Modülün içeriğine giriş

Transkript

1 Modülün içeriğine giriş İşbu modül, Almanya, Avusturya ve Türkiye de sigortacılık eğitimine dair Almanca ve Türkçe lisanlarında verilecek temel eğitim planının bir parçasıdır. Hedef gruplar, sigorta kuruluşlarında Almanca ve Türkçe lisanlarında çalışan ve müşterilere hizmet veren yeni personeldir. Bu modül temel olarak işbu temel eğitim planının diğer modülleri gibi aynı şekilde Almanya, Avusturya ve Türkiye de göçmen geçmişine sahip çalışanlara yöneliktir. Bu eğitim planının esası, Avusturya da hali hazırda sigorta şirketlerinde uygulanan şirket içi mesleki sigortacılığa giriş eğitimidir. Avusturya daki temel eğitim programı bir çok alanda, Almanya Federal Cumhuriyeti ndeki sigortacılık eğitimi ile örtüşmektedir. Türkiye de sigorta uzmanlığına ilişkin devlet tarafından veya resmi olarak sertifikalandırılmış bir mesleğe giriş eğitimi bulunmamaktadır. Türkiye de sigortacılık alanında verilen eğitim iki şekilde yapılmaktadır: bir yandan sigortacılık konusunda detaylı uzmanlaşmanın mümkün olmadığı genel işletme eğitimi, bu eğitim mezunlarına sigorta şirketlerinde orta düzey yönetici olarak girişi mümkün kılmaktadır ve sigortacılık konusundaki uzmanlaşma şirket içi eğitimlerle sağlanmaktadır. Sigorta kuruluşlarında çalışan bu personelin görevleri, Almanya da ve Avusturya da çalışan bir sigortacının görevleriyle örtüşmektedir. Türkiye de diğer yandan sigorta acenteliğine yönelik bir eğitim mevcuttur. Bu eğitim, sigorta kuruluşlarında alınan üç aylık bir temel eğitimi kapsamaktadır ve tümüyle satışa yöneliktir. Bu üç ayın bitiminde genelde, şirket içi gelişim ve mesleki eğitim tarafından eşlik edilen bir yıllık bir uygulama aşaması takip eder. İki yıldan beri Türkiye de faaliyet gösteren AB kaynaklı birçok sigorta kuruluşu, Almanya, Avusturya veya Fransa dan devralınan bir eğitim müfredatı ile çalışmaktadırlar. Sigortacılık branşında faaliyet gösteren uluslararası büyük kuruluşlardaki bu gelişim, eğitimin tanımından veya mesleki temel eğitimin kontrol sistemine entegrasyonundan bağımsız olarak eğitim içeriklerinin standartlaştırılmasına yol açmıştır. Almanca konuşulan bölgede, sigortacılığa ilişkin mesleki eğitim mevzuatı kapsamında, Almanca ve Türkçe lisanlarında geliştirilen modüller, özellikle Türkçe ve Almanca kültür bölgelerinde yaşayanlara yönelik sigorta teklifleri, uluslar arası sözleşmeler ve kültürlerarası yeterlilikle ilgilidir. Bu esasa dayanarak işbu münferit modüller, Almanya, Avusturya ve Türkiye de sigortacılığa ilişkin Almanca ve Türkçe lisanlarında verilen temel eğitim planı kapsamında geliştirilmiş ve denenmiştir. Modüller Avusturya da sigorta kuruluşlarında şirket dahilinde verilen mesleki temel eğitimde kullanılmaktadır. Modülün tamamlanmasından sonra kişiler önce şirket içerisinde, akabinde Avusturya da genelinde devlet tarafından düzenlenen bir sınava katılmaya hak kazanmaktadırlar. Bu sınavda Türkçe bilmek ayrıcalık sayılmakla birlikte, 2008 Nisan itibariyle henüz sertifikalanmamaktadır. Buna ilişkin 2008 yılı sonu itibariyle sertifikalandırma hazırlıkları başlatılmıştır. İşbu sertifikalandırma değerlendirmelerinin sonuçları, Almanya da da benzerdir. Bila-Train in practice Sigortacılık Eğitimi DE-TR - Modül Emeklilik Sigortası 1

2 Türkiye de çift dilli bu modüllerin kabulü, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 2008 sonbahar / 2009 ilkbaharında gerçekleştirilecektir. Eğitimin birinci bölümüyle ilgili olarak Almanya, Avusturya ve Türkiye deki müşterek kısımlar büro uygulamaları ve büro organizasyonunun özellikleri, bu üç ülkedeki sigortacılık ile ilgili temel esasları, iletişim kültürü ve poliçelerdir. Eğitimin ikinci ve üçüncü bölümlerinde, kişisel sigorta ve mal sigortası alanında detaylı bilgilendirme, kültürler arası yetkinlik ve serbest sigortacılığa giden yollar hakkındaki bilgilerin iletilmesidir. Mevcut modül, Avusturya, Almanya ve Türkiye de faaliyet gösterilen sigortacılıkla Almanca ve Türkçe lisanlarında meşgul olmaktadır. Bu modül, temel modül olarak kabul edilmelidir. Eğitim alanlara aşağıdaki konula sunulmaktadır - Avusturya, Almanya ve Türkiye de sigortacılığın esaslarına ilişkin bir önsöz - Sigorta denetiminin yapılarına ilişkin bir önsöz - Sigortaların işleme alınmasına ve organizasyonuna ilişkin bir önsöz - Sigortaların türleri ve şekillerine ilişkin bir önsöz - Ulusal bir düşünce çerçevesi dahilinde sigortaların kültürel özelliklerine ilişkin bir önsöz - Alıştırmalı çalışma malzemesi. Modül hem Almanca hem Türkçe olarak mevcuttur. Eğitmenler için hazırlanan dokümanların yanı sıra, modül sözlük ve lisana ilişkin açıklamalara sahip bir ek içermektedir. Modül, Almanya, Avusturya ve Türkiye de faaliyet gösteren çift dilli sigorta acenteleri ve sigorta kuruluşlarının ek ders elementi olarak uygundur. Modül, Almanya, Avusturya ve Türkiye de sigortacılık eğitimi için Almanca ve Türkçe hazırlanan temel eğitim planına tamamlayıcı ve bütünleyici olarak düşünülmüştür. Bila-Train in practice Sigortacılık Eğitimi DE-TR - Modül Emeklilik Sigortası 2

3 Modülün temel eğitim planının bir kısmı olarak uygulanması Modül, sigortacılığa ilişkin Almanca Türkçe dillerinde hazırlanan geniş kapsamlı bir temel eğitim planının bir parçasıdır. Modül, mevcut eğitim müfredatının ve eğitim materyallerinin yerine geçmemektedir, daha ziyade bunları Alman Avusturya Türk özelliklerine mukayeseli olarak bir takviyedir. Modül, Almanca ve Türkçe konuşan sigorta kuruluşlarında seçilen uzmanlık alanlarındaki toplam 15 adet içeriksel modülün bir unsurudur. Modül, Türkiye, Avusturya ve Almanya da kullanılabilir. Mevcut Almanca Türkçe çift dilli çerçeve müfredatı, aşağıdaki modüllerden oluşmaktadır: - Almanya / Avusturya ve Türkiye de sigortacılığın ana hatları - Sigortacılıkta büro uygulamalarının ana hatları - Sigorta ve sigorta hukukuna ilişkin sözleşme yönetiminde gizlilik modülü - Sigortacılıkta Almanca ve Türkçe konuşan kültür sahası arasında kültürler arası yetkinlik modülü - Almanca Türkçe lisanda iletişim alıştırmaları modülü - Almanca Türkçe lisanda telefon alıştırmaları modülü - Müşteri hizmetleri, komünikasyon ve danışmanlık modülü - Sosyal sigortacılık modülü - Hayat sigortacılığı modülü - Yapı tasarrufu sigortası / yapı tasarrufu sözleşmeleri modülü - Motorlu araç mali sorumluluk sigortacılığı modülü - Ev eşyası ve mülkiyet sigortaları modülü - Sağlık sigortası modülü - Emeklilik sigortası modülü - Sigortacılıkta iş kurma modülü Modüller, dil kursları değil, bilakis mesleki eğitim modülleridir. Başlangıçta, Avrupa Referansı Çerçevesinde B1 seviyesinde Almanca ve Türkçe lisanlarına hakimiyet şart koşulmaktadır. İşbu müfredat kapsamında Almanca ve Türkçe lisanlar için bir lisan sınıflandırma testi mevcuttur. Modül, bir sigorta kuruluşunda direkt kullanım için tasarlanmıştır. Modül 90 dakikalıktır ve düzenli bir eğitim süreci kapsamında öğrenim birimi olarak kullanılabilir. 90 dakikalık süre içerisinde, iki alıştırma öngörülmüştür. Modül gerekli görülmesi halinde tekrarlanabilir ve yapılan alıştırmalar alanında çeşitlendirilebilir ve bu sayede de 45 dakikaya indirgenebilir. Temel bilgi veren eğitim içeriği dolayısıyla, müfredat oluşturanların sayısız deneyleri ve önerileri, modülün eğitim hedefine ulaşmak için iki kez kullanılmasının yeterli olduğunu göstermiştir. Her bir modül aşağıdakilerden oluşmaktadır: - Eğitim içeriğinin tanımlanması ile konuya giriş - Eğitim materyalleri ile birlikte eğitim içeriğine ilişkin gerekli bilgiler - Alıştırmalar - Takviye materyaller ve dokümanlar Bila-Train in practice Sigortacılık Eğitimi DE-TR - Modül Emeklilik Sigortası 3

4 - Literatür bilgileri Hazırlık için eğitim alanlara aşağıdakileri öneryoruz: - Modül için eğitim alanlarla, 90 dakikalık sürede eğitim içeriğinin benimseneceği kesin bir saatin kararlaştırılması gerekmektedir; - Eğitmenler modüle, eğitim içerikleri altındaki bilgilerin yardımı ile hazırlanabilirler; - Eğitim alanlara esasları ve tanımları içeren (ekteki) veri sayfaları teslim edilebilir; - Konuya giriş yaptıktan sonra, bir-iki alıştırma yapılabilir; - Alıştırmalar değerlendirmeleri ile birlikte tamamlandıktan sonra, bunu günlük mesai içerisinde pratik bilgileri ile birlikte tekrar özet yapabilirler. Çalışma malzemesi olarak kağıt ve kalem, eşlik eden materyaller ve de bir kara tahta ya da büyük boyutlu kağıtlar (Flip Chart) önerilmektedir. Bila-Train in practice Sigortacılık Eğitimi DE-TR - Modül Emeklilik Sigortası 4

5 Eğitmenler için didaktik bilgiler Modül çift dilli düzenlenmiştir ve Almanca ve Türkçe dillerinde hazır olarak mevcuttur. Modülün hedefi, sigortacılığa, sigortacılığın yapısına ve gelişimine ilişkin içeriksel bilgi aktarımının yanı sıra, Avusturya, Almanya ve Türkiye de bulunan çift dilli acentelerde sigortacılık alanında çalışanlar için mesleki sözcük dağarcığının güçlendirilmesi ve geliştirilmesidir. Modül hem Alman hem Türk mesleki sözcük dağarcığını ve formülasyon yardımlarını vermektedir. İşbu mesleki sözcük dağarcığı, her iki dilin güncel dili içerisine yerleştirilebilir. Almanya veya Avusturya daki Alman Türk geçmişe sahip eğitmenler için hedef, genelde bilinmeyen Türkçe sözcük dağarcığını edinmek olmalıdır. Türkiye de yaşayan eğitmenler için Almanca teknik terimlerin iletilmesi gerekmektedir. Modül, sigortacılar için mesleki ihtisasın iletilmesinde didaktik olarak önce eğitmen tarafından verilen sözlü açıklamalar vasıtasıyla klasik yöntemi takip eder. Bunu pratik alıştırmalar, öğrenilen bilgilerin denetlenmesi ve bir özet takip eder. Modül, çift dilli eğitim alanlarda dilsel yeteneğin geliştirilmesinde didaktik olarak, full immersion yönteminin esasına dayalı standart dil kapsamı içerisinde task-based earning yani göreve yönelik öğrenim yöntemi takip eder. Modülün ön şartı, eğitim görecek şahsın her iki ldile, yani Türkçe ye ve Almanca ya yeterli derecede hakim olmasıdır. Eğitmenler için Avrupa Referansı Çerçevesinde B2 veya C1 esasında bir lisan seviyesi önerilmektedir. Modül alternatif olarak iki eğitmen veya ders veren şahıs tarafından uygulanabilir. Bu durumda 1. şahıs Türkçe dilde, 2. şahıs Almanca dilde ders verir. Modüler sınamasında edinilen tecrübeler, hedef dilin KARIŞTIRILMAMASI gerektiğini ortaya çıkarmıştır. Cümle yapıları asgari olarak (bir dilin tam söz dizimi, bir dilin türdeş sözlüğü ile) bir dil değişikliği gerçekleştirilmeden komple bir dilde tamamlanmalıdır. ÖNEMLİ olan, dillerin birbirine karıştırılmasının kesinlikle engellenmesi gerektiğidir. Aynı koşul, bir şahsın bir dilde mevcut kavramı bilmemesi ve bunu diğer dilden devralması durumu için de geçerlidir. Bu durumda kavramın öncelikle hedef dilden başka sözcüklerle açıklanmaya çalışılması gerekmektedir. Öğretmen aranan kelimeyi hedef dilde sözlü olarak söyleyebilir ve aynı zamanda tahtada yazılı olarak not edebilir. Eğitim modülünün ideal olarak uygulanması için, mantık kısımlarına veya öğrenme kısımlarına bölünmesini tavsiye ederiz. Bu kısımların her biri komple TEK BİR dilde iletilir. Akabinde bu kısım İKİNCİ dilde tekrarlanır. Birinci kısım için, eğitmenin daha iyi vakıf olduğu dili kullanması maksada daha uygundur. Almanya ve Avusturya da bu genelde Almanca ve Türkiye de Türkçe olacaktır. Bunun tekrarı akabinde her defasında diğer dilde gerçekleştirilecektir. Yapılan bu tekrarda, ilave ağırlık noktası mesleki kavramların ve mesleki sözcük dağarcığının iletilmesinde yatmaktadır. Soruların her zaman öğretme dili olarak kullanılan dilde sorulması gerekmektedir. Bu şu anlama gelir, şayet öğrenim görülen kısım Türkçe işleniyorsa, soruların da Türkçe sorulması gerekmektedir. Cevaplar da, açık bir biçimde Avusturya ya da Alman sigortacılık koşullarına dayansalar dahi, Türkçe olacaktır. Bila-Train in practice Sigortacılık Eğitimi DE-TR - Modül Emeklilik Sigortası 5

6 Gidişat için aşağıdakiler önerilmektedir: - 1. dilde öğretim içeriğine giriş - 2. dilde öğretim içeriğine giriş - Kelime haznesi ve sözlüğe ilişkin sorulan soruların cevaplandırılması (her zaman sorunun sorulduğu dilde cevap verin!) - 1. dilde mesleki öğretim içeriğinin iletilmesi - 2. dilde mesleki öğretim içeriğinin iletilmesi - Mesleki öğretim içeriğine ilişkin sorulan soruların cevaplandırılması (her zaman sorunun sorulduğu dilde cevap verin!) - 1. dilde 1. alıştırma - 2. dilde 2. alıştırma - Özetleme / 1. dilde değerlendirme - Özetleme / 2. dilde değerlendirme - Eğitmenin dil veya içeriğe dair tuttuğu notlar Modül alternatif olarak bir ders saatinde komple 1. dilde ve ikinci bir ders saatinde 2. dilde kullanılabilir. Ancak edinilen deneyimler, modülün tavsiye edilen çift dilli versiyonunda en büyük dil başarısının ve mesleki kelime haznesinin öğrenilmesinin her iki hedef dilin direk mukayesesi esasına dayalı olarak, çalışma uygulamalarında mümkün olacağını göstermektedir. Eğitmenin dilsel niteliğine bağlı olarak şayet mümkünse eğitim alanın fiili ifadesi içerisinde yaptığı önemli dilbilgisi hatalarının derhal düzeltilmesi gerekmektedir. Bu meyanda, devamlı olarak hedef dilde kalınması ve HİÇ BİR ZAMAN bir dilin gramer yapısının diğer bir dilden yardım alınarak açıklanmaması önemlidir. Somut olarak, Almanca konuşulan bölgede Türkçe de yapılan hataların hiç bir zaman Almanca olarak açıklanmaması ya da Türkiye de Almanca dilinde yapılan hataların hiç bir zaman Türkçe açıklanmaması gerektiği söylenmektedir. Çift dilli eğitim modülünün sınanmasından ortaya çıkan diğer bir deneyim, hedef dillerden birinde dile ilişkin önemli noksanlar olması durumunda, işbu temel eğitim planına ait modüllerin çift dilli eğitim alanların kapasitesini aşabileceğini göstermektedir. Bir derecelendirme testi, örneğin 1. dilde B2 yeterliğini ama 2. dilde yalnızca A1 yeterliğini gösteriyorsa, çift dilli müfredatın bir tarafa bırakılması gerekmektedir. Eğitim alanların, 2. dili Avrupa Referans Çerçevesi nin esasında aynı şekilde B1 seviyesine yükseltmeleri için önce klasik dil kursunu ziyaret etmelidirler. Bu çerçeve eğitim planı çerçevesinde uzman büro çalışanları için Almanca ve Türkçe dillerinde derecelendirme testleri mevcuttur. Bila-Train in practice Sigortacılık Eğitimi DE-TR - Modül Emeklilik Sigortası 6

7 Eğitim içeriği Yasal esaslar Çalışanlar için yasal emeklilik sigortası çalışanlar için emeklilik sigortasu, hastalık sigortaso ve kaza sigortasını kapsayan genel sosyal sigortaların bir bölümüdür.. Genel sosyal sigorta kanununa göre (ASVG) emeklilik sigortası aşağıda belirtilen dallara ayrılır: İşçiler için emeklilik sigortası memurlar için emeklilik sigortası mamadenciler için emeklilik sigoratası Bunun yanı sıra bir dizi yasa içerisinde özel emeklilik sigortaları bulunmaktadır. Çiftçiler için (BSVG Bauernsozialversicherungsgesetz = çiftci sosyal sigortalar kanunu), Mesleki faaliyet yürütenler için (GSVG Gewerbliches Sozialversicherungsgesetz = mesleki sosyal sigortalar kanunu), Belirli serbest meslekler için (FSVG Freiberuflich- Selbständigensozialversicherungsgesetz = serbest faaliyet yürüten serbest meslek mensupları kanunu ) ve Notarler için (NVG Notarversicherungsgesetz = Noter sigorta kanunu); bunlar için büyük ölçüde Genel Sosyal Sigorta Kanunlarının (ASVG) mevzuatları geçerlidir. Memurlar için federal be eyalet yasası talimatları geçerlidir ( hizmet hukuku yahut emeklilik kanunları) Özel hayat sigortası talimatlarının ( çerçevesi) sigorta söşleşme kanununda düzenlenmiştir. İşletme bakımı için yasal esaslar işletme meklilik kanununda ve emeklilik kasası kanununda düzenlenmiştir. Tarihsel bakış 1868: Geçici yasal emeklilik sigortaso 1868 de çalışanların eğitimi birliği çerçevesinde kurulan genel iş- hastalık ve malüllük kasası içerisinde kurulmuştur. bu 1884 de tekrar lavedilmiştir. 1909: Bismarck ın işçi hareketinin ihtilalci tutumuna hakim olmak için 1881 de hastalık ve kaza sigortasının yanı sıra yaşlılık ve malullük sigortasını getirdiği Almanya dan farklı olarak Austuryada özel çalışanların emeklilik sigortasının yürürlüğe girmesi 1909 a kadar sürmüştür. 1926: Bu yasa 1926 da çalışan sigorta kanunu olarak yeni yasal bir temele oturtulmuştur. O dönemde planlanan işçi sigorta kanununyürürlüğe girmesi zenginlik şartına bağlı tutulmuş, bunun şartları hiçbir zaman yerine getirilememiştir. Bu nedenle geçiş çözümü olarak sadece yaşlılık için bakım yürürlüğe girmiştir. 1935:sMesleki sosyal sigorta kanunu 1935 bütün sosyal sigortaları birarda kapsamıştır. Bila-Train in practice Sigortacılık Eğitimi DE-TR - Modül Emeklilik Sigortası 7

8 Ancak bu kanunda da öngörülen çalışanların emeklilik sigortasına dahil edilmesi yasallaşmamıştır. 1939:Avusturyanın Alman Imparatorluğuna katılması ile tarihinde Ostmark da işçiler için imparatorluk sigorta mevzuatı (RVO) imparatorluk memurları sigorta kanunları yürürlüğe girmiştir. RVO ile çalışanlar yasal bir yaşlılık ve malullük sigortası elde etmişlerdir. 1956: Bu yasalar bazı modifikasyonlar ile ( savaş sonunda resmileştirmeden çıkarma kendi idaresine geri dönüştürme) genel sosyal sigorta kanunu kurluş kanununa kadar ( yürürlük tarihi ) yürürlükte kalmıştır. Genel sigorta kanununa ilişkin olarak şimdiye kadar 68 yenileme yapılmıştır. ( tarihli durum. 1970:Çiftçierin emeklilik sigortası 1970 de ilgili mesleki işletmelere 1958 ( FSVG= serbest çalışan sigorta yasası) dahil edilmiştir : Yapısal uyarlama kanunu ile ve sosyal hak değişiklik kanunun ile ( emeklilik reformu 1997) emeklilik sigortası temelden değitirilmiştir. 2000: Sosyal sigorta değişiklik kanunu ile 2000 ve sosyal hak değişiklik kanunu 2000 ( emeklilik reformu ) ile emeklilik sigortasına ilişkin olarak çok sayıda önlem alınmıştır. 2003: 11 Haziran 2003 de noeterler kurulu bütçe eşlik kanunu 2003 çerçevesinde genel sosyal sigorta kanununda (ASVG)kapsamlı değişiklikler kararlaştırmıştır- bunların yanı sıra emeklilik güvence reformu : Genel emeklilik yasası (APG) ile çıkarılan emeklilik kanunu olduğu gibi ASVG, GSVG, FSVG, BSVG, ALVG, FLAG ve DAG değiştirilmeliydi (emeklilik uyumlaştırma yasası) tarihli milli meçlis kararı 2005: Sosyal sigortarlar değişiklik kanunu 2005 (65. yenileme) diğerlerinin yanı sıra bakımını yapan yakınları için emeklilik sigortasında şahsi sigortalama olduğu gibi emeklilik sigortası prim hakkı alanında da uyarlamalar getirilmiştir. 2006: Sosyal sigortalar değişiklik kanunu 2006 dul emeklililiği ile ilgili hesaplamaların düzenlenmesini ağır iş şartlarında kolaylaştırmadan yararlanmanın yeniden düzenlenmesini ele alır. Emeklilik sigortasına ilişkin olarak oranlar Emeklilik sigortasının doğurdukları Yasal emeklilik sigortası için 2006 yılındaki toplam harçamalar 27,367 Milyon ya ve Genel sosyal sigorta kanununa göre 23,144 milyon ya dayanmaktadır. Yasal emeklilik sigortası için harçamalarımn dörte beşi ( Genel sosyal Sigorta Kanını alanında % 80 İ) primler ile karşılanmaktadır, kalan federal bütçeden federal katkı ile karşılanmaktadır.. Toplam harcamaların yaklaşık % 85 i emeklilik sigortasına gitmektedir. Bila-Train in practice Sigortacılık Eğitimi DE-TR - Modül Emeklilik Sigortası 8

9 Emeklilik düzeyi Aralık 2006 da emeklilik sigorta kurluşlarında 2,095 milyon emekliye ödeme yapılmıştır. Genel emekli düzeyinindeki yaşlılık emeklilik oranı % 56 dır. Azalan çalışma yeterliliği ile emekliliğe % 20 varislere verilen emekliliğe %24 tekabül etmektedir. (Tablo 2: emekli durmu aralık 2006 bakınız) Bütün emeklilerin neredeyse üçte ikisi kadınlara düşmektedir. Bu dul aylığı alanların yüksekliğinden ve yaşlılık emekli aylıklarındaki kadın oranından (kadınlardaki daha yüksek yaşam beklentisinden) kaynaklanmaktadır Ortama emeklilik aylığı düzeyi Düşük aktif gelir ve kadınlarda bulunan sigortalılık boşlukları kadın ve erkek ortalama aemeklilik düzeylerinde çok önemli farlılıklar ortaya çıkarmaktadır. Bila-Train in practice Sigortacılık Eğitimi DE-TR - Modül Emeklilik Sigortası 9

10 Bu sadece emeklilik stoğundaki devam eden emeklilikler için geçerli değil yeni kabul edilen emeklilik hizmetleri içinde geçerlidir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken konu hizmet alanların % 11 nin en azında yasal emeklilik sigortasından ek bir emeklilik almasından kaynaklanmaktadır ( örneğin kendi emekli aylığı ve dul emekli aylığı) bu kişiye dayalı- ortalam emeklilik için ( tablo 3 e bakınız) dikkate alınmalıdır. Yalaşık emekli aylığı ikametleri yurt dışında bulunan kişilere ödenmektedir emeklilikte ülkeler arası kısmi hizmet ödemesi yapılmaktadır. Tablo 3a ondalık dilimlere göre emeklilik düzeylerine işaret etmektedir. Emeklilik aylıklarının münferit sigorta dallarına dağılımı. Bütün emekli harçamalarının bağımsız çalışmayanlara oranı % 59 dur, memurlarda ise bu % 30, serbest çalışanlarda % 11. Bila-Train in practice Sigortacılık Eğitimi DE-TR - Modül Emeklilik Sigortası 10

11 2006 yılında genel sosyal sigorta kanununa göre 1,709 milyon emekli düşmektedir. (Memur emekliler: , İşçi emekliler : ve madenciler birliği emekli sigortası ). Mesleki faaliyet yürütenlerde emeklilik sigortasında kişiye ödeme yapılmıştır, çiftçi emeklilik sigortasondan ise emekliye. ilave: Memurların emekli aylıkları Aralık 2006 da toplam olarak emekliye önemli hizmet ilişkisinden ( Birlik, Avusturya memur sigortasu, Viyana Trafik İşlertmeleri, Memur Kasasından) ödeme yapılmıştır ortalama emekli aylığı tutarı 2002 de 2.582, dur. Eyalet memurlarından ilgili veriler yoktur (tahminen: ). Bütün kamusal kurumnlar ( Birlik, eyaletler, bölgeler, kamusal işletmeler) 2006 da emekli aylığı oalrak milyon ödeme yapmışlardır. Tablo 3b serbest meslek mensubu olmayan emeklilik sigortasına yeni katılanlardaki malullük nedenlerini içermektedir. Burada dikkat çeken orantısal olarak artan psikolojik hastalıklardır. Tablo 3b: Azalan çalışma yeterliliği nedeni ile emekliler 1 ) Serbest meslek mensubu olmayanlarda malullük nedenine göre yeni kabul edilenler Bila-Train in practice Sigortacılık Eğitimi DE-TR - Modül Emeklilik Sigortası 11

12 Bila-Train in practice Sigortacılık Eğitimi DE-TR - Modül Emeklilik Sigortası 12

13 Yasal Emeklilik sigortasının yapısı ve fonksiyonu Materyal güvenlik genelde kendi iş gücünün çalışma pazarında değerlendirilmesine bağlıdır. Sosyal emeklilik sigortası yaşlılık nedeni ile veya maluliyet nedeni ile gelir elde edilemediği durumlar için güvencedir. Bu şekilde çalışma gelirinin kaybında iktisadi bir dengeleme sağlar. Bu nedenle emeklilik sigortasının hizmetleri- işlem hizmetleri açısından bakıldığında (rehabilitasyon, yardımdan) farklı olarak maaş gelir yedek fonksiyonudur. Kazanımlar esnasında daha sonra yasa ile güvence altına alınacak emekliliğe teşkil edecek sigorta primleri ödenir. ( sigortalama prensibi) Prim ödemesi ile prim ödeyen emeklilik sigortası ile korunan risklere karşı (= yaşlılık, maluliyet ve ölüm) sigorta güvencesi alır. Bu esnada primler ve hizmetler arasında bir ilişki mevcuttur. Primler ne denli yüksek ödenmiş ise ve ne kadar uzun süreli bir ödeme yapılmış ise, hizmette o denli yüksektir (eşitlik prensibi) Ancak bu ilişki dayanışma prensibi ile ( sosyal dengeleme) sosyal sigortada büyük ölçüde değiştirilmektedir. Emeklilik sigortasında belirli hizmetler barındırma fonksiyonuna da sahiptirler. Bu şekilde sigortalının ölümünden sonra eşinin ölümünden önce müştereken aynı gelir ile geçinen ardında kalanlara da hizmet vermektedir. Bir sigortalının yaşlılık, malullük, (çalışamamazlık) ve ölümü emeklilik sigortasından karşılanan sosyal risklerdir. Yaşlılıkta, tipikleşen bir risk bulunmaktadır, çünkü belirli bir yaş sınırına ulaşıldığında zorunlu olarak bazı sosyal problemlerin olması da gerekmez. Ancak bir çok vakada bir çok çalışan için tipik çalışma zorlukları veya sağlık sorunu ortaya çıkarmakta, buda emekliliği haklı çıkarmaktadır. Ancak mali boyutunu sadece çalışma hayatından dinlenme düzeyine geçiş olarak bir yönü ile oluşturmaktadır, bunun neden olduğu ek statü kaybından dolayı veya yeni kazanılan tamamen boş kalma nedeni ile psikolojik problemler ortaya çıkmaktadır. Erken emekliliğe ilişkin eğilim Genelde dinlenme dönemine geçişte aşağıda belirtilen şekiller farklılıklar göstermektedir: normal bir yaş sınırına ulaşma ( erkeklerde 65, kadınlarda 60) malullük ( çalışamama durumu) Uzun süreli sigortalılık nedeni ile emeklilik ( erkeklerde 61,5 ve 65 yaşa kadar, kadınlarda 56,5 ve 60 yaş) normal yaşlılık emekliliği artan bir biçimde azalmaktadır, bunun yerine erken emeklilik oranı (önceden yaşlılık emekliliği) artmaktadır. Bila-Train in practice Sigortacılık Eğitimi DE-TR - Modül Emeklilik Sigortası 13

14 Burada özellikle dikkat çeken yeni emeklilerde azalan çalışma yeterliliği ile emekliliktir ( 1977 den buyana erkeklerde %37 den 2002 de % 49,5 e ulaşmıştır.) Bu gelişmenin sonuçları dolaylı oarak emeklilik yaşında azalma ile ortaya çıkmaktadır. Tablo 5, 1970 den buyana 0rtalama 60,3 yılda direk emeklilik için (yani ardında kalanların emekliliği olmadan) 57,4 yıla (1997) düştüğünü göstermektedir. Burada erkeklerde ve kadınlarda beş yıl farklılık gösteren emekli yaşına rağmen iki yıldan biraz daha fazla olduğu fark edilmektedir. Tabelle 5: Ortalama emekliliğe geçiş yaşı Yaşlılık emekliliği ve çalışma yeterliliğinin azalması veya sürekli çalışamamazlık durumu nedeni ile emeklilik Erken emekliliğin nedenleri: Bila-Train in practice Sigortacılık Eğitimi DE-TR - Modül Emeklilik Sigortası 14

15 Uzun sigortalılık süresi nedeni ile erken yaş emekliliği için daha fazla sigortalı öngürülen 450 sigortalılık ayına erişmektedir. Konjukturel dalgalanmalar yahut artan produktivite nedeni ile (tehdit eden) işsizlik yaşlı çalışanların genç çalışanlar ile değiştirilmesine yönelik işletme düşünceleri ( yüksek maliyet, sağlıkta bozulma, ön yargı vs.) 80li yılların başlangıcından buyana değişen malullük tanımı; Çalışanların sağlık durumu (Multi- morbidite); demografik değişiklikler ( 1938 ve 1942 arasında artan doğumlar ve artan yaşam beklentileri) Fiili emeklilik yaşının artırılması son emeklilik reformunun en önemli hedeflerinden biridir. bu amaca uygun olarak 1996 da emekliliğe erken başlama indirimi kaldırılmış ve erken emeklilik talep şartları ağırlaştırılmıştır. Bunun ötesinde faklı çalışanların sağlık durumları önleyici (preventif) sağlık politikası ile geliştirilmelidir. İktisadi durum nedenli olumu ise iş pazarı ne kadar uygun olur ise, yaşam içinde çalışma şartlarını uzatmaya o denli hazır olur. Yeni katınlalar ile ve artan yaşam beklentileri nedeni ile ( emeklilik maaşı alım süresi) serbest olmayanların sayısı artmaktadır da bağımsız olmayanlara 1,32 milyon emeklilik aylığı ödenmiştir, 20 yıl sonra bu 2 milyonun üzerine çıkmıştır. Yeni emekliler eski emekliler sayısından daha fazladır. Emeklilik sigortasında yaşam standardı prensibi Emekli aylıkları emekli olunduğunda şahsi yaşam gelirini emeklilik aylığının yaşamı idame ettirmeye ek gelir olacak şekilde düşürülmemelidir, emeklilik aylığının hedefi bu şekilde çalışma hayatında elde edilen gelir pozisyonunun (hayat standart prensibini) güvence altına almaktır. Bunun şartları ise: emeklilik hesaplama modunun buna uygun olarak düzenlenmesi ve devam eden emekli hizmetlerinin aktif gelire bağlanarak ( emeklilik dinamiği) geliştirilmesi ilk olarak bu şu şekilde yapılır tespit süresinin belirlenmesi ( şuan (2008) olduğu düzey olan 240 aydan aşamalı olarak 480 aya artırmak), önceki prim esaslarının yukarıya doğru çıkarılması (= çalıma kazanımları) şu anki satın ama gücünün seviyesi Yedek ve çocuk bakım sürelerinin hesaplanması ve ek hesaplama ilavesi ile Bila-Train in practice Sigortacılık Eğitimi DE-TR - Modül Emeklilik Sigortası 15

16 Bu esnada geçerli olan: sigortalılık süresi ne denli uzun ise yahut ölçüm esası ne kadar yüksek ise emeklilikten alına maaş taban fonksiyonu yahut yaşam standardı o denli yüksektir. Ortalama olarak net yedek oranı (karşılaştırma: emeklilik öncesindeki son yıldaki gelir net bazda ilk emeklilik ile) gelir yedek fonksiyonunu yansıtan düzeyde erkeklerde % 80 kadınlarda yaklaşık % 65dır. Kadınlardaki sigortalılık aylarındaki düşük sayı yedek orana olumsuz etki etmektedir. Emeklilikteki yıllık uyarlama (dinamikleştirme) aktifteki gelir artışlarına göre alınır yılından buyana net uyarlama prensibi geçerlidir. Bu uyarlama yönteminde aktifteki prim artışları daha etkin bir biçimde dikkate alınmaktadır. Bu şekilde aktif gelirindeki eşitlik ve emeklilerin eşitliğinin sağlanması amaçlanmaktadır. Emeklilik tespit faktörleri Emeklilik hizmetinin miktarı üç unsur ile tespit edilir: Zaman faktöründen gelir faktöründen sosyal hizmet bileşenlerinden. Zaman faktörü ( = sigortalılık süresi) emeklilik ölçüm esasında gelir faktörü artırma katılımı ile düşe. Artırma bedelinin yüksekliği zorunlu sigortalılık süresine ve düşürülen prim ödemesiz sürelere bağlıdır;bunun yüksekliği ölçüm esasındaki yüzdelik dilimle belirlenir ( hariç tutulan: sabit bedel ile değerlendirilen çocuk bakım süreleri) Emeklilik sigorta reformu 2003 ile 12 sigortalılık ayı için artık 1,78 artış miktarlarının değerlendirilmesi getirilmiştir. Eksiltme düzenli emeklilik yaşında (kadınlarda 60 yaş, erkeklerde 65 yaş)erken emekliliğe başlanan her 12 ay için hizmetin % 4,2 ancak en fazla % 15 dir. Geçiş esasları Her 12 sigortalılık ayı için artış puanlarının yüksekliği 5 yıllık geçiş süresinde 2 den 1.78 e düşürülmüştür ve sön gündeki tutarı Bu esnada bu süre zarfında hizmet özel bir artış oranı harıcinde uygulamaya alınınan tespit esasını % 80 den fazla aşmamalıdır. Ancak 45 sigortalılık yılı mevcut ise hizmet azami sınır dikkate alınmadan 1.78 yüzdelik dilimi alınarak belirlenir. Dikkat! Bila-Train in practice Sigortacılık Eğitimi DE-TR - Modül Emeklilik Sigortası 16

17 Eğer ve bu esnada 540 yahur 480 prim ödeme ayı ( erkeklerde yahut kadınlarda) ödenmiş ise ve diğer şartlar da yerine getirilmiş ise doğum tarihine göre tabloda belirtilen yaş mümkün olabilecek en erken emekliliğe başlama olarak geçerlidir. Kazanım şartlarının 31 Aralık 2010 tarihine kadar yerine getirilmesi halinde düşürme düzenlemesi ortadan kalkar. Ancak maluller ve diğer bakıma muhta gruplar için indirim sınırlamaları belirlenmiştir. Ölçüm esaı yukarı değerlendirilen yılındaki bütün en fazla oranıdır: şahsı sigortalılıkta bulunan 240 prim ayıda bununan prim esasları ortalamasıdır (= çalışma ücretleriartı özel ödemeler) 2004 yılından itibaren ölçüm süresi aşamalı olarak en fazla 480 prim ayına genişlerilecektir Sosyal hizmet bileşenleri sosyal sigortalar tarafından sigorta ve eşitlik prensibinden bağımsız olarak sağlanan hizmet bölümüdür, bunlar örneğin aile politik hizmeti olarak çocuk zammı engelli hesaplama artışı be mevcut sosyal yardım hizmetinin dengeleme ekidir. Bila-Train in practice Sigortacılık Eğitimi DE-TR - Modül Emeklilik Sigortası 17

18 Daha buna artırma bedeli olarak dikkate alınan yedek sürelerin ilavesi yapılır (örneğin hastalık, işsizlik hafta sonu ödemesi ve çocuk bakım ödemeleri gibi). Artırma yüzdelik diliminin ve ölçüm esasının bir araya getirilmesi, hastalık sigorta priminin ve olası gelir vergisinin çıkarılacağı brüt emeklilik aylığı elde edilir çıkan ( net emeklilik aylığı) dır.brüt emeklilik aylığı dengeleme ilaveleri taban oranlarına erişmiyor ise, gelir kontrolünden sonra (yani diğer gelirler dikkate alınarak) dengeleme ilavesi verilir. Emekliliğe- diğer şartlar sağlandığında- daha bir çocuk zammı dengeleme zammı (2008: 747,00; toplam 2006: hizmet alan), ve/ veya serbest artırım sigortasından özel artım miktarı buna her halükarda den buyana yürürlükte olan Federal yasa gereği bakım parası ilave edilir. Bazı Avrupa ülkelerinde asgari emeklilik gelir kontrolü yapılmadan öngörülmektedir, İskandinav ülkelerde bu belirli bir yaş sınırından sonra halk emekliliği olarak bütün vatandaşlara verilir. (temel güvence) Bu halk emekliliği genelde gelire bağımlı yasal ek sistem ile desteklenir (yaşam standartlaştırma). Bundan farklı olarak Avusturya da bir tek sütün sistemi bulunmaktadır bu temel ve yaşam standardını bir arada bulundurur. Üst prim taban esasının arkasında şahsi bakım alanı bulunur bu son yıllarda (özel sigortalıların prim hacminin 2004 yılında yaklaşık 14 milyar ) artmıştır. İşletme bakım desteğinin de şahsi bakım gibi destekleyici bir fonksiyonu bulunmaktadır. Her ikisi içinde karakteristik olan serbest olmasıdır. Burada çekici gelen vergi indirim olanaklarının öngörülmesidir. Serbest yüksek emeklilik özellikle uygun bir seçenek olarak şahsi destek için daha az kullanılmaktadır. Emeklilik sigortalılığın özellikleri Zorunlu sigortaya karşı hayat sigortası Sadece Avusturya da değil diğer Avrupa ülkelerinde de bu yüzyıl boyunca zorunlu sigortalılık prensibine dayalı yasal emeklilik sigorta sistemleri kurulmuştur. Emeklilik sigortasındaki zorunlu sigortalılık çalışanın veya işvereninin isteğinden bağımsız olarak başlar, genelde çalışmaya başlandığı andan itibaren başlar ve bırakılması ile birlikte biter. (İstisna: örneğin maaş ödemesinin devamı) Zorunlu sigortalılık ilişkisi bu şekilde yasa gücü ile ( ex lege ) geçerli olur. Benzer düzenlemeler serbest çalışanlarda da bulunmaktadır (meslek mensupları, çiftçiler). Zorunlu (yasal) emeklilik sigortası özel bir sigorta şirketi tarafından verilen hayat sigortasına (kendi bakımı) göre bir çok avantajlara sahiptir: Bila-Train in practice Sigortacılık Eğitimi DE-TR - Modül Emeklilik Sigortası 18

19 Hayat sigortasından farklı olarak yasal emeklilik sigortasında risk kontrolü öngörülmemektedir. Emeklilik sigortasına ilişkin prim maaş ( ücret) sağlık açısından engelli olan sigortalın risk ilavesi ödemesini gerektirmez. Şahılar çoğunlukla kendi güvencesi adına sübjektif olduğu (genç çalışanlarda daha düşük bakım isteği) gibi objektif olarak da ( Gelir!) zorlanmaktadırlar. Buna ilave olarak yasal emeklilik sigortası onu primlerini aylığına uygun olarak ödeme yükümlülüğü getirmektedir. Uzun süreli hastalıklarda, işsizlikte vs. prim ödenemeyebilir: Sonucu: düşük sigorta hizmeti. Emeklilik sigortasında bu süreler sigortalılık aylığı alarak ( yedek süreler diye adlandırılan) altında hizmete etkin bir biçimde dikkate alınmaktadır. Hayat sigortası dengeleme ilavesi tanımamaktadır, aile yükümlülüğünü tanımamaktadır, varis güvencesi ise sadece çok yüksek primler ile vs. dikkate almaktadır. Hayat sigortasında sigortalının kendi yönetimi ( ve işvereninin yönetimi) yoktu; sigortalının karşısında satışa yönelik bir işletme bulunmaktadır. Özel sigortalar bu bağlamda kara yönelik çalışmaktadırlar, primlerde belirli bir kar oranı bulunur, aynı şekilde reklam ve giderler sigortalı tarafından karşılanır. Not: Bu farklılıklar serbest yaşlılık güvencesi yerine (örneğin motorlu araç zorunlu kaza sigortası örneğinde olduğu gibi) özel sigortalılık getirilse de aynı kalacaktır. Sigortalılık prensibi ve dayanışma prensibi Sosyal devlet hizmet sisteminde üç prensibi _ sigorta bakım sosyal yardım olarak Avusturya Sosyal sigortasında sigortalılık sistemi hakimdir. Bunun anlamı ise, sosyal bir riskin meydana gelmesi halinde hizmetleri kullanmak üzere prim yatırılmasıdır. Bu sigorta prensibinde emeklilik sigortası güvence ve bakım prensibi ile ( sosyal emeklilik sigortası!) ile takviye edilir. Buna göre sigorta prensibinden ve sosyal dengeleme prensibinden (dayanışma prensibi ) bir karma sistem mevcuttur. Bu esnada bir taraftan daha önce değinilen dengeleme ilavesi veya yedek ve çocuk bakım ilavesi gibi sosyal hizmet elementleri, (buna emeklilik sigortasının değinildiği gibi risk kontrolünün yapmaması) diğer taraftan ise diğer sigortaya yabancı olan görevleri, emeklilik sigortasında özelliklede çalışma pazarı politikaları açısından değerlendirmelerin yapılması ( örneğin daha olumlu bir malullük tanımı, erken emeklilik ) nakledilmesi söz konusudur. Yasal emeklilik sigortasının (değiştirme) dağıtım ektileri açısından sosyal dengeleme (ihtiyaç dengelemeleri) ve risk dengelemeleri(yüksek işsizlik ve malullük riski bulunan kişilerde veya yüksek yaşam beklentisi olan kişilerde) birbirinden ayırt edilmelidir. Dönüştürme yöntemi nesiller sözleşmesi Hayat sigortasından farklı olarak emekli sigortasının araçları dönüştürme yönteminde toplanır. bunun anlamı ise, ilgili toplama döneminde ( takvim yılı ) sigortalı primleri ile emekli sigortası hizmetlerinin finanse edilmesidir. Buna ilave olarak Federal bütçeden bütçe katkısı gelir.bir taraftan prim ödeyenler arkadan gelen nesil tarafından ödenen Bila-Train in practice Sigortacılık Eğitimi DE-TR - Modül Emeklilik Sigortası 19

20 primler ile primleri üzerinden hizmete hak kazanırlar. Bu nesil sözleşmesi bizim yasal emeklilik sigortamızın esasıdır: Yasal olarak belirlenen sigortalı primlerine ve emeklilerin yasal taleplerine dayanır. Konjukturel veya demografik faktörler nedeni ile Prim ödeyenlerin ve prim alanların oranında sayısal olarak değişiklik olduğunda emeklilik sigortasının mali temelinde de değişikli olur ve bununla birlikte nesil sözleşmesi de değişir. Bu nedenle emekli sigortasının mali olarak güvenceye alınması ve halk içinde kabulünün güçlendirilmesi önemlidir. Hayat sigortasında sermayeyi karşılama yöntemi geçerlidir. Bunun anlamı ise primlerin tasarruf edilmesi ve yatırıma dönüştürülmesi gereğidir. Her iki dünya savaşından sonra sermayeyi karşılayan emeklilik sigortası, para kaybı nedeni ile mali esasını kaybetmiştir. Bu neredeyse bütün Avrupa ülkelerinde dönüştürme yöntemimin getirilmesine gerekçe olmuştur. Sermaye karşılamasına dönüştürmek bu günkü bakış açısı ile iki katı yüke neden olacaktır. Bu durumda sigortalı bir taraftan kendisi için yatırım yapmalı diğer taraftan ise ilgili primleri ödemelidir. diğer yandan ise uzun bir süre daha bu günkü prim ile karşılanan emekliliklere bakılması gerekmektedir. Buna ilave olarak sermayeyi karşılayan sermaye piyasalarına bağlı güvenli olmayan gelişmelerde ilave olmaktadır.. Vergi finansmanına karşı prim finansmanı 2006 da yasal emeklilik sigortasının toplam harcamaların dörtte beşinden fazlası primler ile sağlanmıştır. ASVG doğrultusunda emeklilik sigortasındaki prim oranı 1988 den buyana prim esasının % 22,8 dir (Çalışanlar : % 10,25 %, İşverenler 12,55 %) yılında federal bütçeden 4.38 Milyar emeklilik sigortasına aktarılmıştır. Emeklilik sigortasına Federal katkı yaklaşık 4,38 milyar dur dengelemeler için harcama yedeği 852 Milyon. Emeklilik sigortasına Federal katkı içselleşen mali kısımdır, bu şekilde emeklilik sigortasının açıklarını kapatmaya değil sigortaya yabancı hizmetlerin finansmanı için kullanılmaktadır. Bunun yanı sıra Federal katkı prim gelirini dengelemek için konjüktüre bağlı dalgalanmaları dengelemelidir. Kötüleşen yaş yapısı ve buna bağlı olan mali etkileri dikkate alındığından bunun anlamı gelecekte artacaktır. Emeklilik reformunun 1993 mali planına göre ASVG (1998: % 15) aşamalı olarak toplam harcamaların üçte birine sıkıştırılmalıdır. Bu toplama yapılamamış ve 2004 yılında önceden olduğu gibi % 15 olmuştur. Bu politik açıdan prim artırımından daha olumlu etki göstermektedir. Genel olarak vergiler üzerinden finanse edilmesi için gerekli üst sınır eksiktir; Gelir ve gelir vergisi Bila-Train in practice Sigortacılık Eğitimi DE-TR - Modül Emeklilik Sigortası 20