Yangın Söndürme İlkeleri

Transkript

1 Yangın n SöndS ndürücüler ve Yangın n SöndS ndürme İlkeleri

2 Yangın n ve yangın n sönds ndürücülerle ilgili mevzuat ve standartlar *Resmi Gazete: Sayı: İŞ KANUNU *Resmi Gazete: Sayı:26735 ve Sayı: : BİNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİK *Resmi Gazete: Sayı:27768 İŞ SAĞLI LIĞI I VE GÜVENLG VENLİĞİ HİZMETLERİ YÖNETMELİĞİ *Arabalı yangın n sönds ndürücüler TS 1866 Standardı *Diğer taşı şınabilir yangın n sönds ndürme tüpleri t TS 862 Standardı

3 4857 İŞ KANUNU Madde 77: İşverenler işyerlerinde i işi sağlığı ve güvenlig venliğinin inin sağlanmas lanması için in gerekli her türlt rlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız z bulundurmak, işçiler i iler de işi sağlığı ve güvenlig venliği konusunda alınan her türlt rlü önleme uymakla yükümly mlüdürler. İşverenler işyerinde i alınan işi sağlığı ve güvenlig venliği önlemlerine uyulup uyulmadığı ığını denetlemek, işçileri i ileri karşı şı karşı şıya ya bulundukları mesleki riskler, alınmas nması gerekli tedbirler; yasal hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmek ve gerekli işi sağlığı ığı ve güvenlig venliği i eğitimini e vermek zorundadırlar. rlar. Yapılacak eğitimin e itimin usul ve esasları Çalışma ve Sosyal Güvenlik G Bakanlığı ığınca çıkarılacak yönetmelikle y düzenlenir. d Madde 105: : Kanunun 77. Maddesi hükmh kmüne aykırı hareket eden işveren veren veya işveren i vekiline para cezası verilir.

4 BİNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELY NETMELİK Yönetmelik gereği; ; Yapı,, bina, tesis ve işletmelerde i yangın n güvenlig venliğinden; inden; kamu ve özel kurum ve kuruluşlarda larda en büyük b k amir, diğer bina, tesis ve işletmelerde i ise sahip veya yöneticiler y neticiler sorumludur. Madde 125: : (1) Çalışma saatleri içinde i inde görevli g sayısına ve binadaki en büyük b amirin takdirine göre, g binanın n her katı,, bölümüb veya tamamı için in görevliler g arasından yangın n güvenlig venliği i sorumlusu seçilir. Sorumlu, çalışma saatinin başlang langıcından ndan bitimine kadar sorumlu olduğu u bölümde, b yangına na karşı şı korunma önlemlerini kontrol etmek ve aldırmakla yükümly mlüdür. Kat mülkiyetine m tabi olan binalarda bu sorumluluğu u bina yöneticisi y üstlenir. (2) Kamu binalarında nda bir gece bekçisi veya güvenlik g görevlisi g bulunması asıld ldır. Madde 126: : (1) Yapı yüksekliği i m. den fazla olan konut binaları ile içinde i inde 50 kişiden iden fazla insan bulunan konut dışıd her türlt rlü yapıda, binada, tesiste, işletmede letmede ve içinde i inde 200 den fazla kişinin inin barınd ndığı sitelerde acil durum ekipleri oluşturulur. (2) Birinci fıkrada f belirtilenler dışıd ışındaki ndaki yapı,, bina, tesis ve işletmelerde ise; bina sahibinin, yöneticisinin y veya amirinin uygun göreceg receği tedbirler alınır.

5 BİNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELY NETMELİK Madde 129: : (1) Acil durum ekiplerinin personeli; bina sahibi, yöneticisi y veya amirinin sorumluluğunda unda yangından ndan korunma, yangının n sönds ndürülmesi, can ve mal kurtarma, ilk yardım m faaliyetleri, itfaiye ile işbirlii birliği i ve organizasyon sağlanmas lanması konularında, nda, mahalli itfaiye ve sivil savunma teşkilatlar kilatlarından yararlanılarak larak eğitilir e itilir ve yapılan tatbikatlar ile bilgi ve becerileri artırılır. r. Ekip personeli ile binadaki diğer er görevliler, g yangın n sönds ndürme alet ve malzemelerinin nasıl l kullanılaca lacağı ve en kısa k zamanda itfaiyeye nasıl l ulaşı şılacağı konularında nda tatbikî eğitimden itimden geçirilir. Binada senede en az 1 kez söndürme ve tahliye tatbikatı yapılır. Madde 137: : (1) Yangın önleme ve sönds ndürme konusundaki içi düzenlemelerde; bu Yönetmelikte yer alan hususlardan, acil durum ekiplerinin sayısı,, personelin adı ve görevleri, g ihtiyaç duyulan araç,, gereç ve malzemenin cinsi ve miktarı, söndürme araçlar larının n kullanma usulleri, eğitim e ve bakım m hususları,, nöbet n bet hizmetleri ile gerek görülecek g diğer er hususlar düzenlenir. d Bina yerleşimini, bina iç ulaşı şım m yollarını,, yangın n bölmelerini, b yangın n duvarlarını,, yatay bölmeleri, b cepheleri, sönds ndürücü sistemi, uyarıcı sistemi ve su besleme üniteleri ile itfaiyeye yardımc mcı olabilecek diğer hususları gösterir plân ve krokiler bu düzenlemelere eklenir. (2) Yangın önleme ve sönds ndürme konusundaki içi düzenlemeler yapı,, bina, tesis ve işletmenin i sahibi, yöneticisi y veya amiri tarafından yürütülür. y r.

6 İŞ SAĞLI LIĞI I VE GÜVENLG VENLİĞİ HİZMETLERİ YÖNETMELİĞİ İşverenin yükümlülükleri: Madde 5: (1) İşveren, işyerlerinde i alınmas nması gereken işi sağlığı ve güvenlig venliği tedbirlerinin belirlenmesi ve uygulanmasının n izlenmesi, işi kazası ve meslek hastalıklar klarının önlenmesi, işçilerin i ilerin ilk yardım m ve acil tedavi ile koruyucu sağlık k ve güvenlik hizmetlerinin yürütülmesi y amacıyla; İSGB oluşturmakla, bu birimde bir veya birden fazla işyeri i hekimi ile gereğinde diğer sağlık k personelini görevlendirmekle g ve sanayiden sayılan işlerin i yapıld ldığı işyerlerinde tehlike sınıfına s na uygun bir veya birden fazla işi güvenliği i uzmanı görevlendirmekle yükümly mlüdür. İşçilerin hak ve yükümlülükleri: Madde 6: (1) İşçiler, sağlık k ve güvenliklerini g etkileyebilecek tehlikeleri işi sağlığı ve güvenliği i kuruluna, kurulun bulunmadığı işyerlerinde ise işveren i veya işveren i vekiline bildirerek durumun tespit edilmesini ve gerekli tedbirlerin alınmas nmasını talep edebilir. Hizmetin işçilere ücretsiz verilmesi Madde 7: (1) İş sağlığı ve güvenlig venliği i hizmetleri ve eğitimleri e işçilere i ilere mali yük y getirmeyecek şekilde ve dinlenme süreleri s dışıd ışında düzenlenir. d Eğitimlerde E geçen en süre s çalışma süresinden s sayılır.

7 HEDEFLER: TANIMAK; yangının n 3 genel sınıfınıs SEÇMEK; doğru tip yangın n sönds ndürücüyü SAPTAMAK; erken safhadaki yangınla nla güvenilir bir şekilde savaşman manın n doğru zamanını KULLANMAK; taşı şınabilir yangın söndürücüyü P.A.S.S yöntem ile doğru

8 EĞİTİM M ALMAMIŞ KİŞİLER Yangın n sönds ndürücülerini güvenle g kullanamazlar çünk nkü: YANGINI DEĞERLEND ERLENDİREMEZREMEZ TEHLİKENIN FARKINA VARAMAZ DOĞRU KARAR VEREMEZ - Yangın n sönds ndürücülerin güvenli g ve doğru kullanımı, ile ilgili - Taşı şınabilir yangın n sönds ndürücülerin limitleri ile ilgili

9 EĞİTİM M ALMAMIŞ KİŞİLER Yangın n sönds ndürücülerini güvenle g kullanamazlar çünk nkü: DENEYİMS MSİZDİR Uygun yangın n sönds ndürücü tipi hakkında bilgisi yoktur Yangınla nla mücadele etme veya kaçma ma kararını doğru bir şekilde veremez P.A.S.S yöntemine aşina a değildir

10 YANGIN ÇEŞİTLERİ Katı madde yangını Kağıt, tahta, kauçuk, plastik ve tekstil Yanabilen sıvılars lar Yağ, benzin, solventler (çö( çözücü maddeler) Yanıcı gazlar Metan, propan,, LPG, asetilen, havagazı gibi Yanabilen hafif metaller Sodyum, potasyum, titanyum, magnezyum gibi Elektrik yangını Elektrikli aletler ve bilgisayarlar

11 KATI MADDE YANGINI: Söndürme Yöntemi Y : Soğutma ve yanıcı maddenin uzaklaştırılmas lması. Söndürme Elemanı : Su Söndürmek için i in uzmanlık k gerektirmeyen A sınıfıs yangınlar; nlar; Beş litreye kadar sönds ndürücü madde gerektirenler İki katından fazla sönds ndürücü madde gerektirenler için in İTFAİYE aranmalı.

12 YANABİLEN SIVI MADDE YANGINI: Söndürme Yöntemi Y :So: Soğutma ve Boğma ma. Yüzeyde oluşan kimyasal reaksiyonu engelle. Söndürme Elemanı : Kuru toz, Kimyasal köpük, k k, Mekanik köpük, k k, CO2, Hafif su buhar oluşturan sıvılar. s Bir metre kareyi aşmayan a B sınıfı yangınlar nları söndürmek için i in uzmanlık k gerektirmez, daha büyük b alan yangınlar nları için in İTFAİYE aranmalı.

13 YANICI GAZ YANGINI: Söndürme Yöntemi Y : Genel kural olarak, yangın kaynağı kesilerek ve soğutma işlemi i yapılarak söndürülür. r. Söndürme Elemanı : Kuru kimyevi toz, halon 1301 ve halon 1211 Yanıcı gaz ve basınç altında sıvılas laştırılmış gaz haldeki maddelerin oluşturduklar turdukları yangınlard nlardır. r.

14 YANABİLEN HAFİF F METAL YANGINI: Söndürme Yöntemi Y : Boğma ma. Söndürme Elemanı : Etkili sönds ndürücüsü olan trimotoksinboroksin bulunmadığı taktirde kum aynı işlemi görür. g r. Özel Kuru kimyevi tozlar (Kuru toza her metal ve alaşı şıma karşı ayrı ayrı geliştirilmi tirilmiş kimyasallar katılır) bu yangınlar nları söndürmede kullanılırlar. Normal kuru kimyevi toz sondürücüler A,B ve C tipi yangınlara nlara müdahalede etkilidirler. Yanabilen hafif metallerin ve alaşı şımların n yanmasıyla yla meydana gelen yangınlard nlardır. r.

15 ELEKTRİK K YANGINI: E sınıfıs yangınlarda nlarda kapasite belirlenemez. Yangın n sönds ndürmede kullanılacak lacak maddenin yalıtkan özellikte olması en önemli kriterdir, elektrikli akımı kesilerek müdahale m edilir ve sönds ndürmek için i in karbondioksit gazı kullanılmal lmalıdır. Oksijen uzaklaştırılmal lmalı,, yangın n boğma yöntemi y ile söndürülmelidir.

16 Taşı şınabilir Yangın Söndürücüler Yangının n olduğu u her yere kolaylıkla kla TAŞINAB INABİLİR Kapasite: kg arası söndürücü madde Boşalma süresi: s sn Püskürtme mesafesi: m

17 Taşı şınabilir SöndS ndürücülerin Genel Özellikleri Emniyet pimi Taşı şıma kolu / tutma mandalı Manometre Etiket : Tip (Su,, C02, ABC toz) Yangın n sınıflands flandırması (A, B, C) Kapasite Kullanım m talimatı Boşaltma borusu ve lansı

18 Yaygın n Kullanılan lan Söndürücü Maddeler: SU ABC TOZ CO 2 ve Halokarbon Kum ve Köpük

19 SU SU + CO 2 itici madde SADECE tahta / kağı ğıt, vb. sınıfı yangınlar nlar içini in Varsa yanıcı sıvıları ortamdan UZAKLAŞTIR TIR! TEHLİKE, KE, elektrikle temasın n olduğu durumlarda çarpılma riskine karşı su kullanımından ndan kaçınılmal lmalıdır.

20 ABC TOZ Çok Amaçlı Söndürücü Madde Ya ya da Genel kullanım m için i in ideal: Yüzeysel kor yangınlar nları ile alevli yangınlar nları kolayca söndürür. ABC tozu katı madde yüzeyinde eriyerek tabaka oluşturur turur. Ayırma etkisi ile kısmen boğma ve soğutma utma,, en önemli olarak da engelleme etkisini gerçekle ekleştirir. Sıvı yangınlar nlarındanda yangın sönene kadar toz bulutu devam etmeli, katı yangınlar nlarındanda kontrollü olarak kesikli şekilde verilmelidir. Tekrar alevlenme riskini azaltır.

21 ABC TOZ Çok Amaçlı Söndürücü Madde KURU TOZLARIN AVANTAJLARI Çok maksatlı olarak kullanılırlar.(abc) Büyük sıvı yangınlarında da kullanılabilirler. Köpük ile beraber kullanılabilirler. (-50 / +60 ºC) arasında etkilidirler. Zehirleme etkisi yoktur. Bikarbonat esaslı tozlar asitleri nötr haline getirir. KURU TOZLARIN DEZAVANTAJLARI Kapalı yerlerde kirlenmeye neden olurlar. Katı madde yangınlarında Söndürme sonrasında geri ateşlenmeye dikkat edilmelidir. Su ile mutlaka soğutma yapılmalıdır. Toz bulutu ortamdaki yanıcı tozları havalandırabilir. Elektrik tesisatlarında sınırlı kullanılır. Cihazlarda sınırlı miktarda bulunması nedeni ile yangın söndürülmeden tükenebilir.

22 CO 2 - Sınıfı Yanıcı sıvılar / elektrik yangınlar nları için in idealdir. KISA mesafede etkilidir. Bu gazla açık a k alanlarda ve hava akımının olduğu u yerlerde yangının n sönds ndürülmesi oldukça a zordur. HIZLICA PÜSKP SKÜRTÜP P DAĞIT IT! Yeniden alevlenme ihtimaline karşı şı,, yangın söndükten sonra da kullanmaya devam et! Soğuk yanıklara neden olur dikkat et.

23 CO 2 - Sınıfı KARBONDİOKSİTİN AVANTAJLARI Yüksek konsantrasyondaki CO2 Kapalı hacimlerde ani söndürme etkisi yaratır. Elektrik akımı yalıtkanıdır.ancak seyyar cihazlarda mesafe bırakılmalıdır. Diğer söndürme gazlarına göre ucuz olup kolayca doldurulabilir. Temiz söndürücüdür.çok az tahriş ve pas etkisi vardır. KARBONDİOKSİTİN DEZAVANTAJLARI Yüksek yoğunluktaki CO2 boğucu etki gösterir. Kritik sıcaklık nedeni ile sıcak ortamlarda tüp basıncı artar. Gazın -78 ºC de çıkması temas ile soğuk yanıklarına neden olur. Kuru buz partikülleri statik elektrik taşırlar. Alçak basınçlı Depolardan el hortumu ile kullanıldığında topraklama gerekir.

24 Halon Bilgisayarlar / elektronik aletle için i in idealdir. Yanıcı madde ile oksijenin kimyasal reaksiyonunu bozar. Kapasite bakımından C0 2 den İKİ KAT etkilidir. Kalınt ntı bırakmaz, kolay temizlenir. HIZLICA PÜSKP SKÜRTÜP P DAĞIT IT! Yeniden alevlenme ihtimaline karşı şı,, yangın söndükten sonra da kullanmaya devam et!

25 Yanık k kokusu veya duman varlığı ığında: Yangını haber ver, alarmı çalıştır. Güvenlik birimini bilgilendir. 110 İTFAİYE yi ara! Elektrikli cihazların n bağlant lantılarını kes. Kendini tehlikeye atmadan kolayca tutuşabilecek abilecek malzemeleri uzaklaştır Birim yetkilerine haber ver. ve Acil Durum Sorumlusuna

26 İLK FAALİYET yanık k kokusu veya duman varlığı ığında; 1. Panik yapmayın! 2. Yangını haber verin! 3. En yakın n yangın n alarmını aktive edin! 4. Görülen yerin kapısını kapatın n ve tahliyeyi sağlay layın! (hava cereyanını azaltır, duman veya alevi hapseder) 5. Eğer bir kişi i alev aldıysa hemen müdahale m edin! 6. TÜM M yangınlar nları TEHLİKEL KELİ olarak değerlendir erlendir! Tüm m binanın n tahliye işlemine i lemine DEVAM ET Yangın n sönds ndürücüleri kullanma konusunda eğitim e itim almadıysan yangına na müdahale m etme teşebb ebbüsünde bulunma!

27 Taşı şınabilir yangın n sönds ndürücü kullan EĞER: Bina tahliye edilmişse (yangın alarmı aktive edilmiş) Yetkililer bilgilendirilmişse se (110 ara!) Yangın YAYILMAMIŞSA (küçük ve devam eden) ÇIKIŞLAR AÇIKSAA (sırtın çıkışta olacak şekilde yangına na müdahale et) Yangın n sönds ndürücü elindeyse, ve... Sen kullanım m konusunda deneyimli ve bilgiliysen! Yalnız z DEĞİ ĞİLSEN - arkanı kollayacak biri mutlaka bulunmalı! Müdahale etmeden ÖNCE mutlaka yardım m istenmiş olmalı!

28 P.A.S.S. Tekniği; i; Pimi Çek 1) Sırtını açık k olan çıkışış kapısı yönünde nde olacak şekilde dur, 2) Yangından ndan 2-2,5 m uzaklıkta kta dur, 3) Daha sonra >>: Ateşin kaynağı ğına yönel Sık Süpür

29 PİMİ ÇEK

30 ATEŞİN N KAYNAĞINA YÖNELY AŞĞIDAN ve ateşin dip kısmk smı yani çıkışış noktasına na doğru tut

31 SIK Yangın n sönds ndürücüyü ateşe e doğru sıks

32 SÜPÜR Süpürür r gibi yaparak, sönds ndürücü maddenin sıkılds ldığı alanı genişlet

33 TAMAM, söndü Ya şimdi? Yangın n alanını GÖZLE Eğer er ateş yeniden alevlenirse tekrar et! Eğer er yangını kontrol altına alamazsan, acilen olay yerini TERK ET! Olay yerini denetlemesi için i in yetkililere haber ver! Kullanılm lmış yangın n sönds ndürücüler tekrar doldurulmalı veya yenisi ile değiştirilmelidir tirilmelidir!