AZERBAYCAN'IN GENEL EKONOMİK DURUMU VE TÜRKİYE İLE EKONOMİK-TİCARİ İLİŞKİLERİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "AZERBAYCAN'IN GENEL EKONOMİK DURUMU VE TÜRKİYE İLE EKONOMİK-TİCARİ İLİŞKİLERİ"

Transkript

1 T.C. BAKÜ BÜYÜKELÇİLİĞİ TİCARET MÜŞAVİRLİĞİ AZERBAYCAN'IN GENEL EKONOMİK DURUMU VE TÜRKİYE İLE EKONOMİK-TİCARİ İLİŞKİLERİ TEMMUZ 2014 BAKÜ 1

2 İÇİNDEKİLER SAYFA NO BÖLÜM I 1. GİRİŞ 3 2. SOSYAL VE EKONOMİK GÖSTERGELER Ülke Kimliği Sosyal Göstergeler Ekonomik Göstergeler 4 3. AZERBAYCAN HAKKINDA GENEL BİLGİLER Azerbaycan ın Kısa Tarihçesi Azerbaycan da Siyasi ve İdari Durum Coğrafi Bilgiler ve Nüfus Çalışma ve İşgücü Eğitim ve Kültür Sosyal Güvenlik GENEL EKONOMİK DURUM Azerbaycan Ekonomisinin Genel Durumu Tarım ve Hayvancılık Sanayi Ulaştırma ve Telekomünikasyon Ticaret Hizmetler (Bankacılık, Turizm, Sigortacılık, Diğer Hizmetler) Para ve Sermaye Piyasaları Enerji Doğal Kaynaklar Yatırımlar İhracat Sektörleri Ekonomiyi Etkileyen İç ve Dış Olaylar Azerbaycan-Türkiye İlişkileri EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLER Genel Durum Yıl İçinde Alınan Ekonomik Önlemler ve Uygulamalar Dış Ticaretin Genel Durumu Dış Ticaret İstatistikleri 35 BÖLÜM II 1. TÜRKİYE İLE EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLER Ekonomik İlişkilerin Genel Durumu Ticari İlişkilerin Genel Durumu Dış Ticaret İstatistikleri Ticari İlişkilerde Bilinmesi Gerekli Genel Konular Diğer Bilgiler (Sorunlar, Görüş ve Öneriler) 50 EKLER Ek 1: Azerbaycan da 2010 Yılında Düzenlenen Fuarlar 54 Ek 2: Azerbaycan da 2011 Yılında Düzenlecek Fuarlar 55 Ek 3: Önemli Telefonlar 57 Ek 4: Ek:5 Azerbaycan da Merkezi Noktalar ve Gümrük Kapıları Arasındakı Mesafeler Önemli Kurum ve Kuruluşlar FAYDALI LİNKLER VE KAYNAKÇA

3 I. BÖLÜM 1. GİRİŞ 2. SOSYAL VE EKONOMİK GÖSTERGELER 2.1. Ülke Kimliği Devletin Adı Azerbaycan Cumhuriyeti Başkenti Bakü Resmi Dili Azerbaycan Türkçesi Dini İslam Para Birimi Manat (AZN) 2013 Yılı Ortalama Döviz Kuru 0,7845 Manat (Bir ABD doları karşılığı) Yüzölçümü (km 2 ) Nüfus Erkek Kadın Yıllık Nüfus Artışı (%) 1,36 Nüfus Yoğunluğu (km 2 /kişi) 108 Mesai Saatleri ve Günleri Haftanın Beş Günü 09-13:00 ile 14:00-18:00 Büyük Kentler Gence, Sumqayıt, Lenkeran, Mingeçevir, Şeki, Guba, Şirvan, Nahçıvan Türkiye ile Saat Farkı Azerbaycan 2 saat ileri Haftalık Çalışma Saati (Ortalama) 40 Resmi Tatil Günleri * 1-2 Ocak Yılbaşı 20 Ocak Şehitleri Anma Günü 8 Mart Uluslararası Kadınlar Bayramı Mart Nevruz Bayramı 9 Mayıs Faşizme Karşı Zafer Günü 28 Mayıs Cumhuriyet Günü 15 Haziran Milli Kurtuluş Günü 26 Haziran Silahlı Kuvvetler Günü 9 Kasım Bayrak Günü 31 Aralık Dünya Azerbaycanlıların Dayanışma Günü *Azerbaycan da Ramazan ve Kurban Bayramları için resmi tatil iki gün olarak uygulanmaktadır. Uluslararası Telefon Kodu (Sabit) /51 (Azercell) (Bakcell) /77 (Azerfon) 3

4 2.2. Sosyal Göstergeler Ortalama Ömür 73,6 Kadın Erkek 76,2 70,9 Okuma Yazma Oranı (%) 98 Yüksek Öğretim Okul Sayısı 52 Yüksek Öğretimdeki Öğrenci Sayısı Hastane Sayısı 550 Onbin Kişiye Düşen Doktor Sayısı 36 Yüz Kişiye Düşen Telefon Mobil Telefon Numaraları Bilgisayar İnternet Yüz Aileye Otomobil Gelen Turist Sayısı (bin kişi) Giden Turist Sayısı (bin kişi) Karayolu Uzunluğu (km) (2012 yılı) Demiryolu Uzunluğu (km) (2012 yılı) Kişi Başına Yıllık Elektrik Tüketimi (KWH/Kişi) Ekonomik Göstergeler GSYİH (Milyar $) 73,6 Reel GSYİH Artış Oranı (%) 5,8 Kişi Başına Milli Gelir ($) 7.912,5 Enflasyon Oranı (%) 2,4 Çalışabilir Nüfus Çalışan Nüfus İşsizlik Oranı (%) 4,97 GSYİH Sektörel Büyüme (%) Doğal Gaz ve Petrol Sanayi 1,0 Petrol Dışı Sektör 4,2 Turizm 16,0 İnşaat 23,0 Telekomünikasyon 10,7 Ticaret ve taşımacılık araçlarının tamiri hizmetleri 9,9 Tarım, meşe ve balıkçılık 4,9 Sosyal ve diğer hizmetler 4,9 Taşımacılık 6,3 Sabit Sermaye Yatırımları (Milyon Manat) ,1 Dış Ticaret (Milyar $) İhracat İthalat Denge 4 24,0 10,7 13,3 Dünya Ticareti İçindeki Payı (%) 0,05 Türkiye ile Ticaret (Milyon $) İhracat 526,0

5 İthalat Denge Azerbaycan ın Dış Ticareti İçinde Türkiye nin Payı (%) İhracat İthalat Borç Stokları (Milyar $) 1.463,8-937,8 2,19 13,67 Dış Borç Stoku 6,1 Seçilmiş Oranlar (%) İhracat/İthalat İhracat/GSYİH İthalat/GSYİH Dış ticaret dengesi/gsyih Dış ticaret hacmi/gsyih Eğitim harcamaları/gsyih Sağlık harcamaları/gsyih Kaynak: Azerbaycan Devlet İstatistik Komitesi 223,8 32,6 14,6 18,1 47,2 2,5 1,1 3. AZERBAYCAN HAKKINDA GENEL BİLGİLER 3.1. Azerbaycan ın Kısa Tarihçesi Türklerin Azerbaycan a geliş tarihlerinin Milattan önceki zamanlara, Saka-İskit dönemine tesadüf ettiği sanılmaktadır. M.S yıllarında Hun Türklerinin bir kısmının Balkanlardan Trakya ya ilerlerken, bir kısmının da Kafkaslar üzerinden Anadolu ya indikleri, iç Anadolu bölgesine kadar geldikten sonra Azerbaycan-Bakü yoluyla kuzeye, merkezlerine döndükleri bilinmektedir. Selçuklu Türklerinin Azerbaycan da ilk görülmeleri, yılları arasında Çağrı Bey tarafından bölgeye yapılan akınlarla başlar. Tuğrul Bey in 1054 de Gence yi kurtarmak için Bizans a yapmış olduğu sefer, Azerbaycan üzerinden Doğu Anadolu ya olmuştur. Sultan Alparslan zamanında, Azerbaycan bölgesindeki diğer krallıklar tamamen etkisiz hale getirilmiş ve bu yüzden Alparslan a Ebu l-feth unvanı verilmiştir. Melikşah dönemi ise, Azerbaycan ın Türkleşmesinin son safhasını oluşturur. Çağdaş kaynaklarda Azerbaycan bölgesine gelen Türkmenler için karınca gibi kalabalık ifadesi kullanılmıştır. Gence de Selçuklu Devleti nin bir valisi olan Şemsettin İldeniz in 1146 da bölgeye hakim olması ile Atabegler dönemi, daha doğrusu İldenizliler devri başlamıştır. Yine bu zamanda, Şamahı da Şirvanşahlar sülalesi hüküm sürüyordu de Celalettin Harzemşah ı takip eden Moğol kuvvetlerinin bölgeye gelmesi ise İlhanlılar döneminin başlangıcını teşkil eder. Azerbaycan, İlhanlılar dan sonra kısa bir süre Altınordu nun hakimiyetinde kalmış, 1358 den itibaren de Celayirlilerin egemenliğine girmiştir. Fakat bu durum Timur un 1383 de Azerbaycan ı emirliğine katmasına kadar sürmüştür. Timur un 1405 de Çin seferine çıktığı sırada ölmesiyle Azerbaycan da yine Türkmen boylarından Karakoyunlular ve Akkoyunlular devri başlamıştır. Bu Türkmen devletleri zamanında Azerbaycan Türk nüfusu bakımından en yoğun dönemini yaşamıştır. Safevi hanedanlığının siyasi olarak kuruluşu 1502 de Şeyh İsmail in Nahçıvan da Akkoyunlu ordusunu yenmesiyle başlar. Safevi tarikatının şeyhi Şah İsmail in bu denli güçlenmesinin en önemli sebebi Türkmen boy ve aşiretlerine son derece güvenmesi ve Türk unsuruna değer vermesinden kaynaklanmaktadır. Ne yazık 5

6 ki, tarihimiz asıl unsurlarını Türkmen boylarının oluşturduğu iki Türk devletini; Safevi ve Osmanlı Türk devletlerinin karşı karşıya geldiğini gösteren hadiselerle doludur. Buna en çarpıcı örnek olarak, Çaldıran Meydan Muharebesi (1514) gösterilebilir. Bu durum Afşar Hanedanlığı nın kuruluşuna kadar devam eder (1732). Azerbaycan hanlıkları kuzey ve güney diye iki grubta toplanabilir. Kuzeyde; Şeki, Gence, Bakü, Derbent, Kuba, Nahçıvan, Talış, Revan. Güneyde; Tebriz, Urumiye, Erdebil, Hoy vs. 16 ve 17. yüzyıllarda Türk topraklarını işgale başlayan Rusya 17. asra gelince Kafkasya üzerine seferlere başlamıştır. Tek başlarına Ruslara karşı mücadele etmenin zor olduğunu anlayan Azerbaycan hanlıkları Ruslara karşı, beraber hareket etmeyi denemişler, ancak 1801 de Gürcistan, 1804 de Gence Rusların eline düşmüş den itibaren de Karabağ da yerleşmeye çalışmışlardır e kadar Karabağ Rusya ile İran arasında çekişme konusu olmuştur. Karabağ ın da içinde olduğu Aras ın kuzeyinde kalan Revan, Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti, Gence ve sair Azeri hanlıkları 1828 deki Türkmençay Antlaşmasıyla Rusların eline geçmiştir. Böylece Aras nehrinin güneyinde kalan ve Azerbaycan topraklarının 2/3 ünü oluşturan kısım da İran a bırakılmıştır. İlk bağımsız Azerbaycan Devleti 28 Mayıs 1918 tarihinde Çarlık Rusyası ndan bağımsızlığını kazanmış olan vilayetlerin birleştirilmesiyle Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti olarak kurulmuş ve Cumhurbaşkanlığı na Mehmet Emin Resulzade getirilmiştir. Cumhuriyet Osmanlı İmparatorluğu tarafından derhal tanınmıştır. Sürekli istikrarsızlık içinde bulunan Azerbaycan ın bu bağımsızlığı ancak 23 ay devam etmiştir yılında 27 Nisanı 28 Nisana bağlayan gece Sovyet Ordusunun Azerbaycan ı işgali ile Bağımsız Azerbaycan Devleti sona ermiştir. Bu tarihten sonra başlayan 70 yıllık bir sürede Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti olarak Sovyetler Birliğine bağlı 15 Cumhuriyetten biri olmuştur. İlk Bağımsız Azerbaycan Devleti Türk tarihi boyunca adı Demokratik Cumhuriyet olan ve Latin alfabesini ilk benimseyen Türk Devleti olması bakımından önem taşımaktadır. Azerbaycan, 1922 de Kafkasya ötesi Sosyalist Federal Sovyet Cumhuriyeti ne katılmış, 1936 dan sonra ise Azerbaycan SSC adını almıştır. Azerbaycan Sovyetler Birliğine katıldıktan sonra sürekli toprak kaybetmiştir yılında km 2 olan yüz ölçümü bugün km 2 ye düşmüştür. Stalin zamanında yapılan düzenlemelerle Ermenistan Azerbaycan, Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti ve Türkiye arasına uzatılarak bir yandan Azerbaycan la Nahçıvan ın, bir yandan da Anadolu Türkleriyle, Azerbaycan Türklerinin ve Türkistan Türklerinin arasındaki irtibat kesilmeye çalışılmıştır den itibaren 70 yıllık süreyle Sovyetler Birliği nin bir parçası olan Azerbaycan 1990 da Sovyetler in dağılma sürecine girmesiyle bağımsızlık hareketlerine sahne olmuştur. Azerbaycan Halkının bağımsızlık isteği Ocak 1990 tarihinde Sovyet ordusu tarafından kanlı bir şekilde bastırılmışsa da, bağımsızlık hareketinin önüne geçilememiştir. Bu olaylardan sonra bağımsızlık hareketleri daha da hızlanmış, ülkede geniş bir taban desteği bulan Halk Cephesi Hareketi nin baskısıyla 31 Ağustos 1991 tarihinde Azerbaycan bağımsızlığını ilan etmiş, 18 Ekim 1991 de Milli Meclis Bağımsızlık Kanunu kabul etmiştir. 70 yıllık aradan sonra 7 Haziran 1992 tarihinde ilk defa yapılan demokratik Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Halk Cephesi Lideri Ebülfez Elçibey Cumhurbaşkanlığına getirilmiştir. Ağır problemler karşısında zor durumda kalan Elçibey Nahçıvan Milli Meclis Başkanı Haydar Aliyev i göreve davet ederek kendisi Nahçıvan a çekilmiştir. Yönetime gelen Haydar Aliyev önce Azerbaycan Milli Meclis Başkanlığına getirilmiş, 3 Ekim 1993 tarihinde yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ise 5 yıllığına Azerbaycan Cumhuriyeti nin Cumhurbaşkanı seçilmiştir. Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev, 11 Ekim 1998 tarihinde yapılan seçimlerde ikinci defa Cumhurbaşkanlığı görevine seçilmiştir. 15/10/2003 tarihinde yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerine sağlık 6

7 nedenleriyle katılamayan Haydar Aliyev in yerine oğlu İlham Aliyev katılarak Azerbaycan ın yeni Cumhurbaşkanı seçilmiştir yılında İlham Aliyev ikinci döneme, 2013 yılında ise üçüncü döneme Azerbaycan ın Cumhurbaşkanı seçilmiştir. Dağlık (Yukarı) Karabağ Sorunu Bugünkü Dağlık (Yukarı) Karabağ sorununun çıkış noktası 1988 e gitmektedir daki nüfusu yaklaşık olan ve Ermeniler arasında Artsakh (Sık Orman) adıyla da anılan km2 büyüklüğündeki bölge, SSCB döneminde Azerbaycan SSC ye bağlı halkının yaklaşık %70 inin Ermeni olduğu bir özerk bölgeydi lerin sonunda SSCB nin dağılma sürecine girmesiyle, 1923 de Azerbaycan a bağlı olarak oluşturulan Dağlık Karabağ Özerk Bölgesi Sovyeti 20 Şubat 1988 de Azerbaycan, Ermenistan ve SSCB Sovyetlerine müracaat ederek Azerbaycan dan ayrılmak ve Ermenistan a bağlanmak istediğini bildirdi. Azerbaycan Yüksek Sovyeti, bu kararı ve başvuruyu reddetti. Bunun, Birlik cumhuriyetlerinin sınırlarının bu cumhuriyetlerin mutabakatı olmaksızın değiştirilemeyeceğini hükme bağlayan SSCB anayasasına aykırılığı nedeniyle yasadışı bir girişim olduğunu ileri sürdü. Temmuz 1988 de, SSC Yüksek Sovyeti, Ermenistan Yüksek Sovyetinin Dağlık Karabağ ı Ermenistan Cumhuriyeti içine alma kararını red ederek Ocak 1989 da Dağlık Karabağ da yönetimi devraldı. Azerbaycan ve Ermenistan ın 1991 de bağımsızlıklarını kazanmalarının ardından 26 Kasım 1991 de Azerbaycan Karabağ ın özerklik statüsünü feshederek bölgeyi doğrudan merkezi yönetime bağladığını açıkladı. Ermenilerin Yukarı Karabağ Özerk Cumhuriyeti adıyla BDT ye girme başvurusu reddedildi başlarında Rus birliklerinin Karabağ dan çekilmelerinin ardından anlaşmazlık savaşa dönüştü ve 1992 ortalarında Karabağ Ermeni olmayan nüfustan arındırıldı. Ardından, Rusların da yardımıyla Ermeniler, döneminde Karabağ ve çevresindeki geniş bir çemberi ele geçirdiler ve Laçin koridoru vasıtasıyla Ermenistan la doğrudan kara bağlantısı sağladılar. Halen Azerbaycan topraklarının %20 si Ermeni işgali altındadır. Yaklaşık 1 milyon Azerbaycan Türkü kaçkın (mülteci) durumundadır; Ermenistan da ise savaş dolayısıyla ortaya çıkan ekonomik zorluklar nedeniyle nüfusun yaklaşık 1/4 ü ülkeyi terk etmiştir. Çatışmanın bölgede yayılma ihtimali belirince, AGİT Bakanlar Konseyinin 24 Mart 1992 de aldığı bir kararla, soruna çözüm bulmak üzere Türkiye nin de dahil olduğu 11 üyeli Minsk Grubu oluşturuldu. Rusya nın aracılığıyla 24 Mayıs 1994 de Moskova da imzalanan ateşkes birçok ihlale rağmen halen yürürlüktedir. Azerbaycan, Ermeni işgali altındaki topraklarının diplomasi yoluyla geri alınması, bu mümkün olmazsa toprakların savaşarak alınacağı şeklindeki politikasını devam ettirmektedir Azerbaycan da Siyasi ve İdari Durum Azerbaycan Parlamentosu, 31 Ağustos 1991 de, ülkenin bağımsızlığını ilan etmiştir. 18 Ekim 1991 tarihinde de Meclis Bağımsızlık kanununu kabul etmiştir. Ülke, 12/11/1995 tarihine kadar 1991 de Azerbaycan Yüksek Sovyeti tarafından kabul edilen, Azerbaycan Cumhuriyeti nin bağımsızlığının yeniden ihdas edilmesine dair kanunun verdiği yetkiyle idare edilmiştir. Dolayısıyla halihazırda Azerbaycan, 12 Kasım 1995 tarihinde halkoyuna sunularak, %91,9 evet oyu ile kabul edilen yeni Anayasa ile idare edilmektedir. Anayasaya göre ülkenin yönetim biçimi Cumhuriyet tir. Başkanlık sisteminin egemen olduğu ülkede, Cumhurbaşkanı seçimi beş yılda bir yapılmaktadır. Azerbaycan Milli Meclisi, 125 Milletvekilinden oluşmaktadır. Bunların 83 ü siyasi partilerden, 42 si ise bağımsız olarak seçilmiştir. Ülkede 30 un üzerinde irili ufaklı siyasi parti faaliyet göstermektedir. 7

8 Cumhurbaşkanı : İlham ALİYEV Milli Meclis Başkanı : Ogtay ESEDOV Başbakan : Artur RASİ-ZADE Başbakan I. Yrd. : Yagub EYYUBOV Başbakan Yrd. : Elçin EFENDİYEV Başbakan Yrd. : Ali HASANOV Başbakan Yrd. : Abid ŞERİFOV Başbakan Yrd. : Ali AHMADOV Başbakan Yrd. : İsmet ABBASOV Dışişleri Bakanı : Elmar MEMMEDYAROV İçişleri Bakanı : Ramil USUBOV Milli İstihbarat Bakanı : Eldar MAHMUDOV Savunma Bakanı : Zakir HASANOV Adalet Bakanı : Fikret MEMMEDOV Savunma Sanayi Bakanı : Yaver CAMALOV Maliye Bakanı : Samir ŞERİFOV Vergiler Bakanı : Fazil MEMMEDOV Ekonomi ve Sanayi Bakanı : Şahin MUSTAFAYEV Olağanüstü Haller Bakanı : Kemalettin HAYDAROV Çalışma ve Halkın Sosyal Koruması Bakanı :Selim MÜSLÜMOV Tarım Bakanı : Haydar ASADOV Kültür ve Turizm Bakanı : Ebülfez GARAYEV Eğitim Bakanı : Mikayıl CABBAROV Sağlık Bakanı : Oktay ŞİRALİYEV Rabıta (İletişim) ve Yüksek Teknolojiler Bakanı : Ali ABBASOV Enerji Bakanı : Natig ALİYEV Gençlik ve Spor Bakanı : Azad REHİMOV Çevre ve Tabii Kaynaklar Bakanı : Hüseyngulu BAĞIROV Ulaştırma Bakanı : Ziya MEMMEDOV Bugün mevcut olan müstakil ve bağımsız Azerbaycan Cumhuriyeti, 12 Kasım 1995 tarihinde referandum yolu ile kabul edilmiş olan Anayasa ile idare edilmektedir. Bu Anayasa ya göre, Azerbaycan devleti demokratik, hukuka dayalı, laik, üniter bir cumhuriyettir. Kuvvetler ayrılığı prensibi Anayasa tarafından benimsenmiştir. Yasama yetkisi 125 milletvekilinden oluşan ve 5 yılda bir yenilenen Milli Meclis e, yürütme yetkisi Cumhurbaşkanına ve yargı yetkisi de Mahkemelere bırakılmıştır. Milli Meclis, kanun kabul etmekle görevlendirilmiştir. Denetim yetkisi sınırlıdır. Toplantı zamanı ve süresi Anayasada belirlenmiştir. Hükümete güven oyu vermek veya vermemek şeklinde olan parlamenter yetki, Azerbaycan Anayasasında sınırlı hale getirilmiş ve Milli Meclisin hükümete güven oyu vermemesi halinde, aynı heyete hükümetin teşekkül ettirilmesi yetkisi Cumhurbaşkanına tanınmıştır. Cumhurbaşkanı, hem devletin ve hem de icranın başıdır. Kanunlardan sonra Bakanlar Kurulu Kararlarından önce gelen ve Ferman adı verilen hukuki kararlar alma yetkisi vardır. Ferman denen hukuki kararlar, kanun gücünde olup, icrai hüviyete sahiptir. Bu yönü ile Cumhurbaşkanı yasama yetkisiyle de teçhiz edilmiştir. Azerbaycan da Cumhurbaşkanını 5 yıllık süre için halk seçmektedir. Hiç kimse ikiden fazla Cumhurbaşkanı seçilemez şartı, 18/03/2009 tarihinde yapılan referandumda kaldırılmıştır. Cumhurbaşkanı hem devletin, hem de yürütmenin başıdır. Her türlü idari karar almak ve devlet teşkilatına şekil ve yön vermek yetkisine sahiptir. Başbakanı, Bakanları ve diğer devlet görevlilerini atamak ve görevden almak yetkisi 8

9 vardır. Anayasaya göre, Bakanlar Kurulu Cumhurbaşkanı nın yüksek icra organı olup, ona tabidir ve aynı zamanda da ona karşı sorumludur. Başbakanın ve Bakanların Milli Meclis üyesi olma şartı aranmamıştır. Anayasada devletin egemenliğinin yegane kaynağının halk olduğu vurgulanmıştır. Anayasa, halk ve özgürlüklerin tespit ve düzenlenmesi açısından çağdaş bir Anayasadır Coğrafi Bilgiler ve Nüfus Azerbaycan Cumhuriyeti Kafkasların geçiş noktası üzerinde, Büyük Kafkaslar ile Küçük Kafkaslar arasında yer almaktadır. Bölgenin en önemli özelliği tarihi geçit ve ticaret yolları üzerinde bulunmasıdır. Kuzeyinde Gürcistan (480 km) ile Rusya Federasyonu na bağlı Dağıstan Özerk Cumhuriyeti (390 km), güneyinde İran İslam Cumhuriyeti (756 km), batısında Ermenistan (1.007 km) ve Türkiye Cumhuriyeti (Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti ile 11 km uzunluğunda ortak sınırı bulunmaktadır), doğusunda ise Hazar Denizi (713 km) yer almaktadır km 2 lik toplam araziye (%11,5 orman, %1,6 su havzası, %50 tarıma elverişli topraklardır ki, bunun %27 si otlaklar ve %36,9 diğer topraklardır) sahip olan Azerbaycan doğu meridyenleri ve kuzey paralelleri üzerinde yerleşmektedir. Bakü den Kuzey Kutba olan mesafe km ve Ekvatora olan mesafe ise km dir. Dünyada en büyük göl olan Hazar Denizi km 2 büyüklüğünde olup, en derin yeri metredir. Yaklaşık arazi yapısının %50 si dağlık olan bölgede deniz seviyesinden metreye kadar yüksek olan sahalar ve %1 ini ise metreden yüksek olan sahalar kaplamaktadır. Azerbaycan ın ortalama deniz seviyesinden yüksekliği 657 metredir. Dağlık arazi Büyük Kafkas, Küçük Kafkas ve Talış Dağlarından oluşur. Kür-Aras ovası en büyük düzlüktür. En düşük rakım (Hazar Denizi) -28 m ve en yüksek nokta (Bazardüzü Dağı) m dir. Dünyadaki 11 iklim çeşidinin dokuzuna sahip olan Azerbaycan ın iklimini Büyük Kafkas dağlarının kuzeyden gelen soğuk hava kütleleri, Küçük Kafkas dağlarının güneyden gelen sıcak tropik hava akımları ve Hazar Denizi etkilemektedir. Azerbaycan dünyanın çok değişik iklim tiplerine sahip ülkelerden biridir. Doğu ve orta kısımları alçak ve düzlük olduğu için, kışları ılık, yazları çok sıcak geçer. Güney doğu kısmı ise nemli subtropikal iklime sahiptir. Bölgeye düşen yıllık yağış miktarı mm.dir. Diğer bölgeler ise, kurak ve yarı kurak görünüme sahiptir. Tarımsal faaliyetlerin çoğu Kür ve Aras nehirleri civarında yapılmaktadır. Azerbaycan da yetiştirilen başlıca ürünler tahıl, meyve, pamuk, tütün ve çay dır. Azerbaycan tarımında pamuk üretiminin önemli bir payı vardır. Hazar Denizi kıyısıyla zengin akarsularında balıkçılık ve su ürünlerinin özel bir yeri vardır. Aras-Kura nehirlerinde ve bilhassa Kura Nehrinin Hazar Denizi deltasında balıkçılık ve su ürünleri sanayi gelişmiştir. Azerbaycan, başta petrol ve doğal gaz olmak üzere yer altı ve yer üstü kaynakları itibariyle son derece zengin, Orta Asya, Orta Doğu ve Ön Asyanın tam ortasında, tarihi ve ticari geçit yollarının üzerindedir. Bu özellikleri onu, komşusu olan ülkeler ile Kafkasya bölgesinde çıkarları olan ülkelerin ilgi odağı haline getirmiştir yılı itibariyle ülke nüfusu kişiye yükselmiştir. Nüfusun %53,1 i şehirlerde, %46,9 u ise köylerde yaşamaktadır. Nüfusun %49,7 si erkek, %50,3 ü ise kadındır. Nüfusun %22,2 sini 0-14 yaş grubu, %72,0 sini yaş gurubu, %5,8 ini ise 65 yaşından yukarısı oluşturmaktadır yaş grubunda olan gençler nüfusun %30,3 ünü teşkil etmektedir. Azerbaycan nüfusunun % 90 ını Azerbaycan Türkleri, % 10 unu ise diğer ırklar teşkil etmektedir (Ruslar, Talışlar, Lezgiler, Yahudiler, Ermeniler v.s.). 9

10 Çalışma ve İşgücü Azerbaycan da 2013 yılı sonu itibarı ile çalışabilir nüfus kişi olup nüfusun %50,2 oluşturmuştur. Onların ü çalışan, ü işsiz nüfustur (ILO metodolojisine uygun) yılı sonu itibarı ile resmi işsiz statüsü alanların sayısı (istihdam kurumuna kayıtlı) dür. Buna göre, kayıtlı işsizlik oranı ise %0,76 dır. Ancak genel işsizlik oranı ise %4,97 dir. Azerbaycan Cumhuriyetinin Halkın meşgullüğü (istihdamı) hakkındaki 9/8/2001 tarihli Kanunu gereğince işsizlik statüsüne sahip olan kişilerden bir kısmı işsizlik ödeneği almıştır. Ödeneklerin ödenmesi süresi 12 aylık dönem içinde 26 takvim haftasından çok olamaz. İşsizlik ödeneğinin aylık asgari miktarı 55,0 AZN, maksimum miktar ülke geneli üçün ortalama aylık ücret miktarına eşittir (423 AZN) yılı için ortalama işsizlik ödeneği 268,5 AZN olmuştur. Çalışan kesimin yaş limiti erkeklerde 16-65, kadınlarda dır. Faal nüfus yaşının (çalışma yaşı) dışında çalışan çok az kişiye rastlanmaktadır. Çalışan kesimin genellikle yaş arasında yoğunlaştığı görülmektedir. Azerbaycan Cumhuriyetinde 2013 yılında ücretli çalışan işçilerin ortalama aylık ücretleri 423 manata yükselmiştir. Maden ocakları ve madencilik sanayiinde, inşaat sektöründe, maliye ve muhasebecilik, gayrimenkullerle ilgili işlerde çalışanlara yüksek aylık ücret ödenmektedir. Düşük ortalama aylık ücret ise tarım ve hayvancılık ile balıkçılık alanlarında çalışan işçilere ödenmektedir. Azerbaycan da işkollarına göre ortalama aylık işçi ücretleri Ortalama İŞKOLLARI Maaş- AZN Ortalama 423 Madencilik sanayi 1.516,3 Maliye ve sigorta faaliyeti 1126,4 Enformasyon ve iletişim 675,4 Mesleki, bilimsel ve teknik faaliyet 667,1 İnşaat 625,5 Kamusal ve yardımcı hizmetlerin verilmesi 566,5 Nakliyat ve ambar işletmesi 536,2 Elektrik enerjisi, gaz, buhar vb. teçhizat 467,2 Devlet yönetimi ve savunma, sosyal güvenlik 454,3 Turistlerin yerleştirilmesi ve içtimai iaşe 444,4 İmalat Sanayi 438,5 Diğer alanlardaki hizmetler 368,4 Ticaret; nakliyat araçlarının tamiri 361,9 Su teçhizatı; kirli su ve atık arıtma 319,4 Gayri menkul ile ilgili işlemler 293,9 Eğitim 290,5 Dinlenme, eğlence ve güzel sanatlar alanında faaliyet 218,8 Tarım/hayvancılık, ormancılık ve balıkçılık 217,9 Sağlık ve sosyal hizmetler 181,6 Kaynak: Azerbaycan Çalışma ve Halkın Sosyal Koruması Bakanlığı Not: Azerbaycan Cumhurbaşkanı nın Asgari ücretin artırılması hakkında tarihli Kararıyla asgari ücret 1 Eylül 2013 tarihinden itibaren 105 AZN olarak belirlenmiştir. 10

11 Eğitim ve Kültür Azerbaycan Cumhuriyetinde eğitim hizmetleri 1993 yılında yürürlüğe giren Kanunla yürütülmektedir yılında kabul edilen Anayasanın 42/b maddesine göre, Azerbaycan da zorunlu eğitim 11 (onbir) yıldır. Mecburi öğretim ilk eğitimin birinci sınıfında başlamakta, 11. sınıfı bitirince sona ermektedir. Azerbaycan da üstün yetenekli öğrencilerin, sınıf atlamaları yanında, ayrıca ihtisaslaştırılmış fen mekteplerinde de özel eğitim almalarına imkan sağlanmıştır. Bir işte çalışanlar, akşam okullarında veya uzaktan eğitim yöntemleri ile öğrenim görebilmektedirler. İlkokula (iptidai mektep) başlama yaşı 6 dır. Eğitim tür ve kademelerine bakılmaksızın okulların tamamında her yılın 15 Eylül tarihinde eğitim-öğretim başlamakta, 30 Mayısta sona ermektedir. Azerbaycan da eğitim ve öğretim; a) Mektebe kadar tahsil (Okul öncesi eğitimi) b) İptidai tahsil (İlkokul 1-4 üncü sınıflar) c) Esas tahsil (Ortaokul 5-9 uncu sınıflar) d) Orta tahsil (Genel ve Mesleki Liseler inci sınıflar) e) Ali Mektepler (Yüksek öğretim) Azerbaycan da 1992 den itibaren merkezi test sınavı ile yükseköğretime öğrenci yerleştirilmektedir. Yükseköğretim 4 yıldır. Azerbaycan da aynı zamanda peşe mektepleri (meslek yüksek okulları) tabir edilen ve 2 yıl öğretim veren okullar mevcuttur. Azerbaycan da eğitim sistemi milli, manevi ve beşeri değerlere dayanmakta ve Bologna sürecinde yakından iştirak etmekle uluslararası eğitim sistemine entegrasyon yolu ile gelişmektedir. Yapılan reformlarla eğitim düzeyi her yıl daha da artmaktadır. Azerbaycan Devlet İstatistik Komitesi verilerine göre, tarihi itibariyle Azerbaycan da faaliyet gösteren devlet ve 40 özel okul öncesi eğitim müessesinde (anaokulu) 112 bin çocuk veya 1-5 yaş çocukların % 15 i eğitim almaktadır eğitim yılı başında devlet ve 28 özel okulda 1,3 milyon öğrenci eğitim görmüştür. Bundan ilave, özürlü çocuğun eğitim gördüğü 17 okul veya okullarda özel sınıflar faaliyet göstermiştir yılında okullar (lise) 88,4 bin mezun vermiştir eğitim yılı başında ülkede faaliyet gösteren 58 ihtisas lisesinde 63,3 bin öğrenci eğitim almıştır. 37 devlet ve 15 özel yüksek öğrenim müessesesinde 151,3 bin kişi eğitim görmüştür yılında yüksek öğrenim müesseselerini 35,4 bin kişi kazanmıştır. Üniversitelerde yerli öğrencilerin yanı sıra 54 ülkeden yabancı öğrenci de eğitim görmektedir. Yabancı öğrencilerde çoğunluk Türkiye ( eşitim yılı başında kayıtlı 2638 Türk öğrenci, tarihi itibariyle kayıtlı Türk öğrenci sayısı 2.515), İran, Gürcistan, Rusya, Türkmenistan, Çin ve Irak öğrencilerindedir yılı başında devlet burslusu olarak yurtdışında yüksek öğrenim gören Azerbaycanlı sayısı olmuştur. T.C. Bakü Büyükelçiliği Eğitim Müşavirliği Sorumluluğu Altında Faaliyet Gösteren Resmi Eğitim Kurumları: Türk Öğr. Azeri Öğr. Bakü Türk İlkokulu Bakü Türk Ortaokulu Bakü Türk Anadolu Lisesi Türkiye Türkçesi Eğitim Öğretim Merkezi (TÖMER) Toplam

12 Toplam Vakıflara Bağlı Olarak Faaliyet Gösteren Eğitim Kurumları: Türk Öğr. Azeri Öğr. Türkiye Diyanet V. Bakü Türk Lisesi Türk Dünyası Araştır. V. Bakü Atatürk Lisesi Toplam Toplam Özel Eğitim Kurumları: Orta Eğitim Bakü Özel Kafkas İlköğretim Okulu Bakü Özel Türk Lisesi Türk Öğr. Azeri Öğr Toplam (1 diğer) Bakü Özel Türk Lisesi Ağdaş Şubesi Bakü Özel Türk Lisesi Mingeçevir Şubesi Bakü Özel Türk Lisesi Guba Şubesi Bakü Özel Türk Lisesi Lenkeran Şubesi Bakü Özel Türk Lisesi Şirvan Şubesi Bakü Özel Türk Lisesi Dede Korkut Şubesi Şeki Azerbaycan-Türkiye Özel Lisesi Sumgayıt Özel Türk Lisesi Gence Azerbaycan- Türkiye Özel Lisesi Kafkas Azerbaycan- Türkiye Özel Gimnaziyası NOT: Raporun düzenlendiği tarihte özel Türk okullarından bazıları kapatılmış ve öğrencileri diğer özel ve devlet okullarına yerleştirilmiştir. Yüksek Öğrenime Devam Eden Türk Öğrenci Sayısı tarihi itibariyle AZERBAYCAN ÜNİVERSTELERİNE KAYITLI TÜRK ÖĞRENCİLERİN SAYISI SIRA NO ÜNİVERSİTENİN ADI ÖĞRENCİ SAYISI 1 BAKÜ DEVLET ÜNİVERSİTESİ AZERBAYCAN İKTİSAT ÜNİVERSİTESİ AZERBAYCAN MİMARLIK VE İNŞAAT ÜNİVERSİTESİ AZERBAYCAN TIP ÜNİVERSİTESİ 78 5 KAFKAS ÜNİVERSİTESİ AZERBAYCAN TEKNİK ÜNİVERSİTESİ AZERBAYCAN DİLLER ÜNİVERSİTESİ 73 8 AZERBAYCAN NEFT AKADEMİSİ 41 9 AZERBAYCAN PEDAGOJİ ÜNİVERSİTESİ BAKÜ SLAVYAN ÜNİVERSİTESİ AZERBAYCAN MEDENİYYET VE İNCESANAT ÜNİVERSİTESİ SUMGAYIT DEVLET ÜNİVERSİTESİ

13 13 DİĞER 54 TOPLAM Sosyal Güvenlik 17 Temmuz 1998 tarihinde Ankara da imzalanan Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Azerbaycan Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Sosyal Güvenlik Sözleşmesi nin onaylanmasının uygun bulunduğuna dair Bakanlar Kurulu Kararı 9 Kasım 2000 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanmış olup 9 Ağustos 2001 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Azerbaycan Cumhuriyeti Hükümeti Arasında 17 Temmuz 1998 tarihinde Ankara da imzalanan Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin 26 ncı maddesi hükmüne istinaden her iki tarafın yetkili makamları sözleşmenin uygulanmasına ilişkin İdari Anlaşma üzerinde mutabakat sağlanmış ve hazırlanan metin 6-7 Mayıs 2004 tarihinde imzalanmıştır. 3 Aralık 2004 tarihinde imzalanan ve 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren yürürlülüğe giren Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Fermanıyla Sosyal Sigorta hakkında Azerbaycan Cumhuriyeti Kanun unda değişiklikler yapıldı. Yapılan değişikliklerle; 1. Zorunlu Devlet Sosyal Sigorta priminin İşveren payı %27 den %22 ye düşürüldü, İşçi payı ise %2 den %3 e çıkarıldı. 2. İşveren zorunlu devlet sosyal sigorta primlerini bu Kanunla belirlenmiş süre içinde ödemediği takdirde, hesaplanmış zorunlu devlet sosyal sigorta prim borçlarının ve uygulanmış mali cezaların 5 gün içinde ödenilmesi konusunda işverene uyarı gönderilir ve tahsiline ilişkin süreç başlatılır. İşveren 5 gün içinde borçları ve mali cezaları ödemediği taktirde ilgili kurumun hesabına aktarılması için banka veya diğer kredi kurumuna icra yoluyla tahsili için talimat verilir. İşverenin cari ve diğer hesaplarında para olduğunda, ilgili kurumun talimatı banka veya diğer kredi kurumu tarafından bu talimatın bankaya ulaştığı gün icra işlemi başlatılır; İşverenin döviz hesabına talimat verildiği halde banka veya diğer kredi kurumu aynı gün Azerbaycan Cumhuriyeti Merkez Bankasının belirlediği resmi kur ile Talimatta gösterilen miktarın %105 miktarına kadar hesaptaki döviz miktarını dondurur ve derhal bu konuda işverene bilgi verilir. Döviz miktarı işveren tarafından manat a çevrildikten sonra talimat icra edilir; İşverenin cari, döviz ve diğer hesaplarında para olmadığında veya zorunlu devlet sosyal sigorta prim borçlarının ve uygulanmış mali cezaların ödenilmesine yetmediğinde, ilgili kurumunun talimatı bankada veya diğer kredi kurumunda muhafaza edilir ve işverenin hesaplarına para yatırıldığında icra edilir; Zorunlu devlet sosyal sigorta prim borçlarının ve uygulanmış mali cezaları Talimatının banka veya diğer kredi kurumuna dahil olduğu günden 90 gün içinde ödenmediğinde, Talimat geri gönderilir ve bu borca göre Talimat bir daha icraya konulmaz, bu borçları ve mali cezaları işverenden mahkeme yoluyla alınır. Sosyal Sigorta Hakkında Azerbaycan Cumhuriyeti Kanununda değişiklikler ve ilaveler yapılarak, 1 Ocak 2006 tarihinde yürürlülüğe girmek üzere 16 Aralık 2005 tarihinde yayınlandı. 1 Ocak 2006 tarihinden itibaren yürürlülüğe giren Kanun gereği; bireysel sigorta sistemine geçiş yapıldı ve ayrıca Azerbaycan Cumhuriyetinde çalışan yabancı vatandaşlar da zorunlu sosyal sigorta kapsamına alınmıştır. 13

14 Kanuna göre Azerbaycan Cumhuriyeti kaynaklarından gelir elde eden yabancı uyruklular da zorunlu sosyal sigorta primine tabi oldular. Bireysel sigorta sistemine geçişle, her işçinin bir sigorta numarası olması öngörülmektedir. Sosyal Güvenlik Sözleşmesi yapılmayan devletlerin vatandaşları Azerbaycan ı terk ettiğinde Azerbaycan da toplanan primler onun hesabında muhafaza edilmekte ve haksahibi emekliye ayrıldığında Azerbaycan tarafına düşen kısmı, hesabında toplanan miktardan ödemektedir. Çalışanların hastalık izni, doğum izni, çocukları 3 yaşını tamamlayıncaya kadar anneye verilen izin, defin izni gibi sosyal güvenlik hakları mevcuttur. Bunların yanında yaşlılık, sakatlık, aile reisinin ölümü, defin, hamilelik ve doğum, çalışma gücünü kısmen kaybetme, çalışanların sağlık ve bakımları, çocuklara 3 yaşına kadar bakım ücreti gibi sosyal nitelikli ücretler ödenmektedir. Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Sosyal Müdafaa Fonu; zorunlu devlet sosyal sigorta alanındaki yönetimi, yani Azerbaycan da faaliyet gösteren tüm müessese, idare ve teşkilatlardan, aynı zamanda bireysel müteşebbislik faaliyeti gerçekleştiren kişilerden zorunlu devlet sosyal sigorta primlerinin toplanması ve Cumhurbaşkanının Azerbaycan Cumhuriyetinde Devlet Emeklilik Sisteminin Geliştirilmesi hakkında 4 Ağustos 2003 tarih ve 908 numaralı Fermanı na uygun olarak emekliliklerin ve onlara eklenen yardımların tayin edilmesi, maliyeleştirilmesi ve ödemelerin kontrolünü yapan tek merkez kurumu haline getirilmiştir. Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Azerbaycan Cumhuriyeti Hükümeti arasında çalışma, sosyal güvenlik ve istihdam alanlarında İşbirliği Anlaşması (13 Kasım 2013) Çalışma hayatı, sosyal güvenlik istihdam, ve işgücü göçü alanlarında işbirliği geliştirilecek ve pekiştirilecektir. Taraflar görev alanlarına giren ve kamu personel yönetimi ve kamu personel yönetiminin iyileştirilmesi, işgücü göçü, kayıtdışı istihdamın önlenmesi konularında bilgi ve deneyim teatisinde bulunacaklardır. Taraflar, her iki Bakanlığın müşterek görev alanında yer almayan ancak münferiden görev alanlarına giren, sosyal güvenlik, işgücü göçü, sağlık hizmetlerinin verilmesi, sosyal hizmetler, muhtaç vatandaşlara yapılan sosyal yardımlar, bakıma muhtaç çocuklar ve engellilerin rehabilitasyonu, kamu yönetimi v.b. konularda ülkelerinde faaliyet gösteren diğer ilgili Bakanlık, kurum ve kuruluşlar ile koordinasyonu sağlayacaklardır. Anlaşma nın hayata geçirilmesine dair faaliyetin ilişkilendirilmesi ile ilgili yetkili merciler: Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti adından - Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı. Azerbaycan Cumhuriyeti Hükümeti adından - Çalışma ve Halkın Sosyal Koruması Bakanlığı. Azerbaycan Cumhuriyeti Hükümeti ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti Arasında İşgücünün Karşılıklı İstihdamına Dair Anlaşma (13 Kasım 2013) Azerbaycan Cumhuriyeti Hükümeti ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti, bu Anlaşma ile işgücü göçünü, özellikle iki ülke arasındaki işgücü değişimini, çalışma ve oturma izinlerinin verilme prosedürlerini, izin sürelerini düzenlemek, her iki ülke arasında çalışma hayatına ilişkin işbirliğini geliştirmek ve bu surette ülke ekonomilerinin gelişmesine katkıda bulunmak amaçlanmıştır. Anlaşmanın uygulanmasından sorumlu olan yetkili merciler: Türkiye Cumhuriyeti tarafından: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, Türkiye İş Kurumu; Azerbaycan Cumhuriyeti tarafından: Çalışma ve Halkın Sosyal Koruması Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, Devlet Göç Hizmeti. 14

15 4. GENEL EKONOMİK DURUM 4.1. Azerbaycan Ekonomisinin Genel Durumu Azerbaycan, 1991 yılında bağımsızlığını kazandıktan sonra, önemli siyasi, askeri, sosyal ve ekonomik problemlerle karşı karşıya gelmiştir. SSCB döneminde sistemli olarak Cumhuriyetler arasında bağımlılığı bir anlamda zorunlu kılan ekonomik yapının ani çöküşü, pazar ekonomisine geçişte; ekonomik, siyasi, hukuki bir alt yapının olmaması, teknolojinin eski olması, serbest piyasa modelinin bilinmemesi, ermenilerin işgalci tutumu sonucu topraklarının %20 sinin kaybedilmesi, 1.2 milyon kişinin kendi ülkesinde mülteci durumuna düşmesi ve benzeri sebeplerle üretim durma noktasına gelmiş, sonuç olarak da ekonomi üzerinde insiyatif tamamen kaybedilmiştir. Ülkede siyasi istikrarın sağlanması ve ermenilerle geçici ateşkese varılmasından sonra dikkatler ekonomi üzerinde yoğunlaşmaya başlamıştır. 20 Eylül 1994 tarihinde Asrın Anlaşması olarak adlandırılan Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi ile dünyanın önde gelen petrol şirketleri arasında Hazar Denizinin Azerbaycan a ait Bölümünde Azeri, Çırağ, Güneşli Yataklarının Birlikte İşlenmesi ve Paylaşılması Hakkında ilk Anlaşma imzalanmıştır. Bu gelişmeler neticesinde, GSYİH nın reel seviyesi 1996 yılında, 1988 yılından beri ilk defa %1.3 artmıştır yılları arasında GSYİH deki yıllık ortalama artış %12 olmuştur. Azerbaycan da 2013 yılında GSYİH bir önceki yıla göre %5,8 oranında artmış olup, 73,6 milyar $ olarak gerçekleşmiştir. GSYİH nin sektörel pay dağılımı; sanayi %46,3, inşaat sektörü %11,8, ticaret ve taşımacılık araçlarının tamiri hizmetleri %7,1, taşımacılık ve depolama hizmetleri %4,8, tarım, orman ve balıkçılık %5,3, turizm %1,8, telekoninikasyon %1,8, sosyal ve diğer hizmet sektörleri %14,7 ve üretimden ve ithalattan alınan net vergiler %6,4 olmuştur. Kişi başına düşen milli hasıla artarak 7.912,5 $ a yükselmiştir. Yine bu dönemde bir işçinin ortalama aylık ücreti %6,2 oranında artarak 423 manata yükselmiş, yıllık enflasyon oranı ise %2,4 olmuştur yılında bankalar ve banka dışı finans kuruluşlarınca gerçek ve tüzel kişilere yönelik olarak toplam net milyon dolar tutarında kredi verilmiş olup geçen yılın aynı dönemine göre % 26 oranında artış kaydedilmiştir. Ulusal para cinsinden verilen kredi toplam tutarı ,2 milyon (11.076,7 milyon manat karşılığı), yabancı para cinsinden kullandırılan kredi tutarı da 5.540,9 milyon dolardır. Ulusal para cinsinden kullandırılan kredilerin 2.928,9 milyon dolar ı kısa vadeli, ,4 milyon dolar ı uzun vadeli kredilerdir. Piyasada vadesi geçmiş kredi miktarı ise 1.010,7 milyon dolar olup krediler içindeki hacmi % 5.14 oranındadır. Vadesi geçmiş krediler geçen yıla göre % 5,88 artış göstermiştir. Kullandırılan toplam (ulusal ve yabancı para cinsi) kredi hacminin % 34,4 ü devlet bankaları, % 62,8 i özel bankalar ve % 6,7 si de banka dışı finans kuruluşlarınca gerçekleştirilmiştir. Yıl içinde kullandırılan kredi hacmi içinde en büyük payı % 40,3 ile tüketici kredileri almıştır yılı sonu itibariyle dış borçların toplamı 6,1 milyar $ düzeyindedir. Devlet Bütçesi 2013 yılında devlet bütçesi gelirleri geçen yıla göre %12,8 oranında artarak ,0 milyon manat olarak gerçekleşmiştir. Petrol dışı sektör gelirleri 2012 yılına göre 584 milyon manat veya %13 oranında artmıştır. Aynı dönemde devlet bütçesi giderleri ise geçen yıla göre %9,7 oranında artarak ,0 milyon manat olmuştur. Programa göre gerçekleşme oranı bütçe gelirlerinde % 101,8 olurken giderlerde % 96,3 olmuştur. 15

16 2013 yılı Azerbaycan Devlet Bütçesi Gelirler 16 Miktar AZN Oran % 1. Kurumlar vergisi ,18 2. Katma değer vergisi ,90 3. gelir vergisi ,41 4. İthalat vergileri ,45 5. Aksiz (tüketim vergisi) ,04 6. Diğer vergiler ,83 7. Emlak vergisi ,64 8. Maden vergisi ,62 9. Toprak vergisi , Diğer gelirler ,75 Toplam Harcamalar Miktar Oran % AZN 1. Ekonomi ,88 2. Sosyal güvenlik ve sosyal yardımlar ,14 3. Eğitim ,51 4. Mahkeme, kolluk güçleri ve savcılık ,48 5. Yasama, yürütme, yerel yönet. harcama ,83 6. Sağlık ,23 7. Kültür, sanat, enformasyon, spor ve v.b ,44 8. Bilim ,61 9. Diğer ,88 Toplam Bütçe dengesi +0,35 milyar AZN olmuştur. Kaynak: Azerbaycan Devlet İstatistik Komitesi 2014 yılı için kabul edilen Azerbaycan Devlet Bütçesi Miktar Gelirler AZN 1. Kurumlar vergisi Katma değer vergisi gelir vergisi Aksiz (tüketim vergisi) Gümrük vergisi Maden vergisi Devlet rüsumu Tüzel kişilerin emlak vergisi Sadeleştirilmiş vergi Devlet Neft Fonundan transfer Diğer ( kredi gelirleri, kira gelirleri, yol vergisi, toprak vergisi v.b.) Toplam Harcamalar Miktar AZN

17 1. Genel devlet hizmetleri Yasama ve yürütme, yerel yönetimler için yapılan harcamalar Uluslararası faaliyet ve uluslararası örgütlere üyelik aidatları Bilim harcamaları Nahçivan Özerk Cumhuriyetinin bütçesine yapılan transfer Diğer Savunma Mahkeme, kolluk güçleri ve savcılık Eğitim Sağlık Sosyal güvenlik ve sosyal yardımlar Devlet Sosyal Müdafaa Fonuna devlet bütçesinden transfer Kültür, sanat, enformasyon, spor ve v.b Konut, büyük bakım, onarım ve altyapı Yakıt ve enerji Köy işleri, ormancılık, balıkçılık, avcılık ve çevre koruması Sanayi, inşaat ve maden Nakliye ve iletişim Ekonomik faaliyet Diğer (Karayolları bütçe fonu, Cumhurbaşkanı ihtiyat fonu vb.) Toplam Kaynak: Azerbaycan Devlet İstatistik Komitesi Özelleştirme Azerbaycan da piyasa ekonomisine geçişin yasal dayanağı 18 Ekim 1991 tarihinde Azerbaycan Cumhuriyeti nin Devlet Bağımsızlığı Hakkında kabul edilmiş Anayasa değişikliğidir. 7 Ocak 1993 tarihinde kabul edilen Azerbaycan Cumhuriyeti nde Devlet Mülkiyetinin Özelleştirilmesi Hakkında Kanun ise özelleştirmenin yolunu tamamen açmıştır yıllarını kapsayan Birinci Özelleştirme Programını müteakiben, ikinci özelleştirme programı ise 10 Ağustos 2000 tarihinde Cumhurbaşkanı nca tasdik edilmiştir. Birinci özelleştirme programında küçük işletmelerin özelleştirilmesi neticesinde elde edilen tecrübe ile ikinci özelleştirmede orta ve büyük ölçekli müesseselerin özelleştirilmesinde ortaya çıkacak problemlerin giderilmesine çalışıldığı görülmektedir. Azerbaycan da Ekonomik Reformların derinleştirilmesinde özelleştirme uygulamaları önemli bir role sahiptir. Hazırlanan özelleştirme planlarında; hukuk kurallarının serbest piyasa ekonomisi standartlarına uygunlaştırılması, buna engel olan olumsuzlukların ortadan kaldırılması, tekelleşme ve haksız rekabetin önüne geçilmesi amaçlanmıştır. Ancak, küçük özelleştirmeler dışında bunda başarılı olunduğunu söylemek mümkün değildir. Verimlilik, ihracat veya ithal ikameli üretim, istihdam ve benzeri konuların iyi değerlendirilememesi, teknolojinin yenileştirilememesi, sonradan kiraya verilmesi düşüncesiyle yapılan özeleştirmeler ve özelleştirmelerde yeterince şeffaf olunamaması gibi nedenler, özelleştirilen kurumların zararda ve verimsiz çalışmasına, üretimin durdurulmasına veya tekel oluşmasına yol açmıştır. 17

18 Devlet Kalkınma Programı Azerbaycan da bölgelerin potansiyelinin ve doğal zenginliklerinin verimli bir şekilde değerlendirilmesi ile tarımsal üretimi canlandırmak, petrol dışı sektörler olan sanayi, hizmet, ticaret, turizm gibi diğer alanları geliştirmek, istihdamı artırmak ve halkın refah düzeyini iyileştirmek maksadıyla Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev 11 Şubat 2004 tarihinde Azerbaycan bölgelerinin sosyo-ekonomik kalkınmasına yönelik hazırlanan Devlet Programını onaylamıştır. Azerbaycan bölgelerinin sosyo-ekonomik kalkınmasına yönelik olarak hazırlanan Devlet Programı, yılları arasında bölgelerin gelişmesini ve kalkınmasını öngörmüş, buna bağlı olarak da devletin ekonomik politikalarının ve desteğinin asıl yönlerini ortaya koymuştur. Planın büyük ölçüde hedeflerine ulaştığı açıklanmıştır yılı bölgelerin sosyal-ekonomik kalkınması Devlet Programı kabul edilerek uygulanmıştır. Bu yıllar içinde bölgelerde yeni, modern ve uluslararası standartlardaki eğitim, bilim, sağlık, kültür ve spor tesislerinin inşası gerçekleştirilmiştir. Diğer taraftan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev in tarihli Kararı ile yürürlüğe giren " Yıllarında Bakü şehri ve onun kasabalarının sosyo-ekonomik kalkınmasına dair Devlet Programı"nın hayata geçirilmektedir Devlet Programı kapsamında yapılması öngörülen işlerin devlet bütçesi, Azerbaycan Girişimciliğe Destek Milli Fonu, Azerbaycan Yatırım Şirketi ASC ve diğer kaynaklar tarafından finanse edilmesi öngörülmektedir Tarım ve Hayvancılık Azerbaycan, iklim ve toprak yapısı bakımından tarıma elverişli bir ülkedir. Güney bölgelerinde bir sezonda 2 ürün almak mümkündür. Tarımsal üretimde damızlık, tohumluk, fidan, fide, gübre, ilaç gibi girdilerin az kullanılması, makina-ekipman yetersizliği, kredi temini gibi temel sorunlar ile pazara ulaşmada ciddi sorunlar yaşanmaktadır. Azerbaycan nüfusunun % 49 u köylerde yaşamaktadır. Toplam köy bulunmaktadır km 2 araziye sahip olan Azerbaycan da ekilebilir alanlar %18 dir. Genel olarak tarım sektörü 2013 yılında % 4,9, bitkisel üretim % 4,2 ve hayvancılık üretimi ise % 5,5 oranında artış göstermiştir. Toprak reformu hakkında ilk kanun 1996 yılının Haziran ayında kabul edilmiştir. Bu kanun ile tarıma elverişli toprakların özelleştirilmesi imkanı yaratılmıştır. Tarımda, Sovyetler birliği döneminden kalma kollektif mülkiyete dayalı kolhoz ve sovhoz işletmeleri tarafından üretim yapılmakta iken yapılan ıslah ve özelleştirme programı çerçevesinde özel mülkiyete dayalı üretim yapısına geçilmiştir. Cumhuriyetin sınırlarını teşkil eden 8,6 milyon hektarın 3,8 milyon hektarı (% 44,2) devletin mülkiyetinde kalması, 2,7 milyon hektarının (% 31,4) Belediyelerin mülkiyetine verilmesi, 2,1 milyon hektarın (% 24,4) ise özelleştirilmesi öngörülmüştür. Özelleştirme programı çerçevesinde özel mülkiyete verilecek bin hektar sahanın 1.375,5 bin hektarı özelleştirilmiş, toprak sahibi olacak ailelerin % 98,6 sı bu haktan yararlanmış, ortalama bir aileye 1,6 hektar toprak verilmiştir. Tarım sektöründe iyileştirme ve reform çalışmalarında önemli mesafe alınmıştır. Sovhoz ve kolhozlara ait makine-ekipmanların, binaların özelleştirilmesi artık tamamlanmış durumdadır. Özelleştirilmiş emlakın değeri, özel mülkiyete verilmesi planlananın % 99,5 ini oluşturmaktadır. Ancak; ilmi araştırma ve öğretim müesseseleri, veterinerlik hizmet merkezleri, tohumculuk ve damızlık işletmeleri ile balık yetiştirme merkezleri özelleştirme kapsamı dışında tutulmuştur. 18

19 Elverişli iklim koşulları Azerbaycan da çok zengin ürün çeşidinin yetiştirilmesine imkan sağlamasına rağmen makina-ekipman yetersizliği, kaliteli tohum ve gübre kullanılmaması ve bankacılık mevzuatındaki yasal eksiklikler sonucu tarımsal kredilerin açılamaması nedeniyle ülkenin potansiyelinden bugün itibariyle yeterince istifade edilememektedir. Bugün tarım alanında faaliyet gösteren işletmeler yeni yatırım yapmak, teknoloji kullanmak imkanına sahip değildir. Yukarıda belirten nedenlere ek olarak elektrik enerjisinin nisbeten pahalı olması, yeterince sulama yapılamaması, nakliye, ambalaj sanayinin yetersizliği, iletişimin zayıflığı, tarım sektörünün hızlı gelişmesine engel teşkil etmektedir. Tarımsal üretimde beklenen verim artışına ulaşamamasının temel sebeplerinin başında, özelleştirme programı sonucu ekilebilir alanların ekonomik ölçek kriterleri dikkate alınmadan, herkese toprak vermek adına çok küçük parçalara bölünmüş olması yer almaktadır. Yapılan düzenlemeler ve özelleştirme neticesinde; et, süt, ekmek, pamuk, meyve, sebze, şarap, tütün, çay üretimi yapan ve teknik, kimyevi, satış vs. hizmeti gösteren devlet müesseselerinin tamamı özelleştirilmiş veya anonim şirket statüsüne kavuşturulmuştur. Planlı üretim lağvedilmiş, fiyatlar serbestleştirilmiş, ithalat ve ihracat libere edilmiş olmakla beraber, belirli grupların tekel oluşturmasının tamamen önüne geçilememiştir. Tarım ürünlerinin üretimi için gerekli malzemelerin ithalatında gümrük rüsumu kaldırılmıştır. Tarım ürünleri üreticileri bütün vergilerden (toprak vergisi hariç) ve önceki vergi borçlarından beş yıl müddetince muaf tutulmuşlardır. Azerbaycan Tarım Bakanlığı verilerine göre; ülke topraklarının 1.2 milyon hektarı değişik derecelerde tuzlaşmıştır. 1.3 milyon hektarı ise muhtelif derecelerde erozyona maruz kalmaktadır hektardan fazla alanda kirlenme nedeniyle ekim yapılamamaktadır. Özellikle Kür-Aras nehirleri arasında bulunan özelleştirilmiş toprakların çoraklaşması ve su altında kalması büyük kayıp yaratmaktadır. Azerbaycan ın su rezervleri 31.2 milyar m 3 civarındadır. Toplam gücü 21,5 milyon m 3 olan 153 baraj, artezyen kuyusu bulunmaktadır. Su kanallarının uzunluğu km civarındadır. Azerbaycan da Tarımsal Üretim (Bin Ton) Değişim % Buğday 1.847, ,1 102,7 Mısır 181,9 208,2 114,4 Pamuk 57,0 44,8 78,7 Tütün 4,3 3,5 80,7 Ayçiçek 20,0 18,1 90,4 Şeker Pancarı 175,7 181,4 103,2 Patates 968,5 992,7 102,5 Sebze 1.216, ,8 101,4 Bostan Ürünleri 428,0 429,7 100,4 Meyve 810,0 852,9 105,3 Üzüm 151,0 154,1 102,1 Yeşil çay yaprağı 567,9 567,7 100,0 (ton) Kaynak : Azerbaycan Devlet İstatistik Komitesi 19

20 4.3. Sanayi Azerbaycan ın zengin petrol ve doğal gaz kaynaklarına sahip olması neticesinde sanayinin temelini kimya, petro-kimya, makina imalat sanayi oluşturmuştur. SSCB deki Cumhuriyetlerin birbirine bağımlılığını artıran, bir anlamda zorunlu kılan bir ekonomik ve siyasi yapı arzetmesi sonucu, bağımsızlığın ilk yıllarında sanayi tesislerinin bir çoğunda çok eski teknoloji ile üretim yapılması, hammadde ve yedek parça yokluğu gibi sebepler ülke ihtiyaçlarının çok üstünde kapasiteye sahip bu fabrikaların ya kapasitesinin çok altında üretim yapmasına ya da kapanmasına neden olmuştur. Sanayi üretiminde de, 1995 yılına kadar çok büyük düşüşler yaşanmış ancak, alınan tedbirler neticesinde 1996 yılı ikinci yarısından itibaren olumlu gelişmeler görülmeye başlamıştır. Sanayileşmede esas hedef, petrol ve petrol ürünlerine olan bağımlılığı azaltarak, ekonominin diğer alanlarında gelişmeyi sağlamaktır. Bunun için KOBİ lerin gelişmesini sağlamak, tarımsal sanayiyi yenileştirmek, iyi bir eğitimle insanların bilgi ve becerilerini artırmak, nakliyenin, iletişimin güçlendirilmesi hedef olarak görülmektedir yılında gerçekleştirilen sanayi üretimi tutarı geçen yıla göre % 1,8 oranında artarak 33,7 milyar manata ulaşmıştır. Sanayi üretiminin % 74 ü (24,9 milyar manat) petrol, gaz ve maden sektöründe, % 20,1 i (6,8 milyar manat) imalat kesiminde, % 5,3 ü (1,8 milyar manat) elektrik enerjisi, gaz ve buhar üretimi, dağıtımı ve teçhizatı, % 0,6 sı (218,7 milyon manat) ise su teçhizatı, atıkların temizlenmesi ve imalatı bölümünde gerçekleştirilmiştir. Sanayi ürünleri üretimi petrol sektöründe % 1,1 azalmış, petrol dışı sektörde ise % 4,8 artmıştır. Azerbaycan, dünyada enerji bakımından zengin ülkeler arasında yer almasına rağmen gerek enerji üretiminde yeterli artışların sağlanamaması gerekse enerji dağıtım şebekesinin ülke geneline tam olarak yaygınlaştırılamaması sebebiyle bazı bölgelerde enerji yetersizliği ile karşılaşılmaktadır. Ancak, uygulamaya konulan Devlet kalkınma Programı kapsamında bu çalışmalara öncelik verilmiştir yılında 17,8 milyar kw/s olan elektrik enerjisi üretimi, 2010 yılında 17,6 milyar kw/s, 2011 yılında 20,1 kw/s, 2012 yılında ise 20,4 milyar kw/s olmuştur yılında ise bu rakam geçen yıla göre %0,6 oranında artış sağlamış ve 20,6 milyar kw/s a ulaşmıştır. Azerbaycan ekonomisinin en önemli ayağını petrol ve gaz oluşturmaktadır yılında ham petrol üretimi 43,1 milyon ton, gaz üretimi 17,9 milyar m 3, altın üretimi ise kg olarak gerçekleşmiştir. Geçen yılın aynı dönemine göre petrol üretiminde %0,2, gaz üretiminde %3,6, altın üretiminde ise %3,6 oranında artış kaydedilmiştir yılında gıda sanayi üretim hacminde %4,2 oranında artış görülmüştür. Son dönemlerde ülkede yeni et ve et ürünleri, süt ve süt ürünleri, şekerleme ürünleri, konserve ürünleri vb. gıda ürünleri konusunda modern tesisler kurulmaktadır Ulaştırma ve Telekomünikasyon Ulaştırma Ekonominin diğer alanları ile birlikte ulaştırma sektörü de gelişmektedir. Ulaştırmada özelleştirme programlarının daha hızlı gerçekleştirilmesi, özel sektörün ve müteşebbisliğin gelişmesine makul ortam oluşturulması sonucu, son 10 yılda bu alanda ortalama yıllık %10 artış izlenmektedir yılından itibaren ulaştırma sektöründe görülen artış 2013 yılında da devam etmiştir yılında bu alanda faaliyet gösteren gerçek ve tüzel kişiler tarafından 218,0 milyon ton veya önceki yılla kıyaslandığında %3,4 daha fazla yük taşınmış ve petrol dışı yüklerin hacmi ise %7,0 oranında artmıştır. Taşınan yüklerin %57,4 ü karayolu, 20

AZERBAYCAN EKONOMİSİ ve TARIMI

AZERBAYCAN EKONOMİSİ ve TARIMI AZERBAYCAN EKONOMİSİ ve TARIMI Resmi adı: Yönetim sekli: Temel Sosyal Göstergeler Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhuriyet Başkent: Diğer şehirler: İdari yapı: Komsuları: Federasyonu Yüzölçümü: Nüfus: Bakü Gence,

Detaylı

KAYSERİ SANAYİ ODASI. AZERBAYCAN ÜLKE RAPORU 17 Ağustos 2017

KAYSERİ SANAYİ ODASI. AZERBAYCAN ÜLKE RAPORU 17 Ağustos 2017 KAYSERİ SANAYİ ODASI AZERBAYCAN ÜLKE RAPORU 17 Ağustos 2017 AZERBAYCAN Ülke Raporu Resmi Adı : Azerbaycan Cumhuriyeti Yönetim Biçimi : Parlamenter Cumhuriyet Cumhurbaşkanı : İlham Aliyev Başkent : Bakü

Detaylı

AVUSTURYA VE MACARİSTAN DA TAHIL VE UN PAZARI

AVUSTURYA VE MACARİSTAN DA TAHIL VE UN PAZARI AVUSTURYA VE MACARİSTAN DA TAHIL VE UN PAZARI Avusturya da un üretimi sağlayan 180 civarında değirmen olduğu tahmin edilmektedir. Yüzde 80 kapasiteyle çalışan bu değirmenlerin ürettiği un miktarı 500 bin

Detaylı

HOLLANDA ÜLKE RAPORU 12.10.2015

HOLLANDA ÜLKE RAPORU 12.10.2015 HOLLANDA ÜLKE RAPORU 12.10.2015 YÖNETİCİ ÖZETİ Uludağ İhracatçı Birlikleri nin kayıtlarına göre, Bursa dan Hollanda ya ihracat yapan 361 firma bulunmaktadır. 30.06.2015 tarihi itibariyle Ekonomi Bakanlığı

Detaylı

İZMİR TİCARET ODASI AZERBAYCAN ÜLKE RAPORU

İZMİR TİCARET ODASI AZERBAYCAN ÜLKE RAPORU İZMİR TİCARET ODASI AZERBAYCAN ÜLKE RAPORU TEMMUZ 2016 ULUSLARARASI İLİŞKİLER MÜDÜRLÜĞÜ 1. ÖZET BİLGİLER Resmi Adı : Azerbaycan Cumhuriyeti Nüfus : 9,780,780 Dil :Resmi dil Azerice dir. Rusca ve Ermenice

Detaylı

T.C. BAKÜ BÜYÜKELÇİLİĞİ TİCARET MÜŞAVİRLİĞİ

T.C. BAKÜ BÜYÜKELÇİLİĞİ TİCARET MÜŞAVİRLİĞİ BİLGİLENDİRME TOPLANTISI (KARS, ARDAHAN, IĞDIR, AĞRI) T.C. BAKÜ BÜYÜKELÇİLİĞİ TİCARET MÜŞAVİRLİĞİ 14-15 MAYıS 2012 2 1. Azerbaycan Cumhuriyeti SUNUM PLANı Ekonomik ve Sosyal Göstergeler Enerji Kaynakları

Detaylı

LOJİSTİK SEKTÖRÜ BÜYÜME ORANLARI

LOJİSTİK SEKTÖRÜ BÜYÜME ORANLARI RAPOR: TÜRKİYE NİN LOJİSTİK GÖRÜNÜMÜ Giriş: Malumları olduğu üzere, bir ülkenin kalkınması için üretimin olması ve bu üretimin hedefe ulaşması bir zorunluluktur. Lojistik, ilk olarak coğrafyanın bir ürünüdür,

Detaylı

RUSYA FEDERASYONU ÜLKE RAPORU 14.04.2015

RUSYA FEDERASYONU ÜLKE RAPORU 14.04.2015 RUSYA FEDERASYONU ÜLKE RAPORU 14.04.2015 RUSYA FEDERASYONU ÜLKE RAPORU 14.04.2015 YÖNETİCİ ÖZETİ Uludağ İhracatçı Birlikleri nin kayıtlarına göre, Bursa dan Rusya Federasyonu na ihracat yapan 623 firma

Detaylı

İZMİR TİCARET ODASI FAS KRALLIĞI ÜLKE RAPORU

İZMİR TİCARET ODASI FAS KRALLIĞI ÜLKE RAPORU İZMİR TİCARET ODASI FAS KRALLIĞI ÜLKE RAPORU ULUSLARARASI İLİŞKİLER MÜDÜRLÜĞÜ AĞUSTOS 2014 Hazırlayan: Zeynep Küheylan Uluslararası İlişkiler Müdürlüğü Uzman Yardımcısı TEMEL BİLGİLER Ülke Adı: Fas Krallığı

Detaylı

KAYSERİ SANAYİ ODASI. AZERBAYCAN ÜLKE RAPORU 20 Kasım 2018

KAYSERİ SANAYİ ODASI. AZERBAYCAN ÜLKE RAPORU 20 Kasım 2018 KAYSERİ SANAYİ ODASI AZERBAYCAN ÜLKE RAPORU 20 Kasım 2018 AZERBAYCAN Ülke Raporu Kasım 2018 Resmi Adı : Azerbaycan Cumhuriyeti Yönetim Biçimi : Parlamenter Cumhuriyet Cumhurbaşkanı : İlham Aliyev Başkent

Detaylı

CEZAYİR ÜLKE RAPORU 11.11.2015

CEZAYİR ÜLKE RAPORU 11.11.2015 CEZAYİR ÜLKE RAPORU 11.11.2015 YÖNETİCİ ÖZETİ Uludağ İhracatçı Birlikleri nin kayıtlarına göre, Bursa dan Cezayir e ihracat yapan 234 firma bulunmaktadır. 30.06.2015 tarihi itibariyle Ekonomi Bakanlığı

Detaylı

Resmi Gazete Tarihi: 07.09.2001 Resmi Gazete Sayısı: 24516

Resmi Gazete Tarihi: 07.09.2001 Resmi Gazete Sayısı: 24516 Resmi Gazete Tarihi: 07.09.2001 Resmi Gazete Sayısı: 24516 KAMU GÖREVLİLERİ SENDİKALARI VE TOPLU SÖZLEŞME KANUNU KAPSAMINA GİREN KURUM VE KURULUŞLARIN GİRDİKLERİ HİZMET KOLLARININ BELİRLENMESİNE İLİŞKİN

Detaylı

AYDIN TİCARET BORSASI

AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN COMMODITY EXCHANGE ŞUBAT 2015 TÜRKİYE NİN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ Ata Mahallesi Denizli Bulv. No:18 09010 AYDIN Tel: +90 256 211 50 00 +90 256 211 61 45 Faks:+90 256 211

Detaylı

Polonya ve Çek Cumhuriyeti nde Tahıl ve Un Pazarı

Polonya ve Çek Cumhuriyeti nde Tahıl ve Un Pazarı Polonya ve Çek Cumhuriyeti nde Tahıl ve Un Pazarı Polonya da 400-450 un değirmeni olduğu biliniyor. Bu değirmenlerin yıllık toplam kapasiteleri 6 milyon tonun üzerine. Günde 100 tonun üzerinde üretim gerçekleştirebilen

Detaylı

Eylül 2013 B.H. AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ

Eylül 2013 B.H. AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ KUZEY KORE ÜLKE RAPORU Eylül 2013 B.H. AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ 2 I.GENEL BİLGİLER Resmi Adı Yönetim Şekli Coğrafi Konumu : Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti : Sosyalist Cumhuriyet : Kuzey Kore,

Detaylı

Kamu Görevlileri Sendikaları Kanunu Kapsamına Giren Kurum ve Kuruluşların Girdikleri Hizmet Kollarının Belirlenmesine İlişkin Yönetmelik

Kamu Görevlileri Sendikaları Kanunu Kapsamına Giren Kurum ve Kuruluşların Girdikleri Hizmet Kollarının Belirlenmesine İlişkin Yönetmelik 4688 SAYILI KAMU GÖREVLİLERİ SENDİKALARI KANUNU KAPSAMINA GİREN KURUM VE KURULUŞLARIN GİRDİKLERİ HİZMET KOLLARININ BELİRLENMESİNE İLİŞKİN YÖNETMELİK Kamu Görevlileri Sendikaları Kanunu Kapsamına Giren

Detaylı

Sudan Cumhuriyeti Büyükelçiliği Ankara

Sudan Cumhuriyeti Büyükelçiliği Ankara Sudan Cumhuriyeti Büyükelçiliği Ankara Sudan daki Yatırım Ortamı ve İş Olanakları 1- Temel Bilgiler: Hazırlayan: Abdelgader ABDALLA* Sunan: Dr. Mutrif SIDDIG** Çeviren: Ufuk TEPEBAŞ Konum: Afrika bölgesinin

Detaylı

YURTDIŞI MÜTEAHHİTLİK HİZMETLERİ

YURTDIŞI MÜTEAHHİTLİK HİZMETLERİ 2014 OCAK SEKTÖREL YURTDIŞI MÜTEAHHİTLİK HİZMETLERİ Nurel KILIÇ Yurtdışı müteahhitlik hizmetleri sektörü, ekonomiye döviz girdisi, yurt dışında istihdam imkanları, teknoloji transferi ve lojistikten ihracata

Detaylı

BULGARİSTAN ÜLKE RAPORU 05.02.2015

BULGARİSTAN ÜLKE RAPORU 05.02.2015 BULGARİSTAN ÜLKE RAPORU 05.02.2015 BULGARİSTAN ÜLKE RAPORU 05.02.2015 YÖNETİCİ ÖZETİ Uludağ İhracatçı Birlikleri nin kayıtlarına göre, Bursa dan Bulgaristan a ihracat yapan 585 firma bulunmaktadır. 31.12.2013

Detaylı

Temel Ekonomik Göstergeler. İzmir

Temel Ekonomik Göstergeler. İzmir Temel Ekonomik Göstergeler İzmir 2015 İzmir... İzmir çok yönlü üretim olanakları, zengin doğal kaynakları ve nitelikli yaşam kalitesini bir arada sunabilmesiyle hem Türkiye hem de dünya ölçeğinde öne çıkan

Detaylı

Erzurum Bölge Müdürlüğü. Erzurum Ticaret ve Sanayi Odası. Sayılarla Erzurum

Erzurum Bölge Müdürlüğü. Erzurum Ticaret ve Sanayi Odası. Sayılarla Erzurum Erzurum Bölge Müdürlüğü Erzurum Ticaret ve Sanayi Odası 2 20 01 17 7 Sayılarla Erzurum Ali ASLAN Erzurum Bölge Müdürü 4 Eylül 2018 Nüfus ve Göç Eğitim Sağlık Doğum Ölüm Evlenme ve Boşanma İşgücü Tüketim

Detaylı

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU ENFLASYON AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU % TÜFE ÜFE Şubat 2011 2012 2011 2012 Yıllık 4,16 10,43 10,87 9,15 Yıllık Ort. 7,76 7,48 9,23 10,96 Aylık 0,73 0,56 1,72-0,09 2012

Detaylı

HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI EKONOMİK ARAŞTIRMALAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI EKONOMİK ARAŞTIRMALAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI EKONOMİK ARAŞTIRMALAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ AYLIK EKONOMİK GÖSTERGELER EKİM 2015 Hazine Müsteşarlığı Matbaası Ankara, 22 Ekim 2015 İÇİNDEKİLER TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELER i I. ÜRETİM I.1.1.

Detaylı

YENİ TEŞVİK SİSTEMİ. Bu uygulamalar kapsamında sağlanacak destek unsurları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

YENİ TEŞVİK SİSTEMİ. Bu uygulamalar kapsamında sağlanacak destek unsurları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. YENİ TEŞVİK SİSTEMİ UYGULAMALAR 15.06.2012 tarih ve 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren yeni teşvik sistemi 4 farklı uygulamadan oluşmaktadır: 1- Genel Teşvik Uygulamaları 2- Bölgesel

Detaylı

Azerbaycan Enerji Görünümü GÖRÜNÜMÜ. Hazar Strateji Enstitüsü Enerji ve Ekonomi Araştırmaları Merkezi. www.hazar.org

Azerbaycan Enerji Görünümü GÖRÜNÜMÜ. Hazar Strateji Enstitüsü Enerji ve Ekonomi Araştırmaları Merkezi. www.hazar.org Azerbaycan Enerji GÖRÜNÜMÜ Hazar Strateji Enstitüsü Enerji ve Ekonomi Araştırmaları Merkezi EKİM 214 www.hazar.org 1 HASEN Enerji ve Ekonomi Araştırmaları Merkezi, Geniş Hazar Bölgesi ne yönelik enerji,

Detaylı

GENEL BİLGİLER DIŞ TİCARET BİLGİLERİ

GENEL BİLGİLER DIŞ TİCARET BİLGİLERİ GENEL BİLGİLER Resmi Adı : Tanzanya Birleşik Cumhuriyeti Resmi Dil : Swahili, İngilizce Başkenti : Resmi başkent Dodoma(1 699 000) (de facto olarak Darüsselam); Dar es Selam; ticari başkent (2.498.000)

Detaylı

Temel Ekonomik Göstergeler. İzmir

Temel Ekonomik Göstergeler. İzmir Temel Ekonomik Göstergeler İzmir 2016 İzmir... İzmir çok yönlü üretim olanakları, zengin doğal kaynakları ve nitelikli yaşam kalitesini bir arada sunabilmesiyle hem Türkiye hem de dünya ölçeğinde öne çıkan

Detaylı

TÜRK KONSEYİ EKONOMİK İLİŞKİLERİ YETERLİ Mİ?

TÜRK KONSEYİ EKONOMİK İLİŞKİLERİ YETERLİ Mİ? TÜRK KONSEYİ EKONOMİK İLİŞKİLERİ YETERLİ Mİ? Dr. Fatih Macit, Süleyman Şah Üniversitesi Öğretim Üyesi, HASEN Bilim ve Uzmanlar Kurulu Üyesi Giriş Türk Konseyi nin temelleri 3 Ekim 2009 da imzalanan Nahçivan

Detaylı

Başkale nin Tarihçesi: Başkale Coğrafyası:

Başkale nin Tarihçesi: Başkale Coğrafyası: Başkale nin Tarihçesi: Başkale Urartular zamanında Adamma olarak adlandırılan bir yerleşme yeriydi. Ermeniler buraya Adamakert ismini vermişlerdir. Sonraları Romalılar ve Partlar arasında sınır bölgesi

Detaylı

İspanya ve Portekiz de Tahıl ve Un Pazarı

İspanya ve Portekiz de Tahıl ve Un Pazarı İspanya ve Portekiz de Tahıl ve Un Pazarı İspanya da 120 un değirmeni olduğu bilinmektedir. Bu değirmenlerin çok büyük bir çoğunluğu yılda 2000 tonun üzerinde kapasiteyle çalışmaktadır. Pazarın yüzde 75

Detaylı

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU BÜYÜME 2011 yılı dördüncü döneme ilişkin hesaplanan gayri safi yurtiçi hasıla değeri bir önceki yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla

Detaylı

Kuruluş 843 (Verdun Anlaşması) ( 1958 Cumhuriyet ) Tarım %1,8, Endüstri %19,3, Hizmetler %78,9

Kuruluş 843 (Verdun Anlaşması) ( 1958 Cumhuriyet ) Tarım %1,8, Endüstri %19,3, Hizmetler %78,9 FRANSA ÜLKE BÜLTENİ Başkent Resmi Dil(ler) Yönetim Biçimi Cumhurbaşkanı Başbakan Paris Fransızca Parlamenter Başkanlık Tipi Cumhuriyet Nicolas Sarkozy François Fillon Kuruluş 843 (Verdun Anlaşması) ( 1958

Detaylı

Coğrafya Proje Ödevi. Konu: Hindistan ve Nijerya nın Ekonomik Özellikleri. Kaan Aydın 11/D

Coğrafya Proje Ödevi. Konu: Hindistan ve Nijerya nın Ekonomik Özellikleri. Kaan Aydın 11/D Coğrafya Proje Ödevi Konu: Hindistan ve Nijerya nın Ekonomik Özellikleri Kaan Aydın 11/D---1553 Hindistan ın Genel Özellikleri DEVLETİN ADI: Hindistan Cumhuriyeti BAŞKENTİ: Yeni Delhi YÜZÖLÇÜMÜ: 3.287.590

Detaylı

BÖLGE VE NÜFUSUN GENEL DURUMU. Doç.Dr.Tufan BAL

BÖLGE VE NÜFUSUN GENEL DURUMU. Doç.Dr.Tufan BAL BÖLGE VE NÜFUSUN GENEL DURUMU Doç.Dr.Tufan BAL GİRİŞ Türkiye Cumhuriyeti 1923 yılında kurulan, o tarihten bu güne kadar ekonomik ve sosyal yapısını değiştirme anlayışı içinde gelişmesini sürdüren ve gelişmekte

Detaylı

Kaynak : CIA World Factbook

Kaynak : CIA World Factbook Türk Plastik ve Mamulleri, Ambalaj Sektörü ve Plastik İşleme Makine Üreticileri İçin SIRBİSTAN Pazarının Değerlendirmesi GENEL BİLGİLER : Barbaros Demirci Genel Müdür PAGEV EIU tahminine göre Sırbistan

Detaylı

YENİ TEŞVİK SİSTEMİ VE DİYARBAKIR

YENİ TEŞVİK SİSTEMİ VE DİYARBAKIR YENİ TEŞVİK SİSTEMİ VE DİYARBAKIR Mart 215 Hikmet DENİZ i İçindekiler Tablo Listesi... iii Grafik Listesi... iii 1. Giriş... 1 2. Türkiye'de Teşvik Belgesine Bağlı Yatırımlar... 1 3. Yatırımların Bölgesel

Detaylı

Çaldıran daha önceleri Muradiye İlçesinin bir kazası konumundayken 1987 yılında çıkarılan kanunla ilçe statüsüne yükselmiştir.

Çaldıran daha önceleri Muradiye İlçesinin bir kazası konumundayken 1987 yılında çıkarılan kanunla ilçe statüsüne yükselmiştir. Çaldıran Tarihçesi: İlçe birçok tarihi medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Medler, Bizanslılar, Urartular, İranlılar ve son olarak Osmanlı devleti bu ilçede hâkimiyet sürmüşlerdir. İlçenin tarih içerisindeki

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ AVUSTURYA ÜLKE RAPORU Şubat 2009 B.Ö. AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ 1 I. GENEL BİLGİLER Resmi Adı : Avusturya Cumhuriyeti Yönetim Şekli

Detaylı

AYDIN TİCARET BORSASI

AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN COMMODITY EXCHANGE HAZİRAN 2016 TÜRKİYE NİN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ Ata Mahallesi Denizli Bulv. No:18 09010 AYDIN Tel: +90 256 211 50 00 +90 256 211 61 45 Faks:+90 256 211

Detaylı

HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI EKONOMİK ARAŞTIRMALAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI EKONOMİK ARAŞTIRMALAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI EKONOMİK ARAŞTIRMALAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ AYLIK EKONOMİK GÖSTERGELER KASIM 2016 Hazine Müsteşarlığı Matbaası Ankara, 30 Kasım 2016 İÇİNDEKİLER TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELER i I. ÜRETİM I.1.1.

Detaylı

Tüketici güveni yılın en düşük seviyesinde

Tüketici güveni yılın en düşük seviyesinde GÖSTERGELER PROJEKSİYON SANAYİ ÜRETİMİ: Sanayi üretimi Ağustos ayında yıllık bazda artarken, aylık bazda ise geriledi. TÜİK in sanayi üretim endeksi sonuçlarına göre takvim etkisinden arındırılmış endeks,

Detaylı

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU ENFLASYON AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU % TÜFE ÜFE Ocak 2011 2012 2011 2012 Yıllık 4,90 10,61 10,80 11,13 Yıllık Ort. 8,28 6,95 8,89 11,11 Aylık 0,41 0,56 2,36 0,38 Yeni

Detaylı

2016 Özalp Tarihçesi: Özalp Coğrafyası: İlçe Nüfus Yapısı: Yaş Grubu Erkek Kadın Toplam 0-14 Yaş Yaş Yaş Yaş Yaş

2016 Özalp Tarihçesi: Özalp Coğrafyası: İlçe Nüfus Yapısı: Yaş Grubu Erkek Kadın Toplam 0-14 Yaş Yaş Yaş Yaş Yaş Özalp Tarihçesi: Özalp ilçesi 1869 yılında Mahmudiye adıyla bu günkü Saray ilçe merkezinde kurulmuştur. 1948 yılında bu günkü Özalp merkezine taşınmış ve burası ilçe merkezi haline dönüştürülmüştür. Bölgede

Detaylı

Finlandiya nın Tarihçesi

Finlandiya nın Tarihçesi Finlandiya Yüzölçümü :338.145 km 2 Nüfusu :5.175.783 İdare şekli :Cumhuriyet Başkenti :Helsinki Önemli şehirleri :Tampere, Espoo, Turku Dili :Fince Dini :Hristiyanlık Para birimi :Euro, Fin Markası Finlandiya

Detaylı

FONKSİYONEL SINIFLANDIRMA (EK: FS 1, 2, 3, 4)

FONKSİYONEL SINIFLANDIRMA (EK: FS 1, 2, 3, 4) FONKSİYONEL SINIFLANDIRMA (EK: FS 1, 2, 3, 4) EK: FS1 ANALİTİK BÜTÇE SINIFLANDIRMASI BİRİNCİ DÜZEY FONKSİYONEL KODLAR I FONKSİYONEL SINIFLANDIRMA 01 GENEL KAMU HİZMETLERİ 02 SAVUNMA HİZMETLERİ 03 KAMU

Detaylı

EKONOMİ POLİTİKALARI GENEL BAŞKAN YARDIMCILIĞI Eylül 2013, No: 72

EKONOMİ POLİTİKALARI GENEL BAŞKAN YARDIMCILIĞI Eylül 2013, No: 72 EKONOMİ POLİTİKALARI GENEL BAŞKAN YARDIMCILIĞI Eylül 2013, No: 72 i Bu sayıda; Haziran İşgücü ve İstihdam gelişmeleri; Ocak-Ağustos Bütçe verileri değerlendirilmiştir. i 1 Gerçek işsizlikte ciddi artış

Detaylı

GÜNEY EGE BÖLGE PLANI 2010-2013

GÜNEY EGE BÖLGE PLANI 2010-2013 GÜNEY EGE BÖLGE PLANI 2010-2013 SUNUM AKIŞI Bölge Planı Hazırlık Süreci Paydaş Analizi Atölye Çalışmalarının Gerçekleştirilmesi Mevcut Durum Analizi Yerleşim Yapısı ve Yerleşmeler Arası İlişki Analizi

Detaylı

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI YATIRIMLARDA DEVLET YARDIMLARI ŞUBAT 2015

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI YATIRIMLARDA DEVLET YARDIMLARI ŞUBAT 2015 T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI YATIRIMLARDA DEVLET YARDIMLARI ŞUBAT 2015 İZMİR YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİNİN HEDEFLERİ 1. Mevzuat ve Hedefler Tasarrufların katma değeri yüksek yatırımlara yönlendirilmesi, Üretim ve

Detaylı

İlçe Sayısı

İlçe Sayısı Sayfa1/7 İDARİ İlçe Sayısı 19 --- --- --- --- --- --- 19 19 19 19 19 19 20 20 20 2015 970 20 5 Yüzölçüm (km 2 ) (göl dahil) --- --- 14 473 --- --- --- --- --- --- --- --- --- 14 272 14 272 14 583 14 583

Detaylı

Eylül 2013 B.H. AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ

Eylül 2013 B.H. AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ KIBRIS RUM KESİMİ ÜLKE RAPORU Eylül 2013 B.H. AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ I.GENEL BİLGİLER Resmi Adı : Kıbrıs Cumhuriyeti Yönetim Şekli : Cumhuriyet Coğrafi Konumu : Akdeniz deki beş büyük adadan

Detaylı

ULUSLARARASI İLİŞKİLER MÜDÜRLÜĞÜ MART

ULUSLARARASI İLİŞKİLER MÜDÜRLÜĞÜ MART LÜBNAN ÜLKE RAPORU ULUSLARARASI İLİŞKİLER MÜDÜRLÜĞÜ MART 2016 TEMEL BİLGİLER Ülke Adı: LÜBNAN Yüzölçümü: 10,400 km² Yönetim Biçimi: Parlamenter Cumhuriyet Cumhurbaşkanı: General Mişel Avn (Ekim 2016) Başbakan:

Detaylı

GAMBİYA ÜLKE RAPORU. Türkiye İşadamları ve Sanayiciler Konfederasyonu Afrika Koordinatörlüğü http://www.tuskon.org africa@tuskon.

GAMBİYA ÜLKE RAPORU. Türkiye İşadamları ve Sanayiciler Konfederasyonu Afrika Koordinatörlüğü http://www.tuskon.org africa@tuskon. GAMBİYA ÜLKE RAPORU 1. Nüfus: 1.797.860 (Dünyada 149.) 2. Nüfus artış oranı: % 2,4 (Dünyada 32.) 3. Yaş yapısı: 0-14yaş: % 40 15 64 yaş: % 57 65 yaş ve üstü: % 3 4. Şehirleşme: % 58 5. En büyük şehir:

Detaylı

TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ SON GELİŞMELER

TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ SON GELİŞMELER TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ SON GELİŞMELER 27 EKİM 2017 BÜYÜME VE MİLLİ GELİR Kişi Başına GSYH, cari fiyatlarla 2013 yılında 12.480 dolar, 2014 yılında 12.112 dolar, 2015 yılında 11.019 dolar, 2016 yılında

Detaylı

İZMİR TİCARET ODASI TANZANYA BİRLEŞİK CUMHURİYETİ ÜLKE RAPORU

İZMİR TİCARET ODASI TANZANYA BİRLEŞİK CUMHURİYETİ ÜLKE RAPORU İZMİR TİCARET ODASI TANZANYA BİRLEŞİK CUMHURİYETİ ÜLKE RAPORU ULUSLARARASI İLİŞKİLER MÜDÜRLÜĞÜ TEMMUZ 2018 Hazırlayan: Zeynep Küheylan Uluslararasılaştırma ve Dış Ticaret Şefliği TEMEL BİLGİLER Ülke Adı:

Detaylı

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI 2013 DANİMARKA 1/7

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI 2013 DANİMARKA 1/7 T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI 2013 DANİMARKA 1/7 DANİMARKA YA İLİŞKİN TEMEL BİLGİLER GENEL BİLGİLER RESMİ ADI BAŞKENT RESMİ DİL DEVLET BAŞKANI Danimarka Krallığı Kopenhag Danca 2. Margrethe HÜKÜMET BAŞKANI Helle

Detaylı

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU BÜYÜME 2012 yılı ikinci çeyreğe ilişkin hesaplanan gayri safi yurtiçi hasıla değeri bir önceki yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla

Detaylı

ALMANYA DA 2012 ARALIK AYI İTİBARİYLE ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK ALANINDA MEYDANA GELEN ÖNEMLİ GELİŞMELER

ALMANYA DA 2012 ARALIK AYI İTİBARİYLE ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK ALANINDA MEYDANA GELEN ÖNEMLİ GELİŞMELER ALMANYA DA 2012 ARALIK AYI İTİBARİYLE ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK ALANINDA MEYDANA GELEN ÖNEMLİ GELİŞMELER 1. İstihdam Piyasası Çalışanların sayısı, Aralık 2012 de bir ay öncesine göre öenmli bir değişme

Detaylı

Dünya ve Türkiye Ekonomisindeki Gelişmeler ve Orta Vadeli Program. 22 Kasım 2013

Dünya ve Türkiye Ekonomisindeki Gelişmeler ve Orta Vadeli Program. 22 Kasım 2013 Dünya ve Türkiye Ekonomisindeki Gelişmeler ve Orta Vadeli Program 22 Kasım 201 Büyüme Tahminleri (%) 4, 4,1 Küresel Büyüme Tahminleri (%) 4,1,2,0 ABD Büyüme Tahminleri (%) 2,,,,,,1,6,6 2,8 2,6 2,4 2,2

Detaylı

İZMİR TİCARET ODASI BENİN CUMHURİYETİ ÜLKE RAPORU

İZMİR TİCARET ODASI BENİN CUMHURİYETİ ÜLKE RAPORU İZMİR TİCARET ODASI BENİN CUMHURİYETİ ÜLKE RAPORU ULUSLARARASI İLİŞKİLER MÜDÜRLÜĞÜ AĞUSTOS 2015 Hazırlayan: Zeynep Küheylan Uluslararası İlişkiler Müdürlüğü Uzman Yardımcısı TEMEL BİLGİLER Ülke Adı: Benin

Detaylı

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU ENFLASYON % TÜFE ÜFE Mayıs 2011 2012 2011 2012 Yıllık 7,17 8,28 9,63 8,06 Yıllık Ort. 6,64 8,68 9,21 10,57 Aylık 2,42-0,21 0,15 0,53 2012

Detaylı

AYDIN TİCARET BORSASI

AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN COMMODITY EXCHANGE EYLÜL 2015 TÜRKİYE NİN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ Ata Mahallesi Denizli Bulv. No:18 09010 AYDIN Tel: +90 256 211 50 00 +90 256 211 61 45 Faks:+90 256 211

Detaylı

EKONOMİK GELİŞMELER Haziran 2012

EKONOMİK GELİŞMELER Haziran 2012 EKONOMİK GELİŞMELER Haziran 2012 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU İÇİNDEKİLER 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH) 2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK

Detaylı

ORTA VADELİ PROGRAM ( ) 8 Ekim 2014

ORTA VADELİ PROGRAM ( ) 8 Ekim 2014 ORTA VADELİ PROGRAM (2015-201) 8 Ekim 2014 DÜNYA EKONOMİSİ 2 2005 2006 200 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 T 2015 T Küresel Büyüme (%) Küresel büyüme oranı kriz öncesi seviyelerin altında seyretmektedir.

Detaylı

KOSTA RİKA ÜLKE RAPORU

KOSTA RİKA ÜLKE RAPORU KOSTA RİKA ÜLKE RAPORU ULUSLARARASI İLİŞKİLER MÜDÜRLÜĞÜ 1. ÖZET BİLGİLER Resmi Adı :Kosta Rika Cumhuriyeti Başkenti :San Jose Kuruluş Tarihi :15 Eylül 1821 Nüfusu :4 milyon 814 bin Yüzölçümü :51.100 km2

Detaylı

Berlin Ekonomi Müşavirliği Verilerle Türkiye-Almanya Ekonomik İlişkiler Notu VERİLERLE TÜRKİYE-ALMANYA EKONOMİK İLİŞKİLERİ BİLGİ NOTU

Berlin Ekonomi Müşavirliği Verilerle Türkiye-Almanya Ekonomik İlişkiler Notu VERİLERLE TÜRKİYE-ALMANYA EKONOMİK İLİŞKİLERİ BİLGİ NOTU VERİLERLE TÜRKİYE-ALMANYA EKONOMİK İLİŞKİLERİ BİLGİ NOTU Berlin Ekonomi Müşavirliği Temmuz 2011 1 İÇİNDEKİLER Yönetici Özeti...3 1. Almanya dan Türkiye ye Doğrudan Yatırım Hareketleri...4 2. Türkiye den

Detaylı

HOLLANDA ÜLKE PROFİLİ

HOLLANDA ÜLKE PROFİLİ HOLLANDA ÜLKE PROFİLİ Uluslararası İlişkiler Müdürlüğü Uzman Yardımcısı Sıla Özsümer ARALIK 2016 1. ÖZET BİLGİLER Resmi Adı :Hollanda Krallığı Başkenti :Amsterdam Nüfusu :17 Milyon Yüzölçümü :41,526 km2

Detaylı

İZMİR TİCARET ODASI GAMBİYA CUMHURİYETİ ÜLKE RAPORU

İZMİR TİCARET ODASI GAMBİYA CUMHURİYETİ ÜLKE RAPORU İZMİR TİCARET ODASI GAMBİYA CUMHURİYETİ ÜLKE RAPORU ULUSLARARASI İLİŞKİLER MÜDÜRLÜĞÜ AĞUSTOS 2018 Hazırlayan: Zeynep Küheylan Uluslararasılaştırma ve Dış Ticaret Şefliği TEMEL BİLGİLER Ülke Adı: Gambiya

Detaylı

ALMANYA FEDERAL CUMHURİYETİ

ALMANYA FEDERAL CUMHURİYETİ T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI 2013 ALMANYA FEDERAL CUMHURİYETİ 1/8 ALMANYA YA İLİŞKİN TEMEL BİLGİLER GENEL BİLGİLER RESMİ ADI BAŞKENT RESMİ DİL Almanya Federal Cumhuriyeti Berlin Almanca BAĞIMSIZLIK TARİHİ 23

Detaylı

EKONOMİK GELİŞMELER Ağustos 2012

EKONOMİK GELİŞMELER Ağustos 2012 EKONOMİK GELİŞMELER Ağustos 2012 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU İÇİNDEKİLER 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH) 2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK

Detaylı

B.H. AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ

B.H. AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ MYANMAR ÜLKE RAPORU Eylül 2013 B.H. AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ 2 I.GENEL BİLGİLER Resmi Adı Yönetim Şekli Coğrafi Konumu : Myanmar Birliği Cumhuriyeti : Cumhuriyet : Güneydoğu Asya ülkesi olan

Detaylı

B.H. AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ

B.H. AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ HONG KONG RAPOR Eylül 2013 B.H. AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ 2 I. GENEL BİLGİLER Resmi Adı Yönetim Şekli Coğrafi Konumu : Hong Kong Özel İdare Bölgesi (Çin Halk Cumhuriyeti) : Çin Halk Cumhuriyeti

Detaylı

Türkiye Ekonomisindeki Son Gelişmeler

Türkiye Ekonomisindeki Son Gelişmeler Türkiye Ekonomisindeki Son Gelişmeler Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü Ekonomik Analiz ve Değerlendirme Dairesi TÜRKİYE EKONOMİSİ BÜYÜME VE MİLLİ GELİR Kişi Başına GSYH, cari fiyatlarla 2010 yılında

Detaylı

SUUDİ ARABİSTAN ÜLKE RAPORU

SUUDİ ARABİSTAN ÜLKE RAPORU SUUDİ ARABİSTAN ÜLKE RAPORU 24.03.2016 YÖNETİCİ ÖZETİ Uludağ İhracatçı Birlikleri nin kayıtlarına göre, Bursa dan Suudi Arabistan a ihracat yapan 545 firma bulunmaktadır. 31.12.2015 tarihi itibariyle Ekonomi

Detaylı

TR42 DOĞU MARMARA BÖLGESİ 2011 YILI OCAK-ŞUBAT-MART AYLARI EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU

TR42 DOĞU MARMARA BÖLGESİ 2011 YILI OCAK-ŞUBAT-MART AYLARI EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU TR42 DOĞU MARMARA BÖLGESİ 2011 YILI OCAK-ŞUBAT-MART AYLARI EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU T.C. DOĞU MARMARA KALKINMA AJANSI NİSAN, 2011 BÖLÜM 1: DOĞU MARMARA TR42 BÖLGESİ NE GENEL BAKIŞ BÖLÜM 2: ULUSAL GÖSTERGELER

Detaylı

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ GAYRİSAFİ YURTİÇİ HASILA BİLGİ NOTU 2. ÜÇ AYLIK ÇEYREK Türkiye İstatistik Kurumu 10/09/ tarihinde yılı ikinci üç aylık çeyrek Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) haber bültenini yayınladı. yılının ikinci

Detaylı

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA BİLGİ NOTU 1. ÇEYREK: OCAK-MART 2014 Türkiye İstatistik Kurumu 10/06/2014 tarihinde 2014 yılı Ocak-Mart dönemi Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) haber bültenini yayınladı. 2014

Detaylı

ESTONYA ÜLKE RAPORU HAZIRLAYAN: DİLARA SÜLÜN

ESTONYA ÜLKE RAPORU HAZIRLAYAN: DİLARA SÜLÜN ESTONYA ÜLKE RAPORU HAZIRLAYAN: DİLARA SÜLÜN 1) Genel Bilgiler (2008) Resmi Adı : Estonya Cumhuriyeti Yönetim Biçimi : Parlamenter Demokrasi Resmi Dili : Estonya dili Başkenti : Tallin Yüzölçümü : 45.277

Detaylı

BALIKESİR SANAYİCİ VE İŞADAMLARI DERNEĞİ

BALIKESİR SANAYİCİ VE İŞADAMLARI DERNEĞİ GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA 2. ÇEYREK: NİSAN-HAZİRAN yılının ikinci çeyreğinde geçen yılın aynı çeyreğine göre; Üretim yöntemiyle GSYH sabit fiyatlarla % lik artışla 30.803 milyon TL olmuştur. Sanayi sektörü

Detaylı

ÜLKE RAPORLARI ÇİN HALK CUMHURİYETİ 2013. Marksist-Leninist Tek Parti Devleti Yüzölçümü 9,7 milyon km 2

ÜLKE RAPORLARI ÇİN HALK CUMHURİYETİ 2013. Marksist-Leninist Tek Parti Devleti Yüzölçümü 9,7 milyon km 2 ÜLKE RAPORLARI ÇİN HALK CUMHURİYETİ 2013 Başkent Pekin Yönetim Şekli Marksist-Leninist Tek Parti Devleti Yüzölçümü 9,7 milyon km 2 Nüfus 1,35 milyar GSYH 8,2 trilyon $ Kişi Başına Milli Gelir 9.300 $ Resmi

Detaylı

İTALYA. Sanayi,Turizm,Ulaşım

İTALYA. Sanayi,Turizm,Ulaşım İTALYA FİZİKİ ÖZELLİKLERİ Coğrafi konum Yer şekilleri İklimi BEŞERİ ÖZELLİKLERİ Nüfusu Tarım ve hayvancılık Madencilik Sanayi,Turizm,Ulaşım İTALYANIN KİMLİK KARTI BAŞKENTİ:Roma DİLİ:İtalyanca DİNİ:Hıristiyanlık

Detaylı

HOLLANDA ÜLKE PROFİLİ

HOLLANDA ÜLKE PROFİLİ HOLLANDA ÜLKE PROFİLİ Uluslararası İlişkiler Müdürlüğü Uzman Yardımcısı Hande TÜRKER NİSAN 2018 1. ÖZET BİLGİLER Resmi Adı :Hollanda Krallığı Başkenti :Amsterdam Nüfusu :17 Milyon Yüzölçümü :41,526 km2

Detaylı

Kurumsal Sınıflandırma. Fin. Tipi. Fonksiyonel Sınıflandırma

Kurumsal Sınıflandırma. Fin. Tipi. Fonksiyonel Sınıflandırma 46 BELEDİYE 650.000.000,00 46 BALIKESİR İLİ 650.000.000,00 46 BALIKESİR BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ 650.000.000,00 ÖZEL KALEM MÜDÜRLÜĞÜ 3.224.503,00 46 10 01 02 01 GENEL KAMU HİZMETLERİ 3.224.503,00 46 10 01

Detaylı

Rusya Federasyonu. Altyapı

Rusya Federasyonu. Altyapı Rusya Federasyonu. Altyapı 3 Federal Şehir 1 Özel İl 4 Özerk Bölge İdarı Bölümler. 85 Adet Alan 17 125 407 metre kare (Dünyanın en büyük ülkesidir) Nüfüs 146 267 288 9 Bölge 46 İl 22 Cumhuriyet Devlet

Detaylı

GENEL BİLGİLER DIŞ TİCARET BİLGİLERİ

GENEL BİLGİLER DIŞ TİCARET BİLGİLERİ GENEL BİLGİLER Resmi Adı : Senegal Cumhuriyeti Resmi Dil : Fransızca Başkenti : Dakar Yüzölçümü : 196.161 km 2 Nüfus : 12,9 milyon (2010) Önemli Şehirler : Thies, Mbour, Kaolack GSYİH (2012 ) : 12.804

Detaylı

YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİ

YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİ T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİ M. Özger BOZOĞLU Dış Ticaret Uzmanı Ahmet GÜNEŞ Dış Ticaret Uzmanı İSTANBUL 10/12/2014 1 SUNUM PLANI 1.

Detaylı

EKONOMİK GELİŞMELER Şubat 2014

EKONOMİK GELİŞMELER Şubat 2014 EKONOMİK GELİŞMELER Şubat 2014 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU İÇİNDEKİLER 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH) 2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK

Detaylı

İZMİR TİCARET ODASI MISIR ARAP CUMHURİYETİ ÜLKE RAPORU

İZMİR TİCARET ODASI MISIR ARAP CUMHURİYETİ ÜLKE RAPORU İZMİR TİCARET ODASI MISIR ARAP CUMHURİYETİ ÜLKE RAPORU ULUSLARARASI İLİŞKİLER MÜDÜRLÜĞÜ NİSAN 2016 Hazırlayan: Zeynep Küheylan Uluslararası İlişkiler Müdürlüğü Uzman Yardımcısı TEMEL BİLGİLER Ülke Adı:

Detaylı

AYDIN TİCARET BORSASI

AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN COMMODITY EXCHANGE MART 2016 TÜRKİYE NİN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ Ata Mahallesi Denizli Bulv. No:18 09010 AYDIN Tel: +90 256 211 50 00 +90 256 211 61 45 Faks:+90 256 211

Detaylı

AYDIN TİCARET BORSASI

AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN COMMODITY EXCHANGE TEMMUZ 2016 TÜRKİYE NİN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ Ata Mahallesi Denizli Bulv. No:18 09010 AYDIN Tel: +90 256 211 50 00 +90 256 211 61 45 Faks:+90 256 211

Detaylı

AYDIN TİCARET BORSASI

AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN COMMODITY EXCHANGE OCAK 2015 TÜRKİYE NİN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ Ata Mahallesi Denizli Bulv. No:18 09010 AYDIN Tel: +90 256 211 50 00 +90 256 211 61 45 Faks:+90 256 211

Detaylı

MALİ YILI BÜTÇESİ GELİR-GİDER TAHMİNLERİ. MALİ HİZMETLER DAİRE BAŞKANLIĞI Bütçe ve Denetim Müdürlüğü

MALİ YILI BÜTÇESİ GELİR-GİDER TAHMİNLERİ. MALİ HİZMETLER DAİRE BAŞKANLIĞI Bütçe ve Denetim Müdürlüğü 2018 MALİ YILI BÜTÇESİ 2019-2020 GELİR-GİDER TAHMİNLERİ MALİ HİZMETLER DAİRE BAŞKANLIĞI Bütçe ve Denetim Müdürlüğü İÇİNDEKİLER 2018 Yılı Bütçe Kararnamesi... 5 Fonksiyonel ve Ekonomik Sınıflandırma Düzeyinde

Detaylı

TÜRKİYE DE TARIM FİNANSMANI KONFERANSI

TÜRKİYE DE TARIM FİNANSMANI KONFERANSI TÜRKİYE DE TARIM FİNANSMANI KONFERANSI Türkiye de Tarım Finansmanı Konferansı 18 Nisan 2012 İstanbul Dedeman Oteli, Türkiye Bu proje Avrupa Birliği tarafından desteklenmektedir Bu proje EBRD tarafından

Detaylı

AYDIN TİCARET BORSASI

AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN COMMODITY EXCHANGE HAZİRAN 2015 TÜRKİYE NİN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ Ata Mahallesi Denizli Bulv. No:18 09010 AYDIN Tel: +90 256 211 50 00 +90 256 211 61 45 Faks:+90 256 211

Detaylı

AYDIN TİCARET BORSASI

AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN COMMODITY EXCHANGE MART 2015 TÜRKİYE NİN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ Ata Mahallesi Denizli Bulv. No:18 09010 AYDIN Tel: +90 256 211 50 00 +90 256 211 61 45 Faks:+90 256 211

Detaylı

İZMİR TİCARET ODASI GAMBİYA CUMHURİYETİ ÜLKE RAPORU

İZMİR TİCARET ODASI GAMBİYA CUMHURİYETİ ÜLKE RAPORU İZMİR TİCARET ODASI GAMBİYA CUMHURİYETİ ÜLKE RAPORU ULUSLARARASI İLİŞKİLER MÜDÜRLÜĞÜ AĞUSTOS 2015 Hazırlayan: Zeynep Küheylan Uluslararasılaştırma ve Dış Ticaret Şefliği Uzman Yardımcısı TEMEL BİLGİLER

Detaylı

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU ENFLASYON % TÜFE ÜFE Nisan 2011 2012 2011 2012 Yıllık 4,26 11,14 8,21 7,65 Yıllık Ort. 6,79 8,59 9,17 10,72 Aylık 0,87 1,52 0,61 0,08 2012

Detaylı

Fiziki Özellikleri. Coğrafi Konumu Yer Şekilleri İklimi

Fiziki Özellikleri. Coğrafi Konumu Yer Şekilleri İklimi KİMLİK KARTI Başkent: Roma Yüz Ölçümü: 301.225 km 2 Nüfusu: 60.300.000 (2010) Resmi Dili: İtalyanca Dini: Hristiyanlık Kişi Başına Düşen Milli Gelir: 29.500 $ Şehir Nüfus Oranı: %79 Ekonomik Faal Nüfus

Detaylı

KAZAKİSTAN ÜLKE RAPORU EYLÜL 2018 İTKİB HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON ARGE ŞUBESİ

KAZAKİSTAN ÜLKE RAPORU EYLÜL 2018 İTKİB HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON ARGE ŞUBESİ KAZAKİSTAN ÜLKE RAPORU EYLÜL 2018 İTKİB HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON ARGE ŞUBESİ Genel Bilgiler Dış Ticaret Bilgileri Türkiye ile Dış Ticaret Hazırgiyim ve Konfeksiyon Dış Ticareti Kazakistan'ın Dış Ticaret

Detaylı

Sanayi üretimi azaldı

Sanayi üretimi azaldı GÖSTERGELER PROJEKSİYON CARİ İŞLEMLER DENGESİ: Merkez Bankası nın ödemeler dengesi verilerine göre Eylül ayında oluşan fazlayla birlikte, Eylül ayı itibariyle 12 aylık cari işlemler dengesi 46 milyar 58

Detaylı

EKONOMİK GELİŞMELER Mayıs

EKONOMİK GELİŞMELER Mayıs EKONOMİK GELİŞMELER Mayıs - 2009 AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU İÇİNDEKİLER... 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH)...2 İSTİHDAM... 2 İSTİHDAMIN YAPISI... 2 İŞSİZLİK... 3 İŞGÜCÜNE

Detaylı