Gümrük Müşavirliği, ülkemizde 1909 yılından bugüne kadar 100 yıllı aşkın tarihsel sürecinde, daima varlığını sürdürmüş

Transkript

1

2 Gümrük Müşavirliği, ülkemizde 1909 yılından bugüne kadar 100 yıllı aşkın tarihsel sürecinde, daima varlığını sürdürmüş tarihinde yürürlüğe giren 4458 sayılı Gümrük Kanunu ile meslek unvanımızın adı değiştirilmiş olup, nitelikleri ve sorumlulukları artırılmış olan Gümrük Müşavirliği sistemi getirilmiştir. Gümrük Müşavirleri her türlü gümrük işlemlerini dolaylı temsilci olarak beyan ve takip etmektedirler.

3 Gümrüklerde İş Takibi ve Gümrük Müşavirleri Eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmasına ilişkin faaliyetler, GK 5 inci madde hükümleri çerçevesinde, iş sahipleri ile bunların adına hareket edenler tarafından doğrudan temsil yoluyla veya gümrük müşavirleri tarafından dolaylı temsil yoluyla takip edilir ve sonuçlandırılır. Devlet, belediye, il özel idareleri ve diğer kamu tüzel kişilerinin amir ve memurları, özel hukuk tüzel kişilerinin kendilerini temsile yetkili personeli, tüm gümrük işlemlerini doğrudan temsil yoluyla takip edebilirler.

4 Bütün kişiler, gümrük mevzuatı ile öngörülen tasarrufları ve işlemleri bizzat kendileri takip edebilecekleri gibi bu tasarruf ve işlemleri gerçekleştirmek üzere bir temsilci tayin edebilir. Temsilci, temsil edilen kişi namına hareket ettiğini beyan etmek, temsilin doğrudan veya dolaylı olduğunu belirtmek ve sahip olduğu temsilnameyi gümrük idaresine ibraz etmek zorundadır.

5 Gümrük Müşavirleri dış ticaret işlemlerinde bilgisine başvurulan, ülke sanayi ve ihracatına sunulan gümrük hizmetlerinin kalitesini yükselten, sanayici, ihracatçı ve Gümrük İdaresi ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hakim kılan mesleki disiplin ve saygınlığa önem veren meslek mensupları olarak faaliyet göstermektedirler. İthalatta gümrük yükümlülüğünde yükümlü, beyan sahibidir. Dolaylı temsil durumunda, hesabına gümrük beyanında bulunulan kişi de yükümlüdür. Dolaylı temsilde, temsilcinin yükümlülüğü, beyanda kullanılan verilerin yanlış olduğunu bildiği veya mesleği icabı ve mutat olarak bilmesi gerektiği durumlarla sınırlıdır.

6 Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirleri 4458 sayılı Gümrük Kanunu nun 227 ve 228 inci maddelerinde yer alan şartları taşıyan gümrük müşavirliği izin belgesine sahip olan, 2 Seri No lu Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği Tebliği kapsamındaki tespit işlemlerini yapan ve sonucunda tespit raporu düzenleyen, Bakanlıkça adına yetki belgesi düzenlenen gerçek kişi veya tüzel kişi ortağı gümrük müşavirini ifade eder.

7

8 Türkiye dış ticaret işlemlerinin %95 i gümrük müşavirleri kanalıyla yapılmakta. Sadece İzmir in ülkemizin dış ticaret işlemlerindeki payı %16 Gümrük ve Ticaret Bakanlığı nın personel sayısı 15 bin civarında iken, TÜRKİYE genelinde gümrük müşavirlik şirketlerinde çalışan sayısı 80 bin kişi.

9 FİRMA DETAYI TSE Ticaret Odası Ön inceleme ve Mevzuat ihr. Birliği Bankalar Gümrük Md. DTS Borsa Tarım il Md Sanayi Bakanlığı Sanayi Odası Zirai Karantina Md. Nakliye Firması Gümrük Antrepoları Gümrük Laboratuar Gümrük Ambarı

10 GÜMRÜK REJİMLERİ VE GÜMRÜK BEYANI GÜMRÜK REJİMLERİ SERBEST DOLAŞIMA GİRİŞ REJİMİ: Türkiye Gümrük bölgesine gelen eşyanın Ticaret politikası önlemlerinin uygulanması, eşyanın ithali için öngörülen diğer işlemlerin tamamlanması ve Kanunen ödenmesi gereken vergilerin tahsil edildiği rejim şeklidir. İHRACAT REJİMİ: Serbest dolaşımda bulunan eşyanın ihraç amacıyla Türkiye gümrük bölgesi dışına çıkışına ilişkin hükümlerin uygulandığı Ticaret politikası önlemleri ve gerektiği takdirde ihracat vergileri de dahil olmak üzere çıkış işlemlerine ilişkin hükümlerin uygulandığı rejim şeklidir. GÜMRÜK ANTREPO REJİMİ: İthalat vergilerine ve Ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmayan serbest dolaşıma girmemiş eşyanın bir gümrük antreposuna konulmasına ilişkin hükümlerin uygulandığı rejim şeklidir.

11 DAHİLDE İŞLEME REJİMİ: Serbest dolaşımda olmayan eşyanın işlem görmüş ürünlerin üretiminde kullanılmasından sonra Türkiye gümrük bölgesinden yeniden ihraç edilmesi amacıyla gümrük vergileri ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın vergilerin teminata bağlanarak dahilde işleme rejimi kapsamında eşyaların geçici olarak ithal edildiği rejim şeklidir. GEÇİCİ İTHALAT REJİMİ: Serbest dolaşıma girmemiş eşyanın ithalat vergilerinden tamamen veya kısmen muaf olarak ve Ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmayan Türkiye gümrük bölgesi içinde kullanılması ve bu kullanım sırasında olağan yıpranma dışında herhangi bir değişikliğe uğramaksızın yeniden ihracına olanak sağlayan hükümlerin uygulandığı rejim şeklidir. HARİÇTE İŞLEME REJİMİ: Serbest dolaşımda bulunan eşyanın hariçte işleme faaliyetlerine tabi tutulmak üzere Türkiye gümrük bölgesinden geçici olarak ihracı ve bu faaliyetler sonucunda elde edilen ürünlerin ithalat vergilerinden tam veya kısmi muafiyet suretiyle yeniden serbest dolaşıma girişine ilişkin hükümlerin uygulandığı rejim şeklidir.

12 GÜMRÜK KONTROLÜ ALTINDA İŞLEME REJİMİ: Serbest dolaşıma girmemiş eşyanın Türkiye gümrük bölgesinde ithalat vergilerine ve Ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın niteliğini veya durumunu değiştiren işlemlere tabi tutulmaları ve bu işlemlerden elde edilen ürünlerin gümrük vergileri üzerinden serbest dolaşıma girmelerine ilişkin hükümlerin uygulandığı rejimdir. TRANSİT REJİMİ: İthalat vergileri ve Ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmayan serbest dolaşıma girmemiş eşya ile, ihracatla ilgili gümrük işlemleri tamamlanmış eşyanın gümrük gözetimi altında Türkiye gümrük bölgesi içindeki bir noktadan diğer bir noktaya taşınması hükümlerin uygulandığı rejimdir.

13 GÜMRÜK BEYANI Gümrük rejimlerinden herhangi birine eşyaların beyanı yapılabilmesi için öncelikle eşyanın yer aldığı G.T.İ.P. (Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu) kodu tespit edilir. İstatistik pozisyonlarına bölünmüş Türk Gümrük Tarife Cetvelinin ilk sütununda 12 rakamlı kod kullanılmıştır. İlk altı rakam Armonize Sistem Nomanklatürü kodunu, 7-8 inci rakamlar AB'nin Kombine Nomanklatür kodunu, 9-10 uncu rakamlar farklı vergi uygulamalarımız nedeniyle açılan pozisyonları gösteren kodlarını, nci rakamlar ise istatistik kodlarını göstermek için kullanılmıştır AS Nomanklatür Kombine Milli alt İstatistik Kodu Nomanklatür açılım kodu kodu Kodu

14 Gümrük Beyannamesi Mükellef tarafından Gümrük Müşavirine tevdi edilen evraklar üzerinde gerekli inceleme yapıldıktan sonra gümrük müşavirinin gerek görmesi halinde ise eşyanın ön incelemesi yapılarak G.T.İ.P. Kodu tespit edilir. Mükellefin talebine uygun rejim beyanında bulunulmak üzere tespit edilen G.T.İ.P. ve belgelerin uygunluğunun kontrolünden sonra gümrük beyanı yapılır. Beyannamede imzası bulunan kişiler (Gümrük Müşavirleri beyanname ve eki belgelerin uygunluğundan sorumludur.) cezai hükümlerin uygulanması açısından beyannamede belirtilen bilgiler ile beyannameye ekli belgelerin doğruluğu ve ilgili rejimin gerektirdiği bütün yükümlülüklere uyulmasından sorumludur. Doğrudan temsil durumunda bu sorumluluk adına hareket edilenlere aittir. Beyanın bağlayıcı olması nedeniyle beyanname başkasına devredilemez; eşyanın başkalarına satılması beyan sahiplerini yükümlülüklerinden kurtarmaz. Beyan edilen eşyanın G.T.İ.P. i ile gümrük idaresince yapılan kontrol neticesinde tespit edilen G.T.İ.P. in farklı olması sonucu, Gümrük idarelerinde yaşanan ihtilafların büyük bir bölümünü oluşturmaktadır.

15 GÜMRÜK BEYANI; Yazılı olarak Bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla Sözlü olarak Eşya sahibinin bu eşyayı bir gümrük rejimine tabi tutma isteğini ifade ettiği herhangi bir tasarruf yoluyla, yapılabilir. Aksine hüküm bulunmadıkça, eşyanın beyan edildiği gümrük rejimine ilişkin tüm hükümlerin uygulanmasında esas alınacak tarih, beyannamenin tescil edildiği tarihtir. Tescil edilmiş beyanname, ait olduğu eşyanın vergileri ve para cezalarından dolayı taahhüt niteliğinde beyan sahibini bağlar ve gümrük vergileri tahakkukuna esas tutulur.

16 Gümrük antrepolarında bulunan eşya için, gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanım tayin edilmesine ilişkin beyanname verilmesi halinde, gümrük işlemlerinin beyannamenin tescil tarihinden itibaren 30 gün içinde bitirilmesi gerekir. Bu süre içinde işlemleri bitirilemeyen eşya ile ilgili olarak Tasfiye hükümleri uygulanır.

17 Beyannameye Eklenecek Belgeler Fatura Ayrıntılı Fatura Çeki Listesi Taşıma Belgeleri İşlenmiş Tarım Ürünleri Beyan Formu/Analiz Sonuç Raporu Kıymet Bildirim Formu Tercihli Tarife varsa..? Menşe İspat Belgeleri A.TR Dolaşım Belgesi

18 Beyannamenin İptali Beyannamenin iptaline ilişkin taleplerin beyannamenin tescil edildiği tarihten itibaren 3 ay içerisinde yapılması gerekir. Beyanın kontrolü türleri a) Kırmızı hat; eşyanın muayenesi ile birlikte belge kontrolünün de yapıldığı hattır. b) Sarı hat; muayeneye gerek görülmeksizin eşyaya ait beyanname ve eklerinin doğruluğunun ve birbiriyle uygunluğunun kontrol edildiği hattır.

19 c) Mavi hat; Bakanlıkça belirlenen onaylanmış kişi statüsüne sahip kişilerin yararlandığı ithalatta veya ihracatta, eşyanın tesliminden önce belge kontrolüne veya muayeneye tabi tutulmadığı hattır. d) Yeşil hat; eşyanın belge kontrolüne veya muayeneye tabi tutulmadığı hattır.

20 GÜMRÜKTE UZLAŞMA Uzlaşmanın Kapsamı Beyan ile gümrük idaresince yapılan tespit sonucunda belirlenen veya gümrük idaresince tespit edilmesinden önce beyan sahibince bildirilen farklılıklara ilişkin tebliğ edilen gümrük vergileri alacakları ile Kanunda ve ilgili diğer kanunlarda öngörülen cezaların tümü uzlaşma kapsamındadır. Uzlaşmaya konu alacaklar hakkında yapılan denetim sonucunda tespit edilen eksiklik veya aykırılıkların ek tahakkuku yapılarak yükümlüye tebliğ edilen gümrük vergi alacakları ile kesilen ve muhatabına tebliğ edilen para cezalarının tümü uzlaşma kapsamındadır. Alacak: Gümrük Kanununu ve ilgili diğer kanunlar kapsamında gümrük yükümlülüğü doğan ve gümrük idarelerince tahsili gereken gümrük vergileri ile para cezalarını

21 Uzlaşmaya konu olabilecek GÜMRÜK VERGİLERİ Gümrük Vergisi İlave Gümrük Vergisi Tek ve Maktu Vergi Dampinge Karşı Vergi Subvansiyona Karşı Telafi Edici Vergi Katma Değer Vergisi Özel Tüketim Vergisi Ek Mali Yükümlülük Toplu Konut Fonu Tütün Fonu Ek Fon Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu Çevre Katkı Payı Telafi Edici Vergi(İhracat) TRT Bandrol Ücreti(Ticari olmayan eşya için)

22 Uzlaşmaya konu olabilecek PARA CEZALARI 4458 sayılı Gümrük Kanunu 2976 sayılı Dış Ticaretin Düzenlenmesine Hakkında Kanun 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu

23 Uzlaşma talebi, yükümlüye tebliğ edilen alacakların tamamı için yapılabileceği gibi vergiler veya cezaların tür itibariyle bir kısmı için de yapılabilir. Şartlı muafiyet rejimlerine ilişkin hükümlerin ihlali sonucunda doğan alacağın yükümlüye tebliğinden itibaren 15 gün içinde, alacağa konu para cezaları uzlaşmaya konu edilebilir

24 Uzlaşmaya konu olamayacak alacaklar Gümrük vergilerinin matrahına giren, ancak aslı gümrük idarelerince takip ve tahsil edilmeyen vergi ve benzeri mali yükler uzlaşmaya konu edilemez.(örneğin Kültür Fonu) İlgili mevzuat uyarınca alacağın tahsilat aşamasına geldiği durumlarda söz konusu alacak uzlaşmaya konu edilemez. Alacağın 21/3/2007 tarihli ve 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun 3 üncü maddesinde yer alan kaçakçılık suçlarına ve kabahatlerine ilişkin olması halinde uzlaşma talebinde bulunulamaz. Eşyanın mülkiyetinin kamuya geçirilmesine ilişkin kararlar uzlaşmaya konu edilmez. Ancak, mülkiyetin kamuya geçirilmesine karar verilen eşya ile ilgili gümrük vergileri ve para cezaları uzlaşmaya konu edilebilir.

25 Uzlaşma komisyonlarının teşkili Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü Uzlaşma Komisyonları Merkezi Uzlaşma Komisyonu

26 Merkezi Uzlaşma Komisyonu 3 üyeden oluşur. Müsteşar veya görevlendireceği Müsteşar Yardımcısı Komisyonun başkanıdır. Diğer iki üye, Gümrükler Genel Müdürü, Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürü ve bu genel müdürlüklerin ilgili Genel Müdür Yardımcısı ve Daire Başkanı arasından Müsteşar tarafından belirlenir.

27 Uzlaşma Komisyonları, TL den az olan uzlaşma talepleri için toplanamaz. Birden fazla yükümlünün başvurusunun TL yi aşması halinde, bu talepler tek bir Uzlaşma Komisyonu tarafından sonuçlandırılabilir.

28 Uzlaşma komisyonlarının yetkisi Gümrük Yönetmeliği kapsamına giren başvurularda; konusu TL ye kadar olanlar (bu tutar dâhil) için Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü Uzlaşma Komisyonları Uzlaşma Komisyonları, TL yi aşanlar için ise Merkezi Uzlaşma Komisyonu yetkilidir.

29 Aynı nitelikteki alacakların birden fazla gümrük müdürlüğünde veya Bölge Müdürlüğü bağlantılarında yapılan işlemlere ilişkin olması halinde, söz konusu alacakların toplamı tek bir uzlaşmaya konu olabilir. Bu durumda yükümlü tarafından yetkili uzlaşma komisyonuna başvurulması esas olmakla birlikte, uzlaşmaya konu alacaklara ilişkin detaylı bilgilerin verilmesi şartıyla, işlemin yapıldığı gümrük idarelerinden herhangi birine de başvurulabilir. Kanun uyarınca, vergi aslı ile vergi aslına bağlı olmayan cezanın birlikte uygulandığı durumlarda, uzlaşma komisyonlarının yetki alanlarının tespitinde vergi aslı ile vergi aslına bağlı olmayan cezanın toplamı dikkate alınır.

30 Başvuru Süresi Uzlaşma talepleri, henüz itiraz başvurusu yapılmamış gümrük vergileri ve vergi aslına bağlı olsun ya da olmasın tüm para cezalarının yükümlüye veya ceza muhatabına tebliği tarihinden itibaren Kanunun 242 nci maddesinde belirtilen 15 günlük itiraz süresi içinde yapılır. Gümrük vergileri ve cezalarının tebliğ tarihlerinin farklı olması halinde, uzlaşma başvurusunda, gümrük vergileri veya cezalara ilişkin en son tebliğ tarihi esas alınır.

31 Uzlaşma talebinde bulunabilecek kişiler Yükümlünün kendisi, temsilcisi veya özel vekâletname verilmesi şartıyla gümrük müşaviri; veli ya da vasi veya aynı gümrük vergilerinin ödenmesinden yükümlü ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olması halinde gümrük müşavirleri uzlaşma talebinde bulunabilir.

32 Uzlaşma talebinin sonuçları Uzlaşma talebinde bulunulması halinde, itiraz veya dava açma süresi durur. Uzlaşmanın vaki olmaması veya temin edilememesi halinde, süre kaldığı yerden işlemeye başlar. Ancak sürenin bitimine üç günden az kalmış olması halinde, süre 3 gün uzar. Süresi içinde uzlaşma talebinde bulunan yükümlü, uzlaşma talep ettiği alacaklar için, başvurusuna ilişkin süreç sonuçlanmadan itiraz veya dava yoluna gidemez.

33 Aynı gümrük vergilerinin ödenmesinden yükümlü ile birlikte gümrük müşavirlerinin müştereken ve müteselsilen sorumlu olması halinde yükümlü ile gümrük müşavirinin başvurusu beraber sonuçlandırılır. Bu durumda, taraflardan biri veya her ikisinin katılımı ile uzlaşma görüşmesi yapılır. Aynı gümrük vergilerinin ödenmesinden yükümlü ile birlikte gümrük müşavirlerinin müştereken ve müteselsilen sorumlu olması durumunda, taraflardan birinin uzlaşma başvurusunda bulunması, diğerinin ise Kanunun 242 nci maddesine göre itiraz etmesi halinde, itiraz başvurusunda bulunan tarafın talebi uzlaşma talebi sonuçlandıktan sonra değerlendirmeye alınır.

34 Uzlaşma işlemlerinin süresi Yükümlünün uzlaşma talebinin, dilekçenin ilgili Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü uzlaşma komisyonu kayıtlarına girdiği tarihten itibaren azami 45 gün içinde sonuçlandırılması esastır. Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüklerine yapılan uzlaşma taleplerinin 3 ay içerisinde TL ye ulaşmaması halinde, takip eden ay içinde mevcut uzlaşma talepleri sonuçlandırılır. Söz konusu sürelerin hesaplanmasında ilk yapılan uzlaşma başvuru tarihi esas alınır.

35 Uzlaşmanın sonuçları Uzlaşmaya ilişkin toplantı sonucunda uzlaşma vaki olmamışsa bu husus, uzlaşma vaki olmuşsa uzlaşılan tutarlar ilgili gümrük müdürlüğüne bildirilir.

36 Uzlaşmanın kesinliği Uzlaşma vaki olduğu takdirde gümrük uzlaşma komisyonlarının düzenleyecekleri uzlaşma tutanakları kesin olup, gereği ilgili gümrük müdürlüğünce derhal yerine getirilir. Uzlaşma tutanağının ilgili gümrük idaresine intikali üzerine, tahakkuk ve tebliğ edilmiş olan gümrük vergileri ve/veya kesilen para cezaları uzlaşılan tutarlara göre düzeltilir.

37 Üzerinde uzlaşılan ve tutanakla tespit edilen hususlar dâhil olmak üzere, Uzlaşma Yönetmeliği kapsamında oluşturulan komisyonların tüm çalışmaları ve işlemleri hakkında yükümlü veya cezanın muhatabı ya da idare tarafından dava açılamaz, hiçbir mercie şikayet veya itirazda bulunulamaz, herhangi bir idari inceleme, araştırma ve soruşturmaya konu edilemez, geri verme ve kaldırma talebinde bulunulamaz.

38 İtiraz ve kanun yolu Uzlaşmanın vaki olmaması veya temin edilememesi hallerinde yükümlü, tahakkuk eden ve kendisine tebliğ edilen alacaklara, uzlaşmanın vaki olmadığına dair düzenlenen ve kendisine tebliğ olunan tutanağın tebliğinden itibaren 14 üncü maddede belirtilen esaslar çerçevesinde itiraz/dava yoluna gidebilir. İtiraz ve dava yoluna ilişkin hususlar gümrük mevzuatında belirtilen genel hükümlere tabidir. Uzlaşmanın vaki olmaması veya temin edilememesi hallerinde, aynı alacaklar için yeniden uzlaşma talebinde bulunulamaz.

39 Bu Yönetmelik uyarınca üzerinde uzlaşılan cezalar hakkında 30/3/2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 17 nci maddesi uyarınca ayrıca peşin ödeme indiriminden yararlanılamaz.

40 Uzlaşma konusu yapılan alacaklar, uzlaşma gerçekleştiği takdirde, uzlaşma tutanağının tebliğinden itibaren genel usullere göre 1 ay içinde ödenir. Uzlaşılan vergilerin ilgili olduğu gümrük beyannamelerinin tescil tarihinden itibaren uzlaşma tutanağının imzalandığı tarihe kadar geçen süre için, uzlaşılan tutar üzerinden 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre belirlenen gecikme zammı oranında gecikme faizi uygulanır.

41