TARIM SEKTÖRÜ RAPORLARI TRA1 DÜZEY 2 BÖLGESİ ERZURUM YÜKSEK HIZLI TREN RAPORU

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "TARIM SEKTÖRÜ RAPORLARI TRA1 DÜZEY 2 BÖLGESİ ERZURUM YÜKSEK HIZLI TREN RAPORU"

Transkript

1 ERZURUM YÜKSEK HIZLI TREN RAPORU TRA1 DÜZEY 2 BÖLGESİ TARIM SEKTÖRÜ RAPORLARI T.C. Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı Cumhuriyet Caddesi No:3 Yakutiye/ERZURUM Tel: +90 (442) Faks: +90 (442)

2

3 TRA1 Düzey 2 BÖLGE PLANI TARIM SEKTÖRÜ RAPORLARI

4 KÜNYE TRA1 Düzey 2 BÖLGE PLANI TARIM SEKTÖRÜ RAPORLARI ISBN: GENEL SEKRETER VEKİLİ Dr. Mehmet Ali ÇAKAL HAZIRLAYANLAR Dr. Mehmet Ali ÇAKAL Fatih SERT Doç. Dr. Süleyman TOY DESTEK VERENLER Arda AKBULUT Fatih SERT Melih TAHANCI SANAT YÖNETMENİ Serkan ÖZTÜRK serkangrafiturk@gmail.com TASHİH VE REDAKSİYON Kübra SARIMEHMETOĞLU YAPIM & BASIM GRAFİTÜRK MEDYA LTD. ŞTİ www. grafiturk.com.tr İLETİŞİM T.C. Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı (KUDAKA) Cumhuriyet Caddesi No:3 Yakutiye/ERZURUM Tel: +90 (442) Faks: +90 (442) Web: - e-posta: info@kudaka.org.tr

5 İÇİNDEKİLER TRA1 DÜZEY 2 BÖLGESİ TARIM SEKTÖRÜ... 7 HAZIRLIK SÜRECİ TRA1 DÜZEY 2 BÖLGESİ ET VE ET ÜRÜNLERİ SEKTÖR ANALİZİ BÖLGEDE ET ÜRETİM SEKTÖRÜNÜN MEVCUT DURUMU VE SORUNLARI BÖLGEDE ET İŞLEME SEKTÖRÜNÜN MEVCUT DURUMU VE SORUNLARI BÖLGEDEKİ ET SEKTÖRÜNÜN GENEL DEĞERLENDİRİLMESİ TRA1 DÜZEY 2 BÖLGESİ NDE SÜT ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ ÜRETİMİ BÖLGEDE SÜT ÜRETİM VE İŞLEME SEKTÖRÜNÜN MEVCUT DURUMU VE SORUNLARI BÖLGEDEKİ SÜT SEKTÖRÜNÜN GENEL DEĞERLENDİRİLMESİ TRA1 DÜZEY 2 BÖLGESİ NDE ORGANİK TARIM SEKTÖRÜ TRA1 DÜZEY 2 BÖLGESİNDE ORGANİK TARIM SEKTÖRÜNÜN SORUNLARI TRA1 DÜZEY 2 BÖLGESİ SU ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ TRA1 DÜZEY 2 BÖLGESİ SU ÜRÜNLERİ ÜRETİMİ VE TÜRKİYE DEKİ PAYI TRA1 DÜZEY 2 BÖLGESİ YEM BİTKİLERİ ÜRETİMİ SEKTÖRÜ TRA1 DÜZEY 2 BÖLGESİ TIBBİ AROMATİK BİTKİLER SEKTÖRÜ TRA1 BÖLGESİ ARICILIK ve ARI ÜRÜNLERİ TRA1 DÜZEY 2 BÖLGESİ TOHUMCULUK SEKTÖRÜ...48 KAYNAKÇA...59

6 TABLOLAR DİZİNİ TRA1 DÜZEY 2 BÖLGESİ TARIM SEKTÖRÜ... 7 Tablo 1. TRA1 Düzey 2 Bölgesi et üretim sektörünün sorun önceliklendirme analiz sonuçları...9 Tablo 2. TRA1 Düzey 2 Bölgesi et işleme sektörünün sorun önceliklendirme analiz sonuçları...10 Tablo 3. Düzey 2 Bölgeleri büyükbaş hayvan mevcudu...14 Tablo 4. Süt ürünleri üretim miktarları...14 Tablo 5. TRA1 Düzey 2 Bölgesi süt üretim sektörünün sorun önceliklendirme analiz sonuçları...15 Tablo 6. TRA1 Düzey 2 Bölgesi süt işleme sektörünün sorun önceliklendirme analiz sonuçları...16 Tablo yılı organik hayvancılık verileri (GTHB 2013)...21 Tablo Yılı Geçiş Süreci Hayvancılık Verileri (GTH, 2013)...21 Tablo yılı organik arıcılık verileri (GTHB 2013)...21 Tablo yılı organik tarımsal üretim verileri (GTHB 2013)...22 Tablo 11. TRA1 Düzey 2 Bölgesi 2012 yılı organik tarım geçiş süreci üretim verileri (GTHB 2013)...24 Tablo 12. Organik tarım sektöründe belirlenen sorunlar ve öncelik puanları...26 Tablo 13. Organik tarım sektöründeki hatalı uygulamalar öncelik sıralaması...27 Tablo 14. Bölgede üretilen organik tarım ürünlerinin pazar sorununu önceliklendirmesi...28 Tablo 15. TRA1 Düzey 2 Bölgesi Organik Tarım Sektörü GZFT Analizi (KANTAR ve Ark, 2011)...29 Tablo 16. TRA1 Düzey 2 Bölgesi su ürünleri sektörüne ait GZFT analizi...33 Tablo 17. Türkiye Yem Bitkisi Üretimi Verileri (TÜİK, 2012)...35 Tablo 18. Doğu Anadolu Bölgesi nde toplam kaba yem üretiminin ihtiyacı karşılama oranı...35 Tablo 19. TRA1 Düzey 2 Bölgesi yem bitkileri üretimi sektörü GZFT Analizi...36 Tablo 20. Bazı ürünlerin 2012 yılına ait üretim alan ve miktar değerleri (TÜİK,2012)...37 Tablo 21. Bazı ürünlerin birim ihracat değerleri ve değişim oranları (YÜCER, 2012)...38 Tablo 22. Tıbbi aromatik bitkiler sektöründe belirlenen sorunlar ve öncelik puanları...39 Tablo 23. Tıbbi aromatik bitkiler sektörünün pazar sorunu önceliklendirme tablosu...40 Tablo 24. TRA1 Düzey 2 Bölgesi tıbbi aromatik bitkiler sektörü GZFT analizi...41 Tablo 25. Dünya bal üreticileri sıralaması (FAO, 2011)...42 Tablo Yılı Koloni Sayısına Göre İl Sıralaması (GTHB, 2012)...44 Tablo 27. TRA1 Düzey 2 Bölgesi arıcılık sektörünün sorun önceliklendirme analiz sonuçları...45 Tablo 28. Arıcılık sektörü pazarlama sorununa etki eden alt faktörler önem sırlaması...45 Tablo 29. Arıcılık sektörü kalite ve standart sorununa etki eden alt faktörler önem sırlaması...46 Tablo 30. TRA1 Düzey 2 Bölgesi arıcılığının GZFT analizi tablosu...47 Tablo 31. Türkiye nin yıllara göre sertifikalı tohum üretimi miktarları (ton) (TDB, 2012)...50

7 ŞEKİLLER DİZİNİ Tablo 32. GTHB nin verdiği tohumculuk destekleri (TDB, 2013)...52 Tablo 33. Türkiye nin yıllara göre tohum ihracat rakamları (ton) (TDB, 2012)...53 Tablo 34.Tohumlukların birim ton başına ihraç geliri sıralaması...54 Tablo 35. Türkiye nin Yıllara Göre Tohum İthalat Rakamları (ton) (TDB, 2012)...55 Tablo 36. Tohumlukların birim ton başına ithalat gideri sıralaması...56 Tablo 37.TRA1 Düzey 2 Bölgesi tohumculuk sektörünün GZFT analizi sonuçları...58 Şekil 1.TRA1 Düzey 2 Bölgesi büyükbaş hayvan sayısı...12 Şekil 2. Büyükbaş hayvan sayısındaki yıllar itibariyle değişim...13 Şekil 3. Yıllara Göre Organik Üretici Sayılarındaki değişim (GTHB 2013)...19 Şekil 4. Yıllara göre organik üretim alanları (ha) ve üretim (ton) miktarları (GTHB 2013)...20 Şekil 5. Yıllara Göre Doğadan Organik Ürün Toplama Alanları (ha) (GTH 2013)...20 Şekil 6. Su ürünleri ihracat rakamları, TİM Şekil 7.Baharat ürünlerinin yıllar itibariyle üretim alanlarındaki (dekar) değişim (TÜİK 2012)...38 Şekil 8. Türkiye bal yetiştirme alanları (MTO, 2012)...43 Şekil 9. Yıllara göre dünyadaki tohum ticaretindeki değişim (ISF, 2012)...48 Şekil 10. Dünya da 2011 yılı tohumluk pazarı- milyon dolar (TIGEM 2011)...49 Şekil 11. Tohum ihracatının parasal değeri ile ithalatının parasal değerlerini karşılama oranı...57

8

9 TRA1 DÜZEY 2 BÖLGESİ TARIM SEKTÖRÜ

10 HAZIRLIK SÜRECİ TRA1 Düzey 2 Bölgesi tarım sektörü incelenirken bölgede et ve et ürünleri, süt ve süt ürünleri, organik tarım, su ürünleri, yem bitkileri üretimi, tıbbi aromatik bitkiler, arıcılık ve arı ürünleri ile tohumculuk sektörü ayrı ayrı ele alınarak üniversite, STK ve kamu kurumlarının temsilcilerinin ve uzmanlarının katıldığı 8 adet sekörel komisyon oluşturulmuş, bu komisyonların koordinasyonunda 6 adet çalıştay düzenlenmiş, 2 adet Doğrudan Faaliyet Desteği Projesi çıktısı ele alınmış, her sektör için 2 adet bilgilendirme toplantısı, 4 adet köy ve 10 adet işletme ziyareti ve yaklaşık 100 kişinin katıldığı anket çalışması yapılmıştır. Bu çalışmaların sonuçlarından yararlanılarak raporlamaya gidilmiş ve her sektör için TRA1 Düzey 2 Bölgesi ni özel olarak ele alan raporlar üretilmiştir. Bu raporlar plan için referans belge olarak alınmış ve komisyon katılımcılarının listesi bu raporların ekinde verilmiştir. 1. TRA1 DÜZEY 2 BÖLGESİ ET VE ET ÜRÜNLERİ SEKTÖR ANALİZİ Bölgede yapılan saha çalışmaları sonucu et sektörünün et üretim ve et işleme olarak iki kategoriye ayrılması gerektiği sonucuna varılmıştır. Her iki sektörün kendine ait sorunları ve bu sorunların kendine ait çözümleri mevcuttur. Ayrıca her iki alt sektör arasında karşılıklı olarak sebep sonuç ilişkisi bulunmaktadır. 8 KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI

11 1.1. BÖLGEDE ET ÜRETİM SEKTÖRÜNÜN MEVCUT DURUMU VE SORUNLARI Et üretim sektöründe belirlenen sorunların analizi ile öncelik sıralamaları belirlenmiştir. Et üretim sektöründe sorunların öncelik durumu ve öncelik puanı sırasıyla Tablo 1 de verilmiştir. Tablo 1. TRA1 Düzey 2 Bölgesi et üretim sektörünün sorun önceliklendirme analiz sonuçları Öncelik Sırası Tespit Edilen Sorun Öncelik Puanı 1 Girdi maliyetlerinin yüksekliği 2,93 2 Sermaye yetersizliği 4,00 3 Barınak koşullarının yetersiz olması 4,53 4 Yeterli kalite ve miktarda hammadde temini 4,75 5 Kaliteli karkas verecek ırk kullanılmaması 5,79 6 Ürün fiyatlarının düşüklüğü 6,00 7 Sektörde yaşanan rekabetteki sorunlar 6,64 8 Entansif besi hayvancılığı yapılmaması 6,73 9 Verim düşüklüğü 6,85 10 Kalifiye eleman ve bilgi yetersizliği 7,09 11 Veteriner hizmetlerinden faydalanma imkânlarının düşük olması 7,67 12 Yüksek teknolojinin kullanılamaması 8,45 Buna göre bölgedeki et üretim sektörünün girdi maliyetleri sorunu diğer sorunlardan öncelikli çıkmıştır. Sıralamada dördüncü olarak görülen sorun yeterli kalite ve miktarda hammadde temini sorunu da birinci sorunla ilişkilidir ve beraber değerlendirilmesi gerekmektedir. Sıralamada ikinci ve üçüncü sorunlar da birbirleriyle etkileşimde olduklarından beraber düşünülmesi gerekmektedir. Sıralama da 6, 7, 8 ve 9. önceliklerdeki sorunların birbirleriyle sebep - sonuç ilişkisi içinde olmaları dolayısıyla çözümleri de birlikte düşünülmelidir. Et üretim sektörü sorunları kategorize edildiğinde sermayeye bağlı sorunlar, pazarlamaya dayalı sorunlar ve bilgi eksikliğine dayalı sorunlar olarak sıralanabilir. Et sektöründe sorun önceliklendirme analizi sonucu ilk önceliğin 1.00 puan ve son önceliğin puan alması beklenirken, dağılımın 2,93 ile 8,45 aralığına sıkışmış olması düşündürücüdür. Sektörün ittifak ettiği en önemli sorunun girdi maliyetlerinin yüksekliği 2.93 puan alarak aslında öncelik sıralamasında sektördeki herkesin birincil sorunu olmadığını, yine en az öneme sahip sorunun yüksek teknolojinin kullanılamaması 8,45 puan almış olması da sektördeki herkes tarafından en önemsiz sorun olarak görülmediği anlamına gelmektedir. Bu durum sektördeki tüm sorunların kendi aralarında TRA1 DÜZEY 2 BÖLGESİ TARIM SEKTÖRÜ RAPORLARI 9

12 belli bir etkileşime (interaksiyon) sahip olduklarını, her bir sorunun başka bir sorunla ilişkili o sorunun ya sebebi ya da sonucu olduğu anlamına gelmektedir. Bu durum sektördeki tüm sorunların beraber ele alınarak çözüm üretilmesi gerektiği gerçeğini ortaya koymaktadır. Yapılan analiz sonucu et üretim sektörünü olumsuz etkileyen faktörler arasında et ithalatının yapılması 2,20 puanla sektörün geri gitmesinde en önemli etken olmuştur. Sektörün geri gitmesinde ikinci sırayı ise yanlış canlı hayvan ithalat politikaları (3,07) almıştır. Teşvik, sübvansiyon ve destekleme araçlarının yanlış kullanılması sektörün sorunları arasında önemli etkilere sahipken, belki de göz ardı edilmemesi gereken en stratejik konu, sektörde arztalep planlamasının yapılmaması ve buna bağlı olarak piyasada stabilizasyonun sağlanamaması ve sözleşmeli besici modelinin oturtulamamasıdır. Analizler sonucu bu sektörde pazarlama sorununun öne çıkmaması ise anlamlıdır BÖLGEDE ET İŞLEME SEKTÖRÜNÜN MEVCUT DURUMU VE SORUNLARI Et üretim sektöründe belirlenen sorunların yapılan analizler sonucu öncelik sıralaması belirlenmiştir. Et üretim sektöründe sorunların öncelik durumu ve öncelik puanı sırasıyla Tablo 2 de verilmiştir. Tablo 2. TRA1 Düzey 2 Bölgesi et işleme sektörünün sorun önceliklendirme analiz sonuçları Öncelik Sırası Tespit Edilen Sorun Öncelik Puanı 1 Sermaye yetersizliği 3,00 2 Girdi maliyetlerinin yüksekliği 3,00 3 Tesislerin düşük kapasiteyle çalışması 3,38 4 Yeterli kalite ve miktarda hammadde temini 4,00 5 Ürün pazarlamasında karşılaşılan güçlükler 4,00 6 Bilinçsiz tüketici 5,56 7 Sektörde yaşanan rekabetteki sorunlar 6,00 8 Ürün fiyatlarının istikrarsız olması 6,33 9 Kalifiye eleman yetersizliği 7,33 10 Yüksek teknolojinin kullanılamaması 7,71 11 Denetim yetersizliği 7,71 12 Piyasadaki ürün gamının geniş ve standartların belirsiz oluşu 8,29 13 Verim düşüklüğü 9,43 10 KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI

13 Yukarıda sonuçları görülen analizde bölgedeki et işleme sektörünün sermaye yetersizliği sorunu (3.00) ve girdi maliyetlerinin yüksekliği sorunu (3,00) birinci sırada öncelikli çıkmıştır. İkinci sıradaki tesislerin düşük kapasiteyle çalışması sorunu (3,38) mevcutta atıl kalmış kurulu kapasitenin varlığına işaret etmektedir. Sıralamada üçüncü ve dördüncü olarak görülen yeterli kalite ve miktarda hammadde temini ve ürün pazarlamasında karşılaşılan güçlükler sorunları birbirleriyle aynı puanları (4,00) alarak bu iki sorunun beraberce ele alınması gerektiğini ortaya koymuştur. Et işleme sektöründe bilgi ve teknolojik eksikliklerin nispeten önemsiz sorunlar arasında sayılması sektörün bilgi ve kurulu işleme kapasitesiyle et üretim sektörünün arzını eritebilecek kabiliyette olduğunu göstermektedir. Et işleme sektörüne standartlara uygun ve kaliteli et sağlandığında, sektörün kısa sürede diğer eksikliklerini tamamlayarak ihracat eşiğine ulaşacağı düşünülmektedir. Et işleme sektöründeki girdi maliyetlerinin yüksekliği ve yeterli kalite ve miktarda hammadde temini sorunları kendi içinde analiz edilerek bu sorunları doğuran alt faktörler belirlenmiş ve öncelik sırasına konulmuştur. Yapılan analiz sonucu bu sorunlara etki eden alt faktörler öncelik durumu ve öncelik puanına göre sırasıyla; et ithalatı yapılması dolayısıyla üretimin azalması (2,20), uygulanan ithal canlı hayvan politikaları dolayısıyla sektöre giren canlı hayvan sayısındaki artış ve ithal hayvanlarda meydana gelen ölümler (3.07), besi yeminin (girdi maliyeti) pahalı olması ve dolayısıyla et üretim sektörünün olumsuz etkilenmesi olarak tespit edilmiştir BÖLGEDEKİ ET SEKTÖRÜNÜN GENEL DEĞERLENDİRİLMESİ Et sektörü genel olarak değerlendirildiğinde dört ana kategoride sınıflandırılabilecek sorunlar belirlenmiştir. Et sektöründeki bu kategoriler; girdi maliyetlerine bağlı sorunlar, işletme yapısına bağlı sorunlar, satış ve pazarlama sorunları ve bilgi eksikliğinden kaynaklanan sorunlar olarak sayılabilir. Her bir kategori, kendi içerisinde detaylandırılacak farklı sebeplere dayalı fazla sayıda faktörün sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. Bu sorunlar ise bölgede profesyonel ve entansif hayvancılıktan ziyade çayır-meraya veya yaylacılığa dayalı geçimlik hayvancılık yapılmasına dayanmaktadır. Ayrıca hayvanların sürekli gezmesi de et veriminde düşüşe sebep olmaktadır. Ekonomik olarak getirisi yeterli olmayan bu hayvancılık tipinde verim düşüşüne bağlı olarak girdi maliyetleri artmaktadır. TRA1 Düzey 2 Bölgesi tarımında başat sektörlerden biri olan et üretim ve et işleme sektörünün mevcut durumda en önemli sorunu girdi maliyetlerinin yüksek olmasıdır. Özellikle geleneksel olarak yapılan hayvancılık faaliyetlerinde çalışan çiftçilerin yaş ortalamalarının 43 civarında olması ise bölgedeki geçimlik olanlar başta olmak üzere hayvancılık işletmelerini tehdit eden en önemli sorundur. Bölgede et işleme alt yapısı yeni kurulan tesislerle iyileşmeye başlamıştır. Bölgedeki et işleme altyapısı kurulu kapasitesiyle mevcut et üretimine cevap verebilecek durumda olmasına rağmen et üretiminin yıllara göre değişen miktarları ve mekânsal olarak dağılımı atıl kapasitenin ve yetersizliklerin oluşmasına sebep olabilmektedir. Bölgede üretilen etin görece daha kaliteli ve lezzetli olduğu gerçeği en önemli pazarlama aracıdır. Yapılan çalışmalar sonucunda ülkesel tarım politikalarının tarım sektörü üzerindeki olumlu veya olumsuz etkisinin diğer tüm faktörlerden daha önemli olduğunu ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla tarımın diğer alt sektörlerini de etkileyecek olan et sektörüne yönelik tarım politikalarının uygulanması hızlı bir şekilde bölgedeki et sektörünü yeniden canlandıracak ve çarpan etkisiyle tarımın diğer alt sektörleri de nispi gelişim göstereceklerdir. TRA1 DÜZEY 2 BÖLGESİ TARIM SEKTÖRÜ RAPORLARI 11

14 2. TRA1 DÜZEY 2 BÖLGESİ NDE SÜT ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ 2.1. SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ ÜRETİMİ TRA1 Düzey 2 Bölgesi ndeki büyükbaş hayvan varlığı Doğu Anadolu Bölgesi nin genel yapısından biraz farklılık göstermektedir. Kültürel ırka geçişin daha yüksek düzeyde olduğu bölgede melez ırklar toplam popülasyonun %72 sini oluşturmaktadır. Son 5 yıllık süreçte kültür ırkı sayısı 46 binden 84 bine ve melez ırk sayısı 322 binden 500 bine çıkarken yerli ırk sayısı 317 binden 151 bine gerilemiştir (Şekil 1). Yapısal dönüşümün başarılı bir şekilde ilerlediğini gösteren bu veriler benzer olarak üretime de yansımıştır. Süt üretimi 2006 yılında 483 bin ton iken 2011 yılı süt üretimi 720 bin tona çıkmıştır. Bölgede uygulan ıslah ve suni tohumlama çalışmaları ve eğitimler günümüzde etkilerini göstermeye başlamış kalite ve verimi yükseltmiştir Sı ır (Kültür) Manda Sı ır(melez) Sı ır(yerli) Şekil 1. TRA1 Düzey 2 Bölgesi büyükbaş hayvan sayısı 12 KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI

15 TRA1 Düzey 2 Bölgesi büyükbaş hayvan varlığı son yıllarda ortalama 700 bin civarında seyretmektedir (Şekil 2) yıllarında yaşanan küresel ekonomik krizin etkileri hayvan sayılarına da yansımış olmakla birlikte 2010 yılından itibaren yeniden artış eğilimine girmiştir. Bölge toplam hayvan varlığı bakımından 26 Düzey 2 Bölgesi arasında ilk 5 içinde yer almakta ve Doğu Anadolu Bölgesi nin ise %27,26 lık kısmını teşkil etmektedir (Tablo 3). Doğu Anadolu Bölgesi 2,7 milyon büyükbaş hayvan varlığına sahip olup bu konuda özellikle Erzurum, Kars, Ağrı, Ardahan ve Muş ön plana çıkmaktadır. TRA1 Düzey 2 Bölgesi nde büyükbaş hayvan varlığının %79,61 i Erzurum da bulunmaktadır (588 bin baş) Şekil 2. Büyükbaş hayvan sayısındaki yıllar itibariyle değişim TRA1 DÜZEY 2 BÖLGESİ TARIM SEKTÖRÜ RAPORLARI 13

16 Tablo 3. Düzey 2 Bölgeleri büyükbaş hayvan mevcudu No Bölge Kodu Bölge İlleri Büyükbaş Hayvan Sayısı 1 TRA2 Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan TR83 Samsun, Tokat, Çorum, Amasya TR72 Kayseri, Sivas, Yozgat TR33 Manisa, Afyon, Kütahya, Uşak TRA1 Erzurum, Erzincan, Bayburt TR22 Balıkesir, Çanakkale TR32 Aydın, Denizli, Muğla TR52 Konya, Karaman TRB2 Van, Muş, Bitlis, Hakkâri TRC2 Şanlıurfa, Diyarbakır Son yıllarda bölgede uygulanan başarılı ıslah çalışmaları süt üretimini olumlu yönde etkilemiştir yılında 219 bin hayvan sağılırken 2011 yılında sağılan hayvan sayısı 276 bine çıkmıştır. Bu artışla birlikte süt üretimi 483 bin tondan 720 bin tona çıkmıştır. Sağılan hayvan sayısındaki %26,32 lik artışa karşılık süt üretiminde %48,96 lık bir artışın yaşanması kültürel ve melez ırklarla birlikte gelen verim artışına bağlıdır. Bölgede süt verimi (süt üretimi/sağılan hayvan) de benzer biçimde yıllık 2,21 tondan 2,61 tona yükselmiştir. Ancak bu değerler Türkiye ortalamasından (2011 yılı için Türkiye ortalaması 2,88 ton/yıl) düşüktür (TÜİK 2012). Süt ürünleri üretiminde Erzurum bölge üretiminin büyük bir kısmını karşılamaktadır. Bayburt ve Erzincan süt ürünleri üretimi konusunda zayıf durumundadır. Ancak yöresel ürünler noktasında bazı üretimler önem kazanmış olup marka değeri taşımaktadır. Özellikle tulum peyniri ve civil peyniri bu anlamda bölgede markalaşmış tarımsal bir üretimdir. Bölgede özellikle beyaz peynir, yoğurt, kaşar ve yöresel peynir üretimleri ağırlıktadır (Tablo 4). Tablo 4. Süt ürünleri üretim miktarları (Erzurum, Erzincan ve Bayburt GTHB İl Müdürlükleri, 2012) Üretim (ton/yıl) Ürün Erzurum Erzincan Bayburt TOPLAM Beyaz Peynir Kaşar Yoğurt Krema Tereyağı ,8 488,8 Ayran Süt Tozu Diğer (Tulum peyniri) KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI

17 TRA1 Düzey 2 Bölgesi nde, 46 sı Erzurum da, 6 sı Erzincan da ve 2 si Bayburt ta olmak üzere toplam 54 süt ürünleri işleme tesisi yer almaktadır. Ancak faal işletme sayısı resmi kayıtlı işletme sayısından düşüktür. Ayrıca bölge işletmelerinde kalite sistemleri ve sertifikalandırmaya yönelik uygulamalar mevcut değildir BÖLGEDE SÜT ÜRETİM VE İŞLEME SEKTÖRÜNÜN MEVCUT DURUMU VE SORUNLARI Bölgede yapılan saha çalışmaları sonucu süt sektörünün süt üretim ve süt işleme olarak iki kategoriye ayrılması gerektiği sonucuna varılmıştır. Her iki süt sektörünün kendilerine ait sorunları ve bu sorunların kendilerine ait çözümleri vardır. Ayrıca her iki alt sektör arasında karşılıklı olarak sebep sonuç ilişkisi vardır. Süt üretim sektöründe belirlenen sorunların yapılan analizler sonucu öncelik sıralaması belirlenmiştir (Tablo 5). Süt üretim sektöründe sorunların öncelik durumu ve öncelik puanı sırasıyla; pazarlama sorunu (1,00), bilgi eksikliği (2,69), süt ve süt ürünlerinin fiyatının düşük olması (2,79), işletmelerin finansal açıdan yetersizliği (2,79), hayvan barınaklarının tekniğe uygun olmaması (3,53), verimi düşük yerli ırklarla çalışma (3,83), hastalıklarla mücadelenin yetersizliği (4,50), kesif yem fiyatlarının yüksek olması (4,92), yanlış rasyon hazırlanması (5,00), Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü ve üniversitenin yeterli düzeyde vatandaşa ulaşamaması (7,00) olarak tespit edilmiştir. Tablo 5. TRA1 Düzey 2 Bölgesi süt üretim sektörünün sorun önceliklendirme analiz sonuçları Öncelik Sırası Tespit Edilen Sorun Öncelik Puanı 1 Pazarlama sorununun olması 1,00 2 Bilgi eksikliği 2,60 3 Süt ve süt ürünlerinin fiyatının düşük olması 2,79 4 İşletmelerin finansal açıdan yetersizliği 2,79 5 Hayvan barınaklarının tekniğe uygun olmaması 3,53 6 Verimi düşük yerli ırklarla çalışma 3,83 7 Hastalıklarla mücadele yetersiz 4,50 8 Kesif yem fiyatlarının yüksek olması 4,92 9 Yanlış rasyon hazırlanması 5,00 10 GTHİM ve üniversitenin vatandaşa ulaşamaması 7,00 TRA1 DÜZEY 2 BÖLGESİ TARIM SEKTÖRÜ RAPORLARI 15

18 Tablo 5 te sonuçları görülen analizde bölgedeki süt üretim sektörünün pazarlama sorunu diğer sorunlardan açık ara önde çıkmıştır. Sıralamada üçüncü ve dördüncü olarak görülen sorunlar da dolaylı olarak pazarlama sorununa dayanmakta ve öncelik olarak birbirleriyle beraber düşünülmesi gerekmektedir. Analizler sonucu son sırada belirlenen Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü ve üniversitenin yeterli düzeyde vatandaşa ulaşamaması sorunu, sıralamada ikinci olarak görülen bilgi eksikliği sorunuyla çelişiyor gibi görülmektedir. Bir tarafta bilgi eksiğinin önemli bir sorun olması diğer taraftan bilgi kaynağı olarak kabul edilen il tarım müdürlükleri ve üniversitelerin vatandaşa ulaşmasında bir sorun görülmemesi de bir sorun olarak ele alınmaktadır. Süt üretim sektöründeki pazarlama sorunu kendi içinde analiz edildiğinde, pazarlama sorununu doğuran alt faktörler belirlenmiş ve bu sorunlar öncelik sırasına koyulmuştur. Yapılan analiz sonucu pazarlama sorununa etki eden alt faktörler öncelik durumu ve öncelik puanına göre sırasıyla; süt üreticilerinin örgütlenememesi (1,00), çiğ sütün depolama imkânlarının yeterli olmaması (2,25), çiğ süt işleme tesislerinin yetersizliği (2,57), yeterli süt hacmine ulaşılamaması (2,67), bölgede süt toplayıcıların olmaması (yeterli olmaması) (2,71), hayvan doğumlarının tüm yıla yayılamaması (3,00), ürün kayıplarının fazla olması (3,92), küçük aile işletmelerinin yaygın olması nedeni ile üretilen sütün satışı için bir değere sahip görülmemesi ve yöresel olarak küçük işletme (geçimlik) sahibi ailelerin süt satışının ayıp karşılanması (5,00) olarak tespit edilmiştir. Pazarlama sorununda örgütlenme sorununun diğer faktörlerden açık ara önde çıkması sektörel bakımdan öncelik hakkında bilgi vermektedir. Sıralamada ikinci, üçüncü, dördüncü ve beşinci faktörler ise aralarında öncelik bakımından önemli farkın olmadığı ve bu faktörlerin beraber düşünülmesi gerektiği bilgisini vermektedir. Bölgede süt işleme sektöründe belirlenen sorunların yapılan analizler sonucu öncelik sıralaması belirlenmiş ve Tablo 6 da verilmiştir. Tablo 6. TRA1 Düzey 2 Bölgesi süt işleme sektörünün sorun önceliklendirme analiz sonuçları Öncelik Sırası Tespit Edilen Sorun Öncelik Puanı 1 Yeterli kalite ve miktarda hammadde temini 2,57 2 Süt toplamadaki zorluklar (soğuk zincir sorunu) 3,00 3 Sermaye yetersizliği 4,31 4 Girdi maliyetlerinin yüksekliği 4,38 5 Yüksek teknolojinin kullanılamaması 4,82 6 Ürün pazarlamasında karşılaşılan güçlükler 4,85 7 Sektörde yaşanan rekabetteki sorunlar 5,54 8 Verim düşüklüğü 6,14 16 KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI

19 Tablo 6 da sonuçları görülen analizde bölgedeki süt işleme sektörünün yeterli kalite ve miktarda hammadde temini sorunu öne çıkmıştır. İkinci sıradaki süt toplamadaki zorluklar (soğuk zincir sorunu) temelde birinci sorunu tetikleyen sebeplerden birisidir. Dolayısıyla süt işleme sektöründe yeterli kalite ve miktarda ham madde temini önemli bir sorun olarak ilk sırayı almaktadır. Sıralamada sermaye yetersizliği ve girdi maliyetlerinin yüksekliği sorunları üçüncü ve dördüncü sırada olması ve birbirlerine yakın puanlar alması nedeniyle beraber ele alınmalıdırlar. Süt işleme sektöründe pazarlama sorunu nun analizler sonucu altıncı sırada ve sektörde yaşanan rekabet sorunları nın yedinci sırada çıkmış olması ham madde sorunu çözüldüğünde bu sektörün hızlı bir gelişme gösterebileceğini ifade etmektedir. Süt işleme sektöründeki pazarlama sorunu kendi içinde analiz edildiğinde, pazarlama sorununu doğuran alt faktörler belirlenmiş ve bu sorunlar öncelik sırasına konulmuştur. Yapılan analiz sonucu pazarlama sorununa etki eden alt faktörler öncelik durumu ve öncelik puanına göre sırasıyla yeterli süt hacmine ulaşılamaması (2,00), bölgede süt toplayıcıların olmaması (yeterli olmaması) (2,29), çiğ sütün depolama imkânlarının yeterli olmaması (2,44), çiğ süt işleme tesislerinin yetersizliği (2,93), ürün kayıplarının fazla olması (4,45) şeklinde tespit edilmiştir. Pazarlama sorununda ilk dört sırada önceliğe sahip olan faktörlerin ham madde teminine dayalı konular olması bu sektördeki asıl sorun ekseninin ham madde temininde yaşanan sıkıntılar olduğunu ortaya koymaktadır. Süt işleme sektöründe bilgi eksikliği konusunun sorun olarak ortaya çıkmamış olması ihtiyaç duyulduğunda işletmenin bu eksikliğini gidermenin yolunu bulduğu şeklinde anlaşılmıştır BÖLGEDEKİ SÜT SEKTÖRÜNÜN GENEL DEĞERLENDİRİLMESİ Süt sektörü genel olarak değerlendirildiğinde dört ana kategoride sınıflandırılabilecek sorunlar belirlenmiştir. Süt sektöründeki bu kategoriler; fiziki şartların yetersizliğine bağlı sorunlar, örgütlenme sorunları, satış ve pazarlama sorunları ve beşeri sermaye yetersizliğinden kaynaklanan sorunlar olarak sayılabilir. Her bir kategori, kendi içerisinde detaylandırılacak farklı sebeplere dayalı, fazla sayıda faktörün sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. Bu sorunlar aşağıya alınmıştır. FİZİKİ ŞARTLARIN YETERSİZLİĞİ Bölgede profesyonel ve entansif hayvancılıktan ziyade çayırmeracılığa veya yaylacılığa dayalı geçimlik hayvancılık yapılmaktadır. Bu nedenle sürekli gezen hayvanlarda verim düşüşü yaşanmaktadır. Ekonomik getirisi yeterli olmayan bu hayvancılık tipinde fiziki şartlar çok fazla dikkate alınmamakta ve önemsenmemektedir. Bundan dolayı çoğu barınakta yem deposu ve gübrelik olanakları bulunmamakta, hayvanların temiz hava, sıcaklık ve nem gibi çevre isteklerinin en iyi biçimde karşılanmasına dikkat edilmemekte, sağım, gübre temizliği ve yemleme gibi bakım işlerine yönelik uygun bir ortam bulunmamaktadır. Ülke genelinde hayvancılık için belirlenmiş standartların kontrol altında olmaması, politik sebeplerle üreticiye yaptırımların uygulanmaması bu konudaki duyarlılığı azaltmaktadır. TRA1 DÜZEY 2 BÖLGESİ TARIM SEKTÖRÜ RAPORLARI 17

20 ÖRGÜTLENME SORUNLARI Bölgede ve genel olarak ülke genelinde örgütlü yaşam kültürü çok gelişmemiştir. Türkiye deki dernek sayısı ile nüfus oranlandığında örgüt başına kişi sayısında Türkiye ortalaması 1200 kişi civarındadır. Bu sayı Doğu Anadolu Bölgesi için 1 derneğe 1619 kişi, Ege Bölgesinde 799 kişi Karadeniz Bölgesi nde ise 722 kişi olarak görülmektedir. Bölgenin örgütlenme kültürünün zayıflığı süt sektöründeki ortak hareket edebilme organizasyonlarında kendisini olumsuz olarak göstermektedir. Ayrıca bölge ülke geneline göre sosyokültürel bakımından gelişmekte olan grup içerisinde yer aldığından sosyal sermaye olarak ortak hareket edebilme profesyonelliğini yeterince geliştirememiş durumdadır. Bu durum süt sektöründe de karşılaşılan diğer bir sorundur. SATIŞ VE PAZARLAMA SORUNLARI Ülke süt verimi, sağılan hayvan başına yıllık 2,88 ton iken TRA1 Düzey 2 Bölgesi hayvan başına süt üretimi yıllık 2,61 ton olarak gerçekleşmektedir (TÜİK 2012). Bu durumun ana etmeni, kültür ve melez ırklarının TRA1 Düzey 2 Bölgesi nde yaygın olmasıdır. Yine de TRA1 Düzey 2 Bölgesi sağılan hayvan varlığının %10,09 unu temsil etmesine rağmen süt üretiminin %9,14 ünü karşılaması (TÜİK 2012) hayvan süt veriminin düşük kaldığını göstermektedir. Verimin düşük olduğu işletmelerde girdi maliyetleri birim üretim başına artmakta ve ekonomik olarak sürdürülemeyen işletmelere dönüşmektedir. Süt işleme sektöründe üretimi yapılan ürün çeşidinin azlığı pazar sorununa olumsuz etki etmektedir. Örneğin Türkiye de 193 adet peynir çeşidi varken bölgede üretimi yapılan peynir çeşidi 7 yi geçmemektedir. Aynı şekilde yoğurt, ayran ve yağ üretiminde de bölgede çeşitlilik oldukça sınırlıdır. Bölge genelinde pazarda farklılaşan tercihlere hitap etmek açısından gerekli ve yeterli çeşitte mal üretimi sağlanamamakta ve bu nedenle de pazardan aldığı pay düşmektedir. Sektörde sözleşmeli tarım uygulamalarının yeterince yaygın olmaması karşılaşılan diğer bir sorundur. Sözleşmeli tarım, işletmelere belirli bir üretimi gerçekleştirme sorumluluğu yüklerken firmalara da elde edilecek ürünü önceden belirlenmiş koşullarda almayı garanti ettiren, üreticiyle pazarlayıcıyı bir araya getiren bir yapıdır. Ülke genelinde 1980 li yıllarda başlayan ve halen gelişme sürecinde olan bu organizasyon yapısının bölgede yeterince yaygın olmaması süt sektörünü olumsuz etkilemektedir. Özellikle bölgedeki organizasyon etkinliğinin düşük olması, örgütlenmenin yeterli olmaması ve büyük şirketlere yeterince ulaşılamıyor olması sektörün pazar sorununda etkili olduğu düşünülmektedir. Süt ve süt ürünleri, diğer birçok gıda ürününe oranla daha fazla kontaminasyon (bulaşma - kirlenme) riski taşıyan, bileşimleri nedeniyle çok daha kolay bozulabilen, dolayısıyla sağlığa zararlı ve hastalık etmeni olabilecek maddelerdendir. Sütün sağım ve ürüne dönüştürme koşulları, kullanılan alet ve ekipman, ürünlerin taşıma ve saklama şartları gibi faktörler kirlenmeye sebep olarak hammadde ve ürünün kalitesini düşürmektedir. Bölgede süt üretilen ürünlerin kalite seviyesi pazarlama sorununu tetikleyen konulardandır. Bölge yıllık 7700 ton/yıl süt ürünleri üretim miktarı ile oldukça az sayılacak bir arz sağlamaktadır. Arzın yetersiz olması pazarlamada olumsuz bir etki doğurmakta ve büyük pazarlara açılamamada etken olmaktadır. Böylece pazarın doğuracağı talebi ve bu talebe senkron gelişmesi beklenen bölgesel süt sektörünü olumsuz etkilemektedir. 18 KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI

21 BEŞERİ SERMAYE YETERSİZLİĞİ Türkiye de tarımla iştigal eden nüfusun ortalama yaşı 40 olmasına karşın mevsimlik sigortalı çalışan işgücü devre dışı bırakıldığında bu sayı 50 lere yükselmektedir. TRA1 Düzey 2 Bölgesi nde ise tarım sektöründe çalışanların yaş ortalaması erkeklerde 39, bayanlarda 36 olmasına rağmen tarımda çalışan nüfusun %23 ü 50 yaş üzerindedir. Ayrıca tarımda çalışan nüfusun sadece %16,56 sı profesyonel olarak tarım yapmaktadır. Tarım sektöründe nispi olarak yaşlıların (50 yaş üzeri %23) çalışıyor olması bilgi eksikliği konusunun en önemli sebeplerindendir. Yıllardır tarımla uğraşan bu kesim yeni gelişen bilgilerden ya haberdar olmamakta ya da yeni bilgileri öğrenme ve uygulamada direnç göstermektedirler. Bilgi eksikliği profesyonel işletme kurma konusunda, üretici birlikleri kurarak çalışma konusunda daha verimli üretimler yapma konusunda ve ürünlerin pazar organizasyonlarını yapma konularında olumsuz sonuçlar doğurmaktadır. Bölgede yeniliklere açık yaş arasındaki genç çiftçi sayısı (%21,5) oldukça az olduğundan yakın gelecekte tarım sektörü yaşlılık sorunuyla karşı karşıya kalacaktır. Sektördeki yaşlılık arttıkça bilgi eksiği ve yeniliklerden uzaklaşma sorunu daha da derinleşecektir. 3. TRA1 DÜZEY 2 BÖLGESİ NDE ORGANİK TARIM SEKTÖRÜ Türkiye de üretim sezonunda başlayan organik tarım uygulamaları özellikle dış pazara yönelik olarak yapılırken son yıllarda artan talepler doğrultusunda iç pazara da yönelmiştir (Kantar vd. 2011). Türkiye de organik tarım üretimi yapan üretici sayısı son dönemde hızla artmaktadır (Şekil 3). Organik üretim yapan çi çi sayısı Çi çi sayısı Şekil 3. Yıllara Göre Organik Üretici Sayılarındaki değişim (GTHB 2013) TRA1 DÜZEY 2 BÖLGESİ TARIM SEKTÖRÜ RAPORLARI 19

22 Yine ülke genelinde artan üretici sayısına paralel olarak organik üretim yapılan alan miktarında da artış gözlenerek organik tarım bilinci arttıkça yeni alanların katılımıyla bu rakam 2012 yılında hektara ulaşmıştır (Şekil 4; GTHB 2013). Üretim Alanı (ha) Üretim (ton) Şekil 4. Yıllara göre organik üretim alanları (ha) ve üretim (ton) miktarları (GTHB 2013) Do al toplama alanı(ha) Şekil 5. Yıllara Göre Doğadan Organik Ürün Toplama Alanları (ha) (GTH 2013) 20 KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI

23 TRA1 Düzey 2 Bölgesi organik tarım için oldukça uygun toprak, su ve çevre şartlarına sahiptir. Bununla beraber, bölgede organik tarım faaliyetleri istenilen seviyede yapılmamaktadır. Bölgede her geçen gün organik üretim için gereken ilgi artmakta ve bölge şartları dolayısıyla geleneksel tarımdan daha fazla katma değer imkanı sunacak olan sektörde girişimci sayısı da artmaktadır. Bölgede buğday, yonca, yem bitkileri, çayırotu, meyve, bal, arpa, fiğ, korunga, mısır, patates, elma, erik, dut, ceviz gibi organik ürünlerin üretimi yapılmaktadır. Erzincan ilinde organik hayvancılık daha önceden başlamış ve 2012 yılı itibariyle 3 işletmede toplam 323 büyükbaş hayvan sayısına ulaşılmıştır (Tablo 7). Erzurum da ise organik hayvancılık faaliyeti geçiş sürecindedir. Erzurum, 2 işletmede 792 büyükbaş hayvan ile geçiş sürecini devam ettirmektedir (Tablo 8). Bayburt ta ise henüz organik hayvancılık faaliyeti başlamamıştır. Tablo yılı organik hayvancılık verileri (GTHB 2013) İller Hayvan Türü Çiftçi sayısı Toplamı Hayvan Sayısı Toplamı Süt(ton) Toplamı Erzincan Buzağı 0 51 Dana İnek (Süt) ,36 Toplam Erzincan ,36 Tablo Yılı Geçiş Süreci Hayvancılık Verileri (GTH, 2013) İller Hayvan Türü Çiftçi sayısı Hayvan Sayısı Toplamı Erzurum Buzağı 49 Dana 69 Et üretimi için büyükbaş hayvanlar İnek (Süt) Toplam Erzurum Bölgede organik bal üretimi özellikle Erzurum da hızlı bir artış göstermektedir. Benzer artışın Erzincan ve Bayburt ta da gerçekleşmesi durumunda bölgenin organik bal havzalarından birisi olmasına katkı sağlayacaktır (Tablo 9). Tablo yılı organik arıcılık verileri (GTHB 2013) İller Ürün Çiftçi sayısı Toplamı Toplam Kovan Sayısı Toplam Üretim Miktarı (ton) Erzurum Bal ,745 Polen 0,080 Toplam ,825 TRA1 DÜZEY 2 BÖLGESİ TARIM SEKTÖRÜ RAPORLARI 21

24 TRA1 Düzey 2 Bölgesi nin bitkisel organik üretimi ise Bayburt ta 161, Erzincan da 248 ve Erzurum da çiftçi ile toplam ,03 ha alanda ,81 ton olmak üzere organik üretimi bulmaktadır. TRA1 Düzey 2 Bölgesi illerine ait organik bitkisel üretim istatistikleri Tablo 10 da verilmiştir. Tablo yılı organik tarımsal üretim verileri (GTHB 2013) İller Bayburt Erzincan Ürün adı Çiftçi sayısı Gerçek üretim alanı (ha) Doğal toplama alanı (ha) Nadas Alanı (ha) Toplam alan (ha) Üretim miktarı (ton) Arpa 161,33 Buğday 363,95 Çavdar 52,30 Çayır 164,76 Fasulye 0,41 Fiğ 537,05 Korunga 1.746,62 Lahana 0,50 Mercimek 5,28 Mısır 7,30 Mısır (Silaj) 414,50 Nadasta olan 0,00 Patates 7,00 Tritikale 28,46 Yonca 6.687,73 Yulaf 20,70 Toplam , , ,89792 Arpa 279,24 Buğday 3.852,14 Ceviz 1,51 Çavdar 11,09 Çayır 372,87 Dut 5,28 Fasulye 10,59 Fasulye (kuru) 67,30 Fiğ 1.141,08 Kayısı 1,70 Korunga 295,27 Mercimek 3,94 Mısır(Silaj) 654,09 Nadasta olan 0,00 Pancar 31,50 Patates 66,42 Tritikale 23,68 Üzüm 1,20 Yonca 2.856,06 Toplam , , ,95 22 KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI

25 Armut 157,00 Arpa 1.346,22 Atkuyruğu 4,30 Ayçiçeği 8,30 Buğday ,00 Ceviz 7,90 Çavdar 550,63 Çayır ,74 Dut 139,78 Elma 2.010,85 Erik 243,36 Fasulye 8,64 Fasulye(kuru) 6,76 Fiğ 4.996,55 Erzurum Kayısı 33,07 Korunga ,81 Lahana 3,50 Mercimek 7,68 Mısır 4.558,82 Mısır(Silaj) 509,25 Nadasta olan 0,00 Nohut 10,54 Pancar 25,19 Patates 160,14 Şalgam 20,00 Tritikale 76,00 Vişne 78,25 Yonca ,43 Yulaf 83,25 Toplam , , ,96 TRA1 Düzey 2 Bölgesi Genel Toplam , , , ,81 Tablo 10 da verilen organik üretim miktarlarına ek olarak TRA1 Düzey 2 Bölgesi nin organik üretime geçiş sürecinde olan bitkisel üretimi ise Bayburt ta 124, Erzincan da 58 ve Erzurum da çiftçi ile toplam ,97 ha alanda ,36 ton üretimi bulmaktadır. TRA1 Düzey 2 Bölgesi illerine ait geçiş sürecindeki organik bitkisel üretime ait veriler Tablo 11 de verilmiştir. TRA1 DÜZEY 2 BÖLGESİ TARIM SEKTÖRÜ RAPORLARI 23

26 Tablo 11. TRA1 Düzey 2 Bölgesi 2012 yılı organik tarım geçiş süreci üretim verileri (GTHB 2013) İller Ürün adı Çiftçi Sayısı Üretim alanı (ha) Toplamı Doğal toplama alanı(ha) Nadas Alanı(ha) Toplam alan(ha) Üretim miktarı (ton) Bayburt Erzincan Arpa 144,54 Ayva 0,00 Buğday 551,30 Çavdar 110,81 Çayır 48,87 Dut 0,00 Elma 14,40 Erik 0,00 Fasulye 2,34 Fiğ 823,12 Kiraz 0,00 Korunga 1.515,27 Mısır (Silaj) 1.542,81 Nadasta olan 0,00 Patates 10,50 Tritikale 18,00 Yonca 5.531,68 Yulaf 6,00 Toplam , , , ,63 Armut 1,00 Arpa 92,86 Badem 8,00 Buğday 1.713,02 Ceviz 2,00 Çayır 578,46 Elma 107,50 Fasulye 6,73 Fasulye(kuru) 30,69 Fiğ 861,01 Kayısı 0,50 Kayısı(Fidan) 0,00 Kiraz 1,60 Korunga 313,41 Kuşburnu 22,20 Mercimek 14,36 Mısır(Silaj) 810,79 Nadasta olan 0,00 Patates 79,31 Şeftali 0,00 Tritikale 99,43 Üzüm 6,60 Yonca 1.122,12 Zerdali 2,00 Toplam , , , ,59 24 KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI

27 Armut 11,85 Arpa 1.647,19 Ayçiçeği 12,84 Buğday ,08 Ceviz 21,90 Çavdar 1.106,15 Çayır ,12 Dut 11,30 Elma 216,67 Erik 20,45 Fasulye 57,81 Fiğ 4.921,51 Kabak 4,00 Kayısı 3,60 Erzurum Korunga ,45 Marul 1,00 Mercimek 4,55 Mısır 215,63 Mısır(Silaj) 1.316,22 Nadasta olan 0,00 Nohut 2,00 Pancar 24,90 Patates 154,76 Şalgam 1,00 Tritikale 34,00 Vişne 20,30 Yonca ,20 Yulaf 171,65 Toplam , , , ,13 Genel Toplam , , , ,36 TRA1 DÜZEY 2 BÖLGESİ TARIM SEKTÖRÜ RAPORLARI 25

28 3.1. TRA1 DÜZEY 2 BÖLGESİNDE ORGANİK TARIM SEKTÖRÜNÜN SORUNLARI Organik tarım sektöründe belirlenen sorunlar analiz edilerek öncelik sırasına konulmuş ve Tablo 12 de verilmiştir. Tablo 12. Organik tarım sektöründe belirlenen sorunlar ve öncelik puanları Öncelik Sırası Tespit Edilen Sorun Öncelik Puanı 1 Üreticilerin sermaye (gelir),eğitim (bilinç, bilgi eksikliği) ve örgütlenmede yetersizlik, 1,60 2 Ürün işleme tekniği, tanıtım ve pazarlama eksikliği, 5,00 3 Organik girdi temininde büyük oranda dışa bağımlılık ve girdi yetersizliği 5,25 4 İşleme ve koruma tekniklerinin geliştirilmemesi, 5, Organik tarıma uygun alanlarda arazilerinin ve işletmelerin çok küçük ve parçalı olması, Yerel ürün fiyatlarının yüksekliği ve organik olarak yetiştirilmesi durumunda ürün fiyatlarının daha da yüksek olacağı; Biyolojik mücadele ve biyolojik gübre preparatlarının bulunmaması veya yetersiz olması, 5,67 6,22 6,29 8 Ekolojik olarak üretilmiş tohum ve diğer üretim materyalleri yetersizliği 6, Pazar sıkıntısı, iç ve dış pazarın dengeli gelişmemesi, bulunacak pazarlara düzenli olarak yeterli miktarda ürün pazarlanma sıkıntısının bulunması Kompost ve hayvan gübresi kullanımı, malçlama, ara ve örtü bitkileri yetiştiriciliği, yeşil gübreleme ve rotasyon yapma alışkanlığının yaygın olmaması, 6,90 7,25 11 Bitkisel ve hayvansal üretimin entegrasyon eksikliği, 8,57 12 Ürün analizlerinin yapılabildiği laboratuvarların olmaması, 8, Organik tarım konusunda yürütülen AR-GE çalışmalarının yetersiz olması ve sonuçların uygulamaya konulmaması, Sermaye, organizasyon, sözleşmeli yetiştiricilik, bilgi eksikliği nedeniyle küçük çiftçi sorunları 9,00 9,67 15 İstatistiki bilgi eksikliği, 10,22 16 Kamu örgütlenme yapısının dağınıklığı, 10,25 26 KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI

29 Tablo 12 den anlaşıldığına göre bölgede organik tarım sektörünün en önemli sorunu eğitime dayalı bilinç ve bilgi eksikliği olarak ortaya çıkmıştır. Yine aynı gerekçeyle örgütlenme yetersizliği ve buna bağlı sektörden elde edilen gelirin azalması da önemli bir problemdir. Sektörde oluşan eksikliklerin kelebek etkisi oluşturarak diğer konuları da olumsuz etkilediği ve bu durumun bazen içinden çıkılması zor bir sarmala dönüştüğü de bir gerçektir. Özellikle 1,6 sıralama puanı alarak birincil sorun olarak tespit edilen konu ile bu konuya en yakın ikinci konunun 5,00 puan almış olması sektördeki ana sorunun eğitim ve bilinçlendirme kaynaklı olduğunu ortaya koymaktadır. Dolayısıyla birinci sorunun aşılması ile hem mevcut olumsuz sarmaldan kurtulmaya hem de diğer sorunların göreceli olarak ortadan kalkmasına imkân sağlayacağı düşünülebilir. Ayrıca yapılan analizde sektöre ait 16 adet sorun 1 ile 16 arasında puan alması gerekirken 1,6 ile 10,25 arasında dağılmıştır. Özellikle birinci sıradaki sorun dikkate alınmazsa bu dağılımın 5,00 ile 10,25 arasında dağılmıştır. Bu dağılım sektördeki aktörlerin sektöre ait tüm sorunları birbirine yakın önemde gördüklerini, sektördeki sorunların (birinci sorun istisna) birbirleriyle yakın ilişkili olduğunu ve aralarındaki hiyerarşinin keskin olmadığını göstermiştir. Organik tarım sektöründe bugüne kadar yapılmış ya da yapılması mümkün hatalar analiz edildiğinde Tablo 13 te verilen öncelik sıralaması elde edilmiştir. Şimdiye kadar sektörde parçacı yaklaşımların yeterli ve etkili sonuçlar vermediği tespit edilmiştir. Organik tarım sektörüne havza bazında bütüncül yaklaşarak ve gerek birlik gerekse kooperatiflerin kurulmasını teşvik ederek, katılımcı bir modelin kullanılmasının daha uygun bir yaklaşım olacağı görülmektedir. Kontrol ve sertifikasyon konusunun yaygınlaştırılması ve üreticinin konuya olan olumsuz yaklaşımının ortadan kaldırılması bu duruma katkı sağlayacaktır. Ayrıca bölgenin göreceli olarak üstün olduğu ve önemli bir organik pazar potansiyeline sahip biyoçeşitlilik konusunda koruma ve doğru kullanma uygulamalarının başlatılması ve yaygınlaştırılması hayati öneme sahiptir. Tablo 13. Organik tarım sektöründeki hatalı uygulamalar öncelik sıralaması Öncelik Sırası 1 Tespit Edilen Sorun Yörede köy, vadi, havza bazında bütüncül yaklaşımların olmaması çiftçilerin kooperatif veya birlikler oluşturarak arazilerini toptan kontrol ettirip ürünlerini sertifikalandırmaması Öncelik Puanı 1,73 2 Kontrol ve sertifikasyon sisteminin etkin ve uygulanabilir olmaması 2,38 3 Doğayı kirleten faaliyetlerden organik tarım ve biyoçeşitliliğin korunması adına tedbirlerin alınmaması 2,71 4 Bölgedeki vadilerdeki kıt olan temiz su kaynakları üzerinde ekolojik dengeyi bozacak, vadileri kurutacak ve insan erozyonunu daha da hızlandıracak uygulamalar yapılması 3,71 5 Bölge için uygun olabilecek tamamen organik baharat, pekmez, bal, meyve suyu, kekik suyu, bitkisel yağ, bitkisel çay, bitki kimyasalları ve gıda katkısı üretimi, organik ürünlerin işlenmesi ve pazarlanması konularındaki organizasyon eksikliği 3,75 6 Doğa dostu teknikleri uygulayan insanların çevre programları içerisinde desteklenmemesi 4,57 TRA1 DÜZEY 2 BÖLGESİ TARIM SEKTÖRÜ RAPORLARI 27

30 Bölgede üretilen organik tarım ürünlerinin pazar sorununu analiz edildiğinde (Tablo 14) birincil (1,44) pazar sorununun teknik bilgi eksikliğine dayanan üretim, işleme, gelişmemiş pazarlama metotlarından kaynaklandığı görülmüştür. Hangi ürünün yetiştirileceği, hangi pazarların ve dağıtım ağının kullanılacağına dair bilgi ve organizasyon eksikliği sorunu ise ikinci sırada (2,20) yer almıştır. Arz, talep, rekabet ve tüketici tercihleri gibi konularda saha bilgisi eksikliği sorunu 2,44 puanla üçüncü öncelikli olarak çıkmıştır. İhracat pazarlarında pazara girişte teknik engeller ve yörede pazarlama bilincinin zayıflığı 2,71 puan ile dördüncü öncelikli sorun olarak gözlenmiştir. Bölgede üretilecek ürünlerin teknik anlamda işlenmesi ve pazarlanması için gerekli bilginin eksik olduğu ve organik tarım pazarı sorunun büyük oranda bilgi eksikliğinden ve yeterli tanıtımın yapılmamasından kaynaklandığı görülmüştür. Tablo 14. Bölgede üretilen organik tarım ürünlerinin pazar sorununu önceliklendirmesi Öncelik Sırası Tespit Edilen Sorun Öncelik Puanı 1 Teknik bilgi eksikliği (üretim, işleme, pazarlama metotları) 1,44 2 Hangi ürünün yetiştirileceği, hangi pazarların ve dağıtım ağının kullanılacağına dair bilgi ve organizasyon eksikliği, 2,20 3 Arz, talep, rekabet ve tüketici tercihleri gibi konularda saha bilgisi eksikliği 2,44 4 İhracat pazarlarında pazara girişte teknik engeller ve yörede pazarlama bilinci zayıftır. 2,71 Organik tarımda pazar sorununun çözülmesi için üretici birliklerinin oluşturulması ve bu ürünlerin satışının yapılacağı satış yerlerinin kurulması (kümelenme), gerekli tanıtımın yapılması ve doğrudan satış ağının genişletilmesi çalışmalarının yapılması gerekmektedir. Pazarlama tekniklerinin bölgedeki organik ürünlerin satışında önemli olacağı görülmüştür. Bölge çiftçisinin organik üretimden uzak durması konusu değerlendirilmiş bölge çiftçisinin organik ürünlerin getirisine inanmadığı ve bu üretim yoluyla yaptıklarının kendisine zarar vereceğini düşündükleri gözlemlenmiştir. Genelde üretime dayalı ve çevreye duyarlı hedefler orta vadeli olarak görülmüştür. Bu durum bölge çiftçisinin yakın vadede konuyla ilgili bir getiri beklemediği ve yine konuya yeterince güvenmediğinin bir göstergesi olarak kabul edilmiştir. TRA1 Düzey 2 Bölgesi nde organik tarım sektörünün GZFT analizi Tablo 15 te verilmiştir. 28 KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI

31 Tablo 15. TRA1 Düzey 2 Bölgesi Organik Tarım Sektörü GZFT Analizi (KANTAR ve Ark, 2011) GÜÇLÜ YÖNLER Doğal kaynaklar ve biyoçeşitliliğin zenginliği Toprak ve su kaynaklarının kirlenmemiş olması Organik hayvancılığa uygun çayır ve meraların olması Organik üretim için uygun ekoloji ve rakımın olması Zengin su varlığı (Özellikle su ürünleri açısından) İşgücü maliyetinin düşük olması Çevreye zararlı sanayi tesislerinin az olması Kimyasal ilaç ve gübre kullanımının düşük düzeyde olması Organik tarımı destekleyici geleneksel bilgi ve tecrübenin varlığı Ziraat fakültesinin olması (Bilgiye ulaşma ve paylaşma kolaylığı) Diğer bölgelere oranla hastalıkların daha az görülmesi Ulaşım imkânlarının artması Bölgeye has yerel ürünlerin olması ve bu ürünlerin ülke genelinde tanınıyor olması ZAYIF YÖNLER Üreticilerin bilinç, eğitim, bilgi eksikliği ve organizasyonda yetersizlik Organik ürün fiyatının yüksekliği sonucu talep yetersizliği ve pazarlama sorunu Pazara yönelik ticari ve modern işletmelerin az olması Tarım arazilerinin çok küçük ve parçalı olması Markalaşmanın olmaması Pazar sıkıntısı, iç ve dış pazarın dengeli gelişmemesi Organik tarım konusunda yürütülen AR-GE çalışmalarının yetersiz olması Organik tarımın geliştirilmesi için yerel destekleme politikalarının olmayışı Yenilikleri geç benimseyen yaşlı çiftçilerin çokluğu İstatistiki bilgilerin yetersizliği, eksikliği ve güvenirliliğinin düşük düzeyde olması Eğitim ve yayım konusunda teknik eleman eksikliği Organik girdi temini sıkıntısı ve maliyetinin yüksek olması Organik tarımla uğraşan işletmelerin ölçeklerinin küçük olması Ürün analizlerinin yapılabildiği akredite bir laboratuvarın olmaması Kamu örgütlenme yapısında koordinasyon eksikliği Hastalık ve zararlılara karşı dayanıklı çeşitlerin az olması Sermayenin yetersizliği ve finansman sorunu Pazarlara uzak bir konumda olması Aracıların çok olması TRA1 DÜZEY 2 BÖLGESİ TARIM SEKTÖRÜ RAPORLARI 29

32 Tablo 15. TRA1 Düzey 2 Bölgesi Organik Tarım Sektörü GZFT Analizi (KANTAR ve Ark, 2011) FIRSATLAR Tüketici bilincinin gelişmesi ile dünyada sağlıklı, kaliteli organik ürünlere olan talebin artması Organik ürünlerin daha yüksek fiyatla alıcı bulması Agro-ekoturizm ve sağlık turizmine yönelik taleplerin artması Uzmanlaşmaya bağlı olarak maliyetlerin düşerek kalitenin artması Sulanabilen arazi miktarının artması Havza bazlı üretim deseninin oluşturulması Organik tarıma destek verilmesi Organik tarım sektöründe istihdamın artması ve köyden kente göçün önlenmesi Dış pazarlara erişim imkanının güçlenmesi Tarım nüfusunun giderek azalması Komşu ülkelerle ilişkilerin gelişmesi Kalkınma Ajanslarının organik tarımı bölgenin öncelikli sektörleri arasında görmesi TEHDİTLER Kontrol ve denetim konusundaki eksiklikler Organik girdi temininde büyük oranda dışa bağımlılık Organik gıda fiyatlarının konvansiyonel ürünlere oranla yüksek olması Bürokrasi ve formalitelerin çok olması Hastalık ve zararlılarla mücadeledeki yetersizlikler ve verim düşüklüğü İhracat pazarlarında pazara girişteki teknik engellerin artması Rakip ülkelerde devlet desteklerinin artması Pazarlamada yaşanan sorunlar Serbest bölgeler aracılığıyla Türkiye ye giren organik ürünler Aracı firmaların yüksek kar oranları Organik tarımsal üretimin merkezden şekillendirilmeye çalışılması Yerel ürünlerin markalaşması ve pazarlamasına yönelik desteklerin artması Kullanılmayan organik tarıma uygun büyük arazilerin varlığı 30 KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI

33 4. TRA1 DÜZEY 2 BÖLGESİ SU ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ TRA1 Düzey 2 Bölgesi su ürünleri sektörü Atatürk Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi öğretim görevlileri, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Erzurum, Erzincan ve Bayburt il müdürlükleri temsilcileri ve özel sektörün iştirakiyle gerçekleştirilen toplantılar ve görüşmeler dizisi ile ele alınmış ve plana referans belge olarak raporlanmıştır. Türkiye genelinde su ürünleri üretimi ve ihracatı giderek artmaktadır yılı içerisinde 1,5 milyar dolarlık ihracat yapan sektör 2012 yılı içerisinde %17,05 lik büyüme ile 1,7 milyar dolarlık bir ihracat rakamına ulaşmıştır (Şekil 6). Ülke ihracatında ise toplam ihracatın %1,24 ü su ürünleri sektörünce gerçekleştirilmektedir Su Ürünleri ve Hay. Mam. hracatı (Bin $) Şekil 6. Su ürünleri ihracat rakamları (TİM 2013) TRA1 DÜZEY 2 BÖLGESİ TARIM SEKTÖRÜ RAPORLARI 31

T.C. KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI

T.C. KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI T.C. KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI TRA1 DÜZEY 2 BÖLGESİ TARIM SEKTÖRÜ Dr. Mehmet Ali ÇAKAL Fatih SERT TRA1 2013 Her hakkı saklıdır. İÇİNDEKİLER HAZIRLIK SÜRECİ... 1 1. TRA1 DÜZEY 2 BÖLGESİ ET VE ET

Detaylı

KUZEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ TARIM SEKTÖRÜ GZFT ANALİZİ

KUZEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ TARIM SEKTÖRÜ GZFT ANALİZİ T.C. KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI KUZEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ TARIM SEKTÖRÜ GZFT ANALİZİ Dr. Mehmet Ali ÇAKAL TRA1 2012 Her hakkı saklıdır. İÇİNDEKİLER 1. KAPSAM... 2 2. KUZEY DOĞU ANADOLU BÖLGESİ TARIM

Detaylı

KUZEY DOĞU ANADOLU BÖLGESİ TARIM SEKTÖRÜ GZFT (SWOT) ANALİZİ(2012)

KUZEY DOĞU ANADOLU BÖLGESİ TARIM SEKTÖRÜ GZFT (SWOT) ANALİZİ(2012) T.C. KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI KUZEY DOĞU ANADOLU BÖLGESİ TARIM SEKTÖRÜ GZFT (SWOT) ANALİZİ(2012) Dr. Mehmet Ali ÇAKAL TRA1 2012 Her hakkı saklıdır. İÇİNDEKİLER 1. KAPSAM... 3 2. KUZEY DOĞU ANADOLU

Detaylı

KUZEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ ORGANİK TARIM SEKTÖRÜ

KUZEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ ORGANİK TARIM SEKTÖRÜ KUZEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ ORGANİK TARIM SEKTÖRÜ T.C. KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI KUZEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ ORGANİK TARIM SEKTÖRÜ Dr. Mehmet Ali ÇAKAL Araştırma ve Planlama Birimi TRA1 2013 Her hakkı

Detaylı

TRA1 ORGANİK TARIM STRATEJİSİ

TRA1 ORGANİK TARIM STRATEJİSİ TRA1 ORGANİK TARIM STRATEJİSİ Dr.Mehmet Ali ÇAKAL KUDAKA Araştırma ve Planlama Birimi GİRİŞ 1 DÜNYADA ORGANİK TARIM SEKTÖRÜ Ekolojik Tarım Avrupa da 1910 larda uygulanmaya başlamış, kontrollü üretim ise

Detaylı

KUZEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ SÜT ve SÜT ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ

KUZEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ SÜT ve SÜT ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ KUZEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ SÜT ve SÜT ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ T.C. KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI KUZEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ SÜT ve SÜT ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ Dr. Mehmet Ali ÇAKAL Fatih SERT Araştırma ve Planlama

Detaylı

AKŞEHİR İLÇESİ TARIMSAL VERİLERİ

AKŞEHİR İLÇESİ TARIMSAL VERİLERİ AKŞEHİR İLÇESİ TARIMSAL VERİLERİ Hazırlayan Mücahit ORHAN 2011 -----1----- Yıl Toplam Alan (Dekar) =========== =========== TARIM ALANLARI Ekilen Tarla Alanı (Dekar) Nadas Alanı (Dekar) Sebze Bahçeleri

Detaylı

(Bin ha) Ekilen Alan 18.868 67,7 18.207 69,0 18.123 68,2 17.440 67,9 16.217 66,8 16.333 67,4 15.692 67 15.464 65

(Bin ha) Ekilen Alan 18.868 67,7 18.207 69,0 18.123 68,2 17.440 67,9 16.217 66,8 16.333 67,4 15.692 67 15.464 65 Tarım Alanları 1990 2000 2002 2006 2009 2010 2011 2012 (Bin ha) % (Bin ha) % (Bin ha) % (Bin ha) % (Bin ha) % (Bin ha) % (Bin ha) % (Bin ha) % Ekilen Alan 18.868 67,7 18.207 69,0 18.123 68,2 17.440 67,9

Detaylı

KUZEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ ET ve ET ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ

KUZEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ ET ve ET ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ KUZEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ ET ve ET ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ T.C. KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI KUZEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ ET ve ET ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ Dr. Mehmet Ali ÇAKAL Fatih SERT Araştırma ve Planlama Birimi

Detaylı

2014-2023 BÖLGE PLANI SÜRECİ Eskişehir Tarım, Tarıma Dayalı Sanayi ve Ormancılık İhtisas Komisyonu Çalışmaları 07 Mayıs 2013 ESKİŞEHİR

2014-2023 BÖLGE PLANI SÜRECİ Eskişehir Tarım, Tarıma Dayalı Sanayi ve Ormancılık İhtisas Komisyonu Çalışmaları 07 Mayıs 2013 ESKİŞEHİR 2014-2023 BÖLGE PLANI SÜRECİ Eskişehir Tarım, Tarıma Dayalı Sanayi ve Ormancılık İhtisas Komisyonu Çalışmaları 07 Mayıs 2013 ESKİŞEHİR İklim değişikliği Biyoçeşitliliğin Korunması Biyoyakıt Odun Dışı Orman

Detaylı

SUSURLUK TİCARET BORSASI 2014 YILI İSTATİSLİK RAPORU

SUSURLUK TİCARET BORSASI 2014 YILI İSTATİSLİK RAPORU SUSURLUK TİCARET BORSASI 2014 YILI İSTATİSLİK RAPORU HAYVANCILIK ÜRETİMİNDE SUSURLUK 2013 1. HAYVANCILIK 1.1 Susurluk ilçesi hayvancılık üretimi 2013 HAYVANSAL ÜRETİMDE SUSURLUK, 2013 HAYVAN SAYISI Yetiştirilen

Detaylı

TR41 BURSA ESKİŞEHİR BİLECİK BÖLGE PLANI HAZIRLIK ÇALIŞMALARI BURSA TARIM, TARIMA DAYALI SANAYİ VE ORMANCILIK ÖZEL İHTİSAS KOMİSYONU BİLGİ NOTU

TR41 BURSA ESKİŞEHİR BİLECİK BÖLGE PLANI HAZIRLIK ÇALIŞMALARI BURSA TARIM, TARIMA DAYALI SANAYİ VE ORMANCILIK ÖZEL İHTİSAS KOMİSYONU BİLGİ NOTU TR41 BURSA ESKİŞEHİR BİLECİK BÖLGE PLANI HAZIRLIK ÇALIŞMALARI BURSA TARIM, TARIMA DAYALI SANAYİ VE ORMANCILIK ÖZEL İHTİSAS KOMİSYONU BİLGİ NOTU Dünyada büyüyen gıda ihtiyacı ve özellikle güvenli gıdaya

Detaylı

TÜRKİYE TOHUMCULUK SANAYİSİNİN GELİŞİMİ VE HEDEFLERİ İLHAMİ ÖZCAN AYGUN TSÜAB YÖNETİM KURULU BAŞKANI

TÜRKİYE TOHUMCULUK SANAYİSİNİN GELİŞİMİ VE HEDEFLERİ İLHAMİ ÖZCAN AYGUN TSÜAB YÖNETİM KURULU BAŞKANI TÜRKİYE TOHUMCULUK SANAYİSİNİN GELİŞİMİ VE HEDEFLERİ İLHAMİ ÖZCAN AYGUN TSÜAB YÖNETİM KURULU BAŞKANI MART 2011 Tohumculuk Sanayisi Nedir? Tohumculuk Hangi İş ve Aşamalardan Oluşur? Tohumculuk İçin AR-GE

Detaylı

2014-2023 BÖLGE PLANI SÜRECİ Bilecik Tarım, Tarıma Dayalı Sanayi ve Ormancılık İhtisas Komisyonu Çalışmaları 25 Nisan 2013 BİLECİK

2014-2023 BÖLGE PLANI SÜRECİ Bilecik Tarım, Tarıma Dayalı Sanayi ve Ormancılık İhtisas Komisyonu Çalışmaları 25 Nisan 2013 BİLECİK 2014-2023 BÖLGE PLANI SÜRECİ Bilecik Tarım, Tarıma Dayalı Sanayi ve Ormancılık İhtisas Komisyonu Çalışmaları 25 Nisan 2013 BİLECİK İklim değişikliği Biyoçeşitliliğin Korunması Biyoyakıt Odun Dışı Orman

Detaylı

(A) 1-500 Anaç küçükbaş 80-TL/baş (B) 501 ve daha fazla Anaç 72-TL/baş

(A) 1-500 Anaç küçükbaş 80-TL/baş (B) 501 ve daha fazla Anaç 72-TL/baş 2016 YILINDA UYGULANACAK TARIMSAL DESTEKLER BİRİNCİ KISIM Genel Kurallar Amaç ve Kapsam 1. Tarımsal üretimde sertifikalı ve çevreye duyarlı üretimi yaygınlaştırmak, gıda ve yem güvenliğini, erkenciliği,

Detaylı

Çukurova Bölgesi Sığır Yetiştiriciliğinin Yapısı. Prof. Dr. Serap GÖNCÜ

Çukurova Bölgesi Sığır Yetiştiriciliğinin Yapısı. Prof. Dr. Serap GÖNCÜ Çukurova Bölgesi Sığır Yetiştiriciliğinin Yapısı Prof. Dr. Serap GÖNCÜ Memeli hayvanlardan elde edilen süt, bileşimi türden türe farklılık gösteren ve yavrunun ihtiyaç duyduğu bütün besin unsurlarını içeren

Detaylı

TARIMSAL DESTEKLER DEVLET DESTEKLERİ BİLGİLENDİRME TOPLANTISI

TARIMSAL DESTEKLER DEVLET DESTEKLERİ BİLGİLENDİRME TOPLANTISI TARIMSAL DESTEKLER DEVLET DESTEKLERİ BİLGİLENDİRME TOPLANTISI Ankara -21 Ekim 2015 TARIMSAL DESTEKLER Sunum Planı 1- Türkiye Tarımı Genel Bilgiler 2- Tarımsal Destekleme Mevzuatı 3- Destekleme Kalemleri

Detaylı

Trakya Kalkınma Ajansı. www.trakyaka.org.tr. Edirne İlinde Yem Bitkileri Ekilişi Kaba Yem Üretiminin İhtiyacı Karşılama Oranı

Trakya Kalkınma Ajansı. www.trakyaka.org.tr. Edirne İlinde Yem Bitkileri Ekilişi Kaba Yem Üretiminin İhtiyacı Karşılama Oranı Trakya Kalkınma Ajansı www.trakyaka.org.tr Edirne İlinde Yem Bitkileri Ekilişi Kaba Yem Üretiminin İhtiyacı Karşılama Oranı EDİRNE YATIRIM DESTEK OFİSİ EDİRNE İLİNDE YEM BİTKİLERİ EKİLİŞİ, MERALARIN DURUMU

Detaylı

TR41 Bursa Eskişehir Bilecik Bölge Planı Hazırlık Çalışmaları BİLECİK TARIM, TARIMA DAYALI SANAYİ VE ORMANCILIK BİLGİ NOTU

TR41 Bursa Eskişehir Bilecik Bölge Planı Hazırlık Çalışmaları BİLECİK TARIM, TARIMA DAYALI SANAYİ VE ORMANCILIK BİLGİ NOTU TR41 Bursa Eskişehir Bilecik Bölge Planı Hazırlık Çalışmaları BİLECİK TARIM, TARIMA DAYALI SANAYİ VE ORMANCILIK BİLGİ NOTU TR41 BURSA ESKİŞEHİR BİLECİK BÖLGE PLANI HAZIRLIK ÇALIŞMALARI BİLECİK TARIM, TARIMA

Detaylı

TOHUMCULUK ÜRETİM. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

TOHUMCULUK ÜRETİM. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, TOHUMCULUK ÜRETİM Tohumluklar tarımsal üretimin temel girdilerinin başında gelmekte olup, kaliteli tohum kullanımı, verimi ve üretimi artırmasının yanı sıra daha dayanıklı, daha az maliyetli ve rekabet

Detaylı

Gayri Safi Katma Değer

Gayri Safi Katma Değer Artıyor Ekonomik birimlerin belli bir dönemde bir bölgedeki ekonomik faaliyetleri sonucunda ürettikleri mal ve hizmetlerin (çıktı) değerinden, bu üretimde bulunabilmek için kullandıkları mal ve hizmetler

Detaylı

SAKARYA DA TARIM VE HAYVANCILIK SEKTÖR ANALİZİ VE ÖNERİLER RAPORU PROJESİ SAHA ARAŞTIRMA ÇALIŞMASI SONUÇLARI

SAKARYA DA TARIM VE HAYVANCILIK SEKTÖR ANALİZİ VE ÖNERİLER RAPORU PROJESİ SAHA ARAŞTIRMA ÇALIŞMASI SONUÇLARI SAKARYA DA TARIM VE HAYVANCILIK SEKTÖR ANALİZİ VE ÖNERİLER RAPORU PROJESİ SAHA ARAŞTIRMA ÇALIŞMASI SONUÇLARI 1995 yılında TÜBİTAK Bilim Kurulu kararıyla kuruldu. Kurucuları arasında; TÜBİTAK, TOBB, TTGV,

Detaylı

Türkiye de Son Dönem Bölgesel Gelişme Politikalarının Değerlendirilmesi ve Gelecek Gündemi. Bölgesel Gelişme ve Yapısal uyum Genel Müdürlüğü

Türkiye de Son Dönem Bölgesel Gelişme Politikalarının Değerlendirilmesi ve Gelecek Gündemi. Bölgesel Gelişme ve Yapısal uyum Genel Müdürlüğü Türkiye de Son Dönem Bölgesel Gelişme Politikalarının Değerlendirilmesi ve Gelecek Gündemi Bölgesel Gelişme ve Yapısal uyum Genel Müdürlüğü İçerik Bölgesel Gelişme Politikasının Unsurları Stratejik Kurumsal

Detaylı

SİVAS İLİ TARIM VE HAYVANCILIK RAPORU

SİVAS İLİ TARIM VE HAYVANCILIK RAPORU SİVAS İLİ TARIM VE HAYVANCILIK RAPORU HAZIRLAYAN DOÇ.DR.BERRİN FİLİZÖZ TOBB SİVAS İLİ AKADEMİK DANIŞMANI Sivas İli 28.6 bin metrekarelik toprağı ile ülkemizin toprak büyüklüğü sıralamasında 2. sıradadır.

Detaylı

BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI (BAKA) TARIM VE KIRSAL KALKINMAYI DESTEKLEME KURUMU (TKDK) DESTEKLERİ

BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI (BAKA) TARIM VE KIRSAL KALKINMAYI DESTEKLEME KURUMU (TKDK) DESTEKLERİ BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI (BAKA) TARIM VE KIRSAL KALKINMAYI DESTEKLEME KURUMU (TKDK) DESTEKLERİ Selin ŞEN Eylül 2012 SUNUM PLANI I. SÜT ÜRETEN TARIMSAL İŞLETMELERE YATIRIM II. ET ÜRETEN TARIMSAL İŞLETMELERE

Detaylı

2003-2011 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI DESTEK BİZDEN, ÜRETİM SİZDEN BOLU

2003-2011 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI DESTEK BİZDEN, ÜRETİM SİZDEN BOLU T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI 2003-2011 DESTEK BİZDEN, ÜRETİM SİZDEN BOLU Türk tarımını kalkındırmadan Türkiye yi kalkındıramayız Recep Tayyip ERDOĞAN Başbakan Ekolojik denge ve küresel gıda

Detaylı

T.C. NİĞDE TİCARET BORSASI YILLIK BORSA BÜLTENİ. Şube Adı: Sayfa: 1-15 Maddelerin Cins ve Nev'ileri. Enaz Fiyat. Ortalama Fiyat.

T.C. NİĞDE TİCARET BORSASI YILLIK BORSA BÜLTENİ. Şube Adı: Sayfa: 1-15 Maddelerin Cins ve Nev'ileri. Enaz Fiyat. Ortalama Fiyat. Sayfa: - 5 HUBUBAT ARPA ARPA YEMLİK ARPA YEMLİK MTS 0.45 0.85 0.5887 9,672,68.00 KG 5,694,242.83 44 ARPA YEMLİK TTS 0.52 0.76 0.686 3,20,596.00 KG,980,407.53 70 ARPA YEMLİK ı: 7,674,650.36 5 ARPA İTHAL

Detaylı

2003-2011 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI DESTEK BİZDEN, ÜRETİM SİZDEN DÜZCE

2003-2011 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI DESTEK BİZDEN, ÜRETİM SİZDEN DÜZCE T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI 2003-2011 DESTEK BİZDEN, ÜRETİM SİZDEN DÜZCE Türk tarımını kalkındırmadan Türkiye yi kalkındıramayız Recep Tayyip ERDOĞAN Başbakan Ekolojik denge ve küresel gıda

Detaylı

SİVAS İLİ TARIM VE HAYVANCILIK RAPORU HAZIRLAYAN DOÇ.DR.BERRİN FİLİZÖZ TOBB SİVAS İLİ AKADEMİK DANIŞMANI

SİVAS İLİ TARIM VE HAYVANCILIK RAPORU HAZIRLAYAN DOÇ.DR.BERRİN FİLİZÖZ TOBB SİVAS İLİ AKADEMİK DANIŞMANI SİVAS İLİ TARIM VE HAYVANCILIK RAPORU HAZIRLAYAN DOÇ.DR.BERRİN FİLİZÖZ TOBB SİVAS İLİ AKADEMİK DANIŞMANI TARIM İlçe Adı Toplam Alan(dekar) TARIM ALANLARININ DAĞILIMI 2014 Tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerin

Detaylı

TOHUMCULUK ÜRETİM. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

TOHUMCULUK ÜRETİM. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, TOHUMCULUK ÜRETİM Bilindiği üzere, tohumluklar tarımsal üretimin temel girdilerinin başında gelmekte olup, kaliteli tohum kullanımı, verimi ve üretimi artırmasının yanı sıra daha dayanıklı, daha az maliyetli

Detaylı

TÜİK BURSA BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ 09/09/2015

TÜİK BURSA BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ 09/09/2015 TÜİK BURSA BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ 09/09/2015 Nüfus Eğitim Sağlık Doğum Ölüm Evlenme ve Boşanma İşgücü Tüketim Fiyat Endeksleri Finansal Yatırım Araçları Milli Gelir Dış Ticaret Yapı İzin Konut Satış Ulaştırma

Detaylı

DESTEK BİZDEN, ÜRETİM SİZDEN

DESTEK BİZDEN, ÜRETİM SİZDEN T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI 2003-2011 DESTEK BİZDEN, ÜRETİM SİZDEN AMASYA Türk tarımını kalkındırmadan Türkiye yi kalkındıramayız Recep Tayyip ERDOĞAN Başbakan Ekolojik denge ve küresel

Detaylı

2013 YILI DESTEKLEME BİRİM FİYATLARI

2013 YILI DESTEKLEME BİRİM FİYATLARI 013 YILI DESTEKLEME BİRİM FİYATLARI 1 3 MAZOT, GÜBRE VE TOPRAK ANALİZİ DESTEĞİ Mazot Gübre Destekleme Ürün Grupları Destekleme Tutarı Tutarı Peyzaj ve süs bitkileri, özel çayır, mera ve orman emvali alanları,9

Detaylı

Türkiye de Organik Tarım

Türkiye de Organik Tarım Türkiye de Organik Tarım Ülkemizde organik tarım, 1984-85 sezonunda geleneksel ihraç ürünlerimizden kuru üzüm ve kuru incir ihracatı ile başlamış ve daha sonraki yıllarda hızla gelişme göstererek 2008

Detaylı

TÜİK İZMİR BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ 09/07/2015

TÜİK İZMİR BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ 09/07/2015 TÜİK İZMİR BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ 09/07/2015 Nüfus Eğitim Sağlık Doğum Ölüm Evlenme ve Boşanma İşgücü Tüketim Fiyat Endeksleri Finansal Yatırım Araçları Milli Gelir Dış Ticaret Yapı İzin Konut Satış Ulaştırma

Detaylı

TR63 BÖLGESİ MEVCUT DURUM ANALİZİ TARIM

TR63 BÖLGESİ MEVCUT DURUM ANALİZİ TARIM g TR63 BÖLGESİ MEVCUT DURUM ANALİZİ TARIM TABLOLAR Tablo 1. Uzun Yıllar Ortalama Sıcaklık, Güneşlenme ve Yağış Miktarları (1970-2011)... 1 Tablo 2. TR63 Bölgesi Arazi Durumu (2012)... 3 Tablo 3. Hatay

Detaylı

TARIMSAL DESTEKLER 1. Alan Bazlı Destekler

TARIMSAL DESTEKLER 1. Alan Bazlı Destekler TARIMSAL DESTEKLER 1. Alan Bazlı Destekler FINDIK ÜRETİCİLERİ ALAN BAZLI GELİR DESTEGİ Fındık Desteği 170 İyi Tarım Uygulamaları Desteklemeleri Meyve- Sebze Örtü Altı Süs Bitkileri, Tıbbı Aromatik Bitkiler

Detaylı

KAHRAMANMARAŞ SEMPOZYUMU 1239 KAHRAMANMARAŞ'TA SEBZE TARIMININ MEVCUT DURUMU, PROJEKSİYONLAR VE ÖNERİLER

KAHRAMANMARAŞ SEMPOZYUMU 1239 KAHRAMANMARAŞ'TA SEBZE TARIMININ MEVCUT DURUMU, PROJEKSİYONLAR VE ÖNERİLER KAHRAMANMARAŞ SEMPOZYUMU 1239 KAHRAMANMARAŞ'TA SEBZE TARIMININ MEVCUT DURUMU, PROJEKSİYONLAR VE ÖNERİLER İsmail Güvenç* I. Kahramanmaraş'ta Sebze Tarımı 1Giriş Ülkemiz nüfusu, son sayıma göre 67 milyon

Detaylı

2015 Ayçiçeği Raporu

2015 Ayçiçeği Raporu 2015 Ayçiçeği Raporu İçindekiler 1.AYÇİÇEĞİ EKİM ALANI... 2 1.1. Türkiye de Ayçiçeği Ekim Alanı... 2 1.2. TR83 Bölgesinde Ayçiçeği Ekim Alanı... 5 1.3. Samsun da Ayçiçeği Ekim Alanı... 6 1.3.1. Samsun

Detaylı

İLİMİZDE HAYVANCILIĞIN DURUMU

İLİMİZDE HAYVANCILIĞIN DURUMU İLİMİZDE HAYVANCILIĞIN DURUMU 1.AMASYADA TARIMSAL YAPI İlimiz ekonomisinde Tarım ilk sırada yer almakta olup 29.390 çiftçi ailesinden 146.948 kişi bu sektörden geçimini sağlamaktadır. 2011 yılı Bitkisel

Detaylı

2003-2011 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI DESTEK BİZDEN, ÜRETİM SİZDEN AYDIN

2003-2011 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI DESTEK BİZDEN, ÜRETİM SİZDEN AYDIN T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI 2003-2011 DESTEK BİZDEN, ÜRETİM SİZDEN AYDIN Türk tarımını kalkındırmadan Türkiye yi kalkındıramayız Recep Tayyip ERDOĞAN Başbakan Ekolojik denge ve küresel gıda

Detaylı

TÜİK İZMİR BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ 07/08/2014

TÜİK İZMİR BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ 07/08/2014 TÜİK İZMİR BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ 07/08/2014 Nüfus Eğitim Sağlık Doğum Ölüm Evlenme ve Boşanma İşgücü Tüketim Fiyat Endeksleri Finansal Yatırım Araçları Milli Gelir Dış Ticaret Yapı İzin Konut Satış Ulaştırma

Detaylı

2003-2011 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI DESTEK BİZDEN, ÜRETİM SİZDEN ERZURUM

2003-2011 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI DESTEK BİZDEN, ÜRETİM SİZDEN ERZURUM T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI 2003-2011 DESTEK BİZDEN, ÜRETİM SİZDEN ERZURUM Türk tarımını kalkındırmadan Türkiye yi kalkındıramayız Recep Tayyip ERDOĞAN Başbakan Ekolojik denge ve küresel

Detaylı

HUBUBAT T.C. DENİZLİ TİCARET BORSASI AYLIK BORSA BÜLTENİ - 31/01/2016. Tarih: Sayı: 1 Maddelerin Cins ve Nev'ileri

HUBUBAT T.C. DENİZLİ TİCARET BORSASI AYLIK BORSA BÜLTENİ - 31/01/2016. Tarih: Sayı: 1 Maddelerin Cins ve Nev'ileri HUBUBAT ARPA ARPA YEMLİK T.C. Sayfa: - 23 ARPA YEMLİK MTS 0.62 0.70 0.6379,2,340.00 KG 772,660.05 6 ARPA YEMLİK TTS 0.68 0.82 0.7504 30,830.00 KG 233,246.60 26 ARPA YEMLİK ı:,005,906.65 42 ARPA TOHUMLUK

Detaylı

KONYA-EREĞLİ TİCARET BORSASI TÜRKİYE DE VE İLÇEMİZDE HAYVANCILIK SEKTÖRÜ SORUNLARI

KONYA-EREĞLİ TİCARET BORSASI TÜRKİYE DE VE İLÇEMİZDE HAYVANCILIK SEKTÖRÜ SORUNLARI KONYA-EREĞLİ TİCARET BORSASI 2015 TÜRKİYE DE VE İLÇEMİZDE HAYVANCILIK SEKTÖRÜ SORUNLARI TÜRKİYE DE HAYVANCILIK SEKTÖRÜ Ülkemiz coğrafi özellikleri bakımından her türlü hayvansal ürün üretimi için uygun

Detaylı

TARIM VE KIRSAL KALKINMAYI DESTEKLEME KURUMU

TARIM VE KIRSAL KALKINMAYI DESTEKLEME KURUMU TARIM VE KIRSAL KALKINMAYI DESTEKLEME KURUMU 1 TARIM ve KIRSAL KALKINMAYI DESTEKLEME KURUMU TKDK; Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı nın ilgili kuruluşu olarak, 2007 yılında 5648 sayılı yasa ile kurulmuştur.

Detaylı

2003-2011 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI DESTEK BİZDEN, ÜRETİM SİZDEN KİLİS

2003-2011 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI DESTEK BİZDEN, ÜRETİM SİZDEN KİLİS T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI 2003-2011 DESTEK BİZDEN, ÜRETİM SİZDEN KİLİS Türk tarımını kalkındırmadan Türkiye yi kalkındıramayız Recep Tayyip ERDOĞAN Başbakan Ekolojik denge ve küresel gıda

Detaylı

21- BÖLGESEL POLİTİKA VE YAPISAL ARAÇLARIN KOORDİNASYONU

21- BÖLGESEL POLİTİKA VE YAPISAL ARAÇLARIN KOORDİNASYONU 21- BÖLGESEL POLİTİKA VE YAPISAL ARAÇLARIN KOORDİNASYONU I- ÖNCELİKLER LİSTESİ ÖNCELİK 21.1 Topluluk standartlarına uygun hukuki ve idari çerçeve ile bölgesel politikaların programlanması, yürütülmesi,

Detaylı

AB IPARD FONLARININ KULLANILABİLMESİ İÇİN TEMEL GEREKLİLİKLER,

AB IPARD FONLARININ KULLANILABİLMESİ İÇİN TEMEL GEREKLİLİKLER, AB IPARD FONLARININ KULLANILABİLMESİ İÇİN TEMEL GEREKLİLİKLER, Kırsal Kalkınma (IPARD) Programının hazırlanarak Avrupa Komisyonu tarafından onaylanması: (25 Şubat 2008 tarihinde onaylanmıştır. nun ve İl

Detaylı

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ Sayfa 1 İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Gözden Geçirme Notları 2011 Yılı Temmuz Ayı TÜFE Göstergeleri TÜİK tarafından

Detaylı

Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı 2012 YILI TARIMSAL DESTEKLER

Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı 2012 YILI TARIMSAL DESTEKLER Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı 2012 YILI TARIMSAL DESTEKLER A-HAYVANCILIK DESTEKLERİ HAYVANCILIK DESTEKLEMELERİ Hayvan Başı Ödeme Bakanlar Kurulu Kararı MADDE 4- (1) Birime Destek 1 Sütçü ve kombine

Detaylı

ULUSAL SÜT KONSEYĠ ARAġTIRMA VE DANIġMA KURULU SÜT SEKTÖRÜ 2010 YILI GENEL DEĞERLENDĠRME RAPORU 2.ÜLKEMĠZ SÜT HAYVANCILIĞINDA MEVCUT DURUM

ULUSAL SÜT KONSEYĠ ARAġTIRMA VE DANIġMA KURULU SÜT SEKTÖRÜ 2010 YILI GENEL DEĞERLENDĠRME RAPORU 2.ÜLKEMĠZ SÜT HAYVANCILIĞINDA MEVCUT DURUM ULUSAL SÜT KONSEYĠ ARAġTIRMA VE DANIġMA KURULU SÜT SEKTÖRÜ 2010 YILI GENEL DEĞERLENDĠRME RAPORU 1.GĠRĠġ Ülkelerin teknolojik alanda hızlı gelişmeleri, ülkede yaşayan bireylerin sağlıklı ve yeterli beslenmeleri

Detaylı

ERDİNÇ SANCAK TÜİK EDİRNE BÖLGE MÜDÜRÜ 07/08/2014

ERDİNÇ SANCAK TÜİK EDİRNE BÖLGE MÜDÜRÜ 07/08/2014 ERDİNÇ SANCAK TÜİK EDİRNE BÖLGE MÜDÜRÜ 07/08/2014 Nüfus Eğitim Sağlık Doğum Ölüm Evlenme ve Boşanma İşgücü Tüketim Fiyat Endeksleri Finansal Yatırım Araçları Milli Gelir Dış Ticaret Yapı Ruhsatı Konut

Detaylı

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ Sayfa 1 İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ Gözden Geçirme Notları 2011 Yılı Mayıs Ayı TÜFE Göstergeleri TÜİK tarafından tarihinde açıklanan Mayıs ayı Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) haber bültenine

Detaylı

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı. Mayıs 2013 - Düzce 1

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı. Mayıs 2013 - Düzce 1 Mayıs 2013 - Düzce 1 İçerik Giriş Kamu Üniversite Sanayi İşbirliğinde En Somut Ara Yüzler: Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Ülkemizde Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Teknoloji Geliştirme Bölgelerinin Bölgesel

Detaylı

ERZİNCAN TİCARET BORSASI ... BÜLTEN

ERZİNCAN TİCARET BORSASI ... BÜLTEN ... BÜLTEN BÜLTEN NO: SAYFA NO :1 HUBUBAT BUĞDAY BUĞDAY 0.06 0.84 0.49 42.006.543 KG 20.885.893.8 HMA 1411 BUĞDAY 0.02 0.84 0.55 20.782.119 KG 4 11.547.627.2 HTS 197 BUĞDAY 0.53 0.65 0.61 2.854.120 KG

Detaylı

T.C. NİĞDE TİCARET BORSASI AYLIK BORSA BÜLTENİ. - 31/10/2016 Şube Adı: Sayfa: 1-10 Maddelerin Cins ve Nev'ileri. Enaz Fiyat.

T.C. NİĞDE TİCARET BORSASI AYLIK BORSA BÜLTENİ. - 31/10/2016 Şube Adı: Sayfa: 1-10 Maddelerin Cins ve Nev'ileri. Enaz Fiyat. - 31//2016 Sayfa: 1 - HUBUBAT ARPA ARPA YEMLİK ARPA YEMLİK MTS 0.60 0.73 0.6902 1,099,550.00 KG 758,864.20 79 ARPA YEMLİK ı: 758,864.20 79 ARPA ı 758,864.20 79 YULAF YULAF YULAF (1.GRUP) MTS 0.70 0.70

Detaylı

KONYA SÜT SEKTÖR RAPORU (Konya Süt Eylem Planı)

KONYA SÜT SEKTÖR RAPORU (Konya Süt Eylem Planı) KONYA SÜT SEKTÖR RAPORU (Konya Süt Eylem Planı) 2 SUNUŞ PLANI Temel Tarımsal Göstergeler Konya Tarımının 2023 Vizyonu Sağılan Hayvan Varlığı Süt Üretim Kapasitesi Süt Sektöründe Teknoloji Kullanımı Durumu

Detaylı

BALIKESİR SANAYİCİ VE İŞADAMLARI DERNEĞİ

BALIKESİR SANAYİCİ VE İŞADAMLARI DERNEĞİ BİTKİSEL ÜRETİM 2. TAHMİN 2014 2014 yılında bitkisel üretimin bir önceki yıla göre; Tahıllar ve diğer bitkisel ürünler üretiminin % 6,5 düşüşle 59,6 milyon ton, Sebze üretiminin % artışla 28,7 milyon ton,

Detaylı

TARSUS TİCARET BORSASI

TARSUS TİCARET BORSASI TARIMDA ÖZET BÜLTEN 2015 2015 YILI TARIMIN ÖZETİ TARSUS TİCARET BORSASI TARIMDA 2015 YILI ÖZETİ İstatistik Kurumu nun 2015 bitkisel üretim verilerine göre;önceki yıla göre tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerde

Detaylı

YAŞ MEYVE SEBZE. Hazırlayan Dilek KOÇ 2005. T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi

YAŞ MEYVE SEBZE. Hazırlayan Dilek KOÇ 2005. T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi YAŞ MEYVE SEBZE Hazırlayan Dilek KOÇ 2005 T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi YAŞ MEYVE-SEBZE SITC NO : 057.1, 057.3, 057.4, 057.5, 057.6, 057.9 (Meyveler) 054.1,

Detaylı

ERZİNCAN TİCARET BORSASI ... BÜLTEN

ERZİNCAN TİCARET BORSASI ... BÜLTEN ... BÜLTEN BÜLTEN NO: SAYFA NO :1 HUBUBAT BUĞDAY BUĞDAY 0.05 1.00 0.43 39.640.549 KG 17.308.811.8 HMA 723 BUĞDAY 0.35 0.85 0.47 14.180.581 KG 4 6.849.000.85 HTS 191 BUĞDAY 0.33 0.53 0.45 3.533.447 KG 1.527.601.55

Detaylı

Dolu Teminatı için Sigortaya Son Kabul Tarihleri

Dolu Teminatı için Sigortaya Son Kabul Tarihleri Dolu Teminatı için Sigortaya Son Kabul Tarihleri Ana Sınıf Ürün adı Alt Sınıf İL TARİH Tarla Ürünleri Buğday (Makarnalık) Tahıllar Adana, Osmaniye, Mersin, Antalya, Muğla 31.Mar Tarla Ürünleri Buğday (Makarnalık)

Detaylı

2013 YILI TARIMSAL DESTEKLEMELER

2013 YILI TARIMSAL DESTEKLEMELER 03 YILI TARIMSAL DESTEKLEMELER HAYVANCILIK DESTEKLEMELERİ Hayvan Başı Ödeme Suni Tohumlama 3 Hayvan Başı Ödeme 4 Tiftik Üretim 5 Süt Primi( TL/lt) 6 İpek Böceği Sütçü ve kombine ırklar ve melezleri ile

Detaylı

(Bin ha) % (Bin ha) % (Bin ha) % (Bin ha) % (Bin ha) % (Bin ha) % , , , , ,0 15.

(Bin ha) % (Bin ha) % (Bin ha) % (Bin ha) % (Bin ha) % (Bin ha) % , , , , ,0 15. Tarım Alanı 1990 2002 2013 2014 2015 2016 (Bin ha) % (Bin ha) % (Bin ha) % (Bin ha) % (Bin ha) % (Bin ha) % Tarla Bitkileri 18.868 67,7 17.935 67,5 15.613 65,6 15.789 66,0 15.723 66,0 15.573 65,5 Nadas

Detaylı

MUĞLA İLİ TARIM VE HAYVANCILIK ÇALIŞTAYI SONUÇ RAPORU

MUĞLA İLİ TARIM VE HAYVANCILIK ÇALIŞTAYI SONUÇ RAPORU MUĞLA İLİ TARIM VE HAYVANCILIK ÇALIŞTAYI SONUÇ RAPORU 08.05.2013 Güney Ege Kalkınma Ajansı 2014-2013 Bölge Planı çalışmaları kapsamında, Ekonomik Araştırmalar ve Planlama Birimi tarafından 8 Mayıs 2013

Detaylı

A R A Z İ V A R L I Ğ I ALAN(Ha) PAYI(%) Tarım Arazisi (Kullanılmayan hali Araziler Dahil) (*) 254.960 44,7. Çayır Mera Alanı (*) 65.

A R A Z İ V A R L I Ğ I ALAN(Ha) PAYI(%) Tarım Arazisi (Kullanılmayan hali Araziler Dahil) (*) 254.960 44,7. Çayır Mera Alanı (*) 65. TARIMSAL YAPI 1. İlin Tarımsal Yapısı İlimiz ekonomisinde Tarım ilk sırada yer almakta olup 28.651 çiftçi ailesinden 141.077 kişi bu sektörden geçimini sağlamaktadır. 2013 yılı Bitkisel ve Hayvansal in

Detaylı

TÜRKİYE EKONOMİSİNDE TARIM

TÜRKİYE EKONOMİSİNDE TARIM BÜGEM 2015 1 TÜRKİYE EKONOMİSİNDE TARIM MAKRO GÖSTERGELER Türkiye 2002 2014 TARIM Tarımın Payı (%) Türkiye TARIM Tarımın Payı (%) Nüfus (Milyon) 66,3 22,4 33,8 77,7 - - İstihdam (Milyon) 21,3 7,6 34,9

Detaylı

MURADİYE Nüfus Erkek Kadın Toplam Gürpınar Oran %52 % Kaynak: Tüik

MURADİYE Nüfus Erkek Kadın Toplam Gürpınar Oran %52 % Kaynak: Tüik Muradiye Tarihi: Muradiye, cumhuriyet ilanına kadar Kandahar ve Bargıri adıyla iki yerleşim birimi olarak anılırken cumhuriyet sonrası birleşerek Muradiye ismini almıştır. Tarihi ile ilgili fazla bilgi

Detaylı

SİVAS İL GIDA TARIM VE HAYVANCILIK MÜDÜRLÜĞÜ EKİM-2015 BORSA

SİVAS İL GIDA TARIM VE HAYVANCILIK MÜDÜRLÜĞÜ EKİM-2015 BORSA SİVAS İL GIDA TARIM VE HAYVANCILIK MÜDÜRLÜĞÜ EKİM-2015 BORSA Tar-Yat Birimi Destekler 2014 2003 2015 DGD - 387,2 Milyon TL Mazot 14,9 Milyon TL 152,7 Milyon TL ALAN BAZLI TARIMSAL DESTEKLER Kimyevi Gübre

Detaylı

2003-2011 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI DESTEK BİZDEN, ÜRETİM SİZDEN BURDUR

2003-2011 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI DESTEK BİZDEN, ÜRETİM SİZDEN BURDUR T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI 2003-2011 DESTEK BİZDEN, ÜRETİM SİZDEN BURDUR Türk tarımını kalkındırmadan Türkiye yi kalkındıramayız Recep Tayyip ERDOĞAN Başbakan Ekolojik denge ve küresel

Detaylı

Ekonomik Rapor Tablo 57. Kişi Başına Gayri Safi Yurt İçi Hasıla. Yıllar Nüfus (1) (000 Kişi) Türk Lirası ( )

Ekonomik Rapor Tablo 57. Kişi Başına Gayri Safi Yurt İçi Hasıla. Yıllar Nüfus (1) (000 Kişi) Türk Lirası ( ) Tablo 57. Kişi Başına Gayri Safi Yurt İçi Hasıla Yıllar Nüfus (1) (000 Kişi) Türk Lirası ( ) Cari Fiyatlarla (2) Sabit (1998 Yılı) Fiyatlarla Değişim ABD Doları ($) Değişim Türk Lirası ( ) Değişim 2009

Detaylı

AFYONKARAHİSAR TİCARET BORSASI YILLIK BÜLTEN

AFYONKARAHİSAR TİCARET BORSASI YILLIK BÜLTEN YILLIK BÜLT Sayfa No: 1 BÜLT YILI : 2015 GÖR MADDELERİN TOPLAM HACMİ HUBUBAT ÜRÜNLERİ BUĞDAY Buğday 0,56 1,00 0,81 11.846.072,00 Kg 9.595.663,45 TGT 162 Buğday 0,75 0,82 0,77 18.512.140,00 Kg 14.272.294,87

Detaylı

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ TÜKETİCİ FİYAT ENDEKSİ (TÜFE) BİLGİ NOTU EYLÜL 2014 Türkiye İstatistik Kurumu 03/10/2014 tarihinde 2014 yılı Eylül ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) haber bültenini yayımladı. Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE)

Detaylı

Ürün Sertifikalı Kuruluşlar Listesi

Ürün Sertifikalı Kuruluşlar Listesi İlgili Sertifikasyon Programı: Tarım Güncellenme Tarihi: 22.03.2018 (2017 üretim sezonu) Sıra No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Kuruluş Adı Kapsamı Sertifika Geçerlilik Süresi Muammer Sarıkan Mustafa Çelik

Detaylı

T.C. AKŞEHİR TİCARET BORSASI YILLIK BORSA BÜLTENİ. Enaz Fiyat. Ençok Fiyat. Ortalama Fiyat ARPA YEMLİK TTS , KG 11,270.

T.C. AKŞEHİR TİCARET BORSASI YILLIK BORSA BÜLTENİ. Enaz Fiyat. Ençok Fiyat. Ortalama Fiyat ARPA YEMLİK TTS , KG 11,270. HUBUBAT ARPA ARPA YEMLİK 0/0/203 T.C. Sayfa: - 20 ARPA YEMLİK TTS 0.58 0.58 0.5750 9,600.00 KG,270.00 ARPA MTS 0.49 0.73 0.5836,207,733.00 KG 6,540,880.60 3258 ARPA TTS 0.55 0.77 0.6230 4,694,597.00 KG

Detaylı

2003-2011 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI DESTEK BİZDEN, ÜRETİM SİZDEN BATMAN

2003-2011 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI DESTEK BİZDEN, ÜRETİM SİZDEN BATMAN T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI 2003-2011 DESTEK BİZDEN, ÜRETİM SİZDEN BATMAN Türk tarımını kalkındırmadan Türkiye yi kalkındıramayız Recep Tayyip ERDOĞAN Başbakan Ekolojik denge ve küresel

Detaylı

T.C. KIRIKKALE TİCARET BORSASI YILLIK BORSA BÜLTENİ. Şube Adı: KIRIKKALE TİCARET BORSASI Enaz Fiyat. Ortalama Fiyat. Ençok Fiyat

T.C. KIRIKKALE TİCARET BORSASI YILLIK BORSA BÜLTENİ. Şube Adı: KIRIKKALE TİCARET BORSASI Enaz Fiyat. Ortalama Fiyat. Ençok Fiyat HUBUBAT ARPA ARPA BEYAZ T.C. Sayfa: - 9 ARPA FFARK KG 6,098.00 ARPA MTS 0.50 6.60 0.682 4,903,329.60 KG 28,543,274.7 202 ARPA MTS- 0.68 0.69 0.6832,367,37 KG 934,24.24 2 GT ARPA OFİS-S 0.67 0.75 0.725

Detaylı

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ TÜKETİCİ FİYAT ENDEKSİ (TÜFE) BİLGİ NOTU AĞUSTOS 2015 Türkiye İstatistik Kurumu 03/09/2015 tarihinde 2015 yılı Ağustos ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) haber bültenini yayımladı. Tüketici Fiyat Endeksi

Detaylı

Ulusal Gelişmeler. Büyüme Hızı (%) a r k a. o r g. t r * II III IV YILLIK I II III IV YILLIK I II III IV YILLIK I II III

Ulusal Gelişmeler. Büyüme Hızı (%)   a r k a. o r g. t r * II III IV YILLIK I II III IV YILLIK I II III IV YILLIK I II III 18.01.2019 Ulusal Gelişmeler Büyüme Hızı (%) %10 veya fazla %6-%10 %3-%6 %0-%3 %0 dan küçük Veri yok 2016 2017 2018* 14 II III IV YILLIK I II III IV YILLIK I II III IV YILLIK I II III 12 10 8 6 11,5 4

Detaylı

AFYONKARAHİSAR TİCARET BORSASI AYLIK BÜLTEN

AFYONKARAHİSAR TİCARET BORSASI AYLIK BÜLTEN AYLIK BÜLT Sayfa No 1 BÜLT AYI GÖR MADDELERİN HUBUBAT ÜRÜNLERİ BUĞDAY Buğday 0,55 0,73 0,68 1.092.617,00 Kg 742.357,48 MGT 14 Buğday 0,67 0,75 0,72 262.946,00 Kg 188.411,45 TGT 15 Buğday 0,50 0,74 0,68

Detaylı

ERZİNCAN TİCARET BORSASI ... BÜLTEN

ERZİNCAN TİCARET BORSASI ... BÜLTEN ... BÜLTEN BÜLTEN NO: SAYFA NO :1 HUBUBAT BUĞDAY BUĞDAY 0.37 0.88 0.59 29.425.656 KG 16.837.257.8 HMA 1988 BUĞDAY 0.46 0.84 0.60 15.138.551 KG 4 8.939.062.27 HTS 175 BUĞDAY 0.45 0.48 0.47 684.153 KG 317.993.85

Detaylı

T.C. BOLVADİN TİCARET BORSASI YILLIK BORSA BÜLTENİ BOLVADİN TİCARET BORSASI. Şube Adı: Sayfa: 1-11 Maddelerin Cins ve Nev'ileri.

T.C. BOLVADİN TİCARET BORSASI YILLIK BORSA BÜLTENİ BOLVADİN TİCARET BORSASI. Şube Adı: Sayfa: 1-11 Maddelerin Cins ve Nev'ileri. - 3/2/204 Sayfa: - HUBUBAT ARPA ARPA YEMLİK ARPA YEMLİK MTS 0.40 0.80 0.6629 3,88,005.00 KG 2,3,455.5 34 ARPA YEMLİK MTS 680.00 680.00 680.0000 30.00 TON 20,400.00 ARPA YEMLİK TTS 0.62 0.85 0.6963,037,840.00

Detaylı

İZMİR TİCARET BORSASI

İZMİR TİCARET BORSASI SAYFA : 1 HUBUBAT Arpa Yemlik 2 1,14 1,14 1,14 94.690,00Kg 107.473,15 HŞ ARPA 94.690,00 Kg 107.473,15 Buğday Yumuşak Buğday Yumuşak Buğday Yumuşak Buğday Yemlik 5 1,15 1,25 1,22 220.300,00Kg 269.701,00

Detaylı

2003-2011 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI DESTEK BİZDEN, ÜRETİM SİZDEN ADIYAMAN

2003-2011 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI DESTEK BİZDEN, ÜRETİM SİZDEN ADIYAMAN T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI 2003-2011 DESTEK BİZDEN, ÜRETİM SİZDEN ADIYAMAN Türk tarımını kalkındırmadan Türkiye yi kalkındıramayız Recep Tayyip ERDOĞAN Başbakan Ekolojik denge ve küresel

Detaylı

GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI MERKEZE BAĞLI TAŞRA TEŞKİLATI BİRİMLERİNİN İDARİ BAĞLILIKLARININ DÜZENLENMESİ HAKKINDA YÖNERGE

GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI MERKEZE BAĞLI TAŞRA TEŞKİLATI BİRİMLERİNİN İDARİ BAĞLILIKLARININ DÜZENLENMESİ HAKKINDA YÖNERGE GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI MERKEZE BAĞLI TAŞRA TEŞKİLATI BİRİMLERİNİN İDARİ BAĞLILIKLARININ DÜZENLENMESİ HAKKINDA YÖNERGE Amaç MADDE 1- (1) Bu Yönergenin amacı, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı

Detaylı

2014 YILI TARIMSAL DESTEKLEMELER

2014 YILI TARIMSAL DESTEKLEMELER 04 YILI TARIMSAL DESTEKLEMELER HAYVANCILIK DESTEKLEMELERİ Hayvan Başı Ödeme Suni Tohumlama Besilik Materyal Üretim Desteği(baş) 3 Hayvan Başı Ödeme 4 Tiftik Üretim 5 Süt Primi( TL/lt) 6 İpek Böceği Sütçü

Detaylı

T.C. IĞDIR TİCARET BORSASI YILLIK BORSA BÜLTENİ. Enaz Fiyat. Ençok Fiyat. Ortalama Fiyat ARPA YEMLİK İHR , KG 6,046.

T.C. IĞDIR TİCARET BORSASI YILLIK BORSA BÜLTENİ. Enaz Fiyat. Ençok Fiyat. Ortalama Fiyat ARPA YEMLİK İHR , KG 6,046. HUBUBAT ARPA ARPA YEMLİK T.C. Sayfa: 1-19 ARPA YEMLİK İHR 0.87 0.87 0.8700 6,950.00 KG 6,046.50 1 ARPA YEMLİK MTS 0.56 0.70 0.5841 375,020.60 KG 219,066.40 50 ARPA YEMLİK MS 0.56 0.57 0.5600 500,119.80

Detaylı

ŞEREF DEMİRTAŞ TÜİK ZONGULDAK BÖLGE MÜDÜRÜ 08/01/2016

ŞEREF DEMİRTAŞ TÜİK ZONGULDAK BÖLGE MÜDÜRÜ 08/01/2016 ŞEREF DEMİRTAŞ TÜİK ZONGULDAK BÖLGE MÜDÜRÜ 08/01/2016 Nüfus Eğitim Sağlık Doğum Ölüm Evlenme ve Boşanma İşgücü Tüketim Fiyat Endeksleri Finansal Yatırım Araçları Milli Gelir Dış Ticaret Yapı İzin Konut

Detaylı

2003-2011 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI DESTEK BİZDEN, ÜRETİM SİZDEN GÜMÜŞHANE

2003-2011 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI DESTEK BİZDEN, ÜRETİM SİZDEN GÜMÜŞHANE T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI 2003-2011 DESTEK BİZDEN, ÜRETİM SİZDEN GÜMÜŞHANE Türk tarımını kalkındırmadan Türkiye yi kalkındıramayız Recep Tayyip ERDOĞAN Başbakan Ekolojik denge ve küresel

Detaylı

T.C. Dicle Kalkınma Ajansı. Şırnak Sosyo - Ekonomik Göstergeler

T.C. Dicle Kalkınma Ajansı. Şırnak Sosyo - Ekonomik Göstergeler T.C. Dicle Kalkınma Ajansı Şırnak Sosyo - Ekonomik Göstergeler 2011 Şırnak Sosyo - Ekonomik Göstergeler T.C. Dicle Kalkınma Ajansı Şırnak Yatırım Destek Ofisi 2011 T.C. DİCLE KALKINMA AJANSI ŞIRNAK SOSYO

Detaylı

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ TÜKETİCİ FİYAT ENDEKSİ (TÜFE) BİLGİ NOTU AĞUSTOS 2014 Türkiye İstatistik Kurumu 03/09/2014 tarihinde 2014 yılı Ağustos ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) haber bültenini yayımladı. Tüketici Fiyat Endeksi

Detaylı

KOSGEB KOBİGEL KOBİ GELİŞİM DESTEK PROGRAMI İLLERDE REKABET AVANTAJINA SAHİP İMALAT SANAYİ SEKTÖRLERİNİN BELİRLENMESİ ÇALIŞTAYLARI SONUÇ RAPORU

KOSGEB KOBİGEL KOBİ GELİŞİM DESTEK PROGRAMI İLLERDE REKABET AVANTAJINA SAHİP İMALAT SANAYİ SEKTÖRLERİNİN BELİRLENMESİ ÇALIŞTAYLARI SONUÇ RAPORU KOSGEB KOBİGEL KOBİ GELİŞİM DESTEK PROGRAMI İLLERDE REKABET AVANTAJINA SAHİP İMALAT SANAYİ SEKTÖRLERİNİN BELİRLENMESİ ÇALIŞTAYLARI SONUÇ RAPORU 27 Mart 2018 İÇİNDEKİLER YÖNETİCİ ÖZETİ... 1 ÇALIŞTAY METODOLOJİSİ...

Detaylı

TOHUM SANAYİCİLERİ ve ÜRETİCİLERİ ALT BİRLİĞİ TOHUMCULUK GENEL BAKIŞ RAPORU

TOHUM SANAYİCİLERİ ve ÜRETİCİLERİ ALT BİRLİĞİ TOHUMCULUK GENEL BAKIŞ RAPORU TOHUM SANAYİCİLERİ ve ÜRETİCİLERİ ALT BİRLİĞİ TOHUMCULUK GENEL BAKIŞ RAPORU İÇİNDEKİLER GİRİŞ 2 TÜRKİYE TOHUMCULUK SEKTÖRÜ 3 SEKTÖREL VERİLER 4 o TÜRKİYE TOHUM ÜRETİMİ 4 o TÜRKİYE SERTİFİKALI TOHUM ÜRETİMİ

Detaylı

ERZİNCAN TİCARET BORSASI ... BÜLTEN

ERZİNCAN TİCARET BORSASI ... BÜLTEN ... BÜLTEN BÜLTEN NO: SAYFA NO :1 HUBUBAT BUĞDAY BUĞDAY 0.07 0.95 0.72 26.186.686 KG 18.480.448.3 HMA 2042 BUĞDAY 0.56 1.76 0.80 24.162.526 KG 0 18.746.871.7 HTS 308 BUĞDAY 0.49 0.95 0.74 1.225.180 KG

Detaylı

/ Ocak Sayı : YÖNETMELİK. Tarımsal Üretici Birliklerinin Kuruluş. Usul ve Esaslarına İlişkin Yönetmelik BİRİNCİ BÖLÜM

/ Ocak Sayı : YÖNETMELİK. Tarımsal Üretici Birliklerinin Kuruluş. Usul ve Esaslarına İlişkin Yönetmelik BİRİNCİ BÖLÜM 16.01.2005 / 25702 16 Ocak 2005 Resmî Gazete Sayı : 25702 YÖNETMELİK Tarımsal Üretici Birliklerinin Kuruluş Usul ve Esaslarına İlişkin Yönetmelik BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç ve

Detaylı

GİTES TEKSTİL VE DERİ EYLEM PLANI

GİTES TEKSTİL VE DERİ EYLEM PLANI GİTES TEKSTİL VE DERİ EYLEM PLANI HEDEF -1 PAMUĞA İLİŞKİN POLİTİKALARDA ETKİNLİĞİN ARTIRILMASI 1.1 Pamuk Arama Konferansı sonucunda belirlenen Pamuk Eylem Planları hayata geçirilecektir. Gıda, Tarım ve

Detaylı

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ HANEHALKI İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ BİLGİ NOTU 2013 Yılı Türkiye İstatistik Kurumu 06/03/2014 tarihinde 2013 yılı Hanehalkı İşgücü İstatistikleri haber bültenini yayımladı. 2013 yılında bir önceki yıla göre;

Detaylı

Ulusal Gelişmeler. Büyüme Hızı (%) Türkiye ekonomisi 2017 itibariyle dünyanın 17. Avrupa nın 6. büyük ekonomisidir. a r k a. o r g.

Ulusal Gelişmeler. Büyüme Hızı (%) Türkiye ekonomisi 2017 itibariyle dünyanın 17. Avrupa nın 6. büyük ekonomisidir.   a r k a. o r g. Ulusal Gelişmeler Büyüme Hızı (%) Türkiye ekonomisi 2017 itibariyle dünyanın 17. Avrupa nın 6. büyük ekonomisidir. %10 veya fazla %6-%10 %3-%6 %0-%3 %0 dan küçük Veri yok Kaynak: TÜİK- Dünya Bankası; *:

Detaylı

YEMEKLİK TANE BAKLAGİLLER ÇALIŞTAYI ( MERSİN) ÖZEL SEKTÖR AÇISINDAN SORUNLAR ÖNERİLER

YEMEKLİK TANE BAKLAGİLLER ÇALIŞTAYI ( MERSİN) ÖZEL SEKTÖR AÇISINDAN SORUNLAR ÖNERİLER YEMEKLİK TANE BAKLAGİLLER ÇALIŞTAYI (10-12.05.2017-MERSİN) ÖZEL SEKTÖR AÇISINDAN SORUNLAR ÖNERİLER Dr. Nilgün SEZER AKMAN Türkiye Tohumculuk Sektöründe Önemli Gelişmeler 1923-1960 Geleneksel tedarik 1961

Detaylı