Benzinli Motor Yakıt Sistemleri

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Benzinli Motor Yakıt Sistemleri"

Transkript

1 Benzinli Motor Yakıt Sistemleri Benzinli Yakıt Sisteminin Görevleri : Enjeksiyon sürelerinin ayarlanması - Soğukta harekete geçmenin kontrolü - Hızlanma sırasında yakıt zenginliği kontrolü - Yavaşlama sırasında yakıtın kesilmesi - Motor rölanti devrinin kontrolü ve yönetimi - Maksimum devrin sınırlandırılması - Lambda sensörü ile yanmanın kontrolü - Kendi kendine arıza teşhisi Üstünlükleri : Yakıt püskürtme sistemlerinin, karbüratörlü sisteme göre başlıca yararlarını (üstünlüklerini) aşağıdaki gibi belirlemek mümkündür. - Yakıt püskürtme sistemi motorun volümetrik (hacimsel) verimini artırır.bu artış, silindire çalışma koşullarına uygun yeterli hava alınarak sağlanır.- Yakıt püskürtme sisteminde, hacimsel verim artışı nedeniyle güç ve moment değerleri daha fazladır.- Bu sistemde yakıt, her silindire doğrudan ya da emme kanalına püskürtüldüğünden, silindirler arasında daha dengeli (eşit) karışım oranı sağlanır. Ayrıca, püskürtme ile yakıtın aldığı yol kısa olduğundan, soğukta ve ilk harekette yoğunlaşma kayıpları azalır, gereksinimden fazla yakıt emilmez,motor daha fakir karışımla çalışır. Sonuçta yakıt tüketimi azalır, silindirlerden daha dengeli güç sağlanır.- Sistemde her silindire püskürtülen yakıt miktarı, motor yük ve devrine bağlı olarak, silindire giren hava miktarına göre belirlendiğinden; ayrıca, karışım daha fazla homojen, olup yanma daha iyi gerçekleştiğinden, egzoz gazı daha temiz olur. Sonuçta yakıt tüketimi ve hava kirliliği belirli oranda azaltılabilir. - Sistemde yakıt, hava (vakum) hızına bağlı olmadan belirli bir basınç altında püskürtüldüğünden, motorun değişen çalışma (yük) koşullarına uyumu daha hızlı olur ve kapış daha iyi sağlanır. Bu yolla motor gücü gecikmesiz olarak artabilir, çalışma ve geçişler daha düzgün olur.- Sistemde yüksek püskürtme basıncı nedeniyle yakıtın parçalanması ve hava içinde dağılımı (atomizasyon ve homojenlik) daha iyi gerçekleştiğinden motorun rölantide çalışması daha düzgün olur, soğukta ilk hareket kolaylaşır, motormanifold ve hava kanalının ısıtılmasına gerek kalmaz, ısıtmak için zengin karışıma gerek uyulmaz, sıcak havalarda buhar tıkacı görülmez ve daha ağır (az uçucu) yakıt (benzin) kullanılabilir.- Sistemde venturinin bulunmaması buzlanma sorununu ortadan kaldırmıştır. - Püskürtme nedeniyle emme manifoldunun (kanalının) yapısı oldukça basitleştirilmiştir.- Püskürtme ve elektronik ateşleme sistemlerinin birleştirildiği sistemlerde daha iyi yanma, daha temiz egzoz gazı ve yakıt ekonomisi sağlanmaktadır.- Sistem turbo şarj ve EGR ye daha uygundur.- Değişik sürüş koşullarında daha iyi bir sürüş rahatlığı sağlanır.- Yakıt enjeksiyon sisteminin yukarıda belirtilen yararlarının yanı sıra bazı sakıncaları da vardır. Sistemde kullanılan elektronik devrelerinin bakım ve onarımı zor ve pahalıdır. Sistemde meydana gelen bir arıza sisteminin tümüyle durmasına sebep olabilir. Benzinin sızma özelliğinin yüksek, yağlama özelliğinin olmaması sebebiyle sistemin üretimi zor, elemanları pahalıdır. Yakıt enjeksiyon sistemi toz tortu gibi tıkayıcı maddelere karşı çok hassas olması nedeniyle bakım ve temizliğe özen gösterilmesi gerekir. Yakıt Enjeksiyon Sistemi Çeşitleri : 1.Tek Noktalı Püskürtme Sistemleri (S P I) *Sistemin Genel Yapısı ve Özellikleri : Tek bir enjektörün yakıtı emme manifolduna püskürttüğü sistemdir. Yakıtın emme manifolduna püskürtülmesi nedeni ile karbüratörlü sistemlere benzemekte fakat daha iyi bir yakıt hava karışımı hazırlanmasını sağlamaktadır. Bu sistem karbüratörlü sistemden daha verimlidir. SPI sitemde yakıt, motorun her türlü çalışma koşulları için bir noktadan hazırlanmaktadır. SPI sistem, maliyet ve verim açısından karbüratörlü sistem ile MPI (çok noktalı püskürtme sistemi ) arasındadır. SPI sistem üç devreden oluşmaktadır. Bunlar; yakıt, hava ve elektrik devresidir.

2 Tek nokta enjeksiyon sisteminde enjektörün konumu Sistemin Çalışması : Elektronik kontrollü Mono-jetronic sistem, tek bir enjektörün yakıtı emme manifolduna püskürttüğü sistemdir. Manifold gövdesi içerisine giren havaya bir veya iki memeli enjektör tarafından yakıt püskürtülmektedir. Hava miktarı ölçücüsü, soğutma suyu sıcaklık sensörü ve gaz kelebeği şalterinden gelen sinyaller, ECU de değerlendirilip tek bir enjektöre kumanda edilerek hava/yakıt oranı ayarlanır. Bu sistemde yakıt, karbüratörlerde olduğu gibi gaz kelebeğinin üst tarafındaki hava akımı içine püskürtülür. Yakıtı aralıklı olarak püskürten enjektörün tetikleme sinyali, ateşleme sinyalinden alınır. Enjektörden püskürtülen yakıt, çok ince damlalara ayrıldığından homojen bir karışım elde edilir ve yakıt silindirlere homojen dağılır. Yakıt pompasının bastığı yakıt basıncı, basınç regülatörü tarafından sabit tutulur. ECU tarafından kontrol edilen enjektörün açık kalma süresine göre püskürtülen yakıt miktarı azaltılır veya çoğaltılır.enjektör, elektromekanik bir mekanizma olup enerjilendirildiğinde içerisindeki bobin, memeyi yerinden kaldırarak basınç altındaki yakıtın konik bir şekilde püskürtülmesini sağlamaktadır. Enjeksiyon kontrol ünitesi, aldığı bu bilgileri hafızasına kaydedilmiş değerlerle karşılaştırarak ideal yakıt-hava karışımı ile enjektörün püskürtme süresini belirler.

3 2.Çok Noktalı Püskürtme Sistemleri (M P I) Sistemin Genel Yapısı ve Özellikleri : SPI sistemde yakıt hava ile, emme manifoldunun girişinde hazırlandığından silindire girecek olan karışımın kat ettiği mesafe farklıdır. SPI sistemde yakıt hava karışımı manifold içerisinde karıştığından ve motorun soğuk olduğu zamanlarda karışım içerisindeki yakıt manifold yüzeylerine yapışır ve silindir içerisinde homojen bir karışım sağlanamaz. Çok nokta enjeksiyon sisteminde enjektörlerin konumu MPI sistemlerde yakıt, emme supabının arkasına püskürtüldüğü için her bir silindire alınan yakıt hava karışımının miktarı eşittir. Aynı zamanda motorun soğuk çalışmalarında çok daha çabuk uyum sağlamalarına neden olur. Çünkü yakıtın hava ile karıştığı yer emme supabına çok daha yakın olduğu için, yakıtın tamamına yakın bir kısmı silindir içerisine alınır. Sonuç olarak yakıt tüketimi de azalır. K-Jetronik Yakıt Enjeksiyon Sistemi :

4 Bu sistemde yakıt, bütün enjektörlerden sürekli ve düzenli olarak emme manifoldu kanalına ve emme supabı arkasına püskürtülür. Püskürtülen yakıtın miktarı motorun emdiği havanın miktarına bağlıdır. Karışım kontrol ünitesi, motorun emdiği havayı ölçer ve silindirlere uygun miktarda yakıt püskürterek karışım oranını istenilen değerde tutar. Karışım oranının sürekli olarak kontrol altında tutulması, bütün çalışma koşullarında motordan en yüksek performansın, en iyi yakıt ekonomisinin elde edilmesini ve egzoz emisyonunun düşük olmasını sağlar. Sistemde elektrikli bir pompa depodan gelen yakıtı, basıncını bir supap ve by-pass devresinin yardımı ile devamlı ve hassas olarak ayarlayarak yakıt dağıtıcısına göndermektedir. Dağıtıcı, metal bir diyafram ile bir tarafı pompaya diğeri ise enjektörlere bağlı olan iki ayrı kısıma ayrılmıştır. Benzin dozajını ayarlayan kısımda dikey olarak hareket eden bir kontrol pistonu (plancır) bir taraftan diğerine ne kadar yakıt gönderileceğini belirlemektedir. Bu piston, hava giriş yolunda bulunan ve emilen hava miktarını ölçen plakaya (sensör) bağlı bir kol tarafından hareket ettirilmektedir. Yuvarlak olan bu plaka emilen hava akımına göre koni şeklindeki muhafazanın içerisinde hareket etmektedir ve pozisyonu ne kadar yukarda olursa arasından o kadar çok hava geçebilmektedir. Motora havanın girmesi plakayı belirli bir yere kadar kaldırarak kontrol pistonunun o anda gereksinim duyulan miktardaki yakıtı göndermesini sağlamaktadır. Manyetik olarak çalışan ilk hareket enjektörü emme manifolduna ilave benzin püskürterek karışımı zenginleştirmektedir. Termik zaman şalteri bu enjektöre giden devreyi kontrol ederek, motor çalışmadığı takdirde boğulmasını önlemektedir. Isınma sırasında, yakıtı kontrol eden basınç regülatörü ve yardımcı hava regülatörü rölanti devrini arttırırken zengin bir karışım sağlamaktadır. KE-Jetronik Yakıt Enjeksiyon Sistemi :

5 KE-Jetroniğin temel sistemi K-Jetronikj ile aynıdır. Sistem hem mekanik hem de elektronik olarak çalışmaktadır. KE-Jetroniğin K-Jetronikten farkı ise, sensörler ile toplanan veriler ECU tarafından işlenmekte ve gerekli yakıt dozajının ayarlanabilmesi için elektro hidrolik sinyallere dönüştürülmektedir. Sisteme ECU (Elektronik Kontrol Ünitesi), sıcaklık sensörü, hava kelebeği şalteri, elektro hidrolik basınç regülatörü gibi parçalar eklenmiştir Bu şekilde bir düzenleme ile yakıt ekonomisi arttırılmakta, emisyon ise azaltılmaktadır. Bu sistemde, egzoz manifolduna yerleştirilen sensör çıkan sıcak gazların durumunu kontrol ederek püskürtme sisteminin çalışmasını düzenleyen sinyaller göndermektedir. Amacı, ideal karışım oranının sağlanarak, HC, CO ve NOx gibi üç ana kirleticinin üç yollu katalizörle temizlenmesidir. Elektronik kontrollü KE-Jetronik K-Jetronikle karşılaştırıldığı zaman aşağıdaki özelliklere sahiptir. Kontrol işlemini, yakıt dağıtıcısının ölçme aralıklarında hidrolik basınç düşümünü ayarlayan elektro-hidrolik basınç ayarlayıcı yardımıyla merkezi olarak yapar, K-Jetronikin ısınma regülatörü iptal edilir, Düz kontrol özelliği ile diyafram tip basınç regülatörü, ana basınç ve kontrol basıncını sağlar. K-Jetronikin plancır tip basınç regülatörü iptal edilir. Sistem, yük değişimlerine çok hızlı bir şekilde cevap verir. L-Jetronik Yakıt Enjeksiyon Sistemi : Bosch L-Jetroniğin temel çalışma prensibi, emilen hava miktarının ölçülmesine ve motor devrine göre yakıtın hesaplanması esasına dayanır. Devre şeması şekil 1,6 da görülen bu sistemde motorun emdiği hava, hava ölçerden geçer ve buradan alınan bir elektrik sinyali ECU ne iletilir. Hava akımı ile ilgili bir başka sinyal de gaz kelebeğinin açıklık miktarını belirten gaz kelebeği şalterinden alınır. Motorun su ceketine yerleştirilmiş olan sıcaklık sensörü, termik zaman şalteri, hava ölçücüsü içinde bulunan hava sıcaklık sensöründen ve lambda sondasından gelen sinyallerle distribütörden gelen devir sinyali ECU ne ulaştırılır. Bütün bu bilgileri birleştiren ECU, o anki çalışma koşullarında ne kadar yakıt püskürtülmesi gerektiğini belirler ve enjektörlerin açık kalma sürelerini ona göre ayarlar. Bu şekilde, her devir ve yüke göre gerekli olan yakıt miktarı tam ve doğru olarak ayarlanır.

6 L-Jetronik sistemde enjektörler, K-Jetronikte olduğu gibi devamlı çalışmamaktadır. Her silindirin emme supabının arkasında yakıt püskürten enjektörlerin açılma sinyalleri ECU den gelir. Krank milinin her devrinde enjektör iki defa püskürtme yapar. Bu şekilde, bir silindire gerekli olan yakıt iki kerede püskürtülmüş olur. Yakıt püskürtülürken emme supabının kapalı olmasının bir sakıncası yoktur. Çünkü motor çalışırken yakıtın supap kanalında bekleme süresi çok kısadır. D-Jetronik Yakıt Enjeksiyon Sistemi : D-Jetronik, hız yoğunluk esaslı bir sistemdir. Yani hava debisi ölçümü yerine motor devir sayısı, emme manifoldu sıcaklığı, basıncı ölçülerek, hava yoğunluğu ve debisi ECU tarafından hesaplanır. Kam milinin her devrinde enjektörler bir defa püskürtme yapar. Diğer fonksiyonlar L-Jetronik ile aynıdır.

7 3. Direkt Püskürtmeli Benzinli Sistemler : Günümüzde içten yanmalı motorlarda yapılan çalışmaların temelini, benzin motorlarının yüksek özgül çıkış gücü ile dizel motorlarının kısmi yüklerdeki yüksek veriminin bir araya getirilmesi oluşturmaktadır. Araştırmalar, dört zamanlı, buji ile ateşlemeli motor yükünün gaz kelebeksiz kontrolü ile direkt püskürtmeli (GDI) benzin motorlarında bu hedefin gerçekleştirilebileceğini ortaya koymuştur. Direkt püskürtmeli motorlarda yakıt, emme veya sıkıştırma zamanında direkt olarak silindirin içerisine püskürtülmekte ve karışım burada oluşturulmaktadır. Motor çıkış gücü, silindir içerisine püskürtülen yakıt miktarı değiştirilerek ayarlandığından, bu motorlar dizel motorlarına benzemektedir. Silindirlere hava herhangi bir kısılmaya maruz kalmadan alındığı için pompalama işi en aza indirilmektedir. Karışım buji ile ateşlendiği için, dizel motorlarındaki gibi karışımın kendiliğinden ateşlenmesi şartlarının ortaya çıkmasına gerek yoktur. Ayrıca fakir çalışma şartları oluşturularak, özgül yakıt tüketimi azaltılmıştır. Kademeli dolgulu bu motorlarda, düşük ve orta yüklerde yakıt bujide kıvılcım çakmadan hemen önce silindir içerisine püskürtülmektedir. Bu durumda silindir içerisindeki yakıt/hava oranı değişmekte bujiye yakın yerlerde karışım zengin, silindirin diğer kısımlarında ise fakir olmaktadır. Dolayısıyla silindirin içerisi bütün olarak düşünüldüğünde motor fakir karışımla çalışmaktadır. Relanti çalışma şartlarında karışım oranı 1/40 lara kadar düşmektedir. Tam yük çalışma şartlarında ise yakıt silindir içerisine emme zamanında püskürtülmeye başlanmakta, böylece karışım homojen dağılımlı ve stokiyometrik oranda olmaktadır. DP motorlarda kademeli olarak yakıt, önce emme zamanında silindire püskürtülerek içeriye alınan hava soğutmakta ve volumetrik verimi arttırmaktadır (ön enjeksiyon). Esas püskürtme ise sıkıştırma zamanında piston üst ölü noktaya (ÜÖN) yaklaştığında, ateşlemeden hemen önce yapılmaktadır. Şekil 1 de görüldüğü gibi iç bükey piston tepesi sayesinde, buji çevresindeki yakıt miktarı yoğunlaştırılmakta (zengin karışım) ve iyi bir ateşleme sağlanmaktadır. Bu şekilde DP benzin motorları kısmi yüklerde çok fakir karışımlarda bile (40/1) çalışabilmektedir. 40 önce ÜÖN 30 önce ÜÖN 20 önce ÜÖN Şekil 1. Sıkıştırma zamanında silindir içerisine benzin püskürtülmesi DP benzin motorlarında, özel şekilli pistonlar ve emme manifoldlarının pistonlarla uygun şekilde eşlenmesiyle, yanma odasında türbülans oluşturularak yakıt ile hava mükemmel şekilde karışmaktadır. Böylece yanma verimi iyileşmekte, kirletici emisyonlar azalmakta ve yakıt/hava oranı çok geniş bir aralıkta değiştirilebilmektedir.

8 Düşük relanti devirlerinde bile düzgün bir yanma sağlanmakta ve motor devri geniş bir aralıkta esnek bir şekilde ayarlanabilmektedir. Alışılagelmiş motorlarla karşılaştırıldığında DP benzin motorları, relantide yaklaşık % 40 yakıt ekonomisi sağlamaktadır. Şekil 2. DP benzin motorları ile relanti çalışma şartlarında yakıt tüketimindeki azalma DİREKT PÜSKÜRTMELİ BENZİN MOTORLARI : DP ve emme kanalına yakıt püskürtmeli (EKYP) motorlar arasındaki temel fark karışımın hazırlanmasındadır (Şekil 3). Şekil 3. Direkt püskürtmeli ve emme kanalına yakıt püskürtmeli motorlar. EMKP motorda yakıt her bir silindirin emme portuna püskürtülür ve püskürtme ile yakıt/hava karışımının silindire alınması arasında bir zaman farkı vardır. Günümüz otomobil motorlarının büyük çoğunluğunda emme supabının kapanma zamanına kadar, supabının arkasına yakıt püskürtülmesi devam eder. Soğukta ilk hareket esnasında, emme supabı port yüzeylerinde sıvı yakıt taneciklerinin oluşturduğu geçici bir film veya birikinti oluşur. Bu durumda yakıtın dağıtılması gecikir ve yakıtın kısmi buharlaşmasından dolayı, doğal bir ölçme hatası olarak ideal stokiyometrik oranı yakalamak için püskürtülen yakıt miktarı önemli miktarda arttırılır. Bu yakıt birikintisi ve zaman gecikmesi, motorun ilk 4-10 çevriminde kısmi yanma sebebiyle yanmamış hidrokarbon (HC) emisyonlarında önemli bir artışa sebep olur.

9 Alternatif olarak yakıtın direkt olarak silindirlerin içerisine püskürtülmesi ile yakıtın port duvarlarını ıslatması problemi tamamen ortadan kaldırılmıştır. Ayrıca yakıtın silindir içerisine gönderilme zamanı kısalmakta ve her bir yanma olayı için yakıt çok daha hassas bir şekilde ölçülebilmektedir. Herhangi bir çevrimde silindirlere giren gerçek yakıt miktarı direkt enjeksiyon sistemi ile EKYP sistemlerine göre, çok daha gerçekçi bir şekilde kontrol edilebilmektedir. DP motorlarda, karışım daha fakir, yakıt/hava karışımının silindirden silindire değişimi daha az ve özgül yakıt tüketimi daha düşüktür. Ayrıca, soğukta ilk harekette yanmamış HC emisyonları daha az ve motorun geçiş tepkisi daha iyidir. DP sisteminde yakıt basıncı daha yüksek olduğundan, EKYP motorlara göre silindir içerisinde daha iyi atomize olmakta ve özellikle soğuk çalışma şartlarında yakıtın çok daha iyi buharlaşması sağlanmaktadır. DP yakıt sisteminde, ortalama tanecik boyutu 16 mikron iken, EKYP sisteminde 120 mikron olmaktadır. DP benzin motorlarında yakıtın silindir içerisine direkt olarak püskürtülmesi, yakıt filmi oluşması problemini tamamen ortadan kaldırmamaktadır. Piston tepesinde ve yanma odasının diğer yüzeylerinde oluşan ıslaklık, geçici film oluşumu ve buharlaşmanın değişimi bakımından önemlidir [1]. DP yakıt sistemi, port duvarlarının ıslanması probleminin dışında, EKYP motorlardaki bir çok sınırlamaları ortadan kaldırmaktadır. Şekil 4 de DP ve EKYP motorlarda, motor çalışana kadar püskürtülmesi gereken yakıt miktarları görülmektedir. DP yakıt sisteminde motorun ilk harekete geçmesi için gerekli olan yakıt miktarı çok daha azdır ve ortam sıcaklığı azaldıkça bu farkta büyümektedir. ve EKYP yakıt sistemlerinde, farklı ortam sıcaklıklarında geçmesi için gerekli yakıt miktarı Şekil 4. DP motorun ilk harekete EKYP motorlarda diğer bir sınırlama da, yük kontrolünün kelebek vasıtası ile yapılmasıdır. EKYP motorlarda kelebek ile yük kontrolü geçerliliği kabul edilmiş ve güvenli bir mekanizma olmasına rağmen, kısılma ile meydana gelen kayıplar önemli boyuttadır. Düşük motor yüklerinde, yük seviyesini ayarlamak için kelebeğinin kısılması ile pompalama kayıpları ve termik verimde azalma meydana gelmektedir. Günümüz EKYP motorları hala yük kontrolü için kelebek kullanmaktadırlar. Ayrıca bu motorlarda emme portunda sıvı yakıt filmi oluşumu devam etmektedir.

10 Bu iki temel çalışma gereksinimi, EKYP motorlarda yakıt ekonomisi ve emisyonlara karşı yapılan çalışmaların önünde büyük engel oluşturmaktadır. EKYP motor teknolojisinde sürekli iyileştirmeler yapılsa da, hem yakıt ekonomisi hem de emisyonları birlikte iyileştirmek mümkün gözükmemektedir. DP motorlarda teorik olarak, hem bu iki önemli problem ortadan kaldırılmakta hem de performans sınırları genişletilmektedir. DP motorların EKYP motorlara teorik olarak üstünlükleri aşağıda özetlenmiştir: **Yakıt ekonomisinde iyileşme (% 25 e ulaşan potansiyel iyileşme) kayıplarında azalma. **Pompalama **Isı kayıplarında azalma. **Daha yüksek sıkıştırma oranı (emme esnasında püskürtme ve yakıtın buharlaşması ile silindirdeki havanın soğutulması motorun vuruntu temayülünü azaltmaktadır.bu durum, yüksek sıkıştırma oranı ve yanma veriminde iyileşme sağlamaktadır) Şekil 5. DP ve EKYP motorlarda sıkıştırma oranı değişimi **Daha düşük oktan sayılı benzin gereksinimi (emme esnasında püskürtme ile dolgunun soğutulması) **Volumetrik verimde artış (emme zamanında püskürtme ve yakıtın buharlaşması ile dolgunun soğutulması, ayrıca yukarıya doğru ve düz emme portları daha iyi hava akışı sağlanarak volumetrik verimde artış sağlanmaktadır) (Şekil 6) Şekil 6. DP ve EKYP motorlarda volumetrik verim değişi

11 **Taşıtın yavaşlaması sırasında yakıt kesme (manifoldda yakıt filmi oluşmamakta) **Motor performansında artış (EKYP motorlarla karşılaştırıldığında, DP motorlar bütün motor devirlerinde yaklaşık % 10 daha yüksek çıkış gücü ve motor momenti sağlar) Şekil 7. DP yakıt sistemleri ile motor gücü ve momentte iyileşme. **İyileştirilmiş geçiş tepkisi. **Taşıtın ivmelenmesi esnasında zengin karışım gereksiniminin azaltılması. **Daha iyi taşıt ivmelenmesi (DP motorlar çok yüksek ivmelenme yeteneğine sahiptir) Şekil 8. Taşıtın ivmelenmesi yönünden DP ve EKYP motorların karşılaştırılması **Daha kusursuz yakıt/hava oranı kontrolü. **Daha çabuk ilk hareket.soğukta ilk harekette daha az ek yakıt ihtiyacı. **Daha geniş egzoz gazı resirkülasyonu (EGR) tolerans sınırı. **Emisyon yönünden sağlanan avantajlar. **Soğukta ilk harekette yanmamış HC emisyonlarının azaltılması. **Daha az karbondioksit (CO 2 ) emisyonları Common-rail DP enjeksiyon sistemlerinde enjeksiyon basıncının, EKYP sistemlere göre önemli ölçüde büyük olması hem yakıtın atomizasyon derecesini hem de buharlaşma hızını arttırmaktadır. Böylece, bir veya ikinci enjeksiyondan sonra fazla yakıt gerektirmeden, yanma daha kararlı hale gelmektedir. Bu sebeple, DP motorlarda soğukta ilk harekette oluşan yanmamış HC emisyonları, kararlı çalışma şartlarındaki seviyeye yaklaşabilmektedir. DP yakıt sisteminin diğer bir avantajı da yavaşlama esnasında yakıtın kesilmesidir. Bu sistem hem yakıt ekonomisinde, hem de yanmamış HC emisyonlarında önemli bir iyileşme sağlamaktadır.

12 EKYP motorlarda yavaşlama esnasında yakıt kesilecek olursa, emme portunda oluşan yakıt filmi tabakası azalacaktır. Bu durumda, yanma birkaç çevrim boyunca fakir karışımla olacağından genellikle geri tepme meydana gelir. Bu yüzden yavaşlamada yakıt kesme sistemi EKYP motorlarda uygulanabilir değildir. EKYP motorların da DP motorlara göre bazı sınırlı avantajları vardır. EKYP motorlarda emme sistemi bir ön buharlaşma odası olarak görev yapar. Yakıt silindir içerisine direkt olarak püskürtüldüğünde, karışımın hazırlanma zamanı önemli ölçüde azalmaktadır. Sonuç olarak, yakıt spreyinin atomizasyonu, püskürtme ve ateşleme zamanları arasındaki sınırlı zamanda yakıtın buharlaşmasına yetecek kadar iyi olmalıdır. Buharlaşmamış yakıt damlacıkları, yayılan alev dalgasına kapılarak yanmamış HC emisyonu olarak ortaya çıkacaktır. Ayrıca, silindir içerisine direkt olarak püskürtülen yakıt piston tepesine veya silindir duvarlarına beklenmedik bir şekilde çarpabilir. Eğer motor tasarımında bu faktörler ortaya konulmazsa, yanmamış HC ve partikül emisyonu seviyesinin artması ve silindirlerin aşınması, iyi tasarlanmış bir EKYP motorundan daha fazla olabilir. DP motorların sağladığı önemli avantajların yanında, çözüm bekleyen bazı problemleri vardır. Bunlar, aşağıda sıralanmıştır. DP (Direkt Püskürtmeli) Motorların Problemleri ; Bütün çalışma aralıklarında karışım oluşturma zorlukları, Kademesiz yük değişimleri için karmaşık kontrol sistemleri gereksinimi, Enjektörde yüksek oranda birikinti oluşumu, Kısmi yüklerde yüksek oranda yanmamış HC emisyonları oluşumu, Tam yük çalışma koşullarında daha yüksek oranda (azot oksit) NO x emisyonları, Kısmi yük çalışma şartlarında bölgesel NO x oluşumunda artış, Tam yük çalışma şartlarında is oluşumu ve Partikül emisyonlarında artış, 3 yollu katalizör kullanımında verim düşmesi, Yüksek basınç ve yakıtın yağlama özelliğinin az olması sebebiyle yakıt sistemi elemanlarında çabuk aşınma ve Silindir aşıntısının artması, Enjektörler ve yakıt sisteminin diğer elemanları için elektrik güç ihtiyacında artış. Bütün bu problemlerine rağmen, geliştirilmiş EKYP motorlarla karşılaştırıldığında DP benzin motorları gelecek için yeni bir ufuk açmaktadır. Bu motorlarla hem yakıt ekonomisi, hem de yanmamış HC emisyonlarındaki azalma aynı anda sağlanabilmektedir. DİREKT PÜSKÜRTMELİ MOTORLARDA YAKIT SİSTEMİ : İçten yanmalı motorlarda yük kontrolü için gaz kelebeğinin bertaraf edilmesi, volumetrik verimde artış ve pompalama kayıplarında önemli miktarda azalma sağlamaktadır. Bu yöntem dizel motorlarında başarılı bir şekilde uygulanmaktadır. Buji ile ateşlemeli motorlarda bütün çalışma koşullarında hava ile yakıtın istenilen oranda karışması bir çok bağımsız değişkenden etkilendiği için karışımın yanma odasında hazırlanması oldukça zordur. Başarılı bir yanma sisteminin geliştirilmesi yakıt enjeksiyon sisteminin optimum tasarımına ve silindir içi akış alanı ve yanma hızının kontrolü için sistem elemanlarının iyi bir şekilde eşlenmesine bağlıdır. Motorun bütün çalışma koşullarında yakıt spreyi çok iyi atomize olmalıdır. Verimli bir yanma için sprey geometrisi çok önemlidir. Kelebeksiz, kısmi yük çalışma şartlarında DP yakıt sistemi, sıkıştırma zamanının sonunda silindir içerisindeki 1 Mpa basınca kadar, hızlı bir şekilde enjeksiyon sağlayabilmelidir. Yakıt enjeksiyon basıncı, etkin bir atomizasyonu ve dağılımı sağlaması bakımından büyük önem taşımaktadır. Gereğinden daha yüksek yakıt enjeksiyon basıncı, ortalama yakıt spreyi çapını düşürür. Çok yüksek basınç

13 (örneğin 20 MPa) atomizasyonu kuvvetlendirir ancak çoğunlukla yakıtın silindir duvarlarını ıslatmasına neden olur. Yakıt basıncı DP benzin motorlarında 4-13 Mpa arasında olmalıdır. Bu basınç 0,25-0,45 Mpa olan EKYP motorlara göre çok yüksektir. DP motorlarda enjektör ve yakıt pompasından kaynaklanan gürültü seviyesinin azaltılması çalışmaları devam etmektedir. DP uygulamalarının çoğunda, sabit yakıt enjeksiyon basınç hattı common-rail kullanılmaktadır. Farklı motor yük aralıklarında, farklı yakıt spreyleri sağlamak ve enjektörün lineer-dinamik aralık gereksinimi azaltmak için alternatif bir metot olarak değişken yakıt enjeksiyon basıncı uygulamaları da kullanılmaktadır. DP motorlarda yakıt enjeksiyon sistemleri hem kısmi yüklerde aşırı fakir karışım oranları, hem de tam yükte emme zamanı esnasında başlayan enjeksiyonla homojen dağılımla stokiyometrik karışım sağlamalıdır. Dizel ve EKYP benzin motorlarıyla karşılaştırıldığında, bu yakıt sisteminin gereksinimleri çok karmaşıktır. Yapılan son çalışmalarda elektromanyetik olarak tahrik edilen enjektörlerle common-rail enjeksiyon sistemlerinde bütün bu şartlar yerine getirilebilmektedir. DP bir motorda common-rail yakıt sisteminin elemanları Şekil 9 da görülmektedir. Şekil 9. Direkt püskürtmeli common rail benzin motoru sistem şeması. Günümüz kontrol sistemleri, karışımın hazırlanması ve kontrolü için karmaşık görevleri yerine getirebilmektedir. Örnek olarak, Toyota DP D-4 yanma sistemi, iki aşamalı enjeksiyon stratejisi ile kısmi ve tam yük çalışma şartları arasında geçişi iyileştirmiş, yakıt tüketimi % 30 azaltılmış ve taşıtın ivmelenmesi % 10 arttırılmıştır. Mitsubishi DP motorlarla % yakıt ekonomisi, % 20 daha az CO 2 emisyonları ve % 10 daha fazla çıkış gücü sağlamaktadır. Ayrıca, Mitsubishi firması DP motorlarında kullandığı, genişleme zamanında enjeksiyon ile egzoz sıcaklığını arttırarak, soğukta ilk çalıştırmada katalist etkinliğini hızlandırmaktadır. Direkt Enjeksiyonlu Benzinli Motor Tipleri: FSI : Fuel Stratified injection TFSI : Turbo Fuel Stratified injection TSI : Twincharged Stratified injection GDI : Gasoline Direct Injection

14 FSI:Fuel Stratified Injection (direkt benzin enjeksiyonu) Fsi Motor terimi aslında yanlış bir terimdir çünkü fsi adında bir motor tipi yoktur. FSİ bir yakıt yakma teknolojisidir. FSİ yani FUEL STRATiFiED INJECTiON(BENZiNLi DiREKT ENJEKSiYON) klasik benzin kullanan motorlarda yakıtla hava motora girmeden önce karşır ancak FSİ motorlarda yakıt doğrudan silindire yüksek bir basınçla püskürtülür bu basınç benzinli motorlardaki püskürtmeden 30 kat daha yüksektir. Böylece benzin hava karışımı daha homojenize hale gelir yakıt tüketimi azalır ancak bu durum şehir içi trafikte yani düşük devirlerde geçerlidir. uzun yolda yüksek devirlerde yüksek hızlarda FSİ motorlar normal benzinli motorlar gibi davranırlar. Ayrıca FSİ motorlar basınçlı benzin püskürtme zamanlamasını çok ince hesapalra göre yapar Bu motorda, yakıt standart motordaki gibi manifolda değil, yanma odasına püskürtülüyor. Enjektörlerin basıncı, modern dizel motorlarda (tdi) olduğu gibi tek bir depoda (common rail) biriktiriliyor. Manifolda püskürtme yapılan sistemlerde enjeksiyon basıncı 4 bar seviyelerindeyken, fsi'de bu rakam 10 bar seviyelerine ulaşıyor. Her emme manifoldunda bulunan ve tumble adı verilen hareketli levhalar, manifoldun içinden silindirlere doğru ilerleyen havaya sarmal bir hareket veriyor. Piston kafasının dalgayı andıran özel formu sayesinde ateşlenmeye hazır hava - yakıt karışımı bujinin yakın çevresinde toplanabiliyor. tüm bunların asıl amacı, düşük yakıt tüketimidir. TFSI:Turbo Fuel Stratified Injection.(Turbo beslemeli direkt benzin enjeksiyonlu motor.) Yeni nesil motorda yakıt, talebe bağlı olarak kontrol edilen yüksek basınçlı bir pompa ile sağlanan bir ortak yakıt sistemi yoluyla püskürtülüyor. Emme supaplarının arasında yer alan bir enjektörle yakıt doğrudan yanma odasına milisaniyelik hassasiyetle ve 110 bara varan basınçla püskürtülüyor. Yakıt/hava karışımı yanma odasında bütünüyle homojen bir şekilde dağıtılıyor. Bu da TFSI motoru diğer motorlardan ayıran ve bütün motor devirlerinde yüksek performans sağlayan en önemli özelliği oluyor. Düşük sürtünmeli supap iteceklerine sahip silindir başlıkları, atmosferik beslemeli FSI motorlara göre daha fazla hava akışı sağlayan değiştirilmiş bir emme manifoldu şekline sahip. Bu da hem daha yumuşak çalışma hem de daha iyi vuruntu direnci ve verimlilik sağlıyor. Bu sayede turbo motor 10.5:1'lik sıkıştırma oranına ulaşıyor. Böylelikle hem atmosferik beslemeli hem de konvansiyonel turbo motorlara göre termodinamik verimliliğin arttırılmasında önemli bir rol oynuyor. Motor bloğu GG 25 gri dökme demirden üretiliyor; bu madde hem yüksek basınca dayanıklılık hem de mükemmel ses özellikleri sağlıyor. Kütlesi dengelenmiş bir aktarım sistemi ses özelliklerini daha da geliştiriyor. Krank milinin iki katı hızda dönen iki dengeleyici şaft da motorun sakinlik özelliğini telafi ediyor. Motor gücü krank mili tarafından üçgen bir zincirler aktarılıyor; bu zincir hem yağ pompasını hem de dengeleyici şaftları hareket ettiriyor.

15 Bu önlemler sonucunda dört silindirli turbo beslemeli bir motor için çok iyi titreşim özellikleri elde edilebiliyor. Maksimum tork değeri olan 280 Nm, 1800 d/d ile 5000 d/d arasında elde edilebiliyor. Bu son derece geniş tork eğrisi, bir yandan çok az vites değiştirerek düşük yakıt tüketimiyle kullanmayı, bir yandan da güçlü bir hızlanma ve anında güç elde etmek için çok hafif bir gaz pedalı hareketinin yeterli olmasını sağlıyor. TSI: Twincharged Stratified injection (turbo ve supercharger) direkt enjeksiyonlu motor. TSI (Turbo Supercharger Injection), küçük hacimli motora (1.4 lt gibi) Turbo ve kompresörün eklenmesiyle oluşmuş bir teknolojidir. İlk kalkıştan itibaren emrinize hazır bekleyen motorda turbo devreye girene kadar kompresör size eşlik ediyor. Bu sayede turbo motorlu araçların büyük bir kısmında yaşanan Turbo Boşluğu kompresörün varlığıyla ortadan kalkmış olmaktadır. TSI motorlarda kompresör motorun arkasında aşağıda bulunan klima kompresörünü çeviren gergi kasnağından hareketini alan, birbirine ters istikamette dönen silindir şeklinde iki metalin basınç oluşturduğu sistemdir kaba tabirle. Ancak gücünü klima kompresörünün de faydalandığı krank milinden alması, artan devirle beraber daha fazla güç tüketmesi nedeniyle 2250 devirden sonra yerini turboya bırakır. Zaten TSI motorun az yakmasının nedeni kompresör sayesinde turbo çalışıncaya kadar turbo boşluğunu kapatması ve böylece düşük devirlerde vites atılabilmesidir. 140 hp. gücündeki TSI motor devir arasında 220 Nm. tork üretirken, 170 hp. seçeneğinin ürettiği güç devir aralığında 240 Nm.'dir. Her iki motor seçeneğinde de maksimum tork değerinin geniş olması sayesinde dinamik sürüş için hızlanırken vites değiştirmeye gerek duyulmuyor olması sürüş keyfinin kesintisiz olarak yaşanmasını sağlar. Diğer motor seçenekleri ile karşılaştırıldığında 1.4 litrelik TSI motorda oluşan yüksek basınç ve sıcaklık nedeniyle dayanıklılığı maksimum düzeye taşımak adına bazı ilave korumalar geliştirilmiştir. Örneğin yüksek yanma ısısı ve basınca karşı silindir bloğu grafit lamelli gri dökme demir ile imal edilerek dayanıklılık artırılmış, soğutma sistemi geliştirilmiş ve triger kayışı yerine metal zincir kullanılmıştır. TSI, tüm devirlerde etkili ve aynı zamanda yakıt tasarrufu da sağlayacak mükemmel bir kombinasyonu ifade etmektedir. Alt devirlerde kompresörle kontrolü ele alan ve daha sonra turboşarjla etkili olan bir yükleme tertibatının birleşimi olan ve başka örneği bulunmayan yüksek bir mühendislik harikasıdır. GDI: Gasoline Direct Injection (Direk Benzin Enjeksiyonu) Bu motora düşük yakıt tüketimi ve yüksek güç sağlayan özellikler; dik ve düz emme borusu, eğimli piston başı, yüksek basınçlı yakıt pompası ve yüksek basınçlı, döndürme hareketi sağlayan enjektörlerdir. GDI motorun iki farklı çalışma modu vardır. Motorun ekonomik çalışma modunda, yakıt sıkıştırma zamanı sırasında silindire püskürtülüyor ve ekonomik bir şekilde normal güç elde ediliyor. Motorun güç modunda, yakıtın küçük bir bölümü emme zamanı sırasında püskürtülüyor ve geri kalanı kısmı da sıkıştırma zamanında püskürtülüyor.

16 Böylece daha iyi yanma ve daha yüksek güç elde ediliyor (ama ekonomik moda göre daha fazla yakıt tüketiliyor). Motorun işletim sistemi gaz pedalının konumuna ve devire göre hangi durumda çalışılması gerektiğini belirliyor. Yani normalde motor ekonomik çalışma modundayken, örneğin araç sollarken gaza çok basıldığında güç moduna geçiyor ve daha fazla tork ve güç sağlıyor. GDI teknolojili motorlar, 4 zamanlı benzinli motorlar olup, klasik benzinli motorlardan farkı yakıt silindire doğrudan ve çok hassas bir zamanlama ile püskürtülmekte,kayıplar ve verim düşüşü önlenmektedir. Normal bir motorda silindirin içine yakıt yaklaşık 3,5 bar basınçla püskürtülürken, bu motorda püskürtme basıncı bar arasında değişmekte, daha iyi bir yanma sağlamaktadır. GDI motorun avantajları; Yüksek performans,- Düşük NOx, - Daha az benzin tüketimi,- Düşük CO2 çıkışlıdır. Dik şekilde dizayn edilmiş emme boruları vasıtasıyla aşağıya doğru güçlü bir akım oluşturur ve bu sayede yakıt enjeksiyonu en iyi şekilde gerçekleştirilir. Özel bir şekle sahip piston başı sayesinde, silindirin içinde dikey bir hava hareketi oluşturulur. Sıkıştırma zamanının sonuna doğru püskürtülen yakıt, yüksek basınçlı, döndürme hareketi sağlayan enjektörler ile yoğun bir sis gibi atomize edilir. Bu sis şeklindeki hava yakıt karışımı silindirin içinde döndürülür ve verimli bir şekilde katmanlaştırılmış olarak ateşlenir. Bu sayede genel olarak çok fakir bir hava/yakıt karışımı ile düzenli bir yanma sağlanır. Silindirin içinde ateşlemeden önce katmanlar halindeki hava/yakıt karışımında, bujinin yakınında en zengin karışım (yakıt oranı yüksek) katmanı yer alırken, bujiden en uzakta en fakir karışım (yakıt oranı düşük) yer alır. Bu sayede ateşlemenin gerçekleştirilebilmesi için yeterince zengin bir karışım sadece silindirin bir bölümünde oluşturulmuş olur ve yakıt tüketimi azaltılır.

4. ELEKTRONİK YAKIT SİSTEMLERİ

4. ELEKTRONİK YAKIT SİSTEMLERİ 4. ELEKTRONİK YAKIT SİSTEMLERİ Elektroniğin ve bu arada bilgisayarların gelişmesi ile son yıllarda elektronik bilgisayar kontrollü yakıt enjeksiyon sistemleri ortaya çıkmış ve hızla gelişmişlerdir. Bugün

Detaylı

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 5. Soğutma Şekline Göre Hava soğutmalı motortar: Bu motorlarda, silindir yüzeylerindeki ince metal kanatçıklar vasıtasıyla ısı transferi yüzey alanı artırılır. Motor krank milinden hareket alan bir fan

Detaylı

BURSA TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAKİNE LABORATUVAR DERSİ. Yakıt Püskürtme Sistemleri Deneyi

BURSA TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAKİNE LABORATUVAR DERSİ. Yakıt Püskürtme Sistemleri Deneyi BURSA TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAKİNE LABORATUVAR DERSİ Yakıt Püskürtme Sistemleri Deneyi Laboratuvar Tarihi: Laboratuvarı Yöneten: Laboratuvar Yeri: Laboratuvar Adı: Öğrencinin Adı-Soyadı

Detaylı

DİREKT PÜSKÜRTMELİ BUJİ İLE ATEŞLEMELİ MOTORLAR

DİREKT PÜSKÜRTMELİ BUJİ İLE ATEŞLEMELİ MOTORLAR SELÇUK TEKNİK ONLİNE DERGİSİ / ISSN 1302 6178 Volume 2, Number: 1 2001 DİREKT PÜSKÜRTMELİ BUJİ İLE ATEŞLEMELİ MOTORLAR Can ÇINAR Gazi Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Makine Bölümü 06500 Beşevler/ANKARA

Detaylı

Soru 5) Pistonun, silindir içersinde iki ölü nokta arasında yaptığı tek bir harekete ne denir? a) Çevrim b) Vakum c) Basma d) Zaman

Soru 5) Pistonun, silindir içersinde iki ölü nokta arasında yaptığı tek bir harekete ne denir? a) Çevrim b) Vakum c) Basma d) Zaman Soru 1) Pistonun silindir içersinde yön değiştirmek üzere bir an durakladığı yere ne ad verilir? a) Silindir başı b) Silindir eteği c) Ölü nokta d) Piston durağı Soru 4) Silindir hacmi aşağıdakilerden

Detaylı

Temel Motor Teknolojisi

Temel Motor Teknolojisi Temel Motor Teknolojisi İçerik Otomotiv Tarihçesi Otto Motorlarda 4 Zaman Krank Mili Kam Mili Lambda Vuruntu Motor Yerleşim Tipleri Güç ve Tork 2 Otomotiv Tarihçesi İlk Buharlı otomobil 1769.(Fransız Joseph

Detaylı

OTOMOTİV TEKNOLOJİLERİ

OTOMOTİV TEKNOLOJİLERİ OTOMOTİV TEKNOLOJİLERİ Prof. Dr. Atatürk Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makina Mühendisliği Bölümü, Erzurum Bu hafta Buji Ateşlemeli -- Dizel (Sıkıştırma Ateşlemeli) Motorlar - Temel Motor parçaları

Detaylı

Bölüm 3 Motor Çalışma Koşullarının Emisyonlara Etkisi

Bölüm 3 Motor Çalışma Koşullarının Emisyonlara Etkisi Egzoz Gazları Emisyonu Prof.Dr. Cem Soruşbay Bölüm 3 Motor Çalışma Koşullarının Emisyonlara Etkisi İstanbul Teknik Üniversitesi Otomotiv Laboratuvarı İşletme Koşullarının Etkisi 1 Hava Fazlalık Katsayısı

Detaylı

İÇTEN YANMALI MOTORLAR 2. BÖLÜM EK DERS NOTLARI

İÇTEN YANMALI MOTORLAR 2. BÖLÜM EK DERS NOTLARI İÇTEN YANMALI MOTORLAR 2. BÖLÜM EK DERS NOTLARI 1.Kısmi Gaz Konumunda Çalışan Benzin (OTTO) Motoru Şekil 1. Kısmi gaz konumunda çalışan bir benzin motorunun ideal Otto çevrimi (6-6a-1-2-3-4-5-6) Dört zamanlı

Detaylı

1. BENZİN PÜSKÜRTME SİSTEMLERİ

1. BENZİN PÜSKÜRTME SİSTEMLERİ 1. BENZİN PÜSKÜRTME SİSTEMLERİ Karbüratörün özellikle uçak motorları için uygun olmaması ve bazı sakıncalar yaratması benzinin püskürtme yoluyla havaya karıştırılması fikrini yaratmıştır. 1912 yılında

Detaylı

İçten yanmalı motorlarda temel kavramlarının açıklanması Benzinli ve dizel motorların çalışma prensiplerinin anlatılması

İçten yanmalı motorlarda temel kavramlarının açıklanması Benzinli ve dizel motorların çalışma prensiplerinin anlatılması Sakarya 2010 İçten yanmalı motorlarda temel kavramlarının açıklanması Benzinli ve dizel motorların çalışma prensiplerinin anlatılması Temel Kavramlar Basınç; Birim yüzeye etki eden kuvvettir. Birimi :bar,atm,kg/cm2

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) MOTORLU TEKNOLOJİSİ ALANI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) MOTORLU TEKNOLOJİSİ ALANI T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) MOTORLU TEKNOLOJİSİ ALANI BENZİNLİ MOTORLARIN YAKIT VE ATEŞLEME SİSTEMLERİ 2 ANKARA 2006 Milli Eğitim Bakanlığı

Detaylı

Bölüm 2 Kirletici Maddelerin Oluşumu

Bölüm 2 Kirletici Maddelerin Oluşumu Egzoz Gazları Emisyonu Prof.Dr. Cem Soruşbay Bölüm 2 Kirletici Maddelerin Oluşumu İstanbul Teknik Üniversitesi Otomotiv Laboratuvarı İçerik Motorlu taşıtlarda kirletici maddelerin oluşumu Egzoz gazları

Detaylı

Direkt Enjeksiyonlu Araçlara LPG Dönüşümü. Hazırlayan ve Sunan: Utku Beyaztaş Sercan Küçükbeycan

Direkt Enjeksiyonlu Araçlara LPG Dönüşümü. Hazırlayan ve Sunan: Utku Beyaztaş Sercan Küçükbeycan Direkt Enjeksiyonlu Araçlara LPG Dönüşümü Hazırlayan ve Sunan: Utku Beyaztaş Sercan Küçükbeycan Direkt Enjeksiyonlu Motorlar Bu motor tipinin günümüzde kullanılan diğer motor tiplerinden farkını, yakıtın

Detaylı

EGR (Egzoz Gazı Resirkülasyonu) Sistemi :

EGR (Egzoz Gazı Resirkülasyonu) Sistemi : EGR (Egzoz Gazı Resirkülasyonu) Sistemi : İçten yanmalı motorlardan atmosferi kirleten temel üç kirletici CO, HC, NOx lerdir. Bu kirletici oranlar Hava/Yakıt oranıyla doğrudan orantılıdır. Bunun içindir

Detaylı

MAKİNE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Ders 3

MAKİNE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Ders 3 Enerji Kaynakları MAKİNE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Ders 3 Enerji kaynakları Yakıtlar Doğa kuvvetleri Özel doğa kuvvetleri Yrd. Doç. Dr. Yüksel HACIOĞLU Katı Sıvı Gaz Odun Petrol Doğal Gaz Hidrolik Güneş Rüzgar

Detaylı

BENZİN PÜSKÜRTME SİSTEMLERİ. Doç. Dr. Vezir AYHAN

BENZİN PÜSKÜRTME SİSTEMLERİ. Doç. Dr. Vezir AYHAN BENZİN PÜSKÜRTME SİSTEMLERİ Doç. Dr. Vezir AYHAN Niçin Enjeksiyon Sistemi Teknolojinin çok hızlı bir şeklide gelişiminin, otomobil teknolojisini etkilememesi mümkün değildir. Çünkü teknolojinin gelişme

Detaylı

DENİZ MOTORLARI. e. Egzoz Sistemi Motor içinde yanma sonrası oluşan kirli gazların dışarı atılmasını sağlayan sistem.

DENİZ MOTORLARI. e. Egzoz Sistemi Motor içinde yanma sonrası oluşan kirli gazların dışarı atılmasını sağlayan sistem. Motorların Sınıflandırılması A. Kullandıkları Yakıta Göre; a. Benzinli b. Dizel (Mazotlu) c. Elektrikli (Akülü) B. Çalışma Prensibine Göre; a. İki Zamanlı b. Dört Zamanlı C. Soğutma Sistemine Göre; a.

Detaylı

www.dogacelektronik.com GÜNCEL TÜRKÇE OBD II ARIZA KODLARI TEKNİK BİLGİLERİ ARIZA TESPİT CİHAZLARI

www.dogacelektronik.com GÜNCEL TÜRKÇE OBD II ARIZA KODLARI TEKNİK BİLGİLERİ ARIZA TESPİT CİHAZLARI www.dogacelektronik.com GÜNCEL TÜRKÇE OBD II ARIZA KODLARI TEKNİK BİLGİLERİ ARIZA TESPİT CİHAZLARI EGR (Egzoz Gazı Resirkülasyonu) Sistemi: Đçten yanmalı motorlardan atmosferi kirleten temel üç kirletici

Detaylı

İÇTEN YANMALI MOTORLARIN ÇALIŞMA PRENSİPLERİ DİZEL MOTORLARI

İÇTEN YANMALI MOTORLARIN ÇALIŞMA PRENSİPLERİ DİZEL MOTORLARI İÇTEN YANMALI MOTORLARIN ÇALIŞMA PRENSİPLERİ DİZEL MOTORLARI DİZEL MOTORLARI (Tarihçesi) İLK DİZEL MOTORU DİZEL MOTORLARI DÖRT ZAMANLI ÇEVRİM Çalışma prensibi Dizel motor, benzinli motorlardan farklı olarak

Detaylı

SÜLEYMAN DEMĠREL ÜNĠVERSĠTESĠ MÜHENDĠSLĠK FAKÜLTESĠ MAKĠNA MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ MOTORLAR LABORATUARI DENEY FÖYÜ DENEY ADI MOTORLAR DENEYĠ

SÜLEYMAN DEMĠREL ÜNĠVERSĠTESĠ MÜHENDĠSLĠK FAKÜLTESĠ MAKĠNA MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ MOTORLAR LABORATUARI DENEY FÖYÜ DENEY ADI MOTORLAR DENEYĠ SÜLEYMAN DEMĠREL ÜNĠVERSĠTESĠ MÜHENDĠSLĠK FAKÜLTESĠ MAKĠNA MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ MOTORLAR LABORATUARI DENEY FÖYÜ DENEY ADI MOTORLAR DENEYĠ DERSĠN ÖĞRETĠM ÜYESĠ PROF. DR. ĠSMAĠL HAKKI AKÇAY DENEY GRUBU: DENEY

Detaylı

BENZİN MOTORLARI. (Ref. e_makaleleri, Rafineri Prosesleri)

BENZİN MOTORLARI. (Ref. e_makaleleri, Rafineri Prosesleri) BENZİN MOTORLARI (Ref. e_makaleleri, Rafineri Prosesleri) Bir benzin (veya dizel) motorunun görevi yakıtı hareket haline dönüştürmektir. Bunun en kolay yolu yakıtı motor içinde yakmaktır; yanma motorun

Detaylı

İÇERİK. Amaç Yanma Dizel motorlardan kaynaklanan emisyonlar Dizel motor kaynaklı emisyonların insan ve çevre sağlığına etkileri Sonuç

İÇERİK. Amaç Yanma Dizel motorlardan kaynaklanan emisyonlar Dizel motor kaynaklı emisyonların insan ve çevre sağlığına etkileri Sonuç SAKARYA 2011 İÇERİK Amaç Yanma Dizel motorlardan kaynaklanan emisyonlar Dizel motor kaynaklı emisyonların insan ve çevre sağlığına etkileri Sonuç Yanma prosesinin incelenmesi ve temel yanma ürünleri Sıkıştırmalı

Detaylı

Halit YAŞAR. Doç. Dr. Makina Mühendisliği Bölümü Otomotiv Anabilim Dalı Öğretim Üyesi

Halit YAŞAR. Doç. Dr. Makina Mühendisliği Bölümü Otomotiv Anabilim Dalı Öğretim Üyesi PROJECT MOTORLAR TITLE Doç. Dr. Halit YAŞAR Makina Mühendisliği Bölümü Otomotiv Anabilim Dalı Öğretim Üyesi 1/44 MOTORLAR DERS NOTLARINI FOTOKOPİDEN TEMİN EDEBİLİRSİNİZ 2/44 KAYNAKLAR 1) HEYWOOD, J.H.,

Detaylı

OTOMOTİV ELEKTROMEKANİK TEKNOLOJİSİ DERSİ

OTOMOTİV ELEKTROMEKANİK TEKNOLOJİSİ DERSİ OTOMOTİV ELEKTROMEKANİK TEKNOLOJİSİ DERSİ MODÜL ADI SÜRESİ ELEKTRONİK ATEŞLEME SİSTEMLERİ 40/32 ELEKTRONİK ATEŞLEMELİ YAKIT ENJEKSİYON SİSTEMLERİ 40/32 MOTOR İŞLETİM SİSTEMLERİ 40/24 ARAÇ YÖNETİM SİSTEMLERİ

Detaylı

Elektronik Ateşleme Sistemi

Elektronik Ateşleme Sistemi Elektronik Ateşleme Sistemi Elektronik Ateşleme Sisteminin Görevi Ve Üstünlükleri Ateşleme sisteminin görevi; silindir içerisine alınan yakıt/hava karışımını sıkıştırma zamanı sonuna yakın (yaklaşık ÜÖN

Detaylı

SU ÜRÜNLERİNDE MEKANİZASYON

SU ÜRÜNLERİNDE MEKANİZASYON SU ÜRÜNLERİNDE MEKANİZASYON 4 Yrd.Doç.Dr. Mehmet Ali Dayıoğlu Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları & Teknolojileri Mühendisliği Bölümü Kaynak: Tarım Alet ve Makinaları, Ünite 3, Traktörler,

Detaylı

8. Silindirlerin Düzenleniş Şekline Göre

8. Silindirlerin Düzenleniş Şekline Göre 8. Silindirlerin Düzenleniş Şekline Göre 1/40 Sıra Motor 2/40 V- Motor 3/40 Ferrari V12 65 o motoru 375 kw (7000 devir/dakikada) D/H 86/75 mm 5474 cc 4/40 Boksör Motor 5/40 Yıldız Tip Motor 6/40 Karşı

Detaylı

VSI-2.0 OTOGAZ DÖNÜŞÜM KİTİ

VSI-2.0 OTOGAZ DÖNÜŞÜM KİTİ VSI-2.0 OTOGAZ DÖNÜŞÜM KİTİ Prins Otogaz Dönüşüm Kiti ile Üstün Performans Yüksek Sürüş Keyfi Kıymet bilenlerin otogaz dönüşüm kiti, Prins! Kıymet Bilenlerin Otogaz Dönüşüm Kiti, Prins! Dünyada sıralı

Detaylı

7. Krank Mili 8. Biyel Kolu 9. Pistonlar 10. Segmanlar 11. Kam Mili 12. Subaplar

7. Krank Mili 8. Biyel Kolu 9. Pistonlar 10. Segmanlar 11. Kam Mili 12. Subaplar Deney-1 1/6 DENEY 1 TEK SĐLĐNDĐRLĐ DĐZEL MOTORUNUN PERFORMANS PARAMETRELERĐNĐN BELĐRLENMESĐ Amaç :Motor parçaları ve motor yapısının incelenmesi. Tek Silindirli bir dizel motorunun performans parametrelerinin

Detaylı

MOTORLAR-5 HAFTA GERÇEK MOTOR ÇEVRİMİ

MOTORLAR-5 HAFTA GERÇEK MOTOR ÇEVRİMİ MOTORLAR-5 HAFTA GERÇEK MOTOR ÇEVRİMİ Yrd.Doç.Dr. Alp Tekin ERGENÇ GERÇEK MOTOR ÇEVRİMİ Gerçek motor çevrimi standart hava (teorik) çevriminden farklı olarak emme, sıkıştırma,tutuşma ve yanma, genişleme

Detaylı

BUJİ İLE ATEŞLEMELİ MOTORLARDA TEK NOKTA YAKIT ENJEKSİYON VE KARBÜRATÖR SİSTEMLERİNİN PERFORMANSA ETKİLERİ ÜZERİNE DENEYSEL BİR ARAŞTIRMA

BUJİ İLE ATEŞLEMELİ MOTORLARDA TEK NOKTA YAKIT ENJEKSİYON VE KARBÜRATÖR SİSTEMLERİNİN PERFORMANSA ETKİLERİ ÜZERİNE DENEYSEL BİR ARAŞTIRMA Politeknik Dergisi Journal of Polytechnic Cilt: 6 Sayı: 1 s. 391-395, 23 Vol: 6 No: 1 pp. 391-395, 23 BUJİ İLE ATEŞLEMELİ MOTORLARDA TEK NOKTA YAKIT ENJEKSİYON VE KARBÜRATÖR SİSTEMLERİNİN PERFORMANSA ETKİLERİ

Detaylı

DİZEL MOTOR YAKIT SİSTEMLERİ

DİZEL MOTOR YAKIT SİSTEMLERİ DİZEL MOTOR YAKIT SİSTEMLERİ Dersin Modülleri Dizel Motorları Yakıt Sistemleri 1 Dizel Motorları Yakıt Sistemleri 2 Kazandırılan Yeterlikler Dizel motorları yakıt sistemlerinin bakım ve onarımını Dizel

Detaylı

YAKIT VE ATEŞLEME SİSTEMİ 1. Aşağıdakilerden hangisi distribütörün görevidir? A) Aküyü şarj etmek B) Egzoz gazinin çıkışını sağlamak C) Motor suyunu

YAKIT VE ATEŞLEME SİSTEMİ 1. Aşağıdakilerden hangisi distribütörün görevidir? A) Aküyü şarj etmek B) Egzoz gazinin çıkışını sağlamak C) Motor suyunu YAKIT VE ATEŞLEME SİSTEMİ 1. Aşağıdakilerden hangisi distribütörün görevidir? A) Aküyü şarj etmek B) Egzoz gazinin çıkışını sağlamak C) Motor suyunu sogutmak D) Ateşleme sirasina göre bujilere yüksek gerilimi

Detaylı

Kullanımı: Motor sıcakken 6 Lt motor yağına 500 ml Ekonomizer eklenmesi önerilir.

Kullanımı: Motor sıcakken 6 Lt motor yağına 500 ml Ekonomizer eklenmesi önerilir. Özellikle eski araçlarda, motor parçalarındaki aşınmadan kaynaklanan fazla yağ tüketiminin önüne geçer, böylece yakıt ekonomisi sağlar. Yağın viskozite indeksini düzenler. Egzoz dumanını azaltır. Kullanımı:

Detaylı

DİREKT PÜSKÜRTMELİ BENZİN MOTORLARI VE MİTSUBİSHİ METODU

DİREKT PÜSKÜRTMELİ BENZİN MOTORLARI VE MİTSUBİSHİ METODU Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, Cilt 9, Sayı 1, 2004 DİREKT PÜSKÜRTMELİ BENZİN MOTORLARI VE MİTSUBİSHİ METODU M. İhsan KARAMANGİL * Özet: Daha düşük yakıt tüketimi, daha yüksek

Detaylı

Niçin Enjeksiyon Sistemi

Niçin Enjeksiyon Sistemi BENZİN PÜSKÜRTME SİSTEMLERİ Doç. Dr. Vezir AYHAN Niçin Enjeksiyon Sistemi Teknolojinin çok hızlı bir şeklide gelişiminin, otomobil teknolojisini etkilememesi mümkün değildir. Çünkü teknolojinin gelişme

Detaylı

Otomobillerde Servis, Bakım ve Onarımın Enerji Verimliliğine Katkıları

Otomobillerde Servis, Bakım ve Onarımın Enerji Verimliliğine Katkıları Otomobillerde Servis, Bakım ve Onarımın Enerji Verimliliğine Katkıları İŞ DÜNYASI VE SÜRDÜREBİLİRLİK KALKINMA DERNEĞİ 07/05/2014 1 20 Novembre, 2010 Genel KONUŞMACI H.Kubilay Dinçer TOFAŞ TÜRK OTOMOBİL

Detaylı

MAKİNE VE MOTOR DERS NOTLARI 9.HAFTA

MAKİNE VE MOTOR DERS NOTLARI 9.HAFTA MAKİNE VE MOTOR DERS NOTLARI 9.HAFTA Hazırlayan: Öğr. Gör. Tuğberk ÖNAL MALATYA 2016 DİZEL MOTORLAR Günümüzde endüstriyel gelişmelerin asıl hedefi, yapılan işlerin kısa zamanda daha ucuza ve emniyetli

Detaylı

DIKKAT. Geri besleme oranları Maks. %65 Maks. %25 Maks. %50 (kademeli yük için) Maks. %30 (homojen çalışma için) Diğer

DIKKAT. Geri besleme oranları Maks. %65 Maks. %25 Maks. %50 (kademeli yük için) Maks. %30 (homojen çalışma için) Diğer 1/5 SERVICEINFORMATION BENZINLI VE DIZEL MOTORLARIN EGZOZ GAZI RESIRKÜLASYON SISTEMLERINDE HATA ARAMA Egzoz gazı resirkülasyonu (EGR), zararlı madde azaltması için onaylanmış ve test edilmiş bir yöntemdir:

Detaylı

Buji ile ateşlemeli motorlar için teorik çevrimin (Hava Standart OTTO çevrimi) Sıkıştırma ile ateşlemeli motorlar için teorik çevrimin (Dizel Teorik

Buji ile ateşlemeli motorlar için teorik çevrimin (Hava Standart OTTO çevrimi) Sıkıştırma ile ateşlemeli motorlar için teorik çevrimin (Dizel Teorik SAKARYA 2010 Buji ile ateşlemeli motorlar için teorik çevrimin (Hava Standart OTTO çevrimi) Sıkıştırma ile ateşlemeli motorlar için teorik çevrimin (Dizel Teorik çevrimi) açıklanması Çevrim Prosesin başladığı

Detaylı

TÜRKÇE OBD KODLARI TEKNĐK BĐLGĐLER TEMEL KAVRAMLAR VE MOTOR TEKNOLOJĐSĐ

TÜRKÇE OBD KODLARI TEKNĐK BĐLGĐLER TEMEL KAVRAMLAR VE MOTOR TEKNOLOJĐSĐ www.ototest.net TÜRKÇE OBD KODLARI TEKNĐK BĐLGĐLER TEMEL KAVRAMLAR VE MOTOR TEKNOLOJĐSĐ BASINÇ (P) Birim yüzeye etki eden kuvvettir. Birimi :bar,atm,kg/cm2 dır. 1 bar = 1 atm = 1.033 Kg/cm2 1 bar = 15

Detaylı

Karbonmonoksit (CO) Oluşumu

Karbonmonoksit (CO) Oluşumu Yanma Kaynaklı Emisyonların Oluşum Mekanizmaları Karbonmonoksit (CO) Oluşumu Karbonmonoksit emisyonlarının ana kaynağı benzinli taşıt motorlarıdır. H/Y oranının CO emisyonu üzerine etkisi çok fazladır.

Detaylı

MOTORLU ARACI OLUŞTURAN KISIMLAR

MOTORLU ARACI OLUŞTURAN KISIMLAR MOTORLU ARACI OLUŞTURAN KISIMLAR Motor, Güç aktarma organları, Fren sistemi, Direksiyon sitemi, Süspansiyon sistemi, Elektrik sistemi, Kaporta ( Karoser ), Şase motorlu aracı oluşturan ana kısımlardır.

Detaylı

Her Yükte. ISL e. Avrupa Otomotiv Motorları 280-400PS

Her Yükte. ISL e. Avrupa Otomotiv Motorları 280-400PS Her Yükte. ISL e Avrupa Otomotiv Motorları 280-400PS ISL e Cummins ISL e, hafif, küçük boyutlu ve yakıtı verimli kullanan 8,9 litrelik bir motor olup yüksek düzeyde esnek güç seçenekleri sunmaktadır. Rakiplerine

Detaylı

Otto ve Dizel Çevrimlerinin Termodinamik Analizi. Bölüm 9: Gaz Akışkanlı Güç Çevrimleri

Otto ve Dizel Çevrimlerinin Termodinamik Analizi. Bölüm 9: Gaz Akışkanlı Güç Çevrimleri Otto ve Dizel Çevrimlerinin Termodinamik Analizi 1 GÜÇ ÇEVRİMLERİNİN ÇÖZÜMLEMESİNE İLİŞKİN TEMEL KAVRAMLAR Güç üreten makinelerin büyük çoğunluğu bir termodinamik çevrime göre çalışır. Ideal Çevrim: Gerçek

Detaylı

DİZEL MOTORLARI YAKIT ENJEKSİYON SİSTEMLERİNDEKİ GELİŞMELER

DİZEL MOTORLARI YAKIT ENJEKSİYON SİSTEMLERİNDEKİ GELİŞMELER DİZEL MOTORLARI YAKIT ENJEKSİYON SİSTEMLERİNDEKİ GELİŞMELER Yıllardır, tüketicilerin farklı isteklerinin çeşitliliği, dizel yakıt enjeksiyon sisteminde de çeşitliliğin artmasına yol açmıştır. Dizel motor

Detaylı

4 SİLİNDİR BENZİNLİ MOTOR COK-G.ENRJ.005

4 SİLİNDİR BENZİNLİ MOTOR COK-G.ENRJ.005 4 SİLİNDİR BENZİNLİ MOTOR COK-G.ENRJ.005 Teknik Açıklama Komple bir motor test standı olarak denet seti amaçlı tasarlanmıştır. Burada kullanılan motor kontrollü bir katalitik konvertör ile dört silindirli

Detaylı

Dersin Adı Alan Meslek / Dal Dersin Okutulacağı Dönem/Sınıf/Yıl Süre. Dersin Amacı. Dersin Tanımı Dersin Ön Koşulları

Dersin Adı Alan Meslek / Dal Dersin Okutulacağı Dönem/Sınıf/Yıl Süre. Dersin Amacı. Dersin Tanımı Dersin Ön Koşulları Dersin Adı Alan Meslek / Dal Dersin Okutulacağı Dönem/Sınıf/Yıl Süre Dersin Amacı Dersin Tanımı Dersin Ön Koşulları Ders İle Kazandırılacak Yeterlilikler Dersin İçeriği Yöntem ve Teknikler Eğitim Öğretim

Detaylı

Benzinli Bakım Servisleri Cihazlar ve Ürünler

Benzinli Bakım Servisleri Cihazlar ve Ürünler Benzinli Hava/Yakıt Sistemleri *Problemler *Nedenler *Çözüm Yolları BG Products Benzinli Bakım Servisleri Cihazlar ve Ürünler Benzinli Bakım Servisleri 1-Benzinli Hava Emiş ve Enjektör Temizlik Servisi

Detaylı

Geliştirilmiş Inverter Teknolojisi ile Hızlı Isıtma ve Soğutma. Arçelik VRS4 Klima Sistemleri Enerji Verimliliği İle Fark Yaratıyor

Geliştirilmiş Inverter Teknolojisi ile Hızlı Isıtma ve Soğutma. Arçelik VRS4 Klima Sistemleri Enerji Verimliliği İle Fark Yaratıyor Geliştirilmiş Inverter Teknolojisi ile Hızlı Isıtma ve Soğutma Arçelik VRS4 Klima Sistemleri Enerji Verimliliği İle Fark Yaratıyor Enerji Tasarrufu Ve Çevre VRS4 (4. Nesil) V-Scroll Inverter Kompresör

Detaylı

MOTOR KONSTRÜKSİYONU-3.HAFTA

MOTOR KONSTRÜKSİYONU-3.HAFTA MOTOR KONSTRÜKSİYONU-3.HAFTA Yrd.Doç.Dr. Alp Tekin ERGENÇ İçten Yanmalı Motor Hareketli Elemanları 1- Piston 2- Perno 3- Segman 4- Krank mili 5- Biyel 6- Kam mili 7- Supaplar Piston A-Görevi: Yanma odası

Detaylı

DİZEL MOTORLARINDA EMİSYON (azot oksit) (NOx) KONTROL YÖNTEMLERİ

DİZEL MOTORLARINDA EMİSYON (azot oksit) (NOx) KONTROL YÖNTEMLERİ DİZEL MOTORLARINDA EMİSYON (azot oksit) (NOx) KONTROL YÖNTEMLERİ İçten yanmalı motorlarda yanma odasındaki maksimum sıcaklık 1800 K in üzerine çıktığında, havanın içindeki azot ve oksijen kimyasal olarak

Detaylı

DIRECT LIQUIMAX (DLM) OTOGAZ DÖNÜŞÜM KİTİ

DIRECT LIQUIMAX (DLM) OTOGAZ DÖNÜŞÜM KİTİ DIRECT LIQUIMAX (DLM) OTOGAZ DÖNÜŞÜM KİTİ Prins Otogaz Dönüşüm Kiti ile Üstün Performans Yüksek Sürüş Keyfi Kıymet bilenlerin otogaz dönüşüm kiti, Prins! Kıymet Bilenlerin Otogaz Dönüşüm Kiti, Prins! Dünyada

Detaylı

Her işte. ISB e. Avrupa Otomotiv Motorları 140-300PS

Her işte. ISB e. Avrupa Otomotiv Motorları 140-300PS Her işte. ISB e Avrupa Otomotiv Motorları 140-300PS ISB e Cummins ISB e, güvenilirlik konusundaki ününü artırmaya devam ediyor. Cummins ISB e, kamyon, otobüs ve özel iş aracı kullanıcılarına Cummins ten

Detaylı

www.muhendisiz.net Basınç Ayar Supabının Çalışması :

www.muhendisiz.net Basınç Ayar Supabının Çalışması : DPA TİP YAKIT POMPALARI Distiribitör yakıt pompalarının en büyük özeliği ;yakıtı bir Distiribitör gibi motor ateşleme sırasına göre ve eşit miktarlarda enjökterlere gönderilmesidir. Teknik avantajı da

Detaylı

Uçak motorunun ana fonksiyonu uçağa gereken hareketi sağlamaktır. Motorun uçaktaki diğer fonksiyonları ise

Uçak motorunun ana fonksiyonu uçağa gereken hareketi sağlamaktır. Motorun uçaktaki diğer fonksiyonları ise Uçakların uçuşunu, havada tutunmasını sağlayan kanatlardır. Motorların görevi ise uçağı öne doğru iterek hava akımının kanatların üstünden gitmesini sağlayarak kaldırma kuvveti oluşturmaktır. Uçak motorunun

Detaylı

Dizel Yakıtındaki Sıcaklık Değişiminin Püskürtülen Yakıt Miktarına Etkisi ve Dinamik Yakıt Sıcaklığı Kontrolü

Dizel Yakıtındaki Sıcaklık Değişiminin Püskürtülen Yakıt Miktarına Etkisi ve Dinamik Yakıt Sıcaklığı Kontrolü Dizel Yakıtındaki Sıcaklık Değişiminin Püskürtülen Yakıt Miktarına Etkisi ve Dinamik Yakıt Sıcaklığı Kontrolü Ahmet İRGİN Kastamonu Üniversitesi Küre MYO Motorlu Araçlar ve Ulaştırma Teknolojileri Kastamonu,

Detaylı

%RVFK U QOHUL %BIB GB[MB LJMPNFUSF EBIB B[ ZBLºU

%RVFK U QOHUL %BIB GB[MB LJMPNFUSF EBIB B[ ZBLºU %RVFK U QOHUL %BIB GB[MB LJMPNFUSF EBIB B[ ZBLºU Çoğu sürücü için yakıt tasarrufu en önemli konudur Daha düşük yakıt tüketimi, depo başına daha çok kilometre ve daha düşük CO2 emisyonları anlamına gelir.

Detaylı

Motor kullanıcısı açısından seçimi etkileyen faktörler:

Motor kullanıcısı açısından seçimi etkileyen faktörler: Motor kullanıcısı açısından seçimi etkileyen aktörler: motor perormansı yakıt tüketimi ve kullanılan yakıtın iyatı motor gürültüsü ve hava kirliliği yaratan emisyonları motor maliyeti ve donanım masraları

Detaylı

Yolun Her Anında Daha İyi. DIWA Verimlilik Paketi

Yolun Her Anında Daha İyi. DIWA Verimlilik Paketi Yolun Her Anında Daha İyi. DIWA Verimlilik Paketi 1 Yakıt Tasarrufu. Minimum Emisyon. Kullanılabilirliğin Artırılması. Daha düşük yakıt tüketimi, daha az karmaşıklık, daha yüksek sürüş konforu, daha fazla

Detaylı

İÇTEN YANMALI MOTORLARDA MOMENT, GÜÇ ve YAKIT SARFİYATI KARAKTERİSTİKLERİNİN BELİRLENMESİ

İÇTEN YANMALI MOTORLARDA MOMENT, GÜÇ ve YAKIT SARFİYATI KARAKTERİSTİKLERİNİN BELİRLENMESİ İÇTEN YANMALI MOTORLARDA MOMENT, GÜÇ ve YAKIT SARFİYATI KARAKTERİSTİKLERİNİN BELİRLENMESİ 1. Deneyin Amacı İçten yanmalı motorlarda moment, güç ve yakıt sarfiyatı karakteristiklerinin belirlenmesi deneyi,

Detaylı

OTOMOTİV TEKNOLOJİLERİ

OTOMOTİV TEKNOLOJİLERİ OTOMOTİV TEKNOLOJİLERİ Prof. Dr. Atatürk Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makina Mühendisliği Bölümü, Erzurum Otomotivde Isıtma, Havalandırma ve Amaç; - Tüm yolcular için gerekli konforun sağlanması,

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ GAMA MESLEK YÜKSEKOKULU ELEKTRİK VE ENERJİ BÖLÜMÜ ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI TEKNOLOJİSİ ELEKTRİK ENERJİ SANTRALLERİ 2.

ANKARA ÜNİVERSİTESİ GAMA MESLEK YÜKSEKOKULU ELEKTRİK VE ENERJİ BÖLÜMÜ ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI TEKNOLOJİSİ ELEKTRİK ENERJİ SANTRALLERİ 2. ANKARA ÜNİVERSİTESİ GAMA MESLEK YÜKSEKOKULU ELEKTRİK VE ENERJİ BÖLÜMÜ ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI TEKNOLOJİSİ ELEKTRİK ENERJİ SANTRALLERİ 2. HAFTA 1 İçindekiler Gaz Türbinli Santraller Kuruluş Amacı Gaz

Detaylı

ELEKTRİKLİ HİDROLİK SİSTEM

ELEKTRİKLİ HİDROLİK SİSTEM ELEKTRİKLİ HİDROLİK SİSTEM Daha Sessiz Daha Temiz Bir Çevre İçin Elektrikli Hidrolik Sistem Nedir? Elektrikli Hidrolik Sistem Üst yapılı araçlarda PTO aracılığı ile motordan alınan güce alternatif olarak

Detaylı

KRONOS Gaz Motor Kontrolü

KRONOS Gaz Motor Kontrolü KRONOS Gaz Motor Kontrolü KRONOS 10 Elle Ayarlanabilir Hava Yakıt Oranı Sistemi Elektronik Hava Yakıt Oranı Kontrol Sistemi KRONOS 30 M Hız regülatörlü Hava Yakıt Oranı Kontrol Sistemi Mekanik Şebeke Ayar

Detaylı

Hidrostatik Güç İletimi. Vedat Temiz

Hidrostatik Güç İletimi. Vedat Temiz Hidrostatik Güç İletimi Vedat Temiz Tanım Hidrolik pompa ve motor kullanarak bir sıvı yardımıyla gücün aktarılmasıdır. Hidrolik Pompa: Pompa milinin her turunda (dönmesinde) sabit bir miktar sıvı hareketi

Detaylı

11.1. ELEKTRONİK ATEŞLEME SİSTEMLERİ ( ELECTRONIC IGNATION )

11.1. ELEKTRONİK ATEŞLEME SİSTEMLERİ ( ELECTRONIC IGNATION ) 11. DİĞER ELEKTRONİK SİSTEMLER 11.1. ELEKTRONİK ATEŞLEME SİSTEMLERİ ( ELECTRONIC IGNATION ) Elektronik ateşlemenin diğerlerinden farkı, motorun her durumda ateşleme zamanlamasının hassas olarak hesaplanabilmesidir.

Detaylı

Yeni motor yağının eskimesini geciktirir ve uzun süre temiz kalmasını sağlar.

Yeni motor yağının eskimesini geciktirir ve uzun süre temiz kalmasını sağlar. CARBON CLEAN ECONO SERİSİ ENGINE OIL CLEANER (MOTOR YAĞ ÇAMURU TEMİZLEME KİMYASALI) ÜRÜN KODU: ECO-M001 Gramaj: 250 Mililitre Konsantredir. 400 ML lik ürünlerle aynı temizleme gücüne sahiptir. Açıklama:

Detaylı

PERFORMANS İYİLEŞTİRİCİ KATKILAR. WÜRTH ün yüksek kaliteli katkı ürünleri aracınızı korur, bakımını sağlar ve performansını arttırır.

PERFORMANS İYİLEŞTİRİCİ KATKILAR. WÜRTH ün yüksek kaliteli katkı ürünleri aracınızı korur, bakımını sağlar ve performansını arttırır. PERFORMANS İYİLEŞTİRİCİ KATKILAR WÜRTH ün yüksek kaliteli katkı ürünleri aracınızı korur, bakımını sağlar ve performansını arttırır. 1 KORUMA, BAKIM VE YÜKSEK PERFORMANS İÇİN WÜRTH SİZE EN İYİSİNİ SUNAR!

Detaylı

DD25B. VOLVO ÇIFT SILINDIRLI SIKIŞTIRICILAR 2.6 t 18.5 kw

DD25B. VOLVO ÇIFT SILINDIRLI SIKIŞTIRICILAR 2.6 t 18.5 kw DD25B VOLVO ÇIFT SILINDIRLI SIKIŞTIRICILAR 2.6 t 18.5 kw 360 görüş sahası En uygun şekilde yerleştirilmiş kızaklı koltuk, açılı silindir yatakları ve eğimli motor kaputu tasarımına sahip DD25B sektörde

Detaylı

Ekonomizer 500 ml YAĞ KATKILARI

Ekonomizer 500 ml YAĞ KATKILARI Ekonomizer 500 ml Ekonomizer, içeriğinde bulunan yüksek kaliteli katkılar sayesinde, motor yağının viskozite indeksini arttırır. Özellikle eski araçların motor parçalarındaki aşınmadan kaynaklanan, fazla

Detaylı

Motosiklet Bakım Ürünleri

Motosiklet Bakım Ürünleri Motosiklet Bakımı *Problemler *Nedenler *Çözüm Yolları BG Products Motosiklet Bakım Ürünleri Motosiklet Bakımı Tüm içten yanmalı motorlarda ve şanzımanlarda olduğu gibi, motosiklet motorlarında ve şanzımanlarında

Detaylı

TAMGA ENDÜSTRİYEL KONTROL SİSTEMLERİ LTD.ŞTİ., ENERJİ YÖNETİMİNDE SINIRSIZ ÇÖZÜMLER SUNAR. HOŞGELDİNİZ

TAMGA ENDÜSTRİYEL KONTROL SİSTEMLERİ LTD.ŞTİ., ENERJİ YÖNETİMİNDE SINIRSIZ ÇÖZÜMLER SUNAR. HOŞGELDİNİZ TAMGA ENDÜSTRİYEL KONTROL SİSTEMLERİ LTD.ŞTİ., ENERJİ YÖNETİMİNDE SINIRSIZ ÇÖZÜMLER SUNAR. HOŞGELDİNİZ TAMGA TRİO YANMA VERİMİ Yakma ekipmanları tarafından yakıtın içerdiği enerjinin, ısı enerjisine dönüştürülme

Detaylı

Motorlarda Yanma Odaları

Motorlarda Yanma Odaları Motorlarda Yanma Odaları Görevi : Piston Ü.Ö.N. de iken üst tarafında kalan boşluğa yanma odası denir. Yanma olayı yanma odasında gerçekleşir. Yanma olayının sonucunda yakıttaki kimyasal enerji önce ısı

Detaylı

Enjektörler. Düşük Yakıt Tüketimi. Motora %100 uyum Doğru basınç ve miktar ile yakıt püskürtme Yüksek tork ve motor performansı 1-2

Enjektörler. Düşük Yakıt Tüketimi. Motora %100 uyum Doğru basınç ve miktar ile yakıt püskürtme Yüksek tork ve motor performansı 1-2 Enjektörler Motora %100 uyum Doğru basınç ve miktar ile yakıt püskürtme Yüksek tork ve motor performansı Düşük Yakıt Tüketimi 1846351 Birim Enjektör HPI 2.103 TL 1.349 TL 1943974 Birim Enjektör PDE 2.292

Detaylı

Yarışma Sınavı. 5 Hangisi direksiyon sisteminin parçası değildir? A ) Pitman kolu B ) Rot C ) A Çatalı D ) Kampana E ) Kremayer

Yarışma Sınavı. 5 Hangisi direksiyon sisteminin parçası değildir? A ) Pitman kolu B ) Rot C ) A Çatalı D ) Kampana E ) Kremayer 1 Hangisi aydınlatma sistemi ile ilgili değildir? ) Sigorta B ) Zenon C ) Röle D ) Halojen E ) lternatör 5 Hangisi direksiyon sisteminin parçası değildir? ) Pitman kolu B ) Rot C ) Çatalı D ) Kampana E

Detaylı

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MOTORLAR LABORATUARI

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MOTORLAR LABORATUARI ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MOTORLAR LABORATUARI DENEY FÖYÜ DENEY ADI İÇTEN YANMALI MOTOR TEST DENEYİ DERSİN ÖĞRETİM ÜYESİ DENEYİ YAPTIRAN ÖĞRETİM ELEMANI

Detaylı

Prof. Dr. Selim ÇETİNKAYA

Prof. Dr. Selim ÇETİNKAYA Prof. Dr. Selim ÇETİNKAYA Performans nedir? Performans nedir?... Performans: İcraat, başarı 1. Birinin veya bir şeyin görev veya çalışma biçimi; Klimaların soğutma performansları karşılaştırıldı."; Jetin

Detaylı

MAKİNE VE MOTOR DERS NOTLARI 4.HAFTA

MAKİNE VE MOTOR DERS NOTLARI 4.HAFTA MAKİNE VE MOTOR DERS NOTLARI 4.HAFTA Hazırlayan: Öğr. Gör. Tuğberk ÖNAL MALATYA 2016 1.TEORİK OTTO ÇEVRİMİ Gerçek motor çalışmasında yanma işlemi motor silindirinde gerçekleşir. Yanma sonu açığa çıkan

Detaylı

Yardımcı Hava Akımlı Tarla Ve Bahçe Pülverizatörlerinde Kullanılan Fanlar

Yardımcı Hava Akımlı Tarla Ve Bahçe Pülverizatörlerinde Kullanılan Fanlar Yardımcı Hava Akımlı Tarla Ve Bahçe Pülverizatörlerinde Kullanılan Fanlar Fanlar hareketlerini traktör kuyruk milinden yada pülverizatör üzerindeki ayrı bir motordan alırlar. Çoğunlukla hafif alaşımlı

Detaylı

Scania'nın modüler Euro 6 serisi: Her ihtiyacı karşılayan yüksek torklu motorlar

Scania'nın modüler Euro 6 serisi: Her ihtiyacı karşılayan yüksek torklu motorlar P14902TR / Örjan Åslund BASIN bülteni 24 Eylül, 2014 Scania'nın modüler Euro 6 serisi: Her ihtiyacı karşılayan yüksek torklu motorlar Scania'nın Euro 6 çalışmaları çerçevesinde yeni nesil motorlara yönelik

Detaylı

MOTORLAR VE TRAKTÖRLER Dersi 3

MOTORLAR VE TRAKTÖRLER Dersi 3 MOTORLAR VE TRAKTÖRLER Dersi 3 Termik Motorlarda Yardımcı Donanımlar Yakıt donanımları Elektrik donanımı Prof. Dr. Ayten ONURBAŞ AVCIOĞLU e-mail: onurbas@agri.ankara.edu.tr Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi

Detaylı

Şamandıra kabı: Karbüratörde, hava boğazından geçen havaya gereken benzini sağlayan benzin kabıdır. Karbüratörde yakıta depoluk eder.

Şamandıra kabı: Karbüratörde, hava boğazından geçen havaya gereken benzini sağlayan benzin kabıdır. Karbüratörde yakıta depoluk eder. Ş Şamandıra kabı: Karbüratörde, hava boğazından geçen havaya gereken benzini sağlayan benzin kabıdır. Karbüratörde yakıta depoluk eder. Şasi çevresi: Motor ve karoseri ile tekerleklerin bağlanmasına yarayan,

Detaylı

Otomatik moment değiştiriciler

Otomatik moment değiştiriciler Otomatik moment değiştiriciler ANA FONKSİYON GRUPLARI 1. Hidrodinamik moment değiştirici (Trilok moment değiştirici), 2. Gereken sayıda kademeleri olan dişli grubu (genel olarak lamelli kavramalarla ve

Detaylı

2.Oturum: Kalıp & Maça Teknolojileri Oturum Başkanı: Teoman Altınok (Entil Endüstri)

2.Oturum: Kalıp & Maça Teknolojileri Oturum Başkanı: Teoman Altınok (Entil Endüstri) «Daha Temiz Motor Bloğu ve Silindir Kafaları için Gelişmiş Boya Sistemleri» Simon Turley, Halil Gönenbaba (Metko Hüttenes Albertus) 2.Oturum: Kalıp & Maça Teknolojileri Oturum Başkanı: Teoman Altınok (Entil

Detaylı

SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MOTORLAR LABORATUARI DENEY FÖYÜ DENEY ADI MOTORLAR DENEYİ

SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MOTORLAR LABORATUARI DENEY FÖYÜ DENEY ADI MOTORLAR DENEYİ SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MOTORLAR LABORATUARI DENEY FÖYÜ DENEY ADI MOTORLAR DENEYİ DERSİN ÖĞRETİM ÜYESİ PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKÇAY DENEYİ YAPTIRAN

Detaylı

BÖLÜM 3 3. KADEMELİ DOLGULU MOTORLAR

BÖLÜM 3 3. KADEMELİ DOLGULU MOTORLAR BÖLÜM 3 3. KADEMELİ DOLGULU MOTORLAR Karbürasyon bölümünün karışım karakteristikleri kısmında incelendiği gibi max. gücü sağlayan karışımın oranı max ekonomiyi sağlayan karışım oranından daha zengincedir.

Detaylı

MM430 MOTORLAR MOTOR YAPISI

MM430 MOTORLAR MOTOR YAPISI Prof. Dr. Nuri YÜCEL Yrd. Doç. Dr. Nureddin DİNLER Dr. Salih KARAASLAN Arş.Gör. Fatih AKTAŞ MM430 MOTORLAR MOTOR YAPISI Deney 1: Motor Yapısı ve Motor Parçalarının Tanıtımı 1. GİRİŞ Amaç :Motor parçaları

Detaylı

Oto Bakım Ürünleri Aracına Değer Verenlerin Tercihi

Oto Bakım Ürünleri Aracına Değer Verenlerin Tercihi Oto Bakım Ürünleri Aracına Değer Verenlerin Tercihi Ekonomizer 500 ml Ekonomizer, içeriğinde bulunan yüksek kaliteli katkılar sayesinde, motor yağının viskozite indeksini arttırır. Özellikle eski araçların

Detaylı

COMMON-RAĐL DĐREKT ENJEKSĐYON SĐSTEMĐ

COMMON-RAĐL DĐREKT ENJEKSĐYON SĐSTEMĐ COMMON-RAĐL DĐREKT ENJEKSĐYON SĐSTEMĐ Dizel Motorlarının Tarihi Dizel motorlarının tarihi otomobilin doğduğu yıllara kadar dayanıyor. 1800 lü yılların sonlarına doğru Rudolf Diesel tarafından bulunan bu

Detaylı

Retarder kullanımı ve sürüş tarzı ile Güvenli ulaşın.

Retarder kullanımı ve sürüş tarzı ile Güvenli ulaşın. G 1853 tr ak / WA 1 000 2013-07 Ölçü ve Resimler bağlayıcı değil,değişkenlik hakkımız mahfuzdur. Retarder kullanımı ve sürüş tarzı ile Güvenli ulaşın. Voith Turbo Güç Aktarma Teknigi Ltd. Sti. Altıntepe

Detaylı

HAVA KĠRLĠLĠĞĠ KONTROLÜ

HAVA KĠRLĠLĠĞĠ KONTROLÜ Çevre Mühendisliğine GiriĢ Dersi Ders Notları HAVA KĠRLĠLĠĞĠ KONTROLÜ Yrd. Doç Dr. Orhan CERİT Daha önceki derslerimizde, hava kirliliği çalıģmalarının üç parametresi bulunduğunu ifade etmiģtik. 1.Kirletici

Detaylı

SIKIŞTIRMA ORANININ BİR DİZEL MOTORUN PERFORMANS VE EMİSYONLARINA ETKİLERİ

SIKIŞTIRMA ORANININ BİR DİZEL MOTORUN PERFORMANS VE EMİSYONLARINA ETKİLERİ SIKIŞTIRMA ORANININ BİR DİZEL MOTORUN PERFORMANS VE EMİSYONLARINA ETKİLERİ İsmet SEZER 1 1 Gümüşhane Üniversitesi, Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü, isezer@gumushane.edu.tr,

Detaylı

SICAK YOLLUK SİSTEMİ

SICAK YOLLUK SİSTEMİ SICAK YOLLUK SİSTEMİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ KALIPÇILIK TEKNİĞİ DERS NOTU Doç.Dr. Akın Oğuz KAPTI Sıcak Yolluk Sistemi (SYS) 2 Plastik enjeksiyon kalıplarında eriyik plastik malzemeyi sıcaklık ve basınç

Detaylı

Robot & Robotik Sistemler Montaj Otomasyonu Dozaj Sistemleri Püskürtme Sistemleri Bağlantı Elemanları Endüstriyel Aletletler

Robot & Robotik Sistemler Montaj Otomasyonu Dozaj Sistemleri Püskürtme Sistemleri Bağlantı Elemanları Endüstriyel Aletletler www.gunmak.com.tr Robot & Robotik Sistemler Montaj Otomasyonu Dozaj Sistemleri Pompalar Püskürtme Sistemleri Bağlantı Elemanları Endüstriyel Aletletler OTOMATiK VE MANUEL BOYA TABANCALARI Yaş boya Emaye

Detaylı

THISION L ECO Kazan tasarımında son nokta

THISION L ECO Kazan tasarımında son nokta Yoğuşmalı kazan Kapasite 66-133kW THISION L ECO Kazan tasarımında son nokta DÜŞÜK EMİSYON YÜKSEK VERİM THISION L ECO Yüksek kapasite Yüksek kullanım esnekliği THISION L ECO, yüksek kaliteli mühendislik

Detaylı

BRÜLÖR EĞİTİMİ. Rüştü Kasım BOZACI

BRÜLÖR EĞİTİMİ. Rüştü Kasım BOZACI BRÜLÖR EĞİTİMİ Rüştü Kasım BOZACI Program : Konular: Yanma Yakıtlar Brülör Tipleri Yakıt Hatları Brülör Kontrolları Emisyonlar 2 ALEV-DUMAN BORULU KAZAN 3 ALEV-DUMAN BORULU KAZAN 4 YAKITLAR-Isıl Değer

Detaylı

İçten Yanmalı Motorların Doğalgazla Çalışır Hale Getirilmeleri ve Dönüştürülmüş Motorların Performans Parametrelerinin Analizi

İçten Yanmalı Motorların Doğalgazla Çalışır Hale Getirilmeleri ve Dönüştürülmüş Motorların Performans Parametrelerinin Analizi İçten Yanmalı Motorların Doğalgazla Çalışır Hale Getirilmeleri ve Dönüştürülmüş Motorların Performans Parametrelerinin Analizi (Conversion of Internal Combustion Engines to Usage of Natural Gas and Performance

Detaylı

Atmosferik Sıcaklığın ve Basıncın Taşıt Performansına Etkileri

Atmosferik Sıcaklığın ve Basıncın Taşıt Performansına Etkileri makale Atmosferik Sıcaklığın ve Basıncın Taşıt Performansına Etkileri Yazan : S.M.C. Soares, J.R. Sodre Çeviren : Đsmet SEZER Arş. Gör. Makina Yük. Müh., KTÜ Makina Mühendisliği Bölümü GĐRĐŞ Atmosferik

Detaylı