Abdi İpekçi Cad. Ada Apt. No:22/8 K:2 Nişantaşı / İstanbul T :

Transkript

1 Abdi İpekçi Cad. Ada Apt. No:22/8 K:2 Nişantaşı / İstanbul T :

2 BİLİNMEYENİN SEYRİ WATCHING THE UNKNOWN Yirminci yüz yıl düşüncesinin belki de en romantik yansıması insanın süre gelen kötülüğün farkına varıp, gözlerini açtığında dünyanın daha yaşanabilir bir yer olacağına olan naif inancıdır. Aynı zamanda, ironik bir şekilde, ilerlemeye ve aydınlamaya inancın hala devam edebildiği bu çağın birlikte getirdiği bilimsel ve teknolojik ilerleme algı dünyamızı yeniden şekillendirirken sosyal normları da yeniden tanımladı. Monika Bulanda son sergisinde geçtiğimiz yüzyılın çelişkilerini, yansımalarını ve aşırılıklarını eserlerine taşıyor. Gerek kullanılan teknik ve malzeme gerekse de tuvallerin yapısal çağrışımları, Bulanda nın sanatsal pratiğini öne çıkaran izler olarak görülebilir. Ancak önceki serilerinin aksine sanatçı bilinmeyenin seyri ile birlikte, materyal temalardan ziyade soyut bir alanı keşfe çıkıyor. Bu açıdan bakıldığında ise eserlerde iki ana başlığın görüldüğünü iddia etmek hiçte zor olmayacaktır. Sanatçı bir yandan eserlerde bir göz ile betimlenen izleyicinin alternatif gerçekler yaratmasına işaret ederken öte yandan bakmanın yarattığı iktidar ve kontrol mekanizmalarına atıfta bulunuyor. İzleyicinin gerçek üzerindeki etkisini anlatabilecek en iyi metaforlardan biri olan Schrödinger in meşhur deneyinde, bir kedi patlama ihtimali yüzde elli olan bir miktar barut ile bir kutunun içindedir. Bir dakikanın sonunda kedinin ölmüş olması ile yaşıyor olması istatistiksel olarak eşittir ve kedi (deneyi yürüten için) süperpozisyondadır yani hem yaşıyor hem de ölüdür. Ancak kutu açıldığında kedinin ölmüş ya da yaşıyor olduğu anlaşılabilir. Bir başka deyişle kediyi öldüren (ve gerçekliği yaratan) bakan gözün merakıdır.benzer şekilde Bulanda nın eserlerindeki göz alternatif gerçekleri ve boyutları yaratan bir metafor olarak karşımıza çıkar. Her ne kadar ortada ölü bir kedi olmasa da eserlerde gördüğümüz gerçekliğin (ya da boyutun) subjenin bir yaratısı olduğunu söyleyebiliriz. Bir başka açıdan ele aldığımızda ise sanatçının deyimiyle insan Tanrı nın gizemini çalmaktadır, bu gizem elbette yaratmak eylemidir. Eserlerde kullanılan ve izleyicinin bakış açısına göre renk ve şekil değiştiren malzeme ise deyim yerindiyse adeta bu yaratma eyleminin demokratize edildiğini ilan eden işaretlerdir. Teorik olarak aynı anda farklı kişilerce esere bakıldığında, her bir izleyicinin var olan sonsuz olasılıktan sadece birini temsil ederek göreceği eser her seferinde yeni bir boyut ve gerçeklik sunacaktır. Bu noktadan yola çıkarak Bulanda nın sergi mekânındaki izleyiciyi ile eserlerdeki göz arasında doğrudan bir bağlantı kurduğunu ve Schrödinger in deneyine paralel şekilde eseri yaratan tümüyle izleyicinin bakışı olduğunu söylemek mümkün. Öte yandan, bakmak eylemini bir güç ilişkisi olarak tanımladıktan sonra, Bulanda bu metaforu bu kez de güncel politik atmosferin bir yansıması olarak kullanıyor. Artık göz iktidar sahiplerinin mutlak gücüne, tuvallerin üzerindeki değişken ve kaygan alan ise çarpıtılmış gerçekliğe işaret ediyor. Gerçek ile kurgunun, rasyonel ile akıldışı olanın birbirine karıştığı yüzeylerde süpermodernitenin izlerini görmek mümkün hale geliyor. Özellikle eserlerdeki belli belirsiz mimari yapı Auge nin yok-yer olarak kavramsallaştırdığı düşüncenin izlerini taşımakla birlikte zamanın ruhunu yakalayan mekânlara dönüşüyor. İzleyici için asıl sorun ise, tüm bu anlatıların kesişiminde yatıyor. Kurulan mantığı takip edecek olursak, eğer insan hem kendi bakışıyla yarattığı gerçeğin hakimi hem de kendine empoze edilen bakışların (gerçeklerin) kurbanı ise güç kavramının merkezleştirilmesi mümkün müdür? Eğer değilse iktidar sahiplerine karşı girişilecek savaş anlamlı mıdır ya da savaş alanı nerededir? Tüm bu ilişkileri ortaya serdikten ya da ilişkilerin farkına vardıktan sonra değişim mümkün olacak mıdır yoksa sadece farkında olan sinik subjeler olarak hayat devam mı edecektir? Tüm bu sorular Bulanda nın eserlerine bakan gözlerin yaratacakları gerçeklikler içinde cevap bulacak ya da kendini bir üst anlatıya teslim edecek. Probably the most romantic reflection of twentieth-century thought is the naive belief that the world will become a more liveable place once man realises the ongoing evil and opens his eyes to it. At the same time, ironically, while perception of scientific and technological progress and enlightenment is present and reshaping our world, it has also redefined the social norms. Monika Bulanda projects the paradoxes, reflections and exorbitances of past century onto her works in her recent exhibition. Not only through the techniques and materials used in her works, but also via the structural connotations of toile, can be seen, the traces which put forward Bulanda s artistic practise. However, contrary to her previous series, the artist explores an abstract space rather than material themes, along with journey of the unknown. In Schrödinger s renowned experiment, one of the best metaphors which shows the impact of the spectator on reality; A cat is in a box filled with gunpowder where the possibility of exploding is fifty percent. At the end of one minute, the probability of cat being alive or dead is statistically equal and the cat is in superposition (to the conductor); that is, the cat is both alive and dead. Whether the cat is alive or dead can be seen only when the box is opened. In other words, the curiosity of spectator s eyes is the one who kills the cat (and creates the reality). Similarly, the eye in Bulanda s works appears to us as a metaphor which creates alternative realities and dimensions. Notwithstanding that no dead cat is there, we can say that the reality (or the dimension) in the works is a creation of the subject. Being considered from a different angle man has been stealing the mystery of God in artist s expressing, this mystery is indeed the act of creation. The materials used in the works and the colours and forms changing according to the spectator s perspective, are as it were, the traces which declare that the act of creation has been democratised. Theoretically, when looked at by different individuals at the same time, the work that each spectator sees by representing only one out of infinite possibilities will offer a new dimension and reality in each instance. In this sense, it is possible to say that Bulanda directly associates the spectator at the exhibition space with the eye in her work and the one creating the work is entirely the gaze of the spectator in parallel with Schrödinger s experiment. Besides having defined the act of gaze as a power relation, Bulanda uses this metaphor as a reflection of current political atmosphere. Now the eye points to the stranglehold of the man in power while the variational and lubricious space on the toile indicates the distorted reality. It becomes possible to see the traces of super modernity on the surfaces where real and fiction, rational and irrational blend together. Especially the indistinct architectural structure in which the works turn into spaces that capture the spirit of time as well as carrying out the traces of thoughts which Auge conceptualised as non-place. The essential question for the spectator lies in the intersection of these narratives. Following the established logic, is it possible to centralise the concept of power if man is both the master of the reality which he has created by his own gaze and the victim of the gaze (reality) imposed to himself? If not, is it meaningful to fight against man in power or where is the field of conflict? Having revealed or recognised all of these relations, would a change be possible or would life continue as aware cynical subjects? All of these questions will find their answers in the reality created by the eyes gazing at Bulanda s work or surrender to a metanarrative.

3 Kararın Manipulasyonu, Manipulation of Matter, Ahşap Üzerine Karışık Teknik, Mix Media On Wood, 60x100 cm

4 Bilinmeyene Endişe Concern About the Unknown Ahşap Üzerine Karışık Teknik Mix Media On Wood 60x100 cm, 2014

5 Detay - Detail > Bakışın Uzaması Extension of View Ahşap Üzerine Karışık Teknik Mix Media On Wood 100x100 cm, 2014

6 Direkler Arası Between Pillars Ahşap Üzerine Karışık Teknik Mix Media On Wood 60x100 cm, 2015 Değişen Boyutlar Altering Dimensions Ahşap Üzerine Karışık Teknik Mix Media On Wood 60x100 cm, 2015

7 Paralel Varlıklar, Parallel Beings, Ahşap Üzerine Karışık Teknik, Mix Media On Wood,100x147 cm, 2015

8 Kararın Manipulasyonu Manipulation of Matter Ahşap Üzerine Karışık Teknik Mix Media On Wood 60x100 cm, 2015

9 Bilinmeyenin Seyri Watching the Unknown Ahşap Üzerine Karışık Teknik Mix Media On Wood 100x100 cm, 2014 < Detay - Detail

10 Uzun Zamanlı Çözüm Long-Time Solution Pleksiglas Üzerine Akrilik Acrylic On Plexiglass 30x30 cm, 2015 Hırslar Claims Pleksiglas Üzerine Akrilik Acrylic On Plexiglass 30x30 cm, 2015

11 Endişe Endişe Pleksiglas Üzerine Karışık Teknik Mix Media On Plexiglass 58x80 cm, 2014 Hafifletmek Relief Pleksiglas Üzerine Karışık Teknik Mix Media On Plexiglass 58x80 cm, 2014

12 MONİKA BULANDA Born 1983, Cracov (Poland) Lives and works in Istanbul. Education Beijing Film Academy B.A. University of Warsaw B.A. Music Academy of Katowice Solo Exhibitions : 2015 Watching the Unknown Kare Art Gallery Istanbul Multi City Alan Istanbul Gallery Group Exhıbıtıons: 2014 Contemporary Istanbul15 International Art Fair 2014 Cityscape Istanbul Art Space 2014 Imkansız Yapılar/Impossible Structures Kare Gallery (Istanbul) 2014 Contemporary Istanbul 14 International Art Fair 2013 Contemporary Istanbul 13 International Art Fair 2012 Contemporary Istanbul 12 International Art Fair 2012 Art of Migration Cezayir (Istanbul ) 2011 Contemporary Istanbu 11 International Art Fair 2011 Art Beat Istanbul International Art Fair 2011 Pop Art Extended Linart Gallery 2011 Yumşak şehir Alan Istanbul Gallery 2010 When Ideas Become Crime Depo (Istanbul), ( performance ) 2009 Collaboration with Dutch artist Mathilde Ter Heijne on her project Olacak Depo (Istanbul) Sergi Metni: Rasit Mutlu Sergi Koordinasyon: Ezgi Yıldız Grafik Tasarım: Bürkan Özkan Fotoğraf: Tolga Özgal Çeviri: Nazlı Mayuk

13