Huzursuz bacak sendromlu hemodiyaliz hastalarında uyku kalitesi

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Huzursuz bacak sendromlu hemodiyaliz hastalarında uyku kalitesi"

Transkript

1 Huzursuz bacak sendromlu hemodiyaliz hastalarında uyku kalitesi Mehmet Çölbay, Şeref Yüksel, Gürsel Acartürk, İhsan Uslan, Özcan Karaman Afyon Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Afyon Amaç: Günümüzde hemodiyaliz (HD) hastalarının hayat kalitesini düşüren uyku bozuklukları üzerinde durulmaya başlanmıştır. Uyuyamama, bacakların huzursuz oluşu (HBS) ve sık uyanma gibi uyku bozuklukları uyku kalitesini azaltarak hastanın performansını etkilemektedir. Uyku kalitesini belirlemede Pittsburgh uyku kalite indeksi (PUKİ) birçok hasta grubunda kullanılmaktadır. Çalışmamızda HD hastalarında görülen HBS nin uyku kalitesi üzerine etkilerini PUKİ ile değerlendirmeyi amaçladık. Yöntem: Hemodiyaliz tedavisi gören 95 hastanın sosyodemografik özellikleri, son ay bakılan hemogram ve biyokimya, metabolik ve hormonal durumları, diyaliz yeterlilik ve vücut kitle indeksleri kaydedildi. Huzursuz bacak sendromunu tespit etmek için Uluslar arası HBS Çalışma Grubu nun minimal tanı kriterleri, son bir aylık uyku kalitesini belirlemek için PUKİ kullanıldı. Bulgular: Hastaların (45 kadın, 50 erkek) yaş ortalaması 49.5±16.7 yıl, ortalama beden kitle indeksleri 22.4±3.1 kg/m 2 ve HD süresi 3.7±3.5 yıldı. Huzursuz bacak sendromu olan hastalarda olmayanlara göre uyku latensi yüksek ve uyku daha bozuk, global skor yüksek bulundu. Hastalarda öznel uyku kalitesi, uyku süresi, alışılmış uyku etkinliği, gündüz işlev bozukluğu, uyku ilacı kullanma açısından HBS olup olmamasına göre anlamlı farklılık saptanmadı. Huzursuz bacak sendromu olanların uyku kalitesi olmayanlara göre anlamlı düzeyde kötü saptandı. Sonuç: Hemodiyaliz hastalarında uyku kalitesinin yüksek oranda bozulduğu bulunmuştur. Eşlik eden HBS uyku kalitesini daha da kötüleştirmektedir. Bu nedenle hemodiyaliz hastalarında HBS sorgulaması ve tedavi gayretleri alışılagelen bir uygulama haline gelmelidir. Anahtar kelimeler: Huzursuz bacak sendromu, uyku kalitesi, Pittsburgh uyku kalite indeksi Sleep quality in hemodialysis patients with restless leg syndrome Objective: Nowadays sleep disorders that decrease quality of life are investigated in hemodialysis (HD) patients. Sleep disorders such as insomnia, restless leg (RLS), and frequent awakening decrease sleep quality and affect performance status. To determine sleep quality Pittsburgh sleep quality index (PSQI) is used in many disorders. So we aimed to determine RLS effects on sleep quality in HD patients. Methods: Characteristics of patients, recent data about laboratory findings, metabolic and hormonal status, adequacy of dialysis, and body mass index of all 95 HD patients were recorded. Diagnosis of RLS was made based on criteria of the International RLS Study Group. Sleep quality at last month was determined with PSQI. Results: The mean ages were 49.5±16.7 years (45 female, 50 male), the mean body mass index was 22.4±3.1 kg/m 2, and average time on dialysis was 3.7±3.5 years. In RLS patients sleep latency was significantly high, sleep disturbance was increased, global score was increased. There was no significant difference in subjective sleep quality, duration, efficiency, use of sleep medication, and daytime dysfunction between two groups. Sleep quality significantly reduced in patients with RLS. Conclusion: It was found out that sleep quality was deteriorated with high rate in hemodialysis patients. Accompanied RLS worsens the sleep quality. So that investigation of RLS and its treatment should be routine application in hemodialysis patients. Key words: Restless leg syndrome, sleep quality, Pittsburgh sleep quality index :35-41 Yazışma adresi: Yrd. Doç. Dr. Metmet Çölbay, Afyon Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Afyon e-posta: haymehmet@yahoo.com Son dönem böbrek yetmezliği (SDBY) hastalarında mortalite etkenleri geliştirilen yeni diyaliz teknikleriyle tedavi edildiğinden hastaların sağ kalımı uzamıştır. Böylece uzun hemodiyaliz döneminde hastaların hayat 35

2 kalitelerini etkileyen, mortalite riskini artırabilen fakat önlenebilen bozukluklar göz önüne alınmaya başlanmıştır. Bunlar arasında uyku bozuklukları, endokrin bozukluklar ve depresyon sayılabilir. Uyku bozukluklarına son dönem böbrek yetmezliği sebebiyle hemodiyaliz tedavisi programında olan hastalarda sık rastlanılmaktadır. Öyle ki bu hastaların dörtte üçünden fazlasında, bir veya daha fazla sübjektif uyku yakınmasının olduğu gösterilmiştir (1). En sık olarak da yatağa yattıktan sonra uyuyamama, bacakların huzursuz oluşu ve sık uyanmadan yakınmaktadırlar. Yapılan polisomnografik çalışmalar da hastaların yakınmalarını doğrular nitelikte olup, uyku sırasında periyodik bacak hareketleri gibi objektif uyku bozukluklarının sıklığının fazla olduğunu göstermiştir (2-4). Genel populasyonun % 5-10 unda görülen huzursuz bacak sendromu (HBS) sıklığı (5) diyaliz hastalarında % 80 e ulaşabilmektedir (6-8). Uluslararası HBS Çalışma Grubu nun HBS minimal kriterleri ile tanınabilen Huzursuz bacak sendromu, idiyopatik olabildiği gibi gebelik, romatoid artrit ve üremi gibi durumlara sekonder olarak da meydana gelebilir (5,9,10). Genellikle uykunun başlangıcında ortaya çıkar ve bacakların hareket ettirilmesine karşı konulmaz şiddetli istek oluşturur. Böylece uykunun başlamasını geciktirerek bozulmasına sebep olur (11). Hemodiyaliz hastalarında uyku yakınmalarının sıklıkları araştırılmış (1-8) ancak Pittsburgh uyku kalite indeksi (PUKİ) kullanılarak uyku kalitesi değerlendirilmemiştir. Son bir aylık uyku kalitesini belirlemede yaygın olarak kullanılan PUKİ güvenilir ve tutarlı bir ankettir (12). Birçok hasta grubunda uygulanmaktadır (13,14). Bu nedenle çalışmamızda HBS olan ve olmayan hemodiyaliz hastalarının uyku kalitesini PUKİ ile tespit edip HBS nin uyku kalitesi üzerine etkilerini değerlendirmeyi amaçladık. Yöntem Araştırmamız Aralık 2004 te Afyonkarahisar ilinde SSK Hastanesi, Devlet Hastanesi ve Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi ndeki Diyaliz Ünitelerinde yapıldı. Bu merkezlerde hemodiyaliz tedavisi alan 95 hasta çalışmaya alındı ve hastalara bilgilendirilmiş gönüllü olur formu dolduruldu. Dışlama kriteri klinik olarak stabil olmama, 18 yaşın altında olma, kronik alkol kullanma, aktif psikiyatrik bozukluğu olması olarak belirlendi. Çalışmaya alınan hastaların sosyodemografik özellikleri kaydedildi. Hasta dosyalarından her bir hastanın o aya ait kuru ağırlığı, kreatinin, kalsiyum, fosfor, hemoglobin, demir, demir bağlama kapasitesi, ferritin, Kt/V değerlerine ve hemodiyaliz sürelerine ulaşıldı. Kuru ağırlığa göre; vücut ağırlığı (kg)/boy (m 2 ) formülüyle beden kitle indeksi (BKİ) hesaplandı. Huzursuz Bacak Sendromu olan diyaliz hastalarını tespit etmek için Uluslararası HBS Çalışma Grubu nun HBS tanısı için gerekli minimal kriterleri kullanıldı (9). Tablo 1 de gösterilen minimal kriterlere göre 43 hastada HBS tespit edildi. Tablo 1. Uluslararası HBS Çalışma Grubu na ait HBS tanı kriterleri 1. Parestezi ve/veya disestezi sebebiyle kol ve bacakların hareket ettirilmek istenmesi 2. Rahatsızlık veren duyumları yatıştırmak için devam eden motor huzursuzluk 3. İstirahatta (yatınca, oturunca) şikâyetlerin ortaya çıkması veya artması, hareketle kısmi rahatlama, geçici kaybolma 4. Akşam ve gece şikâyetlerin artması Ayrıca her bir hastanın son bir aylık uyku kalitesini belirlemek için PUKİ kullanıldı. Anket formu hastalarla bire bir görüşme ile aynı hekim tarafından dolduruldu. Pittsburgh uyku kalite indeksi bireyde uyku kalitesi, miktarı, uyku bozukluğunun varlığı ve şiddetini değerlendirmemizi sağlayan 19 soru içeren bir ankettir. Subjektif uyku kalitesi, uyku gecikmesi, uyku süresi, uyku verimliliği, uyku bozukluğu, uyku ilacı kullanımı ve gündüz işlerinde bozulmanın değerlendirildiği yedi öğeden oluşur. Her birinin yanıtı belirti sıklığına göre 0 3 arasında puanlanır. Puanlama; geçen ay boyunca hiç olmamışsa 0, haftada birden az ise 1, haftada bir veya iki kez ise 2, haftada üç veya daha fazla ise 3 olarak yapılır. Ankette sorulan uyku kalitesi değerlendirmesi ise; çok iyi 0, oldukça iyi 1, oldukça kötü 2, çok kötü 3 olarak puanlanır. Elde edilen global skor 0 ile 21 arasında değişir. Yüksek değerler uyku kalitesinin kötü olduğunu ve uyku bozukluğu seviyesinin yüksek olduğunu gösterir. Global skorun 5 veya üzerinde olması klinik olarak uyku kalitesinin anlamlı düzeyde kötü olduğunu gösterir. Tanısal duyarlılığı % 89.6 ve özgüllüğü % 86.5 dir (12,15). 36

3 Tablo 2. Hastaların demografik özellikleri ve laboratuvar bulguları* Değişkenler HBS negatif (n=52) HBS pozitif (n=43) Toplam (n=95) p değeri Erkek no.(%) 31 (59.6) 19 (44.2) 50 (52.6) Yaş (yıl) 47.6± ± ± Diyaliz süresi (yıl) 3.0 ( ) 2.5 ( ) 3.0 ( ) KT/V 1.2± ± ± BKI (kg/m²) 22.3± ± ± Hb (g/dl) 10.6± ± ± Demir (Ug/dl) 122,4±90,5 131,5±112, ± Ferritin (ng/dl) 869 ( ) 845 ( ) 862 ( ) Transferin 72.2 (10-95) 36.0 (22-93) 61.0 (10-95) <0.001 satürasyonu (%) Kreatinin (mg/dl) 8.8± ± ± CaxP (mg²/dl²) 42.3± ± ± *Aksi bildirilmediği sürece bütün parametreler ortalama (SD) olarak gösterildi ve t-testi kullanıldı Ki Kare testi kullanıldı Parametreler ortanca (min-maks) olarak gösterildi ve Mann-Whitney U testi kullanıldı Verilerin değerlendirilmesinde SPSS for Windows 10.0 kullanıldı. İstatistiksel analiz yapılırken kategorilere ayrılmış verilerin sıklığı ve yüzdelik oranları, sayısal verilerin ise ortalaması ± SD veya ortanca (min-maks/ IRQ) olarak bildirildi. Dağılımı normal olan sayısal verilerin gruplar arası karşılaştırılmasında t-testi kullanıldı. Dağılımı normal olmayan sayısal veriler ise Mann-Whitney U testi ile karşılaştırıldı. Gruplar arasında sıklıkların karşılaştırılması ki-kare testiyle yapıldı. Bulgular Çalışmaya alınan hemodiyaliz programındaki 95 hastanın (45 kadın, 50 erkek) yaş ortalaması 49.5 ± 16.4 yıl, ortalama beden kitle indeksleri 22.3 ± 3.0 kg/m 2 ve hemodiyaliz süresi 3.0 ( ) yıl idi. Huzursuz bacak sendromu varlığına göre hastaların demografik özellikleri ve laboratuar bulguları Tablo 2 de görülmektedir. Huzursuz bacak sendromu 43 hastada (% 45.3) tespit edilmiştir. Huzursuz bacak sendromu olan ve olmayan hastalar arasında yaş, diyaliz süresi, diyaliz yeterlilik indeksi ortalamaları ve laboratuvar değerleri açısından, transferrin saturasyonu hariç anlamlı farklılık saptanmadı. Transferrin saturasyonu HBS pozitif olanlarda 36.0 (22-93) ile HBS negatif olanlardaki 72.2 (10-95) den anlamlı olarak daha düşüktü (<p=0.001). Pittsburgh uyku anketindeki her bir öğenin ve global skora göre belirlenmiş uyku kalitesinin HBS olan ve olmayanlara göre dağılımı Tablo 3 de gösterilmiştir. Burada PUKİ nin 7 öğesine ait verilen cevaplarla hesaplanan skor 5 in üzerinde olanlar (uyku kalitesi bozuk olanlar) HBS si olmayanlarda % 59.6 iken, HBS li olanlarda % 79.1 olarak saptandı. Yine SDBY de uykunun olumsuz etkilenmesine rağmen, sadece 6 (% 6.3) hasta uyku ilacı kullanmakta idi. Global skor 5 ve üzerinde olanlarda uyku kalitesi kötü, 5 in altında olanlarda uyku kalitesi iyi olarak sınıflandığında HBS varlığına göre uyku kalitesinin dağılımı Şekil 1 de görülmektedir. Buna göre HBS olanların uyku kalitesi olmayanlara göre anlamlı düzeyde daha kötü olduğu bulundu (p=0.034). % ,4 iyi 20,9 59,6 kötü UYKU KALİTESİ 79,1 Şekil 1. HBS varlığına göre uyku kalitesinin dağılımı RLS negatif RLS pozitif 37

4 Tablo 3. Pitsburg uyku anketindeki her bir öğenin ve global skora göre belirlenmiş uyku kalitesinin HBS olan ve olmayanlara göre dağılımı Değişkenler HBS negatif (n=52) HBS pozitif (n=43) Toplam n (%) n (%) n (%) Subjektif uyku kalitesi (uyku kalitesini kişinin kendisinin değerlendirmesi) Çok iyi (0 puan) 13 (25.0) 9 (20.9) 22 (22.3) Oldukça iyi (1 puan) 27 (51.9) 16 (37.2) 43 (45.3) Oldukça kötü (2 puan) 9 (17.3) 12 (27.9) 21 (22.1) Çok kötü (3 puan) 3 (5.8) 6 (14.0) 9 (9.5) Uyku latensi (uykuya dalma süresi) 15 dak. altında (0 puan) 7 (13.5) 5 (11.6) 12 (12.6) dak. arasında (1 puan) 19 (36.5) 5 (11.6) 24 (25.3) dak. arası (2 puan) 14 (26.9) 16 (37.2) 30 (31.6) 60 dak. Üzeri (3 puan) 12 (23.1) 17 (39.5) 29 (30.6) Uyku süresi 7 saat ve üzeri (0 puan) 27 (51.9) 24 (55.8) 51 (53.7) saat (1 puan) 11 (21.2) 5 (11.6) 16 (16.8) saat (2 puan) 8 (15.4) 5 (11.6) 13 (13.7) 5 saat altı (3 puan) 6 (11.5) 9 (20.9) 15 (15.8) Alışılmış uyku etkinliği (uyku süresi/yatakta kalma süresi X 100) %85 üzeri (0 puan) 31 (59.6) 21 (48.8) 52 (54.7) %75-84 (1 puan) 8 (15.4) 5 (11.6) 13 (13.7) %65-74 (2 puan) 5 (9.6) 7 (16.3) 12 (12.6) %65 altında (3 puan) 8 (15.4) 10 (23.3) 18 (18.9) Geçen ayda yaşanan uyku bozukluğu sıklığı Hiç yaşanmadı (0 puan) 1 (1.9) 0 (0.0) 1 (1.1) Haftada 1 den az (1 puan) 30 (57.7) 12 (27.9) 42 (44.2) Haftada 1-2 defa (2 puan) 17 (32.7) 23 (53.5) 40 (42.1) Haftada 3 ve üzerinde (3 puan) 4 (7.7) ) 12 (12.6) Geçen ayda yaşanan gündüz işlev bozukluğunun sıklığı Hiç yaşanmadı (0 puan) 32 (61.5) 20 (46.5) 52 (54.7) Haftada 1 den az (1 puan) 13 (25.0) 12 (27.9) 25 (26.3) Haftada 1-2 defa (2 puan) 6 (11.5) 9 (20.9) 15 (15.8) Haftada 3 ve üzerinde (3 puan) 1 (1.9) 2 (4.7) 3 (3.2) Uyku ilacı kullanma Hiç kullanmıyor (0 puan) 49 (94.2) 40 (93.0) 89 (93.7) Haftada 1 den az (1 puan) 2 (3.8) 2 (4.7) 4 (4.2) Haftada 1-2 defa (2 puan) 0 (0.0) 0 (0.0) 0 (0.0) Haftada 3 ve üzerinde (3 puan) 1 (1.9) 1 (2.3) 2 (2.1) Uyku kalitesi Global skor < 5 21 ( (20.9) 30 (31.6) Global skor 5 31 (59.6) 34 (79.1) 65 (68.4) 38

5 Tablo 4. Pitsburg uyku anketindeki her bir öğeye ait skorun ve elde edilen global skorun HBS olan ve olmayanlara göre karşılaştırılması Komponent skoru (0-3) HBS negatif (n=52) HBS pozitif (n=43) Toplam p değeri Ortanca (IQR) Ortanca (IQR) Ortanca (IQR) Öznel uyku kalitesi 1.0 (0.75) 1.0 (1.00) 1.0 (1.00) Uyku latensi 1.5 (1.00) 2.0 (1.00) 2.0 (2.00) Uyku süresi 0.0 (2.00) 0.0 (2.00) 0.0 (2.00) Alışılmış uyku etkinliği 0.0 (1.75) 1.0 (2.00) 0.0 (2.0) Uyku bozukluğu 1.0 (1.00) 2.0 (1.00) 2.0 (1.00) Gündüz işlev bozukluğu 0.0 (1.00) 1.0 (2.00) 0.0 (1.00) Uyku ilacı kullanma 0.0 (0.00) 0.0 (0.00) 0.0 (0.00) Global skor 5.0 (7.00) 8.0 (7.00) 6.0 (7.00) IQR: Çeyrekler arası aralık (%25-%75) Pittsburgh uyku kalite indeksindeki her bir öğenin ve global skorun ortanca değerleri HBS varlığına göre Tablo 4 te karşılaştırıldı. Buna göre uyku latensi (uykuya dalma süresi) HBS olan hastalarda olmayanlara göre anlamlı olarak daha yüksek (uykuya dalma süresi daha uzun) bulundu (p=0.019). Uyku, HBS olan hastalarda olmayanlara göre anlamlı olarak daha bozuktu (p=0.002). Global skor, HBS olanlarda olmayanlara göre anlamlı olarak daha yüksekti (p=0.024). Hastalarda subjektif uyku kalitesi, uyku süresi, alışılmış uyku etkinliği, gündüz işlev bozukluğu, uyku ilacı kullanma açısından HBS olup olmamasına göre anlamlı farklılık saptanmadı. Tartışma Bu çalışma HBS nin hemodiyaliz hastasının uyku kalitesi üzerine olan etkilerini belirlemek için planlandı. Normal populasyonda % 5-10 arasında (16,17) değişen HBS yaygınlığı, üremik hastalarda % e (6,7,18-21) çıkmaktadır. Bizim çalışmamızda ise anketle % 45.3 bulunmuştur. Halen etiyolojisi tam olarak aydınlatılamamıştır. Huzursuz bacak sendromunun santral sinir sisteminde dopaminerjik yollarla ilişkili bir bozukluk olduğunu ileri süren çalışmalar, bu hastalığın bilhassa dopaminerjik agonistlerle başarılı bir şekilde tedavi edilmesi ile de desteklenmektedir (22,23). Micozkadioglu ve ark. nın yaptıkları çalışmada HBS olan 15 hemodiyaliz hastasında uyku kalitesi, uyku latensi ve uyku bozukluğunun gabapentin tedavisi ile istatistiksel olarak anlamlı şekilde düzeldiği gösterilmiştir (24). Ancak bu güne kadar yapılan çalışmalarda HBS varlığının uyku kalitesi üzerine etkisi araştırılmamıştır. Bu çalışmada HBS varlığıyla beraber uyku kalitesinin anlamlı olarak daha da bozulduğu, uyku latensi ve uyku bozukluğunun arttığı gösterilmiştir. Huzursuz bacak sendromu etyolojisini belirlemeye yönelik yapılan çalışmalara bakıldığında; serum demir, demir bağlama kapasitesi ve ferritin seviyelerinin HBS ile ilişkili olmadığını savunanların (1) yanı sıra ilişkili olduğunu öne sürenler de mevcuttur (25-27). Örneğin Earley C. J ve ark. nın 16 idiyopatik HBS hastasında yaptığı bir çalışmada, beyin dokusunun demir deposunu yansıtan serebrospinal sıvıdaki ferritin düşük, transferin ise yüksek bulunmuş, serum demirindeki sirkadiyan değişime (gece serum demiri % düşmektedir) paralel olarak HBS semptomlarının da gece arttığı vurgulanmıştır (26-28). Bu çalışmada ayrıca, dopaminerjik sistemin de patolojiye dâhil olmasının (29), dopamin sentezinde hız kısıtlayıcı enzim olan tirozin hidroksilazın kofaktör olarak demir kullanmasından (30) ileri geldiği ortaya atılmıştır. Çalışmamızda da demir eksikliğinin HBS etiyolojisinde etkili olduğunu destekler biçimde HBS olanlarda transferrin saturasyonu HBS olmayanlara göre anlamlı olarak daha düşük bulundu. Transferin saturasyonu dışındaki diğer parametreler açısından HBS olanlar ile olmayanlar arasında fark saptanmadığından bu parametrelerin HBS üzerine etkileri olmadığı düşünüldü. 39

6 Çalışmamızda uyku latensi (uykuya dalma süresi) HBS olan hastalarda olmayanlara göre anlamlı olarak daha yüksek (uykuya dalma süresi daha uzun) bulunması tabiidir (p=0.019). Hasta HBS sebebiyle ayaklarını rahatlatmak için hareket ettirdiğinden uykusu açılmakta ve uykuya geç dalmaktadır. Bu rahatsızlığın değişik bir formu olan periyodik bacak hareketleri uykuda da devam ederek tekrarlayan kısa süreli uyanmalarla hastanın uyku kalitesinde bozulmaya katkıda bulunabilmektedir. Fakat çalışmamızda polisomnografi yapılmadığından hastalarda periyodik bacak hareketleri sıklığı ve dolayısıyla uykuda periyodik bacak hareketlerinin uyku kalitesi üzerine olan etkileri bilinmemektedir. Hemodiyaliz hastalarında uyku bozukluğunun sık ve uyku kalitesinin düşük olmasına rağmen hastalar arasında uyku ilacı kullanımı yaygın olmayıp sadece 6 (% 6.3) hastamızda tespit edilmiştir. Hastalar arasında uyku bozukluklarına çare aranmaması ve bu durumun kabullenilmiş olmasının muhtemel sebebi hastalığın süreğen olması ve uyku bozukluğunun zamanla ortaya çıkmış olması olabilir. Bu durumda çalışmamızla da ortaya konduğu gibi hemodiyaliz hastalarında uyku kalitesinin bozulduğu ve bilhassa HBS nin de eşlik etmesiyle durumun daha da kötüleştiği bilinirse hemodiyaliz hastalarının HBS açısından sorgulanması ve tedavi gayretlerinin ne kadar gerekli olduğu aşikâr olacaktır. Sonuç Çalışmamızda hemodiyaliz hastalarında uyku kalitesinin yüksek oranda bozulduğu bulunmuştur. Uyku kalitesi HBS nin eşlik etmesiyle daha da kötüleşmektedir. Bu nedenle hemodiyaliz hastalarında HBS sorgulaması ve tedavi gayretleri alışılagelen bir uygulama haline gelmelidir. Kaynaklar 1. Hui DS, Wong TY, Li TS, Ko FW, Choy DK, Szeto CC, et al. Prevalence of sleep disturbances in Chinese patients with end stage renal failure on maintenance hemodialysis. Med Sci Monit 2002;8: Benz RL, Pressman MR, Hovick ET, Peterson DD. Potential novel predictors of mortality in end-stage renal disease patients with sleep disorders. Am J Kidney Dis 2000;35: Millman RP, Kimmel PL, Shore ET, Wasserstein AG. Sleep apnea in hemodialysis patients: the lack of testosterone effect on its pathogenesis. Nephron 1985; 40: Kimmel PL, Miller G, Mendelson WB. Sleep apnea syndrome in chronic renal disease. Am J Med 1989;86: Stiasny K, Wetter TC, Trenkwalder C, Oertel WH. Restless legs syndrome and its treatment by dopamine agonists. Parkinsonism Relat. Disord. 2000;7, Walker S, Fine A, Kryger MH. Sleep complaints are common in a dialysis unit. Am J Kidney Dis 1995;26: Hui DS, Wong TY, Ko FW, Li TS, Choy DK, Wong KK et al. Prevalence of sleep disturbances in Chinese patients with endstage renal failure on continuous ambulatory peritoneal dialysis. Am J Kidney Dis 2000; 36: Holley JL, Nespor S, Rault R. A comparison of reported sleep disorders in patients on chronic hemodialysis and continuous peritoneal dialysis. Am J Kidney Dis 1992;19: Cirignotta F, Mondini S, Santoro A, Ferrari G, Gerardi R, Buzzi G. Reliability of a questionnaire screening restless legs syndrome in patients on chronic dialysis. Am. J. Kidney Dis. 2002;40: Cornella, C.L. Restless legs syndrome: treatment with dopaminergic agents. Neurology 2002;58: ASDA. The International Classification of Sleep Disorders. Rochester, MN: American Sleep Disorders Association; Buysse DJ, Reynolds CF 3rd, Monk TH, Berman SR, Kupfer DJ. The Pittsburgh Sleep Quality Index: a new instrument for psychiatric practice and research. Psychiatry Res 1989;28: Beck SL, Schwartz AL, Towsley G, Dudley W, Barsevick A. Psychometric evaluation of the Pittsburgh Sleep Quality Index in cancer patients. J Pain Symptom Manage 2004;27: Germain A, Hall M, Krakow B, Katherine Shear M, Buysse DJ. A brief sleep scale for Posttraumatic Stress Disorder: Pittsburgh Sleep Quality Index Addendum for PTSD. J Anxiety Disord 2005;19: Buysse DJ, Reynolds CF 3rd, Monk TH, Hoch CC, Yeager AL, Kupfer DJ. Quantification of subjective sleep quality in healthy elderly men and women using the Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI). Sleep 1991;14: Phillips B, Young T, Finn L, Asher K, Hening WA, Purvis C. Epidemiol of restless legs syndrome adults. Arch. Intern. Med. 2000;160: Ohayon MM, Roth T. Prevalence of restless legs syndrome and periodic limb movement disorder in the general population. J. Psychosom. Res. 2002;53: Collado-Seidel V, Kohnen R, Samtleben W, Hillebrand GF, Oertel WH, Trenkwalder C. Clinical and biochemical findings in uremic patients with and without restless legs syndrome. Am. J. Kidney Dis. 1998;31: Winkelman JW, Chertow GM, Lazarus JM. Restless legs syndrome in end-stage renal disease. Am. J. Kidney Dis. 1996;28: Kutner NG, Bliwise DL. Restless legs complaint in African American and Caucasian hemodialysis patients. Sleep Med. 2002;3: Miranda M, Araya F, Castillo JL, Duran C, Gonzalez F, Aris L. Restless legs syndrome: A clinical study in adult general 40

7 population and in uremic patients. Rev. Med. Chil. 2001;129: Williams DC. Periodic limb movements of sleep and the restless legs syndrome Virg Med Quarterly 1996;123: Wetter T C, Winkelmann J, Schadrack J, Zieglgänsberger W. Opioidergic and dopaminergic mechanisms in restless legs syndrome (HBS). Neurol 1999;52: Micozkadioglu H, Ozdemir FN, Kut A, Sezer S, Saatci U, Haberal M. Gabapentin versus levodopa for the treatment of Restless Legs Syndrome in hemodialysis patients: an openlabel study. Ren Fail. 2004;26: O Keeffe ST, Gavin K, Lavan JN. Iron status and restless legs syndrome in the elderly. Age Ageing 1994;23: Earley CJ, Connor JR, Beard JL, Malecki EA, Epstein DK, Allen RP. Abnormalities in CSF concentrations of ferritin and transferrin in restless legs syndrome. Neurology. 2000;54: Allen RP, Barker PB, Wehrl F, Song HK, Earley CJ. MRI measurement of brain iron in patients with restless legs syndrome. Neurology 2001;56: Tarquini B. Iron metabolism: clinical chronobiological aspects. Chronobiologia 1978;5: Montplaisir J, Lorrain D, Godbout R. Restless legs syndrome and periodic movements in sleep: the primary role of dopaminergic mechanism. Eur Neurol 1991;31: Ashkenazi R, Ben-Shachar D, Youdim MBH. Nutrition, iron and dopamine binding sites in rat brain. Pharmacol Biochem Behav 1982;17:

Hemodiyaliz hastalarında uyku kalite bozukluğu ve huzursuz bacak sendromu arasındaki ilişki

Hemodiyaliz hastalarında uyku kalite bozukluğu ve huzursuz bacak sendromu arasındaki ilişki Orijinal araştırma-original research http://dx.doi.org/10.7197/1305-0028.6305 Hemodiyaliz hastalarında uyku kalite bozukluğu ve huzursuz bacak sendromu arasındaki ilişki Relationship between restless leg

Detaylı

Hemodiyaliz hastalarının Pittsburgh uyku kalite indeksi ile değerlendirilmesi

Hemodiyaliz hastalarının Pittsburgh uyku kalite indeksi ile değerlendirilmesi Hemodiyaliz hastalarının Pittsburgh uyku kalite indeksi ile değerlendirilmesi Mehmet ÇÖLBAY 1, Şeref YÜKSEL 1, Fatma FİDAN 2, Gürsel ACARTÜRK 1, Özcan KARAMAN 1, Mehmet ÜNLÜ 2 1 Afyon Kocatepe Üniversitesi

Detaylı

Giriș. Mithat Bedir 1, Ayșe Jini Güneș 2, Havva Cilan 2, Özlem Doğan 3, Emel Oğuz Akarsu 4, Serkan Özben 5

Giriș. Mithat Bedir 1, Ayșe Jini Güneș 2, Havva Cilan 2, Özlem Doğan 3, Emel Oğuz Akarsu 4, Serkan Özben 5 ARAȘTIRMA YAZISI / ORIGINAL ARTICLE Kafkas J Med Sci 2013; 3(2):62 67 doi: 10.5505/kjms.2013.05025 Hemodializ Tedavisi Alan Son Dönem Kronik Böbrek Yetmezliği Hastalarında Huzursuz Bacaklar Sendromu Restless

Detaylı

Postmenopozal Kadınlarda Vücut Kitle İndeksinin Kemik Mineral Yoğunluğuna Etkisi

Postmenopozal Kadınlarda Vücut Kitle İndeksinin Kemik Mineral Yoğunluğuna Etkisi Özgün Araştırma / Original Investigation Postmenopozal Kadınlarda Vücut Kitle İndeksinin Kemik Mineral Yoğunluğuna Etkisi Effect of Body Mass Index on the Determination of Bone Mineral Density in Postmenopausal

Detaylı

14 Aralık 2012, Antalya

14 Aralık 2012, Antalya Hamilelerde Uyku Bozukluğunun Sorgulanması ve Öyküden Tespit Edilen Huzursuz Bacak Sendromunda Sıklık, Klinik Özellikler ve İlişkili Olabilecek Durumların Araştırılması A Neyal, G Benbir, R Aslan, F Bölükbaşı,

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARINDA HUZURSUZ BACAK SENDROMU, UYKU KALİTESİ VE YORGUNLUK ( )

HEMODİYALİZ HASTALARINDA HUZURSUZ BACAK SENDROMU, UYKU KALİTESİ VE YORGUNLUK ( ) HEMODİYALİZ HASTALARINDA HUZURSUZ BACAK SENDROMU, UYKU KALİTESİ VE YORGUNLUK (2.0.20) Gülay Turgay, Emre Tutal 2, Siren Sezer Başkent Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu, Diyaliz Programı

Detaylı

GERİATRİK HEMODİYALİZ HASTALARINDA KOMORBİDİTE VE PERFORMANS SKORLAMALARININ PROGNOSTİK ÖNEMİ; TEK MERKEZ DENEYİMİ

GERİATRİK HEMODİYALİZ HASTALARINDA KOMORBİDİTE VE PERFORMANS SKORLAMALARININ PROGNOSTİK ÖNEMİ; TEK MERKEZ DENEYİMİ GERİATRİK HEMODİYALİZ HASTALARINDA KOMORBİDİTE VE PERFORMANS SKORLAMALARININ PROGNOSTİK ÖNEMİ; TEK MERKEZ DENEYİMİ Murat Tuğcu, Umut Kasapoğlu, Çağlar Ruhi, Başak Boynueğri, Özgür Can, Aysun Yakut, Gülizar

Detaylı

SEVELAMER HEMODİYALİZ HASTALARINDA SERUM ELEKTROLİT DÜZEYİ, METABOLİK VE KARDİOVASKÜLER RİSKLERİ VE SAĞKALIMI ETKİLER

SEVELAMER HEMODİYALİZ HASTALARINDA SERUM ELEKTROLİT DÜZEYİ, METABOLİK VE KARDİOVASKÜLER RİSKLERİ VE SAĞKALIMI ETKİLER SEVELAMER HEMODİYALİZ HASTALARINDA SERUM ELEKTROLİT DÜZEYİ, METABOLİK VE KARDİOVASKÜLER RİSKLERİ VE SAĞKALIMI ETKİLER Siren SEZER, Şebnem KARAKAN, Nurhan ÖZDEMİR ACAR. Başkent Üniversitesi Nefroloji Bilim

Detaylı

Karaciğer Sirozunda Dinamik Tiyol-Disülfid Dengesinin Araştırılması

Karaciğer Sirozunda Dinamik Tiyol-Disülfid Dengesinin Araştırılması Karaciğer Sirozunda Dinamik Tiyol-Disülfid Dengesinin Araştırılması Aktaş B, Sapmaz F, Uzman M, Erdoğan S, Yeniova A NİSAN 2016 GİRİŞ Tiyoller reaktif oksijen ürünlerinin neden olduğu doku ve hücre hasarlarına

Detaylı

Uykusuzluk Yakınması İle Gelen Hastaya Yaklaşım. Dr. Hakan KAYNAK

Uykusuzluk Yakınması İle Gelen Hastaya Yaklaşım. Dr. Hakan KAYNAK Uykusuzluk Yakınması İle Gelen Hastaya Yaklaşım Dr. Hakan KAYNAK Uykusuzluk Birçok kişi için = Uyku ilacı Uyku hekimi için =??? Kabus 1979 Sınıflaması Diagnostic Classification of Sleep and Arousal Disorders

Detaylı

1 Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji 2 FMC Türkiye 3 İzmir Katip Çelebi Üniversitesi

1 Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji 2 FMC Türkiye 3 İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Gülay Aşçı 1, Cenk Demirci 2, Zeki Soypaçacı 3, Özen Önen Sertöz 1, Serkan Kubilay Koç 2, Sinan Erten 2, Sıddig Momin Adam 2, Handan Öğünç 2, Gökçe Kaya 2, İrfan Hastürk 2, Emine Ünal 2, Ali Başçı 1, Ercan

Detaylı

Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi

Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Giriş: Kronik Böbrek Hastalığı (KBH); popülasyonun

Detaylı

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results:

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results: ÖZET Amaç: Bu araştırma, üniversite öğrencilerinin akılcı ilaç kullanma davranışlarını belirlemek amacı ile yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı-kesitsel türde planlanan araştırmanın evrenini;; bir kız ve

Detaylı

Diyabetik Nefropatili Hastada Diyalize Ne Zaman Başlanmalıdır. Dr. Harun Akar Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Aydın

Diyabetik Nefropatili Hastada Diyalize Ne Zaman Başlanmalıdır. Dr. Harun Akar Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Aydın Diyabetik Nefropatili Hastada Diyalize Ne Zaman Başlanmalıdır Dr. Harun Akar Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Aydın Diyabetik nefropatili hastada ne zaman diyalize başlarsak yaşam süresini artırabiliriz?

Detaylı

Diyaliz Hastalarında Yaşam Kalitesi Belirleme Ve İyileştirme Stratejisi

Diyaliz Hastalarında Yaşam Kalitesi Belirleme Ve İyileştirme Stratejisi Diyaliz Hastalarında Yaşam Kalitesi Belirleme Ve İyileştirme Stratejisi Dr. Kübra Kaynar Öğrenim Hedefleri Yaşam kalitesini tanımlar Sağlık ilişkili yaşam kalitesi açıklar Diyaliz ilişkili yaşam kalitesinin

Detaylı

Hemodiyaliz hastalarında resistin ile oksidatif stres arasındaki ilişkinin araştırılması

Hemodiyaliz hastalarında resistin ile oksidatif stres arasındaki ilişkinin araştırılması Hemodiyaliz hastalarında resistin ile oksidatif stres arasındaki ilişkinin araştırılması Osman Yüksekyayla, Hasan Bilinç, Nurten Aksoy, Mehmet Nuri Turan Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nefroloji Bilim

Detaylı

Tükürük kreatinin ve üre değerleri kullanılarak çocuklarda kronik böbrek hastalığı tanısı konulabilir mi? Dr. Rahime Renda

Tükürük kreatinin ve üre değerleri kullanılarak çocuklarda kronik böbrek hastalığı tanısı konulabilir mi? Dr. Rahime Renda Tükürük kreatinin ve üre değerleri kullanılarak çocuklarda kronik böbrek hastalığı tanısı konulabilir mi? Dr. Rahime Renda Tükürük Özellikleri Major ve minor tükürük bezlerinden salınır Günlük sekresyon

Detaylı

Anahtar Kelimeler: Fiziksel Aktivite, Uyku Kalitesi, Depresyon. Key Words: Physical Activity, Sleep Quality, Depression

Anahtar Kelimeler: Fiziksel Aktivite, Uyku Kalitesi, Depresyon. Key Words: Physical Activity, Sleep Quality, Depression Özkan IŞIK 1 Ayşe ÖZARSLAN 1 Funda BEKLER 1 ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE FİZİKSEL AKTİVİTE UYKU KALİTESİ VE DEPRESYON İLİŞKİSİ 12 ÖZET Bu çalışmanın amacı üniversite öğrencilerinde fiziksel aktivite, uyku

Detaylı

Parkinson hastalığında Uyku yapısı Eşlik eden uyku bozuklukları Gündüz uykululuk Bektaş Korkmaz, Gülçin Benbir, Derya Karadeniz

Parkinson hastalığında Uyku yapısı Eşlik eden uyku bozuklukları Gündüz uykululuk Bektaş Korkmaz, Gülçin Benbir, Derya Karadeniz Parkinson hastalığında Uyku yapısı Eşlik eden uyku bozuklukları Gündüz uykululuk Bektaş Korkmaz, Gülçin Benbir, Derya Karadeniz İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Klinik

Detaylı

Dr.Özlem Parlak, Dr.İbrahim Öztura, Dr.Barış Baklan

Dr.Özlem Parlak, Dr.İbrahim Öztura, Dr.Barış Baklan Dr.Özlem Parlak, Dr.İbrahim Öztura, Dr.Barış Baklan Tanı; Dört tanı kriteri Destekleyici tanı kriterleri Eşlik eden özellikler Bu skala; 10 sorudan oluşmaktadır en fazla 40 puan verilmektedir skor sendromun

Detaylı

Böbrek Hastalıklarından Korunma. Dr. Taner Baştürk Şişli Hamidiye Etfal Eğitim Araştırma Hastanesi

Böbrek Hastalıklarından Korunma. Dr. Taner Baştürk Şişli Hamidiye Etfal Eğitim Araştırma Hastanesi Böbrek Hastalıklarından Korunma Dr. Taner Baştürk Şişli Hamidiye Etfal Eğitim Araştırma Hastanesi Böbrek Hastalığı Sessiz Bir Hastalıktır! - Önemli bir halk sağlığı sorunudur. - Zamanında fark edildiği

Detaylı

KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ. Dr. Levent ŞAHİN

KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ. Dr. Levent ŞAHİN T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ AİLE HEKİMLİĞİ KLİNİĞİ KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ

Detaylı

Hemodiyaliz Hastalarında Salusin Alfa ve Beta Düzeylerinin Ateroskleroz ile İlişkisi

Hemodiyaliz Hastalarında Salusin Alfa ve Beta Düzeylerinin Ateroskleroz ile İlişkisi Hemodiyaliz Hastalarında Salusin Alfa ve Beta Düzeylerinin Ateroskleroz ile İlişkisi Savaş SİPAHİ 1, Ahmed Bilal GENÇ 2, Seyyid Bilal AÇIKGÖZ 3, Mehmet YILDIRIM 4, Selçuk YAYLACI 4, Yakup Ersel AKSOY 5,

Detaylı

PERİTON DİYALİZİ HASTALARINDA AKIM ARACILI DİLATASYON VE ASİMETRİK DİMETİLARGİNİN MORTALİTEYİ BELİRLEMEZ

PERİTON DİYALİZİ HASTALARINDA AKIM ARACILI DİLATASYON VE ASİMETRİK DİMETİLARGİNİN MORTALİTEYİ BELİRLEMEZ PERİTON DİYALİZİ HASTALARINDA AKIM ARACILI DİLATASYON VE ASİMETRİK DİMETİLARGİNİN MORTALİTEYİ BELİRLEMEZ Sami Uzun 1, Serhat Karadag 1, Meltem Gursu 1, Metin Yegen 2, İdris Kurtulus 3, Zeki Aydin 4, Ahmet

Detaylı

Sağlık Çalışanlarında Huzursuz Bacak Sendromu Sıklığı

Sağlık Çalışanlarında Huzursuz Bacak Sendromu Sıklığı Kocatepe Tıp Dergisi Kocatepe Medical Journal 13: 139-148/ Eylül 2012 ÖZGÜN ARAŞTIRMA Sağlık Çalışanlarında Huzursuz Bacak Sendromu Sıklığı The Frequency of Restless Legs Syndrome in Health Care Workers

Detaylı

Madde 2. KTÜ de not değerlendirilmesinde bağıl değerlendirme sistemi (BDS ) ve mutlak değerlendirme sistemi (MDS ) kullanılmaktadır.

Madde 2. KTÜ de not değerlendirilmesinde bağıl değerlendirme sistemi (BDS ) ve mutlak değerlendirme sistemi (MDS ) kullanılmaktadır. Karadeniz Teknik Üniversitesi Ön Lisans ve Lisans Programlarında Başarı Notunun Değerlendirilmesine Dair Senato Tarafından Belirlenen Usul ve Esaslar Karadeniz Teknik Üniversitesi ön lisans ve lisans eğitim-öğretim,

Detaylı

Total diz artroplastisi uygulanan hastalarda ameliyat öncesi ve sonrasındaki uyku kalitesinin değerlendirilmesi

Total diz artroplastisi uygulanan hastalarda ameliyat öncesi ve sonrasındaki uyku kalitesinin değerlendirilmesi ORİJİNAL MAKALE Acta Orthop Traumatol Turc 014;48(1):50-54 künyeli yazının Türkçe çevirisi Total diz artroplastisi uygulanan hastalarda ameliyat öncesi ve sonrasındaki uyku kalitesinin değerlendirilmesi

Detaylı

HEMODİYALİZE GİREN KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİ OLAN HASTALARDA UYKU SORUNLARI

HEMODİYALİZE GİREN KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİ OLAN HASTALARDA UYKU SORUNLARI Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi / Official Journal of the Turkish Society of Nephrology 200; () 6-66 HEMODİYALİZE GİREN KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİ OLAN HASTALARDA UYKU SORUNLARI SLEEP DISORDERS

Detaylı

Türkiye'de yaşayan 345 Suriyeli Göçmenin Hemodiyaliz Deneyimi: Türk Hemodiyaliz Hastaları ile Karşılaştırılmalı Veri Tabanı Çalışması

Türkiye'de yaşayan 345 Suriyeli Göçmenin Hemodiyaliz Deneyimi: Türk Hemodiyaliz Hastaları ile Karşılaştırılmalı Veri Tabanı Çalışması Türkiye'de yaşayan 345 Suriyeli Göçmenin Hemodiyaliz Deneyimi: Türk Hemodiyaliz Hastaları ile Karşılaştırılmalı Veri Tabanı Çalışması Meltem Gürsu 1, Mustafa Arıcı 2, Kenan Ateş 3, Rümeyza Kazancıoğlu

Detaylı

DİYALİZ HASTALARINDA YAŞAM KALİTESİNİ NASIL DEĞERLENDİRELİM?

DİYALİZ HASTALARINDA YAŞAM KALİTESİNİ NASIL DEĞERLENDİRELİM? DİYALİZ HASTALARINDA YAŞAM KALİTESİNİ NASIL DEĞERLENDİRELİM? Dr İbrahim GÜNEY Konya Eğt. ve Arş Hastanesi Nefroloji Kliniği TND-2012 Kasım 1. Yaşam Kalitesi Nedir? 2. Yaşam Kalitesi Neden Önemlidir? 3.

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARININ GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ, YETİ YİTİMİ, DEPRESYON VE KOMORBİDİTE YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ

HEMODİYALİZ HASTALARININ GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ, YETİ YİTİMİ, DEPRESYON VE KOMORBİDİTE YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ HEMODİYALİZ HASTALARININ GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ, YETİ YİTİMİ, DEPRESYON VE KOMORBİDİTE YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ 22.10.2016 Gülay Turgay 1, Emre Tutal 2, Siren Sezer 3 1 Başkent Üniversitesi Sağlık

Detaylı

Hemodiyaliz Hastalar nda Huzursuz Bacak Sendromu

Hemodiyaliz Hastalar nda Huzursuz Bacak Sendromu Araflt rmalar / Researches Hemodiyaliz Hastalar nda Huzursuz Bacak Sendromu Hüseyin Atl, Mehmet Çölbay, Serap Demir, fieref Yüksel, hsan Uslan, Gürsel Acartürk, Özcan Karaman, Tülay Köken, Mehmet Melek

Detaylı

İnfertilite ile depresyon ve anksiyete ilişkisi

İnfertilite ile depresyon ve anksiyete ilişkisi İnfertilite ile depresyon ve anksiyete ilişkisi Y R D. D O Ç. D R. M İ N E İ S L İ M Y E TA Ş K I N B A L I K E S İ R Ü N İ V E R S İ T E S I TIP FA K Ü LT E S İ K A D I N H A S TA L I K L A R I V E D

Detaylı

Bir Üniversite Kliniğinde Yatan Hastalarda MetabolikSendrom Sıklığı GŞ CAN, B BAĞCI, A TOPUZOĞLU, S ÖZTEKİN, BB AKDEDE

Bir Üniversite Kliniğinde Yatan Hastalarda MetabolikSendrom Sıklığı GŞ CAN, B BAĞCI, A TOPUZOĞLU, S ÖZTEKİN, BB AKDEDE Bir Üniversite Kliniğinde Yatan Hastalarda MetabolikSendrom Sıklığı GŞ CAN, B BAĞCI, A TOPUZOĞLU, S ÖZTEKİN, BB AKDEDE Psikiyatrik hastalığı olan bireylerde MetabolikSendrom (MetS) sıklığı genel popülasyona

Detaylı

Hakkari Üniversitesi, Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu, HAKKARİ * Bu çalışma Yüzüncü Yıl Üniversitesi Bilimsel Araştırma Proje Başkanlığı

Hakkari Üniversitesi, Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu, HAKKARİ * Bu çalışma Yüzüncü Yıl Üniversitesi Bilimsel Araştırma Proje Başkanlığı Kıvanç IRAK 1, Nihat MERT 2, Handan MERT 2, Nesrullah AYŞİN 3 1 Siirt Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Biyokimya Anabilim Dalı, SİİRT 2 Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Biyokimya Anabilim

Detaylı

Diyaliz Hastalarında Yaşam Kalitesini Nasıl İyileştirelim? Dr. Betül Kalender KOÜ Tıp Fakültesi İç Hastalıkları AD Nefroloji BD

Diyaliz Hastalarında Yaşam Kalitesini Nasıl İyileştirelim? Dr. Betül Kalender KOÜ Tıp Fakültesi İç Hastalıkları AD Nefroloji BD Diyaliz Hastalarında Yaşam Kalitesini Nasıl İyileştirelim? Dr. Betül Kalender KOÜ Tıp Fakültesi İç Hastalıkları AD Nefroloji BD 16. 11. 2012 Diyaliz Hastalarında Yaşam Kalitesi Diyaliz hastalarında yaşam

Detaylı

İnsomni. Dr. Selda KORKMAZ

İnsomni. Dr. Selda KORKMAZ İnsomni Dr. Selda KORKMAZ Uykuya başlama zorluğu Uykuyu sürdürme zorluğu Çok erken uyanma Kronik şekilde dinlendirici olmayan uyku yakınması Kötü kalitede uyku yakınması Genel populasyonda en sık görülen

Detaylı

Uyku Fizyolojisi Uyku Hijyeni Obstrüktif Uyku-Apne Sendromu

Uyku Fizyolojisi Uyku Hijyeni Obstrüktif Uyku-Apne Sendromu Uyku Fizyolojisi Uyku Hijyeni Obstrüktif Uyku-Apne Sendromu Prof. Dr. Hakan Kaynak Uykum Uyku Bozuklukları Merkezi Normal Uyku Uykunun Dönemleri Nasıl Uyuyoruz? Richardson GS: The human circadian system

Detaylı

Sizofrenide Yasam Kalitesi. Prof. Dr. Köksal Alptekin, Dokuz Eylül Univ. Tip Fak. Izmir-TURKEY (SAYKAD 2004)

Sizofrenide Yasam Kalitesi. Prof. Dr. Köksal Alptekin, Dokuz Eylül Univ. Tip Fak. Izmir-TURKEY (SAYKAD 2004) Sizofrenide Yasam Kalitesi Prof. Dr. Köksal Alptekin, Dokuz Eylül Univ. Tip Fak. Izmir-TURKEY (SAYKAD 2004) Sizofreni: Temel Belirti Kümeleri Pozitif Sanri Varsani Dezorganize konusma Katatoni Sosyal/Mesleksel

Detaylı

Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Tıbbi Biyokimya Bölümü, Cebeci, Ankara

Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Tıbbi Biyokimya Bölümü, Cebeci, Ankara 1 Kübra DOĞAN, 1 Mehmet ŞENEŞ, 2 Anara KARACA, 2 Seyfullah KAN, 2 Cavit ÇULHA, 2 Yalçın ARAL, 1 Doğan YÜCEL 1 Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Tıbbi Biyokimya Bölümü, Cebeci, Ankara 2 Ankara Eğitim

Detaylı

Kronik Renal Yetmezlikli ve Böbrek Nakilli Hastalarda Uyku Bozukluğunun Araştırılması ve Bunun Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisi

Kronik Renal Yetmezlikli ve Böbrek Nakilli Hastalarda Uyku Bozukluğunun Araştırılması ve Bunun Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisi Özgün Makale / Original Article DO I: 10.4274/jtsm.02.004 Türk Uyku Tıbbi Dergisi 2015;1:15-9 Journal of Turkish Sleep Medicine 2015;1:15-9 Kronik Renal Yetmezlikli ve Böbrek Nakilli Hastalarda Uyku Bozukluğunun

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARINDA PROKALSİTONİN VE C-REAKTİF PROTEİN DÜZEYLERİ NASIL YORUMLANMALIDIR?

HEMODİYALİZ HASTALARINDA PROKALSİTONİN VE C-REAKTİF PROTEİN DÜZEYLERİ NASIL YORUMLANMALIDIR? HEMODİYALİZ HASTALARINDA PROKALSİTONİN VE C-REAKTİF PROTEİN DÜZEYLERİ NASIL YORUMLANMALIDIR? Nazlım Aktuğ Demir, Şua Sümer, Gülperi Çelik, Rengin Elsürer Afşar, Lütfi Saltuk Demir, Onur Ural SDBY hastalarında

Detaylı

RENAL TRANSPLANT ALICILARINDA SODYUM ATILIMI, BÖBREK HASARI VE EKOKARDİYOGRAFİK PARAMETRELERİN İLİŞKİSİ

RENAL TRANSPLANT ALICILARINDA SODYUM ATILIMI, BÖBREK HASARI VE EKOKARDİYOGRAFİK PARAMETRELERİN İLİŞKİSİ RENAL TRANSPLANT ALICILARINDA SODYUM ATILIMI, BÖBREK HASARI VE EKOKARDİYOGRAFİK PARAMETRELERİN İLİŞKİSİ Emre Tutal 1, Bahar Gürlek Demirci 1, Siren Sezer 1, Saliha Uyanık 2, Özlem Özdemir 3, Turan Çolak

Detaylı

Evre IB1 serviks kanserli hastalarda tedavi sonuçları: Tek merkez deneyimi

Evre IB1 serviks kanserli hastalarda tedavi sonuçları: Tek merkez deneyimi Evre IB1 serviks kanserli hastalarda tedavi sonuçları: Tek merkez deneyimi Anıl Alpsoy, Nursu Erdoğan, Ecem Güçlü, Kemal Küçük, Zeki Sönmez, Doruk Çelebi DANIŞMAN: Doç. Dr. Ömer DİZDAR ÖZET Serviks kanserinde,

Detaylı

Journal of Neurological Sciences [Turkish] 26:(3)# 20; , Araştırma Yazısı

Journal of Neurological Sciences [Turkish] 26:(3)# 20; , Araştırma Yazısı Journal of Neurological Sciences [Turkish] 26:# 20; 305-310, 2009 http://www.jns.dergisi.org/text.php3?id=305 Araştırma Yazısı Özet Gerilim Tipi Baş Ağrısı Olan Anemili Hastalar ile Huzursuz Bacak Sendromu

Detaylı

SÜT ÇOCUKLARINDA UZUN SÜRELİ PERİTON DİYALİZİNİN SONUÇLARI

SÜT ÇOCUKLARINDA UZUN SÜRELİ PERİTON DİYALİZİNİN SONUÇLARI SÜT ÇOCUKLARINDA UZUN SÜRELİ PERİTON DİYALİZİNİN SONUÇLARI Gülseren PEHLİVAN, Nur CANPOLAT, Şennur ERKUT, Ayşe KESER, Salim ÇALIŞKAN, Lale SEVER İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı

Detaylı

ÇOCUKLARDA DİYALİZ. Prof. Dr. Mesiha Ekim. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nefrolojisi Bilim Dalı

ÇOCUKLARDA DİYALİZ. Prof. Dr. Mesiha Ekim. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nefrolojisi Bilim Dalı ÇOCUKLARDA DİYALİZ Prof. Dr. Mesiha Ekim Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nefrolojisi Bilim Dalı Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Kongresi 19-23 Mayıs 2010 Antalya 2008 yılında ilk defa RRT

Detaylı

Conflict of interest: The authors reported no conflict of interest related to this article.

Conflict of interest: The authors reported no conflict of interest related to this article. Araştırma Makalesi / Research Article 175 Doi: 10.4274/npa.y6550 Ordu Üniversitesi Öğrencileri Arasında Huzursuz Bacak Sendromu Sıklığı, Özellikleri ve Farkındalığı The Prevalence and Awareness of Restless

Detaylı

IX. BÖLÜM KRONİK HASTALIK ANEMİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011

IX. BÖLÜM KRONİK HASTALIK ANEMİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011 ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011 KRONİK HASTALIK ANEMİSİ IX. BÖLÜM TANI VE TEDAVİ KILAVUZU KRONİK HASTALIK ANEMİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU KRONİK HASTALIK ANEMİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU GİRİŞ VE TANIM Kronik

Detaylı

İnvaziv olmayan mekanik ventilasyon tedavisinde klinik ve polisomnografik izlem: Basınç ayarı kontrolü rutin olarak yapılmalı mı?

İnvaziv olmayan mekanik ventilasyon tedavisinde klinik ve polisomnografik izlem: Basınç ayarı kontrolü rutin olarak yapılmalı mı? İnvaziv olmayan mekanik ventilasyon tedavisinde klinik ve polisomnografik izlem: Basınç ayarı kontrolü rutin olarak yapılmalı mı? Burcu Zeydan, Gülçin Benbir, Derya Karadeniz İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi

Detaylı

Türkiye ve Amerika Birleşik Devletlerinde hemodiyalize giren hastaların ölüm oranlarının karşılaştırılması: Bir gözlemsel kohort çalışması

Türkiye ve Amerika Birleşik Devletlerinde hemodiyalize giren hastaların ölüm oranlarının karşılaştırılması: Bir gözlemsel kohort çalışması Türkiye ve Amerika Birleşik Devletlerinde hemodiyalize giren hastaların ölüm oranlarının karşılaştırılması: Bir gözlemsel kohort çalışması Gülay Aşcı, Daniele Marcelli, Aygül Çeltik, Aileen Grassmann,

Detaylı

Yoğun Bakım Ünitesinde Yatan Ventilatörle İlişkili Pnömonili Hastalarda Serum C-Reaktif Protein, Prokalsitonin, Solubl Ürokinaz Plazminojen Aktivatör Reseptörü (Supar) Ve Neopterin Düzeylerinin Tanısal

Detaylı

Doğurganlık Çağındaki Kadınlarda Hormonal Değişikliklerin Huzursuz Bacak Sendromu Şiddeti, Uyku ve Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisi

Doğurganlık Çağındaki Kadınlarda Hormonal Değişikliklerin Huzursuz Bacak Sendromu Şiddeti, Uyku ve Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisi Orijinal Makale / Original Article DO I: 10.4274/tftr.57060 Türk Fiz T p Re hab Derg 2013;59:45-51 Turk J Phys Med Re hab 2013;59:45-51 Doğurganlık Çağındaki Kadınlarda Hormonal Değişikliklerin Huzursuz

Detaylı

Açıklama 2008-2010. Araştırmacı: YOK. Danışman: YOK. Konuşmacı: YOK

Açıklama 2008-2010. Araştırmacı: YOK. Danışman: YOK. Konuşmacı: YOK Açıklama 20082010 Araştırmacı: YOK Danışman: YOK Konuşmacı: YOK TRAVMA SONRASI STRES BOZUKLUĞU VE UYKU Hypnos (Uyku Tanrısı) Nyks (Gece Tanrısı) Hypnos (uyku tanrısı) ve Thanatos (ölüm tanrısı) Morpheus

Detaylı

15-49 Yaş Kadınlarda Aneminin Uyku Kalitesi Üzerine Etkisi

15-49 Yaş Kadınlarda Aneminin Uyku Kalitesi Üzerine Etkisi Turkiye Klinikleri J Med Sci 2018;38(3):230-5 ORİJİNAL ARAŞTIRMA DOI: 10.5336/medsci.2018-60174 15-49 Yaş Kadınlarda Aneminin Uyku Kalitesi Üzerine Etkisi Çağla ÖZDEMİR, a Filiz HALICI, a İbrahim ÖZDEMİR,

Detaylı

Karbamazepin ve Valproik Asit Monoterapisi Alan Epilepsi Hastalarında Huzursuz Bacak Sendromu

Karbamazepin ve Valproik Asit Monoterapisi Alan Epilepsi Hastalarında Huzursuz Bacak Sendromu DOI: 10.5505/epilepsi.2013.39205 KLİNİK ÇALIŞMA / ORIGINAL ARTICLE Karbamazepin ve Valproik Asit Monoterapisi Alan Epilepsi Hastalarında Huzursuz Bacak Sendromu Restless Legs Syndrome Among the Epilepsy

Detaylı

hs-troponin T ve hs-troponin I Değerlerinin Farklı egfr Düzeylerinde Karşılaştırılması

hs-troponin T ve hs-troponin I Değerlerinin Farklı egfr Düzeylerinde Karşılaştırılması hs-troponin T ve hs-troponin I Değerlerinin Farklı egfr Düzeylerinde Karşılaştırılması Tuncay Güçlü S.B. Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi Biyokimya Bölümü 16-18 Ekim 2014, Malatya GİRİŞ Kronik

Detaylı

VAKALAR ĠLE RENAL OSTEODĠSTROFĠ PRATĠĞĠ. Dr Siren Sezer

VAKALAR ĠLE RENAL OSTEODĠSTROFĠ PRATĠĞĠ. Dr Siren Sezer VAKALAR ĠLE RENAL OSTEODĠSTROFĠ PRATĠĞĠ Dr Siren Sezer 0 Renal Osteodistrofi tedavisi Fosfor bağlayıcılar VDRA Kalsimimetikler 1 CaR keşfi Pankreas: hücreleri Tiroid C hücreleri: Kalsitonin Jukxtaglomerüler

Detaylı

Psoriazis vulgarisli hastalarda kişilik özellikleri ve yaygın psikiyatrik tablolar

Psoriazis vulgarisli hastalarda kişilik özellikleri ve yaygın psikiyatrik tablolar Psoriazis vulgarisli hastalarda kişilik özellikleri ve yaygın psikiyatrik tablolar Emine Çölgeçen 1, Ali İrfan Gül 2, Kemal Özyurt 3, Murat Borlu 4 1 Bozok Üniversitesi Tıp Fakültesi, Dermatoloji Ana Bilim

Detaylı

ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ

ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ Doç. Dr. Deniz Beste Çevik Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Eğitimi Anabilim Dalı beste@balikesir.edu.tr

Detaylı

2016 Ocak SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİ 25 Ocak 2016

2016 Ocak SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİ 25 Ocak 2016 2016 Ocak SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİ 25 Ocak 2016 Ocak ayı inşaat ve hizmet sektörü güven endeksleri TÜİK tarafından 25 Ocak 2016 tarihinde yayımlandı. İnşaat sektörü güven endeksi 2015 yılı Aralık ayında

Detaylı

Son dönem böbrek yetersizliğinde uyku bozuklukları

Son dönem böbrek yetersizliğinde uyku bozuklukları Son dönem böbrek yetersizliğinde uyku bozuklukları Handan İNÖNÜ 1, Oğuz KÖKTÜRK 2 1 Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Tokat, 2 Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi,

Detaylı

AKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ TANILI ÇOCUKLARIN İDAME TEDAVİSİNDE VE SONRASINDA YAŞAM KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Dr. Emine Zengin 4 mayıs 2018

AKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ TANILI ÇOCUKLARIN İDAME TEDAVİSİNDE VE SONRASINDA YAŞAM KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Dr. Emine Zengin 4 mayıs 2018 AKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ TANILI ÇOCUKLARIN İDAME TEDAVİSİNDE VE SONRASINDA YAŞAM KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Dr. Emine Zengin 4 mayıs 2018 Lösemiye bağlı Psikososyal Geç Etkiler Fiziksel Görünüm (Saç

Detaylı

UYKU. Üzerinde beni uyutan minder Yavaş yavaş girer ılık bir suya. Hind'e doğru yelken açar gemiler, Bir uyku âleminden doğar dünya...

UYKU. Üzerinde beni uyutan minder Yavaş yavaş girer ılık bir suya. Hind'e doğru yelken açar gemiler, Bir uyku âleminden doğar dünya... UYKU Üzerinde beni uyutan minder Yavaş yavaş girer ılık bir suya. Hind'e doğru yelken açar gemiler, Bir uyku âleminden doğar dünya... Sırça tastan sihirli su içilir, Keskin Sırat koç üstünde geçilir, Açılmayan

Detaylı

Açıklama 2008 2009. Araştırmacı: YOK. Danışman: YOK. Konuşmacı: YOK

Açıklama 2008 2009. Araştırmacı: YOK. Danışman: YOK. Konuşmacı: YOK Açıklama 2008 2009 Araştırmacı: YOK Danışman: YOK Konuşmacı: YOK SİLAHLI ÇATIŞMA İLE İLİŞKİLİ TRAVMA SONRASI STRES BOZUKLUĞUNDA DİĞER BİYOLOJİK TEDAVİ SEÇENEKLERİ Dr. Cemil ÇELİK Sunumun hedefleri Silahlı

Detaylı

Diz Osteoartritli Hastalarda Huzursuz Bacak Sendromu Sıklığı ve Tanı Kriterleri

Diz Osteoartritli Hastalarda Huzursuz Bacak Sendromu Sıklığı ve Tanı Kriterleri ORİJİNAL ARAŞTIRMA Diz Osteoartritli Hastalarda Huzursuz Bacak Sendromu Sıklığı ve Tanı Kriterleri Nuri ÇETİN, a Abdullah YOLDAŞ, b Sevgi İkbali AFŞAR, a Sacide Nur SARAÇGİL COŞAR a a Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon

Detaylı

CPAP (Continuous Positive Airway Pressure) Celal Bayar Üniversitesi Hafsa Sultan Hastanesi Nöroloji Epilepsi ve Uyku Bozuklukları Birimi

CPAP (Continuous Positive Airway Pressure) Celal Bayar Üniversitesi Hafsa Sultan Hastanesi Nöroloji Epilepsi ve Uyku Bozuklukları Birimi CPAP (Continuous Positive Airway Pressure) Celal Bayar Üniversitesi Hafsa Sultan Hastanesi Nöroloji Epilepsi ve Uyku Bozuklukları Birimi Teknisyen : Evren SÖNMEZIŞIK CPAP OSAS tedavisinde birinci seçenektir.

Detaylı

Erişkin Dikkat Eksikliği Ve Hiperaktivite Bozukluğu nda Prematür Ejakülasyon Sıklığı: 2D:4D Oranı İle İlişkisi

Erişkin Dikkat Eksikliği Ve Hiperaktivite Bozukluğu nda Prematür Ejakülasyon Sıklığı: 2D:4D Oranı İle İlişkisi Erişkin Dikkat Eksikliği Ve Hiperaktivite Bozukluğu nda Prematür Ejakülasyon Sıklığı: 2D:4D Oranı İle İlişkisi *Kenar İ. Ayşe Nur, **Sezai Üstün Aydın, *Alper Zıblak *Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi

Detaylı

Huzursuz Bacaklar Sendromu Hastalarında Depresyon ve Uyku Kalitesi

Huzursuz Bacaklar Sendromu Hastalarında Depresyon ve Uyku Kalitesi Özgün Makale / Original Article DO I: 10.4274/jtsm.98608 Journal of Turkish Sleep Medicine 2017;4:1-5 Huzursuz Bacaklar Sendromu Hastalarında Depresyon ve Uyku Kalitesi Depression and Sleep Quality in

Detaylı

KANSER HASTALARINDA PALYATİF BAKIM VE DESTEK SERVİSİNDE NARKOTİK ANALJEZİK KULLANIMI

KANSER HASTALARINDA PALYATİF BAKIM VE DESTEK SERVİSİNDE NARKOTİK ANALJEZİK KULLANIMI T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ AİLE HEKİMLİĞİ KLİNİĞİ KANSER HASTALARINDA PALYATİF BAKIM VE DESTEK SERVİSİNDE NARKOTİK ANALJEZİK KULLANIMI UZMANLIK

Detaylı

İdiyopatik Parkinson Hastalığında Huzursuz Bacak Sendromunun Görülme Sıklığı ve Klinik Özellikleri

İdiyopatik Parkinson Hastalığında Huzursuz Bacak Sendromunun Görülme Sıklığı ve Klinik Özellikleri İdiyopatik Parkinson Hastalığında Huzursuz Bacak Sendromunun Görülme Sıklığı ve Klinik Özellikleri 33 Klinik Çalışma İdiyopatik Parkinson Hastalığında Huzursuz Bacak Sendromunun Görülme Sıklığı ve Klinik

Detaylı

Malnutrisyon ve İnflamasyonun. Hasta Ötiroid Sendromu Gelişimine imine Etkisi

Malnutrisyon ve İnflamasyonun. Hasta Ötiroid Sendromu Gelişimine imine Etkisi Sürekli Ayaktan Periton Diyalizi Hastalarında Malnutrisyon ve İnflamasyonun Hasta Ötiroid Sendromu Gelişimine imine Etkisi Ebru Karcı, Erkan Dervişoğlu lu, Necmi Eren, Betül Kalender Kocaeli Üniversitesi,

Detaylı

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuç: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT The Evaluation of Mental Workload in Nurses Objective: Method: Findings: Conclusion:

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuç: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT The Evaluation of Mental Workload in Nurses Objective: Method: Findings: Conclusion: ÖZET Amaç: Yapılan bu çalışma ile Gülhane Askeri Tıp Fakültesi Eğitim Hastanesinde görevli hemşirelerin zihinsel iş yüklerinin değerlendirilmesi ve zihinsel iş yükünün hemşirelerin sosyo-kültürel özelliklerine

Detaylı

Üniversite öğrencilerinde huzursuz bacaklar sendromu sıklığı ve yaşam kalitesi ile ilişkisi

Üniversite öğrencilerinde huzursuz bacaklar sendromu sıklığı ve yaşam kalitesi ile ilişkisi Cukurova Medical Journal Cukurova Med J 2016;41(3):423-428 ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DERGİSİ DOI: 10.17826/cukmedj.200483 ARAŞTIRMA/RESEARCH Üniversite öğrencilerinde huzursuz bacaklar sendromu

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARININ UYKU SORUNLARI VE ETKİ EDEN FAKTÖRLERİN İNCELENMESİ

HEMODİYALİZ HASTALARININ UYKU SORUNLARI VE ETKİ EDEN FAKTÖRLERİN İNCELENMESİ HEMODİYALİZ HASTALARININ UYKU SORUNLARI VE ETKİ EDEN FAKTÖRLERİN İNCELENMESİ Serap YURDUSEVER 1, Ayşe Gül TEMİZKAN KIRKAYAK 1, H.Müjgan SİFİL 1, Şengül ÖZDEMİR², Fatma KABAN³, Filiz AKDENİZ³, Tevfik ECDER³,

Detaylı

Derleme / Review Huzursuz Bacak Sendromu ve Periyodik Ekstremite Hareketi Hastalığı

Derleme / Review Huzursuz Bacak Sendromu ve Periyodik Ekstremite Hareketi Hastalığı ISSN 1300-2961 Tüm hakları saklıdır, tamamen ve kısmen tıpkıbasımı yasaktır Derleme / Review Huzursuz Bacak Sendromu ve Periyodik Ekstremite Hareketi Hastalığı Restless Leg s Syndrome and Periodic Limb

Detaylı

Hastane Çalışanlarında Huzursuz Bacak Sendromu Sıklığı ve Yaşam, Uyku Kalitesi Üzerine Etkisi

Hastane Çalışanlarında Huzursuz Bacak Sendromu Sıklığı ve Yaşam, Uyku Kalitesi Üzerine Etkisi Klinik Çalışma Van Tıp Dergisi: 22(4): 260-265, 2015 Hastane Çalışanlarında Huzursuz Bacak Sendromu Hastane Çalışanlarında Huzursuz Bacak Sendromu Sıklığı ve Yaşam, Uyku Kalitesi Üzerine Etkisi Elif Gökçal,

Detaylı

KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİ HASTALARINDA KONİSİTE İNDEKS ÖLÇÜMLERİNİN LİPİD PROFİLİ İLE İLİŞKİSİ

KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİ HASTALARINDA KONİSİTE İNDEKS ÖLÇÜMLERİNİN LİPİD PROFİLİ İLE İLİŞKİSİ KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİ HASTALARINDA KONİSİTE İNDEKS ÖLÇÜMLERİNİN LİPİD PROFİLİ İLE İLİŞKİSİ Siren SEZER, Şebnem KARAKAN, Nurhan ÖZDEMİR ACAR. Başkent Üniversitesi Nefroloji Bilim Dalı GİRİŞ Dislipidemi

Detaylı

The Study of Relationship Between the Variables Influencing The Success of the Students of Music Educational Department

The Study of Relationship Between the Variables Influencing The Success of the Students of Music Educational Department 71 Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Yıl 9, Sayı 17, Haziran 2009, 71-76 Müzik Eğitimi Anabilim Dalı Öğrencilerinin Başarılarına Etki Eden Değişkenler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Detaylı

Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi. Kanser Hastalığına Eşlik Eden Kronik Hastalıklar-I Hipertansiyon

Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi. Kanser Hastalığına Eşlik Eden Kronik Hastalıklar-I Hipertansiyon Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kanser Hastalığına Eşlik Eden Kronik Hastalıklar-I Hipertansiyon HİPERTANSİYON Dr. Hatice ODABAŞ Yüksek Kan Basıncının Nasıl Bir Tehlikesi Vardır?

Detaylı

T.C. İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ İÇ HASTALIKLARI KLİNİĞİ

T.C. İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ İÇ HASTALIKLARI KLİNİĞİ T.C. İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ İÇ HASTALIKLARI KLİNİĞİ NON RADYOGRAFİK AKSİYEL SPONDİLOARTRİT İLE ANKİLOZAN SPONDİLİT HASTALARININ KLİNİK, RADYOLOJİK ÖZELLİKLERİNİN

Detaylı

Bariatrik cerrahi amacıyla başvuran hastaların depresyon, benlik saygısı ve yeme bozuklukları açısından değerlendirilmesi

Bariatrik cerrahi amacıyla başvuran hastaların depresyon, benlik saygısı ve yeme bozuklukları açısından değerlendirilmesi Bariatrik cerrahi amacıyla başvuran hastaların depresyon, benlik saygısı ve yeme bozuklukları açısından değerlendirilmesi Selçuk Özdin 1, Aytül Karabekiroğlu 2, Arzu Alptekin Aker 2, Recep Bolat 2, Servet

Detaylı

PERİTON DİYALİZ TEDAVİSİ BAKIM YÜKÜNÜ ARTIRMAKTA MIDIR?

PERİTON DİYALİZ TEDAVİSİ BAKIM YÜKÜNÜ ARTIRMAKTA MIDIR? PERİTON DİYALİZ TEDAVİSİ BAKIM YÜKÜNÜ ARTIRMAKTA MIDIR? Cennet Kılıçarslan 1, Filiz Karasu 2, SimgeBardak 1, Eda A. Üçkardeş 3, Didem Ovla 4, M. Esra Dölarslan 1, A. Jini Güneş 2, Cemal Kurt 2, Kenan Turgutalp

Detaylı

Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 19, Sayı 2, 2010, Sayfa 468 481. Doç. Dr. Songül TÜMKAYA İlknur ÇAVUŞOĞLU

Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 19, Sayı 2, 2010, Sayfa 468 481. Doç. Dr. Songül TÜMKAYA İlknur ÇAVUŞOĞLU Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 19, Sayı 2, 2010, Sayfa 468 481 Doç. Dr. Songül TÜMKAYA İlknur ÇAVUŞOĞLU ÖZET ARAŞTIRMANIN ÖNEMİ ARAŞTIRMANIN AMACI ARAŞTIRMANIN ALT AMAÇLARI ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ

Detaylı

Bu bulgulara göre, hastaya obstrüktif uyku apne sendromu (OSAS), santral uyku apne sendromu ve REM uykusu davranış bozukluğu (RBD) teşhisi konuldu.

Bu bulgulara göre, hastaya obstrüktif uyku apne sendromu (OSAS), santral uyku apne sendromu ve REM uykusu davranış bozukluğu (RBD) teşhisi konuldu. GİRİ WH prevalansı 40.000 de 1 olarak tahmin edilen otozomal resesif geçişli bir dejeneratif hastalıktır. Etiyolojisi, bakır taşıyıcı bir gende mutasyon sonucunda santal sinir sistemi (SSS) de dahil birçok

Detaylı

Uykuda Solunum Bozuklukları Merkezimize Başvuran Hastaların Demografik Özellikleri, Tedavi Yöntemleri ve Tedaviye Uyumları

Uykuda Solunum Bozuklukları Merkezimize Başvuran Hastaların Demografik Özellikleri, Tedavi Yöntemleri ve Tedaviye Uyumları Uykuda Solunum Bozuklukları Merkezimize Başvuran Hastaların Demografik Özellikleri, Tedavi Yöntemleri ve Tedaviye Uyumları E. Sevil Akkurt, Özlem D. Birben, Şerife S. Bozbaş, Elif Küpeli, Serdar Demirtaşoğlu,

Detaylı

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Genel Pediatri, Ankara, Türkiye 2. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Pediatrik Endokrinoloji, Ankara, Türkiye 3

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Genel Pediatri, Ankara, Türkiye 2. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Pediatrik Endokrinoloji, Ankara, Türkiye 3 OBEZ ÇOCUK VE ADOLESANLARDA KREATİNİN KLERENSİNDE ARTIŞ METABOLİK SENDROMU OLANLARDA İSE SİSTATİN-C DÜZEYİ ARTIŞI OLASI BÖBREK HASARININ İLK GÖSTERGELERİDİR Dilşah Önerli Salman 1, Zeynep Kaba Şıklar 2,

Detaylı

Üniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor?

Üniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor? Üniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor? Ebru Turgut 1, Yunus Emre Sönmez 2, Şeref Can Gürel 1, Sertaç Ak 1 1 Hacettepe

Detaylı

Özgün Araştırma/Original Investigation. Nazan KILIÇ AKÇA Dilek ARSLAN. doi: 10.5262/tndt.2015.1003.04

Özgün Araştırma/Original Investigation. Nazan KILIÇ AKÇA Dilek ARSLAN. doi: 10.5262/tndt.2015.1003.04 doi: 10.5262/tndt.2015.1003.04 Özgün Araştırma/Original Investigation Hemodiyaliz Tedavisi Alan 65 Yaş Altı Bireylerde Ağrı ve Baş Etme Yöntemleri Pain and Coping Methods of Individuals under 65 Years

Detaylı

PERİTON DİYALİZİ HASTALARINDA KORONER AKIM REZERVİ VE KARDİYOVASKÜLER HASTALIK İLİŞKİSİ

PERİTON DİYALİZİ HASTALARINDA KORONER AKIM REZERVİ VE KARDİYOVASKÜLER HASTALIK İLİŞKİSİ PERİTON DİYALİZİ HASTALARINDA KORONER AKIM REZERVİ VE KARDİYOVASKÜLER HASTALIK İLİŞKİSİ Yaşar Çalışkan 1, Halil Yazıcı 1, Tülin Akagün 1, Nadir Alpay 1, Hüseyin Oflaz 2, Tevfik Ecder 1, Semra Bozfakıoglu

Detaylı

EĞİLİM YÜZDELERİ (Trend) ANALİZİ

EĞİLİM YÜZDELERİ (Trend) ANALİZİ 1 EĞİLİM YÜZDELERİ (Trend) ANALİZİ Trend Analizi işletmenin mali tablolarında yer alan kalemlerin zaman içerisinde göstermiş oldukları eğilimlerin saptanması ve incelenmesidir. Böylece varlıkların verimliliği,

Detaylı

Cinsiyet Eşitliği MALTA, PORTEKİZ VE TÜRKİYE DE İSTİHDAM ALANINDA CİNSİYET EŞİTLİĞİ İLE İLGİLİ GÖSTERGELER. Avrupa Birliği

Cinsiyet Eşitliği MALTA, PORTEKİZ VE TÜRKİYE DE İSTİHDAM ALANINDA CİNSİYET EŞİTLİĞİ İLE İLGİLİ GÖSTERGELER. Avrupa Birliği Cinsiyet Eşitliği MALTA, PORTEKİZ VE TÜRKİYE DE İSTİHDAM ALANINDA CİNSİYET EŞİTLİĞİ İLE İLGİLİ GÖSTERGELER Projenin Malta, Portekiz ve Türkiye de cinsiyet ayrımcılığı problemlerini çözme amacıyla ilgili

Detaylı

STEROİDE DİRENÇLİ NEFROTİK SENDROM OLGULARINDA SİKLOSPORİN TEDAVİSİ: 12 AYLIK TAKİP

STEROİDE DİRENÇLİ NEFROTİK SENDROM OLGULARINDA SİKLOSPORİN TEDAVİSİ: 12 AYLIK TAKİP STEROİDE DİRENÇLİ NEFROTİK SENDROM OLGULARINDA SİKLOSPORİN TEDAVİSİ: 12 AYLIK TAKİP Dr. Murat Şakacı Ankara Eğitim E ve Araştırma rma Hastanesi Nefroloji Kliniği GİRİŞİŞ Steroide dirençli nefrotik sendrom

Detaylı

Hemodiyaliz hastalarında anksiyete ve depresyona psikososyal bakış açısı

Hemodiyaliz hastalarında anksiyete ve depresyona psikososyal bakış açısı Göztee Tı Dergisi 25(4):177-181, 2010 doi:10.5222/j.goztepetrh.2010.177 ISSN 1300-526X KLİNİK ARAŞTIRMA Aile Hekimliği Hemodiyaliz hastalarında anksiyete ve deresyona sikososyal bakış açısı Hüseyin DEMİRBİLEK

Detaylı

Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem I Öğrencilerinin Başarı Durumu: Altı Yıllık Deneyim

Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem I Öğrencilerinin Başarı Durumu: Altı Yıllık Deneyim Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem I Öğrencilerinin Başarı Durumu: Altı Yıllık Deneyim School Performances of Başkent University Faculty of Medicine, Phase I Students: Six Years Experience Ersin

Detaylı

Dr. Figen HANAĞASI Gayrettepe Florence Nightingale Hastanesi Nöroloji Bölümü

Dr. Figen HANAĞASI Gayrettepe Florence Nightingale Hastanesi Nöroloji Bölümü Dr. Figen HANAĞASI Gayrettepe Florence Nightingale Hastanesi Nöroloji Bölümü Amaç Gayrettepe Florence Nightingale Hastanesi Uyku Bozuklukları Laboratuvarı nda tetkik edilen 86 hastanın klinik ve polisomnografik

Detaylı

Bir Üniversite Hastanesinin Yoğun Bakım Ünitesi Hemşirelerinde Yaşam Kalitesi, İş Kazaları ve Vardiyalı Çalışmanın Etkileri

Bir Üniversite Hastanesinin Yoğun Bakım Ünitesi Hemşirelerinde Yaşam Kalitesi, İş Kazaları ve Vardiyalı Çalışmanın Etkileri Bir Üniversite Hastanesinin Yoğun Bakım Ünitesi Hemşirelerinde Yaşam Kalitesi, İş Kazaları ve Vardiyalı Çalışmanın Etkileri Didem Yüzügüllü, Necdet Aytaç, Muhsin Akbaba Çukurova Üniversitesi Halk Sağlığı

Detaylı

Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde İzlenen Olgularda Akut Böbrek Hasarı ve prifle Kriterlerinin Tanı ve Prognozdaki Önemi. Dr.

Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde İzlenen Olgularda Akut Böbrek Hasarı ve prifle Kriterlerinin Tanı ve Prognozdaki Önemi. Dr. Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde İzlenen Olgularda Akut Böbrek Hasarı ve prifle Kriterlerinin Tanı ve Prognozdaki Önemi Dr. Aslı KANTAR GİRİŞ GENEL BİLGİLER Akut böbrek hasarı (ABH) yenidoğan yoğun bakım

Detaylı

PERİTON DİYALİZ HASTALARINDA KARDİYOVASKÜLER HASTALIK GELİŞME RİSKİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

PERİTON DİYALİZ HASTALARINDA KARDİYOVASKÜLER HASTALIK GELİŞME RİSKİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ PERİTON DİYALİZ HASTALARINDA KARDİYOVASKÜLER HASTALIK GELİŞME RİSKİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Erol Demir¹, Sevgi Saçlı¹,Ümmü Korkmaz², Ozan Yeğit², Yaşar Çalışkan¹, Halil Yazıcı¹, Aydın Türkmen¹, Mehmet Şükrü

Detaylı