Mobil Test Sonuç Sistemi. Nasıl Kullanılır?

Transkript

1

2 Mobil Test Sonuç Sistemi Nasıl Kullanılır?

3 Takdim Sevgili Öğrenciler ve Değerli Öğretmenler, Eğitimin temeli okullarda atılır. İyi bir okul eğitiminden geçmemiş birinin hayatta başarılı olması beklenemez. Hedefe ulaşmaksa sadece çalışmakla olmaz. Çalışılacak materyallerin de doğru seçilmiş olması gerekir. Bunun bilincinde olan Zambak Yayınları okul yayıncılığında uzman kadrosuna bu yayınları hazırlattı. Zambak Yayınlarının temel amacı, öğrencinin okulda gördüğü derslere yardımcı olmak, bu derslerle ilgili bilgilerini artırmak ve öğrendiklerini pekiştirmektir. Bu kitaplar hem sınıf içi etkinliklerde hem öğrencinin kişisel çalışmalarında vazgeçilmez bir kaynaktır. Zambak Yayınları okul yayıncılığına yeni bir bakış açısı getirdi. Kitaplardaki üslup, bir okul kitabı kadar kavratıcı, bir dershane kitabı kadar pratiktir. Zambak Yayınları öğrencilerin düzeylerindeki farklılığı dikkate alarak kitap içinde her öğrenciye uygun yöntemler geliştirdi. Anlatımda anlaşılırlık hedef alınarak dil ve anlatımda yalınlıktan asla taviz verilmedi. Değerlendirme bölümlerinde her öğrencinin düzeyine uygun sorular hazırlandı. Sorular kolaydan zora doğru gidecek biçimde düzenlendi. Böylece öğrencilerin hedeflerine emin adımlarla yaklaşmaları amaçlandı. Zambak Yayınları, okul yayıncılığında kendini kanıtlamış yazarlar tarafından hazırlandı. Yıllarını öğrenci yetiştirmekle geçirmiş bu deneyimli kadro, öğrencilerin ve öğretmenlerin ihtiyaçlarını göz önüne alarak onlara en yüksek verimi kazandıracak bir yöntemle kitaplarını hazırladı. Bu kitaplar sayesinde hem okul derslerinde başarıyı yakalayacak hem de sınavlar için iyi bir temel oluşturacaksınız. Zambak Yayınları hazırlanırken birçok öğrencinin ve öğretmenin önerileri dikkate alındı. Onların ihtiyaçları doğrultusunda sürekli kendini yeniledi. Yayıncılıkta görselliğin önemini bilen Zambak Yayınları, anlamayı kolaylaştıran ve çalışmayı zevk haline getiren her türlü görsel materyali kitaplarına yansıttı. Bu kitaplarla çalışırken sıkılmayacak, öğrenmeyi eğlenceli hale getireceksiniz. Zambak Yayınları okul öncesinden Lise son sınıfa kadar, okulun her kademesine seslenen yayınlarıyla geleceğin başarılı öğrencilerini yetiştirmeyi kendisine bir görev bildi. Zambak Yayınlarını tercih eden değerli öğrenci ve öğretmenlerimize teşekkür eder, başarılar dileriz. YAYINEVİ

4 İLK SÖZ Bir soru bankasını bitirmek ve soruları tam manasıyla anlayarak çözmek, biyoloji sınavlarında başarılı olmak için olmazsa olmaz kurallardan biridir. Soru bankasındaki testleri çözerken bazı konuları unutmuş olmak, bir konu kitabına bakmayı gerektirir. Biz de tam burada devreye girerek yeni bir soru bankası tarzı geliştirelim dedik ve elinizdeki kitabı hazırladık. Kitabımız hem bir soru bankası hem de özet konu anlatımlı bir kitap olarak hazırlanmıştır. Her sayfanın yan tarafında bulunan boşluklara soru çözerken gerekli olan bilgileri yazdık. Bu sayede soru çözerken takıldığınız konu bilgisini hazır bulmanızı sağladık. Bu sayede bir soru bankasını daha hızlı ve daha iyi öğrenerek çözebileceğiniz bir hale getirmiş olduk. Her testin yanındaki boşluklarda konu tekrarı, unutulabilecek bir bilgi ve bazen de konuyu çok güzel ifade eden şekiller kullandık. Her konuyu ayrı ayrı tarayabileceğiniz çok sayıda test sorusu ekledik. Bütün bunlara ek olarak boşluk doldurma şeklinde sorular da ekleyerek testten sıkıldım bir de başka şekilde soru çözeyim dediğiniz anlar için sorular hazırlamış olduk. Soru bankasındaki konuların testlerini tam bitirdim dediğiniz anda ise son kısımda karşınıza genel tekrar testlerinin çıktığını göreceksiniz. Bu testlerdeki sorular bütün konuları kapsadığı için biyolojinin tamamını öğrenme durumunuzu belirleyecektir. Genel tekrar testlerindeki soruların karışık olması sayesinde ise YGS ve LYS sınavlarına daha uygun bir soru çözme tarzıyla hazırlanmanızı istedik. Genel tekrar testlerinin yanlarındaki boşluklarda bulunan çıkmış sorular ve çözümleri ile de sınav sorularından bazılarını görmüş olacaksınız. Kitabımız üniversite hazırlık adayları için ideal bir soru bankası olarak düşünülmüştür. Ancak unutmayın ki her şey sizlerin elinde. Soruları çözmek ve konuları öğretmek için biz elimizden geleni yaptık sıra sizde... Bütün sınavlarda hayal ettiğiniz başarılara ulaşmanız dileğiyle... BİYOLOJİ YAYIN KURULU Bu kitapla ilgili değerlendirmelerinizi bize ulaştırırsanız seviniriz. Faks: Ayhan Kuşak Erdal Kır Hüseyin Çağlayan Adem Kolçak Tan Erdoğan

5 i,cindekiler ÜNİTE 1 : CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ, BESİNLER VE HÜCRENİN YAPISI... 7 BÖLÜM 1 : Biyoloji Bilimi, Canlılık ve Besinler... BÖLÜM 2 : Canlılığın Temel Birimi HÜCRE ÜNİTE 2 : NÜKLEİK ASİTLER, PROTEİN SENTEZİ, ENZİMLER, METABOLİZMA VE ATP BÖLÜM 1 : Nükleik Asitler ve Protein Sentezi BÖLÜM 2 : Enzimler, Metabolizma ve ATP... 3 ÜNİTE 3 : BİYOSİSTEMATİK VE CANLI GRUPLARININ GENEL ÖZELLİKLERİ BÖLÜM 1 : Biyosistematik, Bakteri ve Arke Alemleri BÖLÜM 2 : Ökaryot Canlı Gruplarının Genel Özellikleri ÜNİTE 4 : DÜNYA ORTAMI VE CANLILAR EKOLOJİ BÖLÜM 1 : Yaşanabilir Çevre, Ekosistem Ekolojisi ve Madde Döngüleri... 6 BÖLÜM 2 : Komünite ve Popülasyon Ekolojisi, Biyomlar... 7 ÜNİTE 5 : CANLILARDA ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ... 9 BÖLÜM 1 : Hücre Solunumu: Enerjinin Açığa Çıkışı BÖLÜM 2 : Fotosentez: Enerjinin Bağlanması ÜNİTE 6 : BİTKİ BİYOLOJİSİ BÖLÜM 1 : Tohumlu Bitkilerin Temel Kısımları ve Bitki Fizyolojisi BÖLÜM 2 : Tohumlu Bitkilerde Eşeyli Üreme ve Gelişme

6 ÜNİTE 7 : HAYVAN BİYOLOJİSİ VE İNSAN BÖLÜM 1 : Sindirim BÖLÜM 2 : Gaz Alış Verişi BÖLÜM 3 : Dolaşım Sistemi ve Vücudun Savunulması BÖLÜM 4 : Boşaltım BÖLÜM 5 : Destek ve Hareket BÖLÜM 6 : Sinirsel Denetim BÖLÜM 7 : Duyu Organları BÖLÜM : Endokrin Sistem ÜNİTE : HÜCRE BÖLÜNMELERİ, CANLILARDA ÜREME VE GELİŞME BÖLÜM 1 : Hücre Bölünmeleri, Eşeyli ve Eşeysiz Üreme Çeşitleri BÖLÜM 2 : Hayvanlarda ve İnsanlada Üreme ile Gelişme ÜNİTE 9 : KALITIM BİLİMİ, EVRİM, BİYOTEKNOLOJİ VE CANLILARDA DAVRANIŞ BÖLÜM 1 : Mendel Genetiği BÖLÜM 2 : Modern Genetik BÖLÜM 3 : Biyoteknoloji, Evrim ve Canlılarda Davranış GENEL TARAMA TESTLERİ CEVAP ANAHTARI

7 Test 4 Bitkilerin fotosentez hızının artmasında, şu faktörler etkili olur: ç Bitkiye ulaşan ışık şiddetinin artması ç Bitkiye ulaşan su miktarının artması ç Bitkiye ulaşan karbondioksit miktarının artması ç Ortam sıcaklığının uygun değere ulaşması ç Bitkideki yaprak veya klorofil sayısının artması 1. Yapraklardaki fotosentez sırasında glikoz sentezlemek için gerekli olan; I. Enerji kaynağı II. Hidrojen kaynağı III. Karbon kaynağı IV. Oksijen kaynağı gibi verilenlerden hangilerinin granumlardan stromaya aktarımı yapılır? AAA_ _1 A) I ve II B) II ve III C) III ve IV D) I, II ve III E) I, II ve IV 4. Bir bitkide fotosentezi etkileyen faktörlerle ilgili olarak, aşağıdaki eşleştirmelerin hangisinde, fotosentez hızı diğerlerinden daha fazla olur? DDD_ _1 Yaprak sayısı Stoma sayısı Kütikula kalınlığı A) Fazla Az Fazla B) Fazla Az Az C) Az Fazla Fazla D) Fazla Fazla Az E) Az Az Az P 6 5C P RDP 6 P 5C P 6 ADP RDP 6 ATP 6 5C P RP P 10 3C P PGAL 6 CO 2 (Hammadde) Sitoplazmadan 2 P 3C P PGAL P 6 6C P Karasýz bir ara molekül Sitoplazmaya (Son ürün) C6H12O6 (Glikoz) 12 3C P PGA 12 ADP 12 ATP P 12 3C P PGA P 12 NADPH+H + 3C 12PGAL P 12 NADP + Işık enerjisi serbest bir enerjidir ve hiç bir canlı varlık tarafından doğrudan kullanılamaz. Ancak yeryüzündeki enerji kaynaklarının temel kaynağı güneştir. Güneş enerjisinin canlılar tarafından kullanılabilmesi için dönüşüm geçirmesi gereklidir. Öncelikle, güneş ışığındaki enerji fotosentez yoluyla dönüşüm geçirerek besinlerdeki kimyasal enerjiye çevrilir. Besin bağlarındaki kimyasal enerji de hücre solunumuyla ATP moleküllerine dönüştürülür. Üretilen ATP molekülleri hücredeki biyokimyasal tepkimelerde veya canlılık işlevlerinde kullanılmaktadır. 2. Aşağıdaki şekilde fotosentez ve solunum arasındaki hücresel ilişki gösterilmiştir. Buna göre, 1 ve 2 numarayla belirtilen kısımlara aşağıdakilerden hangileri yazılabilir? AAA_ _1 1 2 A) Glikoz+O 2 CO 2 +H 2 O B) CO 2 +O 2 H 2 O+Glikoz C) CO 2 +H 2 O Glikoz+O 2 D) Glikoz+CO 2 H 2 O+O 2 E) H 2 O+Glikoz CO 2 +O 2 3. Klorofille ilgili; I. Çeşitli dalga boylarındaki ışınları emer. II. Yeşil renkli bir pigmenttir. III. C, H, O, N ve Mg atomlarından oluşur. açıklamalarından hangileri doğrudur? EEE_ _2 A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III 5. Bitkilerin fotosentez hızının ışık şiddeti ve karbondioksit yoğunluğuna bağlı değişim durumu, aşağıdaki grafikte gösterilmiştir Fotosentez hýzý 0,05 0,1 0,15 0,2 Þiddetli ýþýk Orta þiddette ýþýk Düþük þiddetli ýþýk Havadaki CO 2 yoðunluðu (% hacim olarak) Buna göre, aşağıdaki ortam şartlarının hangisinde bitkinin fotosentez hızı en düşük olur? EEE_ _2 Işık şiddeti CO 2 yoğunluğu A) Orta 0,2 B) Şiddetli 0,1 C) Orta 0,15 D) Düşük 0,15 E) Düşük 0,05 6. Devirsiz fotofosforilasyonda H 2 O molekülünün iyonlarına ayrılmasıyla (fotoliz); I. O 2 II. ATP III. NADPH moleküllerinden hangileri elde edilir? DDD_ _2 A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III 106 YGS + LYS 2. Bölüm: Fotosentez: Enerjinin Bağlanması

8 Test Fotosentezin ışıktan bağımsız tepkimelerinde 3 molekül C 6 H 12 O 6 sentezi için gerekli olan ATP, NADPH ve CO 2 molekül sayıları aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir? CCC_ _3 ATP NADPH CO 2 A) B) C) D) E) Fotosentetik ve kemosentetik bakterilerde; I. Klorofilleri kullanma II. ETS enzimlerini taşıma III. Sadece ışıklı ortamlarda yaşamını sürdürme gibi özelliklerden hangileri ortaktır? BBB_ _1 A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III Işığa bağımlı ve ışıktan bağımsız evre reaksiyonlarında aşağıda verilen olaylar meydana gelir. Suyun iyonlarına ayrıştırılması, ETS de elektron taşınması, ATP üretilmesi, NADPH üretilmesi gibi olaylar fotosentezin ışığa bağımlı evre tepkimelerinde gerçekleşir. Karbondioksitin kullanılması, ATP ve NADPH nin kullanılması, ribuloz difosfatın kullanılması, PGAL nin oluşması gibi olaylar da fotosentezin ışıktan bağımsız evre tepkimelerinde gerçekleşir.. Bir araştırmacı aşağıdaki deney düzeneğini hazırlıyor. Bir süre sonra da, tüpün üst kısmında oksijen biriktiğini belirliyor. Oksijen 11. Bir araştırmacı, özdeş iki saksı bitkisini kullanarak, şekildeki deney düzeneğini kuruyor. Sonraki üç gün boyunca; A bitkisine ışık gönderip, B bitkisini karanlıkta tutuyor. A B Boşluk Doldurma 1 Iþýk Cam tüp Çeþme suyu A bitkisi (ýþýkta) Terazi B bitkisi (karanlýkta) Hazırlanan bu deney düzeneğinde meydana gelen olaylarla ilgili olarak; Aşağıda verilen cümlelerdeki boşlukları uygun şekilde doldurunuz. 1. Su bitkisi Düzeneğe verilen ışık miktarının artırılması; I. Tüpte biriken oksijen miktarının artması II. Kaptaki su miktarının azalması III. Su bitkisinin ağırlığının azalması gibi değişimlerden hangilerinin meydana gelmesine sebep olur? DDD_ _2 A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III I. Sadece A bitkisi fotosentez yapar. II. Terazinin dengesi bozulmadan kalır. III. Her iki bitki de oksijenli solunum yapmaya devam eder. IV. Her iki bitkinin de ağırlığı azalır. açıklamalarından hangileri doğrudur? BBB_ _2 A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) III ve IV E) I, III ve IV Fotosentez sırasında; I. Oksijenin harcanması II. Karbon dioksitin harcanması III. Glikozun harcanması IV. Suyun harcanması olaylarından hangileri meydana gelmez? BBB_ _1 A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV Ünite: Canlılarda Enerji Dönüşümleri Biyoloji Soru Bankası 107

9 Test 3 Atardamarlar kalpten pompalanan kanı vücuda dağıtan damarlardır. Akciğer atar damarı hariç temiz kan taşırlar. Bu damarlardaki kanın hareketi kalbin itme kuvvetiyle sağlanır. Toplardamarlar, vücutta toplanan kanı kalbe getiren damarlardır. Akciğer toplar damarı hariç kirli kan taşırlar. Bu damarlarda kanın hareketi, kalbin geri emme basıncı, iskelet ve düz kasların kasılması ve nefes alma sırasında göğüs boşluğundaki basınç değişimiyle sağlanır. Kanın Yapısı 1. Bir virüs çeşidinin, bakteri hücresi içinde çoğalması sırasında, gerçekleşen olaylardan bazıları şunlardır: I. Konak hücrenin sitoplazmasındaki nükleotitler kullanılarak, virüsün nükleik asitleri üretiliyor. II. Virüsün genomuna uygun mrna lar üretilerek, konağın ribozomlarında protein kılıflar sentezleniyor. III. Genomu DNA olan çok sayıda virüs bakteriyi parçalayarak serbest kalır. Bunlardan hangileri, bütün virüs çeşitlerinin çoğalması sırasında, ortak olarak meydana gelebilir? CCC_ _1 A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) II ve III 4. Omurgalılarda, kan dolaşımına ek olarak bulunan lenf sistemi; I. Vücudun asit baz dengesini sağlama II. Bağırsaklardan emilen, yağ asitleri ve gliserolü kana taşıma III. Vücüdun savunması için akyuvar üretme lv. Vücut ısısının dengede tutulmasını sağlama şeklindeki görevlerden hangilerini, doğrudan yerine getirebilir? BBB_ _1 A) l ve ll B) ll ve lii C) ll ve lv D) l, II ve IV E) l, lil ve lv 5. İnsan kalbinde, bazı bölümlerin kasılması ve gevşemesi sırasındaki olaylar şekilde gösterilmiştir. 2. İnsanın dolaşım sisteminde görev yapan, bazı damarlar ve organlar aşağıdaki şekilde numaralı olarak belirtilmiştir Kalp 5 6 Bu şekilde, numaralı olarak gösterilen damarlardan hangileri, küçük kan dolaşımı kapsamında görev yapar? BBB_ _1 A) 1 ve 2 B) 3 ve 4 C) 1, 2, 3 ve 4 D) 5, 6, 7 ve E) 1, 2, 9 ve Buna göre, kalpte B şeklinde gösterilen durumun gerçekleşmesi sırasında, aşağıdakilerin hangisi meydana gelmez? DDD_ _2 A) Akciğer atar damarına, kirli kanın pompalanması B) Toplar damarlardan kulakçıklara kan dolması C) Aort atar damarına temiz kan pompalanması D) Sağ ve sol kulakçığın kasılması E) Kulakçıklar ile karıncıklar arasındaki kapakçıkların kapanması Kılcal damarlar, atar damarlarla toplar damarlar arasında bulunan en ince çaplı damarlardır. Yapıları tek sıralı epitel dokudan meydana gelmiştir. Kan ile doku sıvısı arasındaki bütün madde alış verişi kılcal damarlarla olur. 3. Aşağıda belirtilenlerden hangisi, insanlardaki kan plazmasının asıl görevi değildir? BBB_ _1 A) Sindirilmiş besinleri dokulara dağıtmak B) Akciğerden dokulara oksijen taşımak C) Vücut ısısının dağılımını sağlamak D) Hormonları hedef dokulara götürmek E) Artıkları boşaltım organlarına götürmek 6. Yanlışlıkla tarım ilacı içen bir insanda, bir süre sonra aşağıdaki damarlardan hangisinde, ilgili ilacın oranı en yüksek değere ulaşır? CCC_ _2 A) Bağırsak atar damarı B) Karaciğer toplar damarı C) Kapı toplar damarı D) Akciğer atar damarı E) Karaciğer atar damarı 15 YGS + LYS 3. Bölüm: Dolaşım Sistemi ve Vücudun Savunulması

10 Test İnsanlarda, AIDS hastalığına neden olan HIV virüsünün bazı özellikleri aşağıda sıralanmıştır. Bu özelliklerden hangisi, diğer virüslerden farklılık gösterir? DDD_ _1 A) Kalıtsal materyali RNA molekülüdür. B) Kapsülü proteinden yapılmıştır. C) Konak hücrenin zarını eritecek enzimi vardır. D) Nükleik asiti (RNA sı) çift zincirlidir. E) Enzim sistemleri ve organelleri yoktur. 10. İnsandaki bir antijen enjeksiyonundan sonra, her- hangi bir antikorun kanda belirlenebilmesi için, yaklaşık bir hafta durgunluk (bekleme) evresinin geçmesi gerekir. İlk önce, antikor miktarı yavaş yavaş artarak tepe noktasına ulaşır ve sonra da hızla düşer. Bu duruma ilk tepki denir. İkinci bir antijen enjeksiyonu; günler, hatta aylar sonra bile olsa, kısa bir durgunluk evresinin ardından, hızlı bir antikor artışı meydana gelir. Buna ise ikinci tepki denir. Buna göre, aynı antijenden iki kez bulaşan bir insanda, birinci ve ikinci tepkiler, aşağıda verilen grafiklerden hangisindeki gibi olur? BBB_ _1. Aşağıdaki, sindirilmiş besinlerden bazılarının kalbe kadar taşınma yolu gösterilmiştir. Bağırsak villus kılcalları... Karaciğer kılcalları Karaciğer toplar damarı Alt ana toplar damarı Kalbin sağ kulakçığı A) Antikor 12 miktarý I.tepki B) Bağırsak atar damarı C) Lenf kılcal damarları Antikor 12 miktarý C) 4 6 Haftalar Antikor 12 miktarý II.tepki Kurbağalar değişken hayvanlardır. Boşluk Doldurma 4 6 Haftalar Antikor 12 miktarý I.tepki II.tepki Haftalar E) Antikor 12 miktarý I.tepki II.tepki Haftalar İnsan vücudunda, temel bağ ve kan dokularında bulunan; 5. I. Alyuvarlar (Eritrositler) II. Kan pulcukları (Trombositler) III. Heparin salgılayan mast hücreleri 6. IV. Akyuvarlar (Lökositler) şeklindeki hücre çeşitlerinden hangileri, kanın pıhtılaşması veya pıhtılaşmamasıyla ilgili görevler üstlenmiştir? CCC_ _2 A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV 7. E) III ve IV 7. Ünite: Hayvan Biyolojisi ve İnsan Biyoloji Soru Bankası Aşağıda verilen cümlelerdeki boşlukları uygun şekilde doldurunuz. 4 6 Haftalar 0 E) Karaciğer atar damarı Karıncığın kasılması ile karışık kanın bir kısmı vücuda, bir kısmı da temizlenmek üzere akciğerlere gönderilir. Bu nedenle vücutlarında karışık kan dolaşır. I.tepki D) Bağırsak toplar damarı Kulakçıkların kasılması ile kirli ve temiz kan karıncığa dökülür ve burada birbirine karışır. II.tepki D) I.tepki Belirtilen taşınma yolunun tamamlanması için, noktalı yere aşağıdakilerden hangisi yazılmalıdır? DDD_ _1 A) Karaciğer safra kanalı B) II.tepki Kurbağaların kalbi üç odacıklıdır. Bunlardan ikisi kulakçık biri karıncıktır. Vücuttan gelen kirli kan sağ kulakçığa, akciğerden gelen temiz kan ise sol kulakçığa dökülür.

11 Test 4 Belirli dönemlerde dişi üreme sisteminde bulunan yumurtalıklarda, mayoz bölünme ile yumurta hücresinin üretilmesine oogenez denir. Yumurtalıkta bulunan folikül keseleri içindeki birincil oositten her ay genellikle bir tane yumurta hücresi olgunlaştırılarak yumurta kanalına atılır. Erkek üreme organı olan testislerdeki seminifer tüpçüklerde mayoz bölünme ile sperm hücrelerinin oluşturulmasına spermatogenez denir. Spermler, spermatogonium denilen sperm ana hücrelerinden oluşur. 1. Bir meyve bahçesine girdiğinizde farklı meyvelerin aynı ağaç üzerinde yetiştiğini görebilirsiniz. Örneğin aynı ağaç üzerinde beyaz dut ve kara dut meyveleri meydana gelebilmektedir. Bu durum; I. Çelikle üreme II. Aşılama III. Rizomla üreme olaylarından hangileriyle sağlanabilir? BBB_ _2 A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III 4. Hücre bölünmesi öncesinde eşlenmiş olan kromozomların genel yapısı şekilde gösterilmiştir. X yapýsý Kardeþ kromatitler Ýð iplikleri Sentromer Mayoz sonucu oluşmuş yumurtanın, yine mayozla oluşmuş sperm hücresi tarafından dişi bireyin vücudunda döllenmesine iç döllenme denir. İç döllenme sürüngen, kuş ve memeliler gibi karada yaşayan canlılarda ve balina, yunus gibi su memelileri ile köpek balıkları gibi bazı balıklarda görülür. Bu döllenmede spermler çok sayıda üretilir. Yumurta ve spermin canlı vücudu dışında birleşmesine dış döllenme denir. Dış döllenme deniz solucanı, balık, kurbağa, yumuşakçalar gibi suda yaşayan canlılarda görülür. Bu çeşit döllenmede, döllenme şansını artırmak için sperm ve yumurta çok sayıda üretilir ve gametler akıntının az olduğu ortamlara bırakılır. 2. Bir tavuk türünün yumurtalarından ortalama olarak 1/ oranında, döllenme olmaksızın yeni bireyin oluştuğu gözlenmiştir. Bu üreme olayı için; I. Yumurtanın yeni bireyi oluşturması mitoz bölünmelerle sağlanır. II. Bu durum partenogenezle üremeye bir örnektir. III. Bu tavuk türünde döllenmeyle oluşan bireyler yoktur. ifadelerinden hangileri doğrudur? CCC_ _2 A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III 3. Mitoz sürecindeki M kontrol noktasında; kromozomların iğ ipliklerine bağlanması kontrol edilir. Kontrol sonucunda kromozomların iğ ipliklerine tutunmadığı belirleniyor. Bu durumda Yukarıda açıklamada boş bırakılan yere, aşağıdaki ifadelerden hangisi eklenmelidir? AAA_ _2 A) Dur sinyali verilir ve anafaz başlamaz. B) Devam et sinyali verilir ve telofaz başlar. C) Dur sinyali verilir ve metafaz başlamaz. D) Devam et sinyali verilir ve anafaz başlar. E) Dur sinyali verilir ve telofaz başlamaz. Bu şekilde X ile gösterilen kısım aşağıda verilenlerden hangisiyle ifade edilir? AAA_ _1 A) Kinetokor B) Kromatin C) Sentriol D) Karyotip E) Mikrotübül 5. Aşağıda bölünmekte olan hücrenin bir bölünme evresi gösterilmiştir. Bu hücrenin kromozom sayısı, bölünme şekli ve evresi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? CCC_ _3 Kromozom Bölünme Bölünme sayısı şekli evresi A) 2n = 2 Mitoz Telofaz B) 2n = Mitoz Metafaz C) 2n = 4 Mayoz Anafaz - I D) n = 4 Mitoz Telofaz E) n = Mayoz Anafaz - II 216 YGS + LYS 1. Bölüm: Hücre Bölünmeleri, Eşeyli ve Eşeysiz Üreme Çeşitleri

12 Test Kromozom sayısı 2n = olan bir hücre üst üste 4 kez mitoz geçiriyor. Bölünme sonunda toplam kaç hücre oluşur ve her bir hücrede kaç kromozom bulunur? DDD_ _3 Hücre sayısı Kromozom sayısı A) B) C) 16 D) 16 E) Aşağıda verilen canlılardan hangisi doğurarak çoğalır ve yuvrusunu sütle besler? AAA_ _1 A) Yarasa B) Deve kuşu C) Penguen Döllenmemiş yumurta hücresinden yeni bireyin meydana gelmesine partenogenezle üreme denir. Eklem bacaklılardan arılarda, su pirelerinde, karıncalarda, yaprak bitlerinde, bazı kelebeklerde görülür. D) Tavuk E) Serçe Bazı balık türlerinde, kurbağalarda ve bazı kuşlarda da partenogenezle üreme görülür. 11. Bir öğrenci mitoz bölünme sırasında görülen evre- leri anlatmak için aşağıdaki posteri hazırlamış, ancak bir yanlışlık yapmıştır. 7. Aşağıda verilen olaylardan hangisinde canlı sayısında artış meydana gelmeyebilir? BBB_ _1 A) İkiye bölünme B) Konjugasyon C) Partenogenez D) Tomurcuklanma E) Rejenerasyonla üreme. Buna göre, aşağıda verilenlerden hangisi yapılırsa, posterdeki yanlışlık düzeltilmiş olur? CCC_ _2 A) Profaz ile telofaz yazılarının yer değiştirilmesi I. Homolog kromozomlar arasında gen alışverişinin yapılması II. Homolog kromozomların ayrılarak zıt kutuplara gitmesi III. İğ ipliklerinin meydana gelmesi Yukarıda verilen olaylardan hangileri mayoz I de görüldüğü halde mayoz II de görülmez? CCC_ _1 A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III B) Metafazı gösteren şekil ile anafazı gösteren şekillerin yer değiştirilmesi C) Metafaz ve telofaz yazılarının yer değiştirilmesi D) Anafaz yazısının telofazdan önceki şeklin altına yazılması E) Metaz ve profazı gösteren şekillerin yerlerinin değiştirilmesi E) I, II ve III 9. İnsanda spermatogenez ve oogenez sonucu oluşan hücreler arasında, aşağıda verilenlerden hangisi ortaktır? DDD_ _1 A) Hücrenin büyüklüğü Genetik özellikleri farklı, aynı türden iki hücre yan yana gelerek aralarında kurulan sitoplazma köprüsü sayesinde birbirlerine gen aktarırlar. Bu olaya konjugasyon denir. B) Hücredeki besin miktarı Bakteri konjugasyonunda mayoz ve döllenme gerçekleşmezken, paramesyumda mayoz ve döllenme olayları gerçekleşir. C) Hücrenin kamçı bulundurması D) Çekirdekteki kromozom sayısı E) Zona pellusidayla kaplı olma. Ünite: Hücre Bölünmeleri, Canlılarda Üreme ve Gelişme Biyoloji Soru Bankası 217

13 Test 3 AB0 kan grubu sistemi; A, B ve 0 genleri ile kalıtılan bir karakterdir. Bu genlerden A ve B birbirlerine eş baskın, 0 geni ise çekiniktir. Kan grubunun oluşmasını sağlayan antijenler, alyuvarların zarları üzerinde bulunur. İnsanlar bu kan karakteri yönüyle A (AA veya A0 genotipli), B (BB veya B0 genotipli), AB ve 0 (00 genotipli) kan gruplarına sahip olabilir. Bir canlıdaki heterozigot karakter sayısının fazla olması, oluşturabileceği gamet çeşiti sayısının da fazla olmasını sağlar. Gamet çeşidi sayısı 2 n formülüyle bulunabilir (n : heterozigot karekter sayısı) Rh kan grubu sisteminde; kan grubunu belirleyen gen R simgesi ile gösterilir. Bir insanın kanında Rh antijeni bulunuyorsa Rh (+), bulunmuyorsa ise Rh ( ) kan grubundan olur. Kan grubu Rh (+) olan bireylerin genotipi RR veya Rr dir. Rh ( ) kan grubundan olanlar ise rr genotipli olur. 1. Bir karakteri oluşturan alel çeşidinin ikiden fazla olmasına çok alellik denir. Farklı canlılarda görülen aşağıdaki karakterlerden hangisinin oluşmasında çok alellik görülür? DDD_ _1 A) İnsanlarda MN kan grubu B) Aslanağzında kırmızı ve beyaz çiçek rengi C) Bezelyelerde sarı ve düzgün tohum rengi D) Tavşanlarda kürk rengi E) Bezelyelerde düzgün ve buruşuk tohumluluk 2. İnsanlarda MN kan grubu karakterine ait genotip ve fenotip durumları tabloda verilmiştir. Fenotip (Kan grubu) M N MN Genotip L M L M L N L N L M L N Bu tablodaki verilere göre; Antijen (Alyuvarlarda) M N M ve N I. MN kan gruplu bir kadın ile MN kan gruplu bir erkeğin evliliğinden doğacak ilk çocuğun M kan grubundan olma ihtimali 1/4 tür. II. M ve N genlerinin arasında eş baskınlık vardır. III. M kan gruplu anne ve babanın çocuklarında bu karakter için tek çeşit genotip oluşabilir. şeklindeki açıklamalardan hangileri doğrudur? EEE_ _2 A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 3. Aşağıda bazı çaprazlamalar verilmiştir. I. Nn X nn II. Nn X Nn III. NN X Nn Belirtilenlerden hangilerinin F 1 dölünde en fazla iki çeşit genotip oluşabilir? CCC_ _2 A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 4. Heterozigot B kan gruplu bir bayan ile 0 kan gruplu bir erkeğin evliliklerinden iki kız ve bir de erkek çocuk dünyaya geliyor. Bu aileyi oluşturan bireylerin ilgili kan karakteri özellikleriyle ilgili olarak; I. Annenin alyuvarları üzerinde B antijeni, kan plazmasında ise anti - A antikorları bulunur. II. Kız ve erkek çocukların 0 kan gruplu olma ihtimalleri birbirine eşittir. III. Bu aileden dünyaya gelecek yeni bir çocuğun B kan grubundan olma ihtimali 1/2 dir. ifadelerinden hangileri söylenebilir? EEE_ _2 A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 5. Bir karakterin kalıtımından sorumlu gen çeşitlerinin her biri aşağıdakilerden hangisiyle adlandırılır? CCC_ _1 A) Kromatit iplik B) Lokus C) Alel gen D) Nükleotit E) Homolog kromozom 6. uuyy X Uuyy genotiplerine sahip iki bezelye bitkisinin çaprazlanması sonucu F 1 dölünde oluşacak uzun ve yeşil bireylerin oranı aşağıdakilerden hangisidir? (Bezelye bitkilerinde uzunluk ve yeşil olma özellikleri baskındır.) AAA_ _3 A) 1 B) 3 C) 1 D) 3 E) İki karakter bakımından heterozigot (SsDd) bir bireyden aşağıdaki gametlerden hangisi normal olarak oluşmaz? DDD_ _2 A) SD B) Sd C) sd D) ss E) sd 234 YGS + LYS 1. Bölüm: Mendel Genetiği

14 Test.. 3. Bezeleylerdeki bir karakter için yapılan monohibrit çaprazlama ve sonuçta oluşan bireyler şekilde gösterilmiştir. 10. Alellerden biri diğerinin üzerinde tam baskınlık ku- ramadığı zaman heterozigot bireylerde her iki alelin özelliğinden farklı bir özellik ortaya çıkar. Buna eksik baskınlık denir. Buna göre, III. Endülüs tavuklarında tüy rengi şeklindeki karekterlerden hangilerinde eksik baskınlık görülür? DDD_ _2 B) Yalnız III C) I ve II A) Yalnız II D) I ve III İki veya daha fazla gen, aynı kromozom üzerinde bulunursa bağlı genler, farklı kromozomlar üzerinde bulunurlarsa bağımsız genler adını alır. Bağlı genler, gametlere giderken beraber hareket ederler. Bu genler, ancak krosing over ile ayrılarak farklı hücrelere gidebilir. I. Aslanağzında çiçek rengi II. İnsanlarda MN kan grubu Bağımsız genler ise, farklı kombinasyonlar halinde (bağımsız dağılımla) yeni hücrelere geçebilirler. E) II ve III Boşluk Doldurma Bu çaprazlama sonucunda F2 dölündeki bireylerin genotip ve fenotip oranları aşağıdakilerden hangisinde verildiği gibi olur? CCC_ _1 Fenotip oranı Genotip oranı A) 3 : 1 B) 1 : 2 : 1 1:2:1 C) 3 : 1 1:2:1 D) 1 : 2 : 1 E) 3 : 1 1:3:1 11. Aşağıda üç farklı ailenin soyağaçlarında, kan grupları gösterilmiştir. 1. Aşağıda verilen cümlelerdeki boşlukları uygun şekilde doldurunuz. 3:1 2. 3:1 Bu ailelerden hangilerinde 0 kan grubuna sahip çocuklar olabilir? DDD_ _2 A) Yalnız Can 3. B) Tan ve Can C) Can ve Cem 4. D) Tan ve Cem 9. Bir aileye ait bireylerin, belirli bir özellik yönü ile soy ağacı aşağıda verilmiştir. E) Tan, Can ve Cem Bu soy ağacında, koyu renkli olarak gösterilen bireydeki özellik, anne ve babadan ortak biçimde aktarıldığına göre, bu fenotip; 7. I. Baskın II. Eksik baskın. III. Çekinik özelliğindeki genlerden hangileriyle kalıtılıyor olabilir? DDD_ _1 A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III 36 E) I, II ve III 9. Ünite: Kalıtım Bilimi, Evrim, Biyoteknoloji ve Canlılarda Davranış Biyoloji Soru Bankası 235

15 Test 5 Bitki hücresi hipotonik ortamda ozmozla su alarak şişer. Çünkü hipotonik ortam hücreye göre su oranı yüksek olan ortamdır. Alyuvar hücresi hipotonik ortama konduğunda hücre içine giren su, hücre duvarı olmadığı için hücreyi patlatır. Bu olaya hemoliz denir. 1. Bir bitki hücresinde meydana gelen; I. Hücre duvarının sentezlenmesi II. Işık enerjisi kullanılarak besin sentezlenmesi III. RNA molekülünün sentezlenmesi olaylarından hangileri çok yıllık bir bitkinin bütün canlı hücrelerinde gerçekleşir? EEE_ _3 A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III 4. Hücre dışında yoğun olarak bulunan glikoz moleküllerinin, hücre içine alınması sırasında gerçekleşen olaylar şekilde gösterilmiştir. Glikoz Hücre dýþý Taþýyýcý protein Hücre içi Bu madde geçişi yöntemiyle ilgili olarak; 2. Bir bitki hücresindeki üç organelin metabolizmasına bağlı olarak, hücre içindeki su miktarında meydana gelen değişmeler grafikte gösterilmiştir. Hücre içi su miktarý X Y I. Kolaylaştırılmış difüzyon olarak adlandırılır. II. Madde geçişi sırasında ATP harcanmaz. III. Sadece monosakkaritlerin geçişini sağlar. ifadelerinden hangileri söylenebilir? DDD_ _1 A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III Z Metabolik etkinlik Bu grafikteki değişmelerin oluşmasını sağlayan organeller, aşağıdakilerden hangisinde verildiği gibi olabilir? DDD_ _2 X Y Z A) Kloroplast Ribozom Lizozom B) Lizozom Mitokondri Kloroplast C) Mitokondri Lizozom Kloroplast D) Ribozom Mitokondri Kloroplast E) Mitokondri Lizozom Golgi 5. Ökaryot hücrelerde bulunan üç farklı organel ve bazı kısımları aşağıdaki şekilde gösterilmiştir. Golgi cisimciği zarla çevrili disk şeklinde üst üste dizilmiş yassı keselerden oluşan ve ökaryot hücrelerde bulunan organeldir. Golgi cisimciği farklı maddelerden salgı maddelerinin üretilmesinde görev yapar. Endoplazmik retikulumdan gelen maddeleri salgı görevi yapacak, hücre zarına, hücre duvarına ya da lizozomların yapısına katılacak şekilde farklılaştırır. 3. Bir hayvan hücresinin canlı olduğu, aşağıdaki madde alışverişi yöntemlerinden hangisinin gerçekleşmesiyle anlaşılamaz? EEE_ _1 A) Aktif taşıma B) Ekzositoz C) Pinositoz D) Fagositoz E) Difüzyon Bu üç hücre organeli için, aşağıda verilen özelliklerden hangisi ortak olabilir? BBB_ _2 A) Sıvı kısmında DNA bulundurma B) Hücrenin ihtiyacına göre çoğalabilme C) İki katlı zar sistemine sahip olma D) Bazı özel proteinlerini sentezleyebilme E) Fotosentetik bitki hücresinde bulunma 24 YGS + LYS 2. Bölüm: Canlılığın Temel Birimi Hücre

16 Test Aşağıda verilenlerden hangisi, bitki ve hayvan hücrelerinde ortak olarak gerçekleşir? EEE_ _1 A) Nişastayı glikoz birimlerine parçalama Aşağıdaki hücre yapılarından hangi ikisinin aynı hücrede bulunması beklenmez? DDD_ _1 A) Mikrovillus Mitokondri B) İnorganik maddelerden organik besin üretme B) Sil Golgi aygıtı C) Fagositozla besin alma C) Mitokondri Kloroplast D) Glikozlardan selüloz sentezleme D) Sentrozom Lökoplast E) Aktif taşıma ile dış ortamdan madde alma E) Ribozom Kamçı Bir hücre organelinin yapısını oluşturan birimler aşağıdaki şekilde gösterilmiştir. Ribozom, tüm hücrelerde bulunan zarsız organellerdir. rrna ve proteinden yapılmış iki alt birimden oluşurlar. Hücreye gerekli olan proteinlerin sentezlenmesini sağlar. Hücrede bulunan en küçük yapılı organeldir. Mitokondri ve kloroplast içinde de bulunur. 10. Bir hücrenin, dışarıdan besin alması ve hücrede kullanması, aşağıda şematize edilmiştir. solunum M K Enerji sentez Büyük moleküllü besin sindirim besin yapý taþlarý Protein L Bu hücre organeliyle ilgili olarak, aşağıda verilenlerden hangisi doğrudur? AAA_ _1 A) Ökaryot ve prokaryot özellikteki hücrelerde ortak olarak bulunur. B) Hücreye gerekli olan polisakkaritlerin sentezini sağlar.. Sitoplazma Besin maddesi hücreye girdikten sonra, şekildeki etkinlikleri sağlayan K, L ve M organelleri, hangisinde doğru eşleştirilmiştir? DDD_ _3 K L M C) Bütün hücre çeşitlerinde sadece sitoplazmada görev yapar. A) Mitokondri Lizozom Sentrozom B) Lizozom Mitokondri Ribozom D) Hücre bölünmesi öncesinde eşlenerek kendi kopyasını yapabilir. C) Koful Kloroplast Golgi cisimciği E) Hücre içindeki bazı yıkım reaksiyonlarının gerçekleşmesini sağlar. D) Mitokondri Lizozom Ribozom E) Lizozom Kloroplast Golgi cisimciği Bir hücrede, aktif taşıma ile madde alınması sırasında meydana gelen bazı olaylar aşağıda verilmiştir. Buna göre verilen olaylardan hangisi, aynı hücrede kolaylaştırılmış difüzyonla madde alınması sırasında gerçekleşmez? CCC_ _1 A) Hücre zarındaki porlar kullanılır. Hücre zarı ile çekirdek zarı arasını dolduran kolloidal (yarı sıvı, yarı katı) ortama sitoplazma denir. Hücre sitoplazması organeller ve bunların içinde yer aldığı koyu kıvamlı sıvı kısım olan sitozolden meydana gelir. B) Taşıyıcı moleküller görev yapar. Prokaryotik hücreler ile ökaryotik hücreler arasında sitoplazma, ribozom ve hücre zarı ortak olarak bulunur. C) Maddenin alınması sırasında ATP harcanır. D) Hücre zarının seçici geçirgenliği etkili olur. E) Hücre zarındaki enzimler görev yapar. 1. Ünite: Canlıların Ortak Özellikleri, Besinler ve Hücrenin Yapısı Biyoloji Soru Bankası 25