Doğu Akdeniz Bölgesinde Kurulu Toros Sediri (Cedrus libani A. Rich.) Orijin Denemelerinin 6. ve 10. Yıl Sonu Ara Sonuçları

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Doğu Akdeniz Bölgesinde Kurulu Toros Sediri (Cedrus libani A. Rich.) Orijin Denemelerinin 6. ve 10. Yıl Sonu Ara Sonuçları"

Transkript

1 161 Doğu Akdeniz Bölgesinde Kurulu Toros Sediri (Cedrus libani A. Rich.) Orijin Denemelerinin 6. ve 10. Yıl Sonu Ara Sonuçları Said DAĞDAŞ İç Anadolu Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Orman Genel Müdürlüğü Gazi Tesisleri, 3 numaralı bina, Gazi / ANKARA ÖZET: Bu bildiride; 1989 yılı güz döneminde Ormancılık Araştırma Enstitüsü tarafından, Akdeniz Bölgesinin Doğu Akdeniz Bölümünde tesis edilen üç deneme sahasına ilişkin altıncı ve 10. yıl sonu ölçüm verilerinin değerlendirildiği bulgular ile gözlemlerimizde ulaşılan tesbitler birlikte sunulmuştur. Her üç deneme sahasında da; 10. yıl sonu yaşama yüzdesi başarısı, altıncı yıl sonu yaşama yüzdesi başarısı ile yaklaşık olarak aynı kalmıştır. Yine her üç deneme sahasının verileri ortaklaşa değerlendirildiğinde de, ortalama yaşama yüzdesi altıncı yıl sonunda % 77,3 ve 10. yıl sonunda % 76,4 olarak belirlenmiştir. 6. ve 10. yıl sonu ölçümlerine göre; Kahramanmaraş - Kozludere de sırasıyla 62 cm ve 137 cm, Adana-Feke-Mansurlu da 118 ve 292 cm, Mersin- Arslanköy de 6. yıl sonunda tesbit edilen ve ortalama 136 cm olan boy gelişimi giderek hızlanmış ve 292 cm ile Mansurlu deneme sahasının ortalama boylanma değerlerine ulaşılmıştır. İlk 10 yıllık dönem sonunda sırasıyla; - Kozludere deneme sahasında 170 ile 206 cm arasında ve deneme sahası ortalamasının üzerinde boy gelişimi performansına ulaşan ilk sekiz orijin 22 ( Kozan-Meydan), 16 ( Gülnar-Söğütdağı), 18 ( Ermenek-Damlaçalı), 12 (Finike-Aykırıçay), 17 ( Mersin-Aslanköy), 14 ( Elmalı-Bucak Arşt. Orm.), 23 (Saimbeyli-Çatak), 31 (K. Maraş- Elmalar-Gölceğiz-Beşenli), - Mansurlu da yaklaşık 350 ile 368 cm arasında boy gelişimine ulaşan ilk yedi orijin 23 (Saimbeyli-Çatak), 15 (Anamur-Abanoz-2), 21 (Feke-Mansurlu), 18 (Ermenek-Damlaçalı) 16 (Gülnar-Söğütdağı), 22 (Kozan-Meydan) ve 35 (K. Maraş-Hartlap) ve - Arslanköy de 350 cm nin üzerinde, üst düzeyde boy gelişimi gösteren beş orijin de sırasıyla 15 (428 cm), 23 (383 cm), 13 (374 cm), 33 (369 cm), 4 (360 cm) numaralı orijinlerdir. Doğu Akdeniz Bölgesi orijinlerinden olan 22 (Kozan-Meydan), 23 (Saimbeyli-Çatak), 31 (Kahramanmaraş- Elmalar-Gölceğiz) ve 32 numaralı (Göksun-Törbüzek) orijinler, her üç deneme sahasında en başarılı orijinler arasında yer almaktadırlar. Toros Sediri ağaçlandırma yatırımlarında sözü edilen orijinlere öncelik verilmesinin, yatırımların hem başarısını ve hem de verimliliğini artıracağı düşünülmektedir. Calomicrus apicalis Demaison, 1891 (Col.: Chrysomelidae), Toros Sediri meşcerelerinin yeni bir zararlısı olup ö zellikle Doğu Akdeniz bölgesindeki genç Toros sediri ağaçlandırmalarında, salgın düzeyinde zarar yapmaya ve meşcerelerin sağlığını tehdit etmeye devam etmektedir. Bu nedenle yeni dönemde, her üç orijin deneme sahasında bu zararlının varlığı ve var ise zararlıya dayanıklı orijinlerin belirlenmesi gerekmektedir. Anahtar Sözcükler: Toros Sediri, orijin denemeleri, Doğu Akdeniz. The Results of Origin Tests implemented on 6th and 10th Years Old Taurus Cedar (Cedrus libani A. Rich.) in Eastern Mediterranean Region of Turkey ABSTRACT: In this paper, the results obtained according to the both evaluation of the data s of sixth and 10th year periods of three sample plots established in 1989 in Eastern Mediterranean Region and observation notes gained in those were submitted. In combined results of these three sample plots, total survival percentage of sixth year (77,3%) was not changed dramatically and stabilized at the end of 10 th year as of (76,4%). According to the estimation of sixth and 10 th year periods data, total height growth is 62 cm and 137 cm in Kozludere, 118 cm and 292 cm in Mansurlu, and 136 cm and 292 cm in Arslanköy respectively. At the end of 10 th year period of these three sample plots; The name of numbered provenances below showing high growing performances (in between 170 cm and 206 cm higher than the mean total height (137 cm) of sample plot) in Kozludere are 22 (Kozan-Meydan), 16 (Gülnar- Söğütdağı), 18 ( Ermenek-Damlaçalı), 12 ( Finike-Aykırıçay), 17 ( Mersin-Aslanköy), 14 ( Elmalı-Bucak Arşt. Orm.), 23 (Saimbeyli-Çatak), and 31 (K. Maraş-Elmalar-Gölceğiz-Beşenli), in Mansurlu (in between 350 cm and 368 cm higher than the mean total height (292 cm) of sample plot) are 23 (Saimbeyli -Çatak), 15 (Anamur -Abanoz-2), 21 (Feke-Mansurlu), 18 (Ermenek -Damlaçalı) 16 (Gülnar- Söğütdağı), 22 (Kozan-Meydan), and 35 (K. Maraş-Hartlap), and in Arslanköy numbered provenances showing high growing performances (in between 360 cm and 428 cm higher than the mean total height (292 cm) of sample plot) are 15 (428 cm), 23 (383 cm), 13 (374 cm), 33 (369 cm), and 4 (360 cm). Sor. Yazar: Dağdaş, S., said.dagdas@yahoo.com

2 162 The provenances selected from seed stands of Eastern Mediterranean Region and tested in these three experiments such as 22 ( Kozan-Meydan), 23 ( Saimbeyli-Çatak), 31 ( Kahramanmaraş-Elmalar-Gölceğiz), and 32 (Göksun-Törbüzek) are all very successful at the age of 10. Afforestation investments in where mostly seedlings of Taurus Cedar used, those mentioned best performing provenances should be taken into consideration and used for reaching successful and productive plantations. The populations of C. apicalis which is a new pest to Taurus Cedar plantations has been increasingly risen since 2000 in especially young stands. Epidemy of this beetle has been threatening & affecting the health of young stands of C. libani. After conducting new surveying studies in these three mentioned provenance trials the resistant provenances to the pest should be determined and resistant ones selected for the future plantations. Keywords: Taurus Cedar, provenance trials, Eastern Mediterranean Region of Turkiye. GİRİŞ 1984 yılında, Sedir (Cedrus libani A. Rich.) Orijin Denemeleri adıyla hazırlanarak projesi yürürlüğe konulan bu çalışmanın amacı projesinde; Sedirin doğal yayılışını temsil etmek üzere seçilen orijinlerin gerek Sedirin doğal yayılış alanında gerekse yetişebileceği düşünülen öteki yörelerde denenmesi ile ağaçlandırmalarda kullanılacak uygun orijinlerin yöresel olarak belirlenmesi olarak ifade edilmiştir. Kapsamı ülke geneli olarak ele alınmıştır. Projesinin hazırlandığı dönemde 10. yıl sonunda bitirilmesi şeklinde zaman planı hazırlanmıştır (Anonim 1984). Ancak 1995 yılında Araştırma Çalışma Grublarında alınan karar doğrultusunda orijin denemelerinde zaman planında yer alan süre, idare müddetinin yarısına ulaşıncaya kadar uzatılmıştır (Anonim 1995). Bilindiği üzere ağaçlandırmacının, tohumun toplandığı yerden ne kadar emniyetle uzağa ve yüksekliğe götürülebileceğini bilmesi gerekmektedir. Bunu da en iyi şekilde orijin denemeleri ortaya koymaktadır. Sadece orijin denemeleriyle sözgelişi Avrupa ladininde % 20 den fazla kalite ve kantite artımı sağlanabileceği belirtilmektedir (Ürgenç ve ark., 1988). Orijin denemeleri aynı zamanda, tohum bahçeleri, klon bankaları, döl denemeleri, tohum saklama yerleri, doku kültürü yöntemiyle üretim ve benzeri ex situ (doğal yayılışı dışında koruma) yöntemleri içinde yer almaktadır. FAO tarafından 1977 yılında in situ (doğal yayılışı içinde) öncelikle korunması gereken türler arasında gösterilen Toros Sediri (Işık ve Yıldırım, 1990) ile, son 20 yılda ülkemizde yapılan ağaçlandırmaların % 0.07 si ve doğal gençleştirme çalışmalarının % 1.2 si gerçekleştirilmiştir (Koski ve Antola, 1993, s. 28). Toros Sedirinde öncelikli ıslah edilecek özellikler arasında boy gelişimi ile birlikte gövde kalitesi üzerinde durulması gerektiği vurgulanmıştır. Marjinal yetişme ortamlarında ise fidan yaşama yüzdesinin üzerinde önemle durulması gerektiği, bunun yanında dona ve kuraklığa dayanıklılık özelliklerinin önem 1990 yılında yapılan bir çalışma ile (Atalay 1990) Toros Sedirinde tohum transfer rejyonlaması yapılmış taşıdığı belirtilmektedir (Ko ski ve Antola, 1993). ve doğal Toros Sediri ormanları Türkiye de dört ayrı ana ve her ana bölge kendi içinde sırasıyla altı, oniki ve bir alt bölgeye ayrılmıştır. Bu ana bölgeler aşağıda verilmiştir. - Akdeniz Dağ Bölgesi, - Akdenizardı Bölgesi, - İç Anadolu Bölgesi,- Orta Karadeniz Alt Bölgesi. Sonraki yıllarda yapılan bir çalışma ile; Toros Sediri için iki ana ıslah bölümü (zonu) belirlenmiştir. Bunlara ilave olarak iki tohum üretim bölümü ve bir adet de gen koruma ormanı zonu ayrılmıştır. Bu zonlar sırasıyla; 1- Akdeniz sahil bölümü 1.2. Orta kuşak ( m), 1.3. Yüksek kuşak ( m), 2- Akdeniz ardı bölümü 2.2. Orta kuşak ( m), 2.3. Yüksek kuşak ( m), 3- Amanoslar ardı bölüm 3.3 Yüksek zon m), 4- İç Batı Anadolu bölümü (yalnızca tohum üretimi amaçlı) 4.2. Yüksek zon ( m), 5- Karadeniz ardı bölüm 5.2. Orta kuşak ( m) (Koski ve Antola 1993). Toros Sedirinin doğal yayılış alanı; kışları soğuk ve karlı, yazları serin, güneşli ve aynı zamanda nemli rüzgarların hakim olduğu Akdeniz ikliminin Akdeniz Dağ Bölgesi ve Akdeniz Ardı Bölgeleridir (Atalay 1990).Yukarıda belirtilen yetişme ortamı koşullarında yıllık yağış genel olarak 600 mm nin üzerindedir. Kışın karla kaplı gün sayısı da iki ayı aşmaktadır. Aynı zamanda Toros Sediri, yayılışında kireç taşına bağımlı olmayıp, toprakta yeterli düzeyde kalsiyumun bulunuşuna bağlı olan bir türdür. Anakayanın çatlaklı sistemi Toros Sediri ormanlarının en önemli yetişme etkenidir (Kantarcı 1990). Toros Sediri en geniş yayılışını Türkiye Toroslarında yapmaktadır. Lübnan ve Suriye de çok dar alanlara sıkışıp kalmış kalıntı meşcereleri dışında yalnızca ülkemize has, endemik sayılabilecek nitelikte değerli bir türümüzdür. Türkiye de yaklaşık ha lık bir alanda yayılış göstermektedir. Bu sahanın yaklaşık ha ı verimli meşcerelerden oluşurken, ha lık bölümü de bozuk yapıdaki meşcerelerden meydana gelmektedir (Koski ve Antola, 1993, s. 27; Anonim, 1987 ye atfen Anonim, 1994 a, s. 45) yılı sonu envanter verilerinde ise Toros Sediri yayılış sahası; ha ı normal koru ormanı, ha ı ise bozuk koru ormanı olmak üzere ha olarak belirlenmiştir (Anonim 1998). Bir diğer çalışmada ise Toros Sediri yayılış sahası toplam olarak ha olarak verilmektedir (Anonim 2001).

3 163 Türkçe de halk arasında doğal olarak Toroslarda, Toros Sediri Katran adıyla bilinmektedir ( Atay 1982, Kayacık 1967). Erbaa-Çatalan da ise, Kökmer ardıcı adı ile bilinmektedir (Varol 1965). Flora of Turkey and Its East Aegean Islands adlı eserde ise Turkish Cedar olarak Türk Sediri denilmiştir ( Davis 1965). Yukarıda belirtilen adlandırmaların yanında K. Maraş ve Adana-Feke dolaylarında Katran sözcüğünün yanısıra Kamalak olarak da adlandırılmaktadır. Denizli nin Acıpayam ve Tavas ilçelerinin doğal Toros Sediri ormanlarının bulunduğu Bozdağ a yakın yörelerinde ise Toros Sedirine Andız denilmektedir. Yayılışınının ana kütlesi Toros dağlarının denize bakan yamaçlarıdır. Dikey yayılışında da Finike civarında yaklaşık 600 m ye kadar iner, genel olarak ise m ler arasında orman kurmaktadır (Anonim, 1994 a). Lübnan ve Suriye de de yaklaşık ha doğal yayılışı mevcuttur ( Vidaković 1991). Batı Toroslardaki yayılışına Dalaman çayı vadisini oluşturan Gölgeli dağlarından (Acıpayam -Bozdağ, Tavas-Konak, Köyceğiz-Çaldağı) başlar. Optimum meşcerelerini kurduğu Batı Toroslar dan (Elmalı - (Bucak-Çığlıkara), Katrandağı ve Susuzdağ) (Kayacık, 1967) doğuya doğru ilerleyerek yayılışının doğu ucuna (K. Maraş-Ahırdağları na) ulaşır ( Atalay 2002). Osmaniye nin güneyinden Amanoslar üzerinden Suriye ve Lübnan a kadar inerek yayılışının en güney noktasına iner. Afyon-Sultandağı-Deresinek vadisinde, buradaki yayılışından kuş uçuşu yaklaşık 40 km kuzeyde de Orta Anadolu iklim şartlarının egemen olduğu Afyon-Emirdağ-Çaykışla-Dandindere de ana kütleden kopuk yayılışları bulunmaktadır ( Boydak 1996, Günay 1990). Kelkit ve Yeşilırmak vadisindeki, Erbaa-Karayaka- Çatalan ve Niksar-Akıncı köyü üzerindeki yayılışı (Selçuk 1962, Varol 1965) ise Kuzey Anadolu da kalıntı meşcerelerini temsil etmektedir. Buradaki meşcerelerinde Toros Sediri; Q. cerris, Acer campestre, Acer monspessulanum, Fagus orientalis, Tilia rubra, Carpinus orientalis, Sorbus terminalis (Atalay 1990) ile karışıklığa girer. Hatta Çatalan daki yayılışında Pinus sylvestris in de karışıklığa girdiği görülmektedir. Çatalan-Tortepe ve çevresinde Ardıçlık veya Sedirlik olarak bilinen 229 numaralı bölme içerisindeki 14 ha lık sahada yayılış yapmaktadır (Anonim 1988, Anonim 1999). Ayrıca Erbaa- Çatalan daki yayılışından bağımsız olarak Çatalan Orman İşletme Şefliği sınırları içerisinde bugüne dek üzerinde çok fazla durulmamış olan, 195 numaralı bölme içinde iki ayrı yayılış sahası da bulunmaktadır. Bu yayılışında kayın, meşe ve sarıçamın meşcere kuruluşuna girdiği görülmektedir. Çatalan- Tortepe deki yayılışından ayrı olan bu sahalarda 3-5 veya tek ağaçtan oluşan dağınık bir yayılış göstermektedir. Toplam saha da, 100 ha civarındadır. Savaş ın da belirttiği üzere bu farklı yayılışı, Kuzalan mahallesi yakınlarındaki Kumluboyun un Kökmeriçi Mevkii nde güney ve güneydoğu mailelerde ha lık alanda serpili halde bulunmaktadır. Buradaki yayılışı yalnızca Anadolu da değil, dünyada da en kuzey enlemdir (40 54 ve kuzey enlemleri ve doğu boylamları arası). Bu nedenle Çatalan- Tortepe, Meşebeleni ve Kumluboyun-Kökmeriçi mevkiindeki doğal yayılış sahası birlikte koruma altına alınmalı, yayılış yaptığı sahanın genelinde Çatalan orijini ile ağaçlandırma yapılmalıdır. Toros Sedirinin Erbaa daki yayılış sahası Savaş ın eserinde toplam 2100 ha olarak verilmiştir ki bu çok geniş alan, münferit olarak Toros Sediri bulunan alanların tamamının toplamı olarak verilmektedir (Savaş, 1946). Niksar-Akıncı köyünde ise toplam 31.5 ha lık bir yayılışı vardır ve bu yayılış sahası Gen koruma ormanı olarak ayrılmıştır. Erbaa- Çatalan daki yayılışından yaklaşık 60 km doğuda yer almaktadır. Niksar ın 20 km güneydoğusunda ve Karadeniz e 80 km mesafededir metreler arasında yayılış göstermektedir. Toros Sedirinin yayılış gösterdiği alan Niksar ilçesine bağlı Akıncı köyünün güneyinde, Akıncı kalesinin bulunduğu Akıncıkale tepe nin kuzey bakıdaki alt yamaçlarıdır (Cevizli, 1994). Vejetasyon bilgisi açısından doğal ağaç türleri bileşimi yöntemi ile yapılan bir çalışmada, Toros Sedirinin kendi doğal yetişme ortamında yer alan ekolojik koşullar ve orman ekosistemleri verilmiştir. Toros Sediri orman toplumu ( Cedretum libani) nun sınıflandırılması A- Türkiye örneği ( Toroslar ve Kuzey Anadolu (Kelkit Vadisi)) a) Q. libani, Q. coccifera, Q. infectoria, Q. cerris, Populus tremula, Pseudoclimax Juniperus türleri (foeditsima, phoenica) ile tipik Toros gelişim tipi, b) Q. coccifera, Juniperus excelsa lı Pinus nigra gelişim tipi, c) Ostrya carpinifolia, Fraxinus ornus, Q. castaneifolia, Q. ehrenbergii, Sorbus terminalis li P. brutia gelişim tipi, d) Abies cilicica gelişim tipi, e) Kalıntı Fagus orientalis gelişim tipi (K. Maraş- Amanos dağları), f) Çatalan daki (Q. petraea, Q. pedunculiflora, Carpinus orientalis, Fagus orientalis (Pinus brutia, Q. ilex li) kalıntı yayılış. Bu saha, Karadeniz sıradağlarının içe bakan kışlara dayanıklı kurakçıl ormanlar kuşağında yer almaktadır. B- Lübnan ile ilgili sınıflandırma (Mayer 1981). MATERYAL ve YÖNTEM Toros sediri orijinlerinin tanıtımı Toros Sediri orijin denemelerinde; a) Orman Ağaçları ve Tohumları Islah Araştırma Müdürlüğü tarafından belirlenen tohum meşcereleri ile

4 164 b) aynı zamanda uygulayıcı birimlerle işbirliği içinde bizzat Araştırma Enstitüsü uzmanları denetiminde tohum kaynakları seçilmiş ve bu orijinlerden kozalaklar toplatılmıştır. Tohum kaynağı olarak kullanılan orijinlerin de bulunduğu Toros Sedirinin doğal yayılış sahaları Şekil 1 de verilmektedir. Denemelerde kullanılan toplam orijin sayısı 35 dir. Tohum temin edilen Toros Sediri meşcerelerine ait bilgiler Çizelge 1 de verilmiştir. Erbaa-Çatalan ve Niksar- Akıncı köyü kalıntı meşcereleri Emirdağ-Dandindere Kalıntı Meşceresi Toros Sedirinin doğal yayılış alanları Şekil 1: Toros Sedirinin doğal yayılışı (Aytar ve ark., 2010). Çizelge 1: Doğu Akdeniz de Tesis Edilen Denemelerde Kullanılan Toros Sediri (Cedrus libani A. Rich.) Orijinleri Orijin Sıra Nu.: Prov. No: İşletme Forest District Seri Working Circle Tohum Kaynağının Adı Name of Seed Source Alt Bölgeler 1 Sub-regions 1 ( ) Fethiye Akbel Tohum toplama Akdeniz Ardı (1.6) 2 (1) 2 Acıpayam Bozdağ Tohum toplama Akdeniz Ardı (2.9) 3 ( ) Tavas Barzova Tohum toplama Akdeniz Ardı (2.9) 4 (2) Afyon Sultandağı- Tohum meşceresi İç Anadolu Deresinek- (3.1) Domuzambarı 5 ( ) Eğirdir Kasnak suyu Tohum meşceresi Akdeniz Ardı (1.4) 6 (3) Gölhisar Dirmil Tohum meşceresi Akdeniz Ardı (2.9) 7 ( ) Sütçüler Sütçüler Tohum toplama Akdeniz Ardı (1.4) 8 ( ) Sütçüler Söğütdağı Tohum toplama Akdeniz Ardı (1.4) 9 (4) Ş.Karaağaç Belceğiz Tohum meşceresi Akdeniz Ardı (2.5) 10 (5) Ş.Karaağaç Belceğiz Tohum meşceresi Akdeniz Ardı (2.5) 11 (6) Ş.Karaağaç Kızıldağ Tohum toplama Akdeniz Ardı (2.5) Bölme Rakım No: (m) Compartment Altitud No: e (m) Enlem Latitude Boylam Longitude o o o o , o o o o Toros sediri ormanları, tohum transfer bölgelendirmesi açısından bölgelere ve alt bölgelere ayrılmıştır. Parantez içindeki ilk rakam bölge numarasını, ikinci rakam ise alt bölge numarasını belirtmektedir (Atalay, 1987). 2 Seçilen bazı orijinlerden fidan üretilmemiştir. Bu nedenle; parantez içinde yazılmış olan orijin numaraları, bilgisayarda oluşturulan sıralamaya göre verilen rakamlardır. 40 rakamı ile biten ilk sıralama ise, tohum toplanan orijinlerin denemelere başlanırken kullanılan ve parsel başlarındaki deneme kazıklarına yazılı olan rakamlardır (Dağdaş ve ark. 1997).

5 165 Çizelge 1 in devamı 12 (7) Isparta Kapıdağ Tohum toplama 13 (8) Kaş- Lengüme Karaçay (Sütleğen) Tohum meşceresi Akdeniz Üst (1.4) Akdeniz Üst (1.6) Akdeniz Ardı (2.8) Akdeniz Üst (1.4) Akdeniz Üst (1.5) 17 (12) Finike Aykırıçay (Sirken) Tohum meşceresi Akdeniz Üst (1.6) 18 (13) Kumluca Yukarı Alakır Tohum meşceresi Akdeniz Üst (1.5) 19 (14) Elmalı Bucak Tohum topl. Akdeniz Ardı Arş.Orm. (2.8) 20 (15) Anamur Düden- Tohum meşceresi Akdeniz Ardı Abanoz-2 Yanıktepe (2.3) 21 (16) Gülnar Söğütdağı Tohum toplama Akde. Ardı (Avşar-Tahata (2.3) bağı yükseği) 22 (17) Mersin Aslanköy- Tohum meşceresi Akdeniz Üst Başpınar (1.3) 23 (18) Ermenek Damlaçalı Tohum toplama Akde. Ardı (2.3) 24 (19) Konya Sağlık-Gökyurt Gen koruma İç Anadolu ormanı (3.1) 25 (20) Pozantı Karakuz (Eğni-Tömek- Kılıçtaştepe- Çetinlik) 26 (21) Feke Mansurlu Yumurtatepe- Aytepe 27 (22) Kozan Meydan- Hançukuru- Akkaya Tohum toplama Tohum toplama Tohum toplama 28 (23) Saimbeyli Ayvacık-Çatak Tohum toplama 29 (24) Andırın Elmadağ Tohum toplama 30 (25) Andırın Akifiye Tohum toplama Fındıklıdere- Akçadağ 31 (26) Antakya Hassa Kışlakdere- Akbez-Dedemli yaylası 32 (27) Göksun Merkez Malakhasan- Karataş mevkii 33 (28) Niksar Baraj(Akıncı köyü) Tohum toplama Tohum toplama Akdeniz Üst (1.2) Akdeniz Üst (1.2) Akdeniz Üst (1.2) Akdeniz Üst(1.2) Akdeniz Üst(1.2) Akdeniz Üst(1.2) Akdeniz Ardı (2.1) Akdeniz Ardı (2.2) o o o o (9) Elmalı Çığlıkara- Koçova Tohum toplama 15 (10) Gündoğmuş Eskibağ Tohum toplama 16 (11) Antalya Kemer Tohum toplama , o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o O o o Tohum toplama Orta Karadeniz (29) Elmalı Sevindik Tohum meşceresi Akdeniz Ardı o o (2.8) (30) K.Maraş Hartlap Çağırgandere- Kalekaya k.. Tohum toplama Akdeniz Ardı (2.2) (31) K.Maraş Elmalar (Gölceğiz- Kaleköyü üstü- Beşenli ) 37 (32) Göksun Merkez (Törbüzek- Mürsel köyü- Meşeliktepe) Tohum toplama Tohum toplama Akdeniz Ardı (2.2) Akdeniz Ardı (2.2) o o 24 00

6 Tohum meşceresi 39 (34) Osmaniye Nurdağı (Hınzırlı) Tohum topl. 40 (35) K.Maraş Yeniyapan Tohum Hartlap Dereboğazı ve topl. Fatmalık köyleri, Yavşan dağı 166 Akdeniz Ardı (2.3) Akdeniz Üst (1.1) Akdeniz Ardı (2.2) o o Çizelge 1 in devamı 38 (33) Ermenek Kazancı (Koçaş dağı- Güveyçalı mevkii) Kozalakların Toplanması, Tohumların Çıkartılması ve Fidanlıklarda Tüplere Ekimi Seçilen tohum meşceresi ve tohum kaynağında, seçilen ağaçlar arasında en az 50 metrelik aralık bırakılmıştır. Belirlenen üstün ağaçların meşceredeki diğer ağaçlara nazaran çap, boy, yeterli kozalak taşıma, gövde dolgunluğu v.b. kıstaslar bakımından üstün nitelikli olmalarına özen gösterilmiştir. Her orijini temsilen işaretlenen ortalama 20 ağaçtan kozalak toplanmıştır. Toplanan kozalaklardan çıkartılan tohumların 8X26 cm ebadındaki körüksüz tüplere ekimleri yapılmıştır. Mersin-Aslanköy ve Feke-Mansurlu deneme sahalarında Tarsus-Tekir Fidanlığında yetiştirilen fidanlar kullanılırken, K. Maraş-Kozludere deneme sahasında hem Tarsus-Tekir, hem de Osmaniye-Ürün Fidanlıklarında yetiştirilen fidanlar kullanılmıştır. Deneme Alanlarının Seçiminde İzlenen Yöntem Deneme alanlarının seçiminde, ağaçlandırma projelerinin gerçekleştirildiği ve dikimlerde büyük ölçüde Toros Sedirinin kullanıldığı potansiyel ağaçlandırma sahaları tercih edilmiştir. Ayrıca deneme sahaları, büyük ölçüde Toros Sedirinin doğal yayılış yaptığı sahalardır. Bölgedeki her üç deneme sahası, Geniş Saha Örneklemeli olarak kurulmuştur. Deneme Alanlarının Dikime Hazırlanması, Tesisi ve Bakımı Deneme sahalarında 2/0 yaşındaki tüplü fidanlarla dikim yapılmıştır. Yapılan bir çalışmada tutma başarısı ve boy gelişimi açısından 1+2 ve 1+1 yaşlı şaşırtılmış tüplü fidanların Elmalı-Çamkuyuları ve benzeri ağaçlandırma sahalarında daha başarılı oldukları, ancak 2+0 yaşlı tüplü fidanların şaşırtılmadan ucuz maliyetle dikime alınmaları nedeniyle tavsiye edildiğini görüyoruz (Cengiz, 1990). Denemelerde, 3 mx1.5 m aralık-mesafe kullanılmıştır. Doğu Akdeniz de tesis edilen K. Maraş-Kozludere, Mersin- Aslanköy ve Feke-Mansurlu deneme sahalarında, arazi hazırlığı orman işçilerine yaptırılmıştır. Dikimler 1989 yılı sonbaharında gerçekleştirilmiştir. Gerekli görülen deneme sahalarında dikimi takip eden yılın başında bir kereye mahsus olmak üzere tamamlama dikimleri yapılmıştır. Her deneme sahasının içinde yer aldığı ağaçlandırma sahası, dikenli telle ihata edilerek korumaya alınmış ve ortalama dört yıl boyunca bakım dönemlerinde ot alma ve bakım işlemleri ilgili Ağaçlandırma Birimleri tarafından yapılmıştır. Deneme alanlarına ait bilgiler Çizelge 2 de verilmiştir. Deneme Alanlarının Yaklaşık İklim Özellikleri Deneme alanlarına en yakın meteoroloji istasyonlarına ait iklim değerleri Çizelge 3 de verilmiştir. Deneme Alanlarının Toprak Özellikleri Deneme alanlarının toprak yapısını belirlemek üzere, her deneme sahasındaki üç tekerrürde de açılan 0-10 cm, cm, cm ve cm kesitlerinden toprak örnekleri alınmış ve analizleri Orman Toprak Laboratuvarlarının Kuruluş Esasları ve Laboratuvar Teknikleri Semineri kitabında (Anonim, 1994c) verilen yöntemlere uygun olarak Araştırma Enstitüsünün OAE Toprak Fiziği ve Toprak Kimyası Laboratuvarında yaptırılmıştır. Çizelge 4 de deneme alanlarına ait toprak analizi sonuçları verilmiştir. Deneme Alanlarında Kullanılan Deneme Deseni Denemelerde tesadüf blokları deneme deseni kullanılmıştır. Her deneme sahası üç tekerrürlü olarak tesis edilmiş, kullanılan orijinleri temsilen ise her bir parsele 16 adet fidan dikilmiştir. Orijinlerin ni belirgin kılmak amacıyla parsellerin sol başlarına, orjinlere verilen numaralar ile numaralandırılmış 3x5x50 cm ebadında işaret kazıkları çakılmıştır. Deneme Alanlarında Yapılan Ölçme ve Gözlemler Deneme sahalarında dikimi takiben ilk ölçmeler yapılmıştır yılında altıncı yıl, 1999 yılının sonunda ise 10. yıl sonu ölçümleri gerçekleştirilmiştir BULGULAR Deneme sahaları üç tekerrürlü olarak tesis edilmiştir. Fidanlarda altıncı yıl sonu ölçümlerinde olduğu gibi, 10. yıl ölçümlerinde cm hassasiyetinde boy ölçümleri yapılmıştır. Yine her parselde bulunan yaşayan fidan sayılarından yaşama yüzdeleri tesbit edilerek değerlendirmeler gerçekleştirilmiştir. Mersin- Aslanköy-Akpınar deneme sahasında 10. yıl sonu göğüs yüksekliği çapı ölçümleri de yapılmış ve değerlendirmelere boylanma değerleri ve yaşama yüzdesi değerleriyle birlikte çap ölçüm değerleri de dahil edilmiştir.

7 II. Akdeniz Orman ve Çevre Sempozyumu 167 Çizelge 2: Deneme Alanlarını Tanıtıcı Bilgiler Den. Alanı Bölge Müd. İşletme Müd. İşletme Şefl. Mevkisi Locality Rakı m (m) 1 K. Maraş K. Maraş K. Maraş KOZLUDERE Bakı Tesis Tarihi GB 27-28/10/1989 Temsil Edilen Orijin Sayısı Parsele Dikilen Fidan Sayısı Alt Bölgeler Akdeniz Ardı (3.3.2) 2 Adana Feke Mansurlu SOĞUKOLUK 1550 GD 30/10/ Akdeniz Üst (2.2) 3 Mersin Mersin Aslanköy AKPINAR KD 1-2/11/ Akdeniz Üst (2.3) Açıklayıcı Bilgi Kozludere köyünden 3 km. güneyde Yüksek zon Mansurlu ya 3 km güneyde Yüksek zon Aslanköy ün 5 km batısında Yüksek zon Çizelge 3: Deneme Alanlarına En Yakın Meteoroloji İstasyonlarına Ait İklim Değerleri Meteoroloji Rakım Ort.Yağış(mm) Ortalama En Sıcak En Soğuk Enlem Boylam İstasyonu Adı (m) Sıcaklık ( o C) Ay Ort.( o C) Ay Ort.( o C) K. Maraş (Ocak) (Ağustos) Kozan (Ocak) Mersin- Aslanköy (Ağustos) (Temmuz) 0.0 (Ocak) Çizelge 4: Deneme Alanlarının Toprak Özellikleri Deneme Alanı Kum Toz Kil Toprak ph Kireç Organik Toplam Değişebilir Katyonlar Tuz % % % Türü 1/2.5 % Madde N % (ppm) (%) H 2O Ca ++ Mg ++ Na + K + K.Maraş Killi 7.14 Yok Yok KOZLUDERE Balçık Feke - MANSURLU Killi Balçık 6.49 Yok Yok Mersin- Aslanköy/ AKPINAR Kumlu Killi Balçık 7.30 Yok Yok.Değerlendirme modeli Verilerin değerlendirilmesi aşamasında TARIST (Veri Tabanı Esaslı İstatistik Paket Programı) kullanılmıştır (Anonim, 1994 b). Her bir deneme sahası tek tek değerlendirildiğinde Tesadüf Blokları-1 (Bir Etkenli Model) =Model 7, bölgesel değerlendirmede ise Tesadüf Parselleri 1 (İki Etkenli Model) = Model 1 kullanılmıştır. Ayrıca analizlerde MINITAB istatistik programına da başvurulmuştur. Deneme alanlarında boy büyümeleri 10. yıl vejetasyon mevsimi sonu ölçümleri esas alınarak değerlendirme sonuçları, altıncı yıl sonu analiz sonuçlarındaki F değerleriyle birlikte aşağıda verilmiştir. K. Maraş-Kozludere deneme alanı bulguları Boylanma için yapılan varyans analizi sonuçları aşağıda verilmiştir. Çizelgeden görüldüğü gibi tekerrürler arasında % 1, orijinler arasında % 5 olasılık düzeyinde anlamlı farklılık ortaya çıkmıştır. Altıncı yıl analizlerine gore tekerrürler arasındaki anlamlı farklılık artmış, buna karşılık orijinler arasında anlamlı farklılık düzeyi daha düşük düzeyde gerçekleşmiştir. Farklılığı test etmek için yapılan Duncan Testi, altıncı yıl sonuçları ile birlikte Çizelge 6 da verilmiştir. 3 Toros sedirinin yayılış alanları bölgelere ve alt bölgelere göre ekolojik veya yetişme ortamı birimlerine ayrılmıştır. Parantez içindeki ilk rakam bölge numarasını, ikinci ve üçüncü rakam ise alt bölge numarasını belirtmektedir (Atalay, 1987, s , ).

8 168 Çizelge 5. Altıncı (1995) ve 10. yıl sonu (1999) boylanma verileri için yapılan varyans analizi sonuçları (Kozludere) Varyasyon Kaynağı Serbest. Kareler Toplamı Kareler Ortalaması (df) (SS) (MS) Tekerrürler ** ns Orijinler * *** HATA Genel ns = Önemsiz,* = Önemli % 5 alfa seviyesinde, ** = Önemli %1 alfa seviyesinde;*** = Önemli % 0.1 alfa seviyesinde Çizelge 6. Kozludere de altıncı ve 10. yıl sonu boylanma değerlerinde orijinler arası farklılıklar (Duncan Testi) Orijin Nu: ve İşletme Adı: Provenance name and no.: Boy gelişimi (cm.) Height growth (cm) (6 th year) Boy gelişimi (cm.) Height growth (cm) (10 th year) 1. Acıpayam-Bozdağ A A 2. Afyon-Sultandağı A AB 3. Gölhisar-Dirmil AB ABC 4. Ş. K. A.-Belceğiz ( , 151) ABC ABC 5. Ş. K. Ağaç.-Belceğiz (175) ABCD ABCD 6. Ş. Karaağaç-Kızıldağ (39) ABCDE ABCD 7. Isparta-Kapıdağ ABCDE ABCD 8. Kaş-Lengüme ABCDE ABCD 9. Elmalı-Koçova (141) ABCDEF ABCD 10. Gündoğmuş-Eskibağ ABCDEFG ABCD 11. Antalya-Kemer ABCDEFG ABCDE 12. Finike-Aykırıçay ABCDEFG ABCDE 13. Kumluca-Y. Alakır ABCDEFGH ABCDE 14. Elmalı-Bucak (34) ABCDEFGH ABCDE 15. Anamur-Abanoz ABCDEFGH ABCDE 16. Gülnar-Söğütdağı ABCDEFGH ABCDE 17. Mersin-Başpınar ABCDEFGH ABCDE 18. Ermenek-Damlaçalı ABCDEFGH ABCDE 19. Konya-Sağlık ABCDEFGH ABCDE 20. Pozantı-Karakuz ABCDEFGH BCDE 21. Feke-Mansurlu ABCDEFGH BCDE 22. Kozan-Hançukuru ABCDEFGH BCDE 23. Saimbeyli-Çatak ABCDEFGH BCDE 24. Andırın-Elmadağ (78, 127) BCDEFGH BCDE 25. Andırın-Akifiye (29, 30) BCDEFGH BCDE 26. Antakya-Hassa CDEFGH BCDE 27. Göksun-M. hasan-(72, 73) DEFGH BCDE 28. Niksar-Akıncı köyü EFGH BCDE 29. Elmalı-Sevindik ( ) EFGH CDE 30. K. Maraş-Hartlap FGH CDE 31. K. Maraş-Elmalar (29-31) FGH CDE 32. Göksun-Törbüzek FGH CDE 33. Ermenek-Güveyçalı (339) FGH CDE 34. Osmaniye-Nurdağı-Hınzırlı GH DE 35. K. Maraş-Hartlap H E Genel ortalama boy= 62 cm Genel ortalama boy=137 cm 10. yıl sonunda, Duncan Testinde beş farklı grup ortaya çıkmıştır. İlk gruba giren, 160 cm ve üzerinde boy gelişimi yapan orijinler sırasıyla 22 ( Kozan- Meydan), 16 ( Gülnar-Söğütdağı), 18 ( Ermenek- Damlaçalı), 12 ( Finike-Aykırıçay), 17 ( Mersin- Aslanköy), 14 ( Elmalı-Bucak Arş. Orm.), 23 (Saimbeyli-Çatak), 31 ( K. Maraş-Elmalar-Gölceğiz- Beşenli), 6 (Ş. Karaağaç-Kızıldağ (39)) ve 9 numaralı (Elmalı-Koçova (141)) orijinleridir. Bu orijinlerin çok büyük bir kısmı Batı ve Doğu Akdeniz Bölgesi orijinleri içinde yer almaktadırlar. 23 numaralı orijinde gözlenen boy gelişimindeki hızlanma dikkat çekicidir. Bir diğer ifade ile bu orijinler, Akdeniz Ardı ve Akdeniz Üst Bölgesi içinde kalan orijinlerden oluşmaktadır. Doğu Akdeniz Bölümündeki deneme sahalarında, 2000 yılı ilkbaharında kar kırması zararı gözlenmiştir. Zarardan en az etkilenen orijinler 16, 18, 23, 25, 29 ve 33 numaralı orijinlerdir. Boylanmada en geride kalan 110 cm nin altında boy gelişimi gösteren orijinler ise 32 ( Göksun- Törbüzek), 20 ( Pozantı-Karakuz-Eğni-Tömek), 2 (Afyon-Sultandağı), 10 ( Gündoğmuş-Eskibağ), 8 (Kaş-Lengüme), 35 ( K. Maraş-Hartlap-Yeniyapan) ve 19 numaralı ( Konya-Sağlık) orijinleridir. Görüldüğü gibi boy gelişiminde orijinler arasındaki sıralı

9 169 farklılaşma altıncı ve 10. yıl sonunda büyük ölçüde benzerlik göstermektedir. Yöreye yakın orijinlerden, K. Maraş (35) ve Göksun (32) orijin lerinin gelişimleri yavaştır. Mersin-Aslanköy deneme alanı bulguları Boylanma için yapılan varyans analizi sonuçları aşağıda verilmiştir. Görüldüğü gibi tekerrürler arasında, her iki dönemde % 5 olasılık düzeyinde anlamlı farklılık bulunmuştur. Orijinler arasında ise anlamlı farklılık yoktur. Ortalama boylanma 6. yıl sonunda 136 cm iken, 10. yıl sonunda 292 cm ye ulaşmıştır. 320 cm nin üstünde boy gelişimi gösteren 15 (428 cm), 23 (383 cm), 13 (374 cm), 33 (369 cm), 4 (360 cm), 25 (338 cm), 22 (330 cm) ve 27 numaralı (321 cm) orijinlerdir. Ermenek orijinlerinden yüksek rakımda olan 33 numaralı orijin çok başarılı bir büyüme seyri göstermiş, ancak 18 numaralı orijin oldukça düşük bir büyüme hızına ulaşmıştır. Yöreye en yakın 17 numaralı Aslanköy-Başpınar orijini ise (278 cm) bu deneme sahasında diğer deneme sahalarına göre daha düşük bir büyüme seyri göstermiştir. Dikkat edilirse bu boylanma değeri deneme sahası ortalamasının da altındadır. Mersin-Aslanköy deneme alanı çap gelişimi bulguları Çap gelişimi için yapılan varyans analizi sonuçları da aşağıda verilmiştir. Tekerrürler ve orijinler arasında anlamlı farklılık bulunmamıştır. Ortalama çap gelişimi ise 4, 12 cm dir. Çizelge 7. Altıncı (1995) ve 10. yıl sonu (1999) boylanma verileri için yapılan varyans analizi sonuçları (Aslanköy) Varyasyon Kaynağı Serbest. Derece. (df) Kareler Toplamı (SS) Kareler Ortalaması (MS) Tekerrürler * * Orijinler ns ns HATA Genel ns = Önemsiz (not significant), * = Önemli % 5 alfa seviyesinde (significant at alfa level % 5). Çizelge yıl sonu (1999) çap verileri için yapılan varyans analizi sonuçları (Aslanköy) Varyasyon Kaynağı Serbest. Derece. Kareler Toplamı (SS) Kareler Ortalaması (df) (MS) Tekerrürler ns Orijinler ns HATA Genel ns = Önemsiz (not significant) 27 (7,7 cm), 15 (7, 6 cm), 33 (6,6 cm), 20 (5,7 cm), 19 (5,6 cm), 29 (5,3 cm) ve 4 numaralı (4,96 cm) orijinlerin ortalama çap gelişimleri 5 mm ve üzerinde gerçekleşmiştir. 3 cm nin altında çap gelişimi kaydeden orijinler 4 (2,9 cm), 28 (2,9 cm), 35 (2,8 cm), 18 (2,8 cm), 9 (2, 76 cm), 11 (2,7 cm), 10 (1,8 cm), 26 (1,7 cm) ve 24 (1,6 cm). Çap gelişiminde oluşan sıralama da boy gelişiminde oluşan sıralamaya koşut biçimde gerçekleşmiştir. Adana-Feke-Mansurlu deneme alanı bulguları Boylanma için yapılan varyans analizi sonuçları aşağıda verilmiştir. Çizelge 9. Altıncı (1995) ve 10. yıl sonu (1999) boylanma verileri için yapılan varyans analizi sonuçları (Mansurlu) Varyasyon Kaynağı Serbest. Derece. (df) Kareler Toplamı (SS) Kareler Ortalaması (MS) Tekerrürler ** ns Orijinler * ** HATA Genel ns = Önemsiz (not significant),* = Önemli % 5 alfa seviyesinde (significant at alfa level % 5), ** = Önemli % 1 alfa seviyesinde (significant at alfa level % 1)

10 II. Akdeniz Orman ve Çevre Sempozyumu 170 Çizelgeden görüldüğü gibi tekerrürler arasında % 1 olasılık düzeyinde, orijinler arasında ise % 5 olasılık düzeyinde anlamlı farklılık ortaya çıkmıştır. Orijinler arasında anlamlı farklılık düzeyi altıncı yıl sonuçlarına göre düşmüştür. Orijinler arasında boy gelişimi açısından ortaya çıkan farklılığı test etmek için yapılan Duncan Testi sonuçları altıncı yıl sonuçları ile birlikte Çizelge 10 da verilmiştir. Duncan Testinde yedi farklı grup ortaya çıkmıştır. İlk gruba giren, 340 cm ve üzerinde boy gelişimi yapan yedi orijin sırasıyla 23 (Saimbeyli-Çatak), 15 (Anamur-Abanoz-2), 21 (Feke- Mansurlu), 18 (Ermenek -Damlaçalı) 16 (Gülnar- Söğütdağı), 22 (Kozan-Hançukuru) ve 35 (K. Maraş - Hartlap) numaralı orijinlerdir. Ortalama boylanma altıncı yıl sonunda 118 cm iken, 10. yıl sonunda 292 cm olarak gerçekleşmiştir. Yöreye en yakın orijinler olan Saimbeyli-Çatak, Feke-Mansurlu Kozan- Hançukuru orijinleri deneme sahasında birbirleriyle rekabete girmişcesine başarılı bir büyüme seyri göstermektedirler. 32, 24, 31 ve 17 numaralı orijinler de 325 cm nin üzerinde boylanma gerçekleştiren ve tamamı yine Orta ve Doğu Akdeniz orijinlerinden oluşan sıralama da, yörede kullanılması beklenen orijinlerin belirlenmesinde önemli ipuçları vermektedir. Boylanmada en geride kalan son beş orijin ise 12 (Finike-Aykırıçay), 3 (Gölhisar-Dirmil), 2 (Afyon-Sultandağı), 8 (Kaş -Lengüme), 9 (Elmalı- Koçova), 20 (Pozantı-Karakuz) ve 4 numaralı (Ş. K. A.-Belceğiz ( , 151)) orijinleridir. Bu orijinlerin 20 numaralı orijin hariç tamamı Batı Toroslara dahildir. 12 numaralı orijinin bu deneme sahasında son grupta yer alması dikkat çekicidir. Yine aynı şekilde 33 numaralı orijinin gelişimindeki yavaşlama da farkedilir düzeydedir. Çizelge 10. Mansurlu deneme sahası altıncı ve 10. yıl sonu boylanma değerlerinde orijinler arası farklılıkların karşılaştırılması (Duncan Testi Sonuçları) Orijin Nu: ve İşletme Adı: Provenance name and no.: Orijinlerin Boy Gelişimi (cm) (6. yıl sonu) Height growth (cm) (6 th year) Orijinlerin Boy Gelişimi (cm) (10. yıl sonu) Height growth (cm) (10 th year) 1. Acıpayam-Bozdağ A A 2. Afyon-Sultandağı AB AB 3. Gölhisar-Dirmil AB AB 4.ŞKA.-Belceğiz ( , 151) ABC ABC 5. Ş.K.Ağaç.-Belceğiz (175) ABCD ABCD 6. Ş. Karaağaç-Kızıldağ (39) ABCDE ABCD 7. Isparta-Kapıdağ ABCDE ABCDE 8. Kaş-Lengüme ABCDEF ABCDEF 9. Elmalı-Koçova (141) ABCDEF ABCDEF 10. Gündoğmuş-Eskibağ ABCDEF ABCDEFG 11. Antalya-Kemer ABCDEF ABCDEFG 12. Finike-Aykırıçay ABCDEF ABCDEFG 13. Kumluca-Y. Alakır ABCDEF ABCDEFG 14. Elmalı-Bucak (34) ABCDEF ABCDEFG 15. Anamur-Abanoz ABCDEF ABCDEFG 16. Gülnar-Söğütdağı ABCDEF ABCDEFG 17. Mersin-Başpınar ABCDEF ABCDEFG 18. Ermenek-Damlaçalı ABCDEF ABCDEFG 19. Konya-Sağlık ABCDEF ABCDEFG 20. Pozantı-Karakuz ABCDEF ABCDEFG 21. Feke-Mansurlu ABCDEF ABCDEFG 22. Kozan-Hançukuru ABCDEF ABCDEFG 23. Saimbeyli-Çatak BCDEF ABCDFFG 24. Andırın-Elmadağ (78, 127) BCDEF ABCDEFG 25. Andırın-Akifiye (29, 30) CDEF ABCDEFG 26. Antakya-Hassa DEF ABCDEFG 27. Göksun-M. hasan-(72, 73) DEF ABCDEFG 28. Niksar-Akıncı köyü DEF ABCDEFG 29. Elmalı-Sevindik ( ) DEF BCDEFG 30. K. Maraş-Hartlap EF BCDEFG 31. K. Maraş-Elmalar (29-31) EF CDEFG 32. Göksun-Törbüzek F DEFG 33. Ermenek-Güveyçalı (339) F EFG 34. Osmaniye-Nurdağı-Hınzırlı F FG 35. K. Maraş-Hartlap F G Genel ortalama boylanma=118 cm Genel ort. boylanma= 292 cm

11 II. Akdeniz Orman ve Çevre Sempozyumu Deneme alanlarında yaşama yüzdeleri K. Maraş-Kozludere deneme alanı bulguları Yaşama yüzdesi verileri için yapılan varyans analizi sonuçları aşağıda verilmiştir. Çizelgeden görüldüğü gibi tekerrürler arasında % 5 olasılık düzeyinde anlamlı farklılık ortaya çıkmış orijinler arasında ise anlamlı farklılık bulunmamıştır. Altıncı yıl sonunda % 54,9 olan ortalama yaşama yüzdesi değeri, 10. yıl sonunda % 53,99 a inmiştir. Ortalama yaşama yüzdesi geçen süre içinde çok az miktarda, yalnızca % 1 düzeyinde azalmıştır. Bu nedenle yaşama yüzdesi başarısının düşme eğilimi azalmıştır denilebilir. 171 Bakım çalışmalarının istenilen düzeyde gerçekleştirilememiş olması yanında dikimde kullanılan fidanların, yıl boyunca büyümenin devam ettiği Osmaniye-Ürün Orman Fidanlığı nda yetiştirilmiş olmasının yaşama yüzdesi başarısında sebeb olduğu olumsuz etki çok belirgindir. Dikim sırasında 2/0 yaşında olan fidanların Tarsus-Tekir Orman Fidanlığı ndan getirilen fidanlardan yaklaşık iki kat daha boylu olmaları, bu fidanların yazın aşırı sıcaklara karşı mukavemetini düşürmüştür. Bu nedenle yaşama yüzdesi başarısı Kozludere deneme sahası ekolojik koşullarından olumsuz yönde etkilenmiştir. Çizelge 11. Altıncı (1995) ve 10. yıl sonu (199 9) yaşama yüzdesi verileri için yapılan varyans analizi sonuçları (Kozludere) Varyasyon Kaynağı Serbest. Derece. (df) Kareler Toplamı (SS) Kareler Ortalaması (MS) Tekerrürler * ns Orijinler ns * HATA Genel ns = Önemsiz (not significant5) * = Önemli % 5 alfa seviyesinde (significant at alfa level % 5) Çizelge 12. Altıncı (1995) sonuçları (Mansurlu) Varyasyon Kaynağı Serbest. Derece. (df) ve 10. yıl sonu (1999) yaşama yüzdesi verileri için yapılan varyans analizi Kareler Toplamı (SS) Kareler Ortalaması (MS) Tekerrürler ns * Orijinler ns ns HATA Genel ns = Önemsiz;* = Önemli % 5 alfa seviyesinde Adana-Feke-Mansurlu deneme alanı bulguları Yaşama yüzdesi verileri için yapılan varyans analizi sonuçları aşağıda verilmiştir Çizelgeden görüldüğü gibi tekerrürler ve orijinler arasında anlamlı farklılık bulunmamıştır. 6.yıl sonunda % 85 olan ortalama yaşama yüzdesi değeri, 10. yıl sonunda % 84,05 e inmiştir. Hem 6. yıl sonu, hem de 10. yıl sonu analizlerinde ortalama yaşama yüzdesi değerleri yalnızca 2 (% 73), 26 (% 71), 7 (% 69), 29 (% 69) ve 28 (% 64) numaralı orijinlerde % 75 in altında kalmıştır. Mersin-Aslanköy deneme alanı bulguları Yaşama yüzdesi verileri için yapılan varyans analizi sonuçları aşağıda verilmiştir. Çizelge 13. Altıncı (1995) ve 10. yıl sonu (1999) yaşama yüzdesi verileri için yapılan varyans analizi sonuçları (Aslanköy) Table 13. Results of analysis of variance for survival percentage of six and ten years old seedlings at Aslanköy trial site Varyasyon Kaynağı Serbest. Derece. (df) Kareler Toplamı (SS) Kareler Ortalaması (MS) Tekerrürler ns ns Orijinler ns ns HATA Genel ns = Önemsiz * = Önemli % 5 alfa seviyesinde ** = Önemli % 1 alfa seviyesinde

12 II. Akdeniz Orman ve Çevre Sempozyumu 172 Çizelgeden görüldüğü gibi tekerrürler ve orijinler arasında anlamlı farklılık bulunmamıştır. Altıncı yıl sonunda % 91,78 olan ortalama yaşama yüzdesi değeri, 10. yıl sonunda yalnızca % 91,12 ye inmiştir. Hem altıncı yıl sonu, hem de 10.yıl sonu analizlerinde ortalama yaşama yüzdeleri % 85 in altına inen orijinler sadece 19 (% 83), 28 (% 75) ve 29 (% 67) numaralı orijinlerdir. Hem yaşama yüzdesi, hem boylanma gelişimi, hem de çap gelişimi açısından çok başarılı bir deneme sahası niteliğindedir. Boylanma ve yaşama yüzdeleri açısından bölge içi değerlendirme bulguları Birlikte değerlendirilen üç deneme sahası, TARİST istatistik programında yer alan İki Etkenli Tesadüf Blokları =Model 1 e göre (Madde 2.1) değerlendirilmiştir (Anonim 1994 b). Boylanma bulguları 10. yıl sonu vejetasyon mevsimi sonu ölçümleri esas alınarak boylanma değerleri açısından yapılan varyans analizi sonuçları aşağıda verilmiştir. Boylanma için yapılan varyans analizi sonuçları aşağıda verilmiştir. Çizelge 14. Altıncı (1995) ve 10. yıl sonu (1999) boylanma verileri için yapılan varyans analizi sonuçları Varyasyon Kaynağı Kareler Toplamı Source of variation (SS) Serbest Derece. (df) Kareler Ortalaması (MS) F-test (10 th year) F-test (6 th year) Deneme Alanl. (Sample plots) A *** ** Orijinler(Provenances) B * ** A*B ns ** HATA (Residual) Genel (Total) ns = Önemsiz, / * = Önemli % 5 alfa seviyesinde, ** = Önemli % 1 alfa seviyesinde *** = Önemli % 0.1 alfa seviyesinde Çizelgeden da görüldüğü üzere deneme alanları arasında % 0.1, orijinler arasında % 5 olasılık düzeyinde anlamlı farklılık ortaya çıkmıştır. Deneme Alanları-Orijin etkileşimi açısından anlamlı farklılık bulunmamıştır. Deneme sahaları arasındaki farklılığı tesbit etmek için Duncan Testi kullanılmış ve oluşan sıralama aşağıdaki çizelgede verilmiştir. Doğu Akdeniz Bölgesi nde en yüksek ortalama boylanma Mansurlu ve Arslanköy de gerçekleşmiştir. Mansurlu deneme sahasında son dört yılda görülen büyüme seyri çok belirgin biçimde yüksektir. Kozludere ise üçüncü sıralamayı en düşük boylanma başarısı ile oluşturmuştur. Gözlemlerimize dayalı olarak bu deneme sahasındaki dikimlerde büyük çoğunlukla büyümenin uzun süre devam ettiği (yaklaşık 9 ay) Osmaniye-Ürün Orman Fidanlığı nda yetiştirilen fidanların kullanılmış olması, boylanmadaki bu göreceli başarsızlığın nedenleri arasında en önemli işgal etmektedir. Aşırı boylanmış fidanlarla yapılan dikim sonrası, kök-gövde dengesi bozulan uzun boylu 2/0 yaşlı tüplü fidanlar yaz kuraklığını atlatmakta zorlanmışlar, orijinlerin gelişimleri diğer iki sahadaki başarılı boy gelişimi ile aynı ölçüde gerçekleşmemiştir. Aynı olumsuz nedenin, bu deneme sahasında yaşama yüzdesinin düşük gerçekleşmesinde de belirleyici etkisi olmuştur. Bakım çalışmaları da, Kozludere de diğer sahalara nazaran her yıl beklenen düzeyde yapılamamıştır. Orijinler arasında boy gelişimi açısından ortaya çıkan farklılığın testi için yapılan Duncan Testinde oluşan sıralama sonuçları, 6. yıl bulguları ile birlikte Çizelge 16 da verilmiştir. Çizelge 15. Altıncı ve 10. yıl sonu boylanma değerlerinde deneme sahaları arasında oluşan farklılıklar (Duncan Testi Sonuçları) Deneme Alanl. Sample plots Boy gelişimi (cm) (6. yıl sonu) Boy gelişimi (cm) Height growth (cm) (10 th year) Height growth (cm) (6 th year) 1.K.Maraş c b Kozludere 2 Feke-Mansurlu b a 3 Mersin-Arslanköy a a

13 II. Akdeniz Orman ve Çevre Sempozyumu 173 Çizelge 16. Deneme sahalarında altıncı ve 10. yıl sonu boylanma değerlerinde oluşan orijinler arası farklılıklar (Duncan Testi Sonuçları) Orijin Nu: ve İşletme Adı: Provenance name and no.: Orijinlerin Boy Gelişimi (cm) Height growth (cm) (6 th year) Orijinlerin Boy Gelişimi (cm) Height growth (cm) (10 th year) 1. Acıpayam-Bozdağ A A 2. Afyon-Sultandağı A AB 3. Gölhisar-Dirmil AB AB 4. Ş.K.A.-Belceğiz ( , 151) ABC ABC 5. Ş.K.Ağaç.-Belceğiz (175) ABCD ABC 6. Ş. Karaağaç-Kızıldağ (39) ABCDE ABC 7. Isparta-Kapıdağ ABCDE ABCD 8. Kaş-Lengüme ABCDE ABCD 9. Elmalı-Koçova (141) ABCDE ABCD 10. Gündoğmuş-Eskibağ ABCDE ABCD 11. Antalya-Kemer ABCDE ABCD 12. Finike-Aykırıçay ABCDE ABCD 13. Kumluca-Y. Alakır ABCDE ABCD 14. Elmalı-Bucak (34) ABCDE ABCD 15. Anamur-Abanoz ABCDE ABCD 16. Gülnar-Söğütdağı ABCDE ABCD 17. Mersin-Başpınar ABCDE ABCD 18. Ermenek-Damlaçalı ABCDE ABCD 19. Konya-Sağlık BCDE ABCD 20. Pozantı-Karakuz CDE ABCD 21. Feke-Mansurlu CDE ABCD 22. Kozan-Hançukuru CDE ABCD 23. Saimbeyli-Çatak CDE BCD 24. Andırın-Elmadağ (78, 127) CDE BCD 25. Andırın-Akifiye (29, 30) CDE BCD 26. Antakya-Hassa DE BCD 27. Göksun-M. hasan-(72, 73) DE BCD 28. Niksar-Akıncı köyü DE CD 29. Elmalı-Sevindik ( ) DE CD 30. K. Maraş-Hartlap DE CD 31. K. Maraş-Elmalar (29-31) DE CD 32. Göksun-Törbüzek DE CD 33. Ermenek-Güveyçalı (339) DE CD 34. Osmaniye-Nurdağı-Hınzırlı E CD 35. K. Maraş-Hartlap E D Genel ortalama boy=105,7 cm Genel ortalama boy= 240,5 cm

14 174 Görüldüğü gibi dört farklı grup oluşmuştur. İlk grupta yer alan 275 cm nin üzerinde boylanma gerçekleştiren dört orijin sırasıyla 23 (Saimbeyli - Ayvacık-Çatak), 15 (Anamur -Düden-Yanıktepe), 22 (Kozan-Meydan-Hançukuru) ve 33 (Ermenek - Kazancı-Güveyçalı) numaralı orijinlerdir. 31 (K.Maraş-Elmalar-Gölceğiz-Beşenli) numaralı orijinin büyüme seyrinde duraklama izlenmektedir. 215 cm ve altında boylanma yapan son yedi orijin de sırasıyla 20 (Pozantı -Karakuz), 30 (K. Maraş - Hartlap), 2 (Afyon-Sultandağı), 1 (Acıpayam-Bozdağ), 10 (Gündoğmuş-Eskibağ), 28 (Niksar-Akıncı köyü) ve 26 (Antakya -Hassa-Dedemli yaylası) numaralı orijinlerdir. 4 (Şarkikaraağaç -Belceğiz-( )) ve 24 (Andırın-Elmadağ) numaralı orijinlerin büyüme seyrinde ise hızlanma görülmektedir. 10. yıl sonunda da; Doğu Akdeniz Bölgesi nde de en başarılı orijinler genel olarak Toros Sedirinin Orta ve Doğu Akdeniz Bölgesi yayılışını temsil eden orijinler olarak dikkat çekmektedir. Orijinler arasında oluşan sıralama büyük ölçüde benzerliğini korumuştur. Bu bölgede de güçlülerin yarışına benzer biçimde, ilk dört sıradaki orijinin kendi aralarında sıralama değişikliği gösterdikleri izlenmektedir. İç Anadolu ve Doğu Akdeniz Bölgesi deneme alanlarında orijinlerin boy büyümeleri arasında geniş bir benzerlik mevcuttur. Bu benzerliğe tek istisna, 21 numaralı orijindir. Doğu Akdeniz Bölümünde oldukça başarılı olan bu orijin, İç Anadolu koşullarında başarısız bir büyüme seyri devam ettirmektedir. Yaşama yüzdesi bulguları Her üç deneme sahasında da 35 orijin kullanılmış ve 10. yıl sonu yapılan değerlendirme sonuçları aşağıda verilmiştir. Çizelge 17. Altıncı (1995) ve 10. yıl sonu (1999) yaşama yüzdesi verileri için yapılan varyans analizi sonuçları Varyasyon Kaynağı Source of variation Serbest. Derece. (df) Kareler Toplamı (SS) Kareler Ortalaması (MS) F-test (10 th year) F-test (6 th year) Deneme Alanl. (Sample *** ** plots) A Orijinler(Provenances) B ** ** A*B ns ns HATA (Residual) Genel (Total) ns = Önemsiz (not significant), / ** = Önemli % 1 alfa seviyesinde (significant at alfa level % 1), *** = Önemli % 0.1 alfa seviyesinde (significant at alfa level % 0.1). Boylanmada olduğu gibi yaşama yüzdeleri açısından da deneme alanları arasında aynı olasılık düzeyinde anlamlı farklılıklar ortaya çıkmıştır. Ancak yaşama yüzdesi açısından orijinler ve Deneme Alanları-Orijin etkileşimi açısından anlamlı farklılık bulunmamıştır. Deneme sahaları arasındaki farklılığı tesbit etmek için Duncan Testi kullanılmış ve oluşan sıralama aşağıdaki çizelgede verilmiştir. Çizelge 18. Altıncı ve 10. yıl sonu yaşama yüzdesi değerlerinde deneme sahaları arasında oluşan farklılıklar (Duncan Testi) Deneme Alanl. Sample plots Yaş. yüzdesi (%) Survival percentage (%)(6 th year) Yaş. yüzdesi (%) Survival percentage (%)(10 th year) 1.K.Maraş- 55,04 b 53,99 c Kozludere 2 Feke-Mansurlu 85,20 a 84,05 b 3 Mersin-Arslanköy 91,78 a 91,12 a Boylanmada olduğu gibi yaşama yüzdesi değerleri için de aynı sıralama teşekkül etmiştir. Aslanköy ve Mansurlu denemeleri yaşama yüzdeleri açısından çok başarılıdırlar. Ancak Kozludere deneme sahasında yeterli düzeyde yaşama yüzdesine ulaşılamamıştır. Kozludere deneme sahasında ilk yıllarda yapılması gereken bakım çalışmalarının aksamış olmasının yanısıra, vejetasyon mevsiminin neredeyse bütün yıl devam ettiği Osmaniye-Ürün Orman Fidanlığı nda yetiştirilen kök-gövde dengesi bozuk uzun boylu 2/0 yaşlı tüplü fidanların kurak yaz döneminde yeterli düzeyde gelişme gösterememeleri de etkili olmuştur. Orijinler arasında ortalama yaşama yüzdesi açısından oluşan farklılığı test etmek için yapılan Duncan Testi sonuçları aşağıdaki Çizelge 19 da verilmiştir

15 175 Çizelge 19. Deneme sahalarında altıncı ve 10. yıl sonu boylanma değerlerinde oluşan orijinler arası farklılıklar (Duncan Testi Sonuçları) Orijin Nu: ve İşletme Adı: Provenance name and no.: Yaş. yüzdesi (%) Survival percentage (%)(6 th year) Yaş. yüzdesi (%) Survival percentage (%)(10 th year) 1. Acıpayam-Bozdağ A A 2. Afyon-Sultandağı AB A 3. Gölhisar-Dirmil AB A 4. Ş.K.A.-Belceğiz ( , 151) AB AB 5. Ş.K.Ağaç.-Belceğiz (175) AB AB 6. Ş. Karaağaç-Kızıldağ (39) AB AB 7. Isparta-Kapıdağ AB AB 8. Kaş-Lengüme AB AB 9. Elmalı-Koçova (141) ABC AB 10. Gündoğmuş-Eskibağ ABC AB 11. Antalya-Kemer ABC AB 12. Finike-Aykırıçay ABC AB 13. Kumluca-Y. Alakır ABC AB 14. Elmalı-Bucak (34) ABC ABC 15. Anamur-Abanoz ABC ABC 16. Gülnar-Söğütdağı ABC ABC 17. Mersin-Başpınar ABC ABC 18. Ermenek-Damlaçalı ABC ABC 19. Konya-Sağlık ABC ABCD 20. Pozantı-Karakuz ABC ABCD 21. Feke-Mansurlu ABC ABCD 22. Kozan-Hançukuru ABC ABCD 23. Saimbeyli-Çatak ABC ABCD 24. Andırın-Elmadağ (78, 127) ABC ABCD 25. Andırın-Akifiye (29, 30) ABC ABCD 26. Antakya-Hassa ABC ABCD 27. Göksun-M. hasan-(72, 73) ABC ABCD 28. Niksar-Akıncı köyü ABC ABCD 29. Elmalı-Sevindik ( ) ABC ABCD 30. K. Maraş-Hartlap ABC ABCD 31. K. Maraş-Elmalar (29-31) ABC ABCD 32. Göksun-Törbüzek ABC ABCD 33. Ermenek-Güveyçalı (339) ABC BCD 34. Osmaniye-Nurdağı-Hınzırlı BC CD 35. K. Maraş-Hartlap C D Ort. yaş.yüz.= % 77,34 Ort. yaş.yz.=% 76,38 Görüldüğü gibi 10. yıl sonunda dört farklı sıralama oluşmuştur. % 80 in üzerinde yaşama yüzdesi değerlerine sahip olan orijinler sırasıyla 5, 31, 14, 23, 22, 24, 35, 30 ve 16 numaralı orijinlerdir. % 70 in altında yaşama yüzdesi değerlerine sahip olan orijinler ise 20 ( Pozantı-Karakuz), 29 (Elmalı - Sevindik), 28 (Niksar -Akıncı köyü) ve 19 numaralı (Konya-Sağlık) orijinlerdir. Arc sinüs dönüşümü uygulanarak yapılan analizlerde de başta ve sonlarda yer alan orijinlerin aynı sıralama içinde bulundukları ortaya konmuştur. Mersin-Arslanköy ve Feke- Mansurlu deneme sahalarında çok yüksek olan yaşama yüzdesi değerleri Kozludere deneme sahasında görülen düşük yaşama yüzdesi değerlerinden olumsuz yönde etkilenmiştir (Bakınız 2.3.1). Deneme alanlarında gözlenen zararlılar 2000 yılı ilkbaharında yapılan gözlemler sırasında, Doğu Akdeniz Bölümünde yer alan deneme sahalarındaki orijinlerde kar kırması zararı gözlemlenmiştir. TARTIŞMA Doğu Akdeniz Bölgesi deneme alanları Bölgede tesis edilen üç deneme sahasında da, 35 orijinin tamamı kullanılmıştır. Özetle; K.Maraş-Kozludere deneme sahasında, diğer iki deneme sahasının aksine orijinlerin hiçbirisi %70 in üzerinde yaşama yüzdesi başarısına ulaşabilmiş değildir. Deneme sahası ortalaması %54 dür. Kozludere deneme sahasında; her iki dönemde en iyi gelişim gösterenler ile tam aksine sıralamanın sonunda yer alan -110 cm nin altında boya ulaşabilen orijinlerin boylanma değerlerinin yanısıra, %45 in altında düşük yaşama yüzdesine sahip orijinlere ait yaşama yüzdesi değerleri topluca aşağıda sunulmuştur:

16 176 Orijinlerin Başarı Sıralaması Orijin Nu: ve İşletme Adı: Boy gelişimi (cm) Boy gelişimi (cm) Yaş. yüzdesi (%) (6. yıl sonu Yaş. yüzdesi (%) 12. Finike-Aykırıçay Elmalı-Bucak (34) Gülnar-Söğütdağı Mersin-Başpınar Ermenek-Damlaçalı Kozan-Meydan Saimbeyli-Çatak Andırın-Akifiye (29, 30) K. Maraş-Elmalar (29-31) Deneme Alanı Ortalaması cm 137,2 cm % 55 % Afyon-Sultandağı Gölhisar-Dirmil Kaş-Lengüme (Sütleğen) Gündoğmuş-Eskibağ Kumluca-Y. Alakır Konya-Sağlık Pozantı-Karakuz Niksar-Akıncı köyü Göksun-Törbüzek K. Maraş-Hartlap Boy gelişimleri en iyi düzeyde olan 12, 14, 16, 22, 23 ve 31 numaralı orijinlerin; özellikle yöreye en yakın konumdaki 22, 23 ve 31 numaralı orijinler başta olmak üzere bu ve benzeri ağaçlandırma sahalarında rahatlıkla kullanılmaları mümkündür. 35 ve 32 numaralı yöre orijinleri, boy gelişimleri bakımından henüz önerilebilir nitelikte değildirler. 31 numaralı yöre orijini ise boy gelişimi açısından oldukça başarılıdır. K. Maraş-Kozludere deneme sahasında 2, 3, 8, 10, 13, 19, 20, 28, 32 ve 35 numaralı orijinler boylanma ve yaşama yüzdesi yönünden istenilen düzeyde başarılı görünmemektedirler. Feke-Mansurlu deneme sahasında; boylanmada başarılı orijinlerin yanında, sıralamanın sonunda yer alan orijinler ile % 75 in altında yaşama yüzdesine sahip orijinler birlikte verilmiştir: Orijinlerin Başarı Sıralaması Orijin Nu: ve İşletme Adı: Boy gelişimi (cm) Boy gelişimi (cm) Yaş. yüzd. (%) (10.yıl sonu) 15. Anamur-Abanoz Gülnar-Söğütdağı Ermenek-Damlaçalı Feke-Mansurlu Kozan-Hançukuru Saimbeyli-Çatak Ermenek-Güveyçalı (339) K. Maraş-Hartlap Deneme Alanı Ortalaması 118 cm 292 cm % Afyon-Sultandağı Gölhisar-Dirmil Ş.K.A.-Belceğiz ( , 151) Kaş-Lengüme (Sütleğen) Elmalı-Koçova (141) Finike-Aykırıçay Konya-Sağlık Pozantı-Karakuz 28. Niksar-Akıncı köyü 29. Elmalı-Sevindik ( ) Bu deneme sahası ve benzeri yetişme ortamlarında; yöreye en yakın orijinler olan 21, 22, 23 numaralı orijinlerin yanında 15, 16, 18 ve 35 numaralı orijinlerin ağaçlandırma faaliyetlerinde kullanılmaları başarıyı artırıcı olacaktır. 15 ve 16 numaralı orijinler haricindeki diğer tüm başarılı orijinlerin de, Toros Sedirinin Doğu Akdeniz yayılışını temsil eden orijinler olduğu dikkat çekicidir. Başarılı sayılamayacak orijinler de genel olarak yöreye uzak olan Batı Akdeniz yayılışını temsil eden orijinlerdir. İç Anadolu karasal iklim koşullarına geçiş bölgesinde yer alan 2, 3, 4, 19, 26 numaralı orijinler

17 177 ile 28 numaralı Niksar orijini yanında 8, 9 ve 29 numaralı Batı Akdeniz orijinleri ve 20 numaralı Pozantı orijininin de 10. yıl sonunda başarılı orijinler arasında yer almadıkları ifade edilebilir. Mersin-Arslanköy deneme sahasında; her iki dönemde boylanma ve çap gelişimi performansı yüksek orijinlere ait değerlerin yanında, 10. yıl sonunda 250 cm ve altında boylanma yapan ve düşük çap gelişimi gösteren, sıralamanın sonundaki sekiz orijin birlikte verilmiştir. Deneme sahası ortalaması 10. yıl sonunda %91 olan yaşama yüzdesi başarısı açısından ise, sadece %75 ve altında yüzdeye sahip iki orijin sunulmuştur. Orijin Nu: ve İşletme Adı: Orijinlerin Başarı Sıralaması Boy gelişimi (cm) Boy gelişimi (cm) Çap gelişimi (cm) Yaş. yüzdesi (%) 4. Ş.K.A.-Belceğiz ( , 151) 13. Kumluca-Y. Alakır Anamur-Abanoz Konya-Sağlık Pozantı-Karakuz Kozan-Hançukuru Saimbeyli-Çatak Göksun-M. hasan-(72, 73) Ermenek-Güveyçalı (339) Deneme Alanı Ortalaması 136 cm 292 cm 4, 12 cm % Acıpayam-Bozdağ Afyon-Sultandağı Gündoğmuş-Eskibağ Finike-Aykırıçay Ermenek-Damlaçalı Andırın-Elmadağ (78, 127) Antakya-Hassa Niksar-Akıncı köyü K. Maraş-Hartlap 31. K. Maraş-Elmalar (29-31) 10. yıl sonunda üç deneme sahası ile temsil edilen İç Anadolu koşullarında da; büyük ölçüde Doğu ve Orta Akdeniz Bölümlerini temsil eden özellikle 23 (Saimbeyli-Çatak), 33 (Ermenek -Güveyçalı), 17 (Mersin-Aslanköy), 12 (Finike -Aykırıçay) ve 18 numaralı (Ermenek-Damlaçalı) orijinlerin yaşama yüzdesi başarıları ve özellikle boy gelişimi performansları çok başarılı bulunmuştur ( Dağdaş, 2004). Arslanköy de ; yörenin orijini olan 17 numaralı Arslanköy orijininin gelişimi ve yaşama yüzdesi yeterli düzeyde gerçekleşmemiştir. 15, 22, 23, 33 numaralı orijinlerin yanısıra 19 ve 20 numaralı orijinler de bu aşamada gösterdikleri büyüme ve gelişme düzeyleri dikkate alınarak önerilebilir nitelikte orijinler olarak ele alınabilirler. 18 numaralı Ermenek orijini ise 33 numaralı Ermenek orijininin aksine boy ve çap gelişiminde zayıf kalmıştır. Boylanma ve yaşama yüzdesi yönünden K-Maraş- Kozludere deneme sahasında son sıralarda yer alan 19 (Konya-Sağlık) ve 13 numaralı (Kumluca -Yukarı Alakır) orijinleri Aslanköy deneme sahasında 10.yıl sonunda da çok başarılı bir büyüme seyri tutturmuşlardır. 30, 31, 34 ve 35 numaralı Doğu Akdeniz orijinlerinin gelişimi de yeterli düzeyde görülmemektedir. Yine 12 numaralı Finike-Aykırıçay orijini, Feke deneme sahasında olduğu gibi bu deneme sahasında da beklenen başarıyı gösterememiştir. Toros Sedirinin doğal yayılış sahası içinde kurulu olan Arslanköy-Başpınar deneme sahasında, yalnızca 28 (% 75) ve 29 (% 67) numaralı orijinler % 75 ve altında yaşama yüzdesi değerlerine sahiptir. Doğu Akdeniz Bölgesinde kurulu her üç deneme sahasında da genelde başarılı bir büyüme ve gelişme seyri gözlenmeyen 10 (Gündoğmuş -Eskibağ), 11 (Antalya-Kemer), 24 (Andırın-Elmadağ), 26 (Antakya- Hassa), 28 (Niksar -Akıncı köyü) ve 29 (Elmalı - Sevindik) numaralı orijinlere fidanlık ve ağaçlandırma faaliyetlerinde yer verilmemesinde yarar olduğu düşünülmektedir. SONUÇLAR ve ÖNERİLER Doğu Akdeniz Bölgesi deneme sahalarında altıncı yıl sonunda başarılı büyüme gösteren orijinler büyük ölçüde yine ilk sıralarda yer alarak istikrarlı bir gelişim seyri göstermişlerdir. Bu nedenle 23, 15, 22, 33, 16, 25, 6, 14 ve 17 numaralı orijinler benzeri yetişme ortamlarında önerilebilir niteliklere sahip görünmektedirler. Bu orijinlerin büyük çoğunluğu, Toros Sedirinin Doğu Akdeniz yayılışı içinde yer almaktadır. Bu nedenle ağaçlandırma çalışmalarında, öne çıkan yukarıdaki başarılı orijinlerin Doğu Akdeniz

18 178 yayılışına dahil olanlarını önermek daha doğrudur. Çünkü doğal yayılışı yöreye çok yakın olan orijinlerde izlenen büyüme ve gelişme seyri çok başarılıdır. Buna karşılık 1, 2, 10, 26, 28 ve 30 numaralı orijinlerin büyüme seyrine bakılarak bu aşamada önerilebilir nitelikte olduklarını söylemek ise güçtür. Kendi doğal yayılışı içerisinde o yöreler için önerilen, belirgin boy gelişimi ve yaşama yüzdesi başarısı gösteren özellikle en yakın Toros Sediri orijinlerini kullanma yoluna gitmek tercih edilmelidir. Tohum transferinde izlenmesi gereken güvenli yollardan birisi de; doğal yayılışının sınır kesimlerinden ziyade merkezi bölgelerinden alınan orijinleri kullanmaktır ( Zobel ve Talbert 1984). Toros Sedirinde de, Türkiye deki yayılışının merkezinde yer alan ve bulgulara dayalı olarak önerilen orijinleri ağaçlandırma sahalarında kullanmak daha güvenli bir yol olarak görülmelidir. Bugüne dek hâlâ vazgeçilmeyen; fidan üretim programlarının zengin tohum yılı olan tohum meşcerelerinden tohum toplanması ve ağaçlandırma çalışmalarında yalnızca bu tohum kaynaklarına bağlı kalınması v.b. uygulamaların terkedilmesi ise şarttır. Bu öneriye ilaveten; yeni projelendirilen ağaçlandırma sahalarına, en yakın orijin denemelerinin bulguları paralelinde tohum temin ederek fidan yetiştirme planlamasını yapmak gerekmektedir. Analiz bulguları verilen deneme alanlarında çok başarılı olan orijinlerin tohum kaynağı olan meşcerelerde ve/veya tohum kaynaklarında, meşcerelerin gen frekansını zayıflatacak denetim dışı silvikültürel müdahalelerden kaçınılması gereklidir. Deneme sahalarının uygulayıcı birimler tarafından hassasiyetle korunmaları, projeden sorumlu birimlerden habersiz hiçbir müdahalede bulunmamaları ise ayrıca çok büyük önem taşımaktadır. Not: Calomicrus apicalis Demaison, 1891 (Col.: Chrysomelidae), Toros Sediri meşcerelerinin yeni bir zararlısı olup Türkiye ye endemiktir. Halen bu zararlının, Toros Sedirinin ana yayılış sahaları yanında İç Anadolu ve Doğu Anadolu Bölgelerinde bulunan ağaçlandırma sahalarında yaygın olarak bulunduğu ortaya konmuştur. Özellikle Doğu Akdeniz bölgesindeki genç Toros sediri ağaçlandırmalarında, salgın düzeyinde zarar yapmaya ve meşcerelerin sağlığını tehdit etmeye devam etmektedir ( Aytar ve ark. 2010). Bu nedenle yeni dönemde, her üç orijin deneme sahasında bu zararlının varlığı ve var ise zararlıya dayanıklı orijinlerin belirlenmesi gerekmektedir. TEŞEKKÜR Orman Genel Müdürlüğü başta olmak üzere ilgili ana hizmet birimlerinde projeye destek ve katkı veren meslekdaşlarımız-çalışanlarımız ile birlikte, Araştırma Enstitüsünde başından itibaren projeye katkıları olan, emeği geçen çalışanlara teşekkür etmek bizlere düşen onurlu bir görevdir. Bu kapsamda; Tohum, Ağaç Islahı ve Ağaçlandırma Başmühendisliğinde çalışan ve sonradan ayrılan Prof. Dr. Salih ASLAN, Mustafa KIZMAZ, Ziyaeddin AKKOYUNLU ile bölüm çalışanlarımızdan Hamid ERDAL a teşekkür ediyor ve rahmetli olan Yusuf YILDIRIM ve oğlu Birol YILDIRIM a Allah dan rahmet diliyorz. KAYNAKÇA Anonim, Sedir ( Cedrus libani A. Rich.) Orijin Denemeleri. Tarım, Orman ve Köyişleri Bak. Araştırma Projesi, 14 s. Anonim, Amasya Orman Bölge Müdürlüğü, Erbaa Orman İşletme Müdürlüğü, Çatalan Orman İşletme Şefliği Amenajman Planı, I. Yenileme, Planın Uygulama Süresi. 10 Yıl ( ), 280s. Anonim, 1994a. Sedir El Kitabı Dizisi. OAE, Muhtelif Yayınlar Serisi, Nu: 66, Sinem Ofset, Ankara, 336s. Anonim, 1994b. TARİST (Veri Tabanı Esaslı İstatistik Paket Programı). Ege Ormancılık Araştırma Müd. Yayını, İzmir. Anonim, 1994c. Orman Toprak Laboratuvarlarının Kuruluş Esasları ve Laboratuvar Teknikleri Semineri. Orman Toprak Laboratuvar Müdürlüğü Yayını, Eskişehir. Anonim, Araştırma Çalışma Grubu Kararları. İzmit, T.C. Orman Bakanlığı, APK Kurul Başkanlığı, Araştırma ve Çevre Dairesi Başkanlığı, Ankara. Anonim, Türkiye de Orman Varlığı ve Ormancılık. Orman İdaresi ve Planlama Daire Başkanlığı-O.G.M., Hızlı Gelişen Türlerle Yapılan Ağaçlandırma Çalışmalarının Değerlendirilmesi ve Yapılacak Çalışmalar, Workshop, (8-9 Aralık 1998-Ankara), Orman Bakanlığı Yayın Dairesi Başk. Yayın: 083, s Anonim, Amasya Orman Bölge Müdürlüğü, Erbaa Orman İşletme Müdürlüğünden Said Dağdaş a hitaben yazılan 14/05/1999 tarih ve 016. S. 2-1/1426 sayılı yazı. Anonim, Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı. Ormancılık Özel İhtisas Komisyonu Raporu. DPT Yayın Nu.: 2531, ÖİK: 547, Ankara, 539 s. Atalay, İ Sedir ( Cedrus libani A. Rich.) Ormanlarının Yayılış Gösterdiği Alanlar ve Yakın Çevresinin Ekolojik Özellikleri ile Sedir Tohum Transfer Rejyonlaması. Tarım, Orman ve Köyişleri Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü Yayını, Genel Nu: 663, Seri Nu: 61, Ankara. Atalay, İ Regioning of Seed Transfer of Cedar (Cedrus libani A. Rich.) in Turkey. Uluslararası Sedir Sempozyumu. OAE, Muhtelif Yayınlar Serisi, No: 59, Ankara, s Atalay, İ Türkiye nin Ekolojik Bölgeleri (Ecoregions of Turkey). Orman Bakanlığı Yayın Nu.: 163, 1. Baskı, Meta Basımevi, İzmir, 266 s.

19 179 Aytar, F., Dağdaş, S., Duran, C Türkiye de Toros Sediri (Cedrus libani A. Rich.) nin Yeni Bir Zararlısı: Calomicrus apicalis Demaison, 1891 (Col.: Chrysomelidae) ve Kontrol Tedbirleri. A new pest of Cedrus libani A. Rich., Calomicrus apicalis Demaison, 1891 (Col.: Chrysomelidae) and control measures in Turkiye. Orman Mühendisliği Dergisi, Nisan-Mayıs-Haziran 2010, Yıl: 47, (4-5-6): Boydak, M.,1996. Toros Sedirinin ( Cedrus libani A. Rich.) Ekolojisi, Silvikültürü ve Doğal Ormanlarının Korunması. Orman Bakanlığı Yayın Dairesi Başkanlığı, Ankara, 78 s. Cengiz, Y Sedir Dikimlerinde ( Cedrus libani A. Rich.) Başarıyı Etkileyen Kimi Etkenler Üzerine Araştırmalar. Uluslararası Sedir Sempozyumu. OAE, Muhtelif Yayınlar Serisi, No: 59, Ankara, s Cevizli, O Niksar ve Erbaa Orman İşletmelerindeki Sedir Meşcerelerinin Bünye Kuruluşları ve Silvikültürel İhtiyaçları. İ. Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, (Basılmamış). Dağdaş, S İç Anadolu da Toros Sediri (Cedrus libani A. Rich.) Orijin Denemeleri - 6. ve 10. Yıl Sonu Bulgularının Karşılaştırılması ve Bazı Öneriler ( Some recommendations obtained from 10 year old provenance trials of Taurus Cedar (Cedrus libani A. Rich.) for afforestation activities in Central Anatolia., Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolu Genel Müdürlüğü-Tohum, Fidan Üretimi ve Ağaç Islahı Çalışmaları Semineri, Haziran 2004, Eskişehir. Dağdaş, S., Genç, A., Doğan, B., Cengiz, Y., Keskin, S., Örtel, E., Uğurlu, S Türkiye de Sedir (Cedrus libani A. Rich.) Orijin Denemelerinin İlk Sonuçları. İç Anadolu Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları, Teknik Bülten Serisi, No: 271, Ankara, 128 s. Davis, P. H Flora of Turkey and Its East Aegean Islands, Edinburg University Press, Volume 1, England, 567 s. Günay, T Afyon-Emirdağ Yukarı Çaykışla Vadisinde Stebe Geçiş Kuşağında Yeni Tesbit Edilen Bir Sedir ( Cedrus libani A. Rich.) Kalıntı Meşceresi ve Ekolojik Özellikleri, Uluslararası Sedir Sempozyumu (22-27 Ekim 1990, Antalya), OAE, Muhtelif Yayınlar Serisi No: 59, s , Ankara, 992 s. Işık, K., Topak, M., Keskin, A. C Kızılçamda (Pinus brutia Ten.) Orijin Denemeleri. O. G. M. Orman Ağaçları ve Islah Araştırma Müdürlüğü Yayın No: 3, Ankara, 139 s. Kantarcı, D Türkiye de Sedir Ormanlarının Yayılış Alanında Ekolojik İlişkiler. Uluslararası Sedir Sempozyumu, Ormancılık Araştırma Enstitüsü, Muhtelif Yayınlar Serisi. No: 59, Ankara, s Kayacık, H Orman ve Park Ağaçlarının Özel Sistematiği ( Gymnospermae -Açık Tohumlular). Dizerkonca Matbaası. Koski, V., Antola, J National Tree Breeding and Seed Production Programme for Turkey. ENSO Forest Development Oy Ltd, Turkish- Finnish Forestry Project, Ankara, 49 s. Mayer, H., Vegetationskundliche Klassifikation von Waldökoysystemen (Orman Ekosi stemlerinin Vejetasyon Bilgisi Açısından Sınıflandırılması), Orman Ekosistemi Sempozyumu, 10-15/11/1980, İstanbul, Savaş, K Antalya İşletmesi Ormanlarından bazı notlar ve Karadeniz ardı mıntıkasında Sedir meşcereleri. Akın Matbaası, Ankara, 32 s. Selçuk, H Erbaa-Çatalan Sedir Ormanı Rejiyonal Kesiti ve Yeni Bir Sedir Ormanımız. Orman Müh. Dergisi, 4: s.3-7. Ürgenç, S.- Boydak. M., Alptekin, Ü Türkiye Ormancılığının Ağaçlandırma, Fidanlık ve Ağaç Islahı Çalışmalarında Gelişmeler, Darboğazları ve Bazı Öneriler. Türkiye de Orman İşletmeciliğinin Gelişimi Sempozyumu, TMMOB Orm. Müh. Odası Yayını, Ankara, s Varol, M Erbaa-Çatalan ve Niksar-Akıncıköy Sedir Meşcereleri ve Alınması Gerekli Silvikültürel Tedbirler Hakkında Bazı Tavsiyeler. Orm. Araşt. Enst. Dergisi, Ankara,Cilt: 11, Sayı: 2, Dergi No.: 22: Vidaković, M CONIFERS morphology and variation. (Translated by Maja Šoljan), Second Edition, Grafiki Zavod Hrvatske, 754 s. Zobel, B., Talbert, J Applied Forest Tree Improvement. Printed in the U.S.A. and Canada, Copyright by John Wiley & Sons, Inc., 505 s.

Tohum ve Fidanlık Tekniği

Tohum ve Fidanlık Tekniği Tohum ve Fidanlık Tekniği Prof. Dr. İbrahim TURNA (2017-2018 GÜZ DÖNEMİ) TOHUM VE FİDANLIK TEKNİĞİ İÇERİK 1. ORMAN AĞACI TOHUMLARI 1.1. Tohum hasat ve kullanma bölgeleri 1.2. Tohum Kaynakları 1.3. Tohum

Detaylı

Aksi durumda yabacı bir bölgeden getirilen ırk/ırklar o yöreye uyum sağlamış yerel ırklarla polen alışverişine giriştiklerinde genetik tabanda

Aksi durumda yabacı bir bölgeden getirilen ırk/ırklar o yöreye uyum sağlamış yerel ırklarla polen alışverişine giriştiklerinde genetik tabanda Ağaçlandırma çalışmalarına temel oluşturacak tohum sağlanmasını emniyetli hale getirebilmek için yerel ırklardan elde edilen tohum kullanılması doğru bir yaklaşımdır. Aynı türde de olsa orijin denemeleri

Detaylı

DOĞU AKDENİZ ORMANCILIĞINDA SEDİR. Cedar in the Eastern Mediterranean Forestry. Ersin YILMAZ. M. Kurtuluş GÜRSES

DOĞU AKDENİZ ORMANCILIĞINDA SEDİR. Cedar in the Eastern Mediterranean Forestry. Ersin YILMAZ. M. Kurtuluş GÜRSES DOĞU AKDENİZ ORMANCILIĞINDA SEDİR Cedar in the Eastern Mediterranean Forestry Ersin YILMAZ M. Kurtuluş GÜRSES Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü Eastern Mediterranean Forestry Research Institute

Detaylı

Sedirler (Cedrus) Türkiye de doğal olarak yetişen. Türkiye de egzotik (yaygın ya da parklarda)

Sedirler (Cedrus) Türkiye de doğal olarak yetişen. Türkiye de egzotik (yaygın ya da parklarda) Sedirler (Cedrus) Türkiye de doğal olarak yetişen Toros (Lübnan) Sediri (C. libani) Türkiye de egzotik (yaygın ya da parklarda) Himalaya Sediri Atlas Sediri (C. deodora) (C. atlantica) Dünyada Kuzey Afrika,

Detaylı

GÖLLER YÖRESİ BOYLU ARDIÇ (Juniperus excelsa Bieb.) ORİJİNLERİNİN MORFOLOJİK FİDAN KALİTE KRİTERLERİ BAKIMINDAN KARŞILAŞTIRILMASI

GÖLLER YÖRESİ BOYLU ARDIÇ (Juniperus excelsa Bieb.) ORİJİNLERİNİN MORFOLOJİK FİDAN KALİTE KRİTERLERİ BAKIMINDAN KARŞILAŞTIRILMASI Kafkas Üniversitesi Artvin Orman Fakültesi Dergisi 6 (1-2) (2005), 121-127 GÖLLER YÖRESİ BOYLU ARDIÇ (Juniperus excelsa Bieb.) ORİJİNLERİNİN MORFOLOJİK FİDAN KALİTE KRİTERLERİ BAKIMINDAN KARŞILAŞTIRILMASI

Detaylı

T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ SEYDİŞEHİR YÖRESİ NDEKİ TOROS SEDİRİ (CEDRUS LİBANİ A. RİCH.) AĞAÇLANDIRMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Abdülkerim KOÇAŞ Danışman: Doç. Dr. Nebi BİLİR

Detaylı

Iğdır Aralık Rüzgâr Erozyonu Önleme Projesi

Iğdır Aralık Rüzgâr Erozyonu Önleme Projesi Iğdır Aralık Rüzgâr Erozyonu Önleme Projesi Proje Alanının Genel Özellikleri: Iğdır ili Türkiye nin en kurak ili olup yıllık yağış miktarı 250 mm civarındadır (Meteoroloji kayıtları). Yağan yağış ya da

Detaylı

TÜRKiYE'DE SEDiR ( Cedrus libani A. Rich) ORiJiN DENEMELERiNiN ilk SONUÇLARI

TÜRKiYE'DE SEDiR ( Cedrus libani A. Rich) ORiJiN DENEMELERiNiN ilk SONUÇLARI F.D.C. 232.12 TÜRKiYE'DE SEDiR ( Cedrus libani A. Rich) ORiJiN DENEMELERiNiN ilk SONUÇLARI The first results of Cedar ( Cedrus!ibani A. Rich.) provenance testsin Turkiye. Said DAGDAŞ Dr. Ali GENC Bünyamin

Detaylı

Tohum ve Fidanlık Tekniği. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER

Tohum ve Fidanlık Tekniği. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER Tohum ve Fidanlık Tekniği Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER Gerek ekim ve gerekse dikim yoluyla olsun ağaçlandırmalarda ilk çıkış noktası TOHUM dur. 1997 yılında: 20.703.122 Hektar (Ülke genelinin % 26,6 ' sı),

Detaylı

T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Meteoroloji Genel Müdürlüğü DEĞERLENDİRMESİ MAYIS 2015-ANKARA

T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Meteoroloji Genel Müdürlüğü DEĞERLENDİRMESİ MAYIS 2015-ANKARA T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Meteoroloji Genel Müdürlüğü 20142012 YILI ALANSAL YILI YAĞIŞ YAĞIŞ DEĞERLENDİRMESİ MAYIS 2015-ANKARA T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Meteoroloji Genel Müdürlüğü 2014

Detaylı

DOĞU AKDENİZ ORMANCILIK ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ OKALİPTÜS ISLAH ÇALIŞMALARI. A. Gani GÜLBABA Orman Yük Mühendisi

DOĞU AKDENİZ ORMANCILIK ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ OKALİPTÜS ISLAH ÇALIŞMALARI. A. Gani GÜLBABA Orman Yük Mühendisi DOĞU AKDENİZ ORMANCILIK ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ OKALİPTÜS ISLAH ÇALIŞMALARI A. Gani GÜLBABA Orman Yük Mühendisi Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Estitüsü PK. 18 33401 TARSUS 1. GİRİŞ Okaliptüs, yurdumuza

Detaylı

TEKNİK GEZİ GÖREV RAPORU

TEKNİK GEZİ GÖREV RAPORU TEKNİK GEZİ GÖREV RAPORU 23-27 Mayıs 2016 tarihleri arasında Muğla Orman Bölge Müdürlüğü mıntıkalarında gerçekleştirilen Teknik Gezi ye ait bilgi ve değerlendirmeler aşağıda açıklanmıştır. Teknik Gezi

Detaylı

BÖLÜM 3. Artvin de Orman Varlığı

BÖLÜM 3. Artvin de Orman Varlığı BÖLÜM 3 Artvin de Orman Varlığı Özgür EMİNAĞAOĞLU Orman, oldukça geniş bir alanda kendine özgü bir iklim oluşturabilen, belirli yükseklik, yapı ve sıklıktaki ağaçlar, ağaçcık, çalı ve otsu bitkiler, yosun,

Detaylı

Birsen DURKAYA, Ali DURKAYA ZKÜ Bartın Orman Fakültesi, BARTIN

Birsen DURKAYA, Ali DURKAYA ZKÜ Bartın Orman Fakültesi, BARTIN ZONGULDAK ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ ULUDAĞ GÖKNARI-SARIÇAM-DOĞU KAYINI KARIŞIK MEŞCERELERİNİN VERİM GÜCÜ İLE BAZI FİZYOGRAFİK VE EDAFİK FAKTÖRLER ARASINDAKİ İKİLİ İLİŞKİLER Birsen DURKAYA, Ali DURKAYA ZKÜ

Detaylı

IĞDIR ARALIK RÜZGÂR EROZYONU ÖNLEME PROJESİ İZLEME RAPORU

IĞDIR ARALIK RÜZGÂR EROZYONU ÖNLEME PROJESİ İZLEME RAPORU Rapor No. :1 Tarihi: 04/12/2012 IĞDIR ARALIK RÜZGÂR EROZYONU ÖNLEME PROJESİ İZLEME RAPORU Projenin Adı: Iğdır Aralık Rüzgâr Erozyonu Önleme Projesi Proje Alanının Genel Özellikleri: Iğdır İli Aralık İlçesinde

Detaylı

ÇORUM YÖRESİ EROZYONLA MÜCADELE KAPSAMINDA YAPILAN KARAÇAM (Pinus nigra Arnold.) VE SEDİR (Cedrus libani A. Rich.

ÇORUM YÖRESİ EROZYONLA MÜCADELE KAPSAMINDA YAPILAN KARAÇAM (Pinus nigra Arnold.) VE SEDİR (Cedrus libani A. Rich. Bartın Orman Fakültesi Dergisi 2010, Cilt: 12, Sayı: 18, 77-85 ISSN: 1302-0943 EISSN: 1308-5875 ÇORUM YÖRESİ EROZYONLA MÜCADELE KAPSAMINDA YAPILAN KARAÇAM (Pinus nigra Arnold.) VE SEDİR (Cedrus libani

Detaylı

REHABİLİTASYON VE RESTORASYON PROJESİ YAPIM ESASLARI. Muharrem MARAZ Orman Mühendisi 24/05/2016 ANKARA 1

REHABİLİTASYON VE RESTORASYON PROJESİ YAPIM ESASLARI. Muharrem MARAZ Orman Mühendisi 24/05/2016 ANKARA 1 REHABİLİTASYON VE RESTORASYON PROJESİ YAPIM ESASLARI Muharrem MARAZ Orman Mühendisi 24/05/2016 ANKARA 1 1. GİRİŞ 1.1- Projenin Amacı ve Kapsamı Projesi yapılacak sahanın programa alınma nedenleri, yapılacak

Detaylı

ORMANCILIKTA UZAKTAN ALGILAMA. ( Bahar Yarıyılı) Prof.Dr. Mehmet MISIR. 2.Hafta ( )

ORMANCILIKTA UZAKTAN ALGILAMA. ( Bahar Yarıyılı) Prof.Dr. Mehmet MISIR. 2.Hafta ( ) 2.Hafta (16-20.02.2015) ORMANCILIKTA UZAKTAN ALGILAMA (2014-2015 Bahar Yarıyılı) Prof.Dr. Mehmet MISIR Ders İçeriği Planlama Sistemleri Envanter Uzaktan Algılama (UA) Uzaktan Algılamanın Tanımı ve Tarihsel

Detaylı

REHABİLİTASYON PROJE DİSPOZİSYONU

REHABİLİTASYON PROJE DİSPOZİSYONU REHABİLİTASYON PROJE DİSPOZİSYONU 1- GİRİŞ : 1.1- Projenin Amacı ve Kapsamı : Projesi yapılacak sahanın programa alınma nedenleri, yapılacak faaliyet şekilleri, tesiste ulaşılmak istenilen amaç ve tesisi

Detaylı

REHABİLİTASYON PROJE DİSPOZİSYONU

REHABİLİTASYON PROJE DİSPOZİSYONU REHABİLİTASYON PROJE DİSPOZİSYONU 1- GİRİŞ : 1.1- Projenin Amacı ve Kapsamı : Projesi yapılacak sahanın programa alınma nedenleri, yapılacak faaliyet şekilleri, tesiste ulaşılmak istenilen amaç ve tesisi

Detaylı

KORUNAN ALANLARIN PLANLANMASI

KORUNAN ALANLARIN PLANLANMASI KORUNAN ALANLARIN PLANLANMASI III. Hafta Yrd. Doç. Uzay KARAHALİL Köprülü Kanyon Milli Parkının Kısa Tanıtımı Gerçekleştirilen Envanter Çalışmaları Belirlenen Orman Fonksiyonları Üretim Ekolojik Sosyal

Detaylı

Farklı toprak işleme yöntemleriyle hazırlanan kurak alanlarda kabıyla birlikte dikilen fidanlarda yaşama yüzdesi ve büyüme

Farklı toprak işleme yöntemleriyle hazırlanan kurak alanlarda kabıyla birlikte dikilen fidanlarda yaşama yüzdesi ve büyüme Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi ISSN:2146-1880, e-issn: 2146-698X Artvin Coruh University Journal of Forestry Faculty ISSN:2146-1880, e-issn: 2146-698X Yıl: 2016 Cilt: 17, Sayı:1, Sayfa:

Detaylı

S.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi 18 (33): (2004) 17-22

S.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi 18 (33): (2004) 17-22 S.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi 18 (33): (2004) 17-22 KONYA YÖRESİNDE FARKLI EKİM ZAMANLARINDA YETİŞTİRİLEN BAZI HAVUÇLARDA KALİTE Tahsin SARI 1 Mustafa PAKSOY 2 1 Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü,

Detaylı

Faydalanmanın düzenlenmesi

Faydalanmanın düzenlenmesi Faydalanmanın düzenlenmesi Tüm Ormanlarda ortaklaşa Düzenleme Süresi Tesviye (Denkleştirme) Süresi Değişiklik (Tahvil=İntikal) Süresi Amenajman Planı Süresi Kesim Planı Süresi Tüm Ormanlarda Düzenleme

Detaylı

DAR YAPRAKLI DİŞBUDAK TA (Fraxinus angustifolia Vahl.) BAZI TOHUM ve FİDECİK ÖZELLİKLERİ

DAR YAPRAKLI DİŞBUDAK TA (Fraxinus angustifolia Vahl.) BAZI TOHUM ve FİDECİK ÖZELLİKLERİ Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri: A, Sayı: 1, Yıl: 2005, ISSN: 1302-7085, Sayfa: 17-24 DAR YAPRAKLI DİŞBUDAK TA (Fraxinus angustifolia Vahl.) BAZI TOHUM ve FİDECİK ÖZELLİKLERİ

Detaylı

Veysel AYYILDIZ 1 Mahmut D. AVŞAR 2

Veysel AYYILDIZ 1 Mahmut D. AVŞAR 2 Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri: A, Sayı: 2, Yıl: 2007, ISSN: 1302-7085, Sayfa: 23-31 KAHRAMANMARAŞ-YAVŞAN DAĞINDAKĐ TOROS SEDĐRĐ (Cedrus libani A. Rich.) MEŞCERELERĐNDE TÜRLERĐN

Detaylı

2.2.2. Agrikol çözeltisinin hazırlanması ve uygulaması

2.2.2. Agrikol çözeltisinin hazırlanması ve uygulaması ÖZ Bu çalışmada 1+0 yaşlı Kızılçam (Pinus brutia Ten.) fidan dikimlerinde, agrikolun ve soğuk hava deposunda saklama süresinin yaşama yüzdesine etkileri incelenmiştir. Sadece saklama süresi yeterli seviyede

Detaylı

BOYLU ARDIÇ (Juniperus excelsa Bieb.) ve KÜÇÜK KOZALAKLI KATRAN ARDICI NDA (Juniperus oxycedrus L.) UYGUN EKİM YÖNTEMLERİNİN BELİRLENMESİ

BOYLU ARDIÇ (Juniperus excelsa Bieb.) ve KÜÇÜK KOZALAKLI KATRAN ARDICI NDA (Juniperus oxycedrus L.) UYGUN EKİM YÖNTEMLERİNİN BELİRLENMESİ Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri: A, Sayı: 1, Yıl: 2005, ISSN: 1302-7085, Sayfa: 37-48 BOYLU ARDIÇ (Juniperus excelsa Bieb.) ve KÜÇÜK KOZALAKLI KATRAN ARDICI NDA (Juniperus oxycedrus

Detaylı

2009 Yılı İklim Verilerinin Değerlendirmesi

2009 Yılı İklim Verilerinin Değerlendirmesi DEVLET METEOROLOJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 29 Yılı İklim Verilerinin Değerlendirmesi Zirai Meteoroloji ve İklim Rasatları Dairesi Başkanlığı Ocak 21, ANKARA Özet 29 yılı sıcaklıkları normallerinin,9 C üzerinde

Detaylı

ARTVİN ÇORUH ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ORMAN MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI

ARTVİN ÇORUH ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ORMAN MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI ARTVİN ÇORUH ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ORMAN MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI BORÇKA - BALCI YÖRESİNDE MONTAN ZONDA YAPILAN DOĞU LADİNİ (Picea orientalis L. Link.) YAZ SONU DİKİMLERİNİN BAŞARISININ

Detaylı

Giriş. Bülent TOPRAK 1*17, Oktay YILDIZ 1, Murat SARGINCI 1, Şükrü Teoman GÜNER 2

Giriş. Bülent TOPRAK 1*17, Oktay YILDIZ 1, Murat SARGINCI 1, Şükrü Teoman GÜNER 2 105 Ormancılık Dergisi 12(1) (2016) 105-111 Kök Boğazı Çapı ve Fidan Boyunun Karaçam (Pinus nigra), Toros Sediri (Cedrus libani) ve Saçlı Meşe (Quercus cerris) Fidanlarının Yarı-Kurak Sahalardaki Tutma

Detaylı

GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİNDE OKALİPTÜSLERİN YETİŞTİRİLMESİ OLANAKLARI ÜZERİNE YAPILAN ARAŞTIRMA ÇALIŞMALARI. A. GANİ GÜLBABA Orman Yüksek Mühendisi

GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİNDE OKALİPTÜSLERİN YETİŞTİRİLMESİ OLANAKLARI ÜZERİNE YAPILAN ARAŞTIRMA ÇALIŞMALARI. A. GANİ GÜLBABA Orman Yüksek Mühendisi GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİNDE OKALİPTÜSLERİN YETİŞTİRİLMESİ OLANAKLARI ÜZERİNE YAPILAN ARAŞTIRMA ÇALIŞMALARI A. GANİ GÜLBABA Orman Yüksek Mühendisi Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü PK. 18 33401

Detaylı

Silvikült Temel Esasları

Silvikült Temel Esasları Silvikült ltürün Temel Esasları (Klasör 19) Prof. Dr. Musa GENÇ Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Mühendisliği Bölümü Silvikültür Anabilim Dalı 32260 Isparta musagenc@sdu.edu.tr http://kisisel.sdu.edu.tr/akademik/musagenc

Detaylı

Dünya kendi içinde benzerlik gösteren 6 büyük flora alemine ayrılır: 1.Holarktikflora alemi 2.Paleotropis, 3.Neotropis, 4.Australis 5.

Dünya kendi içinde benzerlik gösteren 6 büyük flora alemine ayrılır: 1.Holarktikflora alemi 2.Paleotropis, 3.Neotropis, 4.Australis 5. Dünya kendi içinde benzerlik gösteren 6 büyük flora alemine ayrılır: 1.Holarktikflora alemi 2.Paleotropis, 3.Neotropis, 4.Australis 5.Arkensis, 6.Kapensis Flora alemleri flora bölgelerine (region), flora

Detaylı

BATI AKDENİZ ORMANCILIK ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜ 2015 YILI DEVAM EDEN PROJELER

BATI AKDENİZ ORMANCILIK ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜ 2015 YILI DEVAM EDEN PROJELER BATI AKDENİZ ORMANCILIK ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜ 2015 YILI DEVAM EDEN PROJELER Sıra No PROJE NO PROJE ADI PROJE YÜRÜTÜCÜSÜ VE ARAŞTIRMACILAR 1 19.1705 1986-1994- 2015-2020 Kızılçam (Pinus brutia Ten.)

Detaylı

TAXUS : (Porsuklar) (8 Türü var) Taxus baccata L. (Adi Porsuk)

TAXUS : (Porsuklar) (8 Türü var) Taxus baccata L. (Adi Porsuk) TAXUS : (Porsuklar) (8 Türü var) Taxus baccata L. (Adi Porsuk) Çoğunlukla boylu çalı ender 20 m boy, sık dallı, yuvarlak tepeli, kırmızı_kahverengi kabuk gelişi güzel çatlar ve dökülür İğne yapraklar 1-2.5

Detaylı

BİNA BİLGİSİ 2 ÇEVRE TANIMI - İKLİM 26 ŞUBAT 2014

BİNA BİLGİSİ 2 ÇEVRE TANIMI - İKLİM 26 ŞUBAT 2014 BİNA BİLGİSİ 2 ÇEVRE TANIMI - İKLİM DOÇ. DR. YASEMEN SAY ÖZER 26 ŞUBAT 2014 1 19.02.2014 TANIŞMA, DERSLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER, DERSTEN BEKLENTİLER 2 26.02.2014 ÇEVRE TANIMI - İKLİM 3 05.03.2014 DOĞAL

Detaylı

Tohum Bahçeleri. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER

Tohum Bahçeleri. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER Tohum Bahçeleri Tohum bahçeleri irsel (genetik) bakımdan daha yüksek nitelikli tohum elde etmek üzere, bir anlamda damızlık olarak seçilen üstün ağaçlardan alınan aşı kalemleriyle aşılanan fidanlardan

Detaylı

DUFED 4(2) (2015) 77-82

DUFED 4(2) (2015) 77-82 DUFED 4(2) (2015) 77-82 Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi dergi anasayfa: http://www.dufed.org Tek melez mısır genotiplerinin Diyarbakır şartlarındaki performanslarının belirlenmesi Determination

Detaylı

ASLĠ AĞAÇ TÜRLERĠMĠZ

ASLĠ AĞAÇ TÜRLERĠMĠZ ASLĠ AĞAÇ TÜRLERĠMĠZ İBRELİ VE YAPRAKLI ORMAN ALANLARI Ġbreli ormanlar 61% Yapraklı Ormanlar 39% ĠBRELĠ= GYMNOSPERMAE (AÇIK TOHUMLULAR)= 13 220 721 Ha YAPRAKLI = ANGİOSPERMAE (KAPALI TOHUMLULAR)=8 447

Detaylı

AN, B., TOSUN, S., ÖZPAY, Z., AKSOY, C., ÖRTEL, E., GÜRGEN, D., DA

AN, B., TOSUN, S., ÖZPAY, Z., AKSOY, C., ÖRTEL, E., GÜRGEN, D., DA PROVENANCE TRĐALS IN TURKEY Forest area of Turkey is 21.18 million hectare, which consists of 26 % of total size of the country. The 44 %, 8.9 million hectare is productive forest and the rest, 56% 11.3

Detaylı

P E P 1 0 1 _ H 0 5 C

P E P 1 0 1 _ H 0 5 C Yrd. Doç. Dr. Taki DEMİR BİTKİ TANIMA I P E P 1 0 1 _ H 0 5 C u p r e s s u s s e m p e r v i r e n s ( A d i s e r v i - A k d e n i z s e r v i s i ) C u p r e s s u s a r i z o n i c a ( A r i z o n

Detaylı

ASLİ AĞAÇ TÜRLERİMİZİN EKOLOJİSİ

ASLİ AĞAÇ TÜRLERİMİZİN EKOLOJİSİ ASLİ AĞAÇ TÜRLERİMİZİN EKOLOJİSİ Arş. Gör. Uğur KEZİK Toprak İlmi ve Ekoloji A.B.D. KTÜ Major species Asli Orman Ağacı Türlerimiz Geniş yapraklı (Kapalı tohumlular) İbreli (Açık tohumlular) Kızılçam %27

Detaylı

Bakanlık Yayın No : 188 ISBN : 975-8273-49-3 Müdürlük Yayın No : 21

Bakanlık Yayın No : 188 ISBN : 975-8273-49-3 Müdürlük Yayın No : 21 Bakanlık Yayın No : 188 ISBN : 975-8273-49-3 Müdürlük Yayın No : 21 DOĞU KARADENİZ GÖKNARI (Abies nordmanniana (Stev.) Spach.) KOZALAKLARININ TOHUM VERİMİ ODC: 232.311.1 The Seed Productivity of Cones

Detaylı

Sulama Ot Mücadelesi ve Çapalama Gübreleme ve Toprak Islahı Seyreltme Gölgeleme veya Siperleme Budama Yerinde Kök Kesimi

Sulama Ot Mücadelesi ve Çapalama Gübreleme ve Toprak Islahı Seyreltme Gölgeleme veya Siperleme Budama Yerinde Kök Kesimi FİDAN ÜRETİMİNDE BAKIM ÇALIŞMALARI Sulama Ot Mücadelesi ve Çapalama Gübreleme ve Toprak Islahı Seyreltme Gölgeleme veya Siperleme Budama Yerinde Kök Kesimi SULAMA Sulamada kullanılan suyun miktarı; toprağın

Detaylı

ORMAN AĞACI ISLAHI. Yrd. Doç. Dr. DENİZ GÜNEY ( GÜZ DÖNEMİ)

ORMAN AĞACI ISLAHI. Yrd. Doç. Dr. DENİZ GÜNEY ( GÜZ DÖNEMİ) ORMAN AĞACI ISLAHI Yrd. Doç. Dr. DENİZ GÜNEY (2015-2016 GÜZ DÖNEMİ) ORMAN AĞAÇLARI ISLAH YÖNTEMLERİ Orman ağaçlan ıslah yöntemleri üç ana yöntem altında toplanabilir. 1- Ayıklayıcı nitelikte (selektif)

Detaylı

BATI AKDENİZ BÖLGESİNDE TARLA BİTKİLERİ TARIMI. Akdeniz üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü, Antalya

BATI AKDENİZ BÖLGESİNDE TARLA BİTKİLERİ TARIMI. Akdeniz üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü, Antalya 88 BATI AKDENİZ BÖLGESİNDE TARLA BİTKİLERİ TARIMI Prof.Dr. Süer YÜCE Doç.Dr.M.ilhan ÇAĞIRGAN Arş.Gör. Haşan BAYDAR Doç.Dr. İsmail TURGUT Yrd.Doç.Dr.S.ÇAKMAKÇI Arş.Gör.Aydın ÜNAY Arş.Gör. Mehmet BİLGEN

Detaylı

T.C ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI AĞAÇLANDIRMA VE EROZYON KONTROLÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

T.C ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI AĞAÇLANDIRMA VE EROZYON KONTROLÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ T.C ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI AĞAÇLANDIRMA VE EROZYON KONTROLÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İL ÇEVRE VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ.. ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ. ORMAN İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ. ÇOK AMAÇLI UYGULAMA PROJESİ 201 (BU KAPAK SAYFASI

Detaylı

TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA

TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA 6.3.2.4. Akdeniz Bölgesinde Tarımsal Ormancılık Uygulamaları ve Potansiyeli Bölgenin Genel Özellikleri: Akdeniz kıyıları boyunca uzanan Toros

Detaylı

Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri: A, Sayı: 1, Yıl: 2005, ISSN: , Sayfa: 1-16

Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri: A, Sayı: 1, Yıl: 2005, ISSN: , Sayfa: 1-16 Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri: A, Sayı: 1, Yıl: 2005, ISSN: 102-7085, Sayfa: 1-16 ANADOLU KARAÇAMI [Pinus nigra Arn. subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe] NIN BAZI TOHUM MEŞCERELERİ,

Detaylı

Ağaç Fizyolojisi (2+0)

Ağaç Fizyolojisi (2+0) Ağaç Fizyolojisi (2+0) Prof. Dr. Ünal AKKEMİK İ.Ü.Orman Faku ltesi Orman Botaniği Anabilim Dalı Ağaç Fizyolojisi neden önemlidir? Orman; geniş bir alanda, kendine özgu bir iklim yaratabilen, belirli bir

Detaylı

Akdeniz iklimi / Roma. Okyanusal iklim / Arjantin

Akdeniz iklimi / Roma. Okyanusal iklim / Arjantin Akdeniz iklimi / Roma Okyanusal iklim / Arjantin Savan iklimi/ Meksika Savan iklimi/ Brezilya Okyanusal iklim / Londra Muson iklimi/ Calcutta-Hindistan 3 3 Kutup iklimi/ Grönland - - - - - - -3-4 -4 -

Detaylı

C e d r u s ( S e d i r ) C e d r u s a t l a n t i c a C e d r u s b r e v i f o l i a C e d r u s d e o d o r a C e d r u s l i b a n i

C e d r u s ( S e d i r ) C e d r u s a t l a n t i c a C e d r u s b r e v i f o l i a C e d r u s d e o d o r a C e d r u s l i b a n i 1 BİTKİ TANIMA I PEP101_H03 C e d r u s ( S e d i r ) C e d r u s a t l a n t i c a C e d r u s b r e v i f o l i a C e d r u s d e o d o r a C e d r u s l i b a n i Sakarya Üniversitesi İbreliler 2 C

Detaylı

TOMRUK HACMİNİN TAHMİNİNDE KULLANILAN CENTROID METOD VE DÖRT STANDART FORMÜLÜN KARŞILAŞTIRILMASI

TOMRUK HACMİNİN TAHMİNİNDE KULLANILAN CENTROID METOD VE DÖRT STANDART FORMÜLÜN KARŞILAŞTIRILMASI Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri: A, Sayı: 1, Yıl: 2002, ISSN: 1302-7085, Sayfa:115-120 TOMRUK HACMİNİN TAHMİNİNDE KULLANILAN CENTROID METOD VE DÖRT STANDART FORMÜLÜN KARŞILAŞTIRILMASI

Detaylı

Anahtar Sözcükler: Ege Bölgesi, Karaçam, Pinus nigra, Orijin denemesi.

Anahtar Sözcükler: Ege Bölgesi, Karaçam, Pinus nigra, Orijin denemesi. ÖZ Değişik yörelerde en iyi gelişimi gösterecek orijinlerin belirlenmesi amacıyla, 1981-1982 yıllarında mevcut tohum meşcerelerinden tohum toplanmış ve 1984 yılında Türkiye çapında Karaçam (Pinus nigra

Detaylı

Eskişehir Orman Fidanlığı Koşullarında Yetiştirilen Çıplak Köklü Toros Sediri ve Anadolu Karaçamı Fidanlarının Gelişim Dönemleri

Eskişehir Orman Fidanlığı Koşullarında Yetiştirilen Çıplak Köklü Toros Sediri ve Anadolu Karaçamı Fidanlarının Gelişim Dönemleri Eskişehir Orman Fidanlığı Koşullarında Yetiştirilen Çıplak Köklü Toros Sediri ve Anadolu Karaçamı Fidanlarının Gelişim Dönemleri *Esra Nurten YER, Sezgin AYAN Kastamonu Üniversitesi, Orman Mühendisliği

Detaylı

(2010)(Soykan, A., Sönmez, S., Cürebal, İ. ile birlikte). Edremit in Anıtsal ve Korunmaya Değer Ağaçları. Karakutu Yayınları. ISBN: 978-6051-200-06-4

(2010)(Soykan, A., Sönmez, S., Cürebal, İ. ile birlikte). Edremit in Anıtsal ve Korunmaya Değer Ağaçları. Karakutu Yayınları. ISBN: 978-6051-200-06-4 (2010) Biyocoğrafya (2.Basım). MKM Yayıncılık, ISBN 978-605 5911-21-8 Bitki ve Hayvanların yeryüzünde dağılışı ve bu dağılışa etki eden coğrafi faktörlerle birlikte alan bir çalışmadır. Canlıların ekosistem

Detaylı

III.BÖLÜM A - KARADENİZ BÖLGESİ HAKKINDA

III.BÖLÜM A - KARADENİZ BÖLGESİ HAKKINDA III.BÖLÜM Bu bölümde ağırlıklı olarak Kızılırmak deltasının batı kenarından başlayıp Adapazarı ve Bilecik'in doğusuna kadar uzanan ve Kastamonu yu içine alan Batı Karadeniz Bölümü, Kastamonu ili, Araç

Detaylı

Fatih TEMEL 1. ÖZET

Fatih TEMEL 1. ÖZET III. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi 20-22 Mayıs 2010 Cilt: II Sayfa: 775-779 DOĞU LADİNİ NDE (PICEA ORIENTALIS) ISLAH ÇALIŞMALARI Fatih TEMEL 1 1 Artvin Çoruh Üniversitesi, Orman Fakültesi, Orman

Detaylı

YERFISTIĞI (Arachis hypogaea L.) YETİŞTİRİCİLİĞİNDE FARKLI ÇEŞİTLER VE SIRA ÜZERİ MESAFELERE GÖRE TEK VE ÇİFT SIRALI EKİM YÖNTEMLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

YERFISTIĞI (Arachis hypogaea L.) YETİŞTİRİCİLİĞİNDE FARKLI ÇEŞİTLER VE SIRA ÜZERİ MESAFELERE GÖRE TEK VE ÇİFT SIRALI EKİM YÖNTEMLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI Türkiye 10. Tarla Bitkileri Kongresi, Konya-2013, Kitap2, sayfa 350-357 YERFISTIĞI (Arachis hypogaea L.) YETİŞTİRİCİLİĞİNDE FARKLI ÇEŞİTLER VE SIRA ÜZERİ MESAFELERE GÖRE TEK VE ÇİFT SIRALI EKİM YÖNTEMLERİNİN

Detaylı

SÜRDÜRÜLEBİLİR ORMAN YÖNETİMİNDE YERELLİK VE EKOSİSTEM ÖZELLİKLERİNİN ÖNEMİ

SÜRDÜRÜLEBİLİR ORMAN YÖNETİMİNDE YERELLİK VE EKOSİSTEM ÖZELLİKLERİNİN ÖNEMİ SÜRDÜRÜLEBİLİR ORMAN YÖNETİMİNDE YERELLİK VE EKOSİSTEM ÖZELLİKLERİNİN ÖNEMİ Yrd. Doç. Dr. Yasin KARATEPE SDÜ Orman Fakültesi Toprak İlmi ve Ekoloji Anabilim Dalı Yağış Dağılımı 1800 1600 1400 1200 1000

Detaylı

Silvikült Temel Esasları 7. Klasör

Silvikült Temel Esasları 7. Klasör Silvikült ltürün Temel Esasları 7. Klasör Prof. Dr. Musa GENÇ SDÜ Orman Fakültesi Orman Mühendisliği Bölümü Isparta musagenc@sdu.edu.tr http://kisisel.sdu.edu.tr/akademik/musagenc Dikkat!.. 5846 Sayılı

Detaylı

YANGIN SONRASI BOZULAN ALANLARIN YENİDEN BİTKİLENDİRİLMESİ KÜTAHYA, EMET, KOVALI YANGINI ÖRNEĞİ

YANGIN SONRASI BOZULAN ALANLARIN YENİDEN BİTKİLENDİRİLMESİ KÜTAHYA, EMET, KOVALI YANGINI ÖRNEĞİ Bartın Orman Fakültesi Dergisi 2011, Cilt: 13, Sayı: 20, 10-17 ISSN: 1302-0943 EISSN: 1308-5875 ÖZET YANGIN SONRASI BOZULAN ALANLARIN YENİDEN BİTKİLENDİRİLMESİ KÜTAHYA, EMET, KOVALI YANGINI ÖRNEĞİ Murat

Detaylı

Endüstriyel Ağaçlandırma Alanlarının Seçimi. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1

Endüstriyel Ağaçlandırma Alanlarının Seçimi. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1 Endüstriyel Ağaçlandırma Alanlarının Seçimi Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1 Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 2 Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 3 Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 4 Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 5 Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER

Detaylı

ENDÜSTRİYEL AĞAÇLANDIRMALARDA BAKIM. Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1

ENDÜSTRİYEL AĞAÇLANDIRMALARDA BAKIM. Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1 ENDÜSTRİYEL AĞAÇLANDIRMALARDA BAKIM Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1 Endüstriyel ağaçlandırmalarda bakım işlemleri, ilk üç yıl bakımları ile Aralama ve Budama İşlemleri olarak isimlendirilmekte ve ayrı dönemlerde

Detaylı

T.C ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

T.C ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜ T.C ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜ.. ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ. ORMAN İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ. ÇOK AMAÇLI UYGULAMA PROJESİ 201 (BU KAPAK SAYFASI CİLDİN ÜSTÜNDE AYNI ŞEKİLDE BULUNACAKTIR. PROJE ADI VE YILI CİLDİN SIRT KISMINDA

Detaylı

Toros Sedirinin Ekolojisi, Doğal Gençleştirilmesi ve Bu Türle Karstik Alan Ağaçlandırmaları

Toros Sedirinin Ekolojisi, Doğal Gençleştirilmesi ve Bu Türle Karstik Alan Ağaçlandırmaları II. ULUSAL AKDENİZ ORMAN VE ÇEVRE SEMPOZYUMU Akdeniz ormanlarının geleceği: Sürdürülebilir toplum ve çevre 22-24 Ekim 2014 - Isparta Toros Sedirinin Ekolojisi, Doğal Gençleştirilmesi ve Bu Türle Karstik

Detaylı

TOROS SEDİRİ NDE (Cedrus libani A. Rich.) BOY, ÇAP VE HACİM İÇİN YAŞLAR ARASI FENOTİPİK İLİŞKİLER. Nebi BİLİR

TOROS SEDİRİ NDE (Cedrus libani A. Rich.) BOY, ÇAP VE HACİM İÇİN YAŞLAR ARASI FENOTİPİK İLİŞKİLER. Nebi BİLİR Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri: A, Sayı: 1, Yıl: 2004, ISSN: 1302-7085, Sayfa: 12-18 TOROS SEDİRİ NDE (Cedrus libani A. Rich.) BOY, ÇAP VE HACİM İÇİN YAŞLAR ARASI FENOTİPİK

Detaylı

MUĞLA ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ NDE MAYIS 2017 TARİHLERİ ARASINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN TEKNİK VE BİLİMSEL GEZİ HAKKINDA RAPOR

MUĞLA ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ NDE MAYIS 2017 TARİHLERİ ARASINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN TEKNİK VE BİLİMSEL GEZİ HAKKINDA RAPOR MUĞLA ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ NDE 14-18 MAYIS 2017 TARİHLERİ ARASINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN TEKNİK VE BİLİMSEL GEZİ HAKKINDA RAPOR 14-18 Mayıs 2017 tarihleri arasında Muğla Orman Bölge Müdürlüğü mıntıkalarında

Detaylı

Kafkas Üniversitesi Artvin Orman Fakültesi Dergisi (2001) : 1 (36-42)

Kafkas Üniversitesi Artvin Orman Fakültesi Dergisi (2001) : 1 (36-42) Kafkas Üniversitesi Artvin Orman Fakültesi Dergisi (2001) : 1 (36-42) ARTVİN- KAFKASÖR YÖRESİNDEKİ BİR DOĞU LADİNİ (Picea orientalis L. Link)-DOĞU KARADENİZ GÖKNARI (Abies nordmanniana Spach. subsp. nordmanniana)

Detaylı

Anahtar sözcükler: Ege Bölgesi, Akdeniz Bölgesi, Fıstıkçamı (Pinus pinea L.), Orijin denemeleri.

Anahtar sözcükler: Ege Bölgesi, Akdeniz Bölgesi, Fıstıkçamı (Pinus pinea L.), Orijin denemeleri. ÖNSÖZ Uluslararası Fıstıkçamı (Pinus pinea L) Orijin Denemesi Silva Mediterranea öncülüğünde 1996 yılında Ege, Batı Akdeniz ve Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Müdürlükleri tarafından çalışma programına

Detaylı

Kurak ve yarı kurak alan ağaçlandırmalarında değişik makineli arazi hazırlığı yöntemlerinin dikim başarısı üzerine etkileri

Kurak ve yarı kurak alan ağaçlandırmalarında değişik makineli arazi hazırlığı yöntemlerinin dikim başarısı üzerine etkileri Turkish Journal of Forestry Türkiye Ormancılık Dergisi 2016, 17(1): 12-19 Research article (Araştırma makalesi) Kurak ve yarı kurak alan ağaçlandırmalarında değişik makineli arazi hazırlığı yöntemlerinin

Detaylı

Çevre ve Orman Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü. Torosların süsü sedir ağacı Yurduna geri dönüyor Erciyese can veriyor

Çevre ve Orman Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü. Torosların süsü sedir ağacı Yurduna geri dönüyor Erciyese can veriyor Çevre ve Orman Bakanlığı Torosların süsü sedir ağacı Yurduna geri dönüyor Erciyese can veriyor Amacımız Bu sunum orman teşkilatı tarafından etkin ve verimli şekilde uygulanmakta olan karpelli sedir kozalağı

Detaylı

Meyva Bahçesi Tesisi

Meyva Bahçesi Tesisi Meyva Bahçesi Tesisi Meyve bahçesi tesisinde dikkate alınması -gereken koşullar 1. Yer seçimi 2. Tür ve çeşit seçimi 3. Anaç seçimi 4. Tozlanma isteğinin bilinmesi 5. Dikim sistemleri ve dikim sıklığı

Detaylı

TÜRKiYE'DE SARIÇAM (Pinus sylvestris l.) ORiJiN DENEMELERiNiN ilk SONUÇLARI

TÜRKiYE'DE SARIÇAM (Pinus sylvestris l.) ORiJiN DENEMELERiNiN ilk SONUÇLARI F.D.C.: 232.12 TÜRKiYE'DE SARIÇAM (Pinus sylvestris l.) ORiJiN DENEMELERiNiN ilk SONUÇLARI The first preliminary results of Scotch Pine (Pinus sy/vestris L.) provenance testsin Turkiye. Said DAGDAŞ SuatTOSUN

Detaylı

TRAKYA DA VEJETASYON DEVRESİ VE BU DEVREDEKİ YAĞIŞLAR. Vegetation period and rainfalls during in this time in Trakya (Thrace)

TRAKYA DA VEJETASYON DEVRESİ VE BU DEVREDEKİ YAĞIŞLAR. Vegetation period and rainfalls during in this time in Trakya (Thrace) Ocak 2010 Cilt:18 No:1 Kastamonu Eğitim Dergisi 227-232 TRAKYA DA VEJETASYON DEVRESİ VE BU DEVREDEKİ YAĞIŞLAR Özet Duran AYDINÖZÜ Kastamonu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Kastamonu

Detaylı

ANADOLU KARAÇAMI (Pinus nigra Arn. subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe)'NDA YERİNDE KÖK KESİMLERİNİN FİDAN MORFOLOJİSİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

ANADOLU KARAÇAMI (Pinus nigra Arn. subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe)'NDA YERİNDE KÖK KESİMLERİNİN FİDAN MORFOLOJİSİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ Bartın Orman Fakültesi Dergisi 2012, Cilt: 14, Özel Sayı, 49-58 ISSN: 1302-0943 EISSN: 1308-5875 ANADOLU KARAÇAMI (Pinus nigra Arn. subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe)'NDA YERİNDE KÖK KESİMLERİNİN FİDAN

Detaylı

MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ SAYI: 9,OCAK- 2004. İSTANBUL

MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ SAYI: 9,OCAK- 2004. İSTANBUL MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ SAYI: 9,OCAK- 2004. İSTANBUL KASNAK MEŞESİ (Quercus vulcanica (Boiss. And Heldr. ex) Kotschy) NİN TÜRKİYE DEKİ İKİNCİ YENİ BİR YAYILIŞ ALANI (The second newly spread area of Qurcus

Detaylı

METEOROLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ARAŞTIRMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI

METEOROLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ARAŞTIRMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI METEOROLOJI METEOROLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ARAŞTIRMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI Sayı : 133 Mart 2017 Aylık Bülten www.mgm.gov.tr METEOROLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ARAŞTIRMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI Sayı : 133 Mart 2017 YAĞIŞ

Detaylı

TÜRKİYE NİN İKLİMİ. Türkiye nin İklimini Etkileyen Faktörler :

TÜRKİYE NİN İKLİMİ. Türkiye nin İklimini Etkileyen Faktörler : TÜRKİYE NİN İKLİMİ İklim nedir? Geniş bir bölgede uzun yıllar boyunca görülen atmosfer olaylarının ortalaması olarak ifade edilir. Bir yerde meydana gelen meteorolojik olayların toplamının ortalamasıdır.

Detaylı

-İÇİNDEKİLER- 1.1.ANTALYA... 2. Tarihi... 2. Nüfus... 3 4.PLANLAMA ALAN TANIMI... 6 5.PLAN KARARLARI... 7

-İÇİNDEKİLER- 1.1.ANTALYA... 2. Tarihi... 2. Nüfus... 3 4.PLANLAMA ALAN TANIMI... 6 5.PLAN KARARLARI... 7 -İÇİNDEKİLER- 1.KENTİN GENEL TANIMI... 2 1.1.ANTALYA... 2 Tarihi... 2 Coğrafi Yapı... 2 İklim ve Bitki Örtüsü... 3 Nüfus... 3 Ulaşım... 3 2.JEOLOJİK-JEOTEKNİK ETÜT RAPORU... 4 3.ÇED BELGESİ... 5 4.PLANLAMA

Detaylı

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE KURAKLIK ANALİZİ. Bülent YAĞCI Araştırma ve Bilgi İşlem Dairesi Başkanı

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE KURAKLIK ANALİZİ. Bülent YAĞCI Araştırma ve Bilgi İşlem Dairesi Başkanı T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI DEVLET METEOROLOJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE KURAKLIK ANALİZİ Bülent YAĞCI Araştırma ve Bilgi İşlem Dairesi Başkanı İklim Değişikliği 1. Ulusal Bildirimi,

Detaylı

Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi

Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi Anadolu Journal of Agricultural Sciences http://dergipark.ulakbim.gov.tr/omuanajas Araştırma/Research Anadolu Tarım Bilim. Derg./Anadolu J Agr Sci, 30 (2015) 141-153 ISSN:

Detaylı

MEKANSAL BIR SENTEZ: TÜRKIYE. Türkiye nin İklim Elemanları Türkiye de İklim Çeşitleri

MEKANSAL BIR SENTEZ: TÜRKIYE. Türkiye nin İklim Elemanları Türkiye de İklim Çeşitleri MEKANSAL BIR SENTEZ: TÜRKIYE Türkiye nin İklim Elemanları Türkiye de İklim Çeşitleri Türkiye de Sıcaklık Türkiye de Yıllık Ortalama Sıcaklık Dağılışı Türkiye haritası incelendiğinde Yükseltiye bağlı olarak

Detaylı

Dr. Nihal ÖZEL Toprak ve Ekoloji Araştırmaları Bölüm Başmühendisi

Dr. Nihal ÖZEL Toprak ve Ekoloji Araştırmaları Bölüm Başmühendisi ÖZGEÇMİŞ Dr. Nihal ÖZEL Toprak ve Ekoloji Araştırmaları Bölüm Başmühendisi Batı Karadeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Pk:83 14001 Bolu; Türkiye Telefon: 90-374-2703562 Cep : 0 506 337 75 80

Detaylı

CİN MISIR (Zea mays everta Sturt. ) HATLARININ VE YOKLAMA MELEZLERİNİN VERİM VE VERİMLE İLGİLİ ÖZELLİKLER BAKIMINDAN KARŞILAŞTIRILMASI *

CİN MISIR (Zea mays everta Sturt. ) HATLARININ VE YOKLAMA MELEZLERİNİN VERİM VE VERİMLE İLGİLİ ÖZELLİKLER BAKIMINDAN KARŞILAŞTIRILMASI * AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ DERGİSİ, 2003, 16(1),35-42 CİN MISIR (Zea mays everta Sturt. ) HATLARININ VE YOKLAMA MELEZLERİNİN VERİM VE VERİMLE İLGİLİ ÖZELLİKLER BAKIMINDAN KARŞILAŞTIRILMASI *

Detaylı

KAHRAMANMARAŞ SEMPOZYUMU 1247

KAHRAMANMARAŞ SEMPOZYUMU 1247 KAHRAMANMARAŞ SEMPOZYUMU 1247 KAHRAMANMARAŞ İLİNİN GENEL MEYVECİLİK DURUMU Mehmet SÜTYEMEZ*- M. Ali GÜNDEŞLİ" Meyvecilik kültürü oldukça eski tarihlere uzanan Anadolu'muz birçok meyve türünün anavatanı

Detaylı

Porsuk. Şube : Gymospermae Sınıf : Coniferae Takım : Taxoideae Familya : Taxaceae Cins : Taxus L. Tür : Taxus baccata L.

Porsuk. Şube : Gymospermae Sınıf : Coniferae Takım : Taxoideae Familya : Taxaceae Cins : Taxus L. Tür : Taxus baccata L. Porsuk Şube : Gymospermae Sınıf : Coniferae Takım : Taxoideae Familya : Taxaceae Cins : Taxus L. Tür : Taxus baccata L. Genel olarak 15-20 m boylanır. 2-2.5 m çap yapabilir. Yenice - Karakaya (Karabük)

Detaylı

FİDANCILIK TEKNİĞİ DERS 2: FİDANLIK İŞLETMELERİ İÇİN YER SEÇİMİ

FİDANCILIK TEKNİĞİ DERS 2: FİDANLIK İŞLETMELERİ İÇİN YER SEÇİMİ FİDANCILIK TEKNİĞİ DERS 2: FİDANLIK İŞLETMELERİ İÇİN YER SEÇİMİ 2. AÇIK ALAN FİDANLIK İŞLETMELERİ İÇİN YER SEÇİMİ FİDANLIK İŞLETMELERİ İÇİN YER SEÇİMİ Genel ve özel mevki özellikleri İklim özellikleri

Detaylı

Harita okuma: önemli kurallar

Harita okuma: önemli kurallar Harita okuma: önemli kurallar a1 ve a2 yok a (kapalılık yok) ve a3 var (3kapalı), 0a yer yer gençlik var ancak başarısız a0 tamamlama gerektiren başarılı gençlik :0, 0a, a0, a, a3 a0,0a,0,0y,d,d/a,c,c/a

Detaylı

TOROS SEDĐRĐ (Cedrus libani A. Rich.) VE FISTIKÇAMI (Pinus pinea L.) NDA YILLIK ÇAP VE BOY ARTIMININ VEJETASYON DÖNEMĐ ĐÇERĐSĐNDEKĐ AYLARA DAĞILIMI

TOROS SEDĐRĐ (Cedrus libani A. Rich.) VE FISTIKÇAMI (Pinus pinea L.) NDA YILLIK ÇAP VE BOY ARTIMININ VEJETASYON DÖNEMĐ ĐÇERĐSĐNDEKĐ AYLARA DAĞILIMI Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri: A, Sayı: 2, Yıl: 27, ISSN: 132-785, Sayfa: 61-77 TOROS SEDĐRĐ (Cedrus libani A. Rich.) VE FISTIKÇAMI (Pinus pinea L.) NDA YILLIK ÇAP VE BOY ARTIMININ

Detaylı

Journal of Engineering and Natural Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi

Journal of Engineering and Natural Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi Journal of Engineering and Natural Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi Sigma 2005/2 EVALUATION OF TWO YEARS OLD SEEDLINGS OF THE ANATOLIAN BLACK PINE (Pinus nigra Arnold. subsp. pallasiana (Lamb.)

Detaylı

Ö:1/5000 25/02/2015. Küçüksu Mah.Tekçam Cad.Söğütlü İş Mrk.No:4/7 ALTINOLUK TEL:0 533 641 14 59 MAİL:altinoluk_planlama@hotmail.

Ö:1/5000 25/02/2015. Küçüksu Mah.Tekçam Cad.Söğütlü İş Mrk.No:4/7 ALTINOLUK TEL:0 533 641 14 59 MAİL:altinoluk_planlama@hotmail. ÇANAKKALE İli, AYVACIK İLÇESİ, KÜÇÜKKUYU BELDESİ,TEPE MAHALLESİ MEVKİİ I17-D-23-A PAFTA, 210 ADA-16 PARSELE AİT REVİZYON+İLAVE NAZIM İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ AÇIKLAMA RAPORU Ö:1/5000 25/02/2015 Küçüksu Mah.Tekçam

Detaylı

BÖLÜMLERİ: - 1. Adana Bölümü - 2. Antalya Bölümü YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ: AKDENİZ BÖLGESİ KONUMU, SINIRLARI VE KOMŞULARI: Akdeniz Bölgesi

BÖLÜMLERİ: - 1. Adana Bölümü - 2. Antalya Bölümü YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ: AKDENİZ BÖLGESİ KONUMU, SINIRLARI VE KOMŞULARI: Akdeniz Bölgesi AKDENİZ BÖLGESİ KONUMU, SINIRLARI VE KOMŞULARI: Bölge yurdumuzun güneyinde, Akdeniz boyunca bir şerit halinde uzanır. Komşuları Ege, İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Güney Doğu Anadolu Bölgeleri, Suriye, Kıbrıs

Detaylı

Dünya üzerindeki herhangi bir yerde Güneş in tam tepe noktasında olduğu an saat 12.00 kabul edilir. Buna göre ayarlanan saate yerel saat denir.

Dünya üzerindeki herhangi bir yerde Güneş in tam tepe noktasında olduğu an saat 12.00 kabul edilir. Buna göre ayarlanan saate yerel saat denir. Mart 30, 2013 Yerel Saat Dünya üzerindeki herhangi bir yerde Güneş in tam tepe noktasında olduğu an saat 12.00 kabul edilir. Buna göre ayarlanan saate yerel saat denir. Yerel saat doğuda ileri, badda geridir.

Detaylı

Orman Fonksiyonları -Zonlama Biyoçeşitlilik Koruma Alanları Estetik-Ekotuirzm İğneada: Fonksiyonlar: Ölçüt, Gösterge ve Aktiviteler Fonksiyonlar: Ölçüt, Gösterge ve Aktiviteler (Camili) Fonksiyonlar Ölçüt

Detaylı

HATIRA ORMANLARI PROJESİ

HATIRA ORMANLARI PROJESİ HATIRA ORMANLARI PROJESİ 2013 YILSONU RAPORU TEMA VAKFI ORMAN ve KIRSAL KALKINMA BÖLÜMÜ 31 Ekim 2013 1. TEKİRDAĞ HATIRA ORMANI (Malkara-Ahmetpaşa Köyü Mevkii) 1.1. Proje Sahası Hakkında Genel Bilgi Proje

Detaylı

Alıç (Crataegus monogyna Jacq.) fidanlarının morfolojisi ve kök gelişme potansiyeli üzerinde yetiştirme sıklığının etkisi

Alıç (Crataegus monogyna Jacq.) fidanlarının morfolojisi ve kök gelişme potansiyeli üzerinde yetiştirme sıklığının etkisi Turkish Journal of Forestry Türkiye Ormancılık Dergisi 2016, 17(1): 7-11 Research article (Araştırma makalesi) Alıç (Crataegus monogyna Jacq.) fidanlarının morfolojisi ve kök gelişme potansiyeli üzerinde

Detaylı

ORMAN AMENAJMANI ( BAHAR YARIYILI)

ORMAN AMENAJMANI ( BAHAR YARIYILI) ORMAN AMENAJMANI (2016-2017 BAHAR YARIYILI) YETİŞME ORTAMI ENVANTERİ Yetişme Ortamı? Orman toplumu ve onunla birlikte yaşayan diğer canlıların yetişmesini, gelişmesini sağlayan ve onları sürekli etkisi

Detaylı

ENDÜSTRİYEL AĞAÇLANDIRMALARDA KULLANILAN TÜRLER. Prof.Dr. Ali Ömer Üçler

ENDÜSTRİYEL AĞAÇLANDIRMALARDA KULLANILAN TÜRLER. Prof.Dr. Ali Ömer Üçler ENDÜSTRİYEL AĞAÇLANDIRMALARDA KULLANILAN TÜRLER Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1 Temel Kabuller 1-idare süresi sonunda, yıllık ortalama kabuksuz gövde odunu artımı 10 m3/ha ve daha fazla olan ağaç türleri, hızlı

Detaylı