ÇOKLU ERİŞİM TEKNİKLERİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ÇOKLU ERİŞİM TEKNİKLERİ"

Transkript

1 ÇOKLU ERİŞİM TEKNİKLERİ 1. GİRİŞ Çoklu erişim teknikleri hakkında bilgi vermeden önce, çoklama/çoğullama hakkında bir kaç şey söylemekte fayda var. Bilginin, aynı iletim ortamı kullanılarak birden çok kaynaktan yine birden çok alıcıya iletilmesine çoklama veya çoğullama denir. Bu döküman içerisinde bundan böyle çoklama terimi kullanılacaktır. İletim ortamının aynı olması hızların da aynı olmasını gerektirmez. Örneğin bir koaksiyel kablo üzerinden çok hızlı data haberleşmesi yapılabileceği gibi aynı anda düşük hızlı telgraf haberleşmesi de yapılabilir. İletim ortamı olarak basit bir kablo çiftinden derin uzay boşluğuna kadar pek çok ortam kullanılabilir. Gittikçe küçülen dünyada artan haberleşme ihtiyacını karşılayabilmek için çoklu iletişim tekniklerini kullanmak, yeni teknikler geliştirmek şart olmuştur. TDMA ve FDMA gibi klasik çoklu iletişim yanında CDMA, HF-CDMA, DA-TDMA, DAMA gibi yeni yöntemler de kullanılmaktadır. Çoklu erişimi aşağıdaki şekiller yardımıyla daha basit olarak açıklamak mümkündür. f A B C D E Şekil 1. TDMA (Time Division Multiple Access) t

2 Şekil 1 de görüldüğü gibi zaman paylaşımlı çoklu erişim tekniğinde her kullanıcı farklı zamanlarda frekans bandının tamamını kullanmaktadır. f A B C D E t Şekil 2. FDMA (Frequency Division Multiple Access) Şekil 2 de görüldüğü gibi frekans paylaşımlı çoklu erişim tekniğinde her kullanıcı frekans bandının farklı bir bölgesini kullanmaktadır. CDMA (Kod Paylaşımlı Çoklu Erişim) tekniğinde ise zaman ve frekans bandını her kullanıcı istediği gibi kullanabilmektedir. Önemli olan nokta kullanıcı kodlarının birbirine dik olmasıdır. Böylece farklı kullanıcılar birbirini rahatsız etmeden haberleşebilirler. Kullanıcı sayısı birbirine dik kod sayısı ile sınırlı olmaktadır. f A B D C E t Şekil 3. CDMA (Code Division Multiple Access)

3 2. ZAMAN PAYLAŞIMLI ÇOKLU ERİŞİM (TDMA) Zaman paylaşımlı sistemlerde birbirinden bağımsız pek çok kaynaktan gelen bilgiler aynı ortam üzerinden fakat farklı zamanlarda iletilirler. Her kaynak sırayla örneklenerek zaman domeninde seri datalar elde edilir. Örnekleme frekansı, en hızlı değişen kaynak frekansına ve örnekleme teoremine uygun olarak seçilir. Eğer bütün bilgi kaynakları aynı özelliklere sahip ise (hepsi ses), aynı örnekleme frekansı kullanılabilir. Farlı özellikte kaynaklar var ise bunlar kendi benzerleri ile çoklanıp, belli bir hıza çıktıktan sonra diğer gruplarla çoklanabilirler. İlerde göreceğimiz gibi ard arda pek çok çoklama yapmak gerekli olabilmektedir. Yapılan her çoklamadan sonra data hızı da artmaktadır. Çoklama sınırını belirleyen en önemli etken iletim ortamının özelliğidir. Eğer iletim ortamı çok geniş bantlı ise (fiber-optik kablo gibi) çok daha yüksek data hızlarına çıkılabilir. Bu da aynı iletim ortamından çok daha fazla kaynağa ait bilginin iletilmesi demektir. Band genişliği düşük iletim ortamlarında düşük hızlarda çalışmak gereklidir. Daha kolay anlaşılabilmesi açısından aşağıdaki şekilde basit bir TDMA sistem ve dalga şekilleri verilmiştir. f 1 (t) AGS f 1 (t) f 2 (t) f 3 (t) f n (t) T ö İletim Ortamı T ö AGS AGS AGS f 2 (t) f 3 (t) f n (t) Şekil 4. TDM sistem blok şeması

4 f 1 (t) t f 2 (t) f n (t) t t f TDM (t) 2 n n 1 2 n 2 n 1 1 t n n Şekil 5. TDM sistemde dalga şekilleri Şekil 4'te görüldüğü gibi verici tarafta bağımsız kaynaklar f 1 (t), f 2 (t),, f n (t) sırayla örneklenmektedir. Bu örnekler iletim ortamı üzerinden (uygun modülasyon yöntemi ile) alıcı tarafa aktarılmaktadır. Alıcı tarafta vericideki örnekleme anahtarıyla senkron olarak çalışan başka bir anahtar yardımıyla örnekler istenilen AGS (alçak geçiren süzgeç) girişine uygulanırlar. Burada AGS'nin görevi zaman domeninde örneklenmiş olarqak bulunan işaretin zarfını elde etmektir.

5 TDMA sistemlerde modülasyon yöntemi olarak daha çok PCM (Pulse Code Modulation) ve PAM (Pulse Amplitude Modulation) kullanılır. Diğer darbe modülasyonları için de TDM kullanmak mümkündür. PPM (Pulse Position Modulation) ve PDM (Pulse Duration Modulation) yöntemlerinde ardışıl darbelerin üst üste binmemesi sağlanmalıdır. Çünkü, bu modülasyon türlerinde darbelerin yerleri ve genlikleri değişkendir. Darbe genlik modülasyonu için, darbeleri daha dar yaparak çoklanacak işaret sayısını arttırmak mümkün olmakla beraber, bu işlem modülasyonlu işaretin bant genişliğini de arttıracağından iletim ortamının böyle bir işareti iletmeye uygun olup olmadığı göz önünde tutulmalıdır. TDM yönteminin özellikle FDM yöntemine göre bazı üstünlüklerinden bahsetmeden geçmeyelim. TDM'in donanım olarak gerçekleştirilmesi daha kolaydır. FDM'de her kanal değişik bant kapladığı için özellikle alıcı tarafta her kanal için değişik bant geçiren filtre gerektirir. Oysa TDM sistemlerde her kanal için aynı devre kullanılır. Diğer bir üstünlüğü ise kanallar arası girişimin düşük olmasıdır. FDM sistemlerde özellikle yükselteçlerin lineer olmaması harmonik bozulmaya neden olur. Bu da kanallar arası girişimi doğurur. TDM sistemlerde yükselteçlerin lineer olmaması böyle bir şeye neden olmaz. Eğer iletim ortamının bant genişliği yeterli değilse ancak o zaman kanallar arası girişim meydana gelir. Örnekleme ile işaretin taşıdığı bilgi değeri küçülmemekle birlikte, örneklenmiş işaretin enerjisi asıl işaretin enerjisinin çok küçük bir bölümü olur. Bu yüzden örneklenmiş işaretin SNR'si (işaret/gürültü oranı) asıl işaretin SNR'sine göre düşüktür. Bu olumsuzluğu ortadan kaldırmak için alıcı tarafta tutma devresi kullanılır. Alıcı bir örneği alırken bir kondansatör dolar. Aynı işaretin bir sonraki örneği gelene kadar kondansatör bir önceki örnek değerini saklar. Böylece asıl işaretin basamaklı bir benzeri elde edilmiş olur. TDMA'de en yaygın olarak kullanılan modülasyon türünün PCM olduğunu daha önce belirtmiştik. Bu konuya değinmeden önce sayısal işaret hiyerarşilerine bir göz atalım. Aşağıdaki şekilde telefon haberleşmesi için Japon, ABD ve Avrupa'nın kullandığı hiyerarşiler verilmiştir.

6 JAPON ABD AVRUPA 5. Mertebe Mbit/s Mbit/s X4 X4 4. Mertebe Mbit/s Mbit/s Mbit/s X3 X6 X4 3. Mertebe Mbit/s Mbit/s Mbit/s X5 X7 X4 2. Mertebe Mbit/s Mbit/s X4 X4 1. Mertebe 1544 kbit/s 2048 kbit/s X24 X30 Temel Kanal 64 kbit/s Şekil 6. Sayısal işaret hiyerarşileri Telefon haberleşmesinde bir kanalın bant genişliği 4kHz olarak alınır. PCM'de örnekleme frekansı 8kHz dir. Her örnek 8 bit ile kodlanmaktadır. Böylece bir tek kanalın data hızı 64 kbit/s olur. 1. mertebede 30 kanal çoklanarak 2048 kbit/s hız elde edilir. Çerçeve senkronlama ve kanal işaretleşme bilgilerini taşıyan 0. ve 31. kanal ile kanal sayısı 32 dir. 2. mertebede ise 4 tane 2048 kbit/s hat çoklanarak Mbit/s hıza ulaşılır. Böylece çoklanan kanal sayısı 120 olmuştur. 3.mertebede 4 tane Mbit/s hat çoklanarak Mbit/s hız elde edilir. Çoklanan kanal sayısı da 480 dir. 4. mertebede ise yine 4 tane Mbit/s hat çoklanarak Mbit/s hıza ulaşılır. Çoklanan kanal sayısı da 1920 olmuştur artık. 5. mertebe sistem eğer iletim ortamı fiber-optik kablo ise

7 kullanılır. 5. mertebede 4 tane Mbit/s hat çoklanarak Mbit/s data hızı elde edilir. Sonuçta çoklanan kanal sayısı da 7680 olur. TDM sistemlerin dışında bir iletim ortamından bu sayıda kanalı iletebilecek sistem olmasa gerek. FDM sistemler maksimum 2700 kanal iletebilmektedirler. Biraz da PCM'in nasıl yapıldığından bahsedelim. PCM, analog kaynak işaretinin sayısala dönüştürülmesinde kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntem üç ana işlemden oluşur. Örnekleme, kuantalama ve kodlama. Örnekleme işlemi analog kaynaktan çok kısa süreli örneklerin düzgün aralıklarla alınmasıdır. Örnek süresi o kadar kısadır ki değeri sabit olarak kabul edilebilir. Analog işaretten alınan örnek sonsuz sayıda değer alabilir. Böyle bir işareti kodlamak için de sonsuz sayıda bit kullanmak gerekir. Böyle bir imkan olmadığına göre yapılacak iş örneklerin alabileceği değer sayısını sınırlamaktır. Yani örnekler kademelendirilir. Bu işleme kuantalama denir. Her örnek kuantalandıktan sonra ikili sayılarla kodlanır. Böylece analog işaret sayısala dönüştürülmüş olur. Elde edilen sayısal işaret seri hale getirilerek iletim ortamı üzerinden alıcıya iletilir. Alıcıda bu sayısal işareti yorumlayarak kuantalanmış işareti tekrar elde edecek bir kod çözücü bulunur. Bu işaret daha sonra ilk kaynak işaretine benzeyecek şekilde filtrelenir. PCM sistemleri için CCITT tarafından belirlenen önemli öneriler aşağıda verilmiştir Örnekleme hızı Örnekleme için önerilen nominal değer 8 khz dir. Bu hızdaki tolerans ±50ppm olmalıdır. Kodlama kanunu Uluslararası devreler için her örnekte 8 adet ikili kod kullanılmaktadır. Yani bir örnek 8 bit ile kodlanmaktadır. Kodlama için A kanunu kullanılmaktadır. Boş kanal gürültüsü Kanal giriş ve çıkış uçları nominal empedans (600 Ω) ile kapalı iken boş kanal gürültüsü 65 dbm'i aşmamalıdır.

8 Kanallararası diyafoni Hz aralığında ve 0 dbm seviyede sinüsoidal bir işaret bir kanalın girişine uygulandığında, diğer kanalların çıkış uçlarından alınan diyafoni seviyesi 65 dbm'i aşmamalıdır. Biraz da PCM'in çerçeve yapısından söz edelim. TDM yönteminde bir kanaldan alınan iki örnek arasındaki zaman aralığı çerçeve olarak tanımlanır. Çerçeve, sistemdeki kanal sayısı kadar zaman dilimine ayrılır. Her zaman diliminde örneği temsil eden 8 bite karşı gelen 8 darbe iletilir. İlk 15 kanal 1-15, son 15 kanal ise arası zaman dilimlerine yerleştirilir. 0 ile tanımlanan ilk zaman dilimine 8 bitten oluşan sabit bir senkronlama sözcüğü yerleştirilir. Bu sözcük alış ile veriş arasındaki senkronlamayı sağlar. İşaretleşme bilgileri de 16. zaman diliminde gönderilir. Böylece bir çerçeve 32 zaman diliminden oluşur. 16 çerçeve ise bir çoklu çerçeveyi oluşturur. Her çerçeve 125 μs ve her çoklu çerçeve 16x125 μs =2ms olur. Şekil 7 de çerçeve yapısı, Şekil 8 de ise çoklu çerçeve yapısı görülmektedir. Zaman Dilimi No t Konuşma Konuşma Çerçeve senkronlama İşaretleşme Kanal No zaman dilimi = 3.9 μs 1 çerçeve = 125 μs Şekil 7. PCM çerçeve yapısı Şekil 7 ve Şekil 8 de de görüldüğü gibi kanallara ait işaretleşme bilgileri 16. zaman diliminde iletilmektedir. Her kanal için 4 bit işaretleşme bilgisi gönderilir. 1. çerçevede 1. ve 16. kanala ait işaretleşme bilgileri, 2. çerçevede 2. ve 17. kanala ait işaretleşme bilgileri ve devamında 15. çerçevede 15. ve 30. kanala ait işaretleşme bilgileri iletilir.

9 Çerçeve no Çoklu çerçeve senkronlama sözcüğü Kanal 1 Kanal 16 Kanal 2 Kanal 17 Kanal 3 Kanal 18 Kanal 4 Kanal 19 Kanal 14 Kanal 29 Kanal 15 Kanal 30 Çoklu çerçeve senkronlama sözcüğü 1 çoklu çerçeve 16x125 μs = 2 ms Şekil 8. Çoklu çerçeve içindeki 16. zaman dilimi

10 3. FREKANS PAYLAŞIMLI ÇOKLU ERİŞİM (FDMA) Gönderilecek işaretin band genişliği genellikle iletim ortamının band genişliğinden oldukça küçüktür. Bu yüzden bir iletim ortamını tek bir işaretin gönderilmesi için tahsis etmek pek uygun olmaz. Hele hele uzay gibi bir iletim ortamının tek bir kullanıcı tarafından kullanılması hiç düşünülemez. Aynı frekans bandını kapsayan birçok işaretin tek bir iletim ortamından gönderilmesinin bir çaresi de bu işaretlerin frekans bandındaki yerlerini kaydırmaktır. Böylece frekans domeninde farklı yerler kaplayan işaretler zaman domeninde toplanarak bir tek iletim ortamı üzerinden alıcı tarafa gönderilmiş olurlar. Alıcı tarafta bu işaretler süzgeçler yardımıyla birbirlerinden ayrılabilirler. Daha sonra bu işaretler yeniden ilk kapsadıkları frekans bandına kaydırılırlar. Böylece gönderilen işaretler yeniden elde edilmiş olur. İşaretlerin frekans domeninde farklı bölgelere kaydırılması işlemi modülasyondan başka bir şey değildir. Modülasyon yardımı ile hem işaretlerin bandı kaydırılmaktadır hem de işaretler iletime uygun bir hale getirilmektedir. Düşük frekanslarda anten boyutlarının ne kadar büyük olacağı düşünülürse modülasyonun gerekliliği daha iyi anlaşılır. f 1 (t) BGS w 1 f 1 (t) w 1 w 1 f 2 (t) İletim Ortamı BGS w 2 f 2 (t) w 2 w 2 f n (t) f n (t) BGS w n w n w n Şekil 9. FDMA (Frequency Division Multiple Access)

11 F 1 (f) F 2 (f) F n (f) f m f f m f f m f F FDMA (f) f w 1 w 2 w n Şekil 10. Kaynak işaretlerinin ve çoklanmış işaretin spektrumları Şekil 10 da spektrumları verilen f 1 (t), f 2 (t), f n (t) kaynak işaretleri frekans bandında birbirleriyle çakışmayacak şekilde uygun taşıyıcılarla modüle edilerek toplanıp iletim ortamına verilirler. Alıcı tarafta ise değişik merkez frekanslı BGS (band geçiren süzgeç)'ler yardımıyla işaretler birbirlerinden ayrılırlar. Daha sonra vericide modüle edildikleri taşıyıcılarla tekrar çarpılarak ilk bandlarına indirilirler. Böylece orijinal işaretler yeniden elde edilmiş olur. Burada, verici ve alıcı tarafta kullanılan taşıyıcıların senkron olması gerekmektedir. Bu ise vericiden alıcıya referans bir sinüzoidal işaret (308 khz) gönderilerek yapılır. Ayrıca kullanılan süzgeçlerin de kaliteli olmaları gerekir. FDM tekniği tamamen analog bir çoklama tekniğidir. FDM sisteme giren bilgi analogdur ve iletim boyunca analog olarak kalır. FDM hiyerarşisinin temelini kanal oluşturur. Kanal bandı 0-4 khz aralığını kapsayan banttır. 4 khz band genişliğine sahip 3 adet kanal sırasıyla 12, 16 ve 20 khz taşıyıcılarla modüle edilerek khz bandını kaplayan bir pregrup (öngrup) elde edilir. Burada kullanılan modülasyon çeşidi taşıyıcısı bastırılmış üst yan bant genlik modülasyonudur. Bundan sonraki kademelerde alt yan bant alınmaktadır.

12 20 khz 0 4 khz 16 khz 0 4 khz 12 khz 12 khz 24 khz 0 4 khz Şekil 11. Kanal modülasyonu ve öngrup oluşumu Daha sonra khz bandındaki 4 adet öngrup sırasıyla 84, 96, 108 ve 120 khz taşıyıcılarla modüle edilerek khz bandını kapsayan ve 12 kanal ihtiva eden grup elde edilir. 120 Khz 12 khz 24 khz 12 khz 24 khz 12 khz 24 khz 108 Khz 96 Khz 84 Khz khz 60 khz 108 khz 12 khz 24 khz Şekil 12. Öngrup modülasyonu ve grup oluşumu Elde edilen grup işaretine bir de khz frekanslı bir sinüzoidal işaret enjekte edilir. Grup pilotu olarak adlandırılan bu işaretin görevi, alıcı tarafta kanalların ne kadar zayıfladığı ve ne kadar bozulmaya uğradığı hakkında bilgi vermektedir. Seviyesi işaret seviyesinden 20 db daha düşüktür. Alıcı tarafta işaret seviyesi 53 db, pilot seviyesi 73 db olsun istenir. Buna göre gerekli kuvvetlendirme işlemleri yapılır.

13 612 khz 60 khz 108 khz 564 khz 60 khz 108 khz 516 khz khz 60 khz 108 khz 468 khz 312 khz 552 khz 60 khz 108 khz 420 khz 60 khz 108 khz Şekil 13. Grup modülasyonu ve süpergrup oluşumu Daha sonra khz bandını kaplayan 5 adet grup, Şekil 13 de görüldüğü gibi modüle edilerek 60 kanal kapasiteli, khz bandını kaplayan ve 240 khz band genişliğine sahip olan süpergrup elde edilir. Pilot işareti ise khz dir. Bir sonraki adımda 15 adet süpergrup uygun taşıyıcılarla modüle edilerek (1. süpergrup modüle edilmeden alınır) 900 kanal kapasiteli khz bandını kaplayan ve band genişliği MHz olan 1. mastergrup elde edilir. Buraya kadar çoklanan işaretler arasında güvenlik bandı bırakılmamaktaydı. Fakat bu noktadan itibaren süpergruplar arasında 8 khz güvenlik bandı bırakılmaktadır. (1. süpergrup ile 2. süpergrup arasında 12 khz güvenlik bandı vardır.) Çünkü frekans yükseldikçe hassas süzgeç yapımı zorlaşmaktadır. 1. mastergrup pilotu ise 1552 khz dir. Süpergrup modülasyonunu ve mastergrup oluşumunu gösteren şekil aşağıdadır.

14 4340 khz 312 khz 552 khz 4092 khz 312 khz 552 khz 3844 khz 312 khz 552 khz 1552 khz 312 khz 4028 khz 1116 khz 312 khz 552 khz 312 khz 552 khz Şekil 14. Süpergrup modülasyonu ve mastergrup oluşumu Son adımda ise 2 veya 3 master grup çoklanarak RF katına gönderilecek işaret elde edilir. 1. mastergrup modüle edilmeden, 2. mastergrup 8432 khz ile ve 3. mastergrup khz ile modüle edilir. Böylece khz bandını kapsayan, 2700 kanal kapasitesine sahip ve yaklaşık 12 MHz band genişliği olan bir işaret elde edilmiş olur. Alıcı merkezde demodülasyon için gerekli olan taşıyıcıları verici ile senkronlamaya yarayan 308 khz senkronizasyon pilotunun da eklenmesiyle, işaret artık antenden iletilebilecek şekle getirilip (daha yüksek frekanslara çıkarılıp kuvvetlendirilmesi) iletim ortamına verilmeye hazırdır.

15 F FDMA (f) f(khz) Şekil mastergrupun çoklanması sonucu elde edilen işaretin spektrumu

16 4. KOD PAYLAŞIMLI ÇOKLU ERİŞİM (CDMA) FDMA'de kullanıcılar belli bir band genişliği ile sınırlıdırlar. Fakat ne zaman iletim yapabilecekleri konusunda herhangi bir kısıtlama yoktur. TDMA'de ise kullanıcılar belli bir zaman dilimi ile sınırlıdırlar. Fakat hangi bandı veya frekansı kullanacakları konusunda herhangi bir kısıtlama yoktur. CDMA'de ise zaman veya frekans konusunda herhangi bir kısıtlama yoktur. Kullanıcı istediği zaman istediği bantta ve istediği frekansı kullanarak iletim yapabilir. Kullanacağı kanala tahsis edilmiş olan bandın tamamını veya bir kısmını istediği gibi kullanabilir. Her kullanıcının kendine özel ve diğer kullanıcıların koduyla ortogonal (dik) olan bir kodu vardır. Pseudonoise sequence (PN dizisi) olarak da adlandırılan bu kodlar birbirine dik olduğu için kullanıcılar birbirlerini rahatsız etmezler. Bu kodlar ikili diziler şeklindedir. 2 n -1 bit uzunluğunda sınırlı sayıda birbirine dik olan kod vardır. Kullanıcı sayısını arttırmak için ve kodların çalınmasını önlemek için çok uzun kodlar kullanılır. Aşağıdaki şekilde basit olarak CDMA'in nasıl yapıldığı görülmektedir. Bilgi Vericiye Kod Taşıyıcı a) Modülatör Bilgi Taşıyıcı Kod b) Demodülatör Şekil 16. CDMA modülatör ve demodülatör

17 CDMA tekniğinde band sınırlaması olmadığını daha önce belirtmiştik. Bildiri işaretinin spektrumuna bağlı olarak iletim ortamına verilen işaretin band genişliği artar. Yani bildiri işareti 4 khz band genişliğine sahip ve kullanıcı kodu 15 bit ise iletim ortamına verilen işaretin band genişliği 15x4 = 60 khz olur. Bildiri işareti frekans bandında yayılmış olmaktadır. Bu yüzden CDMA'e tayfa yayılmış (spread spektrum) çoklu erişim de denir. Gönderilecek olan bilginin her bir biti kullanıcı kodu ile çarpılır. 1 göndermek için pozitif kod sözcüğü, 0 göndermek için negatif kod sözcüğü ile çarpma yapılır. Böylece bilgi yayılır. Daha sonra bir taşıyıcı ile modüle edilerek yüksek frekanslara çıkarılır ve iletim ortamına verilir. Alıcı tarafta ise önce aynı taşıyıcı ile modüle edilip eski bandına düşürülür. Alıcı taraftaki taşıyıcının vericideki taşıyıcı ile senkron olması gerekir. Bunu sağlamak için alıcıda faz dedektörü kullanılır. Daha sonra kod sözcüğü ile gelen datalar korelasyona tabi tutulur. Korelasyonun ilk tepe verdiği yerden itibaren senkronizasyon sağlanmış demektir. Bundan sonra alınan tepe değeri pozitif ise bilgi 1, tepe değeri negatif ise bilgi 0 olarak algılanır. Kullanıcı 1 PN 1 Cosw 1 t Kullanıcı 2... Kullanıcı n PN 2 Cosw 2 t PN n Cosw n t Şekil 17. CDMA sistem verici taraf blok şeması

18 5. FREKANS ATLAMALI CDMA (FH-CDMA) Bu yöntemde taşıyıcı frekansı belirli aralıklarla değiştirilmektedir. Kullanılabilir band genişliği daha bantlara ve iletim süresi de daha küçük zaman dilimlerine bölünmüştür. Böylece iletim yapılan frekans bandı devamlı olarak değiştirilmektedir. Böylece hem spektrum yayılmakta hem de frekans bandı devamlı değiştirilmektedir. Kullanıcı kodu başkaları tarafından bilinse bile atlama paterni bilinmediği taktirde, bilginin çalınması yoktur. Özellikle çok gizlilik gerektiren (askeri amaçlı) haberleşme sistemlerinde bu yöntem sıkça kullanılır. Frekans atlaması paterni ikili bir kod tarafından belirlenir. Aşağıdaki şekilde atlama paterninin değişimi görülmektedir. f f 5 f 4 Atlama paterni f 3 f 2 f 1 t 1 t 2 t 3 t 4 t 5 t 6 t Şekil 18. Frekans atlama paterni

19 6. ORTOGONAL FREKANS PAYLAŞIMLI ÇOKLAMA (OFDM) OFDM, sayısal haberleşme teknikleri içerisinde çok önemli bir yere sahiptir. Henüz yeni yeni uygulamaya geçilmektedir. Asıl önemi ise HIPERLAN (High Performance Local Area Network) standardı için seçilmiş teknik olmasından kaynaklanmaktadır. Seçilmesinin bir kaç önemli sebebi vardır. En önemli sebep, ayrılmış olan bandın dışına taşma olmadığı için hem komşu kanalları rahatsız etmiyor, hem filtreleme gerektirmiyor ve hem de demodülasyon işlemi çok kolay. Aşağıdaki şekilde bir OFDM sistemin blok şeması verilmiştir. OFDM Modülatör Data S/P QAM encoder Ters FFT P/S DAC Verici OFDM Demodülatör Data P/S QAM decoder FFT S/P ADC Alıcı Şekil 19. OFDM sistemi blok şeması Sistemin girişine gelen analog datalar önce paralele çevrilir. Paralel hat sayısını belirleyen etken, kullanılacak olan bant genişliğidir. Eğer bant genişliği çok büyükse subcarrier sayısı arttırılabilir. Sub-carrierler, blok periyodu T olmak üzere 1/T, 2/T, 3/T, olarak alınırlar. QAM encoder yardımıyla datalar sayısala çevrilir. Daha sonra ters FFT işlemi yapılacaktır. Bu işlem aslında 1 için pozitif, -1 için negatif sub-carrierların toplanmasıdır. Paralel olarak gelen bitlerden 1. bit 1 ise Sinwt -1 ise Sinwt, 2. bit 1 ise Sin2wt -1 ise Sin2wt, 3. bit 1 ise Sin3wt -1 ise Sin3wt şeklinde toplanmaktadır. Böylece bitlere bağlı olarak N adet sub-carrierin toplamından oluşan bir işaret elde edilir. Bütün bu işlemler ayrık olarak yapılmaktadır. Daha sonra bu datalar seriye ve sonra da analog işarete dönüştürülür. En sonunda ise yüksek frekanslara çıkarmak için modüle edilir ve iletim ortamına verilir.

20 Alıcı tarafta ise tekrar modüle edilerek normal bandına getirilir. Daha sonra ADC yardımıyla sayısala ve sonra da paralele dönüştürülür. FFT algoritması yardımıyla gönderilen bitler belirlenir. Bu işlem aslında, gönderilen OFDM işareti içerisinde subcarrierların işaretlerinin belirlenmesi işlemidir. Böylece gönderilen dataların sayısal hali elde edilmiş olur. Daha sonra QAM encoder yardımıyla orjinal datalar elde edilir. Bu dataların tekrar seriye çevrilmesiyle işlem tamamlanmış olur. a 0 Sinwt a 1... Sin2wt OFDM işareti a N-1 SinNwt Şekil 20. OFDM işaretinin elde edilişi Yukarıdaki şekilde a 0, a 1, a N-1 paralel bitleri göstermek üzere OFDM işaretinin elde edilişini göstermektedir. Aşağıdaki şekillerde ise değişik bit dizileri için OFDM işaretleri görülmektedir. Alıcı tarafta FFT yaparak bu işaretlerin içerisinde taşıyıcıların hangi işaretle yer almakta oldukları, dolayısıyla gönderilen bitler belirlenmektedir.

21 Şekil gönderilmesi durumunda OFDM işareti Şekil gönderilmesi durumunda OFDM işareti

22 Şekil gönderilmesi durumunda OFDM işareti Şekil gönderilmesi durumunda OFDM işareti

HABERLEŞMENIN AMACI. Haberleşme sistemleri istenilen haberleşme türüne göre tasarlanır.

HABERLEŞMENIN AMACI. Haberleşme sistemleri istenilen haberleşme türüne göre tasarlanır. 2 HABERLEŞMENIN AMACI Herhangi bir biçimdeki bilginin zaman ve uzay içinde, KAYNAK adı verilen bir noktadan KULLANICI olarak adlandırılan bir başka noktaya aktarılmasıdır. Haberleşme sistemleri istenilen

Detaylı

Mobil ve Kablosuz Ağlar (Mobile and Wireless Networks)

Mobil ve Kablosuz Ağlar (Mobile and Wireless Networks) Mobil ve Kablosuz Ağlar (Mobile and Wireless Networks) Hazırlayan: M. Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Ders konuları 2 1 Kodlama ve modülasyon yöntemleri İletim ortamının özelliğine

Detaylı

ZAMAN PAYLAŞIMLI ÇOKLAMA

ZAMAN PAYLAŞIMLI ÇOKLAMA BÖLÜM 4 ZAMAN PAYLAŞIMLI ÇOKLAMA Bölümün Amacı Öğrenci, sayısal haberleşme sistemlerinde tek bir iletim hattından birçok bilginin nasıl gönderildiğini kavrayabilecektir. Öğrenme Hedefleri Öğrenci, 1. TDM

Detaylı

Doğrudan Dizi Geniş Spektrumlu Sistemler Tespit & Karıştırma

Doğrudan Dizi Geniş Spektrumlu Sistemler Tespit & Karıştırma Doğrudan Dizi Geniş Spektrumlu Sistemler Tespit & Karıştırma Dr. Serkan AKSOY Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Elektronik Mühendisliği Bölümü saksoy@gyte.edu.tr Geniş Spektrumlu Sistemler Geniş Spektrumlu

Detaylı

EEM HABERLEŞME TEORİSİ NİĞDE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

EEM HABERLEŞME TEORİSİ NİĞDE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EEM3006 - HABERLEŞME TEORİSİ NİĞDE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EEM3006 - HABERLEŞME TEORİSİ Dersin Öğretim Elemanı: Yrd. Doç. Dr. Yasin KABALCI Ders Görüşme

Detaylı

1. Darbe Genlik Modülasyonunu anlar ve bunun uygulamasını

1. Darbe Genlik Modülasyonunu anlar ve bunun uygulamasını BÖLÜM 2 DARBE MODÜLASYONU Bölümün Amacı Öğrenci, Darbe modülasyonlar türlerine ilişkin blok şemaları çizerek, modülasyonve demodülasyon işlevlerini bir giriş sinyali üzerinde uygulayarak anlayabilecektir.

Detaylı

Zaman Bölüşümlü Çoklu Erişim (TDMA)

Zaman Bölüşümlü Çoklu Erişim (TDMA) Zaman Bölüşümlü Çoklu Erişim (TDMA) Sayısal işaretlerin örnekleri arasındaki zaman aralığının diğer işaretlerin örneklerinin iletilmesi için değerlendirilmesi sayesinde TDMA gerçeklenir. Çerçeve Çerçeve

Detaylı

Mobil ve Kablosuz Ağlar (Mobile and Wireless Networks)

Mobil ve Kablosuz Ağlar (Mobile and Wireless Networks) Mobil ve Kablosuz Ağlar (Mobile and Wireless Networks) Hazırlayan: M. Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Ders konuları Çoklu erişim yöntemleri Frekans bölmeli çoklu erişim Zaman

Detaylı

Taşıyıcı İşaret (carrier) Mesajın Değerlendirilmesi. Mesaj (Bilgi) Kaynağı. Alıcı. Demodulasyon. Verici. Modulasyon. Mesaj İşareti

Taşıyıcı İşaret (carrier) Mesajın Değerlendirilmesi. Mesaj (Bilgi) Kaynağı. Alıcı. Demodulasyon. Verici. Modulasyon. Mesaj İşareti MODULASYON Bir bilgi sinyalinin, yayılım ortamında iletilebilmesi için başka bir taşıyıcı sinyal üzerine aktarılması olayına modülasyon adı verilir. Genelde orijinal sinyal taşıyıcının genlik, faz veya

Detaylı

ELH 203 Telefon İletim ve Anahtarlama Sistemleri 4. HABERLEŞME SİSTEMLERİNDE TEMEL KAVRAMLAR-4

ELH 203 Telefon İletim ve Anahtarlama Sistemleri 4. HABERLEŞME SİSTEMLERİNDE TEMEL KAVRAMLAR-4 BÖLÜM 4 4. HABERLEŞME SİSTEMLERİNDE TEMEL KAVRAMLAR-4 4.1. DARBE MODÜLASYONU (PULSE MODULATION) Sayısal iletim, bir iletişim sisteminde iki nokta arasında sayısal darbelerin iletimidir. Başlangıçtaki kaynak

Detaylı

1. LİNEER PCM KODLAMA

1. LİNEER PCM KODLAMA 1. LİNEER PCM KODLAMA 1.1 Amaçlar 4/12 bitlik lineer PCM kodlayıcısı ve kod çözücüsünü incelemek. Kuantalama hatasını incelemek. Kodlama kullanarak ses iletimini gerçekleştirmek. 1.2 Ön Hazırlık 1. Kuantalama

Detaylı

ÇOĞULLAMA Haberleşme sistemlerinde çoğullama, iki yada daha fazla sayıda kanalı birleştirerek tek bir telefon kanalı üzerinden iletme işlemi olarak

ÇOĞULLAMA Haberleşme sistemlerinde çoğullama, iki yada daha fazla sayıda kanalı birleştirerek tek bir telefon kanalı üzerinden iletme işlemi olarak ÇOĞULLAMA Haberleşme sistemlerinde çoğullama, iki yada daha fazla sayıda kanalı birleştirerek tek bir telefon kanalı üzerinden iletme işlemi olarak yorumlanabilir. Üç temel çoğullama şekli vardır. 1. Uzay

Detaylı

İletişim Ağları Communication Networks

İletişim Ağları Communication Networks İletişim Ağları Communication Networks Hazırlayan: M. Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Bu dersin sunumları, Behrouz A. Forouzan, Data Communications and Networking 4/E, McGraw-Hill,

Detaylı

Data Communications. Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü. 5. Analog veri iletimi

Data Communications. Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü. 5. Analog veri iletimi Veri İletişimi Data Communications Suat ÖZDEMİR Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 5. Analog veri iletimi Sayısal analog çevirme http://ceng.gazi.edu.tr/~ozdemir/ 2 Sayısal analog çevirme

Detaylı

DENEY NO:1 SAYISAL MODÜLASYON VE DEMODÜLASYON

DENEY NO:1 SAYISAL MODÜLASYON VE DEMODÜLASYON DENEY NO:1 SAYISAL MODÜLASYON VE DEMODÜLASYON 1. Amaç Sayısal Modülasyonlu sistemleri tanımak ve sistemlerin nasıl çalıştığını deney ortamında görmektir. Bu Deneyde Genlik Kaydırmalı Anahtarlama (ASK),

Detaylı

EET349 Analog Haberleşme Güz Dönemi. Yrd. Doç. Dr. Furkan Akar

EET349 Analog Haberleşme Güz Dönemi. Yrd. Doç. Dr. Furkan Akar EET349 Analog Haberleşme 2015-2016 Güz Dönemi Yrd. Doç. Dr. Furkan Akar 1 Notlandırma Ara Sınav : %40 Final : %60 Kaynaklar Introduction to Analog and Digital Communications Simon Haykin, Michael Moher

Detaylı

1. DARBE MODÜLASYONLARI

1. DARBE MODÜLASYONLARI 1. DARBE MODÜLASYONLARI 1.1 Amaçlar Darbe modülasyonunun temel kavramlarını tanıtmak. Örnekleme teorisini açıklamak. Bilgi iletiminde kullanılan birkaç farklı modülasyon tekniği vardır. Bunlardan bazıları

Detaylı

Elektromanyetik dalgalar kullanılarak yapılan haberleşme ve data iletişimi için frekans planlamasının

Elektromanyetik dalgalar kullanılarak yapılan haberleşme ve data iletişimi için frekans planlamasının 2. FREKANS TAHSİS İŞLEMLERİ 2.1 GENEL FREKANS TAHSİS KRİTERLERİ GENEL FREKANS TAHSİS KRİTERLERİ Elektromanyetik dalgalar kullanılarak yapılan haberleşme ve data iletişimi için frekans planlamasının yapılması

Detaylı

Yayılı Spektrum Haberleşmesinde Kullanılan Farklı Yayma Dizilerinin Boğucu Sinyallerin Çıkarılması Üzerine Etkilerinin İncelenmesi

Yayılı Spektrum Haberleşmesinde Kullanılan Farklı Yayma Dizilerinin Boğucu Sinyallerin Çıkarılması Üzerine Etkilerinin İncelenmesi Yayılı Spektrum Haberleşmesinde Kullanılan Farklı Yayma Dizilerinin Boğucu Sinyallerin Çıkarılması Üzerine Etkilerinin İncelenmesi Ahmet Altun, Engin Öksüz, Büşra Ülgerli, Gökay Yücel, Ali Özen Nuh Naci

Detaylı

EEM HABERLEŞME TEORİSİ NİĞDE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

EEM HABERLEŞME TEORİSİ NİĞDE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EEM3006 - HABERLEŞME TEORİSİ NİĞDE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EEM3006 - HABERLEŞME TEORİSİ Dersin Öğretim Elemanı: Yrd. Doç. Dr. Yasin KABALCI Ders Görüşme

Detaylı

KURANPORTÖR SİSTEMİ MEHMET ŞENLENMİŞ ELEKTRONİK BAŞ MÜHENDİSİ

KURANPORTÖR SİSTEMİ MEHMET ŞENLENMİŞ ELEKTRONİK BAŞ MÜHENDİSİ MEHMET ŞENLENMİŞ ELEKTRONİK BAŞ MÜHENDİSİ Üretim merkezlerinde üretilen elektrik enerjisini dağıtım merkezlerine oradan da kullanıcılara güvenli bir şekilde ulaştırmak için EİH (Enerji İletim Hattı) ve

Detaylı

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ TEMEL HABERLEŞME SİSTEMLERİ TEORİK VE UYGULAMA LABORATUVARI 1.

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ TEMEL HABERLEŞME SİSTEMLERİ TEORİK VE UYGULAMA LABORATUVARI 1. DÜZCE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ TEMEL HABERLEŞME SİSTEMLERİ TEORİK VE UYGULAMA LABORATUVARI 1. DENEY GENLİK MODÜLASYONUNUN İNCELENMESİ-1 Arş. Gör. Osman

Detaylı

İletişim Ağları Communication Networks

İletişim Ağları Communication Networks İletişim Ağları Communication Networks Hazırlayan: M. Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Bu dersin sunumları, Behrouz A. Forouzan, Data Communications and Networking 4/E, McGraw-Hill,

Detaylı

ELK 318 İLETİŞİM KURAMI-II

ELK 318 İLETİŞİM KURAMI-II ELK 318 İLETİŞİM KURAMI-II Nihat KABAOĞLU Kısım 5 DERSİN İÇERİĞİ Sayısal Haberleşmeye Giriş Giriş Sayısal Haberleşmenin Temelleri Temel Ödünleşimler Örnekleme ve Darbe Modülasyonu Örnekleme İşlemi İdeal

Detaylı

DENEY 3. Tek Yan Bant Modülasyonu

DENEY 3. Tek Yan Bant Modülasyonu DENEY 3 Tek Yan Bant Modülasyonu Tek Yan Bant (TYB) Modülasyonu En basit genlik modülasyonu, geniş taşıyıcılı çift yan bant genlik modülasyonudur. Her iki yan bant da bilgiyi içerdiğinden, tek yan bandı

Detaylı

KABLOSUZ İLETİŞİM

KABLOSUZ İLETİŞİM KABLOSUZ İLETİŞİM 805540 MODÜLASYON TEKNİKLERİ SAYISAL MODÜLASYON İçerik 3 Sayısal modülasyon Sayısal modülasyon çeşitleri Sayısal modülasyon başarımı Sayısal Modülasyon 4 Analog yerine sayısal modülasyon

Detaylı

BÖLÜM 6 STEREO VERİCİ VE ALICILAR. 6.1 Stereo Sinyal Kodlama/Kod Çözme Teknikleri ANALOG HABERLEŞME

BÖLÜM 6 STEREO VERİCİ VE ALICILAR. 6.1 Stereo Sinyal Kodlama/Kod Çözme Teknikleri ANALOG HABERLEŞME BÖLÜM 6 STEREO VERİCİ VE ALICILAR 6.1 Stereo Sinyal Kodlama/Kod Çözme Teknikleri Stereo kelimesi, yunanca 'da "üç boyutlu" anlamına gelen bir kelimeden gelmektedir. Modern anlamda stereoda ise üç boyut

Detaylı

ANALOG MODÜLASYON BENZETİMİ

ANALOG MODÜLASYON BENZETİMİ ANALOG MODÜLASYON BENZETİMİ Modülasyon: Çeşitli kaynaklar tarafından üretilen temel bant sinyalleri kanalda doğrudan iletim için uygun değildir. Bu nedenle, gönderileek bilgi işareti, iletim kanalına uygun

Detaylı

Data Communications. Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü. 4. Sayısal veri iletimi

Data Communications. Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü. 4. Sayısal veri iletimi Veri İletişimi Data Communications Suat ÖZDEMİR Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 4. Sayısal veri iletimi Sayısal sayısal çevirme Bilginin iki nokta arasında iletilmesi için analog veya

Detaylı

VERĠ HABERLEġMESĠ OSI REFERANS MODELĠ

VERĠ HABERLEġMESĠ OSI REFERANS MODELĠ VERĠ HABERLEġMESĠ OSI REFERANS MODELĠ Bölüm-2 Resul DAġ rdas@firat.edu.tr VERİ HABERLEŞMESİ TEMELLERİ Veri İletişimi İletişimin Genel Modeli OSI Referans Modeli OSI Modeli ile TCP/IP Modelinin Karşılaştırılması

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Birol SOYSAL

Yrd. Doç. Dr. Birol SOYSAL Kablosuz Sayısal Haberleşmede Parametre Kestirimi Yrd. Doç. Dr. Birol SOYSAL Atatürk Üniversitesi Mühislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühisliği Bölümü Bir Sayısal Haberleşme Sisteminin Simülasyonu:

Detaylı

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ HABERLEŞME TEKNİKLERİ Ankara, 2013 Bu modül, mesleki ve teknik eğitim okul/kurumlarında uygulanan Çerçeve Öğretim Programlarında yer alan yeterlikleri

Detaylı

BM 403 Veri İletişimi

BM 403 Veri İletişimi BM 403 Veri İletişimi (Data Communications) Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Ders konuları Analog sayısal çevirme İletişim modları 2/36 1 Bilginin iki nokta arasında

Detaylı

DENEY NO : 4 DENEY ADI : Darbe Genişlik Demodülatörleri

DENEY NO : 4 DENEY ADI : Darbe Genişlik Demodülatörleri DENEY NO : 4 DENEY ADI : Darbe Genişlik Demodülatörleri DENEYİN AMACI :Darbe Genişlik Demodülatörünün çalışma prensibinin anlaşılması. Çarpım detektörü kullanarak bir darbe genişlik demodülatörünün gerçekleştirilmesi.

Detaylı

SAYISAL ANAHTARLAMA SLIC. Süzgeçleme Örnekleme Kuantalama. Uniform Uniform olmayan. Kodlama ADPCM. Çoğullama TDM- PCM. PCMo

SAYISAL ANAHTARLAMA SLIC. Süzgeçleme Örnekleme Kuantalama. Uniform Uniform olmayan. Kodlama ADPCM. Çoğullama TDM- PCM. PCMo SAYISAL ANAHTARLAMA SLIC TX Örnekleme Kuantalama Kodlama PCMo Sayısal RX Süzgeçleme Kod Çözme PCMi Anahtarlama Temel sayısal anahtarlama yapısı Süzgeçleme Örnekleme Kuantalama Kodlama Uniform Şıkıştırma

Detaylı

ELK 318 İLETİŞİM KURAMI-II

ELK 318 İLETİŞİM KURAMI-II ELK 318 İLETİŞİM KURAMI-II Nihat KABAOĞLU Kısım 4 DERSİN İÇERİĞİ Sayısal Haberleşmeye Giriş Giriş Sayısal Haberleşmenin Temelleri Temel Ödünleşimler Örnekleme ve Darbe Modülasyonu Örnekleme İşlemi İdeal

Detaylı

EEM HABERLEŞME TEORİSİ NİĞDE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

EEM HABERLEŞME TEORİSİ NİĞDE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EEM3006 - HABERLEŞME TEORİSİ NİĞDE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EEM3006 - HABERLEŞME TEORİSİ Dersin Öğretim Elemanı: Yrd. Doç. Dr. Yasin KABALCI Ders Görüşme

Detaylı

Mobil ve Kablosuz Ağlar (Mobile and Wireless Networks)

Mobil ve Kablosuz Ağlar (Mobile and Wireless Networks) Mobil ve Kablosuz Ağlar (Mobile and Wireless Networks) Hazırlayan: M. Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Ders konuları Sinyaller Sinyallerin zaman düzleminde gösterimi Sinyallerin

Detaylı

DENEY 8: SAYISAL MODÜLASYON VE DEMODÜLASYON

DENEY 8: SAYISAL MODÜLASYON VE DEMODÜLASYON DENEY 8: SAYISAL MODÜLASYON VE DEMODÜLASYON AMAÇ: Sayısal haberleşmenin temel prensiplerini, haberleşme sistemlerinde kullanılan modülasyon çeşitlerini ve sistemlerin nasıl çalıştığını deney ortamında

Detaylı

ANALOG HABERLEŞME Alper

ANALOG HABERLEŞME Alper 0 BÖLÜM 1 ANALOG HABERLEŞME GİRİŞ KONULARI 1 Temel Kavramlar 1.1 Haberleşme Anlamlı bir bilginin değiş tokuş edilmesine haberleşme denir. (Exchanging Information). Günümüzde internet haberleşmesinin ve

Detaylı

ANALOG HABERLEŞME (GM)

ANALOG HABERLEŞME (GM) ANALOG HABERLEŞME (GM) Taşıyıcı sinyalin sinüsoidal olduğu haberleşme sistemidir. Sinüs işareti formül olarak; V. sin(2 F ) ya da i I. sin(2 F ) dır. Formülde; - Zamana bağlı değişen ani gerilim (Volt)

Detaylı

KABLOSUZ İLETİŞİM

KABLOSUZ İLETİŞİM KABLOSUZ İLETİŞİM 805540 DENKLEŞTİRME, ÇEŞİTLEME VE KANAL KODLAMASI İçerik 3 Denkleştirme Çeşitleme Kanal kodlaması Giriş 4 Denkleştirme Semboller arası girişim etkilerini azaltmak için Çeşitleme Sönümleme

Detaylı

Akademik Bilişim Şubat 2010 Muğla Üniversitesi

Akademik Bilişim Şubat 2010 Muğla Üniversitesi GENİŞBAND GEZGİN HABERLEŞMEDE YENİ NESİL UYGULAMALAR: 3G-4G Akademik Bilişim 2010 10 Şubat 2010 Muğla Üniversitesi İçerik Gezgin haberleşme sistemlerinin gelişim süreci 3. Nesil (3G) standardları 3G teknik

Detaylı

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ HABERLEŞME TEKNİKLERİ 523EO0083 Ankara, 2011 Bu modül, mesleki ve teknik eğitim okul/kurumlarında uygulanan Çerçeve Öğretim Programlarında yer alan yeterlikleri

Detaylı

TELEFON HATLARI ÜZERĐNDE VERĐ HABERLEŞMESĐ

TELEFON HATLARI ÜZERĐNDE VERĐ HABERLEŞMESĐ TELEFON HATLARI ÜZERĐNDE VERĐ HABERLEŞMESĐ Đki bilgisayarın ofis içindeki haberleşmesinde doğrudan bağlantı çözüm olacaktır. Ancak ofis dışındaki yada çok uzak noktalardaki bilgisayarlarla haberleşmede

Detaylı

ELH 203 Telefon İletim ve Anahtarlama Sistemleri 3. HABERLEŞME SİSTEMLERİNDE TEMEL KAVRAMLAR-3

ELH 203 Telefon İletim ve Anahtarlama Sistemleri 3. HABERLEŞME SİSTEMLERİNDE TEMEL KAVRAMLAR-3 BÖLÜM 3 3. HABERLEŞME SİSTEMLERİNDE TEMEL KAVRAMLAR-3 3.1.Modülasyon Sistemleri 3.1.1. Modülasyon Bilgiyi kaynağında kullanmak, o bilginin sınırlı sayıda kişinin kullanımına sunulacağı anlamına gelir.

Detaylı

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ TEMEL HABERLEŞME SİSTEMLERİ TEORİK VE UYGULAMA LABORATUVARI 2.

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ TEMEL HABERLEŞME SİSTEMLERİ TEORİK VE UYGULAMA LABORATUVARI 2. DÜZCE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ TEMEL HABERLEŞME SİSTEMLERİ TEORİK VE UYGULAMA LABORATUVARI 2. DENEY GENLİK MODÜLASYONUNUN İNCELENMESİ-2 Arş. Gör. Osman

Detaylı

ANALOG İLETİŞİM. 3. Kanal ayrımı sağlar. Yani modülasyon sayesinde aynı iletim hattında birden çok bilgi yollama olanağı sağlar.

ANALOG İLETİŞİM. 3. Kanal ayrımı sağlar. Yani modülasyon sayesinde aynı iletim hattında birden çok bilgi yollama olanağı sağlar. ANALOG İLETİŞİM Modülasyon: Çeşitli kaynaklar tarafından üretilen temel bant sinyalleri kanalda doğrudan iletim için uygun değildir. Bu nedenle, gönderileek bilgi işareti, iletim kanalına uygun bir biçime

Detaylı

UMTS ve LTE Şebekelerinde Radyo Erişim Tekniklerinin Kıyaslanması Erkan ĐŞLER 1,4, Seyhun Barbaros YABACI 2,4, Turgut ĐKĐZ 3

UMTS ve LTE Şebekelerinde Radyo Erişim Tekniklerinin Kıyaslanması Erkan ĐŞLER 1,4, Seyhun Barbaros YABACI 2,4, Turgut ĐKĐZ 3 UMTS ve LTE Şebekelerinde Radyo Erişim Tekniklerinin Kıyaslanması Erkan ĐŞLER 1,4, Seyhun Barbaros YABACI 2,4, Turgut ĐKĐZ 3 1 Turkcell Đletişim Hizmetleri A.Ş., Adana, erkan.isler@turkcell.com.tr 2 Turkcell

Detaylı

ANALOG FİLTRELEME DENEYİ

ANALOG FİLTRELEME DENEYİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ANALOG FİLTRELEME DENEYİ Ölçme ve telekomünikasyon tekniğinde sık sık belirli frekans bağımlılıkları olan devreler gereklidir. Genellikle belirli bir frekans bandının

Detaylı

DENEY 5: GENLİK KAYDIRMALI ANAHTARLAMA (ASK) TEMELLERİNİN İNCELENMESİ

DENEY 5: GENLİK KAYDIRMALI ANAHTARLAMA (ASK) TEMELLERİNİN İNCELENMESİ DENEY 5: GENLİK KAYDIRMALI ANAHTARLAMA (ASK) TEMELLERİNİN İNCELENMESİ Deneyin Amacı: Bilgisayar ortamında Genlik Kaydırmalı Anahtarlama modülasyonu ve demodülasyonu için ilgili kodların incelenmesi ve

Detaylı

Antenler, Türleri ve Kullanım Yerleri

Antenler, Türleri ve Kullanım Yerleri Antenler, Türleri ve Kullanım Yerleri Sunum İçeriği... Antenin tanımı Günlük hayata faydaları Kullanım yerleri Anten türleri Antenlerin iç yapısı Antenin tanımı ve kullanım amacı Anten: Elektromanyetik

Detaylı

Yazılım Tabanlı HF Telsiz Ailesi.

Yazılım Tabanlı HF Telsiz Ailesi. Yazılım Tabanlı HF Telsiz Ailesi www.aselsan.com.tr HF TELSİZLER ASELSAN HF Telsiz Ailesi, 1.6-30 MHz bandında Kara, Deniz ve Hava Platformlarında, güvenilir ve emniyetli haberleşme imkanını Yazılım Tabanlı

Detaylı

TELSİZ SİSTEM ÇÖZÜMLERİNDE RAKİPSİZ TEKNOLOJİ! SIMULCAST GENİŞ ALAN KAPLAMA TELSİZ SİSTEMİ

TELSİZ SİSTEM ÇÖZÜMLERİNDE RAKİPSİZ TEKNOLOJİ! SIMULCAST GENİŞ ALAN KAPLAMA TELSİZ SİSTEMİ TELSİZ SİSTEM ÇÖZÜMLERİNDE RAKİPSİZ TEKNOLOJİ! SIMULCAST GENİŞ ALAN KAPLAMA TELSİZ SİSTEMİ Prod-el tarafından telsiz pazarı için sunulan ECOS (Extended Communication System- Genişletilmiş Haberleşme Sistemi)

Detaylı

BAND PLANI EMİSYONLAR

BAND PLANI EMİSYONLAR BAND LANI EMİYONLAR Tablo 1: Amatör Radyo Band lanları Band Dalga () Boyu Frekans Bandı Tahsis Durumu Frekans Bandlarına İlişkin Açıklama Verici Çıkış Gücü Verici E Gücü İzin Verilen Belge ınıfı İzin Verilen

Detaylı

Bölüm 17 Manchester CVSD

Bölüm 17 Manchester CVSD Bölüm 17 Manchester CVSD 17.1 AMAÇ 1. Bit senkronizasyonunda Manchester datasının görevinin incelenmesi. 2. Manchester kodlayıcısı ve dekodlayıcısının çalışma prensiplerinin incelenmesi. 3. Manchester

Detaylı

BÖLÜM 4 RADYO ALICILARI. 4.1 Süperheterodin Alıcı ANALOG HABERLEŞME

BÖLÜM 4 RADYO ALICILARI. 4.1 Süperheterodin Alıcı ANALOG HABERLEŞME BÖLÜM 4 RADYO ALIILARI 4. Süperheterodin Alıcı Radyo alıcıları ortamdaki elektromanyetik sinyali alır kuvvetlendirir ve hoparlöre iletir. Radyo alıcılarında iki özellik bulunur, bunlar ) Duyarlılık ) Seçicilik

Detaylı

Data Communications. Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü. 6. Multiplexing

Data Communications. Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü. 6. Multiplexing Veri İletişimi Data Communications Suat ÖZDEMİR Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 6. Multiplexing Multiplexing Çoklama/Multiplexing te amaç etkinliktir. Birden fazla kanal birleştirilerek

Detaylı

NİĞDE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

NİĞDE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ History in Pictures - On January 5th, 1940, Edwin H. Armstrong transmitted thefirstfmradiosignalfromyonkers, NY to Alpine, NJ to Meriden, CT to Paxton, MA to Mount Washington. 5 January is National FM

Detaylı

Data Communications. Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü. 3. Veri ve Sinyaller

Data Communications. Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü. 3. Veri ve Sinyaller Veri İletişimi Data Communications Suat ÖZDEMİR Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 3. Veri ve Sinyaller Analog ve sayısal sinyal Fiziksel katmanın önemli işlevlerinden ş birisi iletim ortamında

Detaylı

GSM VE UMTS ŞEBEKELERİNDEN OLUŞAN, ELEKTROMANYETİK ALANLARA, MOBİL TELEFON VE VERİ TRAFİĞİNİN ETKİSİ

GSM VE UMTS ŞEBEKELERİNDEN OLUŞAN, ELEKTROMANYETİK ALANLARA, MOBİL TELEFON VE VERİ TRAFİĞİNİN ETKİSİ GSM VE UMTS ŞEBEKELERİNDEN OLUŞAN, ELEKTROMANYETİK ALANLARA, MOBİL TELEFON VE VERİ TRAFİĞİNİN ETKİSİ Mehmet YILDIRIM 1 ve Ahmet ÖZKURT 2 1 Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, İzmir, myildirim@btk.gov.tr

Detaylı

DENEY NO : 6 DENEY ADI

DENEY NO : 6 DENEY ADI DENEY NO : 6 DENEY ADI : Faz Kaydırmalı Anahtarlama (PSK) DENEYİN AMACI : Faz Kaydırmalı Anahtarlama (Phase Shift Keying, PSK) yöntemlerinin ve 90 o den küçük faz kayma değerleri için verinin yeniden elde

Detaylı

Kablosuz Ağlar (WLAN)

Kablosuz Ağlar (WLAN) Kablosuz Ağlar (WLAN) Kablosuz LAN Kablosuz iletişim teknolojisi, en basit tanımıyla, noktadan noktaya veya bir ağ yapısı şeklinde bağlantı sağlayan bir teknolojidir. Bu açıdan bakıldığında kablosuz iletişim

Detaylı

TRT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ VERĐCĐ ĐŞLETMELERĐ DAĐRESĐ BAŞKANLIĞI SPEKTRUM ANALĐZÖR TEKNĐK ŞARTNAMESĐ

TRT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ VERĐCĐ ĐŞLETMELERĐ DAĐRESĐ BAŞKANLIĞI SPEKTRUM ANALĐZÖR TEKNĐK ŞARTNAMESĐ TRT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ VERĐCĐ ĐŞLETMELERĐ DAĐRESĐ BAŞKANLIĞI SPEKTRUM ANALĐZÖR TEKNĐK ŞARTNAMESĐ Sipariş No: VĐD 2010/12 1 SPEKTRUM ANALĐZÖR TEKNĐK ŞARTNAMESĐ 1. GENEL Bu şartnamenin amacı; Đdari Şartname

Detaylı

BÖLÜM 1 TEMEL KAVRAMLAR

BÖLÜM 1 TEMEL KAVRAMLAR BÖLÜM 1 TEMEL KAVRAMLAR Bölümün Amacı Öğrenci, Analog haberleşmeye kıyasla sayısal iletişimin temel ilkelerini ve sayısal haberleşmede geçen temel kavramları öğrenecek ve örnekleme teoremini anlayabilecektir.

Detaylı

Bilgisayar Ağları ve Türleri

Bilgisayar Ağları ve Türleri Bilgisayar Ağları ve Türleri Bilgisayar ağı, birbirlerine bağlı ve birbirleri arasında metin, ses, sabit ve hareketli görüntü aktarımı yapabilen bilgisayarların oluşturduğu yapıdır. Ağlar sadece bilgisayarlardan

Detaylı

Merkezi TV Notları 2015 V1

Merkezi TV Notları 2015 V1 Merkezi TV Notları 2015 V1 Merkezi TV de Sistem Seçimi Gelişen ve çeşitlenen teknolojiler sayesinde, Merkezi TV Sistemlerinden en yüksek faydayı elde edebilmek için doğru sistem seçimi büyük önem kazandı.

Detaylı

Elektriksel-Fiziksel Özellikler... 2 Kullanım... 3 Uygulama Örnekleri... 7

Elektriksel-Fiziksel Özellikler... 2 Kullanım... 3 Uygulama Örnekleri... 7 FONKSİYON ÜRETECİ KULLANIM KILAVUZU (FUNCTION GENERATOR) İçindekiler Elektriksel-Fiziksel Özellikler... 2 Kullanım... 3 Uygulama Örnekleri... 7 Şekil Listesi Şekil 1 Fonksiyon üreteci... 2 Şekil 2 Fonksiyon

Detaylı

TIBBİ ENSTRUMANTASYON TASARIM VE UYGULAMALARI SAYISAL FİLTRELER

TIBBİ ENSTRUMANTASYON TASARIM VE UYGULAMALARI SAYISAL FİLTRELER TIBBİ ENSTRUMANTASYON TASARIM VE UYGULAMALARI SAYISAL FİLTRELER SUNU PLANI Analog sayısal çevirici FIR Filtreler IIR Filtreler Adaptif Filtreler Pan-Tompkins Algoritması Araş. Gör. Berat Doğan 08/04/2015

Detaylı

6. Osiloskop. Periyodik ve periyodik olmayan elektriksel işaretlerin gözlenmesi ve ölçülmesini sağlayan elektronik bir cihazdır.

6. Osiloskop. Periyodik ve periyodik olmayan elektriksel işaretlerin gözlenmesi ve ölçülmesini sağlayan elektronik bir cihazdır. 6. Osiloskop Periyodik ve periyodik olmayan elektriksel işaretlerin gözlenmesi ve ölçülmesini sağlayan elektronik bir cihazdır. Osiloskoplar üç gruba ayrılabilir; 1. Analog osiloskoplar 2. Dijital osiloskoplar

Detaylı

KABLOSUZ İLETİŞİM

KABLOSUZ İLETİŞİM KABLOSUZ İLETİŞİM 805540 KABLOSUZ İLETİŞİM SİSTEMLERİNE GİRİŞ İçerik 3 İletişim sistemleri Gezgin iletişim sistemleri Kablosuz iletişim sistemleri Hücresel sistemler Tarihçe Tipik İletişim Sistemi 4 Kaynak

Detaylı

EEM HABERLEŞME TEORİSİ NİĞDE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

EEM HABERLEŞME TEORİSİ NİĞDE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EEM3006 - HABERLEŞME TEORİSİ NİĞDE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EEM3006 - HABERLEŞME TEORİSİ Dersin Öğretim Elemanı: Yrd. Doç. Dr. Yasin KABALCI Ders Görüşme

Detaylı

1.GÜÇ HATLARINDA HABERLEŞME NEDİR?

1.GÜÇ HATLARINDA HABERLEŞME NEDİR? 1.GÜÇ HATLARINDA HABERLEŞME NEDİR? Güç hattı haberleşmesi, verinin kurulu olan elektrik hattı şebekesi üzerinden taşınması tekniğidir. Sistem mevcut elektrik kablolarını kullanarak geniş bantlı veri transferi

Detaylı

Yazılım Tabanlı HF Telsiz Ailesi.

Yazılım Tabanlı HF Telsiz Ailesi. Yazılım Tabanlı HF Telsiz Ailesi www.aselsan.com.tr YAZILIM TABANLI HF TELSİZ AİLESİ HF TELSİZLER ASELSAN HF Telsiz Ailesi, 1.6-30 MHz bandında Kara, Deniz ve Hava Platformlarında, güvenilir ve emniyetli

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) ELEKTRİK ELEKTRONİK TEKNOLOJİSİ

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) ELEKTRİK ELEKTRONİK TEKNOLOJİSİ T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) ELEKTRİK ELEKTRONİK TEKNOLOJİSİ ANALOG VE SAYISAL HABERLEŞME ANKARA 2007 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından

Detaylı

Şeklinde ifade edilir. Çift yan bant modülasyonlu işaret ise aşağıdaki biçimdedir. ile çarpılırsa frekans alanında bu sinyal w o kadar kayar.

Şeklinde ifade edilir. Çift yan bant modülasyonlu işaret ise aşağıdaki biçimdedir. ile çarpılırsa frekans alanında bu sinyal w o kadar kayar. GENLİK MODÜLASYONU Mesaj sinyali m(t) nin taşıyıcı sinyal olan c(t) nin genliğini modüle etmesine genlik modülasyonu (GM) denir. Çeşitli genlik modülasyonu türleri vardır, bunlar: Çift yan bant modülasyonu,

Detaylı

Şekil 3-1 Ses ve PWM işaretleri arasındaki ilişki

Şekil 3-1 Ses ve PWM işaretleri arasındaki ilişki DARBE GENİŞLİK MÖDÜLATÖRLERİ (PWM) (3.DENEY) DENEY NO : 3 DENEY ADI : Darbe Genişlik Modülatörleri (PWM) DENEYİN AMACI : µa741 kullanarak bir darbe genişlik modülatörünün gerçekleştirilmesi.lm555 in karakteristiklerinin

Detaylı

Sürekli-zaman İşaretlerin Ayrık İşlenmesi

Sürekli-zaman İşaretlerin Ayrık İşlenmesi Sürekli-zaman İşaretlerin Ayrık İşlenmesi Bir sürekli-zaman işaretin sayısal işlenmesi üç adımdan oluşmaktadır: 1. Sürekli-zaman işaretinin bir ayrık-zaman işaretine dönüştürülmesi 2. Ayrık-zaman işaretin

Detaylı

Merkezi Tv de Sistem Seçimi:

Merkezi Tv de Sistem Seçimi: Merkezi Tv de Sistem Seçimi: Gelişen ve çeşitlenen teknolojiler sayesinde, Merkezi Tv Sistemlerinden en yüksek faydayı elde edebilmek için doğru sistem seçimi büyük önem kazandı. Birçok teknik detay arasında

Detaylı

IEEE 802.11g Standardının İncelenmesi

IEEE 802.11g Standardının İncelenmesi EHB 481 Temel Haberleşme Sistemleri Tasarım ve Uygulamaları 2014-2015 Güz Yarıyılı Proje Aşama Raporu: 2. Aşama Standardizasyon Çalışmalarını İncelemesi Aşama 2: Standartlaşma aktivitesinin getirileri

Detaylı

Sayısal Radyo Yayıncılığı

Sayısal Radyo Yayıncılığı Sayısal Radyo Yayıncılığı Mevlüt TAÇYILDIZ MüĢavir, ARGE Müdürü Stüdyolar ve Program Ġletim Sistemleri Dairesi BaĢkanlığı ĠÇERĠK 1. Karasal Radyo Yayıncılığı; analog ve sayısal radyo 2. Sayısal Radyo Yayıncılığı

Detaylı

Ağ Teknolojileri. Ağ Temelleri. Bir ağ kurmak için

Ağ Teknolojileri. Ağ Temelleri. Bir ağ kurmak için Ağ Teknolojileri Ağ Temelleri Bir ağdan söz edebilmek için en az 2 bilgisayarın birbirlerine uygun bir iletişim ortamıyla bağlanması gerekmektedir. Üst sınır yok! Dünyadaki en büyük bilgisayar ağı İnternet

Detaylı

Bölüm 16 CVSD Sistemi

Bölüm 16 CVSD Sistemi Bölüm 16 CVSD Sistemi 16.1 AMAÇ 1. DM sisteminin çalışma prensibinin incelenmesi. 2. CVSD sisteminin çalışma prensibinin incelenmesi. 3. CVSD modülatör ve demodülatör yapılarının gerçeklenmesi. 16.2 TEMEL

Detaylı

Mobil ve Kablosuz Ağlar (Mobile and Wireless Networks)

Mobil ve Kablosuz Ağlar (Mobile and Wireless Networks) Mobil ve Kablosuz Ağlar (Mobile and Wireless Networks) Hazırlayan: M. Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Ders konuları Uydu ağları Uydu parametreleri Uydu yörüngeleri GEO uydular

Detaylı

Sürekli Dalga (cw) ve frekans modülasyonlu sürekli dalga (FM-CW) radarları

Sürekli Dalga (cw) ve frekans modülasyonlu sürekli dalga (FM-CW) radarları Sürekli Dalga (cw) ve frekans modülasyonlu sürekli dalga (FM-CW) radarları Basit CW Radar Blok Diyagramı Vericiden f 0 frekanslı sürekli dalga gönderilir. Hedefe çarpıp saçılan sinyalin bir kısmı tekrar

Detaylı

Sakarya Üniversitesi Bilgisayar ve Bilişim Bilimleri Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü

Sakarya Üniversitesi Bilgisayar ve Bilişim Bilimleri Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Sakarya Üniversitesi Bilgisayar ve Bilişim Bilimleri Fakültesi Bilgisayar Mühisliği Bölümü KABLOSUZ AĞ TEKNOLOJİLERİ VE UYGULAMALARI LABORATUAR FÖYÜ Sayısal Haberleşme Uygulamaları Deney No:1 Konu: Örnekleme

Detaylı

A.Ü. GAMA MYO. Elektrik ve Enerji Bölümü GÜÇ ELEKTRONİĞİ 9. HAFTA

A.Ü. GAMA MYO. Elektrik ve Enerji Bölümü GÜÇ ELEKTRONİĞİ 9. HAFTA A.Ü. GAMA MYO. Elektrik ve Enerji Bölümü GÜÇ ELEKTRONİĞİ 9. HAFTA 1 İçindekiler DC/AC İnvertör Devreleri 2 Güç elektroniğinin temel devrelerinden sonuncusu olan Đnvertörler, herhangi bir DC kaynaktan aldığı

Detaylı

DVB-T. Karasal Sayısal Yayıncılık olan DVB-T; mevcut vericilerden analog olarak yapılan televizyon yayınlarının sayısal (dijital) olarak yapılmasıdır

DVB-T. Karasal Sayısal Yayıncılık olan DVB-T; mevcut vericilerden analog olarak yapılan televizyon yayınlarının sayısal (dijital) olarak yapılmasıdır İbrahim CÜCİOĞLU Elektronik Yüksek Mühendisi Samanyolu TV Vericiler Müdürü DVB-T Bu yazıda; Avrupada birçok ülkede deneme yayınlarının ardından safha safha uygulamaya geçilen ve ülkemizde de 2006 yılı

Detaylı

Veri İletimi. Toto, artık Kansas da olmadığımız yönünde bir hissim var. Judy Garland (The Wizard of Oz)

Veri İletimi. Toto, artık Kansas da olmadığımız yönünde bir hissim var. Judy Garland (The Wizard of Oz) Veri İletimi Veri İletimi Toto, artık Kansas da olmadığımız yönünde bir hissim var. Judy Garland (The Wizard of Oz) 2/39 İletim Terminolojisi Veri iletimi, verici ve alıcı arasında bir iletim ortamı üzerinden

Detaylı

MİKRODALGA TEKNİĞİ GİRİŞ

MİKRODALGA TEKNİĞİ GİRİŞ Adnan GÖRÜR Mikrodalga Frekansları 1 / 9 GİRİŞ MİKRODALGA TEKNİĞİ Mikrodalgalar terimi, 1 cm ile 1 m arasında uzunluğa sahip EMD ları tanımlamak için kullanılır. Bu dalga boylarına karşılık gelen frekans

Detaylı

SÜPER HETERODİN (HETERODYNE) ALICI PRENSİBİ (FREKANS DEĞİŞTİRMELİ ALICI)

SÜPER HETERODİN (HETERODYNE) ALICI PRENSİBİ (FREKANS DEĞİŞTİRMELİ ALICI) SÜPER HETERODİN (HETERODYNE) ALICI PRENSİBİ (FREKANS DEĞİŞTİRMELİ ALICI) AM alııların hemen hemen tamamı süper heterodin alııdır. Yüksek kaliteli ve ekonomiktir. Süper heterodin alıı iki ana fonksiyonu

Detaylı

Bölüm 13 FSK Modülatörleri.

Bölüm 13 FSK Modülatörleri. Bölüm 13 FSK Modülatörleri. 13.1 AMAÇ 1. Frekans Kaydırmalı Anahtarlama (FSK) modülasyonunun çalışma prensibinin anlaşılması.. FSK işaretlerinin ölçülmesi. 3. LM5 kullanarak bir FSK modülatörünün gerçekleştirilmesi.

Detaylı

KET-Kısa Mesafe Erişimli Telsiz Cihazlarının Kurma Ve Kullanma Esasları Hakkında Yönetmelik BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Kısaltmalar ve Tanımlar

KET-Kısa Mesafe Erişimli Telsiz Cihazlarının Kurma Ve Kullanma Esasları Hakkında Yönetmelik BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Kısaltmalar ve Tanımlar Telekomünikasyon Kurumundan: KET-Kısa Mesafe Erişimli Telsiz Cihazlarının Kurma Ve Kullanma Esasları Hakkında Yönetmelik Amaç BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Kısaltmalar ve Tanımlar Madde 1- Bu Yönetmeliğin

Detaylı

Endüstriyel Sensörler ve Uygulama Alanları Kalite kontrol amaçlı ölçme sistemleri, üretim ve montaj hatlarında imalat sürecinin en önemli aşamalarındandır. Günümüz teknolojisi mükemmelliği ve üretimdeki

Detaylı

Mobil ve Kablosuz Ağlar (Mobile and Wireless Networks)

Mobil ve Kablosuz Ağlar (Mobile and Wireless Networks) Mobil ve Kablosuz Ağlar (Mobile and Wireless Networks) Hazırlayan: M. Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Ders konuları Wi-Fi ve IEEE 802.11 Mimari CSMA/CA MAC Katmanı Çerçeve

Detaylı

DENEY 3: DTMF İŞARETLERİN ÜRETİLMESİ VE ALGILANMASI

DENEY 3: DTMF İŞARETLERİN ÜRETİLMESİ VE ALGILANMASI DENEY 3: DTMF İŞARETLERİN ÜRETİLMESİ VE ALGILANMASI AMAÇ: DTMF işaretlerin yapısının, üretim ve algılanmasının incelenmesi. MALZEMELER TP5088 ya da KS58015 M8870-01 ya da M8870-02 (diğer eşdeğer entegreler

Detaylı

Anahtarlama Modlu DA-AA Evirici

Anahtarlama Modlu DA-AA Evirici Anahtarlama Modlu DA-AA Evirici Giriş Anahtarlama modlu eviricilerde temel kavramlar Bir fazlı eviriciler Üç fazlı eviriciler Ölü zamanın PWM eviricinin çıkış gerilimine etkisi Diğer evirici anahtarlama

Detaylı

ENERJİ HATLARI ÜZERİNDEN İLETİŞİM (POWERLINE COMMUNICATION)

ENERJİ HATLARI ÜZERİNDEN İLETİŞİM (POWERLINE COMMUNICATION) ENERJİ HATLARI ÜZERİNDEN İLETİŞİM (POWERLINE COMMUNICATION) PLC - Elektrik Hatları Üzerinden Haberleşme PLC (Power Line Communication) mevcut güç hatları üzerinden sistemler arası veri alış verişini sağlamak

Detaylı

MİKROİŞLEMCİ İLE A/D DÖNÜŞÜMÜ

MİKROİŞLEMCİ İLE A/D DÖNÜŞÜMÜ KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR ORGANİZASYONU LABORATUVARI MİKROİŞLEMCİ İLE A/D DÖNÜŞÜMÜ 1. GİRİŞ Analog işaretleri sayısal işaretlere dönüştüren elektronik devrelere

Detaylı

KISA MESAFE ERİŞİMLİ TELSİZ CİHAZLARI (KET) YÖNETMELİĞİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Kısaltmalar ve Tanımlar

KISA MESAFE ERİŞİMLİ TELSİZ CİHAZLARI (KET) YÖNETMELİĞİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Kısaltmalar ve Tanımlar 20 Mart 2010 CUMARTESİ Resmî Gazete Sayı : 27527 Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumundan: YÖNETMELİK KISA MESAFE ERİŞİMLİ TELSİZ CİHAZLARI (KET) YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Kısaltmalar

Detaylı