I. Projenin Türkçe ve İngilizce Adı ve Özetleri Alt Solunum Yolu Enfeksiyonu Olan Çocuklarda Viral Etkenlerin Sıklığının İndirekt İmmunofloresan Yönte

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "I. Projenin Türkçe ve İngilizce Adı ve Özetleri Alt Solunum Yolu Enfeksiyonu Olan Çocuklarda Viral Etkenlerin Sıklığının İndirekt İmmunofloresan Yönte"

Transkript

1 T.C. ANKARA ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJESİ KESİN RAPORU Alt Solunum Yolu Enfeksiyonu Olan Çocuklarda Viral Etkenlerin Sıklığının İndirekt İmmunofloresan Yöntemi ile Araştırılması Proje Yürütücüsünün İsmi: Prof. Dr. Ülker Doğru Proje Numarası: Başlama Tarihi: Bitiş Tarihi: Rapor Tarihi: Ankara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Ankara - " 2005 "

2 I. Projenin Türkçe ve İngilizce Adı ve Özetleri Alt Solunum Yolu Enfeksiyonu Olan Çocuklarda Viral Etkenlerin Sıklığının İndirekt İmmunofloresan Yöntemi ile Araştırılması Alt solunum yolu enfeksiyonları (ASYE) çocuklar arasında yüksek morbidite oranına sahip olup özellikle erken çocukluk çağında yüksek mortalite ile seyreder. ASYE ye duyarlılığı ve mortaliteyi artıran risk faktörleri arasında malnütrisyon, bir yaşın altında olma, tam olmayan immünizasyon, anne sütü ile beslenmeme, nüfus yoğunluğu, düşük doğum ağırlığı, hava kirliliği ve diğer sosyal sebepler yer alır. ASYE nin etyolojisinde çoğunlukla viral ajanlar olmasına rağmen vakaların yaklaşık %30 unda etken halen bilinmemektedir. Çocukluk yaş grubunda viral ASYE etkeni olarak en sık bildirilenler; Respiratuar sinsisyal virus (RSV), parainfluenza virus (PIV) tip 1, 2 ve 3; influenza A ve B virusları ve adenoviruslardır. Anamnez, fizik muayene ve laboratuar incelemeleri ile alt solunum yolu enfeksiyonu ön tanısı konulsa bile kesin tanı etkenin solunum sekresyonlarında tespit edilmesi ile yapılır. Etken tespitinde solunum yolu sekresyonlarından yapılacak viral kültür altın standart olmasına rağmen bu tekniğin gelişmiş laboratuvar şartları gerektirmesi, pahalı ve geç sonuç veren teknikler olması viral tanıda diğer belirleyicileri (viral antijenin gösterilmesi gibi) ön plana çıkarmaktadır. Rutin tanıda, immunfloresan (IF) testler ile birkaç saat içinde güvenilir sonuçlar alınması nedeni ile pek çok laboratuvar hücre kültür yöntemini bu teknik ile değiştirmiştir. Çalışmamızda, klinik olarak ASYE tanısı almış 240 çocuk hastanın (1 ay- 16 yaş) nazofaringeal aspirat (NFA) sıvı örnekleri, bölgemizde solunum yolu enfeksiyonlarında sıklıkla karşılaşılan viruslar olan RSV, PIV tip1, 2 ve 3, influenza virus tip A ve B ve adenovirus antijenlerine karşı monoklonal antikor kullanılarak immunfloresan antikor (IFA) yöntemi ile araştırıldı. Örneklerden 82 sinde (%34.2) IFA ile virus varlığı gösterildi. ASYE nda en sık görülen etyolojik viral ajan olarak RSV, %50 (41/82) lık oran ile ilk sıradaydı. Hastaların 12 sinde (%14.6) influenza A virusu, 10 unda (%12.2) influenza B virusu, 10 unda (%12.2) adenovirus, 1 inde (%1.2) PIV tip 1, 4 ünde (%4.8) PIV tip 2, 1 inde (%1.2) PIV tip 3 saptandı. Çocukların 1 inde (%1.2) RSV ile birlikte influenza A virusu, 2 sinde de (%2.4) adenovirus ile birlikte influenza A virusu ko-enfeksiyonu vardı. ASYE insidans ve şiddetini etkileyen risk faktörü olarak ailede viral enfeksiyon geçiren bir veya birden fazla aile ferdi bulunması ve kalabalık aile ortamında yaşama tespit edildi. Pediatrik popülasyonda ASYE lerin etyolojisi ve epidemiyolojisi hakkındaki lokal veriler, duyarlı çocukların etkili korunması ve uygun tedavinin seçiminde yardımcı olacaktır. Etken virusun saptanarak mümkünse uygun spesifik antiviral tedavinin zamanında

3 başlanabilmesi, gereksiz antibiyotik kullanımının engellenebilmesi ve bu virusların neden olabilecekleri hastane enfeksiyonlarının önlenebilmesi için ASYE lerde etken olabilecek virusların hızlı tanısı önem kazanmaktadır. Investigation of Prevalence of Lower Respiratory Tract Infection in Hospitalized Children with Indirect Immunofluorescence Lower respiratory tract infections (LRTI) have high morbidity rates in children. They are also related with high mortality especially in early infancy. The risks factors that increase mortality and sensitivity to LRTIs include malnutrition, being younger than 1 year, incomplete immunization, lack of breast-feeding, low birth weight, air pollution and other social factors. Although the etiologic agents responsible for LRTI are commonly viruses; 30% of patients the agent is still unknown. Respiratory Syncytial Virus (RSV), parainfluenza virus (PIV) type 1, 2, 3, influenza virus type A, B and adenoviruses are the most commonly reported agents in childhood. The initial diagnosis can be established by history, physical examination and laboratory findings, but the identification of the agent in respiratory secretions is needed for the definite diagnosis. Viral culture from respiratory tract secretions is the gold standard; however this technique is not only expensive and time consuming but also requires improved laboratory conditions. This increases the importance of another markers (showing viral antigen e.g.) in viral diagnosis. Immunofluorescence (IFA) method is the best method in viral diagnosis because of getting reliable results in a short time. In our study, nasopharyngeal aspirates samples of 240 patients (1 month-16 years) clinically diagnosed as LRTI, are investigated by indirect immunofluorescence (IFA) method using monoclonal antibodies to RSV, PIV 1, 2, 3, influenza virus A, B and adenovirus antigens. In 82 (%34.2) of samples the virus was identified by IFA. RSV was the most common etiologic viral agent in LRTI by a rate of %50 (41/82), followed by influenza A virus (12/82, %14.6), influenza B virus (10/82, %12.2), adenovirus (10/82, %12.2), PIV type 1 (1/82, %1.2), PIV type 2 (4/82, %4.8), PIV type 3 (1/82, %1.2), 1 patient (%1.2) had RSV plus influenza A and 2 patients (%2.4) had adenovirus plus influenza A virus co-infection. Viral infections in one or more house-hold contacts and living in larger families were found to be the risk factors associated with the incidence and severity of LRTIs. Local data for the aetiology and epidemiology of LRTIs in pediatric population will help us to protect children and to choose appropriate treatment. In LRTIs, rapid diagnose of possibly responsible viruses has great importance in early treatment, avoidance of unnecessary antibiotic use and prevention of nasocomial infections caused by these agents.

4 I. Amaç ve Kapsam Alt solunum yolu enfeksiyonları (ASYE) tüm dünyada çocuklarda görülen yüksek morbidite ve mortalite oranına sahip majör enfeksiyonlardan biridir. ASYE ları, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde özellikle beş yaşın altındaki çocuklarda her yıl en az 4 milyon çocuğun ölümünden sorumlu tutulmaktadır. Bu rakam çocukluk çağı mortalitesinin yaklaşık %30 unu oluşturmaktadır (1, 2). ASYE etyolojisinde viral ajanlara primer etken ve sekonder bakteriyel enfeksiyonların gelişmesinde tetikleyiciler olarak oldukça sık (%30-40) rastlanmaktadır (3, 4). Bebeklik ve çocukluk yaş grubu özellikle ASYE den etkilenen en önemli grupları oluşturmaktadır (5). ASYE ye duyarlılığı ve mortaliteyi artıran risk faktörleri arasında malnütrisyon, bir yaşın altında olma, tam olmayan immünizasyon, anne sütü ile beslenmeme, nüfus yoğunluğu, düşük doğum ağırlığı, hava kirliliği ve diğer sosyal sebepler sayılabilir (6, 7). Çocukluk yaş grubunda viral akut ASYE etkeni olarak en sık bildirilenler; respiratuar sinsisyal virus (RSV), parainfluenza virus (PIV) tip 1, 2 ve 3, influenza A ve B virusları ve adenoviruslardır (8, 9). Bunlardan RSV, özellikle kış aylarında bebek ve küçük çocuklarda ciddi ASYE ye neden olmakta ve bronşiyolitlerin %50-90 ı ile pnömonilerin %5-40 ından sorumlu tutulmaktadır. Bu virusun özellikle akciğer ve kalp hastalığı olan çocuklarda önemli mortalite ve morbidite nedeni olduğu bilinmektedir (10). Solunum sistemi enfeksiyonuna yol açan 200 ün üzerinde virüs serotipinin oluşu ve virus izolasyonun güç olması, bu tür enfeksiyonlarda viral etyolojik tanının rutin olarak uygulanmasını uzunca süre gereksiz kılmıştır. Bu incelemeler önceleri epidemiyolojik amaçlarla yapılmıştır. Ancak giderek artan sayıda antiviral ilacın solunum sistemi enfeksiyonlarında yaygın olarak kullanıma girmesi, bu virüslerin önemli hastane enfeksiyonu etkenleri arasında olduğunun anlaşılması, viral tanının erken konmasının gereksiz antibiyotik kullanımını önleyeceğinin bilinci, diğer virus hastalıklarında olduğu gibi, solunum yolu enfeksiyonu etkeni virüslerin tanısında da hızlı tanı yöntemlerine gereksinimi doğurmuştur (11, 12). Özellikle RSV enfeksiyonlarının ribavirin ile, influenza A virus infeksiyonlarının amantadin ve rimantadin ile tedavisi mümkün olmaktadır. Her vaka için geçerli olmasa da özellikle ciddi, uzun süreli hospitalizasyon gerektiren olgular gibi seçilmiş vakalarda erken tanı ile zamanında yapılacak uygun antiviral tedavi mortalitenin önlenmesi ve maliyet açısından oldukça önemli gözükmektedir (5). Ayrıca yapılan çalışmalarda RSV epidemilerinin olduğu dönemlerde prematür doğan ve bronkopulmoner displazisi olan bebeklere RSV ye karşı nötralizan antikor içeren immunglobülin preparatlarının (RSVIG)

5 RSV sezonu boyunca aylık enjeksiyonlar tarzında uygulanması ile RSV enfeksiyonuna bağlı hospitalizasyon ve mortaliteye neden olabilecek ciddi enfeksiyonların %50 oranında önlenebileceği gösterilmiştir (13, 14). Bütün bu veriler göz önüne alındığında pediyatrik popülasyonda ASYE nin etyolojisi ve epidemiyolojisi hakkındaki lokal verilerin elde edilmesi, duyarlı çocukların etkili korunması ve uygun tedavinin seçiminde en önemli yardımcımız olacaktır. Özellikle şu ana kadar büyük aşamalar kaydedilen aşı geliştirme stratejilerinde; dünyanın değişik bölgelerindeki ve ülkemizdeki ASYE lere neden olan patojenlerin sıklığını ve bunların mevsimle değişimini bilmek gerekmektedir. Ayrıca etken virusun saptanarak mümkünse uygun spesifik antiviral tedavinin zamanında başlanabilmesi, gereksiz antibiyotik kullanımının engellenebilmesi ve bu virusların neden olabilecekleri hastane enfeksiyonlarının önlenebilmesi için ASYE de etken olabilecek virusların hızlı tanısı önem kazanmaktadır (5). Solunum yolu sekresyonlarından yapılacak viral kültür etken izolasyonunda altın standart olmasına rağmen sonucun çok uzun sürede alınması, özel laboratuvar koşullarını gerektirmesi ve maliyet açısından klinisyenin erken tedavi ile oluşabilecek mortaliteyi en aza indirgemesine yardımcı olamamaktadır. Bu nedenle solunum virusları tanısında hücre kültüründe virus izolasyonu yerine kullanılabilecek pek çok yeni tanı testi geliştirilmiş veya geliştirilmektedir (15). Rutin tanıda, immunfloresan testler ile birkaç saat içinde güvenilir sonuçlar alınması nedeni ile pek çok laboratuvar hücre kültür yöntemini antijen saptama teknikleri ile değiştirmiştir. Bu testlerin virusun üretilemeyeceği ısılara maruz kalmış örneklerden antijen saptama olasılığının olması, hızlı ve kolay bir yöntem olması gibi olumlu yönleri vardır (16). Ülkemizde çocukluk yaş grubu ASYE lerinde solunum sistemi viruslarının görülme sıklığı ile ilgili çok sayıda virusla yapılmış epidemiyolojik çalışmalar yok denecek kadar azdır. Bu nedenle ülkemizde bu tip bir epidemiyolojik dökümantasyona gerek vardır. Bu araştırmadaki amacımız: ASYE tanısıyla Çocuk Enfeksiyon kliniğimizde yatırılarak izlenen hastalarda bu tabloya neden olabilecek solunum viruslarından RSV, PIV tip 1, 2 ve 3, influenza A ve B virusları ve adenovirusların sıklığını araştırmak, ASYE lu hastaların yaş ve cinsiyet dağılımının, hastaların başvurudan önceki şikayetlerinin başlama süresinin, hastaların hangi belirti ve bulgularla başvurduğunun, rutin laboratuar testleri ve akciğer grafisi bulgularının, hastaların başvuru aylarının ve hastalığın en sık görüldüğü yaş gruplarının dökümünü yapmak, hastalığın şiddetinin göstergesi olarak ele alınan klinik iyileşme ve klinikte kalma süresini belirlemek,

6 ASYE etkeni olarak nazofarigeal aspirat (NFA) örneğinde virus tespit edilen ve virus tespit edilemeyen hasta gruplarının klinik, laboratuvar ve izlem süreçleri açısından karşılaştırmasını yapmak, Viral ASYE si kanıtlanmış hastalarda etken olan virus veya virusların klinik gidiş ve prognozlarınının tespit edilebilmesi için her hasta grubunun kendi içinde verilerinin değerlendirmesini ve birbirleriyle karşılaştırmasını yapmaktır. II. Materyal ve yöntem Hasta Seçimi 1 Ocak Ocak 2005 tarihleri arasında Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Kliniğinde anamnez, laboratuar ve fizik inceleme ile ASYE ön tanısı alarak yatırılan 1 ay-16 yaş arasındaki 240 çocuk araştırmaya dahil edildi. Hastalarla İlgili Verilerin Toplanması Çalışmaya alınma kriterlerine uyan hastaların aileleri ile görüşülerek NFA alınması için gerekli izin alındı. Hastaların kayıtları incelenerek ve ebeveynleri ile görüşülerek ASYE yönünden muhtemel risk faktörleri olan premature doğum, immunizasyon durumu, ailede sigara içme öyküsü, yeterli anne sütü almama, düşük sosyoekonomik durum, kalabalık ailede yaşama ve hastanede yatış süresi gibi faktörlerin saptanması için bilgi formu dolduruldu (EK- 1). Bilgi formunda premature doğum 37 hafta ve bunun altındaki doğum haftası olarak kabul edildi. 4 ay veya daha az süre anne sütü alma risk faktörü olarak değerlendirildi. Evdeki kişi sayısı 5 kişi veya daha fazla sayıda ise kalabalık aile olarak değerlendirildi. Hastanede yatış süresi 7 günden daha uzun ise risk faktörü olarak kabul edildi. Eğer son 1 hafta içinde evde burun akıntısı, burun tıkanıklığı, hapşırma yakınmaları olan 1 veya daha fazla kişi varsa evde viral enfeksiyon var kabul edildi. Laboratuvar Bulguları Hastayı değerlendiren hekim tarafından gerekli görüldü ise tam kan sayımı, C-Reaktif protein (CRP) ve sedimantasyon hızı bakıldı. Tam kan sayımı kan sayım cihazı (Coulter JT) ile, CRP hazır ticari kit kullanılarak (Rapitex Behring) lateks agglutinasyon yöntemi ile, sedimantasyon hızı otomatize Westergreen yöntemi ile (SediPlus S Sanstedt) ölçüldü. Her hastaya ilk değerlendirme sırasında akciğer grafisi çekildi. Akciğer grafisinde; İnfiltrasyon: Lob ya da segmentle sınırlı olmayan, diffüz veya perihiler alanda yerleşmiş infiltratif görünüm,

7 Havalanma artışı: Kostalarda düzleşme, diyafragmalarda aşağı itilme Atelektazi: Özellikle bir akciğer lob veya segmentinin normalden az havalanması veya kısmi volüm kaybı olarak değerlendirildi. Örneklerin Toplanması Çalışmaya alınan hastalardan ilk 24 saat içinde NFA örneği alındı. NFA ların alınması ve saklanması Hasta çocuklardan örnekler 6 Fr. polietilen beslenme sondası ile çocukların burun deliklerinden nazofarinkse kadar sokularak alındı. Sonda yoluyla 2 cc. lik enjektörle cc. serum fizyolojik nazofarinkse verildi ardından iğnesi çıkarılmış 10 ml lik enjektör, sondanın ucuna takılarak negatif basınç uygulanarak NFA alındı. Çok mukuslu örneklere N-asetil sistein dörde bir oranında ilave edilerek oda ısısında 20 dakika bekletildi. Elde edilen sıvı, içinde 2 ml fosfat buffer solüsyonu (PBS) bulunan 15 ml lik dip kısmı konik tüpe aktarılarak hemen laboratuvara ulaştırıldı. Örnekteki hücreleri mukustan arındırmak için ph ı 7.4 olan 10 cc fosfat tamponlu su ile hücreler yıkandı. Bu işlem için 10 saniye vortekslenen örnekler +4 C de 1500 rpm de 10 dakika santrifüj edilerek üst sıvısı atıldı. Yıkama üç kez daha tekrarlandı. Son santrifüj aşamasını ve üst sıvının atımını takiben, 1 ml PBS eklenerek pipetleme yapıldı ve hücre peletinin karışması sağlandı. Tüpün dip kısmından alınan 50 µl sıvı bir lamın üzerine damlatılıp havada kurutulduktan sonra soğuk asetonda 10 dk. tespit edildi ve immünfloresan boyama tekniği uygulanana kadar -20 C de saklandı. Gece ya da hafta sonu alınan örnekler + 4 C de saklandı ve ertesi gün saklanan örneklere aynı işlem uygulandı. NFA larda İFA yöntemi ile viral antijenlerin saptanması NFA örnekleri RSV, Adenovirus, İnfluenza A ve B, PIV tip 1,2 ve 3 açısından IFA yöntemini kullanan ticari kitler (Anti RSV, Anti-Adenovirüs, Anti-İnfluenza A, Anti- İnfluenza B, Anti-Parainfluenza 1, Anti-Parainfluenza 2, Anti-Parainfluenza 3; Argine- Biosoft, Fransa) ile Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı laboratuvarında değerlendirildi. Çalışmaya katılan tüm hastalardan örnekler alınıp preparatlar hazırlandıktan sonra immunfloresan yöntemi ile boyama işlemi yapıldı. Kit içinde mevcut olan negatif kontrol lamına PBS solüsyonundan bir damla damlatılarak hazırlanan negatif kontrol lamı ile daha önceden hazırlamış pozitif kontrol lamı 37 C de 30 dakika birlikte enkübe edildi, ardından PBS ile 3-5 dakika yıkama yapıldı. Lamların üzerine 30 µl PBS+ Evans blue solüsyonu eklenerek 1/ oranında dilüe edilen fluorescein conjugated goat anti-mouse IgG+ IgM Argene solüsyonu eklendi ve lam hızla soğutuldu. Yeniden karanlık bir ortamda 37 C de 30

8 dakika enkübasyon işlemine tabi tutuldu, ardından PBS ile 3-5 dakika tekrar yıkama yapıldı. Kuruma işleminin ardından lam üzerine 2 damla Fluokeep solüsyonundan damlatılarak preparat mikroskobik inceleme için uygun hale getirildi. Hazırlanan preparatlar floresans mikroskobunda x250 ve x400 büyütmede değerlendirildi. Elma yeşili renkte parlak floresans veren enfekte hücrelerin varlığı araştırıldı. Örneğin değerlendirilebilmesi için bir lamda silyalı epitel olması yeterli kabul edildi. Yeterli hücre içermeyen örnekler çalışmaya dahil edilmedi. İstatiksel değerlendirme Çalışmanın istatiksel değerlendirmeleri Ankara Üniversitesi Biyoistatistik Anabilim Dalı nda " SPSS 10.0 for Windows " bilgisayar programında yapıldı. Örneklemlere ait değerler " Ortalama ± SD " ve " median " olarak verildi. Çalışmada elde edilen parametrelerin istatiksel olarak gruplar arasında karşılaştırılması Mann-Whitney U testi, Pearson Ki-Kare testi, Fischer s Kesin Ki-Kare testi ve Krukal Wallis Çoklu Karşılaştırma testi kullanılarak yapıldı. İstatiksel olarak p<0.05 değerler anlamlı kabul edildi. III. Analiz ve Bulgular 1 Ocak Ocak 2005 tarihleri arasında Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Kliniğinde anamnez, laboratuar ve fizik inceleme ile ASYE ön tanısı alarak yatırılan 1 ay-16 yaş arasındaki 240 çocukta bu tabloya neden olabilecek solunum viruslarından RSV, PIV tip 1, 2 ve 3, influenza A ve B virusları ve adenovirusların sıklığının araştırıldığı bu çalışmada; 1. Çalışma grubunda hastalar en fazla Ocak ayında en az Ağustos ayında başvurmuştu. 2. Hastalar en çok 1-6 ay arasındaki hasta grubunda yer alıyorlardı. 3. Hastaların en sık yer aldıkları tanı grubu pnömoni ve bronşiyolitin birlikte görüldüğü tanı grubuydu. 4. Hastaların en sık başvuru yakınmaları öksürük ve hışıltı, en az nefes darlığı idi. 5. Hastaların solunum sistemi muayenelerinde en sık ral ve ronküs en az bronşiyal ses duyuluyordu. 6. Hastaların akciğer grafilerinde en sık infiltrasyon en az infiltrasyon ve atelektazi birlikteliği vardı.

9 7. Genel olarak çalışma grubunda NFA da %34.2 olguda çeşitli viral antijenler pozitif bulundu. En sık RSV antijeni en az PIV antijenine rastlandı. %1.2 olguda ise birden fazla virusla ko-enfeksiyon vardı. 8. Viral antijen (+) hastalar en fazla Ocak ayında en az Eylül, Ekim ve Kasım aylarında başvurmuştu. 9. Viral antijen (+) liği en çok 1-6 ay arası yaş grubunda en az ay arası yaş grubunda görülüyordu. 10. Viral antijen (+) hastaların en sık tanısı pnömoni+bronşiyolitti. 11. Viral antijen (+) hastaların başvuru yakınmaları en fazla öksürük ve hışıltı en az dispne, hışıltı ve ateş ve dispne idi. 12. Viral antijen (+) ve (-) hastalar arasında cinsiyet, yaş, tanı, başvurudan önce şikayetlerin başlama süresi, prematurite öyküsü ve ASYE geçirme öyküsü açısından istatiksel olarak anlamlı fark saptanmadı (p>0.05). 13. Viral antijen (+) ve (-) hastalar arasında ailede viral enfeksiyon geçiren bir veya birden fazla aile ferdi bulunması ve kalabalık aile ortamında bulunma dışında mekanik ventilasyon alıp almama, 4 ay veya daha az anne sütü alma veya 4 aydan uzun süre anne sütü alma, kısmi immunizasyon veya immunizasyon uygulanmaması ile tam immunizasyon uygulanması, sigara içilen bir ortamda bulunma veya bulunmama, 7 günden fazla hastanede yatış öyküsünün bulunması veya daha az gün hastanede yatma öyküsü ve sosyoekonomik durum açısından istatiksel olarak bir fark saptanmadı. 14. Viral antijen (+) ve (-) hastalar arasında vücut ağırlığı, boy, ateş, solunum sayısı, retraksiyon varlığı ve ekspiryum uzunluğu açısından istatiksel olarak bir fark saptanmadı (p>0.05). 15. Viral antijen (+) hastaların fizik muayenesinde en fazla ral+ronküs, en az bronşiyal ses duyuluyordu. 16. Viral antijen (+) hastaların akciğer grafilerinde en fazla infiltrasyon en az infiltrasyon+havalanma artışı vardı. 17. Viral antijen (+) ve (-) hastalar arasında beyaz küre, CRP ve sedimantasyon hızı açısından istatiksel olarak bir fark saptanmadı (p>0.05). 18. Viral antijen (+) ve (-) hastalar arasında klinik iyileşme süresi ve klinikte yatış süresi açısından istatiksel olarak bir fark yoktu (p>0.05). 19. RSV, Adenovirüs, İnfluenza ve PIV (+) hasta grupları arasında yapılan istatiksel değerlendirmede hastaların yatış süreleri açısından aralarında istatiksel olarak anlamlı bir fark vardı (p<0.05). En uzun süre hastanede yatan PIV antijen (+) hastalar, en kısa

10 süre hastanede yatan İnfluenza antijen (+) hastalardı. Diğer klinik ve laboratuar bulguları açısından istatiksel olarak anlamlı bir fark saptanmadı (p>0.05). IV. Sonuç ve Öneriler Solunum sistemi enfeksiyonuna yol açan 200 ün üzerinde virüs serotipinin oluşu ve virus izolasyonun güç olması, bu tür enfeksiyonlarda viral etyolojik tanının rutin olarak uygulanmasını uzunca süre gereksiz kılmıştır. Bu incelemeler önceleri epidemiyolojik amaçlarla yapılmıştır. Ancak giderek artan sayıda antiviral ilacın solunum sistemi enfeksiyonlarında yaygın olarak kullanıma girmesi, bu virüslerin önemli hastane infeksiyonu etkenleri arasında olduğunun anlaşılması, viral tanının erken konmasının gereksiz antibiyotik kullanımını önleyeceğinin bilinci, diğer virus hastalıklarında olduğu gibi, solunum yolu enfeksiyonu etkeni virüslerin tanısında da hızlı tanı yöntemlerine gereksinimi doğurmuştur (11, 12). Solunum viruslarının tanısı için kullanılabilecek duyarlılık, fiyat ve süre açısından farklılık gösteren çeşitli laboratuvar teknikleri bulunmaktadır. Hücre kültüründe virus izolasyonu duyarlı bir yöntemdir ve geniş bir virus spektrumunu saptayabilir, ancak gerekli süre RSV, parainfluenza virus ve adenovirus için ortalama 6 gün, influenza A ve B için iki gündür (17). Serolojik testler erişkin hastalarda klinik tanıyı desteklemek amacıyla kullanılabilir. Ancak çocuklarda antikor yanıtının yetersiz olması nedeniyle virus izolasyonu veya antijenin gösterilmesi daha anlamlıdır (18). Rutin tanıda, immunofloresan testler ile birkaç saat içinde güvenilir sonuçlar alınması nedeni ile pek çok laboratuar hücre kültür yöntemini antijen saptama teknikleri ile değiştirmiştir. Bu testlerin virusun üretilemeyeceği ısılara maruz kalmış örneklerden antijen saptama olasılığının olması, hızlı ve kolay bir yöntem olması gibi olumlu yönleri vardır (16). Bizim çalışmamızda IFA yöntemi ile viral antijen saptanmıştır. Ancak, IFA yöntemi ile yaptığımız bu çalışmada diğer tanı yöntemlerini uygulayamadığımızdan yöntemin karşılaştırılması ve özgüllük ve duyarlılığın belirlenmesi mümkün olmamıştır. İmmunfloresan için nazofarinksten alınan aspirasyon sıvısı tercih edilen örnektir (19). Bu konu ile ilgili tüm yayınlarda antijen saptanması için preparat hazırlanırken, örneğin hemen işleme alınması önerilmektedir. Bizim çalışmamızda da nazofarinks aspirasyon sıvı örneği kullanılmış ve örnekler laboratuarda literatürde bahsedildiği gibi işleme tabi tutulduktan sonra boyama işlemine kadar -20 C de saklanmıştır.

11 Viral enfeksiyonların tanısında antijen saptanmasının duyarlılığını etkileyen faktörlerden biri de örneğin doğru zamanda alınmasıdır (20). Solunum yolu enfeksiyonlarında viral atılım özellikle ilk üç gün yoğun miktarda olmakla birlikte bir hafta kadar sürmektedir (21). Bu nedenle örneğin enfeksiyonun başlamasını takiben erken dönemde alınması önem taşımaktadır. Çalışmamızda nazofarinkten alınan aspirasyon sıvısının semptomların başlamasından sonra alınma süresi ortalama 5.21±5.29 gündü ve viral antijen 240 örneğin 82 sinde (%34.2) saptandı. ASYE enfeksiyonlarında etyoloji yaşa göre farklılık gösterir. Çocuklarda ASYE lere sıklıkla virüsler yol açmaktadır (19). Çocukluk yaş grubunda viral akut ASYE etkeni olarak en sık bildirilenler, RSV; PIV tip 1, 2, 3; influenza A ve B virusları ve adenoviruslardır. Bu virüslardan özellikle RSV nin iki yaşın altındaki çocuklarda pnömoni ve bronşiyolitlerde en sık karşılaşılan etken olduğu bildirilmektedir (8, 11, 12). ASYE de yaş dağılımı karakteristik olup vak aların %58-%64 ü 12 ayın ve yaklaşık %80 i de 2 yaşın altındadır. Bir yaşın altında ASYE ye yakalanma riski diğer yaşlara göre 1.8 kez daha yüksektir (7). Çalışmamızda Ocak 2004-Ocak 2005 tarihleri arasında ASYE belirtileri gösteren 1 ay- 16 yaş arasında 240 çocuk viral etken açısından değerlendirildi. Örneklerin 41 inde (%17.1) RSV, 12 sinde (%5) influenza A, 10 unda (%4.2) influenza B, 10 unda (%4.2) adenovirus, 1 inde (%0.4) PIV tip 1, 4 ünde (%1.7) PIV tip 2, 1 inde (%0.4) PIV tip 3 bulundu. Çocukların 1 inde (%0.4) RSV ile birlikte influenza A virusu, 2 sinde de (%0.8) adenovirus ile birlikte influenza A virusu ko-enfeksiyonu vardı. Yine çalışmamızda ASYE olan toplam 240 çocuktan %60 ının önceki raporlara benzer şekilde bir yaşın altında olması, bu grubun ASYE na en duyarlı grup olduğunu doğruladı (22, 23). Yaşın artmasıyla birlikte ASYE nin insidansında belirgin bir düşüş gözlendi. Yine diğer çalışmalarda olduğu gibi ASYE bir yaş altında kızlara göre (%24.2) erkeklerde (%35.9) daha fazla idi (6, 7). ASYE nın %34.2 sinde akut viral enfeksiyon tanısı konuldu RSV en sık karşılaşılan viral etken oldu. RSV nin tüm hastalar içinde saptanma oranı %17.1, viral ASYE olan hastalar içinde saptanma oranı ise %50 idi. Çalışmamızda ASYE lerde bulduğumuz %34.2 viral antijen pozitiflik oranı ülkemizde yapılan benzer çalışmalarla uyumlu idi. Primer ve sekonder bağışıklık yetersizliği olanlarda olduğu gibi, sağlıklı kişilerde de birden fazla virusun aynı anda etken olduğu akut mikst enfeksiyonlar görülebilmektedir. Solunum yolu enfeksiyonu etkeni viruslar da bu tür mikst enfeksiyonlara yol açabilirler. Birden fazla virusun etken olduğu bu tür enfeksiyonlarda en sık karşılaşılan etken RSV ve en sık birlikte etken olduğu virus ise influenza virusudur (24,25). Bizim çalışmamızda da

12 hastaların 1 inde (%0.4) RSV ile birlikte influenza A virusu, 2 sinde de (%0.8) adenovirus ile birlikte influenza A virusu ko-enfeksiyonu vardı. Viral antijen (+) ve (-) hastalar arasında ailede viral enfeksiyon geçiren bir veya birden fazla aile ferdi bulunması ve kalabalık aile ortamında bulunma dışında başvuru yakınmaları, başvurudan önce semptomların ortalama süresi, fizik muayene bulguları, akciğer grafi bulguları, periferik kanda beyaz küre sayısı, CRP düzeyi, ortalama sedimantasyon hızı açısından fark saptanmadı. Viral antijen negatif hastalarda saptadığımız bulgular da viral enfeksiyonla uyumluydu. Sonbahar ve kış aylarında rhinoviruslar ve koronaviruslar da benzer klinik bulgulara neden olabilmektedir. Hastalık semptomları, klinik prezantasyon, akciğer grafisi ve laboratuar bulguları ile bu ajanlar arasında kesin ayrım yapılamaz. Viral antijen (-) hastalarda etyolojik ajanın belirlenebilmesi için diğer ASYE yapan diğer viruslar için de özellikle rhinovirus ve koronavirus olmak üzere daha geniş bir spektrumda antijen saptama testleri veya hücre kültürü yapılması gereklidir (23). ASYE ye yol açan virusların görülme sıklıkları bebeklerde ve erişkinlerde mevsimlere göre de değişiklik gösterir (5). Özellikle RSV nin mevsimsel paterni özellik taşır. Her yıl belirli dönemde salgın oluşturmakla karakterize tek virustur. Bizim çalışmamızda da Ocak ayında en sık olmak üzere Aralık-Nisan ayları viral enfeksiyonların en sık görüldüğü aylardı. ASYE ler özellikle her yıl oluşan RSV salgınları özellikle 1-12 ay arası çocuklarda ağır tablolara yol açmaktadır. Bu bebeklerin % sinde hastane koşullarına gereksinim duyulmakta, hastaneye yatanların da %2 sinde ölüm görülmektedir (26). Bizim çalışmamızda tespit edilen influenza A ve B virus (+) liği bulunan hastaların hastanede yatış sürelerinin diğer gruplara göre istatiksel olarak anlamlı derecede kısa olması bu hastaların yaşlarının 24 ayın üzerinde (ortalama 33.54±46.11 ay) olması ile açıklanabilir. ASYE ye duyarlılığı ve mortaliteyi artıran risk faktörü sadece yaş değil cinsiyet ve sosyo-ekonomik koşullar ile de ilişkilidir. İki cinsiyetin enfeksiyona yakalanması eşit olduğu halde erkekler, kalabalık ve endüstrileşmiş bölgelere yaşayan çocuklar enfeksiyonu daha ağır geçirirler ve daha yüksek oranda hastaneye yatırılırlar (5). Yine RSV nin küçük bebeklere üst solunum yolu enfeksiyonu şeklinde RSV reenfeksiyonu geçirmekte olan aile bireylerinden bulaştığı bilinmektedir (27). Bizim çalışmamızda bu risk faktörlerinden ailede fert sayısının 5 kişi veya üzerinde olması ile ailede bir veya daha fazla kişide viral enfeksiyon olmasının ASYE geçirme riskini doğru orantılı olarak arttırdığı tespit edildi. Araştırıcılar RSV salgınları sırasında hangi hastalara antibiyotik başlanacağına karar verilirken, ateşin yüksek olmasının yararlı bir yol gösterici olduğu sonucuna varmışlardır (28). Fakat bu konuda karşıt görüşlerde söz konusudur (29). Bu nedenle virüs izolasyonu

13 yapılamayan vakalarda viral bakteriyel enfeksiyon ayırımı tam olarak yapılamadığından bu hastalara antibiyotik başlanması konusunda klinisyenin insiyatifi önem kazanmakta ve oran da yüksek olmaktadır. Çalışmamızda da viral alt solunum yolu enfeksiyonu olan hastalardan antibiyotik tedavisi gerektirenlerin çalışma sonunda geriye dönük incelenmesinde bir kısmının çoğunlukla viral antijen (+) vakalar olduğu görüldü. Viral solunum yolu enfeksiyonu etkenlerinin hızlı tanısının maliyet yarar analizleri yapıldığında, solunum yolu enfeksiyonlarının tanısında hızlı testlerin virusları saptamada kullanılmalarının pek çok açıdan yararlı olduğu saptanmıştır. Virusların hızlı tanısı; gereksiz antibiyotik kullanımını ve bu suretle antibiyotiklere karşı dirençli bakterilerin gelişimini önlemekte, doğru tanı ile uygun tedaviyi yönlendirerek hastaların hastanede kalış sürelerini kısaltmaktadır (30, 31). Sonuç olarak elde ettiğimiz veriler bize ASYE belirti ve bulguları ile başvuran hastalarda klinik olarak etkenin belirlenemeyeceğini, rutin tanı yöntemi olarak nazofaringeal aspiratta immunfloresan antikor tekniği ile viral antijen saptama testinin kullanılabileceğini, RSV nin en sık rastlanan viral etken olduğunu, bu nedenle özellikle RSV epidemilerinde koruyucu önlemlerin alınması ile hospitalizasyon ve mortalite oranının önemli ölçüde azaltılabileceğini, klinik olarak viral etkenler arasında fark saptanmadığını, özellikle ASYE nin ağır klinik tablolara neden olduğu 2 yaş altı bebeklerin enfekte kişilerle mümkün olduğunca temasının azaltılması gerekliliğini göstermiştir. V. Kaynaklar 1. Berman S. Epidemiology of acute respiratory infections in children of developing countries. Rev Infect Dis. 1991; 13: Suwanzutha S, Chantarojanasiri T, Watthanu-Kasetr S, Sirinavin S, Ruangkanchanasetr S. A study of nonbacterial agents of acute lower respiratory tract infection in Thai Children. Rev Infect Dis. 1990; 12: Avila M, Salomon H, Carballal G, Ebekian B, Noyskovsky N. Isolation and identification of viral agents in Argentinian children with acute lower respiratory tract infection. Rev Infect Dis. 1990; 12: Ruben FL, Nguyen MLT. Viral pneumonitis. Clin Chest Med. 1991; 12:

14 5. Yılmaz G, N Uzel, Işık N, Uğur S, Aslan S, Badur S. Akut alt solunum yolu infeksiyonu olan çocuklarda viral etkenler ve respiratory syncytial virüs alt grupları. İnfeksiyon Dergisi (Turkish Journal of Infection). 2000; 14: Holberg CJ, Wright AL, Martinez FD, Ray CG, Taussig LM. Risk factors for Respiratory syncytial virus-associated lower respiratory illness in the first year of life. Am J Epidemiol. 1991; 113: Vathanophas K, Sangchai R, Raktham S, Pariyanonda A, Thangsuvan J, Bunyaratabhandu P. A community-based study of acute respiratory tract infection in Thai children. Rev Infect Dis. 1990; 12: Krilov LR, Marcoux L, Isenberg HD. Comparison of three enzyme-linked immunosorbent assays and a direct fluorescent-antibody test for detection of respiratory syncytial virus antigen. J Clin Microbiol. 1988; 26: Murphy BR, Webster RG. Orthomyxoviruses. In: Fields BN, Knipe DM, Howley PM, eds. Fields Virology. Philadelphia, 1996: Uyar R, Günaydın M, Çetin M. Alt solunum yolu enfeksiyonu olan çocuklarda viral etiyolojinin indirek immünofloresan yöntemiyle araştırılması. Mikrobiyol Bült. 2000; 34: Mackie PLK, Joannidis P, Cooper M, Michie J. Near patient testing for respiratory syncytial virus. In: Progress in Clinical Virology III Meeting, 7-10 September 1997, Bologna, Abstracts, p Yolken HY. Laboratory diagnosis of viral infections. In: Galasso GJ, Whitley RJ, Merigan TC, eds. Practical Diagnosis of Viral Infections. New York, 1993: Meissner HC, Welliver RC, Chartrand SA, Fulton DR, Rodriguez WJA, Groothuis JR. Prevention of respiratory synctial virus infection in high risk infants: consensus opinion on the role of immunprophylaxis with RSV hyperimmune globulin. Pediatr Infect Dis J. 1996; 15: The Prevent Study Group: Reduction of respiratory syncytial virus hospitalization among premature infants with bronhopulmonary dysplasia using using respiratory syncytial virus immune globulin prophylaxis. Pediatrics. 1997; 99: Mufson MA. Respiratory viruses. In: Specter S, Hodinka RL, Young SA, eds. Clinical Virology Manual Washington, DC: ASM Press, 2000:

15 16. Kaul AR, Scott M, Gallagher MS, Clement J, Ogra PL. Respiratory syncytial virus infection: rapid diagnosis in children by use of indirect immunofluorescence. Am J Dis Child. 1978; 132: Landry ML, Ferguson D. Simulfluor respiratory screen for rapid detection of multiple respiratory viruses in clinical specimens by immunofluorescence staining. J Clin Microbiol. 2000; 38: Storch GA. Respiratory syncytial virus. In: Long SS, Pickering LK, Prober CG, eds. Principles and Practice of Pediatric Infectious Diseases 1 st edition Churchill Livingstone, 1997; Isaacs D. Prospects for a respiratory syncytial virus vaccine. Infect Dis. 1991; 1: Gleaves CA, Hodinka RL, John SLG, Swierkosz EM. Laboratory diagnosis of viral infections. Cumitech 15A. 1, Washington, DC: American Society for Microbiology, 1994: Greenberg SB, Krilov L. Laboratory diagnosis of viral respiratory disease. Cumitech 21. Washington, DC:American Society for Microbiology,1986: Huq F, Rahman M, Nahar N, Alam A, Haque M, Sack DA. Acute lower respiratory tract infection due to virus among hospitalized children in Dhaka, Bangladesh. Rev Infect Dis. 1990; 12: Brumback BG, Wade CD. Simultaneous rapid culture for four respiratory viruses in the same cell monolayer using a differantial multicolored flourescent confirmatory stain. J Clin Microbiol. 1996; 34: Lina B, Valette M, Foray S, Luciani j, Stagnara, j, See DM, Aymard. Surveillance of community-acquired viral infections due to respiratory viruses in Rhone-Alpes (France) during winter J Clin Microbiol. 1996; 34: Yun BY, Kim MR, Park JY, Choi EH, Lee HJ, Yun CK. Viral etiology of acute lower respiratory tract infections in Korean children. Pediatr Infect Dis J. 1995; 14: La Via WV, Marks MI, Stutman HR. Respiratory syncytial virus puzzle: Clinical features, pathophysiology, treatment, and prevention. J Pediatr. 1992; 121:

16 27. La Via WV, Marks MI, Stutman HR. Respiratory syncytial virus puzzle: Clinical features, pathophysiology, treatment, and prevention. J Pediatr. 1992; 121: Weber MW, Dackour R, Usen S, Schneider G, Adegbola RA. The clinical spectrum of respiratory syncytial virus disease in The Gambia. Pediatr Infect Dis J. 1998; 17: Baum GS. Adenovirus. In: Mandell GL, Bennett JE, Dolin R, eds. Principles and Practice of Infectious Diseases. 4th ed. New York: Churchill-Livingstone, 1995: Leland DS. Clinical Virology. Philadelphia: WB Saunders Co. 1996: Woo PCY, Chiu SS, Chan KH, Seto WH, Peiris. Cost-effectiveness of rapid viral respiratory tract infections in pediatric patients. J Clin Microbiol. 1997; 35: VI. Ekler a) Mali Bilanço ve açıklamaları Bu araştırmada viral etkenlerin indirekt immunofloresan antikor tekniği ile tespit edilebilmesi için etkene karşı spesifik antikor içeren ve böylece alınan materyal içindeki viral antijeni tespit edebilen her virusa özgü standart hazırlanmış Anti- RSV kitinden (ARGENE-BİOSOFT, FRANSA), 80 Testlik, 4 kutu; Anti- Adenovirus kitinden (ARGENE-BİOSOFT, FRANSA), 80 Testlik, 4 kutu; Anti- Influenza A kitinden (ARGENE-BİOSOFT, FRANSA), 80 Testlik, 4 kutu; Anti- Influenza B kitinden (ARGENE-BİOSOFT, FRANSA), 80 Testlik, 4 kutu; Anti- Parainfluenza group (1-2-3) kitinden (ARGENE-BİOSOFT, FRANSA), 80 Testlik, 4 kutu; Anti-Parainfluenza group 1 kitinden (ARGENE-BİOSOFT, FRANSA), 1 kutu ve Anti-Parainfluenza group 2 kitinden (ARGENE-BİOSOFT, FRANSA), 1 kutu alındı. Ayrıca örneklerin alınması, laboratuarda saklanması ve immunofloresan mikroskobunda incelenmesi aşamalarında kullanılmak üzere çeşitli laboratuar malzemeleri alındı. Tüm bu alımlar Ankara Üniversitesi BAP Müdürlüğü tarafından sağlanan TL (Onyedi milyar yediyüzseksendört milyon Türk lirası) proje ödeneği ile aynı kurum tarafından yapıldı.

17 b) Makine ve Teçhizatın Konumu ve İlerideki kullanımına Dair Açıklamalar Herhangi bir demirbaş makine veya teçhizat alımı yapılmadı. c) Teknik ve Bilimsel Ayrıntılar Bütün teknik ve bilimsel ayrıntılar Kesim III de belirtildi. d) Sunumlar Bu araştırma Uzm. Dr. Nazan Dalgıç ın Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları yan dal bitirme tezi olarak yapıldı ve tarihinde yan dal bitirme tezi olarak kabul edildi. e) Yayınlar ve tezler Yayın olarak hazırlanma aşamasındadır.

Grip Benzeri Semptomlarla Başvuran Hastalarda Viral Etkenlerin Araştırılması

Grip Benzeri Semptomlarla Başvuran Hastalarda Viral Etkenlerin Araştırılması Grip Benzeri Semptomlarla Başvuran Hastalarda Viral Etkenlerin Araştırılması Gürdal YILMAZ*, Kemalettin AYDIN*, Rahmet ÇAYLAN**, Ebru Emel SÖZEN*, Gönülden AKTOZ BOZ***, İftihar KÖKSAL* * Karadeniz Teknik

Detaylı

Doç. Dr. Kenan MİDİLLİ İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı

Doç. Dr. Kenan MİDİLLİ İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Doç. Dr. Kenan MİDİLLİ İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Solunum yolları infeksiyonlarının % 80 i viral ABD de yıllık 41M antibiyotik reçetesinin 22M si (% 55) solunum yolları

Detaylı

BU İNFLUENZA SALGIN DEĞİL: ÇOCUK VE ERİŞKİN HASTALARIMIZIN DEĞERLENDİRİLMESİ

BU İNFLUENZA SALGIN DEĞİL: ÇOCUK VE ERİŞKİN HASTALARIMIZIN DEĞERLENDİRİLMESİ BU İNFLUENZA SALGIN DEĞİL: ÇOCUK VE ERİŞKİN HASTALARIMIZIN DEĞERLENDİRİLMESİ *Bahar Kandemir, *İbrahim Erayman, **Sevgi Pekcan, ***Ümmügülsüm Dikici, *Selver Can, ***Mehmet Özdemir, *Mehmet Bitirgen *

Detaylı

KOAH ALEVLENMELERİNDE TANI VE TEDAVİ YAKLAŞIMI

KOAH ALEVLENMELERİNDE TANI VE TEDAVİ YAKLAŞIMI KOAH ALEVLENMELERİNDE TANI VE TEDAVİ YAKLAŞIMI ÖĞRENİM HEDEFLERİ KOAH alevlenme tanımını söyleyebilmeli, KOAH alevlenmelerine yol açan nedenleri sayabilmeli, KOAH alevlenme ağırlığını sınıflayabilmeli,

Detaylı

Alt Solunum Yolu Enfeksiyonu Tanısıyla Hastanemize Yatırılan Olgularda RSV Enfeksiyonu Sıklığı ve Klinik Özellikleri

Alt Solunum Yolu Enfeksiyonu Tanısıyla Hastanemize Yatırılan Olgularda RSV Enfeksiyonu Sıklığı ve Klinik Özellikleri Alt Solunum Yolu Enfeksiyonu Tanısıyla Hastanemize Yatırılan Olgularda RSV Enfeksiyonu Sıklığı ve Klinik Özellikleri Sami HATİPOĞLU 1, Seçil ARICA 2, Yalçın ÇELİK 1, Serdar ÖZTORA 2, Esra ŞEVKETOĞLU 1,

Detaylı

GİRİŞ. Kan dolaşımı enfeksiyonları (KDE) önemli morbidite ve mortalite sebebi. ABD de yılda 200.000 KDE, mortalite % 35-60

GİRİŞ. Kan dolaşımı enfeksiyonları (KDE) önemli morbidite ve mortalite sebebi. ABD de yılda 200.000 KDE, mortalite % 35-60 Dr. Tolga BAŞKESEN GİRİŞ Kan dolaşımı enfeksiyonları (KDE) önemli morbidite ve mortalite sebebi ABD de yılda 200.000 KDE, mortalite % 35-60 Erken ve doğru tedavi ile mortaliteyi azaltmak mümkün GİRİŞ Kan

Detaylı

11/28/13. Yenidoğan ve HIV

11/28/13. Yenidoğan ve HIV Yenidoğan ve HIV Dr. Ateş Kara Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Enfeksiyon Hastalıkları Ünitesi 1 2 3 1 4 Estimated number of children living with HIV younger

Detaylı

TONSİLLOFARENJİT TANI VE TEDAVİ ALGORİTMASI

TONSİLLOFARENJİT TANI VE TEDAVİ ALGORİTMASI TONSİLLOFARENJİT TANI VE TEDAVİ ALGORİTMASI Akut tonsillofarenjit veya çocukluk çağında daha sık karşılaşılan klinik tablosu ile tonsillit, farinks ve tonsil dokusunun inflamasyonudur ve doktora başvuruların

Detaylı

Evre IB1 serviks kanserli hastalarda tedavi sonuçları: Tek merkez deneyimi

Evre IB1 serviks kanserli hastalarda tedavi sonuçları: Tek merkez deneyimi Evre IB1 serviks kanserli hastalarda tedavi sonuçları: Tek merkez deneyimi Anıl Alpsoy, Nursu Erdoğan, Ecem Güçlü, Kemal Küçük, Zeki Sönmez, Doruk Çelebi DANIŞMAN: Doç. Dr. Ömer DİZDAR ÖZET Serviks kanserinde,

Detaylı

NEBÜLİZASYON TEDAVİSİ: NE ZAMAN? NASIL? Ecz. Pırıl Karataş 04.04.2014 TÜKED

NEBÜLİZASYON TEDAVİSİ: NE ZAMAN? NASIL? Ecz. Pırıl Karataş 04.04.2014 TÜKED NEBÜLİZASYON TEDAVİSİ: NE ZAMAN? NASIL? Ecz. Pırıl Karataş 04.04.2014 TÜKED ASTIM EPİDEMİYOLOJİ Astımın dünyada yaklaşık 300 milyon kişiyi etkilediği düşünülmektedir. Bu rakam ülkemiz için yaklaşık 3.5

Detaylı

ÇOCUKLARDA YABANCI CİSİM ASPİRASYONLARI. Dr Fazilet Karakoç Marmara Üniversitesi Çocuk Göğüs Hastalıkları

ÇOCUKLARDA YABANCI CİSİM ASPİRASYONLARI. Dr Fazilet Karakoç Marmara Üniversitesi Çocuk Göğüs Hastalıkları ÇOCUKLARDA YABANCI CİSİM ASPİRASYONLARI Dr Fazilet Karakoç Marmara Üniversitesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Yabancı cisim aspirasyonu (YCA) Epidemiyoloji YCA çocukluk yaş grubunun önemli morbidite ve mortalite

Detaylı

Kış Sezonunda Görülen İnfluenza Virüsü Tipleri ve Tedavide Oseltamivir in Etkinliği

Kış Sezonunda Görülen İnfluenza Virüsü Tipleri ve Tedavide Oseltamivir in Etkinliği 2010-2011 Kış Sezonunda Görülen İnfluenza Virüsü Tipleri ve Tedavide Oseltamivir in Etkinliği Mehmet Ceyhan, Eda Karadağ Öncel, Selim Badur, Meral Akçay Ciblak, Emre Alhan, Ümit Sızmaz Çelik, Zafer Kurugöl,

Detaylı

Viral Hepatitler. Hepatit A Virus. Viral Hepatitler- Tarihsel Bakış. Hepatit Tipleri. Hepatit A Klinik Özellikler

Viral Hepatitler. Hepatit A Virus. Viral Hepatitler- Tarihsel Bakış. Hepatit Tipleri. Hepatit A Klinik Özellikler Viral Hepatitler- Tarihsel Bakış Viral Hepatitler İnfeksiyöz Viral hepatitler A NANB E Enterik yolla geçen Dr. Ömer Şentürk Serum B D C F, G, TTV,? diğerleri Parenteral yolla geçen Hepatit Tipleri A B

Detaylı

Yoğun Bakım Ünitesinde Gelişen Kandida Enfeksiyonları ve Mortaliteyi Etkileyen Risk Faktörleri

Yoğun Bakım Ünitesinde Gelişen Kandida Enfeksiyonları ve Mortaliteyi Etkileyen Risk Faktörleri Yoğun Bakım Ünitesinde Gelişen Kandida Enfeksiyonları ve Mortaliteyi Etkileyen Risk Faktörleri Emel AZAK, Esra Ulukaya, Ayşe WILLKE Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik

Detaylı

BIR GRİP SEZONUNUN BAŞıNDA İLK OLGULARıN İRDELENMESİ

BIR GRİP SEZONUNUN BAŞıNDA İLK OLGULARıN İRDELENMESİ BIR GRİP SEZONUNUN BAŞıNDA İLK OLGULARıN İRDELENMESİ NECLA TÜLEK, METİN ÖZSOY, SAMİ KıNıKLı Ankara Eğitim Ve Araştırma HASTANESİ İnfeksiyon Hastalıkları Ve Klinik Mikrobiyoloji GİRİŞ Mevsimsel influenza

Detaylı

Çalışma Dizaynları ve Kullanım Alanları

Çalışma Dizaynları ve Kullanım Alanları TTD Akademik Kurs, 11 Ekim 2015 Çalışma Dizaynları ve Kullanım Alanları Doç.Dr. Özge YILMAZ oyilmaz76@hotmail.com Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Solunum Alerji Bilim Dalı Çalışma Dizaynları:

Detaylı

Alt solunum yolu enfeksiyonlarında solunum virüslerinin saptanması. Dr. Özden Türel Bezmialem vakıf Üniversitesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları

Alt solunum yolu enfeksiyonlarında solunum virüslerinin saptanması. Dr. Özden Türel Bezmialem vakıf Üniversitesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Alt solunum yolu enfeksiyonlarında solunum virüslerinin saptanması Dr. Özden Türel Bezmialem vakıf Üniversitesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Giriş ve Amaç Çocukluk çağında alt solunum yolu enfeksiyonları

Detaylı

ERİŞKİN HASTADA İNFLUENZAYI NASIL TANIRIM?

ERİŞKİN HASTADA İNFLUENZAYI NASIL TANIRIM? ERİŞKİN HASTADA İNFLUENZAYI NASIL TANIRIM? Dr. Murat Kutlu Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Giriş İnfluenza sendromu genellikle ani başlangıçlı

Detaylı

TÜBERKÜLOZUN MOLEKÜLER TANISINDA GÜNCEL DURUM

TÜBERKÜLOZUN MOLEKÜLER TANISINDA GÜNCEL DURUM TÜBERKÜLOZUN MOLEKÜLER TANISINDA GÜNCEL DURUM Doç. Dr. Alpaslan Alp Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Dünya Sağlık Örgütü 2009 Yılı Raporu Aktif tüberkülozlu hasta

Detaylı

Halis Akalın, Nesrin Kebabcı, Bekir Çelebi, Selçuk Kılıç, Mustafa Vural, Ülkü Tırpan, Sibel Yorulmaz Göktaş, Melda Sınırtaş, Güher Göral

Halis Akalın, Nesrin Kebabcı, Bekir Çelebi, Selçuk Kılıç, Mustafa Vural, Ülkü Tırpan, Sibel Yorulmaz Göktaş, Melda Sınırtaş, Güher Göral Halis Akalın, Nesrin Kebabcı, Bekir Çelebi, Selçuk Kılıç, Mustafa Vural, Ülkü Tırpan, Sibel Yorulmaz Göktaş, Melda Sınırtaş, Güher Göral Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik

Detaylı

KÜÇÜK ÇOCUKLARDA TOPLUM KÖKENLİ VİRAL ALT SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONU ETKENLERİNİN SIKLIĞI VE UZUN DÖNEM KOMPLİKASYONU İLE İLİŞKİLERİ

KÜÇÜK ÇOCUKLARDA TOPLUM KÖKENLİ VİRAL ALT SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONU ETKENLERİNİN SIKLIĞI VE UZUN DÖNEM KOMPLİKASYONU İLE İLİŞKİLERİ Özgün Çalışma/Original Article Mikrobiyol Bul 2008; 42: 429-435 KÜÇÜK ÇOCUKLARDA TOPLUM KÖKENLİ VİRAL ALT SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONU ETKENLERİNİN SIKLIĞI VE UZUN DÖNEM KOMPLİKASYONU İLE İLİŞKİLERİ COMMON

Detaylı

VİRUS HASTALIKLARINDA TANI YÖNTEMLERİ

VİRUS HASTALIKLARINDA TANI YÖNTEMLERİ VİRUS HASTALIKLARINDA TANI YÖNTEMLERİ Doç. Dr. Koray Ergünay MD PhD Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Viroloji Ünitesi Viral Enfeksiyonlar... Klinik

Detaylı

İstanbul daki El Ayak Ağız Hastalığı Vakalarında Coxsackievirus A6 ve Coxsackievirus A16 nın Saptanması

İstanbul daki El Ayak Ağız Hastalığı Vakalarında Coxsackievirus A6 ve Coxsackievirus A16 nın Saptanması İstanbul daki El Ayak Ağız Hastalığı Vakalarında Coxsackievirus A6 ve Coxsackievirus A16 nın Saptanması Dr. Ayşe Nur CEYLAN Antalya 11/11/2017 Sunum Planı 1. Amaç 2. Enterovirüsler 3. El Ayak Ağız Hastalığı(EAAH)

Detaylı

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı. Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı. Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015 ÇOCUKLARDA ZATÜRRE Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015 Bu sunum Arş. Gör. Dr. Ebru Korkmaz Altun, Arş. Gör. Dr. Kevser Uz Çetin ve Arş.

Detaylı

Pnömonilerde Ak lc Antibiyotik Kullan m

Pnömonilerde Ak lc Antibiyotik Kullan m .Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Çocuklarda Ak lc Antibiyotik Kullan m Sempozyum Dizisi No: 33 Aral k 2002; s. 35-39 Pnömonilerde Ak lc Antibiyotik Kullan m Prof. Dr. Necla

Detaylı

İNFEKSİYÖZ ENSEFALİTLER: HSV-1 E BAĞLI OLAN VE OLMAYAN OLGULARIN KARŞILAŞTIRILMASI

İNFEKSİYÖZ ENSEFALİTLER: HSV-1 E BAĞLI OLAN VE OLMAYAN OLGULARIN KARŞILAŞTIRILMASI İNFEKSİYÖZ ENSEFALİTLER: HSV-1 E BAĞLI OLAN VE OLMAYAN OLGULARIN KARŞILAŞTIRILMASI Seniha Başaran, Elif Agüloğlu, Aysun Sarıbuğa, Serap Şimşek Yavuz, Atahan Çağatay, Oral Öncül, Halit Özsüt, Haluk Eraksoy

Detaylı

SEKÜLER TREND 0341110029 BARıŞ ÖLMEZ. İNSANDA SEKÜLER DEĞİŞİM Türkiye de Seküler Değişim

SEKÜLER TREND 0341110029 BARıŞ ÖLMEZ. İNSANDA SEKÜLER DEĞİŞİM Türkiye de Seküler Değişim SEKÜLER TREND 0341110029 BARıŞ ÖLMEZ İNSANDA SEKÜLER DEĞİŞİM Türkiye de Seküler Değişim İnsanın fiziksel boyutlarında (antropometrik ölçülerinde) kuşaklar arasında ya da uzun bir zaman diliminde değişmelerin

Detaylı

Uzm. Dr., Tepecik Eğitim Araştırma Hastanesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Kliniği, İzmir, Türkiye

Uzm. Dr., Tepecik Eğitim Araştırma Hastanesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Kliniği, İzmir, Türkiye Smyrna Tıp Dergisi 18 Smyrna Tıp Dergisi Araştırma Makalesi Ağır bronşiolit kliniği ile hastaneye yatırılan süt çocuklarında nazofaringeal örneklerde hücre kültürü sonuçları Results of cell-cultures in

Detaylı

MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARININ YAKLAŞIMI

MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARININ YAKLAŞIMI ANTİMİKROBİYAL YÖNETİMİ: MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARININ YAKLAŞIMI Dr. Cüneyt ÖZAKIN Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD BURSA 1 2 3 4 Klinik Mikrobiyoloji Uzmanından Beklenenler (Tanısal)

Detaylı

Aile Hekimliği Pratiğinde Çocukluk Çağı RSV Enfeksiyonları. Childhood RSV Infections in Family Medicine Practice

Aile Hekimliği Pratiğinde Çocukluk Çağı RSV Enfeksiyonları. Childhood RSV Infections in Family Medicine Practice Aile Hekimliği Pratiğinde Çocukluk Çağı RSV Enfeksiyonları Childhood RSV Infections in Family Medicine Practice Ebru Atıcı *, Serkan Atıcı **, Mehmet Akman *** * Marmara Üniversitesi Pendik Eğitim ve Araştırma

Detaylı

Yenidoğan Sepsisi Tanı ve Tedavisinde Son Gelişmeler

Yenidoğan Sepsisi Tanı ve Tedavisinde Son Gelişmeler Yenidoğan Sepsisi Tanı ve Tedavisinde Son Gelişmeler Dr Uğur DİLMEN Dr Ş Suna OĞUZ Zekai Tahir Burak Kadın Sağlığı EAH Yenidoğan Kliniği, Ankara E-mail ugurdilmen@gmail.com 1 Yenidoğan sepsisinde yüksek

Detaylı

T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu MERS-CoV TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU BULAŞICI HASTALIKLAR DAİRE BAŞKANLIĞI

T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu MERS-CoV TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU BULAŞICI HASTALIKLAR DAİRE BAŞKANLIĞI MERS-CoV TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU BULAŞICI HASTALIKLAR DAİRE BAŞKANLIĞI CORONAVİRÜSLER İnsanlarda dolaşımda olan Coronavirüsler HCoV-229E HCoV-OC43 HCoV-NL63 HKU1-CoV SARS-CoV MERS-CoV (Yeni Coronavirüs)

Detaylı

HIV TANISINDA YENİLİKLER

HIV TANISINDA YENİLİKLER HIV/AIDS KURSU HIV TANISINDA YENİLİKLER Dr. Mert Ahmet KUŞKUCU İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Dünya Sağlık Örgütü Verileri (2016) YILLARA GÖRE HIV (+) SAPTANAN VAKA SAYISI

Detaylı

Yenidoğan yoğun bakım ünitemizde respiratuvar sinsisyal virüs kaynaklı alt solunum yolu enfeksiyonu tanısıyla izlenen olguların değerlendirilmesi

Yenidoğan yoğun bakım ünitemizde respiratuvar sinsisyal virüs kaynaklı alt solunum yolu enfeksiyonu tanısıyla izlenen olguların değerlendirilmesi Araştırma Makalesi Research Article Pamukkale Tıp Dergisi Pamukkale Medical Journal doi: 10.5505/ptd.2016.40360 Yenidoğan yoğun bakım ünitemizde respiratuvar sinsisyal virüs kaynaklı alt solunum yolu enfeksiyonu

Detaylı

flora Erken Çocukluk Çağında Görülen İshalde Rotavirüs ve Adenovirüs İnsidansı

flora Erken Çocukluk Çağında Görülen İshalde Rotavirüs ve Adenovirüs İnsidansı flora K L İ N İ K Ç A L I Ş M A/ R E S E A R C H A R T I C L E Erken Çocukluk Çağında Görülen İshalde Rotavirüs ve Adenovirüs İnsidansı Rotavirus and Adenovirus Incidences in Diarrheas Existing in the

Detaylı

Türkiye. 2011 İnsani Gelişme Raporu kapsamında İGE değerleri ve sıralamalarındaki değişiklikler

Türkiye. 2011 İnsani Gelişme Raporu kapsamında İGE değerleri ve sıralamalarındaki değişiklikler İnsani Gelişme Raporu 2011 Sürdürülebilirlik ve Eşitlik: Herkes İçin Daha İyi Bir Gelecek 2011 İGR Bileşik Endeksleri ile İlgili Açıklayıcı Not Türkiye 2011 İnsani Gelişme Raporu kapsamında İGE değerleri

Detaylı

AMNİ YOSENTEZ. Amniyosentez nedir? Bu test nasıl yapılır? Alınan sıvı ile ne yapılır?

AMNİ YOSENTEZ. Amniyosentez nedir? Bu test nasıl yapılır? Alınan sıvı ile ne yapılır? AMNİ YOSENTEZ AMNİYOSENTEZ nedir?, gelişmekte olan bebeğin çevresinden alınan, bir miktar sıvı örneği üzerinde yapılan bir testtir. Bu sıvı test edildiğinde bebekte belirli birtakım anormallikler olup

Detaylı

BİRİNCİ BASAMAKTA DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARI EPİDEMİYOLOJİSİ VE ÖNEMİ. Doç. Dr. Serap Çifçili Marmara Üniversitesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı

BİRİNCİ BASAMAKTA DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARI EPİDEMİYOLOJİSİ VE ÖNEMİ. Doç. Dr. Serap Çifçili Marmara Üniversitesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı BİRİNCİ BASAMAKTA DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARI EPİDEMİYOLOJİSİ VE ÖNEMİ Doç. Dr. Serap Çifçili Marmara Üniversitesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı BİRİNCİ BASAMAKTA GÜNCEL DURUM > 6330 Aile Sağlığı Merkezi

Detaylı

Gebelerde Rubella (Kızamıkçık) Yrd.Doç.Dr.Çiğdem Kader

Gebelerde Rubella (Kızamıkçık) Yrd.Doç.Dr.Çiğdem Kader Gebelerde Rubella (Kızamıkçık) Yrd.Doç.Dr.Çiğdem Kader OLGU 1 İkinci çocuğuna hamile 35 yaşında kadın gebeliğinin 6. haftasında beş yaşındaki kız çocuğunun rubella infeksiyonu geçirdiğini öğreniyor. Küçük

Detaylı

Araştırma Yöntemleri. Doç Dr. Zeliha Öcek Halk Sağlığı AD

Araştırma Yöntemleri. Doç Dr. Zeliha Öcek Halk Sağlığı AD Araştırma Yöntemleri Doç Dr. Zeliha Öcek Halk Sağlığı AD Öğrenim Hedefleri Epidemiyolojik araştırmaların Amaçlarının ve kullanım yerlerinin bilinmesi Sınıflandırılması Veri Toplama Tekniğine Göre Araştırmalar

Detaylı

Anahtar Kelimeler: apoptozis, flavopridol, kök hücre, prostat kanseri

Anahtar Kelimeler: apoptozis, flavopridol, kök hücre, prostat kanseri [PS13] Flavopridol ün CD133+/CD44+ Prostat Kanser Kök Hücrelerinde Büyüme, Hücre Döngüsü ve Apoptoz Üzerine Etkileri Burak Cem Soner 1, Hüseyin Aktuğ 2, Eda Açıkgöz 2, Fahriye Düzağaç 3, Ümmü Güven 3,

Detaylı

Karaciğer Sirozunda Dinamik Tiyol-Disülfid Dengesinin Araştırılması

Karaciğer Sirozunda Dinamik Tiyol-Disülfid Dengesinin Araştırılması Karaciğer Sirozunda Dinamik Tiyol-Disülfid Dengesinin Araştırılması Aktaş B, Sapmaz F, Uzman M, Erdoğan S, Yeniova A NİSAN 2016 GİRİŞ Tiyoller reaktif oksijen ürünlerinin neden olduğu doku ve hücre hasarlarına

Detaylı

SAĞLIK ÇALIŞANLARININ ENFEKSİYON RİSKLERİ

SAĞLIK ÇALIŞANLARININ ENFEKSİYON RİSKLERİ SAĞLIK ÇALIŞANLARININ ENFEKSİYON RİSKLERİ Sağlık hizmeti veren, Doktor Ebe Hemşire Diş hekimi Hemşirelik öğrencileri, risk altındadır Bu personelin enfeksiyon açısından izlemi personel sağlığı ve hastane

Detaylı

Yoğun Bakım Ünitesinde Yatan Ventilatörle İlişkili Pnömonili Hastalarda Serum C-Reaktif Protein, Prokalsitonin, Solubl Ürokinaz Plazminojen Aktivatör Reseptörü (Supar) Ve Neopterin Düzeylerinin Tanısal

Detaylı

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Romatoloji Bilim Dalı Olgu Sunumu 28 Haziran 2016 Salı

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Romatoloji Bilim Dalı Olgu Sunumu 28 Haziran 2016 Salı Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Romatoloji Bilim Dalı Olgu Sunumu 28 Haziran 2016 Salı Yandal Ar. Gör. Uzm. Dr. Kübra Öztürk Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi

Detaylı

EKONOMİ POLİTİKALARI GENEL BAŞKAN YARDIMCILIĞI Eylül 2012, No: 39

EKONOMİ POLİTİKALARI GENEL BAŞKAN YARDIMCILIĞI Eylül 2012, No: 39 EKONOMİ POLİTİKALARI GENEL BAŞKAN YARDIMCILIĞI Eylül 2012, No: 39 i Bu sayıda; Ağustos Ayı TİM İhracat Verileri,, Suriye ye Yılın İlk Sekiz Ayında Yapılan İhracat, Temmuz Ayı TÜİK Dış Ticaret Verileri;

Detaylı

Türkiye: Gelecek Nesiller İçin Fırsatların Çoğaltılması. Erken Çocukluk Gelişimi Konferansı 12-13 Ekim 2010

Türkiye: Gelecek Nesiller İçin Fırsatların Çoğaltılması. Erken Çocukluk Gelişimi Konferansı 12-13 Ekim 2010 Türkiye: Gelecek Nesiller İçin Fırsatların Çoğaltılması Erken Çocukluk Gelişimi Konferansı 12-13 Ekim 2010 Giriş 1. Motivasyon 2. Fırsat Eşitsizliği Yaşam sonuçları Günümüzde çocuk gelişimi sonuçları 3.

Detaylı

MENENJİTLİ OLGULARIN KLİNİK VE LABORATUAR ÖZELLİKLERİNİN RETROSPEKTİF OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ

MENENJİTLİ OLGULARIN KLİNİK VE LABORATUAR ÖZELLİKLERİNİN RETROSPEKTİF OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ MENENJİTLİ OLGULARIN KLİNİK VE LABORATUAR ÖZELLİKLERİNİN RETROSPEKTİF OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ Mine SERİN 1, Ali CANSU 1, Serpil ÇELEBİ 2, Nezir ÖZGÜN 1, Sibel KUL 3, F.Müjgan SÖNMEZ 1, Ayşe AKSOY 4, Ayşegül

Detaylı

Hepatit A. HASTALIK Hepatit A n n etkeni nedir? Hepatit A n n etkeni hepatit A virüsüdür (HAV).

Hepatit A. HASTALIK Hepatit A n n etkeni nedir? Hepatit A n n etkeni hepatit A virüsüdür (HAV). Hepatit A HASTALIK Hepatit A n n etkeni nedir? Hepatit A n n etkeni hepatit A virüsüdür (HAV). Hepatit A nas l yay l r? Hepatit A virüsü, hepatit A geçirmekte olan kiflilerin d flk s ile yay lmaktad r.

Detaylı

TRANSFÜZYON ÖNCESİ UYGUNLUK TESTLERİ. Dr. Güçhan ALANOĞLU

TRANSFÜZYON ÖNCESİ UYGUNLUK TESTLERİ. Dr. Güçhan ALANOĞLU TRANSFÜZYON ÖNCESİ UYGUNLUK TESTLERİ Dr. Güçhan ALANOĞLU Kan Toplama Kanın İşlenmesi Güvenli Kan Kanın Depolanması Transfüzyon Tıbbı Kursu 2 KAPSAM 1. Alıcı Verici ABO ve Rh D Belirlenmesi 2. Alıcıda Antikor

Detaylı

Soğuk algınlığı ve Grip. Dr. Hayati DEMİRASLAN ENFEKSİYON HASTALİKLARI ve KLİNİK MİKROBİYOLOJİ

Soğuk algınlığı ve Grip. Dr. Hayati DEMİRASLAN ENFEKSİYON HASTALİKLARI ve KLİNİK MİKROBİYOLOJİ Soğuk algınlığı ve Grip Dr. Hayati DEMİRASLAN ENFEKSİYON HASTALİKLARI ve KLİNİK MİKROBİYOLOJİ Anlatım planı 1. Giriş 2. Etken 3. Neden önemli 4. Bulaş 5. Klinik 6. Komplikasyonlar 7.Tanı 8. Tedavi 9. Korunma

Detaylı

KANSERDEN KORUNMA STRATEJİLERİ VE GÜNCEL YAKLAŞIMLAR

KANSERDEN KORUNMA STRATEJİLERİ VE GÜNCEL YAKLAŞIMLAR KANSERDEN KORUNMA STRATEJİLERİ VE GÜNCEL YAKLAŞIMLAR 1 İÇERİK o KANSER NEDİR? o METASTAZ NEDİR? o KANSER TEHLİKESİNİN 7 HABERCİSİ? o EN SIK GÖRÜLEN KANSER TİPLERİ? o KANSERDEN KORUNMAK NEDEN ÖNEMLİ? o

Detaylı

İNFEKSİYÖZ MONONÜKLEOZİS

İNFEKSİYÖZ MONONÜKLEOZİS İNFEKSİYÖZ MONONÜKLEOZİS Kissing Disease;Öpücük hastalığı; İnfeksiyöz Mono; İnfeksiyöz Mononükleozis; CA Lermi Ateş, boğaz ağrısı, şişmiş lenf bezleri ile karakterize viral bulaşıcı hastalıktır. Ebstein

Detaylı

Dünya Nüfus Günü, 2016

Dünya Nüfus Günü, 2016 Sayı: 21508 01 Temmuz 2016 Saat: 10:00 Dünya Nüfus Günü, 2016 Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) tarafından, her yıl 11 Temmuz Dünya Nüfus Günü nde, nüfusun önemli konularını ele alan bir tema belirlenmekte

Detaylı

Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem I Öğrencilerinin Başarı Durumu: Altı Yıllık Deneyim

Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem I Öğrencilerinin Başarı Durumu: Altı Yıllık Deneyim Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem I Öğrencilerinin Başarı Durumu: Altı Yıllık Deneyim School Performances of Başkent University Faculty of Medicine, Phase I Students: Six Years Experience Ersin

Detaylı

Kırım Kongo Kanamalı Ateş hastalarında ağırlık ve ölüm riskinin tahmininde plazma cell-free DNA düzeyinin önemi

Kırım Kongo Kanamalı Ateş hastalarında ağırlık ve ölüm riskinin tahmininde plazma cell-free DNA düzeyinin önemi Kırım Kongo Kanamalı Ateş hastalarında ağırlık ve ölüm riskinin tahmininde plazma cell-free DNA düzeyinin önemi Bakır M¹, Engin A¹, Kuşkucu MA², Bakır S³, Gündağ Ö¹, Midilli K² Cumhuriyet Üniversitesi

Detaylı

Şaşırtan Viral Enfeksiyonlar

Şaşırtan Viral Enfeksiyonlar Şaşırtan Viral Enfeksiyonlar Viral Üst Solunum Yolu Enfeksiyonları Tanı Yöntemleri Uzm.Dr Fatma Yılmaz Karadağ İstanbul Medeniyet Üniversitesi GEAH OLGU-Anamnez 65 yaş, erkek, bekar, İspanya da yaşıyor

Detaylı

Aşı İçeriği ve Ülkemize Uyumu

Aşı İçeriği ve Ülkemize Uyumu Yetişkinde Pnömokok Aşılaması: Aşı İçeriği ve Ülkemize Uyumu Prof. Dr. Dilek ARMAN Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Türkiye de Hastane Ölümleri 1. İskemik

Detaylı

Alpdata. Genel Müdür Nurettin Altunbudak. nurettin.altunbudak@alpdata.com.tr www.alpdata.com.tr

Alpdata. Genel Müdür Nurettin Altunbudak. nurettin.altunbudak@alpdata.com.tr www.alpdata.com.tr Alpdata Genel Müdür Nurettin Altunbudak nurettin.altunbudak@alpdata.com.tr www.alpdata.com.tr ULUSAL SAĞLIK BİLİŞİMİ PROJELERİ Ulusal Hastane Enfeksiyonları Sürveyans Yazılımı Ulusal Neonatal Tarama Yazılımı

Detaylı

ASTIM «GINA» Dr. Bengü MUTLU SARIÇİÇEK

ASTIM «GINA» Dr. Bengü MUTLU SARIÇİÇEK ASTIM «GINA» Dr. Bengü MUTLU SARIÇİÇEK ASTIM Dünya genelinde 300 milyon kişiyi etkilediği düşünülmekte Gelişmiş ülkelerde artan prevalansa sahip Hasta veya toplum açısından yüksek maliyetli bir hastalık

Detaylı

Türk Toraks Derneği. Akut Bronşiyolit Tanı, Tedavi ve Korunma Uzlaşı Raporu Cep Kitabı. Cep Kitapları Serisi. www.toraks.org.tr

Türk Toraks Derneği. Akut Bronşiyolit Tanı, Tedavi ve Korunma Uzlaşı Raporu Cep Kitabı. Cep Kitapları Serisi. www.toraks.org.tr Türk Toraks Derneği Türk Toraks Derneği Cep Kitapları Serisi Akut Bronşiyolit Tanı, Tedavi ve Korunma Uzlaşı Raporu Cep Kitabı www.toraks.org.tr Editörler HAZIRLAYANLAR Prof. Dr. Münevver Erdinç Ege Üniversitesi

Detaylı

Asist. Dr. Ayşe N. Varışlı

Asist. Dr. Ayşe N. Varışlı Asist. Dr. Ayşe N. Varışlı 1 GİRİŞ: İshal tüm dünyada, özellikle de gelişmekte olan ülkelerde önemli bir sağlık problemi olarak karşımıza çıkmaktadır Akut ishal, özellikle çocuk ve yaşlı hastalarda önemli

Detaylı

ALT SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONU OLAN BEBEKLERDE RESPİRATUVAR SİNSİTİYAL VİRÜS SIKLIĞI VE KLİNİK ÖZELLİKLERİ

ALT SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONU OLAN BEBEKLERDE RESPİRATUVAR SİNSİTİYAL VİRÜS SIKLIĞI VE KLİNİK ÖZELLİKLERİ Özgün makale / Original article Taner Hafizoglu ve Ark.19 ALT SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONU OLAN BEBEKLERDE RESPİRATUVAR SİNSİTİYAL VİRÜS SIKLIĞI VE KLİNİK ÖZELLİKLERİ Frequency and Clinical Features of Respiratory

Detaylı

ALT SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONU OLAN ÇOCUKLARDA SOLUNUM SİNSİTYAL VİRUS VARLIĞININ ÜÇ FARKLI YÖNTEMLE ARAŞTIRILMASI

ALT SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONU OLAN ÇOCUKLARDA SOLUNUM SİNSİTYAL VİRUS VARLIĞININ ÜÇ FARKLI YÖNTEMLE ARAŞTIRILMASI Özgün Çalışma/Original Article Mikrobiyol Bul 2009; 43: 433-438 ALT SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONU OLAN ÇOCUKLARDA SOLUNUM SİNSİTYAL VİRUS VARLIĞININ ÜÇ FARKLI YÖNTEMLE ARAŞTIRILMASI INVESTIGATION OF RESPIRATORY

Detaylı

Anti-HIV Pozitif Bulunan Hastada Kesin Tanı Algoritması. Doç. Dr. Kenan Midilli İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı

Anti-HIV Pozitif Bulunan Hastada Kesin Tanı Algoritması. Doç. Dr. Kenan Midilli İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Anti-HIV Pozitif Bulunan Hastada Kesin Tanı Algoritması Doç. Dr. Kenan Midilli İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Testler farklı amaçlarla uygulanabilir: - Tanı, tarama, doğrulama,

Detaylı

Hepatit C virüs enfeksiyonunun laboratuar testleri:

Hepatit C virüs enfeksiyonunun laboratuar testleri: HEPATİT C TESTLERİ Hepatit C virüs enfeksiyonunun laboratuar testleri: * Anti HCV ve * HCV RNA PCR dır. Bu testler hepatit C hastası olup olmadığınızı, hepatit C taşıyıp taşımadığınızı, kronik hepatit

Detaylı

Hakkari Üniversitesi, Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu, HAKKARİ * Bu çalışma Yüzüncü Yıl Üniversitesi Bilimsel Araştırma Proje Başkanlığı

Hakkari Üniversitesi, Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu, HAKKARİ * Bu çalışma Yüzüncü Yıl Üniversitesi Bilimsel Araştırma Proje Başkanlığı Kıvanç IRAK 1, Nihat MERT 2, Handan MERT 2, Nesrullah AYŞİN 3 1 Siirt Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Biyokimya Anabilim Dalı, SİİRT 2 Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Biyokimya Anabilim

Detaylı

İMMUNOLOJİK TANI YÖNTEMLERİ

İMMUNOLOJİK TANI YÖNTEMLERİ İMMUNOLOJİK TANI YÖNTEMLERİ Presipitasyon G)İMMUNOASSAY TESTLER İşaretli antikorların kullanılmasıyla 1942 de; FA Fluoresan Antikor (Fluorokromlar) 1954 de; IFA (İndirekt Fluoresan Antikor) 1960 da; RIA

Detaylı

Ateş Nedeniyle Enfeksiyon Hastalıkları Kliniğine Yatırılarak Takip ve Tedavi Edilen Hastaların Değerlendirilmesi

Ateş Nedeniyle Enfeksiyon Hastalıkları Kliniğine Yatırılarak Takip ve Tedavi Edilen Hastaların Değerlendirilmesi Ateş Nedeniyle Enfeksiyon Hastalıkları Kliniğine Yatırılarak Takip ve Tedavi Edilen Hastaların Değerlendirilmesi Dr. Işıl Deniz Alıravcı Merzifon Kara Mustafa Paşa Devlet Hastanesi 02.04.2015 GİRİŞ Ateş

Detaylı

TLERDE SEROLOJİK/MOLEK HANGİ İNCELEME?) SAPTANMASI

TLERDE SEROLOJİK/MOLEK HANGİ İNCELEME?) SAPTANMASI * VİRAL V HEPATİTLERDE TLERDE SEROLOJİK/MOLEK K/MOLEKÜLER LER TESTLER (NE ZAMANHANG HANGİ İNCELEME?) *VİRAL HEPATİTLERDE TLERDE İLAÇ DİRENCİNİN SAPTANMASI *DİAL ALİZ Z HASTALARININ HEPATİT T AÇISINDAN

Detaylı

T.C. MALTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 6. SINIF GENEL CERRAHİ STAJI DERS PROGRAMI 2011-2012 AKADEMİK YILI

T.C. MALTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 6. SINIF GENEL CERRAHİ STAJI DERS PROGRAMI 2011-2012 AKADEMİK YILI T.C. MALTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 6. SINIF GENEL CERRAHİ STAJI DERS PROGRAMI 2011-2012 AKADEMİK YILI Dersin adı: GENEL CERRAHİ Dersin Kodu: MED608 AKTS Kredisi: 5 6. YIL Lisans Zorunlu 1 ay Uygulamalı:

Detaylı

Mardin Ýlinde Elektif Cerrahi Öncesi Tetkik Edilen Çocuklarda HBV, HCV ve HIV Seroprevalansý

Mardin Ýlinde Elektif Cerrahi Öncesi Tetkik Edilen Çocuklarda HBV, HCV ve HIV Seroprevalansý ARAªTIRMA Alicem Tekin 1 Bahattin Aydoðdu 2 1 Mardin Kadýn Doðum ve Çocuk Hastalýklarý Hastanesi, Týbbi Mikrobiyoloji laboratuarý, Mardin 2 Mardin Kadýn Doðum ve Çocuk Hastalýklarý Hastanesi, Çocuk Cerrahi

Detaylı

NANOTEKNOLOJİNİN DEZENFEKSİYON UYGULAMALARINDAKİ YERİ VE ÖNEMİ

NANOTEKNOLOJİNİN DEZENFEKSİYON UYGULAMALARINDAKİ YERİ VE ÖNEMİ NANOTEKNOLOJİNİN DEZENFEKSİYON UYGULAMALARINDAKİ YERİ VE ÖNEMİ Doç.Dr.Gülnur TARHAN ADIYAMAN ÜNİVERSİTESİ Tıp Fakültesi,Tıbbi Mikrobiyoloji AnabilimDalı ENFEKSİYON HASTALIKLARI İnsanlık tarihinin başlangıcından

Detaylı

Akut Hepatit C: Bir Olgu Sunumu. Uz.Dr.Sevil Sapmaz Karabağ İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Manisa

Akut Hepatit C: Bir Olgu Sunumu. Uz.Dr.Sevil Sapmaz Karabağ İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Manisa Akut Hepatit C: Bir Olgu Sunumu Uz.Dr.Sevil Sapmaz Karabağ İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Manisa Olgu 24 yaşında erkek hasta 6. sınıf tıp öğrencisi Ortopedi polikliniğine başvurmuş Rutin

Detaylı

Prof. Dr. Neşe Saltoğlu KLİMİK DAİÇG, UDAİS 2016, 6 Mayıs,İstanbul

Prof. Dr. Neşe Saltoğlu KLİMİK DAİÇG, UDAİS 2016, 6 Mayıs,İstanbul Prof. Dr. Neşe Saltoğlu KLİMİK DAİÇG, UDAİS 2016, 6 Mayıs,İstanbul Diyabet en sık görülen kronik hastalıklardan biri Sıklığı giderek artmakta Ülkemizde diyabetli prevaklansı %14 Ayak komplikasyonları sık

Detaylı

D Vitaminin Relaps Brucelloz üzerine Etkisi. Yrd.Doç.Dr. Turhan Togan Başkent Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

D Vitaminin Relaps Brucelloz üzerine Etkisi. Yrd.Doç.Dr. Turhan Togan Başkent Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji D Vitaminin Relaps Brucelloz üzerine Etkisi Yrd.Doç.Dr. Turhan Togan Başkent Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Bruselloz Brucella cinsi bakteriler tarafından primer olarak otçul

Detaylı

Meningokokların halk sağlığı açısından önemi ve Türkiye verileri. Dr. Mehmet Ceyhan 2009

Meningokokların halk sağlığı açısından önemi ve Türkiye verileri. Dr. Mehmet Ceyhan 2009 Meningokokların halk sağlığı açısından önemi ve Türkiye verileri Dr. Mehmet Ceyhan 2009 Meningokok hastalığı Meningokok hastalığı yaşamı tehdit eden ciddi bir bakteriyel enfeksiyondur. Meningokok menenjiti,

Detaylı

SOLİT ORGAN TRANSPLANTASYONU ve BK VİRUS ENFEKSİYONLARI Doç. Dr. Derya Mutlu Güçlü immunsupresifler Akut, Kronik rejeksiyon Graft yaşam süresi? Eskiden bilinen veya yeni tanımlanan enfeksiyon etkenleri:

Detaylı

LABORATUVAR SÜREÇLERİ VE PREANALİTİK HATA KAYNAKLARI LABORATUVAR TEST REHBERİ. Dr Mustafa CESUR Mikrobiyoloji ve Klinik Mik Uzm Mart 2016,Adana

LABORATUVAR SÜREÇLERİ VE PREANALİTİK HATA KAYNAKLARI LABORATUVAR TEST REHBERİ. Dr Mustafa CESUR Mikrobiyoloji ve Klinik Mik Uzm Mart 2016,Adana LABORATUVAR SÜREÇLERİ VE PREANALİTİK HATA KAYNAKLARI LABORATUVAR TEST REHBERİ Dr Mustafa CESUR Mikrobiyoloji ve Klinik Mik Uzm Mart 2016,Adana GİRİŞ Herhangi bir nedenle hastaneye başvuran hastaların yaklaşık

Detaylı

Tüberkülozda Yeni Tanı Metodları (Quantiferon)

Tüberkülozda Yeni Tanı Metodları (Quantiferon) Tüberkülozda Yeni Tanı Metodları (Quantiferon) Tüberküloz bütün yaş gruplarında görülen ve tüm sistemleri tutabilen bir hastalıktır. Tüberküloz prevalansının yüksek olduğu toplumlarda genellikle çocuk

Detaylı

Sunum akışı. Sağlıkda Kalite. Yoğun bakımda kalite uygulamalarının amacı 27/04/16 YB DA KALİTE İZLEM İNDİKATÖRLERİ NELER OLMALI?

Sunum akışı. Sağlıkda Kalite. Yoğun bakımda kalite uygulamalarının amacı 27/04/16 YB DA KALİTE İZLEM İNDİKATÖRLERİ NELER OLMALI? Sunum akışı Sağlıkda kalite nedir? YB DA KALİTE İZLEM İNDİKATÖRLERİ NELER OLMALI? Dr Nimet ŞENOĞLU İzmir Tepecik Eğitim Araştırma Hastanesi Anestezi ve Reanimasyon Kliniği, Yoğun Bakım Kalite indikatörleri

Detaylı

Teknik Açıklıklar Nasıl Yönetilmeli? Hayretdin Bahşi Uzman Araştırmacı

Teknik Açıklıklar Nasıl Yönetilmeli? Hayretdin Bahşi Uzman Araştırmacı Teknik Açıklıklar Nasıl Yönetilmeli? Hayretdin Bahşi Uzman Araştırmacı bahsi@uekae.tubitak.gov.tr 15 Mart 2007, İstanbul Gündem Teknik Açıklık Yönetimi Nedir, Ne Değildir Teknik Açıklık Yönetimi İçin Varlık

Detaylı

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu ve Doğum Mevsimi İlişkisi. Dr. Özlem HEKİM BOZKURT Dr. Koray KARA Dr. Genco Usta

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu ve Doğum Mevsimi İlişkisi. Dr. Özlem HEKİM BOZKURT Dr. Koray KARA Dr. Genco Usta Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu ve Doğum Mevsimi İlişkisi Dr. Özlem HEKİM BOZKURT Dr. Koray KARA Dr. Genco Usta Giriş DEHB (Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu), çocukluk çağının en sık görülen

Detaylı

Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 19, Sayı 2, 2010, Sayfa 468 481. Doç. Dr. Songül TÜMKAYA İlknur ÇAVUŞOĞLU

Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 19, Sayı 2, 2010, Sayfa 468 481. Doç. Dr. Songül TÜMKAYA İlknur ÇAVUŞOĞLU Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 19, Sayı 2, 2010, Sayfa 468 481 Doç. Dr. Songül TÜMKAYA İlknur ÇAVUŞOĞLU ÖZET ARAŞTIRMANIN ÖNEMİ ARAŞTIRMANIN AMACI ARAŞTIRMANIN ALT AMAÇLARI ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ

Detaylı

Hepatit B Virüs Testleri: Hepatit serolojisi, Hepatit markırları

Hepatit B Virüs Testleri: Hepatit serolojisi, Hepatit markırları HEPATİT B TESTLERİ Hepatit B Virüs Testleri: Hepatit serolojisi, Hepatit markırları Hepatit B virüs enfeksiyonu insandan insana kan, semen, vücut salgıları ile kolay bulaşan yaygın görülen ve ülkemizde

Detaylı

IV. KLİMUD Kongresi, Kasım 2017, Antalya

IV. KLİMUD Kongresi, Kasım 2017, Antalya IV. KLİMUD Kongresi, 08-12 Kasım 2017, Antalya 1 HCV Tanısında Cut off/ Sinyal (S/CO)/TV) Değerlerinin Tanısal Geçerliliklerinin Değerlendirilmesi TÜLİN DEMİR¹, DİLARA YILDIRAN¹, SELÇUK KILIǹ, SELÇUK

Detaylı

ÇORUM HİTİT ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM ARAŞTIRMA HASTANESİ NDE HEMODİYALİZ KATETER ENFEKSİYONLARI

ÇORUM HİTİT ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM ARAŞTIRMA HASTANESİ NDE HEMODİYALİZ KATETER ENFEKSİYONLARI ÇORUM HİTİT ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM ARAŞTIRMA HASTANESİ NDE HEMODİYALİZ KATETER ENFEKSİYONLARI DERYA YAPAR, ÖZLEM AKDOĞAN, İBRAHİM DOĞAN, FATİH KARADAĞ, NURCAN BAYKAM AMAÇ Kateter ile ilişkili enfeksiyonlar,

Detaylı

TERAPOTİK MİZAHTA KULLANILAN HASTANE PALYAÇOLARININ AMELİYAT ÖNCESİ DÖNEMDEKİ ÇOCUKLARIN ANKSİYETE DÜZEYLERİNE ETKİSİNİN BELİRLENMESİ

TERAPOTİK MİZAHTA KULLANILAN HASTANE PALYAÇOLARININ AMELİYAT ÖNCESİ DÖNEMDEKİ ÇOCUKLARIN ANKSİYETE DÜZEYLERİNE ETKİSİNİN BELİRLENMESİ TERAPOTİK MİZAHTA KULLANILAN HASTANE PALYAÇOLARININ AMELİYAT ÖNCESİ DÖNEMDEKİ ÇOCUKLARIN ANKSİYETE DÜZEYLERİNE ETKİSİNİN BELİRLENMESİ *Saliha Koç *Acıbadem Sağlık Grubu Hemşirelik Hizmetleri Direktörü

Detaylı

Ekinokokkozis. E. granulosus Kistik Ekinokokkozis. E. multilocularis Alveoler Ekinokokkozis. E. vogeli ve E. oligoarthrus Polikistik Ekinokokkozis

Ekinokokkozis. E. granulosus Kistik Ekinokokkozis. E. multilocularis Alveoler Ekinokokkozis. E. vogeli ve E. oligoarthrus Polikistik Ekinokokkozis Kistik ekinokokkozis tanısında immünokromatografik testin yeri var mı? Gülden Sönmez Tamer, Devrim Dündar, Hüseyin Uzuner Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Ekinokokkozis

Detaylı

TÜBERKÜLOZ EPİDEMİYOLOJİSİ. Dr. Şükran KÖSE

TÜBERKÜLOZ EPİDEMİYOLOJİSİ. Dr. Şükran KÖSE TÜBERKÜLOZ EPİDEMİYOLOJİSİ Dr. Şükran KÖSE Nisan 2015 http://www.pbs.org// Global tuberculosis report 2014 Tüberküloz dünyanın en ölümcül bulaşıcı hastalıklarından biri olmaya devam etmektedir 2013 yılında

Detaylı

Dr. M. Arzu YETKİN Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi

Dr. M. Arzu YETKİN Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Dr. M. Arzu YETKİN Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Hasta. 29y, E, inşaat işçisi, Batman, Ankara 4 aydır devam eden halsizlik ve kilo kaybı şikayetleri ile başvurduğu Dicle ÜTF yapılan incelemeler

Detaylı

WEİL-FELİX TESTİ NEDİR NASIL YAPILIR? Weil Felix testi Riketsiyozların tanısında kullanılır.

WEİL-FELİX TESTİ NEDİR NASIL YAPILIR? Weil Felix testi Riketsiyozların tanısında kullanılır. WEİL FELİX TESTİ WEİL-FELİX TESTİ NEDİR NASIL YAPILIR? Weil Felix testi Riketsiyozların tanısında kullanılır. Riketsiyöz tanısında çapraz reaksiyondan faydalanılır bu nedenle riketsiyaların çapraz reaksiyon

Detaylı

T.C. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞI. 2013 Yılı Sunulan Hizmeti Değerlendirme Anket Raporu

T.C. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞI. 2013 Yılı Sunulan Hizmeti Değerlendirme Anket Raporu T.C. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞI 2013 Yılı Sunulan Hizmeti Değerlendirme Anket Raporu OCAK 2014 1.1 Araştırmanın Amacı Araştırmada, Dokuz Eylül Üniversitesi Strateji Geliştirme

Detaylı

Pandemik Grip (Yeni İnfluenza A / (H1N1)v)

Pandemik Grip (Yeni İnfluenza A / (H1N1)v) Pandemik Grip (Yeni İnfluenza A / (H1N1)v) Eylül 2009 İstanbul Yeni İnfluenza A (H1N1)v Gribi nedir? Yeni İnfluenza A (H1N1)v tipi virüsten kaynaklanan, insanlarda hastalığa yol açan viral bir hastalıktır.

Detaylı

09.02.2015 BAĞIŞIKLIK. Bağışıklık. 10.Sınıf Enfeksiyondan Korunma BAĞIŞIKLIK. Bağışıklık. Bağışıklık. Bağışıklık. Bağışıklık

09.02.2015 BAĞIŞIKLIK. Bağışıklık. 10.Sınıf Enfeksiyondan Korunma BAĞIŞIKLIK. Bağışıklık. Bağışıklık. Bağışıklık. Bağışıklık BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ ORGANLARI 10.Sınıf Enfeksiyondan Korunma 25.Hafta ( 16 20 / 03 / 2015 ) BAĞIŞIKLIK Slayt No : 49 Timus Kemik iliği Dalak Lenf düğümleri Adenoidler Bademcikler Peyer plakları Apandis

Detaylı

Hastane İnfeksiyonlarının İzlemi ve Değerlendirilmesi

Hastane İnfeksiyonlarının İzlemi ve Değerlendirilmesi Hastane İnfeksiyonlarının İzlemi ve Değerlendirilmesi Prof. Dr. Hakan Leblebicioğlu Sürveyans; bir toplulukta sürekli, sistematik ve aktif olarak bir hastalıkla ve bu hastalığın oluşma riskini artıran

Detaylı

Toplum başlangıçlı Escherichia coli

Toplum başlangıçlı Escherichia coli Toplum başlangıçlı Escherichia coli nin neden olduğu üriner sistem infeksiyonlarında siprofloksasin direnci ve risk faktörleri: Prospektif kohort çalışma Türkan TÜZÜN 1, Selda SAYIN KUTLU 2, Murat KUTLU

Detaylı

Sadece Hayvan Sağlığında Kullanılır DICLACOX %2,5 Oral Süspansiyon Veteriner Antikoksidiyal

Sadece Hayvan Sağlığında Kullanılır DICLACOX %2,5 Oral Süspansiyon Veteriner Antikoksidiyal Sadece Hayvan Sağlığında Kullanılır DICLACOX %2,5 BİLEŞİMİ DICLACOX %2,5, her ml oral çözeltide 25 mg Diklazuril içeren; açık beyaz, homojen süspansiyondur. FARMAKOLOJİK ÖZELLİKLERİ DICLACOX %2,5, Benzenasetonitril

Detaylı

Pediat:ri Polikliniğinde lnfluerıza

Pediat:ri Polikliniğinde lnfluerıza if/ilıil(.. Pediat:ri Polikliniğinde lnfluerıza Hızlı Tanı Testi Demet Bahadıır Taş İzmir Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Pediatri Bölümü, İzmir ÖZET A.maç: Influenza virusu halen respiratuvar hastalığa

Detaylı

14 Aralık 2012, Antalya

14 Aralık 2012, Antalya Hamilelerde Uyku Bozukluğunun Sorgulanması ve Öyküden Tespit Edilen Huzursuz Bacak Sendromunda Sıklık, Klinik Özellikler ve İlişkili Olabilecek Durumların Araştırılması A Neyal, G Benbir, R Aslan, F Bölükbaşı,

Detaylı