Aminler. amonyak. Primer sekonder tersiyer

Transkript

1 Aminler & Amitler

2 Aminler Aminler amonyak molekülünün organik türevleridirler amonyaktaki hidrojenler alkil grupları ile yer değiş;rmiş;r Aminler bazik özellik gösterirler doğada bulunan en önemli organik baz türüdür Primer (birincil) aminler: sadece hidrojenlerden biri alkil grubu ile yer değiş;rmişse Sekonder (ikincil) aminler: iki hidrojen alkil grupları ile yer değiş;rmişse Tersiyer (üçüncül) aminler: her 3 hidrojen de alkil grupları ile yer değiş;rmişse N- H bağı polardır ve aminler hem kendi molekülleri arasında hem de su molekülleri ile hidrojen bağı yaparlar Hidrojen bağından dolayı aminlerin kaynama noktası alkanlardan yüksek;r ancak alkollerden düşüktür amonyak Primer sekonder tersiyer

3 Aminlerin İsimlendirilmesi IUPAC Kuralları: 1) Amin grubunu içeren en uzun karbon zincirini ve bu zincire karşılık gelen alkan ismini tespit edin 2) Alkan isminin sonuna - amin eki ge;rin (örneğin; etan - etanamin) 3) Zinciri o şekilde numaralandırın ki amin grubuna bağlı karbon atomu mümkün olan en düşük numarayı alsın 4) Subs;tuentleri (yan zincirleri) her zaman olduğu gibi isimlendirip numaralandırın ve alkanamin isminin önüne ge;rin 5) İkincil ve üçüncül aminler için N- alkil takısını ana ismin önüne ekleyin 2- propanamin (2- aminopropan) (2- propilamin) N- meelpropanamin (1- me;laminopropan) (me;lpropilamin) N,N- dimeeletanamin (dime;laminoetan) (e;ldime;lamin)

4 Tıbbi Öneme Sahip Aminler Amfetaminler: Merkezi sinir sistemini uyarırlar, kan basıncını ve nabızı yüksel;rler, halsizliği (fa;gue) azaltmak ve depresyon ile epilepsiyi tedavi etmek amacıyla kullanılırlar aşırı kullanımları paranoya ve zihinsel hastalıklara yol açar Nörotransmiterler: Bir sinir hücresinden hedef hücreye mesaj veya sinyal ile;si taşıyan kimyasallara denir nörotransmiter (adrenalin) hzp://emedicine.medscape.com/ar;cle/ overview

5 Aminlerin Bazik Özelliği Aminler zayıf bazik özelliğe sahip;rler Suda kısmi iyonlaşarak OH iyonu verirler hzp://research.cm.utexas.edu/nbauld/chapter%2021.htm

6 Nötralizasyon (Amonyum tuzu oluşumu) Aminler bazik olduklarından dolayı kuvvetli asitlerle reaksiyona girerek alkilamonyum tuzlarını oluştururlar nötralizasyon reaksiyonu me#lamin - meelamonyum klorür Amonyum tuzları suda gayet iyi çözünürler amin yapısındaki ilaçlar vücu5a iyi çözünmeleri için genelde alkilamonyum tuzu formunda hazırlanırlar hzp://

7 Kuaterner Amonyum Tuzları Azot atomunun 4 organik gruba (alkil veya aril) bağlı olduğu amonyum tuzlarına kuaterner amonyum tuzları denir R 4 N + X - (R = alkil veya aril grubu, X = halojen) Kolin: vücudumuzda yer alan önemli bir kuaterner amonyum tuzudur hücre zarı yapısında bulunan fosfolipid lesi;nin bileşenidir; ayrıca ase;lkolin adlı nörotransmiterin sentezinde öncül maddedir Kolin

8 Heterosiklik Aminler Halka içerisinde en az bir tane azot atomu taşıyan halkalı bileşiklerdir Birçoğu aroma;k özellik gösterir aroma;k aroma;k değil aroma;k hzp://

9 Amitler Amitler karboksilik asit türevleridirler; karbonil grubu + amino grubu Karboksilik asit türevleriyle aminlerin (veya amonyağın) reaksiyonu sonucu elde edilirler Karbonil karbonuyla amin azotu arasında oluşan bağa amit bağı ismi verilir Amitler kendi molekülleri arasında hidrojen bağı oluşturdukları için kaynama noktaları yüksek;r Aminlerin aksine amitler bazik özellik göstermez İsimlendirme: IUPAC ve yaygın isimlendirme karşılık gelen karboksilik asi;n isminden türe;lir 1) - oik asit takısı - amit ile değiş;rilir (alkanamit gibi) 2) Azot atomu üzerindeki subs;tuentler ana ismin önüne ge;rilir ve N- takısıyla belir;lir Amit bağı

10 Tıbbi Açıdan Önemli Amitler Barbituratlar, sakinleş;rici olarak kullanılırlar (seda;ve) Asetaminofen: ağrı kesici/ateş düşürücü analjesik (ilaç ak;f maddesi)

11 Amit Bağı ve Proteinler Proteinler canlılarda birçok biyolojik fonksiyonu yerine ge;ren önemli makromoleküllerdir Proteinler amino asit birimlerinden oluşan polimerlerdir Amino asitler birbirlerine amit bağları ile bağlanırlar bu bağlar aynı zamanda peped bağı olarak da isimlendirilir Pep;d bağları fizyolojik ph ve sıcaklıkta dayanıklı bağlardır - kolay kolay hidrolize uğramazlar hzp://cnx.org/contents/585c4d6a- 0aca- 465c- 97d d2bb614@1.5:15 hzp://chemwiki.ucdavis.edu/@api/deki/files/2838/image119.png?revision=1 Amino acid Amino acid