T.C. R. esmi Gazete. Matbuat Kanunu CUMARTESİ. Tesis tarihi: 7 Teşrinievvel 1336

Transkript

1 T.C. R esm Gazete Tess tarh: 7 Teşrnevvel 1336 dare ve yazı şler çn Başvekâlet Müdevvenat Müdürlüğüne müracaat olunur 8 AĞUSTOS 1931 CUMARTESİ SAYI: 1867 Matbuat Kanunu Kanun No : 1881 Kabul tarh: 25/7/1931 Brnc fasıl Umumî hükümler Madde 1 Matbuat hürryet ve matbu eserler neşr bu kanunda yazılı hükümlere bağlıdır. Bu kanunun hükümler gerek matbaa gerek başka türlü mhank ve kmyevî vasıtalarla veya el le çoğaltılarak neşredlen yazı, resm, güftel güftesz musk eserler ve gramofon plâkları gb eserlere şamldr. Bu kanunda bu gb eserlere matbua denlr. Snematografa müteallk hususlar bu kanuna tâb değldr. Madde 2 Herkesn görebleceğ veya paralı parasız grebleceğ yerlerde her türlü matbuaların teşhr veya talk veya tevz edlmes veya satılması veya bunların lân le tevz J ve satışa arzolunması neşr sayılır. Matbuat cürmü ancak yukarık fıkra daresnde yapılan neşryatta tekevvün edeblr. İknc fasıl Matbaa açma Madde 3 Br matbaa açılmadan evvel bulunacağı yern en büyük mülkye memuruna br beyanname verlr. Beyannamede matbaayı açmak steyenn adı, sanı, kametgâhı ve ortaklan varsa onların da atları, sanları, ve kametgâhları ve matbaanın yer ve hang dllerde ve hang tabı sstemle çalışacağı yazılır. Madde 4 Açılan matbaanın yer ve tabı sstem değştrlr veya ortaklarından bazıları ayrılır veya yen ortak alınırsa yne en büyük mülkye memuruna br beyanname le bldrlr. Matbaanın sahb değşrse yen sahp şe başlamadan evvel kend namına br beyanname vermeğe mecburdur. Ölüm halnde bu beyanname matbaayı şletmeğe devam edecekler tarafından on beş gün çnde verlr. Madde 5 Beyannamesz matbaa açanlar hakkında Türk Ceza Kanununun 533 üncü maddes hükmü tatbk olunur. Beyannamelerde yazılması mecburî olan malûmatı yanlış bldrenlere 5ü lradan 200 lraya kadar ağır para cezası hükmolunur. Madde 6 Matbaasında lmühaber alınmamış gazete veya mecmua basan matbaacı yüz lradan aşağı olmamak üzere ağır para cezasına mahkûm olur. bu suretle basılan gazete veya mecmua le br suç şlenmşse bu suça ştrak sabt olan matbaacı gazete veya mecmuanın mes'ullerle hemfl addolunur. Üçüncü fasıl Her türlü matbualar Madde 7 İknc maddenn şümulüne gren matbualar üstünde matbaanın adı yazılır. Buna muhalf hareket eden matbaacılar 10 lradan 100 lraya kadar haff para cezasına mahkûm olurlar. Böyle br mahkûmyetten altı ayı geçncye kadar bu suç yenden şlenrse suçlu ayrıca k aya kadar haps le de cezalandırılır. Yanlış br at yazılması halnde yukarık fıkralarda yazılı cezalar k kat olarak verlr. Bu maddedek hükümlern resmî dare, meslek veya tcaret şlerne veya ale, syaset ve cemyet hayatının şlerne yarıyan lân, tarfe, tcarî srküler ve sare gb matbualara ve neşreden zatın doğru adı bulunmak şartle nthap beyannamelerle syasî beyannamelere şümulü yoktur. Madde 8 Matbaacılar bastıkları her türlü matbualardan kşer tanesn günü gününe bulunduğu yern en büyük mülkye memurle Cümhuryet Müddeumumsne vermeğe mecburdurlar. Verlmeyen her nüsha çn 5 lra haff para cezası hükmolunur. Tekerrüründe bu ceza verlmeyen her nüsha çn 10 lradan 20 lraya kadar arttırılır. Bu hükümlerden gazete ve mecmualar ve yukarık maddenn dördüncü fıkrasında yazılı matbualar müstesnadır. Dördüncü fasıl Gazete ve mecmua neşr Madde 9 Gündelk yahut mevkut gazete ve mecmua çıkarmak steyenler gazete ve mecmuanın çıkarılacağı mahalln

2 Sayıfa : 748 (Resmî Gazete) 11 AĞUSTOS 1931 en büyük mülkye memuruna aşağıda stenlen malûmatı hav mzalarle br beyanname verrler: A) Gazete veya mecmuanın adı; B) gazete veya mecmua sahbnn adı, sanı, tâbyet, tahsl dereces ve muamele merkez olan ş ve ev adres; C) Varsa başmuharrrnn, umumî müdürünün, yazı şler müdürünün adı, sanı, tâbyet ve kametgâhı; D) «B, C» fıkralarında sıfatları yazılı olanlardan hangsnn flen umumî neşryatı dare edeceğ; E) Nerede yazılıp dare edleceğ, nerede basılacağı ve basılacağı matbaa ve matbaacının adı ve sanı; F) Syasî olup olmadığı; G) Ne vaktlerde çıkarılacağı; H) Hang dllerde çıkarılacağı; I) Sermayey tedark edenler başkaları se onların hepsnn ve sermaye kanun daresnde kuıulmuş br şrkete at se şrket mukavelenamesnn aslı veya tasdkl suretle beraber şrketn dare meclsn teşkl veya şrket temsl eden kmselern adı, sanı, memleket, ş ve ev adres ve tâbyet; K) Gazete veya mecmua br cemyete atse nzamnamesnn tasdkl suretle dare heyetn teşkl edenlern adı, sanı, memleket, ş ve ev adres; Beyanname muhtevyatında hasıl olacak değşklklern vukuundan üç gün zarfında bldrlmes lâzımdır. Beyanname verenlere bu kanunda gazete veya mecmuanın sahb denlr. Madde 10 Br gazete ve mecmua sahb bunu muayyen müddetle başkasına devredeblr. Devr alan bu kanunla gazete sahplernde aranan vasıfları ve kaytler haz olduğu halde kend namına vereceğ beyanname le bu hakkı muayyen müddet btnceye kadar kullanablr. Madde 11 Sahb vefat eden gazete veya mecmua umumî neşryatını dare edenn cezaî mes'ulyet altında üç ay neşrolunablr. Bu müddet çnde varsler arasında bu kanunda yazılı vasıf ve şartları haz brs varsa mahallnn en büyük mülkye memuruna yen br beyanname vermek ve dğer mrasçıların muvafakatn aldığına dar resmî br veskaya bağlamak şartle gazete ve mecmuayı neşre devam edeblr. Mrasçılar arasında bu kanunda yazılı vasıf ve şartlan haz kmse bulunmazsa yne bu müddet çnde kanunî vasıf ve şartları haz br sahp gösterlmek ve onun tarafından br beyanname verlmek mecburdr. Bu madde hükmüne rayet etmekszn üç aydan fazla gazete veya mecmua neşredldğ takdrde 18 nc madde hükümler tatbk edlr. Gazete veya mecmua sahb ve umumî neşryatını dare eden kmse 12 nc maddede yazılı vasıflardan brn kaybeder veya tevkf veya hapsolunursa br hafta çnde o madde hükmü tamamlanmak lâzımgelr. Bu müddette gazete veya mecmua, başında bulunan yazı şler müdürünün mes'ulyet altında ntşar edeblr. Madde 12 Gazete veya mecmua sahplernde aşağıda yazılı vasıf ve kaytlern bulunması şarttır: A - Türk olmak; B - Yrm yaşını btrmş bulunmak; C - Yüksek mekteplerden veya lse le buna muadl dğer mekteplerden şehadetnamel olmak (eğer şehadetname ecneb mekteplerden alınmış se türkçe okur yazar bulunmak); D - Ecneb br devlet hzmetnde bulunmamak; E - Resmî br makama karşı ecneb tâbyet ddasında bulunmuş olmamak; F - Mahcur olmamak; G - Blfl devlet memuru ve asker ve ordu mensubu olmamak (Hususî kanunları mân olmadıkça meslekî ve lmî gazete ve mecmua çıkarablrler); H - Türk Ceza Kanununun 587 nc maddesnn brc fıkrasında yazılı cezaları müstelzm suçlarla knc babının üçüncü faslında yazılı 192 nc ve üçüncü babının brnc faslında yazılı zmmet ve htlâs, knc faslında yazılı rtkâp, üçüncü faslında yazılı rüşvet ve 229 uncu madde ve 286 nc maddenn lk fıkrası ve 287 nc madde ve 6 nc babının üçüncü faslı/ıda yazılı sahtekârlık ve sekznc babının brnc faslında yazılı, 415 nc madde ye 416 nc maddenn son fıkrası ve 419 uncu maddenn knc fıkrası ve 426, 4?7 ( 42s nc maddelerle 430, 431 nc maddelernn brnc fıkrası ve üçüncü faslında yazılı fuhşa tahrk ve hırsızlık ve yağmacılık ve dolandırıcılık ve hlel flâs ve emnyet su stmal suçlarından brle mahkûm olmamak, I - Vatan, mllî mücadele, cümhuryet ve nkılap aleyhnde bulunupta her hang br mahkeme ve dvan tarafından mahkûm olmamak; I - 25/9/J 339 tarh ve 347 numaralı kanunla 26/5/1926 tarh ve 854 numaralı kanunun brnc maddes hükümler mucbnce devlet hzmetnde kullan.'lmamasına karar verlmş olmamak; K - Mllî mücadelede şgal altında düşman emellerne hzmet edc neşryat yapmış olmamak. Madde 13 Türkyede ecneblern gazete ve mecmua çıkarması mahallî hükümetlern ayrıca müsaadesne ve umumî neşryatını dare edecek olanın türk vatandaşı olmasına bağlıdır. Bu gazete ve mecmualar Cümhuryet Hükümetnn dahlî ve haıcî syaset aleyhnde neşryat yapamazlar. Bu maddeye muhalf neşryatta bulunanlardan verlen hususî müsaade strdat olunur. Madde 14 - İlmî ve ahlâkî neşryatle devamlı surette fazlete hzmet eden gazete ve mecmualara Darülfünun Dvanı kararle Maarf Vekâlet tarafından takdrname verlr. Hzmetn devamlı olması çn neşryatın en az br sene fasılasız yapılmış olması şarttır. Madde 15 Gazete veya mecmuanın başmuharrr le umumî neşryatını dare eden zatın yüksek mektepten mezun olması ve bunlarla ummî müdür ve yazı şler müdürünün 12 nc maddede yazılı dğer vasıf ve kaytler haz bulunması şarttır. Madde 16 Br gazete veya mecmuanın sahplğ le umumî neşryatının dares aynı meb'us uhdesnde toplanamıyacağı gb ayrı ayrı mebuslar tarafından da deruhde olunamaz. Madde Beyannamey alan en büyük mülkye memuru beyanname münderecatını mahsus defterne kaydettrdkten sonra beyanname sahbne br lmühaber verr ve en kısa müddet çnde beyanname muhtevyatının hakkate muvafık olup olmadığını tahkk ve alacağı netceye göre 18 nc madde hükmünce hareket eder. Madde 18 - Yukarık maddeler hükmüne muhalf olarak neşredlen gazete veya mecmua en büyük mülkye memurunun emrıle derhal kapatılır ve aşağıdak cezaî hükümler tatbk olunur: A - Beyanname verlmekszn neşredlen gazete veya mecmuayı neşredenlerden 1C0 lradan 500 lraya kadar ağır para cezası alınır. Tekerrürü halnde br aydan altı aya kadar haps cezası le beraber üç yüz lradan aşağı olmamak üzere ağır para cezası hükmolunur. B - Beyanname muhtevyatının hakkat hlâfı olduğu anlaşılırsa Türk Ceza Kanununun 343 üncü maddes hükmü tatbk olunur. C - Bu suretle neşredlen gazete veya mecmua vasıtasle br suç rtkâp edldğ takdrde bunun cezası da ayrıca verlr. Madde 19 Gündelk gazete ve alelûmum ster aylık, ster daha az br zaman fasılasle neşrolunan gazete veya mecmuanın her nüshasının üzernde sahbnn ve umumî neşryatını dare eden kmse le gazete ve mecmuayı basan matbaanın ısmı ve basıldığı yerde satışa çıkarıldığı günün tarh yazılır. Buna muhalf hareketnden dolayı basan, beş lradan 50 lraya kadar haff para cezası le cezalandırılır. Blerek sahte

3 983 AĞUSTOS 1931 (Resmî Gazete) Sayıfa 719 sm vc tarh gösterlmes halnde basan k haftaya kadar haps ve 100 lraya kadar haff para cezasle mahkûm edlr. Madde 20 Gazete veya mecmuaların her nüshasından kşer anes gn gününe ve tevz takp eden mesa saatnde gazele veya macııuıaların çıktığı yern en büyük mülkye memuru le Cumhuryet Müddeumumsne verlr. Verlmyen her nüsha çn 5 lra ve tekerrürü halnde her nüsha çn 10 lradan aşağı olmamak üzere 25 lraya kadar ağır para cezası hükmolunıır. Beşnc fasıl Gazele ve mecmualarda çalışanlar ve matbuaları satanlar Madde 21 Her gazete ve mecmuanın sthdam edeceğ nıulıbr, muhabr, muharrr, ressam, fotoğrafçı ve dare müdürle darehane harcnde abone kaydne veya lân almağa memur olanların smlern mahalln en büyük mülkye memuruna bldrlr. Muhbr, muhabr ve muharrrlern 12 nc maddede yazılı olan suçlardan brle mahkûm bulunmaması ve yrm br yaşını btrmş olmaları şarttır. Muhbr, muhabr ve muharrr ve yukarıda yazılı dğer müstahdemlern mensup oldukları gazete veya mecmuadan verlmş ve mahallnn en büyük mülkye mernurluğunca tasdk olunmuş hüvyet varakasını hâml olmaları lâzımdır. Bu madde hlâfında hareket edenler ve bunları sthdam eden gazete ve mecmua sahpler Türk Ceza Kanununun 526 nc maddes mucbnce cezalandırılır. Kanunî Lr mân ok ken beyannamelernde bldrdkler ntşar devrelern ardı sıra ve mükerreren beş defa gecktren gazete veya mecmua namına darehanes harcnde abone kay d çn verlen hüvyet varakası ger alınır. Bu madde hükmü gazete ve mecmualardan muayyen telf hakkı almıyaıı yardımcı muharrrler hakkında mecburî değldr. Madde 22 Gazete veya mecmua satmak steyenler zabıtaya müracaatla hüvyetlern mahsus defterne kaydettrerek mukablnde br lmühaber almağa mecburdurlar. Gazete veya mecmuaları satarken umumî adap ve nezahate mugayr tabrler kullanmak, br şahsın veya heyetn namusunu hlâl veya tbarını kesredecek veya heyecanı mucp olacak surette veya matbuada münderç olmıyan havadslerden bahsederek rağbet celbetmek memnudur. Bu madde hlâfına hareket edenler br lradan beş lraya kadar haff para cezasına veyahut br haftaya kadar haff hapse mahkûm olurlar. Altıncı fasıl Gazete veya mecmua sahbnn hakları Madde 23 Gazete veya mecmuanın mülkyet hususunda Kanunu Medenî hükümler cardr. Vadde 24 Br sene müddetle neş v olunmıyan veya neşrolunduktan sonra kendlğnden neşryatı beş sene tatl eden br gazete veya mecmuanın adı üzernde sahbnn hakkı kalmaz. Madde 25 Br gazete veya mecmuanın hususî br fedakârlık lıtyarle elde ed p yazdığı sthbarat bu gazete veya mscmuanın mülkyetndedr. O gazete veya mecmuadan müsaade alınmadıkça neşrnden 2 1 saat geçnceye kadar başkası tarafından neşredlemcz, ııeşredenler hakkında Telf Hakkı Kanunu hükümler tatbk olunur. Madde 26 Mahallnn en büyük mülkye memuruna gazete veya mecmualarının kşer nüshasının verlmes gazete veya mecmuada çıkan yazı ve ıesmlerdek telf hakkının kayt ve tescl hükmündedr. Yed tc fasıl Matbuat suçlarının mes'uller Madde 27 Her gazete veya mecmuanın neşryatından doğan mes'ulyet umumî neşryatı flen dare eden zat le bu gazete veya mecmua sahbne attr. Muharrrler kend mzalarını taşıyan yazılardan ve ressamlar yne mzalarle çıkan resmlerden dolayı hemfl olarak gazete sahb ve umumî neşryatı dare eden zat le brlkte mes'ul olurlar. Müstear nam le veya mzasız ve remzl mza le ntşar eden yazılar memleketn dahlî ve harcî emnyetne ve esrarı askeryeye at se muharrrlernn hüvyetlern Cümhuryet Müddeumums her stedğ zaman gazete veya mecmuanın sahplernden ve umumî neşryatı dare edenlerden sorablr. Talep olunan bu malûmatı vermezler veya yanlış olarak verı lerse gazete veya mecmua ntşar etmekte olduğu halde mahkemeden alınacak karar üzerne kapatılır ve neşryatın mahyetne gore yapılacak kanunî takbat harç olaı ak bundan dolayı üç aydan eksk olmamak üzere hapsolunur. Şu kadar k takbat yapılmadan evvel stenlen malûmat bldrlecek olursa terettüp edecek cezanın dörtte üçü ve takbat esnasında bldrlrse yarısı ndrlr. Muhbr ve muharrıler ve yazı şler müdürü tasn ettkler veya asılsız olduğunu bldkler haberlern neşrnden mütevellt suçlardan mes'ul olup gazete veya mecmuanın sahb le umumî neşryatını dare eden kmse de Ceza Kanununun 65 nc maddes mubbnce müşterek sayılırlar. Sekznc fasıl Suçlara tahrk Madde 28 Gazete veya mecmua le veya sar tabı aletlerle veya el le yazılıp teksr edlerek neşr ve tevz olunan yazılarla ve umumî yerlere levha ve lân asmak suretle halkı ceza kanununda yazılı cürümlere teşvk edenler bundan dolayı ceza kanununda ayrı br hüküm bulunmadığı takdrde Türk Ceza Kanununun 311 nc maddes mucbnce cezalandırılır. Şu kadar k bu 311 nc maddede yazılı olan haps cezasına hükmedlen cezanın altıda br lâve olunur ve para cezası hükmolunan hallerde bu ceza suçun nev'ne göre beş lradan 1C00 lraya kadar ağır para cezası olmak üzere tayn olunur. Teşvk netcesnde kastedlen fl zuhûr eder veya o fln crasına tevessül edlrse müşevvkler, fallerle ayn derecede mes'ul olurlar. Madde 29 Fertlern şahsî veya alevî hayatı hususyelern ma tarkle dah olsa her ne vesle le olursa olsun neşredenler br aya kadar haps ve 50 lraya kadar ağır para cezasle cezalandırılırlar. Neşryat, sahplernn muvafakatle yapılmış se suç teşkl etmez. Madde 30 Türk Ceza Kanununun 156 nc maddes sarahat harcnde kendlerne mevdu vazfenn fasından dolayı Büyük Mllet Mecls Azasından, İcra Vekller Heyetnden ve resmî heyetlerle devlet memurlarından br veya br kaçı hakkında sm ve madde gösterlmyerek müphem ve su zannı davet edecek mahyette mütecavzane yazı ve resmlerle Büyk Mllet Meclsnn ve İcra Vekller Heyetnn ve resmî heyetlerle devlet memurlarının veya br kısmının şeref ve haysyet hlâl olunursa üç aydan altı aya kadar haps ve 100 lradan eksk olmamak üzere ağır para cezası hükmolunur. Dokuzuncu fasıl Müstehcen neşıyat Madde 31 Türk Ceza Kanununun 426 ve 427 nc maddeler mucbnce müstehcen sayılan maddeler halkın âr ve haya duygularını ncten ve ayıp sayılan şeylerdr. Yukarık tarfn şümulüne gren br san'at veya lm eser, alâkadarlarının stfades çn neşredlr, bu da esern mevzu

4 Sayıfa : 748 (Resmî Gazete) 11 AĞUSTOS 1931 ve şekl le neşr vasıta ve mahallnn nev ve cns arasındak münasebet karnelerle anlaşılırsa müstehcen sayılmaz. Ouııncıı Şanta fasıl Madde 32 Br kmsenn namusunu hlâl edecek veya tbarını kıracak veya şöhret ve servetne zarar vereblecek br maddey neşr vasıtasle fşa etmek veya fşa mahyetnde olmayıp ta kendsnn şeref ve haysyetne tecavüz teşkl edecek neşryat yapmak tehddle muayyen br müddete at abone bedelnden ve tarfeye tâb lânların muayyen ücretnden fazla bedel ve ücret veya bunlara muadl br menfaat kends : veya başkası çn temn edenler Ceza Kanununun 192 nc maddes mucbnce ceza görürler. Oıı brnc fasıl Yalan neşryat Madde 33 - Mllî paranın kıymetn düşürecek veya dahl veya harçte bu paraya karşı tmadı sarsablecek vak'aları tasn veya tahrf ederek neşr ve şae edenler üç aydan üç seneye kadar haps vc 100 lradan 500 lraya kadar ağır para cezasle cezalandırılır. Madde 34 Türk Ceza Kanunu hükümler harcnde olarak matbuatta blerek yanlış metnler veya br kmseye atfedlmş veskalar, yahut hadd zatnde doğru, fakat mündercatı tahrfe uğratılmış metnler neşredenler br haftadan br aya kadar haps ve 10 lradan 50 lraya kadar ağır para ceza- sına mahkûm olurlar. On knc fasıl Neşr memnu olan şeyler Madde 35 A - ddanamenn, son tahkkatın açılmasına müteallk kararın, br cürme at her hang tahkkat evrakı ve veskaların duruşmada okunmazdan evvel neşr memnudur. Ancak mahkemenn veya müddeumumnn müsaadesle ve bütün gazetelere brden crası lâzımgelen teblğlerne tevfkan bu veskaların neşr cazdr. B - İsbatı caz olmıyan söğme ve hakaret davasına at zabıtların ve buna müteallk şkâyetnamelern aynen ve hulâsaten neşr dah memnudur. C - ıvınderecatı umumî edep ve ahlâka dokunablen tıbbı adlî raporlarının da neşr yasaktır. D - Muhakemesnn gzl olması kararlaştırılan dava zabıtlarının da mahkemenn müsaades olmadıkça neşr memnudur. E - Ceza tahkkatı başladıktan sonra lk tahkkat esnasında tahkkat hâkmnn muvafakatnn nzmamle ve hazırlık tahkkatı esnasında yalnız cümhuryet müddeumumsnn emrle yapılmakta olan tahkkata ve adlî muamelelere müteallk havadslern ve cürm yapanlarla cürme kurban olanların fotoğraflarının neşr menedlebr. Buna muhalefet ancak müddeumumnn bu baptak yazılı emrnn gazete veya mecmua darehanesne teblğnden tbaren br suç olur ve yazan 10 lradan 1C0 lraya kadar haff para cezasle cezalandırılır. F - Neşr, caz esk br lâmın su nyetle ve yen br hükmün kezalk su nyetle tekrar neşr söğme ve hakaret ddasle takbat yapılmasına ve ceza verlmesne mân değldr. G - Mahkeme müzakerelernn neşr memnudur. H - Br ceza davasının başlamasından son hükmün verl- meşne kadar hâkm ve mahkemenn kararlan ve muameleler hakkında mütalea serdedlemez. 1 İ- Gzl bakılmıyan boşanma davalarında ancak :! - İk tarafın ve şahtlern smler, saıı'atları ve adresler, 2 - Mevzuu bahsolaıı ve karar verlen hukukî rııes'elelern kısaca zahı, 3 - Şahtlern şehadetlernn aynen olmamak şartle kısaca mevzuu, 4 - Hüküm fıkrası yazılablr. Bu madde hükümlerne muhalf hareket edenlerden 20 lradan 200 lraya kadar haff para cezası alınır. Madde 36 Gazete ve mecmualar kend namlarına pyango, tombala ve sare gb herhang br suretle talh ve kura oyunları tertp edemyeceğ gb böyle tertplern kupon ve yazı ve lânları gazete ve mecmualarda ııeşredlemez. hlâfına hareket edenler 200 lradan 1000 lraya kadar ağır para cezasle mahkûm olurlar. Madde 37 Türk ve ecneb müellflern lmî ve edebî ve felsefî eserler müstesna olmak üzere halkın ahlâkî duygularına dokunablen hakkî veya muhayyel surette haydutluk; hırsızlık veya dğer cnayetlern crasına veya bunları yapanların hayatı ve hareketlerne mtsale heves uyandırablecek mahyettek matbualar neşr memnudur. Bu memnuyete muhalf hareket edenler br seneye kadar haps ve 200 lraya kadar ağır para cezasle cezalandırılır. Tekerrürü halnde bu cezalar k msl olarak verlr. Madde.38 İnthar vak'alarını mahallnn en büyük zabıta memurundan mezunyet almaksızın neşretmek memnudur. Mezunyet alınarak neşr halnde dah nthar edenlern ve nthara teşebbüs eyleyenlern resmler basılmaz. Bu madde hükmüne half hareket edenler br haftadan br seneye kadar haps vt lradan 200 lraya kadar para cezasına mahkûm olurlar. Madde 39 Türk Ceza Kanununun 312 nc maddesn yazılı suçları matbuat vasıtasle rtkâp edenlere bu maddcdek. cezalar altıda br arttırılarak verlr. Madde 40 Padşahlık ve hlâfetçlk yolunda ve komü-^, nstlk ve anarşstlğe tahrk eden neşryatta bulunulamaz. Hlâfına hareket edenlere altı aydan üç seneye kadar ağır haps cezası verlr. Maddd 41 Ale mevcudyetn ve ale kurmak es sarsacak ve kadınlığın ana olmak hususundak fkrî temayülünü zayıflatacak mahyette her türlü neşryat yasaktır. Hlâfına hareket edenlere br aydan br seneye kadar haps cezası verlr. Madde 42 - Br gazete veya mecmuanın mes'uller aleyhne dava açıldığı zaman Cümhuryet müddeumums veya şahsî davacı tarafından davanın açıldığı, gazete ve mecmuanın darehanesne teblğ ettrlr. Bu teblğden sonra hükmün kavleşmesne kadar o gazete ve mecmualar yalnız takbat hakkında tek ve bast br ş'ardan başka hç br sebep ve bahane le br^ şey yazamaz ve müştek de br şey yazdıramaz. Bu madde hlâfına hareket edenler 100 lradan 1000 lraya kadar ağır para cezasle cezalandırılır. Tekerrürü halnde bu para cezasının azamî haddnden başka altı aya kadar haps cezası verlr. Madde 43 Memurların ve blfl asker olanlarla ordu mensuplarının, dahlî ve harcî, syasî ıncs'eleler hakkında mütaleaları, askerlk ve vazfe aleyhnde tenktler mutazammın ve nzbat ve taata mnaf olarak gönderdkler makale vc mektupların derç ve neşredlmes memnudur. Bu memnuyet hlâfına hareket edenler üç aya kadar haff haps cezasle beraber 25 lradan 200 lraya kadar haff para cezasına mahkûm olurlar. Neşredlen bu türlü yazıları yazmış olanların hüvyetlern gzleyen gazete ve mecmuaların mes'uller br haftadan altı aya kadar hapsolunur ve kendlernden 50 lradan 200 lraya Kaaar ağır para cezası alınır.

5 8 AĞUSTOS 1931 Madde mart 1340 tarh ve 431 numaralı kanunun I hükmüne tevfkan Türkye Cümhuryet hududu harcne çıka- rılmş olanlarla 16 nsan 1340 tarh ve 481 numaralı af ka- nununun üçüncü maddesnde yazılı eşhasın gönderdkler yazı- ları gazete ve mecmualarla nçşrçtmek memnudur. Muhalf hareket ; edenler altı ^ydan 3 seneye kadar haps ve 3ÖÖ lradan aşağı olmamak üzere para cezasına mahkûm olurlar. Bu suretle neş- rolunan yazrfr br suç teş/cl ettğ takdrde ayrıca takbat ı yapılır.! Madde 45 - Kanun ve nzah: namelern Resmî Gazete le neşrnden evvel aynen neşr memnudu:"- Hlâfında hareket eden- f erden 50 lraya kadar haff para cezası c2' ınır- Oıı üçüncü îasıl Suç olmıyan neşryat Madde 46 Resmî darelern malûmat ve beyanat verme- ğe salâhyetl memurlarının ve hükümetçe tanınmış aansların verdkler haberlern neşr suç teşkl etmez. Madde 47 A - Ceza Kanununun 486 ncı maddes hük- 1 münce br dava esnasında k taraf veya vekller tarafından I dava hakkında mahkemeye verlen evrakın ve serdolunan müdafaaların muhtev olduğu tahkr lâfızlarının neşr mahkemece ger alınması emredlmş olmadıkça cazdr. B - Mahkeme huzurunda davaya adyet olmadığı halde üçüncü şahıslar aleyhne yapılmış ve mahkemece ger alınması emredlmemş hakaretlern neşrnden dolayı gazete ve mecmualar takp edlemez. Haklarına tecavüz edlmş olan üçüncü şahıslar ancak k taraf ve vpkller aleyhne medenî ve cezaî takbatta bulunablrler. On dördüncü fasıl Cevap hakkı Madde 48 Gazete veya mecmuanın mes'uller matbuanın neşryatından tevellüt edeblecek her türlü hukukî ve cezaî meşgulyetlere halel gelmemek üzere br memurun vazfesne müteallk fllere at olarak gazete ve mecmualarda yapılan neşryat hakkında br devlet memuru veya salâhyetl makam tarafından gönderlen cevapları meccanen neşretmeğe mecburdur. Cevap ve tashhler gazete veya mecmuanın bu cevap ve tashhlern vsulünü müteakp lk çıkacak nüshasının ayn sütununa ayn punto harflerle hç br lâve ve tayyolunmaksızın neşredlecektr. Neşryat devlet memurunun şahsına da taallûk ettğ takdrde bu memur ayrıca cevap vermek hakkına malktr. Br gazete veya mecmua neşryatında zkr ve telmh edlen hakkî veya hükmî şahısların o neşryata cevap vermeğe haklan vardır. Cevap, gönderenn mzasını hav olmak ve taallûk eyledğ yazının k msln geçmemek lâzımdır. Cevap gazete ve mecmua hakkında hakaret mutazammın sözler ve suç teşkl edeblecek mahyettek fadeler hav olursa veya neşrnden üç ay geçmş se dercnden mtna edleblr. Cevap ve tashhn derecnden mtna halnde mtnaın sebepler derhal mahallnn Cümhuryet müddeumumlerne yazı le bldrr. Gazete çn hakaret mutazammın veya suç teşkl edeblecek mahyettek fadeler hav cevaplar da müddeumumlk gazetenn taleb üzerne münasp göreceğ tadller yapar. Bu tadllerden sonra cevabın neşrnden mtna edlemez. Cevabın neşrnden sonra gazete veya mecmua aynı memura veya aynı şahsa ve aynı mes'eleye taallûk eden yen - mahyette neşryat yaparsa yukarıdak şartlar daresnde ve bu (İefa yazının üç msln tecavüz etmemek üzere tekrar br cevap neşrne mecburdur. (Resmî Gazete) * Bu mecburyetlerden mtna halnde yrm beş lradan beş yüz lraya kadar ağır para cezası hükmolunur. Hakkında neşryat, yapılan şahıs hakkı karı koca, usul, ve füruuna ntkal eder. ölmüş se cevap vermek Bunlardan bırı tarafında cevap ve tashh hakkının kullanılması dğerlernden bu bakk? skaî eder ; On beşnc fasıl Kararların neşr Madde 49 Gazete veya mecmua münderecatından dolayı kendlernn mahkûmyetlern mutazammın verlecek hüküm aynı gazete veya mecmua le o hükmün teblğnden tbaren o gazete veya mecmuanın çıkacak nhayet knc nüshasında ve mahkûmyet cap ettren ya21 \ mn çıkmış olduğu Sutühdö aym punto harflerle ve ö gazete vaya mecmua tatl edlmş se müddeumum V6ya alâkadarların taleb üzerne masarf mahkûma at olmak şartle hâkm ve mahkeme resnn tensp edeceğ dğer br gazetenn tekabül edecek sütununda ve o sütunda ve mutat lân tarfesne göre verlecek br ücret mukablnde neşrolunur. Neşr masrafları yne mahkûma at olmak şartle alâkadarları dlerlerse dğer nhayet üç gazete le neşrne hükmolunablr. Neşryattan dolayı mahkûm edlen gazete veya mecmua mahkeme hükmünü neşretmezse aynı mahkeme 200 lra ağır para cezası hükmeder. Israr vukuunda para cezası k kat hükmolunmakla beraber bu hükmün teblğ üzerne de koymazsa her teahhur eden gün çn 100 lra para cezası alınır. Oıı altıncı fasıl Gazete ve mecmuaların kapatılması Madde 50 Memleketn umumî syasetne dokunacak neşryattan dolayı İcra Vekller Heyet kararle gazete veya mecmualar muvakkaten tatl olunablr. Bu suretle kapatılan gazete veya mecmuanın neşrne devam edenler hakkında 18 nc madde hükmü tatbk olunur. Bu suretle kapatılan br gazetenn mes'uller tatl müddetnce başka br sm le gazete çıkaramaz. Oıı yednc fasıl Matbuaların toplatılması Madde 51 Yabsncı br memlekette çıkan br gazete veya mecmuanın Türkyeye sokulması ve dağıtılması İcra Vekller Heyet kararle menolunablr. Dağıtılan nüshalar karardan evvel, İcra Vekller Heyetnden müstacelen karar alınmak üzere Dahlye Veklnn emrle toplattırılablr. Menolunmuş gazeteler memnuyet blerek Türkyeye sokan ve dağıtanlardan 300 lraya kadar ağır para cezası alınır. Madde 52 Adaba münaf müstehcen resmler hav neşryat Cümhuryet müddeumumlernn emrle toplattırılablr. Oıı sekznc fasıl Tazmnat ve manevî zarar Madde 53 Matbuat cürümlernden ve matbuat vasıtasle yapılacak suçlardan dolayı hükmolunacak tazmnat ve mahkeme masrafları gb hukukî ve malî mes'ulyetlerden cezaya mahkûm olanlarla beraber sermaye koyanlar müteselslen mes'uldürler, On dokuzuncu fasıl Müruru zaman Madde 54 Matbuat vasıtasle yapılan suçlar altı aylık müruru zamana tâbdr.

6 Sayıfa : 736 (Resmî Gazete) 16 AĞUSTOS 1931 Yrmnc fasıl Takp ve muhakeme usuller Madde 55 - Türk Ceza Kanununun 426, 427, 480 ve 482 nc maddelerle bu kanunun 18 nc maddesnn (a) ve (b) fıkraları ve 8,19,20,28,29,30,33,34,35-44,47,48 nc maddeler şümulüne gren suçlardan dolayı hazırlık tahkkatı yapılmaz. Madde 56 Matbuat vasıtasle rtkâp edlen ağırceza mahkemesnn vazfesne dar suçlardan gayr suçlar Cümhuryet müddeumumlğnn ddanamesle doğrudan doğruya mahkemeye verlr. Müstehcen mahyettek neşryattan dolayı gazete veya mecmuanın ntşarı mahzurlu görülürse Cümhuryet müddeumumlğnce gazete veya mecmuanın muvakkaten tatl ve lüzumu halnde de maznunların tevkf mahkemenn her safhasında davayı görecek olan mahkeme veya hâkmden stenr. Bu talep duruşmadan evvel vak olursa mahkeme veya hâkm evrakı tetkk ederek tatl ve tevkf hakkında br karar verr. Beraet kararle tatl kararı kalkar. Mahkûmyet halnde mahkûmun mahkûm olduğu müddet veya para cezasının ödenmesnden dolayı ne mktar haps cezası lâzımgelyorsa o mktara muadl olacak ve Ceza Kanununun 25 nc maddesnde muayyen müddetn azamî haddn geçmyecek br müddetle gazetenn tatlne dah hükmolunablr. Gazete veya mecmualarını karar hlâfına neşredenler hakında üç aydan aşağı olmamak üzere haps ve 200 lradan aşağı olmamak üzere ağır para cezası hükmolunur. Madde 57 Br suçta müşterek olanlardan br veya br kaçı hakkında dava açılması zn almağa bağlı olur ve znn alınmaması veya her hang br suretle teblgat cra edlmemes sebeble geçecek zaman matouat vasıtasle rtkâp edlen suçların muhakemes çn bu kanunda kabul edlen sür'at tehr edecek mahyette görülürse bu kabl maznunlar hakkındak muhakemenn muvakkaten tatlne karar verleblr. Mütekabl davalarda maznunlardan br hakkında dava açılması zn almağa bağlı olduğu takdrde brleştrlmş olan davalardan brnn veya br kaçının mes'elenn mahyetne göre muvakkaten tatlne karar verleblr. Madde 58 Matbuat vasıtasle rtkâp edlen suçlardan dolayı lüzumuna göre Cümhuryet müddeumumlernce yapılacak hazırlık tahkkatının nhayet br hafta zarfında kmal lâzımdır, lk tahkkata tâb suçlardan bu tahkkat en kısa br zamanda netcelendrlr. Madde 59 Mahkemeler maznunun kametgâhı tbarle mahkemeye celbedlmes çn lâzımgelen müddet nazarı dkkate alarak duruşmaları Ceza Muhakemeler Usulü Kanunundak müddetlerle mukayyet olmıyan en kısa br zamana tayn ederler. Kat'î br zaruret olmadıkça duruşmalar arasında beş günden fazla ara verlemez. Daha uzun br müddete htyaç görülürse bunun sebepler kararda tafslen tesbt olunur. Duruşmanın htamında Cümhuryet müddeumumsnn ddasını hemen serdetmes lâzımdır. İşn ehemmyetne göre müddeumumlkçe evrakın tetkkne htyaç gösterlrse bunun çn en çok üç gün mühlet verlr. Cümhuryet müddeumums tarafından dda serdedldkten sonra maznunun müdafaasını hazırlayamadığı anlaşılırsa bunun çn kendsne en çok beş gün mühlet verlr. Müdafaadan sonra hemen ve nhayet üç gün çnde hüküm tefhm edlr. Madde 60 Matbuat vasıtasle rtkâp edlen suçlardan dolayı sadır olan karar ve hükümler aleyhne tevessül olunacak kanun yolları Ceza Muhakemaler Usulü Kanunu ahkâmına tâbdr. Temyz Mahkemesnde maznunun celbedlmes hususunda yukarık maddeler hükümler tatbk olunur. Aslye mahkemelernce tayn olunan ceza mktar ve müdafaa hakkını hlâl etmyen usul hataları nakız sebeb teşkl edemez. Nakzolunan hüküm; mahkûmyete esas fln suç teşkl etmedğ noktasından nakzolunursa Temyz Mahkemes beraet kararını ı verr. Temyz Mahkemes hükmü aslye mahkemesnn suçun vasfında hata ettğ noktasından nakzeder ve bu da cezamn ağırlaşmasını mucp olmazsa bu hatayı tashh etmek suretle davayı hükme bağlar. Madde 61 Kanunî teblğ muamelelernde gazete darehanes, gazete sahb le umumî neşryatını dare eden zatın kanunî kametgâhları sayılır. Madde 62 Ağır cezayı müstelzm maddelerden maada suçlar aslye mahkemesnde görülür. Madde 63 Müddeumum ve hâkmler vazfelern bu fasılda yazıldığı sür'at ve müddetlerde muhk br sebep olmaksızın fa etmezlerse haklarında Hâkmler Kanununun 22 nc maddes hükmüne tevfkan kıdem tenks ve cabına göre ondan sonra gelen nzbatî cezalar tatbk olunur. Madde 64 Matbuat suçlarından haklarında takbata başlananlar mahkeme huzurunda da şfahen vekl göstereblrler. Ancak üç gün zarfında vekâletnamenn asıl veya tasdkl suretn mahkemeye vermeler şarttır. Yrm brnc fasıl Devlet dare ve müesseselerne at gazete ve mecmualar Madde Devlet dare ve müesseseler tarafından neşredlen resmî gazete veya mecmualar bu kanunun matbuat vasıtasle rtkâp edlen suçlar hakkında ve neşryattan kendn mutazarrır addeden kmselern gönderecekler cevapları neşretmek mecburyet hususunda kabul ettğ hükümler harcndek mükellefyet ve şartlardan müstesnadır. Bu gazete veya mecmualar vasıtasle rtkâp edlen suçlardan dolayı gazetenn doğrudan doğruya daresnden mes'ul olanlarla brlkte suç mevzuu olan yazı veya resm sahb müştereken mes'ul olurlar. Bu hususta memurn muhakematı hakkındak kanun hükümler cereyan etmez. Yrm knc fasıl Kanunun tatbk Madde temmuz 1325 tarhl Matbuat Kanunu ve zeyllerle Matbaalar Kanunu ve Hakkı Telf Kanununun bu kanuna muhalf hükümler mülgadır. Madde 67 Bu Kanun neşr tarhnden muteberdr. Madde 68 Bu Kanunun hükümlern craya İcra Vekller Heyet memurdur. Yırııı üçüncü fasıl Muvakkat maddeler Muvakkat madde A Bu Kanunun mer'yete grdğ tarhte çıkmakta olan bütün gazete ve mecmualar kanunun neşr tarl hnden tbaren 15 gün çnde beyanname vererek bu kanun 1 hükümlerne uymağa mecburdurlar. ' Bu zamana kadar neşryat sahp ve bu kanunla lga edlmekte olan 16 temmuz 1325 tarhl matbuat kanunu le tayn edlmş mes'ul müdürlern mes'ulyet altında devam edeblr. Muvakkat madde B Bu Kanunun neşr tarhnde gazete ve mecmuaların çalışmakta olan sahp, başmuharrr ve umumî neşryatını dare edenler kanunun tahsl dereces noktasından koyduğu kayıtlerden kanunun neşr esnasında flen bulundukları vazyetlere maksur kalmak şartle 3 sene müddetle müstesna tutulurlar. 30/7/1931 Başvekâlet Mûdevvenat Matbaa»!

7 8 Ağustos 1931 RESMİ GAZETE Sayı : 1867 İÇİNDEKİLER Matbuat Kanunu Sayfa 1881 Matbuat Hürryet ve Matbu Eserler Neşr Hakkında Kanun 1