TÜRKİYE DE MEME KANSERİ TARAMA VE KAYIT PROGRAMLARI

Transkript

1 TÜRKİYE DE MEME KANSERİ TARAMA VE KAYIT PROGRAMLARI Prof.Dr.Vahit Özmen İstanbul Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı Ulusal Kanser Danışma Kurulu Üyesi 2 Nisan ANKARA

2 DÜNYADA MEME KANSERİ TÜRKİYE DE MEME KANSERİ TÜRKİYE DE MEME KANSERİ ERKEN TANI VE TARAMA PROGRAMLARI

3 DÜNYADA SIKLIK VE MORTALİTE En sık görülen kadın kanseri 2002: yeni olgu, 411,000 ölüm 2010: yeni olgu, ölüm Tüm kadın kanserlerinin %23 ü meme kanseridir. Ortalama sağkalım oranları Gelişmiş ülkelerde Gelişmekte olan ülkelerde %89 / 5 yıl %57 / 5 yıl Parkin DM et al. CA Cancer J Clin. 2005

4 DÜNYA DA MEME KANSERİ Mortalite Gelişmiş ülkeler 0.30( ölüm/ olgu) Daha az gelişmiş ülkeler 0.43 ( ölüm / olgu) Parkin DM et al. CA Cancer J Clin Globocan 2002 (IARC)

5 MEME KANSERİ Mortalite / Sıklık oranı Mortalite Sıklık Parkin DM et al. CA Cancer J Clin Globocan 2002 (IARC)

6 GELİŞMİŞ ÜLKELERDE MEME KANSERİ MORTALİTESİ AZALIYOR! Meme kanseri (ABD) Meme kanseri (Gelişmekte olan ülkeler) Üç ayrı zaman periyodunda meme kanseri 5 yıllık mortalitesi (%) Source: SEER Program, , National Cancer Institute, Parkin DM et al. CA Cancer J Clin Punglia RS et al. N Eng J Med 2007

7 GELİŞMİŞ ÜLKELERDE MEME KANSERİ MORTALİTESİ NİÇİN AZALIYOR? EKEN TANI (MAMOGRAFİ İLE TARAMA) NON-PALPABL KANSER (>%70) ORTALAMA ÇAP <1.5 cm TEDAVİDE GELİŞMELER DAHA ETKİN KEMOTERAPİ HEDEFE YÖNELİK TEDAVİLER AROMATAZ İNHİBTÖRLERİ MEME KANSERİ SIKLIĞINDA AZALMA TAMOKSİFEN PROFİLAKTİK MASTEKTOMİ EGZERSİZ DİYET HRT NİN AZALMASI ( :%12) Elmore JG et al. Breast cancer screening (review) JAMA 2005 Fletcher SW et al.mammograpphic Screening for breast cancer N Eng J Med 2003 Punglia RS et al. Local therapy and Survival for breast cancer N Eng J Med 2007

8 Meme kanseri olgularının %55 i gelişmiş, %45 i gelişmekte olan ülkelerde görülüyor. 140/ ABD, / Batı Avrupa 20/ Asya, 23/ Afrika, 24/ Türkiye 1992 Meme kanserinden ölümlerin %45 i gelişmiş, %55 i gelişmekte olan ülkelerde görülüyor. NEDEN? İleri evrede tanı Yetersiz ve etkisiz tedaviler! Porter P. New Eng J Med 2008 Fidaner C et al. Eur J Cancer 2001

9 Asya da ve gelişmekte olan ülkelerde meme kanseri sıklığı artıyor! Japonya, Güney Kore, Singapur da 3 kat/ son 40 yıl, >%30/10 yıl/çin Doğu Anadolu 25/ , Batı Anadolu 50/ /Türkiye NEDEN? Yaşam süresinde artış Batılılaşan yaşam (Westernizing Life) -Geç doğurma, Az doğurma -Laktasyon -Diyet -Az egzersiz / stress / yaşamın güçleşmesi Ozmen V, Anderson BO. US Oncology 2008 Porter P. New Eng J Surg 2008 Tuncer M. Cancer Control in Turkey 2008 Anderson BO, et al. Cancer 2008

11 TÜRKİYE DE MEME KANSERİ SIKLIK Türkiye de meme kanseri sıklığını 30 / olarak kabul edersek, her yıl yeni olgu ile karşılaşılaşılabileceği söylenebilir. İstanbul Trabzon 40-50/ İzmir Ankara 25/ Diyarbakır Van Antalya Ozmen V. The Journal of Breast Health 2008

12 TÜRKİYE DE MEME KANSERİ BÖLGELERE GÖRE EVRELER İstanbul Trabzon %15 20 EVRE III Ankara %70 80 EVRE III İzmir Diyarbakır Van Antalya Ozmen V. The Journal of Breast Health 2008

13 TÜRKİYE DE MEME KANSERİ BÖLGELERE GÖRE CERRAHİ TEDAVİ ~ 5000 Cerrahi Uzmanı, 250 Medikal Onkolog 400 Radyasyon Terapisti, 1300 Patolog, 1500 radyolog 60 Radyoterapi Merkezi (32 tanesi Resmi, 28 tanesi Özel) İstanbul % 60 MKC Trabzon İzmir % 25 MKC Ankara %3 MKC Diyarbakır Van Antalya %10 MKC MKC - Meme Koruyucu Cerrahi

14 TÜRKİYE DE MEME KANSERİ BÖLGELERE GÖRE 5 YILLIK SAĞKALIM İstanbul %85/ 5 yıl Trabzon Bursa %78 / 5 yıl İzmir Ankara Kayseri %60 / 5 yıl Sivas Diyarbakır Erzurum Antalya Adana Van Ozmen V. The Journal of Breast Health 2008

16 TÜRKİYEDE MEME KANSERİ MEME HASTALIKLARI DERNEKLERİ FEDERASYONU KANSER KAYIT PROGRAMI MERKEZ KAYITLI HASTA SAYISI KULLANICI İÜ İstanbul Tıp Fakültesi EÜ Tıp Fakültesi MAMER UÜ Tıp Fakültesi Meme Cerahi Ünitesi SB Ankara Dışkapı Hastanesi Dr. Vahit Özmen Meme Hastalıkları ve Endokrin Cerrahi Merkezi Aydın Meme Hastalıkları Derneği 95 2 KÜ Tıp Fakültesi Genel Cerrahi ABD Güneydoğu Anadolu Meme Hastalıkları Derneği 24 1 Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi 13 4 Marmara Üniv. Meme Merkezi 21 4 Ankara Onkoloji Eğitim ve Araştırma Has. 7 1 İÜ. Onkoloji Enstitüsü 3 2 Diğer 2 1 Toplam

17 KANSER KAYIT PROGRAMI 40 YAŞA GÖRE DAĞILIM %20 40 yaş ve altı 40 yaş üstü % ve üstü %80 Yaş 40 yaş meme kanseri oranları İtalya da %6.2 Sidoni A et al. The Breast 2003 ABD de %5.6 Ries LA, et al SEER Cancer Statistics Review Hollanda da %5.5. van der Leest M et al. Cancer 2007 Asyada %13-30 Agarwal G et al. W J Surg 2007

18 Değişken Yaş n Ortalama SS Ortanca p İlk Adet Yaşı ,2 1,3 13 > ,3 1,4 13 0, ,03 1,26 2 Doğurmamak > ,96 2,17 2 0,001 Düşük Yapmak 40 > ,29 0,64 0 0,52 1,03 0 0,001 Kürtaj yaptırmak ,77 1,14 0 > ,92 1,41 0 0,128 Tablo:Türkiye de Meme Kanseri Risk Faktörleri 40 yaş sınırına göre istatistiksel değerlendirme

19 Değişken Yaş n Ortalama SS Ortanca p Erken Gebelik Sonlanması (Doğum+düşük) İlk Doğum Yaşı 35 Toplam Emzirme Süresi 12 ay Aile hikayesi + OK kullanma ,69 1,89 2 > ,93 2, ,8 4,1 22 > ,1 4, ,8 16,1 12 > ,7 23, > /768 14,4 25,0 12 >40 343/ ,0 6 0,001 0,001 0, ,014 Tablo:Türkiye de Meme Kanseri Risk Faktörleri 40 yaş sınırına göre istatistiksel değerlendirme

20 HORMON REPLASMAN TEDAVİSİ ALANLAR %10 Evet Hayır %90

21 DOĞUM SAYISI yok %6 1 %12 %36 % ve üstü Doğum sayısı

22 MUAYENE BULGULARI 12% Nonpalpabl Palpabl 88%

23 TÜMÖR ÇAPI (Ortalama 2.7 cm) %5 %10 Çap 10mm 10 < Çap 20 (mm) 20 < Çap 50mm Çap>50mm % mm %39 (10-20mm)

24 TANI SIRASINDA KLİNİK EVRE 16% DCIS EVRE I 52% 5% 2% EVRE II EVRE III EVRE IV 25%

25 MENOPOZ DURUMU Premenopozal Perimenopozal 41% Menopozal 55% 4% Batı toplumunda premenopozal meme kanseri oranı %25 Fornier MN et al. Cancer 2005

26 UYGULANAN CERRAHİ TEDAVİ

28 MEME KANSERİNDE TARAMANIN ÖNEMİ Tarama erken tanıyı sağlar, tümör çapı küçülür. Erken tanı, meme koruyucu cerrahi tedavi oranını arttırır. Erken evrede tanı, mortaliteyi azaltır. Erken evre meme kanserinin tedavisi daha ekonomiktir. Warwick J et al: Cancer 2004

29 MEME KANSERİNDE TARAMA Hedef = Asemptomatik hastalık TOPLAM PRE-KLİNİK DÖNEM Tarama mamografisi 0 mm 3mm 10mm KLİNİK DÖNEM KENDİ KENDİNİ MUAYENE / KLİNİK MUAYENE

30 MEME KANSERİ TARAMA YÖNTEMLERİ HALKIN EĞİTİMİ FARKINDALIK KENDİ KENDİNİ MUAYENE KLİNİK MUAYENE MAMOGRAFİ (USG, MRI)

31 KENDİ KENDİNİ MUAYENE - RANDOMİZE KLİNİK ÇALIŞMALAR KENDİ KENDİNİ MUAYENE + KLİNİK MUAYENE KENDİ KENDİNİ MUAYENE - KLİNİK MUAYENE Çalışma / yaş Meme kanseri Ölüm Kadın sayısı Meme kanseri Ölüm Kadın sayısı SHANGAI (30-69 yaş) 5 yıl sonra , , yıl sonra , ,085 RUSYA (40-64 yaş) 5 yıl sonra , , yıl sonra , , yıl sonra , ,759

32 KENDİ KENDİNİ MUAYENE (KKM) - RANDOMİZE KLİNİK ÇALIŞMALAR Shangai Kanserlerin %50 si Tis veya T1 St Petersberg çalışması Kanserlerin %40 ı Tis veya T1 KKM grubunda kompliyans düşük Çalışmanın heriki kolunda klinik muayene Smith RA et al: Radiol Clin N Am 2004

33 KLİNİK MEME MUAYENESİ (KMM) KKM nin meme kanserinin mortalitesi üzerine etkisi bilinmemektedir. KKM nin mamografi ile birlikte yapılması taramanın duyarlılığını artırmaktadır. KKM, daha genç kadınlarda daha etkindir. KKM nin, mamografi ile birlikte yapılması daha düşük yanlış pozitiflik sağlar.

34 KLİNİK MEME MUAYENESİ (KMM) Etkili faktörler Tümöre ait özellikler Çap Sertlik Lokalizasyon

35 KLİNİK MEME MUAYENESİ (KMM) Etkili faktörler Hastaya ait özellikler Memenin yoğunluğu Nodülarite Menopoz durumu Vücut ağırlığı, hormon kullanımı, ırk

36 KLİNİK MEME MUAYENESİ (KMM) Etkili faktörler Klinisyene ait özellikler Meme konusunda uzman olmak Klinisyenin becerisi Klinisyenin tecrübesi

37 MAMOGRAFİ İLE TARAMA FIRSATÇI TARAMA ORGANİZE TARAMA

38 MAMOGRAFİ İLE TARAMA FIRSATÇI TARAMA Mortaliteye etkisi? Hangi yaş grubu? Düzenli değil Yüksek Risk Grubu? Daha masraflı?

39 MAMOGRAFİ İLE TARAMA ORGANİZE TARAMA Mortaliteye etkisi KESİN (50-69YAŞ, %35) Hangi yaş grubu = Düzenli : 2 yılda bir Yüksek Risk Grubu : İnterval daha kısa olabilir Daha masraflı? = Daha ekonomik

40 MEME KANSERİNDE MAMOGRAFİ İLE TARAMA SONUÇLARI Çalışma Yıl Yaş Karşılaştırma Aralık Katılım Film Sayı Takip/yıl HIP M+KMM - X 12 ay %67 2 yön 60, Malmö M - X ay % yön 60, Two-County M X 24 ay % , Edinburgh M+KMM X 24 ay % , Stockholm M X 28 ay % , NBSS M+KMM+KKM KMM+KKM NBSS M+KMM+KKM KMM+KKM 12 ay % , ay % , Gothenburg M X 18 ay % yön 51, Smith RA et al: Radiol Clin N Am 2004

41 HIP Malmö Two-county YAŞ Edinburgh Stockholm NBSS-1 NBSS-2 Gothenburg Kombine RR-Relative Risk MEME KANSERİNDE MORTALİTE - RANDOMİZE MAMOGRAFİ TARAMA SONUÇLARI

42 HIP Malmö YAŞ Two-county Edinburgh Stockholm NBSS-1 NBSS-2 Gothenburg Kombine RR-Relative Risk MEME KANSERİNDE MORTALİTE - RANDOMİZE MAMOGRAFİ TARAMA SONUÇLARI

43 MAMOGRAFİ ve İSTENMEYEN SONUÇLAR Memenin kompresyonu sonucu acıma, Yeniden film çektirme gereksinimi (recall kötü görüntü) Yanlış pozitif biyopsiler yaş arası kadınlarda tarama (?) DCIS tepiti : Fayda / Zarar (?) Radyasyona maruz kalma Taramanın psikolojik etkileri (anksiyete, stres) Feig SA: Radiol Clin N Am 2004

44 TÜRKİYE DE MEME KANSERİ TARAMASI Mevcut bilimsel verilere dayalı, Ekonomik, Kültürel, sosyal ve dinsel yapıya uygun olmalıdır.

45 TÜRKİYE DE MEME KANSERİ TARAMASI Farkındalık (Awareness) Eğitim Kendi Kendini Muayene (KKM) Klinik Meme Muayenesi (KMM) Mamografi

46 TÜRKİYE DE MEME KANSERİ TARAMASI Sağlık Bakanlığı Kanserle Savaş Dairesi / KETEMLER Ulusal Kanser Danışma Kurulu : Meme Kanseri Erken Tanı ve Tarama Alt Kurulu Ulusal Meme Hastalıkları Dernekleri Federasyonu Sosyal Meme Dernekleri Üniversite Meme Merkezleri Devlet Hastaneleri ve Özel Hastaneler Meme Merkezleri

47 İSTANBUL DEVLET EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANELERİ MEME MERKEZLERİ SAĞLIK BAKANLIĞI KANSERLE SAVAŞ DAİRESİ BAŞKANLIĞI ÇALIŞMALARI BAHÇEŞEHİR MEME KANSERİ TARAMA PROJESİ

48 İSTANBUL DEVLET EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANELERİ (EAH) MEME POLİKLİNİKLERİ (2006 YILI VERİLERİ) MEME POLİKLİNİĞİ Muayene olan kadın sayısı Şüpheli bulunanlar Meme kanseri tanısı konulanlar 2006 yılında yapılan meme cerrahisi 2006 yılında yapılan meme kanseri cerrahisi Dr.Sadi Konuk VAKIF Gureba Fatih Sultan Mehmet Göztepe Haseki Haydarpaşa Nümune İstanbul Dr.Lütfi Kırdar Okmeydanı Şişli Etfal Taksim Ümraniye TOPLAM Dr.Adem Akçakaya- İstanbul Sağlık Md.Yrd /2006

49 KANSER ERKEN TANI VE TARAMA MERKEZLERİNİN KURULMASI (KETEM) T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığı tarih ve B100KSD /1009/833 Sayılı Yönetmelik KONU : Kanser Tarama ve Eğitim Merkezi Kurulması 2008 YILI SONUNA KADAR TÜM İLLERDE KETEM LER KURULMUŞTUR. KETEM LERDE MEME VE SERVİKS KANSERİ ÖNCELİKLİ OLMAK ÜZERE TÜM KANSERLER İÇİN ERKEN TANI SAĞLANMAYA ÇALIŞILMAKTADIR.

50 KETEM LERDE MUAYENE VE TETKİKLERİ YAPILAN KADIN SAYISI 2006 YILI İLLER MEME POL. MAMOGRAFİ USG YAYMA İİAB ADANA ANKARA ANTALYA BALIKESİR DİYARBAKIR EDİRNE ERZURUM GAZİANTEP İSTANBUL TRABZON ADIYAMAN AFYON AKSARAY MANİSA MUĞLA ARDAHAN AMASYA BAYBURT BOLU BURDUR ÇANAKKALE Kaynak : Dr.Alper Hatipoğlu / Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığı

51 KETEM LERDE MUAYENE VE TETKİKLERİ YAPILAN KADIN SAYISI YILI İLLER MEME POL. MAMOGRAFİ USG YAYMA İİAB GİRESUN HATAY K.MARAŞ KAYSERİ KÜTAHYA NEVŞEHİR RİZE YALOVA ELAZIĞ KIRKLARELİ DENİZLİ AYDIN MALATYA KİLİS NİĞDE BURSA İZMİR TOPLAM Kaynak : Dr.Alper Hatipoğlu / Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığı/2006

52 TÜRKİYEDE MEME KANSERİ SAĞLIK BAKANLIĞI KANSERLE SAVAŞ DAİRESİ BAŞKANLIĞI ÇALIŞMALARI BALIKESİR DEVLET HASTANESİ KETEM 2006 yılı 3848 mamografi çekilmiş, 2219 USG yapılmıştır. 44 şüpheli olgunun 31 inde erken meme kanseri tespit edilmiştir yılı bugüne kadar: 503 mamografi, 300 USG yapılmış, 7 kadında meme kanseri tanısı konulmuştur. GİRESUN PROF.DR. İLHAN ÖZDEMİR KETEM Giresun 1 nolu sağlık ocağı yaş kadın nüfusu kişiye ocak ebeleri aracılığı ile davetiye gönderilmiş ve 698 kadının (%66.7) mamografisi çekilmiştir tarihinde 2 nolu sağlık ocağı yaş arasındaki 1730 kadının taraması İçin ilk mamografi çekimlerine başlanmış ve kendi kendine meme muayenesi anlatılmıştır. Yoğun başvuru ile karşılaşan merkezimiz 2. mamografi cihazının alımını 2007 yılı 2.yarısında gerçekleştirecektir. Programın 1. turu devam etmekte olup 3.tur çekimlerinin 2007 sonu bitmesi hedeflenmiştir. İzmir Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi TÜLAY AKTAŞ KETEM İZMİR NARLIDERE İLÇESİ YAŞ KADINLARDA MEME KANSERİ TARAMA PROGRAMI Narlıdere İlçesi 2004 kayıtlarına göre yaş arası 4115 kadın veri tabanı olarak kabul edilip, den itibaren tarama programı uygulanmaya başlanmıştır. Telefon edilen 2216 kadından 1263 tanesi daveti kabul etmiş, klinik meme muayenesi yapılmıştır kadına mamografi, 685 ine ultrasonografi yapılmıştır. Çekilen mamografilerin 651 ine çift okuma uygulanmış,ikinci radyoloji uzmanı tarafından 14 kadına ultrasonografi istenmiştir. 33 kadına biyopsi yapılmasına karar verilmiş ve 8 hastaya kanser tanısı konmuştur. Geri kalan 953 kadın taramaya katılamamıştır.

53 TÜRKİYEDE MEME KANSERİ BAHÇEŞEHİR MEME KANSERİ TARAMA PROJESİ PROJE - I BAHÇEŞEHİR MAMOGRAFİ İLE TARAMA PROJESİ İÇİN ANKET ÇALIŞMASI SURVEY ON A PILOT MAMMOGRAPHIC SCREENING PROJECT IN BAHCESEHIR PROJE - II BAHÇEŞEHİR MEME KANSERİ TARAMA PROJESİ BREAST CANCER SCREENING PROJECT IN BAHCESEHIR, ISTANBUL, TURKEY

54 TÜRKİYEDE MEME KANSERİ BAHÇEŞEHİR MEME KANSERİ TARAMA PROJESİ PROJE - I BAHÇEŞEHİR DE OTURAN VE TARAMA PROJESİNE KATILACAK OLAN KADINLARDAN 1000 TANESİNE 8 BÖLÜMDE OLUŞTURULAN 129 SORU YÖNELTİLMİŞTİR. BHGI "Global Summit on International Breast Health Care Implementation Hosted by:asco American Society of Clinical Oncology October 1 4, 2007, Budapest, Hungary

55 TÜRKİYEDE MEME KANSERİ BAHÇEŞEHİR MEME KANSERİ TARAMA PROJESİ BREAST CANCER SCREENING PROJECT IN BAHCESEHIR, ISTANBUL, TURKEY PROJE - II BAHÇEŞEHİR DE OTURAN VE YAŞLARI ARASINDA OLAN 5600 KADINA BAHÇEŞEHİR MEME SAĞLIĞI MERKEZİ NDE ÜCRETSİZ MUAYENE VE DİJİTAL MAMOGRAFİ İLE TARAMA YAPILMAKTIR.

56 SONUÇLAR - 1 Meme kanseri, ülkemizde de en sık görülen kadın kanseri olup, sıklık,tanı sırasında evre ve tedavilerde bölgelere ve gelişmiş ülkelere göre önemli farklılıklar gözlenmektedir. Genç kadınlarda sık görülmesi araştırılması gereken bir konudur. Kadınların ve konu ile ilgili sağlık personelinin eğitilmesi, erken tanı ve mortalitede azalma sağlayacaktır.

57 SONUÇLAR - 2 Türkiye de meme kanseri tarama ve kayıt projeleri çok önemli güçlüklere (bürokrasi, yetki, birlikte çalışma güçlüğü, bilgisizlik, ekonomik sorunlar ) rağmen uygulanmaya başlamıştır. Ülkedeki meme kanseri sıklığı ve tanı sırasındaki evreler heterojendir. Öncelikle eğitimle farkındalık arttırılmalı, seçilmiş bölgelerde mamografi ile tarama (50-69 yaş) yapılmalıdır.

58 Amaç Bahçeşehir de oturan yaş grubundaki kadınların; 1. Meme sağlığı ve kanseri hakkındaki bilgi, tutum ve davranışlarını, 2. Planlanan tarama ile ilgili beklentilerini belirlemek. 58

59 Bilgi Formu 1. Tanımlayıcı bilgiler 2. Temel bilgiler: 17s 3. Kadın sağlığı: 13s 4. Kişisel öykü: 43s 5. Bölüm B tutum 56s (toplam 129 soru, 500+ değişken)

60 Araştırmaya Katılanların Yaş Gruplarına Dağılımı Bahçeşehir, Ort yaş: 49.6 ± Medyan yaş:48 min:40 max: n= sayı

61 Araştırmaya Katılan Yaş Grubundaki Kadınların Eğitim Durumları % 37,2 23, , ,1 2,1 8,5 6,3 1,5 0 OYD OY İlk Orta Lise Yüksek Üniv. Lisansüstü 61

62 Araştırmaya Katılanların Sosyal Güvence Durumlarına Göre Dağılımı Bahçeşehir, 2008 SSK 48,8 Emekli-Sandığı 18,9 Bağ-Kur Özel 9,9 18,2 %3.3 çift sigortası var, Yeşil Kart YOK 0,1 7,0 2. sigorta ÖZEL Sig bilmiyor 0, %

63 Araştırmaya Katılanların Kendi Beyanlarına Göre, Sosyo-ekonomik Sınıfları Bahçeşehir, 2008 En üst 0 Üst 13,4 Ort ÜST : 6842 ± 2790 YTL/ay Orta Düşük 5,3 Ort ORTA : 3646 ± 2271 YTL/ay Ort DÜŞÜK : 1754 ± 1337 YTL/ay 80,8 En düşük 0,4 Ort ENDÜŞÜK : 665 ± 157 YTL/ay %

64 Fiziksel Aktivite Spor yapmıyor 30,5% % 100 Spor yapıyor 69,5% 25,20 27,60 Haftanın 3 günü 28,20 Haftanın her günü n=886 0 Düzensiz-seyrek Exercise protects against breast cancer comes from a review of 62 studies published online May 13 in the British Journal of Sports Medicine. Half of these studies showed a dose-response effect, exercise reduces the risk for breast cancer by about 25%. 64

65 Sigara Hiç % % sigara içmedi 75 49,21 42,2% Sigara içmeyi denedi; 57.8% 50 23,33 Düzenli içiyor Ara sıra 25 içiyor 27,46 İçmiyor n=883 0 İçmeyi denedi 65 TNSA-2003: İstanbul y kadınlarda sigara içme % 36.9, kentlerde %32.8, Türkiye ortalaması % 27.6

66 Alkol Hiç % 100 2,30 alkol içmedi 75 49,1% Alkol içmeyi denedi 50 93, % 50,9% 25 Düzenli içiyor Ara sıra içiyor 0 4,00 İçmiyor n=777 İçmeyi denedi 66

67 Meme Kanseri İle İlgili Bilgileri En Çok NEREDEN Öğrendiniz? TV 59,1 Gazete Doktor Arkadaş/Akraba İnternet Kitap Broşür/poster Radyo Hemşire 1,4 1,1 5,7 5,1 7,2 31,4 37,2 45,2 % 98,5 Meme Kanserini duydu! % * Birden fazla yanıt alınmıştır.

68 Meme Kanserine Erken Tanı Konulabilir Mi? Günümüzde Meme Kanseri Erken Tanısı Nasıl Konulabilir? KKMM ile 62,7 Mamografi ile 52,4 Dr muayenesi ile MM Ultrasonografisiyle 18 39,9 % 98,5 Erken Tanı Konulabilir! Dış görünümden 5, % * Birden fazla yanıt alınmıştır.

69 Mamografi ile İlgili Herhangi Birşey Duydunuz mu? En Çok NEREDEN Öğrendiniz? Dr. 58,4 TV Gazete Arkadaş/Akraba İnternet Broşür/poster Kitap Hemşire Radyo 3,3 3 2,6 1,2 4,4 26,1 22,4 35, % 96,1 Mamografi duydu! % * Birden fazla yanıt alınmıştır.

70 Meme Kanserine Erken Tanı Konulabilir Mi? Günümüzde Meme Kanseri Erken Tanısı Nasıl Konulabilir? KKMM ile 62,7 Mamografi ile 52,4 Dr muayenesi ile 39,9 MM Ultrasonografisiyle 18 Dış görünümden 5, % * Birden fazla yanıt alınmıştır.

71 Kendi Kendine Meme Muayenesi Yapma KKMM Yapma Sıklığı Nadir 42,5 16,2 Haftada bir/daha sık 28,3 83,8 Hemen hiç 16,2 Yapmıyor Yapıyor Ayda bir 13,

72 Yaş Gruplarına Göre, Kendi Kendine Meme Muayenesi Yapma Sıklığı Bahçeşehir, % 25,5 30,4 35, ,70 11,4 5, ,70 44,6 40,9 Haftada bir + Ayda bir 0 17,10 13,6 18, Nadir Hiç n=904, p<

73 Meme Kanseri Açısından KİMLER Daha Fazla Risk Altındadır? Ailede meme kanseri olanlar Hiç emzirmemişler Hiç anne olmayanlar Ailede Over Ca 69,3 66,2 82,1 96,4 İleri Yaştakiler Menopozdan sonra şişmanlayanlar '30 y+ Annelik' Alkol Kullananlar Ailede Kolon Kanseri '55 y+ Menopoz' '12 y- Menarş' 31,8 58,2 57,8 57,1 49,8 47,1 46, % * Birden fazla yanıt alınmıştır.

74 Meme Kanserinden Korunmak İçin NELER Yapılabilir? '40 ydan sonra kontrol' Emzirilmeli 'Egzersiz yapılmalı' 'İdeal ağırlık korunmalı' '30 ydan önce annelik' Alkol Tüketilmemeli 96,9 92,5 87,5 81,2 76,4 74, % * Birden fazla yanıt alınmıştır.

75 Hekim Tarafından Tanı Konulmuş Herhangi Bir Hastalık Var Mı? Var Yok 50,8 49,2 11 Meme Ca % 1.2 (WHO YSH: 480/yüzbin) -3 Rahim kanseri -2 Rahim ağzı kanseri -1 Yumurtalık kanseri -2 İdrar kesesi kanseri -2 Akciğer kanseri -1 Larinks kanseri - 1 Karaciğer kanseri = Toplam 23 kanser % 2.5 n=905, çoklu yanıt, 460 ında hast var. 75

76 Risk Altında Araştırmaya Katılanların Beden Kitle İndeksine Göre Meme Kanserine Yakalanma Olasılığı % 42,5 NORMAL 39,3 KİLOLU ZAYIF 0,9 17,4 ŞİŞMAN 18,50< '18,50-24,99' ' ' '30 +' 76

77 İlk Adet Yaşı ve Meme Kanserine Yakalanma Olasılığı <=11 7,8 Risk Altında 12 ve >=14 34, Ortalama İlk Adet Yaşı: 13.1 ± 1.3, Min: 9, Max: 21 n=893, 12 kişi hatırlamıyor, 3 boş. 77

78 İlk Gebelik Yaşı ve Meme Kanserine Yakalanma Olasılığı '30 ve daha geç' 7,8 Risk Altında '30<' 92, Ortalama İlk Gebelik Yaşı: 23.2 ± 4.9, 78

79 Doğum Öyküsü ve Meme Kanserine Yakalanma Olasılığı Hiç Doğum Yapmadı 6,5 Risk Altında Doğum yaptı 93, Ortalama Toplam Doğum Sayısı 2.3 ± 1.2, min 1, max13, n=843 (2 boş) n=904, 4 boş, 79

80 Menopoz Yaşı ve Meme Kanserine Yakalanma Olasılığı '55 +' 3,6 Risk Altında '55<' 96, Ortalama Menopoz Yaşı: 46.3 ± 5.0, Min: 25, Max: 60, n= Araştırma esnasında menopozda olan n=522, 18 kişi hatırlamıyor, 504 hatırlıyor

81 Ailede Kanser (meme, yumurtalık kanseri hariç) 53,9 46,1 Var Yok Bahçeşehir de yaşayan her 2 kadından 1 inin ailesinde KANSER VAR! 81

82 Ailede Meme Kanseri Aile (1,2,U) 15,8 Uzak 6 İkinci 6,7 Birinci 5,

83 Memelerde Herhangi Bir Şikayet Var Mı? Fibrokist 36,9 Kitle Ağrı Şişlik Polikist Yağ bezesi M.başında akıntı Yara/ülser Kızarıklık 29,1 16 % ,8 Memelerde 2,4 Herhangibir Şikayet 1,9 Var! 1, % * Birden fazla yanıt alınmıştır. n=206

84 Son 2 Yıl İçinde Herhangibir Sağlık Kontrolu? Hangi Tetkikler Yapıldı? Mamografi 49,6 Meme USG 34,2 Smear Tam Kan Sayımı 17 22,9 % 75.1 Son 2 yıl içinde tetkik yaptırdı! Check-up Kemik Dansite Ölçümü 2,3 5, % * Birden fazla yanıt alınmıştır.

85 Son 2 yıl içinde Tetkik yaptırma Mamografi Meme Ultrasonografisi 34,2 49,6 50,4 65,8 MMGRF Cektirdi Çektirmedi MM Ult yaptırdıcektirdi Yaptırmadı

86 Son 2 yıl içinde NİÇİN mamografi ÇEKTİRMEDİ? 1. Gerekli olduğunu bilmiyor 2. İhmal-tembellik 3. Gerek görmüyor 4. Şikayeti yokken gerekli olmadığını düşünüyor 5. Zamanı yok Gerekli olduğunu bilmiyor Gerek yok Zamanı y ok Parası y ok Dr korkusu Ev de hastası v ar Uygun yer yok İstemiy or Tekrarlanması gerektiğini bilmiy or Uzak OYD Yanlıs bilgi Utanma Dini neden 5,3 4,4 3,1 2,6 2,4 1,1 1,1 0,9 0,7 0,7 0,7 0,4 0,4 0,4 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0, ,4 15,1 26, %

87 Son 2 yıl içinde mamografi ÇEKTİRMEME nedenleri Eksik/ yanlış bilgi 65,6 Uygun Sağlık Kurumu yok (zaman-mesafe) 8,8 Korku/endişe/ 5,7 Hekim gerek görmemis/usg +/ başka sağlık sorunu var/ radyasyon istemiyor 4,8 n= %