Eğitimine Hoş geldiniz Temmuz, Okan Aybar, CTA Anatolia Capital. Tel :

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Eğitimine Hoş geldiniz. 5-66 Temmuz, 2003. Okan Aybar, CTA Anatolia Capital. aybar@anatoliacapital.com www.anatoliacapital.com. Tel : 0532 354 59 38"

Transkript

1 Vadeli İşlemler ve Opsiyon O Piyasaları Eğitimine Hoş geldiniz 5-66 Temmuz, 2003 Okan Aybar, CTA Anatolia Capital aybar@anatoliacapital.com Tel :

2 Vadeli İşlemler Piyasaları Nedir Emtia ve finansal ürünlerin gelecekteki bir vadede takasının n gerçekle ekleştirilmesi için i in bugünden tarafları bağlayan sözles zleşmelerin işlem gördg rdüğü piyasalardır. r.

3 Vadeli İşlemler SözleS zleşmeleri Nedir Genellikle malların n (emtia( emtia) ve finansal ürünlerin konu olduğu ve bu mal ve finansal ürünlerin gelecekteki alımının ve satımının önceden belirlenmiş şartlarda gerçekle ekleşmesi için in tarafları bağlayan sözleşmelerdir. Vadeli sözles zleşme alan taraf, vade sonuna kadar olan zaman içerisinde pozisyonunu kapatmazsa, sözleşme içerii eriğinin inin gereği olarak, sözleşmeye konu olan dayanak malı veya finansal ürünü satın n almak zorundadır. r. Vadeli sözles zleşme satan taraf ise vade sonuna kadar olan zaman içerisinde pozisyonunu kapatmazsa sözles zleşme içerii eriğinin inin gereği olarak sözles zleşmeye konu olan dayanak malı alıcıya satmak zorundadır. r.

4 Vadeli İşlemler Piyasalarının n Temel Özellikleri Vadeli işlemler i piyasalarında işlem i gören g sözles zleşmeler aşağıa ğıdaki şart ve özellikleriyle standarttır: r: Vade Miktar (Sözle zleşme büyüklb klüğü) işlem saatleri Dayanak varlığı ığın özellikleri (kalite) Vadeli işlemler i piyasaları teminat usulüyle çalışır: Bir tüccar pozisyon almadan önce hesabına borsanın belirlediği i azgaria teminat tutarını yatırmak zorundadır. r. Tarafların n teminatt yatırma zorunluluğunun unun nedeni, kaybeden tarafın günlük kapanış değerlerine erlerine göre hesaplanan zararı kazanan tarafın karı olduğundan undan, bu kardan kaynaklanan nakit akışı ışının garanti altına alınabilmesi içindir. Hisse senedi borsalarında hisse senetlerinin önceden kote edilmesinin aksine vadeli işlemler i borsalarında işlem i gören g sözleşmeler sabit sayıda borsaya kote edilmemiştir. Borsa işlem i görecek olan sözles zleşmenin özelliklerini önceden belirtir ve bu sözleşmeler işlemlerin i gerçekle ekleşmesi anında nda borsaya ve borsanın takas kurumuna kayıtlan tlanır.

5 Vadeli İşlemler Piyasalarında Kazanılan Para Kaybedilene EşittirE Tüccar pozisyon aldığı ığında kazanırsa rsa, günlük kapanış fiyatından hesaplanan kazanılan para, kaybedenlerin teminatlarıyla günlük ve nakdi olarak karşı şılanır. Aynı şekilde tüccar kaybederse, kazanan tarafa her işlemi günü sonunda kapanış fiyatına göre hesaplanan miktar kazananın hesabına nakit olarak ödenir. Bu yüzden y kazananın n kar/zarar grafiği i kaybedenin simetriğidir. idir. Profit/Loss of Long/Short Trades 4000 Margin Amount Winner Loser Trading Day

6 Vadeli İşlemler Piyasalarında Kazanılan Para Kaybedilene EşittirE Devam İşlem Tarihi İşlem Günü Kapanış Potansiyel K/ZUzun Pozisyonlu Tüccar 15.Oca.03 1 Initial margin 350, Oca , Oca , Oca Oca , Oca , Oca , Oca , Oca , Oca , Oca ,

7 Vadeli İşlemler Piyasalarında Teminatlar Tüccar vadeli sözles zleşme almak yada satmak istediğinde inde takas bankasına na bir miktar teminat yatırır. r. Taşı şıdığıığı pozisyondan kar ettiği i zaman bu teminatın üzerine nakit akışı gerçekle ekleşir; zarar ettiği i zaman ise, ettiği i zarar kadar yatırd rdığı teminattan para eksiltilir. Teminat belli bir seviyeye düşerse, hesaptaki varlığı ığın başlang langıçtaki teminat seviyesine yükseltilmesi için, in, pozisyonu taşı şıyan tüccardan borsa tarafından ek teminat talebi edilir. Teminatlar nakdi olarak veya hazine bonosu, hisse senedi olarak da yatırılabilir. Kar Bölgesi Başlangıç Teminatı Sürdürme Teminat Seviyesi Ek Teminat Ek Teminat Ek Teminat Ek Teminat Zarar Bölgesi Ek Teminat Time

8 Vadeli İşlemler Piyasalarında Teminatlar (devam ) Teminatlar vadeli işlemler i piyasalarının n işleyii leyiş temelidir. Gun sonu kapanış fiyatina bağlı olarak, kaybeden taraf, kazanan tarafa, piyasaya girereken yatırm rmış olduğu teminatından ndan ödeme yaptığı için, in, teminatlar bu borsaların sağlıkl klı ve güvenli çalışabilmesi açısından hayati önem taşı şır. Bu yüzdeny zden, dalgalanmaların n arttığı günlerde tarafların günlük k zarar potansiyeli arttığı ığından, teminatların n yükselen y dalgalanmalardan kaynaklanan zararları karşı şılayacak büyüklb klükte kte olması gerekir. Bu yüzden y dalgalanmalar arttığı ığında teminatlar borsa tarafından yükseltilir. 5,20% 4,20% 3,20% Daily % Change Of Spot Gold 6 Şubat 2003 tarihinde, son zamanlardaki altın fiyatlarındaki dalgalanma artışından dolayı New York Mal Borsası, altın teminatlarını 1350 dolardan 2025 dolara çıkartmıştır. % change 2,20% 1,20% 0,20% -0,80% ,80% -2,80% Time -3,80%

9 Vadeli İşlemler Piyasalarında Teminatlar ve Kaldıra raç Etkisi Vadeli işlemler i piyasalarında yatırılan teminatlarla büyüklb klüğü yatırılan teminatın n ortalama katı kadar daha yüksek y olan sözleşmeleri alıp p satmak, vadeli işlemler i piyasalarının n en belirgin özelliğidir. idir. Örneğin New York Mal Borsası nda tüccar t 1 adet pamuk sözles zleşmesi almak istediğinde inde 1050 dolar yatırır r ve büyüklb klüğü 50 libre olan sözleşmede pozisyon alır. Libresi 0,5410 dolar olan pamuğun un vadeli sözleşmesinin parasal büyüklb klüğü 50,000*0,5410 = 27,050 dolardır. r. Böylece 1050 dolar teminat yatırarak tüccar t dolarlık k pozisyon almış olur. Burada yatırılan para yaklaşı şık k 25 katı büyüklüğünde bir pozisyonun yönetilmesini y sağlamaktad lamaktadır.

10 Vadeli İşlemler Piyasalarında Taraflar Düzenleyici Kurumlar (SPK) Vadeli İşlemler ve Opsiyon Borsası Aracı Kurumlar ve Bankalar Borsa Simsarları Borsa Simsarları Aracı Kurumlar ve Bankalar Takas Kurumu Bireysel ve Kurumsal Spekülatorler ve Korunma İşlemleri Yapanlar, Fonlar, Vadeli Işlemler Danışmanları, Kurumlarda çalışan temsilciler Bireysel ve Kurumsal Spekülatorler ve Korunma İşlemleri Yapanlar, Fonlar, Vadeli Işlemler Danışmanları, Kurumlarda çalışan temsilciler

11 Vadeli İşlemler Piyasalarına Özel Bir Durum: Açık k Pozisyon Sayısı ve İşlem Hacmi Açık pozisyon sayısı belli bir anda piyasada kaç tane uzun pozisyonlu sözleşmenin piyasa katılımcılarının hesaplarında bulunduğunu gösterir. Hacim, belli bir zaman dilimi içerisinde kaç tane sözkelmenin alınıp satıldığını gösterir.. Piyasada iki tüccarın var olduğunu varsayalım ve buna göre gün içerisinde iki tarafın yaptığı işlemleri açık pozisyon ve işlem hacmi açısından inceleyelim: A Tüccarı, B Tüccarından 1 adet petrol sözleşmesi alır: A Tüccarı 1 adet sözleşme aldığı için uzun pozisyon taşırken, B Tüccarı 1 adet petrol sözleşmesinde kısa pozisyon taşımaktadır. Böylece söz konusu petrol sözleşmesinin açık pozisyon sayısı 1 olmuştur. Aynı zamanda 1 adet işlem olduğundan işlem hacmi de 1 olmuştur. A Tüccarı, B Tüccarından 5 adet petrol sözleşmesi alır: Bu durumda piyasadaki toplam uzun pozisyonlu petrol sözleşmesinin sayısı 6 adete çıktığından açık pozisyon sayısı 6 olmuştur. Aynı zamanda 5 adet daha işlem olmuş olduğundan, işlem hacmi 6 ye yükselmiştir. A Tüccarı, B Tüccarına 3 adet petrol sözleşmesini geri satar: Bu durumda piyasadaki toplam uzun pozisyon sayısı 3 adete düştüğünden açık pozisyon sayısı 3 olur. İşlem hacmi ise 3 sözleşmenin daha işlem görmüş olmasından dolayı 9 adete çıkar.

12 Vadeli Vadeli İş İşlemler Piyasalar lemler Piyasalarında Fiyatlar nda Fiyatların Okunmas n Okunması Hacim Hacim Tem 04 Tem Mayis04 Mayis Mart 04 Mart Aralik03 Aralik Eylul Eylul Tem 03 Tem Mayis03 Mayis03 Açık Pozisyon Pozisyon Fark Fark Kapan Kapanış ış En En Düşük En En Yüksek ksek Açılıs Vade Vade (1) (1)

13 Borsada İşlem Gören Vadeli İşlemler Sözleşmeleri ile Tezgah Üstü Vadeli Sözleşmelerin Fiyatlama Prensipleri Vadeli fiyatlar gelecekte fiyatların ne olacağının göstergesi değildir. Vadeli fiyatlar bugünkü parametrelere göre gelecekteki fiyatın ne olması gerektiğini gösterir. Bu parametrelerin içinde sözleşmeye konu olan dayanak varlığın spot fiyatının ne olduğu, faiz seviyesi (fonlama maliyeti) ve dayanak varlığı saklama maliyeti ve bulunabilirlik primidir. Bu parametrelerde günden güne değişim olduğundan belirli bir vade için hesaplanan vadeli fiyat bugünkü parametrelere göre gelecek fiyat olarak yansımasıdır. Bu parametrelerde ertesi gün değişiklik olduğu zaman aynı vadeye farklı fiyatlar çıkabilir. Örneğin bugün 3 ay sonraki pamuk fiyatları kilo başına 2 milyon lira ise, pamuğun spot değerindeki aşırı artış beraberinde vadeli fiyatı da etkileyebilir. Ancak 3 ay sonraki beklentiler pamuk rekoltesinin yüksek olacağı yönündeyse bulunabilirlik primi düşer ve spot fiyatlardaki artışa rağmen vadeli fiyatta bir değişim olmayabilir. Bu noktada bu prensipleri formül ve rakamlarla şu şekilde gösterebiliriz.

14 Borsada İşlem Gören Vadeli İşlemler Sözleşmeleri ile Tezgah Üstü Vadeli Sözleşmelerin Fiyatlama Prensipleri Vadeli Fiyat = Spot Fiyat + (Faiz Maliyeti Dayanak Varlığı ığın n Getirisi) Örnek 1: Altının n spot fiyatının n 350 dolar olduğunu unu var sayalım. Ayrıca dolar borçlanma maliyetinin yılly llık yüzde 5 olduğunu unu var sayalım. Bu varsayımlara göre g altının n 30 günlg nlük vadeli fiyatı nedir? Vadeli fiyat = (350 * (5%*30/360)) = $ Örnek 2: Mısırın n spot fiyatının n 100 dolar olduğunu unu varsayalım. Ayrıca borçlanma maliyetinin yüzde y 5 olduğunu unu ve mısırın m n yıl y l içinde i inde cürüme c oranının n yılly llık k yüzde y 2 olduğunu unu var sayalım. Bu varsayımlara göre g mısırın m n 30 günlg nlük k vadeli fiyatı nedir? Vadeli fiyat = (100 * ((5%+ 2%)*30/360)) = $ Örnek 3: 3 IMKB 30 endeksinin 1000 puan olduğunu unu düşünelimd nelim. Ayrıca borçlanma maliyetinin yüzde y 30 olduğunu unu ve endeksi oluşturan hisse senetlerinin ortalama yüzde y 10 temettü ödediğini ini var sayalım. Bu varsayımlara göre g endeksin 30 günlg nlük k vadeli fiyatı nedir? Vadeli fiyat = (1000 * ((30 30% - 10%)*30/360)) = 1016,66

15 Vadeli İşlemler SözleS zleşmelerinin Değişik ik Vadelerde Alacak Durumları Normal şartlarda taşıma maliyeti artı olduğundan, vade uzadıkça uzak vadeli fiyatlar daha yakın vadelerden daha yüksek olması gerekir. Bu durumda piyasa Normal Piyasa olarak adlandırılır. Yakın vadeli fiyatlar artı taşıma maliyetine rağmen daha yüksek olduğu durumlar olabilir. Bu durum genellikle bulunabilirlik priminin yükselmesi sonucu meydana gelir. Bu durumda piyasa Dönmüş piyasa olarak adlandırılır. Genellikle yakın vadelerin daha yüksek olması bulunabilirlik priminin yükselmesi sonucu oluşur. 14 Şubat 2003 tarihi itibariyle Portakal Suyu Piyasasının Fiyat/Vade Yapısı 14 Şubat 2003 tarihi itibariyle Petrol Piyasasının Fiyat/Vade Yapısı 106 Normal Piyasa 37,5 Dönmüş Piyasa $ $ 35,5 33,5 31, ,5 27,5 25,5 Mar.03 M ay.03 Tem.03 Eyl.03 Kas.03 Oca.04 Mar.04 May.04 Tem.04 Eyl.04 M a r.0 3 N is.0 3 M a y.0 3 H a z.0 3 T e m.0 3 A ğ u.0 3 E y l.0 3 E k i.0 3 K a s.0 3 A ra.0 3 O c a.0 4 Ş u b.0 4 M a r.0 4 N is.0 4 M a y.0 4

16 Faiz Sözleşmelerin Vade / Fiyat Yapısı Normal şartlarda faiz oranları oranları vade yapı yapısı gereğ gereği, vade uzadı uzadıkça yükselir. Fiyatlama formü formülüne bağ bağlı olarak sabit getirili menkul değ değerlerin getiri oranları oranları fiyatları fiyatlarıyla ters orantı orantılıdır: Aşağı fiyat eğilimi Aşağı getiri eğilimi Yukarı getiri eğilimi Yukarı fiyat eğilimi 10 Yıllık Amerikan Hazine Bonosu Fiyat / Vade Yapısı $ Vade 04 ay.0 H 4 az M ar is. N M Ey l.0 3 Ek i.0 Ka 3 s. 03 Ar a. 0 O 3 ca H az. Te 03 m.0 3 Fiyatları Fiyatların ve getirilerin birbirlerine ters orantı orantılı olması olması sonucu, normal piyasa durumunda, vade uzadı uzadıkça fiyatlar dü düşer. Dolayı Dolayısıyla diğ diğer vadeli sözleş zleşmelerin aksine, yakı yakın vade fiyatları fiyatları, uzak vade fiyatları fiyatlarından daha yüksektir.

17 Borsada İşlem Gören Vadeli İşlemler Sözleşmeleri ile Tezgah Üstü Vadeli Sözleşmelerin Diğer Farkları Kriter Piyasa Varsayılan Değer er Dayanak Varlığı ığın Özellikleri Vade Teslimat Prosedürleri rleri Günlük Ayarlama Tezgah Üstü Vadeli Sözleşmeler Tezgah Üstü Taraflar belirler Taraflar belirler Taraflar belirler Taraflar belirler Günlük ayarlama yapılmaz Borsada Işlem Gören Vadeli Sözleşmeler Düzenli Borsa Borsa belirler Borsa belirler Borsa belirler Borsa belirler Günlük ayarlama yapılır Teminatlar Teminatsız Borsa belirler Teminat Teminat uygulaması uygulaması karşı karşı taraf taraf riskini riskini düşürür düşürür

18 Vadeli İşlemler Piyasalarının n Kullanım m Amaçlar ları Vadeli İşlemler Piyasalarının 2 temel kullanım nedeni bulunmaktadır: SPEKÜLASYON KORUNMA (HEDGING)

19 Vadeli İşlemler Piyasalarında Spekülasyon Vadeli sözleşmelerde pozisyon almak için yatırılan teminat tutarı, vadeli sözleşme büyüklüğünün ortalama katı kadar küçük olmasından dolayı spekülatif işlemler oldukça risklidir. Küçük bir miktar para ile kendisinden ortalama katı büyüklüğünde pozisyon alınması, kar/zarar hesaplamasını sözleşme büyüklüğü üzerinden hesaplandığı için tüccarın kar ettiği durumlarda getiri oranı oldukça yüksektir. Örneğin: New York Mal Borsası nda 1 kakao sözleşmesi almak için 1820 dolar teminat yatırılır. Kakao fiyatlarının ton başına 2000 dolardan 2182 dolara çıkması yatırımcıya 1820 dolar getiri sağlar ki bu da yüzde yüz getiri demektir. Görüldüğü gibi kakao fiyatlarında sadece yüzde 9,1 artış, yatırımcının teminatının yüzde 100 ü kadar getiri sağlamaktadır. Dikkatsiz bir spekülatör, küçük miktarda bir para ile bu piyasalara girerse, örneğin kakao piyasasında kısa pozisyon aldıktan sonra, kakaonun fiyatı gün içerisinde yüzde 10 yükselirse yatırımcı tüm parasını kaybettiği gibi bir miktar borçlu durumda bile olabilir.

20 Vadeli İşlemler Piyasalarında Yayılma Spekülasyonu (Spread) Fiyatların yönünün ne olacağını tahmin etmek zorunda kalmaksızın, iki vade arasındaki fiyatların ne olacağı konusunda tahmin yaparak, nispeten daha dikkatli ve daha az riskli pozisyon alınmasını sağlar. Aynı emtianın veya finansal ürünün bir vadedeki sözleşmesini alıp başka bir vadedeki sözleşmeyi satarsa yayılma işlemi gerçekleşmiş olur. Örneğin bir tüccar 30 dolardan Haziran vadeli petrol alıp aynı anda Eylül vadeli petrolü 31 dolardan satarsa, tüccar yayılma işlemi yapmış olur. Eğer iki vade arasınaki fark azalırsa tüccar kar eder; artarsa zarar eder. Aynı tüccar, 300 dolardan Mayıs vadeli altın sözleşmesi satarsa ve aynı anda 290 dolardan Temmuz vadeli altın alırsa, tüccar aradaki fiyat farkının artmasını bekler.

21 Vadeli İşlemler Piyasalarında Korunma İşlemleri Vadeli işlemler piyasalarında 2 tür korunma işlemi yapan tüccar vardır. Uzun Pozisyonlu Korunmacılar: İlgili oldukları emtianın veya finansal ürünün fiyatının yükselmesinden zarar görecek olan tüccarlardır. Bu tüccarlar olası fiyat yükselmelerine karşı önceden vadeli sözleşme satın alarak korunma gerçekleştirilir. Kısa Pozisyonlu Korunmacılar:İlgili oldukları emtianın veya finansal ürünün fiyatının yükselmesinden zarar görecek olan tüccarlardır. Bu tüccarlar olası fiyat yükselmelerine karşı önceden vadeli sözleşme satın alarak korunma gerçekleştirilir.

22 Uzun Pozisyonlu Korunma İşlemleri Bir tüccarın veya üreticinin ilgili olduğu emtianın veya finansal ürünün fiyat çıkışına karşı korunmak için önceden vadeli işlem sözlesmesi alarak uzun pozisyon taşımasi uzun pozisyonlu korunma işlemidir. Örneğin pamuklu iplik üreten bir iplik fabrikası, faaliyetlerine devam etmesi için belirli zamanlarda ipliğin hammaddesi olan pamuğu satın alır. Pamuk fiyatlarının yukarı çıkması iplik fabrikasının hammadde alım maliyetini de artıracağından pamuk fiyatlarının yukarı çıkma riski ile karşı karşıyadır. Bu riskten korunmak için iplik üreticisi pamuk alımlarını bir bacakta devam ettirirken diğer bir bacakta vadeli işlem sözleşmesi alır. Pamuk fiyatları çıkarsa, iplik üreticisi, fiziki alımlarını artan fiyatlardan almaya devam eder. Ancak daha önceden aldığı pamuk vadeli işlem sözleşmesi de iplik üreticisine kar getireceğinden, fiyatların her artışında hesabına ek nakit akışı olacaktır. Bu sayede iplik üreticisi pamuk fiyatlararının artışından etkilenmeyecektir.

23 Kısa Pozisyonlu Korunma İşlemleri Bir tüccarın veya üreticinin ilgili olduğu emtianın veya finansal ürünün fiyat düşüşüne karşı korunmak için önceden vadeli işlem sözleşmesi satarak kısa pozisyon taşıması kısa pozisyonlu korunma işlemidir. Örneğin pamuk üreten bir çifçi belli bir miktarda üretim sağlayabilmesi için, sabit giderleri olan sulama, gübreleme, mazot tüketimi gibi maliyeterini karşılayabilmesi için ürettiği ve sattığı ürünün fiyatının belli bir seviyenin altında olması çifçinin gelirini olumsuz etkileyecektir. Dolayısıyla çifçi, pamuk fiyatlarının düşmesi riskiyle karşı karşıyadır. Bu riskten korunmak için pamuk çifçisi satımlarını bir bacakta devam ettirirken diğer bir bacakta vadeli işlem sözleşmesi satar. Pamuk fiyatları düşerse pamuk hasatı geldiğinde satışlarını düşmüş fiyatlardan gerçekleştirmeye devam eder. Ancak daha önceden sattığı pamuk vadeli işlem sözleşmesi de çifçiye kar getireceğinden, fiyatların her düşüşü çifçinin hesabına ek nakit akışı sağlayacaktır. Bu sayede pamuk çifçisi fiyatlararının düşüşünden etkilenmeyecektir.

24 Kısacası Korunma İşlemleri ALACAĞINI SATMAK BORCUNU ALMAKTIR

25 Korunma İşlemlerinin Kullanıcısı Açısından Avantajları Fiyat riskinden korunma Uzun vadeli başarılı finansal planlama Rekabetçi fiyatlama kabiliyeti kazanımı Stokları ve hammaddeyi en düşük seviyede tutabilme kabiliyeti kazanımı Fonlama maliyetinin azaltılması Satış kabilliyeti kazanımı Karlılığın ve sağlıklı büyümeyi gerçekleştirebilmek Rekabet avantajı kazanımı

26 Korunma İşlemlerinin Riskleri (Baz Riski) Vadeli fiyatlarla spot fiyatların zaman zaman dalgalanmalarındaki ve eğimlerindeki farklılıktan kaynaklanan riske baz riski denir. Baz, yakın fiyatın uzak fiyattan çıkartılmasıyla hesaplanır: Örneğin, spot fiyat 10 iken, vadeli fiyat 15 ise baz -5 olur. Bu rakamın yükselmesi bazın güçlenmesi anlamına gelir; düşmesi ise bazın zayıflaması anlamına gelir. Uzun pozisyonlu korunma işlemleri yapan tüccarlar spot fiyatlarla vadeli fiyatların birbirine yakınsamasından zarar ederken, fiyatların birbirinden ıraksamasından kar eder. Bir başka deyişle bazın zayıflamasından kar; güçlenmesinden zarar eder. Fiyatların yakınsaması veya ıraksaması iki vadenin bağımsız hareket etmesinden ve yakın vade ile uzak vadenin bire bir hareket etmemesinden kaynaklanır. Kısa pozisyonlu korunma işlemleri yapan tüccarlar ise spot fiyatlarla vadeli fiyatların birbirinden ıraksamasından zarar ederken, fiyatların birbirinden yakınsamasından kar eder. Bir başka deyişle bazın güçlenmesinden kar; zayıflamasından zarar eder. Fiyatların yakınsaması veya ıraksaması iki vadenin bağımsız hareket etmesinden ve yakın vade ile uzak vadenin bire bir hareket etmemesinden kaynaklanır.

27 Uzun Pozisyonlu Korunma İşlemi Yapan TüccarT ccarın n Baz Riski 1 Mayis Haziran 2003 Örnek 1 Spot Fiyat Vadeli Spot Fiyat Vadeli Baz -2 Baz -5 Bu örnekte uzun pozisyonlu korunma işlemi yapan tüccar fiyatların yükselmesine karşı almış olduğu vadeli işlemden 13 dolar kar ederken, spot piyasada yükselen fiyattan almış olduğu fiziki maldan, 10 dolar fazla ödeyerek 10 dolarlık zarar etmektedir. Sonuç itibarıyla tüccar, bazın -2 den -5 seviyesine düşmesiyle korunma işleminden 3 Dolar kar yapmıştır. 1 Mayis Haziran 2003 Örnek 2 Spot Fiyat Vadeli Spot Fiyat Vadeli Baz -2 Baz +5 Bu örnekte uzun pozisyonlu korunma işlemi yapan tüccar fiyatların yükselmesine karşı almış olduğu vadeli işlemden 3 dolar kar ederken, spot piyasada yükselen fiyattan almış olduğu fiziki maldan, 10 dolar fazla ödeyerek 10 dolarlık zarar etmektedir. Sonuç itibarıyla tüccar, bazın -2 den +5 seviyesine düşmesiyle korunma işleminden 7 Dolar zarar etmiştir.

28 Korunma İşlemlerinin Riskleri (Baz Riski) Spot Petrol Fiyat Dalgalanması Nisan Vadeli Petrol Fiyat Dalgalanması Fiyatların birbirlerine yaklaşmasından kaynaklanan baz riski Fiyatların birbirlerinden uzaklaşmasından kaynaklanan baz riski) Fiyatların birbirlerinden uzaklaşmasından kaynaklanan baz riski

29 OPSİYONLAR Opsiyon, belirli miktardaki bir malı veya finansal enstrümanı belirli bir fiyattan ve belirli bir tarihe kadar alma yada satma hakkını veren sözleşmedir. İki tip opsiyon vardır: Alım Opsiyonu: Alım opsiyonu alan tüccar bir emtia yada finansal ürünü, sözleşmenin vadesi gelene kadar olan süre içinde, sözleşmede belirlenen fiyattan alma hakkına sahiptir. Satım Opsiyonu: Satım opsiyonu alan tüccar bir emtia yada finansal ürünü, sözleşmenin vadesi gelene kadar olan süre içinde, sözleşmede belirlenen fiyattan satma hakkına sahiptir.

30 OPSİYONLAR TİPLERT PLERİ İki tip opsiyon sözles zleşmesi vardır: Amerikan Opsiyonu: Amerikan tipi opsiyonlarda, tüccar t opsiyonunu vade gelmeden önce istediği i zaman kullanabilir. Avrupa Opsiyonu: Avrupa opsiyonlarında nda tüccar t opsiyonunu ancak vade sonunda kullanabilir. Dünyada vadeli işlemler i ve opsiyon borsalarında işlem i gören g opsiyon tipi Avrupa opsiyonudur.

31 OPSİYONLARIN TEMEL KAVRAMLARI Kullanım Fiyatı: Alım yada satım opsiyonu alan tüccarın, emtia yada finansal ürünü hangi fiyattan almaya yada satmaya hakkı olduğunu belirten fiyattır. Örneğin 40 dolar kullanım fiyatlı petrol sözleşmesi alan tüccar, opsiyon vadesi gelene kadar olan süre içerisinde petrol fiyatları ne olursa olsun, 40 dolardan petrol satın alma hakkına sahiptir. Prim: Opsiyonun fiyatıdır. Bir başka deyişle opsiyona sahip olmak için tüccarın ödemesi gereken tutardır. Opsiyona ödenen prim aslında sigortaya ödenen primden çok farkı yoktur. Sigorta poliçesi aldığımızda ödenen prim belirli bir süre içinde olumsuz durumlarla karşı karşıya kaldığımızda korunma sağladığı gibi, opsiyonlara ödenen prim de opsiyonu alan tüccara koruma sağlayabilir. Çünkü tüccar, ödediği prim karşılığında, belirli bir süre içerisinde, bir emtia veya finansal ürünün fiyatı ne olursa olsun kullanım fiyatından alma yada satma hakkına sahiptir. Asli Değerli Opsiyon: Alım opsiyonlarında kullanım fiyatı dayanak varlığın fiyatından düşükse veya satım opsiyonlarında kullanım fiyatı dayanak varlığın fiyatından yüksekse, opsiyon asli değerli opsiyondur. Asli Değersiz Opsiyon: Alım opsiyonlarında kullanım fiyatı dayanak varlığın fiyatından yüksekse veya satım opsiyonlarında kullanım fiyatı dayanak varlığın fiyatından düşükse, opsiyon asli değersiz opsiyondur. Başa baş Opsiyon: Alım veya satım opsiyonu olması fark etmeksizin, eğer opsiyonun kullanım fiyatı dayanak varlığın fiyatına eşitse, opsiyon başa baş opsiyondur.

32 OPSİYON FİYATLARINI F ETKİLEYEN FAKTÖRLER Opsiyon primini etkileyen 3 ana unsur vardır: Bunlar opsiyonun kullanım fiyatı, dayanak varlığın fiyatı, vade uzunluğu ve dalgalanma oranıdır (volatilite). Kullanım Fiyatı ve Dayanak Varlık Fiyatı: Alım opsiyonları için kullanım fiyatı, sözleşmeye konu olan dayanak varlık fiyatının altına düştükçe opsiyon primi artar, yükseldikçe azalır. Dayanak Varlık Fiyatı ve / veya Kullanım Fiyatı Opsiyon Primi Artar Dayanak Varlık Fiyatı ve / veya Kullanım Fiyatı Opsiyon Primi Azalır Satım opsiyonları için kullanım fiyatı, sözleşmeye konu olan dayanak varlık fiyatının altına düştükçe opsiyon primi artar, yükseldikçe azalır. Dayanak Varlık Fiyatı ve / veya Kullanım Fiyatı Opsiyon Primi Artar Dayanak Varlık Fiyatı ve / veya Kullanım Fiyatı Opsiyon Primi Azalır Vade Uzunluğu: Vade uzunluğu arttıkça opsiyonun primi artar, azaldıkça prim miktarı azalır. Dalgalanma (Volatilite): Dalgalanma arttıkça opsiyonun primi artar, azaldıkça prim miktarı azalır.

33 OPSİYONLARIN FİYATLANMASIF Birkaç tane opsiyon fiyatlama formülü olmasına rağmen dünyada genel kabul görmüş bir metot olan Black & Scholes formülasyonu opsiyon fiyatlamasına temel teşkil eder. Ayrıca binom opsiyon fiyatlama formülü de kullanılmaktadır. Black & Scholes Opsiyon Formülasyonu aşağıdaki gibidir: (Alım Opsiyonu için) C: Alım Opsiyonu Primi S: Dayanak Varlığın Fiyatı t: Vadeye Kalan Gün Sayısı K: Opsiyonun Kullanım Fiyatı r: Risksiz Faiz Oranı N: Standart Normal Dağılım e: 2,7183 (kat sayısı) Binom fiyatlama formülü önceden yapılan varsayımlara göre kullanılır. Belirli bir süre içerisinde fiyat serilerinin ne kadar yukarı ne kadar aşağı gidecegi varsayımına göre bir fiyat oluşum süreci tasarlanır. Oluşan fiyatlar olasılık kat sayılarıyla çarpılır ve çıkan rakamın bugünkü değeri opsiyonunu primine eşit olur. Black and Scholes Formülü ile neredeyse aynı sonucu verir.

34 OPSİYONLARIN TÜREV T GÖSTERGELERG STERGELERİ Delta: Dayanak varlık fiyatındaki değişim, opsiyon priminde ne kadar artışa yada azalışa neden olacağını gösterir. Alım opsiyonu aldıktan sonra dayanak varlık fiyatlarının her yukarı çıkışı aldığımız alım opsiyonun değerini hızlanan bir oranla kara geçirir. Aynı şekilde satım opsiyonu aldıktan sonra fiyatların her düşüşü, aldığımız satım opsiyonun değerini hızlanan bir oranla kara geçirir. Eğer aldığımız alım opsiyonunun deltası 0,5 ise, dayanak varlığın yarısı oranında uzun pozisyon taşıyoruz demektir. Fiyatlar çıktıkça bu oran gittikçe artan bir hızda 1 e doğru yaklaşır. Bir başka deyişle opsiyonun asli değeri yükseldikçe deltası da yükselir. Bir opsiyonu deltası aslında dayanak varlığın yüzde kaçı kadarını pozisyon olarak taşıdığımızı gösterir. Örneğin satım opsiyonunun deltası 0,5 ise, dayanak varlığın yarısı oranında kısa pozisyon taşıyoruz demektir. Fiyatlar düştükçe bu oran gittikçe artan bir hızda 1 e doğru yaklaşır. Bir başka deyişle opsiyonun asli değeri yükseldikçe deltası da yükselir. Eğer fiyatlar aşırı düşerse bu satım opsiyonunun asli değeri çok artar ve bir noktada delta 1 (%100) olur. Deltadaki bu dinamiklik, opsiyonlarla yapılan korunma işlemlerinde dikkat edilmesi gereken bir husustur. Gamma: Dayanak varlık fiyatındaki değişim, deltanın ne kadar değişebileceğinin göstergesidir. Vega:Dalgalanmadaki değişim, opsiyonun priminde ne kadar değişim yapacağının göstergesidir. Theta:Vadeye kalan gün sayısındaki değişim, opsiyon priminde ne kadar değişim yaratacağının göstergesidir.

35 ALIM OPSİYONU STRATEJİLER LERİ Uzun Pozisyonlu Alım Opsiyonu: Uzun pozisyonlu alım opsiyonu işlemi yapan tüccar fiyatların yukarıya hareketleneceğini bekler. Sonsuz karlılık potansiyeli olan bu stratejinin zarar potansiyeli ödenen primle sınırlıdır. Dayanak varlığın fiyatı, ödenen prim kadar kullanım fiyatının üstüne çıkması durumunda başa baş noktasına gelir. Kısa Pozisyonlu Alım Opsiyonu: Kısa pozisyonlu alım opsiyonu işlemi yapan tüccar, fiyatların aşağıya hareketleneceğini yada dalgalanmayacağını bekler. Karı en fazla tahsil ettiği prim kadardır. Zarar potansiyeli sınırsızdır. Dayanak varlığın fiyatı, tahsil edilen prim kadar kullanım fiyatının üstüne çıkması durumunda başa baş noktasına gelir.

36 SATIM OPSİYONU STRATEJİLER LERİ Uzun Pozisyonlu Satım Opsiyonu: Uzun pozisyonlu satım opsiyonu işlemi yapan tüccar fiyatların aşağı hareketleneceğini bekler. Sonsuz karlılık potansiyeli olan bu stratejinin zarar potansiyeli ödenen primle sınırlıdır. Dayanak varlığın fiyatı, ödenen prim kadar kullanım fiyatının altına düşmesi durumunda başa baş noktasına gelir. Kısa Pozisyonlu Alım Opsiyonu: Kısa pozisyonlu satım opsiyonu işlemi yapan tüccar, fiyatların yukarı çıkacağını yada belli bir aralıkta nispeten daha az dalgalanacağını bekler. Karı en fazla tahsil ettiği prim kadardır. Zarar potansiyeli sınırsızdır. Dayanak varlığın fiyatı, tahsil edilen prim kadar kullanım fiyatının altına düşmesi durumunda başa baş noktasına gelir.

37 OPSİYONLARLA YAPILAN KORUNMA İŞLEMLER LEMLERİ Opsiyonlarla korunma işlemi yapmak isteyen bir tüccar, tıpkı vadeli işlemlerle yapabileceği gibi opsiyon işlemleriyle de ilgili olduğu emtia veya finansal ürünün istenmeyen fiyat hareketlerine karşı korunma sağlayabilir. Fiyatların yukarı çıkmasından zarar görecek olan tüccar alım opsiyonu alarak korunma sağlayabilir. Fiyatların aşağı düşmesinden zarar görecek olan tüccar satım opsiyonu alarak korunma sağlayabilir. Opsiyon satışı ile de korunma sağlanabilir ancak piyasalarda yaşanan aşırı dalgalanmalar yüzünden opsiyon satarak gerçekleştirilmeye çalışılan korunma işlemleri rasyonel olmadığı gibi etkin değillerdir. Sonuç olarak alacağımızı satım opsiyonu alarak; borcumuzu da alım opsiyonu alarak ilgili olduğumuz emtia ve finansal ürünlerin olumsuz fiyat hareketlerinden etkilenmemiş oluruz.

38 OPSİYONLARLA YAPILAN DİNAMD NAMİK K KORUNMA İŞLEMLER LEMLERİ Vadeli işlemlerle yapılan korunma işlemleri anlatılırkenki iplik üreticisi örneğine geri dönecek olursak, iplik üreticisinin alım yapacağı pamuğa denk gelen sözleşme sayısı kadar pamuk vadeli işlem sözleşmesi alır demiştik. New York Mal Borsası nda işlem gören pamuk sözleşmeleri yaklaşık 25 Ton pamuğu ihtiva eder. Eğer tüccar gelecekte alacağı 25 Ton pamuğun fiyatından etkilenmemek için opsiyon sözleşmesi alırsa alınan opsiyonların deltasının ne olduğu önemlidir. Eğer 0,5 deltalı 25 adet opsiyon alırsa, tüccar aslında 12,5 tonluk pamuğun fiyat hareketinden korunmuş olur. Çünkü pamuk fiyatlarındaki her bir birimlik artış opsiyonda yarım birim kadar artışa sebep olacak ve yeterince korunma sağlanmamış olacaktır. Dolayısıyla tüccarın 0,5 deltalı opsiyon almak istemesi durumunda 25 adet yerine 50 adet alım opsiyon sözleşmesi alması gerekir. Eğer asli değeri çok yüksek alım opsiyonu alarak korunma korunma gerçekleştirmek isterse, örneğin %100 (1 deltalı) opsiyon alırsa 25 adet sözleşme 25 Ton pamuk alımını korunma altına almak için yeterli olur. Deltadaki devamlı değişim korunma işlemi için pozisyon aldıktan sonra opsiyonun deltasını takip etmemizi gerekli kılar. Örneğin 25 ton pamuk alımını 0,5 deltalı opsiyonlarla korunma altına alırsak, 50 adet pamuk alım opsiyonu sözleşmesi yeterli olur dedik. Tüccarın 50 adet 0,5 deltalı alım opsiyonu ile korunma sağlamasından sonra fiyatlar belirgin bir şekilde yukarı çıkarsa opsiyonun deltası da artar. Örneğin alınan 50 adet opsiyonun delatsı 0,75 seviyesine çıkarsa o zaman alınan 50 adet opsiyon 25 ton pamuğu değil 37,5 ton (50*0,75) pamuk alımını korunma altına almış olduğumuzu gösteriri. Bir başka deyişle alacağımız pamuktan daha fazla pamuğu ihtiva eden bir pozisyona sahiğ oluruz. Bu noktada tüccarın iki seçeneği vardır: 1. 12,5 adet pamuk sözleşmesi satmak 2. Elimizdeki sözleşmelerin 17 adedini satmaktır. (33*0,75 = 25)

VOB VADELİ İŞLEMLER VE OPSİYON BORSASI

VOB VADELİ İŞLEMLER VE OPSİYON BORSASI VOB VADELİ İŞLEMLER VE OPSİYON BORSASI Vadeli İşlemler ve Opsiyon Borsası (VOB) NEDİR? Vadeli İşlemler ve Opsiyon Borsası A.Ş. Sermaye Piyasası Kanunu na tabi olarak ve Bakanlar Kurulu kararı ile kurulmuş,

Detaylı

OPSİYON HAKKINDA GENEL BİLGİLER. www.yf.com.tr

OPSİYON HAKKINDA GENEL BİLGİLER. www.yf.com.tr OPSİYON HAKKINDA GENEL BİLGİLER www.yf.com.tr 1 Opsiyon Nedir? Opsiyon, satın alan tarafa herhangi bir ürünü bugünden belirlenen bir fiyat (kullanım fiyatı) üzerinden ileride bir vadede satın alma ya da

Detaylı

Opsiyonlar(1) Ders 19 Finansal Yönetim

Opsiyonlar(1) Ders 19 Finansal Yönetim Opsiyonlar(1) Ders 19 Finansal Yönetim 15.414 Bugün Opsiyonlar Risk yönetimi: Neden, nasıl ve ne? Opsiyon ödemeleri Okuma Brealey ve Myers, Bölüm 20, 21 Sally Jameson Soru türleri ABD de olan firmanız

Detaylı

Vadeli İşlem ve Opsiyon Sözleşmeleri Piyasa Yapıcılık Uygulamaları

Vadeli İşlem ve Opsiyon Sözleşmeleri Piyasa Yapıcılık Uygulamaları Vadeli İşlem ve Opsiyon Sözleşmeleri Piyasa Yapıcılık Uygulamaları Piyasa Yapıcılık Uygulamaları Türev Ürünler İş Yatırım ın piyasa yapıcısı olarak faaliyet gösterdiği türev ürünler; BIST30 Endeks Opsiyonları

Detaylı

VOB VADELİ İŞLEMLER VE OPSİYON BORSASI

VOB VADELİ İŞLEMLER VE OPSİYON BORSASI VOB VADELİ İŞLEMLER VE OPSİYON BORSASI Vadeli İşlemler ve Opsiyon Borsası (VOB) NEDİR? Vadeli İşlemler ve Opsiyon Borsası A.Ş. Sermaye Piyasası Kanunu na tabi olarak ve bakanlar kurulu kararı ile kurulmuş,

Detaylı

BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI (BAKA)

BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI (BAKA) BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI (BAKA) KUR RİSKİ YÖNETİMİ EĞİTİM PROGRAMI Tarık BÖREKÇİ Temmuz 2011 SUNUM PLANI I. KUR RİSKİNİN TANIMI II. VADELİ DÖVİZ ALIM-SATIM İŞLEMLERİ (FORWARD İŞLEMLER) III. DÖVİZE

Detaylı

FBIST FTSE İstanbul Bono FBIST B Tipi Borsa Yatırım Fonu

FBIST FTSE İstanbul Bono FBIST B Tipi Borsa Yatırım Fonu FBIST FTSE İstanbul Bono FBIST B Tipi Borsa Yatırım Fonu Mayıs 2015 Hazine ve Türev Ürünler FBIST BYF Vadeli İşlem Sözleşmesi FBIST BYF Vadeli İşlem Sözleşmesi; FTSE Türkiye TL Hazine Bonosu Endeksinde

Detaylı

PİYASA YAPICILIK. Aralık Dilek Demir Buğdaycıoğlu Hazine ve Türev Ürünler

PİYASA YAPICILIK. Aralık Dilek Demir Buğdaycıoğlu Hazine ve Türev Ürünler PİYASA YAPICILIK Aralık 2015 Dilek Demir Buğdaycıoğlu Hazine ve Türev Ürünler FİNANSİNVEST Piyasa Yapıcı rolüyle Finansinvest, Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasında, PAY Vadeli ve FBIST BYF

Detaylı

TÜREV PİYASALAR. Prof. Dr. Güven SAYILGAN Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İşletme Bölümü Muhasebe-Finansman Anabilim Dalı Öğretim Üyesi

TÜREV PİYASALAR. Prof. Dr. Güven SAYILGAN Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İşletme Bölümü Muhasebe-Finansman Anabilim Dalı Öğretim Üyesi TÜREV PİYASALAR ( Piyasaları (Vadeli İşlem Prof. Dr. Güven SAYILGAN Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İşletme Bölümü Muhasebe-Finansman Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Opsiyonların Fiyatlaması

Detaylı

Vadeli Piyasalarda Yatırım

Vadeli Piyasalarda Yatırım Vadeli Piyasalarda Yatırım VADELİ PİYASALARDA YATIRIM 1 2 3 4 5 6 8 İÇİNDEKİLER Vadeli Piyasalarda Yatırım Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasaları: Gelecek İçin Daha Güvenli Yatırım Fırsatları Organize piyasa,

Detaylı

Pay Opsiyon Sözleşmeleri. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası

Pay Opsiyon Sözleşmeleri. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası Pay Opsiyon Sözleşmeleri Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası Bu dokümanda kullanılan içeriğin bir kısmı, Türkiye deki düzenlemeler çerçevesinde menkul kıymetler veya türev araçlarla ilgili faaliyet göstermek

Detaylı

Zaman Yolu Kalkınma Dolu ile

Zaman Yolu Kalkınma Dolu ile Zaman Yolu Kalkınma ile Dolu USD/TL Aracı KuruluşVarantları Mayıs 2011 TSKB Varantları Varant, alıcısına dayanak varlığı ya da göstergeyi önceden belirlenen bir fiyattan belirli bir tarihte (Avrupa Tipi)

Detaylı

Farklı Bir Borsa Alternatif Yatırım Araçları

Farklı Bir Borsa Alternatif Yatırım Araçları 23 Kasım 2011 Farklı Bir Borsa Alternatif Yatırım Araçları Çetin Ali Dönmez VOB Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Üyesi Vadeli İşlem Sözleşmesi? Uzlaşması ya da teslimatı gelecekte yapılmak üzere alınıp satılan

Detaylı

TEMEL OPSİYON STRATEJİLERİ

TEMEL OPSİYON STRATEJİLERİ TEMEL OPSİYON STRATEJİLERİ VİOP Hakkında Borsa İstanbul A.Ş., yerli ve yabancı yatırımcıların ülkemizde türev ürünlere yatırım yapabilmesi, Türk finans piyasalarının gelişmiş finansal piyasalar ile bütünleşmesi

Detaylı

USD/TL Aracı KuruluşVarantları

USD/TL Aracı KuruluşVarantları 1 USD/TL Aracı KuruluşVarantları Mayıs 2011 TSKB Varantları Varant, alıcısına dayanak varlığı ya da göstergeyi önceden belirlenen bir fiyattan belirli bir tarihte (Avrupa Tipi) veya belirli bir tarihe

Detaylı

Departman Adı - Tarih

Departman Adı - Tarih YF Viop İşlemleri Sunum Başlığı Arial Regular 20 pt Departman Adı - Tarih VİOP 2005 yılında İzmir merkezli olarak kurulan Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası (VOB); 5 Ağustos 2013 yılında Borsa İstanbul Vadeli

Detaylı

Pay Vadeli İşlemleri Eğitimi Yepyeni bir piyasanın yepyeni yatırımcıları olmaya hoş geldiniz.

Pay Vadeli İşlemleri Eğitimi Yepyeni bir piyasanın yepyeni yatırımcıları olmaya hoş geldiniz. Pay Vadeli İşlemleri Eğitimi Yepyeni bir piyasanın yepyeni yatırımcıları olmaya hoş geldiniz. İlk vadeli işlemler borsası 18. y.y. ilk yarısı Japonya da kuruldu / Dojima Pirinç Piyasası 1970 ten sonra

Detaylı

KAYNAKLAR. Chance, Don M., and Brooks, Robert., An Introduction to Derivatives and Risk Management, 9th ed, 2013, Thomson South-Western.

KAYNAKLAR. Chance, Don M., and Brooks, Robert., An Introduction to Derivatives and Risk Management, 9th ed, 2013, Thomson South-Western. GİRİŞ DERS TANITIMI KAYNAKLAR Hazar A., Babuçu Ş., Sonbul-İskender E. ve İskender A. (2015), SPK lisanslama sınavına hazırlık, Türev araçlar, Ankara: Bankacılık Akademisi Yayınları. Chance, Don M., and

Detaylı

Risk ve Teminat Yönetimi Hizmeti

Risk ve Teminat Yönetimi Hizmeti Takasbank - İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş. Şişli Merkez Mahallesi, Merkez Caddesi, No: 6 34381 Şişli-İstanbul-Türkiye Risk ve Teminat Yönetimi Hizmeti Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasında

Detaylı

Ocak 2010. Yönetimi IŞINSU KESTELLİ. Yönetim Kurulu Başkanı

Ocak 2010. Yönetimi IŞINSU KESTELLİ. Yönetim Kurulu Başkanı Ocak 2010 VOB la Gelecek Yönetimi IŞINSU KESTELLİ Yönetim Kurulu Başkanı Kuruluş Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası (VOB) 4 Şubat 2005 te gonga ilk vuruşu Başbakanımızın yapmasıyla uzaktan erişimli elektronik

Detaylı

VİOP TEMEL KAVRAMLAR

VİOP TEMEL KAVRAMLAR VİOP TANITIM KİTİ Uzun (Long) ve Kısa (Short) Pozisyon Her vadeli işlem sözleşmesinde uzun ve kısa olmak üzere iki taraf vardır. Vadeli işlem sözleşmesinde uzun taraf dayanak malı teslim alma yükümlüğüne

Detaylı

OPSİYONLAR. Şimdi gelin birlikte opsiyonların ne olduklarını ve nasıl çalıştıklarını anlayalım.

OPSİYONLAR. Şimdi gelin birlikte opsiyonların ne olduklarını ve nasıl çalıştıklarını anlayalım. OPSİYONLAR Kitabımızın ikinci bölümünde ülkemizde henüz tanınmayan ancak mantığı bir kez kavrandığında yatırımcılarımızın sürekli kullanacağı opsiyon sözleşmelerinin tam olarak ne olduklarını, bu sözleşmelerle

Detaylı

VOB la Gelecek ece Yönetimi

VOB la Gelecek ece Yönetimi Ocak 2010 VOB la Gelecek ece Yönetimi Çetin Ali DÖNMEZ Osmaniye Ticaret ve Sanayi Odası İşlem Hacminin Yıllık Gelişimi (TL) İşlem Hacmi (TL) 334.172.858.081 207.962.600.500 118.035.442.771 3.029.588.946

Detaylı

TEMEL OPSİYON STRATEJİLERİ

TEMEL OPSİYON STRATEJİLERİ TEMEL OPSİYON STRATEJİLERİ VİOP Hakkında Borsa İstanbul A.Ş., yerli ve yabancı yatırımcıların ülkemizde türev ürünlere yatırım yapabilmesi, Türkiye finans piyasalarının gelişmiş finansal piyasalar ile

Detaylı

Opsiyonlar(2) Ders 20 Finansal Yönetim 15.414

Opsiyonlar(2) Ders 20 Finansal Yönetim 15.414 Opsiyonlar(2) Ders 20 Finansal Yönetim 15.414 Bugün Opsiyonlar Opsiyon fiyatlama Uygulamalar: Kur riski ve dönüştürülebilir bonolar Okuma Brealey ve Myers, Bölüm 20, 21 Opsiyonlar Elinde bulunduran kişiye

Detaylı

15.433 YATIRIM. Ders 23: Emtialar. Bahar 2003

15.433 YATIRIM. Ders 23: Emtialar. Bahar 2003 15.433 YATIRIM Ders 23: Emtialar Bahar 2003 Giriş Aşağıdaki tablo, Uluslararası Ödemeler Bankası ndan (BIS) alınmıştır. Banka ya göre, düzenli borsalarda işlem gören vadeli işlem ve opsiyonlar gibi türevlerde

Detaylı

VADELİ İŞLEMLER PİYASASI

VADELİ İŞLEMLER PİYASASI VADELĠ ĠġLEM ve OPSĠYON BORSASI ( VOB) NEDĠR? Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası ( VOB) vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin alınıp satıldığı yerdir. Alınıp satılan bu sözleşmelere Türev Araçlar denmektedir.

Detaylı

Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası nda İşlem Gören Türev Ürünleri ve Hedef Kitlesi. Elif AY

Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası nda İşlem Gören Türev Ürünleri ve Hedef Kitlesi. Elif AY Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası nda İşlem Gören Türev Ürünleri ve Hedef Kitlesi Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası, bir vadeli işlem ve opsiyon sözleşmesine kimin ne kadar fiyat vereceğini belirlemek üzere

Detaylı

Vadeli İşlem Sözleşmesi nedir?

Vadeli İşlem Sözleşmesi nedir? Vadeli İşlem Sözleşmesi nedir? Belli nitelikteki ve belli miktardaki bir malın veya bir finansal varlığın gelecekteki önceden belirlenmiş bir fiyat üzerinden teslimini bugün hükme bağlayan yasal bir sözleşmedir.

Detaylı

TÜREV ÜRÜNLER KATALOĞU

TÜREV ÜRÜNLER KATALOĞU TÜREV ÜRÜNLER KATALOĞU VADELİ DÖVİZ ALIM-SATIM İŞLEMİ (FORWARD) Belirli bir döviz tutarının, ileri bir tarihte önceden anlaşılan fiyattan alım veya satımının yapılması işlemidir. tarihinde, piyasadaki

Detaylı

Ara Sınav, Bahar 2003

Ara Sınav, Bahar 2003 Ara Sınav, Bahar 2003 1. (1 puan) XYZ şirketinin $60 da işlem gören hisse senedini, kendi paranızdan mümkün olduğunca az harcayarak brokerdan satın almak istiyorsunuz. İlk baştaki marjin %50 ise ve yatırım

Detaylı

5) Vadeli işlem ve opsiyon piyasalarında alım satıma konu sözleşmelerde gün sonunda teminatların güncellenmesi

5) Vadeli işlem ve opsiyon piyasalarında alım satıma konu sözleşmelerde gün sonunda teminatların güncellenmesi 1) Aşağıdakilerden hangisi Devlet İç Borçlanma Senetlerinin ihraç yöntemleri arasında yer almaz? A) İhale yöntemi B) İhraç yöntemi C) Tap yöntemi D) Doğrudan satış yöntemi E) Halka arz yöntemi 2) Varlık

Detaylı

Muammer ÇAKIR. VİOP Risk Konferansı 4/6/2014

Muammer ÇAKIR. VİOP Risk Konferansı 4/6/2014 Muammer ÇAKIR VİOP Risk Konferansı 4/6/2014 06.06.2014 3 İçerik Bölüm I: Dünyada Risk Yönetimi Neden Risk Yönetimi? Risk Yönetimindeki Endişeler ve Enstrümanlar Bölüm II: VİOP Hakkında VİOP Hakkında VİOP

Detaylı

OSMANLI MENKUL DEĞERLER A.Ş. TÜREV ARAÇLAR RİSK BİLDİRİM FORMU

OSMANLI MENKUL DEĞERLER A.Ş. TÜREV ARAÇLAR RİSK BİLDİRİM FORMU OSMANLI MENKUL DEĞERLER A.Ş. TÜREV ARAÇLAR RİSK BİLDİRİM FORMU (Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası A.Ş. ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası nezdindeki işlemlere ilişkindir.)

Detaylı

Risk ve Teminat Yönetimi Hizmeti. Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasında Takasbank Tarafından Verilen Risk ve Teminat Yönetimi Hizmeti

Risk ve Teminat Yönetimi Hizmeti. Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasında Takasbank Tarafından Verilen Risk ve Teminat Yönetimi Hizmeti Risk ve Teminat Yönetimi Hizmeti Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasında Takasbank Tarafından Verilen Risk ve Teminat Yönetimi Hizmeti Takasbank Risk Yönetimi ve Teminatlandırma Sistemi Merkezi

Detaylı

VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ HAKKINDA SIKÇA SORULAN SORULAR

VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ HAKKINDA SIKÇA SORULAN SORULAR VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ HAKKINDA SIKÇA SORULAN SORULAR 1- Vadeli işlem sözleşmesi nedir? Vadeli işlem sözleşmeleri, dayanak varlığın önceden belirlenen bir fiyattan ya da önceden belirlenen bir tarihte

Detaylı

GELİR VERGİSİ KANUNU KAPSAMINDA VADELİ İŞLEM VE OPSİYON SÖZLEŞMELERİNDEN ELDE EDİLEN GELİRLERİN VERGİLENDİRİLİMESİ

GELİR VERGİSİ KANUNU KAPSAMINDA VADELİ İŞLEM VE OPSİYON SÖZLEŞMELERİNDEN ELDE EDİLEN GELİRLERİN VERGİLENDİRİLİMESİ GELİR VERGİSİ KANUNU KAPSAMINDA VADELİ İŞLEM VE OPSİYON SÖZLEŞMELERİNDEN ELDE EDİLEN GELİRLERİN VERGİLENDİRİLİMESİ İlker Şadi İŞLEYEN * I. GİRİŞ Bankalar ve aracı kurumların, menkul kıymetler ve diğer

Detaylı

Tahvil Değerlemesi. Risk Yönetimi

Tahvil Değerlemesi. Risk Yönetimi Tahvil Değerlemesi Risk Yönetimi Not 2 SBMYO 2017 Bahar Dönemi I Tahvile yatırım yapanlar, yatırım kararı verirken, fonlarını belirli bir süre ödünç vermeyi, ödünç verdiği süre boyunca dönemsel faiz geliri

Detaylı

Varant nedir? Varantların dayanak varlığı ne olacak? İlk uygulamada borsa endeksleri ve dolar/tl olacak.

Varant nedir? Varantların dayanak varlığı ne olacak? İlk uygulamada borsa endeksleri ve dolar/tl olacak. TÜRK yatırımcısı yeni bir ürünle tanışıyor: Varant. Ay sonunda 15 varantla başlaması beklenen işlemler yatırımcılara kaldıraç oranları nedeniyle yüksek getiri fırsatı sunuyor. UniCredit Menkul Değerler

Detaylı

Türev Araçlar, Piyasalar ve Risk Yönetimi 1. TÜREV ARAÇLARLA İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR VE TÜREV ARAÇ PİYASALARI

Türev Araçlar, Piyasalar ve Risk Yönetimi 1. TÜREV ARAÇLARLA İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR VE TÜREV ARAÇ PİYASALARI 1. TÜREV ARAÇLARLA İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR VE TÜREV ARAÇ PİYASALARI İkinci Dünya savaşından sonra oluşturulan ve sabit kur sistemine dayanan Bretton Woods para sistemi 1973 yılında ABD nin dolar karşılığında

Detaylı

Varantın günlük hayatta karşılıkları:

Varantın günlük hayatta karşılıkları: Varant Nedir? Varant Nedir? Varantın günlük hayatta karşılıkları: Uçak bileti alacaksınız ancak tarih konusunda karar vermediniz. Belli tarihlerdeki uçak bileti fiyatlarını fiyat yükselişine karşı bir

Detaylı

2015 DEĞERLENDİRME TOPLANTISI 7 Ocak 2016. VİOP ta Risk Yönetimi 14.03.2016 1

2015 DEĞERLENDİRME TOPLANTISI 7 Ocak 2016. VİOP ta Risk Yönetimi 14.03.2016 1 2015 DEĞERLENDİRME TOPLANTISI 7 Ocak 2016 VİOP ta Risk Yönetimi 14.03.2016 1 İÇERİK İhracatçı Eğilim Araştırması Tespitler - Q4 VİOP ta işlem gören Döviz Vadeli İşlem ve Opsiyon Sözleşmeleri Vadeli işlem

Detaylı

Uyarı: Tanımlar: Borsa. : Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası A.Ş. ni ve/veya İstanbul Menkul Kıymetler Borsası nı. Aracı Kuruluş

Uyarı: Tanımlar: Borsa. : Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası A.Ş. ni ve/veya İstanbul Menkul Kıymetler Borsası nı. Aracı Kuruluş TÜREV ARAÇLAR R İ SK B İ LD İ R İ M FORMU (Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası A.Ş. ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası nezdindeki işlemlere ilişkindir) Önemli Açıklama: Vadeli

Detaylı

Uyarı: Önemli Açıklama:

Uyarı: Önemli Açıklama: TÜREV ARAÇLAR RİSK BİLDİRİM FORMU (Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası A.Ş. ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası nezdindeki işlemlere ilişkindir) Önemli Açıklama: Vadeli İşlem

Detaylı

VOB la Gelecek ece Yönetimi

VOB la Gelecek ece Yönetimi Kasım 2009 VOB la Gelecek ece Yönetimi Çetin Ali DÖNMEZ İstanbul Kültür Üniversitesi Kuruluş Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası (VOB) 4 Şubat 2005 te gonga ilk vuruşu Başbakanımızın yapmasıyla uzaktan erişimli

Detaylı

VOB daopsiyon Sözleşmeleri ve Yeni Sistemde Risk Kontrolleri

VOB daopsiyon Sözleşmeleri ve Yeni Sistemde Risk Kontrolleri 4 Mayıs 2011 VOB daopsiyon Sözleşmeleri ve Yeni Sistemde Risk Kontrolleri Türev Araçlar Lisans YenilemeEğitimleri, İstanbul İpek TEZER ERCAN İçindekiler: I. VOB daişleme Açılacak Opsiyon Sözleşmelerinin

Detaylı

PAY VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ

PAY VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ PAY VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ NİSAN 2015 Hazine ve Türev Ürünler PAY VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMESİ Pay Senedi Vadeli İşlem Sözleşmeleri,belirli bir vadede önceden belirlenen fiyat ve miktarda pay senedini alma

Detaylı

Kur Riski Yönetimi ve VOB Uygulaması. Mert ÖNCÜ

Kur Riski Yönetimi ve VOB Uygulaması. Mert ÖNCÜ Kur Riski Yönetimi ve VOB Uygulaması Mert ÖNCÜ 1 Kur Riski Nedir? Kurun değerinde yaşanan değişiklikler sonucu varlıklar ve/veya yükümlülüklerde meydana gelebilecek olumlu / olumsuz değişimler... TL-FX

Detaylı

2018 İKİNCİ SEVİYE AKTÜERLİK SINAVLARI FİNANS TEORİSİ VE UYGULAMALARI 13 MAYIS 2018

2018 İKİNCİ SEVİYE AKTÜERLİK SINAVLARI FİNANS TEORİSİ VE UYGULAMALARI 13 MAYIS 2018 2018 İKİNCİ SEVİYE AKTÜERLİK SINAVLARI FİNANS TEORİSİ VE UYGULAMALARI 13 MAYIS 2018 Sigortacılık Eğitim Merkezi (SEGEM) tarafından hazırlanmış olan bu sınav sorularının her hakkı saklıdır. Hangi amaçla

Detaylı

Opsiyon piyasaları ikiye ayrılır: 1) Tezgahüstü piyasa 2) Opsiyon borsaları

Opsiyon piyasaları ikiye ayrılır: 1) Tezgahüstü piyasa 2) Opsiyon borsaları DÖVİZ OPSİYONLARI: Genel bir kavram olarak opsiyon, bir mali varlık veya malın sabitleştirilmiş fiyattan belirli bir vadede alma veya satma hakkı doğuran sözleşme biçiminde tanımlanabilir. Burada vurgulanması

Detaylı

ALAN YATIRIM BORSA ISTANBUL VADELİ İŞLEMLER VE OPSİYON PİYASASI ÜRÜNLERİ SUNUMU. Mart 2018

ALAN YATIRIM BORSA ISTANBUL VADELİ İŞLEMLER VE OPSİYON PİYASASI ÜRÜNLERİ SUNUMU. Mart 2018 ALAN YATIRIM BORSA ISTANBUL VADELİ İŞLEMLER VE OPSİYON PİYASASI ÜRÜNLERİ SUNUMU Mart 2018 Vadeli İşlem Sözleşmeleri Vadeli işlem sözleşmesi, belirli bir vadede, önceden belirlenen fiyat, miktar ve nitelikte

Detaylı

FINANS TEORISI WEB EKIM 2017

FINANS TEORISI WEB EKIM 2017 FINANS TEORISI WEB EKIM 2017 SORU 1: W t, t [0, T] aralığında tanımlı standart Brown hareketidir. P(2 W(3) > 4) olasılığı aşağıdaki seçeneklerden hangisinde verilmektedir? (Not: Φ fonksiyonu standart normal

Detaylı

İŞL 210 Finansal Yönetim II. 1 Giriş. 2 Türev Araçların Amaçları. Vadeli İşlemler Piyasası (Türev Piyasalar)

İŞL 210 Finansal Yönetim II. 1 Giriş. 2 Türev Araçların Amaçları. Vadeli İşlemler Piyasası (Türev Piyasalar) İŞL 210 Finansal Yönetim II Vadeli İşlemler Piyasası (Türev Piyasalar) 1 Giriş Genel anlamıyla ileri tarihli bir alım satım işleminin esas alınması suretiyle bir malın vade, fiyat ve miktar gibi birtakım

Detaylı

TÜREV ÜRÜNLER KATALOĞU

TÜREV ÜRÜNLER KATALOĞU TÜREV ÜRÜNLER KATALOĞU VADELİ DÖVİZ ALIM-SATIM İŞLEMİ (FORWARD) Belirli bir döviz tutarının, ileri bir tarihte, önceden anlaşılan fiyattan alım veya satımının yapılması işlemidir. tarihinde, piyasadaki

Detaylı

TÜREV ARAÇLAR RİSK BİLDİRİM FORMU (Borsa İstanbul A.Ş. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası nezdindeki işlemlere ilişkindir.)

TÜREV ARAÇLAR RİSK BİLDİRİM FORMU (Borsa İstanbul A.Ş. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası nezdindeki işlemlere ilişkindir.) TÜREV ARAÇLAR RİSK BİLDİRİM FORMU (Borsa İstanbul A.Ş. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası nezdindeki işlemlere ilişkindir.) Önemli Açıklama: Borsa İstanbul A.Ş. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası nezdinde

Detaylı

TAHVİL DEĞERLEMESİ. Prof. Dr. Aydın Yüksel MAN 504T Yön. için Finansal Analiz & Araçları Ders: Tahvil Değerlemesi

TAHVİL DEĞERLEMESİ. Prof. Dr. Aydın Yüksel MAN 504T Yön. için Finansal Analiz & Araçları Ders: Tahvil Değerlemesi TAHVİL DEĞERLEMESİ 1 Giriş İşlenecek ana başlıkları sıralarsak: Tahvillerin özellikleri Tahvilin piyasa fiyatının hesaplanması Tahvillerde fiyat ve piyasa faizi ilişkisi Vadeye kadarki getirinin hesaplanması

Detaylı

Future Forward Oplsiyon Piyasaları. Doç. Dr. A. Can BAKKALCI 1

Future Forward Oplsiyon Piyasaları. Doç. Dr. A. Can BAKKALCI 1 Future Forward Oplsiyon Piyasaları Doç. Dr. A. Can BAKKALCI 1 Döviz Türevi Ürünler Gelecek piyasasına ait ilk sözleşme 13 Mart 1851 yılında 3000 kile mısırın Haziran ayında Chicago da teslimine yönelik

Detaylı

TEB PORTFÖY HİSSE SENEDİ FONU (HİSSE SENEDİ YOĞUN FON)

TEB PORTFÖY HİSSE SENEDİ FONU (HİSSE SENEDİ YOĞUN FON) TEB PORTFÖY HİSSE SENEDİ FONU (HİSSE SENEDİ YOĞUN FON) 1 OCAK - 31 ARALIK 2018 DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU VE YATIRIM PERFORMANSI KONUSUNDA KAMUYA AÇIKLANAN BİLGİLERE İLİŞKİN RAPOR A. TANITICI

Detaylı

Yurtiçi Piyasalar Değişken Getirili Ürünler

Yurtiçi Piyasalar Değişken Getirili Ürünler Yurtiçi Piyasalar Değişken Getirili Ürünler Gedik Private Ayrıcalıklar Dünyası PB / 1 Hisse Senetleri Risk Derecesi 4 Getiri Derecesi 4 Vergi %0 Stopaj Global Fırsatları Takip Ederiz Global ekonomi ve

Detaylı

VOB ve Emtia Piyasaları

VOB ve Emtia Piyasaları 3 Aralık, 2010 VOB ve Emtia Piyasaları Yaman Başaran Genel Müdür Yardımcısı Fats and Oils Conference, İstanbul Kuruluş Aşamasından Bugüne Üye Sayımız: 98 Rekor İşlem Hacmi: 3 milyar 129 milyon TL CFTC

Detaylı

PORTFÖY SİGORTALAMA TEKNİKLERİ Dr. Gökhan UGAN, CFE, CRMA, CCM

PORTFÖY SİGORTALAMA TEKNİKLERİ Dr. Gökhan UGAN, CFE, CRMA, CCM PORTFÖY SİGORTALAMA TEKNİKLERİ Dr. Gökhan UGAN, CFE, CRMA, CCM RİSK NEDİR? Risk bir tehlikenin gerçekleşme olasılığı ile, gerçekleşmesi halinde yol açacağı sonucun olumsuz etkisi şeklinde tanımlanabilir.

Detaylı

Sermaye Piyasası Araçları 1

Sermaye Piyasası Araçları 1 Sermaye Piyasası Araçları 1 2018/2. Dönem Deneme Sınavı -1- www.aktifonline.net 1. DİBS ler ile ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi A) Döviz cinsi ve dövize endeksli senetler arasındaki en

Detaylı

Türkiye nin İlk ve Tek Türev Borsası

Türkiye nin İlk ve Tek Türev Borsası 30 Kasım 2011 Türkiye nin İlk ve Tek Türev Borsası Çetin Ali Dönmez VOB Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Üyesi Vadeli İşlem Sözleşmesi? Uzlaşması ya da teslimatı gelecekte yapılmak üzere alınıp satılan sözleşmeye

Detaylı

AKBANK VOB TANITIM KİTİ. Sermaye Piyasası İşlemleri Bölümü

AKBANK VOB TANITIM KİTİ. Sermaye Piyasası İşlemleri Bölümü AKBANK VOB TANITIM KİTİ VADELİ İŞLEMLER TEMEL KAVRAMLAR Uzun (Long) ve Kısa (Short) Pozisyon Her vadeli işlem sözleşmesinde uzun ve kısa olmak üzere iki taraf vardır. Vadeli işlem sözleşmesinde uzun taraf

Detaylı

Deutsche Bank YAYILMA VARANTLARI

Deutsche Bank YAYILMA VARANTLARI Deutsche Bank YAYILMA VARANTLARI İçindekiler 3 Yayılma Varantları 3 Yayılma Varantlarının Özellikleri 4 Piyasadaki Yayılma Varantları 4 Yayılma Varantlarını Ayırt Etmek 4 Yayılma Varantlarının Normal Varantlardan

Detaylı

AKBANK VOB TANITIM KİTİ. Sermaye Piyasası İşlemleri Bölümü

AKBANK VOB TANITIM KİTİ. Sermaye Piyasası İşlemleri Bölümü AKBANK VOB TANITIM KİTİ VADELİ İŞLEMLER TEMEL KAVRAMLAR Uzun (Long) ve Kısa (Short) Pozisyon Her vadeli işlem sözleşmesinde uzun ve kısa olmak üzere iki taraf vardır. Vadeli işlem sözleşmesinde uzun taraf

Detaylı

STOPAJ DURUMU. VİOP'TA ELDE EDİLEN KAZANÇLARIN VERGİLENDİRİLMESİ Tam Mükellef Dar Mükellef

STOPAJ DURUMU. VİOP'TA ELDE EDİLEN KAZANÇLARIN VERGİLENDİRİLMESİ Tam Mükellef Dar Mükellef VİOP RİSK BİLDİRİM FORMU Sermaye piyasalarında yapacağınız işlemler sonucunda kar elde edebileceğiniz gibi zarar riskiniz de bulunmaktadır. Bu nedenle işlem yapmaya karar vermeden önce, bu işlemler kapsamında

Detaylı

Webinarımıza hoşgeldiniz. Sunumumuz 11:30 da başlayacak. Öncesinde panelin handoutlar bölümündeki eğitim materyallerini inceleyebilirsiniz.

Webinarımıza hoşgeldiniz. Sunumumuz 11:30 da başlayacak. Öncesinde panelin handoutlar bölümündeki eğitim materyallerini inceleyebilirsiniz. Webinarımıza hoşgeldiniz. Sunumumuz 11:30 da başlayacak. Öncesinde panelin handoutlar bölümündeki eğitim materyallerini inceleyebilirsiniz. 26.10.2015 1 KULLANIM YETKİSİ VE UYARI Bu sunum, Borsa İstanbul

Detaylı

TEB PORTFÖY HİSSE SENEDİ FONU (HİSSE SENEDİ YOĞUN FON)

TEB PORTFÖY HİSSE SENEDİ FONU (HİSSE SENEDİ YOĞUN FON) A. TANITICI BİLGİLER Fon Toplam Değeri Birim Pay Değeri (TRL) Yatırımcı Sayısı Tedavül Oranı (%) Paylar - Bankacılık PORTFÖYE BAKIŞ Halka Arz Tarihi : 07/03/2000 30/06/2018 tarihi itibarıyla - Demir, Çelik

Detaylı

EURO MENKUL KIYMET YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş 01.01.2014-31.12.2014 DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU

EURO MENKUL KIYMET YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş 01.01.2014-31.12.2014 DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU EURO MENKUL KIYMET YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş 01.01.2014-31.12.2014 DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU EURO MENKUL KIYMET YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş NE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU A-TANITICI BİLGİLER: (Eski Ünvanı:

Detaylı

Bölüm 1 (Devam) Finansal Piyasalar & Kurumlar

Bölüm 1 (Devam) Finansal Piyasalar & Kurumlar Bölüm 1 (Devam) Finansal Piyasalar & Kurumlar İşlenecek Konular Finansal piyasalar ve kurumların önemi Tasarrufların şirketlere akışı Finansal piyasaların ve aracıların fonksiyonları Değer maksimizasyonu

Detaylı

Başa-baş Noktası= (Alım varantı kullanım fiyatı + varant fiyatı *çarpan)

Başa-baş Noktası= (Alım varantı kullanım fiyatı + varant fiyatı *çarpan) Yatırımcının beklenti ve amaçlarına bağlı olarak varantlar, yatırım stratejileriyle ilgili geniş bir yelpazede kullanılabilir. Mevcut menkul kıymet portföylerinin riskten korunmasıyla ilgili olarak son

Detaylı

DERS 2 TÜREV ARAÇLARLA İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR 2

DERS 2 TÜREV ARAÇLARLA İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR 2 DERS 2 TÜREV ARAÇLARLA İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR 2 Türev Ürünlerin Kullanım Amaçları Korunma Amaçlı İşlemler Spekülatif Amaçlı İşlemler Arbitraj Amaçlı İşlemler Türev Ürünler Opsiyon Future Forward Swap Vadeli

Detaylı

Saygılarımızla, Erkan Kilimci

Saygılarımızla, Erkan Kilimci Değerli Sermaye Piyasası Profesyonelleri, Sermaye Piyasası Profesyonelleri Derneği ( SPP ) ve Finans Mühendisliği Merkezi ( CCF ) işbirliğinde 2 Şubat 2013 Cumartesi günü Aracı Kurum çalışanlarına yönelik

Detaylı

A) %1 B) %2 C) %3 D) %4 E) %5

A) %1 B) %2 C) %3 D) %4 E) %5 1) Bugün bankaya yatırılan 25.000 TL nin yıllık %15 faiz oranı üzerinden 15 yıl sonraki değeri aşağıdakilerden A) 125.400 B) 203.426 C) 360.800 D) 100.600 E) 240.745 5) Yıllık %12 faiz oranı üzerinden

Detaylı

AK YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. TEZGAHÜSTÜ TÜREV ARAÇLAR RİSK BİLDİRİM FORMU

AK YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. TEZGAHÜSTÜ TÜREV ARAÇLAR RİSK BİLDİRİM FORMU AK YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. TEZGAHÜSTÜ TÜREV ARAÇLAR RİSK BİLDİRİM FORMU Önemli Açıklama Tezgahüstü piyasalarda türev araç alım satım işlemleri sonucunda kar elde edebileceğiniz gibi zarar riskiniz

Detaylı

TEMİNATLANDIRMA VE KAR/ZARAR HESAPLAMA

TEMİNATLANDIRMA VE KAR/ZARAR HESAPLAMA TEMİNATLANDIRMA VE KAR/ZARAR HESAPLAMA Giriş Borsada kullanılan elektronik alım satım sisteminde (VOBİS), tüm emirler hesap bazında girilmekte, dolayısıyla işlemler hesap bazında gerçekleşmektedir. Buna

Detaylı

Fon'un Yatırım Amacı

Fon'un Yatırım Amacı A. TANITICI BİLGİLER PORTFÖYE BAKIŞ Halka Arz Tarihi : 12/05/1998 YATIRIM VE YÖNETİME İLİŞKİN BİLGİLER 30/06/2018 tarihi itibarıyla Fon Toplam Değeri Birim Pay Değeri (TRL) Yatırımcı Sayısı Tedavül Oranı

Detaylı

VOB da Kur Riskinin Yönetilmesi

VOB da Kur Riskinin Yönetilmesi Ocak 2012 VOB da Kur Riskinin Yönetilmesi ŞAMİL DEMİRKAN sdemirkan@vob.org.tr POKERDE KİM KAZANACAK? POKER MASASINDA KASA ŞİMDİLİK ABD MERKEZ BANKASI DİGER ÜLKELER ve MERKEZ BANKALARI RİSK YÖNETMEZSE BATARLAR

Detaylı

FİNANSAL RİSKLER & KORUNMA YÖNTEMLERİ

FİNANSAL RİSKLER & KORUNMA YÖNTEMLERİ FİNANSAL RİSKLER & KORUNMA YÖNTEMLERİ Finans Önemli, Öğrenmek Heyecan Verici, Bilmek Değerlidir! DOÇ. DR. KORAY KAYALIDERE SUNUŞ İÇERİĞİ Finansal piyasalardaki riskler, Faiz - döviz kuru etkileşimi ve

Detaylı

31 Aralık 2012 Tarihinde Sona Eren Hesap Dönemine Ait Finansal Tablolar ve Bağımsız Denetim Raporu

31 Aralık 2012 Tarihinde Sona Eren Hesap Dönemine Ait Finansal Tablolar ve Bağımsız Denetim Raporu Gelir Amaçlı Karma Borçlanma Araçları Emeklilik Yatırım Fonu (Euro) 31 Aralık 2012 Tarihinde Sona Eren Hesap Dönemine Ait Finansal Tablolar ve Bağımsız Denetim Raporu İçindekiler Bağımsız Denetim Raporu

Detaylı

KAR / ZARAR GRAFİKLERİ

KAR / ZARAR GRAFİKLERİ KR / ZRR GRFİKLERİ Y eksen çizgisi K R - Z R R Dayanak Varlık Fiyatı X eksen çizgisi EKSEN ÇİZGİLERİ Y eksen çizgisi elde edilen kar veya zararı gösteren eksendir. Y eksen çizgisinde bulunup X eksen çizgisinin

Detaylı

VARLIK YÖNETİMİ OPSİYON İŞLEMLERİ

VARLIK YÖNETİMİ OPSİYON İŞLEMLERİ VARLIK YÖNETİMİ OPSİYON İŞLEMLERİ OPSİYON SÖZLEŞMELERİN YAPILMA NEDENLERİ Bir varlığın değerini kaybetme riskine karşılık opsiyon satın alınarak riskten korunma amaçlanabilir, Yatırımcılar mevcut pozisyonlarına

Detaylı

EURO TREND YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş 01.01.2014-30.06.2014 DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU

EURO TREND YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş 01.01.2014-30.06.2014 DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU EURO TREND YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş 01.01.2014-30.06.2014 DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU 1 EURO TREND YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş NE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU A-TANITICI BİLGİLER: Euro Trend Yatırım Ortaklığı

Detaylı

Ocak 2010. Sözleşmeleri. smaniye Ticaret ve Sanayi Odası. Tolga Uysal

Ocak 2010. Sözleşmeleri. smaniye Ticaret ve Sanayi Odası. Tolga Uysal Ocak 2010 VOB ve Vadeli İşlem Sözleşmeleri smaniye Ticaret ve Sanayi Odası. Tolga Uysal ğitim ve Tanıtım Müdürü ü 4 Soru? Bana Ne Fayda Sağlar? Nasıl İşliyor? Nasıl Kullanabilirim? Ne Yapmam Lazım? Nasıl

Detaylı

Fon'un Yatırım Amacı

Fon'un Yatırım Amacı A. TANITICI BİLGİLER PORTFÖYE BAKIŞ Halka Arz Tarihi : 12/05/1998 YATIRIM VE YÖNETİME İLİŞKİN BİLGİLER 30/06/2018 tarihi itibarıyla Fon Toplam Değeri Birim Pay Değeri (TRL) Yatırımcı Sayısı Tedavül Oranı

Detaylı

DÖVİZ VE HAMMADDE RİSKLERİNİN YÖNETİMİ (HEDGING) Eyüp Polat Finansal Piyasalar ve Risk Yönetimi Uzmanı Futures Risk Yönetimi Danışmanlığı Tic.Şti.

DÖVİZ VE HAMMADDE RİSKLERİNİN YÖNETİMİ (HEDGING) Eyüp Polat Finansal Piyasalar ve Risk Yönetimi Uzmanı Futures Risk Yönetimi Danışmanlığı Tic.Şti. DÖVİZ VE HAMMADDE RİSKLERİNİN YÖNETİMİ (HEDGING) Eyüp Polat Finansal Piyasalar ve Risk Yönetimi Uzmanı Futures Risk Yönetimi Danışmanlığı Tic.Şti. SUNUM PLANI Halihazırda Ne Durumdayız? Neden Risk Yönetimine

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Borsa İstanbul VİOP

İÇİNDEKİLER. Borsa İstanbul VİOP İÇİNDEKİLER 1 Giriş... 1 2 Opsiyon Sözleşmeleri... 1 2.1 Opsiyon Sözleşmesinin Tanımı... 1 2.1.1 Opsiyon Sözleşmesine İlişkin Temel Kavramlar... 1 2.1.2 Opsiyon Sınıfı... 2 2.1.3 Opsiyon Tipleri... 2 2.1.4

Detaylı

VADELİ İŞLEM VE OPSİYON PİYASALARI HAKKINDA ANKET SONUCU

VADELİ İŞLEM VE OPSİYON PİYASALARI HAKKINDA ANKET SONUCU VADELİ İŞLEM VE OPSİYON PİYASALARI HAKKINDA ANKET SONUCU 1-2- 3-4- PİYASA HAKKINDA BEKLENTİLER ÜRÜNLER HAKKINDA GÖRÜŞLER FİRMA BİLGİLERİ SİSTEM VE ÜYELİK HAKKINDA GÖRÜŞLER Ankete Katılan Kurum Sayısı Toplamı

Detaylı

5. Aşağıdakilerden hangisi varantların avantajlarından biri değildir? 1. Paya dönüştürülebilir tahvilin vadesi kaç günden az olamaz?

5. Aşağıdakilerden hangisi varantların avantajlarından biri değildir? 1. Paya dönüştürülebilir tahvilin vadesi kaç günden az olamaz? 1. Paya dönüştürülebilir tahvilin vadesi kaç günden az olamaz? a. 30 b. 60 c. 90 d. 120 e. 365 2. Paya dönüştürülebilir tahvil sahiplerine sahip oldukları tahviller karşılığında verilecek paylar için esas

Detaylı

HALK HAYAT VE EMEKLİLİK A.Ş. BÜYÜME AMAÇLI HİSSE SENEDİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU A. TANITICI BİLGİLER

HALK HAYAT VE EMEKLİLİK A.Ş. BÜYÜME AMAÇLI HİSSE SENEDİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU A. TANITICI BİLGİLER A. TANITICI BİLGİLER Portföy Bilgileri Halka Arz Tarihi 13.06.2012 2 Temmuz 2012 tarihi itibariyle (*) Fon Toplam Değeri 2.155.647 Yatırım Ve Yönetime İlişkin Bilgiler Portföy Yöneticileri Murat Zaman,

Detaylı

OPSİYONLARDAN KAYNAKLANAN PİYASA RİSKİ İÇİN STANDART METODA GÖRE SERMAYE YÜKÜMLÜLÜĞÜ HESAPLANMASINA İLİŞKİN TEBLİĞ

OPSİYONLARDAN KAYNAKLANAN PİYASA RİSKİ İÇİN STANDART METODA GÖRE SERMAYE YÜKÜMLÜLÜĞÜ HESAPLANMASINA İLİŞKİN TEBLİĞ Resmi Gazete Tarihi: 28.06.2012 Resmi Gazete Sayısı: 28337 OPSİYONLARDAN KAYNAKLANAN PİYASA RİSKİ İÇİN STANDART METODA GÖRE SERMAYE YÜKÜMLÜLÜĞÜ HESAPLANMASINA İLİŞKİN TEBLİĞ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç ve Kapsam,

Detaylı

Emtia Varantları. Eğitimin Konusu: Eğitimin Amacı: Kimler İçin Uygundur: Emtia Varantları Hakkında Herşey

Emtia Varantları. Eğitimin Konusu: Eğitimin Amacı: Kimler İçin Uygundur: Emtia Varantları Hakkında Herşey YASAL UYARI UYARI Burada yer alan bilgiler İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş. Tarafından bilgilendirme amacı ile hazırlanmıştır. Yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.

Detaylı

BAŞLANGIÇ TEMİNATI VE GARANTİ FONU HESAPLAMASI

BAŞLANGIÇ TEMİNATI VE GARANTİ FONU HESAPLAMASI BAŞLANGIÇ TEMİNATI VE GARANTİ FONU HESAPLAMASI Başlangıç Teminatı Hesaplaması: Başlangıç teminatı, gelecekte herhangi bir temerrüt durumunun ortaya çıktığı hallerde, temerrüdün ortaya çıktığı tarihten

Detaylı

EURO KAPİTAL YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş 01.01.2014-31.12.2014 DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU

EURO KAPİTAL YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş 01.01.2014-31.12.2014 DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU EURO KAPİTAL YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş 01.01.2014-31.12.2014 DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU A-TANITICI BİLGİLER: EURO KAPİTAL YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş NE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU Euro Kapital Yatırım

Detaylı

YENİ FİNANSMAN TEKNİKLERİ -11- (A) TÜREV ARAÇLAR PROF.DR. YILDIRIM BEYAZIT ÖNAL

YENİ FİNANSMAN TEKNİKLERİ -11- (A) TÜREV ARAÇLAR PROF.DR. YILDIRIM BEYAZIT ÖNAL YENİ FİNANSMAN TEKNİKLERİ -11- (A) TÜREV ARAÇLAR PROF.DR. YILDIRIM BEYAZIT ÖNAL DÖVİZ KURU RİSKİNE KARŞI KULLANILABİLECEK ARAÇLAR FAİZ VE DÖVİZ RİSKİNE KARŞI SWAP İŞLEMLERİ İki türlü swap işlemi vardır.

Detaylı

RENAISSANCE CAPITAL MENKUL DEĞERLER A.Ş.

RENAISSANCE CAPITAL MENKUL DEĞERLER A.Ş. TÜREV ARAÇLAR RİSK BİLDİRİM FORMU (Borsa İstanbul A.Ş. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası nezdindeki işlemlere ilişkindir.) Önemli Açıklama: Borsa İstanbul A.Ş. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası nezdinde

Detaylı

BEH - Groupama Emeklilik Büyüme Amaçlı Hisse Senedi Emeklilik Yatırım Fonu

BEH - Groupama Emeklilik Büyüme Amaçlı Hisse Senedi Emeklilik Yatırım Fonu BEH - Groupama Emeklilik Büyüme Amaçlı Hisse Senedi Emeklilik Yatırım Fonu BIST-100 endeksi, Mayıs ayı içerisinde %0,07 lik düşüş göstererek 85.990 seviyesinden kapandı. Aynı dönem içerisinde Bankacılık

Detaylı

A) %15 B) %25 C) %75 D) %100 E) %150

A) %15 B) %25 C) %75 D) %100 E) %150 1. Bugün bankaya yatırılan 125.000 TL nin yıllık %30 faiz oranı üzerinden 5 yıl sonraki değeri aşağıdakilerden A) 121.455 B) 400.639 C) 512.250 D) 464.116 E) 224.350 2. Her yıl, yılbaşında yatırılan 2.300

Detaylı

OYAK EMEKLİLİK A.Ş. GELİR AMAÇLI KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU 3 AYLIK RAPOR

OYAK EMEKLİLİK A.Ş. GELİR AMAÇLI KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU 3 AYLIK RAPOR OYAK EMEKLİLİK A.Ş. GELİR AMAÇLI KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU 3 AYLIK RAPOR Bu rapor Oyak Emeklilik A.Ş. Gelir Amaçlı Kamu Borçlanma Araçları Emeklilik Yatırım Fonu nun 01.01.2004 31.03.2004

Detaylı