Sempatik Sinir Sistemi ve Hipertansiyon. Dr. Yunus Erdem Hacettepe Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi

Transkript

1 Sempatik Sinir Sistemi ve Hipertansiyon Dr. Yunus Erdem Hacettepe Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi

2 Hipertansiyonun Belirleyicileri GRA Anjiotensin Diyabet Kallikrein Na-Li countertransport Haptoglobin Eritrosit Na Na-K kotransport FDH? FCHL? Non-modülasyon Sempatik sistem Diğer Major genler Çevre Diyet Na Pb K Yağ Cl Kalori Ca Alkol Mg Kafein Birey Poligenler Oral kontraseptifler Fiziksel inaktivite Stres Düşük eğitim düzeyi Küçük aile Obesite Irk Kan basıncı

3 Genetik Çevre hipertansiyon

4 Hipertansiyon Primer (esansiyel) Sekonder Genetik ve çevresel faktörler Otonom sinir sistemi Böbrek, sodyum ve renin -anjiotensin sistemi Vasküler mekanizmalar

5 Günlük Yaşam ve Kan Basıncı J Chronic Dis 1987;40:671

6 Oturum başkanı süre aşımı uyarısı etkisi Başlangıç Konuşma

7

8 Periferden gelen afferent input Nükleus traktus solitarius Vagal nükleus (+) (-) Sempatik outflow Vagal tonüs Sempatik ve parasempatik sistem arasındaki denge

9 Sempatik Sinir Sistemi Parasempatik Sinir Sistemi Preganglionik nöron Asetilkolin Asetilkolin Postganglionik nöron Noradrenalin Asetilkolin

10 Sempatik (savaş ya da kaç) Dilatasyon Hız artışı Sindirimde azalma Glukoz sekresyonu Epinefrin sekresyonu Relaksasyon Konstriksiyon Aktivite artışı Ejakülasyon Hedef organ Pupil, Bronşlar Kalp Mide barsak Karaciğer Adrenal Mesane Damarlar Terleme Genitaller Parasempatik (relaksasyon yanıtı) Konstriksiyon Hızda azalma Sindirimde artış Etki yok Etki yok Kontraksiyon Etki yok Etki yok Ereksiyon Larkin, Kevin T.. Stress and Hypertension New Haven, CT, USA: Yale University Press, p 69.

11 Adrenerjik reseptörler α-1 α-2 santral etki α 2 periferik etki β-1 β-2 Parasempatik Agonist etki Vazokonstriksiyon Vazodilatasyon Venokonstriksiyon Kardiak atım hacminde artış, renin artışı, lipoliz Vazodilatasyon, bronkodilatasyon Kardiak atım hacminde ve kalp hızında azalma

12 Sempatik Sistem NA A Adrenal Kan Böbrek Kalp Ven Arteriyol medulla "Excess Catecholamine Syndrome" Ann N Y Acad Sci. 1999; 881:

13 STRES Duygusal (Affective) Davranışsal (Behavioral) Bilişsel (Cognitive) Fizyolojik (Physiological) Otonomik aktivasyon Nöroendokrin aktivasyon Kas gerginliği Hiperventilasyon İmmün fonksiyonlarda bozulma Akut stres yanıtı Kronik stres yanıtı

14 Çevresel stres (iş, ev, komşular) Major yaşamsal olaylar STRES Travma Algılanan stres Bireysel farklılık (genler, gelişim, deneyim) Davranış yanıtı (kaç ya da savaş; Diet, sigara, egzersiz) Fizyolojik yanıt Allostaz Adaptasyon Allostatik yük N Engl J Med 1998; 338: 171

15 Strese Fizyolojik Yanıt Stres Fizyolojik yanıt Aktivite Düzelme Zaman N Engl J Med 1998; 338: 171

16 Allostaz Sonlanma Stres Düzelme Katekolamin Glukokortikoid Hücre Fizyolojik ve patofizyolojik etkiler N Engl J Med 1998; 338: 171

17 Stres, İnflamasyon ve Kan Basıncı 3. Sene SKB mmhg Düşük Orta Yüksek Strese IL-6 yanıtına göre gruplar 3. Sene SKB mmhg Düşük Orta Yüksek Strese fibrinojen yanıtına göre gruplar J Hypertens 2005; 23:

18 Strese Patolojik Yanıtlar Tekrarlanan vuruşlar Adaptasyon eksikliği Fizyolojik yanıt Tekrarlanan normal yanıt Fizyolojik yanıt Normal adaptasyon Uzamış yanıt Uygunsuz yanıt Fizyolojik yanıt Düzelme yok Fizyolojik yanıt N Engl J Med 1998; 338: 171

19 Tedavi Stres yönetimi

20 Multiple Risk Factor Intervention Trial Tatile Çıkma Mortalite Total p:0,018 Kardiyovasküler p:0,002 Serebrovasküler p:0,699 Vacationing may be good for your health Psychosomatic Medicine 2000; 62:

21 Sempatik Sinir Sistemi Fonksiyonların Değerlendirilmesi Plazma noradrenalin düzeyi Efferent postganglionik sempatik sinir trafiği İşaretli norepinefrin dökülme tekniği

22 Plazmadaki Noradrenalin Nereden Gelir? Akciğer sempatik sinirleri % 30 Böbrek sempatik sinirleri % 25 Adrenal bez < 2 % Çizgili kas % Beyin % 4 Hepatomezenterik dolaşım % 5-7 Kalp % 3 Deri % 6 Acta Physiol Scand 1984 Suppl 527,

23 Otonom Sinir Sistemi ve Kan Basıncı Kontrolü Brit Med J 2001;322:

24 Hipertansiyon Hedef organ hasarı Kan basıncının yükselmesi Kardiyovasküler olaylar Sempatik Aktivasyon Am J Hypertens 2010; 23: 1052

25 Uyku ve Sempatik Aktivite Kalp hızı (atım/dak) Uyanık Ortalama kan basıncı (mmhg) Uyanık Sempatik aktivite (burst/dak) Uyanık N Engl J Med 1993; 328:

26 Kan Basıncı Değişkenliği ve Sempatik Aktivite Gündüz p=0.002 Kan basıncı değişkenliği mmhg MSNA grupları (kas sempatik sinir aktivitesi) Hypertension 2002;39:

27 Normotansifler Hipertansifler Hiperkinetik Normokinetik The Tecumseh Study-J Hypertens 1991,9:77-84

28 Sempatik Aktivite ve Kan Basıncı 18 yıl Stres testi Noradrenalin düzeyi Sistolik kan basıncı mmhg Stres sırasında noradrenalin düzey Grupları 18 yıl önce Hypertension. 2008;52:

29 Sempatik Aktivite ve Kan Basıncı Yüksekliği MSNA (kas sempatik sinir aktivitesi) Normotansiyon Beyaz önlük hipertansiyonu Maskelenmiş hipertansiyon Primer hipertansiyon Hypertension 2007; 50:

30 Sempatik Aktivite ve Kan Basıncı Yüksekliği Hypertension. 2009;54:

31 Sempatik Aktivite ve Risk Faktörleri Obesite Metabolik sendrom Obstrüktif uyku apnesi Hypertension 2007; 50:

32 Sempatik Aktivite ve Hedef Organ Hasarı Noradrenalin düzeyi 20 yıl Sol ventrikül kitlesi 2004 Plazma noradrenalin 1984 Sol ventrikül kitlesi J Hypertens 2006;24:

33 Kronik Böbrek Hastalığı ve Sempatik Aktivite Kas Sempatik Sinir Aktivitesi * p<0.05 ortalama GFR ml/dk Hypertension 2011;57:

34 Sempatik sistem / Parasempatik sistem Metabolik Trofik Hemodinamik Trombotik İnsülin direnci, dislipidemi Katekolamin ve renin artışı, hiperinsülinemi Kalp hızı artışı, vazokonstriksiyon Düşük plazma volümü, prokoagülasyon Diabet, ateroskleroz, endotelyal disfonksiyon Damar hipertrofisi, sol ventrikül hipertrofisi Aritmi, doku iskemisi Tromboz Ann Intern Med. 2003;139:

35 Sempatik Sistem ve Hipertansiyon Hipertansiyon evreleri Klinik tablolar Hedef organ hasarı Metabolik sorunlar Sınırda Hafif Orta Ağır hipertansiyon Genç, yaşlı ht İsole sistolik ht Gebelik ht Beyaz önlük Maskelenmiş Uyku apnesi Sol VH Renal hasar Endotel disfonksiyonu İnsülin direnci Metabolik sendrom Dislipidemi Obezite Hypertension 2009;54:

36 Sempatik Sinir Sistemi ve Hipertansiyon Tedavi

37 Renal Sempatik Denervasyon Eur Heart J 2011;32:

38

39

40 The Symplicity HTN-2 Renal Sempatik Denervasyon Lancet 2010; 376:

41 The Symplicity HTN-2 Renal Sempatik Denervasyon 24. Ay Sonuçları Kan basıncında düşme Sistolik kan basıncına göre dağılım aylar Hypertension 2011;57:

42 Karotid Baroreseptör Stimülasyonu Otonom Sinir Sistemi Sempatik inhibisyon Parasempatik uyarılma kalp hızı vazodilatasyon sertlik diürez renin

43

44 Karotid Baroreseptör Stimülasyonu (RHEOS) Krum H et al. Eur Heart J 2011;32: Published on behalf of the European Society of Cardiology. All rights reserved. The Author For permissions please journals.permissions@oup.com.

45 Karotid Baroreseptör Stimülasyonu J Am Coll Cardiol 2011;58:765 73

46 Karotid Baroreseptör Stimülasyonu 1, 2 ve 3. yıl KanBasıncı Sonuçları Eur Heart J 2011;32:

47 Karotid Baroreseptör Stimülasyonu Sonuç: 3 primer son nokta (+) uzun dönem etkinlik uzun dönem alet güvenliği kısa dönem tedavi güvenliği 2 primer son nokta (-) kısa dönem etkinlik prosedür yan etkileri

48 Phosducin J Clin Invest 2009; 119:

49 Phosducin knock-out fare modeli Anestezi sonrası Kafes değişimi J Clin Invest 2009; 119:

50 Phosducin J Clin Invest 2009; 119:

51 Phosducin J Clin Invest 2009; 119:

52