YAŞ SEBZE VE MEYVE TİCARETİNİN DÜZENLENMESİ VE TOPTANCI HALLERİ HAKKINDA KHK

Transkript

1 Yaş Meyve, Sebze ve Hal Yönetmelikleri Yönetmelikler 552 sayılı YAŞ SEBZE VE MEYVE TİCARETİNİN DÜZENLENMESİ VE TOPTANCI HALLERİ HAKKINDA KHK Amaç, Kapsam, Tanımlar Toptancı Halleri ve Pazar Yerlerinin Kuruluşu ve Çalışma Esasları Toptancı Halde Satış Zorunluluğu Üretici Birlikleri İhracat, Satıcılar, Alıcılar Malın Tesellümü, Geri Ödeme, Serbest Rekabet Şartlarının Korunması Standardizasyon, Semt Pazarları Üretici Pazarları Kanuni Kesintiler, Komisyon Oranı, Belediye ve İşletme Payı Gelir Vergisi Tevkifatı Toptancı Hallerin Yönetimi, Hal Müdürlüğü ve Hal Personeli Hakem Kurulu Tahsis Teminat, Tahsisin İptali, Kamunun Aydınlatılması ve Donanım Denetim ve Yasaklar Çeşitli Hükümler Kesme Çiçek ve Süs Bitkileri Diğer Hükümler, Uygulanmayacak Hükümler, Yürürlük Yürütme TOPTANCI HALLERİNİN KURULUŞ ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Toptancı Hallerinin Kuruluş Esasları, Toptancı Hal Kurabilecekler Başvuru için gerekli belgeler Teknik İnceleme, Görüş Alma Değerlendirme Esasları Yerinde İnceleme, Ön İzin İçin Görüş İstemi, Ön İzin Faaliyet izni Diğer Hükümler, Aykırılıkların Tespiti ve Faaliyet İzninin İptali Yürürlük, Yürütme Başvuru Formu Taahhütname YAŞ SEBZE VE MEYVE TOPTANCI HALLERİ TİP PROJE ESASI TOPTANCI HALLERİN YÖNETİM VE İŞLEYİŞİ HAKKINDA YÖNETMELİK Amaç, Kapsam, Tanımlar ve Hal Yönetimi Toptancı Hal Teşkilatı Birimlerinin Görevleri Toptancı Hale Mal Giriş İşlemleri

2 Toptancı Hallerde Satışa Yetkili Olanların Uyacakları Esaslar Malların Ambalaj ve Teşhir Düzenine İlişkin Esaslar Malın Teslim Alınma ve Korunma Zorunluluğu Satışlarda Üretici Çıkarlarının Korunması, Satış Sırasında Yapılan İşlemler Satış Sonrası İşlemleri Toptancı Hallerde Tahsis İlkeleri İşyeri Tahsis ve Teminat Ücret Tarifeleri Tahsis Sahiplerinde Aranacak Nitelikler Tahsisin İptaline İlişkin İlkeler Tahsisle İlgili Belediye Yönetmeliği Toptancı Hallerde Tutulması Zorunlu Olan Defter, Belge ve Kayıtlar Hal Müdürlüklerince Tutulacak Defter ve Kayıtlar Satıcılar Tarafından Tutulması Gereken Defterler Bakanlığın Yetkisi Özel Toptancı Hal İşletmeleri ve Personelinin Cezai Sorumlulukları Yönetmelik Hükümlerine Aykırılık Halinde Yapılacak İşlemler Yürürlük, Yürütme İZMİR BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ HAL YÖNETMELİĞİ Amaç, Hukuki Dayanak, Tanımlar Tahsis Usul ve Esasları İlan, Tahsis Oranı, Müracaatların Kabulü, İstenilecek Belgeler Müracaatları İnceleme Komisyonu Tahsis Ücretleri, Teminat, Belediye Payı Asgari Satış Miktarı Devir ve Ortaklık, Devir Ücreti-Ortaklık Ücreti Tahsisin İptali Hak Kaybı ve Terk Halindeki Sorumluluklar Toptancı Halin Yönetim ve İşleyişi YAŞ SEBZE VE MEYVE ÜRETİCİ BİRLİKLERİNİN TABİ OLDUĞU ESASLAR HAKKINDA YÖNETMELİK Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar Üretici Birlikleri, Birlikler ve Ortaklarının Nitelikleri Yasak İşlemler ve Yükümlülükler, Yürürlük, Yürütme TOPTANCI HAL HAKEM KURULLARI YÖNETMELİĞİ Amaç, Dayanak, Tanımlar Kuruluş, Üyelik Şartları, Görevler Çalışma Usul ve Esasları, Başvuru, Gündem Toplantı Zamanı, Toplantı Yeri, Toplantılara Katılma Zorunluluğu Karar Süresi, Karar Tutanağı, İnceleme Şekli,Bilgi ve Belge İsteme Yetkisi İtiraz, Faaliyet Raporları, Bakanlığın Düzenleme Yetkisi HAL ZABITASI TEŞKİLATI PERSONELİNİN ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK Amaç ve Kapsam, Dayanak Görevlendirilecek Personel Sayısı İle İlgili Esaslar Teşkilatlanma Esasları Denetim Merkezinin Çalışma Usulü

3 Sabit Nokta Denetim Ekiplerinin Çalışma Usulü Seyyar Denetim Ekiplerinin Çalışma Usulü Özel Kişilerce İşletilen Toptancı Hallerinde Denetim Usulü 98/1 SAYILI GENELGE Tespit Tutanağı Düzenlenmesi İle İlgili Açıklama Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Genelgeleri Sayı : B 14 0 İTG Sayı : B.14.0.İTG Sayı : B 14 İTG Sayı : B.14.0.İTG İLM 502 Sy. Yaş Sebze ve Meyve Tic. Düz. ve Toptancı Hal Hk. KHK KHK nin Tarihi : 24/6/1995 No: 552 Yetki Kanununun Tarihi : 8/6/1995 No: 4113 Yayımlandığı R.G. Tarihi : 27/6/1995 No: V. Tertip Düsturun Cildi : 34 Sh. BİRİNCİ KISIM Amaç, Kapsam, Tanımlar Amaç Madde 1 - Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin amacı, yaş sebze ve meyve ticaretinin kalite, standart ve sağlık kurallarına uygun olarak serbest rekabet sistemi içerisinde yapılmasını sağlamak, üretici ve tüketiciler ile yaş sebze ve meyve ticaretini meslek edinenlerin çıkarlarını dengeli ve eşit şekilde korumak ve toptancı hallerini modern ve çağdaş bir alt yapı sistemine kavuşturmaktır. Kapsam Madde 2 - Bu Kanun Hükmünde Kararname, yaş sebze ve meyvelerin her ne şekilde olursa olsun alımı, satımı ve devri ile toptancı halleri ve pazar yerlerinin kuruluş, işleyiş, yönetim ve denetimlerine ilişkin esasları ve Bakanlıklarla belediyelerin bu konularla ilgili görev ve yetkilerini kapsar. Tanımlar Madde 3 - Bu Kanun Hükmünde Kararnamede geçen; a) Bakanlık: Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nı, b) Toptancı hal : Yaş sebze ve meyvelerin toptan alımı ve satımının yapıldığı yerleri, c) Üretici: Ticaret konusu her türlü yaş sebze ve meyveyi üretenleri, d) Komisyoncu: Toptancı halde yaş sebze ve meyvelerin toptan satışı amacıyla kendi adına, müvekkili hesabına komisyon esası üzerinden çalışan, kendilerine işyeri tahsis edilen meslek mensuplarını, e) Mal: Ticaret konusu her türlü yaş sebze ve meyveyi, f) Semt pazarı: Her türlü yaş sebze ve meyvelerin üretici olmayanlar tarafından perakende satışının yapıldığı, belediyeler tarafından kurulan yerleri, g) Üretici pazarı: Her türlü yaş sebze ve meyvelerin üreticilerince perakende satışının yapıldığı, belediyelerce kurulan yerleri, ifade eder.

4 İKİNCİ KISIM Toptancı Halleri ve Pazar Yerlerinin Kuruluşu ve Çalışma Esasları Kuruluş Madde 4 - Toptancı halleri; büyükşehir belediyesi, büyükşehir belediye teşkilatı bulunmayan şehirlerde belediyeler ve/veya gerçek ve tüzel kişiler tarafından müzayede, depolama, tasnifleme, ambalajlama, standart ve kalite denetim laboratuarı bölümlerini içeren tip projeler çerçevesinde, İçişleri Bakanlığının görüşü üzerine Bakanlığın izni ile kurulur. Bakanlık toptancı hallerin kurulmasına izin verirken; fiyatların serbest rekabet şartlarına göre oluşması, tüketicinin ve üreticinin korunması, toptancı hal sayısı, tüketici piyasasının büyüklüğü, ulaşım imkanları ve o yerin coğrafi konumu gibi hususları göz önünde bulundurur. Toptancı hallerin kuruluşuna ilişkin esaslar, İçişleri Bakanlığı ile Tarım ve Köy İşleri Bakanlığının görüşleri alınarak Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir. Toptancı Halde Satış Zorunluluğu Madde 5 - Belediye sınırları ve mücavir alanlar içerisinde malların toptan alım ve satımı toptancı hallerde yapılır. Malların toptancı hal dışında toptan alım ve satımı yapılamaz. (Değişik: 11/6/ /1 md.) Malların belediye sınırları veya mücavir alanlar içerisinde perakende olarak satışını yapanlar, bunların toptancı halden satın alındığını belgelemek zorundadırlar. Malları taşıyan nakliyeciler ya da ambar sahipleri de malların toptancı halde satış zorunluluğundan mal sahibi ile birlikte müteselsilen sorumludurlar. (Ek: 11/6/ /1 md.) Birinci ve ikinci fıkra hükümlerine aykırı eylemleri tespit edilen nakliyeciler ve ambar sahiplerinin tasarrufu altındaki her türlü nakil vasıtaları, trafik ruhsatnameleri alıkonarak toptancı hal müdürlüklerince yedi, hakem kurulu kararıyla on beş gün süreyle parka çekilmek suretiyle faaliyetten men edilir. Eylemin tekrarı halinde bu süreler iki katı olarak uygulanır. Bu araçlarda bulunan mallar hakkında 17 nci maddenin üçüncü fıkrasına göre işlem yapılır. Belediyeler, malların belediye sınırları ve mücavir alanları içerisinde toptan alım ve satımlarının münhasıran toptancı hallerde yapılmasını sağlamak amacıyla gerekli her türlü önlemi almakla görevli ve yükümlüdürler. Üretici Birlikleri Madde 6 - Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin uygulanmasında, 15/5/1957 tarihli ve 6964 sayılı Ziraat Odaları ve Ziraat Odaları Birliği Kanunu uyarınca kurulmuş Ziraat odalarına kayıtlı üreticilerce kurulan en az 50 ortaklı kooperatifler ve üst kuruluşları üretici birlikleri olarak isimlendirilir. Malların üretici birliklerinden satın alınarak perakende satışa sunulduğunun belgelenmesi halinde, 5 inci madde hükümleri uygulanmaz. Ancak, üretici birliklerinin hal dışındaki bu tür satışlarının, gerçek usulde vergi mükellefi olan perakende mal satanlara yapılmış olması zorunludur. Üretici birlikleri, bu tür satışlarda, satış işleminin yapıldığı günü izleyen iş günü sonuna kadar satılan malın cins, miktar ve fiyatını en yakın toptancı hal'e bildirmek ve kayıt ettirmek zorundadırlar. Bakanlık, üçüncü fıkra uyarınca yapılacak toptan mal satışlarında, üretici birliklerini, bunların taşıması gereken asgari nitelikleri, ilgilendirilecekleri toptancı hali ve belediyeyi ve bu tür satışların tabi olacağı usul ve esaslar ile ilgililerin sorumluluklarını, İçişleri Bakanlığı, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ve Türkiye Ziraat Odaları Birliği'nin görüşlerini alarak tespit ve ilana yetkilidir. İhracat Madde 7 - İhracata konu mallar 5 inci madde hükmüne tabi değildir. Bu amaçla satın alınan malların fiilen ihraç edilmemesi halinde, 5 inci madde hükmü bu mallar hakkında da uygulanır. Bölgenin ihracat potansiyelinin ve sebze ve meyve piyasasına ilişkin arz ve talep

5 derinliği ile fiyatlarının sağlıklı olarak belirlenmesi için ilgili ihracatçı birliği ile hal müdürlükleri arasında bilgi alışverişi ve iletişim sağlanması konusunda gerekli işbirliği yapılır. Satıcılar Madde 8 - (Değişik birinci fıkra: 11/6/ /2 md.) Toptancı hallerde satışlar; üreticiler, üretici birlikleri, komisyoncular ile kendi nam ve hesaplarına olmak üzere yaş sebze ve meyve toptan ticareti ile iştigal eden gerçek ve tüzelkişiler tarafından yapılır. Birinci fıkrada sayılan kişi veya kuruluşların toptancı hal içerisinde kendi aralarında mal almaları, satmaları ve devretmeleri yasaktır. Tüm satışlar hal dışına yapılır. (Ek: 11/6/ /2 md.) Birinci fıkrada sayılan kişi ve kuruluşların yaptıkları satışlarda fatura düzenlememeleri veya eksik fatura düzenlemeleri halinde mal bedelinin % 25'i oranında belediye payı tahsil olunur. Eylemin tekrarı halinde, ayrıca, 21 inci maddeye göre yapılmış bulunan işyeri tahsisi belediye encümenince iptal edilir. Alıcılar Madde 9 - Hiçbir ayırım yapılmaksızın bütün gerçek ve tüzel kişiler; en az sandık, kasa ve çuval gibi o mala ait asgari toptan satış birimini talep etmek kaydıyla toptancı hallerden mal satın alabilirler. Malın Tesellümü, Komisyoncunun Özen ve Geri Ödeme Borcu Madde 10 - Komisyoncular, kendilerine satılmak üzere getirilen veya gönderilen malları mücbir sebepler dışında teslim almaktan kaçınamazlar. Komisyoncular; teslim aldıkları malları cins ve doğal özelliklerine göre özenle korumak, üreticinin ve kendisinin çıkarlarını eşit şekilde gözeterek malları satışa sunmak ve kanuni kesintileri satış bedelinden düştükten sonra mal bedelini satış tarihinden itibaren beş iş günü içerisinde üreticiye ödemek zorundadırlar. Toptancı hallerde mal satan üretici birlikleri komisyonculuk yapamayacakları gibi komisyoncular da malların mülkiyetine sahip olmak üzere ticari muamele yapamazlar. Serbest Rekabet Şartlarının Korunması Madde 11 - Toptancı hallerde fiyatların, malların arz ve talebine bağlı olarak serbest rekabet şartlarına göre oluşması esastır. Toptancı hallerde malların pazarlık usulü ile satışı esas olmakla birlikte, açık artırma yoluyla da satış yapılması mümkündür. Üretici ve tüketicilerin haklarının korunması ve yaş sebze ve meyve piyasasında açıklığın sağlanması amacıyla, toptancı hallerde alım satıma konu olan malların cins, miktar ve fiyatları hal müdürlüğünce kayda alınarak uygun araçlarla ilan edilir. Standardizasyon Madde 12 - Toptan ticarete konu olan ve toptancı hallerde işlem gören mallara ilişkin standartlar, Bakanlığın uygun görüşü alınarak ilgili mevzuatı çerçevesinde hazırlanıp mecburi uygulamaya konulabilir. Semt Pazarları Madde 13 - Belediyeler, semt pazarlarında malların sağlık kurallarına uygun olarak satışa sunulmasını sağlayıcı satış yeri, çevre ve alt yapı gibi düzenlemeleri yapmakla ve tüketicinin korunmasına yönelik tedbirleri almakla görevlidirler. Üretici Pazarları Madde 14 - Üreticiler, belediyelerce belirlenen miktarları aşmamak kaydıyla ürettikleri malları üretici pazarlarında toptancı hale giriş zorunluluğu aranmaksızın doğrudan tüketicilere satabilirler. Belediyeler, o mahalde semt pazarının kurulduğu günlerle aynı olmamak şartıyla üretici pazarının kuruluş gününü tayin etmekle ve bu pazarlarda malını satışa sunacak üreticilerde aranacak asgari nitelikleri belirlemekle görevli ve yetkilidirler.

6 ÜÇÜNCÜ KISIM Komisyon Oranı, Belediye ve İşletme Payı Kanuni Kesintiler Madde 15 - Toptancı hallerde satışa sunulmak üzere komisyonculara teslim edilen malların satış bedelinden kanuni kesintiler dışında başka bir kesinti yapılmaması esastır. Komisyon Oranı Madde 16 - (Değişik: 11/6/ /3 md.) Toptancı hallerde faaliyet gösteren komisyoncuların satış bedeli üzerinden alacakları komisyon oranı taraflarca serbestçe tespit edilir. Gerekli görülmesi halinde komisyon oranının tavanı Bakanlıkça belirlenir. Belediye ve İşletme Payı Madde 17 - (Değişik birinci fıkra: 11/6/ /4 md.) Toptancı hallerde satılan malların toptan satış bedelinin % 2'sini geçmemek şartıyla belediye meclislerince düzenlenecek tarifeye göre belediye payı tahsil edilir. Bu şekilde tahsil edilen paylardan en az % 10'u, izleyen yıl belediye bütçesine toptancı hal ihtiyaçları için harcanmak üzere ödenek olarak konur ve yalnız bu amaçla harcanır. Gerçek ve tüzel kişilerce kurulacak özel toptancı hallerde malların satış bedelinin % 2'sini geçmemek üzere birinci fıkrada belirtilen esaslar çerçevesinde belirlenen belediye payı, işletme payı olarak hal işletmecisi tarafından tahsil olunur ve bunun yarısı belediye payı olarak ilgili belediyeye ödenir. (Değişik : 11/6/ /4 md.) Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde toptancı hal dışında malların toptan veya her ne şekilde olursa olsun toptancı halden satın alınmadan perakende satışa sunulduğunun tespiti halinde, malların toptancı hale girişi sağlanarak hal müdürlüğünce açık artırma ile satışı yapılır veya yaptırılır. Bu durumda belediye veya işletme payı % 25 olarak uygulanır. (Değişik : 11/6/ /4 md.) Üçüncü fıkra çerçevesinde görevlilerce yakalanan malların hal müdürlüğünce satılarak elde edilen hasılatından alınacak belediye payının yarısı malları yakalayan görevliler arasında eşit oranda ödül olarak dağıtılır. (Değişik : 11/6/ /4 md.) Hal müdürlüğü, üçüncü fıkraya göre malın hale girişi ve satışı ile ilgili olarak yapılacak işlemleri hakem kurulunun belirlediği esaslar çerçevesinde düzenlemeye yetkili ve görevlidir. Belediye sınırları ve mücavir alanlar içerisinde toptan veya perakende mal satmak üzere münhasıran fatura veya müstahsil makbuzu ile üreticilerden mal satın alanlar satış işlemine başlamadan önce bunları fatura veya müstahsil makbuzu örnekleriyle toptancı hal müdürlüklerine bildirmek zorundadırlar. Bu durumda malların toptancı hale girişi yapılmaz ve fatura veya müstahsil makbuzunda gösterilen bedel üzerinden % 15 oranında belediye payı tahsil olunur. Bildirim yükümlülüğünün ilgililerce yerine getirilmemesi veya miktar ve değer yönünden gerçeğe aykırı bildirimde bulunulması hallerinde, belediye payı malların hakem kurullarınca tespit edilecek gerçek değer ve miktarları üzerinden % 30 oranında uygulanır. Gelir Vergisi Tevkifatı Madde 18 - Üretici birliklerine veya toptancı hallerinde satılan zirai ürün bedelleri üzerinden 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin 11 numaralı bendi uyarınca yapılacak vergi tevkifat oranı, ticaret borsalarında tescil ettirilerek satın alınan zirai ürün bedelleri üzerinden yapılan tevkifat oranı olarak uygulanır. Bakanlar Kurulu bu oranı, Maliye Bakanlığının teklifi üzerine, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde belirtilen yetki sınırları içinde farklılaştırmaya veya üretici birlikleri ve toptancı hallerinde yapılan satışlara göre ayrı ayrı belirlemeye yetkilidir. DÖRDÜNCÜ KISIM Toptancı Hallerin Yönetimi

7 Hal Müdürlüğü ve Hal Personeli Madde 19 - (Değişik birinci fıkra: 11/6/ /5 md.) Toptancı haller hal müdürü ve yeterli sayıda personelden oluşan hal müdürlüğü tarafından yönetilir. Belediyelerce, münhasıran toptancı hal veya bu çerçevedeki denetim hizmetlerinin yerine getirilmesinde istihdam edilmek üzere toptancı hal müdürüne bağlı toptancı hal zabıtası görevlendirilir. Hal zabıtası olarak görevlendirilecek personelin sayısı, çalışma usul ve esasları ile bu konudaki diğer hususlar, İçişleri Bakanlığının görüşü alınarak Bakanlıkça kararlaştırılır. Özel toptancı hallerde hal müdürü ve diğer personel hal işletmecisi tarafından istihdam olunur ve bu hallerde ilgili belediyece hal müdürlüğü nezdinde bir denetim birimi kurulur. (Değişik: 11/6/ /5 md.) Hal müdürünün ziraat, ekonomi, tarım ekonomisi, gıda mühendisliği, işletme ve pazarlama konularından birinde dört yıllık yükseköğrenim görmüş olması, konusu ile ilgili en az beş yıllık tecrübeye sahip bulunması ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (1), (4), (5), (6) ve (7) numaralı alt bentlerindeki şartları taşıması zorunludur. Özel toptancı hal işletmecileri ile buralarda istihdam olunan personel, kendi kusurlarından ileri gelen zararlardan sorumludurlar. Bunlar, suç teşkil eden fiil ve hareketlerinden ve özellikle toptancı hale ait para ve mallar ile her türlü evrak, tutanak, rapor, defter ve diğer belgeler üzerinde işledikleri suçlardan dolayı devlet memurları gibi ceza görürler. Hallerin yönetim ve işleyişine ilişkin usul ve esaslar ile hallerde tutulacak defter, belge ve kayıtlar İçişleri Bakanlığının görüşü alınarak Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir. Hakem Kurulu Madde 20 -(Değişik birinci fıkra: 11/6/ /6 md.) Toptancı hallerde bu Kanun Hükmünde Kararname ile kendisine verilmiş bulunan görev ve yetkileri kullanmak, ortaya çıkan anlaşmazlıkları çözümlemek ve kendisine intikal eden konularda görüş bildirmek üzere bir hakem kurulu oluşturulur. Başkanlığı, Sanayi ve Ticaret İl Müdürü veya görevlendireceği bir memur tarafından yürütülen hakem kurulu; belediye encümenince hal müdürü dışında konunun uzmanı belediye personeli arasından görevlendirilecek bir üye, o yer ziraat odasının görevlendireceği bir üye, o yer ticaret odasından görevlendirilecek bir üye, halde faaliyet gösteren komisyoncuların oluşturduğu dernek veya odaların kendi aralarından iki yıl için seçecekleri bir üye ve o yerde en fazla üyeye sahip tüketici örgütünün görevlendireceği bir üye olmak üzere altı kişiden oluşur. Özel toptancı hallerde hakem kurulunda hal işletmecisi veya temsilcisi de üye olarak bulunur. Hakem kurulunun o yerde ilgili kuruluşun bulunmamasından kaynaklanan noksan üyelikleri belediye encümenince re'sen doldurulur. Hakem kurulu kararlarına taraflar 3 gün içinde itiraz edebilirler. İtiraz üzerine anlaşmazlık konusu, hakem kurulunda yeniden görüşülür. Hakem kurulunun ikinci kararına da itirazın devamı halinde anlaşmazlık konusu belediye encümeninde görüşülerek sonuçlandırılır. (Değişik : 11/6/ /6 md.) Hakem kurulunun görevleri, yetkileri, seçimi, çalışma usul ve esasları, kurul üyelerine belediye bütçesinden ödenecek huzur haklarının parasal miktarı ile kurulun karar verme ve kurul kararlarına karşı yapılacak itirazların şekil ve sürelerine ilişkin hususlar Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir. (Ek: 11/6/ /6 md.) Belediyeler, hal müdürlüğü nezdinde hakem kurullarına uygun bir çalışma yeri ve ihtiyaç duyulan malzeme ve demirbaşları sağlamakla yükümlüdürler. Tahsis Madde 21 - Toptancı hallerde işyeri tahsisi, üretici birliklerine öncelik verilerek yapılır. Kamu emlakinden sayılan toptancı hallerde işyeri tahsisi ilgili belediyece yapılır ve 1580 sayılı Belediye Kanununun 70 inci maddesinin (8) numaralı bendine göre ücret tahsil edilir. Bu yerler kiraya verilemez.

8 Belediyelerin yapacağı işyeri tahsisinin usul ve esasları, Bakanlıkça belirlenecek ilkeler çerçevesinde, belediye meclislerince çıkarılacak yönetmeliklerle düzenlenir. Teminat Madde 22 - Toptancı hallerde ticari güvenin sağlanması ve tarafların haklarının korunması amacıyla toptancı halde kendilerine yer tahsis edilenlerden belediye meclislerince belirlenen miktarda nakit, banka mektubu veya devlet tahvili teminat olarak alınır. Bu teminat, amacı dışında kullanılamaz ve haczedilemez. Tahsisin İptali Madde 23 - Bu Kanun Hükmünde Kararnameye dayanılarak çıkarılacak yönetmeliklerdeki şartları taşımadıkları veya sonradan kaybettikleri tespit olunanlar ile yönetmeliklerde gösterilen diğer hükümler gereğince tahsisleri iptal edilenlerin toptancı hallerdeki yerlerinden çıkarılmasına belediye encümenince karar verilir. İlgililer kararın tebliği tarihinden itibaren haldeki yerlerini 30 gün içerisinde tahliye etmeye mecburdurlar. Bu süre sonunda tahliye edilmeyen yerler belediye zabıtasınca tahliye edilir. Kamunun Aydınlatılması ve Donanım Madde 24 - Yaş sebze ve meyvelerin üretiminin yönlendirilmesi, planlanması, toptancı hallere giriş ve çıkışların denetlenmesi amaçlarıyla malların cinsi, miktarı, kalite ve standardı, fiyatı, alıcısı ve satıcısı ve gerekli görülecek diğer bilgilerin depolanması ve halka duyurulması için hallerde yeterli kapasitede bilgisayar sistemi kurulması ve lüzumlu diğer teknik donanımın sağlanması zorunludur. BEŞİNCİ KISIM Denetim ve Yasaklar Denetim Madde 25 - Belediyeler, bu Kanun Hükmünde Kararname hükümleri çerçevesinde gerekli denetim ve uygulamaları yapmakla görevli ve yetkilidirler. (Değişik :11/6/ /7 md.) Toptancı hal zabıtasının semt pazarlarının denetlenmesi yetkisi saklı kalmak kaydıyla büyükşehir teşkilatı bulunan şehirlerde bu Kanun Hükmünde Kararname gereğince toptancı hal dışında yapılacak her türlü denetim, ceza uygulama ve buna ilişkin para cezası tahsil etme yetkisi büyükşehir belediyelerine ve yetki alanları ile sınırlı kalmak kaydıyla ilçe belediyelerine aittir. Bu Kanun Hükmünde Kararname kapsamında denetim yapmakla görevlendirilen yetkili belediye personelinin talebi üzerine, kolluk kuvvetlerince gerekli yardım sağlanır. Yasaklar Madde 26 - Yaş sebze ve meyve toptan ticaretinde; a) Malın miktar veya satış değerinin üreticiye gerçeğe uygun olmayarak intikal ettirilmesi, b) Malların tip ve sınıflandırılmasını gösteren belgelerde bilerek değişiklik yapılması ve bu belgelerin kullanılması, c) Aynı kap içine değişik kalitede ve/veya üzerinde yazılı olan miktardan az mal konulması, d) Yaş sebze ve meyve piyasasında darlık yaratmak, fiyatların yükselmesine sebebiyet vermek veya fiyatların düşmesine engel olmak için malların belli ellerde toplanması, satışından kaçınılması, stok edilmesi, yok edilmesi, bu amaçla propaganda yapılması veya benzeri davranışlarda bulunulması suretiyle serbest rekabetin engellenmesi, yasaktır. (Ek: 3/11/ /2 md. Ve 11/6/ /8. Madde ile değişik sondan ikinci cümlesi) Madde 26/A - Bu Kanun Hükmünde Kararnamede yer alan 5 inci maddenin birinci, ikinci ve üçüncü; 7 'enci maddenin ikinci fıkralarına aykırı hareket edenler hakkında yüz milyon lira para cezasına, 6 ncı maddenin ikinci ve üçüncü fıkralarına ve 10 uncu maddenin birinci ve ikinci fıkralarına

9 aykırı hareket edenler hakkında otuz milyon lira para cezasına, 8 inci maddenin ikinci fıkrasına, 10 uncu maddenin üçüncü fıkrasına ve 26 ıncı maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerine aykırı hareket edenler hakkında kırk milyon lira para cezasına ve üç aya kadar hal dahilinde faaliyetten men'e, 26 ncı maddenin birinci fıkrasının (d) bendine aykırı hareket edildiğinin hakem kurulunca tespit edilmesi halinde söz konusu kurulun önerisi ile, ilgililer hakkında iki yüz milyon lira para cezasına ve süresiz olarak hal dahilinde faaliyetten men'e belediye encümenlerince karar verilir. Yukarıda sayılan fiillerin bir yıl içerisinde tekrarı halinde para cezaları iki misli olarak uygulanır. Para cezaları belediyelerce tahsil olunur. Para cezasına ilişkin encümen kararı ilgilisine tebliğ edilir, tebellüğden imtina edilmesi halinde dahi tebligat gerçekleşmiş sayılır, yedi gün içinde encümen kararına idare mahkemesi nezdinde itiraz caizdir. İtiraz idarece verilen cezanın yerine getirilmesini durdurmaz. İtiraz üzerine idare mahkemesince verilen kararlar kesindir. (Değişik cümle:11/6/ /8 md) Hal dahilinde faaliyetten men'e ilişkin belediye encümeni, hal hakem kurulu ve hal müdürü kararları hakkında da aynı usul uygulanır ve faaliyetten men kararı belediye görevlilerince yerine getirilir. Bu konuda verilen para cezaları 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil olunur. ALTINCI KISIM Çeşitli Hükümler Kesme Çiçek ve Süs Bitkileri Madde 27 - Piyasada yeterli arz ve talep derinliği bulunması halinde kesme çiçek ve süs bitkilerinin de Bakanlıkça uygun görülecek hallerde toptan alım ve satımı yapılabilir. Bu amaçla, hal müdürlüğünce uygun yer ve gerekli donanım sağlanır. Diğer Hükümler Madde 28 - Salça, konserve, meyve suyu ve meyve konsantresi gibi sınai üretimde kullanılmak üzere, bu işletmelerce satın alınan yaş sebze ve meyvelerin ticareti bu Kanun Hükmünde Kararname kapsamı dışındadır. Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 21 inci ve 23 üncü maddeleri gerçek ve tüzel kişilerce kurulan özel toptancı haller için uygulanmaz. Ancak, ilgililerce talep edilmesi durumunda bu hallerde de üreticilere ve üretici birliklerine satış yeri sağlanır. Bakanlık, bu Kanun Hükmünde Kararnamenin uygulanmasıyla ilgili olarak her türlü tedbiri almaya, denetimi yapmaya, yönetmelikler ve tebliğler çıkarmaya yetkilidir. (Ek cümle:11/6/ /9 md.) Yapılan denetim sonuçlarına göre Bakanlıkça verilecek talimatlara belediyeler uymak zorundadır. Uygulanmayacak Hükümler Madde 29 - (Değişik : 3/11/ /2 md).12/9/1960 tarihli ve 80 sayılı 1580 Sayılı Belediye Kanununun 15 inci maddesinin 58 inci Bendine Tevfikan Belediyelerce Kurulan Toptancı Hallerinin Sureti İdaresi Hakkında Kanunun, tarihli ve 1608 sayılı Umuru Belediyeye Müteallik Ahkamı Cezaiye Hakkında 19 Nisan 1340 Tarih ve 486 Numaralı Kanunun Bazı Maddelerini Muaddil Kanunun ve 1580 sayılı Belediye Kanununun 15 inci maddesinin 58 inci bendinin bu Kanun Hükmünde Kararnameye aykırı hükümleri yaş sebze ve meyveler konusunda uygulanmaz. Geçici Madde - Halen faaliyette bulunan toptancı hallerde bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 24 üncü maddesi çerçevesinde yapılması zorunlu teknik düzenlemeler Bakanlığın belirleyeceği bir programa göre en çok üç yıl içerisinde yerine getirilir. Geçici Madde 2 - (Ek:11/6/ /10 md.) Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 14 üncü ve 19 uncu maddelerine göre yapılacak düzenlemeler ile 20 nci maddesine göre çıkarılacak

10 yönetmelikler altı ay içinde çıkarılarak yürürlüğe girer Yürürlük Madde 30 - Bu Kanun Hükmünde Kararname yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme Madde 31 - Bu Kanun Hükmünde Kararname hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. 552 SAYILI KHK'YE EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN KHK'NİN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Kanun- KHK Yürürlüğe giriş No. Farklı tarihte yürürlüğe giren maddeler Tarihi Toptancı Halleri Kuruluş Esasları Hakkında Yönetmelik (Yayımlandığı R.G.: 3 Ekim 1996 tarih ve sayılıdır.) BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç ve Kapsam Madde 1 - Bu Yönetmelik yaş sebze ve meyve ticaretinin kalite standart ve sağlık kurallarına uygun olarak serbest rekabet sistemi içerisinde yapılamasını sağlamak üzere belediyeler ile diğer gerçek ve tüzel kişiler tarafından kurulacak olan toptancı hallerinin kuruluşuna ilişkin usul ve esasları belirlemek amacıyla düzenlenmiştir. Dayanak Madde 2 Bu Yönetmelik tarihli ve 552 sayılı Yaş Sebze ve Meyve Ticaretinin Düzenlenmesi ve Toptancı halleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname nin 4 üncü maddesine göre hazırlanmıştır. Tanımlar Madde 3 Bu Yönetmelikte geçen; a) Toptancı hal: Belediyeler ve diğer gerçek ve tüzel kişiler tarafından birlikte yada ayrı ayrı kurulan yaş sebze ve meyvelerin toptan alım ve satımının yapıldığı yerleri, b) Bakanlık: Sanayi ve Ticaret Bakanlığını, c) Genel Müdürlük: Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, İç Ticaret Genel Müdürlüğünü, d) Mal: Ticaret konusu her türlü yaş sebze ve meyveyi, ifade eder. İKİNCİ BÖLÜM Toptancı Hallerinin Kuruluş Esasları Toptancı hal kurabilecekler Madde 4 Toptancı halleri; Büyükşehir belediyeleri, büyükşehir belediye teşkilatı bulunmayan şehirlerde belediyeler ve/veya diğer gerçek ve tüzel kişi tacirler tarafından birlikte veya ayrı ayrı kurulabilir. Kurucularda Aranacak Koşullar: Madde 5 - Kurucularda: a) Gerçek kişi tacirlerin:

11 1) T.C. vatandaşı olması 2) Medeni hakları kullanma ehliyetine sahip bulunması 3) Taksirli suçlar hariç ağır hapis veya zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, emniyeti suistimal, dolanlı iflas fiillerinden herhangi birinden hükümlü bulunmaması, 4) En az 5 milyar TL. ödenmiş sermayelerinin bulunması. b) Tüzel Kişi Tacirlerin: 1) Anonim veya limited şirket türünden kurulmuş olması, 2) Ana sözleşmelerinde yer alan faaliyet konularının yaş sebze ve meyve ticaretini kapsaması, 3) Ödenmiş sermayelerinin en az 5 milyar TL. olması, 4) Kurucularının ve şirketi bağlayıcı işlemler yapma konusunda yetki verilen yöneticilerinin bu maddenin (a) bendinin (3) numaralı alt bendinde sayılan suçlarda hükümlü bulunmaması, koşulları aranır. En az 5 milyar TL. ödenmiş sermayeye sahip olunduğu 3568 sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu uyarınca yetkili serbest muhasebeci, mali müşavir veya yeminli mali müşavirler tarafından 12/01/1994 tarihli ve sayılı Resmi Gazete 'de yayımlanan İç Ticaret 1994/1 sayılı Tebliğe uygun olarak düzenlenen raporlarla belgelenir. Bakanlık bu madde de yazılı en az ödenmiş sermaye miktarını Devlet İstatistik Enstitüsünün yıllık toptan eşya fiyatları değişim endeksini aşmamak kaydıyla artırabilir. Başvuru için gerekli belgeler Madde 6 Başvuru için gerekli belgeler şunlardır: A) Gerçek veya tüzel kişi tacir olan kurucular: a) Gerçek kişi tacirler ticaret sicili kaydını, tüzel kişi tacirler için şirket anasözleşmesini ve toptancı hal kurulmasına ilişkin yönetim müdürler kurulu karar örnekleri. b) Şirketi temsile yetkili olanların bu yetkilerini gösteren imza ve sirkülerini, c) Üyesi bulundukları ticaret ve sanayi veya ticaret odasından alınacak üye sicil kayıt belgesine, d) Yönetmelik ekinde bulunan tip proje esaslarına uygun olarak düzenlenen toptancı hal tesis projesiyle buna ilişkin uygulama planını ve inşaat süresini, e) Toptancı hal kurmasına ilişkin olarak düzenlenecek gerekçeli raporu, f) Yerleşim alanı arazisinin belediye imar planında başka hizmetler için ayrılmadığını belirten ilgili yer belediyesinden alınmış yazıyı, g) Tip proje esaslarına ve sürelerine uyacağını belirtir örneği ekli noterden onaylı taahhütnameyi, h) Gerçek kişi tacirlerle şirket yönetim kurulu üyelerinin ve şirketi bağlayıcı işlemler yapma konusunda yetki verilen yöneticilerin nüfus kaydı örneklerini, i) (h) alt bendinde sayılan kişilerin adli sicil belgelerini, B) Belediyeler; Belediyeler (A) bendinin (d), (e) ve (f) alt bentlerinde sayılan belgelere ilave olarak, toptancı hal açılması konusunda belediye meclisine alınmış bulunan kararın onaylı bir örneğini, örneğini ekli form ilişiğinde o ildeki sanayi ve ticaret müdürlüğüne vererek başvuruda bulunurlar. Teknik İnceleme Madde 7- Sanayi ve Ticaret Müdürlükleri, hal tesis projelerinin Yönetmeli ekinde bulunan tip proje esaslarına uygun olup olmadığını tesbit ettirmek amacıyla valiliklere iletirler Proje, uygun görülecek bir memurun başkanlığında Bayındırlık ve İskan Müdürlüğü ile İl veya büyükşehir belediye başkanlığı teknik elemanlarından Valilikçe oluşturulan bir kurulca incelenerek durum bir raporla tespit edilir.

12 Bu rapora göre, hal tesis projesinin tip proje esaslarına uygun olduğunun belirlenmesi halinde, İl Sanayi ve Ticaret Müdürlüğü kendi görüşlerini de belirterek rapor ve başvuru belgelerinin ikişer örneğini Genel Müdürlüğe iletir. Rapor sonucunun olumsuz olması halinde, bu durum, İl Sanayi ve Ticaret Müdürlüğünce başvuru sahiplerine yazılı olarak bildirilir. Görüş Alma Madde 8 - Bakanlık, yerinde hal kurma başvurusu konusunda öz izin vermeden önce toptancı hal kurulacak yerdeki mesleki kuruluşlar ile varsa üretici birliği ve tüketici derneğinin de görüşüne başvurulabilir. Başvurunun gerçek ve tüzel kişi tacirlerce yapılması halinde ilgili belediyenin görüşü alınır. Değerlendirme Esasları Madde 9 - Bakanlık: toptancı hal kurulmasına izin verirken malların üretim miktarını ve potansiyelini, tüketici piyasasının büyüklüğünü, ulaşım imkanlarını, halin coğrafi konumunu, üretici ve tüketici menfaatlerini korunmasını, serbest rekabet esaslarına uygun fiyat oluşunu, yörenin nüfus yoğunluğu ile ekonomik ve sosyal gelişmişlik düzeyini ve benzeri hususları dikkate alarak, halin amacına uygun olarak çalışıp çalışmayacağını yapacağı değerlendirmede göz önünde bulundurur. Yerinde İnceleme Madde 10 Bakanlık yerinde yaptıracağı inceleme sonuçlarına göre toptancı hal kurma başvurusunu ön izne bağlayabileceği gibi, dosya üzerinde yapılacak incelemeye göre de bu izni verebilir. Ön İzin İçin Görüş İstemi Madde 11 - Bakanlıkça uygun bulunan başvurular, ön izne bağlanmadan önce bir ay içinde görüşünü bildirmek üzere İç İşleri Bakanlığı na intikal ettirilir. Bu süre içinde görüş bildirilmediği takdirde İç İşleri Bakanlığı nın görüşünün olumlu olduğu kabul edilir. Ön İzin Madde 12 Ön izin belgesinin aslı, başvurusu uygun bulunan ilgiliye, birer örneği de, toptancı hal açılacak yerleşim yerindeki belediye başkanlığıyla Valiliğe Genel Müdürlükçe gönderilir. Ön İznin Geçerlilik Süresi Madde 13 Başvuruları Bakanlıkça ön izne bağlanmış kurucular, ön izin belgesinin veriliş tarihinden itibaren geçerli olmak üzere bir yıl içerisinde tesisin inşaatına başlamak zorundadır. Belgelenebilen zorunluluk halleri dışında, bu süre içerisinde inşaata başlamayan kurucuların ön izin belgeleri hükümsüz sayılır. Bakanlık belgelenebilen zorunluluk hallerinin ortaya çıkması ve bu durumun yazılı olarak bildirilmesi halinde ek süre verebilir. Ek süreye rağmen inşaata başlamadığı takdirde ön izin belgesi Bakanlıkça iptal edilir ve belge sahibi aradan bir yıl geçmedikçe yeniden ön izin başvurusunda bulunamaz. Faaliyet izni Madde 14 - İnşaatı tamamlanan bir toptancı hale faaliyet izni verilebilmesi için kurucuların: a) Toptancı hal tesisinin projesine uygun olarak gerçekleştirildiğini belgeleyen 7 nci maddede belirtilen kuruldan alınmış uygunluk raporunu, İş kapasitesine uygun güç ve donanımda bilgisayar sisteminin kurulduğuna ilişkin 7 nci maddede belirtilen kurulca düzenlemek teknik raporu, b) Halin sevk ve idaresini yürütecek personelin atandığını gösteren belgelerin aslı veya tasdikli birer örneğini Bakanlığa vermeleri zorunludur. Yukarıdaki bentlerde sayılan hususlar yerine getirilmiş bulunmakla birlikte, Bakanlık yerinde yapacağı inceleme sonucuna göre tip proje esaslarına, bu Yönetmelik ile Bakanlığın diğer

13 düzenlemelerine aykırılıkların tespit edilmesi halinde, bu aykırılıklar giderilinceye kadar faaliyet izni verilmesini erteleyebilir. Bu incelemeler sonucunda uygun görülecek tesisler için Faaliyet İzin Belgesi düzenleyerek Bakanlıkça kuruculara verilir. Belgenin birer örneği ilgili belediye ve Valiliğe de gönderilir. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Diğer Hükümler Aykırılıkların Tespiti ve Faaliyet İzninin İptali Madde 15 - Kurucuların 24/06/1995 tarihli ve 552 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümleri ile bu konudaki mevzuat ve düzenlemelere aykırı hareket ettiklerinin yapılacak inceleme ile tespit edilmesi halinde sorumlular hakkında anılan Kanun Hükmün Kararname hükümlerine göre işlem yapılır. Verimli çalışmadığı tespit edilen yada kurucuların gerekçeli başvurusu üzerine toptancı hal faaliyet izinleri Bakanlıkça kaldırılabilir. Geçici Madde 1 Bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce yapımına başlanmış olup, faaliyete geçmemiş bulunan hal tesisleri için ilgililerin başvuruları halinde bu Yönetmelikte belirtilen belge ve koşullar aranmaksızın Bakanlıkça faaliyet izni verilir. Yürürlük Madde 16 - Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme Madde 17 Bu yönetmelik hükümlerini Sanayi ve Ticaret Bakanı yürütür. BAŞVURU FORMU... VALİLİĞİ NE (Sanayi ve Ticaret Müdürlüğü)... İlçesinde / İlinde 24/06/1995 tarih ve 552 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine göre bir toptancı hal kurmak istiyoruz. İlgili Yönetmelik hükümleri uyarınca lüzumlu belgeler ilişikte sunulmuştur. Gereği müsaadelerinize arz olunur. 1)... İli / İlçesi Belediyesi 2) Gerçek kişi tacirin İmza ve Mühür 3) Tüzel kişi tacirin Adı, Soyadı, İmzası EKLER Ünvanı ve temsil yetkililerinin imzası

14 1) Dosya 2) Belediye meclis kararı (Yalnız belediyeler için) 3) Şirket anasözleşmesi, 4) Hal kurulmasına ilişkin şirket yönetim veya müdürler kurulu kararı, 5) Şirketi temsile yetkili olanların imza sirküleri, 6) Gerçek kişilerle, yöneticilerin ve şirketi temsil edenlerin onaylı nüfus kaydı örneği, 7) (5) de sayılanların adli sicil belgeleri (Son altı ay içerisinde alınmış), 8) Ticaret ve Sanayi veya Ticaret odası sicil kayıt belgesi, 9) Hal tesis projesi, uygulama planı ve proje gerekçe raporu, 10) Hal arazisinin başka hizmetler için ayrılmadığını bildiren ilgili yer belediye yazısı, 11) Taahhütname. TAAHHÜTNAME Kuruluşu için talepte bulunduğumuz...ili... İlçesi... Köyü sınırları içindeki taşınmazda yer alacak toptancı halinin Toptancı Hallerinin Kuruluş Esasları Hakkında Yönetmelik ekinde belirtilen Yaş Sebze ve Meyve Toptancı Halleri Tip Proje Esasları nda belirtilen standartlara ve adı geçen Yönetmeliğin 13 üncü maddesinde belirtilen süreye uygun olarak inşa edileceğini kabul ve taahhüt ederiz. Firma Ünvanı Yetkili İmza Not : Bu taahhütname noterce onaylanıp, ilgili Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğüne verilecektir. Yaş Sebze, Meyve Toptancı Halleri Tip Projesi Gnl Özel. 1.SINIFLANDIRMA VE ÖZELLİKLERİ 1.1. SINIFLANDIRMA Yaş sebze ve meyve toptancı halleri, büyüklüklerine göre gruplara, hizmet amaçlarına göre sınıflara ayrılır Gruplar Yaş sebze ve meyve toptancı halleri büyüklüklerine göre: Büyük, Orta ve Küçük olmak üzere üç gruba yarılır Sınıflar Yaş sebze ve meyve toptancı halleri hizmet amaçlarına göre: * Merkez Tüketim Toptancı Halleri * Transit Toptancı Halleri * Ortak Amaçlı Toptancı Halleri, olmak üzere üç sınıfa ayrılır ÖZELİKLER Genel Özelikler Yaş Sebze ve Meyve Toptancı Halleri: * Şehrin Trafiği yoğun merkez ve kavşaklarından uzakta olmalıdır. * Şehre giren veya şehirden çıkan bir ana karayolu veya su yolu kenarında yahut demiryolu güzergahında kurulmalıdır. * I. ve II. Sınıf tarım arazileri dışında kalan yada tarım dışı faaliyetlere tahsisi için Tarım ve

15 Köy İşleri Bakanlığı Köy Hizmetleri genel Müdürlüğü nce izin verilen tarım arazilerindeki kuru ve iyi drene edilmiş bir alanda tesis edilmiş olmalı, akarsulardan veya yağışlardan meydana gelebilecek su baskınlarına maruz kalmamalı, alt yapı tesisleri tamamlanmış olmalıdır. * Pis koku veya duman saçan sanayi bölgelerinden, yoğun yerleşme merkezlerinden, şehirlerin kanalizasyon sularını boşaltan akarsulardan, çöp yığınak alanlarından veya tozlu yerlerden uzakta bulunmalıdır. * Bol ve temiz su ve yeterince enerji sağlanabilecek ana dağıtım merkezlerine yakın olmalı veya bu merkezlerden bağlantı boru ve hatlarıyla su ve enerji sağlanmalıdır. * Hal tesisleri, ürün getiren ve götüren araçların kolay yanaşıp yükleme ve boşaltma yapabilecekleri ve görevli kimselerin rahat çalışabilecekleri biçimde yerleştirilmelidir. * Adi depolar ve soğuk hava depoları, içlerine yerleştirilecek yaş sebze ve meyve dolu ambalajların rahat ve kolay yerleştirilip çıkarılabileceği şekilde yapılmalıdır. * Hallerde, hale giren ve çıkan vasıtaların kolalıkla manevra yapabilecekleri boş alanlar ve yeteri kadar park yerleri bulunmalıdır. Yaş sebze ve meyve toptancı hallerine ait bir şematik örnek yerleşim planı Ek -1 de verilmiştir Grup Özelikleri Büyük Yaş Sebze ve Meyve Toptancı Halleri: Bu gruba alan büyüklüğü 20 dönümden fazla olan toptancı haller girer. Tahsis edilen satış yerleri sayısı 150 den aşağı olamaz. Bu haller nüfusu 500 binden daha çok olan yerleşim birimlerinde kurulur Orta Yaş sebze ve Meyve Toptancı Halleri: Bu gruba alan büyüklüğü 10 dönümden 20 dönüme kadar olan toptancı haller girer. Tahsis edilen satış yerleri sayısı 100 den aşağı olamaz. Bu haller nüfusu arasında bulunan yerleşim birimlerinde kurulur Küçük Yaş Sebze ve Meyve Toptancı Halleri: Bu gruba alan büyüklüğü 10 dönüme kadar olan toptancı haller girer. Tahsis edilen satış yerleri sayısı 20 den az olamaz. Bu haller nüfusu 50 binden az olan yerleşim birimlerinde kurulur. Yukarıdaki gruplara giren bir yerleşim biriminde her grupta tanımı yapılan bir hal yerine, toplam kapasitesi, yukarıdaki maddelerde verilen değerlerden küçük olmamak üzere birden fazla hal kurulabilir Sınıf Özelikleri Merkez Tüketim toptancı Halleri Bu sınıfa, büyük tüketim merkezlerindeki haller girer. Genel fonksiyonları üretim merkezlerinden gelen yaş sebze ve meyvelerin şehir halkının tüketimine arz edilmek üzere toptan satışlarını yapmaktır. Bunun yanında çevrede bulunan üreticilerin mallarını da satma olanaklarını sağlamak için üretici satış yerleri bulunmalıdır. Bu hallerdeki özel ve ortak hizmet tesisleri şunlar olmalıdır: Özel Hizmet Tesisleri * Üretici satış yerleri, * Üretici birlikleri ve komisyoncu satış yerleri, * Yaş sebze ve meyveler için adi depolar Ortak Hizmet Tesisleri * İdare binası, * Garaj (1), * Servis İstasyonu (1)(2), * Standart ve kalite denetim laboratuarı (2), * Boş ambalaj depolama yeri (1), * Soğuk hava deposu (2), * Lokanta (2),

16 * Kahvehane veya Gazino, * Banka (2), * Postane (2), * Büfeler (2), * Otel veya Misafirhane (2), * Tuvaletler, * Tartı istasyonu (Baskül), * Çöp toplama yeri ve araçları, * Vana ve Çeşmeler, * Hoparlör sistemi, * Fiyat panosu, * Uygun kapasitede bilgisayar sistemi, * Yangın söndürme Sistemi, * İlk yardım merkezi, * Yollar, * Boşaltma, yükleme yerleri * Park ve Araç bekleme yerleri, * Kontrol kulübesi, * Paratoner (2), Ortak hizmet tesislerinin sayısı ve kapasitesi halin büyüklüğüne göre değişebilir Transit Toptancı Halleri: Bu sınıfa büyük üretim merkezlerindeki haller girer. Genel fonksiyonları, üretim alanlarından gelen yaş sebze ve meyvelerin tüketim merkezlerine sevk edilmek üzere toptan satışlarının yapılmasıdır. Madde , deki hallerde bulunması gerekli olan özel ve ortak hizmet tesisleri bu hallerde de bulunmalıdır. Bunlara ilaveten ortak hizmet tesisi olarak bir ön soğutma merkezi ile bir paketleme evi de inşa edilmelidir Ortak Amaçlı Toptancı Halleri: Bu sınıfa, iklim ve coğrafi yerleşim bakımından, hem üretici ve hem de tüketici durumunda bulunan ve tükettikleri yaş sebze ve meyvelerin bir kısmını diğer üretim bölgelerinde sağlayan şehirlerdeki haller girer. Genel fonksiyonları hem kendi üretim alanlarından gelen ürünleri diğer tüketim merkezlerine göndermek, hem de başka üretim merkezlerinden gelen ürünleri tüketiciye arz etmek üzere toptan satışlarını yapmaktır. Madde de ki hallerde bulunması gerekli olan özel ve ortak hizmet tesisleri bu hallerde de bulunmalıdır Özel Hizmet Tesislerinin Özellikleri Üretici Birlikleri ve Komisyoncu Satış Yerleri Üretici birlikleri ve komisyoncu satış yerleri, hal alanının uzunlamasına iki yanına bu yanlara paralel olarak bitişik düzende yerleştirilmelidir. Adi depo olarak kullanılacak bir bodrum katının üzerinde tek katlı, yüksek tavanlı, hal içine ve dışına bakan iki cephesinde indirme ve bindirme platformları bulunan, hal gruplarına göre büyüklükleri aşağıda verildiği şekilde olan, platformlara sürgülü kapılarla açılan büro kısmı içerisinde camlı bir bölmeye veya asma bir kata yerleştirilen bir özellikte olmalıdır. İçe bakan platformlar, aynı zamanda bir teşhis yeri vazifesini de görmek üzere, dışa bakan platformlardan %50 daha geniş tutulmalıdır. Satış yerleri alan büyüklüğü en az: * Büyük haller için yaklaşık 120 m² * Orta haller için yaklaşık 80 m² * Küçük haller için yaklaşık 50 m² olmalıdır. Satış yerinin tavan yüksekliği 5.50 metreden aşağı olmamalıdır Üretici Satış Yerleri Üretici satış yerleri, hal yerinin orta kesiminde, yalnız üzerleri kapalı, yanları açık bir şekilde

17 yanyana yerleştirilmeli, bir bölmenin iki yola bakan karşılıklı kısımlarından iki üretici yararlanabilecek şekilde düzenlenmelidir. Taban yoldan 20 cm yukarda ve beton kaplanmış olmalı, yollara doğru % 1 meyilli bulunmalıdır. Her satış yeri diğerlerinden demir parmaklıklarla ayrılmalı ve alan büyüklükleri m² arasında olmalıdır Yaş Sebze ve Meyveler için Adi Depolar Küçük haller hariç, üretici birlikleri ve komisyonculara ait satış yerlerinin bodrum katlarında yer almalıdır. Depoların bulunduğu bodrum katta üst katta ürün indirip çıkarmak için bir asansör tertibatı kurulabileceği gibi, üst kattan bir merdivenle inmek veya platformların altındaki bir kapıdan girmek şekilleri de düşünülebilir. Ayrıca bodrum katları, önlerinden boydan boya geçirilecek bir yer altı yolu ile de birbirlerine bağlanabilir. Depo, iyi bir hava sirkülasyonu sağlayacak şekilde vantilasyon tertibatı ile donatılmalıdır. Deponun tavan yüksekliği en az dört metre olmalıdır Ortak Hizmet Tesislerinin Özellikleri Soğuk Hava Deposu Soğuk hava deposu, hale gelen ve hemen satılmayan veya sevk edilmeyen yaş sebze ve meyveleri bir süre muhafaza etmek amacı ile hal giriş kapısının aksi istikametine, halin diğer kenarına inşa edilmelidir. Büyük haller; oda kapasiteleri 10 tondan aşağı olmamak üzere en az 5000 m3 lük depolama kapasiteli, orta büyüklükteki haller ise oda kapasiteleri 10 tondan aşağı olmamak üzere, en az 2000 m3 lük depolama kapasiteli olmalıdır Ön Soğutma Merkezi Transit ve ortak amaçlı toptancı hallerinde bulunacak olan ön soğutma merkezi, yurdun uzak bölgelerine frigorifik kamyonlarla sevk edilecek yaş sebze ve meyvelerin bu kamyonlara yüklenmeden önce ısılarının düşürülmesi maksadı ile paketleme evi yanında en az saate 10 ton kapasiteli olarak kurulmalıdır Paketleme Evi Transit ve amaçlı toptancı hallerinde bulunacak olan paketleme evi, yaş sebze ve meyve modern şekilde sınıflandırma, kalibre etme ve ambalajlama işlemlerine tabi tutmak ve gerekli diğer işlemleri uygulamak için soğuk hava deposunun olduğu kesime günde en az 100 yon ürün işleyecek kapasitede kurulmalıdır. Gerekli görüldüğünde, ihraç malları için paketleme evlerine sarartma ve fümigasyon üniteleri de eklenebilir Hal İdare Binası Hal idare binası, giriş kısmında, hal grup ve sınıflarına göre gereken hizmetleri ve bu arada zabıta ve emniyet görevleri ile bu hizmet ve görevleri yürüten personelin ihtiyacını karşılayabilecek özellikte ve kapasitede yapılmalıdır Servis İstasyonu ve Garaj Servis istasyonu ve garaj hal yerinin dışında, giriş ve çıkışı engellemeyecek uygun bir yerde, giren ve çıkan vasıtaların akaryakıt ve yağlama yıkama ihtiyaçlarını giderecek gerekli bakımları yapabilecek ve kısa süre kalmalarını sağlayacak şekilde olmalıdır nakliyatçı Ambarları ve Boş Ambalaj Depolama Yeri Boş ambalaj depolama yeri boşalan ambalajların sevkinden önce depolanıp muhafaza edileceği yer olup, hal ünitesinin dışında bulunmalıdır. Alanın uygun büyüklükte olması hallinde nakliyeci, ambar ve yazıhanelerin yapımı için arazi ayrılabilir Lokanta Lokanta, halde çalışanların ve hale gelip gidenlerin ihtiyaçları düşünülerek halin girişinde uygun bir yerde ve yeterli kapasite olmak üzere kurulmalıdır Kahvehane veya Gazino Kahvehane veya gazino, halde çalışanların ve hale gelip gidenlerin dinlenme ihtiyaçlarını karşılayacak kapasitede ve lokantanın yanına kurulmalıdır.

18 Banka Banka, halin giriş kapısının bir tarafından kurulmalıdır Postane Postane, halin giriş ve çıkış kapılarının olduğu tarafta kurulmalı: posta, telgraf, telefon, koli, telex ve fax hizmetlerini yürütebilecek kapasitede olmalıdır. Telefon kabloları yer altında bulunmalıdır Büfeler Büfeler, halde çalışanların ve hale gelip gidenlerin çeşitli ihtiyaçlarını karşılamak üzere, halin uygun yerlerine yeteri kadar yerleştirilmelidir Otel veya Misafirhane Otel veya misafirhane, hale gelip giden iş sahiplerinin ve şoförlerin geceleme ihtiyaçlarını ucuz bir şekilde sağlamak üzere, yeterli bir kapasitede ve halin sakin yerinde kurulmalıdır Tuvaletler Tuvaletler, halin büyüklüğüne ve iş hacmine göre hesaplanarak uygun yerlerine yeterli kadar yerleştirilmelidir Tartı İstasyonu ( Baskül ) Tartı istasyonu ( Baskül ) hale girip çıkan vasıtaların gerekli tartı işlemlerini yapmak üzere halin giriş ve çıkışında uygun bir yere yerleştirilmelidir. Tercihen giriş ve çıkışlarda birden fazla olmalıdır Çöp Toplama Yeri Çöp toplama yeri, her gün halde biriken çöplerin kaldırılıncaya kadar toplandıkları bir yer olmak üzere, gözden bir köşesine yerleştirilmelidir Vana ve Çeşmeler Çeşmeler, hal ihtiyaçları için halin değişik yerlerine yeterince yerleştirilmelidir. Vanalar, herhangi bir yangın halinde itfaiye tarafından kolayca kullanılabilecek yerlerde ve standart ölçülerde olmalıdır Hoparlör Sistemi Hoparlör sistemi, lüzumlu haberlerin ve yayımların haldekilere duyurulması için hal idare binası içinde kullanılacak şekilde kurulmalı; lüzumlu yayın aletleri ile halin değişik yerlerine yerleştirilmiş hoparlörlerden oluşmalıdır Dijital Yöntemle Çalışan Fiyat Panoları Dijital yöntemle çalışan fiyat panoları, hal alanı içinde çeşitli yerlerden ilk bakışta görülebilecek yereler konulmalı ve bilgisayar sistemine bağlanmalıdır Aydınlatma Sistemi Aydınlatma sistemi halin genel aydınlatılmasını sağlamak amacıyla elektrik direklerine yerleştirilecek yeterli kadar lambadan oluşmalı ve hal idare binasından kontrol edilebilmelidir. Tüm elektrik şebekesi yer altına alınmalıdır Yangın Söndürme Sistemi Yangın söndürme sistemi, belediyeler yangın talimatına uygun olarak, her satış yeri ve diğer tesislerde bulunmakla birlikte, hal idare binasında da genelde acil ihtiyaçlar için yeterli bir birim kurulmalıdır İlk Yardım Merkezi İlk yardım merkezi, sorumlu bir personelin idaresinde olmak üzere, hal idare binasında bulunmalıdır Yollar Yollar, hal ünitesinin içinde ve çevresinde olmak üzere, maksada ve iş kapasitesine uygun olarak yapılmalı, beton veya asfalt ile kaplanmalıdır Yükleme, Boşaltma, Park ve Araç Bekleme Yerleri Yükleme, boşaltma ve araç bekleme yerleri hal ünitesi içinde, park yerleri hal ünitesi dışında olmak üzere halin büyüklüğüne ve iş kapasitesine göre düzenlenmelidir. Hal ünitesi dışında

19 yer almak üzere büyük ve orta toptancı hallerinde küçük kargo uçakları ve helikopterlerin inip kalkabileceği pistler inşa edilebilir Kontrol Kulübesi Kontrol kulübesi, hale giren ve çıkan vasıtaların kontrolünü sağlamak amacı ile giriş ve çıkış kapısının ortasına yerleştirilmelidir Standart ve Kalite Denetim Laboratuarları Toptancı halde işlem gören sebze ve meyvelerin kalite, standart ve sağlık kurallarına uygun olup olmadığını denetlemek amacıyla hal büyüklüğüne ve iş hacmine uygun nitelikte denetim laboratuarları kurulması zorunludur. Toptancı halin bulunduğu yörede bu nitelikte laboratuarın mevcut olması ve buradan istifade edebilmesi halinde sözü edilen laboratuarın kurulmasından vazgeçilebilir. Laboratuarların niteliği ve burada istihdam olunacak personel sayısı belediyelerce belirlenir. Toptancı Hallerin Yönetimi ve İşleyişi Hakkında Yönetmelik (Yayımlandığı R.G. : tarih ve sayılıdır) ( tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Yönetmelik te yapılan değişiklikler dahil) BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Hal Yönetimi Amaç ve Kapsam Madde 1- Bu Yönetmelik, yaş sebze ve meyve ticaretinin kalite, standart ve sağlık kurallarına uygun olarak, serbest rekabet sistemi içinde yapılmasını sağlamak üzere, belediyeler ve/veya gerçek ve tüzel kişiler tarafından kurulan toptancı hallerinin, yönetim ve işleyişi ile buna ilişkin usul ve esasların belirlenmesi amacıyla düzenlenmiştir. Dayanak Madde 2- Bu Yönetmelik, 24/6/1995 tarihli ve 552 sayılı Yaş Sebze ve Meyve Ticaretinin Düzenlenmesi ve Toptancı Halleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname 'nin 19 uncu maddesine göre hazırlanmıştır. Tanımlar Madde 3- Bu Yönetmelikte geçen; a) Toptancı hal: Belediyeler ve diğer gerçek ve tüzel kişiler tarafından birlikte ya da ayrı ayrı projesine uygun olarak kurulmuş bulunan, yaş sebze ve meyvelerin toptan alım ve satımının yapıldığı yerleri, b) Bakanlık: Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nı, c) Mal: Toptancı hallerde işlem gören ve ilgili belediyelerce yöresel özellikler dikkate alınarak çeşitleri tespit olunan ticaret konusu yaş sebze ve meyveleri, d) Satıcı: Toptancı hallerde kendilerine usulüne uygun yer tahsis edilen ve bu yerlerde toptan sebze - meyve satışı yapan üretici,üretici birliği ve komisyoncuları, e) Hal İşletmecisi: Gerçek ve tüzel kişiler tarafından kurulan özel toptancı hallerinde bulunan işyerlerini bizzat çalıştırmaya veya kiralamaya, hal personelini istihdam etmeye, hal işletme payının belediyeye ait olan kısmını ilgili belediyeye ödemeye yetkili kişileri, f) Açık İşyeri: Belediyelerce işletilen toptancı hallerinde boş durumda bulunan tahsise konu işyerlerini ifade eder.

20 Toptancı Hal Teşkilatı Madde 4- Toptancı halleri, Hal Müdürünün yönetim ve denetimi altında; a) Tahsis, tahakkuk ve tahsilat, b) Mal tespit, kontrol ve istatistik, c) Denetim, d) Hakem Kurulu bürosu, e) Yardımcı hizmetler, birimlerinden oluşur. Toptancı hallerde kalite ve standart denetimi ve laboratuar hizmetlerini yapan veya bu hizmetlerin yürütülmesine aracılık eden personel çalıştırılması zorunludur. Belediyelerce kurulan hallerde yukarıda sayılan asgari hizmet birimleri, Hal Müdürünün önerisi üzerine belediye meclisi kararı ile oluşturulur. Bu hallerde oluşturulacak asgari hizmet birimlerinde çalıştırılacak personel sayısı, bunların niteliği, çalıştırılma şekli ve buna ilişkin diğer hususlar ilgili belediyelerce düzenlenir. Özel toptancı hallerde hal müdürleri ve gerekli diğer personel hal işletmecisi tarafından istihdam olunur. Bu hallerde ilgili belediyece bir denetim birimi oluşturulması zorunludur. Hal Müdürü Madde 5- Hal Müdürleri ziraat, ekonomi, tarım ekonomisi, işletme ve pazarlama konularında dört yıllık yüksek öğrenim görmüş kişiler arasından atanır. Ayrıca bu kişilerin konusu ile ilgili en az beş yıllık tecrübeye sahip olmaları yanında; a) Türk vatandaşı olmaları, b) Kamu haklarından mahrum bulunmamaları, c) Taksirli suçlar ve aşağıda sayılan suçlar dışında tecil edilmiş hükümler hariç olmak üzere ağır hapis veya altı aydan fazla hapis veyahut affa uğramış olsalar bile Devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlarla, zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyeti kırıcı suçtan veya istimal ve istihlak kaçakçılığı hariç kaçakçılık, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarını açığa vurma suçlarından dolayı hükümlü bulunmamaları, d) Askerlik durumu itibariyle; 1) Askerlikle ilgilerinin bulunmamaları, 2) Askerlik çağına gelmemiş olmaları, 3) Askerlik çağına gelmiş ise muvazzaf askerlik hizmetini yapmış yahut ertelenmiş veya yedek sınıfa geçirilmiş olmaları, e) 12/5/1983 tarihli ve 83/6526 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren Sakatların Devlet Memurluğuna Alınma Şartları İle Hangi İşlerde Çalıştırılacakları Hakkında Yönetmeliğin 2 nci maddesi hükmü saklı kalmak kaydı ile görevini devamlı yapmasına engel olabilecek vücut ya da akıl hastalığı veya vücut sakatlığı ile özürlü bulunmamaları şartları aranır. İstenilecek Belgeler Madde 6- Belediye ve/veya gerçek veya tüzel kişilerce kurulan toptancı hallerinin Hal Müdürlüklerine atanacakların aşağıda sayılan belgeleri ilgili belediyeye ve/veya özel hal işletmecilerine vermeleri zorunludur: a) Nüfus kaydı veya onaylı örneği, b) Diploma veya çıkış belgesinin aslı ya da örneği, c) Adli sicil kaydı, d) Askerlik durumuna ilişkin kayıt ve belgeler, e) Sağlık raporu, f) Öğrenim gördüğü konularda beş yıllık iş tecrübesi olduğunu kanıtlayan belge.