MICRO- MIDI İÇİN YARDIMCI AÇIKLAMALAR. Serdar ÇELİK Ocak- 2016

Transkript

1 MICRO- MIDI İÇİN YARDIMCI AÇIKLAMALAR Serdar ÇELİK Ocak- 2016

2

3 Öncelikle, eğer MacOsX işletim sistemi üzerinde çalışıyorsanız ve dosyayı indirdiniz ama çalıştıramadıysanız ya da dosya bozulmuş hatası alıyorsanız güvenlik ayarlarında küçük bir değişiklik yapmak gerekiyor. Sistem Ayarlarınız à Güvenlik&Gizlilik à Genel (ayarların değiştirilmesi için kilidi açınız) sertifikasız uygulamaların açılmasına izin vermek için herhangi seçeneği aktif olmalıdır. Micro- MIDI, iki farklı kullanım için hazırlandı: Bağlı olduğu MIDI donanım ya da yazılımın tuning sistemini değiştirmek ve değiştirilen yeni tuning sistemi ile yapılan icra verilerini gerçek zamanlı seslendirmek, belirli dosya formatlarıyla kaydetmek, yeniden seslendirmek ve nota işaretleriyle göstermek (1. kullanım) bir diğeri, Finale, Sibelius gibi müzik programlarıyla kaydedilmiş veriler üzerinde mikrotonal düzenleme yapmak (2. kullanım). Bu kılavuzdaki açıklamalar bu iki kullanıma ait işlemlerin sağlıklı yapılabilmesi için eklenmiştir. 1. Kullanım: Micro- MIDI uygulaması üzerinde icraların yapılabilmesi amacıyla harici MIDI denetleyiciler (MIDI klavye vb.) kullanılabileceği gibi bu tür donanımların olmadığı durumlar için uygulama içine eklenen sanal klavye (virtual keyboard) ve C4 ve B5 perdeleri arasındaki iki oktavlık alanda seslendirme yapabilen Qwerty klavye de alternatif olarak sunuldu. MIDI klavye bilgisayara bağlandığında uygulama üzerindeki MIDI- In portu penceresinden geri bildirimde bulunur ve klavyenin marka ve modelinden oluşan ID bilgisini (sürücüleri doğru yüklenmişse) bu pencere üzerinde gösterir. Uygulama ve MIDI klavye arasındaki bağlantı doğru bir biçimde yapılmışsa, MIDI klavye üzerinde herhangi bir perdeye basıldığında MIDI- In yazısı yanındaki buton sinyal verecektir. Mikrotonların çeşitli çalgı tınılarıyla seslendirilmesi için 122 General MIDI çalgısından biri kullanılabilir. Çalgı seçimi Instrument Select penceresinden belirlenir.

4 İcra işlemleri için sanal klavye kullanılacaksa Virtual Keyboard butonuna tıklanmalı ve ekrana gelecek klavye üzerinden seslendirme yapılmalıdır. Qwerty klavye C4 ile B5 arasında iki oktavlık kullanım alanı sunar. Oktavın yükseltilmesi ve düşürülmesi için caps look tuşu açık/kapalı olmalıdır. Caps look kapalı konumdayken oktav aralığı C4 ve B4 arasında:

5 açık konumda bir oktav artarak C5- B5 arasında olacaktır: İcra için hangi klavyenin kullanılacağı belirlendiğinde perdelerin sent değerini belirlemek için sürgüler kısmına geçilebilir. Sürgüler bölümünde kromatik adımdaki her perdenin (C- B perdeleri arası) sent değeri - 99 ve 99 birimleri arasında değiştirilebilir ve seste oluşan değişimler, değiştirilen perdeye sürekli basılarak kontrol edilebilir. Perdelerin sent değeri değiştirildikten sonra oluşan yeni tuning sistemi Save Tuning ile kaydedebilir; kayıtlı tuning sistemleri Open Tuning ile tekrar uygulama içine çağırılabilir. Bunun dışında Micro- MIDI ile 27 farklı mikrotonal tuning sistemi kullanıcıya hazır olarak sunulmuştur. Recall Tuning Folder seçeneği kaydedilmiş tuning sistemlerini sınıflandırmak için eklenmiştir. Eğer tuning değişim işlemi yapıldıysa kayıt aşamasına geçilebilir. Record butonuna basıldığında metronom (Transport Penceresi) açılır ve start butonuyla kayda başlanır stop butonuyla sonlandırılır. Kayıt işlemi click eşliğinde yapılacaksa Click On butonuna basılmalıdır.

6 Bu pencerede seslendirilecek icranın tempo ve ritim değerleri belirlenebilir. Start butonuna basıldığında roll ekranında kayıt süreci başlar ve o anda seslendirilen nota değerleri, nota süreleri ve mikrotonal işaretleriyle birlikte roll ekranına yazılır, stop butonuyla kayıt sonlandırılır. Bu aşamadan sonra Perf. Quantize butonuna basıldığında roll ekranındaki nota değerleri anlaşılır ve sabit nota değerlerine dönüştürülür. Bu sayede belirlenen tempo ve ritim değerleriyle seslendirilen icra bu değerlerle quantize (niceleme) yapılır ve score ekranına aktarılır. Score ekranında düzenleme işlemleri yapılabildiği gibi seslendirme ve dosya çıktısı oluşturma işlemleri de yapılır. Score ekranındakileri seslendirmek için fareyle score ekranı seçilmeli ve bilgisayar klavyesindeki space tuşuna basılmalıdır. Ya da Play ve Stop seçenekleri kullanılabilir. Notaların sent değeri score ekranında değiştirilmek istendiğinde nota fareyle seçilmeli ve aşağı ve yukarı ok tuşlarıyla notanın mikrotonal simgeleri değiştirilmelidir. Score ekranından çıktı almak için Save File penceresi açılarak istenilen kayıt formatı belirlenebilir.

7 MIDI, MusicXML, OpenMusic, PWGL, Lilypond ve Lilypondpdf formatlarında çıktı alınabilir. Çıktıları Finale, Sibelius gibi nota yazım programlarında açabilmek için MusicXML ya da MIDI çıktı formatları tercih edilmelidir. 2. Kullanım: Kaydedilmiş müzik formatlarını (MIDI, MusicXML, OpenMusic, PWGL) uygulama içine çağırmak için Open File penceresi açılmalıdır. MIDI haricindeki formatlar score ekranında MIDI formatı roll ekranında açılır. Score ekranına taşımak ve otomatik quantize işlemi yapmak için Auto Quantize butonuna basılmalıdır. Score ekranına aktarıldıktan sonraki işlemler 1. kullanımda olduğu gibidir. Mikrotonal arıza işaretlerinin çözünürlüğünü ve hangi işaretlerle gösterileceğini belirlemek için kullanılır. Yapılan değişiklikler hem roll hem de score ekranı için belirleyicidir. Mikrotonal arıza işaretlerinin gösterilmesi için 1/2, 1/4, 1/8 ve 1/100 çözünürlük değerleri sunulmuştur. 1/2 (100 sent) Batı müziği sistemindeki yarım aralığı temsil eden arıza işaretlerini ifade etmek için kullanılırken, daha yüksek çözünürlükler için 1/4 (50 sent), 1/8 (25 sent) ve 1/100 (1 sent) değerleri kullanılabilir. Klasik nota işareleri en fazla 1/8 çözünürlüğe kadar olan mikrotonal arıza işaretlerini destekler ve 1/100 çözünürlük için kesir ve sent cinsinden arıza işaretleri kullanmak gerekir. Mikrotonal arıza işaretleri çeşitli işaretlerle gösterilir: a) Klasik Arıza işaretleri:

8 b) Kesirli değerleri ifade eden işaretler: c) Sent cinsinden ifade eden işaretler: Bir diğer buton tonal- mikrotonal geçişler için eklendi. Erase All Microtonal Cents butonuna tıklandığında sürgüler bölümündeki bütün sent değerleri sıfırlanarak tampare perde sistemine geçiş yapacaktır. Butona tekrar tıklandığında Call Back Previous seçeneği ile en son oluşturulan mikrotonal tuning sistemine geri döner. Ancak geri dönüş işleminin yapılabilmesi için mikrotonal tuning sisteminin Save Tuning butonu ile kaydedilmesi gerekir. Gerek roll ekranı gerekse score ekranındaki temel ayarları yapabilmek için her iki ekran için ayarlar bölümü eklendi. Aşağıdaki pencereden roll ve score ekranı için pek çok ayarlama işlemi yapılabilir. Micro- MIDI Uygulamasının Kullanım Şeması :

9 Mikro_MIDI iki temel amaç için kullanılır. Bunlardan biri icra verilerini kaydetmektir. Micro- MIDI uygulamasına bir MIDI donanım ya da yazılım bağlandığında MIDI porttan gelen MIDI verileri öncelikle mikrotonal sürgüler penceresinde ulaşır. Burada MIDI perdelerinin sent değerleri değiştirilir ve sent değerleri değiştirilen perdeler seslendirilir. Seslendirilen perde değerleri roll ekranına ulaşır ve burada niceleme (quantize) işlemi yapılarak score ekranına gönderilir. Bütün düzenleme işlemleri score ekranında yapıldıktan sonra seslendirme ve sent değerlerinin geri bildirimi için bütün veriler mikrotonal sürgülere tekrar gönderilir. Düzenlenen notaların son hali çeşitli dosya çıktı formatlarıyla kaydedilir. Bunun yanı sıra Micro- MIDI tonal- mikrotonal dönüşüm (convert) işlemleri de yapar. Finale, Sibelius gibi çeşitli müzik yazılımları tarafından oluşturulan çıktı formatları roll ekranına çağrılabilir. Niceleme işleminden sonra score ekranına gelen tonal arıza işaretleri mikrotonal arıza işaretleri ile değiştirilir. score ekranında hazırlanan veriler seslendirmek için tekrar mikrotonal sürgülere gönderilir ve son olarak çeşitli çıktı formatlarında kaydedilir.