Bankacılık Sektörü Aylık Raporu Temmuz Ekonomik Araştırmalar ve Stratejik Planlama

Transkript

1 Bankacılık Sektörü Aylık Raporu Temmuz 2013 Ekonomik Araştırmalar ve Stratejik Planlama 1

2 Yönetici Özeti Bankacılık sektörü aktiflerinin yıllık büyüme hızı Haziran ayında %19,9 olarak gerçekleşirken, Temmuz ayında ise %22,1 ye ulaştığını tahmin ediyoruz. Haftalık verilerden elde edilen rakamlara göre Temmuz ayında canlanan krediler iç talep ve düşen faiz oranlarına bağlı olarak geçen yıla kıyasla %24,9 artarken, TGA ların yıllık artış hızı %26,6 olarak gerçekleşti. Pasif tarafında ise Temmuz da mevduatlar yıllık bazda %17,1 artarken, diğer fonlama kaynaklarının ise repo işlemlerinden sağlanan fonlardaki yıllık artışa bağlı olarak (Temmuz ayında repo fonlamasındaki aylık azalışa rağmen) yıllık %35,1 büyüdüğünü hesaplıyoruz. Özkaynakların ise menkul kıymet değer artış fonundaki azalışa rağmen kârdaki artışa paralel olarak Temmuz ayında yıllık %15,1 artış gösterdiğini hesaplıyoruz. GSYH büyümesi yıl sonu tahminimizi iç talebin yeteri kadar toparlanmaması nedeniyle %4,6 dan %3,6 ya revize ettik. Bu durum, kredi büyümesinin GSYH büyümesi üzerindeki etkisinin son dönemde azaldığına işaret ediyor. Son dönemde, krediler ile büyüme arasındaki aktarım mekanizmasındaki bozulmanın : (1) firmaların ticari borçlarını tarihi düşük seviyelerinde olan kredi faizleri nedeniyle finansal borçlarla yenileme yoluna gitmeleri, (2) hanehalkının faizlerde yükseliş beklentisi nedeniyle kredi taleplerini öne çekmeleri ve (3) firmaların yurtdışı fonlamalarının bir kısmını aradaki fonlama maliyeti farkındaki azalış nedeniyle yurtiçi bankalara kaydırmaları olduğunu düşünüyoruz. Toplam krediler sektörel bazda incelendiğinde son dönemde özellikle inşaat ve emlak komisyonculuğu ile ticaret sektörlerine açılan kredilerin hızla artmaya başladığı görülüyor. İmalat sanayine açılan kredilerdeki büyüme hızı ise diğer sektörlere göre oldukça düşük kalmış durumda. Bu durum kredilerdeki yüksek artış hızının büyümenin öncü göstergelerinden olan kapasite kullanım oranı ve sanayi üretim endekslerine yansımamasının nedenlerinden biri olabilir. Yılın geri kalanında ise mevsimsel etkiler, düşen yatırımcı güveni ve daha sıkı finansal koşullara bağlı olarak toplam kredi ve ticari kredilerin artış hızında yavaşlama bekliyoruz. Tüketici kredilerindeki artış hızının ise yılın geri kalanında yatay bir seyir izleyeceğini ve sene sonunda %25 yıllık değişim hızı seviyesinde olacağını öngörüyoruz. Toplam kredilerin yıllık büyüme hızı beklentimizi de aynı şekilde %23 olarak koruyoruz. Haziran ayında özellikle tüketici kredileri faizlerine tam olarak yansıtılmayan fonlama ve bono faizlerindeki artışın Temmuz ayında özellikle konut kredisi faizlerine yansıtılmaya başlandığını görüyoruz. Önümüzdeki dönemde, kredi faizlerindeki sınırlı yükselişin 3. çeyrek sonuna kadar sürmesini ve daha sonra artışın durmasını bekliyoruz. Ancak Eylül ayı ile birlikte Fed in para politikası yönünün daha anlaşılabilir olmasıyla beraber faiz oranlarının daha istikrarlı hale gelmesini bekliyoruz. Bu noktadan sonra gelişmekte olan ülkelere fon akışının devamıyla Türkiye de de faizlerin sınırlı olarak düşebileceğini öngörüyoruz. 2

3 Yönetici Özeti (Devam) Önümüzdeki dönemde, tahsili gecikmiş alacaklar (TGA) oranının %3,2 ye yükselmesi beklentimizi halen koruyoruz. Yılın geri kalanında ticari kredi TGA larındaki yüksek artış hızının devam edeceğini öngörüyoruz. Bono faizlerinin %7 ye gerilemesi beklentimize paralel olarak, bankaların menkul kıymet portföyü taleplerini 3. çeyrek sonuna kadar artıracaklarını ancak daha sonra düşen bono faizlerine bağlı olarak yılsonunda azaltacaklarını düşünüyoruz. TL mevduatlardaki artışa bağlı olarak toplam mevduatların yıllık artış hızı Temmuz sonu geçici verilerine göre %17,1 ile Ekim 2011 den bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. Önümüzdeki dönemde mevduattaki artış eğiliminin devam ederek yıl sonunda %15,2 mevduat büyümesi hedefimizle uyumlu gerçekleşmesini bekliyoruz. Bankaların Temmuz ayında yurtdışı bankalara borçları hafif toparlanırken bankaların repo yoluyla fonlanmaları da yükselen efektif fonlama faizine bağlı olarak bir miktar geriledi. Menkul kıymet ihraçları ve sermaye benzeri kredilerdeki artış Mayıs sonuna kadar olumlu küresel likidite koşullarına bağlı olarak yüksek seviyelerini korumaktayken, Haziran ve Temmuz aylarında küresel piyasalardaki yükselen faiz hadleri ve risk iştahındaki azalış nedeniyle menkul kıymet ihraçları yavaşladı. Önümüzdeki dönemde Fed beklentilerine ve enflasyon gelişmelerine paralel olarak dalgalanacak olan bono faizlerinin mevduat faizleri üzerinde etkili olmaya devam edeceğini düşünüyoruz. Ancak, aynı şekilde makroekonomik tahmin revizyonu raporumuzda da belirttiğimiz üzere küresel belirsizlikler hafiflediğinde, içeride de enflasyonun Ağustos ayından itibaren düşüş sürecine girdiği gözlendiğinde bono faizlerinde tıpkı yükselirken olduğu gibi hızlı düşüşler görebiliriz. Bu doğrultuda mevduat faizleri Eylül ayına kadar yurtdışı piyasaların yaratabileceği baskılar altında mevcut seviyelerinden kısa süreli artışlar gösterebilecektir. Ancak Eylül ayından sonra ABD hazine faizlerindeki artışların sınırlı kalacağı ve Türkiye ye ilişkin olumlu makroekonomik veri beklentilerimiz doğrultusunda mevduat faizlerinin ılımlı düşme eğilimde olacağını düşünüyoruz yıl sonu için %4,7 olan Net Faiz Marjı (NFM) ve %1,3 olan risk maliyeti tahminlerimizi koruyoruz. Yıl içindeki gerçekleşen değerler ve trend beklentilerimizi destekliyor. Sermaye yeterlilik rasyosu (SYR), Haziran ayında yüksek kredi büyümesi nedeniyle artan risk ağırlıklı aktiflere bağlı olarak 2012 yıl sonu değerinden 140 baz puan aşağıya düştü ve %16,35 olarak gerçekleşti sonunda, kredi büyümesinin devam edeceği beklentimize paralel olarak SYR de de aşağı yönlü eğilimin sürmesini bekliyoruz. Not: Raporun yayınlandığı tarihte BDDK tarafından henüz açıklanmamış olan Temmuz 2013 bankacılık sektörü rakamları Odeabank tahminleridir. 3

4 Türk Bankacılık Sektörü Temel Göstergeleri, Temmuz 2013 (Milyon TL) Temmuz 2012 Aralık 2012 Haziran 2013 Temmuz 2013 Yıllık Büyüme Aylık Büyüme Yılbaşından İtibaren Büyüme Nakit ve Zorunlu Karşılıklar * 84, , , ,133 47, % 1, , Menkul Kıymetler 277, , , ,632 5, % 8, % 12, % Krediler** 742, , , , , % 6, % 133, % Bireysel Krediler 244, , , ,537 61, % 4, % 40, % Ticari Krediler 497, , , , , % 2, % 92, % Tahsili Gecikmiş Alacaklar 20,765 23,408 26,140 26,286 5, % % 2, % Sabit Kıymetler* 9,825 10,495 11,017 10,862 1, % (155) -1.4% % Toplam Aktifler* 1,284,157 1,370,736 1,527,690 1,567, , % 39, % 196, % Toplam Mevduat 729, , , , , % 16, % 81, % Yabancı Para Mevduat 243, , , ,919 42, % 12, % 35, Diğer Fonlama Kaynakları 296, , , , , % 16, % 101, % Kredi/Mevduat 102% 103% % 7% 6.7% -1% -1.2% 6% 5.6% Özkaynak* 163, , , ,207 24, % 3, % 6, % Net Gelir* 13,402 23,570 13,859 15,426 2, % 1, % N/A N/A Kaynak: BDDK ve Odeabank (*) Temmuz 2013 tahmini (**) Toplam krediler rakamı günlük bilançodan elde edilen bankalara verilen krediler hariç tutarı gösterirken bireysel krediler haftalık bülten verilerinden elde edilmiştir. Hem haftalık hem de aylık veriler Temmuz ayının son Cuma sı olan 26 Temmuz 2013 tarihi itibarıyladır. Bankacılık sektörü aktiflerinin yıllık büyüme hızı Haziran ayında %19,9 olarak gerçekleşirken Temmuz ayında ise %22,1 arttığını tahmin ediyoruz. Aktiflerdeki %17,3 yıl sonu artış hızı tahminimizi halen koruyoruz. Haftalık verilerden elde edilen rakamlara göre Temmuz ayında krediler canlanan iç talep ve düşen faiz oranlarına bağlı olarak geçen yıla kıyasla %24,9 arttı. Tüketici kredileri yüksek artış hızını sürdürürken, son dönemde ticari kredilerdeki toparlanma, iç talepteki canlanmanın ve 2013 ün ilk yarısında düşük faiz oranlarının ticari kredileri de tetiklediğini gösteriyor. Tahsili gecikmiş alacaklardaki artış hızı 2012 nin son çeyreğinde yavaşlayan ekonomik aktivitenin gecikmeli etkisine bağlı olarak yükselişini sürdürüyor. Temmuz ayında TGA ların yıllık artış hızı %26,6 olarak gerçekleşirken bu trendin yılın geri kalanında da devam etmesini bekliyoruz. Menkul kıymet portföyü Temmuz ayında hızlanan yabancı yatırımcı çıkışı ve faiz oranlarındaki yükseliş nedeniyle özel ve kamu bankalarının portföylerini artırmaları sonucu bir önceki aya göre %3 geçen yıla göre ise %1,8 yükseldi. Pasif tarafında ise mevduatlar yıllık bazda %17,1 artarken, diğer fonlama kaynakları ise repo işlemlerinden sağlanan fonlardaki yıllık artışa bağlı olarak (Temmuz ayında repo fonlamasındaki aylık azalışa rağmen) yıllık %35,1 büyüdüğünü hesaplıyoruz. Özkaynakların ise menkul kıymet değer artış fonundaki azalışa rağmen kârdaki artışa paralel olarak Temmuz ayında yıllık %15,1 artış gösterdiğini hesaplıyoruz. Ocak-Haziran döneminde net kâr ise yıllık bazda %19,7 artarken, Temmuz ayında yükselen gösterge ve gecelik faiz oranlarına bağlı olarak kârlılıktaki artış hızının %15,1 e gerilediğini tahmin ediyoruz. Piyasa faizlerindeki yükselişin devam ediyor olması nedeniyle net faiz marjındaki düşüşün 2013 ün son çeyreğinden itibaren belirginleşeceği beklentimizi güçlendiriyor. 4

5 Krediler: Büyüme ve Cari Açık 16% 14% 12% 1 8% 6% 4% 2% Toplam Krediler (Yıllık Değişim)/GSYH Cari Açık/GSYH (sağ eksen) Kaynak: BDDK, TCMB ve Odeabank 12% 1 8% 6% 4% 2% Kaynak: BDDK, TCMB ve Odeabank Hafta *Haftalık kredi büyümelerinin 13-haftalık ortalamalarının yıllıklandırılmış kredi büyümesi 2013 yılı içerisinde kredilerdeki yıllık büyüme hızı TCMB nin cari açığı kontrol altında tutmak için belirlediği %15 lik referans değerin halen üstünde seyretmesine rağmen cari açıkta önemli bir kötüleşme yaşanmadı. Ayrıca, GSYH büyümesinde de yıl sonu tahminimizi iç talebin yeteri kadar toparlanmaması nedeniyle %4,6 dan %3,6 ya revize ettik. Bu durum, kredi büyümesinin GSYH büyümesi üzerindeki etkisinin son dönemde azaldığına işaret ediyor. Son dönemde, krediler ile büyüme arasındaki aktarım mekanizmasındaki bozulmanın : (1) firmaların ticari borçlarını tarihi düşük seviyelerinde olan kredi faizleri nedeniyle finansal borçlarla yenileme yoluna gitmeleri, (2) hanehalkının faizlerde yükseliş beklentisi nedeniyle kredi taleplerini öne çekmeleri ve (3) firmaların yurtdışı fonlamalarının bir kısmını aradaki fonlama maliyeti farkındaki azalış nedeniyle yurtiçi bankalara kaydırmaları olduğunu düşünüyoruz. TCMB nin kredilerdeki artışa yönelik olarak gerektiği durumlarda para politikası araçlarıyla faizleri artırabileceği yönündeki açıklamalarına rağmen, kredilerdeki artış enflasyon ve cari açık üzerinde risk yaratmadığı sürece krediler özelinde bir önlem alınmasını beklemiyoruz. Ancak, kurdaki aşırı oynaklık ve bunun enflasyon ile beklentiler kanalı üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmak için uygulanan sıkı likidite politikalarının da efektif fonlama faizlerinde artışa sebep olarak kredi büyümesini önümüzdeki dönemde aşağı yönlü baskılayabileceğini düşünüyoruz. On üç haftalık ortalama yıllıklandırılmış kredi büyümesi Mayıs ortasından itibaren düşen faizlere bağlı olarak uzun dönemli ortalamasının üzerine çıkmaya başladı. Temmuz da kredilerdeki yüksek artış trendi sürerken bunda geçen yıla göre faizlerin daha düşük seviyelerde olması ve TL deki değer kaybı sonucu döviz kredilerinin nominal değerindeki artış etkili oldu. Ancak, toplam kredilerdeki artış trendinin yılın geri kalanında sıkılaşan finansal koşullar ve mevsimsel etki nedeniyle hız keserek %23 e gerilemesini bekliyoruz Toplam Krediler * ortalaması

6 Krediler: Büyüme % 4 35% 3 25% 2 15% 1 5% Tüketici Kredileri * ortalaması Hafta Ticari Krediler (Taksitli Ticari Krediler Hariç ve kur etkisinden arındırılmış)* Ortalama % Kaynak: BDDK ve Odeabank Hafta *Haftalık kredi büyümelerinin 13-haftalık ortalamalarının yıllıklandırılmış kredi büyümesi Taksitli Ticari Krediler * ortalaması Hafta Tüketici ve taksitli ticari kredilerdeki artış hızı sene başından bu yana bankaların yüksek faiz marjlı kredilere yönelerek kârlılığı artırma motivasyonlarına bağlı olarak beklentilerimizle uyumlu olarak ivmelenmeye devam ediyor. Tüketici kredilerinin artış hızı son dönemde uzun dönem ortalamalarının üzerine çıkmış durumda. Artış hızındaki ivmelenmede faiz oranlarındaki yükseliş beklentisinin etkisiyle tüketicilerin kredi taleplerini artışın etkili olduğunu düşünüyoruz. Taksitli ticari kredilerdeki artış da 2013 yılı genelinde uzun dönem ortalamalarından daha yüksek seyretmesine rağmen ilk defa 2011 trendinin de üzerine çıktı. Ticari krediler (taksitli ticari krediler hariç) artış hızı da Nisan ayından bu yana toparlanmaya devam ediyor. Firma kredilerindeki son dönemdeki hızlı artış 2011 yılındaki kredi artış ivmesinin de üzerinde seyretmesine neden oldu. Yılın geri kalanında ise mevsimsel etkiler, düşen yatırımcı güveni ve daha sıkı finansal koşullara bağlı olarak toplam kredi ve ticari kredilerin (taksitli ticari krediler hariç) artış hızında düşüş bekliyoruz. Tüketici kredilerindeki artış hızının ise yılın geri kalanında yatay bir seyir izleyeceğini ve sene sonunda %25 seviyelerinde olacağını öngörüyoruz

7 Mart 10 Haziran 10 Eylül 10 Aralık 10 Mart 11 Haziran 11 Eylül 11 Aralık 11 Mart 12 Haziran 12 Eylül 12 Aralık 12 Mart 13 Haziran 13 Mart 10 Haziran 10 Eylül 10 Aralık 10 Mart 11 Haziran 11 Eylül 11 Aralık 11 Mart 12 Haziran 12 Eylül 12 Aralık 12 Mart 13 Haziran 13 Sektörel Krediler: Büyüme ve TGA 5 45% 4 35% 3 25% 2 15% 1 5% Sektörel Krediler Yıllık Büyüme Hızı İmalat Sanayi İnşaat + Emlak Ticaret 7% 6% 6% 5% 5% 4% 4% 3% 3% 2% TGA Oranı İmalat Sanayi İnşaat + Emlak Ticaret Kaynak: BDDK ve Odeabank Toplam krediler sektörel bazda incelendiğinde ise son dönemde özellikle inşaat ve emlak komisyonculuğu ile ticaret sektörlerine açılan kredilerin hızla artmaya başladığı görülüyor. İmalat Sanayi ne açılan kredilerdeki büyüme hızı ise diğer sektörlere göre oldukça düşük kalmış durumda. Bu durum kredilerdeki yüksek artış hızının büyümenin öncü göstergelerinden olan imalat sanayi kapasite kullanım oranı ve sanayi üretim endekslerine yansımamasının nedenlerinden biri olabilir. İnşaat sektörüne açılan kredilerin son dönemdeki yüksek artış hızına rağmen bu sektörün halen yüksek seviyede olan tahsili gecikmiş alacak (TGA) oranı da bankalardaki kredi riskine yönelik artış beklentimizi destekliyor. Önümüzdeki dönemde inşaat sektöründe yaşanabilecek gelişmelerin bankacılık kesimi risk maliyeti üzerinde etkili olabileceğini düşünüyoruz. 7

8 Krediler: Faiz Oranları 20 Kredi ve Piyasa Faizleri (4 haftalık ortalama, %) Efektif Fonlama Faizi Gösterge Bono Ticari Tüketici Gelişmekte Olan Ülke Ticari Kredi Faizi (%) Rusya Endonezya Brezilya Polonya Türkiye 4 5 Kaynak: TCMB, Ülke Merkez Bankaları ve Odeabank TCMB nin düşük faiz politikası çerçevesinde Türkiye de 2012 ortasından itibaren ticari kredi faizleri diğer gelişmekte olan ülkelerdeki ticari faizlere göre daha hızlı geriledi. Mayıs ayında politika faizi ve faiz koridorunda yapılan 50 baz puan indirim sonrası kredi faizlerindeki düşme eğilimi Haziran ayında durmuş ve Haziran ayının sonlarından itibaren ABD 10 yıllık tahvillerindeki artışla beraber küresel faiz hadlerindeki artışa paralel olarak yükselişe geçti. Faizlerdeki düşme eğiliminin Mayıs ayı sonundan itibaren değişmesinin etkisiyle 26 Temmuz haftasında kredi faizleri artarak Nisan ayı seviyelerine çıktı. Tüketici kredisi faizleri de benzer şekilde aynı hızda olmasa da yükselmeye devam ediyor. Haziran ayında özellikle tüketici kredileri faizlerine tam olarak yansıtılmayan fonlama ve bono faizlerindeki artışın Temmuz ayında özellikle konut kredisi faizlerine yansıtılmaya başlandığını görüyoruz. Küresel olarak gelişmekte olan ülkelerden sermaye çıkışı ve buna bağlı olarak TCMB nin likidite yoluyla geçici parasal sıkılaştırması ve faiz koridoru artışı sonucu artan fonlama faizlerinin, kredi faizlerindeki artışı destekledi. Önümüzdeki dönemde, kredi faizlerindeki sınırlı yükselişin 3. çeyrek sonuna kadar sürmesini ve daha sonra artışın durmasını bekliyoruz. Ancak Eylül ayı ile birlikte Fed in para politikası yönünün daha anlaşılabilir olmasıyla beraber faiz oranlarının daha istikrarlı hale gelmesini bekliyoruz. Bu noktadan sonra gelişmekte olan ülkelere fon akışının devamıyla Türkiye de de faizlerin sınırlı olarak düşebileceğini öngörüyoruz. 8

9 Aralık 11 Ocak 12 Şubat 12 Mart 12 Nisan 12 Mayıs 12 Haziran 12 Temmuz 12 Ağustos 12 Eylül 12 Ekim 12 Kasım 12 Aralık 12 Ocak 13 Şubat 13 Mart 13 Nisan 13 Mayıs 13 Haziran 13 Temmuz 13 Ağustos 13 Eylül 13 Ekim 13 Kasım 13 Aralık Milyar TL Tahsili Gecikmiş Alacaklar Diğer Firma Taksitli Ticari + KKK Tüketici + BKK Toplam TGA TGA Büyümesi TGA - Taksitli Ticari + KKK TGA - Tüketici Kredileri TGA - Bireysel Kredi Kartları TGA - Diğer Firma TGA Oranı (sağ eksen) 6% 5% 4% 3% 2% % - Kaynak: BDDK, Odeabank TGA oranı Temmuz ayında bir önceki aya göre değişmeyerek %2,8 de sabit kalırken brüt TGA lardaki artış hızı halen yüksek seyrediyor. Özellikle, inşaat ve ticaret sektörü firma kredilerinden kaynaklı TGA lardaki artışın hızlı bir şekilde devam etmesi 2012 yılının ikinci yarısından itibaren başlayan ekonomideki yavaşlamanın etkilerinin gecikmeli bir yansıması. Tüketici kredilerinden kaynaklı TGA lardaki artış hızı gerilerken, firma kredileri ve taksitli ticari kredilerden kaynaklı TGA ların artış hızında son dönemlerde ivmelenme söz konusu. Bu kredilerdeki yüksek artış hızı şu anda TGA oranlarındaki yükselişi sınırlamış olsa da, kredi büyümesindeki ivmelenmenin sona ermesi sonrasında TGA oranlarında da artış gözlenmesini bekliyoruz. Önümüzdeki dönemde, TGA oranının %3,2 ye yükselmesi beklentimizi halen koruyoruz. Yılın geri kalanında firma TGA larındaki yüksek artış hızının devam edeceğini öngörüyoruz. Ayrıca, TL deki değer kaybı nedeniyle özellikle yabacı para cinsinden girdi maliyeti olan şirketlerin ve/veya yabancı para cinsinden kredi kullanan işletmelerin TGA oranlarının artabileceğini düşünüyoruz. 9

10 Menkul Kıymet Portföyü TP Menkul Kıymet Büyümesi (yıllık) TP Kredi Büyümesi (yıllık) % 3 Ticari Kredi - Mevduat Faizi Gösterge Tahvil - TCMB Fonlama Faizi Kaynak: BDDK, Odeabank Kaynak: TCMB, Odeabank Temmuz ayında yükselen faiz oranları ve yabancı çıkışına bağlı olarak bankaların menkul kıymetleri Haziran ayına göre yükseldi. Temmuz ayında tahvil piyasasında 2,5 milyar dolarlık net yabancı çıkışı olurken bu satışları özel ve kamu mevduat bankalarının karşılaması ve artan getirilerin cazibesi ile bankaların TL cinsinden menkul kıymet portföyü 8,1 milyar TL artarken yıllık bazda da Temmuz 2012 den bu yana portföyde ilk defa artış görüldü. Son dönemde gösterge tahvil faizlerinde yaşanan yukarı yönlü hareket nedeniyle artan faiz getirisinin bankaların tahvil talebini desteklemeye devam etmesini bekliyoruz. Özellikle, piyasadaki enflasyon beklentilerinin %6,1 lik tahminimize yakınsaması durumunda Türkiye nin mevcut koşullar altında %1 civarı reel faiz ödemesinin makul olduğunu düşüncemize ve bono faizlerinin %7 ye gerilemesi beklentimize paralel olarak, bankaların menkul kıymet portföyü taleplerini 3. çeyrek sonuna kadar artıracaklarını ancak daha sonra düşen bono faiz oranlarına bağlı olarak yılsonunda azaltacaklarını düşünüyoruz. 10

11 Q32013 Q42013 Mevduat ve Fonlama Yapısı: Büyüme ve Tahminler Bankalara Borçlar Özkaynaklar Mevduat Diğer Repo İhraç Edilen Men. Kıy % 3 25% 2 15% 1 5% -5% -1-15% TCMB, Bankalar, PP ve Repo Mevduat (sağ eksen) 24% 21% 18% 15% 12% 9% 6% 3% -3% -6% -9% Kaynak: BDDK, Odeabank Kaynak: BDDK, Odeabank Pasif tarafında TL mevduatlardaki artışa bağlı olarak toplam mevduatların yıllık artış hızı Haziran da %16,5 e yükselirken, Temmuz sonu geçici verilerine göre artış %17,1 ile Ekim 2011 den bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. Bankalar mevduatlarını artırmaya devam etmesine rağmen yüksek kredi artış hızı nedeniyle kredi/mevduat oranı halen %100 ün üzerinde. Önümüzdeki dönemde mevduattaki artışın bir miktar hız keserek yıl sonunda %15,2 mevduat büyümesi hedefimizle uyumlu gerçekleşmesini bekliyoruz. Bankaların Temmuz ayında yurtdışı bankalara borçları hafif toparlanırken bankaların repo yoluyla fonlanmaları da yükselen efektif fonlama faizine bağlı olarak bir miktar geriledi. Menkul kıymet ihraçları ve sermaye benzeri kredilerdeki artış Mayıs sonuna kadar olumlu küresel likidite koşullarına bağlı olarak yüksek seviyelerini korumaktayken, Haziran ve Temmuz aylarında küresel piyasalardaki yükselen faiz hadleri ve risk iştahındaki azalış nedeniyle yavaşladı. Bankaların yüksek kredi artışını devam ettirmek için mevduatlarını ve yurt dışı borçlanmalarını artırmayı sürdürdüklerini ancak rezerv opsiyon mekanizmasının daha az kullanımından gelen ekstra likiditeyi de kredilere yönlendirerek aktifler arasında da geçiş yaptığını görüyoruz. 11

12 Mevduat Faizleri ve Vade Yapısı Mevduat Faizleri (4 haftalık ortalama, %) Faiz Koridoru 6 aya kadar 3 aya kadar 1 aya kadar mevduat Kaynak: TCMB, Odeabank Merkez Bankası nın faiz indirimlerine bağlı olarak sınırlı düşen toplam mevduat fonlama maliyeti Temmuz ayında geçtiğimiz aya göre ortalamada 80 baz puan yükselerek Şubat 2013 seviyelerine yükseldi. Daha önceki raporumuzda da belirttiğimiz üzere mevduat faizlerindeki artış, yükselen bono faizine paralel olarak devam ediyor. Mevduat faizlerinde Mayıs sonundan bu yana 6 aya kadar ve 1 yıla kadar vadeli mevduatlardaki faiz artışı diğer vade dilimlerine göre daha yüksek ve 3 ay ve üstü vade dilimine verilen faiz oranları TCMB nin faiz koridorunun üst bandının üzerine çıkmış durumda. ABD faiz artışlarına yönelik endişeler sonucu gelişmekte olan ülke piyasalarında ABD nin istihdam ve büyüme rakamlarına olan duyarlılık oldukça yükseldi. ABD nin ekonomik toparlanmasına bağlı olarak yükselecek olan bono faizlerinin gelişmekte olan ülkelerin ucuz fonlama imkanlarını daraltacak olması özellikle cari açık veren ülkelerin kur ve faiz seviyeleri üzerinde baskıyı artırıyor. Önümüzdeki dönemde Fed beklentilerine ve enflasyon gelişmelerine paralel olarak dalgalanacak olan bono faizlerinin mevduat faizleri üzerinde etkili olmaya devam edeceğini düşünüyoruz. Ancak, aynı şekilde makroekonomik tahmin revizyonu raporumuzda da belirttiğimiz üzere küresel belirsizlikler hafiflediğinde, içeride de enflasyonun Ağustos ayından itibaren düşüş sürecine girdiği gözlendiğinde bono faizlerinde tıpkı yükselirken olduğu gibi hızlı düşüşler görebiliriz. Bu doğrultuda mevduat faizleri Eylül ayına kadar yurtdışı piyasaların yaratabileceği baskılar altında mevcut seviyelerinden kısa süreli artışlar gösterebilecek olsa bile Eylül ayından sonra ABD faiz artışlarında sınırlı kalacağı beklentimiz doğrultusunda ve Türkiye nin olumlu makro verileri ışığında ılımlı düşme eğilimde olabileceğini düşünüyoruz. 12

13 Net Faiz Marjı Kredi-Mevduat Marjı (4 haftalık Ortalama,%) Tüketici - 1 aylık mevduat Gelişmekte Olan Ülke Ticari Kredi-Mevduat Marjı (%) Rusya Endonezya Brezilya Polonya Türkiye 4 2 Gösterge Tahvil - Fonlama Faizi Ticari - 1 aylık mevduat Kaynak: TCMB, Ülke Merkez Bankaları, Odeabank TCMB nin faiz indirimleri sonrası düşen fonlama maliyetinden olumlu etkilenen sektör net faiz marjını geçen yılın aynı dönemine göre 60 baz puan artırdı. Ayrıca bankaların olumlu fonlama koşullarından faydalanarak yüksek kredi artış hızını sürdürmeleri kârlılıklarında geçen yıla göre olumlu performans göstermelerine yol açtı. Hesaplamalarımıza göre, bütün bu gelişmeler sonucunda bu yılın ilk 7 ayında 2010, 2011 ve 2012 yıllarının ilk 7 ayına kıyasla daha yüksek net gelir rakamına ulaşıldı. Türk bankalarının kârlılık güdüsüyle kredi hacmini artırmak istemeleri ve sektör içerisindeki rekabetin artması sonucu, faizlerin düşüşü sürecinde kredi mevduat marjı diğer gelişmekte olan ülkelere kıyasla daha hızlı daraldı yılının geri kalanında daha önceki raporlarımızda da belirttiğimiz üzere, düşen kredi mevduat marjı ve yükselen fonlama maliyetine bağlı olarak net faiz marjının artış trendinin yerini düşüşe bırakacağı yönündeki beklentimiz Haziran ayından itibaren gerçekleşmeye başladı. Bu kapsamda yıl sonu itibarıyla Net Faiz Marjı (NFM) tahminimizi %4,7 olarak koruyoruz. 13

14 Net Faiz Marjı, ROA, ROE, Risk Maliyeti 21% 2 19% 18% ROE NFM (sağ eksen) 6.5% % 110 Borsa Endeks Getirileri ( =100) % % 15% 14% 13% 4.5% % BIST Bankacılık Endeksi MSCI Bankacılık Endeksi BİST-100 Kaynak: BDDK, Odeabank Kaynak: Bloomberg, Odeabank 2013 yılında ivmelenen TGA ların yıl boyunca artmaya devam ederek yıl sonunda TGA oranının %3,2 ye yükseleceğini bekliyoruz. TGA lardaki artış beklentimize paralel olarak artacak karşılık giderleri sonucunda risk maliyetinin (karşılık giderlerinin kredilere oranı) yıl sonunda %1,3 e çıkacağı tahminimizi koruyoruz. Risk maliyetindeki yükseliş ve net faiz marjındaki hafif geri çekilmeye bağlı olarak yılın ikinci yarısında bankaların kârlılık performansının, dolayısıyla Aktif ve Özkaynak Kârlılığının ilk yarıya kıyasla daha kötü olmasını bekliyoruz. Türkiye de kredi mevduat marjının diğer gelişmekte olan ülkelere göre daha hızlı gerilemesi nedeniyle Türk bankacılık sektörü hisseleri BIST-100 ve diğer gelişmekte olan ülke bankacılık hisselerine göre daha kötü performans göstermeye devam ediyor ve bunun sonucunda tarihi zirvesinden %28,2 oranında aşağıda. Sermaye yeterlilik rasyosu (SYR), Haziran ayında yüksek kredi büyümesi nedeniyle artan risk ağırlıklı aktiflere bağlı olarak 2012 yıl sonu değerinden 140 baz puan aşağıya düştü ve %16,35 olarak gerçekleşti sonunda, kredi büyümesinin devam edeceği beklentimize paralel olarak SYR de de aşağı yönlü hareketin devam etmesini bekliyoruz. 14

15 12/07 04/08 08/08 12/08 04/09 08/09 12/09 04/10 08/10 12/10 04/11 08/11 12/11 04/12 08/12 12/12 04/13 08/13 12/13 12/07 04/08 08/08 12/08 04/09 08/09 12/09 04/10 08/10 12/10 04/11 08/11 12/11 04/12 08/12 12/12 04/13 08/13 12/13 12/07 04/08 08/08 12/08 04/09 08/09 12/09 04/10 08/10 12/10 04/11 08/11 12/11 04/12 08/12 12/12 04/13 08/13 12/13 12/07 04/08 08/08 12/08 04/09 08/09 12/09 04/10 08/10 12/10 04/11 08/11 12/11 04/12 08/12 12/12 04/13 08/13 12/13 Türk Bankacılık Sektörü Tahminleri 35% 3 25% 2 15% 1 5% Gerçekleşme Tahmin Aktif Büyüme Hızı (yıllık) 45% 4 35% 3 25% 2 15% 1 5% Kredi Büyüme Hızı (yıllık) Gerçekleşme Tahmin 35% 3 25% 2 15% Mevduat Büyüme Hızı (yıllık) TGA Büyüme Hızı (yıllık) Gerçekleşme Tahmin 1 5% Gerçekleşme Tahmin 2-2 Source: BRSA and Odeabank Research 15

16 Türk Bankacılık Sektörü Tahminleri Temmuz Yıl Sonu Odeabank Tahminleri Yıllık Kredi Büyümesi 24.9% 23. TGA Oranı 2.8% 3.2% Yıllık Menkul Kıymet Porföyü Büyümesi 1.8% -5.5% Yıllık Aktif Büyümesi 22.1% 17.3% Yıllık Mevduat Büyümesi 17.1% 15.2% Net Faiz Marjı (NFM) 4.9% 4.7% Source: BRSA and Odeabank Research 16

17 Türk Bankacılık Sektörü Temel Göstergeleri Kredi Büyümesi 57.4% % 28.6% 6.9% 33.9% 29.9% 18.8% 14.3% 16.4% 19.2% 19.4% 21.9% 25. Mevduat Büyümesi 31.6% 22.3% % 13.2% 19.9% 12.7% % % 13.6% % Kredi / Mevduat 62.2% 71.2% % 76.3% 85.2% 98.2% 102.6% 102.4% % 106.4% 107.8% 110. Kredi / Toplam Aktifler 38.4% 43.8% 49.1% 50.2% 47.1% 52.2% 56.1% 57.9% 57.7% % 58.9% 59.5% 60.3% Mevduat / Toplam Aktifler 61.8% 61.6% 61.4% 62.1% 61.7% 61.3% 57.1% 56.4% 56.4% 56.3% 55.3% 55.4% 55.2% 54.8% Özkaynaklar / Toplam Aktifler 13.4% 11.9% % 13.3% 13.4% 11.9% 12.5% 12.9% 13.3% % 12.7% 12.1% Mevduatlar / Yükümlülükler 71.4% 69.9% 70.6% 70.4% 71.2% 70.8% 64.8% 64.5% 64.7% 64.9% 63.6% 63.7% 63.2% 62.4% TGA Rasyosu 4.8% 3.8% 3.5% 3.7% 5.3% 3.7% 2.7% 2.7% 2.9% 2.9% % 2.8% ROA 1.7% 2.5% 2.8% % 2.5% 1.7% 1.7% 1.8% 1.8% 1.8% 1.9% 1.9% 1.9% ROE 12.1% 20.1% 21.7% 16.8% 20.3% 18.1% 14.3% 14.2% 14.5% 14.5% 14.3% 14.3% 14.3% 14.4% Kredi Getirisi 16.3% 14.9% 15.7% 15.4% 14.1% 10.5% 9.5% 10.3% 10.6% 10.7% 10.5% 10.4% 10.2% 10. SHD Getirisi 13.8% 13.9% 14.8% 15.2% 11.5% 9.2% 8.8% 9.6% 9.5% 9.2% % 8.6% 8.3% VKET Getirisi 14.7% 15.6% 15.8% 15.9% 13.2% 10.2% 10.3% % 10.9% 10.5% 10.3% 10.2% 10.1% Faiz Getirili Aktiflerin Getirisi 14.8% 14.3% % 12.5% 9.6% 8.7% 9.5% 9.8% 9.9% 9.7% 9.6% 9.5% 9.3% Mevduatın Maliyeti 9.4% 9.9% 10.7% 10.9% 7.4% 5.7% 5.7% 6.2% 6.2% 6.1% 5.6% 5.4% 5.3% 5.1% Bankalara Borçların Maliyeti 5.5% 6.9% 7.9% 6.8% 4.8% 3.6% 3.3% 3.4% 3.3% 3.2% % 2.8% Para Piyasalarından Borçların Maliyeti 8.8% % 10.2% 2.1% 3.2% 4.5% 4.3% 3.6% 4.9% 4.2% 4.1% % İhraç Edilen Menkul Kıymetlerin Maliyeti 18.1% N/A N/A N/A 10.6% 5.8% 7.2% 8.1% 8.3% 8.1% 7.6% 7.4% 7.2% 7. Repodan Sağlanan Fonların Maliyeti 11.3% 12.3% 14.4% 13.2% 7.8% 5.9% 5.4% 6.4% 6.5% % 4.3% 3.9% Finansal Kiralama Maliyeti 15.3% 13.3% 14.4% 15.8% % 11.1% 9.8% 9.9% 12.3% 12.3% 12.3% 12.3% 12.2% Faize Duyarlı Pasiflerin Maliyeti % 10.4% 10.4% 7.1% 5.4% 5.3% 5.8% 5.8% 5.6% 5.2% % 4.7% Net Faiz Marjı (NFM) 6.4% 5.4% 5.5% 5.3% 6.1% 4.8% 3.9% 4.2% 4.5% 4.7% 4.9% 4.9% 4.9% 4.9% Risk Maliyeti 1.8% 1.1% 1.2% 1.6% 2.7% 1.2% 0.7% 0.8% 0.9% 1.1% 1.2% 1.2% 1.3% 1.3% Net Faaliyet Geliri / Diğer Faaliyet Giderleri 47.5% 43.4% 44.1% 46.5% 38.5% 49.4% 49.9% 44.3% 42.6% % % 43.8% Diğer Faaliyet Giderleri / Ortalama Aktifler 4.1% 3.3% 3.3% 3.2% 2.9% 2.8% 2.7% 2.6% 2.6% 2.7% 2.7% 2.7% 2.7% 2.7% Ücret ve Komisyon Gelirleri / Faaliyet 21.8% 21.7% 21.1% % 21.9% 23.1% 20.2% 19.7% 19.2% 20.8% 20.8% 20.7% 20.8% Toplam Gelir / Toplam Gider 118.7% 123.4% 120.9% 116.8% 127.3% 123.6% 116.4% 119.3% 119.7% 120.2% 121.2% 121.6% 121.9% 122.4% Faiz Geliri / Faiz Gideri 189.7% 180.9% 184.5% 184.2% 236.1% 192.9% 178.1% 188.9% 192.1% 198.1% 201.4% 204.6% 208.3% 211.5% Faiz Dışı Gelirler / Faiz Dışı Giderler 60.6% 75.1% 61.3% 60.2% 65.3% 70.2% 60.7% 59.2% 56.4% 55.6% 61.8% % 62.6% Kaynak: BDDK ve Odeabank 17

18 Odeabank Economic Research and Strategy Maslak Mahallesi Ahi Evran Caddesi No. 11 Olive Plaza Kat Şişli /İstanbul Phone: Fax: Serkan Özcan, Assistant General Manager Ali Kırali, Strategic Planning Director Erkan Dernek, Strategic Planning Group Manager Ferhat Yükseltürk, Strategic Planning Manager Serkan.Ozcan@Odeabank.com.tr Ali.Kirali@Odeabank.com.tr Erkan.Dernek@Odeabank.com.tr Ferhat.Yukselturk@Odeabank.com.tr This report, prepared by Odea Bank A.Ş. from sources which we believe to be reliable and trustworthy is provided for information purposes only. Although the comments and assumptions based on the information provided from official sources reflect our opinion on that date, these information shall not construe as investment consultancy activity. Odea Bank A.Ş. does not accept any liability for any kind of loss arising out of faults and deficiencies in sources herein mentioned and usage of these information. Our Bank has the copyright of the information in this report and it shall not be used, reproduced or copied by third parties without authorization. 18