Hovves EL, Mandl I, Zaffuto S, et al.: The use of Clostridium hystoliticum enzymes in the treatment of experimental third degree burns. Surg Gyn & Obst, 109: , Otteman, MG, Stahlgren LH: A laboratory method of the quantitative measurement of the lysis of burn eschars in animals by chemical debriding agents. Surg Forum 13: 41-46, Sarıfakioğlu N, Dalay C, Yavuz M, Kesiktaş E, Acartürk S:j Kronik yaralarda kollajenaz ile enzimatik debridman. Türk Plastik Cerrahi Dergisi 4: , Yazışma Adresi Dr. Ali Rıza ERÇOÇEN Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Anabilim Dalı Sivas
9
YARA İYİLEŞMESİ. Yrd.Doç.Dr. Burak Veli Ülger
YARA İYİLEŞMESİ Yrd.Doç.Dr. Burak Veli Ülger YARA Doku bütünlüğünün bozulmasıdır. Cerrahi ya da travmatik olabilir. Akut Yara: Onarım süreci düzenli ve zamanında gelişir. Anatomik ve fonksiyonel bütünlük
DetaylıDr.Şua Sümer Selçuk Üniversitesi Selçuklu Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD KONYA
Dr.Şua Sümer Selçuk Üniversitesi Selçuklu Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD KONYA 49 yaşında, erkek hasta Sol ayakta şişlik, kızarıklık Sol ayak altında siyah renkte yara
DetaylıDİYABETİK AYAK YARA BAKIMI ve HEMŞİRELİK YAKLAŞIMLARI SEMA İNCE DİYABETİK AYAK YARA BAKIM HEMŞİRESİ Ç.Ü.T.F. ENDOKRİN VE METABOLİZMA BD
DİYABETİK AYAK YARA BAKIMI ve HEMŞİRELİK YAKLAŞIMLARI SEMA İNCE DİYABETİK AYAK YARA BAKIM HEMŞİRESİ Ç.Ü.T.F. ENDOKRİN VE METABOLİZMA BD SUNUM İÇERİĞİ Diyabetik ayak Diyabetik ayak yara nedenleri Etiyopatogenezi
DetaylıDİYABETİK YARASI OLAN DİYALİZ HASTALARINDA HEMŞİRELİK YAKLAŞIMLARI DERYA DUMAN DMED ÖZEL MERZİFON DİYALİZ MERKEZİ
DİYABETİK YARASI OLAN DİYALİZ HASTALARINDA HEMŞİRELİK YAKLAŞIMLARI DERYA DUMAN DMED ÖZEL MERZİFON DİYALİZ MERKEZİ DİYABETİK YARASI OLAN DİYALİZ HASTALARINDA HEMŞİRELİK YAKLAŞIMLARI Diyabetes mellitus;
DetaylıDiyabetik Ayakta Hiperbarik Oksijen Tedavisi
Diyabetik Ayakta Hiperbarik Oksijen Tedavisi Prof. Dr. Maide Çimşit İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi, Sualtı Hekimliği ve Hiperbarik Tıp Anabilim Dalı III. UDAİS, 08-10 Mayıs 2014, İstanbul DA Yarası Sıklıkla
DetaylıDİYABETİK AYAKTA VAKUM UYGULAMASI
DİYABETİK AYAKTA VAKUM UYGULAMASI Dr. Fatih YANAR İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi, Genel Cerrahi Anabilim Dalı, Periferik Damar Cerrahisi 2.Ulusal Diyabetik Ayak İnfeksiyonları Sempozyumu
DetaylıDiyabetik Ayak Yarası ve İnfeksiyonunun Tanısı, Tedavisi ve Önlenmesi: Ulusal Uzlaşı Raporu
Diyabetik Ayak Yarası ve İnfeksiyonunun Tanısı, Tedavisi ve Önlenmesi: Ulusal Uzlaşı Raporu Diyb. Hemş. Dr. Selda ÇELİK İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi Hastanesi, İç Hastalıkları Anabilim
DetaylıDİYABETİK AYAKTA YARA BAKIMI VE HEMŞİRELİK YAKLAŞIMLARI
DİYABETİK AYAKTA YARA BAKIMI VE HEMŞİRELİK YAKLAŞIMLARI Diyb. Hem. Dr. Emine KIR-BİÇER İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Endokrinoloji Metabolizma ve Diyabet Bilim Dalı Diyabetik ayak yaraları, diyabetik hastaların
DetaylıDiyabetik Ayak Yaralarını Önleme Birinci Basamakta Ne Zaman Tedavi, Ne Zaman Sevk? Dr.Demet Dinç
Diyabetik Ayak Yaralarını Önleme Birinci Basamakta Ne Zaman Tedavi, Ne Zaman Sevk? Dr.Demet Dinç Diyabet Dünyada en hızlı artan kronik hastalık. Tüm dünyada diyabet prevalansı 2003 yılında 194 milyon 2030
DetaylıEpidermal Büyüme Faktörü Türkiye'de Uygulama Yapılan İlk Üç Hasta
Epidermal Büyüme Faktörü Türkiye'de Uygulama Yapılan İlk Üç Hasta M. Bülent ERTUĞRUL, M. Özlem SAYLAK-ERSOY, Çetin TURAN, Barçın ÖZTÜRK, Serhan SAKARYA Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi, İnfeksiyon
DetaylıACİLDE DİYABETİK AYAKTA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR VE TRİYAJ
ACİLDE DİYABETİK AYAKTA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR VE TRİYAJ Dr. Yunus Emre ÖZLÜER Adnan Menderes Üniversitesi Acil Tıp Ana Bilim Dalı 05/05/2018 Aydın MULTİDİSİPLİNER YAKLAŞIM Endokrinoloji Ortopedi
DetaylıDiyabetik Ayak Enfeksiyonları Olgu Sunumu. Dr. Oral ÖNCÜL GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Enf. Hst. ve Kl. Mik. Srv - Istanbul
Diyabetik Ayak Enfeksiyonları Olgu Sunumu Dr. Oral ÖNCÜL GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Enf. Hst. ve Kl. Mik. Srv - Istanbul Olgu I 78 yaşında erkek hasta Emekli öğretmen Sağ ayak 1.parmakta kötü kokulu
DetaylıDİYABETİK AYAK ENFEKSİYONLARININ KLİNİK SINIFLANDIRMASI
DİYABETİK AYAK ENFEKSİYONLARININ KLİNİK SINIFLANDIRMASI DR. GÜLİZ UYAR GÜLEÇ ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ TıP FAKÜLTESİ ENFEKSİYON H. VE KLİNİK MİK. AD- AYDIN UDAİS 2014 Giriş Diyabetin en sık ve ciddi
DetaylıDiyaliz Hastalarında Ayak Yaralarının Önlenmesi ve Yönetimi. Dr. Meltem Gürsu Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi
Diyaliz Hastalarında Ayak Yaralarının Önlenmesi ve Yönetimi Dr. Meltem Gürsu Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi Sunum Planı Ülser nasıl oluşur? Ayak ülserleri neden önemli? Ayak ülserleri için
Detaylıİnfeksiyonu Nasıl Tedavi Edelim, Tedavi Prensipleri ve Tedavi Süresine Uyum
İnfeksiyonu Nasıl Tedavi Edelim, Tedavi Prensipleri ve Tedavi Süresine Uyum Dr. Oral ÖNCÜL GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Enf. Hst. ve Kl. Mik. Srv Istanbul oraloncul@yahoo.com DM Hastaları Yeterince
DetaylıBasınç Nedir? Uluslararası Katılımlı Palyatif Bakım ve Hospis Kongresi Mart 2018 ġiģli-ġstanbul
Basınç Yarası Bakımı Yrd. Doç. Dr. Ġbrahim AYDOĞDU BVÜ Tıp Fakültesi Çocuk Cerrahisi AD Uluslararası Katılımlı Palyatif Bakım ve Hospis Kongresi 09-11 Mart 2018 ġiģli-ġstanbul Basınç Nedir? Ağırlık bir
DetaylıTedavide yeni başka seçenekler var mı? Doç. Dr. Özge Turhan Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D.
Tedavide yeni başka seçenekler var mı? Doç. Dr. Özge Turhan Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D. Özellikle yara bakımıyla ilgili pek çok yeni yöntem,
DetaylıYara Bakımı. Yoğun Bakım Dergisi 2007;7(3):347-356. Ali KONAN*
Yara Bakımı Ali KONAN* * Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Genel Cerrahi Anabilim Dalı, ANKARA Yara, dokunun normal yapı ve işlevinin bozulmasıdır. Yara iyileşmesi ise travma ile başlayan ileri derecede
DetaylıDA Yarası. İyileşme sorunu olan kronik bir yara Genellikle infekte Ciddi komplikasyonlar Multidisipliner ve koordineli tedavi
DA Yarası İyileşme sorunu olan kronik bir yara Genellikle infekte Ciddi komplikasyonlar Multidisipliner ve koordineli tedavi Multidisipliner tedavi Metabolik kontrol Uygun antibiyotik tedavisi Anjiyoplasti/vasküler
DetaylıOlgu Sunumu. Olgu-1. 85 yaşında erkek hasta Sağ ayak 1. parmak gangrenöz görünümde
Olgu Sunumu Mustafa SAÇAR Olgu-1 85 yaşında erkek hasta Sağ ayak 1. parmak gangrenöz görünümde Diyabet, HT, hiperkolesterolemi, geçirilmiş CABG, aktif sigara kullanımı. Travma öyküsü yok, İstairahatte
DetaylıEmilebilir, Mikro gözenekli Doğal Epitelyum Eşdeğeri Sentetik Yanık ve Yara Tedavi Ürünü GEÇİCİ DERİ EŞDEĞERİ
Emilebilir, Mikro gözenekli Doğal Epitelyum Eşdeğeri Sentetik Yanık ve Yara Tedavi Ürünü UYGULAMA VİDEOSU LİTERATÜR GEÇİCİ DERİ EŞDEĞERİ SUPRATHEL Geçici Deri Eşdeğeri İle Yenilikçi Yanık ve Yara Tedavisi
DetaylıDİYABETİK AYAK İNFEKSİYONUNDA AYAKTAN TEDAVİ EDİLECEK HASTALAR VE İZLEMİ
DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONUNDA AYAKTAN TEDAVİ EDİLECEK HASTALAR VE İZLEMİ Dr. Neşe DEMİRTÜRK Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Afyonkarahisar, 2014.
DetaylıFLEP OPERASYONU ve YARA İYİLEŞMESİ. Prof.Dr.Yaşar Aykaç
FLEP OPERASYONU ve YARA İYİLEŞMESİ Prof.Dr.Yaşar Aykaç PERİODONTAL CERRAHİ TEDAVİNİN AMAÇLARI Tam bir profesyonel temizlik için kök yüzeyini görünür ve ulaşılabilir hale getirmek Patolojik olarak derinleşmiş
DetaylıBİRİNCİ BASAMAKTA DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARI EPİDEMİYOLOJİSİ VE ÖNEMİ. Doç. Dr. Serap Çifçili Marmara Üniversitesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı
BİRİNCİ BASAMAKTA DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARI EPİDEMİYOLOJİSİ VE ÖNEMİ Doç. Dr. Serap Çifçili Marmara Üniversitesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı BİRİNCİ BASAMAKTA GÜNCEL DURUM > 6330 Aile Sağlığı Merkezi
DetaylıMetakarp Kırıkları ve Tedavileri
Metakarp Kırıkları ve Tedavileri Dr. Zekeriya TOSUN Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Plastik, Rek. ve Estetik Cerrahi Anabilim Dalı & El Cerrahisi Bilim Dalı PROF. DR. RIDVAN EGE TEMEL EL CERRAHİSİ KURSLARI-9
DetaylıORTOPEDİK PROTEZ ENFEKSİYONLARINDA SONİKASYON DENEYİMİ
ORTOPEDİK PROTEZ ENFEKSİYONLARINDA SONİKASYON DENEYİMİ Dr. Şua Sümer Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Enf. Hast. ve Klin. Mikr. AD 17 Mayıs 2016 Prostetik eklem ameliyatları yaşlı popülasyonun artışına
DetaylıDİYABETİK K AYAK YARALARININ
DİYABETİK K AYAK YARALARININ CERRAHİ TEDAVİSİ Prof. Dr. Muzaffer Altında ndaş Cerrahpaşa a Tıp T p Fak. Plastik Cerrahi A.D. Türk Diyabet Cemiyeti Konsültan Doktoru KONU PLANI Konunun onemi Egitim ve Korunma
DetaylıKLİMİK İZMİR TOPLANTISI 21.11.2013
KLİMİK İZMİR TOPLANTISI 21.11.2013 OLGULAR EŞLİĞİNDE GÜNDEMDEKİ İNFEKSİYON HASTALIKLARI Dr. A. Çağrı Büke Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Olgu E.A 57 yaşında,
DetaylıYARA BAKIMI VE DİĞER TEDAVİ YAKLAŞIMLARI
DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARINA REHBERLER EŞLİĞİNDE YAKLAŞIM : YARA BAKIMI VE DİĞER TEDAVİ YAKLAŞIMLARI Prof. Dr. Selçuk BAKTIROĞLU İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Genel Cerrahi A.B.D. Periferik
DetaylıFUNGall akademi. Klinik deneyim DR. ESİN ÇEVİK ŞİŞLİ FLORENCE NIGHTINGALE HASTANESI
FUNGall akademi Klinik deneyim DR. ESİN ÇEVİK ŞİŞLİ FLORENCE NIGHTINGALE HASTANESI 72 yaşında kadın hasta İleri lomber spinal stenoz Ortopedi tarafından T10-S2 arası posterior enstrümantasyon L2-S1 arası
DetaylıGiriş. Anatomi. Anterior kompartman BACAK YARALANMALARI. Tibia. Fibula
BACAK YARALANMALARI Gülçin BACAKOĞLU Giriş Alt bacak yaralanmaları daha sık görülür Tibia en sık kırılan kemiktir Beraberinde önemli yumuşak doku yaralanmaları oluşabilir Değerlendirmede hikaye ve FM önemlidir
DetaylıKemik ve Eklem Enfeksiyonları. Dr Fahri Erdoğan
Kemik ve Eklem Enfeksiyonları Dr Fahri Erdoğan KEMİK VE EKLEM ENFEKSİYONLARI Erken tanı ve tedavi Sintigrafi, MRI Artroskopik cerrahi Antibiyotik direnci Spesifik M.Tuberculosis M. Lepra T.Pallidumun Nonspesifik?
Detaylı5. SINIF 1.KURUL 3.Döngü
5. SINIF 1.KURUL 3.Döngü DERS PROGRAMI H A R E K E T S İ S T E M İ H A S T A L I K L A R I 1 5. S I N I F - 1. D E R S K U R U L U - 3. D Ö N G Ü H A R E K E T S İ S T E M İ H A S T A L I K L A R I ( 0
DetaylıDiyabetik Ayak Lezyonlarının Radyonüklid Yöntemlerle Görüntülenmesi. Prof. Dr. Seher Nilgün Ünal İstanbul Tıp Fakültesi Nükleer Tıp Anabilim Dalı
Diyabetik Ayak Lezyonlarının Radyonüklid Yöntemlerle Görüntülenmesi Prof. Dr. Seher Nilgün Ünal İstanbul Tıp Fakültesi Nükleer Tıp Anabilim Dalı Diyabetik ayak komplikasyonları Selülit Osteomyelit Şarko
DetaylıPeriodontoloji nedir?
Periodontoloji 1 2 Periodontoloji Periodontoloji nedir? Periodontoloji, dişleri ve implantları çevreleyen yumuşak ve sert dokuların iltihabi hastalıkları ve bunların tedavisi ile ilgilenen bir dişhekimliği
DetaylıPostoperatif Noninfeksiyoz Ateş. Dr.Dilek ARMAN GÜTF Enfeksiyon Hastalıkları AD
Postoperatif Noninfeksiyoz Ateş Dr.Dilek ARMAN GÜTF Enfeksiyon Hastalıkları AD GT, 62 y, kadın Nüks tiroid papiller CA Kitle eksizyonu (özefagus ve trake den sıyırılarak) + Sağ fonksiyonel; sol radikal
DetaylıPiyelonefrit Tedavi süreleri? Dr Gökhan AYGÜN CTF Tıbbi Mikrobiyoloji AD
Piyelonefrit Tedavi süreleri? Dr Gökhan AYGÜN CTF Tıbbi Mikrobiyoloji AD Neden? Daha az yan etki Ekonomik veriler DİRENÇ! Kollateral hasar! Kinolon Karbapenem Uzun süreli antibiyotik baskısı Üriner Sistem
DetaylıDiyabetik Ayakta Hiperbarik Oksijen Tedavisi
IV. UDAIS 5-7 MAYIS 2016, ISTANBUL Diyabetik Ayakta Hiperbarik Oksijen Tedavisi Güncel kanıtlar MESUT MUTLUOĞLU GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Sualtı Hekimliği Ve Hiperbarik Tıp Servisi Diyabetik Ayakta
DetaylıEpidermal Büyüme Faktörü Ülkemizdeki İlk Deneyimler
Epidermal Büyüme Faktörü Ülkemizdeki İlk Deneyimler M. Bülent ERTUĞRUL 1, Serhan SAKARYA 1, Çağrı BÜKE 2, Bengisu AY 3, Dilek Senen DEMİREZ 4, M. Özlem SAYLAK-ERSOY 1, Barçın ÖZTÜRK 1, Öner ŞAVK 5 1 Adnan
DetaylıSlayt 1. Slayt 2. Slayt 3 YARA İYİLEŞMESİ YARA. Yrd.Doç.Dr. Burak Veli Ülger. Doku bütünlüğünün bozulmasıdır. Cerrahi ya da travmatik olabilir.
Slayt 1 YARA İYİLEŞMESİ Yrd.Doç.Dr. Burak Veli Ülger Slayt 2 YARA Doku bütünlüğünün bozulmasıdır. Cerrahi ya da travmatik olabilir. Slayt 3 Akut Yara: Onarım süreci düzenli ve zamanında gelişir. Anatomik
DetaylıTABAN ÜLSERİ --- ULCUS SOLEA VEYSEL TAHİROĞLU
TABAN ÜLSERİ --- ULCUS SOLEA VEYSEL TAHİROĞLU Tanım: Süt ineklerinde çoğunlukla arka bacakların lateral, seyrek olarak ön bacakların medial tırnaklarında lokalize olan, boynuz tabakasının erozyonu ile
DetaylıBaşlık: Yanık Olgularında Enfeksiyon Gelişim Nedenleri ve Enfeksiyonların Önlenmesi Üzerine Yapılan Çalışmalar
Başlık: Yanık Olgularında Enfeksiyon Gelişim Nedenleri ve Enfeksiyonların Önlenmesi Üzerine Yapılan Çalışmalar Amaç : Bu derlemenin amacı, yanıklı olguların tedavisi surecinde gelişen enfeksiyonların tanımı,
DetaylıAYAK TIRNAK BATMASININ SEGMENTER MATRÝKS
KLÝNÝK ARAÞTIRMA / CLINICAL RESEARCH Vol. 12, No. 2, (178-182 182), 2001 AYAK TIRNAK BATMASININ SEGMENTER MATRÝKS REZEKSÝYONU ÝLE TEDAVÝSÝ Özcan PEHLÝVAN*, Erkal BÝLGÝÇ** ÖZET Amaç: Evre II ve III ayak
DetaylıSAĞLIKTA NANOTEKNOLOJİ
SAĞLIKTA NANOTEKNOLOJİ Uzm. Hem. İlknur Yayla *Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Hemşirelik Hizmetleri Müdürü, Acıbadem Sağlık Grubu Ameliyathaneler ve MSÜ Koordinatörü Hazırlanma Tarihi: 23 Mart 2016 http://www.haberturk.com/saglik/haber/536313-kanserde-nano-teknoloji-mucizesi
DetaylıSUTURASYON UMKE.
SUTURASYON UMKE Katlarına uygun olarak kapatılmalı. * Acil serviste kapatılan yaralarda genellikle 3 tabaka vardır. Fasia, ciltaltı doku ve cilt. * Kat kat kapatma: Scalp, parmak, el,ayak, tırnak, burun
DetaylıYÜKSEK TİBİAL OSTEOTOMİ
YÜKSEK TİBİAL OSTEOTOMİ Doç. Dr. Tahsin BEYZADEOĞLU Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji AD. Yüksek Tibial Osteotomi AMAÇ Mekanik yükü, hastalıklı bölgeden, daha sağlıklı bölgeye
DetaylıKOLONİZASYON. DR. EMİNE ALP Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D.
KOLONİZASYON DR. EMİNE ALP Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D. KOLONİZASYON Mikroorganizmanın bir vücut bölgesinde, herhangi bir klinik oluşturmadan
DetaylıGlisemik Kontrol ve Koruyucu Önlemler. Doç Dr Banu KALE KÖROĞLU Süleyman Demirel Üniv. Endokrinoloji ve Met Hast BD
Glisemik Kontrol ve Koruyucu Önlemler Doç Dr Banu KALE KÖROĞLU Süleyman Demirel Üniv. Endokrinoloji ve Met Hast BD 2010 da Tüm Dünyada Diyabet Sıklığı 2010 da 285 milyon diyabet hastası 2 IDF Diabetes
DetaylıDiyabetik Ayak Yönetimi
Diyabetik Ayak Yönetimi Etkenler & Sınıflandırma Doç. Dr. Özge Turhan Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D. Diyabetik Ayak Toplumun %7 si diyabetik %15-25
DetaylıKalp ve Damar Cerrahı Gözüyle. Op.Dr. Mesut KÖSEM Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Acıbadem International Hastanesi
Kalp ve Damar Cerrahı Gözüyle Op.Dr. Mesut KÖSEM Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Acıbadem International Hastanesi Damaryolu konusundaki gelişmeler, kronik hemodiyaliz tedavisini ve diyaliz sektörünü oluşturmuştur.
DetaylıDİYABETİK AYAK İNFEKSİYONUNDA ANTİMİKROBİYAL TEDAVİ
DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONUNDA ANTİMİKROBİYAL TEDAVİ Dr. Neşe DEMİRTÜRK Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Afyonkarahisar, 2017. DAİ Diyabet görülme sıklığı
DetaylıN-ASETİL SİSTEİNİN AÇIK KALP CERRAHİSİ SONRASI NÖROKOGNİTİF FONKSİYONLARA ETKİSİ. Uzm.Dr. Canan ÜNLÜ Dr. Fatma UKİL
N-ASETİL SİSTEİNİN AÇIK KALP CERRAHİSİ SONRASI NÖROKOGNİTİF FONKSİYONLARA ETKİSİ Uzm.Dr. Canan ÜNLÜ Dr. Fatma UKİL N-ASETİL SİSTEİNİN AÇIK KALP CERRAHİSİ SONRASI NÖROKOGNİTİF FONKSİYONLARA ETKİSİ Anestezi
DetaylıGENEL YARARLAR. Hızlı ve etkin yara iyileştirme Negatif Basınçlı Yara Terapisi
GENEL YARARLAR Hızlı ve etkin yara iyileştirme Negatif Basınçlı Yara Terapisi Yara bakımında hangi zorluklar ile karşılaşıyorsunuz? Sağlık profesyonelleri ve KCI daima yaraları daha hızlı ve daha etkin
DetaylıTDB AKADEMİ Oral İmplantoloji Programı Temel Eğitim (20 kişi) 1. Modül 29 Eylül 2017, Cuma
TDB AKADEMİ Oral İmplantoloji Programı Temel Eğitim (20 kişi) 1. Modül 29 Eylül 2017, Cuma Oral İmplantolojide Temel Kavramlar, Teşhis ve Tedavi Planlaması 13.30-15.00 Dental implantların kısa tarihçesi
DetaylıSERT DOKUNUN SULU (KĠSTĠK) LEZYONU. Dr Arzu AVCI ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ TIBBİ PATOLOJİ KLİNİĞİ 17 Kasım 2011
SERT DOKUNUN SULU (KĠSTĠK) LEZYONU Dr Arzu AVCI ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ TIBBİ PATOLOJİ KLİNİĞİ 17 Kasım 2011 OLGU 9 Y, K Sağ humerus proksimali 2 yıl önce kırık Doğal iyileşmeye bırakılmış
DetaylıRENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ
RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ 20.05.2010 Giriş I Renovasküler hipertansiyon (RVH), renal arter(ler) darlığının neden
DetaylıBurun yıkama ve sağlığı
Burun yıkama ve sağlığı Yayınlanmış bir çok klinik çalışmada günlük yapılan nazal yıkmanın burnumuzla ilgili yaşam kalitesini arttırdığı ve sinüslerimizden kaynaklanan semptomları azalttığı gösterilmiştir.
DetaylıDiyabetik Ayak Ülserlerinde HBO Tedavisi. Doç Dr Şenol YILDIZ GATA Sualtı Hekimliği ve Hiperbarik Tıp AD
Diyabetik Ayak Ülserlerinde HBO Tedavisi Doç Dr Şenol YILDIZ GATA Sualtı Hekimliği ve Hiperbarik Tıp AD Morbidite ve mortalitesi Armstrong ve ark.ları nöropatik ayak ülseri olan diyabetli bir hastanın
DetaylıPeriferik Arter Hastalıklarına Yaklaşım. Dr. Murat İKİZLER Eskişehir, 201 3
Periferik Arter Hastalıklarına Yaklaşım Dr. Murat İKİZLER Eskişehir, 201 3 Periferik arter hastalıkları uygarlık tarihinin ilk medeniyetlerinde bile dikkat çeken bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır.
DetaylıLAPAROSKOPİK KOLOREKTAL KANSER CERRAHİSİNİN ERKEN DÖNEM SONUÇLARI:251 OLGU
LAPAROSKOPİK KOLOREKTAL KANSER CERRAHİSİNİN ERKEN DÖNEM SONUÇLARI:251 OLGU TÜRKİYE YÜKSEK İHTİSAS HASTANESİ GASTROENTEROLOJİ CERRAHİSİ KLİNİĞİ DR.TAHSİN DALGIÇ GİRİŞ Laparoskopik kolorektal cerrahi son
DetaylıGiriş Güncel cerrahide tanı ve tedavi planlamalarında ultrasonografinin önemli bir yeri bulunmaktadır. Ultrasonografinin cerrah tarafından gerçekleşti
Endemik bir bölgede tiroid nodüllerinin cerrah tarafından uygulanan ultrasonografi ile değerlendirilmesinin tanı ve cerrahi tedavi kararı üzerine etkisi Dr. Güldeniz Karadeniz Çakmak, Dr. Ali Uğur Emre,
DetaylıDiyabetik Ayakta Sınıflama Önerileri
Diyabetik Ayakta Sınıflama Önerileri Dr. Nur YAPAR DEÜ Tıp Fak. İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D. 23 Ocak 2013, İZMİR Sunum Planı Giriş Sınıflama sistemleri Eski sınıflama sistemleri
DetaylıPeriodontoloji nedir?
Periodontoloji Periodontoloji nedir? Periodontoloji, dişleri ve implantları çevreleyen yumuşak ve sert dokuların iltihabi hastalıkları ve bunların tedavisi ile ilgilenen bir dişhekimliği dalıdır. Periodontoloji,
DetaylıGİRİŞ. Kan dolaşımı enfeksiyonları (KDE) önemli morbidite ve mortalite sebebi. ABD de yılda 200.000 KDE, mortalite % 35-60
Dr. Tolga BAŞKESEN GİRİŞ Kan dolaşımı enfeksiyonları (KDE) önemli morbidite ve mortalite sebebi ABD de yılda 200.000 KDE, mortalite % 35-60 Erken ve doğru tedavi ile mortaliteyi azaltmak mümkün GİRİŞ Kan
DetaylıLENFÖDEM ERKEN TANI VE ERKEN TEDAVİ GEREKTİREN BİR HASTALIKTIR!
LENFÖDEM ERKEN TANI VE ERKEN TEDAVİ GEREKTİREN BİR HASTALIKTIR! Lenfödem, lenf sıvısının dolaşımındaki yetersizlik yüzünden dokular arasında proteinden zengin sıvı birikimine bağlı olarak şişlik ve ilerleyen
DetaylıYara Bakımında Debridman Yöntemleri
Yara Bakımında Debridman Yöntemleri Nurten TAŞDEMİR*, Meryem YAVUZ** ÖZET Debridman etkin yara bakımının önemli bir parçasıdır. Yara bakımında temel olarak kullanılan beş debridman yöntemi vardır. Bu makalede
DetaylıSaç Ekimi BR.HLİ.050
Saç Ekimi Saçlarınızda ciddi bir azalma mı söz konusu? Saçlı bölgenin giderek azaldığını hissetmenizin yanı sıra çevrenizde de fark edilmeye mi başlandı? Bazıları dalga mı geçiyor? Hiç canınızı sıkmayın.
DetaylıPRC 29 H 2 PRC 7002 MAKALE SAATİ
PRC 29 PLASTİK REKONSTRÜKTİF VE ESTETİK CERRAHİ Dr. İbrahim VARGEL / 1 Dr. Tarık ÇAVUŞOĞLU/2 Dr. İlker YAZICI /3 KOD DERS ADI ÖÜ T P KREDİ AKTS PRC 7001 ARAŞTIRMA GÖREVLİLERİ TEZ DANIŞMANLIĞI Danışman
DetaylıMESH GREFT UYGULAMASI^) ÖZET
MESH GREFT UYGULAMASI^) Dr. B. ERDOĞAN((*)**), Dr. G. K. GÜNAYf***), Dr. C. ÇELEBİ(****), Dr. M. SİPAHİOGLU (*****), Dr. Ö. O. EROL(******) Dr. G. GÜRSU HAZARUf*******) ÖZET Kliniğimizde son iki yılda
DetaylıDiabetik Ayak Sağaltımında Vakum Destekli Kapama (VAC) Metodu ve Debridmanın Birlikte Etkinliği
ARAŞTIRMA / RESEARCH REPORT İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2012;19(3):132-7. Diabetik Ayak Sağaltımında Vakum Destekli Kapama (VAC) Metodu ve Debridmanın Birlikte Etkinliği Cemal Fırat 1, Ahmet
DetaylıDİYABETİK AYAK YARALARINDA NEGATİF BASINÇLI YARA KAPAMA SİSTEMİ ETKİLİ MİDİR? RETROSPEKTİF KARŞILAŞTIRMALI ÇALIŞMA
Kocatepe Tıp Dergisi Kocatepe Medical Journal 19:48-53/Nisan/2018 ARAŞTIRMA YAZISI / RESEARCH ARTICLE DİYABETİK AYAK YARALARINDA NEGATİF BASINÇLI YARA KAPAMA SİSTEMİ ETKİLİ MİDİR? RETROSPEKTİF KARŞILAŞTIRMALI
DetaylıLokalizasyon çalışmalarının şüpheli olduğu primer hiperparatiroidi olgularında 99 Tc-MIBI intraoperatif gama-prob kullanımı: Kohort değerlendirme
Lokalizasyon çalışmalarının şüpheli olduğu primer hiperparatiroidi olgularında 99 Tc-MIBI intraoperatif gama-prob kullanımı: Kohort değerlendirme A.Cem Dural 1, Cevher Akarsu 1, İlhan Gök 1, Aysel Koyuncu
DetaylıDAMAR HASTALIKLARINDA GÜNCEL YAKLAŞIMLAR
T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI D.P.Ü. KÜTAHYA EVLİYA ÇELEBİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ DAMAR HASTALIKLARINDA GÜNCEL YAKLAŞIMLAR PROF. DR. AHMET HAKAN VURAL OP. DR. GÜLEN SEZER ALPTEKİN ERKUL OP. DR. SİNAN ERKUL
DetaylıProf. Dr. Bilgehan Savaş ÖZ Kalp ve Damar Cerrahı
Prof. Dr. Bilgehan Savaş ÖZ Kalp ve Damar Cerrahı Yara; normal anatomik yapıların ve fonksiyonlarının bozulması olup uygun bakım ve tedaviye karşı 6-8 hafta içinde iyileşmediği durumlarda kronik yara olarak
DetaylıDİYABETİK AYAK. Risk Faktörleri, Tanı ve Sınıflama. Dr.TAMER TETİKER Ç.Ü.T.F. Endokrin ve Metab.Hast.BD 51.Ulusal Diyabet Kongresi, ANTALYA, 2015
DİYABETİK AYAK Risk Faktörleri, Tanı ve Sınıflama Dr.TAMER TETİKER Ç.Ü.T.F. Endokrin ve Metab.Hast.BD 51.Ulusal Diyabet Kongresi, ANTALYA, 2015 Sunum Planı Diyabetik ayak ülseri epidemiolojisi, Risk faktörleri,
DetaylıREKONSTRÜKSİYON YARDIMLI KAPAMA VE MODERN PANSUMAN KULLANIMINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ
REKONSTRÜKSİYON TÜRK PLASTİK REKONSTRÜKTİF ve ESTETİK CERRAHİ DERGİSİ Cilt17 / Sayı 1 SAĞLIK ÇALIŞANLARININ YARA BAKIMINDA VAKUM YARDIMLI KAPAMA VE MODERN PANSUMAN KULLANIMINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ *Hatice
DetaylıYoğun Bakım Ünitesinde Gelişen Kandida Enfeksiyonları ve Mortaliteyi Etkileyen Risk Faktörleri
Yoğun Bakım Ünitesinde Gelişen Kandida Enfeksiyonları ve Mortaliteyi Etkileyen Risk Faktörleri Emel AZAK, Esra Ulukaya, Ayşe WILLKE Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik
DetaylıKalıcı Yara Kapatma Yöntemleri KALICI YARA KAPATMA YÖNTEMLERİ : 10.Sınıf Meslek Esasları ve Tekniği
Kalıcı Yara Kapatma Yöntemleri 10.Sınıf Meslek Esasları ve Tekniği 5.Hafta (13-17 / 10 / 2014) 1.KALICI YARA KAPATMA YÖNTEMLERİ 2.)YARA KAPATMADA GEÇİCİ ÖRTÜLER 3.)DESTEK SAĞLAYAN YÖNTEMLER Slayt No: 7
DetaylıProf. Dr. Bilge Hakan Şen. E.Ü. Dişhekimliği Fakültesi, Endodonti Bilim Dalı
E.Ü. Dişhekimliği Fakültesi, Endodonti Bilim Dalı Devitalizan Maddeler Ağrılı bir pulpayı, devital hale getirmek için çeşitli maddeler kullanılagelmiştir. Hızlı bir etki göstererek pulpayı birkaç gün içinde
DetaylıMELLİTUS HASTALIGI VE HEMŞİRELİK BAKıMı
ATATÜRK SAGLIK MESLEK LİsESİ HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ SON SINIF ÖGRENCİLERİNİN DİABETES MELLİTUS HASTALIGI VE HEMŞİRELİK BAKıMı HAKKINDAKİ BİLGİ DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ Sibel KARA CA * ÖZET Bu araştırma İzmir
DetaylıLUCILIA SERİCATA LARVALARI VE SALGILARININ YARALARDAKİ BAKTERİLERE ETKİSİNİN İN-VİVO VE İN-VİTRO OLARAK ARAŞTIRILMASI
LUCILIA SERİCATA LARVALARI VE SALGILARININ YARALARDAKİ BAKTERİLERE ETKİSİNİN İN-VİVO VE İN-VİTRO OLARAK ARAŞTIRILMASI Erdal POLAT a, Hüseyin ÇAKAN b, Dilek BOLABAN a, Turgut İPEK c a İstanbul Üniversitesi
DetaylıYara Bakımında Yardımcı Tedaviler
Diyabetik Ayak Yarası ve Yara Bakım Ürünleri Yara Bakımında Yardımcı Tedaviler Prof. Dr. Selçuk BAKTIROĞLU İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı Periferik Damar Cerrahisi
DetaylıALT EKSTREMİTEDEKİ FLEP UYGULAMALARI
T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI İZMİR ATATÜRK EĞİTİM ARAŞTIRMA HASTANESİ ORTOPEDİ VE TRAVMATOLOJİ KLİNİĞİ ALT EKSTREMİTEDEKİ FLEP UYGULAMALARI UZMANLIK TEZİ Dr. Kaya TURAN TEZ DANIŞMANI Prof. Dr. Muhittin ŞENER
DetaylıKronik Osteomiyelit. Dr. Cemal Bulut. Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji
Kronik Osteomiyelit Dr. Cemal Bulut Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji 1. Hasta DK, 60 y, Kadın 12 yaşındayken femur kırığı sonrası birkaç defa opere olmus,
DetaylıDiyabetik Ayak Ülserleri Yara Bakımı ve Hemşirelik Yaklaşımı İ.Ü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ABD Endokrinoloji,Diyabet ve Metabolizma
Diyabetik Ayak Ülserleri Yara Bakımı ve Hemşirelik Yaklaşımı İ.Ü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ABD Endokrinoloji,Diyabet ve Metabolizma Uzm.Hem.Alev Kahraman DİYABETLİNİN AYAĞININ KORUNMASINDA
DetaylıPenetran Göz Yaralanmaları
Penetran Göz Yaralanmaları Pelin Özyol Oküler yaralanmalar özellikle düşük sosyoekonomik düzeydeki bireylerde ve az gelişmiş ülkelerde olmak üzere genel olarak tüm dünyada önemli morbidite nedenidir. Yaralanmaların
DetaylıOnkoplastik meme cerrahisi ve yenilikler
Onkoplastik meme cerrahisi ve yenilikler Dr. Lütfi Eroğlu Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Plastik Rekonstrüktif ve Estetik cerrahi Anabilim Dalı Mastektomi ile ilgili ameliyatların tarihsel süreci
DetaylıDEKTOMİ (MIRP) & EKSPLORASYONU (MITBE) ILAŞTIRILMASI
PRİMER HİPERPARATH PERPARATİROİDİZMİN N CERRAHİ TEDAVİSİNDE İNTRAOPERATİF qpth ÖLÇÜMÜ YARDIMIYLA MİNİMAL MAL İNVAZİV V RADYOGUIDED PARATROİDEKTOM DEKTOMİ (MIRP) & MİNİMAL MAL İNVAZİV V TEK BEZ EKSPLORASYONU
DetaylıAKCİĞER APSESİNDE CERRAHİ TEDAVİ
AKCİĞER APSESİNDE CERRAHİ TEDAVİ TTD 10. Yıllık Kongresi Antalya 2007 Dr. S.Ş. Erkmen GÜLHAN Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Akciğer apsesi, parankim destrüksiyonu
DetaylıFİBROBLAST SİPARİŞ FORMU. T.C. Kimlik No: Cinsiyeti: K E
Doküman No: P02- F14 Yayın Tarihi: 01/09/2014 Geçerlilik Tarihi: 14/04/2020 Revizyon No: 01 Revizyon Tarihi: 14/04/2015 Sayfa No: 1/2 FİBROBLAST SİPARİŞ FORMU Tarih:../ /.. HASTA BİLGİLERİ: Hastanın Adı
DetaylıDİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARINDA EVDE BAKIM HİZMETİ
IV. ULUSAL DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARI SİMPOYUMU, Mayıs 2016 DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARINDA EVDE BAKIM HİZMETİ Doç. Dr. S. Serap Çifçili Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı
DetaylıDİYABETİK AYAK ENFEKSİYONLARINDA ALTERNATİF TEDAVİ YÖNTEMLERİ
DİYABETİK AYAK ENFEKSİYONLARINDA ALTERNATİF TEDAVİ YÖNTEMLERİ Dr. Cumhur ARTUK SBÜ Gülhane Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. EKMUD Ankara Günleri 10.01.2018 No adjunctive
DetaylıPENIL VE PERINEAL BÖLGE YARALANMALARININ SKROTAL FLEP İLE ONARIMI: İKİ OLGU SUNUMU
İst. Tıp Fak. Mecmuası 64:4,2001 PENIL VE PERINEAL BÖLGE YARALANMALARININ SKROTAL FLEP İLE ONARIMI: İKİ OLGU SUNUMU Ayhan OKUMUŞ, Aret ÇERÇİ ÖZKAN, Orhan ÇİZMECİ, İsmail ERMİŞ, Serdar TUNÇER, Erdem GÜVEN,
DetaylıGREFT VE FLEP TEDAVİSİNDE DOĞAL BALIN YARA İYİLEŞMESİNDEKİ ETKİSİ
GREFT VE FLEP TEDAVİSİNDE DOĞAL BALIN YARA İYİLEŞMESİNDEKİ ETKİSİ THE EFFECT OF NATURAL HONEY ON WOUND HEALING IN GRAFT AND FLAP TREATMENT GÜRDAL M.*, KİREÇÇİ S.*, PİRİNÇÇİ N.*, SAKIZ D.**, KARAMAN M.İ.*
DetaylıKomplike deri ve yumuşak doku enfeksiyonu etkeni çoklu dirençli patojenlerin bakteriyofaj duyarlılıklarının araştırılması
Komplike deri ve yumuşak doku enfeksiyonu etkeni çoklu dirençli patojenlerin bakteriyofaj duyarlılıklarının araştırılması Aycan Gundogdu, Ph.D. Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim
DetaylıDÖNEM IV 3. GRUP DERS PROGRAMI
T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ GENEL CERRAHİ A.D. BAŞKANLIĞI SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ GENEL CERRAHİ KLİNİĞİ 2013-2014 EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI DÖNEM IV 3. GRUP DERS PROGRAMI
DetaylıDiyabetik Ayak Yaralarının Önlenmesinde ve Takibinde Hemşirenin Rolü
Diyabetik Ayak Yaralarının Önlenmesinde ve Takibinde Hemşirenin Rolü Ayak sorunlarının çoğu önlenebilir Alt ekstremite ampütasyonlarının çoğunun sebebi diyabetik ayak hastalığıdır. Ayak sorunlarının çoğu,
DetaylıKanser Hastalarında Dental Yaklaşım. Dr.Kıvanç Bektaş-Kayhan İstanbul Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Ağız, Diş, Çene Cerrahisi Anabilim Dalı
Kanser Hastalarında Dental Yaklaşım Dr.Kıvanç Bektaş-Kayhan İstanbul Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Ağız, Diş, Çene Cerrahisi Anabilim Dalı İstanbul Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi- İstanbul
Detaylı