T TRASYONU. Ders Sorumlusu: Prof. Dr. Đnci. Morgil

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "T TRASYONU. Ders Sorumlusu: Prof. Dr. Đnci. Morgil"

Esin Kubilay
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 DENEYĐN N ADI: ASĐT T BAZ TĐTRASYONU T TRASYONU Ders Sorumlusu: Prof. Dr. Đnci Morgil H.Ü.. Eğitim E Fakültesi HAZIRLAYAN: Yalçın Azem KAYA

Deneyin Amacı: Sodyum hidroksit çözeltisi, derişimi imi bilinen bir asit ile nötralleştirilerektirilerek bazın derişimini imini bulmak Büret

2 Deneyin Amacı: Sodyum hidroksit çözeltisi, derişimi imi bilinen bir asit ile nötralleştirilerektirilerek bazın derişimini imini bulmak Büret Mezür Erlen HCl çözeltisi NaOH çözeltisi 100 ml`lik Beher Saf su Fenolftalein(indikat (indikatör) Deney için i in kullanılacak lacak malzemeler:

Büret Mezür Erlen HCl çözeltisi NaOH çözeltisi 100 ml`lik Beher Saf su

3 Titrasyon Asit baz titrasyonu,, asidik olduğu u bilinen bir çözeltiye belirli miktarlarda baz (damlatılarak) larak) eklemek ya da bunun tam tersi yani bazik olduğu u bilinen bir çözeltiye belirli miktarlarda asit ekleme işlemidir. i Temel amaç asit ya da bazın derişimini imini tespit etmektir. Buradan da çözeltinin ph değerini erini kolayca hesaplayabiliriz. Çözeltinin dengelendiği i zamanı hassas olarak yakalamak için i in derişimi imi bilinmeyen çözeltinin içine i ine indikatör r konur. Đndikatör r renk değiştirdi tirdiği i anda titrasyon işlemi durdurulur. Đndikatör r seçimi asit veya bazın n tipine göre g değişiklik iklik gösterir g çünk nkü indikatörlerin renk değişikli ikliği i göstereceg stereceği ph aralıklar kları farklıdır. r. Titrasyon için in kullanılabilecek labilecek birçok indikatör r vardır. r. Đndikatör r seçimi yaparken şu maddeleri göz g önünde nde bulundurmalıyız: 1) Kuvvetli asit ile kuvvetli bazın n tepkimesi nötrlen trleşme tepkimesi olacağı ğından ph değeri eri 7 olur. 2) Kuvvetli asit ile zayıf f bazın n tepkimesi sonucu ph değeri eri 7 den küçük üçük k olur. 3) Zayıf f asit ile kuvvetli bazın n tepkimesi sonucunda ph değeri eri 7 den büyük b k olur.

Çözeltinin dengelendiği i zamanı hassas olarak yakalamak için i in derişimi imi bilinmeyen çözeltinin içine i ine indikatör r konur.

4 Örneğin elimizde derişimi imi (konsantrasyonu) bilinmeyen bazik bir çözelti olsun. Bu çözeltiden belirli bir miktar (hacim belli) alalım. Bu çözeltinin içine i ine derişimini imini bildiğimiz imiz bir asit çözeltisi damlatmaya başlayal layalım. Bildiğiniz iniz gibi asit ve baz nötürleşme tepkimesi verir. Bazik çözeltinin içerisine i asit damlattıkça çözelti nötrlen trleşmeye yaklaşacakt acaktır r ya da şöyle söyleyelim s çözeltinin ph değeri eri azalacaktır. Çözeltideki baz ve asitler dengeye geldiği i noktada indikatörün etkisiyle aniden değişecektir. ecektir. Aslında indikatör r dediğimiz imiz maddelerde zayıf f organik asit ya da organik bazdırlar. Asit ve bazların n dengelendiği i noktada indikatör r de eklenen asit ya da baz ile tepkimeye girer ve ani bir renk değişimi imi olur. Tabi burada indikatörün n hacmi genelde hesaba katılmad lmadığı için in çok küçük üçük k de olsa bir hata payı oluşur. ur.

Bazik çözeltinin içerisine i asit damlattıkça çözelti nötrlen trleşmeye yaklaşacakt acaktır r ya da şöyle söyleyelim s çözeltinin ph değeri eri azalacaktır.

5 Hesaplama Hesaplama aşamasa amasından da kısaca k söz s z etmeye çalışayım. Elimizde derişimi imi bilinmeyen ancak hacmi bilinen bir baz ile bu bazı dengeye getiren derişimi imi de hacmi de bilinen bir asit çözeltisi var. Titrasyon yaparak baz ve asiti dengelediğimize imize göre g şu u formülü uygulayarak bazın derişimini imini bulabiliriz. M1 x V1 = M2 x V2 Burada üç çokluk biliniyor ve sadece 1 çokluk bilinmiyor. Bazın derişimini imini bulduktan sonra kolayca ph değerini erini de bulabiliriz. Bunun formülü de ph = -log(oh ). Tabi ki bazın n içinde i inde ne kadar (OH) bulunduğunu unu doğru tespit etmek önemli.

Titrasyon yaparak baz ve asiti dengelediğimize imize göre g şu u formülü uygulayarak bazın derişimini imini bulabiliriz.

6 Bazı indikatörler ve kullanıld ldıkları ph aralıklar kları: Timol mavisi: ph asit iken kırmk rmızı,, baz iken sarı Metil sarısı: ph asit iken kırmk rmızı,, baz iken sarı Metil turuncusu: ph asit iken kırmk rmızı,, baz iken turuncu Bromfenol mavisi: ph asit iken sarı,, baz iken koyu mavi, mor Bromkresol yeşili: ph asit iken sarı,, baz iken mavi Klorfenol kırmızısı: ph asit iken sarı,, baz iken kırmk rmızı Fenol kırmk rmızısı: ph asit iken sarı,, baz iken kırmk rmızı Kresol kırmızısı: ph asit iken sarı,, baz iken kırmk rmızı Timol mavisi: ph asit iken sarı,, baz iken mavi Fenolftalein: ph asit iken renksiz, baz iken kırmk rmızı Nil mavisi: ph asit iken mavi, baz iken kırmk rmızı Alizarin sarısı: ph asit iken sarı,, baz iken eflatun Nitramin: ph asit iken renksiz, baz iken turuncu kahverengi Trinitrobenzik asit: ph asit iken renksiz, baz iken turuncu kırmk rmızı

6 asit iken sarı,, baz iken koyu mavi, mor Bromkresol yeşili: ph 4.0-5.6 asit iken sarı,, baz iken mavi Klorfenol kırmızısı: ph 5.4-6.8 asit iken sarı,, baz iken kırmk rmızı Fenol kırmk rmızısı: ph 6.

7 Deneyin yapılışı ışı: 100 ml lik temiz ve kuru bir beherin ¾ ü hazırlad rladığımız z 0,05 M standart HCI çözeltisi ile doldurduk 50 ml lik temiz bir büreti önce damıtık k suyla sonra standart asit çözeltlsi ile çalkaladık. k. Sonra büreti asit çözeltisi ile doldurduk. Çözelti düzeyini 0,1 ml duyarlılıkla okuduk. Erlene 25 ml damıtık k su ve 2 damla fenolftalein çözeltisi ekledik.

standart asit çözeltlsi ile çalkaladık. k. Sonra büreti asit çözeltisi ile doldurduk.

8 Laboratuardaki derişimi imi bilinmeyen NaOH çözeltisinden temiz bir behere 25 ml aldık k ve buna 125 ml su ilave ederek seyrelttik. Tamamen karışı ışıncaya kadar çalkaladık k ve büreti doldurduk, başlang langıç düzeyini okuduk.

9 Standart asiti NaOH ile titrettik. Dönüm m noktasını saptamak için i in erleni hızlıca karış ıştırarak sürekli s bir pembe renk görünceye g kadar NaOH çözetisi ekledik. ( Büreti sol elimizle idare ederken erleni sağ elimizle çalkaladık.) k.) Pembe rengi daha iyi görebilmek g için i in erlenin altına beyaz kağı ğıt t koyduk.

pembe renk görünceye g kadar NaOH çözetisi ekledik.

10 Büretteki çözelti düzeyini d okuduktan sonra gerekli olduğunu unu tahmin ettiğimiz imiz NaOH çözeltisinin bir kısmk smını bürettten erlene aktardık. k. Bu arada asit çözeltisini sürekli olarak karış ıştırdık. Erlenin iç yüzeyini pipetteki saf suyla bir yandan yıkady kadık.pembe k.pembe renk en az otuz saniye kalıncaya kadar damla damla baz çözeltisi ekledik. Sonra büretteki düzeyi okuduk.

Erlenin iç yüzeyini pipetteki saf suyla bir yandan yıkady kadık.pembe k.

11 Sonuç ve Değerlendirme erlendirme Yaptığı ığımız z asit- baz titrasyonunda dönüm m noktasında nda pembe rengi gözlemledik. Pembe rengin 30 sn içerisinde i kaybolduğunu unu gözlemledik. g Titrasyona devam ettiğimizde imizde rengin giderek daha berrak olduğunu unu pembe rengin kaybolduğunu unu gördg rdük. Yapılan işlemde i NaOH ile HCl nötralleşmesi sonucu renk kaybolmuştur.

g Titrasyona devam ettiğimizde imizde rengin giderek daha berrak olduğunu unu pembe rengin

Benzer belgeler

TİTRASYON. 01/titrasyon.html

TİTRASYON. 01/titrasyon.html 7. HAFTA Titrasyon TİTRASYON Derişi i bilinen bir çözelti ASİT-BAZ) ile tepkimeye giren derişi i bilinmeyen çözeltinin ASİT-BAZ) iktarı ı ve konsantrasyonunun belirlenmesidir. Bir titrasyonda türlerden