Kamu Ekonomisi-I NEGATİF DIŞSALIKLAR

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Kamu Ekonomisi-I NEGATİF DIŞSALIKLAR"

Fidan Ergün
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Kamu Ekonomisi-I NEGATF IŞSALIKLAR 1

2 1. Negatif ışsallık (Üretimde Negatif ışsallık): Bir firmanın üretiminin kişisel maliyetinin yanısıra topluma sosyal maliyetinin de olması durumu: Örnek: 1. Kızılırmak nehrine üretim atıklarını serbestçe boşaltan bir firma kimyasal maddeler kullanarak sıvı deterjan üretmektedir. Bu firmanın ürününe olan talep fonksiyonu ile firmanın arz fonksiyonu sırasıyla şöyledir: 1 Talep Fonksiyonu Burada, üretimi miktarını (litre olarak), ise ürünün fiyatını (YTL) göstermektedir. eterjan üretimi, üretim ünitesinin aşağısında kalan çiftçiler, balıkçılar ve civarda bulunan halkın sağlığını etkilemektedir. Varsayalım ki, söz konusu etkileri temsil eden fonksiyon şöyledir: a) Firmanın kârını maksimize eden denge fiyatı ile üretim miktarını bulunuz. b) Firmanın areto-etkin fiyat ve miktar bileşimini bulunuz. c) Firmayı areto-etkin üretim miktarına çekebilmek için igoucu vergi tesis edilirse bu vergi sonucu devletin toplayacağı toplam vergi geliri ne kadar olur? d) igoucu vergi nedeniyle meydana gelen refah kayıp/kazançlarını ve net sosyal faydadaki değişmeyi bulunuz. e) Firmayı areto-etkin üretim miktarına çekebilmek için igoucu sübvansiyon ödemesinde bulunacağını taahhüt etse devletin bu firmaya yapacağı birim başı ve toplam sübvansiyon miktarı ne kadar olur? vergi tesis edilirse bu vergi sonucu devletin toplayacağı toplam vergi geliri ne kadar olur? f) evlet areto etkin miktarı uygulamak için Kirletme Hakkını açık arttırma ile satarsa Kirletme Hakkını ihale ile satın alan firmanın ödeyeceği maksimum miktar ne kadardır? g) igoucu vergi, sübvansiyon ve Kirletme Hakkı Satışı çözümlerini karşılaştırınız. 2

Bu firmanın ürününe olan talep fonksiyonu ile firmanın arz fonksiyonu sırasıyla şöyledir: 1 Talep Fonksiyonu 20 1.

3 GRAFKSEL GÖSTERM Talep: =-0,05 Arz: =+(1/30) 40 ışsallık: =40+(1/15) l 3

4 i a) ışsallık ikkate Alınmaz se iyasa engesi 1. Talep=Arz Z S 2. için çözersek: 4

5 b) areto Etkin (ışsallık ikkate Alınırsa) iyasa engesi Z1 SMM = KMM+ E SMM=100+0,1 1. Kişisel Marjinal Maliyet (ya da ARZ) eğrisi ile ışsallık eğrisini dikey toplarsak Sosyal Marjinal Maliyet (SMM) eğrisinin denklemini bulabiliriz. SMM SMM=100+0,1 700 Z0 KMM=+(1/30) 2. Şekilde Z1 noktasını bulacak olursak: SMM=Talep -0,05=100+0, E=40+(1/15) 3. için çözersek: 900=0,15 *=00 *=700 5

Maliyet (SMM) eğrisinin denklemini bulabiliriz. SMM SMM=100+0,1 700 Z0 KMM=+(1/30) 2.

6 c) igoucu Vergi c d e Z1 a g b SMM Z0 f KMM 1. igou ya göre: evlet bu firmayı 0 birimden daha fazla üretmesine engel olmak için birim başına ab kadar vergi koymalıdır. Şekilde b noktasının bulunması gerekmektedir. KMM fonksiyonunda =00 ini yerine koyarsak: =+(1/30)00 =2 Birim başına vergi (T): T=700-2=440 TL olur. 2. Toplam Vergi Hasılatı (TVH) acbe alanına eşittir. TVH=440*00= TL dir

vergi koymalıdır. Şekilde b noktasının bulunması gerekmektedir.

7 d) igoucu Vergi Nedeniyle Ortaya Çıkan Refah Kayıp/Kazançları SMM 1. igou cu vergi nedeniyle Tüketici Refahındaki azalma ( TF) : TF= acdf = c Z1 a KMM 2. igou cu vergi nedeniyle Üretici Refahındaki azalma ( ÜF) : ÜF= debf = d g Z0 f 3. igoucu Vergi Nedeniyle Vergi Hasılası TVH=aceb = e b 4. Net Kayıp ya da dara kaybı ( NSF) NSF=abf=

igou cu vergi nedeniyle Üretici Refahındaki azalma ( ÜF) : ÜF= debf =1 520 640 d g Z0 f 3.

8 e) Sübvansiyon urumu Z1 700 a 2 c d e g b SMM h Z0 f j KMM 1. evlet bu firmayı 0 birimden daha fazla üretmesine engel olmak için birim başına ab kadar sübvansiyon verebilir. Eğer amaç 00 birim düzeyinde üretim yaptırmak ise devlet bu firmaya toplam ahbj alanına eşit düzeyde sübvansiyon ödemelidir. Toplam Sübvansiyon= 440*5280= Top. Süb= TL dir. 2. Sübvansiyon nedeni ile tüketici kaybı igoucu vergi nedeni ile oluşan kayba eşittir. TF= acdf = i 8

Eğer amaç 00 birim düzeyinde üretim yaptırmak ise devlet bu firmaya toplam ahbj alanına eşit düzeyde sübvansiyon

Benzer belgeler

Mikroiktisat Final Sorularý

Mikroiktisat Final Sorularý MERSĐN ÜNĐVERSĐTESĐ ĐKTĐSADĐ VE ĐDARĐ BĐLĐMLER FAKÜLTESĐ MALĐYE VE ĐŞLETME BÖLÜMLERĐ MĐKROĐKTĐSAT FĐNAL SINAVI 10.01.2011 Saat: 13:00 Çoktan Seçmeli Sorular: Sorunun Yanıtı