PİRİDOKSİN VE BİOTİN MERYEM ÇAKIR KONU BA LIKLARI. B6 Vitamini (piridoksin) Eksikliği Beslenme İle ilgili Bilgiler Besin Kaynakları Toksisitesi

Transkript

1 KONU BA LIKLARI PİRİDOKSİN VE BİOTİN B6 Vitamini (piridoksin) Eksikliği Beslenme İle ilgili Bilgiler Besin Kaynakları Toksisitesi MERYEM ÇAKIR B7 Vitamini (biyotin) Eksikliği Beslenme İle İlgili Bilgiler Besin Kaynakları Toksisitesi Piridoksin, bir diğer adıyla B6 vitamini, özellikle protein metabolizmasında çok önemli bir koenzimdir ve birçok nörotransmitterin sentezinde rol alır. Piridoksin protein,karbonhidrat ve yağların enerjiye dönüştürülmesinde görev alır. Alyuvarlarla antikorların yapımına yardımcı olarak bağışıklık sisteminde görev alır. Sinir sisteminin düzenli olmasında önemlidir. Kolestrolün kalp kası etrafında toplanmasına neden olan homosisteini durdurarak kalp sağlığında rol oynar. Felç nöbetleri,diyabet,kalp hastalıkları,varis ve adet öncesi sendromların tedavisinde faydalı olduğu düşünülmektedir. B6 kalp ve dolaşım sistemi sağlığı için çok önemlidir.b9 ve B12 vitamini ile birleşerek homosisteini parçalar. B6 vitamini kansere karşı dayanıklılıkta rol oynayabilip ve karpal tünel sendromunun (kol bileğindeki karpal tünelden geçen sinirin sıkışması) etkilerini azaltabilir. B6 vitamini Dilantinin etkinliğini azaltır bu yüzden sara hastaları B6 takviyesi almamalıdırlar. Ayrıca bilgisayar başında uzun süre kalan insanlarda da "Karpal Tünel Sendromu" baş gösteriyor. 1

2 Vücudun B12 absorpsiyonuna pozitif etki eder. Ayrıca, magnezyum ve çinko gibi birçok mineralin vücut içindeki işlevlerine de pozitif etki eder. Hemoglobin sentezinde görevlidir. Görüldüğü gibi piridoksin vücudun birçok önemli reaksiyonları için "şart"tır. Özellikle hormonal denge ve nörolojik yapıya olan katkısı küçümsenemez. Ayrıca B6 vitamini iştahımızı, ağrıya karşı duyarlılığımızı, uyku düzenimizi, ruh durumumuzu etkileyen serotonin adlı maddenin yapımında da etkilidir. Doğal bir idrar söktürücü görevi görür, bağışıklığı arttırır. Çocuk, erişkin ve hayvanlarda farklı klinik tablo yapar. Piridoksin eksikliğine ilişkin klinik tabloların tanınması 1950'li yılların başında olmuştur. Birkaç haftalık ya da aylık bebeklerde, durdurulamayan epileptik nöbetlerin vitamin B6 ile durduğu gözlenmiş ve araştırma sonucunda bu bebeklerin aldıkları mamadaki vitamin B6 miktarının diğerlerinin üçte biri oranında olduğu saptanmıştır. Hayvanlarla yapılan deneylerde vitamin B6 eksikliğinin neden olduğu belirtilerin başka besinlerin alınmasına da bağlı olduğu anlaşılmış örneğin, farelere yağlı yiyecekler verildiğinde deri lezyonlarının ortaya çıkmadığı belirlenmiştir. Proteince çok zengin ya da metiyonin gibi aminoasitler içeren besinler verildiğinde ise eksiklik belirtilerinin ağırlaştığı ve bu belirtileri gidermek için verilmesi gereken vitamin B6 miktarının arttığı görülmüştür. B6 eksikliğinde merkezi sinir sitemi bozukluğu, hipokronik anemi ve pellegraya benzeyen hastalıklar ortaya çıkar. B6 vitamini porfirinlerin sentezinde görev aldığı için eksikliğinde eritrositlerde porfirin türevlerinin (hemin) miktarı kesin düşüş göstermektedir. Diyette PIRIDOKSIN eksikliginden kaynaklanan glossit, stomatit gibi karakterize olan beslenme bozuklukları ortaya çıkar. Nörolojik bozukluklar başta olmak üzere piridoksin eksikliğinin birçok semptomu vardır, sıralarsak: Aşırı stres, depresyon, ruhsal dengesizlik ve bozukluklar, Nörit (sinir iltihabı), koordinasyon bozuklukları, Anemi (kansızlık), Göz ve ağız çevresinde ağrılar ve yaralar, Zayıf bağışıklık - kolayca hastalanma, Kaşıntı, uykusuzluk, Dudak ve dil çatlaması Egzama, dermatitler,alerjiler Böbrek taşları ve Homosistüniri. 2

3 Vitamin B6 hayvan ve bitki dokularında yaygındır.ayrıca intestinal bakteriler tarafından bir miktar sentezlenir. Hayvan kökenli yiyeceklerden karaciğer,böbrek,beyin, yumurta sarısı,tavuk,balık,süt ve süt ürünleri ve bira mayaları vitamin B6 ihtiva ederler. Yaş- cins B6 vitamini (mg/ gün) Bebekler Muz,avakado,patetes, ıspanak,bezelye ve yulaf bitkisel besinlerdir. B6 vitamini antagonistleri: İzoniazid (İNH), hidralazin ve diğer hidrazinler, oral kontraseptifler, dopamin, penisilin, sikloserin yağ metabolizmasını hızlandırıp idrarla itrahı artırarak veya piridoksal ve piridoksal fosfatla birleşip inaktif bileşikler yaparak B6 vit.ine antogonist eylem gösterir. Bazıları, izoniazid kullananlarda eksiklik bertileri çıkmasını beklemeden B6 profilaksisi uygular. B6 Vitaminini Yok Eden Sebepler: Doğum kontrol hapları. Doğum kontrol hapı kullanan kadınların ayrıca bu vitaminden almaları gerekir. Besinleri suda bırakmak, pişirmek ve de soğukta muhafaza etmek vitaminin birazını yok eder. Toksisitesi:B6 vitaminin sürekli yüksek dozda alımı,kimi zaman geri dönüşümü olmayan sinir hasarlarına neden olur.ayaklarda uyuşmaya başlar,sonra ellerde his kaybedilir ve ağız uyuşabilir.daha başka toksik semptonlar ise yürümede zorluk,bitkinlik ve baş ağrısıdır.alımı azaltıldığı zaman bu semptonlar azalır,fakat her zaman kaybolmazlar. Biotin, literatürde, H vitamini veya B7 vitamini olarak da adlandırılan ve güncel haberlerde karşımıza sıklıkla "güzellik vitamini" adıyla çıkan bir vitamindir. Kalın bağırsaktaki bakteriler tarafından da üretilen biyotin sağlıklı bir yaşam için gerekli olan önemli bir vitamindir. Yağ, protein ve karbonhidrat metabolizmalarında koenzimdir. Karboksilaz (corboxylase) enzim grubundaki enzimlerin bir parçasını oluşturarak işlev görür. B6 vitamini (mg/ gün) Kadınlar 0-6 ay yaş ay yaş yaş yıl yıl 0.6 Gebelik 1.9 Emzirme 2.0 Çocuklar Erkekler Yaş- cins 9-13 yıl yıl yıl 1.7 Özellikle kemik iliği için çok önemli olmasının yanı sıra sağlıklı sinir dokuları için de gereklidir. Biyotinin son zamanlarda "güzellik vitamini" olarak anılmasının en büyük sebebi saçlara ve tırnaklara olan pozitif etkisidir. Bugün bu özelliği yüzünden, biyotin birçok kozmetik ürününde bulunmaktadır. 3

4 Aynı zamanda hücre gelişimine katkıda bulunur, kanın şeker seviyesini ortalama düzeyde tutmaya yardımcı olur. Biotin insülin direncini azaltır. Cildin sağlıklı ve canlı kalmasını sağlar. Saç beyazlamasını geciktirir. Apokarboksilaz enzimlerinin aktivasyonunda kofaktör olarak görev alır. Hormonlar, enzimler ve prostoglandinlerin oluşumunda rol oynarlar. Oral olarak alınan biotin takviyesi erkek kellik hastalığında saç kaybını yavaşlatabilir. Deri büyümesini kolaylaştırır ve görünümünü güzelleştirir. Biotin hücre büyümesinde temel bir faktördür. Biotin eksikliği neticesinde büyüme yavaşlayabilir. Biotin, bazı durumlarda kas ağrılarını iyileştirir. Biotin, pankreasça salgılanan pankreas suyunda bulunan sindirim enzimlerinin hareketlerini geliştirerek sindirim sisteminin fonksiyonunu arttırır. Biotin, birçok mikroorganizma ve bitkiler tarafından sentez edilir.insanın biotin ihtiyacının büyük kısmı olasılıkla ince bağırsak bakterileri tarafından sentez edilen biotinden karşılanır. Doğal kaynakları ; Karaciğer ve böbrek Süt ürünleri Bazı deniz ürünleri, özellikle istiridye, istakoz, ve alabalık Maya Karnabahar Tavuk göğsü Yumurta sarısı Pirinç kabuğu Yeşillik BESİN Maya Buğday Ekmek ( tam ) MİKTAR 1 paket ( 7 gr) 30 gram 30 gram BİOTİN (mcg ) Primer besinsel eksikliği çok nadirdir. Fenilketonüride fenilpirüvatın çok yüksek düzeylere tırmanması piruvat karboksilazı baskılar ve fonksiyonel bir biotin eksikliği tablosu oluşabilir. Pişmişyumurta Kaşar Peyniri Karaciğer Tavuk 1 büyük boy 30 gram 100 gram 100 gram Gönüllülerdeki deneysel çalışmalarda biotin eksikliğinde bir kaç hafta içinde dil atrofisi, makulopapüler bir dermatit, solukluk, halsizlik, kas ağrıları, paresteziler, iştahsızlık, bulantı, kusma ortaya çıkmaktadır. Somon 100 gram 4 Avokado 1 adet 6 4

5 Seborreik çocukların bir kısmında plazma veya total kan biotin düzeyleri düşük bulunmuş ve bu çocukların biotin verilmesinden yararlandığı bildirilmiştir. Aşırı çiğ yumurta akı (avidin ) yemeye ve biotinden eksik uzun süreli parenteral beslemeye bağlı biotin eksiklikleri, ilk belirtiler olarak, saç ve tüylerin dökülmesi,kolayca kopan,kırılan saçlar,dermatit ve alopesi ile kendini belli etmektedir. Karboksilaz enzimlerinin bazı nadir genetik kusurlarında yüksek doz biotin verilmesinin kısmi bir fayda sağladığı bildirilmektedir. Bu çocuklar alopesi (saç dökülmesi), eritemli bir dermatit, ve keratokonjonktivit semptomlarına sahiptirler. Biotin eksikliğinde deri kuru ve kepeklidir. Nadir görülen autosomal resesif bir kusurdur. Biotin, bağlandığı enzimin peptidinden serbestleşemez ve tekrar kullanılamaz ("recycle"ı olmaz). Hastalar erken çocukluk döneminde epileptik nöbetler, eritem ("rush" tarzında eritem), alopesi, ataksi, işitme kaybı, tekrarlayan viral ve fungal enfeksiyonlar, bebeklerde infantil spazmlar (gaz sancıları) ve gelişme geriliği tablosuna sahiptir ve erken tedaviye başlanmazsa ölürler. Hastalığın erken dönemlerinde günde 10 mg gibi farmakolojik dozlarda biotin ile tedaviye başlanırsa sonuç iyidir. Erken tanı için yeni doğanların kanında uygulanmak üzere basit bir test de geliştirilmiştir. Akraba evliliği gibi risk gruplarında tarama uygun olur. Vitamin diyerek geçmeden önce,bir daha düşünmemiz gereken bu zincirleme reaksiyonlar kolay kolay farkedilemeyen tıbbi bir sorundur. Hayata gözlerini yeni açmış bebekleri kaderlerinden sadece bir kan testi ile kurtarabilirsiniz. Bilinçli bir hayat,emanet edildiğiniz ellerden başlamaktadır. Sağlıklı günler dileğiyle VİTAMİNLER, R.MAMMADOV,NOBEL YAYINLARI Biotin biochemistry and human requirements vitaminleri vitamini/ 5

6 1)B6 Vitamini hangi biyolojik reaksiyonlarda görev alır? 2)B6 Vitamini çocuk,erişkin ve hayvanlarda ne gibi farklı etkiler gösterir? (eksiklikleri) 3)B6 Vitaminini yok eden nedenler ve toksisitesi hakkında kısaca bilgi veriniz. 4)Biotinin birkaç önemli görevini yazınız. 5)Biotinidaz eksikliğinde neler görülür? 6