Genel İthalat Miktari (A.B.D Dolar) Japonya'ya Gıda ithacatında A.B.D ve Ç.H.C'nin yıllara göre payları

Transkript

1 GIDA SEKTÖRÜ BİLGİ NOTU Sektörün Japonya nın Ekonomisindeki Yeri Japonya nın gıda sektöründeki toplam ithalatı 58 milyar A.B.D Doları seviyelerindedir. Toplam ithalatının %7,8 ine karşılık gelmektedir. Gıda sektöründe Japonya nn en büyük tedarikçisi %29,4 lük pay ile ABD ilk sırada gelirken, %11,4 ile ikinci sırada Çin yer almaktadır. Yıl Sektörün Toplam İthalat Miktari (A.B.D Dolar) Genel İthalat Miktari (A.B.D Dolar) Sektörün Genel İthalat İçindeki Payı (%) ,467,053, ,293,602, ,612,236, ,084,093, ,943,957, ,086,220, Japonya'ya Gıda ithacatında A.B.D ve Ç.H.C'nin yıllara göre payları A.B.D Ç.H.C Japonya'nın Gıda İthalatında A.B.D ve Ç.H.C A.B.D Ç.H.C Gıda maddeleri açısından Sağlık ve Tarım Bakanlıklarının çok sıkı denetimi mevcuttur. İthalatta ağırlıklı paya sahip olan Ç.H.C nin 2006 sonuna kadar büyük bir ivme ile yükselmesi nedeniyle, 2012 yılı itibariyle birinci sıradaki A.B.D nin yerine geçeceği dile getirilmekteyken, 2007 yılı itibariyle Japonya da ortaya çıkan zehirli gyouza(dondurulmus manti benzeri yemek) skandalı ve ünagi(yilan baligi) problemi, ayrıca yurtdışında cereyan eden melamin ihtiva eden bebek gıdaları, Ç.H.C nin Made in China imajını kötü etkilemiştir. Hükümetin stratejik açıdan, özellikle gıda sektöründe Ç.H.C ye bağımlı olmanın sıkıntılar yaratacağı yönündeki düşüncesi nedeniyle, Ç.H.C nin Japonya daki pazar payının 2007 ve 2008 yıllarında ardarda düşüş göstermesinde etkili olmuştur. Japonya da gümrük vergileri de etkin bir koruma aracı olarak kullanılmaktadır. Böylece ülkede sınırlı üretim imkanlarının sürdürülmesi hedeflenmektedir. Ülkemizin önemli 1

2 ihraç kalemlerinden taze sebze ve meyve sektöründe bitki sağlığına ilişkin aşılması zor kurallar nedeniyle bazı engeller sözkonusudur. Ancak Müşavirliğimizce sürdürülmekte olan bazı çalışmalar sayesinde (greypfrut, limon, kiraz, tavuk eti gibi ürünlerde) bu engellerin kademeli olarak aşılabileceği düşünülmektedir. Ülkemiz Japonya nın gıda ithalatı içinde son 7 yılda 44. cülükten 33. lüğe kadar yükselmiş, özellikte zeytinyağı, makarna, domates salçası ihracatımızda önemli oranda artışlar gözlenmiştir. Gıda sektörü önümüzdeki dönemde Ülkemiz ihracatı açısından umut vaad eden sektörlerin başında gelmektedir. NOT: 2008 yılında Jetro tarafından hazırlanmış Gıda raporuna aşağıdaki link ten ulaşmak mümkün bulunmaktadır. Sektörün Japonya nın İthalatındaki Yeri (2008 verileri ile) Yıl Sektörün Toplam İthalat Miktari (A.B.D Dolar) Genel İthalat Miktari (A.B.D Dolar) Sektörün Genel İthalat İçindeki Payı (%) ,467,053, ,293,602, ,612,236, ,084,093, ,943,957, ,086,220, Gıda sektörü Japonya için stratejik öneme sahip sektör durumundadır. Uluslararası arenada Japonya, makina, nakil araçları ve elektronik sektöründe sivrilmiş bir ülke durumunda olsa da, yurt içinde tarım, politikalarını yönlendirebilen sektör durumundadır. Japonya tarımda kendine yeterli bir ülke durumunda olmayıp yurt dışına bağımlıdır. Kendine yeterlilik oranı % 35 ler seviyesinde olan ülke, 2010 yılındaki hedefini % 40 olarak açıklamıştır yılına kadar olan dönemde tarım sektörünün ithalat içindeki payı % 10 lar seviyesinin üzerinde iken,bu oran 2005 yılından bu yana düzenli bir şekilde düşmeye başlamıştır. Bu tablonun ortaya çıkmasında JPY değerindeki yükseliş, Yurt içindeki Çin ve Asean ülkeleri menşeli ürünlerdeki fiyat düzeyinin aşağılara düşmesi, Kişi başına gelirlerin ve dolayısıyla hane halkı harcamalarının düşmesi, gibi ekonomik nedenlerin dışında, yurt içi üretimdeki artışın etkili olduğu düşünülmektedir. Son yıllarda hızla yaşlanmakta olan Japon nüfusunun hükümetçe desteklenen projelerle emekli nüfusun tarım sektörüne yöneldiği gözlenmektedir. Özellikle 2009 yılı içerisinde A.B.D ile STA imzalama çabaları Japonya da tarım sektörü tarafından dikkatle izlenmekte olup, toplu gösterilerin hemen hemen hiç yaşanmadiği ülkede şimdilerde A.B.D ile yapılacak bir STA in Japon tarımının sonunu getireceği yönünde küçük çaplı sesler yükselmektedir. Japonya da oy kullanma oranlarının en yüksek kısımları olan kırsal kesimde yaşayanların hükümet üzerinde büyük ölçüde etkileri bulunmaktadır. Japonya nın Sözkonusu Sektörde Son 5 Yılda Türkiye den İthalatı Yıl SEKTÖR Miktar ($) (A) Türkiye'den DÜNYA'DAN KARŞILAŞTIRMA TOPLAM Miktar ($) (B) İhracatımızda Sektör payı % (C)=A*100/B SEKTÖR Miktar ($) (D) TOPLAM Miktar ($) (E) Sektör Payı % (F)=D*100/E Japonya'nın Sektör İthalatı içindeki payımız % (G)=A*100/D Ülkeler İçindeki Sıralamamiz ,091, ,811, ,277,933, ,675,745, ,136, ,577, ,036,683, ,637,784, ,439, ,691, ,467,053, ,293,602, ,960, ,450, ,612,236, ,084,093, ,143, ,849, ,943,957, ,086,220,

3 Ülkemizden Japonya ya Gıda sektöründe yıldan yıla artış görülmekle birlikte gerçekleştirilen ihracat Ülkemiz potansiyelinin altındadır. Sektörün İthalatındaki İlk 10 Ülke (2008 verileri ile) Sıra Ülke Miktar ($) Sektördeki Payı (%) Büyüme % SEKTÖR TOPLAM 58,943,957, A.B.D 17,324,944, Ç.H.C 6,718,718, Avustralya 4,335,394, Tayland 3,322,366, Kanada 2,754,371, Brezilya 2,076,478, Fransa 1,803,561, Şili 1,346,324, G.Kore 1,310,723, Almanya 1,294,667, İlk 10 42,287,553, Türkiye 167,143, Diğerleri 16,489,260, Gıda Sektöründe yapılan İthalat'ta İlk 10 Ülke ve Türkiye(2008) Ç.H.C 11.4% Avustralya 7.4% Tayland 5.6% A.B.D 29.4% Kanada 4.7% Brezilya 3.5% Fransa 3.1% Şili 2.3% G.Kore 2.2% Almanya 2.2% Diğerleri 28.0% Türkiye 0.3% Japonya nın genel İthalatındaki Dörtlü GTİP Bazında İlk 20 Madde (Yıl: 2008 ) Sıra GTİP Ürün Adı Miktar($) Payı(%) PETROL YAGLARI VE BITUMENLI MINERALLERDEN URETILEN 155,473,624, PETROL GAZI VE DIGER GAZLI HIDROKARBONLAR 56,596,164, TASKOMURU,TAS KOMURU BIRIKETLERI VB YAKITLAR 29,468,897,

4 PETROL VE BITUMENLI MINERALLERDEN URETILEN-HAM HARIC-YAGLAR 23,349,954, ELEKTRONIK ENTEGRE DEVRELER,MIKRO DEVRELER 20,720,818, OTOMATIK BILGI ISLEM MAKINALARI,UNITELERI 14,023,826, DEMIR CEVHERLERI VE KONSANTRELERI 13,214,800, DIGER SINIFLANDIRILMAMIS URUNLER 11,949,353, TELLI TELEFON-TELGRAF ICIN ELEKTRIKLI CIHAZLAR Bottom of Form 10,327,429, BAKIR CEVHERLERI VE KONSANTRELERI 10,036,901, ISLENMEMIS ALUMINYUM 8,418,780, TEDAVI-KORUMA ILACLARI-DOZE EDILMIS,PERAKENDE SATILABILIR 7,253,434, PLATIN, PALADYUM, RODYUM, IRIDYUM, OSMIYUM, RUTENYUM (HAM, PUDRA 7,197,982, VB.) BINEK OTOMOBILLERI,STEYSIN VAGONLAR,YARIS ARABALARI 6,796,330, POZISYONLARDAKI TASITLARIN AKSAM VE PARCALARI 6,417,650, MISIR 5,578,119, ELEKTRIK ICIN IZOLE TEL,KABLO,IZOLE ILETICI,OPTIK LIF KABLO 5,573,406, DEKI CIHAZLARIN AKSAM VE PARCALARI 4,832,763, TURBOJETLER, TURBO-PROPELLER, DIGER GAZ TURBINLERI Bottom of Form 4,828,675, POZISYONLARINDAKI MAKINALARIN AKSAM VE PARCALARI 4,659,322, Toplam İthalat değeri 762,533,921, Japonya nın Genel İthalatındaki 10 Ülke (Yılı: 2008 ) JAPONYA'NIN İTHALATINDA ILK 10 ÜLKE VE TÜRKİYE (2008) ÜLKE 2007 SIRA 2008 PAY % (Birim:BinUS$) Yıllık Artış % GENEL TOPLAM 621,084, ,086, % ÇİN 127,643, ,337, % ABD 70,836, ,017, % SUUDI ARABISTAN 35,349, ,469, % AVUSTRALYA 31,161, ,280, % B.A.E 32,298, ,414, % INDONEZYA 26,444, ,293, % GÜNEY KORE 27,252, ,247, % KATAR 16,941, ,233, % MALEZYA 17,368, ,026, % TAYVAN 19,808, ,637, % İLK 10 ÜLKE 405,105, ,958, % TÜRKİYE 374, , % DİĞER ÜLKELER 215,604, ,711, % 4

5 JAPO NYA'NIN ITHALATINDA ILK 10 ULKE VE TURKIYE ÇİN, 18.8 ABD, 10.2 TÜRKİYE, 0.06 TAYVAN, 2.9 SUUDI ARABISTAN, 6.7 MALEZYA, 3.0 KATAR, 3.5 AVUSTRALYA, 6.3 GÜNEY KO RE, 3.9 INDO NEZYA, 4.3 B.A.E, 6.1 Japonya nın Potansiyel Arz Eden Sektörleri 1-TIBBİ BAKIM ve SAĞLIK TURIZM SEKTÖRÜ Japonya nın en cazip sektörünün yakın gelecekte tıbbi bakım, malzeme, sağlık hizmetleri ve saglik turizmi olacağı tahmin edilmekte, 2050 yılında Japonya daki her üç kişiden birinin emekli statüsünde olacağı beklenmektedir. Japon nüfusu nun dünyanin en hızlı yaşlanma eğilimine sahip olmasındaki nedenin, Japon halkının ortalama yaşam süresinin yüksek ve doğum oranlarının düşük olması gösterilmektedir. Japonya da bulunan genç nüfus yoğun çalışma ve birikim oluşturma nedenleriyle yurtdışı gezilerini seyrek yapmakta, yapılan nadir yurtdışı gezilerinde harcamayı kısıtlı tutmaktadır. Japonya da yüksek harcamaların yaşlı nüfusça gerçekleştirdiği bilinmektedir. İç pazarda son yıllarda görülen değişime bakıldığında yaşlılara yönelik motorlu araçlar, özel ev cihazlari, cep telefonları, turizm turları gibi yeni ürün ve servislerde artış görülmektedir. Özellikle Ülkemizin bu sektörde sağlık turizmi sektörü açısından büyük potansiyel arzettiği düşünülmektedir. Yaşlanmakta olan Japon nüfusunun deniz turizmine vücut yapıları ve kültürel alışkanlık bakımından uygun olmadığı ancak, kültürlerinde de önemli bir alışkanlıkları bulunan onsen (Japon kaplıcası) benzeri tesis ziyaretlerinin Japon turisti için büyük ilgi uyandıracağı düşünülmektedir. Ülkemizde de sivasta bulunan balıklı kaplıca gibi ilginç özelliği bulunan kaplıcaların japon turisti açısından ilginc bulunacağı düşünülmektedir. Japonya da yayınlanan ticari raporlarda, 2010 yılında tıbbi ilaç, malzeme ve servislerin toplam Pazar büyüklüğünün 650 milyar dolar seviyesinde gerçekleşeceği dile getirilmektedir. 5

6 2-OTOMOTİV YAN SANAYİİ Japon otomotiv sektörü dünyada, ABD den sonra en büyük ikinci sektör pozisyonundadır. Japonya pazarında yılda toplam 6 milyon yeni araç satın alınmaktadır. Japonya da yıllık üretilen araç sayısı 10 milyon adet civarındadır. Ayrıca, Japon otomotiv firmalari çok geniş üretim ve satış ağına sahip bulunmakta ve teknoloji ve bilgiyi geniş anlamda bu sektörde kullanmaktadır. Japon otomotiv firmalari şimdilerde, uluslararası rekabette maliyetleri düşürme stratejisiyle yurt dışındaki tedarikçilerine kaliteli üretim, düşük maliyet sunarak, pazar elde etmek amacıyla bilgi,teknoloji, sermaye kullanımı yolunu açmıştır. Bu bağlamda ASEAN ve Çin ülkeleriyle gerçekleştirdiği yatırım ve ortaklıklarla bu ülkelere teknoloji ve üretim tekniklerini aktarmaktadır. Çin ve ASEAN ülkelerinde otomotiv sektörü ve buna bağlı alanlarda ekonomik kazanımlarının dışında sanayide büyük bir gelişme yaşamaktadır. Bu ülkeler ihracatlarını sadece Japonya ya değil, Japonya nın dünyadaki ticaret ağını kullanarak, tüm dünya pazarına girmeleri kolaylaşmaktadır.türkiye nin Japon şirketlerle daha fazla ortak yatırım yaparak ve üretimini geliştirerek bu ülkeyle olan ticari ilişkilerini artırabileceği düşünülmektedir. Otomotiv yan sanayii sektöründe doğrudan satış düşünülmesinden ziyade fuar gezileri ve sektör ile ilgili tanıtım faaliyetleri yürütülmesinden olumlu sonuç alınabileceğine inanilmaktadir. Aşağıda Çin e yapılan yatırım ile ülkeden yapılan ithalat arasındaki korelasyon hesaplanmış olup, yatırım arttıkca o ülkeden yapılan ithalatın da arttığı izlenmiştir. Yatırım miktarı ve ithalat arasındaki korelasyonun oldukça yüksek seviyede oluştuğu görülmüş ve bu değerin 0.99 seviyesinde olduğu hesaplanmıştır. 3-ORGANİK ÜRÜNLER SEKTÖRÜ Organik ürünler sektöründe gerçek pazar büyüklügü kesin olarak saptanamamakla birlikte, pazarın 2 ila 3 milyar dolar civarında olabileceği tahmin edilmektedir. Bu rakam Avrupa Birliği ve Kanada ile kıyaslandığında oldukça küçük bir rakamı gösterse de, Japonya daki çeşitli sektörlerin tarihsel gelişimlerine bakıldığında, organik sektörünün yakın bir zamanda hızla yükselişe geçebileceği tahmin edilmektedir. Otomobil, IT, cep telefonu ve iletisim sektörlerinde Japonya, ABD ve Avrupa daki gelişmelere daima geç cevap vermiştir. Özellikle cep telefonu sektörüne Avrupa ya kıyasla 4 yıl gibi uzun bir süre seyirci kalınmış olmasına rağmen, şimdilerde bu sektörde Japonya dünyanın en önde gelen ülkesi pozisyonuna ulaşmıştır. Aynı tarihsel gelişmeyi daha birçok sektörde görebilmekteyiz. Ülkemiz özellikle Gıda sektöründe halihazırda iyi bir imaja sahip 6

7 bulunmaktadır. Son yıllarda birçok market ve kafelerde kurutulmuş Türk meyvelerinin reyonlarda görmeye alışmış Japon tüketicisine Türk organik ürünlerini kabul ettirmekte zorlanılmayacağı düşünülmektedir. Şimdilerde ECO imajı altında doğaya daha zararsız,daha ekonomik ürünlerin yoğun olarak pazarlaması yapılan ve strateji altında imaj oluşturan firmaların sayısı hızla artmaktadır.ayrıca Japon kültüründe doğa, kutsal bir varlık olarak algılanmakta oldugundan dünyada organik sektörünün öncüsü ve sürdürücüsü pozisyonunda olmak Japonlar için onur konusu olacaktır. 7

8 Japonya'nın Genel, Gıda ve Gıad alt guruplarındaki İthalatı KOD Commodity 2007AN 2008AN Ratio Rate of growth Rank 1st Rank 2nd Rank 3rd GTOTAL GRAND TOTAL 621,084,093, ,086,220, CHINA(18.8%) U S A(10.2%) SAUD ARB( 6.7%) A00000 FOOD STUFF, ANIMAL OR VEGETABLE PRODUCTS 50,612,236,413 58,943,957, U S A(29.4%) CHINA(11.4%) AUSTRAL( 7.4%) GIDA-A MEAT & EDIBLE MEAT OFFAL 6,769,795,442 8,253,464, U S A(26.4%) AUSTRAL(23.0%) BRAZIL(14.9%) GIDA-B FISH,CRUSTANCEANS,MOLLUSCS 10,177,509,301 11,522,940, U S A(12.5%) RUSSIAN(11.0%) CHINA( 9.9%) GIDA-C EDIBLE VEGETABLES,FRUITS & NUTS 4,022,827,478 4,177,929, CHINA(24.8%) U S A(22.7%) PHILIPPN(21.3%) GIDA-D CEREALS,PRODUCTS OF MILLING INDUSTRIES 7,025,288,036 10,772,391, U S A(75.1%) CANADA( 9.8%) AUSTRAL( 9.2%) GIDA-E COFFEE,TEA,MATE,SPICES 1,466,054,589 1,703,369, COLOMBIA(16.9%) BRAZIL(16.8%) CHINA(12.2%) GIDA-F PREPARED FOODSTUFFS,BEVERAGES 17,474,454,368 18,089,132, CHINA(20.4%) U S A(19.8%) THAILAND(11.7%) GIDA-G OTHER ANIMAL & VEGETABLE PRODUCTS 3,676,307,199 4,424,728, U S A(24.0%) AUSTRAL(15.2%) CHINA(11.9%) Japonya'nın Ülkemizden Genel, Gıda ve Gıda alt guruplarındaki İthalatı KOD Commodity Rank 2007AN 2008AN Ratio Rate of growth Rank 1st Rank 2nd Rank 3rd GTOTAL GRAND TOTAL ,450, ,849, CHINA(18.8%) U S A(10.2%) SAUD ARB( 6.7%) GIDA FOOD STUFF, ANIMAL OR VEGETABLE PRODUC ,960, ,143, U S A(29.4%) CHINA(11.4%) AUSTRAL( 7.4%) GIDA-B FISH,CRUSTANCEANS,MOLLUSCS 24 80,957,251 79,775, U S A(12.5%) RUSSIAN(11.0%) CHINA( 9.9%) GIDA-C EDIBLE VEGETABLES,FRUITS & NUTS 17 22,966,966 17,295, CHINA(24.8%) U S A(22.7%) PHILIPPN(21.3%) GIDA-D CEREALS,PRODUCTS OF MILLING INDUSTRIES , , U S A(75.1%) CANADA( 9.8%) AUSTRAL( 9.2%) GIDA-E COFFEE,TEA,MATE,SPICES 34 1,537,388 1,884, COLOMBIA(16.9%) BRAZIL(16.8%) CHINA(12.2%) GIDA-F PREPARED FOODSTUFFS,BEVERAGES 26 46,829,052 67,644, CHINA(20.4%) U S A(19.8%) THAILAND(11.7%) GIDA-E OTHER ANIMAL & VEGETABLE PRODUCTS , , U S A(24.0%) AUSTRAL(15.2%) CHINA(11.9%) Japonya'nın Genel, Gıda ve Gıad alt guruplarındaki İ thalatı Japonya'nın Ülkemizden Genel, Gıda ve Gıda alt guruplarındaki İthalatı OTHER ANIMAL & VEGETABLE PRODUCTS 8% MEAT & EDIBLE MEAT OFFAL 14% FISH,CRUSTANC EANS,MOLLUSCS 49% EDIBLE VEGETABLES,FR UITS & NUTS 10% PREPARED FOODSTUFFS,BE VERAGES 30% FISH,CRUSTANC EANS,MOLLUSCS 20% CEREALS,PRODU CTS OF MILLING INDUSTRIES 0% COFFEE,TEA,MA TE,SPICES 1% COFFEE,TEA,MAT E,SPICES 3% CEREALS,PRODU CTS OF MILLING INDUSTRIES 18% EDIBLE VEGETABLES,FR UITS & NUTS 7% OTHER ANIMAL & VEGETABLE PRODUCTS 0% PREPARED FOODSTUFFS,BE VERAGES 40%