GİRİŞ. İnsanlar sadece yaptıklarından değil, yapmadıklarından da sorumludur. Sığınmacılar ve Göçmenlerle Dayanışma Derneği (SGDD)

Transkript

1 GİRİŞ Bu bilgi kitapçığı Türk Makamlarına sığınma başvurusunda bulunmuş kişilerin bulundukları ya da yönlendirildikleri illerde yaşadıkları sürece; temel ve sosyal haklarından haberdar olmalarını ve hak arama süreçlerinde kendi kendilerine danışmanlık verebilme ve bilinçlenme süreçlerini kolaylaştırmayı amaçlamaktadır. Kılavuz yönlendirilen ilde kişilerin haklara erişim sürecini ve bulundukları illerdeki yaşam alanlarını kolaylaştırıcı birtakım pratik bilgileri içermektedir. Sığınma başvuru sahipleri ve sığınmacılarla çalışmakta olan kamu kuruluşları, uluslararası kuruluşlar ve sivil toplum örgütleri kılavuzdaki bilgiler yoluyla hem sığınma alanına ilişkin temel bilgileri edinebilir/hatırlayabilir hem de başvurucuları bu bilgiler doğrultusunda yönlendirebilir. Hak arayan kişilerin haklarını bilmeleri kadar kişilerin hak arama süreçlerindeki muhataplarının da bu hakları bilmesi kişilerin hak ettiği bir yaşam biçimine erişmeleri için büyük önem taşımaktadır. İnsanlar sadece yaptıklarından değil, yapmadıklarından da sorumludur. Sığınmacılar ve Göçmenlerle Dayanışma Derneği (SGDD) 7

2 DİKKAT ETMENİZ GEREKEN BAZI KONULAR Bu rehber sizin Türkiye deki hayatınızı kolaylaştırmak, haklarınızı arama sürecinde sizlere yardımcı olmak için hazırlanmıştır. Rehber içerisinde hem gündelik hayatınızı kolaylaştıran hem de haklarınıza erişimde size yardımcı olacak genelgelerin önemli kısımlarını bulabileceksiniz. Haklarımızı ararken sorumluluklarımızın da olduğunu unutmamalıyız, aşağıda belirtilen uyarıları dikkate almanız, Türkiye de kaldığınız süre boyunca size yardımcı olacaktır. BMMYK, STK lar, önemli kurum ve kuruluşlar size telefon yoluyla ulaşmaktadır. Bu nedenle; - Türkiye ye ilk geldiğinizde Türkiye dışından almış olduğunuz telefonlarınızı ülkeye girdiğiniz ilk 1 ay içinde kaydettirmeniz gerekmektedir aksi takdirde telefonunuz 10 gün içinde kullanıma kapatılacaktır. Kayıt için herhangi bir GSM operatörüne pasaportunuz ve telefonunuz ile birlikte başvurmanız gerekecektir.telefon kaydı için 100 TL vergi ücreti alınmaktadır. - Telefon numaranız değiştiğinde BMMYK yı ve/ya BMMYK nın uygulayıcı ortaklarını numara değişikliğinizi bildiriniz. Türkiye de rutin kimlik kontrolü yapılmaktadır. Herhangi bir sorunla karşılaşmamak için ikamet tezkerenizi, sığınma başvurusu sahibi kimlik kartınızı, sığınmacı / mülteci sertifikanızı her zaman yanınızda bulundurunuz. Türkiye de sığınmacıların / mültecilerin yerleştirildiği bir kamp bulunmamaktadır. Barınma ihtiyacınızı kendinizin çözmesi beklenmektedir. Bu nedenle ev kiralarken kontrat yapmaya, kontratın bir kopyasının sizde bulunmasına dikkat ediniz. Yıllık ödeme yaptıysanız yıllık ödeme yaptığınıza dair bilginin kontratta yazmasına dikkat ediniz. Eğer mümkünse ödemelerinizi banka hesap numarasına yapmayı tercih ediniz. Burada yer alan tüm STK lar, uluslararası organizasyonlar ve kamu kurum ve kuruluşları size görev tanımları içerisinde hizmet etmeye çalışmaktadır, herhangi bir yanlış uygulama ile karşılaştığınızı düşündüğünüzde, şikâyetinizi yazılı olarak kurumların ilgili bölümlerine bildiriniz. Kavga etmek, kendinize ve/ya karşınızdakine zarar vermek size ya da dosyanıza herhangi bir fayda sağlamayacaktır. 8

3 TÜRKİYE HAKKINDA GENEL BİLGİLER Türkiye resmi adı ile Türkiye Cumhuriyeti nin başkenti Ankara dır. Avrupa, Asya ve Afrika kıtalarının birbirine en çok yaklaştığı noktada bulunan Türkiye: Batıda Bulgaristan ve Yunanistan ile, doğuda İran, Gürcistan, Ermenistan, Nahcivan ile, güneyde ise Irak ve Suriye ile komşudur. Türkiye yedi coğrafi bölgeye ayrılmıştır. Yandaki haritada yedi coğrafi bölge gösterilmiştir. Mor renkli kısım; Marmara Bölgesi, yeşil renkli kısım; Ege bölgesi, Turuncu renkli kısım; Karadeniz Bölgesi, kırmızı renkli kısım; İç Anadolu bölgesi, Sarı renkli kısım; Akdeniz Bölgesi, mavi renkli kısım; Doğu Anadolu Bölgesi, kahverengi ile gösterilen kısım ise Güney Doğu Anadolu Bölgesidir. Coğrafi bölgelerin herhangi bir siyası özelliği yoktur. Türkiye, merkezi idare kuruluşu bakımından illere, iller ilçelere, ilçeler ise köylere ayrılmıştır. İllerde yönetme ve yürütme yetkilerini valiler, ilçelerde kaymakamlar, köylerde ise muhtarlar yerine getirir. Türkiye deki 81 ilden 51 inde İç işleri Bakanlığınca sığınma başvuru sahiplerine ve sığınmacılara oturma izni verilmektedir. Sığınma başvurusu sahipleri ve sığınmacıların ikameti için uygun görülen illerin sayısı Nisan 2011 tarihinde 32 den 51 e yükseltilmiştir. Aşağıdaki tabloda 51 uydu şehrin listesini bulabilirsiniz. UYDU KENTLER 1) Adana 2) Afyonkarahisar 3) Ağrı 4) Aksaray 5) Amasya 6) Bilecik 7) Burdur 8) Çankırı 9) Çorum 10) Erzurum 11) Eskişehir 12) Gaziantep 13) Hakkari 14) Hatay 15) Isparta 16) Kahramanmaraş 17) Karaman 18) Kastamonu 19) Kayseri 20) Kırıkkale 21) Kırşehir 22) Konya 23) Kütahya 24) Mersin 25) Nevşehir 26) Niğde 27) Sivas 28) Şırnak 29) Tokat 30) Van 31) Yozgat 32) Çanakkale 33) Bolu 34) Uşak 35) Denizli 36) Yalova 37) Siirt 38) Balıkesir 39) Batman 40) Ş.Urfa 41) Kilis 42) Ardahan 43) Malatya 44) Kars 45) Iğdır 46) Düzce 47) Sakarya 48) Erzincan 49) Gümüşhane 50) Bayburt 51) Mardin BAYRAĞI RESMİ DİLİ TÜRKÇE BAŞKENTİ ANKARA DEVLET ŞEKLİ CUMHURİYET YÖNETİM BİÇİMİ DEMOKRASİ KURUCUSU MUSTAFA KEMAL ATATÜRK ULUSLAR ARASI TELEFON KODU 0090 RESMİ TATİLLERİ 1 OCAK: YILBAŞI 23 NİSAN: ULUSAL EGEMENLİK VE ÇOCUK BAYRAMI 1 MAYIS: EMEK VE DAYANIŞMA GÜNÜ 19 MAYIS: ATATÜRK2Ü ANMA GENÇLİK VE SPOR BAYRAMI 30 AĞUSTOS: ZAFER BAYRAMI DİNİ BAYRAMLARI RAMAZAN BAYRAMI 9

4 KURBAN BAYRAMI SAAT DİLİMİ DOĞU AVRUPA ZAMAN DİLİMİ TRAFİĞİN AKIŞ YÖNÜ SAĞ YÜZ ÖLÇÜMÜ km 2 NÜFUSU PARA BİRİMİ TÜRK LİRASI (TL) Coğrafi konumu nedeniyle Türkiye de farklı iklim tipleri görülür, kıyı bölgelerinde denizin etkisiyle daha ılıman bir iklim hüküm sürerken iç kesimlerde dağların konumları nedeniyle karasal iklimin etkisi gözlenir. Karasal iklim: İç Anadolu, Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu'nun büyük bir kısmı Ege ve Akdeniz bölgesinin iç kısımlarında görülür. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve kar yağışlıdır, yıllık yağış miktarı azdır, yıllık ve günlük sıcaklık farkları yüksektir, bitki örtüsü bozkırdır. Akdeniz İklimi: Akdeniz, Ege ve güney Marmara kıyılarında görülür. Ancak Marmara'da görülen Akdeniz ikliminin özellikleri daha serttir. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar yağışlı geçer. Karadeniz İklimi: Karadeniz kıyılarında ve Marmara nın kuzeyinde görülür. Bitki örtüsü ormandır. En çok yağmur sonbahar mevsiminde yağar. Tüm Mevsimler yağışlıdır, doğal bitki örtüsü ormandır. Türkiye de şehirlerarası ulaşım, otobüs, tren ve uçak, deniz otobüsü ile yapılabilmektedir. Uygun fiyatları ve geniş servis ağları nedeniyle en çok tercih edilen şehirlerarası taşıma aracı otobüstür. Otobüs biletlerini firmaların yazıhanelerinden, otogarlardan temin edebilirsiniz. Tren yolu ile ulaşım rahat ve uygun fiyatlı olmasından dolayı tercih edilen diğer bir ulaşım yoludur, Türkiye de tren ile ulaşım her bölgede bulunmamaktadır. Aşağıdaki tabloda tren ile ulaşım yapılabilecek hatları görebilirsiniz. Tren biletlerinizi TCDD Tren garlarından veya adresinden temin edebilirsiniz. ANADOLU EKSPRESİ BOĞAZİÇİ EKSPRESİ KARESİ EKSPRESİ İZMİR MAVİ ESKİŞEHİR EKSPRESİ CUMHURİYET EKSPRESİ BAŞKENT EKSPRESİ FATİH EKSPRESİ ANKARA EKSPRESİ 6 EYLÜL EKSPRESİ 17 EYLÜL EKSPRESİ GÜZERGÂHI ANKARA HAYDARPAŞA* (İstanbul) - ANKARA HAYDARPAŞA* (İSTANBUL) ESKİŞEHİR HAYDARPAŞA* ANKARA ALSANCAK (İZMİR)- ANKARA HAYDARPAŞA* ESKİŞEHİR HAYDARPAŞA* Şehirlerarası Ve Şehir İçi Ulaşım ÇUKUROVA MAVİ EKSPRESİ GÜZERGÂHI ANKARA ADANA - ANKARA DOĞU EKSPRESİ İSTANBUL(HAYDARPAŞA)-* KARS İSTANBUL (HAYDARPAŞA)* VANGÖLÜ EKSPRESİ İSTANBUL(HAYDARPAŞA)* TATVAN İSTANBUL (HAYDARPAŞA) GÜNEY KURTALAN EKSPRESİ İSTANBUL ( HAYDARPAŞA*) DİYARNAKIR / KURTALAN İSTANBUL (HAYDARPAŞA)* ANKARA HAYDARPAŞA *- ANKARA 4 EYLÜL MAVİ TRENİ ANKARA MALATYA - ANKARA İZMİR (ALSANCAK) BALIKESİR- MERAM EKSPRESİ İSTANBUL (HAYDARPAŞA)* BANDIRMA - ALSANCAK KONYA İSTANBUL ( HAYDARPAŞA) ERCİYES EKSPRESİ KAYSERİ- ADANA-KAYSERİ İÇ ANADOLU MAVİ TRENİ İSTANBUL (HAYDARPAŞA)*- ADANA İSTANBUL (HAYDARPAŞA)* FIRAT EKSPRESİ ELAZIĞ ADANA - ELAZIĞ EGE EKSPRESİ İZMİR ( ALSANCAK) BALIKESİR İZMİR (ALSANCAK) *İstanbul Haydarpaşa Tren Garı Ocak 2012 tarihinde hızlı tren çalışmaları nedeniyle 2 seneliğine kapatılmıştır. Şehir içi ulaşımda otobüs, minibüs, tramvay ve yeraltı treni kullanılmaktadır. Otobüsler bazı şehirlerde özel halk otobüsü ve belediye otobüsü olarak ikiye ayrılmaktadır. Belediye otobüslerine, tramvaya ve yer altı trenlerine bilet ya da jeton ile binilir, özel halk otobüsleri ve minibüslerde ise yolculuğun ücreti aracın içinde ödenir. Çalışma Saatleri Türkiye de genellikle batı ülkelerindeki mesai saatleri geçerlidir. Bankalar ve Bürolar ve saatleri arasında açıktır. Resmi daireler saatleri arasında, bankalar ise saatleri arasında öğle tatili yaparlar. Resmi Daireler ve bankalar hafta sonları kapalıdır. 10

5 Dil ve İletişim Türkler misafirperverlikleri ile ün salmış bir millettir, farklı ülkelerden gelen kişileri merak ederler ve sizin ile dilinizi bilmese bile iletişim kurmaya çalışırlar. Türkiye de kaldığınız süre boyunca Türkçe bilmeniz size fayda sağlayacaktır. Büyük şehirlerde İngilizce bilen kişi sayısı küçük şehirlere göre fazla olsa da, günlük işlerinizi halletmek için Türkiye nin her yerinde bildiğiniz her Türkçe kelime yaşamınızı kolaylaştıracaktır. PRATİK TÜRKÇE BİLGİSİ Türkiye Cumhuriyeti nin resmi dili olan Türkçe, Ural Altay dil grubundandır, yazı dilinde Latin alfabesi kullanılır ve Dünya da 150 milyon kişi tarafından konuşulan bir dildir. Bu bölümde size faydalı olacak Türkçe bilgisi ve cümle yapılarına yer verilecektir. Konuşma esnasında en çok kullanılan Türkçe kelime ve cümleler - Evet X Hayır - Tamam. - Benim adım. - Benim ülkem. - Merhaba - ile görüşebilir miyim? - Affedersiniz - Var X Yok Türkçe bilmiyorum. - İngilizce biliyor musunuz? - Teşekkür ederim. Hastanede gerekli olabilecek Türkçe kelime ve cümleler - Başım ağrıyor. - Başım dönüyor - Midem bulanıyor. - ya alerjim var. - Öksürüyorum. - Hamileyim. - Kan grubum. - Ateşim var. - Burnum akıyor. Doktor Ambulans Eczane Alışverişte gerekli olabilecek Türkçe kelime ve cümleler - kaç lira? - alabilir miyim? - var mı? - Nereden alabilirim? - Litre - Kilogram - Gram - Adet - Para üstü - Fiş / Fatura alabilir miyim? Yolculukta gerekli olabilecek Türkçe kelime ve cümleler - Nasıl gidebilirim? - Bileti nerden alabilirim? - Bilet ücreti ne kadar? - Otobüs saat kaçta? - İnebilir miyim? - dan geçer mi? - Sağ X Sol - Aşağı X Yukarı - Gitmek istediğim yer... /Ankara/ İstanbul/ İzmir. Durak Pasaport Kimlik 11

6 İLTİCA KONUSUNDA ÖNEMLİ BİLGİLER 1951 Mültecilerin Hukuki Statüsüne İlişkin Cenevre Sözleşmesi ve 1967 Protokolü 1951 Mültecilerin Hukuki Statüsüne İlişkin Cenevre Sözleşmesi, mültecilerin yasal haklara sahip olmasını sağlayan ve mülteci sorununa uluslararası zemin hazırlayan önemli bir tarihsel gelişimin doruk noktası olmuştur. Bunun somut örneği olarak 2011 yılı itibariyle 144 ülke 1951 Cenevre Sözleşmesine taraftır Cenevre Sözleşmesi ne göre, Mülteci Kimdir? Irkı, dini, tabiiyeti, belli bir toplumsal gruba mensubiyeti veya siyasi düşünceleri yüzünden, zulme uğrayacağından haklı sebeplerle korktuğu için vatandaşı olduğu ülkenin dışında bulunan ve bu ülkenin korumasından yararlanamayan, ya da söz konusu korku nedeniyle, yararlanmak istemeyen; yahut tabiiyeti yoksa ve bu tür olaylar sonucu önceden yaşadığı ikamet ülkesinin dışında bulunan, oraya dönemeyen veya söz konusu korku nedeniyle dönmek istemeyen kişidir. Türkiye Cumhuriyeti 1951 Cenevre Sözleşmesi ni coğrafi kısıtlama ile imzalamıştır. Coğrafi kısıtlamanın sonucu olarak Türkiye, Avrupa Konseyi üyesi ülkeler dışından gelerek iltica etmek isteyen kişilere geçici uluslararası koruma sağlamaktadır. Avrupa Konseyi üyesi 47 ülke şunlardır: Almanya, Andora, Arnavutluk, Avusturya, Azerbaycan, Belçika, Bosna Hersek, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Ermenistan, Estonya, Finlandiya, Fransa, G. Kıbrıs Rum Yönetimi, Gürcistan, Hırvatistan, Hollanda, İngiltere, İrlanda, İspanya, İsveç, İsviçre, Karadağ (Montenegro), İtalya, İzlanda, Letonya, Lihtenştayn, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Makedonya, Malta, Moldova, Monako, Norveç, Polonya, Portekiz, Romanya, Rusya, San Marino, Sırbistan, Slovakya, Slovenya, Türkiye, Ukrayna, Yunanistan. Unutmayınız: Coğrafi kısıtlamadan dolayı ulusal ve uluslararası mevzuattaki kavramlar farklılık göstermektedir. Aşağıdaki şemada kavramların karşılıkları açıklanmıştır. Uluslararası Mevzuat (BMMYK) Mülteci Sığınmacı Ulusal Mevzuat (İçişleri Bakanlığı) Sığınmacı İltica/Sığınma Başvuru Sahibi Nasıl iltica başvurusu yapabilirim? İçişleri Bakanlığı nın ve BMMYK nın yürüttüğü paralel prosedürden dolayı Avrupa Konseyi üyesi ülkeler dışından gelenler iltica başvurularını bu iki kuruma da yapmalılardır. Bu iki prosedür birbiriyle bağlantılı olarak ilerlemektedir. İçişleri Bakanlığı: Yasal yollardan ülkeye giriş yaptıysanız bulunduğunuz ildeki İl Emniyet Müdürlüğü, Yabancılar Şube Müdürlüğü İltica Büro ya, Yasal olmayan yollardan ülkeye giriş yaptıysanız giriş yaptığınız ilin Emniyet Müdürlüğü, Yabancılar Şube Müdürlüğü İltica Büro ya yazılı dilekçe ile iltica talebinde bulunmalısınız. BMMYK: İltica başvurunuzu, BMMYK Ankara, BMMYK Van ofislerine ve BMMYK nın illerdeki uygulayıcı ortaklarına sözlü veya yazılı olarak bildirebilirsiniz. İltica başvurunuzu, her iki kuruma yaptıktan sonra bu kurumlardaki görevliler sizi prosedür ve sorumluluklarınız ile ilgili bilgilendireceklerdir. 12

7 Uluslararası Koruma devletlerin kendi vatandaşlarını koruma yükümlülüklerini yerine getiremediği durumlarda başka ülkelere sığınma talebinde bulunan insanların güvenliğe ulaşmaları, tehlikeli olan yerlere gönderilmemeleri ve temel insan haklarından yararlanabilmeleri anlamına gelmektedir. Uluslararası koruma geçicidir. Çözüm, ulusal korumanın yeniden sağlanması veya sunulmasıdır. Bunun için üç olasılık mevcuttur. Gönüllü geri dönüş, yerel entegrasyon veya 3. Ülkeye Yerleştirmedir. Menşe ülkenize gönüllü geri dönüş yapmaya karar verdiyseniz, BMMYK ya ve ikamet ettiğiniz ildeki İl TÜRKİYE DEKİ İLTİCA SÜRECİ ULUSLARARASI KORUMA VE KALICI ÇÖZÜMLER Gönüllü Geri Dönüş Yerel Entegrasyon 3. Ülkeye Yerleştirme Mülteci menşe ülkesinde istikrar sağlanması sonucunda gönüllü geri dönüşü Sığınılan ülkede karşılıklı uyum ve yaşam olanaklarının sağlanması Mülteci kabul eden ülkeye yerleştirme Emniyet Müdürlüğü Yabancılar Şube Müdürlüğü ne gönüllü geri dönüş yapmak istediğinizi belirten dilekçe yazıp teslim etmeniz gerekmektedir. Bu konuda, ilinizdeki sivil toplum kuruluşlarından ve BMMYK dan danışmanlık alabilirsiniz. Bkz: Sivil Toplum Kuruluşları Türkiye deki İltica sürecinin işleyişi nasıldır? Türkiye de iltica konusunda uygulanacak usul ve esaslar, 1994 İltica/Sığınma Yönetmeliği ve 2006 Uygulama Talimatı ile düzenlenmektedir. Türkiye de İçişleri Bakanlığı na iltica başvurusunda bulunan kişilere başvurular sonuçlanana kadar Başvuru sahibi, Başvuran ya da İltica/Sığınma Başvurusunda Bulunan Kişi statüsü, başvuru süreci tamamlandıktan sonra karar olumlu ise sığınmacı statüsü verilmektedir. Türkiye deki sığınmacılar ve mülteciler, Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı nın belirlemiş olduğu illerde serbest ikamet etmektedir. Sığınmacılar ve mülteciler ikamet edecekleri ili kendileri seçemezler. Sadece akrabalık ilişkisi ve sağlık nedeniyle il seçimi yapılabilmektedir. İkametle ilgili ayrıntılı bilgi için Bkz: Diğer Yasal Düzenlemeler İçişleri Bakanlığı İltica başvurusunda dikkat edilmesi gerekenler - Türkiye ye yasal yollardan gelenler bulundukları Valiliğe bağlı olan İl Emniyet Müdürlüğü, Yabancılar Şube Müdürlüğü İltica Büro ya, yasal olmayan yollardan gelenler ise giriş yaptıkları yer İl Emniyet Müdürlüğü, Yabancılar Şube Müdürlüğü İltica Büro ya müracaat etmeleri gerekmektedir. - İltica başvurusunda bulunan kişilerin yabancıların İl Emniyet Müdürlüğü Yabancılar Şube Müdürlüğü İltica Büro kimlik tespitleri ve mülakatları yapılır. - İltica talepleri, İçişleri Bakanlığı nca karara bağlanır. Alınan karar kişilere yazılı olarak bildirilir. - İltica talebiniz kabul edilmediğinde, bu karara 15 gün içerisinde itiraz dilekçesi yazarak ve varsa destekleyici belgelerle itirazda bulunabilirsiniz. - Başvuru sahibinin ilk olumsuz karara itirazda bulunmaması ve aksine bir talimat olmaması halinde; 15 gün içerisinde ülkeyi terk etmesi bildirilecektir gün içerisinde yapılan itirazlar, İçişleri Bakanlığınca sonuçlandırılır ve nihai karar yabancıya yazılı olarak bildirilir. - Hakkında nihai olumsuz karar verilmiş yabancılar hakkında ikincil koruma kararı verilebilir. İkincil koruma kapsamında itiraz sahibinin sağlık, eğitim, aile bütünlüğü, aile birleşimi vb. insani mülahazalarla veya idari yargıya başvuru yaptığı için Türkiye de ikametine izin verilip verilmemesi konusu değerlendirilmektedir. 13

8 Sınırdışı kararına 15 gün içerisinde itiraz edebilirsiniz Emniyet Genel Müdürlüğü (EGM) 1994 İltica/Sığınma Yönetmeliği Sınırdışı Türkiye'de muntazam surette bulunan bir mülteci veya sığınmacı ancak milli emniyet veya kamu düzeni sebebi ile 1951 tarihli Mültecilerin Hukuki Durumuna Dair Cenevre Sözleşmesi hükümleri çerçevesinde İçişleri Bakanlığı'nca sınırdışı edilebilir. Sınırdışı kararına karşı onbeş gün içinde İçişleri Bakanlığı'na müracaat edilerek itiraz edilebilir. İtiraz, daha önce sınırdışı kararını veren yetkilinin bir üstü tarafından incelenerek sonuçlandırılır ve valiliklerce ilgiliye tebliğ edilir BMMYK İltica Süreci BMMYK iltica sürecinde dikkat edilmesi gerekenler - Başvuru İltica başvurunuzu, BMMYK Ankara, BMMYK Van ofislerine ve BMMYK nın illerdeki uygulayıcı ortaklarına sözlü veya yazılı olarak bildirebilirsiniz. - Kayıt Tarihinin Belirlenmesi Başvurunuz sonucunda,size bir Kayıt tarihi verilecektir. Verilen kayıt tarihinde BMMYK Ankara ya kayıt görüşmesi yapmak için gitmeniz gerekecektir. - Kayıt Görüşmesi Kayıt görüşmesine gittiğinizde BMMYK sizin kayıt işleminizi gerçekleştirir. Kayıt görüşmesine giderken eğer varsa pasaport, kimlik vb. belgelerinizi yanınızda götürmeniz gerekmektedir.bu görüşme sonucunda üzerinde BMMYK dosya numaranızın olduğu sığınmacı belgesi verilecektir. Kayıdınız sırasında size yazılı olarak bildirilen İl Emniyet Müdürlüğü Yabancılar Şube Müdürlüğü İltica Büro ya kayıt olmanız gerekmektedir. Kayıt olduktan sonra Yabancılar Şube tarafından size verilen kimliğin kopyasını BMMYK ya iletmeniz gerekmektedir. Unutmayınız: İl Emniyet Müdürlüğü, Yabancılar Şube İltica Büro ya kayıt olmadan ve kimlik kopyanızı BMMYK ya iletmeden size statü belirleme görüşme tarihi verilmemektedir. 14

9 - Statü Belirleme Görüşmesi BMMYK tarafından size verilen Statü Belirleme Görüşmesi tarihinde görüşmeniz Avukatlar tarafından yapılmaktadır. Aynı dosya altında olan kişilerin görüşmeye beraber gitmesi gerekmektedir. Aileler için aile reisi adına bir tane dosya numarası verilmektedir. Bu görüşmede statü belirleme görüşmesinin sonucunun belirlenmesi için kesin bir süre yoktur. Kararınızın sonucunu BMMYK nın web sitesinden ( veya Mülteci Statüsü Belirleme Bölümü telefonlarından ulaşabilirsiniz. (BMMYK Mülteci Statüsü Belirleme Bölümü / Haftaiçi Hergün dan sonra ulaşabilirsiniz ) - Karar Olumlu ise; mülteci statüsü kabul edilmiştir. BMMYK tarafından kişiye mülteci belgesi verilir. Mülteci statüsü almış olan dosyalar Kalıcı Çözümler Bölümü ne gönderilmektedir. Unutmayınız: BMMYK tüm mültecilere kalıcı bir çözüm bulmaya çalışmaktadır. Kalıcı çözümlerden biri olan 3. ülkeye yerleştirme bir hak değildir. Kabul edilen her dosya doğrudan 3. bir ülkeye sunulmamaktadır. Bu yüzden önceki bölümde bahsedilen kalıcı çözümlerden biri gerçekleşene kadar Türkiye deki hayata uyum sağlamanız tavsiye edilmektedir. - Karar Olumsuz ise; Mülteci statüsü başvurunuza ilk olumsuz karar verilmiştir. BMMYK size ret edilme nedenlerini açıklayan bir ret mektubu gönderir. Bu karar 10 hafta içerisinde itiraz etme hakkınız vardır. Bu süre içerisinde itiraz göndermeyen kişilerin dosyası kapatılmaktadır. İtiraz mektubunuzu yazmak için Helsinki Yurttaşlar Derneği nden danışmanlık ve destek alabilirsiniz. Bakınız. >>> Sivil Toplum Örgütleri İstinaf Süreci İstinaf Mektubunun BMMYK'a Ulaşması Tercümesinin Yapılması Değerlendirme İstinaf Görüşmesi Karar Unutmayınız: İstinaf görüşmesi her dosya için zorunlu değildir. Avukat dosyayı inceledikten sonra gerekli görürse istinaf görüşmesi yapılmaktadır. İstinaf görüşmesi nden sonra dosya hakkındaki olumlu veya olumsuz karar verilecektir. Olumlu Karar: Karar olumlu ise mülteci statünüz kabul edilmiştir. Dosyanız kalıcı çözümler bölümüne gönderilecektir. İkinci Olumsuz Karar: BMMYK nın itiraz başvurunuza verdiği nihai karardır. Bunun sonucunda, dosyanız kapatılacaktır. BMMYK TÜRKİYE ADRESLERİ Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği, ANKARA Adres: Tiflis Cad Sok. No:3 Sancak Mah Ankara Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği, VAN Adres: İstasyon Mahallesi, Terminal 1. Sok. Hayırlar Cad. 40/2 Van BMMYK dosya durumunu öğrenmek için internet sitesi: BMMYK Danışmanlık Telefonları: Mali Bölüm: Tel: Çarşamba günleri 14:00-16:00 Statü Belirleme Bölümü: Tel: Haftaiçi Hergün Saat 10:00 dan sonra Yerleştirme Bölümü: Tel: Perşembe günleri: 09:30-12:30 13:30-15:00 (Farsça) 15:00-16:00 (Diğer Diller) YK AŞTİ Otogar AŞTİ Otogar dan BMMYK Ankara ya Gidiş BMMYK Ankara Ofisi ne Nasıl Gidebilirim? Güvenpark otobüs durakları 413 nuramalı otobüs Ankaray (Metro) Kızılay durağı Yıldız kavşağı durağı 15

10 AŞTİ (Ankara Şehirlerarası Terminali İşletmesi) Otogar binasında şehirlerarası otobüsten indikten sonra, Otogar binasının içerisinden Ankaray a (Metro) geçiş bulunmaktadır. AŞTİ Otogar dan Ankaray (Metro) ya geçmek için, Sağ taraftaki Ankaray logosunu takip ederek, Metro bilet gişelerine ulaşacaksınız. Bilet gişelerinin yanındaki bilet satış bölümünden aşağıda görmüş olduğunuz Ego Toplu Taşıma Kartından satın alın. Ego Toplu Taşıma Kartı en az iki kullanımlık olduğu için kartı atmayın daha sonra kullanabilirsiniz. Bu kartı okutarak gişelerden geçebilirsiniz. Ankaray (Metro) a bindikten sonra, Kızılay durağında ininiz. Metronun Güvenpark çıkışından çıkınız. Toplu Taşıma Kartı Güvenpark çıkışından çıktığınızda, Güvenpark Otobüs duraklarına ulaşacaksınız. Güvenpark otobüs duraklarında 413 numaralı Altınpark - Çankaya otobüsüne binin. 413 numaralı otobüs için iki farklı seçeneğiniz vardır: Halk Otobüsleri (kartlı otobüsler) Ego Toplu Taşıma Kartı alarak kullanılırken, Özel Halk Otobüslerinde para ödemeniz gerekmektedir. Ego Halk Otobüsü Özel Halk Otobüsü Binmiş olduğunuz 413 numaralı Altınpark Çankaya otobüsünden Yıldız kavşağındaki durakta ininiz. BMMYK nın yeri krokide gösterilmiştir. 16

11 İLE YÖNELİK FAYDALI BİLGİLER; KONYA Topraklarının büyük bir bölümü İç Anadolu Bölgesinde, bir bölümü de Akdeniz Bölgesinde bulunan Konya nın etrafı Ankara, Eskişehir, Afyon, Isparta, Antalya, Karaman, Mersin, Niğde ve Aksaray illeriyle çevrili olan Konya, Türkiye nin yüzölçümü itibari ile en büyük ilidir. Konya'da karasal iklim hüküm sürer. Yazları kuru ve sıcak, kışları soğuk ve yağışlıdır. Gece - gündüz arası sıcaklık farkı yazın derece arasındadır. Baharları ve kışları nemden dolayı bu fark 9-12 C'ye kadar düşer. Kar ortalama 3 ay yerde kalır En çok kar yağan ay şubat, en soğuk ay ocaktır. İlin ekonomisi tarım, hayvancılık, sanayi, halıcılık ve turizme dayalıdır. Konya'nın en kalabalık ilçesi olan Selçukluyu diğer merkez ilçeler Meram ve Karatay takip eder. Nüfus: Şehir Nüfusu: Köy Nüfusu: Nüfus Yoğunluğu: 51 kişi/km 2 Yüz Ölçümü: km 2 Bölge: İç Anadolu Bölgesi'nin güneyinde Telefon Alan Kodu: 0332 Valilik Web Sitesi: Şehirlerarası ve Şehir içi Ulaşım Konya iline ulaşım hem havayolu, hem demir yolu (hızlı tren), hem de kara yolu ile sağlanabilmektedir, şehir içi ulaşımı belediye otobüsleri ve raylı sistem bulunmaktadır. Konya'da hava ulaşımı askeri ve sivil havaalanlarından sağlanmaktadır. Konya-İstanbul arası her gün karşılıklı olarak uçak seferi yapılmaktadır. Kara yolu ulaşımında ise, Konya ili konumu itibariyle karayolları açısından önemli bir kavşak tır, bu özelliğinden dolayı Türkiye nin birçok iline otobüs seferleri bulunmaktadır. Güney ve Güneydoğuyu Batıya ve İstanbul'a bağlayan demiryolu, Konya ilinden geçer. Ankara-Konya arası hızlı tren hizmeti 2-3saate bir, sabah saat ile gece e kadar verilmektedir. (Diğer demiryolu hatları için bkz: Türkiye Hakkında Genel bilgiler, Şehirlerarası ve şehir içi ulaşım) Konya ilinde şehir içi ulaşım belediye otobüsleri, dolmuş ve raylı sistem ile 24 saat boyunca sağlanmaktadır, arası seferler daha sık iken ile arası sefer sıklıkları azalır. Raylı sistem seferleri şehir merkezi Alaeddin durağı ile Kampüs durağı arasında yapılmaktadır. Şehir içi ulaşımda otobüs ve raylı sistemde geçerli olan e- bilet ve elkart kullanılır. Elkart ilk alışınızda bir kereye mahsus olarak bir kart ücreti ödenir daha sonra içine yükleme yaparak yıllarca kullanılabilen bir karttır. E- bilet ise alınırken 2 binişlik, 5 binişlik şeklinde ayrılır, kaç binişlik e-bilet almak istiyorsanız onun ücretini ödersiniz e- bilete yeniden yükleme yapılamaz. 17

12 Güncel güzergâh ve tarife bilgilerini Konya Büyükşehir Belediyesi nin internet sitesi; adresinden öğrenebilirsiniz. Konya Şehirlerarası Otobüs Terminali: (0332) Konya Havalimanı: (0332) Konya Tren Garı: (0332) Boş Vakitleri Değerlendirme Parklar ve Mesire Alanları: Türkiye de çoğu insan boş vakitlerini değerlendirmek, doğa ile iç içe olup keyifli vakit geçirmek için park ve mesire alanlarını tercih eder. Yürüyüşler yapıp sakin bir vakit geçirmek için uygun olan bu alanlar aynı zamanda çocuklu ailelerin de çocuklarının rahatça oyun oynayabileceği için sıkça ziyaret ettikleri yerlerdir. Akyokuş Mesire Yeri: Konya İli, Selçuklu İlçesinde şehir merkezine 7 km uzaklıkta şehre hakim bir noktada yer almaktadır. Mesire Yeri içerisinde giriş kontrol kulübesi, İdare binası, kır gazinosu, tuvalet ve piknik üniteleri mevcuttur. Sille: Sille Barajı halk tarafından oldukça rağbet gören bir yer. Konya'ya yakın bir yer olması nedeniyle (8 km) gezi ve piknik alanı olarak değerlendiriliyor. Hemen yanında tarihi Sille köyü bulunuyor. Meram: Altınapa Barajından gelen Meram Deresi etrafındaki çamlıklar, çay bahçeleri, piknik alanları ve dinlenme tesislerinden oluşan bir mesire yeridir. Yazın en sıcak günlerindeki serin, esintili ve çam kokulu havası, akarsuyu, gül bahçeleri ve ormanlık alanlarıyla yerli ve yabancı misafirlerin dinlenme yeri olmuştur. Kozağaç Parkı: Meram'da 2000'lerde yapılan Kozağaç Parkının içerisinde çerisinde büyük bir yapay gölet, oturma alanları, piknik alanları, çocuk parkları bulunuyor, şehir merkezine yakınlığı ile çokça tercih edilen park alanlarından. Olimpiyat Parkı: Konya'nın merkez Karatay ilçesi tarafından m2 lik geniş bir alan üzerine kurulan Olimpiyat Parkı içerisinde; fair play müzesi, seyir kulesi, mini futbol sahası, basketbol ve voleybol sahası, kent jimnastik aletleri alanı, çocuk oyun grubu, büfe, idari bina, at maneji ve binası, 150 adet normal, 30 adet şekilli kamelya, 4 adet süs havuzu, 5 adet olimpiyat halkası havuzları, 1100 m. bisiklet pisti, 2300 m. koşu parkuru, 370 araçlık otopark, 2 adet güvenlik ve giriş kontrol binası, 15 adet çeşme, 4 adet bay bayan tuvalet, 2 adet bay bayan mescit, ve go-kart pisti yer alıyor. Karaaslan Hadini Parkı: Engellilerin de kullanımına uygun yapılan Karaaslan Hadimi Parkı nda piknik alanlarının yanı sıra; 7 bin 500 metrekarelik gölet ve havuz grupları, 15 bin metrekarelik meyve bahçesi, atlı binicilik tesisi, kapalı oturma alanları, çocuk oyun grupları, basketbol sahaları, halı saha ve sergi alanları bulunuyor. Müzeler ve Tarihi Eserler: Bir şehri tanımak ve kültürünü anlamak için o şehrin tarihini öğrenmek gereklidir, Türkiye deki en eski yerleşim yerlerinden biri olan Konya, tarih boyunca Eski Tunç, Hitit, Frig Helenistik, Roma Bizans, Selçuklu, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerine ait eserlerden oluşan zengin bir kültürel mirasa sahiptir. Mevlana Müzesi: Mevlana Müzesi, Eskiden Mevlâna'nın dergâhı olan yapı kompleksinde, 1926 yılından beri faaliyet gösteren müzedir. "Mevlana Türbesi" olarak da anılır. Yeşil Kubbe de denilen Mevlana'nın türbesi dört kalın sütun üzerine yapılmıştır. O günden sonra yapı faaliyetler hiç bitmemiş, 19. yüzyılın sonuna kadar yapılan eklemelerle devam etmiştir. Osmanlı sultanlarının bir kısmının Mevlevi tarikatından olması Türbe'ye özel bir önem verilmesini ve iyi korunmasını sağlamıştır. Etnografya Müzesi: Eğitim amaçlı olarak inşa edilen bina 1975 yılında Etnografya Müzesi olarak hizmete açılmıştır. Üç katlı binanın bodrum katında fotoğrafhane, arşiv, ayniyat ve etütlük eser depoları, halı-kilim seleksiyonu bulunmaktadır. 18

13 Selimiye Camisi: Konya Karatay ilçesinde, Mevlana Türbe ve Dergâhı nın batısında bulunan Selimiye Camisi ni Sultan II. Selim şehzadeliği sırasında Konya Valisi iken, 1558 de yapımını başlatmış, padişah olduktan sonra da 1570 yılında tamamlamıştır. Caminin Mimar Sinan tarafından yaptırıldığı sanılmaktadır. Cami 1685 ve 1816 yıllarında onarılmış ve son onarımını Mimar Muzaffer ( ) 1914 yılında tamamlatmıştır. Alaeddin Cami: Konya Karatay ilçesinde, Alâeddin Tepesi nde bulunan Alâeddin Camisi Ulu Cami olarak da isimlendirilmektedir. Selçuklu Sarayı nın yakınında yapılan bu caminin kuzeye açılan kapısı üzerindeki dört satırlık kitabesinden Sultan Alâeddin Keykubat tarafından tamamlandığı yazılıdır. Bunun sağ tarafındaki mermer üzerine iki satırlık kitabede ise mimarının Dımaşklı Mehmet bin Havlan, mütevellisinin de Atabeg Ayaz olduğu yazılıdır. Aziziye Cami: Konya da Çarşı içerisinde bulunan Aziziye Camisi nin olduğu yer, Bezirgânlar Hanı arsası idi. Burada Sultan IV.Mehmet in kızlarından Hatice Sultan ın eşi Musahib Mustafa Paşa tarafından XVII.yüzyılın ikinci yarısında yaptırılmış ve altında dükkanları bulunan yüksek cami bulunuyordu. Bu cami yıllarında yanmış ve Sultan Abdülaziz ile annesi Pertevniyal Valide Sultan ın maddi katkıları ile Aziziye Camisi nin yapımına 1872 yılında başlanmış,1874 yılında da tamamlanmıştır. Halk Eğitim Merkezleri: Boş vakitlerini değerlendirirken yeni beceriler edinmeyi sevenler için Halk Eğitim Merkezleri çeşitli kurslara katılma imkanı sunmaktadır. Halk eğitim merkezlerinde İngilizce, Türkçe öğrenebilir, Müzik ve el becerisi kurslarına katılabilirsiniz. Aşağıda Halk Eğitim merkezlerinin adres ve Telefon numaralarını bulabilirsiniz kurslar hakkında bilgi almak için telefon edebilir ya da direk başvuruda bulunabilirsiniz. Meram Halk Eğitim Merkezi: Tel: (0332) Fax: (0332) Adres: Meram Halk Eğitim Merkezi Mimar Muzaffer Caddesi Arapoğlu Makası Meram/Konya Karatay Halk Eğitim Merkezi Tel: (0332) Fax: (0332) Adres: Karatay Halk Eğitim Merkezi Aladdin Bulvarı Mazhar Babalık Sok. No:7 Karatay/Konya Selçuklu Halk Eğitim Merkezi: Tel: (0332) Fax: (0332) Adres: Selçuklu Halk Eğitim Merkezi Ferhuniye Mah. Sultanşah Caddesi Çağlar İş Merkezi Kat:5 No:502 Selçuklu/Konya Sivil Toplum Kuruluşları Bu bölümde bahsedilen Sivil toplum Kuruluşlarının yerlerini, rehberin arkasında yer alan Konya haritasında bulabilirsiniz. Sığınmacılar ve Göçmenlerle Dayanışma Derneği Konya Temsilciliği- SGDD SGDD'nin temel amacı mültecilerin, göçmenlerin ve geçici sığınma hakkı arayan insanların sorunlarıyla ilgilenmek ve bu sorunlara çözümler getirerek bu insanlara yardım etmektir. Başvuranlarına sosyal danışmanlık,, psikososyal danışmanlık, psikolojik danışmanlık, hukuki danışmanlık, sağlık hizmetleri, giyecek yardımı, ilaç temini hizmetleri sunan SGDD hizmetlerini başvuranların talep ve sorunları doğrultusunda genişletmektedir. Dernek başvuranlarına Türkçe, Somalice, Arapça, İngilizce hizmet vermektedir. Telefon: (0332) Faks: (0332) Adres: Aziziye Mahallesi mimar Sinan Sokak Çelikel İş Hanı No: 29/4 Karatay / Konya Çalışma Günleri: Pazartesi / Salı / Çarşamba / Perşembe / Cuma Çalışma Saatleri: 09:00-12:30 ve 13:30-17:30 Temel Faydalanıcılar: Mülteciler ve Sığınmacılar, İnsan Ticareti Mağdurları, Sığınma Talebinde Bulunmak İsteyen Kişiler İnsan Hakları ve Mazlumlar İçin Dayanışma Derneği MAZLUMDER Haksızlığa ve zulme uğramış kişilere özgürlüğü, hakları elinden alınmış kişilere hukuki destek sağlamayı amaçlayan Mazlumder başvuranlarına hukuki yardım hizmeti sunmaktadır. Dernek başvuranlarına Türkçe ve Arapça dillerinde hizmet vermektedir. Telefon : (0332) Faks: (0332) Adres: Sahipata Mah. Alaedin Bulvarı No:52/5 Meram/Konya Ulaşım: Merkezde yer almaktadır, haritada 1 numara ile gösterilmektedir. Çalışma Günleri: Pazartesi / Salı / Çarşamba / Perşembe / Cuma 19

14 Çalışma Saatleri: 09:00-18:00 Kurumun Temel Faydalanıcıları: Yaşlılar, Kadınlar, Gençler, Çocuklar, Mülteciler ve Sığınmacılar, İşkence Mağdurları, İnsan Ticareti Mağdurları, Sığınma Talebinde Bulunmak İsteyen Kişiler, Göçmenler Ravza Eğitim Vakfı: Milli, manevi ve ahlaki değerlere bağlı insan yetiştirmek, bunun için okullar, dershaneler, eğitim ve kültür tesisleri kurmak, ilköğretim ve ortaöğretim düzeyinde ihtiyaç sahibi öğrencilere burs vermek, yurt açmak suretiyle yardımcı olmayı amaçlayan Ravza Eğitim Vakfı, başvuranlarına Arapça, İngilizce, Somalice, Türkçe dillerinde hizmet vermektedir. Başvuran ihtiyaç sahiplerine giyecek Yardımı, gıda Yardımı, ev eşyası, kömür yardımı yapan vakıf, psikolojik danışmanlık, sağlık yardımı, ilaç temini hizmetlerini de sunmaktadır. Telefon : (0332) Faks: (0332) Adres: Sari Yakup Mahallesi Han Sokak No: 9 Karatay /Konya Çalışma Günleri: Pazartesi / Salı / Çarşamba / Perşembe / Cuma Çalışma Saatleri: Kurumun Temel Faydalanıcıları: Yaşlılar, Kadınlar, Gençler, Çocuklar, Mülteciler ve Sığınmacılar, Yoksullar, Göçmenler Şefkat Der Evsiz, kimsesiz, şiddet mağduru, cinsel kurban, sığınmacı ve mültecilere dayanışmak amacıyla barınma evlerinde süre sınırlaması olmaksızın misafir eden Şefkat DER her türlü ayrımcılığa karşı mücadele etmeyi ilke edinmişlerdir. Telefon: / Faks: Adres: Alaaddin bulvarı, Saray İş Hanı No: 404 Meram / Konya Ulaşım: Merkezde ana caddenin üzerinde yer almaktadır, haritada 3 numara ile gösterilmektedir. Çalışma Günleri: Haftanın her günü Çalışma Saatleri: 7 gün 24 saat hizmet vermektedir, Ofisin kapalı olduğu gün ve saatlerde irtibat telefonları görevlilere yönlendirilmiştir. Kurumun Temel Faydalanıcıları: Yaşlılar, Kadınlar, Gençler, Çocuklar, Mülteciler ve sığınmacılar, Yoksullar, İşkence Mağdurları, Sığınma Talebinde Bulunmak İsteyen Kişiler, Göçmenler, Yetişkinler, Sokakta Yaşayan Kişiler. Helsinki Yurttaşlar Derneği - Mülteci Savunuculuk ve Destek Programı HYD HYD- Mülteci Savunuculuk ve Destek Programı (MP): Mültecilerin ve hassas durumdaki göçmenlerin Türkiye deki hukuksal koruma mekanizmalarına erişimi, sığınma ve düzensiz göç kontrolü alanındaki devletin politika ve uygulamalarının izlenmesi, uluslararası standartlarla uyumlu politika ve yasal düzenleme önerilerinde bulunması amaçlarına yönelik çalışmalar yürütmektedir. Türkiye de uluslararası korumadan yararlanmak üzere devlet makamlarına ve Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği ne (BMMYK) başvuruda bulunmak isteyen ve/veya hareket halindeyken yakalanıp hukuka aykırı olarak sınırdışı edilme ya da keyfi olarak alıkonma tehlikesiyle karşı karşıya kalan kişilere kapsamlı ücretsiz hukuki destek sağlamaktadır. Gereken durumlarda ulusal yargı ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) araçlarını kullanarak koruma müdahalelerinde bulunan Helsinki Yurttaşlar Derneği başvuranlarına Arapça, Farsça, Fransızca, İngilizce, Somalice, Türkçe, Rusça dillerinde hukuki danışmanlık hizmeti vermektedir. Telefon : Faks: Adres: Dr. Refik Saydam Cad. No: 39 Kat:4 Daire: 11 Beyoglu/İstanbul Çalışma Günleri: Pazartesi / Salı / Çarşamba / Perşembe / Cuma Çalışma Saatleri: Pazartesi :00-17:30 Arapça Perşembe :00-17:30 Farsça Kendisini Fransızca, İngilizce, Türkçe dillerinde ifade edebilen danışanlar hafta içi her gün çalışma saatlerinde derneğimize bizzat veya telefonla başvurabilirler. Diğer dillerde tercüme hizmetine ihtiyaç duyan başvuranlara ise HYD tercüman havuzundan ilgili dildeki tercüman ile en kısa sürede irtibata geçilerek, geri dönüş yapılır. Kurumun Temel Faydalanıcıları: Mülteciler ve Sığınmacılar, Sığınma Talebinde Bulunmak İsteyen Kişiler Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi Uluslararası Af Örgütünün amacı her insanın İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi tarafından kabul edilen insan haklarına ve diğer tüm uluslararası insan hakları standartlarına erişebilmesini sağlamaktır. Uluslararası Af Örgütü, bu hakların ağır ihlallerini engellemeye ve sonlandırmaya odaklanmış bir şekilde eyleme geçip, araştırmalar gerçekleştirmektir. Mülteci 20

15 ve sığınmacıların insan haklarının korunması amacıyla da tüm dünyada çeşitli çalışmalar yürütmektedir. Türkiye'de mülteci ve sığınmacılara hukuki destek vermek üzere çalışmaktadır. Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi insan kaynağı problemleri nedeni ile ancak aşağıdaki konularda, tüm şehirlerde ikamet eden mülteci ve sığınmacıların başvurularını kabul etmektedir. - İltica prosedürüne erişimde yaşanan problemler - Alıkonma merkezlerinde haksız tutulma, işkence ve kötü muamele iddiası - Hukuk dışı geri gönderme ve geri çevirme riski -İçişleri Bakanlığı tarafından hakkında verilen sınır dışı kararlarına karşı idari ve adli itiraz mekanizmalarına erişimde rehberlik Tüm başvurular için multeci@amnesty.org.tr adresine başvuru yapılabilir. Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi, UNHCR'nin uygulama ortağı değildir. Bu nedenle UNHCR randevuları, dosya bilgisi talebi, prosedür süresi gibi konularda başvuruculara yeterli destek sunulamayabilir. Uluslararası Af Örgütü başvuranlarına Türkçe, Kürtçe ve İngilizce dillerinde hukuki destek hizmeti vermektedir. Telefon : Faks: Adres: Kamerhatun Mahallesi Hamalbaşı Caddesi 22/ Beyoğlu İstanbul Çalışma Günleri: Pazartesi / Salı / Çarşamba / Perşembe / Cuma Çalışma Saatleri: Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi mülteci ve sığınmacıların başvuruları ile ilgili görüşmeleri Ankara'da, randevu sistemi ile gerçekleştirmektedir. Randevu için multeci@amnesty.org.tr adresine başvuru yapılabilir. Kurumun Temel Faydalanıcıları: Yaşlılar, Kadınlar, Gençler, Çocuklar, LGBTT, Mülteciler ve Sığınmacılar, İşkence Mağdurları, Sığınma Talebinde Bulunmak İsteyen Kişiler Kaos GL Derneği: Kaos GL Derneği, LGBT bireylerin insan hakları için mücadele etmektedir. Türkiye'de LGBT bireylerin uğradığı hak ihlallerini ve ayrımcılığı görünür hale getirmek için raporlama yapmakta ve hak ihlallerini engellemek için gerekli anayasal ve yasal düzenlemelerin yapılması için çalışmalar yürütmektedir. Eşcinsel, biseksüel ve trans varoluşu konusunda toplumsal farkındalık için çalışmalar yapmaktadır. Kaos GL Derneği, LGBT sığınmacı ve mültecilere destek vermektedir. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK) ile iyi niyet anlaşması çerçevesinde düzenli olarak LGBT sığınmacı ve mültecilerin genel olarak gönderildiği uydu kentleri ziyaret edip birebir görüşmeler yapmaktadır. Derneğin, BMMYK dosya takibi yapabilmesi için sığınmacının iltica başvuru nedeninin "cinsel yönelim ya da cinsiyet kimliği" olması gerekmektedir. Sığınmacı, cinsel yönelimini ya da cinsiyet kimliğini BMMYK ya bildirmediği sürece dosya takibi konusunda derneğin çalışma alanının dışında kalmaktadır. Fakat, BMMYK'ya bildirilmemiş olsa dahi, başvuran LGBT sığınmacı ve mültecilere diğer konularda destek verilmektedir. Dernekte hukuki danışmanlık, sosyal danışmanlık, giyecek yardımı, gıda yardımı, psiko-sosyal danışmanlık, sağlık hizmetleri ve ilaç temini hizmetleri sunulmaktadır. Hizmetler Arapça (Salı-Çarşamba-Perşembe) ve İngilizce (hafta içi her gün) dillerinde verilebilmektedir. Kaos GL Derneği, Ankara da bulunmaktadır fakat diğer illerden telefonla danışmanlık için başvurabilirsiniz. Tel: (0 312) Faks: (0 312) Adres: GMK Bulvarı 29/12 Kızılay/ANKARA Çalışma Günleri: Pazartesi / Salı / Çarşamba / Perşembe / Cuma Çalışma Saatleri: Temel Faydalanıcılar: LGBT, Mülteciler ve Sığınmacılar, Sığınma Talebinde Bulunmak İsteyen Kişiler, Göçmenler Ulaşım: Kaos GL Kızılay merkezindedir. Kızılay metrosu Milli Müdafaa çıkışından (YKM binası karşısı) çıktığınızda Maltepe yönünde Gazi Mustafa Kemal Caddesi üzerinde 5 dakikalık yürüme mesafesindedir. Önemli Kurum ve Kuruluşlar Bulunduğunuz ildeki önemli kurum ve kuruluşların adres ve telefonlarını bilmek size ihtiyacınız olduğunda kısa sürede oraya ulaşmanızı sağlayacaktır. Türkiye de yaşan kişiler yaşadığı ildeki Valilik, Belediye, Hastane gibi kurum ve kuruluşların yerini bilirler, bu kurumlara sıkça gittikleri için adres tarif ederken bile önemli kurum ve kuruluşlara göre yol tarih ederler. Bu bölümde ilinizdeki önemli kamu kurum ve kuruluşların adresleri ve telefon numaları ve verdiği hizmetlerle ilgili kısa bilgiler bulacaksınız. Bu bölümde yer alan kuruluşların yerleri rehberin arkasındaki haritada gösterilmiştir. 21

16 Konya Valiliği:Valilik, kanun, tüzük, yönetmelik ve Hükümet kararlarının neşir ve ilanını ve uygulanmasını sağlamak ve Bakanlıkların talimat ve emirlerini yürütmekle ödevlidir. Bu işlerin gerçekleştirilmesi için gereken bütün tedbirleri almaya yetkilidir, İlin her yönden genel idare ve genel gidişini düzenlemek ve denetlemekten sorumludur. Telefon :(332) (Santral) Faks: (332) Adres: Şükran Mahallesi Tevfikiye Caddesi 42209, Meram/KONYA Web Adresi: Konya Büyükşehir Belediyesi: Büyükşehir belediyeleri büyük yerleşim yerlerinde oluşturulan özel yönetim biçimleridir. Belediye hizmetleri hem büyükşehir, hem de ilçe belediyesi eliyle yürütülür.belediyelerin hizmetleri arasında imar, su, kanalizasyon, altyapı, zabıta hizmetleri, park-bahçe düzenlemeleri, evlendirme hizmetleri, şehir içi ulaşım hizmetleri yer almaktadır. Telefon: (332) Faks: (332) Adres: Yenişehir Mahallesi, Vatan Caddesi No: 2 Selçuklu, Konya Web Adresi: Meram Belediyesi: Meram ilçesindeki belediye hizmetlerinden sorumludur. Telefon: Adres: Şeyh Sadrettin Mah.Feritpaşa Cad. No: 18, Meram/KONYA Web Adresi: Karatay Belediyesi: Karatay ilçesindeki belediye hizmetlerinden sorumludur. Karatay Belediyesinin ilçe içerisinde ikamet etmekte olan kişilere, sağlık hizmetleri, ilaç temini, gıda yardımı gibi hizmetleri bulunmaktadır. Telefon: (332) Faks: (332) Adres: Akçesme Mh.Garaj Cd.No:5 Karatay/KONYA Web Adresi: Selçuklu Belediyesi: Selçuklu ilçesindeki belediye hizmetlerinden sorumludur. Telefon: (332) Faks: (332) Adres: Şeyh Şamil Mahallesi, Doç. Dr. Halil Ürün Caddesi No: , Selçuklu, Konya Web Adresi: Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları: Fakru zaruret içinde ve muhtaç durumda bulunan ve aylık gelire olmayan kişilere nakdi ya da ayni yardım hizmeti sunun valilik veya kaymakamlıklara bağlı kuruluşlardır. Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfına dilekçeler kısmında bulunan örnek dilekçeyi doldurarak yardım başvurusunda bulunabilirsiniz. Kayseri Valiliği Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı: Telefon :(332) (Santral) Faks: (332) Adres: Şükran Mahallesi Tevfikiye Caddesi 42209, Meram/KONYA Karatay Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfı: Telefon: (332) Adres: Mevlana Cad. Karatay/KONYA Meram Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfı: Telefon: (332) Adres: Sait Paşa Sk 26, Abdülaziz Mh Meram/KONYA Selçuklu Sosyal Dayanışma Ve Yardımlaşma Vakfı: Adres:Yenişehir Mahallesi Şahinağa Sokak No:21 Selçuklu/Konya Tel: (332) Faks: (332) Emniyet Genel Müdürlüğü: Rütbeleri polis memurluğundan başlayıp emniyet genel müdürlüğüne kadar uzanan, tüm il ve ilçelerde örgütlenmiş, kırsalda görevini askeri polis olan jandarmaya bırakmış, kentte ise görevi kendisi yöneten iç güvenlikten sorumlu devlet teşkilatıdır. Adres: Konya Devlet Karayolu Üzeri İskitler Dikmen / ANKARA Telefon: (0312) / (10 Hat) Faks: (0312) Konya Emniyet Müdürlüğü Yabancılar Şube: İlinizdeki Yabancılar Şube, yabancıların Türkiye de geçirdikleri süre boyunca işlemlerinden sorunlu devlet teşkilatıdır. Telefon: (332) Faks: (332)

17 Adres: Topraksarnıç Mah. Azerbeycan Cad. Lalebahçe yolu üzeri Meram ek hizmet binası Meram/KONYA Hastaneler: Konya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Adres: Hacı Şaban Mah.Meram Yeniyol Caddesi No:97 PK:42040 Meram/KONYATel: / Faks: Konya Beyhekim Devlet Hastanesi Adres: Yazir Mahallesi Turgut Özal Caddesi Selçuklu / Konya Tel: ( ) Konya Numune Hastanesi Adres: Hastane Cad. Selçuklu / KONYA Tel: Faks: Beyhekim Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi Adres: Beyazıt Mh. Abdul Ezel Paşa Cd. No:28 Pk Selçuklu / KONYA Tel: Adliye: Konya Adliyesi: Adres: Akabe Mahallesi Cemil Çiçek Caddesi Karatay / Konya Telefon: (0 332) Faks: (0 332) Konya Barosu & Adli Yardım: Adres: Akabe Mahallesi Cemil Çiçek Caddesi Adalet Sarayı A Blok Zemin Kat - Karatay / Konya Tel: (0 332) Faks: (0 332) ACİL DURUMLARDA ARANACAK NUMARALAR Polis İmdat 155* Can ve mal güvenliğini tehdit edecek durumlarla karşılaşıldığında Hızır Acil 112 Acil durumlarda ambulans hizmeti Alo İtfaiye 110* Yangın Anında Alo Belediye - Zabıta 153 Belediyelerin hizmetleri hakkında çağrı merkezi; Engelli Hizmetleri, Evde Bakım Hizmetleri, Kadın ve Aile Sağlığı vs gibi Alo İnsan Ticareti 157 İnsan ticareti mağdurları yardım ve ihbar hattı Alo Jandarma 156* İl ve ilçe belediye hudutları dışında kalan polis teşkilatının olmadığı alanlarda 155 yerine aranır. Telefon Kütüphanesi Görme engelliler için telefonda ücretsiz kitap okuma servisi, servisi kullanmak için ilk önce kayıt yaptırmak gerekmektedir Alo Kadın ve Çocuk Hattı 183 Kadın ve çocuklara yönelik ihmal ve istismar olaylarına müdahale eder. Alo Kayıt dışı İstihdam Hattı 170 Sigortasız Çalıştırılan İşçilerin arayabileceği ihbar hattı Ruhsal Bunalım Danışma Hattı 182 Ruhsal bunalım anında uzmanlar tarafından destek alabileceğiniz hat Alo BİMER 150 Başbakanlık İletişim Merkezi: Şikayet, İstek ve Önerileriniz Valiliklerdeki halkla ilişkiler departmanı tarafından alınarak iletilir. Alo Sosyal Yardım Hattı 144 Sosyal yardıma ihtiyacı olan kişilere profesyonel iletişim desteği sağlar Alo Uyuşturucu Hattı 156 Madde Bağımlılarına yönelik destek hattı *** 2012 yılında Alo 155,110,156 tek bir numarada toplanıp Alo 112 de hizmet vermesi için çalışma ve eğitimlere başlanılmıştır. 23

18 HAKLARIM VE HAKLARA ERİŞİM Bu bölümde; Mültecilerin ve sığınmacıların sağlık, eğitim, iş piyasası ve adli mekanizmalara erişimi ve bu konulardaki pratik bilgileri ve yasal hakları, Mültecilerin ve sığınmacıların sağlık, eğitim, iş piyasası ve adli mekanizmalara erişimi ile ilgili kanun, yönetmelik ve genelgelerin önemli kısımlarını, İlgili yasal belgelerin altındaki internet adreslerinde kanunun, yönetmeliğin veya genelgenin aslını, Mevzuat dışında kalan ilgili konularda alınabilecek alternatif çözüm hakkında gerekli bilgileri bulabilirsiniz. Bu bölümde bahsedilen haklardan yararlanmak için mutlaka ikamet tezkeresi ve yabancı kimlik numaranızı almanız gerekmektedir. Eğer ikamet tezkereniz olduğu halde yabancı kimlik numaranız yok ise ilinizdeki Yabancılar Şubesinden ve/ya adresinden doğum yılınızı ve ikamet tezkere numaranızı girerek öğrenebilirsiniz. 24

19 SAĞLIK HAKKI Pratik Bilgi Türkiye de sağlık hizmeti veren kurum ve kuruluşlar ülke genelinde Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı na bağlıdır, il bazında ise Sağlık İl Müdürlükleri ne bağlıdır. Türkiye de iki tür sosyal güvenlik sistemi vardır: Primli Sosyal Güvenlik: İlgilinin prim ödemek suretiyle hizmetlerden yararlandığı sistemdir. Primsiz Sosyal Güvenlik: Sosyal yardımlar ve sosyal hizmetler bu alana girmektedir. Primsiz sosyal yardım ve hizmetlerin bazıları: - Fakir ve muhtaç kişilere yardım: Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu uyarınca oluşturulan fondan yapılan yardımlar. - Sosyal Hizmetler: 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kanunu gereğince yaşlı, çocuk veya özürlülere yapılan yardımlar. Türkiye de Sağlık Hizmetleri 1. BASAMAK SAĞLIK HİZMETLERİ 2. BASAMAK SAĞLIK HİZMETLERİ 3. BASAMAK SAĞLIK HİZMETLERİ Hastaların tedavilerinin evde ve ayakta yapıldığı sağlık kuruluşlarıdır. Örnek: Aile Hekimlikleri, Verem Savaş Dispanserleri Hastalara yatılarak teşhiş ve tedavi hizmetlerinin verildiği hastanelerdir. Örnek: Devlet Hastaneleri, Erğitim ve Araştırma Hastaneleri, Üniversite Hastaneleri Özel dal hastaneleridir Örnek: Onkoloji Hastaneleri, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastaneleri Bu bölümünde sağlık alanındaki haklarınız kısaca özetlenmiştir, ilerleyen sayfalarda sağlık hakkına erişim için yararlanabileceğiniz yasal düzenlemelerin önemli kısımlarını bulabilirsiniz. Bunun sonucunda, İltica/sığınma başvuru sahipleri sağlık ile ilgili konularda herkesi kapsayan bazı yasal düzenlemelerden yararlanmaktadır: Türkiye nin ulusal mevzuatına göre, vatansızlar ve sığınmacılar genel sağlık sigortasına sahipken, iltica/sığınma başvuru sahipleri genel sağlık sigortalı sayılmamaktadır, bu nedenle sağlık merkezlerine gittiğinizde hizmetlerden ücretini ödeyerek yararlanabilirsiniz. Birinci basamak sağlık hizmetleri için bulunduğunuz semtteki Aile Hekimliğinden yararlanabilirsiniz. İlaç temini için reçetenizle beraber SYD Vakıflarına veya ilaç yardımı yapan sivil toplum kuruluşlarına başvurabilirsiniz. Sağlık hizmet bedelleri için Valiliğe bağlı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları ndan (SYDV) yararlanabilirsiniz. Bu konuda ilinizdeki SYD Vakıfları na danışabilirsiniz. 25

20 Acil bir sağlık hizmeti almanız gerektiğinde, hastanelerin acil servislerinden giriş yapabilirsiniz. Trafik kazası sonucunda üniversitelere bağlı hastaneler, bütün resmi ve özel sağlık kurum ve kuruluşlarına başvuran kazazedelerin sağlık hizmet bedelleri Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanmaktadır. Hastanelerde tedavi alan hastaların rehin tutulması veya rehin kalması kesin olarak yasaklanmıştır. Tedavi giderlerini ödemede güçlük çeken kişilere İl/İlçe Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı tarafından gerekli destek sağlanabilmektedir. Özel hastanelerde fakir ve muhtaç hastalara yatakların %3 ü ücretsiz tedavi için ayrılmaktadır. Bu haktan yararlanmak amacıyla başvuru yapmanız için Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarından alınmış acil hastalığınız hakkındaki belgeniz ve sevkiniz olmalıdır. Aile Hekimliği sisteminde Aile Hekimi hastaların ilk başvuracakları doktordur. Kendisine kayıtlı olan bireyler ile bütün sağlık sistemi arasında aracılık yapar ve sağlık sorunlarında bu süreci yönlendirir. Hastalardan, acil durumlar dışında, kendi aile hekimlerine başvurmaları beklenilmektedir. Bulunduğunuz semtteki aile hekimlerinden birinci basamak sağlık hizmeti almak için yararlanabilirsiniz. SAĞLIK HAKKI Yasal Düzenlemeler 1. Basamak Sağlık Hizmetleri Aile Hekimliği Türkiye de sağlık sigortalı mıyım? 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu na göre; Genel Sağlık Sigortalı Sayılanlar: Yerleşim yeri Türkiye'de olan kişilerden; 2) Vatansızlar ve sığınmacılar, genel sağlık sigortalısı sayılır. Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı tarafından, Türkiye ye sığınan kişiler statü belirleme sürecinde sığınma başvuru sahibi statüsünde olmaktadır. Sığınmacı statüsünü ancak Birleşmiş Milletler tarafından mülteci statüsü aldıklarında ve bir ülkeye yerleştirme işlemi kesinleştiğinde almaktadırlar. Bu durumda iltica/sığınma başvuru sahipleri genel sağlık sigortalı sayılmamaktadır tarihli 57 sayılı Uygulama Talimatı Sağlık Yardımı Başvuru sahipleri ile statü almış mülteci ve sığınmacıların tüm sağlık giderlerinin kendileri tarafından karşılamaları esastır. Ancak kendi imkânlarıyla veya BMMYK aracılığıyla sağlık giderlerini karşılayamayan ve herhangi bir sosyal güvencesi de olmayanların sağlık giderleri mevzuat ve imkanlar ölçüsünde devletçe karşılanmaktadır. İltica başvuru sahipleri sağlık konusunda hangi haklara sahiptir? Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı (SYDV) tarihli Ülkemiz Vatandaşı Olmayan ve Muhtaç Durumda Bulunan Yabancılara SYD Vakıflarından Yapılacak Yardımlar Genelgesi İltica/Sığınma Başvuru Sahipleri; 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında yer almadıkları için genel sağlık sigortalısı sayılmamaktadırlar. Bu nedenle, iltica/sığınma başvuru sahipleri, SYD Vakıflarına sağlık yardımları ile ihtiyaçları halinde diğer sosyal yardımlar için ikamet ettikleri yerdeki İl/İlçe SYD Vakıflarına başvuruda bulunabilirler sayılı Kanunun amaç ve kapsamı doğrultusunda değerlendirilerek, muhtaçlığına karar verilen kişilerin; ayakta tedavilerine yönelik ilaç giderleri ile sadece kronik hastaların ayakta tedavi giderleri ve bu tedavilere yönelik tıbbi malzeme bedelleri (diyaliz, kanser, diyabet tüberküloz, aids gibi hastaların diyaliz, kemoterapi ve radyoterapi, şeker stribi, kolostomi torbası vb. giderleri) SYD Vakıflarınca karşılanabilecektir. 26

21 Hastanelerde Taburcu İşlemleri Sağlık Bakanlığı nın tarihli 9608 sayılı Yataklı Tedavi Kurumlarında İşletme Yönetmeliği Değişikliği Genelgesi Yataklı tedavi kurumlarında muayene ve tedavi görerek hastane ile ilişiği kesilen hastaların döner sermaye ile ilişiğinin kesilememesi halinde hasta veya yakının fatura muhteviyatı hakkında bilgilendirilerek taburcu işleminin yapılması esası getirilmiştir. Hastaların rehin tutulması veya rehin kalması kesin olarak yasaklanmıştır. Sağlık Bakanlığı nın 2006/75 sayılı Hasta Kabul ve Taburcu İşlemleri Genelgesi Özel ve kamuya ait sağlık kurumlarında tedavi faturalarının ödenmemesi gerekçe gösterilerek, hastaların taburcu edilmemesinden veya taburcu süresinin uzatılmasından veyahut buna benzer yanlış yorumlamalara yol açabilecek her türlü işlemden kesinlikle kaçınılarak, kamu hastanelerinden zorunlu sebeplerle özel hastaneye sevk edilen ve tedavi giderlerini ödemede güçlük çeken hastalar ile kamu hastanelerinde tedavi olan ancak tedavi giderlerini ödemede güçlük çeken vatandaşlara İl/İlçe Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı tarafından gerekli desteğin sağlanmasına özen gösterilmesi gerekmektedir. Trafik Kazası Sonucunda Alınan Sağlık Hizmetlerinin Bedelleri 2918 sayılı ve tarihli Karayolları Kanunu Trafik kazaları sebebiyle üniversitelere bağlı hastaneler ve diğer bütün resmî ve özel sağlık kurum ve kuruluşlarının sundukları sağlık hizmet bedelleri, kazazedenin sosyal güvencesi olup olmadığına bakılmaksızın Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanır. Hastanelerin Acil Servisleri Sağlık Bakanlığı nın 2004/47 sayılı Taburcu işlemleri Genelgesi Hastanelerin acil servislerine başvuran hastaların sosyal güvencesi olup olmadığına bakılmaksızın konunun tıbbi etik ve insani yönü göz önüne alınarak, gerekli tıbbi müdahalelerinin hemen yapılması, acil hastalarla ilgili idari ve mali işlemlerin tıbbi işlemleri geciktirmesine kesinlikle mahal verilmemesi sağlanmalıdır. Diğer yandan, sosyal güvencesi olmayan hasta ve hasta yakınlarının mağduriyetinin önlenmesi ve sağlık kurumlarının tahsil edilemeyen hastane giderlerinin takibi açısından; -Sosyal güvencesi olmayan hastaların hastanelere ilk müracaatında adres bilgilerinin tam ve güvenli olarak temin edilmesi, -Taburcu esnasında, hizmet bedeli olarak düzenlenen fatura hakkında hasta ve/veya hasta sahibinin bilgilendirilmesi, -Taburcu işlemlerinin geciktirilmeden yapılması, -Ödeme yapılmaması halinde, tahsilat işlem ve takiplerinin tedavi ve taburcu işlemlerinden tamamen bağımsız olarak, genel hükümler doğrultusunda ve ödenmeyen fatura üzerinden yapılması gerekmektedir. Ayrıca herhangi bir senet veya taahhütname alınması yoluna gidilmemesi uygundur. H Özel Hastanelerde fakir ve muhtaç hastaların tedavisi tarihli ve sayılı Özel Hastaneler Yönetmeliği Fakir ve muhtaç hastaların tedavisi Özel hastanelerde, en az bir yatak olmak kaydıyla, yatakların % 3 ü fakir ve muhtaç hastaların tedavisi için ayırılır ve bu sayı ruhsatlarında gösterilir. Ücretsiz tedavi için ayrılan bu yataklarda, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu Başkanlığınca öngörülen kriterlere uygun fakir ve muhtaç kişilerden, hastanenin bulunduğu yerdeki en büyük mülki amir veya müdürlük tarafından sevkedilen hastalar ile acil olarak müracaat eden ve başka bir kuruma nakli tıbben mümkün olmayan fakir ve muhtaç hastaların tedavileri ücretsiz olarak yapılır. 27

22 EĞİTİM HAKKI Pratik Bilgi Türkiye de Eğitim ve Öğretim Sistemi Türkiye de eğitim sistemi üçe ayrılır: İlköğretim: Dört yıllık birinci kademe ve dört yıllık ikinci kademe olarak ikiye ayrılmaktadır. Türkiye de yaş arası için zorunlu 8 yıllık eğitimdir. Bu eğitimi tamamlayanlara ilköğretim diploması verilir. Ortaöğretim: İlköğretimden sonra dört yıllık genel, mesleki ve teknik öğretimdir. Bu okulları bitirenlere ortaöğretim diploması verilir. Yükseköğretim: Lise öğretiminden sonra bir konuda uzmanlaşmayı amaçlayan yüksekokul veya üniversite öğretimidir. Bu bölümünde eğitim alanındaki haklarınız kısaca özetlenmiştir, ilerleyen sayfalarda eğitim hakkına erişim için yararlanabileceğiniz yasal düzenlemelerin önemli kısımlarını bulabilirsiniz. Türkiye de iltica / sığınma başvurusu sahipleri eğitim görmeleri genel hükümleri tabidir. Bunun sonucunda; yaş arasındaki her çocuğun statüsüne bakılmaksızın eğitim ve öğretim görmesi zorunludur. Orta öğretim kurumlarında eğitimlerine devam etmek isteyen kişiler, ülkelerinden aldıkları diplomaları yanlarında ise diploma denkliği yaptırarak Türkiye de eğitim ve öğretimlerine devam edebilirler. Diplomaları yanlarında değil ise kişinin beyanına bakılarak, beyan ettiği sınıfa denk gelen bir sınava tabi tutularak sınıfları belirlenecektir. Diploma denklikleri için İlinizdeki İl Milli Eğitim Müdürlüğü ne başvurunuz. Yüksek öğretim kurumlarında eğitimlerine devam etmek isteyen kişiler, diploma denkliklerini yaptırdıktan sonra gitmek istedikleri üniversiteye veya yüksek okullara başvurarak, başvurdukları üniversite veya yüksek okulun düzenlediği sınavlardaki başarılarına göre üniversitelere kabul edilecekleridir. EĞİTİM HAKKI Yasal Düzenlemeler Mülteci ve sığınmacıların ülkemizde öğrenim görmeleri genel hükümlere tabidir İltica/Sığınma Yönetmeliği Mülteci ve sığınmacıların ülkemizde kalacakları süre ile sınırlı olarak öğrenim görmeleri ve çalışmaları genel hükümlere tabidir. 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu na ve tarihli 57 sayılı Uygulama Talimatı 222 Sayılı Öğretim ve Eğitim Kanununun 2. maddesine göre ülkemizde mecburi ilköğretim, yaş grubundaki çocukları kapsamaktadır. Bu nedenle, statüsüne bakılmaksızın yaş aralığındaki çocukların eğitim ve öğretime tabi tutulmaları mecburidir. Milli Eğitim Müdürlüklerinin koordinesinde, sivil toplum kuruluşları ile de işbirliği içerisinde, mülteci ve sığınmacılar ile başvuru sahiplerinin çocuklarının okullara kaydı ve devamı sağlanacaktır. Okul çağındaki çocuklardan ihtiyaç içerisinde olanlara, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Fonu, Belediye ve diğer Sivil Toplum Kuruluşlarından, eğitimlerini sağlamak amacıyla yardımcı olunacaktır. Bunun yanı sıra, orta öğretim ve yüksek öğrenime devam etmeleri için teşvik edilecektir. Yetişkin, başvuru sahiplerinin, sığınmacıların ve mültecilerin, Belediye, Halk Eğitim, Milli Eğitim vb. kamu kurum kuruluşları ve sivil toplum kuruluşlarınca düzenlenen Türkçe ve diğer dil kursları ile meslek ve beceri edindirme 28

23 kurslarına katılmaları teşvik edilecek ve ilgili birimlerle koordineli olarak yardımcı olunacaktır. Bu konularda özellikle üniversitelerin ve etkileşim içerisinde olan sivil toplum kuruluşlarının desteği aranacak ve bu amaçla gerçekleştirilecek toplantılara katılımları sağlanacaktır. Diploma Denklikleri 6544 sayılı tarihli Milli Eğitim Bakanlığı Yabancı Uyruklu Öğrenciler Genelgesi Vatansız, sığınmacı/mülteci ve sığınma/iltica başvuru sahibi durumundaki yabancı uyruklulardan öğrenim belgesi bulunmayanların, okul ve sınıf seviyelerini beyanlarına dayalı olarak mülakat, gerektiğinde yazılı veya sözlü sınav yoluyla ülkelerinde öğrenim gördükleri sınıf seviyesi üzerinden denkliğini belirleyerek ilgili okul/kurumlara yönlendirecektir. Vatansız, sığınmacı/mülteci ve sığınma/iltica başvuru sahibi durumundaki yabancı uyrukluların kayıt-kabullerinde veli veya vasilerine verilen en az altı ay süreli ikamet izinlerinin bulunması şartı aranacaktır. Diploma denklikleri için, İl Millî Eğitim Müdürlüklerine başvurmanız gerekmektedir. İl Milli Eğitim Müdürlükleri, eğitim-öğretimden sorumlu müdür yardımcısı/şube müdürünün başkanlığında yabancı uyruklu öğrencilerle ilgili iş ve işlemleri yürütmek üzere bir komisyon oluşturacaktır. Bu komisyon tarafından denklik işlemleri yapılacaktır. ö Son yapılan düzenlemelere göre 2011 den itibaren ÖSYM tarafından merkezi olarak uygulanan Yabancı Uyruklu Öğrenci Sınavı (YÖS) yapılmayacak, üniversiteler yabancı uyruklu öğrenci kabul kriterlerini kendileri belirleyecekler ve kendi bünyelerinde Yabancı Uyruklu Öğrenci Sınavları (YÖS) düzenlenecektir. Bu sebeple, başvurmak istediğiniz üniversitenin internet sitesinde başvuru için gerekli belgeler hakkında bilgiye ulaşabilirsiniz. İŞ PİYASASINA ERİŞİM Pratik Bilgi Yükseköğrenim için Yapılması Gerekenler Bu bölümünde iş piyasası erişim haklarınız kısaca özetlenmiştir, ilerleyen sayfalarda iş piyasasına erişim için yararlanabileceğiniz yasal düzenlemelerin önemli kısımlarını bulabilirsiniz. Türkiye de yabancıların çalışma izni alabilmesi için hukuki bir engel olmamasına rağmen, çalışma izni almak zor ve uzun bir süreçtir. Başvurulan iş için ülke içinde, dört haftalık süre içerisinde o işi yapacak aynı niteliğe sahip kişinin bulunmamalıdır. Çalışma izninin alınması için işverenin başvuru yapması gerekmektedir. Türkiye deki çalışmak isteyen sığınmacıların en az 6 aylık geçerli ikamet iznine sahip olması gerekmektedir. Kişiyi istihdam sağlamaya istekli bir işverenin olması gerekmektedir çünkü işveren mülteci veya sığınmacı çalıştırmak istediğinde, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı na bu kişinin çalışma izni için başvuru yapmak zorundadır. Yabancıların çalışma izin başvurularının Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının internet sitesinden ( elektronik olarak yapılması ve kağıt ortamında gerekli belgelerle birlikte şahsen veya posta ile Bakanlığa ulaştırılması gerekmektedir. Daha ayrıntılı bilgi almak için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı nın internet sitesine bakabilirsiniz: 29

24 İŞ PİYASASINA ERİŞİM Yasal Düzenlemeler Sığınmacı olarak Çalışma İzni Alabilir miyim? 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun İzin Alma Yükümlülüğü ve İzin Verme Yetkisi Türkiye'nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerde aksi öngörülmedikçe, yabancıların Türkiye'de bağımlı veya bağımsız çalışmaya başlamadan önce izin almaları gerekir. İzin İsteminin Reddi Madde 14 Çalışma izni veya çalışma izninin uzatılması istemi; a) İş piyasasındaki durum ve çalışma hayatındaki gelişmeler ve istihdama ilişkin sektörel ve ekonomik konjonktür değişikliklerinin çalışma izni verilmesine elverişli olmaması, b) Başvurulan iş için ülke içinde, dört haftalık süre içerisinde o işi yapacak aynı niteliğe sahip kişinin bulunması, c) Yabancının geçerli bir ikamet tezkeresinin bulunmaması, d) Bir işyeri, işletme veya meslek için izin talebi reddedilen yabancının aynı işyeri, işletme veya aynı meslek için izin talebinin reddedildiği tarihten itibaren bir yıl geçmeden yeniden izin talebinde bulunması, e) Yabancının çalışmasının milli güvenlik, kamu düzeni, genel asayiş, kamu yararı, genel ahlak ve genel sağlık için tehdit oluşturması, Hallerinde reddedilir. İzinsiz Yabancı Çalıştıran İşverenlere ve Yabancılara Uygulanan Para Cezaları 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanunun 21.maddesi gereğince izinsiz yabancı çalıştıran işverenlere ve yabancılara 2012 yılında uygulanacak İdari Para Cezaları: Çalışma izni bulunmayan yabancıyı çalıştıran işverenlere her bir yabancı için; TL Çalışma izni olmaksızın bağımlı çalışan yabancıya; 679 TL Çalışma izni olmaksızın bağımsız çalışan yabancıya; TL Yukarıda sayılan fiillerin tekrarı halinde idari para cezaları bir kat artırılarak uygulanmaktadır. *Para cezaları her yıl güncellenmektedir. Güncellemelere Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı nın web sitesinden ulaşabilirsiniz: ADLİ MEKANİZMALARA ERİŞİM Pratik Bilgi Mülteciler ve sığınmacılar, boşanma, vasi atanması ve sınır dışı edilme gibi konularda dava açmaları gerektiğinde sürecin işleyişini tam bilmemeleri ve maddi yetersizlikler sonucunda sorunlar yaşayabilmektedir. Bu durumda, Türk Hukuku adli yardım, yargılama masraflarının karşılanmasına yardımcı olmaktadır. Dava açmak durumunda kaldığınızda, davanızda haklı olduğunuza dair kanıtlarınız varsa ve maddi durumunuz yargılama ve avukat masraflarını karşılamak için yetersizse adli yardıma başvurabilirsiniz. Bu bölümünde adli mekanizmalara erişim alanındaki haklarınız kısaca özetlenmiştir, ilerleyen sayfalarda adli mekanizmalara erişim için yararlanabileceğiniz yasal düzenlemelerin önemli kısımlarını bulabilirsiniz. Adli yardım talebini iki şekilde yapabilirsiniz: 1. Adli yardım talebinizi, davanın açılacağı mahkemeye iddianın özeti ile birlikte, iddianızı dayandırdığınız delilleri ve yargılama giderlerini karşılayabilecek durumda olmadığınızı gösteren mali durumunuza ilişkin belgeleri mahkemeye sunmalısınız. 2. Adli yardım talebinizi, Barolara bağlı adli yardım bürosuna veya temsilcilerine de yapabilirsiniz. İstek sahibi, isteminde haklı olduğunu gösterdiği delillerle kanıtlamak zorundadır. Adli yardım isteminin kabulü halinde; büro gerekli işlemleri yapmak üzere bir veya birkaç avukatı görevlendirir. Adli yardım istek sahibi, isteminde haklı olduğunu gösterdiği delillerle kanıtlamak zorundadır. Bu amaçla kendisinden fakirlik belgesi talep edilebilir. 30

25 Fakir Belgesi almak için yapmanız gerekenler: Fakirlik Belgesini bağlı bulunduğunuz mahallenin muhtarına başvurarak alabilirsiniz. Fakirlik Belgesi almak için temel koşullar şunlardır: Herhangi bir sosyal güvenceye sahip olmamak ve mülk sahibi olmamak Bu koşullar muhtar tarafından tespit edilir ve muhtar tarafından fakirlik belgesi düzenlenir. Adli yardım başvurularında bazı illerdeki barolar sığınmacı ve mültecilerden fakirlik belgesi talep etmemektedir, bu belgeyi almadan önce ilinizdeki baroya başvurunuz. Bkz>>> Adliye Sarayları ve Baroların adreslerini İle Yönelik bölümde bulabilirsiniz. ADLİ MEKANİZMALARA ERİŞİM Yasal Düzenlemeler Adli Yardım Nedir? Nasıl yararlanabilirim? Yargılama masraflarını karşılayamayacak durumdaysanız yararlanabileceğiniz yasal düzenlemeler: tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu Adli yardımdan yararlanacak kişiler - Kendisi ve ailesinin geçimini önemli ölçüde zor duruma düşürmeksizin, gereken yargılama veya takip giderlerini kısmen veya tamamen ödeme gücünden yoksun olan kimseler, iddia ve savunmalarında, geçici hukuki korunma taleplerinde ve icra takibinde, haklı oldukları yolunda kanaat uyandırmak kaydıyla adli yardımdan yararlanabilirler. - Kamuya yararlı dernek ve vakıflar, iddia ve savunmalarında haklı göründükleri ve mali açıdan zor duruma düşmeden gerekli giderleri kısmen veya tamamen ödeyemeyecek durumda oldukları takdirde adli yardımdan yararlanabilirler. - Yabancıların adli yardımdan yararlanabilmeleri ayrıca karşılıklılık şartına bağlıdır. Adli yardımın kapsamı - Adli yardım kararı, ilgiliye, aşağıdaki hususları sağlar: - Yapılacak tüm yargılama ve takip giderlerinden geçici olarak muafiyet. - Yargılama ve takip giderleri için teminat göstermekten muafiyet. - Dava ve icra takibi sırasında yapılması gereken tüm giderlerin Devlet tarafından avans olarak ödenmesi. - Davanın avukat ile takibi gerekiyorsa, ücreti sonradan ödenmek üzere bir avukat temini. - Mahkeme, talepte bulunanın, yukarıdaki bentlerde düzenlenen hususlardan bir kısmından yararlanmasına da karar verebilir. - Adli yardım, hükmün kesinleşmesine kadar devam eder. Adli yardım talebi - Adli yardım, asıl talep veya işin karara bağlanacağı mahkemeden; icra ve iflas takiplerinde ise takibin yapılacağı yerdeki icra mahkemesinden istenir. - Talepte bulunan kişi, iddiasının özeti ile birlikte, iddiasını dayandıracağı delilleri ve yargılama giderlerini karşılayabilecek durumda olmadığını gösteren mali durumuna ilişkin belgeleri mahkemeye sunmak zorundadır. - Kanun yollarına başvuru sırasında adli yardım talebi bölge adliye mahkemesine veya Yargıtaya yapılır. - Adli yardım talebine ilişkin evrak, her türlü harç ve vergiden muaftır. Adli yardım talebinin incelenmesi - Mahkeme, adli yardım talebi hakkında duruşma yapmaksızın karar verebilir. - Adli yardım talebinin kabul veya reddine ilişkin kararlara karşı kanun yoluna başvurulamaz. Ancak, adli yardım talebi reddedilirse, sonradan gerçekleşen bir sebebe dayanılarak tekrar talepte bulunulabilir. - Adli yardım, daha önce yapılan yargılama giderlerini kapsamaz. Adli yardım kararının kaldırılması Adli yardımdan yararlanan kişinin mali durumu hakkında kasten veya ağır kusuru sonucu yanlış bilgi verdiği ortaya çıkar veya sonradan mali durumunun yeteri derecede iyileştiği anlaşılırsa adli yardım kararı kaldırılır. Adli yardımla ertelenen yargılama giderlerinin tahsili Adli yardım kararından dolayı ertelenen tüm yargılama giderleri ile Devletçe ödenen avanslar dava veya takip sonunda haksız çıkan kişiden tahsil olunur. Adli yardımdan yararlanan kişinin haksız çıkması hâlinde, uygun görülürse 31

26 yargılama giderlerinin en çok bir yıl içinde aylık eşit taksitler hâlinde ödenmesine karar verilebilir. Adli yardım kararıyla atanan avukatın ücretinin ödenmesi Adli yardımdan yararlanan kişi için mahkemenin talebi üzerine baro tarafından görevlendirilen avukatın ücreti, yargılama gideri olarak Hazineden ödenir. Avukatlık hizmetlerini karşılayamayacak durumdaysanız yararlanabileceğiniz yasal düzenlemeler: tarihli ve 1136 sayılı Avukatlık Kanunu Adli Yardımın Kapsamı Adli yardım, avukatlık ücretlerini ve diğer yargılama giderlerini karşılama olanağı bulunmayanlara bu Kanunda yazılı avukatlık hizmetlerinin sağlanmasıdır. Adli Yardım Bürosu Adli yardım hizmeti, baro merkezlerinde, baro yönetim kurullarınca avukatlar arasından oluşturulan adli yardım bürosu tarafından yürütülür. Baro yönetim kurulu, ayrıca baro merkezi dışında avukat sayısı beşten çok olan her yargı çevresinde de bir avukatı adli yardım bürosu temsilcisi olarak görevlendirebilir. Büro ve temsilciler, baro yönetim kurulunun gözetimi altında çalışırlar. Adli Yardım İstemi Adli yardım istemi, adli yardım bürosuna veya temsilcilerine yapılır. İstek sahibi, isteminde haklı olduğunu gösterdiği delillerle kanıtlamak zorundadır. Yardım isteminin reddi halinde, ilgilisi yazı veya sözle baro başkanına başvurabilir. Baro başkanının vereceği karar kesindir. DİĞER YASAL DÜZENLEMELER DİĞER HAKLARIM ve SORUMLULUKLARIM? İkamet, Evlenme, Vatandaşlık Bu bölümde; Mültecilerin ve sığınmacıların barınma, evlenme, aile içi şiddet, insan ticareti, türk vatandaşlığı ve refakatsiz çocuklar gibi konulardaki yasal hakları ve bu hakların uygulanması ile ilgili pratik bilgileri, Mültecilerin ve sığınmacıların bu konulara ilişkin haklara erişimi ile ilgili kanun, yönetmelik ve genelgelerin önemli kısımlarını, İlgili yasal belgelerin altındaki internet adreslerinde kanunun, yönetmeliğin veya genelgenin tamamını ve aslını, Mevzuat dışında kalan ilgili konularda alınabilecek alternatif çözümler hakkında gerekli bilgileri bulabilirsiniz. Bu bölümde bahsedilen haklardan yararlanmak için mutlaka ikamet tezkeresi ve yabancı kimlik numaranızı almanız gerekmektedir. Eğer ikamet tezkereniz olduğu halde yabancı kimlik numaranız yok ise ilinizdeki Yabancılar Şube Müdürlüğü nden ve/ya adresinden doğum yılınızı ve ikamet tezkere numaranızı girerek Yabancı kimlik numaranızı öğrenebilirsiniz. 32

27 İKAMET Pratik Bilgi Türkiye deki sığınmacılar ve mülteciler, Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı nın belirlemiş olduğu illerde (uydu kentlerde) serbest ikamet etmektedir. Sığınmacılar ve mülteciler ikamet edecekleri ili kendileri seçemezler. Sadece akrabalık ilişkisi ve sağlık nedeniyle il seçimi yapılabilmektedir. Ülkemizden sığınma/iltica talebinde bulunan başvuru sahiplerine 6 ay ikamet izni verilerek ikamet tezkeresi düzenlenmektedir. Bu sürenin bitiminden itibaren 6 ay daha uzatılmaktadır. 1 yıl sonunda uzatma kararı için İçişleri Bakanlığı na danışılmaktadır. Sığınmacılar ve mülteciler Türkiye de İçişleri Bakanlığı nın belirlediği uydu kentlerde serbest ikametleri boyunca barınma masraflarını kendileri karşılamaktadır. Bunun sonucunda, ev kiralamada çeşitli sorunlarla karşılaşılmaktadır. Sığınmacıların ve mültecilerin, ev kiraladıklarında kiralarını peşin vermemeleri tavsiye edilmektedir. Çünkü kirayı ödedikleri aydan önce evi boşaltmak istediklerinde kiralarının geri verilmesi konusunda sorunlar yaşanabilmektedir. Son değişiklikler sonucunda, sığınmacılar ve iltica/sığınma başvuru sahiplerine ikamet tezkeresi düzenlenirken, mali durumları bozuk olan kişilere kendi beyanları da dikkate alınarak kanaat oluşturmak suretiyle harçsız ikamet tezkeresi düzenlenmeye başlanmıştır. Defter bedelleri ödenmek zorundadır, bu konuda muafiyet bulunmamaktadır. İKAMET Yasal Düzenlemeler tarihli 57 sayılı Uygulama Talimatı İkamet İzni Verilecek Haller Ülkemizden sığınma/iltica talebinde bulunan başvuru sahiplerine altı (6) ay resen ikamet izni verilerek ikamet tezkeresi düzenlenecektir. Ancak, ikamet tezkeresi yalnızca sığınmacı/mülteci yerleştirmesi yapılan (Ek-14) teki listede yer alan İllerce düzenlenecektir. (Ek 14) dışındaki İller tarafından başvuru sahibinin ikameti insani mülahazalar ile uygun görülmesi halinde, Bakanlığımızca verilecek talimat üzerine ikamet tezkeresi düzenlenecektir. Ek-14 te belirtilen İllerce Resen ikamet tezkeresi düzenlenirken; Ülkemize yasal yollarla gelerek makul olan en kısa süre içerisinde müracaat eden başvuru sahiplerine vizelerinin veya vize muafiyetlerinin bitiminden itibaren, İllegal ve doğrudan gelerek makul olan en kısa süre içerisinde müracaat eden başvuru sahiplerine ise illegal giriş tarihlerinden itibaren ikamet tezkeresi düzenlenecektir. Resen ikamet izni verilen kişilerin ikamet izinleri temdit edilirken aksine bir talimat alınmadığı sürece ilk altı aylık ikamet izninin bitiminden itibaren, resen altı (6) ay daha uzatılarak toplam bir (1) yıl süre ikamet izni verilmiş olacaktır. Resen bir yıl ikametlerine izin verilen başvuru sahiplerinin ikamet tezkeresi süresinin bitimine bir (1) ay kala Bakanlığa işar sorulacak ve alınacak talimata göre işlem yapılacaktır. İkamet İzni Verilen İller (Uydu Kentler) tarihli 57 sayılı Uygulama Talimatı Ek- 14 İltica ve Sığınma Başvuru sahipleri ile Mülteci ve Sığınmacı Yerleştirildiği Resen ikamet izni Verilecek İller 1) Adana 2) Afyonkarahisar 3) Ağrı 4) Aksaray 5) Amasya 6) Bilecik 7) Burdur 13) Hakkari 14) Hatay 15) Isparta 16) Kahramanmaraş 17) Karaman 18) Kastamonu 19) Kayseri 26) Niğde 27) Sivas 28) Şırnak 29) Tokat 30) Van 31) Yozgat 32) Çanakkale 39) Batman 40) Ş.Urfa 41) Kilis 42) Ardahan 43) Malatya 44) Kars 45) Iğdır 33