şılaması AI Aşı Sağlık ve Tüketiciyi Koruma Genel Müdürlüğü İçerik Genel hatırlatmalar Strateji Çalışma şekli İzleme Güvenli Gıda için Daha iyi Eğitim

Transkript

1 Sağlık ve Tüketiciyi Koruma Genel Müdürlüğü AI Aşı şılaması Güvenli Gıda için Daha iyi Eğitim 2007 İçerik Genel hatırlatmalar Strateji Çalışma şekli Etkili aşılama Virüs (DIVA) Aşılama programları: Rutin Koruyucu Acil Son hatırlatmalar/sonuç AVIAN INFLUENZA KONTROLÜ EVCİL KANATLILARDA AI KONTROLÜ AI virüslerinin bazı karasal bölgelerde sık olarak saldırısı, canlı kalması ve yeniden ortaya çıkması kanatlı hayvancılığın bu bölgelerde uzun vadede sürdürülemez hale gelmesine sebep olabilir ve aşağıdaki sonuçları doğurur: küçük işletmecilerin geçim kaynaklarına olumsuz etkiler sanayi ve bir bütün olarak toplumda büyük ekonomik kayıplar 1. AI kontrolü için sadece tek bir seçenek yoktur. 2. Sıralama 1. Biyogüvenlik 2. Survey 3. İtlaf 4. Aşılama 1

2 Bilinmesi gerekenler Etkili olan virüs suşu (HP/LPAI) Kanatlı hayvan üretimi sektörünün özellikleri Belli bir bölge/ülkedeki eco-epidemiyolojik durum (AI virüsünün bulaşma riski, vs.) Veterinerlik altyapısının kapasitesi Yeterli kaynağın bulunması Virüs suşları Ülke Hayvan Tür Yıl Meksika tavuk H5N Pakistan tavuk H7N NSW tavuk H7N Hong Kong tavuk H5N Italya tavuk H5N Italya hindi H7N Şili tavuk H7N Hollanda tavuk H7N Doğu Asya/ tavuk H5N Kanada-BC tavuk H7N ABD-TX tavuk H5N G. Afrika Deve kuşu H5N Aşılar (karışım, mevcut bulunma, dağıtım ve idare), aşılama programları (farklı kanatlı türleri ve üretim tipleri için) - (DIVA yaklaşımı, koruma seviyesi) - Ek kontrol önlemleri (biyo güvenlik, kısıtlamalar) - Bilgi sistemi Strateji: rutin, acil durum, koruyucu, hedefli Plan: bölge (bölüm), süre, kanatlı üreticilerinin iş birliği, saha faaliyetlerinin detaylı organizasyonu: - ek kontrol önlemleri (biyogüvenlik, kısıtlamalar) Yasal açılar OIE kara kodu aşılanmış kanatlıların ticaretini yasaklamamaktadır. OIE kılavuz ilkelerine uygun olarak uygulanmalıdır Çıkış ış stratejisi STRATEJİLERİ - Rutin aşılama endemik bölgelerde uygulanır - Acil durum aşılaması bir salgın başlangıcında uygulanır - Koruyucu (yani hastalıktan koruyucu) aşılama, virüs istilasının yüksek riskte olduğu belirlendiğinde uygulanır RUTİN Toplu aşılama çok miktarda köy kanatlı nüfusunun olduğu ve hastalığın geniş olarak yayıldığı ülkelerde uygulanır. Düzgün olarak uygulandığında rutin aşılama aşağıdakileri sağlayabilir: ölüm oranını ve üretim zararlarını düşürür duyarlı hayvanların miktarını ve hastalık prevalansını azaltır - Hedefli türler, sektör 2

3 Salgın esnasında ACİL DURUM SI Acil durum aşılama programı: Ulusal acil eylem planının parçası olmalıdır Bir salgın karşısında aşılamanın yapılıp yapılmayacağına dair hızlı bir karar sağlanması için çeşitli senaryolarda karar alma usullerini de içermelidir. KORUYUCU Koruyucu aşılama (H5 ve H7 virüs alt türleri), bir ülke/bölge/bölmede AI ile temasın yüksek ihtimalli olduğunun belirlenmesi durumunda (risk değerlendirmesi) uygulanmalıdır. Erişilebilirlik Nerede, hangi türler, ne tür işletmeler Toplu veya çevre aşılama ASYA- KANATLI ÜRETİM SİSTEMLERİ Hedefler Sektör Türler 1. Sektör: entegre sanayi sistemi Yüksek biyogüvenlik 2. Sektör: Ticari sistem Ortadan yüksek seviyeye biyogüvenlik 3. Sektör: Ticari sistem Düşük biyogüvenlik 4. Sistem: Köy veya bahçe kümes hayvancılığı En düşük seviyede biyogüvenlik AI SI Asya daki muhtemel senaryolar Western Kanatlı Hastalığı Konferans Tutanakları 8-11 Mart, 2003 Sacramento Ilaria Capua OIE ve Ulu. Baş. Lab H5 VİRÜS INDEKS ENDÜSTRİYEL DOLAŞIMININ BÖLGEDEKİ Patojenite VAKA YAYILMA BULGUSU NÜFUS POLİTİKA SÜRÜ YOĞUNLUĞU HPAI/LPAI KÖY HAYIR YÜKSEK/DÜŞÜK İMHA HPAI/LPAI KÖY EVET DÜŞÜK İMHA YÜKSEK HPAI/LPAI ENDÜSTRİYEL HAYIR YÜKSEK/DÜŞÜK İMHA- HPAI/LPAI ENDÜSTRİYEL EVET DÜŞÜK İMHA- YÜKSEK 3

4 AI aşılamasının etkisi nedir? Vacca = sığır aşılaması Jenner sığır su çiçeği-küçük su çiçeği Aşılama Aşılama, klinik semptomlar ve ölümüm azalması/engellenmesinde etkilidir Direnci arttırır: korur Aşılama enfeksiyonu önleyemez (virüs dolaşabilir) Aşılama virüs saçılmasını azaltır/durdurur Aşılama hastalığın yayılmasını azaltır (R<1) Aşı şılamadan sonra virüs saçılmasının miktarının düşmesi şunlara bağlıdır: 1. Kanatlıların Yaşı:yaşlı kanatlılarda daha çok düşüş 2. Aşının antijen miktarı: saçılma oranlarında en üst seviyede düşüş sağlanması için daha yüksek miktarlarda antijen gereklidir. 3. Zaman durumu aşılaması: aşı sonrası 2-12 haftada saçılmada en üst seviyede düşüş sağlanır. Virüs saçılmasının azaltılması 3 sonraki durum Oropharynx Cloaca KONTROL 20/20 20/20 9/20 3/20 Dr. David Swayne Director South East Poultry Research lab. USDA. Dr David Swayne South East Poultry Research Lab USA Virüs saçılmasının miktarı 3 sonraki durum Aşılanmamış popülasyon KONTROL Oropharynx 10 4 ELD 50 /ml ELD 50 /ml Cloaca ELD 50 /ml ELD 50 /ml Etkilenmemiş sürü Dr David Swayne South East Poultry Research Lab USA 4

5 Aşılanmayan popülasyonda hastalığın yayılması Etkilenmeyen sürü Etkilenen sürü Aşılanmış etkilenmeyen sürü Aşılanmış etkilenen sürü Aşılanmış etkilenen sürü Aşılanmış etkilenmeyen sürü Aşılanmış etkilenen sürü Aşılama yoluyla AI nın önlenmesi ve kontrolü Aşılanmış etkilenmeyen sürü Aşılanmış etkilenen sürü Kısıtlama Aşılanmış Aşılanmış etkilenmeyen etkilenmeyen sürü sürü Aşılanmış etkilenen sürü Kısıtlama Aşılar Mevcut aşılar Intervet: Nobilis Influenza H5N2 Fort Dodge: Poulvac i AI H5N9-H3N1 Poulvac i AI H5N9 Poulvac i AI H7N1 Poulvac i RG H5N3 Merial H7N3, H5? bivalan Çeşitli yerel ürünler Şartlar Veri toplama Etkili aşılama (aşılama sonrası izleme) Virüsün bulunması 5

6 Veri toplama Aşılama öncesi değerlendirme Aşı türü Hayvan sayısı ve kullanılan aşı ml.si İşletme sayısı Aşılama sonrası değerlendirme, Numune sonuçları (Ab) Aşılamanın etkisi Saha Seroloji Gözcüler R<1 VERİ YÖNETİM SİSTEMİ Raporlar, karar vericilerin bilgilendirilmesi Kanatlı populasyonlarına ait veriler Kanatlıların aşılama verileri Merkezi veri toplama ve analizi faaliyeti Laboratuvar verileri Aşılama Aşılanan sürüde gözcü hayvanlar Veya: PCR yoluyla aşılanan kantlılarda antijenler için test yapılması Gelecek: DIVA stratejisi: Etkilenen Hayvanları Aşılananlardan Ayırmak Aşılama/enfeksiyon? Aşılanan sürüde gözcü hayvanlar Veya: PCR yoluyla aşılanan kantlılarda antijenler için test yapılması Gelecek: DIVA stratejisi: Etkilenen Hayvanları Aşılananlardan Ayırmak Sonuç Aşılama elimine etme programının parçası olarak yüksek yoğunluktaki kanatlı bölgelerinde değerli bir yöntem olabilir AI kontrolünü sağlamada aşılama TEK BAŞINA yeterli değildir! 6

7 İyileştirilmiş biyogüvenlik Karantina & hareket kontrolleri İyileştirilmiş sağlık koşulları ve çiftçilik Geliştirilmiş üretici ve tüccar bilgisi İtlaf İmhanın hızı çok önemli Aşılama programın bir parçası olarak iyi bir araç fakat böyle bir çözüm olarak değil. Aşılanmamış popülasyonlar Aşılanmış popülasyonlar DIVA Teşekkürler! Gözcü Gözcü Gözcü Virolojik ve Epidemiyolojik Araştırma 7