Fatih BİLEN MYK Uzman Yardımcısı. 17 Şubat 2016 İZMİR

Transkript

1 Fatih BİLEN MYK Uzman Yardımcısı 17 Şubat 2016 İZMİR 1

2 Sunum Planı Mesleki Yeterlilik Kurumuna (MYK) İlişkin Genel Bilgiler Ulusal Yeterlilik Sistemi Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi (TYÇ) Eğitim ve Öğretim Kurumlarının Akreditasyonu Ulusal Yeterliliklere Göre Belgelendirme Belge Zorunluluğu Teşvikler&Destekler 2

3 Mesleki Yeterlilik Kurumuna İlişkin Genel Bilgiler Kuruluşu Amaçları Teşkilat Şeması Organları 3

4 MESLEKİ YETERLİLİK KURUMU 2006 yılında 5544 sayılı Kanun ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının ilgili kuruluşu olarak kamu tüzel kişiliğini haiz, idari ve mali özerkliğe sahip, özel bütçeli bir kamu kurumu olarak AB ile uyumlu ulusal yeterlilik sistemini kurmak ve işletmek amacıyla kurulmuştur. Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi Ulusal Koordinasyon Noktası & Ulusal Europass Merkezi 4

5 MESLEKİ YETERLİLİK KURUMU Ulusal Yeterlilik Sistemini kurmak ve işletmekten sorumlu MYK nin ana amaçları; Ulusal Meslek Standartlarının (UMS) ve Ulusal Yeterliliklerin (UY) Hazırlanmasını Sağlamak Ölçme-Değerlendirme ve Belgelendirme Faaliyetlerinin Yürütülmesini Sağlamak Türkiye Yeterlilikler Çerçevesini Geliştirmek, Uygulamak ve Güncellemek Eğitim-Öğretim Kurumlarının Akreditasyonu Faaliyetlerini Yürütmek Hayat Boyu Öğrenmeyi Desteklemek 5

6 6

7 MYK Genel Kurulu Bakanlıklar Kamu Kurumları Mesleki Yeterlilik Kurumu Organları KAMU MYK Yönetim Kurulu Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Millî Eğitim Bakanlığı Meslek Kuruluşları İşçi Sendikaları İŞVEREN İŞÇİ Yükseköğretim Kurulu İşçi Sendikaları İşveren Sendikaları İşveren Sendikaları Sivil Toplum Kuruluşları Meslek Kuruluşları 7

8 Ulusal Yeterlilik Sistemi Ulusal Meslek Standartları ve Ulusal Yeterlilikler Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi Eğitim Akreditasyonu Belgelendirme Kuruluşlarının Yetkilendirilmesi Bireylerin Belgelendirilmesi MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi 8

9 Ulusal Yeterlilik Sistemi Temel Bileşenleri Ulusal Meslek Standartları Ulusal Yeterlilikler Ölçme, Değerlendirme ve Belgelendirme 9

10 Ulusal Yeterlilik Sistemi Ulusal Meslek Standartlarının Hazırlanması MYK Kanunu Kapsamı Dışındaki Meslekler Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi Ulusal Yeterlilik Sistemi Ulusal Yeterliliklerin Hazırlanması En az lisans düzeyinde öğrenim gerektiren ve mesleğe giriş şartları kanunla düzenlenmiş meslekler Eğitim Akreditasyonu Ölçme, Değerlendirme ve Belgelendirme Ebelik Hemşirelik Diş Hekimliği Eczacılık Mimarlık Veterinerlik Tabiplik Mühendislik 10

11 Ulusal Meslek Standardı (UMS) Bir mesleğin başarı ile icra edilebilmesi için gerekli bilgi, beceri, tavır ve tutumların neler olduğunu gösteren dokümandır. Meslek Standardı Taslağının Hazırlanması, İlgili Tarafların ve Kamuoyunun Görüşüne Sunulması Taslağın MYK Sektör Komitesine Sunulması ve İncelenmesi MYK Sektör Komitesince Uygun Bulunan Taslak Standardın MYK Yönetim Kurulu Tarafından Onaylanması Meslek Standardının Resmi Gazete de Yayımlanarak Ulusal Meslek Standardı (UMS) Niteliği Kazanması 11

12 Ulusal Yeterlilik (UY) Ulusal ya da uluslararası meslek standartları temel alınarak geliştirilen, bir mesleği icra eden kişinin sahip olması gereken bilgi, beceri ve yetkinliklerin ölçme-değerlendirme esaslarını tanımlayan dokümandır. Yeterlilik Taslağının Oluşturulması, İlgili Tarafların ve Kamuoyunun Görüşüne Sunulması Taslağın MYK Sektör Komitesi Tarafından İncelenmesi MYK Sektör Komitesince Uygun Bulunan Taslak Yeterliliğin MYK Yönetim Kurulu Tarafından Onaylanması 12

13 Ulusal Yeterlilik Sorgulama 13

14 MYK Sektör Komiteleri Meslek standardı taslağı Yeterlilik taslağı Ulusal meslek standardı Ulusal yeterlilik SEKTÖR KOMĠTESĠ ÜYELERĠ İnceleme yapar Önerilerde bulunur Karar verir Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Milli Eğitim Bakanlığı Yükseköğretim Kurulu Meslekle ilgili diğer Bakanlıklar İşçi, işveren ve meslek kuruluşları Mesleki Yeterlilik Kurumu 23 Sektör Komitesi aktif olarak çalıģmaktadır. 14

15 MYK Sektör Komiteleri 15

16 Ulusal Yeterlilik Sistemi EĞĠTĠM (Teorik/Performansa Dayalı) Müfredat/PROGRAM Ulusal Meslek Standartları ve Ulusal Yeterlilikler SINAV ARAÇLARI Ġġ YAġAMI DENEYĠMLĠ Ġġ GÜCÜ (Belgesiz) NĠTELĠKLĠ Ġġ GÜCÜ (Belgeli) BELGELENDĠRME ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME (Teorik/Performansa Dayalı) 16

17 TÜRKİYE YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ (TYÇ) 17

18 Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi İlk, orta ve yükseköğretim dâhil, mesleki, genel ve akademik eğitim ve öğretim programları ve diğer öğrenme ortamlarında kazanılan tüm yeterlilik esaslarını tanımlayan, Avrupa Yeterlilik Çerçevesi (AYÇ) ile uyumlu olacak şekilde tasarlanan Türkiye nin ulusal yeterlilik çerçevesidir. 18

19 Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi Türkiye Yeterlilikler Çerçevesinin Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik 19 Kasım 2015 Tarihli ve Sayılı Resmî Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. 19

20 TYÇ nin Amaçları Hayat Boyu Öğrenmeyi Teşvik Etmek Yeterlilikler Arası Yatay ve Dikey Geçişleri Belirlemek Yeterliliklerin Uluslararası Karşılaştırılabilirliğini Sağlamak Öğrenen&İşçi Hareketliliğini Artırmak Eğitim&Öğretimin Kalite Güvencesini Sağlamak Eğitim- İstihdam İlişkisini Güçlendirmek Kapsayıcı bir Çerçeve Sunmak Önceki Öğrenmelerin Tanınmasını Sağlamak 20

21 Millî Eğitim Bakanlığı Yükseköğretim Kurumları Mesleki Yeterlilik Kurumu Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi (Öngörülen) 8 Doktora Diploması (Doktora, Sanatta Yeterlilik/Doktora ve Tıpta Uzmanlık) 8. Seviye Mesleki Yeterlilik Belgesi 7 Yüksek Lisans Diploması (Tezli) Yüksek Lisans Diploması (Tezsiz) 7. Seviye Mesleki Yeterlilik Belgesi 6 Lisans Diploması 6. Seviye Mesleki Yeterlilik Belgesi 5 Ön Lisans Diploması (Akademik) Ön Lisans Diploması (Mesleki) 5. Seviye Mesleki Yeterlilik Belgesi 4 Lise Diploması Mesleki ve Teknik Eğitim Lise Diploması Ustalık Belgesi 4. Seviye Mesleki Yeterlilik Belgesi 3 Ortaokul Öğrenim Belgesi Kalfalık Belgesi 3. Seviye Mesleki Yeterlilik Belgesi 2 Ġlkokul Öğrenim Belgesi 2. Seviye Mesleki Yeterlilik Belgesi 1 Okul Öncesi Katılım Belgesi 21

22 EĞİTİM VE ÖĞRETİM KURUMLARININ AKREDİTASYONU 22

23 Eğitim ve Öğretim Kurumlarının Akreditasyonu Eğitim ve öğretim kurumlarının ulusal ya da uluslararası kriterlere göre faaliyet gösterdiğinin, bağımsız ve tarafsız kuruluşlarca değerlendirilmesi sonucu onaylanmasına eğitim akreditasyonu denir sayılı Kanun ile ulusal yeterliliklerde eğitim ve öğretim faaliyetlerini gerçekleştiren kurumlar ile uyguladıkları eğitim programlarını akredite eden kuruluşları belirleme görevi Mesleki Yeterlilik Kurumuna verilmiştir. Eğitim ve öğretim kurumlarının akreditasyonu süreci ülkemizde henüz başlamamıştır. Bu konuyla ilgili Kurumumuz tarafından yürütülen ikincil mevzuat çalışmaları devam etmektedir. 23

24 ULUSAL YETERLİLİKLERE GÖRE BELGELENDİRME 24

25 Ulusal Yeterliliklere dayalı sınav ve belgelendirme yapmak isteyen kuruluşların; Tüzel kişiliğe haiz olmaları, TS EN ISO/IEC standardı şartlarına uygun oluşturulmuş sisteme sahip olmaları, Türk Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK) ya da Avrupa Akreditasyon Birliği (EA) ile çok taraflı tanıma anlaşması imzalamış akreditasyon kuruluşlarınca akredite olmaları, MYK tarafından yapılan inceleme, denetim ve değerlendirme sonucunda yetkilendirme şartlarını taşıyor olmaları, gerekmektedir. 25

26 Yetkilendirme Süreci Bir meslekte sınav ve belgelendirme faaliyetlerinin başlayabilmesi için o mesleğe ait ulusal yeterliliğin var olması gerekir. Kuruluş, başvuru kapsamını belirlerken MYK internet sitesindeki ulusal yeterlilik sorgu ekranından başvuru yapmak istediği meslek(ler) için ulusal yeterlilik(ler)in mevcut olup olmadığını kontrol etmelidir. Başvuru yapmak isteyen kuruluş, öncelikle sınav ve belgelendirme kapasitesini değerlendirmek için ulusal yeterlilikleri ve bu ulusal yeterliliklere kaynak teģkil eden ulusal ya da uluslararası meslek standartlarını incelemelidir. Ulusal yeterliliklerde sınav ve belgelendirme yapmak isteyen Kuruluşun MYK nin belirlediği yetkilendirme sürecini başarıyla tamamlaması gerekir. 26

27 Yetkilendirme Ön Başvurusu Yetki almak isteyen Kuruluş, ilk olarak MYK tarafından düzenlenen sınav ve belgelendirme seminerlerinden birine katılım sağlamalıdır. Seminere Kuruluşun kalite yönetiminden sorumlu personelin ve MYK ile iletiģim sağlayacak personelin katılımı zorunludur. Kuruluş, yetkilendirme ön başvurusunda istenen bilgi, belge ve dokümanları MYK Web Portalına kaydeder. Başvuru yazısını ve ekinde taahhütname, imza sirküleri ile Portalda oluşturulan başvuru formunu MYK ye ileterek yetkilendirme ön başvurusu yapar. Başvurusu uygun bulunan Kuruluşla MYK arasında yetkilendirme ön sözleģmesi imzalanır. Yetkilendirme ön sözleşmesi imzalamış kuruluş TÜRKAK a TS EN ISO/IEC standardına göre akreditasyon baģvurusu yapar. 27

28 Yetkilendirme Başvurusu Akreditasyonunu tamamlayan Kuruluş, güncellenen dokümanlarını ve akreditasyon belgelerini MYK Web Portalına kaydeder. Başvuru yazısı ve ekinde başvuru formu ile MYK ye yetkilendirme baģvurusu yapar. Başvurusu uygun bulunan Kuruluşta MYK tarafından yerinde denetim planlanır. Denetim sonucunda yetkilendirme şartlarını taşıdığı tespit edilen kuruluşla MYK arasında yetkilendirme sözleģmesi imzalanır ve Kuruluş yetki kapsamındaki ulusal yeterliliklerde sınav ve belgelendirme yapmak üzere yetkilendirilmiģ belgelendirme kuruluģu olur. 28

29 Yetkilendirilmiş Belgelendirme Kuruluşları 29

30 Denetim Faaliyetleri Yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşları yılda en az bir kez programlı denetimlere tabi tutulur. Bunun yanı sıra, sınav uygulamaları esnasında programsız denetimler de yapılmaktadır.

31 Sınavlara başvuru Bireylerin Belgelendirilmesi Kişi Yetkilendirilmiş Belgelendirme Kuruluşlarından (YBK) birine başvurur. Başvurunun değerlendirilmesi Ölçme ve değerlendirme Belgelendirme kararı, MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi düzenlenmesi Başvuru, YBK tarafından değerlendirilir ve başvurusu uygun bulunan kişi sınav(lar)a kabul edilir. Bireyin öğrenme kazanımları ulusal yeterlilikte tanımlanmış kriterlere göre YBK tarafından ölçülür ve değerlendirilir. YBK, kişinin sınav sonuçlarını MYK ye bildirir ve belge almaya hak kazanan kişi için MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi düzenlenir. 31

32 MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi 32

33 MYK Mesleki Yeterlilik Kimlik Kartı 33

34 Ulusal Yeterlilik Sisteminde Ulaşılan Durum* Ulusal Meslek Standardı Sayısı: 624 Ulusal Yeterlilik Sayısı: 327 Ulusal Yeterlilik Sistemi Yetkilendirilmiş Belgelendirme Kuruluşu Sayısı: 41 MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi Sayısı: * tarihli verilerdir. 34

35 MESLEKİ YETERLİLİK BELGESİ ZORUNLULUĞU 6645 sayılı Kanun Mesleki Yeterlilik Kurumu Mesleki Yeterlilik Belgesi Zorunluluğu Getirilen Mesleklere İlişkin Tebliğ Mesleki Yeterlilik Belgelerine Teşvikler Belgelendirme İçin Doğrudan Hibe Programı 35

36 İş Sağlığı ve Güvenliği - Belge Zorunluluğu Ülkemizde son dönemlerde yaşanmış olan iş kazalarından sonra çalışma yaşamını oluşturan tüm faktörler mercek altına alınmıştır. Yapılan araştırmalar iş kazalarının %88 inin çalışanlardan, %10 unun teknik arıza ve aksaklıklardan, %2 sinin de diğer etkenlerden kaynaklandığını ortaya koymaktadır. Çalışanlardan kaynaklanan iş kazalarının sebepleri incelendiğinde; mesleği icra eden kişilerin gerekli bilgi, beceri ve yetkinliklere sahip olmamaları, işin gerektirdiği güvenlik ekipmanlarını kullanmamaları veya güvenlik önlemlerine uygun hareket etmemeleri gibi nedenler ön plana çıkmaktadır. 36

37 37

38 38

39 İş Sağlığı ve Güvenliği - Belge Zorunluluğu Özellikle son yıllarda 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile ülkemizde İSG kapsamında ciddi adımlar atılmış ise de istenilen düzeyde sonuçlar elde edilememiştir. MYK yaklaşık 2 yıldır sınav ve belgelendirme kapasitesindeki artış nedeniyle hemen her platformda, özellikle tehlikeli ve çok tehlikeli işlerde Mesleki Yeterlilik Belgesinin zorunlu olması gerektiği yönünde görüşlerini dile getirmiştir. 39

40 SOMA Maden Kazası Şişli Asansör Kazası

41 6645 sayılı Kanun 6645 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 23 Nisan 2015 tarihinde Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

42 6645 sayılı Kanun 6645 Sayılı Kanunun 74. maddesi (1) uyarınca; Tehlikeli ve çok tehlikeli işlerden olup, MYK tarafından standardı yayımlanan ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca çıkarılacak tebliğlerde belirtilen mesleklerde, tebliğlerin yayım tarihinden itibaren on iki ay sonra MYK Kanununda düzenlenen esaslara göre Mesleki Yeterlilik Belgesine sahip olmayan kişiler çalıştırılamayacaktır.

43 6645 sayılı Kanun 05/06/1986 tarihli ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununa göre ustalık belgesi almış olanlar ile Millî Eğitim Bakanlığına bağlı meslekî ve teknik eğitim okullarından ve üniversitelerin meslekî ve teknik eğitim veren okul ve bölümlerinden mezun olup, diplomalarında veya ustalık belgelerinde belirtilen bölüm, alan ve dallarda çalıştırılanlar için meslekî yeterlilik belgesi şartı aranmaz.

44 Belge zorunluluğuna ilişkin denetimler; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı iş müfettişlerince yürütülmektedir. Belgesiz çalışan her kişi için işveren ya da işveren vekiline 500 TL idari para cezası verilecektir.

45 Mesleki Yeterlilik Belgesi Zorunluluğu-1.Tebliğ 25 Mayıs 2015 tarihinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yayınlanan MYK Mesleki Yeterlilik belgesi zorunluluğuna ilişkin tebliğ ile Enerji, Metal, Otomotiv ve İnşaat sektörlerinde yer alan 40 meslek zorunluluk kapsamına alınmıştır. 26 Mayıs 2016 tarihi itibarıyla bu mesleklerde belgesiz kişiler çalıştırılamayacaktır. Belge zorunluluğunun ilk tebliğ ile sınırlı kalmaması ve Bakanlıkça yayımlanacak yeni tebliğlerde yer alacak meslekler ile kapsamının genişletilmesi planlanmaktadır.

46 Mesleki Yeterlilik Belgesi Zorunluluğu-1.Tebliğ

47 6645 Sayılı Kanun Tehlikeli ve çok tehlikeli mesleklerde, MYK tarafından yetkilendirilen belgelendirme kuruluşlarının gerçekleştireceği sınavlarda başarılı olan kişilerin tarihine kadar belge masrafı ile sınav ücreti, tarihinden tarihine kadar ise belge masrafının tamamı ile sınav ücretinin yarısı İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanacaktır.

48 4447 sayılı ĠĢsizlik Sigortası Kanunu Ek Madde 3 (Ek: 4/4/ /24 md.) Yapılan yasal düzenleme belge zorunluluğunun yanı sıra tebliğlerde belirtilen mesleklerde yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarının düzenlediği sınavlara katılıp belge almaya hak kazanan kişilerin sınav ve belge ücretlerinin İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanması desteğini de getirmiştir. Türkiye İş Kurumu ile yürütülen çalışmalar sonucunda teşvik kapsamında belge almış kişilerin sınav ve belge ücretlerinin İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanması ve sınav ücretlerinin teşvikten yararlanan kişilere aktarılması sağlanmıştır.

49 TEŞVİKLER & DESTEKLER 49

50 Mesleki Yeterlilik Belgelerine Teşvikler Teşvikten sadece sınavlarda başarılı olarak belge almaya hak kazananlar yararlanabilir. Kişiler teşvikten yalnızca bir kez yararlanabilir. Sınav ücreti brüt asgari ücretin yarısını geçmemek üzere meslekler bazında belirlenmektedir. Teşvik kapsamında İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanacak sınav ücretleri üst limitleri Bakanlar Kurulu tarafından onaylanarak Resmî Gazete de yayımlanmıştır. 50

51 Mesleki Yeterlilik Belgelerine Teşvikler tarihi itibarıyla 4109 kişi MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi zorunluluğu sonucu uygulamaya konan teşvikten yararlanmıştır. İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanan toplam sınav ve belge ücreti ,36 TL dir Bugüne kadar sınav ve belge ücretinin %93,09 i İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanmıştır.

52 İşveren Prim Desteği 6111 sayılı Kanun ile güncellenen İşsizlik Sigortası Kanununun Geçici 10. maddesinde mesleki yeterlilik belgesi sahibi personel çalıştıranlar için işveren sigorta primlerinin işveren hisselerine ait tutarının İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanmasına ilişkin esaslar düzenlenmektedir. İlgili mevzuat kapsamında bireylerin teşvikten faydalanma süresi 31/12/2020 tarihine kadar uzatılmıştır. 52

53 Belgelendirme İçin Doğrudan Hibe Programı Belgelendirme İçin Doğrudan Hibe Programı tarihinde başlatılmıştır. Belgelendirme İçin Doğrudan Hibe Programı kapsamında bireylerin MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi sahibi olabilmeleri için sınav ve belgelendirme masrafları AB tarafından desteklenmektedir.

54 Belgelendirme İçin Doğrudan Hibe Programı Toplam bütçesi Avro olan ve 24 ay sürmesi planlanan hibe programı ile yalnızca tehlikeli ve çok tehlikeli işler sınıfında yer alan mesleklerin değil sınav ve belgelendirme faaliyeti süren her mesleğin kapsam dahiline alınması amaçlanmıştır. Hibe Programından, protokol imzalanan 34 yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşuna sınav başvurusu yapan ve yapılan sınavlarda başarılı olan her kişi yararlanabilmekte ve sınavlara girerek belge almaya hak kazanan kişilerin sınav ücretleri 300 Avro ya kadar karşılanmaktadır.

55 16 Şubat 2016 tarihli verilerdir.

56 Dinlediğiniz için Teşekkürler