Irmak Okulları. Ortaokul Sağlık Bültenleri 2

Transkript

1 Irmak Okulları Ortaokul Sağlık Bültenleri 2

2 D VİTAMİNİ Ana kaynağı güneş ışığı olan D vitamini eksikliğini önlemek için çocuklara özellikle kış aylarında vitamin takviyesi yapılıyor. Ancak fazla doz D vitamini başta böbrek taşı o l m a k ü z e r e b i r ç o k s a ğ l ı k s o r u n u n a y o l a ç a b i l i y o r. D vitamini vücutta kalsiyum dengesinin düzenlemek, kemik mineral yapısının oluşmasını sağlamak, büyüme-gelişmeye katkıda bulunmak ve bağışıklık sistemini güçlendirmek gibi son derece önemli bir işleve sahip. Bu önemli işlevlerinden dolayı D vitamini gereksinimi, hızlı büyüme dönemlerinde artıyor. Çünkü eksikliğinde çocuklarda büyüme ve gelişme etkilenebiliyor, ciddi bir metabolik kemik hastalığı olan raşitizm ortaya ç ı k a b i l i y o r. Acıbadem Kadıköy Hastanesi Çocuk ve Ergen Endokrinolojisi Uzmanı Prof. Dr. Serap Semiz, çocuklara aşırı D vitamini takviyesi yapılmasının zararlı sonuçlar oluşturabileceğine dikkat çekerek, "Aileler, özellikle kış mevsiminde çocukları yeterince güneş ışığı alamadıkları için D vitamini takviyesine ihtiyaç duyuyor. Ancak D vitamini yağda eriyen ve depolanan bir vitamin olduğu için günlük gereksinimin üzerinde alındığında vücuttan kısa zamanda atılamıyor. Bunun sonucunda da başta böbrek taşı olmak üzere ciddi sağlık sorunlarına neden olabiliyor" uyarısında bulundu.

3 BİLİNÇSİZ TAKVİYE Prof. Dr Serap Semiz, birçok multivitamin preparatında idame dozda D vitamini bulunduğuna, ancak buna rağmen ailelerin hem multivitamin, hem de sadece D vitamini içeren preparatları birlikte kullanabildiğine dikkat çekerek şunları söyledi: "Kimi zaman da aileler önerilen dozu yanlış uygulayabiliyor. Ayrıca diş çıkarma ve yürümede gecikme nedeniyle reçetesiz ya da reçeteli depo D vitaminleri gelişigüzel kullanılabiliyor, iştahsız veya büyüme geriliği olan çocuklara destek olsun diye aynı anda birçok vitamin preparatları verilebiliyor. Yanı sıra gıda maddelerine ilave edilen D vitamini uygun miktarların üzerinde olabiliyor. İşte tüm bu etkenler nedeniyle çocukların vücudunda gereğinden fazla D vitamini depolanabiliyor. D vitamini yağda eriyen ve depolanan bir vitamin olduğu için, günlük gereksinimin üzerinde alındığında vücutta birikiyor. Bunun sonucunda da ciddi sağlık sorunlarına neden olabiliyor. Bu yüzden D vitamini takviyesi hekim önerisi olmadan yapılmamalı." ZEHİRLENME OLABİLİR Prof. Semiz, çok yüksek dozda alındığında D vitamini zehirlenmesi gibi önemli bir tablo gelişebildiğini belirterek sözlerine şöyle devam etti: "Bunun sonucunda; iştahsızlık, bulantı, kusma, kabızlık, idrar miktarında artış ve vücutta sıvı kaybı oluşabiliyor. Kaslarda güçsüzlük, hipertansiyon ve aritmi, kalsiyumun yumuşak dokularda birikmesine bağlı ciltte kaşıntı gibi sorunlara yol açabiliyor. İdrarla kalsiyum atılımı arttığı için böbrekte kalsiyum birikiyor ve bunun sonucunda böbreklerde taş oluşabiliyor, hatta bu sorun böbrek yetmezliğine bile neden olabiliyor." Güneş ışığından faydalandırın D vitamini başlıca UV ışınları aracılığıyla deride, ayrıca besinler yoluyla provitamin olarak alınarak karaciğerde sentezleniyor. Ülkemiz güneş açısından oldukça şanslı bir coğrafyada olmasına rağmen D vitamini eksikliği yüzde 3,8-19 gibi yüksek bir oranda görülüyor. D vitamini eksikliğinin pek çok nedeni var: Güneş ışınlarından yeteri kadar yararlanamamak, D vitamininden zengin besinleri yetersiz tüketmek, annenin hamilelikte ve emzirme döneminde artan D vitamini gereksinimi karşılayamaması, yine annenin güneş ışınlarını yeteri kadar alamaması. Ayrıca alınan D vitaminin bağırsaklardan emilememesi, karaciğer hastalıklarında endojen D vitamini sentezlenmemesi ve başta 2

4 epilepsi ilaçları olmak üzere bazı ilaçların kullanılması da D vitamini eksikliğine yol açıyor. D vitamini eksikliği nasıl önlenir? Çocuk ve Ergen Endokrinolojisi Uzmanı Prof. Dr. Serap Semiz, çocuklarda D vitamini eksikliğini önlemek için almanız gereken önlemleri şöyle sıraladı: *Çocuğunuzun süt, karaciğer, yağlı balık ve yumurta gibi D vitamininden zengin gıdalar, süt ve süt ürünleri, pekmez, susam, fındık, fıstık, yeşil yapraklı sebzeler ve kuru baklagiller gibi kalsiyumdan zengin gıdalar ile beslenmesini sağlayın. *Hamileyseniz veya emziriyorsanız günlük IU D vitamini alın. *Çocuğunuza 1 yaşına gelinceye dek günde 400 IU D vitaminini düzenli olarak verin. *Güneş ışınları çıplak deriye direkt temas edecek şekilde, çocuğunuzun günde en az dakika güneş banyosu yapmasını sağlayın. *Güneş ışınlarından faydalanabilmesi için çocuğunuzu çok sıkı giydirmeyin. *Kışın güneşini her zaman görmek mümkün olmadığı ve güneş ışınları yeryüzüne eğik *geldiği için kış aylarında doktorunuzun önerdiği idame dozda D vitaminini uygulayın. ÇOCUĞUNUZDA D VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ VAR MI? Kafa kemiklerinin pinpon topu gibi çökmesi, Alın çıkıklığı, kafa şeklinde değişiklikler, Kaburgalarda ve göğüs kafesinde şekil bozuklukları, Uzun kemik uçlarında kadeh şeklinde genişlemeler, Yürümede gecikme, Yürümeye başlayan çocukta bacaklarda X ve O şeklinde eğrilmeler, Başta terleme ve saç dökülmesi, Enfeksiyonlara yatkınlık D vitamini eksikliğine işaret ediyor. Acıbadem Kadıköy Hastanesi Prof. Dr. Serap Semiz Çocuk ve Ergen Endokrinolojisi Uzmanı 3

5 Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Çocuğunuz evde ders çalışırken sürekli hareket etme ihtiyacı mı hissediyor? Okulda kurallara uymakta zorluk mu çekiyor? Yerinde duramıyor, sürekli hoplama veya bir yerlere tırmanma ihtiyacı mı hissediyor? Çok konuşuyor ve sık sık sizin ya da arkadaşlarının sözünü mü kesiyor? Eğer bu belirtiler varsa çocuğum yaramaz diyerek geçiştirmeyin. Çünkü çocuğunuzun bu davranışlarının nedeni, ileride ruhsal çöküntüye uğrayan, davranışları nedeniyle akademik ve sosyal hayatında ciddi problemler yaşayan bir birey haline gelmesine yol açabilecek Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu olabilir! Acıbadem Kadıköy Hastanesi Çocuk Psikiyatristi Uzmanı Dr. Emel Bellibaş, erken teşhis ve tedavi sayesinde çocuğunuzun ileride mutlu, üretken, kendine toplumda iyi bir yer edinmiş kişi olarak hayatına devam edebileceğine dikkat çekerek, Bu noktada önemli olan anne ve babaların zamanında doktora başvurmaları ve uygun görülen tedaviyi aksatmadan yerine getirebilmeleri diyor. Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu nedir? Toplumda yüzde 3-5 oranında görülen Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), nöro-psikiyatrik bir rahatsızlık. DEHB çoğu zaman dikkat sorunları ile karıştırılıyor. Beslenme düzeni, yaşamsal stres düzeyi, maruz kalınan çevre koşulları ve kullanılan ilaçlar 4

6 dikkati bozabiliyor. Ancak DEHB doğuştan oluyor ve dikkat sorunlarının aksine çeşitli etkenler ile kişinin işlevini ciddi boyutlarda bozacak kadar ilerleyebiliyor. Akademik ve sosyal hayatını altüst ediyor. Çocuk Psikiyatristi Uzmanı Dr. Emel Bellibaş, Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite nin çocuğun hayatını nasıl etkilediğini şöyle sıralıyor: Okula gitmekte isteksizlik, otoriteyle sorunlar, yanlış arkadaşlık ilişkileri sık görülüyor. Ergenlik döneminde dürtüsel, risk almaya meraklı bireyler oluyor. Alkol ve madde kullanımı, bağımlılığı, zorbalık, hayvanlara ve insanlara zarar verme, gözdağı veren çetelere, siyasi gruplara girme en çok DEHB tanısı alan çocuklarda izleniyor. Ruhsal yönden kaygılara ve depresif duygu duruma yatkın olan birey haline gelebiliyor. Toplum, hatta çok yakınları tarafından bile cezalandırılan, anlaşılmayan bireyler olarak yalnız bir yaşam sürmek zorunda kalabiliyor. Aktif olarak çalışabildiği bir işi, üretebildiği ve kendini iyi hissettiği bir çevresi genellikle oluşmuyor. İşlevsellikten kopmuş, mutsuz birey haline gelebiliyor, kendini sürekli ailesinin yardımıyla geçimini sağlayabilecek noktada bulabiliyor. Çocuk Psikiyatristi Uzmanı Dr. Emel Bellibaş, aşağıda yer alan özellikler çocuğunuzda 7 yaşından önce başlamışsa, bunlar hem okulda hem de evde oluyorsa zaman kaybetmeden bir psikiyatriste başvurmanız gerektiği uyarısında bulunuyor. 1.Okula gitmek istemiyor ve kurallara uymakta zorluk çekiyor. Sıklıkla zihinsel kapasiteleriyle orantısız okul başarısı gösteriyor. Okula gitmek istemiyor, gittiğinde kurallara uymakta zorluk çekiyor. 2.Arkadaşlarına kaba davranabiliyor. Arkadaşlarıyla ilişkilerinde zorlayıcı, hatta bazen kaba davranışlar sergiliyor. Bu tavrı öğretmenlerine de gösterebiliyor. Derste arkadaşlarıyla konuşuyor, tartışma çıkarıyor ya da espriler yapıp dersin işlenmesini olanaksız hale getiriyor. 3.Evde ders çalışırken sürekli kıpır kıpır oluyor. Sınavlara hazırlanırken, evde ders çalışırken, sürekli kıpır kıpır oluyor, sık sık su içmeye, tuvalete gitmeye kalkıyor. Derslerde dikkat süresi çok kısıtlı oluyor. Dikkati dağıldıktan sonra yerinde oturmakta zorluk çekiyor. 5

7 4.Oyunu sonuna kadar sürdüremiyor. Oyunu kurarken başkan olmak istiyor, kuralları kendi koyuyor, ancak oyunu sonuna kadar sürdüremiyor. Bu tavırları nedeniyle sosyal ilişkilerinde de sorun yaşıyor. 5.Aniden öfkeleniyor, kontrolü çabuk kaybediyor. Arkadaşlık ilişkilerinde kendisine saygı duyulmadığını, onaylanmadığını hissedince olumsuz duygular yaşıyor. Ailesi ve okulu tarafından destek göremezse depresyona girebiliyor ve kaygı bozuklukları yaşayabiliyor. Bunun sonucunda da sıklıkla aniden ve şiddetli öfkelenen, kontrolü çabuk kaybeden bireyler haline geliyor. 6.Dikkatini ayrıntılara veremiyor. Çoğu zaman dikkatini ayrıntılara veremiyor, okul ya da diğer etkinliklerde dikkatsizce hatalar yapıyor. Örneğin okuma ya da yazma sırasında harf hataları, sınavlarda yanlış seçenekleri işaretleme, yineleyen hatalarla yerine getirme, savsaklama, ev ödevlerini bir an önce bitirmek için özensiz davranma gibi davranışlar sergiliyor. 7.Zihinsel çaba gerektiren görevlerden kaçınıyor. Sürekli zihinsel çabayı gerektiren görevlerden kaçınıyor. Günlük etkinliklerinde sıklıkla unutkan oluyor, örneğin kalem, kitap ve diğer ders araçları gibi eşyalarını sık sık kaybediyor. 8.Ya dinliyormuş gibi yapıyor ya da soru tamamlanmadan cevabını yapıştırıyor. Doğrudan kendisine konuşulduğunda çoğu zaman dinlemiyormuş gibi görünüyor. Kendisine yöneltilen soru tamamlanmadan hemen cevabını yapıştırıyor. Sıklıkla sorulanlara uygunsuz yanıtlar veriyor, konuyu bildiği halde bilmiyormuş ya da algılayamıyormuş gibi bir izlenim bırakıyor. 9.Koşturuyor, zıplıyor, tırmanıyor. Elleri, ayakları kıpır kıpır oluyor ya da oturduğu yerde kıpırdanıp duruyor. Uygunsuz olan durumlarda koşuşturup duruyor, koltukların üzerinde zıplıyor ya da bir yerlere tırmanıyor. Bunların yanı sıra geç saatlere kadar uyuyamıyor. Riskli davranışlarda bulunmaktan da çekinmiyor, örneğin yüksek yerlerden atlayabiliyor. Genelde bu çocukların vücutlarında çok sayıda düşme izi, yaralanma sekelleri oluyor. 6

8 10.Çok konuşuyor, başkasının sözünü kesiyor. Çok konuşuyor. Konuşmaya başlarken ne söyleyeceğini unutup başka bir konuya atlıyor, kafası karıştıkça esas konuda uzaklaşıyor. Çoğu zaman başkalarının sözünü kesiyor ya da yaptıklarına karışıyor. Çoğu zaman sırasını bekleyemiyor. Telaşlı, sabırsız, bazen nezaketsiz tavırları da bu yüzden oluyor. Uygun tedavi ile mutlu ve üretken bir birey olabiliyor! DEHB günümüzde tedavi edilebilen bir hastalık Çocuk uygun tedaviyle ileride mutlu, üretken, kendine toplumda uygun bir yer edinmiş bir birey olabiliyor. Çocuk Psikiyatristi Uzmanı Dr. Emel Bellibaş, hastalığın nasıl tedavi edildiği konusunda şu bilgileri veriyor: Tedavinin vazgeçilmez olan ilk aşaması okul başta olmak üzere çevrenin bu rahatsızlığın tedavisine destek olmaları. Bu çocukların çevreleri tarafından daha iyi algılanmaları, bazı tepkileri anlayışla karşılanmaları, örneğin sık sık cezalar verilerek gururlarının incitilmemesi gerekiyor. Akademik başarısı için uygun dikkat çalışmalarına katılmaları, beslenme özelliklerine özen gösterilmeleri de çok önemli. En iyi nasıl anlayabiliyor ve bildiklerini en iyi nasıl ifade edebiliyor diye izlenmeleri de başarısızlık algısını tümden değiştiriyor. Sık sık hareket etme gereksinimi duyan çocuklar çeşitli görevlere yönlendirilebiliyor. Psikoterapi alan, ailesi tarafından desteklenen çocuğun medikal tedaviye (ilaçla tedavi) yanıtı çok daha iyi ve kalıcı oluyor. İlaçlar bağımlılık yaratmıyor Çocuk Psikiyatristi Uzmanı Dr. Emel Bellibaş, DEHB tedavisinde ilaç tedavisinin oldukça yarar sağladığını belirterek sözlerine şöyle devam ediyor: Bazı vakalarda antidepresanlar, başka psikiyatrik ilaçlar da tedaviye eklenebiliyor. Sanılanın aksine bu ilaçların hekim kontrolünde, verilen doz ve gün aralıklarına uygun kullanımında bağımlılık riski olmuyor. Hatta tam tersi, ilaçlar çocuğun DEHB tablosundaki dürtüselliği nedeniyle yatkınlığı olabilecek alkol ve madde bağımlılığı açısından korunmasında büyük yarar sağlıyor. Çocuğu uyuşturmuyor, dikkat süresini artırıyor. 7

9 Pek çok neden sorumlu tutuluyor Çocuk Psikiyatristi Uzmanı Dr. Emel Bellibaş, DEHB nin nedeni hala bilinmeyen, çok etkenin suçlandığı, ancak genel olarak beynin çalışmasıyla ilgili farklı sorunların ortaya çıkardığı bir bozukluk olduğunu belirterek şu bilgileri veriyor: Ailede DEHB vakalarının bulunması, çeşitli travmalar, çeşitli bozukluklar DEHB ye yatkınlık oluşturuyor. DEHB belirtileri sosyoekonomik düzeyi düşük ailelerde daha sık görülüyor. Bu durum çocuğun beslenme ve bakım koşullarının da dikkat üzerine ciddi etkiler yaratabileceğini düşündürüyor. Çocuğun travmaya açık, tehlikeli ortamlarda bulunması, geçirilmiş doğumsal enfeksiyonlar, yetersiz bakım, santral sinir sistemi enfeksiyonları da etkili oluyor. Bazı vakalarda kurşun zehirlenmesi (uzun süre kurşun içeren boyalara, oyuncaklara maruz kalması da suçlanıyor. Acıbadem Kadıköy Hastanesi Dr. Emel Bellibaş Çocuk Psikiyatristi Uzmanı ÇOCUKLARDA KEKEMELİK PROBLEMİ Kekemelik konuşmanın akıcılığını etkiler. Kekemelik çocukluk çağı döneminde başlar ve bazı durumlarda yaşam boyu devam eder. Bu bozukluk konuşma seslerinin üretiminde meydana gelen bozulmalarla karakterizedir ve akıcısızlık olarak adlandırılır. Normal Akıcısızlık ile Kekemeliği Karıştırmamak Gerekir Kekemelik genellikle dil gelişimi sürecinde çocuklarda meydana gelen normal kelime tekrarları ile karıştırılmaktadır. Ayırıcı tanı için normal akıcısızlığı anlamak önemli bir noktadır. Konuşma gelişiminin ilk yıllarında bütün çocuklar akıcılık bozukluklarına karşı duyarlıdır. Konuşmanın normal akıcısızlığı genellikle 2-7 yaş çocukları arasında, özellikle yaş arasında yükselmiş bir oranla ortaya çıkar. Normal akıcısızlık gösteren çocuklar 3 yaş sonrasında genellikle ses ya da hece tekrarları yapmazlar, kelimenin (ben-ben-ben 8

10 geldim) ya da öbeğin (benim arabam-benim arabam-benim arabam kayboldu) tamamını tekrar ederler ve eee mmm gibi boşluk doldurucuları kullanırlar. Normal çocuklar takılmalarının farkında değildir ve heyecan, hayal kırıklığı gibi belirtiler göstermezler. Kekemelik ne zaman başlar? Kekemeliğin gerçek nedeni bilinmemektedir. Yapılan son çalışmalar bu bozuklukta genetiğin rol oynadığını belirtmektedir. Kekeleyen birçok bireyin kekemelik riski geliştirmelerine neden olan özellikleri kalıtsal olarak getirdiği düşünülmektedir. Bu özelliklerin gerçek doğası henüz bilinmemektedir. Bu özellikler, bireyin cümleyi akıcı olarak üretmesi için gerekli olan çeşitli kas hareketlerini birleştirme yeteneğini bozmaktadır. Kekemelik 18 ay ile 7 yaş arasında herhangi bir dönemde başlayabilir ama genellikle 3 ve 5 yaş arasında, dil gelişiminin hızlı olduğu dönemde ortaya çıkar. Bazı çocuklarda kekemeliğin başlangıcı yeni bir kardeşin doğması, yeni bir eve taşınma gibi normal stres durumlarından sonra ortaya çıkabilir. Kekemelik ses, hece ve kelime tekrarları olarak belirir. Çocuklar kekemelikle ilgili farkındalık kazandıkça akıcısızlığa karşı çeşitli reaksiyonlar gösterebilirler. Örneğin, göz kırpma, vücudu öne atma, ayağını yere vurma gibi davranışlar sergileyebilirler. 9

11 Kekemeliğin Tedavisi Var mı? Kekemeliğin herhangi bir ilacı, ameliyatı yoktur. Kekemeliği olan bireylere Uzman Dil ve Konuşma Terapistleri tarafından kekemelik terapisi uygulanmaktadır. Kekemelik terapisine genellikle kekemelik ortaya çıktıktan 3-6 ay sonra başlanmaktadır. Bazı durumlarda, özellikle ailede kekemelik geçmişi varsa ve çocuğun kekemeliği şiddetliyse terapilere hemen başlanması gerekebilir. Her bireyin düzelme oranı farklılık gösterse de bütün çocuklar ve yetişkinler kekemelik terapisinden fayda görmektedir. Kekemelik terapisi sonucunda bazı çocuklarda kekemelik tamamen ortadan kalkarken, bazıları daha az kekelemelerine yardımcı olacak stratejileri öğrenirler. En önemlisi kekeleyen bireyler konuşma becerilerinde daha rahat olmayı öğrenirler. Kekemeliği azaltmayı hedefleyen çeşitli terapi teknikleri vardır. Kekeme bireyin yaşına, kekemelik şiddetine bağlı olarak (okulöncesi, okulçağı, yetişkin) kişiye uygun terapi planı dil ve konuşma terapisti tarafından belirlenir. Başarının sağlanması için sistematik bir terapi programının uygulanması gerekir. Terapi süreci kişinin başarısına, kekemelik şiddetine, terapi programının düzenli ilerleyişine bağlı olarak değişiklik gösterir. Kekemelik terapisinin başarısında kişinin yaşı da önem taşımaktadır. Küçük çocuklar kekemeliğin henüz başında olduklarından ve kekemelik yaşantıları az olduğundan daha avantajlı iken yetişkin bireyler terapi tekniklerini uygulamada daha bilinçli davranabileceklerinden daha avantajlıdır. Kekemeliğe Ailenin Yaklaşımı Nasıl Olmalıdır? Çocukların Acımasız Eleştirileriyle Nasıl baş edilebilir? Ailenin kekemelik karşısındaki davranışı önem taşımaktadır. Aile çocuğunda kekemelik davranışlarını gözlemlediğinde çocuğun endişesini arttıracak tutumlar sergilememelidir. Çocuğun kekemeliğini tamamen görmezden gelmekte doğru bir davranış değildir çünkü çocuğun dünyasında anne ve baba zor zamanlarında yanında olan, ona yardımcı olan kişilerdir ve kekeleme anlarında da çocuk zor bir durumun içerisindedir. Aile çocuğa karşı davranışlarını Dil ve Konuşma Terapistinden danışmanlık alarak düzenlemelidir. Terapinin aşamasına bağlı olarak ailenin çocuğa karşı tutumları değişiklik gösterebilmektedir. 10

12 Çocuğun çevresi sadece anne-baba ve yakın akrabalardan oluşmamaktadır. Çocuğun çevresindeki herkesin davranışlarını düzenlemek mümkün olmayabilir. Özellikle okul ortamındaki çocuklardan acımasız eleştiriler duyulabilir. Bu nedenle çocuğu kekemelik konusunda bilinçlendirmek çok önemlidir. Toplumda kekemelik rahatlıkla fark edilen ama üzerine kesinlikle konuşulmayan bir tabu durumundadır. Çocuklarımızla kekemelik üzerine konuşmamız onların kendi dünyalarında yarattıkları korkuları yenmelerine yardımcı olacaktır. 14 Günde Kekemeliğe Son Yanlışı! Birçok alanda olduğu gibi dil ve konuşma bozukluklarının terapisinde de farklı branşlardan insanların ticari yaklaşımlarına maruz kalıyoruz. Bunlardan biri de her yerde reklamlarıyla karşılaştığımız 14 günde kekemeliğe son sloganlarıdır. Kekeleyen bir bireyi tek bir seansta bile daha akıcı konuşturmak çok zor bir durum değildir ancak asıl önemli olan bu akıcı konuşmayı günlük yaşantıya genellemektir. Bunun içinde kişiye zaman tanıyan, sistematik bir terapi programı önemlidir. Kekemelik terapisindeki programlar aşamalandırılmış bir biçimde ilerlemelidir ve her bir aşamada terapi alan kişinin pratik yaparak belli bir başarı yüzdesini sağlaması gerekir. Bu nedenle 14 günde kekemeliğe son verdiğini iddia eden ticari kurumlardan uzak durmak gerekir. Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Dilek Eroğlu Uzun Uzman Dil ve Konuşma Terapisti 11