3 y. Üst yapı el kitabı. Genel talimatlar. Yayım 01. Scania CV AB 2004, Sweden

Transkript

1 3 y Yayım 01 Üst yapı el kitabı Genel talimatlar Scania CV AB 2004, Sweden

2

3 1 GİRİŞ 2 ŞASİ BİLGİLERİ 3 GENEL TALİMATLAR 4 HESAPLAMALAR VE TEORİ 5 TRAKTÖRLER 6 KAMYONLAR 7 MODİFİKASYONLAR 8 PARÇALAR 9 ŞASİLER 10 PTO 11 ELEKTRİK VE ELEKTRONİK 12 BOYA Scania CV AB 2004, Sweden

4

5 Içindekiler Içindekiler Güvenlik kodu...7 Yukarı kaldıırlmış araçlar veya kaportalar...7 Marş motorunun istenmeden devreye alınması, vs...8 Soğutma sistemlerindeki soğutma maddeleri...9 Hava yastıkları ve kayış öngerdiricileri...10 Güvenlikle ilgili parçalarla ilgili çalışma...10 Kontrol ünitelerinin yeniden programlanması...11 Akü bakımı...17 Akü şarj durumunun kontrol edilmesi...18 Akü elektrolit düzeyinin kontrolü...19 Hızlı şarj...19 Basınçlı havanın doldurulması...20 Kabin eğme...21 Kaynak...24 Şasi çerçevesine kaynak...24 Yangın riskleri...25 Elektrikli kaynak...26 Kaynak delikleri kapalı...27 Delik kazma...28 Takma...29 Kaportanın takılması...29 Tavan hava saptırıcısı...30 CP19/CR19 Traktör...31 CP19/CR19 Kamyon y Scania CV AB 2004, Sweden 5

6

7 Güvenlik kodu Güvenlik kodu Bu bölüm kamyon şasisi üzerinde çalışırkenki riskler ve bu risklerin nasıl önlenebileceğiyle ilgili genel bilgi sağlama amaçlıdır. Yukarı kaldıırlmış araçlar veya kaportalar Tehlikeler Mekanik veya hidrolik kaldırma ekipmanı ters dönebilir ve ayrıca arıza veya istenmeyen çalışmaya bağlı olarak indirilebilir. Düşen cisimler çarparak yaralanmaya neden olabilir. Koruyucu önlemler Sadece kriko destekli aracın altına girmeyin. Stantlar kullanın ve zemin yüzeyinin dengeli ve düz olduğunu kontrol edin. Kaldırılmış platform veya başka yük taşıyıcı altında çalışmaya başlamadan önce destek takılmalıdır. Standart kilitleme cihazları da kullanılmalıdır. Havalı süspansiyonlu araçlar Şasiyi her zaman stantlar üzerinde destekleyin. Süspansiyon körüklerindeki hava basıncı hızla boşaltılabilir ve şasi inebilir.! UYARI! İndirilen ya da düşen araçlar ya da parçalara karşı koruma. Güvenlik stantlarını kullanın, yer yüzeyinin uygun olduğunu kontrol edin. Güvenilir payanda ve standart kilitleme cihazlı kilitler kullanın. b y Scania CV AB 2004, Sweden 7

8 Güvenlik kodu Marş motorunun istenmeden devreye alınması, vs Marş motoru Vites seçiliyse ve marş motoru devredeyse araç hareket etmeye başlayacaktır. Motor, marş anahtarı sürüş konumundayken çalışabilir ve araç seçili vitesle hareket eder. Kabin yatırılmışsa aracı durdurmak çok zordur. Ek olarak ön aks stantlar üzerinde desteklenmişse stantlar ters çevrilir ve aracın ön ucu aşağı iner. Güvenlik önlemleri Eksi kablo ucunu aküden ayırın. Elektrik sisteminde voltaj gerekliyse akü kutbu ve kablo terminali arasına asılı bir sigorta (8 veya 10A) bağlayın. Bu eylem akülerden gelen akımın neden olduğu yanma ve yangın riskini azaltır. Sökülü kablo terminallerini tekrar takarken kablo terminalini dikkatli bir şekilde gresleyin ve sıkın. Diğer elektrikli ekipman Akülerin ayrılması diğer elektrikli motorlar ve ekipmanın istemsiz devreye alınmasını önlemek için iyi bir güvenlik önlemidir.! UYARI! Diğer elektrikli motorlar ve ekipmanın istemeden devreye alınmasına karşı koruma. Risklerin farkında olun. Gerekliyse aküleri ayırın. 10A Scania CV AB 2004, Sweden 3 y

9 Güvenlik kodu Soğutma sistemlerindeki soğutma maddeleri Soğutma maddeleri çeşitli soğutma sistemlerinde kullanılır, örneğin araçlardaki klimada Tehlikeler Soğutma sistemleri basınç altında çalışır. Sızıntı yapan soğutma maddeleri ciltte donmaya neden olabilir. Sızıntı yapan ve ısıtılan soğutma maddeleri, örneğin kaynak alevi veya sigarayla, solunursa çok tehlikelidir. Koruyucu önlemler Scania'nın kliması üzerinde çalışmak eğitim, kılavuzlar ve özel ekipman gerektirir. Klima sistemi üzerinde çalışma gerektiğinde araç Scania servis atölyesine teslim edilmelidir. b b129096! UYARI! Havada soğutma gazı varsa kaynak yapılmamalı, sigara içilmemeli veya ısıtma yapılmamalıdır. Soğutma gazı ısıtıllırsa çok zehirli bir gaz oluşturur.! UYARI! Soğutma gazı gözlere temas ederse hemen bir doktora başvurun. OVUŞTURMAYIN!! UYARI! Kompresör yağ tapası, AC sisteminde hala soğutma gazı varsa ASLA çıkarılmamalıdır. O zaman yağ veya soğutma gazı fışkırır. 3 y Scania CV AB 2004, Sweden 9

10 Güvenlik kodu Hava yastıkları ve kayış öngerdiricileri Hava yastıkları ve kayış gerdiricileri bazı koşullar altında istenmeden serbest bırakılabilir. Örneğin bir kişi hava yastığı serbest bırakıldığında direksiyona çok yakınsa yaralanma riski çok yüksektir. Kabindeki elektrik sistem üzerinde çalışırken marş anahtarı çıkarılmalı ve ideal olarak araca giden tüm güç kesilmelidir. Hava yastıkları ve kayış gerdiriciler sadece statik elektrik dahil elektrik impalslarıyla serbest bırakılabilir. Hava yastıkları ve kayış gerdiricileri kontrol ünitesi motor tüneli üzerine takılıdır. Direksiyon ve koltuklar üzerinde mekanik veya elektrik işleme başlamadan önce Scania servis atölyesine danışın. Güvenlikle ilgili parçalarla ilgili çalışma Şasi güvenliğiyle ilgili sistemlerdeki değişiklikler ve/veya üzerlerindeki işlere Scania'nın izni olmadan izin verilmez. İşe başlamadan önce Scania atölyesine danışın. Güvenlikle ilgili sistemler arasında örneğin kontrol sistemleri, fren sistemi ve tekerlek süspansiyonunu içerir. 10 Scania CV AB 2004, Sweden 3 y

11 Kontrol ünitelerinin yeniden programlanması Kontrol ünitelerinin yeniden programlanması Aracın farklı kontrol sistemlerindeki artan fonksiyonellik, aracın fiziksel yapısının bazı parçalarının kontrol üniteleri yazılımında anlatıldığı anlamına gelir. Bu, bazı modifikasyonlar/dönüştürmelerin (elektrik sistemine herhangi bir fiziksel bağlantı gerektirmeyen araç fiziksel değişiklikleri) dolayısıyla araç kontrol ünitelerinde parametre değişiklikleri de gerektirdiği anlamına gelir. Böylece araç dönüştürmeden sonra fonksiyonu, optimal pperformans ve arıza teşhis fonksiyonunu muhafaza edebilir. Aracın CAN-bus sistemine bağlantılar ya da değişiklikler içeren modifikasyonlar her zaman kontrol ünitelerinin tekrar programlanmasını gerektirir. Elektrik sisteminin gövde üreticisi arayüzünden sağlanan elektrikli 'tek' ekipmanın takılması aracın kontrol ünitelerindeki herhangi bir parametre değişikliğini gerektirmez. Aşağıdaki liste, parametrelerin Scania programlama aletlerine erişimi olan Scania atölyesi tarafından güncellenmesini gerektiren modifikasyonları anlatır. Modifikasyonlar/dönüştürmenin başlamasından önce bayi ya da yetkili atölyeyle temas kurulması tavsiye edilir. 3 y Scania CV AB 2004, Sweden 11

12 Kontrol ünitelerinin yeniden programlanması 0. Genel Aks mesafesi: Farklı aks mesafesine değiştirme. Şasi adaptasyonu: Kamyon veya traktöre-uyarlanmış kamyona/kamyondan değiştirme. Tekerlek konfigürasyonu: Farklı tekerlek konfigürasyonuna değiştirme. 1. Motor ve şanzıman PTO: PTO'nun takılması/sökülmesi. Motor tipi: Farklı motor tipine değiştirme. Fan kontrolü: Soğutma fanının elektrikli ya da mekanik kontrolüne/kontrolünden değiştirme. Şanzıman: Retarderli/retardersiz farklı tip Scania vites kutusuna değiştirme. 2. Yakıt sistemi Yakıt deposu hacmi: Yakıt depolarının toplam hacminin değiştirilmesi. Birleştirilmiş depo ünitesi: Yakıt deposundaki farklı uzunlukta bir Scania birleşik depo ünitesine değiştirme. 3. Akslar ve tekerlekler Şasi yüksekliği: Şasi yüksekliğini değiştiren tekerlek süspansiyonu ya da süspansiyon parçalarının değiştirilmesi. Arka aks, tipi: Farklı tipte Scania arka aksla değiştirme. Arka aks oranı: Aks dişli oranının değiştirilmesi. Diferansiyel kilidi: Diferansiyel kilit fonksiyonu dahil/hariç parçaların takılması/sökülmesi. Tahrik aksı ağırlık sınırlayıcısı: Kaldırılmış yönlendirilme aksının maksimum tahrik aksı ağırlığı değerinin değiştirilmesi (ayarlanan aks ağırlığı aşıldığında yönlendirme aksı indirilir). Yönlendirme aksı: Tahrik aksı arkasına takılan farklı Scania yönlendirme aksı tipine değiştirme. Tekerlek boyutları: Farklı lastik boyutuna geçerek dönme yarıçapının değiştirilmesi 12 Scania CV AB 2004, Sweden 3 y

13 Kontrol ünitelerinin yeniden programlanması 4. Frenler ve basınçlı hava sistemi Egzoz freni: Egzoz freni işleminin değiştirilmesi (manuel/oto.). Fren kategorisi: Farklı standart ve/veya belgeye uymak için fren ekipmanının değiştirilmesi. EBS/ABS: EBS/ABS'nin (Elektronik Fren Sistemi/ Kilitlenme Önleyici Fren Sistemi) takılması/ sökülmesi ESP: ESP (Elektronik Denge Programı) kayma önleme fonksiyonu parçalarının sökülmesi/takılması. Kompresör: Farklı tip hava kompresörüne değiştirme ya da kontrolünün değiştirilmesi. Yük algılama: Ön/arka akslar arasında fren dengeleme fonksiyonunu elde etme/devreden çıkarmak için yük algılama valflerinin takılması/ sökülmesi. Hava deposu hacmi: Basınçlı hava depolarının' hacminin değiştirilmesi. Park freni, ön aks: Havalı süspansiypnlu araçlarda şasi yüksekliğini değiştirirken ön aks el frenini serbest bırakma fonksiyonunun devreye alınması/ devreden çıkarılması. Römork bağlantısı: Römork bağlantısının takılması/ sökülmesi. Römork freni: Römorkun ayrı frenlenmesine izin veren anahtar/el kontrol valfinin takılması/sökülmesi. 3 y Scania CV AB 2004, Sweden 13

14 Kontrol ünitelerinin yeniden programlanması 5. Süspansiyon Alternatif şasi yükseklikleri: Havalı süspansiyonlu araçlarda önceden belirlenen alternatif şasi yüksekliği fonksiyonunu içerecek ve değiştirecek şekilde ekipmanın takılması/sökülmesi. Aks ağırlık dağılımı: Havalı süspansiyonlu araçlarda aks ağırlık dağılımının değiştirilmesi. Süspansiyon tipi: Farklı tipte süspansiyon sistemine değiştirme. Yük transferi: Havalı süspansiyonlu araçlarda fonksiyon ve/veya yük transferi maks. tahrik aksı ağırlığının değiştirilmesi. Seviye ayarlama hızı: Havalı süspansiyonlu araçlarda şasi seviyesi değiştirme hızını modifiye etmek için ekipmanın takılması/sökülmesi. 6. Direksiyon Hava yastığı: Sürücü yan hava yastığının takılması/ sökülmesi. Direksiyon kutusu: Farklı tipte direksiyon dişlisiyle ve/veya sistemdeki devre sayısını değiştirme. 14 Scania CV AB 2004, Sweden 3 y

15 Kontrol ünitelerinin yeniden programlanması 7. Elektrik sistemi ADR: Elektrik sistemi normal tip ve ADR tipi arasında değiştirme. Farlar, yukarı kaldıırlmış: Yükseğe monte edilmiş farların sökülmesi/takılması ("saban lambaları"). Yön göstergesi, ön: Ön yön gösterge tipinin değiştirilmesi (2 veya 3 lamba). Gündüz sürüş ışıkları: Gündüz çalıştırma lambalarının takılması/sökülmesi. Kaportanın hazırlanması, elektrikli: Elektrikli kaporta hazırlama kaporta üretici paketi tipinin takılması veya değiştirilmesi. 8. Gösterge Dingil ağırlığı: Havalı süspansiyon ve yol bilgisayarlı araçlarda mevcut yük ağırlığı/dingil pimi ağırlık gösterge fonksiyonu ekipmanının takılması/ sökülmesi. Takograf: Farklı tipte bir takografla değiştirme ya da takma. Gösterge paneli: Göstege panelinin başka bir versiyonuna geçme (hız skalası, yol bilgisayarlı/ bilgisayarsız). Sabit hız kontrolü: Sabit hız kontrollü araçlarda kontrol düğmelerinin yerinin direksiyondan gösterge paneline ya da tersine değiştirilmesi. 3 y Scania CV AB 2004, Sweden 15

16 Kontrol ünitelerinin yeniden programlanması 9. Kabin Kayış öngerdiricileri: Kayış öngerdiricilerinin takılması/sökülmesi. Kabin: Farklı kabin tipine değiştirme. Klima sistemi: Klima sistemini değiştirmek için parçaların takılması/sökülmesi. Kilit ve alarm sistemi: Merkezi kilit, immobilizer ve alarm fonksiyonları parçalarının takılması/sökülmesi. Cep telefonu: CAN-sistemine baağlı cep telefonunu takma hazırlıkları. Radyo: CAN-sistemiğne bağlı Scania radyonun takılması/sökülmesi. Tavan kapağı: Elektrikle çalıştırılan tavan kapağının takılması/sökülmesi. Isıtıcı: Ekstra ısıtıcının takılması/sökülmesi. 10. Çekme cihazı Beşinci tekerlek: Beşinci tekerin takılması ya da yerinin boylamasına yönde değiştirilmesi. 16 Scania CV AB 2004, Sweden 3 y

17 Akü bakımı Akü bakımı Kaporta yapılırken ya da diğer servis işleri sırasında akülerin kalıcı hasar görme riskinin önlenmesini sağlamak için aşağıdaki akü bakımı gereklidir. Şarj durumu yaklaşık %50'nin altına düşerse (elektrolitin belirli ağırlığı yaklaşık 1.20 g/cm) 3 altına düşerse, akü kablo plakası sülfatlanmaya başlayacaktır. Sülfatlanma kalıcıysa akünün servis ömrünü şiddetle kısaltır ve kapasitesini azaltır (Ah). Ayrıca aküyü değiştirmek de zorlaşır, bu da daha fazla sülfatlaşmayı önlemek için şarj durumunun %50 üzerinde tutulmasını zorlaştırabilir. Kamyon kaportacı/atölyeye götürüldüğünde şarj durumu kontrol edilmeli ve gerekliyse aküler şarj edilmelidir. Kamyon teslim edilirken akülerin şarj edilmesi gerekliyse bayiyi bilgilendirin. Sonraki sayfadaki açıklamaya bakın. Araç bekleme sırasında 14 günden fazla sabit kalacaksa, örneğin akünün yapılandırmasına başlamak için takograf, vs gibi tüketicilerin boşalmasını azaltmak için akünün şasi bağlantısı aküden çıkarılmalıdır. Kaporta yapılandırması ya da onarımlar sırasında elektrik sistemi kontrolleri, motorun sık çalıştırılması, vs.ye bağlı olarak aküler sık sık boşalır. Kamyon üzerinde çalışma yapıldığı sırada akülerin şarj cihazına bağlanması tavsiye edilir. Bu, şarj durumunun muhafaza edilmesini sağlar.! UYARI! Şarj sırasında patlayıcı gaz oluşur. Sigara içmek yasaktır. Akü çevresinde çıplak alev olmamalı ya da kaynak yapılmamalıdır. Kısa devreler yangın ve yangın sonucu yaralanmalara neden olabilir. 3 y Scania CV AB 2004, Sweden 17

18 Akü bakımı Şarj durumunun %50'nin altına düşmesini önlemek ve akülerin yenilenmesini gerektirecek bir durumdan kaçınmak için şarj durumu en azından haftada bir kez kontrol edilmelidir. Bayi/müşteriye teslim etmeden önce kaportacı akünün elektrolit seviyesini kontrol etmeli ve akünün şarj durumunun %100'e yakın olmasını sağlamalıdır. Sonraki sayfadaki açıklamaya bakın. Akü şarj durumunun kontrol edilmesi Akünün aşındırıcı asit içerdiğini unutmayın. Bu nedenle işler dikkatle yapılmalı ve uygun koruyucu ekipman kullanılmalıdır. Akü şarj durumu, özgül ağırlık adı da verilen, akü asiy yoğunluğunu ölçerek kontrol edilir. Bu, hidrometre ya da prizmalı bir ölçme aleti kullanarak yapılır. Asit yoğunluğu akünün kullanılmasından neredeyse hemen sonra ölçülebilir, ancak bir saat ya da daha uzun dinlenme süresi tavsiye edilir. Not: Asit yoğunluğu her iki aküdeki tüm hücrelerde ölçülmelidir. En yüksek ve en düşük değerli hücreler arasındaki asit yoğunluğu farkı 0.03 kg/dm 3 'ü aşarsa bir ya da daha fazla hücre hasarlıdır. Hücre hasarı kanıtlanırsa her iki akü de yenisiyle değiştirilmelidir. 18 Scania CV AB 2004, Sweden 3 y

19 Akü bakımı Ölçüm 15 C'den yüksek sıcaklıklarda yapıldığında şarj durumu tablosu. Asit yoğunluğu (kg/dm 3 ) (%) Şarj durumu Terminal voltajı (V) Önerilen işlem 1,26'dan yüksek ,6'dan yüksek Akü iyi durumda 1,26-1, ,6-12,2 Aküyü şarj edin 1,20'den az ,2'den az Akünün yenilenmesi Asit yoğunluklarının ölçümü yaklaşık -10ºC ve altında sıcaklıklarda yapılmalıysa ölçüm cihazının yukarıdaki tabloya kıyasla daha yüksek bir değer göstermesi gerektiğini unutmayın. Akü elektrolit düzeyinin kontrolü Akü hücresindeki kapağı açın. Hidrolik seviyesinin akü hücresinde görülen işaretle aynı hizada olduğunu kontrol edin. Seviye çok düşükse doğru seviyeye kadar damıtılmış su (akü suyu) doldurun. Not: Sülfürik asit veya elektrolit takviyesi kullanılmamalıdır. Hızlı şarj (Şarj cihazı için geçerli değildir) Aküleri şarj etmeye başlamadan önce her zaman eksi kutup ya da akü ana anahtarını ayırın. Elektronik kontrol üniteleri aksi takdirde hasar görebilir. 3 y Scania CV AB 2004, Sweden 19

20 Basınçlı havanın şarj edilmesi Basınçlı havanın şarj edilmesi Dış basınçlı hava sisteminden çıkan hava sol farın hemen üstünde bulunan ön ızgara panelinin altında bulunan rakor vasıtasıyla doğrudan hava kurutucusuna doldurulabilir. Maks. şarj basıncı 9.3 bar. 20 Scania CV AB 2004, Sweden 3 y

21 Kabin eğme Kabin eğme Kabin, geri tarafında bulunan bir pompa kullanılarak eğilebilir. Sürüş konumunda kabin otomatik kilitle kilitlenir. Gösterge panelindeli kabin yatırma pompası kilit anahtarlı elektrikli kabin yatırma pompalı mürettebat kabini dışında kabin yatırma prosedürü tüm kabin tiplerinde aynıdır. Kilit, motor stop edildikten sonra açılmalıdır. Kabin altında çalışırken, her zaman kabin payandası ya da benzeri bir cisim kullanarak sağlamlaştırılması gerekir. İşlem izin verdiğinde kabini son konumuna yatırın. Sadece kısmen yatırılmış kabinler altında çalışmaktan kaçının. Kısmen yatırılmış kabinlerde kabini sabitlemek için ayarlanabilir ya da daha kısa bir payanda gereklidir.! UYARI! Sabitlenmemiş bir kabinin altında asla çalışmayın. Kabin payandası ya da benzerini kullanın. b b129247! UYARI! Yatırırken motor kapalı ve el freni çekili olmalıdır. 3 y Scania CV AB 2004, Sweden 21

22 Kabin eğme Yatırma 1 Motoru durdurun. 2 Park frenini çekin. 3 Vites kolunu boş konuma getirin. 4 Kabinde öne düşebilecek ve hasar görebilecek ya da hasara neden olabilecek başıboş cisim olmadığından emin olun. 5 Ön ızgara panelini açın ve tutma çubuğunu dışarı çıkarın. Ön ızgara panelini açık bırakınız. 6 Kapıları kapatın. 7 Pompa valfini yatırma konumuna getirin. 8 Kabin kilidi otomatik olarak açılır. Tam pompa basıncına ulaşılmadan önce kabin kilidinin tamamen açık olduğundan emin olun. 9 Kendi ağırlığı altında öne düşene dek kabini tamamen pompalayın. İş, kabinin sadece kısmen yatırılmasını gerektirdiğinde bu azami dikkat göstererek yapılmalıdır. 10 Kabin öne düştükten sonra pompalamaya devam edin. Yatırma silindiri uç konumuna kadar pompalanmalıdır, bu, koldaki artan dirençle anlaşılır. 11 Pompa valfini yarım tur geri çevirin. Bir kaç saniye bekleyin. Pompa valfini indirme çevirmeye devam edin. 12 Payandayı takın. Not: Kabin yatırıldığında aracın vitese takılma riski vardır.! UYARI! Araç düz olmalıdır Araç %10'dan daha büyük eğime sahip bir yokuşta duruyorsa asla kabini eğmeyin. Aksi takdirde yatırma silindiri ve/veya kabin yatırma pompası aşırı yüklenebilir. Kabin içindeki çok fazla ağır nesne aynı etkiye sahip olabilir. Yatırılırken kabinin önünde veya gerisinde durmayın. b Scania CV AB 2004, Sweden 3 y

23 Kabin eğme İndirme 1 Vites kolunun boşta olduğunu kontrol edin. Tüm kapıların kapalı ve basamakla kabin köşelerinin katlanmış olduğundan emin olun. 2 Pompa valfinin indirme konumunda olduğundan emin olmak için pompa mili etiketini kontrol edin ve kabini arkaya doğru pompalayın. 3 Kabin kilidinin yerine geçtiğini kontrol ediniz. (Otomatik olarak devreye girmelidir.)! UYARI! Kabin yatırıldığında motoru çalıştırmak gerekliyse vites kolunun boş konumda olduğundan emin olun. Not: Sürüş sırasında pompa valfi indirilmiş konumda olmalıdır. Aksi takdirde hidrolik sistem kabini yukarı pompalayarak süspansiyonu sabitleyerip hasara neden olabilir. 3 y Scania CV AB 2004, Sweden 23

24 Kaynak Kaynak Şasi çerçevesine kaynak Tüm kaynak işlemi, kaynak çevresindeki alanda çatlağa neden olduğundan şasi çerçevesine kaynak yapılması olabildiğince engellenmelidir. Bu, özellikle güç ve yorgunluk direnciyle ilgili yüksek gereklilikleri olan şasi alanlarında özellikle önemlidir. Çatlaklar ve artan materyal kırılganlığı şasi gücünü önemli ölçüde azaltır. Ön aks ve son aksın 350 mm arkası arasında kaynak yapılmasına sadece eşit dağıtılmış yüklü araçlarda izin verilir (örneğin sabit platform / kutu). Ancak mümkünse kaynak bu araçlarda da engellenmelidir. Son aksın 350 mm arkasındaki alanda ve daha arkasında kaynak yapmaya arka çıkıntı yüksek yüklere maruz değilse izin verilir. Bu nedenle arka çıkıntı üzerinde kaynak; arkaya monte edilmiş vinç, arka lift, çekme bağlantılı ya da son aksın ötesinde diğer yüksek nokta yüklerine maruz kalan araçlar üzerinde yapılmamalıdır. Kaynak kesinlikle gerekli olduğunda örneğin aks mesafelerini değiştirirken olabilecek en fazla dikkatle ve kalifiye pesonel tarafından gerçekleştirilmelidir. Not: Kaportayı birleştirmek için şasi çerçevesi üzerinde kaynağa izin verilmez. Şasi elemanları 650 C üstüne ısıtıldığında şasilerimizin materyal özellikleri önemli ölçüde zarar görür. Örneğin şasiyi düzeltirken sıcaklığın çok yükselmediğini kontrol edin. MAX 650 ºC Min 350 OK b b Scania CV AB 2004, Sweden 3 y

25 Kaynak Yangın riskleri Kamyon üzerinde kaynak, kesme ve zımparalama yaparken çok yüksek yangın riski ve plastik ve diğer ısıya karşı duyarlı maddelerin yüksek erime riski mevcuttur. Kaynak kıvılcımları ve zımparalama kıvılcımları kolayca ateş alıp ses izolasyonu, kablolar ve fren hatlarına zarar verebilir. Örneğin ses koruyucuları plastik kaplı yünden yapılmıştır. Kamyondaki risk alanları dışında kaynak yapmanın mümkün olup olmadığını değerlendirin. Not: Şasinin açıktaki kısımlarını kaynak kıvılcımlarından ve yüksek sıcaklıklardan uygun alev geçirmez paspaslar veya diğer önlemlerle koruyun! 3 y Scania CV AB 2004, Sweden 25

26 Kaynak Elektrikli kaynak Kamyon elektrik sistemleri çok sayıda kontrol ünitesi, elektrikli kontrol tahrikleri ve elektronik parçalı CAN teknolojisine dayalıdır. Bunlar, örneğin kaynak yapılırken elektrik parazitine karşı hassas olabilir. Kaynak ekipmanını kaynak noktasına olabildiğince yakın tutarak şasileyin. Not: Hassas elektronik ekipmanı akım şokları ve yüksek voltajdan korumak için eksi kablo terminalini aküden ayırın. Bağlantıların ayrılması veya elektronik kontrol üniteleri ve parçaların sökülmesi genelde gerekli değildir. Aks yayları yakınında kaynak yaparken yay yaprakları kaynak elektrodundan gelen kıvılcımlara karşı korunmalıdır. Aksi halde, yay yaprakları hasar görebilir. Not: Ayrıca plastikten yapılan fren hatları ve kabloları kaynak kıvılcımları ve yüksek sıcaklıklara karşı koruyun. DC kaynağı için aşağıdaki elektrotlar kullanılabilir: Esab OK veya dengi Oerlikon Super Cord FILARC 35 AC kaynağı için aşağıdaki elektrotlar kullanılabilir: Esab OK MAG kaynağı için kullanın: Oerlikon Spezial veya dengi Sulandırıcı madde: ESAB OK Autorod 12.51, Ø1mm Gaz: AGA-MIX AK 20 (80% Ar + 20% CO 2 ) veya FOGON 20. Miktar: 10 dm 3 /dak. Kaynak ekipmanını kaynak noktasına olabildiğince yakın tutarak şasileyin. b Scania CV AB 2004, Sweden 3 y

27 Kaynak Kaynak delikleri kapalı Deliklere yakından kaynak yapılmışsa genel iş tanımını aşağıdaki şekilde izleyin. 1 Deliğe eğim verin. 2 Bakır plakayı yan elemanın içine örneğin kelepçeyle bağlayın. 3 Deliğe kapalı olarak kaynak yapın. Uygun elektrot boyutu: 3,25 mm. 4 Yan elemanın içindeki bakır plaka ve son kaynağı sökün. 5 Kaynağı her iki taraftan düz olarak zımparalayın. 6 Bölüm 12, 'Boya' bölümündeki talimatlarda belirtilen şekilde pastan koruyun. A Yeni bir delik kazmadan önce zımparalayın B Bakır plaka, yeni bir delik kazmadan önce sökülür. SNITT A-A Daha büyük delikler için kaynak kapatıldığında dolgu olarak pul kullanılabilir. b SNITT A-A Çarpışma yeni delikleri 3 y Scania CV AB 2004, Sweden 27

28 Delik açma Delik açma Delikler sadece yan elemanda ve flanşlardan aşağıda belirtilen mesafe uzaklıkta açılacaktır. Tek istisna düşük yüklü alanlarda olan ve dolayısıyla şasinin servis ömrünü etkilemeyen arka çıkıntıdaki deliklerdir. Flanşlar direklerdeki en büyük stresleri alır ve delikler çentikler oluşturur. Bu nedenle direk flanşlarında ya da yakınında açılan delikler çevresinde çatlak oluşma riski yüksektir. b Önceden kazılan delik şemaları olabildiğince fazla kullanılmalıdır. Alternatif olarak şekilde gösterilen şema düzeni kullanılmalıdır. Resim, delikler arasındaki asgari mesafeyi ve delikler ile flanş arasındaki mesafeleri gösterir. Ön ve arka akslar arasındaki şasi kesitlerinden maksimum delik çapı yaklaşık 30 mm'dir. Yeni delinmesi gereken deliğin mevcut olana şekilde gösterilenden daha yakın olması gerekiyorsa, mevcut delik kaynakla kapatılmalıdır. 'Kaynak' bölümüne bakın.! UYARI! Şasi flanşlarının delinmesine izin verilmemiştir. A C B/2 B D B B D A B b A Delik mesafesi şasi flanşı en az 3 x D ve en az 40 mm olmalıdır. B. Minimum 4 x D. C. Minimum 3 x D. 28 Scania CV AB 2004, Sweden 3 y

29 Takma Takma Kaportanın takılması Takma sırasında şasinin aracın her yerinde aynı seviyede olması çok önemlidir. Bu, ön ve arka şasi elemanlarının üstündeki tesfiye ruhunu kullanarak kontrol edilir. Örneğin eğer aracın delikte bir tekerleği varsa şasi çerçevesi torsiyonal esnekliğe bağlı olarak bükülür. Kaporta bu konumda takılıysa kaporta, şasi çerçevesini bükülü konumda tutacaktır. O zaman şasi bozulmuş olarak algılanacaktır. Alt şasiyi bağlarken şasi önce yeterli sayıda kelepçeyle birlikte basılmalıdır. Alt şasi ve şasi çerçevesi arasında hiçbir ayırıcı plaka kullanılmamalıdır. Not: Kaporta takılırken şasi düz zeminde ve/veya yatay olmalıdır. b y Scania CV AB 2004, Sweden 29

30 Tavan hava saptırıcısı Tavan hava saptırıcısı Tavan hava saptırıcılarının ayarlanması Hava direnci Büyük hava direnci yakıt tüketimini artırır. Scania kabinleri rüzgar tünellerinde test edilir ve olası minimum hava rezistansı sağlayacak şekilde tasarlanmıştır. Tavan rafları ve dekorasyonları türbülans oluşturur ve hava rezistansını artırır. Scania'da tavan hava deflektörü, yan hava deflektörü ve spoylerden oluşan tam deflektör paketi mevcuttur. Hava saptırıcılarının ayarı önemlidir. Doğru ayarlanmış bir tavan hava saptırıcısı hava direncini %10'a kadar arttırabilir. Dikkatlice ayarlayın. 20 mm'lik dikey hata yakıt tüketimini %1 oranında artırabilir. Tavan habva deflektörünü çok alçak yerine biraz daha yükseğe ayarlamak daha iyidir. Bu, yan hava deflektörleri ve spoylerle desteklenmişse bazı durumlarda hava direnci yaklaşık %35 oranında azalabilir. b Scania CV AB 2004, Sweden 3 y

31 Tavan hava saptırıcısı CP19/CR19 Traktör Tavan hava saptırıcısının ayarlanması Tavan hava deflektörünün optimal etkisini elde etmek için 'H' yüksekliği ekteki tabloda gösterilen şekilde ayarlanmalıdır. A= Kapı sütunu ve kaporta / römorkun ön kenarı arasındaki mesafe. B = Kaporta / römoek yüksekliği C noktası üzerinde. C = Kabin arka duvarı ve tavan arasındaki bağlantı. H = Kabindeki braketin üstü ile tavan hava deflektörü braketindeki üst cıvata arasındaki mesafe. b H B C H=1200 H=1100 B=1700 B=1500 H=1000 H=900 H=800 B=1300 B=1100 A=1400 B=800 A=1500 A=1800 A=2000 A=2200 A 3 y Scania CV AB 2004, Sweden 31

32 Tavan hava saptırıcısı CP19/CR19 Kamyon Tavan hava saptırıcısının ayarlanması Tavan hava deflektöründen optimal etki elde etmek için 'H' yüksekliği ekteki tabloda gösterilen şekilde ayarlanmalıdır. A= Kapı sütunu ve kaporta / römorkun ön köşesi arasındaki mesafe. B = Kaporta / römoek yüksekliği C noktası üzerinde. C = Kabin arka duvarı ve tavan arasındaki bağlantı. H= Orta bağlantı üst braketi ve alt braket cıvatası arasındaki mesafe. H B H=450 H=400 H=350 B=1600 H=300 B=1400 C H=250 B=1200 H=200 B=1000 B=800 b A=925 A=950 A=1000 A=1100 A=1200 A=1300 A=1400 A=1500 A=1600 A 32 Scania CV AB 2004, Sweden 3 y