TR2009/ /001- Su Kalitesi İzleme Konusunda Kapasite Geliştirme Teknik Yardım Projesi

Transkript

1 1 Avrupa Birliği nin Türkiye için 2009 yılı Ulusal Katılım Öncesi Yardım Programı TR2009/ /001- Su Kalitesi İzleme Konusunda Kapasite Geliştirme Teknik Yardım Projesi Laboratuvar yatırım gereksinimlerinin tanımlanması ve maliyet değerlendirmesi Tarih:

2 Su Kalitesi İzleme Konusunda Kapasite Geliştirme Teknik Yardım Projesi This publication has been produced with financial assistance of European Union. Bu yayın Avrupa Birliği nin mali desteğiyle hazırlanmıştır. i

3 Su Kalitesi İzleme Konusunda Kapasite Geliştirme Teknik Yardım Projesi İçindekiler 1. Giriş Büyük Menderes Nehir Havzası yakınlarında bulunan mevcut DSİ laboratuvarları Laboratuvar açıklaması SÇD kapsamında analiz gereksinimleri Laboratuvar yatırımları açısından incelenen senaryolar Senaryo 1: Sadece Ankara DSİ merkez laboratuvarında analiz Senaryo 2: Sadece Aydın DSİ laboratuvarında analiz Senaryo 3: Sadece İzmir DSİ laboratuvarında analiz Senaryo 4: Analizin bir kısmının Ankara DSİ merkez laboratuvarında bir kısmının Aydın / İzmir DSİ laboratuvarlarında gerçekleştirilmesi Senaryo 5: Analizin bir kısmının Aydın DSİ laboratuvarında bir kısmının ise İzmir DSİ laboratuvarında gerçekleştirilmesi Biyolojik parametrelerin analizi gerekli ekipman Gerçek zamanlı (online) izleme yatırımına ilişkin teklif Özet ve tavsiyeler Laboratuvar kapasitesinin geliştirilmesi Gerçek zamanlı (online) izleme kapasitesinin geliştirilmesi Referanslar EKLER Ek 1. SÇD kapsamında analiz gereksinimleri Ek 2. DSİ laboratuvarlarının mevcut kapasitesi ii

4 Su Kalitesi İzleme Konusunda Kapasite Geliştirme Teknik Yardım Projesi Bu doküman Anssi Karppinen ve Riitta Koivikko tarafından hazırlanmış, Y. Katselis, M. Maroulakis ve A. Karanasios tarafından gözden geçirilmiş ve Spyros Papagrigoriou tarafından imzalanmıştır. 1. Giriş Bu rapor Büyük Menderes Nehir Havzası ndaki (BMNH) izleme parametrelerinin analizine ilişkin laboratuvar yatırım gereksinimlerinin tanımlanmasını ve maliyet değerlendirmesini ele almaktadır. Bu rapor Teknik Şartname (ToR) kapsamında yer alan Faaliyet 3.1 ve Faaliyet 3.2 yi kapsamaktadır. Su Kalitesi İzleme Konusunda Kapasite Geliştirme Teknik Yardım projesinin amaçlarından bir tanesi BMNH de bulunan seçilmiş DSİ 1 laboratuvarlarının su kimyasının ve biyolojik parametrelerin analiz edilmesine yönelik kapasitesinin SÇD tarafından istenen bir seviyeye arttırılmasıdır. BMNH de bulunan belirli laboratuvarların güncel durumu SÇD tarafından belirlenen gereksinimler ile karşılaştırılmıştır. İzlenen yaklaşım laboratuvar yatırımları bakımından farklı senaryoların analiz edilmesidir. Mevcut laboratuvarların uygunluğunun değerlendirilmesi amacıyla 4. Ara Rapor kullanılmıştır. Bunun bir sonucu olarak DSİ laboratuvarları daha ayrıntılı değerlendirme aççısından en uygun laboratuvarlar olarak dikkate alınmıştır. Laboratuvarlara ilişkin değerlendirme BMNH yakınlarında bulunan laboratuvarlar ile sınırlandırılmıştır. Yine de, daha donanımlı olduğu kabul edildiğinden Ankara da bulunan DSİ ana laboratuvarı da değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Altyapıda ve temel laboratuvar ekipmanında olası yatırımların en düşük seviyeye indirilmesi amacıyla farklı senaryolar ile mevcut laboratuvarların iyileştirilmesi yaklaşımı seçilmiştir. Bu raporda sadece yatırım maliyetleri değerlendirilmiştir. Her ne kadar su kimyasına ilişkin olarak numunelerin korunmasından ve naklinden kaynaklanan maliyetlerin en düşük seviyede tutulmasını sağlayacak senaryolar seçilmesine rağmen işletme maliyetleri değerlendirmeye alınmamıştır. Gerçek zamanlı (online) izleme dikkate alınarak mevcut 4 istasyonun tavsiye edilen parametreler ile iyileştirilmesine ilişkin fiyatlar verilmiştir ancak bu iyileştirme işlemlerinin fizibilitesi değerlendirilmemiştir. Biyolojik parametre analizinde kapasite geliştirme işlemi için gerekli yatırımlar kısaca değerlendirilmiş ve en düşük yatırıma ilişkin fiyat verilmiştir. Olası personel eğitim gereksinimleri ya da kapasite geliştirme süreci için işe alımlar da dikkate alınmamıştır. 1 Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 1

5 Su Kalitesi İzleme Konusunda Kapasite Geliştirme Teknik Yardım Projesi 2. Büyük Menderes Nehir Havzası yakınlarında bulunan mevcut DSİ laboratuvarları Senaryoların tamamı mevcut bir laboratuvarın ya da laboratuvarların kullanılacağı kavramına dayalıdır. Bu şekilde altyapıya ve temel laboratuvar ekipmanına ilişkin yatırımlar önemli ölçüde daha düşük olmaktadır. Konumlarına ve mevcut kapasitelerine dayalı olarak senaryolar için üç adet DSİ laboratuvarı seçilmiştir. Aydın ve İzmir de bulunan laboratuvarlar nehir havzasına yakındır ve Ankara da bulunan ana laboratuvar ise halihazırda daha iyi ekipmana sahiptir. 2.1 Laboratuvar açıklaması Aydın laboratuvarı Akdeniz kıyısından doğu yönünde 100 kilometrenin biraz altında bir mesafede BMNH yakınlarında yer almaktadır. İzmir laboratuvarı ise BMNH nin ağzından yaklaşık olarak 100 kilometre kuzeyde yer almaktadır. Ankara DSİ ana laboratuvarı ise BMNH nin ağzından yaklaşık olarak 500 kilometre kuzeydoğuda yer almaktadır. Yukarıda bahsi geçen laboratuvarların güncel durumunun değerlendirilmesi amacıyla gerekli bilgiler DSİ tarafından sağlanmıştır. Tüm laboratuvarlarda temel laboratuvar ekipmanları bulunurken, her laboratuvarın ayrıntılı ekipman listesi Tablo 1 de sunulmaktadır. Üç laboratuvarın güncel kapasitesine ilişkin daha ayrıntılı bilgi ise Ek 2 de sunulmuştur. Tablo 1. Laboratuvarların ilgili güncel ekipmanı (Kaynak: DSİ) İzmir Laboratuvarı Aydın Laboratuvarı Ankara Laboratuvarı Türbidimetre (bulanıklık ölçer) Türbidimetre Türbidimetre İyon Kromatografisi (Katyon) İyon Kromatografisi (Katyon) İyon Kromatografisi (Katyon) ÇO-Eİ-pH Ölçer ÇO-Eİ-pH Ölçer İyon Kromatografisi (Anyon) Eİ Ölçer Eİ Ölçer İyon Kromatografisi (İkili Sistem) Anyon - Katyon - Bromat Sıcaklık Reaktörü Sıcaklık Reaktörü Eİ Ölçer ph Ölçer ph Ölçer ph Ölçer Renk Ölçer Damıtılmış su için ekipman KOİ için ekipman Damıtılmış su için ekipman Spektrofotometre Oksijen Ölçer Spektrofotometre Isıtma Plakası Renk Ölçer Isıtma Plakası Tartı Spektrofotometre Tartı TOK için ekipman Tartı TOK için ekipman İyon Kromatografisi (Anyon) TOK için ekipman İyon Kromatografisi (Anyon) Otomatik numune alma cihazı (İyon) GC/MS-MS Ultrasonik banyo Toplam Kjeldahl azotu için ekipman (Damıtma ünitesi) GC ICP-MS Toplam Kjeldahl azotu için ekipman (Yanma ünitesi) LC/MS-MS Otomatik numune alma cihazı (İyon) Askıda katı maddeler için ekipman HPLC Toplam Kjeldahl azotu için ekipman (Damıtma ünitesi) Toplam Kjeldahl azotu için ekipman (Yanma ünitesi) İnkübatör Kurutma fırını ICP-MS Yağ-Gres tespiti için ekipman 2

6 Su Kalitesi İzleme Konusunda Kapasite Geliştirme Teknik Yardım Projesi İzmir Laboratuvarı Aydın Laboratuvarı Ankara Laboratuvarı Askıda katı maddeler için ekipman Otomatik numune alma cihazı (ICP/MS) Toplam Kjeldahl azotu için ekipman (Damıtma ünitesi) Refraktometre Toplam Kjeldahl azotu için ekipman (Yanma ünitesi) Kurutma fırınları İnkübatörler Askıda katı maddeler için ekipman ÇO: Çözünmüş Oksijen, Eİ: Elektriksel İletkenlik, TOK: Toplam Organik Karbon, KOİ: Kimyasal Oksijen İhtiyacı 3. SÇD kapsamında analiz gereksinimleri Laboratuvarlarda analiz edilmesi gereken parametrelerin değerlendirilmesi amacıyla, Su Çerçeve Direktifi nin (SÇD) ilgili gereksinimleri incelenmiştir. SÇD su kütlesi kategorilerinin tamamında hangi parametrelerin izlenmesinin gerekli olduğunu tanımlamaktadır. Bu parametreler uygulanan metodolojiye göre senaryolarda incelenecek olan parametrelerdir. SÇD tarafından fiziksel ve kimyasal analizlere ilişkin olarak belirlenen gereksinimler Ek 1 de sunulmuştur. Bu Ek içerisindeki parametreler 4. Ara Rapor da sağlanan listelere göre listelenmiştir (Ek 1 deki Analit sütunu). Farklı sütunlar, farklı izleme gereksinimlerini belirtmektedir. 150 analitik parametrenin tamamı birlikte listelenmiştir. Bunlardan yaklaşık olarak üçte biri hâlihazırda DSİ tarafından ölçülmektedir. 4. Laboratuvar yatırımları açısından incelenen senaryolar Beş farklı yatırım senaryosu değerlendirilmiştir. Senaryolar analizlerin tamamının tek bir laboratuvarda gerçekleştirildiği üç seçeneği ve bunun yanı sıra sorumlulukların ve dolayısıyla da yatırımların bölündüğü seçenekleri de açıklamaktadır. Yatırım senaryoları DSİ tarafından sağlanan belgelere dayalıdır ve parametrelere ve farklı DSİ laboratuvarlarının güncel kapasitelerine ilişkin bir özet Ek 2 de sunulmuştur. Aşağıda yer alan paragraflarda her senaryoya ilişkin bir analiz sunulmaktadır. Sunulan fiyatlar ekipman tedarikçilerinin uluslararası düzeyde uyguladığı en son fiyatlara dayanmaktadır. Verilen fiyatlar ispatlı ekipmanın satın alınmasına olanak sağlamaktadır Senaryo 1: Sadece Ankara DSİ merkez laboratuvarında analiz Bu senaryo kapsamında numunelerin tamamı analiz amacıyla Ankara ya gönderilmelidir. Numunelerin Ankara ya teslimi mümkün olsa da standart prosedürlere (örneğin ISO, CEN, EPA) göre numune alımı, depolama ve nakliyat koşullarının (sıklıkla 4 C) yanı sıra ekstraksiyon ve temizleme prosedürleri dahil olmak üzere her parametre için SOP ların (Standart İşletme Prosedürleri) dikkatli bir şekilde hazırlanması gerekmektedir. Örneğin nutrientler için uygun koruma prosedürleri doğrulanmalıdır. Bunun yanı sıra, uçucu organik bileşikler (VOC ler) laboratuvara nakliyat esnasında özel tedbirler gerektirmektedir: Numune şişeleri tamamen dolu olacak şekilde doldurulmalı, teslimat esnasında soğuk ve karanlık kutularda tutulmalı ve analizler aynı gün ya da bir sonraki gün içerisinde gerçekleştirilmelidir. Perflorine bileşiklerin numuneleri plastik şişelere (PE, PP) alınmalıdır. Laboratuvarda bulunan ekipman dikkate alındıktan sonra satın alınması gerekli olan ek ekipman aşağıda belirtilen şekildedir: 3

7 Su Kalitesi İzleme Konusunda Kapasite Geliştirme Teknik Yardım Projesi Mikrodalga parçalanma ünitesi Otoklav Deiyonize su için MilliQ Numune ön arıtma SPE ekstraksiyon cihazı, manuel Santrifüj buharlaştırıcı Rotavapor + vakum pompası CFA (tavsiye edilmektedir) Titratör (tavsiye edilmektedir) Çeşitli sarf malzemeleri Tahmini toplam maliyet Mevcut bilgi seviyesi GC-MS cihazı ile birlikte feyyür ayarı (headspace) dahil olmak üzere bir otomatik numune alma cihazının mevcut olup olmayacağının tahmin edilmesine imkan tanımamıştır. Bu ekipman, uçucu organik bileşiklerin ölçülmesi amacıyla gerekli olduğundan, mevcut olmaması durumunda satın alınması gerekecektir. Bu durum tahmini toplam maliyeti yaklaşık civarında arttıracaktır (Combipal ya da benzeri) Senaryo 2: Sadece Aydın DSİ laboratuvarında analiz Bu senaryo kapsamında numunelerin tamamı Aydın DSİ laboratuvarında analiz edilmelidir. Laboratuvarda bulunan ekipman dikkate alındıktan sonra satın alınması gerekli olan ek ekipman aşağıda belirtilen şekildedir: Otomatik numune alma cihazlı ICP-MS Mikrodalga parçalanma ünitesi Aynı zamanda FID ve ECD detektörlerine sahip, CI ve EI özelliklerine sahip Combipal (ya da benzeri) otomatik numune alma cihazlı GC-MS/MS, tahmini fiyat LC-MS/MS tahmini fiyat Otoklav Deiyonize su için MilliQ Numune ön arıtma SPE ekstraksiyon cihazı, manuel Santrifüj buharlaştırıcı Rotavapor + vakum pompası CFA (tavsiye edilmektedir) Titratör (tavsiye edilmektedir) Çeşitli sarf malzemeleri Tahmini toplam maliyet Bu seçenek en yüksek yatırımı gerektirmektedir. Diğer taraftan, laboratuvar numune alma sahalarına oldukça yakın olduğundan, numune nakil maliyetlerinin daha düşük olması beklenmektedir. Özel dikkat gerektirebilecek diğer bir kritik husus ise çok sayıda ek cihazın satın alınmasının gerekli olabileceğidir. Bu nedenden dolayı laboratuvar tesisleri ileri teknolojiye dayalı cihazlar için de uygun olmalıdır, yani sıcaklık, elektrik, nem ve toz kontrol altına alınmalı ve cihazların tamamı için yeterli alan ayrılmalıdır Senaryo 3: Sadece İzmir DSİ laboratuvarında analiz Bu senaryo kapsamında numunelerin tamamı İzmir DSİ laboratuvarında analiz edilmelidir. 4

8 Su Kalitesi İzleme Konusunda Kapasite Geliştirme Teknik Yardım Projesi Laboratuvarda bulunan ekipman dikkate alındıktan sonra satın alınması gerekli olan ek ekipman aşağıda belirtilen şekildedir: Mikrodalga parçalanma ünitesi Aynı zamanda FID ve ECD detektörlerine sahip, CI ve EI özelliklerine sahip Combipal (ya da benzeri) otomatik numune alma cihazlı GC-MS/MS, tahmini fiyat LC-MS/MS tahmini fiyat Otoklav Deiyonize su için MilliQ Numune ön arıtma SPE ekstraksiyon cihazı, manuel Santrifüj buharlaştırıcı Rotavapor + vakum pompası CFA (tavsiye edilmektedir) Titratör (tavsiye edilmektedir) Çeşitli sarf malzemeleri Tahmini toplam maliyet Mevcut bilgi seviyesi GC-MS cihazı ile birlikte feyyür ayarı (headspace) dahil olmak üzere bir otomatik numune alma cihazının mevcut olup olmayacağının tahmin edilmesine imkan tanımamıştır. Bu ekipman uçucu organik bileşiklerin ölçülmesi amacıyla gerekli olduğundan, mevcut olmaması durumunda satın alınması gerekecektir. Bu durum tahmini toplam maliyeti yaklaşık civarında arttıracaktır (Combipal ya da benzeri). 2 ve 3 numaralı senaryolar arasında yapılan bir karşılaştırma İzmir DSİ laboratuvarında metal analizi için ICP-MS cihazının hâlihazırda mevcut olduğunu göstermiştir, dolayısıyla yatırımın sadece İzmir DSİ laboratuvarına odaklanması durumunda Aydın DSİ laboratuvarına yapılacak yatırımdan yaklaşık daha düşük bir tutar gerekli olacaktır. Diğer taraftan İzmir de bulunan DSİ laboratuvarı numune alma sahalarından biraz daha uzaktadır. Bu durum ise muhtemelen numunelerin nakliyesi açısından daha yüksek bir maliyete neden olacaktır Senaryo 4: Analizin bir kısmının Ankara DSİ merkez laboratuvarında bir kısmının Aydın / İzmir DSİ laboratuvarlarında gerçekleştirilmesi. Bu senaryo kapsamında numunelerin analizi Ankara da bulunan DSİ laboratuvarlarının mevcut imkânları ile İzmir ve/veya Aydın DSİ laboratuvarlarındaki imkânların birleştirilmesi suretiyle gerçekleştirilmesi gerekli olabilir. Daha belirgin bir şekilde, Ankara DSİ laboratuvarında mevcut olan GC-MS/MS ve LC-MS/MS cihazlarının ve İzmir DSİ laboratuvarında bulunan mevcut ICP cihazının ilgili analizler için kullanılması teklif edilmektedir. Temel inorganik parametre analizleri ise İzmir ve Aydın arasında dağıtılabilir ya da herhangi birisine odaklanılabilir. Bu senaryo ile Ankara da bulunan mevcut ve pahalı ekipman kullanılabilir. Bu senaryo söz konusu olduğunda numunelerin çoğunun Ankara ya gönderilmesinin gerekli olabileceği hesaba katılmalıdır. Numunelerin Ankara ya teslimi mümkün olsa da standart prosedürlere (örneğin ISO, CEN, EPA) göre numune alımı, depolama ve nakliyat koşullarının (sıklıkla 4 C) yanı sıra ekstraksiyon ve temizleme prosedürleri dâhil olmak üzere her parametre için SOP ların (Standart İşletme Prosedürleri) dikkatli bir şekilde hazırlanması gerekmektedir. Örneğin nutrientler için uygun koruma prosedürleri doğrulanmalıdır. Bunun yanı sıra, uçucu organik bileşikler (VOC ler) laboratuvara nakliyat esnasında özel tedbirler gerektirmektedir: Numune şişeleri tamamen dolu olacak şekilde doldurulmalı, teslimat esnasında soğuk ve karanlık kutularda tutulmalı ve analizler aynı gün ya da bir sonraki gün içerisinde gerçekleştirilmelidir. Perflorine bileşiklerin numuneleri plastik şişelere (PE, PP) alınmalıdır. Gerekli personelin Ankara merkez laboratuvarından sağlanmasının, yerel laboratuvarlara kıyasla daha kolay olacağı kabul edilebilir. Ankara merkez laboratuvarı aynı zamanda diğer havzalardaki numunelerin analizi için de kullanılabilir ki bu yatırımın maliyet etkinliğini arttıracaktır. Laboratuvarda bulunan ekipman dikkate alındıktan sonra satın alınması gerekli olan ek ekipman aşağıda belirtilen şekildedir: Otoklav Deiyonize su için MilliQ

9 Su Kalitesi İzleme Konusunda Kapasite Geliştirme Teknik Yardım Projesi Numune ön arıtma SPE ekstraksiyon cihazı, manuel Santrifüj buharlaştırıcı Rotavapor + vakum pompası Titratör (tavsiye edilmektedir) CFA (tavsiye edilmektedir) Çeşitli sarf malzemeleri Tahmini toplam maliyet Mevcut bilgi seviyesi GC-MS cihazı ile birlikte feyyür ayarı (headspace) dahil olmak üzere bir otomatik numune alma cihazının mevcut olup olmayacağının tahmin edilmesine imkan tanımamıştır. Bu ekipman uçucu organik bileşiklerin ölçülmesi amacıyla gerekli olduğundan, mevcut olmaması durumunda satın alınması gerekecektir. Bu durum tahmini toplam maliyeti yaklaşık civarında arttıracaktır (Combipal ya da benzeri). Bu senaryo en düşük yatırımı gerektirmektedir Senaryo 5: Analizin bir kısmının Aydın DSİ laboratuvarında bir kısmının ise İzmir DSİ laboratuvarında gerçekleştirilmesi. Bu senaryo analizlerin iki yerel laboratuvar arasında bölündüğü seçeneği sunmaktadır. Bu senaryo da metal analizleri açısından İzmir de buluna ICP-MS cihazı kullanılmaktadır. Laboratuvarda bulunan ekipman dikkate alındıktan sonra satın alınması gerekli olan ek ekipman aşağıda belirtilen şekildedir: Mikrodalga parçalanma ünitesi Aynı zamanda FID ve ECD detektörlerine sahip, CI ve EI özelliklerine sahip Combipal (ya da benzeri) otomatik numune alma cihazlı GC-MS/MS, tahmini fiyat LC-MS/MS tahmini fiyat Otoklav Deiyonize su için MilliQ Numune ön arıtma SPE ekstraksiyon cihazı, manuel Santrifüj buharlaştırıcı Rotavapor + vakum pompası Titratör (tavsiye edilmektedir) CFA (tavsiye edilmektedir) Çeşitli sarf malzemeleri Tahmini toplam maliyet Mevcut bilgi seviyesi GC-MS cihazı ile birlikte feyyür ayarı (headspace) dahil olmak üzere bir otomatik numune alma cihazının mevcut olup olmayacağının tahmin edilmesine imkan tanımamıştır. Bu ekipman uçucu organik bileşiklerin ölçülmesi amacıyla gerekli olduğundan, mevcut olmaması durumunda satın alınması gerekecektir. Bu durum tahmini toplam maliyeti yaklaşık civarında arttıracaktır (Combipal ya da benzeri). 6

10 Su Kalitesi İzleme Konusunda Kapasite Geliştirme Teknik Yardım Projesi 5. Biyolojik parametrelerin analizi gerekli ekipman Bu bölümde ileri sürülen yatırımlar Bölüm 2.1 içerisinde açıklanan DSİ laboratuvarlarından herhangi birisinde gerçekleştirilebilir. Burada bahsi geçen ekpimanlara ek olarak, temel laboratuvar ekipmanı gerekmektedir. Bu ekipman, dikkate alınan laboratuvarlarda halihazırda mevcut durumda olmalıdır. Maliyet ünite başına fiyat cinsinden verilmiştir ve değerler ekipman tedarikçilerinin uluslararası uyguladığı en son fiyatlara dayalı tahmini fiyatlardır. Maliyet, DSİ nin talebi üzerine DSİ laboratuvarları arasında hizmet bazında tahsis edilmiştir. DSİ 2. Bölge İzmir ve DSİ 21. Bölge Aydın (x2): Bot Motor Can yeleği 300 Kasık çizmesi 100 Plankton ağı 500 Su numune alma cihazı Ekman kepçesi Jeneratörlü elektrikle balıkçılık cihazı Araştırma amaçlı galsame ağı 800 Sediman ve meyo-fauna için tüp karot numune alma cihazı 300 Izmir ve Aydın için toplam maliyet DSİ Merkez Laboratuvarı Ankara: İnvert mikroskop Araştırma mikroskobu Stereo-mikroskop Ankara için toplam maliyet Tahmini toplam maliyet Biyolojik analizler açısından işlevsel bir laboratuvar oluşturulması amacıyla yukarıda bahsi geçen cihazlardan farklı miktarlarda gereklidir. Bahsi geçen cihazlar gerekli kapasitenin elde edilmesi için en düşük gereksinimlerdir. 7

11 Su Kalitesi İzleme Konusunda Kapasite Geliştirme Teknik Yardım Projesi 6. Gerçek zamanlı (online) izleme yatırımına ilişkin teklif Halihazırda BMNH de işlevsel olan dört adet gerçek zamanlı (online) ölçüm istasyonu bulunmaktadır. Bu istasyonlarda anlık olarak ölçümü gerçekleştirilen ve 30 dakikalık aralıklarla raporlanmakta olan parametreler: ph, sıcaklık, çözünmüş oksijen, iletkenlik ve toplam organik karbon (TOK) parametreleridir. Gerekli olması durumunda istasyonlar aşağıda belirtilen üç parametre ile iyileştirilebilir: İstasyonlar ilk olarak bulanıklık ölçümleri ile iyileştirilebilir. Bulanıklık ölçümleri kullanılarak su içerisinde askıda katı maddelere ilişkin miktarlar da ölçülebilir. En azından 0 ile 200 NTU (ya da FNU) değerinde bir ölçüm aralığına sahip bir bulanıklık sensörü kullanılmalıdır. Bulanıklık aynı zamanda ışığın suyun içerisinden geçmesi açısından kritik bir etmendir. Su içerisindeki ışık geçişi, suda yaşayan organizmaların asilimasyonu ve dolayısıyla da tüm biyoloji açısından kritik bir etmendir. Gerçek zamanlı (online) izleme sürecinden elde edilen bulanıklık değerlerinin askıda katı maddelere ilişkin laboratuvar analizleri ile kalibre edilmesinden sonra, askıda katı maddeler gerçek zamanlı (online) olarak ölçülebilir. Kalibrasyondan bulanıklık ve askıda katı maddeler arasındaki bağlantıyı açıklayan bir denklem elde edilir. Bu denklem daha sonra askıda katı maddelere ilişkin sonuçların gerçek zamanlı (online) olarak hesaplanması için kullanılır. Bulanıklık ve askıda katı maddeler arasındaki bağıntı her zaman güçlü değildir ancak bu önceden kestirilemez. Bazı durumlarda bulanıklık aynı zamanda toplam fosfor ile korelasyon içerisinde de kullanılabilir. Bu bağıntı da cihazların kurulmasından önce tahmin edilemez. İstasyonlara uygulanabilecek olası diğer bir geliştirme, amonyak ve nitrat azotunun gerçek zamanlı (online) ölçümüdür. Bu parametre, tarımın su kütlesine olan etkisinin değerlendirilmesi için kullanılabilir. Bu parametreler ile tarımdan kaynaklanan periyodik kirlilik sinyalleri, periyodik numune alımı ile karşılaştırıldığında daha ayrıntılı bir şekilde değerlendirilebilir. Olası üçüncü geliştirme, alglerin ölçümü olabilir. Ölçüm, canlı alglerde mevcut olan klorofil-a ışınımına dayalıdır. Alglerin gerçek zamanlı (online) izlenmesi, su kütlesinin ötrofikasyonunun değerlendirilmesinde kullanılabilir. Ancak, verilen bilgiler ile söz konusu dört istasyonda, bu parametrelerin gerçek zamanlı (online) izlenmesiyle sağlanacak faydalar değerlendirilememektedir. Ek parametrelerin gerçek zamanlı (online) izlenmesinin sağlayacağı faydaların değerlendirilmesi amacıyla arazi kullanımına ilişkin konumsal veriler ve noktasal kaynaklı kirleticiler değerlendirilmelidir. Bu bilgi burada sadece gerçek zamanlı (online) izleme istasyonlarının geliştirilmesine ilişkin seçeneklerin verilmesi amacıyla sunulmuştur. Bahsi geçen parametreler, örneğin mevcut ekipman ile seri olarak akış hücreleri ile ya da doğrudan suyun içerisine daldırılabilen çok parametreli sondalar kullanılarak izlenebilir. Bir istasyona ilişkin ortalama fiyat yaklaşık civarındadır. Olası seçenekler arasında YSI tarafından sağlanan EXO 2, Hydrolab tarafından sağlanan DS5 ya da Aquaread tarafından sağlanan AP 7000 benzeri sistemler sayılabilir. 8

12 Su Kalitesi İzleme Konusunda Kapasite Geliştirme Teknik Yardım Projesi 7. Özet ve tavsiyeler 7.1. Laboratuvar kapasitesinin geliştirilmesi Kimyasal su kalitesinin analizinde, farklı senaryolara ilişkin gerekli yatırımların bir özeti Tablo 2 de sunulmaktadır. Biyolojik parametrelerin analiz edilmesi için gerekli olan ekipmanın fiyatı incelenen laboratuvarların tamamı için aynıdır ( ). Tablo 2. Yatırım senaryolarının özeti Senaryo Tahmini yatırım maliyeti 1. Ankara Aydın İzmir Ankara + İzmir + Aydın Aydın + İzmir Analizlerin Ankara, İzmir ve Aydın da bulunan laboratuvarlarda gerçekleştirilmesi tavsiye edilmektedir. Bu seçenek en düşük yatırım maliyetini gerektirmektedir. Bunun yanı sıra, laboratuvar nehir havzasına yakın bir konumdadır ve bu durum analiz sonuçlarının hızlıca alınmasına olanak sağlayacaktır. Yine de numunelerin bazılarının Ankara ya gönderilmesi gerekmektedir ancak standart prosedürler izlenerek bu husus gerçekleştirilebilir. Ankara merkez laboratuvarı aynı zamanda diğer havzalardaki numunelerin analizi için de kullanılabilir ki bu, yatırımın maliyet etkinliğini arttıracaktır. Bununla birlikte, personelin bölge laboratuvarlarından sağlanmasının ve eğitimlerinin, Ankara ya kıyasla daha zor ve masraflı olacağı düşünülmektedir Gerçek zamanlı (online) izleme kapasitesinin geliştirilmesi Hâlihazırda mevcut istasyonlar bulanıklık, nitrat ve amonyum ve alg sensörleri ile kolaylıkla iyileştirilebilir. Bu iyileştirmelerin fizibilitesi bu rapor içerisinde ele alınmamıştır. 9

13 Su Kalitesi İzleme Konusunda Kapasite Geliştirme Teknik Yardım Projesi 8. Referanslar 1. TR2009/ /001- Su Kalitesi İzleme Konusunda Kapasite Geliştirme Teknik Yardım Projesi 4. Ara Rapor, 2014, sayfa Laboratuvarlardan alınan DSİ belgeleri 10

14 Öncelikli maddeler (2013/39/EU) Belirli diğer kirleticiler (2013/39/EU) Fizikokimyasal tanımlayıcılar (2000/60/EC ve kardeş direktifler) Genel olarak DSİ tarafından ölçülen ve/veya yerel kirlilik kaynakları ile bağlantılı parametreler Geçiş/kıyı suları için ek parametreler (Teknik Şartname) Hariç tutulan parametreler Su kaynağı korunan alanlar Diğer korunan alan tipleri Öncelikli maddeler (2013/39/EU) Belirli diğer kirleticiler (2013/39/EU) Öncelikli maddeler (2013/39/EU) Su Kalitesi İzleme Konusunda Kapasite Geliştirme Teknik Yardım Projesi EKLER Ek 1. SÇD kapsamında gerekli olan analizler Korunan alanlar için analitik setin seçilmesi Sediment Biyota Analit 1 ph 2 Elektriksel İletkenlik 3 Çözünmüş Oksijen 4 Renk 5 Bulanıklık 6 Askıda Katı Madde 7 Alkalinite 8 Toplam Sertlik Biyokimyasal Oksijen 9 İhtiyacı (BOİ) Kimyasal Oksijen 10 İhtiyacı (KOİ) Toplam Organik 11 Karbon (TOK) 12 Toplam Azot 13 Amonyum Azotu 14 Amonyak 15 Nitritler 16 Nitratlar 17 Toplam Kjeldahl Azotu 18 Organik Azot 19 Orto Fosfat Çözünmüş İnorganik 20 Azot, DIN = NO 2 + NO 3 + NH 4 21 Toplam İnorganik Azot Çözünmüş İnorganik 22 Fosfor 11

15 Öncelikli maddeler (2013/39/EU) Belirli diğer kirleticiler (2013/39/EU) Fizikokimyasal tanımlayıcılar (2000/60/EC ve kardeş direktifler) Genel olarak DSİ tarafından ölçülen ve/veya yerel kirlilik kaynakları ile bağlantılı parametreler Geçiş/kıyı suları için ek parametreler (Teknik Şartname) Hariç tutulan parametreler Su kaynağı korunan alanlar Diğer korunan alan tipleri Öncelikli maddeler (2013/39/EU) Belirli diğer kirleticiler (2013/39/EU) Öncelikli maddeler (2013/39/EU) Su Kalitesi İzleme Konusunda Kapasite Geliştirme Teknik Yardım Projesi Korunan alanlar için analitik setin seçilmesi Sediment Biyota Analit 23 Toplam Fosfor 24 Çözünebilen Reaktif P 25 Tuzluluk 26 Sıcaklık 27 Secchi Derinliği 28 Hidrojen Sülfür 29 Siyanür CN- 30 Toplam Krom 31 pv 32 Sülfat 33 Florür 34 Klorür 35 Kalsiyum, Ca 36 Magnezyum, Mg 37 Potasyum, K 38 Sodyum, Na 39 Baryum, Ba 40 Selenyum, Se 41 Antimon, Sb 42 Mangan, Mn 43 Demir, Fe 44 Arsenik, As 45 Bakır, Cu 46 Çinko, Zn 47 Bor, B 48 Kalay, Sn 49 Kobalt, Co 50 Vanadyum, V 51 Alüminyum, Al 12

16 Öncelikli maddeler (2013/39/EU) Belirli diğer kirleticiler (2013/39/EU) Fizikokimyasal tanımlayıcılar (2000/60/EC ve kardeş direktifler) Genel olarak DSİ tarafından ölçülen ve/veya yerel kirlilik kaynakları ile bağlantılı parametreler Geçiş/kıyı suları için ek parametreler (Teknik Şartname) Hariç tutulan parametreler Su kaynağı korunan alanlar Diğer korunan alan tipleri Öncelikli maddeler (2013/39/EU) Belirli diğer kirleticiler (2013/39/EU) Öncelikli maddeler (2013/39/EU) Su Kalitesi İzleme Konusunda Kapasite Geliştirme Teknik Yardım Projesi Korunan alanlar için analitik setin seçilmesi Sediment Biyota Analit 52 Kadmiyum ve bileşikleri, Cd 53 Kurşun ve bileşikleri, Pb 54 Civa ve bileşikleri, Hg 55 Nikel ve bileşikleri, Ni 56 Titanyum, Ti 57 Silikon 58 Yüzey Aktif Maddeler 59 Nonilfenol 60 Oktilfenol 61 Pentaklorofenol 62 Tribütiltin ve bileşikleri 63 Benzo(b)floroanten 64 Benzo(k)floroanten 65 Benzo(ghi)perilen 66 Indeno(1,2,3-cd)piren 67 Naftalin 68 Benzo(a)piren 69 Poliaromatik Hidrokarbonlar (Toplam) 70 Antrasen 71 Floroanten 72 Triklorometan 73 Karbon tetraklorür 74 Tetrakloroetilen 75 Trikloroetilen 76 Toluen 77 Ksilen 78 Etilbenzen 79 Benzen 80 1,2-dikloroetan 13

17 Öncelikli maddeler (2013/39/EU) Belirli diğer kirleticiler (2013/39/EU) Fizikokimyasal tanımlayıcılar (2000/60/EC ve kardeş direktifler) Genel olarak DSİ tarafından ölçülen ve/veya yerel kirlilik kaynakları ile bağlantılı parametreler Geçiş/kıyı suları için ek parametreler (Teknik Şartname) Hariç tutulan parametreler Su kaynağı korunan alanlar Diğer korunan alan tipleri Öncelikli maddeler (2013/39/EU) Belirli diğer kirleticiler (2013/39/EU) Öncelikli maddeler (2013/39/EU) Su Kalitesi İzleme Konusunda Kapasite Geliştirme Teknik Yardım Projesi Korunan alanlar için analitik setin seçilmesi Sediment Biyota Analit 81 Diklorometan 82 Triklorobenzenler 83 Heksaklorobutadien 84 a-endosulfan 85 b-endosulfan 86 Klorpirifos 87 Trifluralin 88 Diklorvos 89 Diazinon 90 Paratiyon-metil 91 Aldrin 92 Dieldrin 93 Endrin 94 İzodrin 95 Alaklor 96 Atrazin 97 Diuron 98 Heksaklorobenzen (HCB) 99 Heksaklorosikloheksan 100 α-,β-,δ- ve δ- HCH 101 Isoproturon 102 Pentaklorobenzen 103 Simazin 104 Dikofol 105 Kinoksifen 106 Aklonifen 107 Bifenoks 108 Sipermetrin 109 para-para-ddt 110 para-para-dde 14

18 Öncelikli maddeler (2013/39/EU) Belirli diğer kirleticiler (2013/39/EU) Fizikokimyasal tanımlayıcılar (2000/60/EC ve kardeş direktifler) Genel olarak DSİ tarafından ölçülen ve/veya yerel kirlilik kaynakları ile bağlantılı parametreler Geçiş/kıyı suları için ek parametreler (Teknik Şartname) Hariç tutulan parametreler Su kaynağı korunan alanlar Diğer korunan alan tipleri Öncelikli maddeler (2013/39/EU) Belirli diğer kirleticiler (2013/39/EU) Öncelikli maddeler (2013/39/EU) Su Kalitesi İzleme Konusunda Kapasite Geliştirme Teknik Yardım Projesi Korunan alanlar için analitik setin seçilmesi Sediment Biyota Analit 111 para-para-ddd 112 Toplam DDT 113 Ametrin 114 Azinfos-etil 115 Azinfos-metil 116 Malatiyon 117 Metolaklor 118 Molinat 119 Primikarb 120 Propmetrin 121 Propazin 122 Terbutil-azin 123 Butralin 124 Aldikarb sulfon 125 Aldikarb sulfoksit 126 Oksimal 127 Metomil 128 Karbaril naftol 130 Metiyokarb 131 Klorfenvinfos Heptaklor ve heptaklor 132 epoksit 133 Terbutrin 134 Metidatiyon Di(2-etilheksil)ftalat (DEHP) Perfloroktan sulfonik asit ve bileşikleri (PFOS) 15

19 Öncelikli maddeler (2013/39/EU) Belirli diğer kirleticiler (2013/39/EU) Fizikokimyasal tanımlayıcılar (2000/60/EC ve kardeş direktifler) Genel olarak DSİ tarafından ölçülen ve/veya yerel kirlilik kaynakları ile bağlantılı parametreler Geçiş/kıyı suları için ek parametreler (Teknik Şartname) Hariç tutulan parametreler Su kaynağı korunan alanlar Diğer korunan alan tipleri Öncelikli maddeler (2013/39/EU) Belirli diğer kirleticiler (2013/39/EU) Öncelikli maddeler (2013/39/EU) Su Kalitesi İzleme Konusunda Kapasite Geliştirme Teknik Yardım Projesi Korunan alanlar için analitik setin seçilmesi Sediment Biyota Analit 137 Heksabromosiklododek an (HBCDD) 138 Bromlu difenileterler 139 Dioksinler ve dioksin benzeri bileşikler hidroksikarbofuran 141 C10-C13 kloroalkanlar alfa-Etinilestradiyol beta-Estradiol 144 Diklofenak 145 Koliform bakteriler 146 Enterokoklar 147 E. coli 148 C. perfringens 149 Sibutrin bromo-3,5- dimetilfenil N- metilkarbamat 16

20 Organic DSI, Aydin Parameters in water DSI, Ankara DSI, Izmir Parameters in protected areas DSI, Aydin Parameters in water Parameters in protected areas PARAMETERS BY DSI Ek 2. DSİ laboratuvarlarının mevcut kapasitesi Su Kalitesi İzleme Konusunda Kapasite Geliştirme Teknik Yardım Projesi PARAMETERS BY DSI Aşağıda yer alan tabloda DSİ laboratuvarlarının mevcut kapasitesi gösterilmektedir. Analitik tekniklerin birbirinden farklılık göstermesi nedeniyle laboratuvarların kapasitesi her parametre türü için ayrı ayrı incelenmiştir. Dolayısıyla, parametreler inorganik, organik ve mikrobiyolojik gruplar olarak gruplara ayrılmıştır. Bunun yanı sıra parametreler; metaller (MET), uçucu organik bileşikler (VOC) ve pestisitler olarak da gruplara ayrılmıştır. İncelenen organik bileşiğin açıklanması amacıyla Tabloya CAS numarası da dâhil edilmiştir. Her parametre için tavsiye edilen cihazlar da ayrıca sunulmuştur. Aşağıda yer alan tabloda aşağıda belirtilen semboller kullanılmıştır: Analyte 116 Malathion? 117 Metolachlor İlgili analizin belirli bir laboratuvarda gerçekleştirilme kabiliyeti verilen bilgilerden tamamen belirlenememektedir. Listelenen parametrelerin analizini gerçekleştirme kapasitesi (DSİ Ankara, İzmir ve Aydın laboratuvarı için)? 118 Molinate DSİ laboratuvarlarının önceden rapor edilen analitik kapasitesi. Analyte 116 Malathion? Metolachlor Primicarb? 120 Prometryn? 121 Propazine? Molinate Terbutyl-azine? 123 Butralin? Primicarb Aldicarb sulfone? Prometryn Aldicarb sulfoxide? 126 Oxamyl? Propazine Methomyl? Terbutyl-azine Carbaryl? Naphthol 123 Butralin? 130 Methiocarb? Aldicarb Chlorfenvinphos sulfone 125 Aldicarb sulfoxide 126 Oxamyl 127 Methomyl 128 Carbaryl? 132 Heptachlor and heptachlor? 133 Terbutryn? 134 Methidathion 17

21 İnorganik DSİ, Ankara DSİ, İzmir DSİ, Aydın Sudaki Parametreler Korunan Alanlardaki Parametreler Su Kalitesi İzleme Konusunda Kapasite Geliştirme Teknik Yardım Projesi Ek 2. DSİ laboratuvarlarının mevcut kapasitesi DSİ Parametreleri Analit CAS GRUP CİHAZ 1 ph ph metre / titratör 2 Elektriksel İletkenlik ph metre / titratör 3 Çözünmüş Oksijen titratör 4 Renk 5 Bulanıklık 6 Askıda Katı Maddeler 7 Alkalinite ph metre / titratör 8 Toplam Sertlik 9 Biyokimyasal Oksijen İhtiyacı (BOİ) 10 Kimyasal Oksijen İhtiyacı (KOİ) 11 Toplam Organik Karbon (TOK) 12 Toplam Azot 13 Amonyum Azotu IC / CFA 14 Amonyak 15 Nitritler IC / CFA 16 Nitratlar IC / CFA 17 Toplam Kjeldahl Azotu 18 Organik Azot CFA 19 Orto Fosfat IC / CFA 20 Çözünmüş İnorganik Azot, DIN CFA = NO 2 + NO 3 + NH 4 21 Toplam İnorganik Azot CFA 22 Çözünmüş İnorganik Fosfor CFA 23 Toplam Fosfor NUTR CFA / IC 24 Çözünebilen Reaktif P CFA 25 Tuzluluk - 26 Sıcaklık 27 Secchi Derinliği 28 Hidrojen Sülfür 29 Siyanür CN- CFA 30 Toplam Krom ICP-MS / IC 31 pv 32 Sülfat İyonlar IC 18

22 İnorganik DSİ, Ankara DSİ, İzmir DSİ, Aydın Sudaki Parametreler Korunan Alanlardaki Parametreler Su Kalitesi İzleme Konusunda Kapasite Geliştirme Teknik Yardım Projesi DSİ Parametreleri Analit CAS GRUP CİHAZ 33 Florür İyonlar IC 34 Klorür İyonlar IC 35 Kalsiyum, Ca MET IC / FAAS, GAAS, ICP- 36 Magnezyum, Mg MET IC / FAAS, GAAS, ICP- 37 Potasyum, K MET IC / FAAS, GAAS, ICP- 38 Sodyum, Na MET IC / FAAS, GAAS, ICP- 39 Baryum, Ba MET 40 Selenyum, Se MET 41 Antimon, Sb MET 42 Mangan, Mn MET 43 Demir, Fe MET 44 Arsenik, As MET 45 Bakır, Cu MET 46 Çinko, Zn MET 47 Bor, B MET 48 Kalay, Sn MET 49 Kobalt, Co MET 50 Vanadyum, V MET 51 Alüminyum, Al MET 52 Kadmiyum ve bileşikleri, MET Cd 53 Kurşun ve bileşikleri, Pb MET 54 Civa ve bileşikleri, Hg MET ICP-OES / ICP-MS / Civa Analizörü 55 Nikel ve bileşikleri, Ni MET 19

23 Organik Organik DSİ, Ankara DSİ, İzmir DSİ, Aydın Sudaki Parametreler Korunan Alanlardaki Parametreler Su Kalitesi İzleme Konusunda Kapasite Geliştirme Teknik Yardım Projesi DSİ Parametreleri Analit CAS GRUP CİHAZ 56 Titanyum, Ti MET 57 Silikon MET 58 Yüzey Aktif Maddeler 59 Nonilfenol Alkilfenoller GC-MS / LC-MS 60 Oktilfenol Alkilfenoller GC-MS / LC-MS 61 Pentaklorofenol Fenoller GC-ECD/MS 62 Tribütiltin ve bileşikleri TBT GC-MS 63 Benzo(b)floroanten PAH GC-MS / LC-MS? 64 Benzo(k)floroanten PAH GC-MS / HPLC-DAD? 65 Benzo(ghi)perilen PAH GC-MS? 66 Indeno(1,2,3-cd)piren PAH GC-MS? 67 Naftalin PAH GC-MS? 68 Benzo(a)piren PAH GC-MS? 69 Antrasen PAH GC-MS? 70 Floroanten PAH GC-MS? 71 Kloroform VOC GC-ECD/MS 72 Karbon tetraklorür VOC HS GC-MS 73 Tetrakloroetilen VOC Combipal-HS-GC-MS 74 Trikloroetilen VOC 75 Toluen VOC 76 Ksilen VOC 77 Etilbenzen VOC 78 Benzen VOC 79 1,2-dikloroetan VOC 80 Diklorometan VOC 81 Triklorobenzenler 82 Heksaklorobutadien Pestisitler, VOC Pestisitler, VOC GC-MS? 83 a-endosulfan Pestisitler GC-MS? 84 b-endosulfan Pestisitler GC-MS? 85 Klorpirifos Pestisitler?? 20

24 Organik DSİ, Ankara DSİ, İzmir DSİ, Aydın Sudaki Parametreler Korunan Alanlardaki Parametreler Su Kalitesi İzleme Konusunda Kapasite Geliştirme Teknik Yardım Projesi DSİ Parametreleri Analit CAS GRUP CİHAZ 86 Trifluralin Pestisitler? 87 Diklorvos Pestisitler GC-MS? 88 Diazinon Pestisitler? 89 Aldrin Pestisitler GC-MS / GC-ECD? 90 Dieldrin Pestisitler GC-MS? 91 Endrin Pestisitler GC-MS? 92 İzodrin Pestisitler? 93 Alaklor Pestisitler? 94 Atrazin Pestisitler? 95 Diuron Pestisitler? 96 α-,β-,δ- ve δ- HCH α- HCH β- HCH δ- HCH 319- Pestisitler GC-MS? 86-8 δ- HCH, lindane Isoproturon Pestisitler? 98 Pentaklorobenzen Pestisitler? 99 Simazin Pestisitler? 100 Dikofol Pestisitler? 101 Kinoksifen Pestisitler? 102 Aklonifen Pestisitler? 103 Bifenoks Pestisitler? 104 Sipermetrin Pestisitler GC-MS? 105 para-para-ddt Pestisitler GC-MS? 106 para-para-dde Pestisitler GC-MS? 107 para-para-ddd Pestisitler GC-MS? 108 Toplam DDT Pestisitler GC-MS? 109 Malatiyon Pestisitler GC-MS? 110 Metolaklor Pestisitler? 115 Primikarb Pestisitler? 116 Terbutil-azin Pestisitler? 117 Butralin Pestisitler? 118 Metomil Pestisitler? 119 Karbaril Pestisitler? 21

25 Mikrobiyoloji Organik DSİ, Ankara DSİ, İzmir DSİ, Aydın Sudaki Parametreler Korunan Alanlardaki Parametreler Su Kalitesi İzleme Konusunda Kapasite Geliştirme Teknik Yardım Projesi DSİ Parametreleri Analit CAS GRUP CİHAZ 120 Metiyokarb Pestisitler? 121 Klorfenvinfos Pestisitler? Heptachlor: Heptaklor ve heptaklor Heptachlor epoksit epoxide: Pestisitler? Terbutrin Pestisitler? 124 Di(2-etilheksil)ftalat (DEHP) Ftalat 125 Perfloroktan sulfonik asit ve bileşikleri (PFOS) PFC LC-MSMS 126 Heksabromosiklododekan (HBCDD) HBCOD LC-MS 127 Bromlu difenileterler PBDE 128 Dioksinler ve dioksin benzeri bileşikler Dioksinler GC-HRMS hidroksikarbofuran Dioksinler GC-HRMS 130 C10-C13 kloroalkanlar SCCP NCI GC-MS alfa-Etinilestradiol Hormonlar LC-MS (LC-MSMS) beta-Estradiol Hormonlar LC-MS (LC-MSMS) 133 Diklofenak İlaç LC-MS 134 Koliform bakteriler Mikrobiyoloji 135 Enterokoklar Mikrobiyoloji 136 E. coli Mikrobiyoloji 137 C. perfringens Mikrobiyoloji 138 Sibutrin GC-MS or LC-MS 4-bromo-3,5-dimetilfenil N-metilkarbamat 22

26 Bu yayının içerikleri sadece ENVECO, AMBIENTE S.C., DELTARES, SYKE & SOFRECO Ortak Girişimi nin sorumluluğundadır ve hiçbir suretle Avrupa Birliği nin görüşlerini yansıttığı düşünülmemelidir.