1960 Sonrası Sanat Hareketleri

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "1960 Sonrası Sanat Hareketleri"

Süleyman Yetiş
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 1960 Sonrası Sanat Hareketleri Beden Sanatı (Body Art) Performans/Happening Arazi Sanatı (Land Art) Öğr.Gör. Elif Dastarlı

2 Hugo Ball, Cabaret Voltaire, performans, 1916.

3 Performans sanatının geçmişi Fütürist harekete kadar götürülebilir. Marinetti 1913 te Varyete Tiyatrosu Manifestosu yazmıştı. Bu anlayış sanatçının heyecanını gösterişli biçimde yansıtma ve izleyiciyi de içine katarak sanat yapma biçimi şeklindeydi. Bir başka kaynak ise 1916 da Zürih te açılan Cabaret Voltaire deki Dada gösterileridir. Performans sanatı action painting ile de ilişkilendirilebilir lerde de yine Almanya da Bauhaus Okulu nda performans atölyesi kurulmuştur. Fluxus sanatçılarından Dick Higgins ve Al Hansen de 1956 da, Happenings üretim tarzının gelişiminde etkin olan New York Audio- Visual Group u kurmuş ve faaliyet göstermişlerdir.

Bir başka kaynak ise 1916 da Zürih te açılan Cabaret Voltaire deki Dada gösterileridir. Performans sanatı action painting ile de ilişkilendirilebilir.

4 Sanat alanında iktidar karşıtı bir söylem kurma isteği Alan Kaprow a göre performans, «sanat eserini resim mağazaları ve müzelerin yarattığı yalıtılmış mekânlardan kurtarmayı, sanatla yaşam arasındaki akışkanlığı sağlamayı» içerir. Sanat nesnesini ortadan kaldırma çabalarıyla sanatçılar eylemsel tarza yönelmişlerdir. Sanat piyasasının büyüyen ortamında «aykırı bir malzeme» olarak kendi bedenlerini kullanmayı tercih etmişlerdir. Beden başlı başına sanatın nesnesine dönüşmüştür; beden kendini gerçekleştiren bir metin olmuştur. PERFORMANS, SAHNE SANATI DEĞİLDİR

Sanat nesnesini ortadan kaldırma çabalarıyla sanatçılar eylemsel tarza yönelmişlerdir.

5 Allan Kaprow (1927 ABD), 6 Bölümde 18 Happening, 1959, Reuben Galerisi.

6 Allan Kaprow, Arka Bahçe, 1962.

7 Allan Kaprow, Gaz Olayı, 1966.

8 Jim Dine, Araba Kazası, 1960.

9 SORU: Performans ile happening arasındaki fark nedir?

10 Joseph Beuys, İskemle ile Yağ, Joseph Beuys, Süzülmüş Yağ Köşesi, 1963.

11 Joseph Beuys, Keçe Kaplı Piyano, Joseph Beuys, Keçe Elbise, 1970.

12 Joseph Beuys, Şef-Fluxus Şarkısı, 1964.

13 Beuys: Bütün öğretilerinde, yazılarında ve konferanslarında herkesi, bir araya gelerek yeni bir toplumsal sistem kurmaya çağırmıştır. Beuys'a göre herkes sanatçıdır ve sanatçı olarak herkesin işlevi, olagelen kültürün temel koşullarını sorgulamaktır. İnsanları, gerçek sermayenin para değil, yaratıcı güç olduğuna inandırmaya çalışmıştır. Öğretmen/öğrenci diyaloğunu ve etkileşimini vurgulayabilmek için Bağımsız Uluslararası Üniversite'yi kurdu. Amacı insan potansiyelinin ortaya çıkarılmasıydı. Joseph Beuys, Ölü Tavşana Resimler Nasıl Açıklanır?, 26 Kasım 1965, Düsseldorf Galeri.

İnsanları, gerçek sermayenin para değil, yaratıcı güç olduğuna inandırmaya çalışmıştır.

14 Joseph Beuys, İlk Ayak Yıkama Gibi Bir Halk Performansı, 1971, Düsseldorf.

15 Joseph Beuys, Süpürüp Atma, Karl Marx Meydanı, Berlin. 1 Mayıs 1972.

16 Joseph Beuys, Ausfegen (Süpürüp Atma), , gösteri heykeli, Rene Block Koleksiyonu, Neues Müzesi, Nürnberg.

17 Beuys, hayatı politika sahnesine doğru genişletmeye çalışmış, genişletilmiş sanat ve toplumsal heykel fikirlerini öne sürmüştür. Joseph Beuys, Kır Kurdu / Amerika'yı Seviyorum ve Amerika Beni Seviyor, 1974.

18 Mal Action (kötü sanat eylemleri): 1966 da Londra da Sanatta Yıkım sempozyumu yapılır. Herman Nitsch (Viyana 1938) 1965 te Otto Muehl, Günter Brus ve Rudolf Schwarzkogler in de katılımı ile Viyana Aksiyonu (Wiener Aktionismus) grubunu oluşturmuştur. Herman Nitsch, Origen-Mysterien Theatre, 1984, (1998 tekrarı).

Herman Nitsch (Viyana 1938) 1965 te Otto Muehl, Günter Brus ve Rudolf

19 Günter Brus, Yarılmış Baş, 1964.

20 Stuart Brisley, Fahişe gibi sanatçı, bir olay,

21 Gina Pane, Gina Pane, Ölü Karşıtı, 1974.

22 Valie Export ve Peter Weibel, Aus der Mappe der Hunddigkeit, 1968.

23 Vito Acconci, Basamak İşi, Vito Acconci, Kiss Off, 1971.

24 Vito Acconci, Seedbed, 1972.

25 Marina Abramoviç, Rhytm 0, 1974 Napoli.

26 Marina Abramoviç, Rthym 10, Marina Abramoviç, Sanat Güzel Olmalı, Sanatçı Güzel Olmalı, 1975.

27 Valeri Gerlovin ve Rimma Gerlovina, Hayvanat Bahçesi, 1976.

28 Beden Sanatı (Body Art) İktidar-beden ilişkisi tartışmaya açılmıştır. Foucault iktidarla ilgili kuramlarında, iktidarın bedeni kuşatması gerekliliğinin altını çizmişti. Beden aslında kendimize ait olmamalı! Cinselliği kontrolbedeni denetleme-ıslah etme Beden algısı değişmiş, beden toplumsal varlıktan tüketim nesnesine dönüşmüştür. Tüketim kültüründe mükemmel olarak kurulmaya çalışılan beden, sanatçıların eylemlerinde yakma, kesme, vurma gibi rahatsızlık verici eylemlere maruz bırakılır. Artık beden, tüm bu sanat hareketlerinde olduğundan farklı bir biçimde, doğrudan sanatın nesnesi olarak konumlanacaktır. Psikolojik yönden tedirgin etme vardır. Amaç, seyircinin ilgisini sonuna kadar çekmek hatta onu şok etmektir. Böylece izleyiciyi belli kavramlar üzerinde yeniden düşündürmeyi amaçlarlar. Psikanalizin yaygınlaşmasıyla bu sanatın yakın ilişkisi vardır. Psikanaliz teknikleri, özellikle katharsis, sanatçıların eylemlerinde uygulamaya konur.

29 Dennis Oppenheim, İki Aşamalı Geçişli Çizim, 1971.

30 Dennis Oppenheim, İkinci Derece Yanık İçin Okuma Pozisyonu, 1970.

31 Dennis Oppenheim, Malzeme Takası, 1970.

32 Chris Burden (ABD), isimsiz, 1971.

33 Chris Burden, Ölü Adam, 1972.

34 Chris Burden, Trans-fixed, Chris Burden, Yumuşak Gece Boyunca, 1973.

35 Bruce Nauman, Çeşme Olarak Otoportre, 1966.

36 Bruce Nauman, Hologramlar İçin Çalışma, 1970, baskı.

37 Bruce Nauman, Art Make Up: No. 1 Beyaz, No. 2 Pembe, No. 3 Yeşil, No. 4 Siyah, , video.

38 Urs Luthi, otoportre, 1977.

39 Duchamp Rose Selavy olarak Portresi, foto: Man Ray, Urs Luthi, otoportre.

40 Stelarc, Üçüncü El, Stelarc, Exoskeleton (dış iskelet), 2003.

41 Robert Smithson, Sarmal Dalgakıran, 1970, Büyük Tuz Gölü, ABD. ARAZİ/YERYÜZÜ/ÇEVRE SANATI (Earth Art-Land Art)

42 İlk örneğin Rauschenberg in 1949 da kafes teli ve toprak gibi malzemelerle yaptığı çalışma olduğu söylenir. 60 lar ve özellikle 70 lerde ortaya çıkan çevreci harekete duyarlı sanatçıların oluşturduğu sanattır. Aynı zamanda galeri mekanına yönelen tepkinin sonucudur. Doğayı görünür kılmaya, dikkati buraya çekmeye çalışmışlardır. Manzaranın tanımını değiştirmişler, manzara gerçek bir mekâna dönüşmüştür. Robert Smithson, Kırık Daire

43 Dennis Oppenheim, Dönüşlü Ekim, 1969.

44 Dennis Oppenheim, Birikinti Kesimi, 1969.

45 Dennis Oppenheim, Cancelled Crop, Dennis Oppenheim, Yıllık Daireler, 1968, ABD-Kanada sınırı.

46 Dennis Oppenheim, Heyelan, 1968.

47 Richard Long, Peru da Bir Çizgi Boyunca Yürüyüş, 1972.

48 Richard Long, İrlanda, Richard Long, Çimen Çemberi, Almanya 1969.

49 Richard Long, Japonya da Bir Çizgi, Fuji dağı, 1979.

50 Richard Long, Touareg Çemberi, Sahara, 1988.

51 Richard Long, Tozlu Bot Çizgisi, Sahara, 1988.

52 Richard Long, Yürüme ve Koşma Çemberi, Hindistan, 2003.

53 Christo Javacheff ile Jean Claude, Paketlenmiş Kayalıklar, , Sydney Avustralya.

55 Christo& Jean-Claude, Vadi Perdesi, , Rifle, Colorado.

56 Christo & Jean-Claude, Reichstag (meclis binası), Berlin, Christo & Jean-Claude, Paris teki Pont Neuf köprüsü, 1985.

57 Christo & Jean-Claude, Kapı, Central Park, New York, Şubat 2005.

Benzer belgeler

PERFORMANS SANATI, TEKNOLOJİ İLE İLİŞKİSİ VE SAHNE SANATLARI EĞİTİMİNDEKİ ROLÜ. Fatih Nalbantoğlu 1

PERFORMANS SANATI, TEKNOLOJİ İLE İLİŞKİSİ VE SAHNE SANATLARI EĞİTİMİNDEKİ ROLÜ Fatih Nalbantoğlu 1 ÖZET Performans sanatı, ortaya çıkışından günümüze, avant- garde ve çağdaş sanat eğilimlerinin başlıca