KUZEY SU ÜRÜNLERİ SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.

Transkript

1 AĞ KAFESLERDE ALABALIK YETİŞTİRİCİLİĞİ PROJESİ KAPASİTE ARTIŞI VE ALAN GENİŞLEMESİ (750 TONDAN 922 TONA KAPASİTE ARTIRIMI m 2 lik YÜZEY ALANININ m 2 YÜZEY ALANINA ÇIKARILMASI ) FAALİYETİ PROJE TANITIM DOSYASI SAMSUN İLİ, BAFRA İLÇESİ DERBENT BARAJ GÖLÜ KASIM-2010

2 Proje Sahibinin Adı : Kuzey Su Ürünleri San. ve Tic. Ltd. Şti. Adresi : Cumhuriyet Mah., Cumhuriyet Cad., AYPİ İşhanı No : 6 Kat : 3 Bafra - SAMSUN Telefon ve faks numaraları : Tel: Projenin Adı : 922 TON/YIL AĞ KAFESLERDE ALABALIK YETİŞTİRİCİLİĞİ PROJESİ (750 TONDAN 922 TONA KAPASİTE ARTIRIMI) Proje Bedeli YTL Proje için seçilen yerin açık adresi:(ili, ilçesi, beldesi, Mevkii) Samsun İli, Bafra İlçesi Düzköy Köyü Derbent Baraj Gölü Proje İçin Seçilen Yerin Koordinatları, Zone DATUMTÜRÜ DOM ZON ÖLÇEK ELEMAN SIRASI Projenin ÇED Yönetmeliği Kapsamındaki Yeri(Sektörü, Alt Sektörü): PTD Hazırlayan Kuruluşun Adı PTD Hazırlayan Kuruluşun Adresi Telefon ve faks Numaraları ED-50 UTM SAĞA- DERECE YUKARI : : : : ELEMAN SIRASI DATUMTÜRÜ İFADE ŞEKLİ WGS-84 COĞRAFİKDERECE- KESİR : : : : ENLEM- BOYLAM Sektör: 24-Hayvansal Ürünlerin Üretimi İle İlgili Projeleri Alt Sektör: ç) Kültür balıkçılığı projeleri( ton/yıl) : ÇEVRETEK Çevre Teknolojileri Müh. Dan. İnş. Taah. San. Tic.Ltd.Şti. :Pazar Mah. Subaşı Meydanı Müftü Cad. Piyade İş Hanı No: 14 Kat:1 Daire:2 SAMSUN PTD/ÇED RAPORU/NİHAİ ÇED Raporu Sunum Tarihi: : KASIM-2010

3 İÇİNDEKİLER SAYFA Proje Sahibinin Adı, Adresi, Telefonu... Projenin Adı... Proje İçin Seçilen Yerin Adı, Mevkii... Projenin Tanımı ve Amacı... Proje Tanıtım Dosyasının Hazırlanmasında Esas Alınacak Seçme-Eleme Kriterlerini Hazırlayan Kuruluşun Adı, Adresi, Telefonu, Faks Nosu... Dosyanın Hazırlanış Tarihi Projenin Özellikleri... 3 a) Projenin iş akım şeması, kapasitesi, kapladığı alan, teknolojisi, çalışacak 3 personel sayısı... b) Doğal kaynakların kullanımı, c) Atık üretimi miktarı (katı, sıvı, gaz vb) ve atıkların kimyasal, fiziksel ve biyolojik özellikleri ç) Kullanılan teknoloji ve malzemelerden kaynaklanabilecek kaza riski d) Projenin olası çevresel etkilerine karşı alınacak tedbirler ) Projenin Yeri a) Mevcut arazi kullanımı ve kalitesi b) EK-V deki Duyarlı Yöreler listesi dikkate alınarak (sulak alanlar, kıyı kesimleri, dağlık ve ormanlık alanlar, tarım alanları, milli parklar, özel koruma alanları, nüfusça yoğun alanlar, tarihsel kültürel, arkeolojik vb. önemli olan alanlar) doğal çevrenin. 40 3) Projenin ve yerin alternatifleri ) Sonuçlar EKLER KAYNAKLAR RAPORU HAZIRLAYANLAR ii

4 TABLOLAR LİSTESİ SAYFA Tablo 1. Balık çiftliği koordinatları 3 Tablo 2. Mevcut ve kapasite artışı sonrası kafes miktarı 4 Tablo 3. Alabalığın vücut ağırlığı yüzdesi ile yem miktarının tayini 6 Tablo 4. Alabalık için ağırlık artışları 6 Tablo 5. Alabalık yem ihtiyacı 7 Tablo 6. Makine ekipman listesi 10 Tablo 7. Su ihtiyaç miktarları ve temini 12 Tablo 8. İnşaatta kullanılacak Makine ve Aletlere Ait Gürültü Seviyeleri 15 Tablo 9. İnşaat aşamasından kaynaklanacak gürültünün mesafeye göre değişimi 16 Tablo 10. Şantiye Alanı İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri 17 Tablo 11. İşletmede kullanılacak Makine ve Aletlere Ait Gürültü Seviyeleri, 23 Tablo 12. İşletme aşamasından kaynaklanacak gürültünün mesafeye göre değişimi 25 Tablo 13. Endüstriyel Tesisler İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri 25 Tablo 14. Tablo 2: Göller, göletler, bataklıklar ve baraj haznelerinin ötrofikasyon 32 kontrolü sınır değerleri Tablo 15. Derbent Baraj Gölü'nün bazı fiziksel ve kimyasal analiz sonuçları 38 ŞEKİLLER LİSTESİ SAYFA Şekil 1. İnşaat aşamasından kaynaklanacak Gürültü Düzeyinin Kaynağa Olan 17 Mesafeye Göre Değişimi Şekil 2. Ağ yıkama makinesi 21 Şekil 3. İşletme aşamasından kaynaklanacak Gürültü Düzeyinin Kaynağa Olan 25 Mesafeye Göre Değişimi Şekil 4. Derbent Baraj Gölünde yapılan araştırma sonuçları 37 EKLER LİSTESİ EK-1 YER BULDURUSU 1/25000 ÖLÇEKLİ TOPOĞRAFİK HARİTA YERLEŞİM PLANI EK-2 UYDU HARİTASI EK-3 RESMİ YAZILAR EK-4 SU ANALİZ RAPORU EK-5 JEOLOJİ HARİTASI DEPREM HARİTASI EK-6 ÇEVRE DÜZEN PLANI EK-7 ACİL EYLEM PLANI iii

5 Proje Sahibinin Adı, Adresi, Telefonu: KUZEY SU ÜRÜNLERİ SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. CUMHURİYET MAH. AY-Pİ İŞHANI NO:6 KAT:3 BAFRA/SAMSUN Tel: Projenin Adı: 922 TON/YIL AĞ KAFESLERDE ALABALIK YETİŞTİRİCİLİĞİ PROJESİ (750 TONDAN 922 TONA KAPASİTE ARTIRIMI) Proje İçin Seçilen Yerin Adı, Mevkii: Samsun İli, Bafra İlçesi Düzköy Köyü Derbent Baraj Gölü Projenin Tanımı ve Amacı: Kuzey Su Ürünleri San. Ve Tic. Ltd. Şti tarafından Samsun İli Bafra İlçesinde Derbent Baraj Gölünde ağ kafeslerde mevcut m 2 lik göl yüzeyinde 750 ton/yıl kapasiteli alabalık yetiştiriciliği yapılmakta olup kapasite artırımı nedeniyle mevcut göl yüzeyi m 2 artırılarak m 2 olacak şekilde büyütülerek 922 ton/yıl kapasiteli alabalık üreticiliği yapmak projenin amacıdır. Tesisin tarih ve 1296 sayılı Çevre ve Orman İl Müdürlüğü tarafından ÇED Gerekli Değildir kararı verilen yerin koordinatları ve kapasite artışı sonrası tesis koordinatları aşağıda verilmektedir. KAPASİTE ARTIŞI ÖNCEKİ DURUM KOORDİNATLARI DATUM TÜRÜ DOM ZON ÖLÇEK ELEMAN SIRASI ED-50 UTM DERECE SAĞA-YUKARI : : : : KAPASİTE ARTIŞI SONRAKİ DURUM KOORDİNATLARI DATUM TÜRÜ DOM ZON ÖLÇEK ELEMAN SIRASI ED-50 UTM DERECE SAĞA-YUKARI : : : : Yapılacak balık üretim alanının yerini gösteren yer buldurusu, 1/25000 ölçekli topoğrafik harita EK-1, uydu görüntüsü, saha fotoğrafları ve tesise ait yerleşim planı EK-2 de verilmektedir. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Müdürlüğünün tarih ve 7710 sayılı 1

6 yazısında da belirtildiği gibi mevcut kapasitenin 750 ton/yıldan 922 ton/yıla çıkartılması uygun bulunmuştur. Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü tarafından verilmiş İzin Yazısı, kira sözleşmesi EK-3 de verilmektedir. Ayrıca Baraj Göllerinde Ağ Kafeslerde Su Ürünleri Yetiştiriciliğinde Uygulanacak Teknik Şartname EK-3 dedir. Proje Tanıtım Dosyasının Hazırlanmasında Esas Alınacak Seçme- Eleme Kriterlerini Hazırlayan Kuruluşun Adı, Adresi, Telefonu, Faks Nosu: Çevre Teknolojileri Müh.Dan.İnş.Taah.San.Tic.Ltd.Şti. Subaşı Meydanı Müftü Cad. Piyade İş Hanı No: 14 Kat:1 Daire:2 SAMSUN Tel: Fax: cevretek@cevretek.net Dosyanın Hazırlanış Tarihi: KASIM

7 1.Projenin Özellikleri a) Projenin iş akım şeması, kapasitesi, kapladığı alan, teknolojisi, çalışacak personel sayısı Kuzey Su Ürünleri San. ve Tic. Ltd. Şti tarafından Samsun İli Bafra İlçesinde Derbent Baraj Gölünde ağ kafeslerde mevcut m 2 lik göl yüzeyinde 750 ton/yıl kapasiteli alabalık yetiştiriciliği yapılmakta olup kapasite artırımı nedeniyle mevcut göl yüzeyi m 2 artırılarak m 2 olacak şekilde büyütülerek 922 ton/yıl kapasiteli alabalık üreticiliği yapmak projenin amacıdır. Balık üretiminin yapılması düşünülen m 2 lik göl yüzeyi koordinatları Tablo 1 de verilmektedir. Tablo 1. Balık çiftliği koordinatları DATUM TÜRÜ DOM ZON ÖLÇEK ELEMAN SIRASI ED-50 UTM DERECE SAĞA-YUKARI : : : : DATUM TÜRÜ İFADE ŞEKLİ ELEMAN SIRASI WGS-84 COĞRAFİK DERECE-KESİR ENLEM-BOYLAM : : : : Proje konusu alabalık üretim tesisi tarihinde Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından AK-BALIK San. Tic. Ltd. Şti. adına onaylanmış (300 ton/yıl) ve 15 yıllık kiralama işlemi tamamlanarak üretim faaliyetine başlamıştır tarihinde ise söz konusu alabalık üretim tesisi AK-BALIK San. Tic. Ltd. Şti nden Kuzey Su Ürünleri San. Ve Tic. Ltd.Şti. ne devredilmiştir. Daha sonra kapasite artışı için Bakanlığa başvurulmuş tarihinde Tarım İl Müdürlüğü tarafından kapasitesinin 400 ton/yıl a çıkartılması uygun bulunmuştur sayılı Devlet İhale Kanunu nun 51. maddesi uyarınca bu tür sahalar su ürünleri tesislerinin kurulması amacıyla ihale usulü ile kiraya verilir tarihli bir kira sözleşmesi ile m 2 lik saha Samsun İl Özel İdaresi tarafından 5 yıl süre ile kiralanmıştır. Tesis kapasite artışı için başvuruda bulunmuş ve tarih ve 1296 sayılı Çevre ve Orman İl Müdürlüğü yazısı ise 400 ton/yıldan 750 ton/yıla kapasite artırımı için (21000 m 2 ) ÇED Gerekli Değildir Kararı verilmiştir. Piyasadan gelen talebin artmasından dolayı tekrar kapasite artışına gerek duyulmuş olup şu anki üretim olan 750 ton/yıldan kapasitesi 922 ton/yıla ve çıkartılması planlanmaktadır. Bu amaçla Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarih ve 7710 sayılı yazısında da belirtildiği gibi Bakanlık Tarımsal Üretim ve Geliştirme Müdürlüğü tarafından kapasitesini 750 ton/yıldan 922 ton/yıla (40000 m 2 )çıkartılması uygun bulunmuştur. Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü tarafından verilmiş Ön İzin Yazısı, kira sözleşmesi, DSİ 7. Bölge Müdürlüğü yazısı, ÇED Gerekli Değildir Karar yazısı EK-3 de verilmektedir. Ayrıca Baraj Göllerinde Ağ Kafeslerde Su Ürünleri Yetiştiriciliğinde Uygulanacak Teknik Şartname EK-3 de verilmektedir. 3

8 Firma halen m 2 göl sahası üzerinde 31 adet 16 metre çaplı, 2 adet 12 metre çaplı, 9 adet 10 metre çaplı kafes ve yıllık 750 ton kapasite üretimine devam etmektedir. Tablo 2. Mevcut ve kapasite artışı sonrası kafes miktarı ADET ÇAP (m) ALAN (m 2 ) DERİNLİK (m) HACİM (m 3 ) T O P L A M (m 3 ) MEVCUT HAVUZ HACMİ OLUŞACAK HAVUZ HACMİ İş Akım Şeması Yavru Balıkların Yavru Büyütme Havuzlarına Yerleştirilmesi Yetişen Balıkların Büyütme Havuzlarına Alınması Balıkların Uygun Ağırlığa Kadar Yetiştirilmesi Balıkların Hasadı Balıkların Pazarlanması Proje sahasının sıcaklık, oksijen ve akıntı özellikleri ve alabalığın oksijen ihtiyacı dikkate alınarak su koşullarının alabalık için uygun hale geldiği Eylül/Ekim aylarında değişik gramajlı alabalık yavruları üretim zinciri oluşturacak şekilde suya indirilecek ve su koşullarının alabalık için uygunsuz hale geldiği Haziran/Temmuz aylarında hasat edilecektir. Kafeslerde Üretim Tekniği: Kafeslerde yetiştiricilik su sirkülâsyonuna imkân veren, emniyetli ağ kafesler içerisinde insan eli altında yavru çevresinden Pazar ağırlığına kadar olan büyütme esasına dayanır. Bu yetiştiriciliğin karlı ve emniyetli bir şekilde yapılabilmesi için, kafeslerin istenilen özelliklerde olması gerekmektedir. İdeal bir kafes ağı; - Sudan daha az yoğun, hafif, - Yüzen cisimlere ve predatörlere karşı dirençli, - Çürümeye, aşınmaya ve hava koşullarına dayanıklı, - Faolinge dayanıklı olmalı, - Pahalı olmamalı, - Kullanımı ve tamiri kolay olmalı, - Dalga hareketine karşı esnek ve dayanıklı olmalı, - Düzgün dokunuşlu, kafes içerisindeki balıkların deri ve yüzgeçlerine zarar vermeyecek şekilde olası gereklidir. Kafes Yetiştiriciliğinin Avantajları: - Kafeslerin yapısı kolaydır, 4

9 - Kolayca idare edilirler, - Balıkları ağ kepçelerle kolaylıkla hasat etmek mümkündür, - İşletmeye birkaç kafes eklemek suretiyle basit olarak genişletmek mümkündür, - Bakımları kolaydır, - Karadaki sistemlere göre ilk yatırım masrafları daha ucuzdur, - Kullanılacağı su alanlarını kiralamak, kara parçalarına göre daha ekonomiktir. Hastalıklar ve Koruma: Balıklarda mevcut olan hastalıklar 6 kategoride toplanır; - Genetik, - Beslenme ile ilgili, - Çevresel, ışık, sıcaklık, salinite, oksijen ve insan tarafından oluşturulan kirlilik gibi abiyotik faktörlerle ilgili, - Fiziksel yaralanmalar, - Parazitler, bakteriler, mantarlar, virüsler ve mikroorganizmalar, - Tüm bu etkenlerin ayrı ayrı yada birlikte sebep olduğu hastalıklar. Hastalıkları engellemek ve bunlardan korunmak için aşağıdaki hususlara dikkat etmek lazımdır: - Tür seçimi, - Yer seçimi, - Uygun bir stoklama yapılmalı, balıklar aşırı kalabalık tutulmamalı, - Balıkların düzenli gözlemleri yapılmalı, hareketleri, renkleri ve görünüşlerinde bir değişiklik olup olmadığı kontrol edilmelidir, - Su kalitesi gözlenmeli ve düzenli ölçümler yapılmalıdır, - Aşırı besleme yapılmamalıdır. Alabalık: Üretimde materyal olarak gökkuşağı alabalığı (Onchrynchus myciss) kullanılacaktır. Gökkuşağı alabalığı havuz şartlarına uyumlu olması, aktif yem alması, yemi iyi değerlendirmesi ve diğer türlere göre nispeten kısa kuluçka süresine sahip olması sebebiyle bugün dünyada yetiştiriciliği en yaygın türdür. En uygun su sıcaklığı üreme için 8-11 o C, yumurta gelişimi için o C ve gelişim için 9-17 o C dir. Soğukkanlı olan bu canlılarda su sıcaklığının artmasıyla birlikte metabolizma hızı artar ve Pazar ağırlığına ulaşma süresi düşer. Ancak su sıcaklığının fazla artışı balıklarda solunum güçlüğüne sebep olur. 25 o C de stres eşiğine gelir ve ölürler. Su sıcaklığı arttıkça balığın metabolizma hızı ve oksijen ihtiyacı artar. Buna karşın su sıcaklığı arttıkça oksijen içeriği ters orantılı olarak azalır. Bu sebeple 21 o C yemlemenin üst sınırı olarak kabul edilir. Alabalıkların Boylanması: Alabalıkların sınıflandırılması yada boylarına göre ayrılması özenle uygulanması gereken bir işlemdir. Çünkü alabalıkların karnivor karakterde olmaları nedeniyle, balıklar arasındaki büyüklük farkı aşırı boyutlara ulaştığında, büyük bireylerin küçükleri yemeleri (kannibalizm) olgusuyla karşılaşılır. Bu sakıncanın yanında verilen yem büyük balıklar tarafından alınır ve küçük balıklar ise yetersiz düzeyde beslenirler. Böylece yem dağılımının dengesiz olması bakımından büyük balıklar ile küçük balıklar arasındaki büyüklük farkı giderek artar. Sonuçta birim canlı ağırlık artışı için tüketilen yem miktarı (yem değerlendirme değeri) artar. 5

10 Ağ kafeslerde alabalık üretiminde yavru balıkların boylarına göre ilk seleksiyonu, yavruları 6-8 hafta beslenmesinden sonra, yavruların yaklaşık 50 gr ağırlığa ulaştığında gerçekleştirilmelidir. Hem yavru balıklar hem de daha büyük balıkları sınıflandırma da ızgaraları ayarlanabilen, bir yere monte edilebilen boylama sistemleri kullanılabilmektedir. Bu sistemin ızgara aralığını 1,6-21 mm arasında ayarlamak mümkündür. Belirtilen boylama gereçlerinden farklı olarak kapasitesi büyük üretim tesislerinde ise; ayırmayı hızlandırmak, zaman ve işçilikten tasarruf etmek için; yetiştirme kafesleri dışında kurulan, su akıntısı verebilen ve balıkları yakalama sırasında boylama yapabilen sistemlerin kullanılması önerilmektedir. Alabalıkların Yemlenmesi: Günümüzde alabalık üretimi amacıyla extruder yem kullanılmaktadır. Yemleme oranı, balık büyüklüğü ve su sıcaklığına bağlı olarak ekli yemleme tablosunda görüleceği üzere değişmektedir. Yemin ete dönüşümü (FCR) oranı yemin çeşidine, kalitesine, balığın büyüklüğüne, yemleme oranına, stok yoğunluğuna ve suyun oksijen içeriğine bağlı olarak 0,7 ile 1,5 arasında değişmektedir gram arasında 2 mm, gram arasında 3 mm, gram arasında 4 mm ve 200 gramın üzerindeki balıklar için 5 mm lik yem kullanılacaktır. Ülkemizde pazar ağırlığı canlı alabalık için gram, taze alabalık için gram, iri alabalık (somon) için gram arasında değişmektedir. 15 gram ağırlıktan itibaren 250 gramlık ortalama pazar ağırlığına ulaşma süresi takriben 6 ay olacaktır. Farklı su sıcaklıkları ve ağırlık gruplarının canlı ağırlıklarının yüzdesi olarak günlük yem miktarları aşağıda verilmiştir. Tablo 3. Alabalığın vücut ağırlığı yüzdesi ile yem miktarının tayini Balık ağırlığı Su Sıcaklığı ( o C) (gr) <4* ** 22*** ,4 1,7 2,0 2,4 2,7 3,2 3,6 4, ,2 1,4 1,7 2,0 2,3 2,6 3,0 3, ,8 1,0 1,2 1,4 1,6 1,8 2,1 2, ,6 0,9 1,1 1,3 1,5 1,7 1,9 2, ,5 0,8 1,0 1,1 1,2 1,3 1,5 1, ,5 0,6 0,7 0,8 1,0 1,2 1,4 1,6 * Balığın yem alması azalacağından kontrollü yemleme yapılır. ** Oksijen durumuna göre yemleme yapılır. *** Uygulama tedbirli davranılmalı ve yemleme durdurulmalıdır. Ortalama su sıcaklığı 15 o C dikkate alınarak aylara göre ağırlık artışları Tablo 4 de verilmektedir. Tablo 4. Alabalık için ağırlık artışları Başlangıç (Gr) Süre (Gün) Yemleme(%) FCR Son Ağırlık (Gr)

11 Üretim; Üretime 5 gram ağırlığında yavru alabalık alınmak sureti ile başlanacaktır. Takriben 4-5 ay içerisinde gram ağırlığa ulaştırılırlar. Dolayısıyla yılda rahatlıkla iki döngünün yapılabileceği söylenebilir. Tablo 5.Alabalık yem ihtiyacı Gram % Biomass Kg Biomass FCR Kg Yem Yem Cinsi mm mm mm mm mm TOPLAM BALIK YEMLERİNİN GENEL İÇERİKLERİ : TEMEL BESİN MADDELERİ : Su En Çok % 12 Ham Protein En Az % 35 Ham Selüloz En Çok % 6 Ham Kül En Çok % 16 NaCl En Çok % 1,5 Ham Yağ En Az % 10 M.Enerji En Az 2400 Cal/Kg HCL Çözül.Kül En Çok % 7,5-1,5 ELEMENTLER Kalsiyum En Az % 1-2 Fosfor En Az 1,5 mg/kg Çinko En Az 1,5 mg/kg Magnezyum En Az 60 mg/kg İyot En Az 1,1mg/kg Selenyum En Az 0,35 mg/kg Sodyum En az-en Çok % 0,75-1,5 Balıkların beslenmesinde kullanılan yem de Sinop, Samsun ya da İzmir de kurulu yem fabrikalarından temin edilecektir. Tesiste yılda 922 ton alabalık üretilmesi planlanmaktadır. Yılda kullanılacak yem miktarı ortalama 791 tondur. Balıkların bakımı ve beslenmesi, ayrıca kafeslerin bakımı ve temizlenmesi işlemleri için tesiste kayık bulunmaktadır. Doğal göl ortamında yan ağlar üzerinde oluşan zooplankton ve bentik organizmalar sayesinde yem miktarları daha da aşağılara çekilebilecektir. Tesiste mevcut durumda yavru ihtiyacı aşağıda verilmektedir. Alabalık; Yavru ihtiyacı (ad/yıl)=( kg/yıl)/(0,300 kg/ad)*1/0,85= ad/yıl 7

12 Tesiste üretimi gerçekleştirilecek alabalık, yavru olarak tesise getirilecek olup kapasite artışı ile tesisin yavru ihtiyacı aşağıda verilmektedir. Alabalık; Yavru ihtiyacı (ad/yıl)=( kg/yıl)/(0,300 kg/ad)*1/0,85= ad/yıl Tesiste ihtiyaç duyulan yavru balıklar firmaya ait Dikmen / Sinop taki yavru üretim tesisinden piyasa koşullarında temin edilecektir. Havuz ihtiyacı: Stok yoğunluğu, özellikle yaz aylarında yüzey su sıcaklığının yüksek seyretmesi sebebiyle düşük tutulmuş ve 4 Kg / m 3 olarak alınmıştır. Mevcut: Mevcut tesiste üretilebilecek ürün miktarı stok yoğunluğu, havuz hacmi ve yıllık döngü sayısı ile ilgili olup aşağıda belirtilen basit formül ile hesaplanabilir : Üretim (Kg/yıl) = Hacim (m 3 )* Stok yoğunluğu (Kg/m 3 ) *[12 (ay/yıl)/süre (ay/döngü)] kg/yıl = Hacim (m 3 )*4 Kg/m 3 *(12 /4,5) Hacim= m 3 Kapasite Artışı: Tesiste kapasite artışı sonucu üretilebilecek ürün miktarı stok yoğunluğu, havuz hacmi ve yıllık döngü sayısı ile ilgili olup aşağıda belirtilen basit formül ile hesaplanabilir: Üretim (Kg/yıl) = Hacim (m 3 )* Stok yoğunluğu (Kg/m 3 ) *[12 (ay/yıl)/süre (ay/döngü)] Kg/yıl= Hacim (m 3 )*4 Kg/m 3 *(12 /4,5) Hacim=86437,5 m 3 İlaç ve Vitamin İhtiyacı: Toplam yem ihtiyacının % 1 i ilaç-vitamin ihtiyacı olarak alınmış olup bunlar balık üretiminde ihtiyaç duyulan çeşitli dezenfektanlar, ilaç ve vitaminlerdir. Mevcut tesiste İlaç-vitamin ihtiyacı:750 ton*0,01=7,5 ton/yıl dır. Kapasite artışı ile ihtiyaç duyulacak toplam ilaç-vitamin ihtiyacı:922 ton*0,01=9,22 ton/yıl olacaktır. VİTAMİNLER mg/kg Vit B2 gm/kg En Az 20 Pantotenik Asit 40 Pridoksin 20 Vit B12 En Az 25 Niacin 150 Biotin 1 Folik Asit 5 Kolin 1500 Vit A En Az 5000 IU/kg Vit E En Az 30 Vit D En Az 1500 IU/Kg Vit C En Az 200 Vit K3 30 AMİNO ASİTLER Lizin En Az % 1,8 Sistin En Az % 0,1 8

13 Methionin En Az % 1,5 Methionin+Sistin En Az % 1,6 RASYON OLUŞTURULMASINDA KULLANILAN YEM HAMMADDELERİ: Balık Unu Kemik Unu Soya Küspesi Buğday Mısır Bitkisel yağ Vitamin ve Mineral Premiksleri Ağlar: Ağlar su sirkülasyonuna imkan verecek ama balıkların kaçamayacağı göz açıklığında ve balıkların pul ile yüzgeçlerine zarar vermeyecek şekilde seçilecektir. Günümüzde en yaygın olarak kullanılan sentetik ağlar polyester, polietilen ve propilen den yapılmış olan düğümlü ve düğümsüz ağlardır. Şamandıralar: Şamandıraların gece ve gündüz rahatlıkla görülebilmeleri için, kırmızı beyaz fosforlu boya ile boyanacaktır. Şamandıralar ile kafesler arası mesafe 4 m olacaktır. Gerektiğinde kafesler ile şamandıraları bağlayan halatların üzerinden teknelerin rahatlıkla geçebilmeleri için halatların tam ortasından ağırlıklar asılacaktır. Ana sabitleyiciler: Kafesleri göl dibine bağlamak için 4 adet 300 kg ağırlığında çapalar kullanılacaktır. Zincir ve 32 mm lik naylon halatlar ile şamandıralara ve kafeslere bağlanacaktır. Halatlar: Kafes yanlarına, ağlarına montesi ve ağların göl içerisinde düzgün durabilmeleri için kafes yanlarından aşağıya doğru sarkıtılan 10 mm lik halatlar kullanılacaktır. Kafesler göl yüzeyindeki şamandıralar ile göl dibindeki çapalara bağlantılarında 32 mm lik naylon halatlarla sağlanacaktır. Diğer Yardımcı Elemanlar: Zincirler: Her çapa için 1 adet olmak üzere tüm kafesler için 4 parça 32 mm lik zincir kullanılacaktır. Fırdöndü, kilit, radansa: halatların göl içerisinde esnemeleri ve emniyetli bir şekilde monte edilmeleri için gerekli olan malzemelerdir. Kafeslerin Bakımı: Yetiştiricilikte iyi bir sonuca ulaşmak için, balıkların muhafaza edildiği kafes sistemlerinin belirli periyotlarla bakımının yapılması şarttır. Her hasat döneminden sonra, yüzdürücü, şamandıra, halatlar ve diğer alet ve ekipmanlar kontrol edilerek gereken kısımların tamiri yapılacaktır. Su sirkülasyonunun sağlanması için ağlar sık sık temizlenecek ve balık büyüdükçe ağ göz açıklığı daha büyük olan ağlar kullanılacaktır. Çünkü göl içerisinde bulunan organizmalar ağlara tutunarak zamanla hem ağları ağırlaştırırlar hem de kafeslerdeki su sirkülasyonunu önlerler. Bunun için ağlar değiştirildikten sonra bol tazyikli su ile yıkanmalı, üzerinde bulunan yosun ve diğer yabancı maddeler temizlenmelidir. Ağların yıkanma işlemi Derbent Kızkayası Mevkiinde Kuzey Su Ürünlerine ait ağ yıkama makinesinde yıkanacaktır. Bu tip yetiştiricilikte yüzdürücü sistemler guruplar halinde birbirine ve göl dibine halatlarla bağlanarak sabitleştirilmektedir. Ayrıca balıkların gelişim dönemlerine bağlı olarak değişik göz açıklığındaki ağ torbalar bu sisteme bağlanarak kullanılır. Kapasitesi artırılacak 9

14 onaylı projede havuzlara ulaşım kayıkla yapılmakta, sahilde yem ve malzeme deposu, personelin barınması için geçici bir barınak, depolama alanı bulunmaktadır. Su içerisinde kalıcı bir yapılaşmaya gidilmeyecek ve belirtilen koordinatların oluşturduğu sahanın dışına çıkılmayacak, kaydırılmayacak ve genişletilmeyecektir. Tesiste elle ve otomatik yemleme yöntemi kullanılacaktır. Bu yöntemlerle yemlemede, balıklar özenle yavaş bir şekilde ve en az yem zayiatıyla yemlenmektedir. Tesiste 12 kişinin yılda 12 ay ayda 25 gün, günde 8 saat çalışması, 1 kişinin de gece bekçiliği yapması planlanmaktadır. Bu amaçla tesis bünyesinde 4 adet Su Ürünleri Mühendisi ve 8 işçi çalışacaktır. Projenin ömrü kapasitesinin artırılmasıyla yaklaşık olarak 15 yıl olarak planlanmıştır. Tesisle ilgili olarak karada daha önceden kurulmuş olan depolama alanı ve barınak bulunmaktadır. Tablo 6. Makine ekipman listesi Makine ekipman lsitesi Adet Mevcut Kapasite Artışı CTP Kafes R=10 m * HDPE Kafes R=12 m * HDPE Kafes R=16 m ** HDPE Kafes R=16 m *** HDPE Kafes R=16 m 11 + Ağ R=10m h= 6+1m, 210/18 8mm Ağ R=10m h=8+1 m, 210 /36 12mm Ağ R=12m h=9+1 m, 210 /36 12mm Ağ R=16m h=10+1 m, 210 /36 12mm Radansa Tonoz (500Kg) Şamandıra (550lt) Polietilen tekne Can yeleği 4 + Termometre 1 + Refraktometre 1 + Oksijenmetre 1 + Yağmurluk 4 + Çizme 4 + Taşıma tankı (3.000 lt lik) 1 + Ilaçlama tankı 1 + Terazi(300gr) 1 + Terazi(30kg) 1 + Ağ yıkama makinesi 1 + Balık sayım makinesi 1 + Balık boylama makinesi (otomatik) 1 + b) Doğal kaynakların kullanımı, Arazi Kullanımı: Kuzey Su Ürünleri San ve Tic Ltd Şti tarafından daha önceden onaylanmış projede m 2 göl sahası üzerinde 31 adet 16 metre çaplı, 2 adet 12 metre çaplı, 9 adet 10 metre çaplı kafes ve yıllık 750 ton kapasite üretimine devam etmektedir. Kapasite artırımı projesi ile ilave olarak 50 m lik 11 adet kafes ilave edilecektir. 10

15 Tesisin bulunduğu Derbent Baraj gölünde 1996 yılından bu yana ağ kafesler içerisinde alabalık yetiştiriciliği yapıla gelmektedir. Kapasitesi artırılacak söz konusu tesise ilaveten baraj gölünde farklı alanlarda 9 adet daha alabalık üretim tesisi yer almaktadır. Hali hazırda üretim yapan firmalar ve kapasiteleri aşağıda verilmektedir. Kafeslere ulaşım üretim sahasının kıyıdan sadece 50 m açıkta bulunmaktadır. Kapasite artışı yapılacak tesisin yaklaşık 1,5 km. ve 1,9 km kuzeyinde alabalık yetiştiriciliği için kurulmuş olan ağ kafesleri mevcuttur. Sahil kenarından asfalt yol geçmektedir (Bkn. EK.1). İşletme Adı Kapasitesi Üretim Durumu Kuzey Su Ürünleri 750 ton/yıl Üretimde Aksoy Su Ürünleri 250 ton/yıl Üretimde Orhan Orta 1 50 ton/yıl Üretimde Dostlar Alabalık 40 ton/yıl Üretimde Kıyak Kardeşler 500 ton/yıl Üretimde Düzköy Alabalık 240 ton/yıl Üretimde Derbent Alabalık 125 ton/yıl Üretimde Orhan Orta (2) 29 ton/yıl Üretimde Salih Unat 25 ton/yıl Üretimde DSİ 7. Bölge Müdürlüğü tarafından Kuzey Su Ürünleri San ve Tic Ltd Şti alabalık üretim tesisi kapasite artışı için alınmış olan kurum görüşünde; Konuya ilişkin olarak, koordinatları belirlenmiş sahada talep edilen üretim artışı, m 2 lik alanın aşılmaması kaydıya Bölge Müdürlüğümüzce uygun görülmüştür. denilmektedir. (Bknz. EK-3). Derbent Baraj Gölünün 1650 ha su yüzeyi alanının % 3 üne tekabül eden 49,5 ha lık kısmı ağ kafeslerde balık yetiştiriciliğine ayrılmıştır. Mevcut işletmelerin büyüklüğü yaklaşık 6 hektar olup balık yetiştiriciliği için yeterli kapasiteye sahiptir. Derbent Baraj gölünde kültür balıkçılığı olarak alabalık yetiştiriciliği yapan 9 adet işletme bulunmaktadır. Bu işletmelerin yetişkin balık olarak kapasiteleri yıllık 1749 ton dur. Kuzey Su Ürünleri San ve Tic Ltd Şti nin kapasite artışı ile ilave olarak 2 ha lık bir yüzey alanı işletmeye açılacak olup DSİ 7. Bölge Müdürlüğü nce Derbent Gölünde balık yetiştiriciliği için izin verilen 49,5 ha lık alanın çok altında kalmaktadır.(halen 6 ha lık kısmında balık yetiştiriciliği yapılmaktadır.) Proje sahası Kızılırmak üzerinde kurulu bulunan Derbent Baraj gölünde m 2 lik sahadır. Derbent Barajının üzerinde Altınkaya Barajı bulunmaktadır. Baraj gövdesinin nehir yatağından yüksekliği 33 metredir. Min işletme kotu 54.50m, max işletme kotu 57.50m ve max su seviyesi metredir. Min işletme kotunda göl alanı 1.6 Km 2 dır. Yıllık akım miktarı ortalama 5,4 milyar m 3 dür. Altınkaya Barajı nın dip savağından çıkan serin ve dinlenmiş sularla beslenmektedir. Bu özellikleri itibari ile alabalık üretimi için uygun bir ortam oluşturmaktadır. Nitekim 2006 yılında Ondokuz Mayıs Üniversitesi tarafından yapılan bir ekolojik çalışmada da bu baraj gölünün balık üretimine uygun olduğunu göstermektedir. Üretim sahası kıyıda olup poyarz ve lodosa açıktır. Kızılırmak üzerinde bulunan Kesikköprü Barajında yapılan bir çalışmada yıllık ortalama hava sıcaklığı ve deniz seviyesinden yüksekliği dikkate alındığında Derbent Baraj Gölü ndeki su sıcaklıkların Kesikköprü Baraj Gölü ne göre 2-3 o C daha yüksek olacağı düşünülebilir. Su sıcaklığı ve ve oksijen içeriği aylara göre değişmektedir. 4 metredeki su sıcaklığı baz alındığında sıcaklığın 4,5 o C ile Şubatta en az ve 19,4 o C ile Temmuzda en fazla olduğu görülmektedir. 11

16 Aralık ve Mart aylarında 4 ay boyunca su sıcaklığının etkin yem alımına uygun olmadığı keza Temmuz ve Ağustos aylarında su sıcaklığının barajdaki su sirkülasyonuna bağlı olarak dönem dönem yemlemeye ara vermeyi gerektirecek düzeylere çıkabilmektedir. Oksijen değerlerine bakıldığında fitoplankton yoğunluğuna bağlı olarak güneş ışınlarının 3 metrenin altına nüfuz edemediği ve bu sebeple derinlerde oksijen değerinin düştüğü ve kritik oksijen profilinin Ağustos-Ekim aylarında sürdüğü görülmektedir. Bu durum baraj gölündeki su sirkülasyonu ile doğrudan ilişkili olup sirkülasyonun yeterli olduğu dönemde sorun görülmemektedir. Suyun diğer fiziksel ve kimyasal parametreli alabalık üretimine uygundur. Su Kullanımı: Üretim tesisleri göl ortamında kurulacağı için m 2 su yüzeyi altındaki yaklaşık 10 metreye kadar derinlikteki göl suyu üretimde kullanılacaktır. İnşaat ve işletme aşamasında çalışacak personelin ihtiyaç duyacağı içme suyu damacanalarla kullanma suyu ise kıyı kesiminde mevcut kaynak suyundan karşılanacaktır. İnşaat aşamasında çalışacak 10 personelin su ihtiyacı 1 m 3 /gün, işletme aşamasında personelin su ihtiyacı için 1,2 m 3 /gün lük tüketime ihtiyaç duyulacaktır. Proses Suyu: Alabalık üretiminde proses suyuna ihtiyaç duyulmamaktadır. Ancak kafes ağlarının gözenekleri yosunla dolduğundan belirli bir süre sonra ağ gözeneklerinin açılması gerekmektedir. Kirliliğe neden olmamak için, kafes ve ağların temizlenmesinde deterjan ve kimyasal madde kullanılmayacaktır. Bu bakımdan; ağlar sadece basınçlı su ile yıkanacaktır. Ağların yıkanma işlemi Derbent Kızkayası Mevkiinde Kuzey Su Ürünlerine ait ağ yıkama makinesinde yıkanacaktır. Temizleme işlemleri 2 hafta bir gerçekleştirilecek olup su tüketimi ortalama 3 m 3 /gün dür. İhtiyaç duyulan su ise ağ yıkama ünitesinin yanında bulunan mevcut kaynak suyundan sağlanacaktır. Projenin inşaat ve işletme aşamalarında ihtiyaç duyulacak su miktarları ve temin yerleri aşağıdaki tabloda verilmektedir. Tablo 7. Su ihtiyaç miktarları ve temini Su Kullanım Yeri Miktarı Kaynağı Çalışacak personel(inşaat) 1 m 3 /gün Kaynak suyu+damacana Çalışacak personel(işletme) 1,2 m 3 /gün Kaynak suyu+damacana Ağ yıkama-temizleme 3 m 3 /2 hafta Kaynak suyu Enerji Kullanımı: Tesiste, elektrik olmamasından dolayı elektrik ihtiyacının karşılanması amacı ile hava emisyonu yaratabilecek özellikte olan jeneratör kullanılacaktır. Sudaki tesiste 25 kwa lık jeneratör (6,4 lt/saat yakıt sarfiyatı) bulunacaktır. Dolayısıyla aydınlanma için elektrik enerjisi jeneratör ile karşılanacaktır. Sanayi ve enerji üretim tesislerinin faaliyeti sonucu atmosfere yayılan is, duman, toz, gaz, buhar ve aerosol halindeki emisyonları kontrol altına almak; insanı ve çevresini hava alıcı ortamındaki kirlenmelerden doğacak tehlikelerden korumak; hava kirlenmeleri sebebiyle çevrede ortaya çıkan umuma ve komşuluk münasebetlerine önemli zararlar veren olumsuz etkileri gidermek ve bu etkilerin ortaya çıkmamasını sağlamak amacıyla, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Sanayi 12

17 Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uyulacak, bu hususta hava emisyonu oluşturacak yakıt kullanılmayacaktır. İşletme aşamasında yemleme, bakım, ağların sökülüp takılması ve hasat işlemleri için kıyıdan kafeslere ulaşım için özel tekne kullanılacaktır. Jeneratörün çalışabilmesi için gerekli olan akaryakıt, proje sahasına varillerle getirilecektir. Jeneratörün çalışması için getirilen akaryakıtın aktarımı sırasında dikkat edilecek, akaryakıtın göl ortamına dökülmemesi için gerekli özen gösterilecektir. Proje alanının çevresinde baraj, tarihi eser, turistik tesis vb. yapılar bulunmamaktadır. Proje kapsamında karasal alanda herhangi bir yapı yapılması söz konusu değildir. c) Atık üretimi miktarı (katı, sıvı, gaz vb) ve atıkların kimyasal, fiziksel ve biyolojik özellikleri Tesis kapsamında sadece ağ kafeslere ilave kafesler yapılacak olup 1996 yılından bu yana aynı tesis işletilmektedir. Kapasite arıtımı kapsamından karasal alanda herhangi bir yeni yapı yapılması söz konusu olmayıp çalışacak personelden kaynaklanabilecek tüm atıklar (katı, sıvı vb) daha önceki yıllarda yapılmış sahil kenarında bulunan binada bertaraf edilmektedir. İnşaat Aşaması: Kazı/dolgu/dip taraması: Tesisin inşaatında su ortamı kullanılacak olup projenin baraj gölünde gerçekleştirileceğinden dolayı baraj gölünde herhangi bir dip taraması gerçekleştirilmeyecektir. Sıvı Atıklar: Ağ kafeslerin montaj çalışmaları sırasında 10 kişinin çalışması öngörülmektedir. Bu personelin sosyal ihtiyaçları sahilde kurulu bulunan barınakta karşılanacaktır. Bu personelden kaynaklanacak atık su miktarı ise; Q hes.= 100 lt/gün x 10 kişi =1 m 3 /gün α = % 100 kabul ile (kanala intikal yüzdesi) Q hes. =1 x α = 1 x 1 =1 m 3 /gün dür. Bu atıksuların meydana getireceği kirlilik yükü aşağıda verilmiştir: Kişi Kapasitesi :10 Kişi Başına Alınan Debi :0.10 m 3 /gün Toplam Debi :1 m 3 /gün Kişi Başına Kirlilik Yükü :54 gr BOI 5 /gün Toplam Kirlilik Yükü (BOI 5 ) :540 grboi 5 /gün Tesisi oluşturacak kafesler hazır halde kayıkla getirilerek monte edilecek olup bundan dolayı inşaat aşamasında herhangi bir atık (gaz, sıvı, katı vb) ortaya çıkmayacaktır. 13

18 İnşaat ve işletme aşamasında gerekli içme ve kullanma suyu damacana ile karşılanacaktır. İnşaatta çalışacak personelden kaynaklanan evsel kökenli atıksular ise yine sahilde bulunan binadaki tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Lağım Mecrası İnşası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmelik hükümlerine uygun olarak yapılan sızdırmaz fosseptikte toplanacaktır. Taban ve yan duvarları betondan su sızdırmayacak şekilde imal edilecektir. Havalandırma 75 mm çapında boru ile sağlanacak olup tıkanmanın önüne geçilmesi için boru mümkün olduğu kadar döşemeye yakın monte edilecektir. Fosseptiğin dolmasına yakın özel veya kamuya ait vidanjörlerle çektirilerek SKKY uygun olarak bertaraf edilecektir. Fosseptiğin vidanjörlerle bertarafı için özel veya kamu kurumu ile protokolü yapılacaktır. Tesisin inşası sırasında tarih ve sayılı ( tarih ve sayılı değişiklik) Su Kirliliği ve Kontrolü Yönetmeliği ve tarih ve sayılı Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. Ayrıca oluşabilecek evsel nitelikli atıksular 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu ve Su Ürünleri Yönetmeliği kapsamında herhangi bir su ürünleri istihsal sahası yerine atıksu deşarj edilmeyecektir. Deniz, göl, akarsu ve benzeri alıcı ortamlara çevrenin olumsuz yönde etkilenmesine neden olabilecek yerlere deşarj edilmeyecektir. Katı Atıklar: Proje kapsamında inşaat süresi boyunca sürekli olarak 10 personel çalışacaktır. Proje sahasında çalışacak 10 personelden faaliyete başladıktan sonra yemek artığı, ambalaj kâğıdı, naylon, cam şişe ve pet şişe gibi katı atık ve artıklar meydana gelecektir. Bir personelin günlük oluşturacağı katı atık miktarı 1,34 kg/gün kabulü ile meydana gelecek toplam atık miktarı 13,4 kg/gün dür. Çalışacak personelden kaynaklanacak yemek artığı, ambalaj kağıdı, naylon, cam şişe ve pet şişe gibi katı atık ve artıklar meydana gelecektir. Bu tür atıkların tarihli ve sayılı Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği 18. Maddesinde belirtildiği üzere; denizlere, göllere, ve benzeri alıcı ortamlara, caddelere, ormanlara ve çevrenin olumsuz yönde etkilenmesine sebep olacak yerlere dökülmesi yasaktır hükmü gereği işletme sırasında oluşan katı atık ve artıklar görünüş, koku, sızdırma, toz gibi kirletici faktörler yönünden uygun şekilde geçici olarak (çöp bidonu) depolanacak ve haftada bir Bafra Belediyesi çöp konteynerlerine taşınacaktır. Gürültü: İnşaat aşamasında kafeslerin montajı sırasında oluşacak gürültü sadece kaynak makinesinden ve tekne motorundan kaynaklanacaktır. Tesis içindeki motorlar için ile ilgili tarih ve Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği nin 13. Maddesi uyarınca (Açık alanda kullanılan ekipmanlarda uyulması gereken şartlar) Açık alanda kullanılan ekipmanların gürültü seviyesi, 30/12/2006 tarihli ve dördüncü mükerrer sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Açık Alanda Kullanılan Teçhizat Tarafından Oluşturulan Çevredeki Gürültü Emisyonu ile İlgili Yönetmelik (2000/14/AT) hükümlerine tabidir. Açık alanda kullanılan ancak söz konusu yönetmelikte yer almayan ekipmanlarla ilgili düzenlemeleri Sanayi ve Ticaret Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun hükümleri uyarınca Sanayi ve Ticaret Bakanlığı yapar. hükmüne göre gürültü çıkaran kaynak jeneratörü gürültü düzeyleri Tablo 8 de verilmektedir. Bunun haricinde tekne motoru için yaklaşık ses gücü aşağıdaki formüllerle bulunur. 14

19 W=F*W m W= makinenin yaklaşık ses gücü W m =makinenin gücü F= makinenin cinsine bağlı çevirme katsayısı (Elektrik motorları için F=1*10-7 ) W L w = 10log W o db L w = Ses gücü düzeyi W= makinenin yaklaşık ses gücü W o =10-12 watt Kaynak: Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi A Tipi Sertifikaya Yönelik Eğitim Programı Seminer Notları, ODTÜ, Ocak 2006 Tablo 8: İnşaatta kullanılacak Makine ve Aletlere Ait Gürültü Seviyeleri, Makine ve Aletler Miktar (adet) Motor Gücü Müsaade Edilen Ses gücü Seviyesi Lwt (db) Kaynak jeneratörü 1 5 Kw (elek) 96,7(Lw=96 + log P el ) 96,7 Tekne kw 75,4 Kaynak: Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca hazırlanan ve 22/1/2003 tarihli ve sayılı Gazetede yayımlanan Açık Alanda Kullanılan Teçhizat Tarafından Oluşturulan Çevredeki Gürültü Emisyonu ile İlgili Yönetmelik (2000/14/AT) Faaliyetler sırasında oluşacak gürültü seviyelerini hesaplamada kullanılan formül, tarihinde yayınlanan Akustik-Çevre Gürültüsünün Tanımlanması ve Ölçülmesi Kısım 2-Arazi Kullanımında Meydana Gelen Gürültülerle İlgili Verilerin Elde Edilmesi TS 9798 Standardında Bölümünde verilmiştir. Formülde L gürültü wi düzeyini (dba) göstermektedir. L : Kaynak gürültü seviyeleri Wi : Toplam ses gücü düzeyi, dba L WT L WT = 10 log n i= 1 10 Lwi / 10 Gürültünün r mesafedeki yayılımının hesaplanmasında; her gürültü kaynağının r mesafesine göre ayrı ayrı gürültü seviyeleri hesaplandıktan sonra, r mesafesindeki ortalama gürültü seviyeleri aşağıdaki şekilde hesaplanmıştır. L pi = L w + 10 log( Q / 4πr 2 ) r : Kaynaktan uzaklık Q : Arazi indirgeme faktörü,2 Tesiste kullanılan ekipmanların çalışma frekans aralığı Hz aralığında olduğundan, her bir noktanın ses basıncı düzeyi yaklaşık gürültü düzeyine eşit olacaktır. Ayrıca sahada yapılacak olan inşaat çalışmaları, 8 saatlik gündüz çalışma süresi içerisinde yapılacağından, mesafelere göre üretim faaliyetleri için hesaplanan net ses düzeyleri, Gündüz Gürültü Seviyeleri (L gündüz ) dir. Atmosferik emilmedeki gürültü hesaplanmasında; Atmosferin etkisiyle sesteki azalma kaynağın frekansına ve kaynaktan uzaklığa bağlıdır. Ortalama ses basınç seviyesindeki atmosferik rötuş nedeniyle meydana gelecek azalma ise aşağıdaki formülle hesaplanmaktadır. 15

20 α atm = 7, f 2. r / φ) A atm = Atmosferik rötuş ile ses basıncı düzeyindeki düşüş (dba) f = İletilen sesin frekansı (500,1000,2000,4000) r = Kaynaktan uzaklık (m) φ = Havanın bağıl nemi (% 72) *TSE EN ISO 3744 Akustik-Gürültü Kaynaklarının Ses Gücü Seviyelerinin Ses Basıncı Kullanılarak Tayini Bir Yansıtma Düzlemi Boyunca Esas Olarak Serbest Bir Alan İçinde Uygulanan Mühendislik Metodu(Frekans Bant Verilerinden Ağılıklı Ses Basınç Seviyelerinin Hesaplanması-Ses Basınç Seviyesinin Hesaplanması) Oluşacak Net Ses Düzeyi; eşdeğer gürültü seviyesinin hesabı ise toplam ses basıncı düzeyinden atmosferik rötuşun çıkarılması ile bulunur. L eq = L pt - A atm Atmosferik Yutuş (Aatm) Frekans (hz) Mesafe (m) A-ağırlıklı ses basıncı seviyesi hesaplanmasında her bir oktav bandı için aşağıdaki A-ağırlıklı düzeltme terimleri kullanılarak bulunan sonuçlar ve belli bir mesafe için hesaplanan toplam gürültü seviyesi (l eq ) Tablo 9 da, inşaat sırasındaki gürültü grafiği ise Şekil 1 de verilmektedir. Açık alanlarda gürültü denetimi* Bant basınç düzeyi (db) 96,7 A-Ağırlıklama (db) -3, ,2 A-Ağırlıklı Bant Düzeyi (dba) *Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi A Tipi Sertifikaya Yönelik Eğitim Programı, ODTÜ, Ocak 2006 Tablo 9. İnşaat aşamasından kaynaklanacak gürültünün mesafeye göre değişimi Frekanslara Göre Gürültü Seviyesi (dba) Toplam Ses Basıncı Mesafe (500 Hz) (1000 Hz) (2000 Hz) (4000 Hz) dba (m)