Sunum Planı. KBB Acilleri. Anatomi Dr. Erkan GÖKSU Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı. Otalji

Transkript

1 Sunum Planı KBB Acilleri Dr. Erkan GÖKSU Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Otalji Ani İşitme Kaybı Auriküler Hematom Perikondrit TM Perforasyonu Otitis Eksterna Otitis Media Seröz OM Kolesteotoma Sinüzit Anatomi Anatomi Anatomi Otalji Primer Otalji Yansıyan Otalji Nöralji 1

2 Otalji Nedenleri Primer Travma Enfeksiyon Otitis Eksterna Otitis Media Mastoidit Büllöz Mİrinjit Yabancı cisim Buşon Kolestetoma Neoplazm Selülit Yansıyan Diş ile ilgili patolojiler TM Eklem Patolojisi Oro ve Retrofaringial patolojiler Nazal kaviteyi ilgilendiren patolojiler Boyun Bölgesini İlgilnediren patolojiler Nöralji Trigeminal Nöralji Ramsay Hunt Sendromu Ani İşitme Kaybı Ani İşitme Kaybı Nedenleri Üç gün ve daha kısa En sık İdiopatik Enfeksiyon Vasküler Travma Metabolik Ototoksik İlaçlar Enfeksiyon Kabakulak EBV CMV Sifiliz Labirintit Hematolojik ve Vasküler Lösemi Orak Hücreli Anemi Polisitemi Berger Hastalığı Serebral Anevrizma Metabolik DM Hiperlipidemi Romatolojik Temporal Artrit PAN Wegener Granulomatozis Diğer Meniere Cogan Sendromu Akustik nörinoma Farmakolojik Kohlear rüptür İletim Otitis Eksterna Otitis Media TM rüptürü Neoplazm Otoskleroz Otitis Eksterna Dış kulak yolu ve kulak kepçesinin enfeksiyonu Klinik Ağrı DKY yolunda eritem, ödem Tragusta hassasiyet Kaşıntı Temiz yada pürülan akıntı Patofizyoloji DKY yolunda travma Lokal ph artması P. Aeruginosa, Stap. Aureus, Enterobac, Proteus türleri Otitis Eksterna Tedavi Analjezik DKY nin temizlenmesi Asidifiye edici ajanlar Asidifiye edici ajanlar Topikal antimikrobiyaller Steroid (Bazen) 2

3 Otitis Media İlerleyen yaşla birlikte sıklığı azalır (değişen anatomi nedeniyle) Etken: S. pneumonia H. İnfluenza M. Catarrhalis Tanı: Ateş (+/-) Kulak ağrısı Akıntı (+/-) Otitis Media Işitme kaybı (+/-) Timpan membran kırmızı ya da orta kulaktaki sıvı nedeniyle beyaz ya da sarı TM da retraksiyon ya da bombeleşme Tedavi: Antibiyotik: Otitis Media Amoksisilin mg BID 72 saat içinde cevap yoksa: Sefuroksim veya Amoksisilin-klavunat Ağrı için asetominofen ya da ibuprofen Komplikasyonlar: Otitis Media Ekstrakranial komplikasyonlar Akut mastoidit İntrakranial t k i l komplikasyonlar l Menenjit Beyin absesi Lateral sinüs trombüsü Kolesteatoma Kulakta Yabancı Cisim Kulakta organik, inorganik ve böcek yabancı cisim olarak bulunabilir Organik cisimler nemden dolayı kanalın şeklini alabilirler Yabancı cisim çıkartılırken timpan membranın bütünlüğünün tam olduğu ve perforasyon olmadığı teyit edilmelidir. Buşon küreti veya alligator forceps kullanılabilir 3

4 Kulakta Yabancı Cisim %2 lik lidokain uygulaması ile böcek paralize edilmelidir Diğer yabancı cisimlerde kelebek seti ile oda sıcaklığındaki su dış kulak yolunun üst duvarından uygulanacak şekilde basınçlı su ile çıkartılmalıdır Dış kulak yolundaki deride hasarlanma eğer geniş ise topikal AB düşünümelidir Yabancı cisim çıkarıldıktan sonra mutlaka DKY tekrar değerlendirilmelidir Timpan Membran Perforasyonu Künt, penetran veya barotravma sonrasında meydana gelir Hastada ağrı, ani işitme kaybı, kanlı dış kulak yolu akıntısı, vertigo ve tinnitus olabilir Künt travmalar ve baro travmalar izole ise genelde kendi kendine iyileşir AB gereksinimi yoktur Penetran travmalarda kemikçik zincirinde hasarlanma ihtimali yüksektir Bir gün içinde KBB uzmanı tarafından görülmesi gerekmektedir Mandibula Dislokasyonu Mandibula Dislokasyonu Mandibula dislokasyonu anterior, posterior, lateral ve superior şeklinde olabilmektedir En sık görülen anterior dislokasyondur Anterior dislokasyon akut, kronik ve kronik rekürren olabilir Dislokasyon sıklıkla bilateral daha az sıklıkla da unilateral olur. Sıklıkla ağzı aşırı açmaktan kaynaklanır Hastalarda ciddi ağrı konuşmada güçlük maloklüzyon görülür tek taraflı ise çene sağlam tarafa kayar 4

5 Mandibula Dislokasyonu Tanı klinik ile konur Panaromik mandibula grafisi diğer patolojileri ekarte etmek için kullanılır Tedavi: Mandibula Dislokasyonu Girişim öncesi Benzodiyazepin sedasyon ve kas gevşetici etkisi için verilebilir Narkotik analjezik ağrı medikasyonu için Sedo-analjezi uygulanabilir Eklem boşluğuna lokal anestetik uygulaması yapılabilir Mandibula Dislokasyonu Burun mukozası karotis (eksternal ve internal) tarafından kanlandırılır Etiyolojik ve yaklaşım farklılığı nedeniyle anterior ve posterior olmak üzere iki kategoriye ayrılır Burun mukozasının posterior ve inferior kısmı maksiller arterin dalı olan sphenopalatin arter tarafından kanlandırılır Anterior kısmı internal karotis arterinin, oftalmik dalının uç dalları olan ant. ve post. ethmoidal arter tarafından kanlandırılır Anterior epistaksis i gençlerde daha sıkken, yaşlılarda posterior epistaksis daha fazla görülür Anterior ve posterior ethmoidal arter ve sphenopalatin arterin dalları Kisselbach (Little) bölgesini meydana getirirler 5

6 Bazı sorular epistaksis bölgesinin ve etiyolojisinin anlaşılmasına katkıda bulunur: Kanama tek taraflı mı? (genellikle anterior epistaksiste tek taraflı olur) Boğazınıza kan geliyor mu? (sıklıkla posterior epistaksiste geriye doğru kan gelir) Daha önceden epistaksis, baş/boyun cerrahisi, radyoterapi uygulama hikayesi var mı? (konsültasyon gerekli olabilir) Kanama diyatezi öyküsü var mı? Antiagregan, antikoagulan, NSAİİ kullanım öyküsü var mı? Anterior epistaksis kanamaların %90 ını oluşturmaktadır Sıklıkla Little bölgesinden kanama olur Hastalar hafif öne eğilmiş durumda oturtulmalıdır Kanama bölgesinin görülmesi ve kanın geriye kaçıp bulantı, kusma ve öğürmeye neden olması engellenir Hastanın hikayesi düşündürmediği taktirde herhangi bir tetkike gerek yoktur Tedavi: Direkt bası Vazokonstriktör ilaç uygulanması Anterior tampon Koter uygulaması Direkt bası uygulaması dakika olacak şekilde, baş parmak ve orta parmak ile anterior bölgedeki kıkırdak kısmına uygulanmalıdır Vazokonstriktör ajan bası öncesi ve sonrasında uygulanabilir Uygulamadan önce (ilacın etkili olabilmesi için) burun içindeki pıhtının sümkürülerek çıkartılması gerekir Kanama bölgesi görülüyorsa ve kanama durmuşsa gümüş nitrat ile koterize edilebilir İki taraflı koterizasyon septal perforasyona neden olabileceğinden kontrendikedir Anterior Tampon Anterior tampon: Ticari 5 ve 10 cm lik tamponlar vardır Uygulama öncesi vazokonstriktör ve topikal ajan uygulaması faydalıdır Tampon su geçirgen AB li merhem ile kaplanacak olursa, yerleştirilmesi kolaylaşır ve tamponun şişmesine kadar geçen sürede yeleştirilmesi kolaylaşır Tampon şişmeyecek olursa bu durumda 10 cc SF uygulanması sorunu çözecektir 6

7 Kanama durmazsa tampon değiştirilmelidir Kanama halen devam ediyorsa posterior epistaksis olasılığı düşünülmeli ve posterior tampon uygulanmalıdır Anterior tampon komplikasyonları: Tamponun yer değiştirmesi Sinüzit Devam eden kanama Septum nekrozu Toksik şok sendromu Hastalar taburcu edilirken Burun mukozasını nemli tutmak için merhem önerilebilir Vazokonstriktör damlalar kullanabilirler Kanama tekrarlarsa bu durumda üç kez dakika bası uyguladıktan sonra kanama varsa müracaat etmeleri önerilir Nazal tampon uygulanan hastalarda toksik şok sendromu ve sinüzit gelişmesini engellemek için stafilokok ve streptokoklara yönelik AB önerilmelidir sefaleksin, amoksisilin-klavunat Posterior epistaksis Daha sık yaşlılarda Ateroskleroz ve HT suçlanmaktadır En sık inferior turbinateten kanama Anterior kanamaya göre daha fazla kanama olur Konkaya yakın olduğu için her iki burun deliğinden kanama olabilir Bu hastalarda damar yolu açılmalıdır Tam kan Koagulasyon profili Kan grubu için örnek alınmalıdır Bu hastalarda posterior nazal tampon yerleştirmek gerekir 10 cm lik nazal tampon, nasostat epistaksis balonu, Storz epistaksis balonu kullanılabilir 7

8 Ticari nazal kateterin uygulanması Burun mukozası vazokonstriktör ve anestetik ajanla işleme uygun hale getirilir Anerior ve posterior balon kaçak ihtimaine karşı su ile doldurulup kontrol edilir %4 lik lidokain jel ile kayganlaştırıldıktan sonra kateterin ucu posterior farinksten görülünceye kadar ilerletilir Posterior balon 4-8 ml sıvı ile şişirilir ve kateter geriye doğru çekilir ve kanama bölgesine direkt bası yapması sağlanır Sonra anterior tampon şişirilir (10-25 ml) İki taraflı kateter uygulamak gerekebilir Sıklıkla hastaları analjezik ihtiyacı olur Uygulama foley kateter ile de yapılabilir Posterior epistaksisi olan hastalarda sıklıkla yatış gereklidir Peritonsiller Abse Peritonsiller Abse Klinik: Ateş Boğaz ağrısı Hot potato voice Yutkunmada güçlük 8

9 Peritonsiller Abse Fizik Muayene: Büyümüş tonsil Şişmiş olan uvula etkilenmemiş tarafa doğru yer değiştirir Hassas LAP Palatal ödem görülür Tanı: Abseden aspirasyon USG BT Peritonsiller Abse Tedavi İğne ile absenin aspirasyonu Aspirasyon sonrasında 10 gün yüksek doz penisilin veya klindamisin uygulanmalıdır. 24 saat içinde kontrol Epiglotit Epiglotit Akut epiglottit: H. İnfluenza en sık neden 2-6 yaş grubunda görülür Yutma güçlüğü ve ağrısı Dispne Kalın ses ve yüksek ateş Inspiratuar stridor Lateral nazofarinks grafisi (başparmak bulgusu) Epiglotit Epiglotit Tedavi: Nemlendirilmiş oksijen Hidrasyon IV antibiyotik sefuroksim, ampisilin-sulbaktam, seftrikason, sefotaksim Havayolu obstrüksiyonu durumunda ilk olarak endotrakeal entübasyon denenmeli, başarısızlık durumunda krikotiroidotomi uygulanmalıdır 9

10 Retrofaringial Abse Kulak Kepçesinde Hematom Retrofaringial abse: Retrofaringial prevertebral alanda abse Lateral nazofarinks grafisinde hava sıvı seviyesi görülür Solunum güçlüğü, stridor görülür Hastanın başı öne doğru ve ekstansiyondadır Drenaj ameliyethanede trendelenburg pozisyonunda yapılmalıdır 10