Yıl: 3, Sayı: 6, Mart 2016, s

Transkript

1 Yıl: 3, Sayı: 6, Mart 2016, s Ahmet AKIN 1 Yasemin ÖZEN 2 Ümran AKIN 3 Kafiye ERTÜRK 4 ÖĞRENCİ ÖZ-YETERLİK ÖLÇEĞİNİN TÜRKÇE FORMUNUN ERGENLER ÜZERİNDE GEÇERLİK VE GÜVENİRLİĞİNİN İNCELENMESİ Özet Bu araştırmanın amacı Rowbotham ve Schmitz (2013) tarafından geliştirilen Öğrenci Öz-Yeterlik Ölçeği ni Türkçeye uyarlamak ve ölçeğin ergenler üzerinde geçerlik ve güvenirlik analizlerini yapmaktır. Araştırma 293 ortaokul öğrencisi üzerinde yürütülmüştür. Ölçeğin yapı geçerliği için uygulanan doğrulayıcı faktör analizi sonucunda, orijinal formda olduğu gibi tek boyutta uyum verdiği görülmüştür (x²= , sd= 33, RMSEA=.090, GFI=.93, CFI=.94, IFI=.94, SRMR=.059). Cronbach alfa iç tutarlılık güvenirlik katsayısı.88 olarak bulunmuştur. Ölçeğin düzeltilmiş madde toplam korelasyon katsayıları.48 ile.73 arasında sıralanmaktadır. Bu sonuçlara göre Öğrenci Öz-yeterlik Ölçeği nin Türkçe formunun ergenler üzerinde yapılacak araştırmalarda geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olarak kullanılabileceği söylenebilir. Anahtar kelimeler: Öğrenci öz-yeterliği, geçerlik, güvenirlik, doğrulayıcı faktör analizi Doç. Dr., Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Bölümü, Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Anabilim Dalı., aakin@sakarya.edu.tr 2 MEB.,Uzm. Psk. Dan.,ysmn_6926@hotmail.com 3 Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi, uakin@sakarya.edu.tr 4 MEB.,Uzm. Psk. Dan.,kfyeski.01@hotmail.com

2 Ahmet Akın - Yasemin Özen - Ümran Akın - Kafiye Ertürk THE VALIDITY AND RELIABILITY OF THE STUDENT SELF- EFFICACY SCALE IN TURKISH ADOLESCENTS Abstract The aim of the study is to examine the validity and reliability of the Turkish Version of the Student Self-Efficacy Scale in Turkish Adolescents (Rowbotham & Schmitz, 2013). Participants were 293 secondary school students. Results of confirmatory factor analysis demonstrated that the ten items loaded on one factor: x²= , df= 33, RMSEA=.090, GFI=.93, CFI=.94, IFI=.94, SRMR=.059). Cronbach alpha internal consistency reliability coefficient of the scale was found as.88. Corrected item-total correlations ranged from.48 to.73. These results demonstrate that this scale is a valid and reliable instrument. Keywords: Student self-efficacy, validity, reliability, confirmatory factor analysis GİRİŞ Öz-yeterlik inancı, bireyin belli bir performansı göstermek için gerekli etkinliği organize edip, başarılı olarak yapma kapasitesine duyduğu inanç olarak tanımlanmaktadır (Bandura, 1994). Bir başka ifadeyle bireyin karşılaşabileceği olay ya da olaylar karşısında nasıl bir davranış sergileyeceğine ilişkin, kendi hakkındaki yargısıdır (Tatar, Yıldız, Akpınar, & Ergin, 2009). Bandura nın bu görüşleri açısından bakıldığında bireyin sahip olduğu beceri ne kadar çok olursa olsun bir önemi yoktur. Asıl önemli olan bireyin bu becerileri ile ne yapabileceğine ilişkin inancıdır (Bandura, 1997). Bandura tarafından 1977 de ortaya atıldıktan sonra öz-yeterlik alanında sayısız araştırma ve yayın yapıldığı görülmektedir. Eğitim, tıp, psikoloji, işletme, uluslararası ilişkiler gibi çok farklı alanlarda yapılan araştırmalar, öz-yeterlik inancının davranışlar açısından belirleyici olduğunu göstermektedir (Bandura, 1986). 608 Öz-yeterlik inançları, bireylerin nasıl hissettiklerini, düşündüklerini, kendilerini nasıl güdülediklerini ve nasıl davrandıklarını belirler. Bireyin bir durum hakkında sahip olduğu özyeterlik, onun amaçlarını, amaca ulaşmak için göstereceği çabayı, karşılaşılan güçlükler karşısındaki sabrını ve oluşabilecek olumsuz bir durumda vereceği tepkilerini etkiler (Aşkar & Umay, 2001). Öz-yeterlik inancının yüksek olması; başarı ve kişisel doyumu artırmaktadır (Bandura, 1994). Öz-yeterlik düzeyi yüksek olan bireyler, kendilerini zorlayacak olaylar ya da çalışmalarla karşılaştıklarında duruma sakince yaklaşabilir ve sonuçta daha verimli bir sonuç ortaya çıkarırlar. Öz-yeterlik düzeyi düşük olan bireyler ise karşılarındaki durumun daha zorlu olduğuna inanırlar. Bu inanç, bireyin kaygı ve stres düzeyini artıracağı için olaylara ve problemlere bakış açılarını daraltır. Bundan hareketle bireyin öz-yeterlik inancının; başarı algılama düzeyini etkileyen önemli bir değişken olduğu ortaya çıkmaktadır (Pajares, 2002). Bireylerin öz-yeterlik düzeyi motivasyonu hem artırabilir hem de engelleyebilir. Örneğin, özyeterliği yüksek olan insanlar daha zorlu görevleri seçerler, bu da onları daha zor bir duruma sokup kendi kendilerini engellemelerine neden olur (Bandura, 1997). Yine başka bir kaynakta da olumlu öz-yeterlik beklentisinin motivasyonu arttırdığı, karşılaşılan her yeni görevde zorluklarla başa çıkabilmeyi sağladığı ve daha gayretli olmaya yönelttiği ifade edilmiştir. Olumsuz öz-yeterlik beklentisinin ise bireyin aldığı görevlerde kendi Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 3, Sayı: 6, Mart 2016, s

3 Öğrenci Öz-Yeterlik Ölçeğinin Türkçe Formunun Ergenler Üzerinde Geçerlik ve Güvenirliğinin İncelenmesi inisiyatifini kullanmasını engellemesine ya da üstüne düşen işi sonlandıramamasına neden olduğu bildirilmektedir (Jerusalem, 2002). Bandura sosyal öğrenme kuramında (1997) özyeterliğin kaynağı olarak dört öğeyi göstermektedir. Öz-yeterlik düzeyi bu dört kaynaktan etkilenerek değişmektedir. Bunlar: 1. Performans bas arısı (performans accomplishments): Başarılar bu deneyimleri yükseltir, tekrarlanan başarısızlıklar ve aksilikler bu deneyimleri düşürür. Güçlü yeterlilik deneyimlerinden sonra başarı gelişir ve bu diğer başarılara doğru gider, nadiren oluşan başarısızlıkların olumsuz etkileri azalır. 2. Bas kalarının davranıs larını go zlemleme (vicarious experience): Kişilerin inançları o yaptıysa bende yaparım dır ve bu kişiler performanslarında gelişme gösterir ve en azından o performanstan bir şey elde etmek zorundadırlar. 3. So zel ikna (verbal persuasion): Diğer bireylerin, bireyi başarılı olabileceğine yönelik ikna etmesi yeterlik hissinde oldukça önemlidir. Çevresindeki bireylerin bir şey başarmak için bireyi güçlendirmesi, onu rahatlatır ve stres düzeyini azaltır. 4. Duygusal durum (emotional arousal): Bireyin içinde bulunduğu duygusal durum, kendini yeterli hissetmesini önemli oranda etkilemektedir. Genelde düşük başarı beklentileri bireylerin tedirgin olduklarında ve içsel olarak rahat olmadıklarında gerçekleşir. Öz-yeterlik araştırmacılarına bakıldığında genelde üç alanda odaklanılmıştır. İlk alandaki araştırmacılar; özellikle fen ve matematik alanında yeterlik inançları ve üniversite bölümleri, kariyer seçimleri arasındaki bağlantıyı araştırmıştır. İkinci alanda elde edilen bulgular, öğretmenlerin yeterlik inançlarının çeşitli öğrenci çıktıları ve öğretim uygulamaları ile 609 ilgili olduğunu göstermektedir (Ashton & Webb, 1986). Üçüncü alandaki bulgular ise öğrencilerin öz-yeterlik inançlarının diğer motivasyon yapıları, akademik performans ve başarıları ile ilişkili olduğunu göstermektedir. Öz-yeterlik eğilimi düşük olan öğrencilerin geçmişlerinde; daha fazla rekabet, daha fazla norm-referanslı değerlendirme, öğrencinin ilerlemesine karşı daha az dikkatli öğretmen davranışları ve stres verici eğitsel faktörler gözlenmektedir. Bu durum; özellikle daha düşük akademik başarısı olan öğrencilerin giderek daha zorlu akademik görevleri ile başa çıkma özyeterliğini zayıflatabilir (Pintrich & Schunk, 1996). Ders yönergelerini takip edemeyen, durumları kavramakta başarısız olan bazı öğrenciler; yaşıtları arasında geride kalabilir. Yetenek grupları, alt gruplar arasında öz-yeterliği düşürür. Sosyal karşılaştırmaya izin verilen sınıflarda, akranları arasında kendi performanslarını düşük bulan öğrencilerin öz-yeterliği düşme eğilimindedir (Bandura, 1997). Öz-yeterlik inancı; öğrencilerin öğrenme motivasyonlarını etkiler. Öz-yeterlik inancı zayıf olan öğrencilerin öğrenme isteği daha az olup, bu öğrenciler öğretimsel işlere kendilerini tam olarak veremezler, zorluklarla karşılaştıklarında yüzleşmek istemezler veya bu durumun üstesinden gelebilmek için çaba sarf etmezler (Bandura, 1993). Öğrencilerin düşük öz-yeterliğe sahip olma durumları uzun sürdüğünde, öğrenilmiş çaresizlik gerçekleşebilir. Bu nedenle eğitim ortamlarında öz-yeterlik inancı ve öz-yeterlik inancını etkileyen faktörler bilindiğinde, öğrenciler için daha kaliteli öğretim ortamları oluşturulabilir. Yapılan bir araştırmada öğrencilerin öz-yeterlik kaynakları arasında performans başarıları, dolaylı yaşantılar ve sözel ikna bulunmuştur (Arslan, 2012). Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 3, Sayı:6, Mart 2016, s

4 Ahmet Akın - Yasemin Özen - Ümran Akın - Kafiye Ertürk Ergen bireylerin ruhsal iyi oluşları için yüksek duygusal öz-yeterliğe sahip olmaları önemlidir. Ergenler girdikleri ortamlarda ve okullarında yaşadıkları sorunlar nedeniyle ortaya çıkabilecek olumsuz duygular ile başa çıkma yeterliğine sahip olduğunda bu duygulardan kendisini koruyabilecek ve olumsuz duyguların üstesinden daha kolay gelebilecektir (Willemse, 2008). Bu tür negatif olaylarla karşılaştıklarında ergenlerde oluşabilecek anksiyete, tükenmişlik, stres ve depresyondan korunmalarında ve bu olayları yönetmelerinde yüksek öz-yeterlik duygusu ergene yardımcı olmaktadır. Buna karşın, ergenlerdeki düşük öz-yeterlik duygusu; negatif duygular ve olaylarla etkili başa çıkmaya engel olmakta ve ergenlerde anksiyete, tükenmişlik, stres ve depresyon riskini artırmaktadır (Muris, 2002). Schunk (1995) ve Pajares ve Urdan (2005) akademik ortamlarda ergenlerin öz-yeterlik duygularını destekleyici çalışmalar yapılmasının akademik başarılarını artırmada önemli rol oynadığını belirtmiştir. Akademik özyeterliği güçlü öğrenciler; başarısızlığı yönetme ve yorumlamada kendilerini koruyucu bir tavır takınırlar ve bu durum akademik başarılarını olumlu yönde etkiler. Rowbotham ve Schmitz (2013) tarafından geliştirilen Öğrenci Öz-Yeterlik Ölçeği ergen öğrencilerin akademik ortamlarda öz-yeterlik tutumlarını görmemize olanak sağlar. Bu nedenle bu araştırmanın amacı Rowbotham ve Schmitz (2013) tarafından geliştirilen Öğrenci Öz- Yeterlik Ölçeği ni Türkçeye uyarlamak ve ölçeğin ergenler üzerinde geçerlik ve güvenirliğini incelemektir. 2. Yo ntem Çalıs ma Grubu Araştırma, eğitim-öğretim yılında ortaokul 5. (55 öğrenci), 6. (59 öğrenci), 7. (91 öğrenci) ve 8. (88 öğrenci) sınıflarda öğrenim gören toplam 293 ortaokul öğrencisi üzerinde yürütülmüştür. 159 u erkek, 134 u kız öğrenciden oluşan katılımcıların yaş ortalaması dur. 610 Veri toplama araçları Öğrenci Öz-Yeterlik Ölçeği (Student Self-Efficacy Scale): Öğrencilerin öz-yeterlik düzeylerini değerlendirmek amacıyla Rowbotham ve Schmitz (2013) tarafından geliştirilen Öğrenci Öz-Yeterlik Ölçeği 10 maddeden (örneğin; Gerçekten sıkı bir şekilde çalıştığımda çok zor bir konuyu bile öğrenebilirim) ve tek alt boyuttan oluşan bir ölçme aracıdır. Ölçeğin orijinal formu Hemşirelik bölümü öğrencileri üzerinde geliştirilmiştir. Ölçek 4 lü bir derecelendirmeye sahiptir ( 1 Kesinlikle Katılmıyorum, 4 Kesinlikle Katılıyorum). Ölçekte ters kodlanan madde bulunmamaktadır. Yükselen puanlar yüksek düzeyde öz-yeterlik hissini göstermektedir. Ölçeğin uyum geçerliği çalışmasında Öğrenci Öz-Yeterlik Ölçeği ile Genel Öz-Yeterlik Ölçeği arasında pozitif (r=.70) korelasyon bulunmuştur. Ölçeğin yapı geçerliği için uygulanan açımlayıcı faktör analizinde toplam varyansın %48 ini açıklayan ve faktör yükleri.51 ile.74 arasında sıralanan tek faktörlü bir yapı elde edilmiştir. Ölçeğin Cronbach alfa iç tutarlılık güvenirlik katsayı.84 olarak bulunmuştur. İs lem Ölçeğin Türkçeye uyarlanması sürecinde ölçeği geliştirenlerden birisi olan Melodie Rowbotham dan ölçeğin uyarlanabileceğine ilişkin izin alınmıştır. İlk aşamada, ölçeğin İngilizce formu iyi düzeyde İngilizce bilen 3 öğretim üyesinden oluşan bir komisyon tarafından Türkçeye çevrilmiş ve daha sonra bu Türkçe formlar geri tercüme edilerek Türkçe ve İngilizce Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 3, Sayı: 6, Mart 2016, s

5 Öğrenci Öz-Yeterlik Ölçeğinin Türkçe Formunun Ergenler Üzerinde Geçerlik ve Güvenirliğinin İncelenmesi formlar arasındaki tutarlılık incelenmiştir. Daha sonra Türkçe form anlam ve dil bilgisi açısından incelenerek gerekli düzeltmeler yapılmış ve denemelik Türkçe form elde edilmiştir. Ardından denemelik Türkçe form, psikolojik danışma ve rehberlik ve ölçme ve değerlendirme alanında uzman olan 2 öğretim üyesine inceletilerek görüşleri doğrultusunda bazı değişiklikler yapılmıştır. Ölçeğin yapı geçerliği için doğrulayıcı faktör analizi uygulanmıştır. Ölçeğin güvenirliği iç tutarlık yöntemiyle, madde analizi ise düzeltilmiş madde-toplam korelasyonuyla incelenmiştir. Geçerlik ve güvenirlik analizleri için LISREL 8.54 ve SPSS 15 paket programları kullanılmıştır. 3. Bulgular Madde Analizi ve Güvenirlik Ölçeğin maddelerinin ayırt etme gücünü belirlemek amacıyla madde analizi yapılmıştır. Yapılan analiz sonucunda, ölçeğin düzeltilmiş madde toplam korelasyon katsayılarının.48 ile.73 arasında sıralandığı görülmüştür. Ölçeğin Cronbach alfa iç tutarlılık güvenirlik katsayısı.88 olarak bulunmuştur. Bulgular Tablo 1 de görülmektedir. Tablo 1:Öğrenci Öz-yeterlik Ölçeği Düzeltmiş Madde Toplam Korelasyon Katsayıları Madde No Düzeltmiş Madde Toplam Korelasyon Katsayısı Madde No Düzeltmiş Madde Toplam Korelasyon Katsayısı Yapı Geçerliği Öğrenci Öz-yeterlik Ölçeği nin yapı geçerliği için ölçeğin orijinal formundaki yapısının doğrulanması amacıyla doğrulayıcı faktör analizi uygulanmıştır. Elde edilen uyum indeksleri (x²= , sd= 33, RMSEA=.090, GFI=.93, CFI=.94, IFI=.94, SRMR=.059) tek boyutlu öz-yeterlik modelinin iyi uyum verdiğini göstermiştir. Ancak ve maddeler arasında ikili hata kovaryansları tanımlanmıştır. Doğrulayıcı faktör analizine ait faktör yükleri Şekil 1 de gösterilmiştir. Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 3, Sayı:6, Mart 2016, s

6 Ahmet Akın - Yasemin Özen - Ümran Akın - Kafiye Ertürk Şekil 1. Öğrenci Öz-yeterlik Ölçeği ne İlis kin Path Diagramı ve Fakto r Yükleri TARTIŞMA SONUÇ ve ÖNERİLER Bu çalışmada, Rowbotham ve Schmitz (2013) tarafından geliştirilen Öğrenci Öz-yeterlik Ölçeğinin Türkçe ye uyarlanması ve Türkçe formunun geçerlik ve güvenirliğinin ergenler üzerinde incelenmesidir. Ergenler için Öğrenci Öz-yeterlik Ölçeği nin yapı geçerliği DFA ile incelenmiştir. Doğrulayıcı faktör analizi ile model-veri uyumuna ilişkin hesaplanan istatistiklerden en sık kullanılanları Ki-kare (x²), x²/sd, RMSEA, RMR, GFI ve AGFI dir. Hesaplanan x²/df oranının 5 ten küçük olması, GFI ve AGFI değerlerinin. 90 dan yüksek olması model-veri uyumunu göstermektedir (Marsh & Hocevar, 1988). Bununla birlikte, GFI nin.85 ten, AGFI nin.80 den büyük çıkması, RMSEA değerlerinin.10 dan düşük çıkması, model veri uyumu için kabul edilebilir alt sınırlar olarak görülmektedir (Marsh, Balla, & McDonald, 1988).DFA için uyum indeksi sınırları göz önüne alındığında, modelin iyi uyum verdiği ve ölçeğin orijinal faktör yapısının Türkçe formun faktör yapısıyla uyuştuğu görülmektedir. Sipahi, Yurtkoru ve Çinko ya (2008) göre güvenirlik analizlerinde aranması gereken katsayı oranının.70 olduğu dikkate alındığında bu çalışmadaki formun bu ölçütü karşıladığı görülmüştür. Öte yandan yapılan madde analizi sonucunda, ölçeğin madde-toplam korelasyon katsayılarının.30 ölçütünü de karşıladığı görülmüştür. Madde toplam korelasyon katsayılarının yorumlanmasında.30 ve daha yüksek olan maddelerin, bireyleri ölçülen özellik bakımından iyi derecede ayırt ettiği göz önüne alındığında (Büyüköztürk, 2004), madde toplam korelasyon katsayılarının yüksek düzeyde olduğu görülmektedir. Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 3, Sayı: 6, Mart 2016, s

7 Öğrenci Öz-Yeterlik Ölçeğinin Türkçe Formunun Ergenler Üzerinde Geçerlik ve Güvenirliğinin İncelenmesi Öğrenci Öz-yeterlik Ölçeğinin ergenler üzerinde gerçekleştirilen geçerlik ve güvenirlik çalışmaları; ölçeğin geçerli ve güvenilir biçimde kullanılabilecek bir ölçek olduğunu göstermiştir. Öte yandan güvenilirlik analizinde test tekrar-test güvenirliğinin ölçülmesi testin uygulanabilirliği ve kullanılabilirliği noktasında katkı sağlayacaktır. Ölçekteki uyum geçerliliğin ölçülmesi ve belirlenmesi noktasında, daha önce geçerlik ve güvenirlik çalışmaları tamamlanmış başka ölçeklerle Ergenler için Öğrenci Öz-yeterlik Ölçeği arasındaki ilişkiler incelenebilir. Ergenler için Öğrenci Öz-yeterlik Ölçeği ülkemizde özellikle de ergenlerde son derece yaygın bir sorun olan kendini ifade etme ve yeterli hissetmeye yönelik problemlerin değerlendirilmesinde işlevsel olarak kullanılabilecek bir ölçme aracıdır. Bu ölçme aracı, klinisyenler, psikologlar ve okul danışmanları tarafından ergenlerin akademik alanlarda kendilerini ne düzeyde yeterli hissettiklerini incelemek amacıyla kullanılabilir. KAYNAKLAR ASHTON, P. T., & Webb, R. B. (1986). Making a difference: Teachers sense of efficacy and student achievement. New York: Longman. AŞKAR, P., & Umay, A. (2001). İlköğretim matematik öğretmenliği öğrencilerinin bilgisayarla ilgili öz-yeterlik algısı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 1-8. ARSLAN, A. (2012). İlköğretim öğrencilerinin öz yeterlik inancı kaynaklarının öğrenme ve performansla ilgili öz yeterlik inancını yordama gücü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(3), BANDURA, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. 613 Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall. BANDURA, A. (1993). Perceived self-efficacy in cognitive development and functioning. Educational Psychologist, 28, BANDURA A. (1994). Self-efficacy. In V. S. Ramachaudran (Ed.), Encyclopedia of human behavior (Cilt 4, s ). New York: Academic Press. BANDURA, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: Freeman. BÜYÜKÖZTÜRK, Ş. (2004). Veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık. JERUSALEM, M. (2002). Theroretischer Teil - Einleitung I. Zeitschrift für Pädagogik, 44, MARSH, H. W., & Hocevar, D. (1988). A new more powerful approach to multitraitmultimethod analyses: Application of second order confirmatory factor analysis. Journal of Applied Psychology, 73, MARSH, H. W., Balla, J. R., & McDonald, R. P. (1988). Goodness-of-fit indexes in confirmatory factor analysis: The effect of sample size. Psychological Bulletin, 103, MURİS, P. (2002). Relationships between self-efficacy and symptoms of anxiety disorders and depression in a normal adolescent sample. Personality and Individual Differences, 32, Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 3, Sayı:6, Mart 2016, s

8 Ahmet Akın - Yasemin Özen - Ümran Akın - Kafiye Ertürk PAJARES, F. (2002). Overview of social cognitive theory and of self-efficacy. Retrieved April 29, 2009 PAJARES, F., & Urdan, T. (Eds.). (2005). Self-efficacy and adolescence. Greenwich, CT: Information Age. PİNTRİCH, P., & Schunk, D. (1996). Motivation in education: Theory, research & applications. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall ROWBOTHAM, M., & Schmitz, G. S. (2013). Development and validation of a Student Self- Efficacy Scale. J Nurs Care, 2, 126. SİPAHİ, B., Yurtkoru, E. S., & Çinko, M. (2008). Sosyal bilimlerde SPSS ile veri analizi. İstanbul: Beta Basım A.Ş. SCHUNK, D. H. (1995). Self-efficacy and education and instruction. In J. E. Maddux (Ed.), Self-efficacy, adaptation, and adjustment: Theory, research, and applications (s ). New York: Plenum. TATAR, N., Yıldız, E., Akpınar, E., & Ergin, Ö. (2009). A study on developing A Self Efficacy Scale towards Science and Technology. Eurasian Journal of Educational Research, 36, WİLLEMSE, M. (2008). Exploring the relationship between self-efficacy and aggression in a group of adolescents in The Peri-Urban Town of Worcester. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. University of Stellenbosch. 614 Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 3, Sayı: 6, Mart 2016, s