ALMANYA Genel Bilgiler Coğrafi Konum Siyasi ve İdari Yapı Nüfus ve İşgücü Yapısı

Transkript

1 ALMANYA Genel Bilgiler Coğrafi Konum Almanya coğrafi olarak Orta Avrupa da, Kuzey Denizi ile Alp Dağları arasında yer almaktadır. Komşu ülkeleri Avusturya, Çek Cumhuriyeti, Hollanda, Fransa, Polonya, İsviçre, Belçika, Lüksemburg ile Danimarka dır. Almanya, doğu ile batı ve İskandinav ile Akdeniz havzası arasında bir köprü durumundadır. Avrupa Birliği ve NATO üyelikleri ile orta ve doğu Avrupa ülkeleri arasında da etkin bir köprü rolünü üstlenmiş bulunmaktadır. Siyasi ve İdari Yapı Devlet federatif yapıdadır. Almanya 16 eyaletten oluşmaktadır (Baden-Württemberg, Bavyera, Berlin, Brandenburg, Bremen, Hamburg, Hessen, Mecklenburg-Ön Pomeranya, Aşağı Saksonya, Kuzey Ren-Vestfalya, Rheinland-Pfalz, Saarland, Saksonya, Saksonya-Anhalt, Schleswig- Holstein, Thüringen). Federal Meclis iki ayrı meclisten oluşmaktadır. Bundestag (Federal Meclis) dört yıl için seçim bölgelerinin nüfusuna göre genel seçimlerle seçilir. Bundesrat ise senato mahiyetindedir ve nüfus sayısına bakılmaksızın her eyaletin iki temsilcisinden oluşur. Yasama yetkisi Federal Meclis e aittir. Ancak Anayasanın Federal Meclis e bıraktığı alanın dışında Eyalet Meclisleri de yasama yetkisine sahiptirler. Eyaletler, Federal Meclis in yasama yetkisine giren bir alanda Federal Meclis bu yetkisini kullanmıyorsa yasal düzenleme yapabilirler. Federal Cumhurbaşkanı beş yıllığına Federal Meclis Genel Kurulu tarafından kırk yaşını doldurmuş ve milletvekili seçilme hakkına sahip Almanlar arasından seçilir. Cumhurbaşkanları bir defa daha seçilebilirler. Cumhurbaşkanı ülkeyi temsil eder, yasa ile başka türlü düzenlenmedikçe federal yargıç ve memurları atar. Cumhurbaşkanının özel af ve anayasaya aykırı oldukları iddiasıyla yasaların iptali için anayasa mahkemesine başvurma hakkı mevcuttur. Yürütme yetkisi Federal Hükümete aittir. Hükümet Başkanı, Cumhurbaşkanının önerisi üzerine Federal Meclis tarafından seçilir. Hükümet üyeleri ise, Başbakanın önerisi üzerine Cumhurbaşkanı tarafından atanır veya azledilirler. Nüfus ve İşgücü Yapısı Toplam nüfus 2012 yılı itibariyle 80,5 milyondur. Nüfusun %49 u erkek (39,4 milyon), %51 i (41,1 milyon) kadındır. Beklenen yaşam süresi erkeklerde 76, kadınlarda 82 dir. Nüfusun %8 i yabancılardan oluşmaktadır. Yabancı nüfusun yaklaşık %40 ını diğer AB üyesi ülkeler oluşturmaktadır. Yabancı nüfusun içindeki belli başlı milletler şunlardır: Türk (1.607 bin), İtalyan (520 bin), Polonyalı (468 bin), Yunan (284 bin), Hırvat (223 bin), Avusturyalı (176 bin) Federal Almanya nın nüfusa ilişkin en önemli sorununun nüfusun yaşlanması olduğu belirtilmektedir. Federal İstatistik Bürosu na göre, (gelecek yıllarda her bir kadın başına ortalama 1,4 çocuk doğacağı, her yeni doğan erkek çocuğun 81,1 yıl, kız çocuğun 86,6 yıl yaşayacağı ve Almanya nın her yıl net 200 bin kişi göç alacağı varsayıldığında) bugün 82 milyon olan nüfus, 83 milyonu biraz geçtikten sonra 2013 yılından itibaren düşmeye başlayacak ve

2 2050 yılına kadar 1963 yılı seviyesi olan 75 milyona inecektir de, bugün toplam nüfusun %21 ini oluşturan 20 yaş altı nüfus %12 ye düşecek, nüfusun yarısı 48 yaş üstü, %37 si 60 yaş üstü, %12 si 80 yaş üstü grubu oluşturacaktır. Dahası 2020 yılında, çalışma yaşındaki nüfusun (20-64 yaş) yarıdan fazlasını yaş arası nüfus oluşturacaktır. Ülkede yaklaşık 44 milyon işgücü bulunmaktadır. İşsizlik oranı ise 2012 yılında %5,5 olarak gerçekleşmiştir. İstihdam-İşgücü İstatistikleri Kaynak: The Economist Intelligence Unit a Gerçekleşen, b EIU tahmini 2009 a 2010 a 2011 a 2012 a 2013 b 2014 b İşgücü (milyon) 43,6 43,5 43,7 43,9 44,2 44,4 İşgücü (% değişim) 0,3-0,2 0,3 0,6 0,6 0,5 Çalışan kişi (milyon) 40,4 40,6 41,2 41,6 41,9 42,0 Çalışan kişi (% değişim) 0,1 0,5 1,4 1,1 0,6 0,4 İşsiz kişi (milyon) 3,2 3,0 2,5 2,3 2,3 2,4 İşsizlik Oranı (%, yılsonu) 7,8 7,1 6 5,5 5,4 5,4 Doğal Kaynaklar Almanya nın gerek petrol gerekse maden cevheri bakımından kaynakları sınırlı olup, bu açıdan büyük ölçüde dışa bağımlıdır. Bununla birlikte, yurtiçi tüketiminin dörtte birini karşılayabilecek düzeyde doğalgaz kaynaklarına, ayrıca geniş taş kömürü, linyit kömürü ve tuz kaynaklarına sahiptir. Bunlar dışında ülke, önceki yıllarda eski Doğu Almanya nın önemli üreticiler arasında olduğu potasyum ve küçük miktarlarda olmak üzere uranyum, kobalt, bizmut ve antimon Güney sınırlarında Çek Cumhuriyeti ile ortak çıkarılmaktadır- gibi maden ve mineral kaynaklarına sahiptir. Ancak, ülke genel olarak metal-mineral kaynakları açısından yoksuldur. Önemli linyit rezervleri Ren bölgesi, güney Brandenburg, Saksonya, Saksonya-Anhalt ve Aşağı Saksonya nın doğusunda bulunmaktadır. Ekonomik olarak çıkarılabilir rezervlerin 40,5 milyar ton olduğu tahmin edilmektedir. Önemli taş kömürü rezervleri ise Ruhr bölgesinde (Kuzey Ren- Westfalya) ve Saarland dadır. Rezerv büyüklüğü 2,5 milyar tondur. Ancak bu rezervlerin işletilmesinin ekonomik olmadığı düşünülmektedir lara kadar Almanya da (Saksonya ve Thüringen) önemli miktarda uranyum da çıkarılmıştır. Ancak nükleer santralleri işletmek için gerekli zenginleştirilmiş uranyum ithal edilmektedir. Almanya yenilenebilir enerjiler alanında AB ülkeleri arasında ilk sırada yer almaktadır. Ülkenin, dünyanın gelişmiş ekonomileri arasında ilk büyük yenilenebilir enerji ekonomisi olduğu ifade edilmektedir. Yeşil enerjiye geçişin temeli, Birlik 90/Yeşiller partisinin iktidar ortağı olduğu yılları arasında gerçekleştirilen yasal düzenlemelere dayanmaktadır.

3 Sektörler Tarım ve Hayvancılık Halen ülke GSYİH sinin sadece %0,8 lik kısmını oluştursa da tarım, ormancılık ve balıkçılık Almanya nın sosyal yapılanması bakımından önemini korumaktadır. Ülke gıdada %70 oranında kendine yeterlidir. Özellikle doğu ve batı ayırımı olmak üzere ülkenin bölgeleri arasında tarımsal yapılanma ciddi farklılıklar göstermektedir. Batı Almanya da aileler tarafından işletilen çiftlikler hakim durumdayken, Doğu Almanya da eski sosyalist kooperatiflerin devamı niteliğindeki büyük tarım işletmeleri ön plana çıkmaktadır. Bunun bir sonucu olarak Doğu Almanya daki tarımsal toprakların %93 lük kısmı yüzölçümü 100 hektarı aşan çiftlikler tarafından kullanılırken, ortalama çiftlik büyüklüğü 188,2 hektardır. Bu ortalama Batı Almanya da sadece 31,2 hektardır. Gerek ekolojik ürünlere tüketicilerin gösterdiği talep artışı gerekse devlet desteklerinin etkisi ile organik tarımın payı hızla yükselmektedir adet organik çiftlik mevcuttur. Ülkenin tarım politikası AB nin Ortak Tarım Politikası (OTP) çerçevesinde şekillenmektedir. OTP nin temel ilkeleri tarımsal ürünlerin sağlık sebepleri hariç olmak üzere AB içinde serbest dolaşımının sağlanması ve iç piyasanın da dünya fiyatlarındaki dalgalanmalardan korunarak istikrarın sağlanmasıdır. Başlıca tarım ürünlerinin yıllık üretim miktarları ve hayvan sayısı aşağıda yer almaktadır. Tarımsal Üretim İstatistikleri Kaynak: Almanya İstatistik Kurumu 2012 Tarım (1.000 ton) - Tahıllar Sebze Meyve Hayvan Sayısı (milyon) - Sığır 12,5 - Domuz 28,3 Sanayi GSYİH içindeki payı hizmetler sektörü karşısında giderek küçülmekte olsa da imalat sanayi halen Almanya ekonomisinin belkemiğini oluşturmaktadır. Hizmetler sektöründe faaliyet göstermekte olan çok sayıda firma, şu ya da bu şekilde imalat faaliyeti ile ilişki içindedir yılında sanayi sektörü, Almanya GSYİH sinin %30,5 lik kısmını oluşturmuştur. Dünyanın üçüncü en büyük ekonomisi olan Almanya da neredeyse tüm sanayi mallarının üretimi yapılmakla beraber ülkenin sanayideki gücü ağırlıklı olarak taşıtlar, sermaye malları, kimyasallar ve beyaz eşya sektörlerinden gelmektedir. Buna karşılık havacılık ve bilgisayar donanım sanayi daha az gelişmiş olan Almanya da, ileri teknoloji ürünlerinin üretimi ve ihracatı diğer önde gelen sanayileşmiş ülkelere kıyasla daha küçük pay almaktadır.

4 Ülkenin imalat sanayinde uluslar arası düzeyde tanınmış pek çok firması olmakla beraber, orta ölçekli firmalar hem imalat sanayinin hem de Almanya ekonomisinin belkemiği olarak görülmektedir. Genel olarak 500 den az sayıda çalışanı olan ve aile şirketi şeklinde faaliyet gösteren bu firmalar batı eyaletlerinde daha yaygındır. Ülkenin doğu eyaletlerindeki başlıca imalat sanayi sektörleri ise elektrik mühendisliği ve elektronik, kimyasallar, taşıtlar, cam ve seramik sektörleridir. Doğu ve Batı Almanya nın birleşmesinin ardından Doğu Almanya daki sanayi işletmeleri büyük ölçüde kapanmıştır. Bununla beraber bazı Batı Alman büyük ve orta ölçekli firmalar ile yabancı yatırımcılar tarafından gerçekleştirilen yeni bazı büyük yatırımlar da bulunmaktadır. Bu yatırımlar arasında Volkswagen, Opel ve BMW (otomobil), Daimler-Benz (kamyon), Siemens ve AMD (yarı iletkenler) firmalarının yatırımları ön plana çıkmaktadır. Sanayinin itici güçlerinden biri olan otomotiv sektörü, Alman ekonomisi içinde önemli bir yere sahiptir. Madencilik Almanya nın en önemli doğal kaynağı kömürdür. Almanya dünyanın en büyük kömür üreticisidir. Ülkede 2,5 milyar ton taş kömürü ve 40,5 milyar ton linyit rezervi bulunmaktadır. Bunun dışında önemli enerji kaynağı bulunmamaktadır yılında Batı Almanya da 138 bin, Doğu Almanya da ise 26 bin kişilik istihdam sağlayan kok ve linyit kömürü üretimindeki istihdam, 2005 yılına gelindiğinde toplam 57 bin kişiye gerilemiştir. Kok kömüründe 1991 yılında 66 milyon ton olan üretim de önemli miktar azalarak 2006 yılında 20,9 milyon tona gerilemiştir. Kok kömürü üretimindeki bu azalma, üretim maliyetlerinin ithalat maliyetleri ile kıyaslandığında çok yüksek kalmasından ve devlet teşviklerinin giderek azalmasından kaynaklanmaktadır yılında 357 milyon ton civarında seyreden linyit kömürü üretimi de 1999 yılına gelindiğinde 161 milyon tona gerilemiş, 2003 yılında 180 milyon tona yükselmiş, 2004, 2005 ve 2006 yıllarında bu düzeyde seyretmiştir. Almanya, elektrik üretimi için kok kömüründen ziyade linyite ağırlık vermesi bakımından diğer pek çok gelişmiş ülkeden farklı bir yapı sergilemektedir yılı taş kömürü üretimi 189 milyon ton ve linyit üretimi 176 milyon tondur yılı taş kömürü üretimi de artarak 197 milyon tona ulaşmıştır. Almanya nın taşkömürü ve linyit talebi AB toplamının yaklaşık üçte birini oluşturmaktadır. Almanya da 2013 yılında yaklaşık mw lık kömür santrali eklenmesi planlanmaktadır. Ülkede üretilen diğer başlıca mineraller arasında potasyum ile az miktarda üretilen nadir minerallerden uranyum, kobalt, bizmut ve antimuan ön plana çıkmaktadır. Ancak genel olarak ülkenin metalik mineral kaynakları çok kısıtlıdır. Taş kömürü madenlerinin 2018 sonuna kadar kapatılması kararı nedeniyle taş kömürü üretimi düşürülmektedir. Plana göre üretim kademe kademe azaltılacaktır yılında Saar madeninin de kapatılmasıyla geleneksel maden bölgesindeki son maden de kapatılmıştır. Ülkede linyit toplam iç enerji üretiminin %38,5 ini ve birincil enerji tüketiminin %11,7 sini oluşturmaktadır. Elektriğin %25 i linyitten elde edilmektedir.

5 İnşaat Almanya, Avrupa inşaat piyasasında %21 lik pazar payıyla 1. sırada gelmektedir. Alman ekonomisinde önemli bir yere sahip olan inşaat sektörü, 1980 lerde yaşanan durgunluktan sonra yılları arasında güçlü bir şekilde büyümüştür. Göçler sonucunda Batı Eyaletlerinde yeni konut inşaatına olan talep Doğu eyaletlerinden ve diğer bölgelerden daha fazladır. Bununla birlikte yılları arasında Doğu Eyaletlerinde kamu harcamaları kontrolü, vergi kolaylıklarının sona erdirilmesi ve arz fazlası oluşması gibi sebeplere bağlı olarak sektörde ani bir düşüş yaşanmıştır yılları arasında inşaat sektöründeki yatırımlar reel olarak %24,7 oranında azalmıştır. Ekonominin iyileşmesine paralel olarak 2006 yılında sektörde bir iyileşme yaşanmış, reel yatırımlar 2006 yılında %5, 2007 yılında da %1,9 oranında artmıştır. Yatırımlar, 2009 daki düşüşün ardından 2010 da yaklaşık %3 artış göstermiştir. Batı Almanya ya göçlerin hala sürdüğü bir ortamda özellikle Doğu Almanya konut piyasasındaki arz fazlası sektörün önemli bir sorunu olmayı sürdürmektedir. AB de inşaat sektörü milyar avroluk değer ile GSYIH nın %10,4 ünü,16,3 milyon çalışan ile toplam istihdamın %7,6 sını ve sanayideki istihdamın ise %30 unu oluşturmaktadır. Esasında, AB üyesi ülkelerde 48,9 milyon çalışanın doğrudan dolaylı olarak inşaat sektörü ile bağlantısı olduğu ileri sürülmektedir. Üç milyon işletmenin %95 inin 20 kişiden az; %93 ünün ise 10 kişiden az çalışanı olduğu tespit edilmektedir. İnşaat faaliyetleri 2011 yılında olumlu bir gelişim göstermiştir. Toplam inşaat hacminde % 5,2 lik bir artış gerçekleşmiştir. Alman Ekonomik Araştırmalar Enstitüsü (Deutsches Institut für Wirtschaftsforschung-DIW) nün hesaplamalarına göre 2011 yılında inşaat sektöründe 307 milyar avroluk bir yatırım yapılmıştır. Bununla, inşaat sektörü yatırımları toplam tesis yatırımlarının % 55 ine denk düşen bir pay içermektedir ve bu payın % 19 unu ise yeni eyaletlerdeki yatırımlar oluşturmaktadır yılındaki güçlü büyümenin en önde gelen alanları konut ve ticari bina inşaatlarıdır. Yeni konut yapımının bu şekildeki gelişiminin arka planında ise düşük faiz oranları ve diğer yatırım formlarının daha az çekici olması büyük rol oynamaktadır. Müstakil ev yapımının yanında, yıllarca gerileme kaydeden çok katlı bina (apartman) inşaatlarında da anılan gelişmenin etkileri görülmektedir. Bu kapsamda % 6 nın üzerindeki bir oran ile ticari bina inşaatlarında da konut yapımındaki gibi yüksek bir büyüme kaydedilmiştir. Genel ekonomik iyileşmenin bir parçası olarak, sadece yeni çalışma ofisi ve idari bina inşaatları değil, ayrıca fabrika, işletme ve depo inşaatlarında da büyük bir artış olmuştur. Destek paketlerinin 2011 yılında sona ermesinden dolayı sadece kamu inşaat bölümünde bir gerileme yaşanmıştır. Yeni bina yapımında kaydedilen bu artış uzun zamandan beri tadilat önlemlerine yönelik olan eğilimi de frenlemiştir. Konut inşaatı iş hacminin dörtte üçünü mevcut binalarda sürdürülen faaliyetler, özellikle ısı kaybını önlemeye yönelik çalışmalar oluşturmaktadır. Ancak teşvik uygulamasının gelecekteki durumunun belirsizliği nedeniyle tadilat işlerinde belirgin bir durgunluk olduğu da gözlemlenmektedir. Bundesinstitut für Bau-, Stadt- und Raumforschung- BBSR in yaptığı bir araştırmaya göre ise tadilat yatırımlarının üçte birini ısı yalıtımı işleri teşkil etmektedir yılında inşaat yatırımlarında genel olarak beklentilere paralel olarak belirgin bir büyüme gözlemlenmemiştir. Genel ekonomik eğilimlerin ışığında yapılan değerlendirmelere göre 2013 yılında ise tekrar bir büyüme olacağı tahmin edilmektedir.

6 Yararlı kaynaklar: Alman İstatistik Kurumu İnşaat Bölümü; Alman Ticaret Portalı; Alman Ticaret ve Yatırım Ajansı; Alman Ulaştırma, Bayındırlık ve Şehir Geliştirme Bakanlığı; Alman İnşaat Firmaları Merkez Birliği (Zentralverband Deutsches Baugewerbe); Alman İnşaat Sanayii Derneği (Hauptverband der Deutschen Bauindustrie e.v.); AB İşletmeler Genel Müdürlüğü -İnşaat Sektörü AB İhaleleri ve Kamu Alımları Veri Tabanı AB Üye Ülkeleri ile Aday Ülkelerin Kamu İhale Veri Tabanları EUROSTAT İnŞaat Sektörü İstatistikleri Bölümü in_tables Avrupa İnşaat Forumu ve Avrupa İnşaat Sektörü Derneği Hauptverband der Deutschen Bauindustrie e.v. (Alman İnşaat Sanayi Derneği) Adres : Kurfürstenstraße Berlin Tel : 030/ Faks : 030/ E-posta : bauind@bauindustrie.de İnternet : Bu Derneğe Üye Eyalet Dernekleri: Bauindustrieverband Schleswig-Holstein e.v. Adres : Ringstraße Kiel Tel : 0431/ Faks : 0431/

7 E-posta : info@bauindustrie-sh.de İnternet : Bauindustrieverband Hamburg e.v. Adres : Loogestraße Hamburg Tel : 040/ Faks : 040/ E-posta : info@biv-hh.de İnternet : Bauindustrieverband Niedersachsen-Bremen Adres : Bürgermeister-Spitta-Allee Bremen Tel : / Faks : / E-posta : info@bauindustrie-nord.de İnternet : Bauindustrieverband Nordrhein-Westfalen e.v. Adres : Uhlandstraße Düsseldorf Tel : 0211/67030 Faks : 0211/ E-posta : info@bauindustrie-nrw.de İnternet : Landesverband Bauindustrie Rheinland-Pfalz e.v. Adres : Am Linsenberg Mainz Tel : 06131/26170 Faks : 06131/ E-posta : info@bauindustrie-rlp.de İnternet : Arbeitgeberverband der Bauwirtschaft des Saarlandes Adres : Kohlweg Saarbrücken Tel : 0681/ Faks : 0681/ E-posta : agv@bau-saar.de İnternet : Verband Bauwirtschaft Nordbaden e.v. Adres : Bassermannstraße Mannheim Tel : 0621/ Faks : 0621/ E-posta : info@bau-nordbaden.de İnternet : Bauindustrieverband Mecklenburg-Vorpommern e.v. Adres : Eckdrift Schwerin Tel : 0385/ Faks : 0385/ E-posta : verband@bauindustrie-mv.de İnternet : Bauindustrieverband Berlin-Brandenburg e.v. Adres : Karl-Marx-Straße Potsdam Tel : 0331/74460 Faks : 0331/ E-posta : info@bauindustrie-bb.de İnternet : Sächsischer Bauindustrieverband e.v. Adres : Niederwaldstraße Dresden Tel : 0351/ Faks : 0351/ E-posta : info@bauindustrie-sachsen.de İnternet : Landesverband der Bauindustrie für Sachsen-Anhalt e.v. Adres : Lorenzweg Magdeburg Tel : 0391/ Faks : 0391/

8 E-posta : bauindustrie@lbi-sachsen-anhalt.de İnternet : Bauindustrieverband Hessen-Thüringen e.v. Adres : Abraham-Lincoln-Straße Wiesbaden Tel : 0611/ Faks : 0611/ E-posta : info@bauindustrie-mitte.de İnternet : Bauindustrieverband Hessen-Thüringen e.v. Adres : Abraham-Lincoln-Straße Wiesbaden Tel : 0611/ Faks : 0611/ E-posta : info@bauindustrie-mitte.de İnternet : Bayerischer Bauindustrieverband e.v. Adres : Oberanger 32/V München Tel : 089/ Faks : 089/ E-posta : info@bauindustrie-bayern.de İnternet : İnşaat Sektörü Portalları BAUNETZ: BAUINFO24: BAU: Turizm Turizm Alman ekonomisinde önemli sektörlerden biridir yılında iş veya tatil amacıyla Almanya yı ziyaret eden yabancıların sayısı 68,8 milyon olarak kaydedilmiştir. Yurt içinden gelen ziyaretçilerin gecelik konaklama sayısı ise 338,4 milyon olarak gerçekleşmiştir. Ülkenin en önemli turizm bölgeleri: Batı da Bavyera, Baden-Württemberg ve Ren Vadisi, Doğu da Berlin, Dresden, Thüringen ve Harz Dağları dır. Dünya nın en önemli bilgi teknolojileri (IT) fuarı olan Cebit e ev sahipliği yapan Hannover ve Frankfurt, hem ticaret fuarları hem de diğer iş hayatı faaliyetleri ile küresel iş dünyası için cazibe merkezi konumundadırlar. Almanya da 9 veya daha fazla yataklı tesislerde gecelik konaklama sayıları aşağıdaki gibidir. Görüldüğü gibi Almanya daha çok Avrupalı turistler tarafından ziyaret edilen bir ülke konumundadır. Almanya her yıl en çok Hollandalı turistler tarafından ziyaret edilmektedir. Turizm İstatistikleri (bin kişi) Kaynak: Almanya Federal İstatistik Ofisi Hollanda İsviçre ABD İngiltere İtalya Avusturya Fransa

9 Belçika Danimarka Rusya İspanya Polonya İsveç Ulaştırma ve Telekomünikasyon Altyapısı Avrupa nın tam merkezinde bulunduğu ileri sürülen Almanya Avrupa da lojistik alanında birinci sırada yer almaktadır. İleri seviyedeki enerji ve haberleşme ağı ile yoğun ve geniş çaplı ulaşım alt yapısı bir araya gelince zamanında ürün teslimi ve başarı garanti altına alınabilmektedir. Almanya da yük taşımacılığı büyük ölçüde karayolu taşıtları ile yapılmaktadır yılında karayolları ile 3,4 milyar ton yük taşınırken, iç sularda 223 milyon ton, demiryolları ile 366 milyon ton taşınmıştır. Ulaştırma Altyapısı* (1.000 km) Kaynak: Almanya Federal İstatistik Ofisi * Yerel Yollar Hariç Karayolları 231, ,8 230,7 -- Otobanlar 12,6 12,6 12,8 12,8 12,8 -- Federal Yollar 40,4 40,2 39,9 39,7 39,7 -- Eyalet Yolları 86,6 86,5 86,6 86,6 86,5 -- Yerleşim Yeri Yolları 91,6 91,6 91,7 91,7 91,7 Demiryolları 37,8 37, Su Yolları 7,5 7,7 7,7... 7,7 Ham Petrol Boru Hatları 2,4 2,4 2,4 2,4 2,4 Enerji Almanya nın gerek fosil yakıtlar bakımından kaynakları sınırlı olup, bu açıdan büyük ölçüde dışa bağımlıdır. Bununla birlikte, yurtiçi tüketiminin dörtte birini karşılayabilecek düzeyde doğalgaz kaynaklarına, ayrıca geniş kömür (kok ve linyit) kaynaklarına sahiptir. Ülke, kullandığı enerjinin %60 ını diğer ülkelerden ithal etmektedir. Enerji kaynaklarına göre birincil enerji tüketimi şu şekildedir: petrol %33,4, doğal gaz %21, taş kömürü %12,4, linyit %12,2 ve nükleer enerji %8. Ülkede enerji üreten kuruluşlar ağırlıkla özel sektör kuruluşlarıdır. Enerji ve su tedarik sektöründe 2012 yılında 233 bin kişi istihdam edilmiştir. Elektrik tedarikinde 178 bin kişi, gaz tedarikinde 17 bin, sıcak-soğuk tedarikinde 11 bin ve su tedarikinde 27 bin kişi istihdam edilmiştir yılında elektrik sektörü kömür kullanımını %4,9 artırmıştır. Bunun nedeni 17 nükleer santralden 8 inin kapatılmış olmasıdır. 8 nükleer santralin kapatılmasından doğan elektrik arzındaki açık, öncelikle linyit kömür kullanan elektrik santralleri inşa edilerek

10 doldurulmaktadır yılı itibariyle ülkenin tekrar kömüre yönelmesi Kyoto Protokolü gereği karbondioksit salınımını azaltma taahütlerini sarsmaktadır. Alman hükümeti karbon dioksit (CO2) salınımı 2020 yılı itibariyle 270 milyon ton azaltmayı ve yenilenebilir kaynaklardan üretilen enerjilerin kullanımını yaygınlaştırmayı hedeflemektedir. Ülkenin yenilenebilir enerjiler ve kaynaklar sektörü ile ilgili göze çarpan veriler aşağıda verilmektedir: - Fotovoltaik enerji (PV-güneş ışığından doğrudan elektrik üretimi) ve rüzgar enerjisi sektöründe dünyada birinci ülkedir. - Üretilen elektrikte yenilenebilir enerjinin payı %20 den fazladır. Almanya da Enerji Kaynaklarına Göre Elektrik Üretimi (Brüt) Kaynak: Alman Federal İstatistik Ofisi Enerji Kaynakları Milyar kwh % Milyar kwh % Milyar kwh % Toplam Elektrik Üretimi 628, , Linyit Kömürü 145,9 23,2 150,1 24, ,7 Nükleer Enerji 140,6 22, , Taş Kömürü ,6 112,4 18, ,1 Doğal Gaz 86,8 13,8 82,5 13, ,3 Mineral Yağ Ürünleri 8,4 1,3 6,8 1,1 10 1,6 Yenilenebilir enerji kaynakları 103,3 16,4 123,5 20, ,9 Su gücü 21 3,3 17,7 2,9 20,5 3,3 Rüzgar enerjisi 37,8 6 48, ,3 Biomas enerji 28,1 4,4 32 5,4 36 5,8 Fotovoltatik enerji 11,7 1,9 19,3 3,2 28,5 4,6 Jeotermal enerji Evsel atık 4,8 0,8 4,8 0,8 5 0,8 Diğer Enerji Kaynakları 26,7 4,3 25,6 4,2 27 4,4 Bankacılık Almanya da bankacılık sektörü özel ticari bankalar, yardımcı bankalar ve kamu bankaları (Eyalet Bankaları ve tasarruf bankaları) olmak üzere üç gruba ayrılmaktadır. Kamu bankaları içinde bölgesel olarak örgütlenen tasarruf bankaları, Eyalet Bankaları tarafından denetlenmekte ve koordinasyonları sağlanmaktadır. Kamu bankaları ve yardımcı bankalar KOBİ lere sağlanan finansman da dahil olmak üzere perakende bankacılık piyasasında hakim durumdadır. Ülkenin en etkili ticari bankaları, Deutsche Bank, Commerzbank ve HypoVereinsbank tır. Commerzbank 2008 yılında Dresdner Bank ı da satın alarak ülkenin ikinci en büyük bankası haline gelmiştir. Alman ekonomisinin bir karakteristik özelliği, uzun dönemli banka kredilerinin şirket finansmanında geleneksel olarak en fazla kullanılan yöntem olmasıdır. Bu durum kısmen Alman

11 sanayinin yapısından kaynaklanmaktadır. Ülkede özellikle orta ölçekli işletmeler ekonominin belkemiğini oluşturmakta, bu firmalar doğrudan sermaye piyasası finansmanına ulaşmakta güçlük çekmektedir. Diğer taraftan yakın zamana kadar bankalar arasında yoğun rekabet olması, sektörde kar amacı kısıtlı olan kamu bankalarının önemli bir yer tutması ve tasarruf oranının yüksek olması da banka kredileri yoluyla finansman sağlamayı ucuz ve elverişli kılan faktörler arasında sayılabilir. Ancak kamu bankalarının da giderek karlılığa odaklanması ve bankaların kendi bilançolarını iyileştirmek için kredilerini kısıtlamaya gitmesiyle bu durum değişmektedir. TÜRKİYE İLE TİCARET Genel Durum Türkiye-Almanya Dış Ticaret Değerleri Kaynak: Ekonomi Bakanlığı Dış Ticaret Bilgi Sistemi Yıl İhracat $ / Bin İhracat Değişim % Genel İhracata Oranı % İthalat $ / Bin İthalat Değişim % Genel İthalata Oranı % Hacim $ / Bin Denge $ / Bin %5,4 %18, %22,4 %13, %3,6 %17, %25,9 %12, %9,4 %16, %32,0 %13, %27,5 %15, %34,2 %13, %16,8 %13, %32,4 %12, %8,1 %12, %8,9 %11, %2,4 %11, %8,3 %10, %23,8 %11, %18,8 %10, %8,0 %9, %6,5 %9, %24,5 %9, %24,6 %10, %17,3 %10, %24,5 %9, %21,5 %10, %31,0 %9, %5,9 %8, %6,9 %9, %4,4 %9, %13,0 - %9, Ülkemizin yabancı ülkelerle olan ikili ekonomik ve ticari ilişkileri dikkate alındığında, en yoğun ilişkilerin Federal Almanya ile olduğu gözlenmektedir. Almanya 2013 yılında, önceki yıllarda da olduğu gibi, ülkemizin ihracatında birinci sırada yer alırken ithalatımızda Rusya Federasyonu ve Çin in ardından üçüncü sırayı almıştır. En büyük ticari ortağımız olan Almanya ile ikili ticaretimiz, istisnai yıllar haricinde sürekli açık vermektedir yılında ise Almanya ile dış ticaret açığımız yaklaşık 10,5 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Alman firmalarının son yıllarda üretim ve ithalatlarını Merkezi ve Doğu Avrupa ülkelerine kaydırmaları ve bu ülkelere yönelik vergi ve kotaların kaldırılması 2000 li yılların başlarında ihracat artışımızda bir yavaşlamaya neden olmakla beraber 2003 yılından itibaren bu ülkeye ihracatımız tekrar artış trendine girmiştir yılında küresel ekonomik canlanmanın etkisiyle ihracatımız 2012 yılına kıyasla %4,4 artarak 13,7 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.

12 Almanya ya ihracatımız %90 oranında sanayi mamullerinden, yaklaşık %10 oranında tarım ve gıda ürünlerinden oluşmaktadır. Türkiye'nin Fasıllar Bazında Almanya'ya İhracatı (milyon dolar) Kaynak: Ekonomi Bakanlığı Dış Ticaret Bilgi Sistemi GTİP No Ürün Adı % Pay Değişim % Genel toplam ,0 4,4 İçten yanmalı, pistonlu motorların aksamparçaları ,0 13, Tişört, fanila, diğer iç giyim eşyası (örme) ,6 10, Kara taşıtları için aksam, parçaları ,3 9,0 Otomobili, steyşın vagonlar, yarış 8703 arabaları ,7-11,9 Kadın/ kız çocuk için takım, takım elbise, 6204 ceket vs ,9 5,9 Yatak çarşafı, masa örtüleri, tuvalet, 6302 mutfak bezleri ,7 22,2 Kazak, süveter, hırka, yelek vb. eşya 6110 (örme) ,7 23,4 Televizyon alıcıları, video monitörleri ve 8528 projektörler ,7-30,8 Kadın/ kız çocuk için takım elbise, takım, 6104 ceket, pantolon vs. (örme) ,2 3,8 Toplu halde yolcu taşımağa mahsus 8702 motorlu taşıtlar ,7 41,5 Çorap; külotlu, kısa; uzun konçlu, soketler 6115 (örme) ,7 17,2 Başka yerinde belirtilmeyen meyve ve 2008 yenilen diğer bitki parçaları konserveleri ,7-1, Vulkanize kauçuktan diğer eşya ,6 13,6 Buzdolapları, dondurucular, soğutucular, 8418 ısı pompaları ,6-4, Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar ,6-4,7 Erkek/ erkek çocuk için takım, takım 6203 elbise, ceket vs ,5-2, Kauçuktan yeni dış lastikler ,2-12,4 Kadın/ kız çocuk için bluz, gömlek, 6106 gömlek; bluz (örme) ,2-8, Aluminyum çubuk ve profiller ,1-14,0 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden 2710 elde edilen yağlar ,1-20,4 diğer kabuklu meyveler (taze/ 0802 kurutulmuş) (kabuğu çıkarılmış/ ,0 30,6

13 soyulmuş) 7326 Demir/ çelikten diğer eşya ,0-6, Sıvılar için pompalar, sıvı elevatörleri ,0 3,0 İzole edilmiş tel, kablo; diğer izole edilmiş 8544 elektrik iletkenleri; fiber optik ,9-7,4 Kıymetli metaller ve kaplamalarından 7113 mücevherci eşyası ,9 23, Kadın/ kız çocuk için gömlek, bluz, vs ,8-8,3 Elektrikli su ısıtıcıları, elektrotermik 8516 cihazlar (şofbenler) ,8-0, Çamaşır yıkama makineleri ,8 25,4 Aluminyum sac, levha ve şeritler, 7606 kalınlık>0, 2mm ,8-3,8 Dokunmuş halılar, yer kaplamaları (kilim, 5702 sumak, karaman vb.) ,7 9,8 Buhar kazanları dışında kalan merkezi 8403 ısıtma kazanları ,7-1, Üzümler (taze/ kurutulmuş) ,7-7,1 Poliasetaller, diğer polieterler, epoksitalkid reçineler vb. (ilk şekilde) ,7 24,8 Reçel, jöle, marmelat, meyve püresi ve 2007 pastları ,7-0,2 Demir/ çelikten cıvata, somun, tavan 7318 halkası, vida, perçin, pim vb ,6 5,8 Kayısı, kiraz, seftali, erik ve çakal eriği 0809 (taze) ,6 4, Eşya ambalajında kullanılan torba ve çuval ,6 13,3 Plastikten diğer levha, yaprak, pelikül ve 3920 lamlar ,5 17,4 Oturmaya mahsus mobilyalar, aksamparçaları ,5-10,9 Eşya taşıma ambalajı için plastik 3923 mamulleri, tıpa, kapak, kapsül ,5 25, Aluminyumdan diğer eşya ,5 23,5 Diğer taraftan Almanya dan ithalatımız %98 oranında sanayi mamullerinden, %2 oranında ise tarım ve gıda ürünlerinden oluşmaktadır. Türkiye'nin Fasıllar Bazında Almanya'dan İthalatı (milyon dolar) Kaynak: Ekonomi Bakanlığı Dış Ticaret Bilgi Sistemi GTİP No Ürün Adı % Pay Değişim % Genel Toplam ,0 13, Otomobili, steyşın vagonlar, yarış arabaları ,2 23,0

14 8708 Kara taşıtları için aksam, parçaları ,3 11, Diğer hava taşıtları, uzay araçları ,2 52,5 Tedavide/ korunmada kullanılmak üzere 3004 hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış) ,1 7,8 Dizel, yarı dizel motorlar (hava basıncı ile 8408 ateşlenen, pistonlu) ,7 15,9 Kendine özgü fonksiyonlu makine ve 8479 cihazlar ,6-10,6 Elektrojen grupları, rotatif elektrik 8502 konvertisörleri ,6 50, Altın (ham, yarı işlenmiş, pudra halinde) ,5 19,3 İçten yanmalı, pistonlu motorların aksamparçaları ,3 20,7 İnsan ve hayvan kanı, serum, aşı, toksin vb Ürünler ,1 32,2 Santrifüjle çalışan kurutma, filtre, arıtma 8421 cihazları ,1 24,1 Toplu halde yolcu taşımağa mahsus 8702 motorlu taşıtlar ,0 8,8 Yıkama, temizleme, kurutma, doldurma 8422 vb. İşler için makine, cihaz ,0 44, Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar ,0 6,1 Gerilimi 1000 voltu geçmeyen elektrik 8536 devresi teçhizatı ,9 1,0 Poliasetaller, diğer polieterler, epoksitalkid reçineler vb. (ilk şekilde) ,9 8,9 Demir/ çelik döküntü ve hurdaları, 7204 bunların külçeleri ,9-17,4 Transmisyon milleri, kranklar, yatak 8483 kovanları, dişliler, çarklar ,8 18,8 Tıp, cerrahi, dişçilik, veterinerlik alet ve 9018 cihazları ,8 14,2 Lifleri hazırlayan, iplik üreten-hazırlayan 8445 makineler ,8 38,2 Muslukçu, borucu eşyası-basınç düşürücü, 8481 termostatik valf dahil ,8 12,6 Yolcu gemileri, gezinti gemileri, feribotlar, 8901 yük gemileri, mavnalar ,8 80, Sıvılar için pompalar, sıvı elevatörleri ,8 0,4 Plastikten diğer levha, yaprak, pelikül ve 3920 lamlar ,8 4,7 Hava-vakum pompası, hava/ gaz 8414 kompresörü, vantilatör, aspiratör ,8 31,9 Diotlar, transistörler vb. Yarı iletkenler, 8541 piezo elektrik kristaller ,7 13, Kimya ve bağlı sanayide kullanılan kimyasal ,7 11,8

15 ürünler 8501 Elektrik motorları, jeneratörler ,6 73,6 Kauçuk, plastik eşya imal ve işleme makine 8477 ve cihazları ,6-5,2 Propilen ve diğer olefinlerin polimerleri (ilk 3902 şekillerde) ,6 47,4 Taşıtlar için römorklar, yarı römorklar vb İle aksam-parçaları ,6-0,1 Kağıt/ karton, selüloz vatka ve selüloz 4811 liften tabakalar ,6-10, Lif levha, orta yoğunlukta ,6 5,6 Elektrik kontrol, dağıtım tabloları, 8537 mücehhez tablolar ,5 25, Traktörler ,5-38,2 Örgü tezgahları, gipür, tül, dantela, file 8447 imali makine, cihazları ,5 8,3 Yıkama, temizleme müstahzarları-sabunlar 3402 hariç ,5 3,7 Metalleri haddeleme makineleri, bunların 8455 silindirleri ,5 153,3 Diğer ölçme, kontrol alet ve cihazları, profil 9031 projektörleri ,5 10, Özel amaçlı motorlu taşıtlar ,5 84,0 İki Ülke Arasındaki Anlaşma ve Protokoller İki Ülke Arasındaki Ticaretin Altyapısını Düzenleyen Anlaşma ve Protokoller Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı Anlaşma ve Protokoller İmza Tarihi Ticaret ve Ödeme Anlaşması Yatırımların Teşviki ve Korunması Anlaşması Teknik İşbirliği Anlaşması KEK II. Dönem Toplantısı 12/ Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması Çevre Korunması Alanında İşbirliği Anlaşması İşbirliği Konseyi XI. Dönem Toplantısı, Ortak Protokolü

16 Türkiye-ALMANYA Yatırım İlişkileri yılları arasında Türkiye de gerçekleşen milyon dolarlık toplam yabancı doğrudan yatırım girişimlerinin milyon doları Alman kaynaklıdır yılında Almanya kaynaklı doğrudan yabancı yatırım girişi milyon dolar olarak gerçekleşmiştir yılında Almanya dan Türkiye ye 592 milyon dolar, 2011 yılında 605 milyon dolar, 2012 yılında 532 milyon dolar yatırım girişi olmuştur. Özellikle 1980 yılından sonra Alman yatırımcılarının ülkemize ilgisi büyük ölçüde artmıştır. Nitekim 1980 yılına kadar ülkemizde sadece 24 Federal Alman firması faaliyet gösterirken, bu rakam 2012 yılı itibarıyla 5105 e yükselmiştir yılında Türkiye den Almanya ya çıkan yatırım miktarı 93 milyon dolardır. Türkiye den Almanya ya yurtdışı yatırım stoku 2011 yılı itibariyle 700 milyon dolar civarındadır yılında Türkiye den Almanya ya 61 milyon dolar yatırım yapılmıştır. Türkiye de faaliyette bulunan Alman menşeli firmaların sektörel dağılımına bakıldığında, hizmetler ve imalat sanayiinin yatırımda en fazla tercih edilen sektörler olduğu görülmektedir. İmalat sanayinde gıda, hazır giyim, kimyasal ürünler, elektrik-elektronik, makine imalat, taşıt araçları imalat ve taşıt araçları yan sanayii ön plana çıkmaktadır. Hizmetler sektöründe ise Alman yatırımcıların ticaret, turizm, haberleşme, bankacılık ve yatırım finansmanı gibi alt sektörlerde yoğunlaştıkları görülmektedir. Diğer taraftan 1960 lı yıllarda Almanya ya misafir işçi olarak giden Türk vatandaşları, özellikle 1980 li yıllardan itibaren girişimciliğe yönelerek kendi iş yerlerini kurmuş ve işveren konumuna gelmişlerdir. Bugünkü eğilimlerin devam etmesi halinde, Almanya daki Türk girişimcilerinin sayısının 2015 yılına kadar e ulaşacağı, Türk işletmelerinde yaklaşık 720 bin kişiye iş imkanı sağlanacağı, yatırım hacminin 15 milyar avro ya ulaşacağı ve bu firmaların yıllık toplam cirolarının 66 milyar avro civarında gerçekleşeceği tahmin edilmektedir.