Aylık Bülten ARALIK 2008

Transkript

1 Aylık Bülten ARALIK 2008 İÇİNDEKİLER.: Makaleler Yatırıma ve Ölçeğe Teşvik (Adnan Nas) Malın değerinin düşmesi ile oluşan zararlar nasıl gider yazılabilir? (Zeki Gündüz) Ücret, prim ve ikramiyelerin bankalar aracılığıyla ödenmesi yükümlülüğü getirildi (İsmail Bulut) İhracatçının KDV iadesi geciktirilmemeli ve sınırlandırılmamalı (Vedat Özdan) Ar-Ge Teşviklerinden Nasıl Yararlanırsınız? (Hüseyin Caner).: Söyleşi: Nazmi KARYAĞDI / Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı Strateji Geliştirme Dairesi Başkanı.: Vergi TV de Geçen Ay.: Basın Özetleri.: PwC Aralık 2008 Bültenleri.: PwC Ocak 2008 Eğitimleri.: Ocak 2009 Mali Takvimi.: Pratik Bilgiler ve Ekonomik Veriler

2 MAKALELER Yatırıma ve Ölçeğe Teşvik Adnan Nas PwC Türkiye Yönetici Ortağı D oğrudur, öngörülemeyen derinlikte ve hızda ortaya çıkan olumsuz küresel gelişmelerin bizim oldukça sağlam ama küçük k bankacılık sistemimizde ve kronik yapısal sorunları olan reel sektörümüzde yarattığı güven eksikliği ve kararsızlık bizim kabahatimiz değildir. Ancak bununn böyle olması, ağırlığı şimdi daha da artan sorunlarımızı çözme sorumluluğunu bizim omuzlarımızdan kaldırmıyor. 16 Aralık 2008 tarihli yazımızda, her ülkede olduğu gibi bizde de bu aşamada öncü rolü yüklenecek olan kamu otoritesinin önceliklee ekonominin çarklarını yavaşlatan güven açığını gidermesi, bu amaçla batıdan farklı olarak henüz tahribata uğramamış bankacılık sistemine aktif kalitesi (kredi geri dönüşleri) konusunda geleceğe yönelik destek taahhüdü içeren bir mekanizma kurması, bundan sonra da aslındaa krizden önce de temel gündem olan reel sektörün rekabet gücünü artırma ve yapısal dönüşümünü hızlandırma amaçlarının eleğinden geçirilen bir politika demetini uygulaması gereğine işaret etmiştik. Gerçekten krizin ilk darbesinin dışında kalmak, bize batıdakinden çok daha yalın ve anlaşılabilir bir eylem planı yapma şansını veriyor; bunu kullanabilmeliyiz. Yeni teşvik tasarımı ve sanayi stratejisi Bu eylem planının öne çıkan unsurlarından biri, defalarca yazdık, yeni bir teşvik sistemi tasarımı dır. Son bir iki yıla kadar ve hayret edilecek kadar uzun bir süre uygulamada kalan mevcut sistem, kapsam ve amaç yönünden belli öncelikleri, ayrıca elle tutulur performans kriterleri içermediği için ciddi kaynak savurganlığınaa yol açtı ve rekabet gücüne ölçülebilir bir katkı sağlayamadı. Sisteme stratejik ve yeni dinamiklere uygun bir nitelik kazandırmak doğrultusunda yoğunlaşan tartışmalar, 2008 yılıı başından itibaren ekonomideki kırılganlıkların temelindeki yapısal zafiyetleri gidermeye yönelik bir sanayi stratejisi arayışı ile sürdürülebilir büyüme rotasını güvence altına alacak bir içeriğe kavuştu. Yıl içinde yapılan iki atölye çalışması ile kamu ve özel kesim ile sivil toplum kuruluşlarımızın geniş katılımına dayalı ortak bir irade geliştirilmeye çalışıldı. Sonunda, Türkiye nin Avrupa ve Asya nın üretim merkezi yapılması vizyon olarak benimsendi. Kuşkusuz bu iddialı inisiyatifin akıbetinden kaygılanmaya yol açacak eksiklikler vardı; yıllardır üzerinde konuşulduğu halde sahibi ve sorumlusu dahi netleşmemiş sanayi envanteri eksikliği de bunların başında geliyordu. Sanayi Bakanı, hafta sonunda yayınlanan bir röportajdaa 3800 sektörden 2 milyon u aşkın işletmenin mali tabloları ve kritik faaliyet göstergelerinin Girişimcii Bilgi Sistemi adıyla bir portalda toplandığını ve sürekli güncellendiğini, krizler de dahil ekonomik gelişmeler sonunda sektörlerde sağlam verilere dayalı etki analizleri yapılabileceğini vurgulayınca yeni teşvik sistemi tasarımının artık şekillenmekte olduğuna dair umudumuz arttı. Zaten yılsonunda hem 5084 sayılı kanun, hem de vergi mevzuatındaki yatırım indirimi uygulaması sona erdiği için yeni uygulamanın ne olacağı merak ediliyor. Yatırım teşvikii şart Zaman zaman amacı aşan şekillerde kullanılsa da mevcut sistemin üretim kapasitesininn güçlenmesini sağlayan tek unsuru olan yatırım indirimi sona ererken eski teşvik belgelerine dayanarak yapılmış yatırımlar nedeniyle kazanılan indirim haklarının önemli bir bölümü kullanılmamış olacak. Kazanılmış hakların korunması bir hukuk ilkesii de olduğundan, bunuu güvenceye bağlayacak bir düzenlemeye ihtiyaç var. Öte yandan uzun zamandır yoğun çalışmalar sonunda hazırlanan ve Maliye Bakanlığı nca üzerinde son çalışmalar yapılmakta olan Gelir Vergisi Kanun Taslağı nda, yatırımın büyüklüğüne ve istihdam edilen işçi sayısına bağlı olarak bu yatırımdan elde edilecek kazancın yüzde 80 e kadar varabilecek bir bölümünün gelir ve kurumlar vergisinden müstesna tutulmasına ilişkin bir hüküm de önerilmektedir. Özellikle krizin etkileriyle ciddi bir durgunluk tehlikesi

3 ve zaten yüksek olan işsizliğin daha da artması ihtimali, belli bir ölçeğin üstündeki yatırımların teşviki için yeni bir mekanizmayı zorunlu kılıyor. İndirimm yerine istisna uygulaması, teşvikin etkisini yatırımın sonuçlanmasına ve kara geçmesinee kadar erteleyeceğinden, yatırımcı şirketin tüm kazançları için uygulanacak ve yatırım aşamasından itibaren sonuç doğuracak bir düzenleme, hem krize karşı geliştirilecek politikalarda aranan etkinliğe uygun düşecek, hem de kazanılmış ama kullanılmamış yatırım indirimii hakları ile tutarlı bir mevzuat zemini sağlayacaktır. MULTİMEDYA ÜRÜNLER Ölçeği artırmak önceliktir Şirketlerimiz ile ilgili veri tabanının da açık bir şekilde göstereceği gibi Türk ekonomisindeki en önemli sorunlardan biri, işletmelerde ölçek sorunudur. Bu nedenle teşvik sistemi tasarımının önceliklerininn başında da, işsizlik tehlikesinin de büyümesini önlemek amacıyla, işletme ölçeklerini arttırmak gelmelidir. Üstelik, evvelce de belirttiğimiz gibi, verimlilik ve yenilikçilik gibi ölçek büyütmeyi de kapsayan yapısal dönüşüm, kriz politikalarıyla da örtüşüyor. Enerjimizi ve sınırlı kaynaklarımızı, gelişmiş batı ülkelerinin krizin büyük tahribatını dengelemek için yürüttükleri olağanüstü büyüklükteki mali politikalara öykünerek hesapsızca harcamak yerine kendi sorunlarımıza çözüm için uygun araçlara odaklayabilirsek hem krizden daha çabuk sıyrılabilir, hem de tavsayan gündemimizde yol alırız. Zaten bundan böyle sık sık aynı taşla iki kuşş vurmamız gerekecek (Dünya, ) Bilgi Sipariş :

4 Malın değerinin düşmesi ile oluşan zararlar nasıl gider yazılabilir? Zeki Gündüz PwC Türkiye Vergi Hizmetleri Ortağı,YMM D Değerli okurlar, metal ve kimya sektöründe demir, çelik ve petrole bağlı birçok ürünün satış fiyatında ani düşüşler oldu. Doğal olarak elinde stokla bu duruma yakalanan şirketlerde önemli zararlarr oluştu. Aşağıda, gazete yazısı formatında ele alacağımız düzenlemeler sayesinde oluşan bu zararları stokta iken, 2008 beyanında gider olarak dikkate alabilmek mümkün olacaktır. Malın değeri %10 veya daha fazla düşmeli Vergi Usul Kanunu nun 274. maddesine göre, dönem sonunda stoklar normal şartlarda alışş bedeli ile değerlenir. Ancak, dönem sonunda, stoklarda bulunan malınızın satış bedeli maliyetine göre yüzde 10 ve daha fazla tutardaa düşmüşse, maliyet bedeli yerine Vergi Usul Kanunu nun 267. maddesindee düzenlenen ortalama fiyat veya takdir esası na göre belirlenen emsal değeri esas alınır. Diğer bir ifade ile satın aldığınız ticari malın piyasa değeri düşmüşse, zararın oluşması için ille bu malı satmış olmanız gerekmiyor. Mal henüz stoklardaa iken de, oluşan zararınızı beyannamenizde gider olarak dikkate almanız mümkün. Ortalama fiyat esası Şayet stokta bulunan değeri düşen malla aynı cins ve nevideki mallardan değerlemenin yapılacağı (2008 takvim yılı için tarihi) ay (Aralık), bir önceki (Kasım) veya daha önceki aylarda (Ekim Ö) satış yapılmışsa, malın bilanço değeri belirlenirken, malın satın alma bedeli (maliyet bedeli) yerine, satışı yapılan malların miktar ve fiyatlarına göre belirlenen ortalama satış fiyatı esas alınır. Ancak bu yöntemin uygulanabilmesi için aylık satış miktarının emsal bedeli belirlenecek her bir malın yüzde 25 inden az olmaması gerekmektedir. Bu şekilde yapılan kıymet tespiti mükellefin kendisince yapılır. Bu durumda, bu hesaplamalara ilişkin kayıt ve cetveller ispat edici kağıtlar olarak muhafaza edilir. Tam tasdik yaptırılıyorsa, kurumlar vergisi beyannamesi tasdik raporunda bu hesaplama ile ilgili olarak yeminli mali müşavirce yapılacak değerlendirmeye yer verilir. Diğer bir deyişle, yapılan işlemin kontrolü YMM tarafından yapılır ve raporda açıklanır. Bu yöntemde bir izin veya bildirime gerek bulunmamaktadır. Takdir esası Şayet emsal bedeli ortalama fiyat esasına göre belirlemek mümkün olmazsa takdir komisyonuna başvurmak suretiyle emsal bedelin mali idareden takdir yoluyla belirlemesi talep edilebilir. Takdir, değeri düşen malın piyasa değeri araştırılmak suretiyle yapılır. Mali İdare ce verilen bir muktezada, takdir komisyonu kararının izleyen yılda verilmesi halinde, değer düşüklüğü farkının komisyon kararınınn alındığı yılda gider yazılabileceği belirtilmişse de biz beyanname tarihine kadar karar alınması halinde önceki yılda da gider alınabilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Bu yöntem, miadı dolan, bozulan, çürüyen ve bu suretle değerini yitiren mallara yönelik olarak öteden beri sıklıkla uygulanmaktadır. Mal imalatta kullanılmışsa Şayet satın alınan mal bir mamulün imalatında girdi olarak kullanılmış ve stoklarda bu mal bulunuyor ve satışa konu bu malın piyasa değeri düşmüşse yine 4

5 yukarıdaki açıklamalar geçerlidir (VUK madde 274/ son cümle ve 275. maddeler). Mal satılmışsa Malı satabilmek mümkün olmuşsa zaten zarar kayda alınmış olacağından bir şey yapmaya gerek olmayacaktır. Satış anında alım fiyatı ile satış fiyatı arasındaki fark zarar olarak dikkate alınabilecektir. Mal ilişkili şirkete zararına satılıyorsa Bu durumda tasdik raporunda veya transfer fiyatlaması raporunda bu konuyu detaylı açıklamakta fayda bulunmaktadır. Şayet zararına satış piyasa koşulları nedeniyleyse ve bu durum ortaya konabiliyor ve izah edilebiliyorsa bir sorun olacağını düşünmüyoruz. Zararın geriye yürütülmesi nedir? Şayet bu donem zarar etmişseniz halihazırdaki düzenlemelere göre bu zararı beş yıl içinde doğacak karlarınızdan (vergi matrahından) indirebiliyorsunuz. Benim önerim bu dönem zarar oluşmuşsa, bu zararı geçmişte ödenen vergilere mahsup edecekmiş gibi hesaplayalım. Ancak mali idare bu tutarı nakden iade etmesin şirkete teminat mektubu gibi versin. Yani bu alacak bir teminat olarak kullanılabilsin. Bu hususta başta devreden KDV olmak üzere birçok alanda benzeri yaklaşımlar üretilebilir. Olağanüstü dönemlerde olağandışı çözümler denenebilir. Mutlu, huzurlu, sevdiklerinizle ve gönlünüzce bir yıl geçirmenizi dilerim. İflasın ertelemesi ve şüpheli alacak karşılığı ayrılması Değerli okurlar, ne yazık ki ekonominin durgunluk dönemlerinin vergi konuları bu tür tatsız konuları içermekte. Şu günlerde birçok şirketin iflasın ertelenmesi kararı almak için mahkemelere başvurduğuna ve bir kısmının bu yöndeki taleplerinin mahkemelerce kabul edildiğine şahit oluyoruz. İcra İflas Kanunu nun ilgili hükümleri çerçevesinde iflasın ertelenmesi talepleri kabul edilen şirketler nezdinde 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanun Hükümleri de dahil olmak üzere hiç bir takip yapılamamakta, yapılmakta olan takipler durdurulmaktadır. Bu süre zarfında zaman aşımı ve hak düşürücü süreler durmaktadır. Bu konudaki sorun hakkında böyle bir karar alınmış şirketlerden alacağı olan şirketlerin alacakları için nasıl karşılık ayırabilecekleridir. Bir şekilde icra takibi için başvurulması ya da müdahil sıfatıyla bile olsa iflasın ertelemesi sürecine dava açmak suretiyle dahil olunması, şayet teminat da yoksa karşılık ayırabilmek için yeterli olmalıdır. Bu konuda mali idarenin bir açıklama yapması yerinde olacaktır. Bir öneri: Kamu teminat mektubu Bildiğiniz üzere geçmişte zararın geriye yürütülmesi konusu tartışılmış ve henüz zamanı gelmediği için yeni kurumlar vergisi tasarısından çıkarılmıştı. 5

6 Ücret, prim ve ikramiyelerin bankalar aracılığıyla ödenmesi yükümlülüğü getirildi İsmail Bulut PwC Türkiye Vergi Hizmetleri Direktörü A. GENE EL BİLGİ Bilindiği gibi 5754 sayılı kanunla, 818 sayılı Borçlar Kanunun, 5953 sayılı kanunun, 854 sayılı Deniz İş Kanunu ve 4857 sayılı İş Kanunu nun ilgili maddelerinde değişiklik yapılmıştır. Yapılan bu değişiklikle işverenler tarafından bu kanunlara tabi olarak çalıştırılan işçi, gazeteci ve gemi adamlarına yapılacak ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her türlü ödemenin bankalar aracılığıyla yapılması zorunluluğu getirilmiştir. Ancak bu zorunluluğun uygulanması ile ilgili usul ve esasların Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığı nın bağlı olduğu bakanlıkça müştereken çıkarılacak yönetmelikle düzenleneceği belirtilmiştir. Söz konusu yönetmelik ise tarihinden itibaren yürürlüğe girmek üzere tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır. B - Yönetmelikle hedeflenen amaç: Bu yönetmeliği müştereken yayımlayan idarelerin başlıca amaçlarının; 1 - İşverenler tarafından, çalışanlarına resmi kayıtlarının dışında ücret ödenmesine engel olmak, 2 - İşverenler ile çalışanları arasında oluşabilecek ihtilaflara engel olmak, olabilir. C - Bankalar aracılığıyla yapılacak ödemelerin türleri: Söz konusu yönetmelikte, bankalar aracılığıyla yapılacak ödeme türleri olarak ilgili mevzuatları ına göre çalıştırılan işçi, gazeteci ve gemi adamlarına ödenen her türlü ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her türlü istihkakını kapsar denmektedir. Her türlü istihkak tanımından anlaşılması gereken ise; söz konusu işletmelerde çalışanların, o işletmede çalışıyor olmak dolayısıyla hak ettikleri ve bu nedenle kendilerine ödenen ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her türlü istihkak ile bu ödemelerden mahsup edilmek üzere kendilerine ödenen avansların da bankalar aracılığıyla yapılması gereken ödemeler arasında düşünülmesi gerekir. Böyle düşünülmediği takdirde bir kısım işverenlere bu tür ödemeleri önce avans olarak ödeyip bankalar aracılığıyla ödeme yapma yükümlülüğünden kurtulma olanağı sağlanmış olacaktır. D - Bankalar aracılığı ile ödeme yapacak işverenler: Yukarıda bahsedilen yönetmelik 18 Kasım 2008 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır. Bu yönetmeliğin ikinci bölümünde yapılan açıklamalara göre ödemelerini bankalar aracılığıyla yapması gereken işverenler aşağıdaki gibi sayılmıştır sayılı kanuna tabi olarak Türkiye genelinde en az 10 gazeteci çalıştıran işverenler, çalıştırdıkları ı gazetecilere o ay içinde yapacakları her türlü ödemenin yasal kesintiler düşüldükten sonra kalan net tutarını bankalar aracılığı ile ödemekle yükümlüü bulunmaktadırlar. 2 - Gazeteci çalıştıran işverenler aynı zamanda gazeteci dışında İş Kanunu kapsamında işçi tanımına giren kimseleri çalıştırmaları halinde çalıştırdıkları işçi ve gazeteci sayısı toplamınınn en az 10 kişi olması durumunda çalıştırdıkları gazeteci ve işçilere o ay içinde yapacakları her türlü ödemenin yasal kesintiler düşüldükten sonra kalan net tutarını bankalar aracılığıyla ödemekle yükümlü bulunmaktadırlar sayılı Deniz İş Kanunu na tabi olarak: Türkiye genelinde en az 10 gemi adamı çalıştıran işverenler ve işveren vekilleri çalıştırdıkları gemi adamlarına o ay 6

7 içinde yapacakları her türlü ödemenin yasal kesintiler düşüldükten sonra kalan net tutarını bankalar aracılığıyla ödemekle yükümlüdürler. İşverenlerin veya işveren vekillerinin gemi adamlarıyla yapacakları hizmet akitleri Deniz İş Kanunu nun 6. maddesinde yer alan unsurları içermelidir. Ayrıca hizmet akdinde ücretin ödeme zamanı ve yeri ile gemi adamının ödemelerinin yapılacağı banka hesap numarası da bulunmalıdır. 4 - İşyerleri ve işletmelerinde 4857 sayılı İş Kanunu hükümlerinin uygulandığı işverenler ile üçüncü kişiler Türkiye genelinde çalıştırdıkları işçi sayısı en az 10 kişi olması halinde, çalıştırdıkları işçilere o ay içinde yapacakları her türlü ödemenin yasal kesintiler düşüldükten sonra kalan net tutarını bankalar aracılığıyla ödemekle yükümlü kılınmışlardır. E - İşyeri mahallinde banka bulunmaması hali: Bu yönetmelik kapsamında ödeme yapması gereken işverenler, işveren vekilleri ve üçüncü kişiler, işyerlerinin bulunduğu mahalde banka şubesi bulunmaması ya da çalışanlara banka aracılığıyla ödeme yapılmasına olanak bulunamaması halinde ödemelerin TC posta ve telgraf teşkilatı genel müdürlüğü şubeleri aracılığıyla yapılması gerekmektedir. F - Ödemelerin niteliğinin belirtilmesi: Bu yönetmelik kapsamında belirtilen işveren, işveren vekili ve üçüncü kişiler tarafından yine bu yönetmelikte belirtilen kişilere bankalar aracılığıyla yapılan her türlü ödemede ödemelerin niteliği hesabın açıklamasında belirtilmesi gerekmektedir. Eğer ödeme avans olarak yapılıyorsa ne tür bir hak edişin avansı olduğu da belirtilmesi uygun olacaktır. Örneğin; ücret avansı, ikramiye avansı, prim avansı gibi. Bu yetki ile amaçlanan hedef ise; brüt hakedişler üzerinden yapılması gereken kesintilerin bankalar vasıtası ile yaparak tevkif yolu ile yapılan tahsilatı hızlandırmak ve güvenceye almak olduğu düşünülebilir. H - Uygulanacak cezalar: Yönetmelikte belirtilen ödemeleri bankalar aracılığıyla yapmayan işverenlere uygulanacak idari para cezaları da yönetmeliğin üçüncü bölümünde aşağıdaki gibi açıklanmıştır. 1 - Gazetecilere yapılacak ödemeleri bankalar aracılığıyla yapmayan işverenlere 5953 sayılı kanunun 27 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı nın ilgili birimleri tarafından idari para cezası verilecektir. 2 - Gemi adamlarına yapılacak ödemeleri bankalar aracılığıyla yapmayan işverene ve işveren vekiline Deniz İş Kanunu nun 51 inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı nın gemi bağlama limanının bulunduğu yer ilgili birimince idari para cezası verilecektir. 3 - İşçilere İş Kanunu ndan, toplu iş sözleşmesinden veya iş sözleşmesinden doğan alacaklarını bankalar aracılığıyla ödemeyen işverene, işveren vekiline veya üçüncü kişilere İş Kanunu nun 102 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı nın ilgili birimince idari para cezası verilecektir. (Dünya, ) G - İlgili bakanlıklara verilen yetki: Bu yönetmelikte belirtilen işverenleri, işveren vekillerini ve üçüncü kişileri, yapacakları ödemeleri bankalar nezdinde açılacak hesaplara brüt olarak yatırmaları hususunda zorunlu tutmaya Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ile Hazine Müsteşarlığı nın bağlı olduğu bakanlık müştereken yetkili kılınmışlardır. 7

8 İhracatçının KDV iadesi geciktirilmemeli ve sınırlandırılmamalı Vedat Özdan PwC Türkiye Dolaylı Vergiler Direktörü, YMM S on altı aydır ekonomimizde her geçen gün daha fazla hissedilen bir yavaşlama var. Sanayi üretimi 3. çeyrekte %3 azaldı. 4. çeyrek için beklentiler hiç iç açıcı değil. Ülkemizin maalesef hızlı büyümesi lazım. Yapılan çalışmalar büyüme oranının %4.5 in altına düşmesi halinde işsizlik oranının yüklediğini gösteriyor. Öncü göstergeler (tüketici güven endeksi, sanayi üretim endeksi ve kapasite kullanım oranı) iyiye işaret etmiyor. AB bölgesindeki durgunluk henüz ihracat rakamlarımıza tam olarak yansımadı ama zor bir döneme girdiğimiz muhakkak. Böyle dönemlerde işletmelerin en çok ihtiyaç duyduğu şey nakittir. KDV iadesi ihracatçı için her zamankinden daha önemli. Amacımız, uygulamadaki birkaç aksaklığa dikkat çekmek. KDV iadelerini yavaşlatın talimatı uygun mu? Vergi dairelerinin bir süredir KDV iade dosyalarına bakma işini ağırdan aldıklarını gözlüyorduk. Kimi vergi dairelerinde yapılan teftişler nedeniyle işin iade dosyalarına ancak geldiğini öğreniyor; kimi vergi dairelerinde zaman aşımlı işlerin çok biriktiğini o nedenle iade dosyalarına ve raporlarına bakılamadığını duyuyorduk. Sonradan öğrendik ki bu gecikme esasen bir talimatın sonucuymuş. Ne derece doğru bilmiyoruz ama, şayet böyle bir talimat varsaa bunun için hiç de uygun bir konjonktürde değiliz. Yüklenilen KDV tutarı belli bir oranla sınırlandırılabilir mi? Mevzuatta karşılığı olmasa da ihracatta KDV iadesinde karşılaştığımız yaygın bir yanlış uygulama var. İhracatta iade edilecek KDV tutarı, yurtdışı hasılatın %18 ini geçemez. İndirimli orana tabi işlerle ilgili iade edilecek KDV tutarı ise indirimli oranaa tabi işlem hasılatının %10 unu geçemez. Peki bu uygulamanın yasal dayanağı var mı? Hayır. Aşağıdaki açıklama bir muktezadan: Öte yandan 24 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği nin (E) bölümünde, amortismana tabi iktisadi kıymetlerle ilgili yüklenilen verginin, iade hakkı doğuran işlem bedelinin genel oranla çarpılması sonucu bulunan tutardan fazlasınınn iade edilecek vergi hesabınaa dahil edilemeyeceği açıklanmıştır. Bu açıklama sadece amortismana tabi iktisadi kıymetler için yüklenilenn vergi ile sınırlı olup, diğer mal ve hizmet alımlarında uygulanmayacaktır. Dolayısıyla, amortismanaa tabi iktisadi kıymetler dışındaki iade hakkı doğuran işlemlere ait yüklenilen vergilerden iade edilecek tutarın herhangi bir oranla sınırlandırılması mümkün değildir. Kod Listesi yasal mı? KDV iadesinde yaygınlaşmaya başlayan ve yasal dayanağınınn tartışmalı olduğunu bir başka yazımızda değindiğimiz Kod Listesi yle ilgili ilginç bir yargı kararı bulduk. Sonuç kısmını karardaki haliyle aktarıyoruz: gerek davalı idarenin, gerek bağlı bulunduğu hiyerarşik üst makamların mükellefleri bu şekilde kategorize edebilmelerine olanak sağlayan hiçbir yasal düzenleme bulunmadığı gibi, Anayasa da da buna izin veren bir hüküm yer almamaktadır. Bu şekilde yasal dayanağı olmadan yapılacak bir sınıflandırmaa vergi barışını bozucu etki yaratacağı gibi, Anayasa da güvence altına alınan temel kişi hak ve hürriyetlerine aykırılık teşkil edeceğinde en davacı şirketin olumsuz mükellefler (Kod5/1) listesinden çıkarılmasınaa ilişkin talebin reddine dair işlemde hukuka uyarlık görülmemiştir. 8

9 Yasal dayanağı olmayan Kod Listesi uygulamasıyla ihracatçının KDV iadesi geciktiriliyor. Bizce bu uygulamayaa da ya son verilmeli ya da uygulama yaygınlaştırılarak yasal dayanağa kavuşturulmalı. Mahsuben iadede halen kod taraması yapılıyor Bundan önceki bir yazımızda değinmiştik. 87 numaralı KDV Tebliği yle, 84 numaralı KDV Tebliği nde değişiklik yapıldı. Buna göre, özel esaslar kapsamına giren iade hakkı sahibi mükelleflerin kendilerinee ait vergi ve SSK prim borçları için yapacakları mahsup talepleri genel esaslara göre yerine getirilmesi gerekiyor. Bu cümlenin anlamı şudur: Mahsuben iade talepli bir KDV iade dosyası alındığında kod taraması yapma; çünkü iadenin özel esaslara göre değil genel esaslara göre sonuçlandırılması gerekiyor. Öyle sanıyoruz ki uygulayıcılar 84 numaralı tebliğ eski haliyle okumaya devam ediyor. Bu yanlış uygulamadan da en kısa sürede vazgeçileceğini umuyoruz. ( Dünya, ) Ar-Ge Teşviklerindenn Nasıl Yararlanırsınız? Hüseyin Caner PwC Türkiye, Vergi Hizmetleri Müdürü G ünümüz ticari yaşantısı oldukça yoğun bir rekabet ortamı içerisinde Şirketler gerek ulusal arenada gerekse uluslararası düzeyde birbirlerinin bir adım önüne geçebilmek için farklı farklı yollara başvuruyor. Kimileri üretim maliyetlerini düşürmenin peşinde kimileri ise üretim kalitesini ve standardını nasıl geliştirebileceğinee kafa yoruyor. Bu saydıklarımızı yapabilmek içinse bilim ve teknolojinin gelişmesini sağlayacak yeni bilgiler elde edilmesi ya da mevcut bilgiler kullanılarak yeni ürünler geliştirilmesi gerekiyor. Yeni sistem, süreç ve hizmetler oluşturmak veya mevcut olanları geliştirmek amacıyla yapılan bu çalışmalar ise araştırma-geliştirme (Ar-Ge) Ar-Ge faaliyetlerininn ticari yaşantıda büyük bir öneme sahip olması, Maliye İdaresi nin de bu hususu desteklemesine ve teşvik etmesine ön ayak oluyor. İlerleyen bölümlerde Ar-Ge faaliyetleri ile ilgili destek ve teşviklerin neler olduğu ve bunlardan nasıl yararlanılacağı ile ilgili püf noktaları bulacaksınız. Ar-Ge faaliyetleri ile ilgili püf noktaları anlatmaya geçmeden önce gelin Ar-Ge ile ilgili yasal mevzuatın tarihçesine bir bakalım. Ar-Ge mevzuatımızdaki yerini ilk olarak tarihinden geçerli olmak üzere 3239 sayılı Kanun la eklenen hükümle ve vergi ertelemesi şeklinde uygulanmak üzere aldı sayılı Kanun un yürürlüğe girmesinden önce ise Ar-Ge faaliyetleri mali uygulama açısından 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu kapsamında değerlendiriliyordu. Ta ki 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirmee Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkındaki Kanun çıkana kadar sayılı Kanun, 12 Mart 2008 tarihinde Resmi Gazete de yayımlanarak 1 Nisan 2008 tarihinde yürürlüğe girdi. Kanun un yürürlükte kalma tarihi ise 31 Aralık Bu da şu anlama geliyor ki, 5746 Kanun sonrasında artık iki ayrı uygulama var. Şayet faaliyeti olarak nitelendiriliyor. firmalar Ar-Ge yapmaya devam edeceklerse tercihlerini 5520 ya da 5746 Sayılı Kanunlar dan birine göre yapacak sayılı Kanun sonrasında bu Kanun da yer alan hususların uygulanmasına ve denetimine ilişkin ise Ar-Ge İlişkin Uygulama ve Denetim Yönetmeliği, 5746 Sayılı Ar-Ge Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun Genel Tebliği (Seri no: 1) ve SGK Genelgesi de yürürlüğe konuldu. Ar-Ge Destek ve Teşvikleri Nelerdir? Ar-Ge indirimi: Her şeyden önce yapılan bir harcamanınn Ar-Ge indirimine konu edilebilmesi için bu harcamanın Ar-Ge ve yenilik faaliyeti Faaliyetlerinin Desteklenmesine 9

10 kapsamında yapılmış olması gerekiyor. Ticari kazanç elde eden tüm gelir vergisi mükellefleri, tüm kurumlar dar ve tam mükellef olup olmadığına, faaliyet konusuna ve büyüklüğüne bakılmaksızın Ar- Ge indiriminden faydalanabiliyor. Bu uygulama kapsamında yapılan Ar-Ge harcamalarının tamamını vergi matrahından indirebilmek mümkün sayılı Kanun öncesinde de varolan bu uygulamada, Ar-Ge harcamalarının %40 lık kısmı vergi matrahından indirilirken, bu Kanun la birlikte oran artık %100 olarak dikkate alınıyor. 500 ve üzerinde tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam eden Ar-Ge merkezlerinde ise o yıl yapılan Ar-Ge ve yenilik harcamasının bir önceki yıla göre artışının yarısı kurum kazancı veya ticari kazancın tespitinde ayrıca indirim konusu yapılıyor. Şayet vergilendirilebilecek bir kazancınız yoksa ve yapılan Ar-Ge harcamalarını vergi matrahından indiremiyorsanız, ne olacak diye bir soru aklınıza gelebilir. Bu durumda vergi matrahınızdan indiremediğiniz tutar sonraki yıllara devrediyor ve bu yıllarda kullanılabiliyor. Hem de devreden tutarın reel değeriyle kullanımına imkan tanınması için yeniden değerleme oranında arttırılarak dikkate alınıyor. Konuyu ufak bir örnekle açıklamak gerekirse 2008 yılında YTL lik Ar-Ge harcamasının tamamını vergi matrahınızdan düşme hakkınız olduğunu varsayalım. Ancak şirketiniz mali açıdan zararda olsun ve 2008 yılında bu tutarı matrah olmadığından dolayı da indiremesin. Bu durumda YTL yi 2009 yılında yeniden değerleme oranında (%12) artırarak 2009 yılında YTL olarak dikkate alabiliyorsunuz. Gelir vergisi stopajı teşviki: Kurumların Ar-Ge projelerinde çalıştırdığı Ar-Ge ve destek personelinin bu çalışmaları karşılığında elde ettikleri ücretlerinin doktoralı olanlar için %90 ı, diğerleri için %80 i gelir vergisinden istisna tutuluyor. Uygulamada destek personelinin tam zaman eşdeğeri sayısı, toplam tam zamanlı Ar-Ge personeli sayısının %10 unu geçemiyor. Kamu personeli için bu istisna hükmünün geçerli olmadığını da bir kenara not etmekte fayda var. Sigorta primi desteği: Ar-Ge projeleri kapsamında çalışan personel ücretleri üzerinden hesaplanan sigorta primi işveren hissesinin yarısı, her bir çalışan için beş yıl süreyle geçerli olmak üzere Maliye Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekten karşılanıyor. Gelir vergisi stopajı teşviğindeki gibi kamu personeli yine istisna kapsamı dışında tutuluyor ve destek personelinin tam zaman eşdeğeri sayısı, toplam tam zamanlı Ar-Ge personeli sayısının %10 unu geçemiyor. Damga Vergisi istisnası: Bu Kanun kapsamındaki Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile ilgili olarak düzenlenen her türlü kağıt, Damga Vergisi nden müstesna tutuluyor. Unutmadan ilave edelim destek ve teşvik unsurlarının amacı dışında kullanılması, şartların ihlali veya projelere yönelik değerlendirme raporlarının olumsuz olmasının tespit edilmesi hâlinde, istisna uygulamasına konu olan Damga Vergisi, işletmelerden tahsil ediliyor. Nakit desteklerin takibi: Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinde bulunanların; kamu kurum ve kuruluşları, kanunla kurulan vakıflar ile uluslararası fonlardan aldıkları desteklerin özel bir fon hesabında tutulacağı, bu fonun, vergiye tabi kazancın ve ilgili yılda yapılan Ar-Ge harcaması tutarının tespitinde dikkate alınmayacağı hükme bağlanmış. Peki bu fonun akibeti ne olacak? Elde edildiği hesap dönemini izleyen beş yıl içinde sermayeye ilâve dışında herhangi bir şekilde başka bir hesaba nakledilmemesi veya işletmeden çekilmemesi halinde sıkıntı olmuyor. Ancak aksi durumda yani yukarıda belirttiğimiz şartların ihlal edilmesi halinde zamanında alınmayan vergiler, cezalı ve gecikme faizi ile birlikte tahsil edilecek. Destek ve Teşviklerden Kimler Yararlanır? 5746 sayılı Kanun a ilişkin destek ve teşvikler, teknoloji merkezleri (teknoloji merkezi işletmeleri) ile Türkiye deki Ar-Ge merkezleri, Ar-Ge projeleri ve rekabet öncesi işbirliği projeleri ve teknogirişim sermayesine ilişkin destek ve teşvikleri kapsıyor. Ar-Ge merkezi: Sadece yurt içinde araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde bulunan ve yeterli Ar-Ge birikimi ve yeteneği olan birimler, Ar-Ge merkezi olarak adlandırılıyor. Ar-Ge merkezlerinin en az 50 tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam etmesi gerekiyor. Bir önemli noktayı unutmamak gerekiyor ki, o da Ar-Ge merkezlerinin organizasyon 10

11 yapısı içinde ayrı bir birim şeklinde örgütlenmiş olması zorunluluğu. Ar-Ge merkezlerinde yapılan faaliyetler sebebiyle Ar-Ge indiriminden faydalanmak içinse Ar-Ge merkezi belgesi alınması gerekiyor. Bu belgeyi almak için öncelikle Sanayi ve Ticaret Bakanlığı na başvuru yapmak gerekiyor. Sonrasında ise başvuru dosyası Değerlendirme ve Denetim Komisyonu nca değerlendirilerek, karar başvuru sahibine bildiriliyor. Teknoloji merkezleri: Yeni ve ileri teknolojiye dayalı bilgilerin derlendiği, değerlendirildiği, geliştirildiği ve uygulamaya yönelik üretime hazır hâle getirilerek işletmelerin kullanımına sunulmak için kurulan veya kurdurulan Ar-Ge ve yenilik projesi sahibi işletmelerin, KOSGEB (Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı) teknoloji geliştirme ve yenilik destekleri kapsamında desteklendiği merkezlere teknoloji merkezleri deniyor. Bunlar 3624 sayılı Kanun kapsamında üniversite ve araştırma merkezlerinin imkânlarından yararlanıyor. KOSGEB in destek mevzuatı kapsamında sağlanan desteklerinden yararlanmak için başvuru mercii ise teknoloji merkezleri. Başvuruların, teknoloji merkezlerinin kurulları tarafından inceleme ve değerlendirmeye tabi tutularak desteklenip desteklenmeyeceğine ise KOSGEB destek mevzuatına göre karar veriliyor. Desteklenmesi uygun bulunan işletmeler, Ar-Ge ve yenilik projesinin onaylandığı tarihten itibaren ve proje süresince teşviklerden yararlanabiliyor. Ar-Ge ve yenilik projeleri: Ar-Ge ve yenilik projeleri oldukça geniş bir tanıma sahip. Amacı, kapsamı, genel ve teknik tanımı, süresi, bütçesi, özel şartları, diğer kurum, kuruluş, gerçek ve tüzel kişilerce sağlanacak aynî ve/veya nakdî destek tutarları, sonuçta doğacak fikrî mülkiyet haklarının paylaşım esasları tespit edilmiş ve Ar-Ge faaliyetlerinin her safhasını belirleyecek mahiyette ve bilimsel esaslar çerçevesinde hazırlanan projeler bu kapsamda değerlendiriliyor. Proje başvuruları başvuru yapılan kurum veya kuruluş tarafından kendi mevzuatı esas alınmak suretiyle değerlendiriliyor. Ar-Ge ve yenilik projelerini yürüten işletmeler teşviklerden söz konusu proje kapsamında ve proje destek süresince yararlanabiliyor. Rekabet öncesi işbirliği projeleri: Ar-Ge faaliyetlerine yönelik olarak ve fizibiliteye dayanan işbirliği anlaşması kapsamında yer alıyor. Rekabet öncesi işbirliği projeleri bilimsel ve teknolojik niteliğe sahipler. Esasen birden fazla kuruluşun; ölçek ekonomisinden yararlanmak suretiyle yeni süreç, sistem ve uygulamalar tasarlayarak verimliliği artırmak ve mevcut duruma göre daha yüksek katma değer sağlamak üzere, rekabet öncesinde ortak parça veya sistem geliştirmek ya da platform kurabilmek amacıyla yürütecekleri projeleri ifade ediyorlar. Projede birden fazla kuruluş yer alıyor ve işbirliği bir protokole bağlanıyor. Rekabet öncesi işbirliği projeleri ile ilgili başvurular ise Sanayi ve Ticaret Bakanlığı na yapılıyor. Teknogirişim sermaye destekleri: Örgün öğrenim veren üniversitelerin herhangi bir lisans programından bir yıl içinde mezun olabilecek durumdaki öğrenci, yüksek lisans veya doktora öğrencisi ya da lisans, yüksek lisans veya doktora derecelerinden birini ön başvuru tarihinden en çok 5 yıl önce almış kişilere sağlanıyor. Bu kişilere teknoloji ve yenilik odaklı iş fikirlerini, desteği veren merkezî yönetim kapsamındaki kamu idareleri tarafından desteklenmesi uygun bulunan bir iş planı çerçevesinde, katma değer ve nitelikli istihdam yaratma potansiyeli yüksek teşebbüslere dönüştürebilmelerini teşvik etmek için sermaye desteği veriliyor. Başvuru ilgili kamu kuruluşu hangisiyse ona yapılıyor. Başvuru ve iş planı uygun bulunursa iş planını inceleyen komisyon toplantı tutanağı ile destek sözleşmesinin bir örneğini Sanayi ve Ticaret Bakanlığı na gönderiyor. Uygulama ve Denetim 5746 Sayılı Kanun Kapsamındaki destek ve teşvik unsurlarından yararlananların bu Kanunda öngörülen şartları taşıdıklarına ilişkin tespitler en geç iki yıllık süreler itibarıyla yapılması gerekiyor. Ar-Ge merkezleri Değerlendirme ve Denetim Komisyonu tarafından denetleniyor ve bu işlem 45 günde tamamlanıyor. Değerlendirme ve Denetim Komisyonu değerlendirmesi sonucunda, denetimde tespit edilen eksiklik ve ihlalin ölçüsüne göre belge iptal ediliyor veya eksikliklerin giderilmesi için 3 ayı geçmemek üzere ilgili 11

12 işletmeye süre veriliyor. Tabi ki bu süre içinde işletme, sağlanan destek ve teşviklerden yararlanamıyor. Tespit edilen eksiklikler verilen süre içinde giderilmediği takdirde ise işletmeye verilen Ar-Ge Merkezi Belgesi iptal ediliyor. Bu durumda ise işletme, şartların ihlal edildiği tarihten itibaren Kanunda öngörülen destek ve teşviklerden yararlanamıyor. Ar-Ge Merkezi Belgesi iptal edilen işletmeler belgenin iptalini müteakip en erken 1 yıl sonra "Ar-Ge Merkezi Belgesi" başvurusu yapabiliyorlar. Rekabet öncesi işbiriliği projeleri de Değerlendirme ve Denetim Komisyonu tarafından denetleniyor. Denetim süreci, projeyi yürüten işletmenin 12 aylık dönemler itibarıyla hazırlayacağı gelişme raporunu, bu dönemi izleyen ay sonuna kadar Sanayi ve Ticaret Bakanlığına sunmasıyla başlatılıyor. Bu süre içinde, gelişme raporu ile denetim sürecini başlatmayan işletmeler ise izleyen aydan itibaren, Kanun kapsamındaa indirim, istisna, destek ve teşviklerden faydalanamıyor. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, şekil ve içeriği açısından gelişme raporunun ön incelemesini yapıyor. Eksik bilgi ve belge bulunması hâlinde, tespit edilen eksiklikleri en geç 15 gün içinde tamamlatıyor. Raporun bir örneği ise Değerlendirme ve Denetim Komisyonu üyelerine iletiliyor. Değerlendirme ve Denetim Komisyonu ise, gelişme raporunu en fazla 45 gün içinde inceleyerek projenin devamı ya da iptali yönünde karar veriyor. Değerlendirme ve Denetim Komisyonu değerlendirm mesi sonucunda, projenin rekabet öncesi işbirliği niteliğini kaybettiğinin tespit edilmesi hâlinde, proje sözleşmesi iptal ediliyor. Rekabet öncesi işbirliği projesinde yer alan işletmeler, projenin herhangi bir sebeple sona ermesi hâlinde bu tarihten itibaren, proje sözleşmesininn iptal edilmesi hâlinde ise denetimin başlama tarihi itibarıyla Kanunla sağlanan destek ve teşviklerden yararlanamıyor. Teknogirişim sermaye desteğinden yararlanan işletmelerin denetimleri, Maliye Bakanlığının uygun görüşüü alınarak Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca hazırlanacak denetim kılavuzundaa belirtilen usule uygun olarak, desteği veren merkezî yönetim kapsamındaki kamu idareleri tarafından yapılması gerekiyor. Bu denetim teknogirişim sermaye desteği verilirken alınan iş planının sonuçlandığı tarihe kadar yıllık olarak yapılıyor. Kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan vakıflar tarafından desteklenenn Ar-Ge ve yenilik projelerine ilişkin denetimler, destekle ilgili mevzuat çerçevesinde, destek sağlayan kurum, kuruluş veya vakıf tarafından yıllık olarak yapılıyor. Teknoloji merkezi işletmelerininn denetimi ise en geç 2 yıllık süreler itibarıyla KOSGEB tarafından gerçekleştiriliyor. Bir de TÜBİTAK tarafından yürütülen veya uluslararasıı fonlarca desteklenen projeler var ki bunların denetleyicisi ise TÜBİTAK. Unutmadan ekleyelim. Yukarıda saymış olduğumuz denetim uygulamalarının yanı sıra Maliye Bakanlığı inceleme elemanları vergi teşvikleri ile ilgili konuları her zaman inceleme yetkisine sahipler sayılı Kanun la sağlanan teşvikler özelliklee gelir vergisi stopajı teşviki, sigorta primi desteği ve % 100 oranlı Ar-Ge indirimi ile oldukça cazip bir hale geldi. Hele bir de Ar-Ge harcamaları ile ilgili kamu kurumlarından, uluslararası fonlardan nakit destek alınıyorsa Ar-Ge daha da bir iştah kabartıcı hal alıyor. Tabi ki bu desteklerden nasıl yararlanılacağını, bu desteklerin ne anlama geldiğini, eksi ve artılarını öncelikle bir teraziyee koymak ve buna göre karar almak gerekiyor. ( Inc Dergisi, Aralık 2008) Uluslararası Finansal Raporlama Standartları Cep Kılavuzu (2008) 12

13 AYIN SÖYLEŞİSİ Nazmi KARYAĞDI: BÜTÜN İŞLEMLER CEP TEN VE İNTERNETTEN YAPILABİLECEK Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı Strateji Geliştirme Dairesi Başkanı Nazmi Karyağdı, vergilerle ilgili yeni uygulamaları Vergi Portalı na anlattı. Gelir İdaresi Başkanlığının fonksiyon bazlı bir yapılanmaya geçtiğini, vergi işlemlerinin kolaylaştırıldığını, yakın gelecekte bütün işlemlerin cep telefonları ve internetten yapılabileceğinii kaydeden Karyağdı, kayıt dışılığa yol açan etkenlerin giderileceğini, bunun için yasal değişiklikleree başlandığını bildirdi. Mükelleflerin vergi ödemee alışkanlıkları açısından gruplandırılması ve buna göre uygulamalar yapılması gerektiğini anlatan Karyağdı, mükellef haklarının yasalara gireceğini belirtti. Eğitim ve mesleki hayatınızdan biraz bahsedebilir misiniz? 1968 yılında Gaziantep te doğdum. Üniversitee olarak Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye Bölümünü bitirdim. Daha sonra bu camiaya hesap uzmanı olarak 1993 yılında başladım. 10 yıllık bir hesap uzmanlığından sonra, önce Maliye Yüksek Eğitim Merkezi Başkan Yardımcılığı, son üç yıldır da Gelir İdaresi Başkanlığında önce Mükellef Hizmetler Daire Başkanlığında grup başkanı olarak, son bir yıldır da Strateji Geliştirme Daire Başkanı olarak çalışmaktayım. Yaklaşıkk 16 yıldır Maliye Bakanlığı içinde çalışıyorum. FONKSİYON BAZLI YAPILANMAYA GEÇİLDİ Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığının Strateji Geliştirme Dairesinin faaliyetleri hakkında bilgi verebilir misiniz? Başkanlığımız 2005 yılında yeniden yapılanma süreci geçirdi. Daha önce Gelirler Genel Müdürlüğü 1946 yılından 2005 yılı Mayıs ına kadar Gelirler Genel Müdürlüğü olarak hizmete devam etti. Arkasından 2005 yılında Gelir İdaresi Başkanlığı kuruldu. Bu yeni yapılanmada daha önce kanun bazlı bir yapılanma söz konusuydu. Örneğinn idarenin temel fonksiyonlarına baktığımızda vergi usul, gelir vergisi, katma değer vergisi kanunu gibi temel vergi kanunlarına göre bir örgüt yapısı söz konusuydu Mayıs ındaki bu yeniden yapılanmada fonksiyon bazlı bir yapılanmaya geçildi. Yani denetim, mükellef hizmetleri, tahsilat gibi ana hizmet birimlerinin yanı sıra strateji daire başkanlığı, insan kaynakları gibi danışmaa hizmeti ya da yardımcı hizmet birimleri gibi hizmet birimlerii kuruldu. Bu yapılanmada daha önce doğrudan Maliye Bakanlığına bağlı olarak çalışan birimimiz şimdi bağlı kuruluş statüsünde yarı bağımsız bir şekilde çalışmakta. Bu yeni yapılanmada danışma birimleri içerisinde Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı kuruldu. Bu başkanlığın temel görevi ulusal politikalarlaa ve planlarla bağlantılı olarak Gelir İdaresi Başkanlığının 13

14 orta ve uzun vadeli iş planlarını hazırlamak, performans standartlarını tespit etmek, kalite ölçütlerini tespit etmek, başkanlığın bütçesini, gider bütçesini hazırlamak ve takip etmek, risk analizlerini tespit etmek, risk yönetimiyle başkanlığın gerek içsel fonksiyonları itibariyle gerekse dışsal, dış çevreden etki altında kalabileceği bir takım konuları tespit etmek ve bu konularda idareyi yönlendirmek, iş akışları ve işlemlerde verimliliği artırmak, kaliteyi artırmak gibi temel fonksiyonları yerine getirmektir. Son yıllarda, özellikle son üç yıl içinde hangi hizmetler gerçekleştirildi, biraz bunlardan bahsedebilir misiniz. İdarenin yapılanmasındaki bu değişiklik aslında beraberinde bir felsefe değişikliğini de getirdi. Sadece yapılanma, örgüt değişmedi. Kuruluş kanununun birinci maddesinde idarenin temel görevleri belirlenirken, burada mükellef odaklı yaklaşım ifadesi ilk kez kuruluş kanununa girdi. Bunun amacı da uygulamalarda mükellefleri ön plana alan, onların beklentilerini ve idareyle işlemlerinde onları basitleştirici bir yapılanmayı esas aldı. Hepimiz biliyoruz ki, vergi aslında çok zor bir konu. Bizim temel ilkemiz de aslında burada vergi ödemeyi belki sevdiremeyiz insanlara ama onu kolaylaştırmak bizim temel amacımız. Kolaylaştırmak suretiyle gönüllü uyumu artırmak. VERGİ İŞLEMLERİNDE İŞİ KOLAYLAŞTIRMAK GEREKİYOR Vergisel uyumsuzlukları tespit etmek, önlemek, zamanında ödenmesini sağlamak Gelir İdaresinin şüphesiz en önemli görevleri arasında. Bu bağlamda gönüllü uyum nedir? Bu alanda yapılan çalışmalar nelerdir, bize bunlardan bahsedebilir misiniz? Gönüllü uyum, insanların vergi yasalarının öngördüğü vergiyi zamanında, doğru tutarda beyan etmesi ve vergisini ödemesidir. Bu tabi kendiliğinden olabilecek bir hadise değil. İnsanların kendiliğinden, zamanı geldiğinde gerçek kazancını beyan edip gidip ödemesini beklemek tek başına olmasını beklemek hayalciliktir doğal olarak. Bu elbette ki idarenin yapacağı bazı çalışmalarla gerçekleşebilir. Bu çalışmaların da iki boyutu var. Birinci boyutu mükellef hizmetleri, ikinci boyutu ise yaptırımlar yoluyla bunu sağlamak. Öncelikle yapılan işlemlerde işi kolaylaştırmak birinci esas. Yani vatandaşın gönüllü uyumunu artırmada mükellef hizmetleri yoluyla daha az vergi dairesine, hatta hiç vergi dairesine gitmesine gerek kalmaksızın bütün mükellefiyetlerini yerine getirmesini sağlamak. Bir bilgiye ya da herhangi bir şeye ihtiyacı olduğunda vergiyle ilgili, buna en kısa yoldan, en doğru şekilde gelir idaresi kanallarıyla ulaşmasını sağlamak. Onu eğitmek. Öğrenmek istediği, bilmek istediği konularda onu eğitmek. Beyanname dolduracağı zaman ona yardımcı olmak. Tüm bunlar mükellef hizmetleri anlamında kolaylaştırıcı faaliyetler. Elbette ki bu faaliyetlere rağmen, kolaylaştırma etkinliklerine rağmen tabi ki hala sisteme girmeyecek insanlar ya da mükellefler olacaktır. Bu durumda da yaptırımlar dediğimiz kısım gündeme geliyor. Bu da vergi denetimleri ve arkasından da cebri tahsilat dediğimiz yöntemler. Sistemi geliştirmek için mükellefleri iki gruba ayırdığımızda, bir kendiliğinden gönüllü uyuma tabi olan mükellefler, bir de uymayan mükellefler şeklinde dikkate aldığımızda bizim yapmaya çalıştığımız, uymayanlar sınıfında olan mükellefleri uyanlar grubuna dahil etmeye çalışmak. MÜKELLEFLER GRUPLANDIRILMALI Uyumun gönüllülük esasına göre sağlanamadığı durumlarda ne tür çalışmalar yapıyorsunuz? Bilgilendirme ve bilinçlendirme çalışmaları. Bu her yaşta, küçük yaştaki çocuklardan başlayan bilinçlendirme çalışmalarından mükellef gruplarını sektörler itibariyle bilinçlendirme çalışmaları, muhasebeciler ve mali müşavirler ya da denetim firmaları vasıtasıyla onları bilinçlendirmeye yönelik yaptığımız çalışmalar söz konusu. Öncelikle birinci yöntem, bilgilendirme ve bilinçlendirme. Buna rağmen bir davranış değişikliği meydana gelmiyorsa, 14

15 çünkü sonuçta vergi aslında sadece ekonomik bir olay değil. Bir de psikolojik ve sosyal bir olay. Sonuçta mükelleflerin davranışları beyan etmeyi ya da mükellefin algılamaları doğru beyan edip etmemeyi belirliyor. Dolayısıyla sizin onun algısını değiştirmeye yönelik bir çalışma yapmanız lazım. Bu da tabi çok kısa sürede sonuç veren bir hadise kesinlikle değil. Belki kuşaklar sonra cevap verebilecek, sonuç alabileceğiniz bir hadise. Sabır isteyen, uzun soluklu çaba göstermeyi gerektiren bir alan. Biz de buna bıkmadan, usanmadan, yılmadan çünkü şuna inanıyoruz ki, bizim mükelleflerimiz bizim için birinci öncelikli gruptur. Bizim için onlar önemlidir. Çünkü onlar Türkiye nin kamu giderlerinin sağlanmasındaki en önemli kaynak olan vergileri ödemek suretiyle devletin daha güçlü, daha özgür ve bağımsız olmasına imkan sağlamaktadırlar. Birinci boyutu bu, bilgilendirme, bilinçlendirme. Bu boyuttan tek başına sonuç almak tabi ki mümkün değil. Herkesin algılamasını aynı sürede ve aynı oranda değiştirmeniz mümkün değil. Bu durumda da diğer dünya ülkelerinde olduğu gibi yaptırıma yönelik uygulamalar başlıyor. Bundan önceki uygulamalara baktığımızda gerek bizde, gerekse dünya uygulamalarında birinci sıra, verginin tanımında başlıyor. Vergi nedir, zor alımdır. Kitaplarda böyle tanımlanır. Zor alım olan bir hadisede hizmette kaliteden, mükellefin gönüllü uyumundan, mükellefin bilinçlendirilmesinden, bilgilendirilmesinden söz etmek mümkün değildir. Tek bir bakış açısı vardır. Bütün maliye tarihine bakın, ülkemizde de bu böyledir, dışarıda da bu böyledir. Mükellef vergi kaçırma potansiyeli yüksek olan bir kitledir. Dolayısıyla onun üzerinde yoğun bir şekilde yasal düzenlemeleri oldukça sıkı uygulamanız lazım ki, kimse kaçırmasın, herkes buna uysun. Ama bunu böyle yaptığınız takdirde demin de belirttiğim o birinci grup, uymak isteyen, sorumluluklarını, yükümlülüklerini yerine getirmek isteyen insanlar da aynı zor kurallara tabi oluyorlar. Yani aynı bürokrasiye tabi oluyorlar. Bu durumda mükelleflere idarelerin, tıpkı şirketlerin müşterilerini gruplandırdığı gibi A sınıf müşteriler, orta sınıf müşteriler gibi idarenin de kendi mükelleflerini bu şekilde gruplandırıp kendiliğinden uyan insanlar, vergi dairesine gelen, beyanname veren, vergisini vermek isteyen insanlar grubuyla buna girmek istemeyen, bunun dışında kalmak isteyen insanlar şeklinde ikiye ayırması lazım. O zaman siz birinci grupta kolaylaştırıcı faaliyetlere ağırlık vereceksiniz. İkincisinde ise onları da birincilerin yanına çekmek için işlemleri zorlaştırıcı faaliyetlere, yaptırımlara yönelik faaliyetlere yüklenmeniz lazım. Nedir, inceleme oranlarını artırmak, incelemede etkinliği sağlamak, risk tabanlı incelemeye tabi tutmak, yani herkesi, her mükellefi incelemek değil, risk içeren mükelleflere odaklanarak onları takip etmek. Çünkü zaman geçiyor, kaynak geçiyor, imkanlarınız sınırlı. Bir ülkede mükelleflerin yüzde yüzünün incelenmesi gibi bir oran yok zaten. Hiçbir ülkede yüzde 3 ün üzerine çıkmaz. Ama şu da vardır ki, geriye kalan yüzde 97 de bir şekilde izlenmektedir, takip edilmektedir. Yani gelen bilgilerle, online sistemlerle. Bir sürü bilgi geliyor artık. Her şey her an takip edilebiliyor. Dolayısıyla idareler de bunları takip edecekler ve elde ettikleri veriler çerçevesinde bunları incelemeksizin, bizim klasik anlamda bildiğimiz vergi incelemesine tabi tutmaksızın denetim suretiyle sistemin içine almış olacaklar. Dolayısıyla bu yüzde 3, yüzde 97 ile bu surette sistemin içine dahil edeceksiniz. Yani uymamışsa, bu şekilde de uyum sağlanacak. İkinci uyum alanı da ödemeye ilişkin uyum alanıdır. Bu nedir, beyan etmiştir, ödememektedir. Ödememeyi alışkanlık haline getirmiştir. Bu da davranışsal bir şey. Bugün bir bankaya bir borcunuz var, bunu zamanında ödemezseniz herhalde banka en kısa sürede takibe geçer. Bunun devlet alacakları için, vergi için de böyle olması lazım. İkinci gruptaki mükelleflerde bu dediğimiz tahsilata yönelik uyumsuzluk gösterenler. Burada tabi öncelikle yine bilgilendirici yöntemlerle kendilerine hatırlatılmakta, unutkanlıktan da olabilmekte çünkü bazen bunlar. Bunlar sağlanmakta, bu da sağlanamazsa ondan sonra cebri haciz ve diğer yöntemlerle de tahsilatlar 15

16 yapılabilmekte. Dolayısıyla iki boyut var gönüllülüğü sağlamada. Birincisi mükellef hizmetleri, ikincisi yaptırımlara yönelik uygulamalar. Bunun ikisinde de dengeli olması gerekiyor. Bütün uygulamalarda ne birisi çok fazla, ne birisi daha az. Çünkü ikisi de eşdeğer öneme sahip. Birisini daha fazla önemli addedip o konuda çok yatırım yapıp diğerini önemsiz addetmişseniz, o idarelerin başarı şansının biraz daha düşük olduğuna inanıyorum. İŞLEMLER CEP TEN VE İNTERNETTEN GERÇEKLEŞTİRİLECEK Vergi işlemleri genellikle vatandaşlarımızın gözünü korkutuyor. Bunu kolaylaştırmak için yeni uygulamalarınız olduğunu biliyoruz. Bize bunlardan bahseder misiniz? Öncelikle uygulamaları basitleştirmek istiyoruz. Vergi idaresine gidecek ya da gitmeden halledecek olan vatandaşlarımız için uygulamaları basitleştirmek. İkincisi, işlem sürelerini eğer vergi dairesine gitmesi gerekiyorsa kısaltmak. Üçüncüsü ise hazırlamış olduğumuz yazılı dokümanlarda anlaşılabilirliği sağlamak. En önemli unsurlardan birisi. Onlarca broşür, onlarca yayın yapıyorsunuz. Vergi konusu malum, biraz karışık bir konu. Doğal olarak herkesin anlayabileceği bir konu değil. Uzmanlık gerektiren bir alan. Ama halkı doğrudan ilgilendiren bir konu olduğu için anlaşılabilirlik de bizim bir başka önceliğimiz. Bir başka önceliğimiz de vatandaşların vergi dairesine gitmeksizin mükellefiyetlerini yerine getirmesini sağlamak. Elektronik beyanname uygulaması. Bankalardan tahsilat. Bugün başlattığımız kredi kartıyla motorlu taşıtlar vergisi ve trafik para cezalarının artık internetten ödenebilmesi. Dilekçelerin ve bir takım vergi borcu yoktur mükellefiyet yazılarının internetten başvurusunun yapılması ki buna ilişkin çalışmalar devam ediyor. Bütün işlemleri internetten başlatacağımız dönem inşallah yakında gelecek. Mükelleflerin beklentilerine zamanında cevap verebilmek. Bizim temel amaçlarımızdan birisi gönüllü uyumu artırabilmek için. Bir başvuruda bulunmuşsa, öğrenmek istediği bir konu varsa, en kısa zamanda en doğru cevapla onu bilgilendirmek. Bir başka yaptığımız da mükellefin beklentisi arasında yer almasa da dünya uygulamalarında yer alan konuları Türkiye ye getirmek. Örneğin cep telefonlarına ilişkin bir hizmet başlattık. Orada da yine vatandaşlarımız abone sistemiyle vergiye ilişkin haberleri anında sadece bir SMS ile öğrenebilmekte. Yine motorlu taşıtlar ve trafik para cezalarını SMS yoluyla kendileri sorgulamak suretiyle öğrenebilmekte. Direk sistemimize bağlanmak suretiyle. Gelecekte de pek çok işlemi cep telefonuyla başlatacak bir alt yapıya yönelik çalışmalarımız devam ediyor. Borcu yoktur yazısını istiyorsanız örneğin bizim 1189 olan kısa mesaj sistemimize vergi kimlik numaranızla beraber gönderdiğinizde bu işlemi başlatabileceksiniz. Buna benzer pek çok işlemi artık hem internetten, hem de cep telefonundan başlatmaya yönelik çalışmalarımız devam ediyor. Bir başka gönüllü uyumu artırmadaki en önemli konu da bizim açımızdan, mükellefin hukuku ile devletin hukukunu eşdeğer görmek. Birini diğerinin üzerinde görmemek. Bunun anlamı kanunlar neyi öngörüyorsa vatandaşlardan o tutarda verginin alınmasını ödenmesini sağlamak. Ne bundan daha fazla, ne de bundan daha eksik. Bu da bir eşitliği beraberinde getiriyor mükelleflerle devletin arasındaki eşitliği bir araya getiriyor. MÜKELLEF HAKLARI YASAYA GİRECEK Mükellef haklarıyla ilgili neler söyleyeceksiniz? Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığının mükellef haklarıyla ilgili yayınladığı bir bildirge de var. Bu konuda biraz bilgi verir misiniz? Mükellef hakları da bizim önem verdiğimiz konulardan biri, bunun devamı aslında yılının Şubat ayında Türkiye de Gelir İdaresi Başkanlığı mükellef hakları bildirgesini yayınlamak suretiyle bizim ülkemizde de eksikli olan bir konuyu ki bizden önce de batıdaki pek çok ülkede bizden en fazla 3-5 yıl önce bu hakları yayınlamıştı. Biz de çok geç 16

17 kalmaksınız bu hakları yayınladık. Bunun amacı aslında şudur. İdare tek taraflı olarak bir açıklamada bulunmaktadır. Bir deklarasyon yayınlamaktadır. Demektedir ki mükellefler artık bizim için önemli. Onların hizmet taleplerinin öncelikli karşılanması. Doğru bilginin zamanında verilmesi. Gizli, mahrem bilgilerinin saklanması ve en kısa zamanda cevap verilmesi. Onların haklarını bizim açımızdan korunması gereken haklar olduğu şeklinde bir deklarasyondu. Şubat 2006 da yayınlana bu bildiriye baktığımızda bu dediğimiz ana başlıkları içermekte. Vergi Usul Kanunumuza baktığımızda orada mükellefin ödevleri kısmı vardır. Bugün herkes mükellefin ödevlerini, mükellefin uymadığı durumda hangi konularla, yaptırımlarla karşılaşacağını bilmektedir. Ama hakları konusunda çoğu insanımızın bilgisi yoktur. Biz bu anlamda insanların haklarını bilmesi açısından haklarını bilmelerinin de en önemli bir hak olduğuna inanıyoruz açıkçası. Bu sebeple bunu yayınladık ve şu an için yasalarımızda, vergi yasasının içerisinde yer almıyor ama yeni yapılacak düzenlemelerle kanunun içerisinde de bu yer alacak. Şu anda sadece deklarasyon şeklinde kamuoyuna duyurulmuş durumda. KAYIT DIŞILIĞA NEDEN OLAN ETKENLER ORTADAN KALDIRILMALI Kayıt dışı ekonomiyle mücadele konusunda yapılan çalışmalar nelerdir? Kayıt dışı ekonomiyle mücadele Gelir İdaresi Başkanlığının öncelikli hedeflerinden birisidir. Stratejik planlarımızda, iş planlarımızda sürekli en önde tuttuğumuz konuların başında yer almaktadır. Kamuoyunda da bu yönde sürekli bir beklenti vardır. Evet, kayıt dışı sadece bir vergi problemi değildir. Aynı zamanda bir ekonomi problemidir, bir istihdam problemidir. Ahlaki problemdir, güvenlik problemidir. Çok fazla boyutları olan bir konudur ama doğal olarak Gelir İdaresinden de bu konuda beklentiler fazla olmaktadır. İdare olarak yapmış olduğumuz çalışmalarda, denetim kapasitemizin artırılması, uygulamalarda basitliğin sağlanması, mevzuatın sadeleştirilmesi yöntemiyle kayıt dışı ekonominin neden olduğu iddia edilen, ileri sürülen nedenler nelerse öncelikle bunların ortadan kaldırılması gerektiğine inanmaktayız. Çünkü bu mücadele sadece sonuçların düzeltilmesi şeklinde değil, kayıt dışına neden olan ana etkenlerin ortadan kaldırılması suretiyle başarılı olabileceğine inanmaktayız. Bu sebeple de ilk yapılan çalışmalar mevzuata yönelik basitleştirici çalışmalardır. Kurumlar Vergisi Kanununun yeniden yazılması, Gelir Vergisi Kanununun şu anda yeniden yazılıyor olması, Vergi Usul Kanununun yeniden yazılıyor olması. Kamuoyunda oranların yüksekliğinin kayıt dışı ekonomiye neden olduğu şeklindeki iddialara istinaden oranların aşağıya doğru çekilmesi, Kurumlar Vergisinde, Gelir Vergisi kanununda. Az önce belirttiğim gibi idari uygulamalarda bürokrasiyi azaltıcı, basitleştirici yöntemlerle yine kayıt dışılığa ittiği iddia edilen alanların azaltılması bu konuda yaptığımız çalışmalardır. İkinci alan da tabi ki denetim kapasitemizi artırmamız, bilgi işlem kapasitemizi artırmamız, ekonomide cereyan eden her türlü bilginin vatandaşlık kimlik numarası ve diğer yöntemlerle idareye gelmesini ve toparlanmasını, veri ambarında bunların değerlendirilmesi, arkasından risk tabanlı inceleme yöntemleri suretiyle riskli mükelleflerin incelenmesi suretiyle kayıt dışının azaltılması da dediğim gibi bir perspektif şeklinde yapılan bir çalışma. Diğer taraftan bir başka önemli konu da 2008 yılı programında Gelir İdaresi Başkanlığı sorumluluğunda kamu kurumları arasında bir kayıt dışı ekonomiyle mücadele eylem planı hazırlandı. Gelir İdaresi Başkanlığı bunun sponsorluğunu, liderliğini yaptı. Bu arada Sosyal Güvenlik Kurumu, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Maliye Bakanlığının diğer birimleri, gümrükler, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, hazine, Devlet Planlama Teşkilatı gibi farklı kurumlar yer aldı. İdaremizin başkanlığında yapılan bu çalışmada yakında kamuoyuna açıklanacak olan bir eylem planı hazırlandı. Kayıt dışıyla 17

18 mücadele eylem planı yıllarında uygulanacak 2 yıl boyunca. Kendi içerisinde performans kriterlerinin olduğu, başarı kriterlerinin olduğu bir plan. Bu anlamda da Türkiye genelinde pek çok farklı kurumun bir araya gelip ortak bir hedefe farklı açılardan yaklaşması ve bu mücadeleyi sağlaması anlamında da önemli bir çalışma olmuştur diye düşünüyorum. ELEKTRONİK FATURA YAYGINLAŞACAK Hayata geçirilmesi planlanan ve üzerinde çalışılan farklı projeleriniz var mı? Evet, ilk bir kısım hayata geçen projelerimiz var. Bir kısım da şu anda devam ettiğimiz çalışmalarımız var. Bu yıl iki tane önemli çalışma yaptık. Bunlardan birincisi, ilk olanı vergi iletişim merkezi. Gelir İdaresi Başkanlığında açıldı. Daha önce 81 vilayette yerel bazda hizmet veren, mükellefe bilgi kanalı olarak telefonla hizmet veren ALO Maliye 189 un yerine Vergi İletişim Merkezi Türkiye de tek merkezden hizmete geçti. Daha önce 250 kişiyle yapılan bir hizmet şu anda 60 kişiyle Türkiye genelinde hizmet verecek şekilde ve birinci sınıf hizmetle vatandaşa hizmete devam etmekte. Avrupa Birliği ile ortaklaşa fonlarla yapılan bu çalışma Geçtiğimiz yılın sonunda hizmete girdi ve şu anda Türkiye genelinde hizmet vermekte. Vatandaşlarımız Türkiye nin her yerinden sadece şehir içi telefon ücreti ödemek suretiyle istedikleri her konuda vergi konusunda bu merkeze danışabilmekteler. Yine bu merkezimizin bulunduğu bir binada mükellef hizmetleri merkezi açıldı. Tıpkı bir banka şubesinde olduğu gibi vatandaşların vergi konusunda gidip yüz yüze danışabilecekleri, yardım alabilecekleri bir merkez Ankara da Öveçler de hizmete girdi. Bu da randevuyla vatandaşlarımızın gidip sıra beklemeksizin görüşebilecekleri bir merkez. Bu da bizim yeni yaptığımız çalışmalardan birisi. Son bir çalışmamız bugünlerde hizmete giren, kredi kartıyla vatandaşlarımızın motorlu taşıtlar vergisini ya da trafik para cezasını internetten ödemesine imkan veren bir sistem. Buna benzer başka çalışmalarımız, elektronik fatura çalışması yapıldı. Şu anda 5 büyük firma, GSM firmaları ve Telekom olmak üzere tamamı artık kağıtsız ortamda elektronik fatura üreterek onlarca binlerce ağacın artık kağıt olmasından kurtulmasına imkan sağlandı. Bu çalışmalar devam etmekte. Özürlü vatandaşlarımıza, yaşlı vatandaşlarımıza yönelik mükellef hizmetleri konusunda yaptığımız çalışmalar var. Bunlardan vergi dairesine gidemeyecek durumda olanların beyanname dönemlerinde telefonla il merkezlerimizi aradıklarında evlerine giderek beyannamelerinin doldurulması faaliyetleri yapıldı. Huzurevleri ve diğer yerlere yine bizim çalışanlarımız gitmek suretiyle burada kalan vatandaşlarımız için de beyanname alınması hizmeti getirildi. Elektronik beyanname başlı başına çok önemli bir faaliyet. Bugün itibariyle yüzde 95 oranında elektronik beyanname almaktayız. Bizimle beraber hatta onlarca yıl önce başlayan ülkelerin hala çoğu yüzde 50, 60 lardayken Türkiye 2004 yılı Ekim inde başladığı bu çalışmayı şu anda gayet iyi bir şekilde devam etmekte ve yüzde 95 lere ulaşmış durumda. Tüm bu çalışmalarımızın ana amacı başta da belirttiğimiz gibi vatandaşlarımızın, mükelleflerimizin gönüllü uyumunu artırmak suretiyle kamunun en sağlam kaynağı olan vergilerin doğru tutarda ve zamanında devlet hazinesine gelmesini sağlamak. Tabi bu arada da vatandaş ve mükellef haklarını gözeterek onlara dünya çapında, birinci sınıf, hak ettikleri hizmeti sunarak sistemi mükelleflerimizin rahatlıkla uyum sağlayabileceği bir hale getirmeye çalışmaktayız. Bu konuda da her türlü görüş ve öneriyi almak suretiyle vatandaşlarımızın beklentilerini karşılamak da bizim en temel görevimiz diye düşünüyorum. Bize ayırdığınız zaman ve değerli bilgileriniz için çok teşekkür ediyoruz. Ben teşekkür ederim. 18

19 VERGİ TV DE GEÇEN AY VII. Çözüm Ortaklığı Platformu : Murat Çolakoğlu PwC Türkiye Vergi Hizmetleri Ortağı Murat Çolakoğlu'nun 25 Aralık 2008 tarihinden düzenlediğimiz platform hakkında tanıtım konuşması VII. Çözüm Ortaklığı Platformu Katılımcı Görüşleri -1 Vergi TV de Geçen ay Yayınlanan Seminer, röportaj ve podcastlerden bazıları Enerji Yatırımları, Petrol Arzı ve İklim Değişikliği PwC Türkiye Vergi Hizmetleri Ortağı Murat Çolakoğlu'nun dünyanın gündeminde olan küresel krizin enerji yatırımlarına etkileri, petrol arzı ve iklim değişikliklerinin enerji sektörüne etkileri konularında yaptığı açıklamalar Yeni Borçlar Kanunu Mobbing Uygulamaları Hakkında Neler Getiriyor? Kültür Üniversitesi Öğretim Görevlisi Dil ve İletişim Uzmanı Şaban Çobanoğlu'nun yeni Borçlar Kanunu ile getirilen mobbing uygulamaları (işyerinde psikolojikk yıpratma) hakkında açıklamaları VII. Çözüm Ortaklığı Platformu : Adnann Nas PwC Türkiye Yönetici Ortağı Adnan Nas'ın 25 Aralık 2008 tarihinden düzenlediğimiz platform hakkındaa yaptığı değerlendirmeler 25 Aralık 2008 tarihinden düzenlediğimiz platform hakkında katılımcıların yaptığı değerlendirmelerin ilk bölümüü Otomotiv Sektöründe Kriz Değerlendirmesi Toyota Türkiye AŞ Finans ve Muhasebe Müdürü Muhsin Güneşlik'in otomotiv sektöründe küresel kriz nedeniyle meydana gelen daralma hakkındaki görüşleri Söyleşi: Bedirhan Gökçe Şair, yorumcu ve programcı Bedirhan Gökçe ile şiir üzerinee yaptığımız söyleşi Söyleşi: Jean-Maurice Verbois Fransa Büyükelçiliği Ekonomi ve Ticaret Müsteşarı ve ekonomi servisleri şefi Jean-Maurice Verbois ile geçmişte bugüne Türkiye ve Fransa ilişkileri, mevcut ekonomik, sosyal ve kültürel ilişkiler ile gelecekteki beklentilere yönelik yaptığımız söyleşinin ilk bölümü 19

20 BÜLTEN ÖZETLERİİ VERGİ BÜLTENLERİ 2008/ : Sakatlık İstisnasından Yararlananla Listesi Hakkında ÖTV Sirküleri 2008/ : Borçları Tecil ve Taksitlendirilen Mükelleflerin İlk Taksitleri İçin Son Ödeme Günü 31 Aralık / : Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 2008/ : Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu Kesintileri Hakkında Karar 2008/ : Amortisman Oranlarıyla İlgili Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği 2008/ : Asgari Ücret Tespit Komisyonu Kararı 2008/ : 2009 Yılında Uygulanacak Motorlu Taşıtlar Vergisi 2008/ : TL ye Geçişle İlgili Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği 2008/ : Suudi Arabistan ile Yapılan Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmasının Uygun Bulunduğuna İlişkin Kanun 2008/ : TL ye Geçişle İlgili Hatırlatmalar 2008/ : 2009 Yılı Defterlerinin Tasdiki 2008/ : İndirimli Orana Tabi Teslimlerden Doğan KDV İadeleri Talep Süresi 2008/ : KDV iade alacaklarınınn SSK prim borçlarına mahsup talepleri : tarihine kadar uzatıldı 2008/ : Bazı Varlıkların Milli Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Kanun Uygulamasına İlişkin Genel Tebliği Yayımlandı 2008/ : Stopaj Oranı Sıfıra İndirilen Hisse Senedi Alım Satım Kazançlarının Vergilemesiyle İlgili Gelir Vergisi Genel Tebliğii Yayımlandı 2008/ : Döviz Kazandırıcı Faaliyetlerdee Damga Vergisi ve Harç İstisnası Uygulaması Hakkında Tebliğ Yayımlandı 2008/ : Anonim ve Limited Şirketlerin Sermayelerini Yeni Asgari Miktarlara Yükseltme Süreleri 2008/ : 2009 Yılında Uygulanacak Harç Tutarları 2008/ : Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerde Bandrollü Ürün İzleme Sistemi Genel Tebliği 2008/ : 2009 da Uygulanacak Vergi Had, Miktar ve Oranları 2008/ : 2009 da Uygulanacak VUK nda Yer Alan Had ve Miktarlarr 2008/ : Yağlama Yağları ve Diğer Yağlarda Uygulanan ÖTV Tutarları Yeniden Belirlendi Doing Business in Turkey in a nutshell 20