KONGRE SUNUM VE BİLDİRİLERİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "KONGRE SUNUM VE BİLDİRİLERİ"

Transkript

1 DİSİPLİNLERARASI TOKSİKOLOJİ KONGRESİ Nisan 2005, ANKARA KONGRE SUNUM VE BİLDİRİLERİ

2 DİSİPLİNLERARASI TOKSİKOLOJİ KONGRESİ Nisan 2005, ANKARA Yer: Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanlığı Morfoloji Binası DÜZENLEYEN-DESTEKLEYEN KURUM ve KURULUŞLAR Ankara Üniversitesi TSK Sağlık Komutanlığı Adli Tıp Kurumu Klinik Toksikoloji Derneği Adli Bilimciler Derneği ONURSAL BAŞKANLAR: Prof.Dr.Nusret Aras Korg. Hayri Güner DÜZENLEME KURULU BAŞKANLARI: Prof. Dr. İ.Hamit Hancı Prof.Tbp.Tümg.Derviş Şen Prof.Dr.Mustafa Yandı Uzm.Dr.Keramettin Kurt KONGRE SEKRETERLERİ: Uzm.Dr.Burcu Eşiyok, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Uzm.Dr.Onur Polat, Ankara Üniversitesi İbni Sina Hastanesi Uzm.Dr.Doğaç Niyazi Özüçelik, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Uzm.Dr.Hasan Ağrıtmış, Adli Tıp Kurumu DÜZENLEME KURULU ÜYELERİ: Prof.Dr.Gürayten Özyurt, Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Doç.Dr.Belgin Yavasçaoglu, Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Doç.Dr.Aysun Yılmazlar, Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Yard.Doç.Dr.Gürol Cantürk, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Yard.Doç.Dr.Hakan Topaçoğlu, Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dr.İrfan Korkusuz, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi BİLİMSEL DANIŞMA KURULU ÜYELERİ: Prof.Dr.Fatih Ağalar, Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Prof.Dr.Sema Aka, Ankara Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Prof.Dr.Recep Akdur, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Prof.Dr.İsmail Hakkı Ayhan, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Prof.Dr.Ülkü Aypar, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Prof. Dr. Cumhur Bilgi, Gülhane Askeri Tıp Akademisi Prof.Dr.Salih Cengiz, İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü Prof.Dr.Hakan Coşkunol, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Prof. Dr.İsmet Dökmeci, Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Prof.Dr.Nesrin Erciyes, KTÜ Tıp Fakültesi Prof.Dr.Kevser Erol, Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Prof.Dr.Akgün Evinç, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Prof.Dr.Mustafa Gönüllü, Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Prof.Dr.Oğuz Güç, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Prof.Dr.Çağatay Güler, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Prof.Dr.Gülin Güvendik, Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Prof.Dr. Hamit Hancı, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Prof. Dr. Sevgi Hatipoğlu, GATA Hemşirelik Yüksekokulu 1

3 Prof. Dr. Turan Karayılanoğlu, Gülhane Askeri Tıp Akademisi Prof.Dr.Sezen Koşay, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Prof.Dr.A.Nezih Kök, Erzincan Hukuk Fakültesi Prof.Dr.Köksal Öner, Gülhane Askeri Tıp Akademisi Prof.Dr.Semih Ötleş, Ege Üni. Müh. Fak. Gıda Mühendisliği Prof.Dr. Gürayten Özyurt, Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Prof.Dr.Yıldız Pekşen, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Prof.Dr.Atilla Ramazanoglu, Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Prof.Semra Sardas, Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Prof.Dr.Ayla Sevim, Ankara Üniversitesi Dil Tarih Coğrafya Fakültesi Prof.Dr.Bülent Sivri, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Prof.Dr.Erdoğan Sözüer, Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Prof.Dr.Korhan Taviloğlu, İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Doç.Dr.Kemalettin Acar, Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Doç.Dr.Nevzat Alkan, İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Doç.Dr.Göknur Aktay, İnönü Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Doç.Dr.Bahar Boydak, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Doç. Dr. Bilgin Cömert, Gülhane Askeri Tıp Akademisi Doç.Dr.Arzu Denizbaşı, Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Doç.Dr.Nesrin Dilbaz, AMATEM Doç.Dr.Zerrin Erkol, Abant İzzet Baysal Üni. İzzet Baysal Tıp Fakültesi Doç.Dr.Hüsnü Kürşad, Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Doç.Dr.Gökhan Oral, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Doç.Dr.Şahan Saygı, Gülhane Askeri Tıp Akademisi Doç.Dr.Betül Ulukol, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Doç.Dr.Runa Uslu, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Yard.Doç.Dr.Levent Avşaroğulları, Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Yard.Doç.Dr. Arif Alper Çevik, Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Yard.Doç.Dr.Ahmet Demircan, Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Yard. Doç Dr. Gürkan Ersoy, Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Yard.Doç.Dr.Mehmet Eryılmaz, Gülhane Askeri Tıp Akademisi Yard. Doç. Dr. Levent Kenar, Gülhane Askeri Tıp Akademisi Yard.Doç.Dr.Ahmet Turla, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Yard. Doç. Dr. Levent Yamanel, Gülhane Askeri Tıp Akademisi Uzm.Dr.Burcu Eşiyok, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Uzm.Dr.Özlem Güneysel, Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Uzm.Dr.İbrahim İkizceli, Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Uzm.Dr.Faruk İnak, Çorlu Askeri Hastanesi Uzm.Dr.Nazmiye Koyuncu, Bayındır Hastanesi Uzm.Dr.M.Mahir Kurt, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Uzm.Dr.Niyazi Doğaç Özüçelik, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Uzm.Dr.Onur Polat, Ankara Üniversitesi İbni Sina Hastanesi Uzm.Dr.Suzan Emel Usanmaz, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Uzm. Hem. Nergiz Bengü, Dokuz Eylül Üniversitesi Dr.Cafer Turgut, Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yük.Kimya Müh.Faruk Biçer, Adli Tıp Kurumu Bio.Nurullah Zengin, Adli Tıp Kurumu Biyoloji Dairesi Kim.Yücel Dener, Adli Tıp Kurumu 2

4 Değerli Katılımcılar, Ülkemizde ilk defa düzenlenecek olan Disiplinlerarası Toksikoloji Kongresinin hedefleri; ülkemizdeki Toksikoloji çalışmalarına katkıda bulunmak ve geliştirmek, Toksikoloji alanında ortak bir dil geliştirmek ve değişik alanda çalışan profesyonellerin haberdarlıklarını arttırmaktır. Bu hedefler doğrultusunda konu ile ilgili tüm uzmanlık alanı çalışanlarını kongrede görmekten onur duyacağız. Saygılarımızla, Kongre Düzenleme Kurulu İletişim Adresi: Dr.Burcu Eşiyok Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Cebeci Hastanesi Adli Tıp AD, Mamak-Ankara E-posta: Tel :

5 Kongre Programı: 20 Nisan Kayıt Açılış Konuşmaları ÖZEL OTURUM: Yılan Hikayesi Konuşmacı: Prof.Dr.İ.Hamit Hancı, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Yemek Arası PANEL: Zehirlenmeler ve Kanıta Dayalı Tıp- Acil Yaklaşım İlkeleri Moderatör: Prof.Dr.Mustafa Gönüllü, Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Panelistler:Prof.Dr.M.Oğuz Güç, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Yard.Doç.Dr.Hakan Topaçoğlu, Dokuz Eylül Üni. Tıp Fakültesi Uzm.Dr.Çetin Kaymak, Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi KONFERANS:Türkiye de Antidot Kullanımı ve Yenilikler Moderatör:Prof.Dr.Gürayten Özyurt, Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Konuşmacı:Prof.Dr.Ülkü Aypar, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çay-Kahve Arası KONFERANS: Toksikokinetik ve Toksikogenomik Moderatör: Prof.Dr.Ajlan Tükün, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Konuşmacı: Prof.Dr.Atila Bozkurt, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi PANEL: Hayvan Isırma ve Sokmalarına Bağlı Zehirlenmeler Moderatör: Prof.Dr.Nesrin Erciyes, KTU Tıp Fakültesi -Yılan/akrep/ örümcek vb. Doç.Dr.Arzu Denizbaşı, Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi -Deniz Hayvanları Uzm.Dr.Serpil Yaylacı, Acıbadem Hastanesi 21 Nisan PANEL:Doping Moderatör:Prof.Dr. Emin Ergen, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Panelistler:Prof.Dr.Aytekin Temizer, Türkiye Doping Kontrol Merkezi Doç.Dr.Rüştü Güner, Ankara Üniversitesi KONFERANS: Zehir Danışma Merkezleri ve Tox-screen in Tedavide Yol Göstericiliği Moderatör:Prof.Dr.İsmail Hakkı Ayhan, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Konuşmacı: Prof.Dr.Gürayten Özyurt, Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Çay-Kahve Arası 4

6 PANEL:Toksikolojik Afetlerin Yönlendirilmesi Moderatör:Prof.Dr.Köksal Öner, GATA -Toksikolojik Afetlerin Senaryo ve Tatbikatları Yard.Doç. Dr. Mehmet Eryılmaz, GATA -Toksikolojik Afetlerde Acil Servis Oraganizasyonu Op.Dr.Onur Polat, Ankara Üniversitesi İbni Sina Hastanesi - Toksikolojik Afetlerin Alanda Yönetilmesi Dr.Turan Sofuoğlu, 112 Ege Bölge Koordinatörü Yemek Arası PANEL:Adli Toksikoloji Moderatör:Prof.Dr.İ.Hamit Hancı, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi - Toksikolojik Deliller Açısından Olay Yeri İnceleme Doç.Dr.Göknur Aktay, İnönü Üniversitesi Eczacılık Fakültesi -Postmortem Toksikoloji Prof.Dr.Gürsel Çetin, Adli Tıp Kurumu -Acil Servislerde Adli Toksikoloji Yard.Doç.Dr.Levent Avşaroğulları, Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi PANEL:Özel Hasta Gruplarında Zehirlenmeler-I Moderatör: Yard.Doç. Dr. Mehmet Eryılmaz, GATA -Psikiyatrik İlaç Kullananlar Yard. Doç.Dr. Nurper Erberk Özen, Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi -Kronik hastalık ilaçları kullananlar Uzm.Dr.Sezgin Sarıkaya, Erzurum Numune Hastanesi Çay-Kahve Arası PANEL:Özel Hasta Gruplarında Zehirlenmeler-II Moderatör:Prof.Dr.Bülent Sivri, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi -Çocuklar Prof.Dr.Ufuk Beyazova, Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi -Ergenler Prof.Dr.Selim Kurtoğlu, Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi -Hamileler Prof.Dr.Hakan Şatıroğlu, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi -Yaşlılar Yard.Doç.Dr.Cem Oktay, Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi 22 Nisan PANEL: NBC Silahlar ve Toksikoloji Moderatör:Prof.Dr.Turan Karayılanoğlu, GATA NBC BD Panelistler:Yard.Doç.Dr.Gürol Cantürk, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Yard.Doç.Dr.Alper Çevik, Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi KONFERANS:Gıda Güvenliği Moderatör:Prof. Dr.Recai Ercan, Ankara Üniversitesi Gıda Mühendisliği Konuşmacı: Prof.Dr.Dilek Boyacıoğlu, İTÜ Gıda Mühendisliği Çay-Kahve Arası 5

7 PANEL:Alkol ve Madde Bağımlılığı Moderatör: Doç.Dr.Betül Ulukol, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Panelistler: Doç.Dr.Gökhan Oral, Adli Tıp Kurumu Doç.Dr.Nesrin Dilbaz, AMATEM PANEL:Analitik Toksikoloji Moderatör: Prof.Dr.Gürsel Çetin, Adli Tıp Kurumu Panelistler: Prof.Dr.Salih Cengiz, İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü Doç.Dr.Şahan Saygı, GATA Yük.Kim.Müh.Faruk Biçer, Adli Tıp Kurumu Yemek Arası KONFERANS: Toksikolojik Kardiyak Aciller Moderatör:Yard.Doç.Dr.Levent Avşaroğulları, Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Konuşmacı: Uzm.Dr.Niyazi Doğaç Özüçelik, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi PANEL: İşyeri ve Çevresel Toksinler Moderatör:Prof.Dr.Ahmet Saltık, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi -İşyerinde Toksinler Prof.Dr.Recep Akdur, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi -Çevresel Toksinler Prof.Dr.Çağatay Güler, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çay-Kahve Arası SERBEST FORUM:Türkiye de Klinik Toksikoloji Serbest Bildiriler Kapanış 6

8 KONGRE SUNUMLARI 7

9 KANITA-DAYALI TIP UYGULAMALARI (EBM: EVİDENCE-BASED MEDİCİNE) Prof. Dr. M. Oğuz Güç, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Farmakoloji AD Tanım: Kanıta dayalı tıp uygulaması, varolan bilimsel literatürün, sağladığı tüm bilgileri en iyi şekilde özümseyerek, sağlık hizmetlerinin bu bilgiler ışığında (ancak hastaya bağlı faktörler de gözardı edilmeden) belirlenen standardlara göre verilmesini amaçlar. 8

10 Kanıta Dayalı Tıp - SIGN kriterleri (Scottish Intercollegiate Guidelines Network) 1a. Randomize kontrollü çalışmaların meta analizi 1b. En az bir adet randomize kontrollü çalışma 2a. En az bir adet iyi planlanmış non-randomize kontrollü çalışma 2b. İyi dizayn edilmiş yarı-deneysel çalışmalar 3. İyi planlanmış deneysel olmayan çalışmalar (kıyaslama, korelasyon, vaka-kontrol, kohort, izlem, vb) 4. Uzman komite raporları, saygın otoritelerin deneyimlerine dayalı görüşleri SIGN a göre kanıtların yeterli sayıları (Kavramsal Olarak!) a 2 0 = b 2 1 = a 2 2 = b 2 3 = = = 32 Kanıta Dayalı Tıp - SIGN kriterleri (Scottish Intercollegiate Guidelines Network) 1++ Yüksek kalitede meta analiz, randomize kontrollü çalışmaların (RKÇ) review ları, yan tutma ihtimali çok düşük RKÇlar 1+ İyi yapılmış meta analizler, RKÇların review ları, yan tutma ihtimali düşük RKÇlar 1- Meta analizler, RKÇların review ları, yan tutma ihtimali yüksek RKÇlar 2++ Vaka kontrol ve kohort çalışmaların yüksek kalitede review ları Uzman görüşü A düzeyi kanıt B... C... D... 9

11 ZEHIRLENME OLGULARINA ACIL YAKLAŞIM İLKELERI-I Yard. Doç Dr. Hakan Topaçoğlu, Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp AD Giriş: Dünyada ve ülkemizde acil servislere sık başvuru şikayetlerinden birisi zehirlenmelerdir. Zehirlenen hastaların ilk değerlendirmesinde hastalar çok toksik görünmese bile potansiyel hayatı tehdit eden zehirlenmesi olan hastalara acil tedavi başlanması gerekmektedir. Toksin alımları genellikle intihar amaçlı, kaza nedenli, çevresel maruziyet yada ilaç yan etkisi olarak karşımıza çıkmaktadır. Toksine en fazla maruz kalma yolları gastrointestinal yol, inhalasyon yolu, kutanöz yada muköz membran yolu ve injeksiyon yoludur. Zehirler vücutta birçok yol ile etkilenme oluşturmaktadırlar. Normal hücre fonksiyonunu inhibe etme yada değiştirme, normal organ fonksiyonunu değiştirme, organizma içine substansların normal uptake veya transportunu değiştirme gibi etkileri vardır AAPCC raporlarına göre sadece ABD nden 2,380,028 zehirlenme vakası bildirilmiş ve daha önceki yıllara göre olgu sayısında %4.9 luk artış olduğu rapor edilmiştir. Son yıllarda başkaları tarafından zehirlenmek ve zehirle saldırı olgularında da artış olduğu göze çarpmaktadır. İlaç kullanılarak gerçekleştirilen saldırılar sonucu hastanın yardımsız kalması ve bilinçsiz olması sağlanarak tecavüz ve soygunlar meydana getirilmektedir. Bu duruma maruz kalan yüksek riskli hastaların yalnız yaşayan kadın yada erkekler olduğu, yanında arkadaş olmadan seyahat yada yeni bir bölgeye gitmiş insanlar oldukları da gösterilmiştir. Bu tür zehirlenmeye maruz kalma çeşitleri ise, içkiye tablet, buz yada damlalık ile zehir konması, sigara içinde yada esrarlı sigara ile zehir verilmesi, çeşitli yiyecekler içinde (browni, jelatin, meyve) zehir verilmesi, vaginal şırınga yolu ile kontraseptif jel içine zehir koyulması vb olarak belirtilmektedir. Başkası tarafından ilaçla zehirlenme vakalarında en fazla kullanılan ilaçların ise amnestik yada SSS depresyonu yapan ilaçlar olduğu özellikle de benzodiazepinlerin, sedatifhipnotiklerin, iskelet kas gevşeticilerin, antikolinerjiklerin, halusinojenlerin ve etanolun kullanıldığı bildirilmektedir. 10

12 Medikal Hikaye: Zehirlenen hastalar gerçek aciller grubundan olup, hızla ve uygun idarelerinin yapılması ve sistemik muayelerinin yanısıra ayrıntılı anamnezlerinin de alınması gerekmektedir. Sekonder bakının bir parçası olan ayrıntılı anamnezde öykünün güvenilir olup olmadığına dikkat edilmelidir. Bazı hastalar hangi ilacı içtiğini ve ne kadar içtiğini söylemeyebilirler. O nedenle aile fertleri, görgü tanıkları, alana giden ambulans personeli, polisler, itfaiye çalışanları ve hastanın hekimi de bilgi için önemli kaynaklardır. Anamnezde hastanın hangi ilaca maruz kaldığı, ilacın alım yolu ve miktarı, ilaç alım zamanı, hastanın nerede bulunduğu, bulunduğu zaman hastanın yanındaki madde ve materyallerin neler olduğu (ilaç şişeleri, boş kutular, özel ilaç malzemeleri, farklı koku vs) hastanın mesleği, suisid notu, beraberinde alkol alımının varlığı, özgeçmişindeki ek hastalıkları vb mutlaka sorgulanmalıdır. İlk değerlendirme: Tüm hastalarda olduğu gibi zehirlenen hastaların da değerlendirilmesinde havayolu ve solunum işlevinin güven altına alınması öncelikli gelir. ABCD kontrolu ve vital bulgularının alınmasının ardından primer bakısı tamamlanan hastaların resüsitasyon ve sekonder bakısı yapılmalıdır. Antikolinerjik ve sempatomimetik maddeler kalp hızında, kan basıncında ve sıcaklıkta artışa neden olurken, organofosfatlar, opioidler, barbitüratlar, betablokerler, benzodiazepinler, alkol ve kinidin ise hipotermi, bradikardi ve respiratuvar depresyona neden olmaktadır. Vital bulgulardan taşikardi ve bradikardi yapan ilaçların da bilinmesi tanıda yardımcı olur. ABCD stabilizasyonunun yanısıra güvenli bir IV yol açılması, erken entübasyon ve sık klinik ve vital takip yapılması da unutulmamalıdır. Saptanan ventriküler aritmiler ACLS klavuzlarına göre tedavi edilmeli, bradiaritmiler için atropin kullanılmalı ve kardiyak pacing düşünülmelidir. Değişen bilinç durumu olan veya yanıtsız olarak bulunan hastalar için koma kokteyli kullanılmalıdır. %100 Oksijen (8-10 L /dakika) başlanmalı, Naloksan (erişkinlerde 0,4-2 mg IV), Glukoz (%50 Dekstrozdan 50 ml) ve Tiamin (100 mg) vital bulguları, hikaye ve laboratuvar için materyal alımından sonra mutlaka düşünülmelidir. Benzodiazepin antagonisti olan flumazenilin rutin olarak kullanılması önerilmemektedir. Ajite ve nöbeti olan zehirlenmiş 11

13 hastalara hızla tedavi başlanmalı ve öncelikle benzodiazepinler verilmelidir. Eğer gerekli ise devamında fenobarbital ve haloperidol de kullanılabilir. Hastaların klinik takiplerinde arteriyel kan gazlarının, elektrolitlerinin, renal fonksiyon testlerinin, serum osmolaritelerinin ve EKG lerinin görülmesi gerekir. Anyon gap in normal değeri 3-12 meq/ L dir. Anyon gap artışının (>20 meq/ L ) laktik asidemi, üremi, ketoasideminin dışında etilen glikol, metanol, paraldehit, salisilat zehirlenmeleri ve volüm eksikliği ile birlikte olan metabolik alkaloz durumunda da görüldüğü akılda tutulmalıdır. Ayrıca demir, potasyum gibi radyoopak madde alımlarında abdominal grafi, aspirasyon pnömonisi, hidrokarbon pnömonisi veya pulmoner ödem şüphesinde akciğer grafisinin istenmesi unutulmamalıdır. Kafa travma şüphesi olan olgularda ise mutlaka beyin tomografisinin sağlanması gerekmektedir. Ancak başkası tarafından zehirlenen hastaların toksine maruz kaldıktan saatler, günler hatta haftalar sonra bile acil servise başvurabileceği unutulmamalıdır. Bu hastalarda kimyasal kanıtlar ve sistemik muayene ile tanı koymak zordur. İlacın etkisi altında geçen zamanın tespitinde hastaya son hatırladığı ve ilk hatırladığı bilgilerin sorulması ile ilaç yarı ömrü ve klinik bilgiler birleştirilerek hangi ilaç grubu ile zehirlendiği tahmin edilebilir. Ayrıca bazı spesifik toksinlerin genellikle ilk birkaç gün içinde idrarda tespit edildiği bilinmeli ve idrar toksikolojik taramaları da bakılmalıdır. Toksikolojik tarama testleri: Toksikolojik tarama; akut zehirlenmelerin idaresinde ve tanı konulmasında kullanılan en iyi testlerden biridir. Bununla beraber kapsamlı toksikolojik taramalar zaman alır, pahalıdır ve her an ulaşılabilir değildir. Bu nedenle acil servislerde hastanın klinik bulguları ile seçilmiş laboratuar testlerinin görülmesi, tanı ve tedavi planının oluşturulmasında yeterli olmaktadır. Tarama testleri sadece şüphelenilen zehirlenmenin konfirme edilmesinde yardımcıdır. Ölçüme dayalı laboratuar testlere bazı durumlarda başvurulabilir. Mesela asetamiinofenin serum düzeyinin görülmesi ve asetilsistein tedavisi vermeye karar verilmesi gibi.. Teofilin, karbamazepin, lityum, salisilat, valproik asit ve bazı ilaçların düzeyinin görülmesi ise hemodiyaliz ihtiyacının varlığı durumunda endikedir. 12

14 Toksikolojik fizik muayene/ toksidromlar: Toksikolojik fizik muayene de hasta tamamen soyulmuş olmalıdır. Ancak hastanın elbiselerini araştırırken dikkatli olmak gerekir. Fizik muayenede toksidromlar hakkında bize ipuçları verecek olan bazı bulgulara dikkat edilmelidir. Bilinen maddelere maruz kalmak spesifik toksidromlara neden olur. Ancak maruz kalınan madde bilinmiyorsa, toksidromun tanınması acil doktoruna ayırıcı tanıyı daraltmada yardımcı olabilir. Hastaların pupil ve deri değişiklikleri, orofarinkste kuruluk veya hipersekresyonu, bronkospazm gibi solunum patolojileri, kalp ritmindeki patolojileri, anormal barsak sesleri, abdominal duyarlılığı, üriner retansiyonu, ekstremitelerde tremor ve fasikülasyonları ile nörolojik bakısı mutlaka not edilmeli ve toksidrom sendromlarının varlığı araştırılmalıdır. Dekontaminasyon:Zehirlenmiş hastalarda tedavinin hedefi dekontaminasyondur. Dekontaminasyon yöntemleri yüzey dekontaminasyonu ve gastrointestinal dekontaminasyonu içermektedir. Yüzey dekontaminasyonları ise deri kontaminasyonu, gözlerin dekontaminasyonu ve inhalasyon dekontaminasyonudur. Bazı toksinlerin deri yolu ile çok hızlı absorbe edildiğini ve sistemik etkilere neden olduğunu bilmekteyiz. Deri dekontaminasyonu yaparken dikkat etmemiz gereken bu işlemi yapan kişilerin kontamine olmamasıdır. Öncelikle yapılması gereken kontamine kıyafetlerin çıkarılmasıdır. Bu işlemi yaparken eldiven, koruyucu gözlük, uzun önlük gibi koruyucu kıyafetlerin giyilmesi gerekmekte ve etkilenen bölgelerin hızlıca yıkanması gerekmektedir. Deriye dökülen kimyasal maddelerde çok nadiren kimyasal dekontaminasyon işlemlerinin yapıldığı bilinse de, hidroflorik asit ve oksalik asit için kalsiyum solusyonları, fenoller için mineral yağların, ve beyaz fosfor için %1 lik bakır sülfatın kullanılması gerektiği akılda tutulmalıdır. Göz kontaminasyonları sonucu korneal yüzeyde çok çabuk hasar oluşturan ve kalıcı skara neden olan koroziv ajanlar ve hidrokarbon solventlerinin dekontaminasyonunda her bir göz için en az 1 litre irrigasyon yapılmalıdır. Kontamine göze lokal anestezik uygulamak irrigasyonu kolaylaştırır.gözde lens varsa yıpranmış görünen lensler çıkartılmalıdır. Asit yada alkalen madde kontaminasyonlarında gözyaşı ph sı ölçülmeli ve ph normale dönene kadar irrigasyona devam edilmelidir. Gözde daha fazla hasara neden olabileceği için göz 13

15 dekontaminasyonunda herhangi bir nötralizan solusyonunun da kullanılmadığı akılda tutulmalıdır. Tam irrigasyonun ardından fluorescein boya ve Wood s lambası ile korneal hasar değerlendirilmelidir. İrritan gazlar ve dumanlar ile zehirlenmelerde pulmoner sistem hasarları oluşmaktadır. Bu ajanların dekontaminasyonunda ise oksijen desteği ve endike ise endotrakeal entübasyonun akılda tutulması gereklidir. Gastrointestinal dekontaminasyon ile ilgili çalışmalara bakıldığında medikal litaratürde barsak boşaltma prosedürleri ile ilgili az destek bulunsa da, kontaminasyondan sonraki 60 dakika ve daha çok zaman geçmiş hastalarda kusturma ve gastrik boşaltmanın ilaçların uzaklaştırılmasında az etkisinin olduğu bilinmektedir. Hatta son çalışmalarda barsak boşaltma yapmadan sadece aktif kömür uygulanmasının da geleneksel barsak boşaltma ve aktif kömür uygulamak kadar etkili olduğu söylenmektedir. Ancak bazı maddeler ile kontaminasyonda agresif barsak dekontaminasyonunun ilk 1-2 saatte yapılması çok önemlidir. Mesela çok toksik ajanlardan kalsiyum kanal blokerleri, kolşisin gibi, ayrıca aktif kömür ile absorbe edilemeyen demir ve lityum gibi, yada masif miktarda ilaç alımları gibi yada enterik kaplı ürünler ve geç salınımlı ürünler gibi.. Kusturma; seçilmiş olgularda prehospital idarede kullanılabilir. Ayrıca aktif kömür yoksa ve hasta ilacı evde almış olup hastaneye transportu uzun sürecekse endikedir. İpeka ile kusturmanın hastane ortamında kullanımı sınırlıdır, genellikle toksin alımından sonraki ilk dakikalarda seçilmiş olgularda endikedir. Ancak koroziv ajan ve petroleum ürünleri intoksikasyonu şüphesi varsa kullanılmaz. Erişkinlerde 30 ml, çocuklarda 5 yaşın altında 15 ml, 1 yaşın altında 10 ml oral verilir. Genellikle 6 aydan küçüklere önerilmez. Kusturma ayrıca aktif kömür ile absorbe edilemeyen demir, lityum, potasyum gibi madde alımalarında da kullanılabilir. Bununla beraber bu hastaların çoğunluğunda tüm barsak irrigasyonu daha iyidir. Ancak kusturma için bazı kontrendikasyonlar vardır. Bunlar; kapalı, 14

16 komadaki hastalar, nöbet geçiren hastalar, SSS depresyonu yapan ilaç alanlar, koroziv ajan alanlar, alifatik hidrokarbon alanlar ve 6 aydan küçük çocuklardır. Kusturmanın en önemli komplikasyonları ise, aspirasyon, Mallory Weiss yırtığı ve önlenemeyen kusmadır. Son zamanlarda popüler kusturma metotlarından olan farinksin elle stimülasyonu, tuzlu su ve apomorfin ineffektif metotlar olup kullanılmamalıdır. Gastrik lavaj: Halen birçok hastanede ipeka şurubunun uygulanmasına göre daha fazla kullanılıyor. Özellikle çok yakın zamanda alınmış sıvı substanslarda çok etkilidir.bununla birlikte çözünmemiş haplar yada hap fragmanlarının uzaklaştırılmasında çok güvenilir değildir. ( özellikle geç salınımlı ve enterik kaplı ürünlerde) Eğer aktif kömürü hemen verme imkanı varsa küçük ve orta miktardaki zehirlenmelerde gastrik lavaj gerekli değildir.gastrik lavaj ilk dakika içindeki masif toksin/ilaç alımlarında, aktif kömürü istemeyen, tüm barsak irrigasyonunu istemeyen olgularda yada bunları yutamayan olgularda endikedir. Koroziv sıvıların dilüsyonu ve mideden uzaklaştırılmasında ve midenin boşaltılmasında endoskopi için hazırlık yaparken de gastrik lavaj endikedir.genellikle F kataterler ile lavaj yapılmalıdır. Gastrik lavajın en önemli komplikasyonları; aspirasyon pnömonisi, laringospazm, hipoksi ve hiperkapni, boğaz, özefagus ve midenin mekanik hasarı, sıvı-elektrolit denge bozukluğu (hipernatremi, su zehirlenmesi) ve küçük konjunktival kanamalardır. Gastrik lavajın kontrendikasyonları ise şunlardır: Komada olan hastada hava yolu korunmamışsa, kostik alım varsa (alkali ve asid ), aspirasyon potansiyeli yüksek hidrokarbon alımı varsa, hastanın hemoraji veya gastrointestinal perforasyon riski yüksekse. Aktif kömür; birçok toksini absorbe etme gücü yüksek olan bir maddedir. Pekçok çalışma, önceden GL yapmadan sadece aktif kömür verilmesinin daha etkili olduğu göstermektedir. Ayrıca kusturma ve lavaj prosedürlerinden de daha etkilidir. Kullanımında herhangi bir kontrendikasyon yoktur, bununla birlikte aktif kömürün adsorbe edemeyeceği madde alımlarında (demir, lityum, kurşun, etanol, metanol, siyanür) kullanılmaz. Distansiyonu bulunmayan ileuslu hastalara dahi tek doz aktif kömür verilmesinin kontrendike olmadığı 15

17 belirtilmektedir. Ancak multipl dozlarda uygulanan aktif kömür konstipasyon, intestinal impaksiyon yada bezoar gibi komplikasyonlar yapabilir. Mide distansiyonu oluşturup pulmoner aspirasyon da yapabilir. Genellikle 1 gr/kg ( gram) PO veya NG tüp ile uygulanır. Çok yüksek doz alımlarda yeterli barsak dekontaminasyonunda 1-2 saatlik aralar ile 1-2 ek doz aktif kömür uygulanabilir. Tekrarlayan doz aktif kömür uygulama ise; genellikle enterohepatik resirkulasyonu olan ajanlarda endikedir g/kg PO, 1 4 saat aralıklarla verilir. Yüksek miktarda madde alımında, mide boşalmasını geciktiren madde alımlarında (trisiklik antidepresan), yavaş salınan madde alımlarında, aspirin, teofilin, barbituratlar, karbamazepin, digital glikozidler, fenitoin, dapson gibi ilaçlarla yaşamı tehdit eden zehirlenmelerde kullanılmaktadır. Katartikler (Laksatifler): Gİ sistemden toksinlerin hızla uzaklaştırılması için kullanılması tartışılmakta ve kontrollu çalışmalarda bulunmamakta. Etkileri ile ilgili az bilgi bulunsa da bazı toksikologlar bunu halen kullanmaktalar. Aktif kömür bezoarı gelişenlerde yada toksinin desorbsiyon olasılığının düşük olduğu durumlarda aktif kömür-toksin kompleksinin gastrointestinal transitinin arttırılmasında ve aktif kömür ile absorbe olmayan demir tabletleri gibi toksinlerin pasajınının hızlandırılmasında kullanılmaktadır. En fazla kullanılan katartikler; %10 luk Magnezyum sülfat 3-4 ml /kg yada %70 Sorbitol 1-2 ml/kg PO olup aktif kömürle birlikte kullanılabilirler. Böylece toksinlerin gastrointestinal sistemden geçiş zamanı kısaltılmış olur. İleus, intestinal obstuksiyon durumunda kontrendikedir. Sodyum ve magnezyum içeren katartiklerin sıvı overloadı olan ve böbrek yetmezliği olanlarda kullanılmaması gerekir. Tüm barsak irrigasyonu: Klinik yararı tam olarak kanıtlanmamış olsa da bazı ilaçlar ve toksinlerin barsaktan eliminasyonunda kullanılan bir teknik olup barsak temizleme solusyonu kullanılarak yapılan bir uygulamadır. Özellikle yüksek miktarda alınmış ve aktif kömür ile zayıf adsorbe olan demir, lityum ve diğer ilaçlar ile olan zehirlenmelerde indikedir. Ayrıca valproik asit, teofilin, aspirin, verapamil ve diltiazem gibi geç salınımlı ve enterik kaplı tabletlerden çok 16

18 miktarda alımlarda da endikedir. Yabancı cisim yutmak, barsaktaki ilaç ile doldurulmuş paketler yada kondom alımlarında da endikedir. İleus yada intestinal obstruksiyonu olanlarda, bilinci kapalı hastalarda, komatöz hastalarda veya havayolu güvenliği olmayan konvülziyon geçiren hastalarda kontrendikedir. Bulantı, şişkinlik, regürjitasyon, pulmoner aspirasyon gibi yan etkileri vardır. Ayrıca aktif kömürün bu yöntem ile birlikte kullanılması efektif olmamaktadır. Uygulamada önerilen hazır barsak solusyonu olan Polietilen glikol-elektrolit solüsyonu nun (CoLyte yada GoLYTELY) erişkinlerde 2 L/saatten (çocuklarda 500 ml/ saatten) gastrik tüp yolu ile verilmesidir. Dışkı temizlenene kadar devam edilmelidir. Bazı toksikolojistler eğer ilaç aktif kömür ile adsorbe oluyorsa, 2-3 saatte bir gram aktif kömürün de tüm barsak irrigasyonu ile birlikte verilmesini tavsiye etmekteler. Diğer bağlayıcı ajanlar: Kalsiyum için selüloz sodyum fosfat, digitoksin ve klorinli hidrokarbonlar için kolestiramin resin, demir için sodyum bikarbonat, lityum ve potasyum için kayexalate gibi bazı bağlayıcı ajanlarda toksinlerin barsakta yakalanmasında kullanılmaktadırlar. Cerrahi olarak barsaktan toksinlerin uzaklaştırılması; bu teknik genellikle ilaç doldurulmuş paketler veya kondomların, intakt tabletlerin yada betonlaşmış tabletlerin agresif gastrik lavaj veya tüm barsak yıkamaya rağmen çıkarılamadığı durumda gerekir. Enhanced (arttırılmış) eliminasyon: Uygun tanı ve dekontaminasyon prosedürlerinin uygulanıp antidot tedavinin verilmesinin ardından toksinin uzaklaştırılmasında hemodiyaliz veya üriner alkalinizasyon gibi arttırılmış eliminasyon metotlarının da bilinmesi gerekir.bazı toksinlerle zehirlenmelerde destek tedavi yetersiz kaldığında hemodiyaliz önem kazanmaktadır. -Periton diyalizi: Basit ve kolay uygulanabilir bir teknik olmasına karşın ve antikoagülasyon gerektirmemesine karşın birçok ilacın uzaklaştırılmasında etkili olmamaktadır. %10-15 oranında efektif olduğu gösterilmiştir. 17

19 -Hemodiyaliz:Yapılan iyi çalışmalar hemodiyalizin periton diyalizine göre daha etkili bir metot olduğunu göstermektedir. Sıvı ve elektrolit imbalansının düzeltilmesine ve toksik maddelerin uzaklaştırılmasına yardım eder. Hemodiyaliz özellikle zehirlenmeye bağlı sıvı ve elektrolit imbalansı gelişen (mesela salisilat zehirlenmesi gibi) olgularda kullanılmaktadır. Karakteristik olarak molekül ağırlığı 500 daltonun altında olan küçük hacimli toksinlerle, suda eriyen maddelerle ve proteine bağlanabilirliği düşük olan maddeler ile olan zehirlenmelerde hemodiyaliz yararlı olur. -Hemoperfüzyon: Hastanın kanının venöz katater yolu ile alınıp adsorban materyalden (kömür yada Amberlite resin) geçirilip tekrar dolaşıma verilmesi metodudur. Hemoperfüzyon sıvı ve elektrolit balansını düzeltmez. Birçok yüksek molekül ağırlıklı ve su solubilitesi düşük olan toksinlerin uzaklaştırılmasında yararlıdır. Uygulama yapılırken hemodiyaliz için gerekenden daha yüksek doz sistemik antikoagülasyon gerektirir. Ve trombositopeni en sık görülen komplikasyondur. Sıklıkla Salisilat, fenitoin, ethklorvynol, fenobarbital, teofilin, ve karbamazepin zehirlenmelerinde kullanılabilir. -Zorlu diürez ve idrar alkalinizasyonu: Önceden popüler olan ama değeri kanıtlanmamış zorlu diürez volüm fazlalığı ve elektrolit anormalliğine neden olabilir bu yüzden tercih edilmiyor. Bazı toksinlerin renal eliminasyonu idrar ph ının değiştirilmesi ile arttırılabilir. İdrar alkalinizasyonu genellikle salisilat zehirlenmelerinde kullanılıyor. İdrar asidifikasyonu ise fensiklidin, amfetamin gibi bazı ilaçların idrar konsantrasyonunu arttırabilmektedir. Fakat bu asidifikasyon tavsiye edilmemekte çünkü renal komplikasyonlarda daha kötüye gidişe neden olabilir. -Hemofiltrasyon: Daha az urgent ilaç alımlarının hızlı uzaklaştırılma ihtiyacında, devamlı arteriyovenöz veya venovenöz hemodiafiltrasyon (CAVHD veya CVVHD) konvansiyonel hemodiyalize alternatif olarak önerilmiştir.periton diyalizi gibi düşük klirens oranı ile ilişkilidir fakat minimal invaziv olması avantajdır. Ancak akut zehirlenme durumlarında rolü net değildir. 18

20 Acil servisten taburculuk/ hastaneye yatış: Zehirlenme nedeni ile acil servise başvuran hastaların taburcu edilmeden önce yada psikiyatri ünitesine transfer edilmeden önce en az 6-8 saat takip edilmesi gerekir. Bu süre boyunca işaret ve semptomları gelişen hastaların daha ileri gözlem ve tedavi ihtiyacı için hastaneye yatırılması gerekir. Kardiyorespiratuvar komplikasyonu ve ciddi zehirlenmesi olan birçok hastanın ise yoğun bakım ünitesinde izlenmesi gerekir. Ayrıca zehirlenen olguların zehir danışma merkezine bildirilmesi ve suisid riski için psikiyatrik değerlendirilmelerinin de yapılması unutulmamalıdır. Kaynaklar 1. Hack JB, Hoffman RS: General mangement of poisoned patients.in Tintinalli JE, Kelen GD, Stapczynski JS : Emergency Medicine A Comprehensive Study Guide. 5th ed. New York, McGraw-Hill, pp Olson KR: Management of the poisoned patient. In Katzung BG: Basic and Clinical Pharmacology. A LANGE medical book.. McGraw-Hill, pp: Olson KR: Comprehensive evaluation and treatment.in Olson KR: Poisonining &drug overdose.4 th ed. Newyork, McGraw-Hill, pp Mokhlesi B, Leikin J.B, Murray P, Corbridge T.C. Adult Toxicology in critical care, Part II: Specific Poisonings. Chest 2003; 123:

T.C SAĞLIK BAKANLIĞI MÜMİNE HATUN HASTANESİ

T.C SAĞLIK BAKANLIĞI MÜMİNE HATUN HASTANESİ T.C SAĞLIK BAKANLIĞI MÜMİNE HATUN HASTANESİ DOK.NO: TA/122 YAY.TAR.: 24/10/2011 REV.TAR..01/10/2013 REV.NO:41 ZEHİRLENME VAKALARINDA GENEL YAKLAŞIM TALİMATI 1. AMAÇ Acil servise başvuran zehirlenme tanısıyla

Detaylı

Uzm. Dr. Müge GÜNALP ACİL TIP ANABİLİM DALI

Uzm. Dr. Müge GÜNALP ACİL TIP ANABİLİM DALI Uzm. Dr. Müge GÜNALP ACİL TIP ANABİLİM DALI Bütün maddeler zehirdir. Zehirli olmayan madde yoktur. İlaçla zehir arasındaki farkı doz belirler. PARACELSUS (1493-1541) ZEHİR: Vücudun bir parçasına yada bir

Detaylı

Zehirlenmelerde Diyaliz Uygulamaları. Dr. Ali Rıza ODABAŞ İstanbul Medeniyet Üniversitesi Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi

Zehirlenmelerde Diyaliz Uygulamaları. Dr. Ali Rıza ODABAŞ İstanbul Medeniyet Üniversitesi Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi Zehirlenmelerde Diyaliz Uygulamaları Dr. Ali Rıza ODABAŞ İstanbul Medeniyet Üniversitesi Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi Paracelsus (1493-1541) Grandfather of Toxicology "All things are poison and

Detaylı

Toksikolojide Hemodiyaliz, Hemoperfüzyon, Hemofiltrasyon. Dr. Evvah Karakılıç Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniği

Toksikolojide Hemodiyaliz, Hemoperfüzyon, Hemofiltrasyon. Dr. Evvah Karakılıç Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniği Toksikolojide Hemodiyaliz, Hemoperfüzyon, Hemofiltrasyon Dr. Evvah Karakılıç Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniği Zehirlenmelerde vücuda alınan toksinin uzaklaştırılmasında birçok

Detaylı

Zehirlenme Yönetiminde Alışkanlıklar Değişiyor mu?

Zehirlenme Yönetiminde Alışkanlıklar Değişiyor mu? Zehirlenme Yönetiminde Alışkanlıklar Değişiyor mu? Doç. Dr. Yunsur ÇEVİK Sağlık Bilimleri Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı Keçiören SUAM Ankara-2018 Giriş Resüsitasyon Uzamış resüsitasyon, kardiyak

Detaylı

Arş.Gör.Dr. Ahmet UZUNDURUKAN

Arş.Gör.Dr. Ahmet UZUNDURUKAN LİTYUM LİTYUM İNTOKSİKASYONU Arş.Gör.Dr. Ahmet UZUNDURUKAN Arş.Gör.Dr. Ahmet UZUNDURUKAN Giriş Farmakokinetik Patofizyoloji İntoksikasyon Tedavi Takip-Taburculuk GİRİŞ Lityum, bipolar bozukluk akut manide

Detaylı

Lisans ve Lisanüstü Düzeyde Klinik Toksikoloji Eğitimi: Dokuz Eylül Üniversitesi Örneği

Lisans ve Lisanüstü Düzeyde Klinik Toksikoloji Eğitimi: Dokuz Eylül Üniversitesi Örneği Lisans ve Lisanüstü Düzeyde Klinik Toksikoloji Eğitimi: Dokuz Eylül Üniversitesi Örneği Dr. Yeşim Tunçok Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dalı Klinik Toksikoloji Bilim Dalı,

Detaylı

DEMİR İÇEREN İLAÇLARLA ZEHİRLENME UZM.DR. SEVGİ YUMRUTEPE MALATYA EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ 22.O4.2018

DEMİR İÇEREN İLAÇLARLA ZEHİRLENME UZM.DR. SEVGİ YUMRUTEPE MALATYA EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ 22.O4.2018 DEMİR İÇEREN İLAÇLARLA ZEHİRLENME UZM.DR. SEVGİ YUMRUTEPE MALATYA EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ 22.O4.2018 GİRİŞ Demir ilaçları anemi tedavisinde (özellikle gebelerde ve çocuklarda) En sık 6 yaş altı çocuklarda

Detaylı

β Bloker ve Kalsiyum Kanal Bloker Zehirlenmeleri Uzm. Dr. Yusuf Ali Altuncı Ege Ünv. Tıp Fak. Acil Tıp Ad

β Bloker ve Kalsiyum Kanal Bloker Zehirlenmeleri Uzm. Dr. Yusuf Ali Altuncı Ege Ünv. Tıp Fak. Acil Tıp Ad β Bloker ve Kalsiyum Kanal Bloker Zehirlenmeleri Uzm. Dr. Yusuf Ali Altuncı Ege Ünv. Tıp Fak. Acil Tıp Ad Sunu planı Sunu hedefleri Olgu örneği Genel yaklaşım Spesifik tedavi yöntemleri Yatış taburculuk

Detaylı

Parasetamol ve Salisilat Zehirlenmeleri. Uzm. Dr. Yusuf Ali Altuncı Ege Ünv. Tıp Fak. Acil Tıp Ad

Parasetamol ve Salisilat Zehirlenmeleri. Uzm. Dr. Yusuf Ali Altuncı Ege Ünv. Tıp Fak. Acil Tıp Ad Parasetamol ve Salisilat Zehirlenmeleri Uzm. Dr. Yusuf Ali Altuncı Ege Ünv. Tıp Fak. Acil Tıp Ad Sunu planı Sunu hedefleri Olgu örnekleri Genel yaklaşım Spesifik tedavi yöntemleri Yatış taburculuk kriterleri

Detaylı

ZEHİRLENMELERE YAKLAŞIM

ZEHİRLENMELERE YAKLAŞIM ZEHİRLENMELERE YAKLAŞIM Bütün maddeler zehirdir. Zehirli olmayan madde yoktur. İlaçla zehir arasındaki farkı doz belirler. PARACELSUS (1493-1541) ZEHİR: Vücudun bir parçasına yada bir fonksiyonuna zarar

Detaylı

ÇOCUKLUK ÇAĞI ZEHİRLENMELERİ. Dr.Nalan METİN AKSU HÜTF Acil Tıp AD

ÇOCUKLUK ÇAĞI ZEHİRLENMELERİ. Dr.Nalan METİN AKSU HÜTF Acil Tıp AD ÇOCUKLUK ÇAĞI ZEHİRLENMELERİ Dr.Nalan METİN AKSU HÜTF Acil Tıp AD ZEHİRLENMELER Ulusal Zehir Merkezine bildirilen beş yıllık 78679 zehirlenme vakasının 44444 (%56) ü çocukluk çağı zehirlenmeleri (2006)

Detaylı

İNTOKSİKASYONLARA YAKLAŞIM

İNTOKSİKASYONLARA YAKLAŞIM GİRİŞ ve EPİDEMİYOLOJİ İNTOKSİKASYONLARA YAKLAŞIM Dr. Metin ATEŞÇELİK FÜ Acil Tıp AD Elazığ Organizmanın kimyasal aktif bir maddeye maruz kalması sonucu fonksiyonlarının geçici veya kalıcı olarak bozulması

Detaylı

Bu ünitede; Zehirlenen hastaya genel yaklaşımı ve spesifik zehirlenmelerdeki tanı ve tedavi prensiplerini anlatılmaktadır.

Bu ünitede; Zehirlenen hastaya genel yaklaşımı ve spesifik zehirlenmelerdeki tanı ve tedavi prensiplerini anlatılmaktadır. Doç. Dr. Onur POLAT Bu ünitede; Zehirlenen hastaya genel yaklaşımı ve spesifik zehirlenmelerdeki tanı ve tedavi prensiplerini anlatılmaktadır. TANIM Zehir: Vücudun bir parçasına yada bir fonksiyonuna zarar

Detaylı

Magnezyum (Mg ++ ) Hipermagnezemi MAGNEZYUM, KLOR VE FOSFOR METABOLİZMA BOZUKLUKLARI

Magnezyum (Mg ++ ) Hipermagnezemi MAGNEZYUM, KLOR VE FOSFOR METABOLİZMA BOZUKLUKLARI Magnezyum (Mg ++ ) MAGNEZYUM, KLOR VE METABOLİZMA BOZUKLUKLARI Dr Ali Erhan NOKAY AÜTF Acil Tıp AD 2009 Büyük kısmı intraselüler yerleşimlidir Normal serum düzeyi: 1.5-2,5 meq/l Hücre içinde meydana gelen

Detaylı

İlaçların Etkilerini Değiştiren Faktörler, ve İlaç Etkileşimleri

İlaçların Etkilerini Değiştiren Faktörler, ve İlaç Etkileşimleri İlaçların Etkilerini Değiştiren Faktörler, ve İlaç Etkileşimleri Prof. Dr. Öner Süzer Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Farmakoloji ve Klinik Farmakoloji Anabilim Dalı www.onersuzer.com Son güncelleme: 10.03.2009

Detaylı

Arter Kan Gazı Değerlendirmesi. Prof. Dr. Tevfik Ecder İstanbul Bilim Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı

Arter Kan Gazı Değerlendirmesi. Prof. Dr. Tevfik Ecder İstanbul Bilim Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı Arter Kan Gazı Değerlendirmesi Prof. Dr. Tevfik Ecder İstanbul Bilim Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı Asit-Baz Dengesine Farklı Yaklaşımlar Seifter JL: N Engl

Detaylı

Genel Yaklaşım. A - Havayolu B - Solunum C - Dolaşım Hikaye Klinik bulgu ve belirtiler Laboratuar sonuçları Zehir Danışma Merkezleri

Genel Yaklaşım. A - Havayolu B - Solunum C - Dolaşım Hikaye Klinik bulgu ve belirtiler Laboratuar sonuçları Zehir Danışma Merkezleri 1 Zehirlenmeler Zehirlenmelerle karşılaşma ihtimali sık (acil başvurularının % 1 i), ama mortalite aynı sıklıkta değil. 40 yaş altındaki bireylerde kardiyak arreste yol açması nedeniyle önemli Uzun dönem

Detaylı

DEKONTAMİNASYON NASYON YÖNTEMLERİ. Acil Tıp T p AD. Samsun

DEKONTAMİNASYON NASYON YÖNTEMLERİ. Acil Tıp T p AD. Samsun DEKONTAMİNASYON NASYON YÖNTEMLERİ Yrd.Doç.Dr..Dr. Türker T YARDAN Acil Tıp T p AD. Samsun Alanda Dekontaminasyon Geniş kitlelerin zehirli maddeye maruz kalması sonucu gerekli olabilir Amaç hastaların daha

Detaylı

Hazırlayan: Dr. Emre DİLAVER

Hazırlayan: Dr. Emre DİLAVER Hazırlayan: Dr. Emre DİLAVER 1981 yılında - akut alımdan sonra gastrointestinal dekontaminasyon Evrensel antidot tuzlu suyla kusma ve apomorfin spesifik bir kontrendikasyon olmadıkça uyanık hastalara ipeka

Detaylı

laç Al m ile ntihar Olgular na Acil Yaklafl m

laç Al m ile ntihar Olgular na Acil Yaklafl m .Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Zehirlenmeler Sempozyum Dizisi No: 32 Aral k 2002; s. 147-152 laç Al m ile ntihar Olgular na Acil Yaklafl m Uz. Dr. Sibel Yaylac Suisid girişiminde

Detaylı

Salisilat ile Zehirlenmeler. Dr. Kasım Öztürk

Salisilat ile Zehirlenmeler. Dr. Kasım Öztürk Salisilat ile Zehirlenmeler Dr. Kasım Öztürk Analjezik Antipiretik Antienflamatuar tablet/ kapsül/ likit formlar Ticari formlar Aspirin tablet (100 mg, 500 mg) Aspirin forte tablet (500 mg salisilat +

Detaylı

Acil Serviste Sedasyon ve Analjezi

Acil Serviste Sedasyon ve Analjezi Acil Serviste Sedasyon ve Analjezi Journal of Clinical and Analytical Medicine Acil Tıp El Kitabı Güçlü Aydın, Ümit Kaldırım Opioidler Analjezi bilinç değişikliği yaratmadan ağrının azaltılmasıdır. Akut

Detaylı

Klinik Toksikoloji Kursu Nisan, 2010 İzmir

Klinik Toksikoloji Kursu Nisan, 2010 İzmir Aktif kömür Dekontaminasyon nedir? Zehirin sistemik dolaşıma katılımının engellenmesi Hangi Yöntemler? Gastrointestinal dekontaminasyon Dermal dekontaminasyon Oküler dekontaminasyon Lipid çamuru (intravasküler

Detaylı

Zehirlenmelere Genel Yaklaşım. Yrd. Doç. Dr. Metin ATEŞÇELİK Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp AD

Zehirlenmelere Genel Yaklaşım. Yrd. Doç. Dr. Metin ATEŞÇELİK Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp AD Zehirlenmelere Genel Yaklaşım Yrd. Doç. Dr. Metin ATEŞÇELİK Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp AD Giriş Zehirlenme, yaşayan bir organizmanın canlılık fonksiyonlarını etkileyen bir kimyasala maruz

Detaylı

KLİNİK TOKSİKOLOJİ EĞİTİMİNİN ÖNEMİ. Prof. Dr. Arzu Denizbaşı

KLİNİK TOKSİKOLOJİ EĞİTİMİNİN ÖNEMİ. Prof. Dr. Arzu Denizbaşı KLİNİK TOKSİKOLOJİ EĞİTİMİNİN ÖNEMİ Prof. Dr. Arzu Denizbaşı Tanım Toxicon = Zehir Logos =Bilgi Sizde iki kolay dersle bir toksikolog olabilirsiniz. Ancak bu derslerin her biri 10 yıldır. Arnold Lehman,1955

Detaylı

Ne Zaman Acil Diyaliz. Yard.Doç.Dr Şule Akköse Aydın U.Ü.T.F Acil Tıp AD 4.Ulusal Acil Tıp Kongresi

Ne Zaman Acil Diyaliz. Yard.Doç.Dr Şule Akköse Aydın U.Ü.T.F Acil Tıp AD 4.Ulusal Acil Tıp Kongresi Ne Zaman Acil Diyaliz Yard.Doç.Dr Şule Akköse Aydın U.Ü.T.F Acil Tıp AD 4.Ulusal Acil Tıp Kongresi Sunum Planı Diyaliz ile ilgili tanımlar Akut böbrek yetmezliğinde acil diyaliz Acil diyalizin diğer endikasyonları

Detaylı

HEMODİYALİZDE SIK KARŞILAŞILAN KOMPLİKASYONLAR ve YÖNETİMİ. Dr. Lale Sever

HEMODİYALİZDE SIK KARŞILAŞILAN KOMPLİKASYONLAR ve YÖNETİMİ. Dr. Lale Sever HEMODİYALİZDE SIK KARŞILAŞILAN KOMPLİKASYONLAR ve YÖNETİMİ Dr. Lale Sever Intradiyalitik Komplikasyonlar Sık Kalıcı morbidite Mortalite Hemodiyaliz Komplike bir işlem! Venöz basınç monitörü Hava detektörü

Detaylı

Dekontaminasyon Yöntemleri? Günümüzde Aktif Kömür-Lavaj uygulamaları Karşıt Görüşler Doç. Dr. Seda Özkan

Dekontaminasyon Yöntemleri? Günümüzde Aktif Kömür-Lavaj uygulamaları Karşıt Görüşler Doç. Dr. Seda Özkan Dekontaminasyon Yöntemleri? Günümüzde Aktif Kömür-Lavaj uygulamaları Karşıt Görüşler Doç. Dr. Seda Özkan Dışkapı Yıldırım Beyazıt EAH Acil Tıp Kliniği Ankara Dekontaminasyon Toksik Maddenin Uzaklaştırılması

Detaylı

KAN VE SIVI RESÜSİTASYO N -1 AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ACİL TIP ANABİLİM DALI Dr.İlker GÜNDÜZ

KAN VE SIVI RESÜSİTASYO N -1 AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ACİL TIP ANABİLİM DALI Dr.İlker GÜNDÜZ KAN VE SIVI RESÜSİTASYO N -1 AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ACİL TIP ANABİLİM DALI Dr.İlker GÜNDÜZ 03-11-2009 Doku hipoperfüzyonu ve organ hasarı oluşturan, intravasküler volüm kaybının ilk tedavisi

Detaylı

Kurşun ile Zehirlenmeler

Kurşun ile Zehirlenmeler Kurşun ile Zehirlenmeler Dr. Müge Tecder-Ünal Başkent Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Farmakoloji Anabilim Dalı Klinik Toksikoloji Kursu, Nisan 2010, İzmir 15 aylık kız çocuk Şikayet: saçma yutma Öykü: 14.03.2010

Detaylı

Engraftman Dönemi Komplikasyonlarda Hemşirelik İzlemi. Nevin ÇETİN Hacettepe Üniversitesi Pediatrik KİTÜ

Engraftman Dönemi Komplikasyonlarda Hemşirelik İzlemi. Nevin ÇETİN Hacettepe Üniversitesi Pediatrik KİTÜ Engraftman Dönemi Komplikasyonlarda Hemşirelik İzlemi Nevin ÇETİN Hacettepe Üniversitesi Pediatrik KİTÜ Engraftman Sendromu Veno- Oklüzif Hastalık Engraftman Sendromu Hemşirelik İzlemi Vakamızda: KİT (+14)-

Detaylı

KISA ÜRÜN BİLGİLERİ 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI. BATTICON Pomad. 2. KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİM 100 g da: Etkin Madde Povidon iyot 30/06

KISA ÜRÜN BİLGİLERİ 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI. BATTICON Pomad. 2. KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİM 100 g da: Etkin Madde Povidon iyot 30/06 KISA ÜRÜN BİLGİLERİ 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI BATTICON Pomad 2. KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİM 100 g da: Etkin Madde Povidon iyot 30/06 10.00 g Yardımcı Maddeler Yardımcı maddeler için 6.1 e bakınız.

Detaylı

TOKSİDROMLAR. Dr. Hasan KILIÇ Malatya Devlet Hastanesi. 18. Acil Tıp Sempozyumu, Klinik Toksikoloji Kahramanmaraş, 2015

TOKSİDROMLAR. Dr. Hasan KILIÇ Malatya Devlet Hastanesi. 18. Acil Tıp Sempozyumu, Klinik Toksikoloji Kahramanmaraş, 2015 TOKSİDROMLAR Dr. Hasan KILIÇ Malatya Devlet Hastanesi 18. Acil Tıp Sempozyumu, Klinik Toksikoloji Kahramanmaraş, 2015 Toksidrom tanım Toksidrom (=toksik sendrom) kelimesi, zehirlenmelerde tanı ve ayırıcı

Detaylı

Dekontaminasyon Yöntemleri. Dr. Seyran BOZKURT Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı

Dekontaminasyon Yöntemleri. Dr. Seyran BOZKURT Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Dekontaminasyon Yöntemleri Dr. Seyran BOZKURT Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Dekontaminasyon Zehirli maddenin kişiden ve ortamdan uzaklaştırılması Dekontaminasyon Sunum İçeriği

Detaylı

ZEHİRLENMİŞ HASTAYA YAKLAŞIM

ZEHİRLENMİŞ HASTAYA YAKLAŞIM ZEHİRLENMİŞ HASTAYA YAKLAŞIM Yrd. Doç. Dr. Özlem Yiğit Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Sunumu Hazırlayan Son Güncellenme Tarihi: Şubat 2011 Olgu 1 29 yaşında kadın

Detaylı

ZEHİRLENMİŞ HASTAYA YAKLAŞIM

ZEHİRLENMİŞ HASTAYA YAKLAŞIM Türkiye Acil Tıp Derneği Asistan Oryantasyon Eğitimi ZEHİRLENMİŞ HASTAYA YAKLAŞIM SB İzmir Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi İzmir, 24-27 Mart 2011 Sunumu Hazırlayan Yrd. Doç. Dr. Özlem Yiğit Akdeniz

Detaylı

KOSTİK MADDELERE MARUZİYET OKTAY ERAY AÜTF ACİL TIP AB

KOSTİK MADDELERE MARUZİYET OKTAY ERAY AÜTF ACİL TIP AB KOSTİK MADDELERE MARUZİYET OKTAY ERAY AÜTF ACİL TIP AB GİRİŞ ABD de yılda 100.000 vaka. Dermal, oküler veya oral. Çoğu kasıtlı değil. 6 yaşından küçüklerde sık. 1996 da 167 morbidite, 16 ölüm. Sanayide

Detaylı

ZEHİRLENMEYE YAKLAŞIM

ZEHİRLENMEYE YAKLAŞIM ZEHİRLENMEYE YAKLAŞIM Tüm maddeler zehirdir. İlacı zehirden ayıran dozudur. Paraselsus (1493-1541) Zehirlenen Hastaya Acil Yaklaşım İlkeleri Yaşamsal bulguların değerlendirilmesi- TYD Bilinç durumunun

Detaylı

ANAFLAKSİ. Uzm. Dr. Alpay TUNCAR KIZILTEPE DEVLET HASTANESİ

ANAFLAKSİ. Uzm. Dr. Alpay TUNCAR KIZILTEPE DEVLET HASTANESİ ANAFLAKSİ Uzm. Dr. Alpay TUNCAR KIZILTEPE DEVLET HASTANESİ Hayatı tehdit eden birçok hastalığın ilk tanı ve tedavisi Acil Servis te yapılıyor Anafilaksi gibi, bu hastalıkları içeren kılavuzlar diğer kliniklerce

Detaylı

KISA ÜRÜN BİLGİSİ. TOXICARB için pozoloji değişkendir ve hekim tarafından her hasta için ayrı olarak belirlenmelidir.

KISA ÜRÜN BİLGİSİ. TOXICARB için pozoloji değişkendir ve hekim tarafından her hasta için ayrı olarak belirlenmelidir. 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI TOXICARB 12g/60mL Oral Süspansiyon KISA ÜRÜN BİLGİSİ 2. KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİM Etkin madde: Her 60 ml süspansiyon 12 gram aktif kömür içerir. Yardımcı maddeler: Propilen

Detaylı

KULLANMA TALĐMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALĐMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.

KULLANMA TALĐMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALĐMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir. KULLANMA TALĐMATI DROGSAN SODYUM BĐKARBONAT % 8.4 Ampul Sadece damar içi kullanım içindir. Etkin madde Yardımcı maddeler : 10 ml lik ampul de 0.84 g sodyum bikarbonat içerir. : Enjeksiyonluk su Bu ilacı

Detaylı

İntoksikasyonlarda Dekontaminasyon UZM. DR. ABDULLAH OSMAN KOÇAK ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ACİL TIP AD

İntoksikasyonlarda Dekontaminasyon UZM. DR. ABDULLAH OSMAN KOÇAK ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ACİL TIP AD İntoksikasyonlarda Dekontaminasyon UZM. DR. ABDULLAH OSMAN KOÇAK ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ACİL TIP AD DEKONTAMİNASYON Zehirlenmeye neden olan maddelerin bulunduğu bölgeden uzaklaştırılması http://tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&view=bts&kategori1=verilst&ayn1=bas&kelime1=dekontaminasyon

Detaylı

Kurtarıcılar önceden eğitilmeli ve maruziyet alanına girmeden önce giydirilmelidir. Uygun ekipman yoksa

Kurtarıcılar önceden eğitilmeli ve maruziyet alanına girmeden önce giydirilmelidir. Uygun ekipman yoksa TTD - HAVA KİRLİLİĞİ GÖREV GRUBU SÜLFÜR DİOKSİT GAZI MARUZİYETİ HAKKINDA HEKİMLERE BİLGİ NOTU Sülfür dioksit gazına maruz kalan insanlar başka insanlar üzerinde sekonder bir risk oluşturmazlar. Ama deri

Detaylı

Zehirlenmelere Genel Yaklaşım

Zehirlenmelere Genel Yaklaşım Kitap Bölümü DERMAN Zehirlenmelere Genel Yaklaşım Evvah Karakılıç, Gülsüm Kavalcı Vücuda alındığında biyolojik sistemler üzerinde zararlı etki oluşturan maddelere zehir denir. Organizmaya yabancı olan

Detaylı

İLAÇ ETKİLEŞİMLERİ. Amaç. Hastalık, yaralanma ya da cerrahi girişim sonrası ortaya çıkan ağrı ve diğer belirtileri ortadan kaldırmak

İLAÇ ETKİLEŞİMLERİ. Amaç. Hastalık, yaralanma ya da cerrahi girişim sonrası ortaya çıkan ağrı ve diğer belirtileri ortadan kaldırmak İLAÇ ETKİLEŞİMLERİ İLAÇ İlaç, canlı hücrelerde oluşturduğu etki ile bir hastalığın teşhisini, iyileştirilmesi veya belirtilerinin azaltılması amacıyla tedavisini veya bu hastalıktan korunmayı mümkün kılan,

Detaylı

ACİL TIP ANABİLİM DALI TIPTA UZMANLIK ÖĞRENCİSİ SALI EĞİTİM PROGRAMI. İÇERİK KONU Anlatan

ACİL TIP ANABİLİM DALI TIPTA UZMANLIK ÖĞRENCİSİ SALI EĞİTİM PROGRAMI. İÇERİK KONU Anlatan 4 24.11.2015 3 17.11.2015 2 10.11.2015 1 3.11.2015 ACİL TIP ANABİLİM DALI 2015-2016 TIPTA UZMANLIK ÖĞRENCİSİ SALI EĞİTİM PROGRAMI KONU 1 Travmalı hastanın değerlendirilmesi,stabilizasyonu ve havayolu yönetimi

Detaylı

ECZACILIK FAKÜLTESİ TOKSİKOLOJİ. Dersin Kodu Dersin Adı Z/S T U K

ECZACILIK FAKÜLTESİ TOKSİKOLOJİ. Dersin Kodu Dersin Adı Z/S T U K ECZACILIK FAKÜLTESİ TOKSİKOLOJİ PROGRAM KOORDİNATÖRÜ Prof. Dr. Şahan SAYGI, sahan.saygi@neu.edu.tr YÜKSEK LİSANS DERSLERİ Dersin Kodu Dersin Adı Z/S T U K ETKS 600 Uzmanlık Alan Dersi Z 4 0 4 ETKS 601

Detaylı

8-Biyolojik İzleme. Volkan Dündar

8-Biyolojik İzleme. Volkan Dündar 8-Biyolojik İzleme Volkan Dündar Biyolojik izlemenin tanımı 1 Biyolojik izleme: Tehlikeli maddelerin, Metabolitlerinin ya da bunların biyokimyasal veya biyolojik etkilerinin parametrelerinin varlığında

Detaylı

HİPERKALSEMİ. Meral BAKAR Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi Onkoloji Gündüz Tedavi Ünitesi

HİPERKALSEMİ. Meral BAKAR Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi Onkoloji Gündüz Tedavi Ünitesi HİPERKALSEMİ Meral BAKAR Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi Onkoloji Gündüz Tedavi Ünitesi Tanım: Hiperkalsemi serum kalsiyum düzeyinin normalden (9-11 mg/dl) yüksek olduğunda meydana gelen

Detaylı

Sunumu Hazırlayan ZEHİRLENMİŞ HASTAYA YAKLAŞIM. Olgu 1. Olgu 2. Kaynaklar. Olgu Türkiye Acil Tıp Derneği Asistan Oryantasyon Eğitimi

Sunumu Hazırlayan ZEHİRLENMİŞ HASTAYA YAKLAŞIM. Olgu 1. Olgu 2. Kaynaklar. Olgu Türkiye Acil Tıp Derneği Asistan Oryantasyon Eğitimi Türkiye Acil Tıp Derneği Asistan Oryantasyon Eğitimi Sunumu Hazırlayan Yrd. Doç. Dr. Özlem Yiğit ZEHİRLENMİŞ HASTAYA YAKLAŞIM Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Son

Detaylı

Olgu sunumu. Sunu planı; - olgu. - epidemiyolji. - farmakoloji. - klinik

Olgu sunumu. Sunu planı; - olgu. - epidemiyolji. - farmakoloji. - klinik Sunu planı; - olgu Olgu sunumu Dr.murat BERBEROĞLU Akdeniz Üniversitesi Tıp fakültesi ACİL TIP ANABİLİM DALI 03.11.09 - epidemiyolji - farmakoloji - klinik - tanı - tedavi - algoritim 21 yaşında, bayan

Detaylı

Yüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi. Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı

Yüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi. Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı Yüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı Çalışan açısından, yüksekte güvenle çalışabilirliği belirleyen etkenler:

Detaylı

Türk Pediatrik Hematoloji Derneği (TPHD) Hemofilide Cerrahi Çalıştayı Uzlaşı Raporu

Türk Pediatrik Hematoloji Derneği (TPHD) Hemofilide Cerrahi Çalıştayı Uzlaşı Raporu Türk Pediatrik Hematoloji Derneği (TPHD) Hemofilide Cerrahi Çalıştayı Uzlaşı Raporu Türk Pediatrik Hematoloji Derneği Hemofili/Hemostaz/Tromboz Alt Çalışma grubu tarafından 25 Eylül 2010 tarihinde düzenlenen

Detaylı

Sıvı-Elektrolit ve Asit Baz Denge Farmakolojisi

Sıvı-Elektrolit ve Asit Baz Denge Farmakolojisi Sıvı-Elektrolit ve Asit Baz Denge Farmakolojisi Prof.Dr. Ender Yarsan A.Ü.Veteriner Fakültesi Farmakoloji ve Toksikoloji Anabilim Dalı Normal hidratasyon dengesi İçecek ve yiyecekler; oksidasyon sonucu

Detaylı

Yeni Nütrisyonel Kılavuzların Karşılaştırılması. Diyetisyen Merve DAYANIK

Yeni Nütrisyonel Kılavuzların Karşılaştırılması. Diyetisyen Merve DAYANIK Yeni Nütrisyonel Kılavuzların Karşılaştırılması Diyetisyen Merve DAYANIK Sunum Planı Nütrisyonel Kılavuzlar Nütrisyonel Kılavuzların Değerlendirilmesi Nütrisyonel Kılavuzların Karşılaştırılması; Nütrisyon

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir. TOXICARB 12g/60mL Oral Süspansiyon Ağızdan alınır. KULLANMA TALİMATI Etkin madde: Her 60 ml süspansiyon 12 gram aktif kömür içerir. Yardımcı maddeler: Propilen glikol, gliserol, sukroz, saf su Bu ilacı

Detaylı

17.02.2015 NAZOGASTRİK (TÜP) SONDA UYGULAMASI. Nazogastrik Sonda Uygulaması. 10.Sınıf Meslek Esasları ve Tekniği. Nazogastrik Sonda Uygulaması

17.02.2015 NAZOGASTRİK (TÜP) SONDA UYGULAMASI. Nazogastrik Sonda Uygulaması. 10.Sınıf Meslek Esasları ve Tekniği. Nazogastrik Sonda Uygulaması 10.Sınıf Meslek Esasları ve Tekniği 32.Hafta ( 04 08 / 05 / 2015 ) NAZOGASTRİK SONDA UYGULAMASI Slayt No : 44 Nazogastrik Tüp Uygulama Amaçları Zehirlenmelerde zararlı ve toksik maddeleri boşaltmak, Mide

Detaylı

Fizyoloji. Vücut Sıvı Bölmeleri ve Özellikleri. Dr. Deniz Balcı.

Fizyoloji. Vücut Sıvı Bölmeleri ve Özellikleri. Dr. Deniz Balcı. Fizyoloji Vücut Sıvı Bölmeleri ve Özellikleri Dr. Deniz Balcı deniz.balci@neu.edu.tr Ders İçeriği 1 Vücut Sıvı Bölmeleri ve Hacimleri 2 Vücut Sıvı Bileşenleri 3 Sıvıların Bölmeler Arasındaki HarekeF Okuma

Detaylı

ÜRÜN BİLGİSİ. CLAVOMED FORTE 250 mg / 62,5 mg Oral Süspansiyon Hazırlamak İçin Kuru Toz

ÜRÜN BİLGİSİ. CLAVOMED FORTE 250 mg / 62,5 mg Oral Süspansiyon Hazırlamak İçin Kuru Toz 1. ÜRÜN ADI ÜRÜN BİLGİSİ CLAVOMED FORTE 250 mg / 62,5 mg Oral Süspansiyon Hazırlamak İçin Kuru Toz 2. BİLEŞİM Etkin madde: Her 5 ml de; Amoksisilin Klavulanik asit 250.00 mg 62.5 mg 3. TERAPÖTİK ENDİKASYONLAR

Detaylı

Vitaller ; Kan gazı;

Vitaller ; Kan gazı; 48 yaşında bayan hasta 112 tarafından acil servise getiriliyor. Hasta evde koma halinde ve siyanotik olarak bulunmuş. Vitaller ; Kan basıncı: 70 mmhg Nabız: 100 /dk Ateş: 36,2 Baş-boyun: unikterik, siyanotik,

Detaylı

GEBELİK ve BÖBREK HASTALIKLARI

GEBELİK ve BÖBREK HASTALIKLARI GEBELİK ve BÖBREK HASTALIKLARI Gebelikte ortaya çıkan fizyolojik değişiklikler Sodyum ve su retansiyonu Sistemik kan basıncında azalma Böbrek boyutunda artma ve toplayıcı sistemde dilatasyon Böbrek kan

Detaylı

ALKOL ZEHİRLENMELERİ. Doç. Dr. Levent Avşaroğulları Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Kayseri

ALKOL ZEHİRLENMELERİ. Doç. Dr. Levent Avşaroğulları Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Kayseri ALKOL ZEHİRLENMELERİ Doç. Dr. Levent Avşaroğulları Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Kayseri SUNU DÜZENİ BÖLÜM I ETANOL İZOPROPİL ALKOL BÖLÜM II METİL ALKOL ETİLEN GLİKOL BÖLÜM

Detaylı

Çocukta Kusma ve İshal

Çocukta Kusma ve İshal Tanım Çocukta Kusma ve İshal Dr. Hasan Kaya Acil Tıp AD Akut gastroenterit 24 saat içinde 3 ten fazla ya da anne sütü ile beslenen bebeklerde her zamankinden daha sık ve daha sulu dışkılamadır. Yenidoğan

Detaylı

DÜNYADA VE TÜRKİYE DE KLİNİK TOKSİKOLOJİ

DÜNYADA VE TÜRKİYE DE KLİNİK TOKSİKOLOJİ DÜNYADA VE TÜRKİYE DE KLİNİK TOKSİKOLOJİ Yeşim Tunçok DEÜTF Farmakoloji Anabilim Dalı, Klinik Toksikoloji Bilim Dalı İlaç ve Zehir Danışma Merkezi, İzmir Klinik Toksikoloji Zehirlenmelerin önlenmesi, tanısı,

Detaylı

1. Farmakokinetik faz: İlaç alındığı andan sonra vücudun ilaç üzerinde oluşturduğu etkileri inceler.

1. Farmakokinetik faz: İlaç alındığı andan sonra vücudun ilaç üzerinde oluşturduğu etkileri inceler. 1. Farmakokinetik faz: İlaç alındığı andan sonra vücudun ilaç üzerinde oluşturduğu etkileri inceler. Bunlar; absorbsiyon, dağılım; metabolizma (biotransformasyon) ve eliminasyondur. 2. Farmakodinamik faz:

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Murat Sarıtemur Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp AD 2014

Yrd. Doç. Dr. Murat Sarıtemur Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp AD 2014 Yrd. Doç. Dr. Murat Sarıtemur Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp AD 2014 Neden kan gazı analizi? Oksijenizasyon ve ventilasyonun değerlendirilmesi Asit-baz dengesini değerlendirmek ph / P a CO

Detaylı

DÖK.KODU: YÖN.TL..16 YAYIN TARİHİ: 01.01.2010 REVİZE NO:18 REVİZE TARİHİ:20/04/2014 SAYFA NO: 1/6

DÖK.KODU: YÖN.TL..16 YAYIN TARİHİ: 01.01.2010 REVİZE NO:18 REVİZE TARİHİ:20/04/2014 SAYFA NO: 1/6 T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI ÖZEL KARAMAN MÜMİNE HATUN HASTANESİ ACİL SERVİSTE ZEHİRLENMİŞ HASTAYA YAKLAŞIM TALİMATI DÖK.KODU: YÖN.TL..16 YAYIN TARİHİ: 01.01.2010 REVİZE NO:18 REVİZE TARİHİ:20/04/2014 SAYFA NO:

Detaylı

İLAÇLARIN VÜCUTTAKİ ETKİ MEKANİZMALARI. Öğr. Gör. Nurhan BİNGÖL

İLAÇLARIN VÜCUTTAKİ ETKİ MEKANİZMALARI. Öğr. Gör. Nurhan BİNGÖL İLAÇLARIN VÜCUTTAKİ ETKİ MEKANİZMALARI Öğr. Gör. Nurhan BİNGÖL Vücudun İlaçlara Etkisi (Farmakokinetik Etkiler) Farmakokinetik vücudun ilaca ne yaptığını inceler. İlaçlar etkilerini lokal veya sistematik

Detaylı

Asit Baz Dengesi Hedefler

Asit Baz Dengesi Hedefler KAN GAZI Hedefler asit-baz dengesini tanımlamakta kullanılan bazı temel terimler hangi bozukluğun mevcut olduğunu hızlıca belirleme uygun kompanzasyon var mı ayırıcı tanıyı yapmak Asit Baz Dengesi Tanımlar

Detaylı

ÜRÜN BİLGİSİ. 3. TERAPÖTİK ENDİKASYONLAR ALZAMED hafif ve orta şiddette Alzheimer tipi demansın semptomatik tedavisinde endikedir.

ÜRÜN BİLGİSİ. 3. TERAPÖTİK ENDİKASYONLAR ALZAMED hafif ve orta şiddette Alzheimer tipi demansın semptomatik tedavisinde endikedir. ÜRÜN BİLGİSİ 1. ÜRÜN ADI ALZAMED 5 mg Film Tablet 2. BİLEŞİM Etkin madde: Donepezil hidroklorür 5 mg 3. TERAPÖTİK ENDİKASYONLAR ALZAMED hafif ve orta şiddette Alzheimer tipi demansın semptomatik tedavisinde

Detaylı

ORGANOFOSFAT İNTOKSİKASYONLARI UZM.DR. YUSUF MISTIK MARDİN DEVLET HASTANESİ 2017 MART

ORGANOFOSFAT İNTOKSİKASYONLARI UZM.DR. YUSUF MISTIK MARDİN DEVLET HASTANESİ 2017 MART ORGANOFOSFAT İNTOKSİKASYONLARI UZM.DR. YUSUF MISTIK MARDİN DEVLET HASTANESİ 2017 MART Epidemiyoloji Patofizyoloji Klinik bulgular Yönetim/tedavi EPIDEMIYOLOJI İlk organofosfat 1854 yılında üretilmiştir

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. AQUA- CARBO 50g/240 ml Kullanıma Hazır Sulu Aktif Karbon İçeren Oral Süspansiyon Ağızdan alınır.

KULLANMA TALİMATI. AQUA- CARBO 50g/240 ml Kullanıma Hazır Sulu Aktif Karbon İçeren Oral Süspansiyon Ağızdan alınır. KULLANMA TALİMATI AQUA- CARBO 50g/240 ml Kullanıma Hazır Sulu Aktif Karbon İçeren Oral Süspansiyon Ağızdan alınır. Etkin madde: Her 240 ml süspansiyon 50 gram aktif kömür içerir. Yardımcı madde: Deiyonize

Detaylı

PERİTON DİYALİZ HASTALARINDA SIVI KONTROLÜ

PERİTON DİYALİZ HASTALARINDA SIVI KONTROLÜ PERİTON DİYALİZ HASTALARINDA SIVI KONTROLÜ LALE AKKAYA Periton Diyaliz Hemşiresi CUMHURİYET ÜNİVERSİTESİ ARAŞTIRMA VE UYGULAMA HASTANESİ 25. ULUSAL BÖBREK HASTALIKLARI DİYALİZ VE TRANSPLANTASYON HEMŞİRELİĞİ

Detaylı

Lokal Anestetikler ve Lokal Anestezi

Lokal Anestetikler ve Lokal Anestezi Plan Lokal Anestetikler ve Lokal Anestezi Dr. Cenker EKEN AÜTF Acil Tıp Anabilim Dalı Farmakoloji ve patofizyoloji Endikasyonlar Lokal anestezik ajanlar Lokal anestezi Giriş Halstead WS: Practical comments

Detaylı

ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON. Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği

ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON. Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği SUNU PLANI Tanım ve Epidemiyoloji Adrenal bez anatomi Etiyoloji Tanı Klinik Tedavi TANIM-EPİDEMİYOLOJİ Adrenal

Detaylı

Hamilelik Döneminde İlaçların Farmakokinetiği ve Farmakodinamiği

Hamilelik Döneminde İlaçların Farmakokinetiği ve Farmakodinamiği Hamilelik Döneminde İlaçların Farmakokinetiği ve Farmakodinamiği İlaçlar hamilelik esnasında rutin olarak kullanılmaktadır. Kronik hastalığı olan (astım, diyabet, hipertansiyon, epilepsi, depresyon ve

Detaylı

KISA ÜRÜN BİLGİSİ 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI. FENİSTİL Jel 2. KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİM

KISA ÜRÜN BİLGİSİ 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI. FENİSTİL Jel 2. KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİM KISA ÜRÜN BİLGİSİ 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI FENİSTİL Jel 2. KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİM Etkin madde: 1 g jel, 1 mg dimetinden maleat içerir. Yardımcı maddeler: Propilen glikol, benzalkonyum klorür

Detaylı

Zehirlenmelerde Kanıta Dayalı Tıbbi Bakım

Zehirlenmelerde Kanıta Dayalı Tıbbi Bakım Los Angeles, ABD Lisans (biyokimya) ve Tıp Diploması: University of California, Los Angeles Acil Tıp Uzmanlığı: 1987 University of Cincinnati Yrd. Doç: 1987-1990 University of Cincinnati, Cincinnati, OH

Detaylı

Yaralanma ve kanamalarda ilk yardım ve acil kan transfüzyonu. 2 Kanamalı hastaya ilk yardım prensiplerini öğretmek.

Yaralanma ve kanamalarda ilk yardım ve acil kan transfüzyonu. 2 Kanamalı hastaya ilk yardım prensiplerini öğretmek. 1. Komite: Enfeksiyon Hastalıkları ve Hemopoetik Sistem Komitesi- Dönem 3, Türkçe Hastane öncesi bakım 1 Hastane öncesi hastaya prensiplerini öğrenmek Yaralanma ve kanamalarda ilk yardım ve acil kan transfüzyonu

Detaylı

MYOLOGIA CRUSH SENDROMU. Dr. Nüket Göçmen Mas

MYOLOGIA CRUSH SENDROMU. Dr. Nüket Göçmen Mas MYOLOGIA CRUSH SENDROMU Dr. Nüket Göçmen Mas Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Anatomi AD Kas hücresi ve kas dokusu Kısalma özelliğini taşıyan hücreye kas hücresi denir. Bunların oluşturduğu dokuya

Detaylı

24 Ekim 2014/Antalya 1

24 Ekim 2014/Antalya 1 Kronik Böbrek Hastalığının Kontrolü ve Yönetimi Doç. Dr. Öznur USTA YEŞİLBALKAN Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi İç Hastalıkları Hemşireliği o.u.yesilbalkan@ege.edu.tr 24 Ekim 2014/Antalya 1 SUNUM

Detaylı

Yoğun Bakımda Nörolojik Resüsitasyon

Yoğun Bakımda Nörolojik Resüsitasyon Yoğun Bakımda Nörolojik Resüsitasyon Dr.Canan Aykut Bingöl Yeditepe Üniversite Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Kardiak Arrest 200 000-375 000 kardiak arrest/yıl (ABD) %20 spontan dolaşım sağlanıyor

Detaylı

Kan Gazı. Dr.Kenan Ahmet TÜRKDOĞAN Isparta Devlet Hastanesi. II. Isparta Acil Günleri Solunum Acilleri, 19 Ocak 2013 Isparta

Kan Gazı. Dr.Kenan Ahmet TÜRKDOĞAN Isparta Devlet Hastanesi. II. Isparta Acil Günleri Solunum Acilleri, 19 Ocak 2013 Isparta Kan Gazı Dr.Kenan Ahmet TÜRKDOĞAN Isparta Devlet Hastanesi II. Isparta Acil Günleri Solunum Acilleri, 19 Ocak 2013 Isparta Normal Değerler ph 7.35-7.45 (ort. 7.40) ph 7.35 ise Asidoz 7.45 ise Alkaloz ph

Detaylı

Olgular. Kan Gazı Değerlendirilmesi Sunum planı. AKG Endikasyonları

Olgular. Kan Gazı Değerlendirilmesi Sunum planı. AKG Endikasyonları Sunum planı Olgularla Kan Gazı Değerlendirilmesi Dr. Ayhan ÖZHASENEKLER Acil Tıp Uzmanı Diyarbakır Devlet Hastanesi Neden Arteryel Kan Gazı ( AKG)? Değerlendirilen Parametreler Neler? Asit-Baz Dengesi

Detaylı

Farmasötik Toksikoloji

Farmasötik Toksikoloji Farmasötik Toksikoloji 2014 2015 3.Not Doç.Dr. Gül ÖZHAN Hücre membranları önemli engel! Çevre İnterstisyel sıvı Mukoza deri Absorbsiyon Plazma Kapiler membranı İnterstisyel sıvı Kapiler membranı Hücre

Detaylı

Spinal Cerrahi Hemşireliği Sempozyumu

Spinal Cerrahi Hemşireliği Sempozyumu Spinal Cerrahi Hemşireliği Sempozyumu SPİNAL CERRAHİ ve ENSTRÜMANTASYON HEMŞİRELİĞİ KURSU 25-28 Eylül 2014 Sheraton Kongre Merkezi Çeşme, İzmir 26 Eylül 2014 Cuma KURS SPİNAL CERRAHİ ve ENSTRÜMANTASYON

Detaylı

Farmasötik Toksikoloji

Farmasötik Toksikoloji Farmasötik Toksikoloji 2014 2015 2.Not Doç.Dr. Gül ÖZHAN Absorbsiyon Kan hücreleri Dağılım Dokularda depolanma Eliminasyon Kimyasal Serum proteinleri Kan veya plazma Etki bölgesi Metabolizma Eliminasyon

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. ANTI-POTASIUM, 880 mg granül Ağız yoluyla alınır veya makattan uygulanır.

KULLANMA TALİMATI. ANTI-POTASIUM, 880 mg granül Ağız yoluyla alınır veya makattan uygulanır. KULLANMA TALİMATI ANTI-POTASIUM, 880 mg granül Ağız yoluyla alınır veya makattan uygulanır. Etkin madde: 1 gram granül 880 mg Polistiren sülfonat kalsiyum tuzu içerir. Yardımcı Maddeler: Metil sellüloz,

Detaylı

RENAL PREOPERATİF DEĞERLENDİRME. Dr. Mürvet YILMAZ SBÜ. Bakırköy Dr. Sadi Konuk SUAM

RENAL PREOPERATİF DEĞERLENDİRME. Dr. Mürvet YILMAZ SBÜ. Bakırköy Dr. Sadi Konuk SUAM RENAL PREOPERATİF DEĞERLENDİRME Dr. Mürvet YILMAZ SBÜ. Bakırköy Dr. Sadi Konuk SUAM SBÜ. İÇ HASTALIKLARI KONGRESİ-2018 ABH-KBY Böbrek fonksiyonları bozuk olan hastalarda ABH/KBY ayırımı yapılmalıdır. ABH

Detaylı

Sunu planı. Solunum yetmezliği NON-İNVAZİV MEKANİK VENTİLASYON NIMV

Sunu planı. Solunum yetmezliği NON-İNVAZİV MEKANİK VENTİLASYON NIMV Sunu planı NON-İNVAZİV MEKANİK VENTİLASYON DOÇ. DR. HAKAN TOPAÇOĞLU İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi Neden Endikasyonlar Kontrendikasyonlar Hasta seçilmesi Komplikasyonlar Solunum yetmezliği IMV

Detaylı

Hasar Kontrol Cerrahisi yılında Rotonda ve Schwab hasar kontrol kavramını 3 aşamalı bir yaklaşım olarak tanımlamışlardır.

Hasar Kontrol Cerrahisi yılında Rotonda ve Schwab hasar kontrol kavramını 3 aşamalı bir yaklaşım olarak tanımlamışlardır. Doç. Dr. Onur POLAT Hasar Kontrol Cerrahisi 1992 yılında Rotonda ve Schwab hasar kontrol kavramını 3 aşamalı bir yaklaşım olarak tanımlamışlardır. Hasar Kontrol Cerrahisi İlk aşama; Kanama ve kirlenmenin

Detaylı

16 yaş altı hastalarda viral grip/ soğuk algınlığı veya suçiçeği durumlarında hekime danışılmadan kullanılmamalıdır.

16 yaş altı hastalarda viral grip/ soğuk algınlığı veya suçiçeği durumlarında hekime danışılmadan kullanılmamalıdır. 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI DENCOL Jel Sprey 2. KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİM Her 1 g jel, Etkin madde: Kolin salisilat içerir. Yardımcı maddeler: Sorbitol (%70) Karboksimetil selüloz sodyum 87.1 mg 70.0

Detaylı

RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ

RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ 20.05.2010 Giriş I Renovasküler hipertansiyon (RVH), renal arter(ler) darlığının neden

Detaylı

MEKANİK VENTİLASYON - 2

MEKANİK VENTİLASYON - 2 MEKANİK VENTİLASYON - 2 DR. M. ŞÜKRÜ PAKSU ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ ÇOCUK YOĞUN BAKIM ÜNİTESİ Endotrakeal entübasyon endikasyonları Tüp seçimi Başlangıç ayarları Mod seçimi Özele durumlarda mekanik

Detaylı

Yrd. Doç.Dr. Mehmet AK GATA Psikiyatri AD

Yrd. Doç.Dr. Mehmet AK GATA Psikiyatri AD Yaşlılarda Psikofarm akoloji Uygulam a Prensipleri Yrd. Doç.Dr. Mehmet AK GATA Psikiyatri AD ABD > 65 yaş, nüfusun %13 ancak reçete edilen tüm ilaçların % 35 > 70 yaş, hastaneye yatış 1/6 ilaç yan etkisi

Detaylı

GÜÇSÜZLÜK VE ELEKTROLİT BOZUKLUKLARI. Dr.Ramazan KÖYLÜ Acil Tıp Uzmanı Konya Eğitim ve Araştırma Hastanesi

GÜÇSÜZLÜK VE ELEKTROLİT BOZUKLUKLARI. Dr.Ramazan KÖYLÜ Acil Tıp Uzmanı Konya Eğitim ve Araştırma Hastanesi GÜÇSÜZLÜK VE ELEKTROLİT BOZUKLUKLARI Dr.Ramazan KÖYLÜ Acil Tıp Uzmanı Konya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Güçsüzlük: Kas gücü eksikliği Yorgunluk Baş dönmesi Halsizlik gibi klinik bulgularla kendisini

Detaylı

Yatan ve Poliklinik Takipli Kanserli Hastalarda İlaç Etkileşimlerinin Sıklığı ve Ciddiyetinin Değerlendirilmesi

Yatan ve Poliklinik Takipli Kanserli Hastalarda İlaç Etkileşimlerinin Sıklığı ve Ciddiyetinin Değerlendirilmesi Yatan ve Poliklinik Takipli Kanserli Hastalarda İlaç Etkileşimlerinin Sıklığı ve Ciddiyetinin Değerlendirilmesi Dr. Ali Ayberk Beşen Başkent Üniversitesi Tıbbi Onkoloji BD Giriş Sitotoksik tedaviler herhangi

Detaylı

ASTIM «GINA» Dr. Bengü MUTLU SARIÇİÇEK

ASTIM «GINA» Dr. Bengü MUTLU SARIÇİÇEK ASTIM «GINA» Dr. Bengü MUTLU SARIÇİÇEK ASTIM Dünya genelinde 300 milyon kişiyi etkilediği düşünülmekte Gelişmiş ülkelerde artan prevalansa sahip Hasta veya toplum açısından yüksek maliyetli bir hastalık

Detaylı

17.02.2015. ENTERAL BESLENME (Gavaj) 10.Sınıf Meslek Esasları ve Tekniği ENTERAL BESLENME ( GAVAJ ) Enteral Beslenme. 36.Hafta ( 01 05 / 06 / 2015 )

17.02.2015. ENTERAL BESLENME (Gavaj) 10.Sınıf Meslek Esasları ve Tekniği ENTERAL BESLENME ( GAVAJ ) Enteral Beslenme. 36.Hafta ( 01 05 / 06 / 2015 ) 10.Sınıf Meslek Esasları ve Tekniği 36.Hafta ( 01 05 / 06 / 2015 ) ENTERAL BESLENME ( GAVAJ ) Slayt No : 48 4 ENTERAL BESLENME (Gavaj) Besin ve sıvıları ağız yoluyla yeterli alamayan veya hiç alamayan

Detaylı