YEKBEL ve YEKDEM. Dr. Refik TİRYAKİ Enerji Uzmanı Elektrik Piyasası Dairesi. Gün Öncesi Piyasası ve Piyasa Yönetim Sistemi Eğitimi Ankara

Transkript

1 YEKBEL ve YEKDEM Dr. Refik TİRYAKİ Enerji Uzmanı Elektrik Piyasası Dairesi Gün Öncesi Piyasası ve Piyasa Yönetim Sistemi Eğitimi Ankara

2 Genel Bilgiler 5346 s. YEK Kanunu 6094 s. Değişiklik Kanunu YEKBEL YEKDEM Plan 2

3 Genel Bilgiler Yenilenebilir enerji nedir? Sürekli devam eden doğal süreçlerde var olan enerji akışından elde edilen enerji türüdür. Rüzgar Hidrolik Jeotermal Güneş Çöp (çöp gazı dahil) Biyoatık Biyogaz 3

4 Genel Bilgiler Hatırlatmalar 4628 de YEK tanımı yapılmamış ancak Kurul un yetkileri arasında (5m.6f.(p)b.) p) Elektrik enerjisi üretiminde çevresel etkiler nedeniyle yenilenebilir enerji kaynaklarının ve yerli enerji kaynaklarının kullanımını özendirmek amacıyla gerekli tedbirleri almak ve bu konuda teşvik uygulamaları için ilgili kurum ve kuruluşlar nezdinde girişimde bulunmak. Hükmüne yer verilmiştir. 4

5 Hatırlatmalar EPLY de YEK tanımı yapılmıştır. Buna göre; Genel Bilgiler Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisleri: Rüzgar, güneş, jeotermal, dalga, gel-git, biyokütle, biyogaz ve hidrojen enerjisine dayalı üretim tesisleri ile rezervuarsız nehir ve kanal tipi hidroelektrik üretim tesisleri ve kurulu gücü 20 megavat (MW) ve altında olan rezervuarlı hidroelektrik üretim tesislerini, Ayrıca; Lisans bedelinin %99 unun tahsil edilmemesi, 8 yıl süreyle Yıllık lisans bedelinden muafiyet, Şebekeye bağlanma bakımından öncelik ilkesi, 5

6 Genel Bilgiler Hatırlatmalar Ayrıca; Perakende satış lisansı sahibi dağıtım şirketleri için alım yükümlülüğü YEK e dayalı lisans sahiplerinin alım ayrıcalığı DUY uyarınca dengeleme birimi olmaktan muafiyet teşvikleri benimsenmiştir. 6

7 Hatırlatmalar 5346 s. Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun 18/5/2005 tarih ve sayılı RG de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Böylece yenilenebilir enerji yasal çerçeveye ve destekleme mekanizmasına sahip olmuştur. EPDK, tarihli ve sayılı RG de yayımlanan Yenilenebilir Enerji Kaynak Belgesi Verilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik i çıkarmıştır. Bu yönetmelikte Yenilenebilir enerji kaynakları: Hidrolik, rüzgâr, güneş, jeotermal, biyokütle, biyogaz, dalga, akıntı enerjisi ve gel-git gibi fosil olmayan enerji kaynaklarını şeklinde tanımlanmıştır s. Kanun

8 Hatırlatmalar 5346 s. Kanun YEK Kanunu (ilk hali) yenilenebilir enerjiyi Hidrolik, rüzgâr, güneş, jeotermal, biyokütle, biyogaz, dalga, akıntı enerjisi ve gel-git gibi fosil olmayan enerji kaynaklarını, Renewable energy sources (2001/77/AT Yönerge) shall mean renewable non-fossil energy sources (wind, solar, geothermal, wave, tidal, hydropower, biomass, landfill gas, sewage treatment plant gas and biogases); 8

9 Hatırlatmalar Renewable energy sources (2009/28/AT Yönerge) means energy from renewable non-fossil sources, 6094 s. Kanun namely wind, solar, aerothermal, geothermal, hydrothermal and ocean energy, hydropower, biomass, landfill gas, sewage treatment plant gas and biogases; (çevirisi) Yenilenebilir kaynaklara dayalı enerji, fosil olmayan yenilenebilir kaynaklara dayalı enerji olarak ismen rüzgar, güneş, (aerothermal), jeotermal, (hydrothermal) ve okyanus enerjisi, hidrolik, biyokütle, çöp gazı, işlenmiş atık gazı, biyogaz. 9

10 Hatırlatmalar YEK Kanunu (değişik hali) yenilenebilir enerjiyi Hidrolik, rüzgâr, güneş, jeotermal, biyokütle, biyokütleden elde edilen gaz (çöp gazı dâhil), dalga, akıntı enerjisi ve gel-git gibi fosil olmayan enerji kaynaklarını, s. Kanun YEK Kanunu ayrıca bu kanun kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynakları tanımını getirmiştir. Buna göre; Rüzgâr, güneş, jeotermal, biyokütle, biyokütleden elde edilen gaz (çöp gazı dâhil), dalga, akıntı enerjisi ve gel-git ile kanal veya nehir tipi veya rezervuar alanı onbeş kilometrekarenin altında olan hidroelektrik üretim tesisi kurulmasına uygun elektrik enerjisi üretim kaynaklarını,

11 Hatırlatmalar 6094 s. Kanun YEK Kanunu kapsamında yeni yazılan Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Belgelendirilmesi ve Desteklenmesine İlişkin Yönetmelik bu kanun kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynakları tanımını bu yönetmelik kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynakları şeklinde benimsemiştir. Buna göre; Rüzgâr, güneş, jeotermal, biyokütle, biyokütleden elde edilen gaz (çöp gazı dâhil), dalga, akıntı enerjisi ve gel-git ile kanal veya nehir tipi veya rezervuar alanı onbeş kilometrekarenin altında olan veya pompaj depolamalı hidroelektrik üretim tesisi kurulmasına uygun elektrik enerjisi üretim kaynakları, bu yönetmelik kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynakları olarak hükme bağlanmıştır. 11

12 YEKDEM YEK destekleme yöntemleri Genel olarak yenilenebilir enerjinin teşvik yöntemleri 1. Sabit fiyat garantisi (feed in tarif) 2. Prim garantisi 3. Kotaya dayalı yeşil sertifika 4. Yatırım teşvikleri 5. Vergi muafiyetleri ve indirimler 6094 sayılı Kanunla değişik 5346 sayılı Kanun 1. Kaynak bazında farklı destek fiyatları (I sayılı Cetvel) 2. YEK e dayalı üretim tesislerinde kullanılacak yerli aksam için destekleme fiyatı (II sayılı Cetvel) olmak üzere iki destek yöntemi öngörmüştür. 12

13 5346 da ve Yönetmelikte YEKDEM Yenilenebilir Enerji Kaynağına Dayalı Üretim Tesis Tipi I Sayılı Cetvel Uygulanacak Fiyatlar (ABD Doları cent/kwh) a. Hidroelektrik üretim tesisi 7,3 b. Rüzgar enerjisine dayalı üretim tesisi c. Jeotermal enerjisine dayalı üretim tesisi d. Biyokütleye dayalı üretim tesisi (çöp gazı dahil) 7,3 10,5 13,3 e. Güneş enerjisine dayalı üretim tesisi 13,3 13 Tesis Tipi A- Hidrolelektrik üretim tesisi B- Rüzgar enerjisine dayalı üretim tesisi C- Fotovoltaik güneş enerjisine dayalı üretim tesisi II Sayılı Cetvel Yurt İçinde Gerçekleşen İmalat YEKDEM Yerli Katkı İlavesi (ABD Doları cent/kwh) 1- Türbin 1,3 2- Jeneratör ve güç 1,0 elektroniği 1- Kanat 0,8 2- Jeneratör ve güç 1,0 elektroniği 3- Türbin kulesi 0,6 4- Rotor ve nasel 1,3 gruplarındaki mekanik aksamın tamamı (Kanat grubu ile jeneratör ve güç elektroniği için yapılan ödemeler hariç.) 1- PV panel 0,8 entegrasyonu ve güneş yapısal mekaniği imalatı 2- PV modülleri 1,3 3- PV modülünü 3,5 oluşturan hücreler 4- İnvertör 0,6 5- PV modülü 0,5 üzerine güneş ışınını odaklayan malzeme

14 5346 da ve Yönetmelikte YEKDEM YEKDEM D- Yoğunlaştırılmış güneş enerjisine dayalı üretim tesisi E- Biyokütle enerjisine dayalı üretim tesisi F- Jeotermal enerjisine dayalı üretim tesisi 1- Radyasyon toplama tüpü 2,4 2- Yansıtıcı yüzey levhası 0,6 3- Güneş takip sistemi 0,6 4- Isı enerjisi depolama sisteminin 1,3 mekanik aksamı 5- Kulede güneş ışınını toplayarak 2,4 buhar üretim sisteminin mekanik aksamı 6- Stirling motoru 1,3 7- Panel entegrasyonu ve güneş 0,6 paneli yapısal mekaniği 1- Akışkan yataklı buhar kazanı 0,8 2- Sıvı veya gaz yakıtlı buhar kazanı 0,4 3- Gazlaştırma ve gaz temizleme 0,6 grubu 4- Buhar veya gaz türbini 2,0 5- İçten yanmalı motor veya stirling 0,9 motoru 6- Jeneratör ve güç elektroniği 0,5 7- Kojenerasyon sistemi 0,4 1- Buhar veya gaz türbini 1,3 2- Jeneratör ve güç elektroniği 0,7 3- Buhar enjektörü veya vakum 0,7 kompresörü 14

15 5346 da ve Yönetmelikte YEKDEM YEKDEM Azami Teşvik miktarları Yenilenebilir Enerji Kaynağına Dayalı Üretim Tesis Tipi a. Hidroelektrik üretim tesisi Uygulanacak Fiyatlar (ABD Doları cent/kwh) 9,6 b. Rüzgar enerjisine dayalı üretim tesisi 11 c. Jeotermal enerjisine dayalı üretim tesisi 13,2 d. Biyokütleye dayalı üretim tesisi (çöp gazı dahil) 18,9 e. Güneş enerjisine dayalı üretim tesisi (Fotovoltaik) 20 e. Güneş enerjisine dayalı üretim tesisi (Yoğunlaştırılmış) 22,5 15

16 YEKBEL 5346 da ve Yönetmelikte YEKBEL (K)YEK Belgesi Yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen elektrik enerjisinin iç piyasada ve uluslararası piyasalarda alım satımında kaynak türünün belirlenmesi ve takibi için üretim lisansı sahibi tüzel kişiye EPDK tarafından "Yenilenebilir Enerji Kaynak Belgesi" (YEK Belgesi) verilir. (Y)YEK belgesi; Lisans kapsamında YEK den üretilebilir elektrik enerjisinin ulusal ve/veya uluslararası piyasalarda satışında kaynak türünün belirlenmesi ve takibi, Lisansı kapsamında üretilen elektrik enerjisi için YEKDEM kapsamındaki uygulamalardan yararlanılması ve Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisinde üretilen elektrik enerjisinin emisyon ticareti kapsamındaki piyasalarda satışında kaynak türünün belirlenmesi ve takibi için kullanılması 16

17 5346 da ve Yönetmelikte YEKBEL YEKBEL (Y)YEK Belgesi Üretim lisansı sahibi tüzel kişilere verilen lisans belgesi, lisansı kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynağından üretilebilir elektrik enerjisinin, ulusal ve/veya uluslararası piyasalarda satışında kaynak türünün belirlenmesi ve takibi ile YEKDEM kapsamındaki uygulamalardan yararlanmak amacıyla Yenilenebilir Enerji Kaynak Belgesi (YEKBEL) olarak lisans süresince geçerlidir. Kurum, her yıl Nisan ayında, lisansı YEKBEL olarak geçerli lisans sahiplerini, emisyon ticareti kapsamındaki piyasalarda kaynak türünün belirlenmesi ve takibi amacıyla lisans bazında yenilenebilir enerji kaynağından üretilerek sisteme verilen elektrik enerjisi miktarını, hibrit tesisler bakımından yenilenebilir enerji kaynağından yapılan üretim miktarını Kurum internet sayfasında duyurur. 17

18 5346 da ve Yönetmelikte YEKDEM (Y) YEK destekleme mekanizması (m.5) YEKDEM (1) a) bu Yönetmelik kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim faaliyeti gösteren üretim lisansı sahibi tüzel kişilerin kayıt olmak suretiyle faydalanabileceği YEK Kanunu na ekli I ve II sayılı Cetveller uyarınca belirlenecek fiyatları, b) LÜY kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üretimi yapan kişilerin bölgesinde bulundukları perakende satış lisansı sahibi dağıtım şirketi aracılığıyla faydalanacakları YEK Kanunu na ekli I ve II sayılı Cetveller uyarınca belirlenecek fiyatları, c) bu Yönetmelik kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim faaliyeti gösteren üretim lisansı sahibi tüzel kişiler ile LÜY kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üretimi yapan kişilerin yararlanabileceği süreleri ve ç) (a) ve (b) bentleri kapsamındaki kişilere yapılacak ödemelere ilişkin usul ve esasları, kapsayan destekleme mekanizmasıdır. 18

19 5346 da ve Yönetmelikte YEKDEM (Y) YEK destekleme mekanizması (m.5) (2) YEKDEM, PMUM tarafından takvim yılı bazında işletilir. YEKDEM YEKDEM e bir takvim yılı için tabi olan üretim lisansı sahipleri, uygulamaya dahil oldukları takvim yılı içerisinde YEKDEM den çıkamaz. LÜY kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarından üretim yapan kişiler uygulama dışına çıkamaz. 19

20 5346 da ve Yönetmelikte YEKDEM (Y) YEKDEM den yararlanabilecek olanlar (m.9) YEKDEM a) Lisansı kapsamındaki üretim tesisi bu Yönetmelik kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı olup 18/5/2005 tarihinden 31/12/2015 tarihine kadar işletmeye girmiş veya girecek olan üretim lisansı sahibi tüzel kişiler tesislerinin işletmeye giriş tarihinden itibaren on yıl süreyle YEKDEM den yararlanabilir. Bu kapsamda başvuru yapanların üretim tesislerinin, başvuru tarihi itibariyle işletmeye girmiş olması ve YEKDEM e kayıt amacıyla Kuruma yapacakları başvurunun bu Yönetmelik hükümlerine göre kabul edilmesi gerekir. b) LÜY kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarından ürettiği elektrik enerjisi muafiyetli üretim miktarı kapsamındaki gerçek veya tüzel kişiler, tesislerinin işletmeye girdiği tarihten itibaren 10 yıl süreyle, bölgesinde bulundukları perakende satış lisansı sahibi dağıtım şirketleri aracılığıyla YEKDEM den yararlanır. NOT: YEKDEM den yararlanacaklar için öngörülen süreler; tesisleri işletmedeki üretim lisansı sahipleri için tesisin işletmeye girdiği tarihten, henüz işletmeye girmemiş olanlar için işletmeye gireceği tarihten itibaren başlar. 20

21 YEKDEM Yönetmelikte YEKDEM 1- Başvuru (m.6) (a) Üretim lisansı sahipleri her bir lisanslı tesis için ayrı + (b) Psls dş ler desteklenen kaynak bazında ayrı ayrı 31 Ekim tarihine kadar başvuru yapar. Başvuru da (a) üretim lisansı sahipleri YEKDEM Yön. Ek-1 ve ilgili KK nda öngörülen bilgiler. (b) Psls dş ler YEKDEM Yön. EK-2 ve ilgili KK nda öngörülen bilgiler. BAŞVURU DİLEKÇESİ T.C. ENERJİ PİYASASI DÜZENLEME KURUMU BAŞKANLIĞINA (Elektrik Piyasası Dairesi Başkanlığı) EK-1 numaralı üretim lisansı kapsamında 4628 sayılı Kanun ve 5346 sayılı Kanunun ilgili hükümleri ve ilgili mevzuatı kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üretmekteyiz. Lisans kapsamındaki üretimimizin 20. Yılı için YEK Destekleme Mekanizması (YEKDEM) kapsamına alınması için başvuru yapmaktayız. Başvurumuzun kabulünü ve lisans kapsamındaki üretimimizin YEKDEM kapsamında değerlendirilmesi için gereğini tensiplerinize arz ederiz. Ek*: Bakanlıkça YEK Kanununun 6/B maddesi uyarınca çıkarılacak Yönetmeliğe göre hesaplanmış yerli ürün destek fiyatını gösteren belge. Adı-Soyadı Lisans sahibini temsile yetkili Tarih Tüzel kişinin lisans numarası : Tüzel kişinin ticaret unvanı : Ödeme yapılacak Banka ve IBAN : Telefon : Faks : e-posta : Kişi veya Kişilerin İmza (varsa) Kaşe * İlgili mevzuat uyarınca bu dilekçeye eklenecek diğer belgeler kayıt düşülmeksizin ekte sıralanır. 21

22 YEKDEM Yönetmelikte YEKDEM 1- Başvuru (m.6) (a) Üretim lisansı sahipleri için tarihli ve sayılı Kurul Kararı alınmış olup Kurul Kararına dayalı olarak oluşturulan Bilgi Formunu eksiksiz Kuruma sunulması gerekmektedir. (b) (bilgisayar nüshasının adresine gönderilmesi istenmektedir. 22 BİLGİ FORMU Lisans No : Lisans sahibi Tüzel Kişi : Faks No / : Eposta : Telefon No : IBAN No : Kaynak Türü : Tesis Tipi : Kurulu Gücü(MWm) : Kurulu Gücü(MWe) : Ünite Sayısı : Yıllık Üretim Miktarı : Önceki Yıl Gerçekleşen Üretim Miktarı : İşletmeye Giriş Tarihi : 11/8/2011 tarihli ve sayılı Kurul Kararına göre hazırlanmıştır. YEKDEM Yönetmeliğinin 26 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca haberleşme amacıyla kullanılacak faks numarası ve eposta bilgisidir. YEKDEM Yönetmeliğinin 26 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca haberleşme amacıyla kullanılacak telefon numarasıdır YEKDEM katılımcısı ilgili tesisten sisteme verilen enerji için ödeme yapılacak banka hesap numarasıdır. Banka hesap numarası IBAN numarası olarak verilecektir. IBAN sız hesap numarası kabul edilmez. Kamuoyuna ilan edilmez. Hidrolik/Rüzgar/Jeotermal/Biyokütle/Güneş ibarelerinden uygun olanı yazılacaktır. Kaynak türüne göre tesis tipleri yazılacaktır (Örneğin; Hidrolik kaynaklar için nehir tipi, kanal tipi, rezervuarlı, pompaj depolamalı; güneş için fotovoltaik veya yoğunlaştırmalı; biyokütle için çöp gazı, hayvansal atık, vb.) Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliğinin 10 uncu maddesinin onbeşinci fıkrası uyarınca lisansa derc edilmiş bulunan yıllık üretim miktarıdır (kwh). Varsa bir önceki yıl sisteme verilen toplam enerji miktarı, yük miktarını gösteren aylık yük eğrisiyle birlikte lisans sahibince verilir. (Çalışan santraller için OSF 07 formatında bilgi - Ekli CD biçiminde) Geçici kabul tarihidir, sisteme enerji veriş tarihi olarak da kabul edilir.

23 YEKDEM Yönetmelikte YEKDEM 1- Başvuru (m.6) Üretim lisansı kapsamındaki üretim miktarının tamamını (hibrit tesisler bakımından bu Yönetmelik kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynağından üretilen miktarı) kapsar. LÜY kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarından üretim yapan kişiler için ihtiyaç fazlası enerji miktarının tamamını kapsar. 2- Kurumca Ön YEK listesi ilanı (m.7) Ön YEK Listesine itirazlar 5 gün süreyle a) Kişisel hak itirazı (3. kişiler) b) Düzeltme/eksiklik itirazı (başvurucular trf.) (m.7) 3- Nihai YEK listesi ilanı (m.8) 23

24 YEKDEM Yönetmelikte YEKDEM 4- YEKDEM den yararlanabilecek olanlar (m.9) (a) Lisans kapsamındaki tesisinin 18/5/ /12/2015 tarihleri arasında işletmeye girmesi gerekir. (b) LÜY kapsamında bir üretim tesisinin YEK dayalı olması gerekir. Ayrıca; 18 Mayıs 2005 tarihi ve sonrasında işletmeye girmiş olması, Başvuru tarihi itibarıyla geçici kabulü yapılarak işletmeye alınmış olması gerekmekte Lisansına derc edilmiş kurulu gücünün tamamının devreye alınmış olması, gerektiği düşünülmektedir. 24

25 YEKDEM 5346 da ve Yönetmelikte YEKDEM YEK destekleme mekanizması (m.9) Üretim lisansı kapsamındaki tüm üretim LÜY kapsamında da ihtiyaç fazlası enerjinin tümü sisteme ancak YEKDEM kapsamında verilebilir. İkili anlaşma vb. ile satış imkanı yoktur. I sayılı Cetvel yararlanma (kaynak bazında destek fiyatı) (10 yıl süreli II sayılı Cetvel (yerli ürün destek bedeli) (5 yıl süreli yararlanma) 1 er yıl süreli yararlanma (takvim yılı bazında mekanizma) Sonraki takvim yılı için 31 ekim son başvuru (Kanun hükmüdür ) Sisteme verilen enerjinin tedarikçiler tarafından satın alınacağı/alındığı ilkesi 25

26 YEKDEM Yönetmelikte YEKDEM 5- PMUM tarafından DUY mekanizmasında kayıtların yapılması (m.10) * PYS üzerinde YEKDEM portföyü kaydı açılması * lisanslı üretim tesislerini UEVÇB ve sayaç kaydı * LÜY lerin psls dş adına kaynak bazında UEVÇB ve sayaç kaydı YEKDEM portföy kaydı altında güncellenir. 6- Üretim tahminlerinin MYTM ye bildirimi (m.11) lisanslı tesisler (lisans sahipleri )+ LÜY kapsamında (psls dş) 7- MYTM, kendisine bildirilmiş üretim tahminlerinden faydalanarak ve/veya kendisi her gün bir gün sonrası için UEVÇB bazında saatlik üretim tahminini KGÜP olarak dikkate alır. UEVÇB bazında yapılan saatlik üretim tahminleri PMUM a YEKDEM bölgesel/ulusal toplam saatlik üretim tahmini şeklinde sunulur. 26

27 YEKDEM Yönetmelikte YEKDEM 9- Enerjinin satın alınması ve uzlaştırılması(m.12) GÖP de fiyattan bağımsız teklif Gelir, YEKDEM portföy geliri (hesabı=m.16) 10- YEKDEM katılımcılarına fatura dönemi bazında ödenecek YEKTOB un hesaplanması (m.13) 11- Tedarikçiler için fatura dönemi bazında ÖYO hesaplanması (m.14) Tedarikçiler için fatura dönemi bazında ÖYT hesaplanması (m.15) 12- YEKDEM portföyünün enerji dengesizlik miktarının hesaplanması (m.17) 13- YEKDEM portföyünün enerji dengesizlik tutarının hesaplanması ve tedarikçilere ÖYO oranında paylaştırılması (m.18) 27

28 YEKDEM Yönetmelikte YEKDEM 14- Üreticilere dağıtılacak YEKBED lerin hesaplanması (m.19) 15- YEKBED lerin ve psls dş lere LÜYTOB un ödenmesi NOT: DUY dan ayrı bir teminat uygulaması başlangıçta olmayacak Katılımcıların hak ve yükümlülükleri Kamu tarafının yetki ve görevleri belirlenmiş Yaptırımlar konusunda 4628 s. K. M. 11 e atıf var. Bildirimler kural olarak PYS üzerinden 28

29 5346 da ve Yönetmelikte YEKDEM YEKDEM NOT: Hem lisanslı YEKDEM katılımcıları hem de LÜY kapsamındaki üreticiler tesislerinde kullandıkları mekanik ve/veya elektro-mekanik aksamın yurt içinde imal edilmiş olanları için sisteme verilen KWh başına 5346 s. Kanun eki II sayılı cetvelinde belirlenen destek fiyatından beş yıl süreyle yararlanabilir. NOT: Üreticiler dengesizlikten sorumlu değildir. Sisteme verdikleri kwh için YEK Cetvel 1 ve konusu iseler Cetvel 2 deki fiyatlardan bedeli alırlar. YEKDEM katılımcılarına fatura dönemi bazında ödenecek YEKTOB un hesaplanması (m.13) Teşvik fiyatı USD cent olduğundan her gün sisteme verilen enerji üretimi kurun o günkü değeri ile çarpılarak hesaplama yapılmaktadır. 29

30 5346 da ve Yönetmelikte YEKDEM AY sonundaki İŞLEMLER (m.20) YEKDEM (f.1) TEİAŞ veya ilgili dş tarafından YEKDEM katılımcısı lisanslı üretim tesisleri bazında okunan veriş değerleri ile dş ler tarafından okunarak kaynak bazında toplanan muafiyetli üretim miktarı DUY da yer alan ilgili maddeler uyarınca PYS üzerinden PMUM a bildirilir. (f.2) Üretim lisansı sahibi her bir YEKDEM katılımcısına ödenecek bedel PMUM tarafından; muafiyetli üretime ilişkin ödenecek toplam bedel ise ilgili perakende satış lisansı sahibi dağıtım şirketleri tarafından LÜY ilgili hükümleri uyarınca hesaplanır. (f.3) İlgili dağıtım şirketi tarafından hesaplanan toplam bedelin PMUM a PYS üzerinden bildirilmesini müteakip PMUM 13 üncü madde uyarınca YEKTOB hesabını gerçekleştirir. (f.4) Bu bedel, YEKDEM katılımcılarına ilişkin uzlaştırma bildiriminin PYS aracılığıyla yayımlanmasını müteakip her bir YEKDEM katılımcısı tarafından DUY hükümleri uyarınca PMUM a ayrıca faturalanır. 30

31 5346 da ve Yönetmelikte YEKDEM YEKDEM (f.5) İkinci fıkra kapsamında her bir YEKDEM katılımcısı için belirlenen YEK bedellerinin toplanması suretiyle hesaplanan YEKTOB, tedarikçilere 14 üncü madde uyarınca hesaplanan ödeme yükümlülüğü oranında aylık bazda paylaştırılarak, her bir tedarikçi için ÖYT belirlenir. (f.6) 12 nci madde uyarınca gün öncesi piyasasına sunulan sistem satış teklifleri ile uzlaştırmaya esas veriş miktarı arasındaki farkın, ilgili saat için geçerli SMF değeriyle çarpılması suretiyle elde edilen tutar, YEKDEM kapsamında enerji dengesizlik tutarı olarak değerlendirilir ve bu tutar tedarikçilere 14 üncü madde uyarınca hesaplanan ödeme yükümlülüğü oranında 18 inci madde hükümleri kapsamında hesaplanarak aylık bazda paylaştırılır ve her bir tedarikçiye ilişkin enerji dengesizlik tutarı belirlenir. (f.7) YEKDEM kapsamında her bir fatura dönemi için hesaplanan YEKDEM portföy geliri, ödeme yükümlülüğü tutarı, enerji dengesizlik tutarı ve geçmişe dönük düzeltme tutarı tedarikçilere DUY hükümleri uyarınca YEKDEM e ilişkin uzlaştırma bildirimi olarak yayınlanır. Bu bedel, PMUM tarafından DUY ilgili hükümlerinde öngörülen sürece uygun biçimde tedarikçilere fatura olarak gönderilir. 31

32 Teşekkürler Dr. Refik Tiryaki (0312)