fl Mevzuat Arfl. Gör. Saim OCAK

Transkript

1 I Prof. Dr. Ali GÜZEL Doç. Dr. Nurflen CAN KL O LU Arfl. Gör. Saim OCAK Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi fl ve Sosyal Güvenlik Hukuku Anabilim Dal fl Mevzuat fl Kanunu Deniz fl Kanunu Bas n fl Kanunu Sendikalar Kanunu Toplu Sözleflme Grev ve Lokavt Kanunu lgili Kanunlar Tüzükler Yönetmelikler

2 II Yay n No : 1055 Hukuk Dizisi : Bas - Nisan STANBUL ISBN Copyright Bu kitab n bu bas s için Türkiye deki yay n haklar BETA Bas m Yay m Da t m A.fi. ye aittir. Her hakk sakl d r. Hiçbir bölümü ve paragraf k smen veya tamamen ya da özet halinde, fotokopi, faksimile veya baflka herhangi bir flekilde ço alt lamaz, da t lamaz. Normal ölçüyü aflan iktibaslar yap lamaz. Normal ve kanunî iktibaslarda kaynak gösterilmesi zorunludur. Dizgi Bask - Cilt Kapak Tasar m : Beta Bas m A.fi. : Beta Bas m A.fi. V ize/kirklarel : Gülgonca Çarp k Beta BASIM YAYIM DA ITIM A.fi. Himaye-i Etfal Sokak Talas Han No Ca alo lu - STANBUL Tel : (0-212) Fax: (0-212) betakitap@betakitap.com

3 III ÖNSÖZ Hukuk sistemimizde; Medeni Hukuk, Ticaret Hukuku, Ceza Hukuku gibi hukuk dallar ndan farkl olarak, fl Hukukunun tüm alanlar n kapsayacak genel nitelikli kanunlaflt rman n yap lmam fl olmas, mevzuat n da n k bir görünüm sunmas sonucunu do urmakta ve bir bütünlük içinde izlenmesini güçlefltirmektedir. Bilindi i üzere, Bireysel fl Hukuku alan nda, Borçlar Kanunu nun Hizmet Akdine iliflkin hükümlerinin (m.313 vd.) yan s ra, 4857 say l fl Kanunu, 854 say l Deniz fl Kanunu ve 5953 say l Bas n fl Kanunu hükümleri uygulanmaktad r. Söz konusu kanunlar aras nda özel kanun-genel kanun iliflkisi de bulunmamaktad r. Toplu fl Hukuku alan ndaki düzenlemeler ise, ayn tarihte yürürlü ü konulmas na ve birbirini tamamlamas na karfl n, iki ayr kanun olan 2821 say l Sendikalar Kanunu ve 2822 say l Toplu fl Sözleflmesi Grev ve Lokavt Kanunu ile yap lm flt r. Öte yandan, gerek Bireysel fl Hukuku gerek Toplu fl Hukuku alan nda, kanunlar n uygulanmas n göstermek üzere çok say da tüzük ve yönetmelik yay nlanm fl bulunmaktad r. Tüzük ve yönetmeliklerin, özellikle uygulamac lar bak m ndan önemi göz önünde tutuldu unda, tüm mevzuat içeren bir derleme ihtiyac, bu çal flman n oluflturulmas nda belirleyici olmufltur. Kapsaml bir tarama sonucunda haz rlanan bu Derleme ile fl Hukukunu ilgilendiren ve da n k halde bulunan tüm mevzuat bir araya getirilmeye çal fl lm flt r. Bu Derleme, Kanunlar, Tüzükler ve Yönetmelikler olmak üzere üç k s mdan oluflmaktad r. Kanunlara iliflkin birinci k - s mda, Anayasan n bafllang ç hükümleri ile ekonomik ve sosyal haklara iliflkin hükümlerine, ard ndan bireysel ifl hukuku ile ilgili temel kanunlar ve di er ilgili kanunlara yer verilmifltir. Daha sonra, toplu ifl hukukuna iliflkin temel kanunlarla, fl Mahkemeleri Kanununa, son olarak da ilgili di er kanunlara yer verilmifl bulunmaktad r. Tüzüklere iliflkin ikinci k s mda, önce bireysel ifl hukuku-

4 IV na iliflkin tüzüklere, sonra da toplu ifl hukukuna iliflkin tüzüklere; Yönetmeliklere iliflkin üçüncü k s mda ise, bireysel ifl hukuku ile toplu ifl hukukuna iliflkin yönetmeliklere yer verilmifltir. Derlemede, mevzuat n geliflim seyrinin daha kolay izlenebilmesi amac yla, madde metinlerinde de ifliklik yapan kanunlar, kabul tarihleri, say lar ve de iflikli i yapan madde numaralar ile birlikte, de iflikli in yap ld madde veya f kra metinlerinden önce parantez içinde; madde metinlerinde ibare de iflikli i yapan kanunlar ise, kabul tarihleri, say lar ve de iflikli i yapan madde numaralar ile birlikte de iflikli in yap ld ibareden önce parantez içinde verilmifltir Madde metninden ç kar lan ibareler için de ayn yöntem izlenmifltir. Derlemede, Anayasa Mahkemesi ve Yarg tay çtihad Birlefltirme kararlar na da ilgili maddelerin sonunda özet olarak yer verilmifl; gerekli oldu u ölçüde, maddeler aras nda ya da mevzuattaki düzenlemeler aras nda ilgi kurulmufl; yürürlükten kald r lan kanunlara yap lan at flarla ilgili notta, ayn konuyu düzenleyen ve yürürlükte olan kanunlar belirtilerek, güncelli in yakalanabilmesi amaçlanm flt r. Ayr ca, okuyuculara kolayl k sa lamak amac yla, tüzük ve yönetmeliklerin dayana n oluflturan maddelere not konularak, ilgili tüzük veya yönetmeliklerin adlar ve resmi gazete tarihleri belirtilmifl, konuya iliflkin tebli lere de yer verilmifltir. Derleme kapsam na al nan mevzuat n tarihi itibariyle yürürlükteki metinlerinin do ru bir biçimde yans t lmas na büyük çaba gösterilmifl olmakla birlikte, dikkatimizden kaçm fl baz hatalar n, yeni bas larda düzeltilmesine, okuyucunun uyar lar da büyük katk sa layacakt r. Okuyucular n bu de erli katk lar n bizden esirgemeyeceklerini umuyoruz. Bu Derlemenin dizgi ve sayfa düzenlemelerini büyük bir titizlik ve özveriyle gerçeklefltiren Gülgonca Çarp k a, bas m ve yay m gerçeklefltiren Beta Bas m Yay m ve Da t m A.fi. nin de erli yöneticisi Seyhan Satar baflta olmak üzere, tüm çal flanlar na ayr ayr teflekkür etmeyi yerine getirilmesi gereken bir borç bilmekteyiz. A. Güzel N. Caniklio lu S. Ocak Haydarpafla, Nisan 2006

5 V Ç NDEK LER ANAYASA (Bafllang ç ve lgili Maddeler)... 1 KANUNLAR B REYSEL fi HUKUKUNA L fik N KANUNLAR fl Kanunu fl Kanunu (1475, m.14) Deniz fl Kanunu Bas n fl Kanunu B REYSEL fi HUKUKU L LG L D ER KANUNLAR Yabanc lar n Çal flma zinleri Hakk nda Kanun Türk Soylu Yabanc lar n Türkiye de Çal flt r labilmelerine liflkin Kanun Meslekî E itim Kanunu Umumi H fz ss hha Kanunu ( lgili maddeler) Hafta Tatili Hakk nda Kanun Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakk nda Kanun Ö le Dinlenmesi Kanunu flyeri Açma ve Çal flma Ruhsatlar na Dair Kanun lave Tediye Hakk nda Kanun Terörle Mücadele Kanunu ( lgili maddeler) TOPLU fi HUKUKUNA L fik N KANUNLAR Sendikalar Kanunu Kamu Görevlileri Sendikalar Kanunu Toplu fl Sözleflmesi, Grev ve Lokavt Kanunu

6 VI fi MAHKEMELER KANUNU LG L D ER KANUNLAR Borçlar Kanunu (Hizmet Akdi le lgili Maddeler) Türk Medenî Kanunu ( lgili Maddeler) Türk Medenî Kanununun Yürürlü ü ve Uygulama fiekli Hakk nda Kanun Dernekler Kanunu ( lgili Maddeler) Özürlüler Hakk nda Kanun ( lgili Maddeler) Türk Ceza Kanunu ( lgili Maddeler) Türk Ceza Kanununun Yürürlük ve Uygulama fiekli Hakk nda Kanun Kabahatler Kanunu ( lgili Maddeler) TÜZÜKLER B REYSEL fi HUKUKUNA L fik N TÜZÜKLER Say l fl Kanununa Tabi fl Yerlerinde flverenlerin Kuracaklar Okul Öncesi E itim Kurumlar n n E itim ve flleyifl Esaslar Hakk nda Tüzük fl Teftifli Tüzü ü TOPLU fi HUKUKUNA L fik N TÜZÜKLER Sendikalar Kanununa liflkin Tüzükler flçi ve flveren Sendika ve Konfederasyonlar n n Denetimine liflkin Tüzük flkollar Tüzü ü Toplu fl Sözleflmesi Grev ve Lokavt Kanununa liflkin Tüzükler Grev ve Lokavtlarda Mülki dare Amirlerince Al nacak Önlemlere liflkin Tüzük Hakeme ve Resmi Arabulucuya Baflvurma Tüzü ü

7 VII YÖNETMEL KLER B REYSEL fi HUKUKUNA L fik N YÖNETMEL KLER fl Kanununa liflkin Yönetmelikler Özürlü, Eski Hükümlü ve Terör Ma duru stihdam Hakk nda Yönetmelik Özürlü ve Eski Hükümlü Çal flt rmayan flverenlerden Ceza Olarak Kesilen Paralar Kullanmaya Yetkili Komisyonun Kuruluflu ile Çal flma Usul ve Esaslar Hakk nda Yönetmelik Ücret Garanti Fonu Yönetmeli i flçi Ücretlerinden Ceza Olarak Kesilen Paralar Kullanmaya Yetkili Kurulun Teflekkülü ve Çal flma Esaslar Hakk nda Yönetmelik Asgari Ücret Yönetmeli i fl Kanununa liflkin Fazla Çal flma ve Fazla Sürelerle Çal flma Yönetmeli i Yüzdelerden Toplanan Paralar n flçilere Da t lmas Hakk nda Yönetmelik Y ll k Ücretli zin Yönetmeli i fl Kanununa liflkin Çal flma Süreleri Yönetmeli i Sa l k Kurallar Bak m ndan Günde Ancak Yedibuçuk Saat veya Daha Az Çal fl lmas Gereken fller Hakk nda Yönetmelik K sa Çal flma ve K sa Çal flma Ödene ine liflkin Yönetmelik Haz rlama, Tamamlama ve Temizleme flleri Yönetmeli i Çocuk ve Genç flçilerin Çal flt r lma Usul ve Esaslar Hakk nda Yönetmelik Kad n flçilerin Gece Postalar nda Çal flt r lma Koflullar Hakk nda Yönetmelik Haftal k fl Günlerine Bölünemeyen Çal flma Süreleri Yönetmeli i

8 VIII Postalar Halinde flçi Çal flt r larak Yürütülen fllerde Çal flmalara liflkin Özel Usul ve Esaslar Hakk nda Yönetmelik Çal flanlar n fl Sa l ve Güvenli i E itimlerinin Usul ve Esaslar Hakk nda Yönetmelik fl Sa l ve Güvenli i Yönetmeli i Ekranl Araçlarla Çal flmalarda Sa l k ve Güvenlik Önlemleri Hakk nda Yönetmelik Gürültü Yönetmeli i Titreflim Yönetmeli i Yap fllerinde Sa l k ve Güvenlik Yönetmeli i Güvenlik ve Sa l k flaretleri Yönetmeli i Asbestle Çal flmalarda Sa l k ve Güvenlik Önlemleri Hakk nda Yönetmelik Patlay c Ortamlar n Tehlikelerinden Çal flanlar n Korunmas Hakk nda Yönetmelik Kanserojen ve Mutajen Maddelerle Çal flmalarda Sa l k ve Güvenlik Önlemleri Hakk nda Yönetmelik Kimyasal Maddelerle Çal flmalarda Sa l k ve Güvenlik Önlemleri Hakk nda Yönetmelik flyeri Bina ve Eklentilerinde Al nacak Sa l k ve Güvenlik Önlemlerine liflkin Yönetmelik Elle Tafl ma flleri Yönetmeli i fl Ekipmanlar n n Kullan m nda Sa l k ve Güvenlik fiartlar Yönetmeli i Kiflisel Koruyucu Donan mlar n flyerlerinde Kullan lmas Hakk nda Yönetmelik Yeralt ve Yerüstü Maden flletmelerinde Sa l k ve Güvenlik fiartlar Yönetmeli i Sondajla Maden Ç kar lan flletmelerde Sa l k ve Güvenlik fiartlar Yönetmeli i Geçici veya Belirli Süreli fllerde fl Sa l ve Güvenli i Hakk nda Yönetmelik

9 IX Biyolojik Etkenlere Maruziyet Risklerinin Önlenmesi Hakk nda Yönetmelik Bal kç Gemilerinde Yap lan Çal flmalarda Sa l k ve Güvenlik Önlemleri Hakk nda Yönetmelik flyeri Kurma zni ve flletme Belgesi Al nmas Hakk nda Yönetmelik flyerlerinde flin Durdurulmas na veya flyerlerinin Kapat lmas na Dair Yönetmelik fl Sa l ve Güvenli i Kurullar Hakk nda Yönetmelik flyeri Sa l k Birimleri ve flyeri Hekimlerinin Görevleri ile Çal flma Usul ve Esaslar Hakk nda Yönetmelik fl Güvenli i le Görevli Mühendis Veya Teknik Elemanlar n Görev, Yetki ve Sorumluluklar le Çal flma Usul ve Esaslar Hakk nda Yönetmelik A r ve Tehlikeli fller Yönetmeli i Gebe veya Emziren Kad nlar n Çal flt r lma fiartlar yla Emzirme Odalar ve Çocuk Bak m Yurtlar na Dair Yönetmelik Askeri flyerleriyle Yurt Güvenli i çin Gerekli Maddeler Üretilen flyerlerinin Denetim ve Teftifli Hakk nda Yönetmelik Konut Kap c lar Yönetmeli i Sanayi, Ticaret, Tar m ve Orman fllerinden Say lan fllere liflkin Yönetmelik Tar m ve Ormandan Say lan fllerde Çal flanlar n Çal flma Koflullar na liflkin Yönetmelik Çal flma Hayat na liflkin Üçlü Dan flma Kurulunun Çal flma Usul ve Esaslar Hakk nda Yönetmelik Deniz fl Kanununa liflkin Yönetmelik Gemi Adamlar n n kamet Yerleri, Sa l k ve aflelerine Dair Yönetmelik

10 X lgili Kanunlara liflkin Yönetmelikler Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanunun Uygulanmas na liflkin Yönetmelik Yabanc lar n Çal flma zinleri Hakk nda Kanunun Uygulama Yönetmeli i Do rudan Yabanc Yat r mlarda Yabanc Uyruklu Personel stihdam Hakk nda Yönetmelik Türk Soylu Yabanc lar n Türkiye de Meslek ve Sanatlar n Serbestçe Yapabilmelerine, Kamu veya Özel Kurum, Kurulufl veya flyerlerinde Çal flt r labilmelerine liflkin Kanunun Uygulanmas Hakk nda Yönetmelik Türk Tabipleri Birli i flyeri Hekimi Çal flma Onay Yönetmeli i flyeri Açma ve Ruhsatlar na liflkin Yönetmelik Kiflisel Koruyucu Donan m Yönetmeli i Özel stihdam Bürolar Yönetmeli i Tar mda fl ve flçi Bulma Arac l na zin Verilmesi ve Arac lar n Denetimi Hakk nda Yönetmelik Türkiye fl Kurumu Genel Müdürlü ü Yurt çinde fle Yerlefltirme Hizmeti Hakk nda Yönetmelik Yurtd fl nda fle Yerlefltirme Hizmeti Hakk nda Yönetmelik Terör Eylemleri Nedeniyle fiehit ve Malul Olanlar n Yak nlar n n ve Çal flabilecek Durumdaki Malullerin Kamu Kurum ve Kurulufllar nda stihdam Hakk nda Yönetmelik TOPLU fi HUKUKUNA L fik N YÖNETMEL KLER Sendikalar Kanununa liflkin Yönetmelikler flverenlerin Çal flt rd klar flçileri Çal flma ve Sosyal Güvenlik Bakanl na Bildirmeleri ile Sendika ve Konfederasyonlarca Düzenlenecek Üye Kay t Fiflleri ve Defterlerinin fiekli ve çeri i Hakk nda Yönetmelik

11 XI Sendika ve Konfederasyonlar n Kuruluflunda stenilecek Belgelerin fiekli ile Baflvuru Usul ve Esaslar Hakk nda Yönetmelik Kamu Görevlileri Sendikalar Kanununa liflkin Yönetmelikler Sendika Üye Say lar ve Her Hizmet Kolunda Yetkili Kamu Görevlileri Sendikalar ve Bunlar n Ba l Bulunduklar Konfederasyonlar n Belirlenmesine liflkin Usul ve Esaslar Hakk nda Yönetmelik Kurum dari Kurullar, Yüksek dari Kurul, Kamu flveren Kurulu ve Uzlaflt rma Kurulunun Teflkili ile Çal flma Usul ve Esaslar na liflkin Yönetmelik Kamu Görevlileri Sendikalar Kanunu Kapsam na Giren Kurum ve Kurulufllar n Girdikleri Hizmet Kollar n n Belirlenmesine liflkin Yönetmelik Kamu Görevlileri Sendikalar ve Konfederasyonlar nca Düzenlenecek Üyeli e Baflvuru Belgesi, Çekilme Bildirimlerinin fiekli, çeri i,tutulacak Defterlerin fiekli, htiva Edece i Bilgiler ile Kay tlar n Düzenlenmesine liflkin Usul ve Esaslar Hakk nda Yönetmelik Toplu fl Sözleflmesi Grev ve Lokavt Kanununa liflkin Yönetmelik Grev Gözcülerinin Zorunlu htiyaçlar n n Karfl lanmas Hakk nda Yönetmelik