YARGITAY 12. HUKUK DA RES

Transkript

1 YARGITAY 12. HUKUK DA RES

2

3 E: 2005/19132 K: 2005/22946 T: BORÇLUNUN MESKEN HACZED LMEZL K KURALI HAL NE UYGUN MESKEN KAVRAMI* ( K m. 82/12) Özet: Borçlunun haline münasip evi haczedilemez. Bir meskenin borçlunun haline uygun olup olmad ad geçenin haciz an ndaki sosyal durumuna ve ailesinin ihtiyaçlar na göre belirlenir. Buradaki aile terimi genifl yorumlanmas ve borçlu ile ayn çat alt nda yaflayan ve borçlunun bakmakla yükümlü oldu u kiflileri kapsad kabul edilmelidir. Haczedilen meskenin k ymeti borçlunun haline münasip evden fazla ise, borçlunun haline uygun ev almas için gereken bedel tespit edildikten sonra sat lmas na karar verilmeli ve sat fl bedelinden haline uygun mesken için gerekli miktar borçluya b rak lmal d r. temyizen tetkiki alacakl vekili taraf ndan istenmesi üzerine bu iflle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmifl olmakla okundu ve gere i görüflülüp düflünüldü: Sair temyiz itirazlar yerinde de il ise de; K'in 82/12 maddesi gere ince, borçlunun "haline münasip" evi haczedilemez. Bir meskenin borçlunun haline uygun olup olmad ad geçenin haciz an ndaki sosyal durumuna ve borçlu ile ailesinin ihtiyaçlar na göre belirlenir. Buradaki "aile" terimi, genifl anlamda olup, borçlu ile birlikte ayn çat alt nda yaflayan, bakmakla yükümlü oldu u kiflileri kapsar. cra mahkemesince, borçlunun sözü edilenlerle birlikte bar nmas için zorunlu olan haline münasip meskeni temin etmesi için gerekli bedel bilirkiflilere tespit ettirildikten sonra, haczedilen yerin k ymeti bundan fazla ise sat lmas na karar verilmeli ve sat fl bedelinden yukar da nitelik- (*) Gönderen: Av. Hulki ÖZEL, Mersin Barosu

4 1234 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 81 Say : 3 Y l 2007 leri belirlenen mesken için gerekli olan miktar borçluya b rak lmal, kalan alacakl ya ödenmelidir. Bu k staslar aflan nitelik ve evsaftaki yerlerle, makul ölçüleri geçen oda ve salonu kapsayan, ve ikamet için zorunlu ö eleri içeren bir meskenin d fl ndaki yerler, maddede öngörülen amaca ayk r d r. Borçlunun görev ve s fat, kendisinin yukar da belirlenenden daha görkemli bir meskende ikamet etmesini gerektirmez. Mahkemece yap lacak ifl borçlunun Çorlu'nun daha mütevaz bir semtinde haline münasip evi alabilece i de erin yukar daki kurallara göre belirlenmesi ve sonucuna göre karar verilmesinden ibarettir. Eksik incelemeyle yaz l flekilde hüküm tesisi isabetsizdir. SONUÇ: Alacakl vekilinin temyiz itirazlar n n kabulü ile mahkeme karar n n yukar da yaz l nedenlerle K 366 ve HUMK un 428. maddeleri uyar nca (BOZULMASINA), gününde oybirli iyle karar verildi.

5 Yarg tay Kararlar 1235 E: 2005/19133 K: 2005/22947 T: BORÇLUNUN MESKEN HAL NE MÜNAS P MESKEN KAVRAMI HACZED LMEZL K KURALININ UYGULANMASINDA ZLENECEK YÖNTEM* ( K m. 82/12) Özet: Borçlunun meskenin haczedilmezli- ine iliflkin iddias irdelenirken; ilk önce borçlunun haline münasip evi alabilece i bedelin bilirkifli arac l ile tespit edilmesi ve e er bu bedel mahcuz tafl nmaz n de erinden az ise mahcuz tafl nmaz sat larak, haline münasip ev almas için saptanan bedel borçluya verilmeli, bakiye k sm n ise alacakl ya ödenmelidir. temyizen tetkiki alacakl vekili taraf ndan istenmesi üzerine bu iflle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmifl olmakla okundu ve gere i görüflülüp düflünüldü : K in 82/12. maddesinin emredici hükmü gere ince borçlunun haline münasip evi alabilece i bedel bilirkifli arac l yla saptand ktan sonra bu miktar mahcuzun de erinden az ise mahcuz sat larak borçlunun haline münasip ev almas için gerekli bedelin kendisine, artan n ise alacakl ya ödenmesi icap eder. Bir baflka deyiflle sat fl borçlunun haline münasip ev alabilece i miktardan az olmamak üzere yap l r. Somut olayda Lüleburgaz cra Mahkemesi arac l yla mahallinde yap lan keflif sonras bilirkiflice verilen raporda borçlunun tafl nmazdaki 1/6 hissesine YTL de er biçilmifl, haline münasip ayn konumda bir baflka mesken edinebilmesi için YTL gerekece i bildirilmifltir. Bu durum karfl s nda borçlunun hissesinin YTL'den düflük olmamak üzere sat fl n n yap lmas na karar verilmesi gerekirken alacakl n n alaca n n borçlunun baflka tafl nmazlar üzerine haciz koydurmas nedeni ile teminat alt na al nd gerekçesiyle flikayetin kabulüne karar verilmesi isabetsizdir. (*) Gönderen: Av. Hulki ÖZEL, Mersin Barosu

6 1236 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 81 Say : 3 Y l 2007 S O N U Ç : Alacakl vekilinin temyiz itirazlar n n kabulü ile mahkeme karar n n yukar da yaz l nedenlerle K 366. ve HUMK 428. maddeleri uyar nca ( B O Z U L M A S I N A ), gününde oybirli iyle karar verildi. E: 2005/20150 K: 2005/23305 T: ZORUNLU OLMAYAN POTEK HACZED LMEZL K SAVI TARIM ARAZ S N TEL * Özet: Üzerinde zorunlu olmayan ipotek bulunan tafl nmaz için haczedilmezlik iddias ileri sürülemez. Üzerine yap lan binadan dolay tar m arazisi niteli ini kaybeden tafl nmaz içinde haczedilmezlik iddias ndan söz edilemez. temyizen tetkiki alacakl vekili taraf ndan istenmesi üzerine bu iflle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmifl olmakla okundu ve gere i görüflülüp düflünüldü : Borçlunun yasal süresi içerisinde icra mahkemesinde, K n n 82/4. maddesi nedeniyle çiftçi oldu undan bahisle ailesinin geçimi için zaruri olan arazileri haczedilemeyece ini ileri sürmesi üzerine, mahkemece dört adet tafl nmazla ilgili haczedilmezlik flikayetinin kabulüne karar verilmifltir. Ancak 602 ve 3541 say l parseller üzerinde zorunlu ipotek kapsam nda bulunmayan ipoteklerin oldu u tespit edildi inden bu parsellerle ilgili olarak haczedilmezlik flikayetinin reddi yerine kabulü yerinde olmad gibi 4280 say l parsel üzerinde binalar n yap ld bu haliyle tar m arazisi olma özelli ini kaybetti i bilirkifli raporundan anlafl lmakla, mahkemece bu parselle ilgili haczedilmezlik flikayetinin de reddine karar vermek gerekirken yaz l flekilde karar verilmesi de isabetsizdir. SONUÇ: Alacakl vekilinin temyiz itirazlar n n kabulü ile mahkeme karar n n yukar da yaz l nedenlerle K 366 ve HUMK'un 428. maddeleri uyar nca BOZULMASINA, gününde oybirli iyle karar verildi. (*) Gönderen: Av. Hulki ÖZEL, Mersin Barosu

7 Yarg tay Kararlar 1237 E: 2005/20155 K: 2005/23318 T: MESKEN YET T RAZINDAN VAZGEÇME ZORUNLU POTEK* ( K m. 82/12) Özet: Mesken olarak kullan lan tafl nmaz n üzerine borçlunun r zas yla ipotek konuflulmuflsa meskeniyet iddias ndan peflin olarak vazgeçildi i kabul edilmelidir. Ancak, ipotek zorunlu ipotek niteli inde ise meskeniyet itiraz ileri sürülebilir. temyizen tetkiki alacakl vekili taraf ndan istenmesi üzerine bu iflle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmifl olmakla okundu ve gere i görüflülüp düflünüldü : Borçlunun yasal süresi içerisinde icra mahkemesinde, K in 82/4. maddesi nedeniyle çiftçi oldu undan bahisle ailesinin geçimi için zaruri olan arazileri haczedilemeyece ini ileri sürmesi üzerine, mahkemece dört adet tafl nmazla ilgili haczedilmezlik flikayetinin kabulüne karar verilmifltir. Ancak 602 ve 3541 say l parseller üzerinde zorunlu ipotek kapsam nda bulunmayan ipoteklerin oldu u tespit edildi inden bu parsellerle ilgili olarak haczedilmezlik flikayetinin reddi yerine kabulü yerinde olmad gibi 4280 say l parsel üzerinde binalar n yap ld bu haliyle tar m arazisi olma özelli ini kaybetti i bilirkifli raporundan anlafl lmakla, mahkemece bu parselle ilgili haczedilmezlik flikayetinin de reddine karar vermek gerekirken yaz l flekilde karar verilmesi de isabetsizdir. SONUÇ: Alacakl vekilinin temyiz itirazlar n n kabulü ile mahkeme karar n n yukar da yaz l nedenlerle K 366 ve HUMK'un 428. maddeleri uyar nca BOZULMASINA, gününde oybirli iyle karar verildi. (*) Gönderen: Av. Hulki ÖZEL, Mersin Barosu

8 1238 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 81 Say : 3 Y l 2007 E: 2005/19742 K: 2005/23453 T: YASANIN DIfiINA ÇIKILARAK YORUM YOLUYLA HACZED LMEZL K KARARI VER LEMEYECE * Özet: Hangi mallar n haczedilemeyece i yasada belirlenmifltir. Bunlar n d fl nda yorum yoluyla haczedilmezlik karar verilemez. temyizen tetkiki alacakl vekili taraf ndan istenmesi üzerine bu iflle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmifl olmakla okundu ve gere i görüflülüp düflünüldü : K'in "Haczi caiz olmayan mallar ve haklar" bafll n tafl yan 82.maddesinin 1.bendinde "Devlet mallar " ile "Özel Kanunlar nda" haczinin mümkün olmad gösterilen mallar n haczedilemeyece i aç klanm flt r. Özel Kanunlar nda, haczine imkan tan nmayan mallar, örne in; 506 Say l Sosyal Sigortalar Kanunu'nun 121, 1479 Say l Ba -Kur Kanunu'nun 67, 657 say l Devlet Memurlar Kanunu'nun 203.maddelerinde aç kça belirlenmifltir. Bunlar n d fl nda Yasada yer almayan bir konuda cra Hakimi yorum yoluyla sonuca ulaflamaz. Somut olayda, borçlunun yabanc ülkeden ald emekli maafl n n haczedilemeyece ine iliflkin özel bir kanun hükmü bulunmad na göre, Mahkemece flikayetin reddi yerine kabulüne karar verilmesi isabetsizdir. SONUÇ: Alacakl vekilinin temyiz itirazlar n n kabulü ile mahkeme karar n n yukar da yaz l nedenlerle K 366. ve HUMK 428. maddeleri uyar nca BOZULMASINA, gününde oybirli iyle karar verildi. (*) Gönderen: Av. Hulki ÖZEL, Mersin Barosu

9 Yarg tay Kararlar 1239 E: 2005/20054 K: 2005/23869 T: BORÇLUNUN SANAT VE MESLE Ç N GEREKL OLAN EfiYANIN HACZED LMEZL MESLEK VE TEfiEBBÜS KAVRAMLARI M N BÜSÜN HACZED LEB L RL * ( K m. 82/4) Özet: Borçlunun sanat ve mesle i için gerekli olan alet, edevat ve kitaplar haczedilemez. Ancak, bu kural n uygulanabilmesi için, borçlunun haciz s ras nda bir meslek ve sanatla u rafl yor olmas ve kendisi ile ailesinin geçimini an lan meslek ve sanatla sa lamas gereklidir. Kural olarak, eme in de erinin sermayenin de erinden daha fazla oldu u görülürse bir mesle in varl na aksi takdirde bir teflebbüsün söz konusu oldu una hükmedilir. Mesleki eflyan n haczedilmezli i mutlak bir yasa kural oldu undan, yorum veya k - yas yoluyla da olsa, mahcuzun sat larak bedelinden daha ucuzunun al nmas için borçluya para ay r p kalan n n alacakl ya ödenmesine karar verilemez. Minibüsün borçlunun mesle i için gerekli alet edevat kapsam nda oldu u kabul edilemez. temyizen tetkiki alacakl vekili taraf ndan istenmesi üzerine bu iflle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmifl olmakla okundu ve gere i görüflülüp düflünüldü : K'in 82/4. maddesi gere ince borçlunun (sanat ve mesle i için lüzumlu olan alet, edevat ve kitaplar ) haczedilemez. Ancak, bunun için borçlunun haciz s ras nda bir meslek veya sanatla u rafl yor olmas ve kendisi ile ailesinin geçimini an lan meslek ve sanatla sa lamas gerekir. (*) Gönderen: Av. Hulki ÖZEL, Mersin Barosu

10 1240 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 81 Say : 3 Y l 2007 Yukar da yer verilen madde gere ince haczedilemeyecek mallar n kapsam n tayin edebilmek için sanat sözcü ü ile efl anlamda kullan lm fl olan meslek kavram n teflebbüsten ay racak k staslar n aç klanmas gerekir. Çünkü, borçlu bir meslek sahibi say ld takdirde, bu mesle i ile ilgili alet, edevat ve kitaplar haczedilemeyecek, aksine bir teflebbüs sahibi say ld zaman, bu teflebbüsün mallar sermaye a rl kl olup haczedilebilecektir. fiikayet konusu incelenirken borçlunun yapt iflte sermaye ile eme in karfl l kl oranlar tespite çal fl l r ve eme in de erinin, sermayenin de erinden daha fazla oldu u görülürse "bir mesle in" varl na, aksi takdirde "bir teflebbüsün söz konusu oldu una" hükmedilir. (Hukuk Genel Kurulu'nun tarih 1972/ say l karar ). Uygulamada, bu flekilde incelemeye ekonomik k stas n üstün tutulmas ad verilmektedir. Ayr ca, borçlunun mesleki eflya say larak haciz d fl b rak lan eflyas - n n k ymetinin fazla olmas durumunda nas l bir sonuca var laca da önemlidir. Yani, bu durumda mahcuzun sat l p, bedelinden borçluya daha ucuzunun al nmas için para ayr l p kalan n n alacakl ya ödenmesi mi, yoksa k ymeti fazla olan mesleki eflyan n aynen borçluya b rak lmas m öngörülmelidir? Dairemizin, süregelen içtihatlar na göre yukar daki aç klamaya ve önerilen çözüme özel olarak de inen K'n n 82/12. maddesi hükmünün burada k yasen uygulanmas mümkün de ildir. Yani, k ymeti fazla olsa dahi mesleki eflyan n haczedilemeyece ine karar verilerek borçluda b rak lmas gerekmektedir. (Talih Uyar, Haciz, 1990 bask, sayfa 608 vd.) (Prof. Dr. Baki Kuru, cra ve flas Hukuku, 1. cilt, 1988 Bask, sf. 797 vd) Somut olayda borçlu floför olup sahip oldu u minibüsle ilgili olarak haczedilemezlik flikayetinde bulundu u görülmektedir, ancak yukar da aç klanan ilkeler do rultusunda minibüs borçlunun mesle i için lüzumlu olan adet ve edevat kapsam nda say lamayaca ndan, haczedilemezlik flikayetinin reddi yerine kabulüne karar verilmesi isabetsizdir. SONUÇ: Alacakl vekilinin temyiz itirazlar n n kabulü ile mahkeme karar n n yukar da yaz l nedenlerle K 366. ve HUMK 428. maddeleri uyar nca BOZULMASINA, gününde oybirli iyle karar verildi.

11 Yarg tay Kararlar 1241 E: 2005/20407 K: 2005/24391 T: BORÇLUNUN Ç FTÇ OLMASI HACZED LMEZL K DD ASININ SINIRI* ( K m. 82/4) Özet: Borçlu çiftçi ise, kendisinin ve ailesinin geçimi için zaruri olan araziler haczedilemez. Bu nedenle çiftçi olan borçlunun kendisi ve ailesinin geçimi olan zaruri bedelin saptanmas ndan sonra oluflacak sonuca göre karar verilmelidir. temyizen tetkiki alacakl vekili taraf ndan istenmesi üzerine bu iflle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmifl olmakla okundu ve gere i görüflülüp düflünüldü : K in 82/4.maddesi gere ince borçlu çiftçi ise kendisinin ve ailesinin geçimi için zaruri olan arazilerin haczi mümkün de ildir. Ancak, bu husustaki inceleme ve araflt rma çiftçi oldu unu iddia eden borçluya yönelik olmas gerekir. Bir baflka anlat mla her bir aile ferdinin çiftçilikle ifltigal etti i baz al narak her bir yönünden flikayet dosyas nda hükme esas al nan raporda belirtildi i gibi tek kiflinin ayl k yoksulluk s n r, esas al - narak ülke gerçeklerine ve al nan madde koflullar na ters düflen biçimde 4 kiflilik çiftçi ailesinin geçinebilmesi için YTL. geliri olaca ndan bahisle tafl nmazlardan çiftçilikten elde etti i net gelir YTL. oldu u gerekçesiyle haczedilemezlik flikayetinin kabulüne karar verilmesi do ru görülmemifltir. Mahkemece yap lamas gereken ifl; K in 82/4 madde koflullar nda çiftçi olan borçlunun kendisi ve ailesinin geçimi için zaruri olan bedeli tespit ettirdikten sonra oluflacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken yaz l flekilde hüküm verilmesi isabetsizdir. SONUÇ: Alacakl vekilinin temyiz itirazlar n n kabulü ile mahkeme karar n n yukar da yaz l nedenlerle K 366. ve HUMK 428. maddeleri uyar nca BOZULMASINA, gününde oybirli iyle karar verildi. (*) Gönderen: Av. Hulki ÖZEL, Mersin Barosu

12 1242 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 81 Say : 3 Y l 2007 E: 2005/20569 K: 2005/24373 T: MESKEN YET T RAZI ZORUNLU POTEK BORÇLUYA TANINAN OLANAKLAR* ( K m. 82/7,12) Özet: Bir kimsenin mesken edinmek veya geçimini sa lamak amac yla ald borç dolay s yla oluflturulan ipotek zorunlu ipotek olup, böyle bir durumda meskeniyet itiraz ileri sürülebilir. Ancak takip konusu ipote in oluflturulmas na neden olan borca iliflkin ise meskeniyet itiraz ileri sürülemez. temyizen tetkiki borçlu taraf ndan istenmesi üzerine bu iflle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmifl olmakla okundu ve gere i görüflülüp düflünüldü : K'in 82/7 ve 12. maddelerinde geçim ve meskeniyet flikayetinin hangi hallerde ileri sürülebilece i aç klanm flt r. Bir kimsenin mesken edinmek üzere ald borç para bu amaçtan, zirai kredi karfl l ald borç para ise zirai iflletmesinin geliflmesini sa lamaktan, ayr ca esnaf kredisi için ald borç para da geçimini sa lamaktan kaynakland ndan bu borçlara iliflkin kurulan ipotekler yerleflik Yarg tay çtihatlar na göre zorunlu ipotek kapsam nda kabul edildi inden haczedilmezlik flikayetinin ileri sürülmesine engel teflkil etmez. Bu nedenle mahkemenin gerekçesi yasaya uygun bulunmamaktad r. Ancak, icra takibi borç bedelinden do du u için takip yap lmas K'in 8/12. maddesinin 2. bendi gere ince yasaya uygun olup flikayetin reddi sonucu itibariyle do ru görüldü ünden karar onanmal d r. SONUÇ: Borçlunun temyiz itirazlar n n reddi ile sonucu do ru mahkeme karar n n yukar da yaz l nedenlerle K 366 ve HUMK'un 438. maddeleri uyar nca (ONANMASINA), YTL onama harc temyiz edenden al nd ndan baflkaca harç al nmas na mahal olmad na, gününde oybirli iyle karar verildi. (*) Gönderen: Av. Hulki ÖZEL, Mersin Barosu

13 Yarg tay Kararlar 1243 E: 2005/20774 K: 2005/24209 T: LAMA AYKIRI FA Z STEM SÜRES Z fi KAYET* ( K m. 16/2) Özet: Takip dayana ilama ayk r olarak fazla faiz istenmifl ise, herhangi bir süreye ba l olmaks z n her zaman bir yanl fll n düzeltilmesi talep edilebilir. temyizen tetkiki borçlu vekili taraf ndan istenmesi üzerine bu iflle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmifl olmakla okundu ve gere i görüflülüp düflünüldü : Alacakl taraf ndan borçlu hakk nda ilamlar n icras yoluyla icra takibinin yap ld anlafl lmaktad r. Borçlu icra mahkemesine baflvurusu; alacakl taraf n ilama ayk r flekilde faiz istedi inden bahisle fazla istenen faizin miktar n n iptaline iliflkindir. lama ayk r flekilde faiz istenmesi halinde buna iliflkin flikayet K'in 16/2 maddesi uyar nca herhangi bir süreye tabi bulunmad ndan mahkemece flikayetin esastan incelenerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken flikayetin süre bak m ndan reddi isabetsizdir. SONUÇ: Borçlu vekilinin temyiz itirazlar n n kabulü ile mahkeme karar n n yukar da yaz l nedenlerle K 366 ve HUMK'un 428. maddeleri uyar nca BOZULMASINA, gününde oybirli iyle karar verildi. (*) Gönderen: Av. Hulki ÖZEL, Mersin Barosu

14 1244 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 81 Say : 3 Y l 2007 E: 2006/15390 K: 2006/18841 T: CRA TAK B NDE YEN LEME HAC Z TALEB HACZ N DÜfiMES TAK BE DEVAM ED LMES YÖNTEM ( K m. 78/2, 106, 110) Özet: Yasada öngörülen süre içerisinde sat fl istenmemesinden dolay haczin kalkmas ndan sonraki evrede, borçluya yenileme tebli ine ve yenileme harc al nmas na gerek olmaks z n, tekrar haciz talep edilerek takibe devam edilebilir. temyizen tetkiki alacakl vekili taraf ndan istenmesi üzerine bu isle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmifl olmakla okundu ve gere i görüflülüp düflünüldü. K in 78/2. maddesi gere ince haciz istemek hakk, ödeme emri tebli tarihinden itibaren bir sene geçmekle düfler. Ayn maddenin 4 ve 5. f kralar gere ince ise (haciz talebi kanuni müddet içinde yap lmaz veya geri al nd ktan sonra bu müddet içinde yenilenmez ise dosya muameleden kald r l r. Yeniden haciz istemek yenileme talebinin borçluya tebli ine ba l d r. lama dayal olmayan takiplerde yenileme talebi üzerine, yeniden harç al n r). Somut olayda, ödeme emrinin tebli tarihinden itibaren bir y ll k süre içerisinde alacakl vekilinin talebi ile borçlu ad na kay tl tafl nmazlar n tapu kay tlar na haciz konulmufl olmakla, K in 78/2, maddesinde düzenlenen ''haciz isteme hakk " süresi içinde yerine getirilmifltir. Ancak, yasada öngörülen zamanda sat fl istenmedi inden K'in 106 ve 110. maddeleri gere ince haciz kalkm flt r. K in 78/son maddesi gere ince, yeniden haciz uygulanabilmesi için borçluya yenileme tebli ine ve yenileme harc al nmas na gerek yoktur. O halde, Mahkemece flikayetin kabulü yerme reddine karar isabetsizdir. SONUÇ: Alacakl vekilinin temyiz itirazlar n n kabulü ile mahkeme karar n n yukar da yaz l nedenlerle K 366 ve HUMK'un 428. maddeleri uyar nca BOZULMASINA, gününde oybirli iyle karar verildi.

15 Yarg tay Kararlar 1245 E: 2006/21782 K: 2006/24761 T: TAK P TALEB NDE VE CRA EMR NDE EKS KLER UYGULANACAK YAPTIRIM BELED YE BORÇLARINA UYGULANACAK FA Z ORANI* ( K m. 41, 58; 3095 S.K m. 1) Özet Takip talebinde ve icra emrinde alacakl asilin adresinin gösterilmesi zorunlu flekil flart d r. Ancak bu konuya iliflkin eksikli in her zaman giderilmesi mümkün oldu- undan, söz konusu flekil eksikli inden dolay icra emrinin veya takip talebinin feshine karar verilmesi do ru de ildir. Takip talebinde ve icra emrinde faizin bafllang ç tarihinin ve oran n n belirtilmemifl olmas da fesih nedeni olarak kabul edilemez. Faiz oran n n veya ifllemifl faizin fazla oldu unun tespit edilmesi halinde, icra emrinin iptaline de il düzeltilmesine karar verilir. Belediye borçlar için 3095 Say l Yasada belirlenen faiz oran n n uygulanmas gerekir. Bütçe Kanunlar yla belirlenen faiz oranlar ; genel bütçeye dahil dairelerle, katma bütçeli dairelerin ilama ba l borçlar hakk nda uygulan r. temyizen tetkiki taraf vekilleri taraf ndan istenmesi üzerine bu iflle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmifl olmakla okundu ve gere i görüflülüp düflünüldü : Alacakl vekili taraf ndan, Gediz Asliye Hukuk Mahkemesinin 1992/617 esas, 2003/11 karar say l, karar tarihli ilam na dayal olarak, ilaml icra takibine baflland, örnek 53 nolu icra emrinin tarihinde borçluya tebli edildi i, borçlu vekilinin ise yasal sürede icra mahkemesine baflvurarak, icra emrinde alacakl asilin adresinin ve faizin ifllemeye bafllad günün gösterilmedi i, faiz oranlar n n (*) Gönderen: Fazl KADI, Yarg tay 12. HD Üyesi

16 1246 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 81 Say : 3 Y l 2007 yasal faizin üzerinde olup, takipte talep edilen ifllemifl faizin de fazla oldu u ileri sürerek, icra emrinin iptalini talep etti i anlafl lm flt r. cra Mahkemesince ise, icra emrinde alacakl asilin adresinin ve faizin ifllemeye bafllad gün ile faiz oran n n gösterilmedi i, takip tarihi itibari ile yasal faiz oran n n % 30 olmas na ra men, % 50 oran ndan iflleyecek faiz talep edildi i gerekçesi ile icra emrinin iptaline karar verildi i görülmüfltür. K'in 58/1. maddesine göre takip talebinde alacakl asilin adresinin gösterilmesi zorunludur. Ayn zorunluluk, K in 41. madde delaletiyle icra emri içinde geçerlidir. Ancak, somut takip talepnamesine ekli vekaletnamede alacakl n n aç k adresinin mevcut oldu u ve bu suretle icra dosyas içeri inden alacakl asilin aç k adresini ö renme imkan bulunan borçlunun ç karlar n n zarara u ramayaca aç kt r. (Hukuk Genel Kurulu tarih, 2004/ E. 2004/379 K. say l karar.) Kald ki, alacakl n n takip talepnamesinde adresinin bulunmamas, bu eksikli in icra müdürlü ünce her zaman tamamlatt r lmas mümkün bulundu undan takibin ve icra emrinin iptali için gerekçe yap lamayaca- ndan an lan nedene dayal olarak icra emrinin iptaline karar verilmesi do ru de ildir. K in 58. maddesinin 2. f kras n n 3 nolu bendinde (alaca n veya istenen teminat n Türk paras ile tutar ve faizli alacaklarda faizin miktar ile ifllemeye bafllad gün) takip talepnamesinde gösterilece i hüküm alt na al nm flt r. Somut olayda alacakl, takip talepnamesinde borçludan tahsilini istedi i ifllemifl faiz miktar n madde hükmüne uygun olarak aç kça belirtmifltir. Ad geçen faizin bafllang ç tarihini ve oran n aç klamam fl ise de, takip talepnamesinde dayanak ilam n tarih ve nosu sarahaten yaz lm fl ve ilam n örne i de talepname ekinde icra dairesine sunulmufltur. Faizin ilamda hüküm alt na al nan tarihten bafllayaca tart flmas zd r. Basit bir hesaplama ile de faiz oran bulunabilece i gibi, an lan eksiklik her zaman alacakl ya tamamlatt r labilir. Bu nedenle, takip talebinde ve icra emrinde faizin bafllang ç tarihi ve oran n n gösterilmemifl olmas icra emrinin iptalini gerektirmez. Öte yandan, Mahkemece takipte talep edilen faiz oran n n veya islemifl faizinin fazla oldu unun tespit edilmesi halinde, icra emrinin düzeltilmesi gerekip, icra emrinin tamamen iptali mümkün de ildir. Kabule göre de; ilamda hüküm alt na al nan tazminat alaca n n yasal faizi ile borçlu belediyeden tahsiline verilmifl olup, bu alaca a, 3095 Say l Yasan n 1. maddesinde belirtilen, Merkez Bankas n n, k sa vadeli ifllemlerde öngördü ü iskonto faiz oranlar n n uygulanmas gerekir Say l 2003 y l Mali Bütçe Kanunu'nun 51/t maddesi ile 5027 Say l 2004 y l Bütçe Kanunun 49/o ve 5277 Say l 2005 y l Bütçe Kanunun 37/e maddelerindeki faiz oranlan genel bütçeye dahil dairelerle, katma

17 Yarg tay Kararlar 1247 bütçeli idarelerin ilama ba l borçlar hakk nda uygulan r. (HGK tarih ve 2004/12-667E say l karar ) Somut olayda, taraflar n s fatlar nazara al nd ndan sözü edilen Bütçe Kanunlar ndaki, faiz oranlar n n, olayda uygulama yeri bulunmamaktad r. Bütçe kanunu faiz oranlar n n uygulanaca kabul edilse bile 2003 y l Bütçe Kanununun 5l/t maddesi Anayasa Mahkemesi nin tarih ve 2003/41 E. 2004/4 K. say l karar ile iptal edildi inden ve elde bulunan ve uyuflmazl n sürdü ü davalarda, iptal karar n n geriye yürümeme kural uygulanamayaca ndan, takip tarihi olan tarihinde, 2003 y l Bütçe Kanununda öngörülen % 30 faiz oran n n uygulanmas zaten mümkün de ildir. O halde Mahkemece, Merkez Bankas ndan, 3095 Say l Kanunun 1. maddesi do rultusunda faiz oranlar sorulup uygulanmas gerekli faiz oranlar tespit edildikten sonra gerekti inde bilirkifli incelemesi de yapt - r lmak suretiyle Yarg tay denetimine de imkan verecek flekilde, borçlunun ifllemifl faize yönelik itirazlar n n incelenerek oluflacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, yaz l gerekçeler ile icra emrinin iptali yönünde hüküm tesisi isabetsizdir. SONUÇ: Alacakl vekilinin temyiz itirazlar n n kabulü ile mahkeme karar n n yukar da yaz l nedenlerle K 366. ve HUMK 428. maddeleri uyar nca BOZULMASINA, bozma nedenine göre borçlu vekilinin temyiz itirazlar n n incelenmesine yer olmad na gününde oybirli- iyle karar verildi.

18 1248 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 81 Say : 3 Y l 2007 E: 2007/4285 K: 2007/7248 T: TAfiINIR N TEL KTE KÜLTÜR VARLIKLARI HAC Z UYGULAMASINDA ZLENECEK YÖNTEM* (2863 SK m. 24, 26/2) Özet: Gerçek kifliler ilgili Bakanl ktan izin almak ve müze envanter defterine kaydettirmek koflulu ile tafl n r nitelikte kültür varl klar n edinebilirler. Bu nitelikteki kültür varl klar n n, 2863 say l Kültür ve Tabiat varl klar n Koruma Kanunu hükümleri do rultusunda haczedilmesi gerekir. temyizen tetkiki alacakl vekili taraf ndan istenmesi üzerine bu isle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmifl olmakla okundu ve gere i görüflülüp düflünüldü : Borçlu hakk nda kambiyo senetlerine mahsus yolla yap lan takip nedeniyle, alacakl vekilinin talebi ile borçlu ad na kay tl bulunan tafl n r kültür varl klar n n, tarihi eserlerin kayd na haciz konulmas na, ad geçen ad na kay tl eserlere ait envanter bilgilerinin birer sureti ile bu eserlerin bulundu u adreslerin bildirilmesine karar verilmifltir. TC Kültür ve Turizm Bakanl 'na izafeten stanbul Muhakemat Müdürlü ü vekili 2863 say l Kültür ve Tabiat Varl klar n Koruma Kanunu'nun "Devlet mal niteli i" bafll kl 5. maddesi ve IK'in 82/1. maddesi uyar nca haciz iflleminin iptalini icra mahkemesinden istemektedir. cra mahkemesi an lan maddeler uyar nca flikayetin kabulü ile haciz iflleminin iptaline karar vermifltir say l Kültür ve Tabiat Varl klar n Koruma Kanunu'nun 24 ve devam maddelerinde; gerçek kiflilerin Bakanl ktan izin almak ve müze envanter defterine kaydettirmek koflulu ile tafl n r kültür varl n edinebilecekleri ve bu mallar yasada belirtilen prosedüre uymak suretiyle tasarruf edebilecekleri düzenlenmifltir. (*) Gönderen: Fazl KADI, Yarg tay 12. Hukuk Dairesi Üyesi

19 Yarg tay Kararlar Say l Kanun'un Yönetim ve Gözetim bafll kl 24. maddesi; devlet mal niteli ini tafl yan korunmas gerekli tafl n r kültür ve tabiat varl klar n n devlet elinde ve müzelerde bulundurulmas ve bunlar n korunup de erlendirilmelerinin Devlete ait oldu unu belirttikten sonra; al - m, sat m serbest b rak lacak etnografik eserlerin hangi devirlere ait olaca ve di er nitelikleri ile kay t ve tescil flartlar n n bir yönetmelikle belirlenece ini hüküm alt na alm flt r. Ayn Kanunun 26/2. maddesinde ise gerçek ve tüzel kiflilerle vak flar n, Kültür ve Turizm Bakanl 'ndan izin almak flart yla, kendi hizmet konular n n veya amaçlar n n gerçeklefltirilmesi için her çeflit kültür varl ndan oluflan koleksiyonlar meydana getirebilecekleri, müzeler kurabilecekleri düzenlenmifltir. Yine, ayn maddenin son f kras nda, koleksiyoncular n, ilgili müzeye tescil ettirerek, koleksiyonlar ndaki her türlü eseri onbefl gün önce Kültür ve Turizm Bakanl - 'na haber vermek flart ile kendi aralar nda de ifltirebilecekleri ve satabilecekleri, sat n almada öncelik hakk n n Kültür ve Turizm Bakanl 'na ait oldu u belirtilmifltir. Bu konu ayr ca yönetmeli in "El de ifltirme" bafll kl 12. maddesinde de kapsaml olarak düzenlenmifltir. cra mahkemesince: haczin yukar da aç klanan yasa ve yönetmelik hükümlerine uygun yap l p yap lmad n n denetlenerek, sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yaz l flekilde eksik inceleme ve haciz iflleminin iptaline dair hüküm tesisi isabetsizdir. SONUÇ: Alacakl vekilinin temyiz itirazlar n n kabulü ile mahkeme karar n n yukar da yaz l nedenlerle K 366 ve HUMK'un 428. maddeleri uyar nca BOZULMASINA, gününde oybirli iyle karar verildi.

20 1250 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 81 Say : 3 Y l 2007 E: 2007/141 K: 2007/2756 T: T CAR FA Z KAVRAMI T CAR fi T CAR SÖZLEfiME* (TTK m. 12/3, 21; 3095 SK m. 2) Özet: Ticari faizin söz konusu olabilmesi için as l borcun ticari bir iflten do mas gerekir. Her çeflit imal ve infla yasal yönden ticari ifltir; bir taraf için ticari olan sözleflmelerde di er taraf için ticari ifl say l r. Böyle bir oluflumun sonucunda da ticari faiz uygulan r. temyizen tetkiki alacakl vekili taraf ndan istenmesi üzerine bu iflle ilgili dosya mahalinden daireye gönderilmifl olmakla okundu ve gere i görüflülüp düflünüldü : Adi ve ticari faiz ay r m, faizin ba l oldu u para borcunun hangi hukuki ortamda do du una ba l olarak yap lan bir belirlemedir. Ticari faizin söz konusu olabilmesi için, asil borcun bir ticari iflten do mas gerekir. Takibe konu alacak, alacakl müteahhit ile borçlu aras ndaki istisna (eser) sözleflmesi nedeniyle düzenlenen hak edifl bedellerinden kaynaklanmaktad r. TTK n 12/3. maddesi uyar nca, her çeflit imal ve infla, ticari ifltir. TTK n n 21/2. maddesine göre de, bir taraf için ticari ifl mahiyetinde olan sözleflmeler, kanunda aksine hüküm bulunmad kça, di er taraf için de ticari ifl say l r. Ticari iflte de ticari faiz uygulan r. Bu durumda, takip talebinde talep edilen oran geçmemek üzere, alaca a, 3095 Say l Kanunun 2/2.maddesinde öngörülen avanslarla ilgili ticari ifllerdeki temerrüt faiz oranlar n n uygulanmas gerekirken Mahkemece ayn Kanunun 1. maddesi uyar nca yasal faiz oranlar na göre hesaplama yap lmas yönünde hüküm tesisi isabetsizdir. SONUÇ: Alacakl vekilinin temyiz itirazlar n n k smen kabulü ile mahkeme karar n n yukar da yaz l nedenlerle K 366 ve HUMK un 428. maddeleri uyar nca BOZULMASINA, gününde oybirli iyle karar verildi. (*) Gönderen: Av. Murat TOPÇUO LU